TắtĐèn

Tácgiả:NgôTấtTố

Editepub:MimoBileTeamEbookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

CHƯƠNG1

Bắtđầutừgàgáymộttiếng,trâubòlục-tụckéothợcầyđếnđoạnđườngphíatrongđiếmtuần.

Mọingày,giờấy,nhữngcon-vậtnàycũngnhưnhữngngườicổcầy,vaibừakia,đãlần-lượtđimòraruộnglàmviệcchochủ.Hômnay,vìcổnglàngchưamở,chúngphảichiaquãngđứngrải-rácởhaivệđường,giốngnhưmộtlũphuvờchờđónnhữngôngquanlớn.

Dướibóngtốicủarặngtreum-tùm,tiếngtrâuthởhì-hò,tiếngbòđậpđuôiđen-đét,senvớitiếngngườikhạckhúng-khắng.

Cảnh-tượngđiếmtuầnthình-lìnhhiệnratrongánhlửalập-lòecủachiếcmồirơmbịthổi.Cạnhgiẫysào,giáongảnghiêngdựngởgiáptường,mộtlũtuần-phulố-nhốngồitrênlớpchiếuquằn-quèo.Cóngườiphì-phòthổimồi.Cóngườive-vemồithuốcvàchìataychờđónđiếuđóm.Cóngườihámiệngngápdài.Cóngườiđanghaitaydụimắt.Cũngcóngườigốiđầutrêncáimiệnghiệusừngtrâu,ngảnhmặtvàováchmàngáy.

Cáiđiếucàyvàcáiđómlửabịnăm,sáungườichuyềntay,chiếuđi,chiếulạiđộvàibavòng,ánhlửalạitắt,trongđiếmchỉcòntiếngnóichuyệnrầm-rầm.

Gàgáygiục.Trờisángmờ-mờ.

Trâubò,conđứng,connằm,thinhauquaihaihàmrăngnhaitrầuxuôngvànhảranhữngcụcnướcbọttobằngcáitrứng.

Thợcầykhắplượtdùngbắpcầy,vaicầylàmghếngồi,cùngnhaubàntánbăng-cuavềchuyệnsưuthuế.

Nhữngconchèo-bẻochẽo-choẹthóttrênngọntre,nhưmuốnhọalạikhúccaréo-rắt-màngườiquêvẫngọilàkhúcváycô,côcởí-củamấyconchào-màođậutrêncànhxoan,đon-đảchàovẻtươiđẹpcủacảnhtrờibuổisáng.

Toangcổngvẫnđóngchặt.Tuần-phulạilầnlượtthổimồihútthuốclào.

-ÔngTrươngơi,ônglàmơnmởcổngchotôiđánhtrâurađồngạ.Mọingàybâygiờtôiđãcầyđượcbasàoruộngrồi.Hômnay,bâygiờcònnhong-nhóngởđây...Phỏngchừngtừgiờđếntrưa,cầysaochoxongcáiruộngmẫuhai?Thôiônglàmphúc,làmđức...

Sautiếngnăn-nỉcủaanhchàngcục-mịch,vaiváccầy,taycầmthừngtrâu,trương-tuầnquẳngcáiđiếucầyxuốngđất,thởnốtkhóithuốctrongmiệng,rồigiươngđôimắtsaythuốclờ-đờ:

-Naychẳngxongthìmai!ÔngLýđãbảothuếcònthiếunhiều,khôngchomộtcontrâu,conbònàorađồnghếtthảy...

-Thưaông,ôngchủtôinóngtínhlắmkia!Ôngấyđãdặnbuổinaytôiphảicầychoxongruộngấy,nếukhôngxong,đếntrưavềăncơm,ôngấymắngnhưtátnướcvànóinhưmóccơmra...Chớtôicómuốnvất-vảvàomìnhlàmgì?Vảlại,ôngLýsaituầnđóngcổng,cốtđểbắttrâu,bắtbòcủangườithiếuthuếkiachứ!Ôngchủtôinộpthuếđủtừhômquarồi,xinôngmởcổngchotôi...!

Trương-tuầnnhănmặt:

-Tôikhôngphảitộc-biểu,khôngphảiphầnthu,biếtđiếcgìđâuôngchủanhnộpthuếrồihaychưanộp.Bâygiờmởcổngchoanh,chốcnữaôngLýôngấychửichatôilên,anhcó-nghehộtôikhông?

Anhchàngcục-mịchlủi-thủiđánhtrâugồngcầylùixuống,đểnhườngkhuđấttrướcđiếmchongườikhácvácbừavàđuổitrâulên.

-Ngườitatrâucủanhà,ôngchẳngchorathìchớ.Đâytôi,trâuthuê...đồnghaimộtbuổiđáp,ôngạ.Xinônglượngtìnhmàngỏcổngchotôirađồngkẻotrưaquámấtrồi.

Ngườiấynóituythiết-tha,trương-tuầnchỉđáplạibằngcáilắcđầu:

-Nếutrưaquáthìbừaluônđếnchiều.Trâuthuêsợgì!

-Thếđượcthìcòngìnóitruyệngìnữa!Củamộtđốngtiền,aiđểchomìnhốpnóđếnchiều?Chỉđếnnontrưa,ôngchủcótrâuchothuêđãratậnruộng

tháovaitrâumàdắttrâuvề,muốnbừathêmmộtnửađườngnữacũngkhôngcho,ôngạ.Thôi!Mùalàmăn,ôngnghĩlại...!

-Tôichẳngnghĩlại,nghĩđigìcả!Bốtôisốnglại,bảotôimởcổngnàybâygiờ,tôicũngxinchịuđừngnóianh...

Ngườiấylạivácbừa,đưatrâutrởlạichỗcũvớicáisắcmặtthìu-thịu.

Mặttrờingấpnghémặtlũy,muốnnhòmvàođiếm.Tuần-phiênlẻ-tẻvácsào,cắpchiếu,đeohiệuđivề.Trongđiếmchỉcòntrương-tuầnduỗigốikiểugọngbừa,ngồitrênchiếcchiếuđiểmnhữngtromồi,bãđiếu,đốcsuấtmấytênđànemởlạicanhngày.

Xaxanẻotrongđình,mộthồimõcáthậtdài,tiếpluônđếntrốngngũ-liênnệnđủbahồichíntiếng.

Nhưcóvẻkinhngạcvềnhữngthứhiệulệnhdữdội,mấycontrâubòđanhnằmcòngqueotrênđường,đồngthờilóp-ngópđứngdậy.

-Mẹchachúngnó!Hômnayvẫnchưađóngthuế,chúngnóđịnhđểtộivạchoai?Được!Cứbướngđi,ôngmàbắthếttrâubòbánráo!...

Tiếngchửiom-sòmnhưgiụcmấychụccặpmắtngơ-ngẩncủabọncầyđềuphảinghiêngvềphíađình.Ônglýnáchcắpcuốnsổ,mộttaycầmcâygậysong,mộttayxếchđôiốngquầnmónglợn,vừađivừaraphíađiếmtuầnvừathétmắngnhữngngườichậmthuế.

Đãnămhômnay,nghĩalàsaukhibài-bổtrìnhphủđãgiaovềvớimộtchữý,Lý-trưởngĐông-xángàynàocũngvất-vảvềthuế.

Đầutiênhắncònchomõđirao.Rồiđếntộc-biểu,phầnthuđihỏi.Rồiđếnđầy-tớcủahắnđưađầy-tớchánh-tổngđithúctừngngười.Trongnămngàynay,ngàynàocũngvậy,mõcá,trốngthúcliênhồi,hiệuốc,hiệusừngthổiinh-Ỏi.Suốttừsángsớmchotớitốimịt,tronglànglúcnàocũngnhưđámđánhcướp.Bâygiờđãgầnđếnngàyđổthuế,côngviệccànggấp.Hômquahắnđãlênphủ,xinvớiôngphủpháichomộtngườicailệvàhaingườilínhcơvềlàngđểtrừng-trịnhữngkẻbướng-bỉnh.

Nhờcócáithần-thếấy,hắnmớichửirỡ,thétmắngkhắplàngchooai.

Thợcầyvàtuần-phuđềubiếtcáihách-dịchcủaôngLý,ainấychỉđáplạinhữngcâuchửichùmchửilợpbằngsựnínim.

Trâu,bònhiềuconvẫytainhưmuốnchàomộtngườichức-việcchăm-chỉphận-sựtrongkhingườiấyquatrướcmặtchúng.

Bướclênsànđiếm,Lý-trưởngquăngtạchcuốnsổxuốngsàn,giơtaychỉvàomặtmấytênđànem:

-Hiệukhôngthổi,đểlàmsỏbốchúngbayà?

Mộthồicòitu-tuđồngthờinổilên,hiệusừngsenvớihiệuốctheođúnghiệuốccốtheođúngmệnhcủanhấtlýchitrưởng.

Đậphaibànchânvàonhau,rũchosạchbụi,rồicochânlênngồivàochiếu,Lý-trưởngvớluônlấychiếuđiếucầyvàsaituần-phủlấyđóm,thổilửa.

Mấyanhthợcàycủanhữngđiền-chủđãnộpđủthuế,bạođạntiếnđếntrướcmặtôngLý:

-Thưaông,trưalắmrồi!Xinôngchotuầnmởcổngđểchúngtôiđánhtrâuđicầy!...

-Thongthả!Hãyđứngđấy!Cầyđãnóngbằngthuếcủanhànướcà?

Vừanói,Lý-trưởngvừagiặtmồithuốcvàođiếu,hútluônmộtsạpbađiếu.Khóithuốctheohailỗmũituônranhưhaingàvoi.Lý-trưởngdõngđạc:

-Trương-tuần,anhbảonómởcổngra.Nhànàođủthuếthìchotrâubòrađồng.Cònnhànàothiếuthìbắttrâubòđiệucảvềđìnhchotôi,đểtôiliệuchochúngnó!

SaumộttiếngdạcủaTrương-tuần,mấytênđànemloay-hoaytháonêm,rútthencổng.Rồicùngđứngdoãichânchèo,cốlấyhếtsứccủalựcđiền,xuốnggạchvìcốicổngđãmònnhiềuquá.LýtrưởngđứnglênmởsổsướngtênnhữngngườiđủthuếchoTrương-tuầnnghe.Ướcchừngmươicontrâubòđượcđivớibọnthợcầycùngrangoàicổng.CònđộhaichụcconnữađềuphảivânglệnhôngLý,theogótTrương-tuầnvàtuần-phulũ-lượtkéovàisânđình,chờkhiphảichịutộithaychochủ.

CHƯƠNG2

Mõcátrêncộtđìnhlạhámiệngnhậnnhữngcâydùigiậndữ.Trốngcáidướixáđìnhlạilỳmặtchịunhữngcáinệnphũphàng.Vừadứthồivangcủanhữngtiếngmõ,tiếngtrốngbịnhữnglũytrengăncảnphảilậttrởlại,Lýtrưởngliệngdùitrốngxuốngsânđìnhvàquátmộtcáchadángraphết:

-Từsángđếngiờvẫnchưađemchiếuratrải,thìchanóngồivàođâu?ÀcáithằngMớiláothật!Xongthuếrồiôngtốngcổ...

MẹMớiởphíasauđìnhlếchthếchômmấychiếcchiếuđặtlênsànđình:

-Bẩmônghômquaôngdặnbốnónhàconsángnayphảiđichợsớm...

-Trảira!Rồiđigọicácôngphầnviệcđếnđây...Kệnhdệnh,kệnhdệnh!Bốngườitađấymàhômnàocũngbắtngườitaphảimời...Chẳngquaviệclàviệclàng,chứviệcriêngnhàai!..Ngàymaimàkhôngđủthuế,thìôngkhaihếtracho,thửxemthằngnàongồitù?

Đằngsaucótiếngléoxéo:

-LàmgìmàgắtgỏngdữthếôngLý?Bàcháubậnđimangcơmthợcầy,tôiphảinấuchínnồicámchoconlợnsềnóăn.Vìnómớiđẻ,sợbỏđóithìnómấtsữa,rồiconnóxấu.Bởithếtôimớichậmramộtchút,chứcókệnhdệnhgìđâu?

Nhữngcâuphântrầnthathiếtkéodàitừngoàiđườngvàođếngiọtđình.Thủquỹnhanhnhảubướclênthềmđìnhvớicáitrápsơnđenbệvệnấpởsườntayphải.Lýtrưởngvộivàngnóichữa:

-Tôinóilànóingườikháckia!Chứông...nhàneo,lắmviệc,tôicótráchgìôngđâu...Kìacácôngấyđãracảkìa!

ChưởngbạÔmốngsổvàmộttậpsổđiđầumộtbọnđộhơnmườingười:Thưkýlồngkhănxếpvàocánhtay,Phólýquầnáothâmtrêncổ.Chánhhộivắtáothebênvai,nămsáuôngkỳcựuvàtộcbiểulệtxệtkéođôiguốcgỗđã

mònhếtgót.Cảbọnlậtđậttiếntừxómgiữavàođình.Ainấytrụtguốccầmtay,nhảylênsànđình,đútguốcvàodướigậmchiếurồingồilêntrên.

ConvợthằngMớicungkínhđệlenbêncạnhcộtđìnhmộtcáiđiếuđànđựngtrongmộtchiếcbátgỗđánhđaibằnglạtvàcáimồirơmdàichừngmộtsải.Haiđứaconnókỳkệchkhiênglênchỗđónồinướcchèkhômớinấu,khóiđươngbốclênnghingútvàchồngbátđànsơnbằngnhữngcáunướcchè.

ChánhhộivừakhơimàonóivềchuyệnthuếthìngườinhàLýtrưởnglễmễbưngmộtbộkhayđènthuốcphiệnrướcChánhtổngtừnẻoxómdướiđilên.ÔngcailệvàhaiônglínhcơhộtốngcụChánhvàotrướccửađình.trongđámđôngmỗingườimộtcâu:

-Cụđãra!

-Lạycụ.

-Xinmờicụlêntrên.

Chánhtổngkhoanthaibỏgiầy,bướcquamộtgiẫychiếudưới,đểlạimặtchiếuhaihàngdấuchânđầycátbụi,rồivắtvẻongồilênchiếcchiếutrêncùng.BộkhayđèntựtayngườinhàLýtrưởngsangtaycailệ,lênnằmlàmbạnvớiquantronghàngtổng.

Ngaytừsángsớm,cụChánhđãcóđiểmtâmđộvàichụcđiếuởnhàLýtrưởng,chonêncụrấttỉnhtáo.Nghiêmnghị,cụlêngiọngkẻcả:

-Cácôngchứcviệclàngnàythậtlườiquá.Hômnaymàthuếcònthiếubethiếubét,chưathuđượcmộtnửabàichỉ!Tôihạntừgiờđếntốiphảithuchođủ.Nếukhôngđủ,sángmaitôiphảitrìnhquan.

Lýtrưởngđón:

-Vâng!Xincụthúcgiụcđicho!Chứmấyhômnaycácôngấycứỳrađó,chẳngôngnàochịuramiệngratiếng..thìphỏngainónộpcho?

Mọingườiđềuimlặng.KhôngphảisợcâudọanạtcủaChánhtổngLýtrưởng,họcònmãinhìnracổngđình.

ThằngMớikĩukịttrênvaichiếcđòngánhtreohaichiếcquang.Giằngtrước

làmộtxanhvừaganvừaphổi,vừatiếtđểtrênrỗlòng.Đằngsauthìmộtthúngthịtlợn.

Lữngthữngởngoàitiếnvào,nóđặtquanggánhxuốngsânđình,vàmờiôngLýraxem.

-Bẩmông,hômnaythịtđắt,tấtcảhếtsáuđồngrưỡi.

ÔngChánhhội,ôngthủquỹvànhiềuôngkháccùngđổxôra.Ainấyđềubiểumôichêđắt,Chánhtổngnằmtronggiữađìnhnóira:

-Đắtvớirẽchẳngquacũngcủamấyđứaphụcanh,cácôngcómấtgìđâu!Thôiđểchonóđemvềlàmđi,trưalắmrồi!

ThằngMớimừngrỡlạicấtquanggánhlênvai.Lýtrưởngdặntheo:

-Phảiđánhmỗimâmmộtbáttiếtcanh,màynhé!

Rồimọingườicùnglênsànđình,bắtđầunhúngtayvàoviệc.

Lýtrưởngquăngcuốnsổđiềnrachiếuvàbảothưký:

-Ôngđọcchocácôngkiatính,xemrằngchủnàobaonhiêu...rồibiênghivàomảnhgiấy.Tínhnhữngchủchưanộpđồngnàoấythôi.

Thủquỹmởtráplấyracáibàntính,cáibútchìvàmộttờgiấytây,rồiđưabàntínhchoôngLýcựu:

-Ôngtínhta,tôitínhtây,rồicùngkháplại,hễhaiđằngmàkhôngsainhaulàđúng.

Mộtngườiđànbàrónrénbướcvàosànđìnhvớimộtchuỗitiềnchinhtrongtay:

-LạycụChánh,lạicáccụa...

Bênbànđèn,mộtcậulínhcơngẩngcổlênquát:

-Làmgìmàđếnhômnaymớiđemnộpthuế?Lạicònvácnhữngkhảiđịnhrađấy!Ailấycho?

Lýtrưởnggạtđi:

-Ngườinhàtôiđấy...cácôngtínhgiùm,xemcủabàấycóbaonhiêuruộngtấtcả.

Thưkýgiởsổđọc:

-NguyễnThịQúiđiềndĩhạ:nhấtsởĐồngBắcxứbảysàochínthước,nhấtsởĐồngCáxứsáusàobathướchaithốn...

Lýcựuvừagẫycontoánláchtáchvừanhẩm:

-Nhấtngũnhưngũ,nhịngũnhấtthậpchi,tamngũnhấtthậpngũ...

Thủquỹchămchỉđểhaiconmắtvàomảnhgiấytâydướingọnbútchì.Mộthồisau,Thưkýđọchết,Lýcựuhỏi:

-Cóphảibamẫubốnsàonămthướcbathốnhaykhông?

Thủquỹđáp:

-Khôngbiết.Bâygiờtôimớitính.CộngbằngtínhtâyvẫnchậmhơntínhtạÔngbiếtthế.

ThịQúinóitheo:

-Vâng,ôngthủtínhkỹchọRuộngnhàcháucóđâumàđượcbamẫu!

Mộthồinữa,thủquỹhìhụcvớicâybútchì,rồingẩngđầulênmắngThịQuí:

-Bànóilạ!Bốnmẫuhairuộngcảthảy,saodámbảokhôngđượcbamẫu!

ThịQúithềsống,thềchết:

-Cháucóăngianthìtrờikhôngchứng!Thậtquảruộngcủanhàcháuchỉcóhaimẫubẩysào...

Lýcựu,ThủquỹcùngsôlạidồnThịQuí.Ngườiđànbàấynhấtđịnhkhôngchịu.Cáibàntínhvàcâybútchìphảilàmviệcthêmnhiềulầnnữa.

Chánhtổngsốtruột,giụcLýtrưởng:

-Aitínhcứtính,aiđiđốccứđiđốc.Chứxúmnhauởcảđây,thìđếntếtcũngkhôngthểthuxongthuế!

Lýtrưởnglấylàmphải,liềnsaimấytêngianhânđiđưacácônglệ,línhcơđầytớChánhtổngvàokhắpnhữngnhàđinhcùngvàdặn:

-Đứanàochưacósưuhaychưacóthuếthìcứtrốicổnólạivàđiệurađây,đểtôichochúngmộtmẻ.

Mõlạithúc,trốnglạigiục,tùvàlạiinhỏithổilên.

Ánhnắngbứtrứtchiếuđếnnửasânđình.Mấycontrâu,bòvẫnnằmgòlưngdướinhữnggốcgạo,gốcđa,hơithởtrongcổhọngkéorahồnghộc.

CHƯƠNG3

Nếpnhàtranhlủncủnnấpdướirặngtrelàngà,lặnglẽúplấykhuđấtdềthànhvàkínđáonáutrongmộtconxómcuốilàngĐôngxá,đứngxangólại,cóthểlầmvớinơinhốtlợnhaychứatro,đólànhàcủaNguyễnVănDậu.

Vớitầmcaovừaxếmặtthành,giẫymáihiêncườmcượpnhòmraventhành,luônluônphạtkẻravàobằngnhữngcáicộcbươuđầuchoángóc,nếuhọquênkhôngcúiđầu.

Vớilớprêuxanhđiểmnhữnglátrevàngúavànhữngcỏgấuphấtphơ,cáisânđấtrộngbằngđườngbừa,lỗchỗvếtchânchósenvếtchânngười,vừalàmđườngđi,vừalàmkhuvựchoãnxung,phòngbịnhữnglúcmưarào,đấtởchânthànhkhỏilởvàothềmvàcửa.

Baonhiêubộphậncầncócủamộtgiađình,đềuđượcthucảvàotrongnhà.

Nhàcấttheolốikiếntrúcphổthôngcủacáccụ,toànthểgồmcómộtcháivàhaigian.

Gianđầulàbuồng.

Bứcmànhráchméplướtthướtrủngoàicửabuồng,cũngnhưbứcphênnannứasừngsữngchắnnganglòngnhà,đềuhếtsứcgiữchotrongbuồngcóvẻbímật.Tráilại,nhữngkhehởởcạnhcửavànhưnglỗthủngởchânphênlạicùngraýphôsòng,nhưmuốnkhairằng:ngoàichiếcgiườngtregẫygiát,kêgiápbứcbụa,trongnàycómộtchummẻ,vạihàn,chennhauđứngbêncạnhđốngđấthangchuột.

Đốivớibuồng,ấylàbếpđun,cảnhtượnglạicàngbềbộn.

Dướitừngmáycháithấphẹp,nhữngluồngánhsángxanhtía,thôngthốngkéothẳngtừnócđếnnền,cốhunchokhônhữngchỗđêmquamưadột.

Cạnhbócủigiongẩmướt,đoànvungsứtmiệnghềnhhệchnằmngửatrongnhữngcáirếtre,nhưmuốncườivớilũmêuđấtthưnhàn,lônglốclănnghiênglănngửa.

Trênbãitrotrấutanhbành,nguộilạnh,mấyhòngạchvỡchầuđầuvàonhau,nghiêngmìnhnằmtheothếchânvạc,đươngchờđếnlúcđộinồi.

Kềđóđếnbànthờ.

Chiếcngưỡngtreuốnlưnggùgùđỡlấymộtđốtre,dõngdạcđứngrahìnhchữmônvàhộvệchomộtmớnantrelànhphànhlongbựt,giườngthờgiốngnhưcáichạnđựngbát.lơlửnggácgiữakhoảngcộtcủabếpvàbuồng.

Tờgiấyxanhlạnhlùngphủngoàiváchđấttỏrằngnhàmớicótang.

Nhưngmớmạngnhệnchằngchịtquấntrênđámchânhườnglơthơ,lạilàmchứngchomộtthờigiankhálâu,chủnhânkhônghềcúnglễ.Rồiởgiữanhà,chiếcchiếuráchthủngxộcxệchphủtrêntấmphảnlongđinh.

Rồiởdướiphản,mấyconchóconđòiăn,ăngẳngkêukhôngdứttiếng.

Vàởngoàihiên,quang,gánh,liềm,háisen,vớiáoyếm,áo,váy,quần,lôithôirủsuốtmấygianruổi.

Trongtaybồngđứacongáihaituổi,chịDậuthơthẩnngồitrênchiếcchõnglongnan.Cáinhanhnhảucủađôimắtsắcngọt,cáisinhsắncủacặpmôiđỏtươi,cáimịnmàngcủanướcdađengiònvàcáinuộtnàcủangườiđànbàhaimươibốntuổi,vẫnkhôngđánhđổnhữngcáilophiềnbuồnbãtrongđáytim.Nétmặtrầurầu,chịimlặngnhìnsựngoanngoãncủahaiđứaconnhỏ.

CáiTývàthằngDần,đươnghỳhụcbớiđốngrễkhoai,tìmnhữngcủmập,củgiày,bỏvàotrongrổ.Chúngnómừngreohýhửngkhithấymộtcủnguyênlành,vàchúngnócãicọlầunhầukhilụcmãichẳngđượcgìcả.

Mặttrờigầnđếnđỉnhđầu.

Ánhnắngxuyênqualũytrechiếuxuốngtrướcthềmkhoangcửa.

Đằngsaugàgáytete.

Nócbếplánggiềngngọnkhóibốclênnghingút.

ThằngDầnvớibộmặtthìuthịu,bỏđốngrễkhoaiđứngdậylùngbùng:

-Nhặtmãitừsángđếngiờmớiđượcbamẫukhoairanh!Conkhôngphảitộimàbớinữa.Uđimuagạomaulên!Hàngxómnấucơmtrưarồi,nhàtavẫnchưaăncơmsáng!Chúngconđóiquá!

Ngóconmộtcáchđauđớn,chịDậungọtngào:

-Conhãycốnhặtthêmvàichụcmẫunửa,rồichịnóluộcchoăn,chứulàmgìcótiềnđônggạo?

Thằngbéphụngphịu:

-Hômquavàhômkiaubánhaigánhkhoailangđượcnămhàomà...đãtiêugìđâu!

Vừanóinóvừatungtăngchạyđếncạnhmẹ,toanlầndảiyếmcủamẹ.CáiTýthỏthẻkhuyênem:

-TiềnbánkhoaicònphảiđểdànhđóngsưuchoôngLýchứ?Dễđượcđemmàmuagạođấyhẳn?Emcóđóithìhãyăntạmcủkhoaisốngvậy!

Câunóinghĩalýcủaconbébảytuổi,hìnhnhưcómộtsứcmạnhthầnbí,khiếnchochịDậuhaihàngnướcmắtchạyquanh.Uểoải,chịbếcáiTỉulênsườnvàlừthừđirangoàicổng,đểngóngxemchồngđãvềchưa.

Chồngchị,-anhNguyễnVănDậu-tuymớihaimươisáutuổi,nhưngđãhọcnghềlàmruộngđếnmườibảynăm.

Vớicáisứckhỏemạnh,vớicáitínhnhanhnhẩu,vớicáiđứcchịuthươngchịukhótrongnghềcầythuêcuốcmướn,nhữngnămsonrỗi,vợchồngnhàanhcũngvẫnkiếmđượcthừaăn.Mấynănnayphầnvìthóccao,gạokém,phầnthìconđẻthêmra,vợbậnmọnluôn,sựtiêudùngcủaanhmớikhôngđượcrồiràonhưtrước,vặtmũichỉđủđútmiệngmàthôi.

Rồithángtámnămngoái,mẹanhbịbệnhquađời.Lạithánggiêngnămnay,thằngemtraicủaanhcũngvìphảigiómàchết.Dầuanhhếtsứctằntiện,haicáimaấycũngcứlôikéođimấtcủaanhhaimónlàlànghếtđúngsáuđồng,vàhaicổquantàihếtgầntámđồng.Nhàkhôngcó,anhphảiquangcotầntảochocó.Haicáirớpấycũngđủđưaanhlênđếnbậcnhì,bậcnhấttrong

hạngcùngđinhrồi.Hơnnữa,thángbađếngiờthầnbệnhsốtrétởđâukéođến,nóbắtanhcứphãinghĩviệcnằmnhà.

Thếlàgầnbathángtrời,nhữngsựđónggópchitiêucủamộtgiađìnhnămmiệngăn,hếtthảytrôngvàohaibàntaytrắngcủangườiđànbàconmọn.

Sựđóiráchcủaconvàsựlầmthancủavợ,đắpđổitiếnđếntrướcmắt,đãlàmchoanhganruộtnẫunà.Thêmmấybữanay,Lýtrưởngngàyngàysaingườigiụcthuế,anhcàngluốngcuốngnhưconkiếnbòtrongchảonóng,khôngbiếtloliệuthếnào.Sớmngày,cơnsốtđãtananhphảigắnggượngchốnggậyrađi,cũngđịnhvaymượnlấymộtvàiđồng,trảchoxongmónnợnhànước.Nhưngđithìđi,chínhanhcũngkhôngtựbiếtmìnhsèđiđếnnhàa,vàchừngbaogiờthìvề.

Mongmãikhôngthấybóngchồng,chịDậulạibỗngcáiTỉutrởvào,ngồiphịchxuốngchõng.

CáiTývẫnloayhoayvớiđốngrễkhoai.ThằngDầnđươngráuráunhaimẫukhoaisống.

Bênnhàlánggiềngcótiếngmâmbátlạchcạch.Mấyconníttíutítgọinhauăncơm.Mùicanhrưavàmùicákhitheongọngiónồmđưasangngàongạt.

Thằngbéháuđóinuốtvộimiếngkhoaitrongmiệng,vớtấmáonâutoạcvạtkhoácluônvàomình,đonđảchạylạivỗvàovaimẹ:

-ConsangchơibênnhàôngBác,unhé!

CáiTýchừngmắt:

-Bênấysắpsửaăncơmấymà...!Sanglàmgì?RồibàBáclạiđuổioaioáinhưhômnọấy.Thôi,đóithìchịuvậy,chứemcứnhặtcốlấymấycủnữa,rồichịđứnglênbắcnồi.

ThằngDầnquăngtọtcáiáovàochõng,ngoảnhđítquaylại,trênmặtđầyvẻthấtvọng:

-Khổlắm,baonhiêucủngoncủlành,uđãlựahếtđembán,ởđâychỉcònnhữngrễvàrễ,lấyđâurakhoaimànhặt?

CáiTýlạidịunétmặt:

-Chảbánthìlấytiềnđâuđóngsưu?...Emhãychịukhónhặtđivớichị!Hãycònvôkhốicủmẫmrađấy.

-Nhưngmàemcònđóivàngcảmắt,khôngnhặtđượcnữa...!

Nóixong,thằngDầnbướcđếnbêncạnhrổkhoai,chọnlấymộtcủlớnnhất,nóchùivàobụngchosạchcátbụirồichovàomồmcắn...

ChịDậutuyvẫnngồiimkhôngnói,nhưngởkhóemắt,nướcmắtlạicứchanchứachảyra.Chừngnhưkhôngmuốnđểchocácconthấysựđaulòngcủamình,chịvờngảnhmặtnhìnvàotrongvách.

CHƯƠNG4

Conchócáinằmởgậmphảnbỗngchốcvẫyđuôirốirít,tỏradángbộvuimừng.

AnhDậulữthửtừcổngtiếnvàovớicáivẻmặtxanhngắtvàbuồnrứtnhưkẻsắpbịtùtội.

CáiTý,thằngDầncùngvỗtayreo:

-A!Thầyđãvề!A!Thầyđãvề!...

Mặckệchúngnó,anhchàngốmyếuimlặngdựagậylêntấmphêncửa,nặngnhọcchốngtaycàogốivàbướclênthềm.rồilảođảođiđếncạnhphản,anhtalănkềnhlêntrênchiếcchiếurách.

ChịDậuômconvàongồibênphản,sờtayvàotránchồngvàsẽsànghỏi:

-Thếnào?Thầyemcómệtlắmkhông?Saochậmvềthế?Tránđãnónglênđâymà!

AnhDậunằmthừkhôngcựa,cũngkhôngtrảlời.ChịDậulạigặng:

-Chắcthầyemmệtlắmthìphải?Từsángđếngiờđinhữngđâu?Hỏivaycủaai?

Vắttaylêntrán,anhDậuthởmộttiếngdàivàcấtcáigiọnglềdềcủangườiốm:

-TôilênnhàlãoHộiÍch.

-Cóđượcđồngnàohaykhông?

-Chẳngđượcgìcả.Tôicũngbiếtcáithằnggiàấynóbẩnnhưchó,mìnhđảmắcnợcủanó,chẳngkhinàonólạichomìnhvâythêm.Nhưngvìbíquáchonênphảinhắmmắtđiliều.Quảnhiênmớicấtmiệnghỏi,nóđãmắngsấmxơisới,rồilạidọarằng:Bađồngcầmđấtcầmnhà,lãimườihaiphân,đếnthángsáunàythìvừahếthạn,tínhthànhranămđồngmộthàosáuxụ

Nếukhôngtrảđượcnósẽcắmcảnhàđấtđểlàmchuồngxí.

ChịDậucauđôilôngmày:

-Trờiđấtơi!Cắmcảnhàđấtđểlàmchuồngxí!Ănnóinhưthếthìcòntrờiđấtnàonữa?...Thếsaothầyemkhôngđếnôngcậuhỏitạmlấymộtđồngvậy?

-Có!Tôicóhỏi!nhưngcũngchẳngănthuagì.Ôngấynhiếcmãivợchồngsứcdài,vairộngmàcóvàibađồngbạctiềnsưucũngkhôngchạynổi...

ChịDậugiậmchânxuốngđất:

-Khốnnạn!Ấyôngcậuđấy!Ôngcậugiàucónứtđổlávách,cảđờicháumớihỏivaymấyđồng,cònnỡnhiếcmócnhưthế,tráchchingườingoài!...Thếbâygiờthầyemđãđịnhhaychưa?

AnhDậunínlặngmộthồi,rồilạithởdàitiếngnữa:

-TôiđãnóivớicụNghịQuếởthônĐoài...haylàbánquách...

Đươngnóigiởcâu,anhDậungậpngừnglạithôi,nhưcóvậtgìnghẹnởcổhọng.ChịDậucốgắng:

-Bánquáchcáigì?Thầyemcứnói,ởđâycóaimàsợ!

AnhDậuđơmdớmnướcmắt:

-HaylàbánquáchcáiTýchocụấy?

ChịDậucũngnướcmắtchảyquagòmádòngdòng.Chịcứcúigầmmặtxuống,khôngbiếttrảlờirasao.CáiTýnghethấyru,ngrờicủkhoaitrongtay,vộivàngđứnglênnănnỉ:

-Convanthầy!ConvanU!thầyuđểconởnhàchơivớiemcon.Convanthầy!ConvanU!ThầyUđừngđembáncon.

ThằngDầnnhảvộimiếngkhoaitrongmiệng,vàsụtsịtkhóc:

-Emkhông,nào!Emkhông,nào!emkhôngchobánchịTýnào!CóbánthìbáncáiTỉukiakìa!

AnhDậucũngnhưchịDậu,aináysèsẽgạtthầmnướcmắtvàcũnggiảcáchlàmthinh.

CáiTývẫnbaibảivannhưtếsao,mộthaixinthầyuđừngbánnóđi,tộinghiệpchonó.

Chừngnhưcầmlòngkhôngđậuvớinhữnglờingâythơvàthêthảmcủaconbéngoanngoãn.Chi.

DậuxoasuýtcáiTỉuvàyênủicáiTý:

-Không!Thầyconnóiđùaấythôi!Bánconthìlấyaiẩmconbénàychouđilàm?

CáiTývuivẻngồivàocạnhđốngrễkhoai,nólạihýhoáybớibớinhặtnhặt.

Mộtbầukhôngkhítẻngắtbaophủcảmấygiannhà,ngườitacóthểngherõtiếngdậpởhaitráitimcủahaivợchồnganhtraicùng.

Ngoàiđườngcótiếngchósủaxôxát.Rồitiếngroiquấtvàováchđènđẹt.Rồitiếngngườihỏidữdội:

-ĐĩDậucónhàđấykhông?

ChịDậulậtđậtbỗngconbéconracổngđuổichó.AnhDậucũngngồinhỏmdậyvàngórasân.

NgườinhàLýtrưởngnghênhngangmúachiếctaythướcvớisợidầythừng,đưaôngCailệvàcâyroisonghùngdũngbướcvàotrongcổng.Haingườicùngraoaigiộconchócáivàcùngnhẩylênthềm.Phủđầu,ôngCailệchỉcâyroivàomặtanhDậuvàquát:

-Sưuđâu?Saokhôngđemnộp?Ngườitavàohỏivẫncònngồiỳrađó!

AnhDậulẩybẩyđứngdậy.Cáimặtxanhxaokhiấyđãđổirasắctáimét.Runrun,anhsẽgiơtaygãitai:

-Thưaông,tôichưacó.

ÔngCailệthịhùngbằnghaiconmắtgiươngtròn:

-Cảnămchỉcóhaiđồngbảyhàotiềnsưu,bâygiờanhvẫnchưacóbaogiờanhđịnhmớicó?

Vớicáidángđiệucóvẻvanlơn,anhDậuhổnhểnthởvàđáp:

-Thưaông,vìtôiđauyếu,nênchưalokịp,xinôngthưchođếnmai.Thuếcònnămbữanữamớiđăngtrườngkiamà!

-À!thuếcònnămhômnữamớiđăngtrường,chonênanhkhôngnộpvội,phảikhông?

HỏivậynhưngôngCailệkhôngđểchokẻbịhỏiđượccóthờigianphântrần.Nhanhnhưcắt,ôngchuyểnphắtcâyroisongsangtaytráivànắmchặtnămngóntayphải,đưaluônvàongựcanhDậumộtmớquảthụi.Cáithụichuyênmôncủangườicôngkháchẳnthứthụiphổthôngcủathườngdân.AnhDậuchỉứcứcmấytiếng,chứkhôngthểkêulênđược.Thuậntay,ôngCailệtúmlấycổáoanhDậuvàngảnhlạibảoôngngườinhàlýtrưởng;

-Thừngđâu?Tróicổnólại.Cómộtsuấtsưubâygiờchưanộplạicònchựcgiởlýsự?

Tứcthìhaingườixúmlại,mỗingườinắmmộtcánhtayanhDậubẻquặtrađằngsaulưng,rồiluồnthừngvàovàriếtthậtchặt.Họtróianhchàngkhốnnạngiốngkiểunhưnhàquêtróichóđểlàmthịtvậy.

ThằngDầnòakhóc:

CáiTýmếumáonhếchnhác,chạyđếncạnhôngCailệ,chắptayváilấyváiđể:

-Cháulạyhaiông!Haiôngthachothầycháu.Haiôngđừngtróithầycháu!

Sẵncâyroitrongtay,ôngCailệquấtluônchonómấycáivàođítvàquát:

-Bướcngay!

Conbéđauquá.Nólănđànhđạchxuốngđấtvànórẫyrụanhưcongàphảinướcnóng.ThằngDầncàngkhócdữ.

ÔngCailệđươngcơnthịnhnộ,lạithẳngtaygiơcayroisong,toantrừng

phạtthằngbénày.ChịDậulếchthếchômconbéconchạyvào:

-Thôi.TôixinôngCai!Ôngthachocháu...Chúngnóhãycònbébỏng.

Lờinóitiếtthacủangườiđànbàcóduyênvẫncóđôichúthiệulực.ThằngbéngâythơđãđượcôngCaiânxá.

Ngảnhlạithấychồngbịtróichặtquá,mặtmũinhănnhưchuộtkẹp,chịDậulạdẽdàngkêuvanôngCai:

-Nhàtôiđươngốm...Xinônglàmphúcnớirộngnútthừngracho!

Lầnnàykhôngcókếtqủa,nhữnglờinằnnìcủachịchỉđượcôngCaiđáplạibằngmộtgiọngoainghiêm:

-Khôngphảinới!Tróithếcũngchưachếtnào!Màcóchếtnữa,chồngchịcàngkhỏiđóngsưu.

AnhDầnnóixen:

-Nhưngtôiđauquá...xinônghãynớilỏngrachotôimộttý.Nàotôicóchạymấtđâu!

ÔngCailệnổicơnlôiđình,tặngluônanhDậunămbảycáitátvàomặtvàhằmhè:

-Bướngvớiôngà.Màycótộithìôngmớitrói.Lạicònbướngvớiôngà!

ChịDậunhìnôngCailệbằngđôiconmắtđỏngầu:

-Thôi,tôicũnglạyôngnữa!Chẳngquanaymaiđủthuếthìthôi,làmgìôngphảihànhhạchồngtôiquávậy?Cóđánhthìôngcứđánhtôinày.baonhiêutộitôixinchịucả.Chồngtôiđauốmchẳnglàmnêntội.

-À!Màytháchôngphảikhông?Hừ!Thấyôngnểmặtmàycànglàmgià!Được!Ôngthửchomàybiếttay!Nàythách!Nàythách!Nàythách!!!

MỗitiếngnàytháchtừmiệngôngCaiđãđưara,chịDậulạiđượchaibaquảthụivàongực.

Đứngkhôngvững,chịnàyngãphịchxuốngđất.CáiTỉunằmtronglòngmẹ

khócngặtkhócnghẻo.CáiTý,thằngDầnmỗiđứanấpmộtxócộtnhìntrộmbốmẹphảiđòn.Cảhaiđứacùngnứcnởkhóckhôngratiếng.

NgườinhàLýtrưởngchỉcáitaythướcvàomặtchịDậu:

-Khôngthấyngườinàolắmđềunhưchị.Nếunhàaicũngbướngnhưnhànày,cólẽthuếcủanhànướcđếnbỏ.Thôi!Đứngdậymàđichạysưuchochồng,đừngngồiănvạđâynữa!

Rồihaiônghằmhằmtúmlấyđầuthừng,sềnsệtđiệuanhDậuxuốngthềm.Tớicổng,anhchàngkhốnnạnquaylạidặnvợ:

-UnóđểcáiTỉuởnhà,sangngaybêncụNghịQuếchotôi...

CHƯƠNG5

BướcvàokhỏicổngthônĐoài,đãthấynhàôngNghịQuế.

Nólàmộtđámbungxungnhọnnhưngọntháp,hùngdũngúptrênđoànbịchvừađồsộ,dườngnhưphônhàmìnhthócđểhàngbốn,nămmùa.

Nólàmộtlũđốnrơm,đốnra.lớnbằngtráinúi,chennhauđứngbêncạnhngọnmít,ngọnsung,dườngnhưkhoeôngchủcầycấyđếnmấytrămmẫu.

Nólànhữngtòamáingóimuốnbảotồnquốctúybằngnhữngđấúvuôngtròmtrõm,nhữngsôitầucongrướnvànhữngconcáchépmảnhsứhámiệngnằmgiáptườnghồi.

Nólàmộtngôidươngcơrộngchừngbamẫu,quâyquầntrongbốnbứctườnggạchcắmmảngchai,cảnhtượngphứctạp,giốngnhưngôichợđóngtrongkhutrại,họpđủcácvậtsang,hèn,cáckiểucũ,mới.

Cáicơnghiệpấytuytựtổtiênđểlại,ôngNghịcũngcókhaithácthêmnhiều.

Ôngkhôngđibuôn,khôngđithầu,chỉlàmôngchủruộngkiếmôngchủthảlãi.

Đụngđếncủaôngnhẹnhấtcũnglàmườiphân.Vàvaytừmộtđồngtrởlên,đềuphảiviếtruộnghaynhà,hoặcphảigửivậtgìkháclàmđồbảođảm.Qúahạnthìmất.Dươngcơôngởcũngnhờruộngnươngôngcấy,hạcđồng,lọsứôngthờ,phầnnhiềulàcủanhữngngườivaynợhếthạnkhôngtrả,bịÔngchiếmlấyvàbắtlấy.

Nhàôngđờiđờiphátphátvềbênhào.BướcđườngcôngdanhcủaôngcũngbắtđầutừchứcLýtrưởngvượtquanhữngbậcPhótổng,Chánhtổngrồi,cơmrượu,bòlợnvàquanphủ,quantỉnhhiệpsứcvónhauđưaônglênghếnghịviên.

Khôngnhưnhữngkẻmặtngườidạthú,mượntiếngthaymặtdânđểhótChánhphủmàxinxỏviệcnàyviệckia,ôngranghịtrường,chỉcốtmuacái

vịthứtânthờí,lấychỗmỗinămvàilần,ănuốngvà...ngồinằmvớibọntaimặttrongxứ.

Cáiđứckhôngthèmbiết...chữcủaônghơnhẳncácbạnđồngviện,tuynhữngôngấychỉxuấtthânbằngnghềláilợnhaycaiphụVàoviệnôngcũngnhưhầuhếtcácôngnghịkhác,khôngbànvàkhôngcầnngheaibàn.Nhưng,ôngcũngchỉngápvặt,chớkhôngngủgậtbaogiờ,vìsợđôigiầychílongđểdướichânghếlỡbịmấttrộmtrongkhiôngphảicochânđặtlênmặtghếchohợpthóiquencủaông.

TừngàygiữchứcôngNghị,danhtiếngcủaôngđãbaykhắptỉnhTrungsơn.Thếnhưngsuốtnămchítối,ôngkhôngphảithếtmộtôngkháchsáo,trừrahaingàygiỗchavàgiỗmẹ.

Cốnhiên,ôngphảilàmộtngườicơchỉ,sokètừmộtđồngxutrởđi.Vậymàlắmkhiônglạirấthào.Nhấtlànhữngdịptếtta,tếttây,khôngdịpnàoôngquênkhôngbắtchimngói,gàmáitheonhữngthúnggạotámthơmvàocửamấyôngtolớn.

Vớiông,vợchồngĐĩDậukhôngcóhọhàngthânthíchgìcả.Nhưngvìcáchắncầythuêcấymướnchoôngđãnhiều,nênđềubiếtnhà,biếtngười.

SaukhiCailệvàngườinhàLýtrưởngđãdẫnanhDậurađình,chịDậutheolờichồngdặn,traoconbéconchocáiTý,vớchiếcnónráchđeovàocổtaỵThằngdầnkhócnhếchkhócnhác,rầmrĩkêuđói.Giảđiếc,chịcứlủithủicắpnónrađi.

Ánhnắngthángnămrátnhưlửachàmvàomặt.Hơinướcdướiđồngbốclên,nóngnhưhơitrongchõxôi.Nhữngconcuachửavànhữngconrắnnướcchịukhôngnổisứcnóngcủanướctrongruộng,rủnhaubòlênmặtđườngvànúpvàocáckhómcỏ.

ĐôngxávớiĐoàithônvẫnlàmộtxã,cáchnhauđộbacâyxộtronglúcnắnggắt,ngườitacoiđoạnđườngấynhưconđườngthiênlýtrongbãicátgià.Nhưng,vớichịDậunókhôngmùigì,vìđờichịđãquenhàngngàyrạnmặtvớithầnnắng.

Nhờsứcchechơcủachiếcnónrách,chịchỉbướcrảomộtthôithìtớicổng

nhàNghịQuế.Mặttrờiđứngbóng.Trâubòlũlượtlôithợcầyởngoàiđồngvề.Thậpthòngoàicổng,chịnângvạtáonâumốclaunhữnggiọtmồhôinhễnhoạitrênđôilôngmàyvàmởtođôimắtquángnắngnhòmvàotrongcổng.

TrêncáisângạchBáttràngmôngmênhnhưbãiđábóng,khôngđiểmmộtvếtbóngrâm.Đànchimbồcâuchổngmôngmổtrênnongđỗ.Congàmáiấpcụctáctừtrêncửachuồngnhảyxuống,ưỡnđítbónmộtbãiphânchochậulan.Mấyconlợncontheomẹnghễunghệndiễuchungquanhchậunướcvogạo.

Khôngcóngườinàoqualại.Đánhbạo,chịDậuxămxămtiếnvàosân.Mộtđànchódữnhưđànhùmởđâunhấttềsồra.Chúngnónhảychồmlêntậnmặtngườilạ.

Hoảngquá,chịDậungồiphịchxuốnggạch,vừavungcáinónkhuađuổinhữngconácthú,vừakêu:

-Anhbếpcónhàkhông?Làmphúcđánhchóchotôivới!

Trongnhàcótiếngthétrathethé,ngherõlàtiếngđànbà:

-Làmgìmànheonhéothế?Nhàaikhôngcóchó?Làmsaođikhôngmanggậy?Thằngbếpcònbậnviệckhác,nókhôngphảihầuchúngbay!

Rồilạiim.ThìravợchồngôngNghịđươngăncơmởnhàkhách.NghetiếngchịDậuléoxéo,bàNghịbựcmình,quátđổngvàicâuchooai,chứbàkhôngthèmđứngdậy.Tínhbàxưanayvẫnthế,chẳngkhinàolạichịuhạmìnhmàđimắngchó,đuổichóchokẻvaynợhayngườilàmthuê.

ĐànchócứvâykínchungquanhchịDậunhưquânđèncù.Hìnhnhưchúngnómuốncốlàmhếtphậnsựvớichủ:connàoconấynherănglèlưỡi,chỉchựcvồvàohaichânchịchàngđángthương.Cáinóndùnglàmkhígiớiđãbịđànvậtcắnráchtantành.ChịDậuluốngcuốngkhôngbiếtlàmthếnào.Bíquá,chịphảigiơhainắmtayđánhnhaubộvớiđộilínhcoinhàcủaôngNghị.

Mộtmụthợcấyởdướinhàbếplậtđậtvácgậychạylên.Mụđuổiđànchótánloạnmỗiconchạyđimỗingả.

ChịDậulópngópđứngdậyvàđiđếntrướcnhàkhách.Bàntayphảibịchócắnvàolúcnàokhôngbiết,máuchảyđầmđìa.Ghérăng,chịxémộtmiếngởđầudảiyếm,buộcchặtlấychỗbịthương.Rồirụtrè,chịlênbựcthềm:

-Thưalạyhaicụạ!

BàNghịgắt:

-Chócắnvàotayphảikhông?Chochết!

Đươnglúcngườitaănuống,aibảocứdẫnxácvào?Hỏigì?

ÔngNghịđặtbátxuốngmâm,vừanhainhồmnhoàmvừađón:

-Sángngàychồngnóđãsangxinbánđứacon.Chắcnóđếnđểnóinốtchuyệnấy,chứgìnữa.

-Bẩmcụphải,consangthưacụvềviệcấy.

BàNghịđưamắtrahiệuchoôngNghịrồibảochịDậu:

-Thongthả!Hãyngồiđấy!Đểchongườitaănxongcáiđã.Đừngquấyrầy!

ÔngNghịnhưđãhiểuýcủavợ,cứviệcchanchangắpgắp,khôngnóikhôngrằng.

Khépnép,chịDậungồiphệtxuốngmặtthềmgạch.MọingàytuyvẫnlàmmướnchoôngNghịấy,nhưngchi,chỉthìthọtravàotrongmấygianbếp,chưabiếtnhàtrênthếnào.Hômnaybạmentớiđây,ấylàlầnđầuchịđượctrôngthấycảnhtượngnhàkháchcủaôngdânbiểu.Trongmắtchịnhàấylịchsựvôcùng.Nàoởcạnhbứchoàngphikhảmtrai,mấycôcongáitồngngồngđùi,vúvừanằm,vừatủmtỉmcườitình.

Nàoởgiữađôicâusơnthenthiếpvànghaithằngbéconbéotrònvàxoaytrần,lễmễkhiênghộpsữabòcaolớngầnbằngchúngnó.

Nàoởbênchiếcđộcbìnhmenđỏ,cáiđiếuốngvấtvểuvươncànhxetrúcdàithườnthượtnhưcáicầncâu.

Rồiởtrongcáitủchèchạmdâynho,mộtrổtrứnggàđầylùm,ngấtnghểu

chồngtrênbộkhaychètrắngbóng.Rồiởtrướccáisậpgụlênnước,bốnchiếcghếgụmặtđácùngchầuvàomộtchiếcbànmâysơnxanh.Vàởđầucáigiườngtâysơnquangdầu,quầnlĩnhthâmvàkhănquàngnhiễuxanhcùngvắtmộtchỗ.Biếtbaocủaquívậtlạ,chịDậunhìnvẫnchưakhắp.Trênbànăncótiếnglengkeng.

ÔngNghịđâmchéođôiđũaquamặtmâm,bưngbátnướccanh,trợnmắthúpmộtcáiđánhsoạt.Rồiôngvừanhai,vừanuốt,vừagiụcthằngnhỏlấytăm.BàNghịcầmđĩadòkhoăndở,chútvàotrongniêu,saithằngbếptreolênlaomànvàdặn:

-Bàđãđếmkỹtừngmiếngrồiđấy.Cònmườibốnmiếngtấtcả.Hễmấtmiếngnàothìchếtvớibà!

Thằngbếpbưngmâmcơmra.Thằngnhỏđệchậunướcvào.ÔngNghị,bàNghịmỗingườidúngbangóntayvàochậu,vuốtquahaimépmộtlượt,rồicùnguốngnước,xỉarăng.Haiđứađầytớđứnghaibêncầmquạtphẩylại.BàNghịmởcáitráptrònlấytrầuvàcaunhaivớimộtvàisợithuốc.ÔngNghi.nhắccáiđiếuốngđểtrêntrốctủ,giặtthuốc,châmlửa,vítcáixechúcvàomiệng.BắtchânchữNgũôngvểnhmặthútsòngsọcmộthơi:

-Conmẹkia!Bánconbáncáithếnào?Vàomànóichuyệnvớibà...!

Rónrén,chịDậuđứngnépvàocửavàngậpngừng:

-Thưalạyhaicụ,nhàcontúngquá,xinhaicụcứugiúpcon.

BàNghịnhảmiếngbãtrầucầmtay,quaithậtdàicặpmôicắnchỉ:

-Chẳngcứuvớivớtgìcả!Màycóbánđứacongáitaomua!

-Xinvâng!

-Sángngàychồngmàynóirằngconbéấyđãlênbẩytuổi,xinlấybađồng.CụÔngtưởngnónóithật,bằnglòngchonóhaiđồng.Nhưnggiờnghenóiconmàymớicósáutuổi,thìtaotriếtđimộtnửa,chỉchomộtđồngthôi.Thuậnbánthìvềđưanhausangđây!

ChịDậungơngác:

-Thưacụ,thậtquảcháuđãlênbẩy,nóđẻthángdầnnămTý.Chúngconkhôngdámnóidốithưacụ!

-Taokhôngthểtincáimiệngvợchồngnhàmày!Ngườitamáchtaolànólênsáu,thìtaohaynólênsáu.Chứtaobiếtđâunóđẻnămtýhayđẻnămtỵnămtỳ..!

ChịDậuđờmặt,khôngbiếtnóisao.BàNghịtiếp:

-Vìcáihaibênkia...

ÔngNghịcaumặtngắtlời:

-Saobàcứgọiconbằnglốixáchménhưvậy?Tôiđãdặnbàphảigọinólàmơ...Bâygiờởnhàcácquan,congáiđềuđượckêulàmợtấtcả.TôihènracũnglàmộtNghịviên,cólúcngồivớiquanSứquanThượng,danhgiákhôngkémgìmộtôngquan.Bàcógọicongáibàlàmợ,cũngkhôngquálạmkiamà!

BàNghịcườingặt,cườinghẹo:

-Thếthìônglầmrồi!Condâukia...ngườitamớigọilàmợ;congáithìngườitagọilàcộChẳngcứgìnhàcácquan,tôithấynhữngnhàôngký,ôngphán,nhữngnhàbuônbánởHàNộiđềunhưthếcả.

-Miễnlàđừngcógọichúngnóbằngcáikiểutụctằncủanhữngnhàbốcu,bốđĩ...Mợthìmợ,côthìcô...

BàNghịrabộđắcý:

-Vâng,thìcô!...Côhaibênkiahiếmhoimấylầnxembói,thầybóiđềubảocôấyphảinuôiconnuôithìmớiđứngsố.Bởithế,taomuốnmuachocôấymộtđứa,đểnógánhvácđỡđí.Chứnhàtaođâythiếugìngườihầuhạ?Vảlại,conbémớilênsáutuổi,đãlàmđượccôngtrạnggìmàtaophảichuốc?Huốngchinósangởvớicôấy,cơmnoáolành,lạikhôngsungsướnggấptrămgấpnghìnởnhàvớivợchồngmàyhaysao?Đánglẽbiếukhôngthìphải...Chomộtđồngcũngquálắmrồi.Khôngphảinàinẫngìnữa!

ChịDậungồiđờnhưgỗ,khôngbiếttrảlờirasao.

CHƯƠNG6

BàNghịchỉtayquátthằngnhỏlấynước.BàuốngmộthớpdấpgiọngrồihỏichịDậu:

-Thếnàomàynghĩtaonóicóđúnghaykhông?

ChịDậudơmdớmnướcmắt:

-Vâng.ThưahaicụýconcũngbiếtrằngcháuđượcsangđónươngnhờhaicụvàcôHai,thậtlàphúcchonólắm...Nhưngvì,nhàconthiếuhơnhaiđồngtiềnsưu,mớiphảiđếnkêucửacụ.Nếuchỉcómộtđồng,thìcònhơnmộtđồngnữa,chúngconkhôngbiếtchạyvàođâuđược.Vậyxinhaicụđóntaylàmphúc...

ÔngNghịquát:

-Thiếubaonhiêumặckệmày,kểlểgì?Màyđịnhbổvàonhàtaođấyà?

ChịDậuthènlẹnnângdảiyếmsẽchùivàomắt.

BàNghịyênủi:

-Thiếumộtđồngnữathìxemtrongnhàcòncócáigìđángtiền,đemmàbánnốtđivậy!Chứđứacongáisáutuổi,bâygiờchokhôngcũngkhôngđắtthay,aiđộngrồmàtrảmàyhơn...

-Thưalạihaicụ,thậtquảnhàconkhôngcòncáigìđánggiáhaihào.

BàNghịcườinhạt:

-Saobảonhàmàycóconchócáikhônlắm?

-À,thưacụcó!Nhưngnómớiđẻ,connóhãycònnonlắm,cóbáncũngkhôngaimuạNếucóngườimuacho,chúngconkhôngphảibánconcháu.

-Nóđẻmấycon?Connóđảmởmắtchưa?

-Bẩmbốncon!Nóđảbiếtăncơmhaihômnay...haylàxincụđỡconhaiđồng,lờlãthếnàoconcũngxinvâng.Chỉđộhaiphiênchợnữa,mấycon

chóấycứngcát,bánđượcthìconxinnộpcụ.

BàNghịbĩumôi:

-Tiềntaocóphảivỏhếnmàtaoquẳngrachomàybâygiờ?Dễtaohámlãicủamàylắmđấy?Thôi.

Thếnàynày:Chónontaocũngmuavậy.Bắtcảconchócáivàđànconchóconsangđây,taotrảchomộtđồngnữa.Vớiconbékiamộtđồnglàhai..Thếlànhàmàyđủtiềnnộpsưu,lạikhỏinuôichó,khỏinuôicon.Sướngnhé!

RồibàNghịvuivẻnhìnmặtôngNghị:

-Ấytôicứhaythươngngườithếđấy!Ngườikhácthìhọmặckệ,aihơiđâu?kêulắmthìbãbọtmép.

ChịDậulạichứachannướcmắt.Buồnrầu,chịsẽngồixuốngbựccửavànóichầulên:

-Vâng!Concũngbiếtcụcólòngthươngnhàconmớithế.Chứđànchóvừamớimởmắt,aimualàmgì...?Nhưng,thưacụ,giáchóbâygiờcũngkhôngrẻlắm,mộtconchócái,conđemrachợbánítnhấtcũngđượcđồngrưỡi.Cònbốnconchócon,nếunuôithêmvàiphiênchợnữa,thếnàocũngđượcnămhàomộtcon.Vậylàtấtcảđếnbađồngrưỡi,cụchomộtđồngthìthiệtconquá.Xincụtrônglại!

ÔngNghịđậptayxuốngsập:

-Đemngayđichợmàbán!Khôngnóilôithôi!Mấtthìgiờ!ThờiTâybâygiờ,thìgiờlàvàngbạc,khôngaicôngđâumặccảvớimày...Hừ!Vừamớingoenngoẻnnóirằngbánkhôngaimua,ngườitalàmphúcmuacho,lạicònnhằngngằngkêurẻ!Rẻthìđemngayrachợmàbán.Rangay!

ChịDậunhổmđíttoanđứnglên.BàNghịthẽthọt:

-Chúngbaycứcáithóiấy,khôngtráchchẳngaibuồnthương,khổlàđángkiếp.Tronglúcthuếmángặtngòi,đồngbạcchovay,lãingàynămxu,ngườitađãphảibỏramàmuađànchómớimởmắt,thếlàngườitalàmơnchomày.Màytưởngngườitakhôngthểmuađâuđượcchóđấychắc?Haylàchó

củanhàmàybằngvàng?Thôi,chothêmhàonữa,thếlàvừacon,vừachó,cảthảyđượchaiđồngmốt.Bằnglòngkhông?

ChịDậulạitầnngầnngồixuống:

-Bẩmcụ,mộtvàihàoởcụchẳngthắmvàođâu,nhưng,ởconthìnólớnlắm.Xincụchoconlấynămhàonữavậy.

BàNghịrabộdễdãi:

-Conmẹmàycũngghêgớmlắm!Thấybởthìđàomãi!Ừ,thìtaotrảthêmmộthào.Làhaiđồnghai.

BằnglòngthìlênnóivớiônggiáolàmvăntựchọVàphảitrảôngấyhaihàogiấymực.Nghekhông!

ChịDậuthấtvọng:

-Thếthìconchỉđượchaiđồngđemvề...

ÔngNghịlạicáu:

-Chứbaonhiêunữa?Haichụcnữanhé!Thôi,chothếcũngđắtlắmrồi.Bánthìđilàmvăntự.Khôngbánthìvề.Vềthẳng!

Vềthìđămđầuvàođâu?Đểchồngbịtróiđếnbaogiờnữa?...Thôi,trờiđãbắttội,cũngđànhnhắmmắtliều...BêntaichịDậu,văngvẳngcótiếngnhưvậy.Nướcmắtứara,chịlạiđứngdậyvớibộmặtnãonùng:

-Vângconxinbánhầuhaicụ.Nhờcáccụchobảoônggiáolàmgiấygiúpcon!...

BàNghịdõngdạcgọixuốngnhàdưới:

-Đứanàolênnhàhọcmờiônggiáoxuốngđâychotao!

Đồnghồtrêntủthongthảđánhmườimộttiếng.Giấycótsổraxoexòe.

BàNghịtươicườinóivớiôngNghị:

-Saobâygiờmớimườimộtgiờ?Haylàđồnghồnhàtachạysai?

ÔngNghịrungđùi,vuốtchồmrâutâycongvắttrênmépngậmtăm:

-Bàquêlắm!ĐồnghồcủaTâylàmracóbaogiờsai?Bâygiờmườimộtgiờlàđúng.Nhàtaăncơmkhisớm.

Bóngnắngxuốngthềmgầnmộthànggạch.

Xelửamộtgiờtoetoehétcòi.

Ônggiáokéođôigiầyvátừđầunhàthờđisang.Trongtayđủcảquảnbút,lọmực,giấytrắngvàgiấythấm.

Vớicáibúitócngấtngưởngtrênđầu,vớicáisứchọcchữNhobằngrưỡiquốcngữ,ôngấygọilàthầyđồthìđúnghơn.Chỉvìvềphầnnhàchủnuôicơm,tiếngnuôiôngđồkhôngbằngtiếngnuôiônggiáo,chonênôngấyphảiđổisangngạchthầygiáó,đểdậymấyđứatrẻhọctamtựkinhvàABC,vàviếtvăntựchonhữngngườiđếnnhàôngNghịcầmcốvaymượn.Vàonhàkhách,ônggiáosesẽđẩythúnggạonếptrênchiếctràngkỷgỗlátvàlễphépngồivàochỗđó.

SaumộthồiđểýnghelờiôngNghịdặndò,ônggiáonghiêmtrangcúivàomặtbàn.Trịnhtrọngôngấyviết.

Cảnhàimlặng.

Nămphút,mườiphút,nửagiờ...ÔnggiáongẩnglênngómặtchịDậu:

-Chịkia,sangđâytôiđọcchonghe,rồiđiểmchỉvào!

Dóndén,chịDậuđếncạnhtràngkỷ.Ônggiáođằnghắngbatiếng,rồibằnggiọngcắtnghĩachohọctrò,ôngấyđọc:

TêntôilàNguyễnVănDậu,haimươisáutuổiởlàngĐôngxá,vàvợtôilàLêthịĐào,haimươibốntuổi,cũngởlàngấy,cómượnôngcủaôngbàHoàngthịSẹo,nămmươitámtuổi,vợcảôngNghịviênTrầnĐứcQuếởlàngĐoàithôn,mộtđôihoataibằngvàngnặngbađồngcân,đánggiáhaichụcđồngbạc.Hạntrongnămnămphảitrả.Nếukhôngtrả,chúngtôixinchịutộibộitín.GiấynàylàmtạilàngĐoàithônngày...tháng...năm...

ChịDậungherồirẫynẩy:

-Thưaông,ônglầmrồi.Tôibánconvàchó,chứcómượnhoataicủabàđâu?

ÔngNghịrútvộicáitămtrongmiệngmình,đặtngangvàomiệngtáchnước:

-KhôngaithèmđánhlừachúngbaỵBâygiờluậtmớinghiêmcấmchamẹbáncon,chonênvăntựphảiviếtnhưthế,chứkhôngnóicon,nóichóvàođược.Saunày,màycứđểchoconmàyởmãivớicôhai,thìcáigiáấytaocũngcoinhưkhôngcó.Nếumàytrởmặtmàđemconvề,taosẽchiếugiấybỏtùcảvợlẫnchồng.Giấylàmnhưvậy,chỉcốtgiữchonhàmàykhỏilậtnhàtao,chứnhàtaokhôngđờinàothèmlậtnhàmày.Thếlàbaogiờtaocũngnắmđằngchuôi,chứtaokhôngcầmđằnglưỡi.Nghekhông?

Dứtmạchdiễnthuyết,ôngNghịbưngtáchnướcuốngmọthớplớn,súcmiệngòngọcmấycái,rồinhổtoẹtxuốngnềnnhà:

-Tùyđấymàycótinnhàtathìđiểmchỉvàođemvềchochồngmàykýtên,vàxinchữlýtrưởngnhậnthựctửtế.Rồimangsangđây,thìtaosẽgiaotiềnchọNếumàykhôngtinthìthôi.Đâytaokhôngép.

Haihàngnướcmắthòavớinhữnggiọtmồhôithánhthótrơixuốnggòmá,chịDậucắmmặtđứngim.Mộtlátsau,chịquảquyết:

-Conxinvângtheolờicu.

Thếrồichịgiơbàntaybuộcrẻchìahaingóntayđểchoônggiáobôimựcvàinvàobứavăntự.Xongviệc,chịgậpbứcvăntự,giắtvàodảilưng.Bướcrathềm,chịnhặtlấycáimênónbịchócắnrách.Ngầnngại,chịđặtmênónlênđầu,cúichàovợchồngôngNghịvàônggiáo.BàNghịcănvặnnhắcđinhắclại:

-Nhớlấycáigìđậychomấyconchócon,kẻonóbịnắng.

CHƯƠNG7

Bóngcâyngãđếngầnđườngbaolan.Mặttrờichênhchếchnhòmvàogốcđa,gốcgạo.Nhữngcontrâu,bòbịbắtvàbịkýgiamchỏnggọngnằmdướiánhnắng,uểoảinhainhữngrễkhoaihoặccỏhéocủachủbanchọMộtlũđànbàchờđợinộpthuế,lêlangồikhắpthềmđình.

Đànchóchuitronggậmđình,chựccướpxươngrơi,connọcắnconkiaăngẳng.Trênđìnhănuốngđãtàn.Chánhtổngngậmtămnằmcạnhbànđèn,haimắtlimdimgiởngủ.

Cailệngồinhổmhaichâncạolọcặpmôithâmxịtnhànhragầntớimangtai.

Cậulínhcơlấyhếtgânguốctrênbộmặtđỏgay,rasứcnghiềncụcsáitrongcáichénmẻ.

MấyôngHươngtrưởng,Tộcbiểu,Trươngtuầnxúmquanhcáiđiếuđànvàchiếcấmtay,kẻhútthuốc,ngườiphùngmiệngthổibátnướcnóng.

Lýtrưởngtựalưngbênbứccâulơn,thùtiếpChánhhội,PhóhộibằngmâmcỗchỉcònrauchuốivàlátíatộThưký,Chưởngbạlễphépchìađũa,mờinhaugắpmấymiếngthịtmỡkhôcongcáccạnh.Lýcựu,Phólý,Thủquỹchâuđầutrênlớpbátđĩađầynhữngnhặngxanh,gậtgùnhắcchénlênlạiđặtchénxuống.

NgườinhàChánhtổng,ngườinhàLýtrưởng.mấyanhtuầnphucanhngày,kenvaivâylấyrácơmđihớivàchầunướcsuýtruồichếtnổilềubềusoànsoạtvừavà,vừanuốt.

Mỗingườimỗimiệng,ainóinấynghe.Sựầmầmcànggiúpsứcchosựnóngnực.ChịDậuvềđếncổngđình,vừathấytiếngôngLýcựuquátvangtrongđình:

-ThằngMớiđâu?Vàotylấythêmmấychairượunữarađây!Chúngtaocònuống!Aithôimặcai.

TiếpđếntiếngôngChánhhội:

-Hãygượm!Rượucònđấycácôngcứuốngchohết.Đểnóđimuavàiđồngthuốcphiệnnữađã.Cụchánhđợiđãlâurồi.

RồiđếntiếngôngHươngtrưởng:

-Thongthảhãymuathuốcphiệncũngđược.Miệngtaocònchưarửađây!Ragiếngmúctaochậunước.

RồiđếntiếngôngThủquỹ:

-Rồihãyđimúcnước!Màyđirótmộttínướcmắmvàođâycáiđã!

RồiđếnlượtôngLýcựuvắtlại:

-Cácôngđừngcóbỉmặtnhau!Tôiđươngbảonóđilấythêmrượu,cácônglạinỡvỗvàomặttôi,ngườinàysainóviệcnày,ngườikiasainóviệckhác...Khỉnhnhauvừavừachứ!

BạodạnchịDậubướclêncửađình,hạcáimênónởtrênđầuxuống:

-Chàocáccụ,chàocácông.

Cảđìnhđổxôtrôngra.NgườinhàLýtrưởngcháongượcđôiđũachỉvàomặtchị:

-Sưucủaanhấyđủchửa?Đemmànộpđi.

Cailệvừacạohếtsáitronglọ,ngẩngđầutrônglên:

-À!Convợthằnggìởxómcuốilàngphảikhông?Chịtacứngcổlắm,lýsựlắm.Sángnaynếukhôngvộiđibắtđứakhácthìtôibiếuthêmchịấyvàichụcquảphậtthủnữa.

Phólýchõvào:

-NólàvợthằngĐĩDậuchứthằnggì?Saoôngkhônggiãthêmchonómộtmẻ?Ônglýtôimờiôngvềđây,chỉcầncóthế.

Lýtrưởngrungđùirabộđắcý:

-TôinóitrêncóCụChánh,cóÔngCauvàđôngcácôngtấtcả:Vụthuếnàytôilàmkểcũngcứnglắm.Khôngcầngìhết,đứanàotráiý,đánhluôn.Mà

cũngcóthếmớiđược.Chúngtôilàmvualàmviệc,quanhnămđầutrầyđítthớt,chỉcónhữnglúchồngthủytrướnggiậtvànhữngkhisưuthuếgiớikỳnhưthếnày,thìmớicóquyền.Thahồđánh,thahồtrói,trailàngthằngnàobướngbỉnh...đánhchếtvôtộivạ.

ChịDậuchẳngnóichẳngrằng.Điềmtĩnh,chịnhìnkhắpmấygianđình.Gócđìnhtrongcùng,chừnghơnmườianhtraiđinhdoãichânngồisắphàngsauđámmâmbátlổngchổng.Aicũngnhưnấy,khuỷutaygôvàochấnsongbởimộtsợidâythừngkếchxù.

Cốnhiên,đànbàcongáikhôngthểđiquatrướcchỗdânlàngănuống.ChịDậubènlùitrởxuống,quànhracửasau,rồilẻnđếnchỗchồngngồi.

AnhDậungảđầuvàobứcchấnsong,mắtnhắmnghiền,miệngháhốcravàthởhổnhển,mườiđầungóntayxuốngmáuxưnglớnbằngmườiquảchuối.

ChịDậurụngrờinổđốt:

-Trờiđấtơi,chồngtôilàmsaothếnày?

NhữngbạnbịtróicủaanhDậu,mỗingườitrảlờimộtcâu:

-Anhấylêncơnsốtréttừhồinontrưakiađấy.Bâygiờchừngnhưmệtquá,hắnmớilảđivàmớiimđượcmộtlát,lúcnãycònvừarunvừarét,làmsốtcảruộtngườingoài.

-Thôi!Liệumàvaymượnbánchácmaulên,cốlochođủtiềnsưu,rồiđemanhấyvềnhà.Chúngtôikhỏemạnhthếnàymàbịngườitatrăngtrói,cũngcònđaurứckhổsởđây,huốngchianhấyđươngốm...!

ChịDậusụtsùi:

-Khốnnạn!Nàotôicótiếcgìđâu?Trôngthấychồngconthếkiadầucóruộtganlàsắtcũngphảiđauđớn.Nhưngvaychưađược,bánchưakịp,cácbácạ!

Vừanói,chịDậuvừanướcmắtgiàngiụa,ngồixuống,chịsèsẽvỗvaichồng:

-Thầyem!Thầyemơi!Tỉnhdậycáinào!

AnhDậuvẫnlìbì,lịchbịch.

Phólýởngoàilòngđìnhraoai:

-ConmẹđĩDậu!Màycócâmđi,khôngthìôngvảvàomồmbâygiờ!Đìnhlàngchứxóbuồngcủavợchồngmàyđấyà?Aichochúngbayđúđởnvớinhauởđấy?Đànbàthốithây,suốtnămcómộtsuấtsưucủachồngmàkhôngchạynổi,lạicònnỏmồm,..thầyemvớithầyanh...Ngứataichúngông!

ChịDậunhưkhôngnghebiếtchihết,cứviệcnắmlấyvaichồnglayđilaylại,nhưngườitacứukẻngộgió.Lâulâu,anhDậulờđờmởtohaimắttrắngdãvàrênhầmhừ.

ChịDậumếumáo:

-Thầyemlàmsaothế?Cóphảilêncơnsốtréthaykhông?Haylàchỗtróiđauquá?

AnhDậuúớ:

-Unóđãrađấyư?Đilấychotôibátnước.Khátlắm,ráocảhọngtừsángđếngiờ.

ChịDậuvộigạtnướcmắtđứngdậy,mượnthằngMớicáibátyêuđàn,chịragiếngxinmộtbátnướcbưngvào.AnhDậuvụcđầuvàobát,òngọcnốcmộthơidài,rồianhngửacổrabứcchấnsongmàthở.Bụngsủiầmầmnhưsuốireo.

Bênngoài,mấyônglýdịchvẫnuốngrượu,vẫnhútthuốc,vẫnquạtphànhphạch,vẫngiởlýluậtcãinhaulộnbậy.

ChịDậusờtránchồng,sờchânchồng,sờcổtaychồng,rồichịlânlasờcáinútthừngởđằnglưngchồng,toantínhcởitrộmchonórộngramộtchút.Nhưngcáinútấy,ngườithắtkiểumónglợnvàriếtchặtlắm,chịkhôngthểnàomànớirađược.Mộtlátsau,anhDậuhơitỉnh,mơmàngnhìnvợ:

-Thếnào?UnóđãsangnhàcụNghịQuếhaychưa?

-Đã.Tôiởbênấyvềđây.

-Cụấybằnglòngđấychứ?

-Bằnglòng.Nhưngngườitabắtviếtvăntựvàbắtđèothêm...

Chịkhôngnỡnóihếtcâu,ngậpngừng,chịcởidảilưng,lấymảnhgiấytâytraochochồng:

-Tôiđãnhờônggiáobênấyviếthộvăntựrồiđây.Thầyemcoixemthếnào.

AnhDậutuyđónlấybứcvăntự,nhưngvìcánhtaybịdâythừngghìlạichặtquá,anhkhôngthểđưanólêndếngầnmắtmàcoi.ChịDậulạiphảicầmlấyvàchìalêntậnngangmặtchochồnglẩmnhẩmđánhvần.

Lýtrưởngngướcmắtngóthấy,cơnlôiđìnhnổilêntứcthì:

-Giấymágìđấy!ConmẹđĩDậu?Đơnkiệnphảikhông?Ừđược,cógiỏithìđikiệnngayôngđi!Ôngthửchomàythêmmộttrậnnữa,đểmàyđikiệnluônthể.

Rồihắnđứngchoàngngaydậy,giơchântoanbước.Nhưngcáicâythịtnócứảođảonhưngườilênđồng,xiêuxiêu,sẹosẹo,chỉchựcngãxuốngsànđình.Hắnphảivịnvàocộtđình,vàlạingồiphịchxuốngchiếu.Cậulínhcơhùnghổđứnglên:

-Ônglýtrưởngcứngồiđấy.Đểtôitrịchúngnó!Muốnđikiệnthìđượcđikiện,khógì?

CHƯƠNG8

VừanóicậuCơvừađùngchạylại,giơthẳngcánhtaytátđánhbốpvàomặtanhDậumộtcái.

Và,mắmmôi,mắmlợi,cậuthét:

-Màyđikiệnđi,ôngxem!Bâygiờvẫnchửanộpsửu,cònchựcsinhsựvớiôngà?

AnhDậuchếtđiếngngườiđi.Nướcmắtchảyranhưmưa,anhsẽđậpđầuvàobứcchấnsongvàkêu:

-Trờiđấtơi!-chamẹƠi!Thântôisaomànhụcđếnthếnày?Nàotôicóđịnhkiệntonggìaichocam!

ChịDậuậmựcmuốnkhóc,nhưngkhôngkhócđược.Nhữngngườibêncạnhđứngrớtnướcmắt.

CậuCơvẫnnétmặthầmhầm.Nắmchặtbàntay,cậuchĩavàomặtanhchàngkhốnnạn:

-Màymuốnvuvạ,bảoông?

Luốngcuống,chịDậuvộiđứngdậy.Mộttaygiơbứcvăntự,mộttaynắmlấycổtaycậuCơthêthảm,chịnóibằnggiọngvanlơn:

-Thôi,emxinôngquyền.Nhàemđauyếu,ôngthacho!Cóphảiđơnkiệnđơntonggìđâu?Đâyôngcoi,cáivăntựcủaembánconbécháuđểlấytiềnnộpsưuchonhàemđấymà.

Chừngmuốntỏramìnhlàngườithạochữ,cậuCơđónbứcvăntự,trầmtĩnhxemhếttừđếncuối.

Rồicậudịugiọngsẽgắt:

-Nóiláo!Cáigiấymượnđôihoataibằngvàngđấychứ,văntựđâumàvăntự.

CHƯƠNG9

Hươngtrưởng,Tộcbiểu,nhữngngườivôsựlẻtẻđứngdậycốdìuLýcựuvềnhà.Chỉcònmấyôngchứcdịchđươngthứphảiởlạiđâylolắngviệcthuế.

ChịDậuchờchotancơnồnào,mớidámrónrénbướclạinóivớilýtrưởng

-Thôiconlạyông!Xinônghãytạmthatróinhàconmộtlúc,đểnhàconkývàovăntự,conmớicótiềnđóngsưu

Lýtrưởngvẫngiậndữ:

-Đừnglằngnhằng!Tróicũngkýđược.Khôngphảitha.

-Bẩmông,xinôngtrônglại!Thậtquảnhàconbịtróichặtquá,cánhtayquặtmãirađằngsaulưng,khôngsaokýđược!Chứnếunhàconkýđượcthìđâudámkêuvanchoráctaiông!

-Đưavăntựđâytaxem!

ChịDậusẽsàngnângmảnhvăntựtraochoLýtrưởng,rồiimlặngchịnénlòngngồiđợiởcạnhcâulơn.

Mặttrờiđãnghiêngsangphíasauđình.

Ánhnắngluồnquachấnsong,thấpthoángsoichỗanhDậu.

ThằngMớilậtđậtquétdọncơmraurơivãivàmãnhbát,mảnhchậunémởsànđình.

Vợnócặmcụingồidướisânđìnhrửabát,rửamâm,vétvóinhữngbátthịtthừacanhdở.

MấymụđànbàngoạicanhlầnlượtlênđìnhnóivớiThủQuỹdởsổtínhthuế.

Lýtrưởngđánhvầnhếtbứcvăntự,liềnthởhơirượuvàomặtchịDậu:

-Chỉcầnchồngmàylývàovăntựthôià?

-CụNghịbắtphảixintriệncủaôngnhậnthựcchonữa.NhưngconsợÔng,nênchưadámnói.

Lýtrưởngcườinóikhinhbi?

-Triệncủaôngcóphảicủkhoai?Dễôngđóngkhôngchomàyđấychắc!

-Xinôngthươngcon...Nếukhôngcótriệncủaông,cụNghịlạikhônggiaotiền.

-Mộtđồngbạc!Nghechửa!Thếlàôngthươngmàyđấy,ngườikhácthìphảinămđồng.

-Lạyông,ôngxétlạichọConbáncảconlẫnchómớiđượccóhaiđồngbạc.

Mặckệ.Khôngbiết,đủmộtđồngbạcthìôngsẽđóngtriệncho.

ChịDậuvừanóivừakhóc:

-Nếuôngkhôngthương,conkhônglấyđâuđượctiềnnộpsưu

-Chẳngcótiềnsưuthìchồngmàyngồitù.

Thấtvọng,chịDậurũrượtngồiim.ĐếnlượtanhDậunănnìthayvơ.

-Thưaông,concómuốnchithếnày!Trờilàmvậnhạnđauyếunênconphảichịu.Xinôngthươnglạivợchồngnhàcon,mộtđồngbạcconcũngxinvâng,nhưngconhãykhấtngàymaiđóngthuếconbắtnhàconcấytrừhầuông.

Chánhtổngphìcười;

-Bâygiờlạicólốiđóngtriệncấytrừnữa.Thôicũngđược!ÔngLýnhậnlờichonóđi,đừngđểchúngnónóimãiđiếctai

Lýtrưởnglàmbộkhókhăn

-Vâng!TôinghelờicụChánh

RồibènquayhỏichịDậu

-Mầyđịnhcấytrảnhàtaobaonhiêu?

-Conxincấyhầuôngmộtmẫu

-Đồngbạcmộtmẫuthếramộthàomộtsàokiaà?Khôngđược,phảimộtmẫurưỡi.

-Ôngdạythếnàoconcũngxinvâng

Chuyệnêm,anhDậuđượctạmthoátlysợithừngđểđềtênvàovăntự.Nhưnganhbịtróiđãlâucánhtaysưnglớnvàbạiliệt,cácđầungóntaytêtái,bấmkhôngbiếtđau,lóngngóngmãikhôngviếtđượcmộtchữ.

CHƯƠNG10

ThoángthấymẹvềđếncổngthằngDầnmừngnhẩychânsáo:

-Uđiđâutừlúcnontrưađếngiờ?Cómuađượcgạohaykhông?Saoulạivềkhôngthế?

CáiTýởtrongcửabếpsasảmắngra:

-Đãbảoukhôngcótiền,lạicứnhằngnhằngnóimãi!Màytưởngngườitadámbángạochịuchonhànàysao?Thôi!Khoaichínrồiđây,đểtôiđổrachoôngxơi,ôngđừnglàmtộiunữa.

Rồinótấttảbồngemchạyratrướcthềm,đonđảchàomẹ:

-Uđãvềạ!ÔngLýcởitróichothầyconchưahửủCáinóncủaulàmsaobịráchtantànhthếấy?

Tayulàmsaolạiphảibuộcrẻthếkia?

ChịDậukhôngtrảlời.Thơthẩn,chịđónlấyconbéconvàngồighévàobênmépchõng.CáiTýxoađầucáiTỉukểlểbằnggiọnghúhí:

-Côảnàyhômnayquấylắmđấyuạ!Uđikhỏinhà,côtacứrarảkhóckhôngdứtmiệng.DỗthếnàocôtacũngkhôngnínchọĐặtngồixuốngphản,côtalạiníulấyconvàcốđứnglên.Convừađèođẽocắpcôtaởsườn,lạivừahìhụcrửakhoai,tranồi,xinlửa,dómbếp.Củithìướtchẩyướtnhã,lìlụtmãivẫnkhôngcháychọThếmàconcũngluộcđượcchínnồikhoairồiđấy!Ubảoconcóngoankhông?

ChịDậuvẫnkhôngnóigì.Buồnrầu,chịkéochéoyếmcàitrongdảilưng,vạchbầuvúnổigânxanhlè,vàbópmạnhcổvú,vắtnhữngsữachuaxuốngđất.

ThằngDầnlầnthầnđứngbêncạnhmẹhauháunhìnnhữngtiasữabằnghaiconmáttiếcrẻngậmngùi.

CáiTỉuvừangậmvúmẹvừakhóclằngnhằng.Sữatrongvúchẩyrakhông

đủsứcnónuốt.Nhảbênnọ,nguậpbênkia,búbênnày,lạisờbênkhác,conbévầnhaiđầuvúgiốngnhưconmèovờncáibongbóngbẹphơi.

Mấynétdăndúmhiệntrênsốngmũivàmấytiếngxuýtxoasèsẽtựtrongđầulưỡiđưara,chịDậuchừngcũngrátruộtvềsựphàmăncủacon.Tuyvậy,chịvẫnhếtsứcnínnhịn,vàvẫnluônluônvuốttayvàovú,cốýdồnchosữaxuống.

Cạnhchõng,nghingútmộtđámkhóibay.

CáiTýlễmễbưngrổkhoailuộcghếchvàochâncột,vàdặnthằngDần:

-Hãycònnónglắmđấynhé!Emđừngmóvàomàbỏngthìkhốn.

Vừanói,nóvừatungtăngchạyđếnrổbát,lụclấyhaicáibáttovàmộtđoiđũa,đemlại.Bớitừtrônrổbớilên,nógắpnhữngmẫukhoaitoxếpđầyhaibát.Bằngcáidángbộvuivẻ,nhẹnhànhnóđặtmộtbátlênchõng:

-Mờiuxơikhoaiđiạ!

Rồinhanhnhảu,nóbưngmộtbát,bướcquatấmphảncặpkhênh,ngửacổđểlênbànthờ,vàquayxuống,nóbảothằngDần:

-Bátnàychịđểphầnthầyđấynhé!Chốcnữathầyvềthầyăn.Đứanàoănvèncủathầythìchịkhôngchođichơivớichị.

Thằngbékhôngđểtiếngnàovàotai,nócứngồisánbêncạnhrổkhoaivànuốtnướcrảiừngực.

CáiTýlậtđậtchạyđitìmcáiquạtnan,đểquạtchokhoaichóngnguội.

Rổkhoaivừađihếtkhói,haiđứaxúmlại,lêlangồiphệtdướiđất,mỗiđứanhónlấymỗicủ,khôngkịpbócvỏ,chúngnóvừathổiphùphùvừacắnngấunghiến.Giốnghaiconcọptrongchuồngbáchthúvớmiếngthịtbòtươi,đứanàođứaấynhainuốtmộtcáchngonlànhgọnvẹn.Trừrakhigặpcủnàohànhậý,đắngquákhôngthểnuốtđược,chúngnómớichịunhổđi,vàkhibịcủnàonhiềusơ,daiquákhôngthểnhaiđược,chúngnómớichịunhảbã.

Nhữngsựhiếuthảo,ngoanngoãncủahaiđứatrẻngâythơvôtìnhlộratừnãyđếngiờ,hìnhnhưđềulànhữnglưỡidaogămcắttừngkhúcruộtchịDậu.

Càngnhìnchúngnó,chịcàngnướcmắtngắndài.

Ngạcnhiên,cáiTýthỏthẻgiụcmẹ:

-Uănkhoaiđi,đểlấysửachoemnóbú.Từsángđếngiờ,uchưaăngì,đóiquáchịulàmsaođược?

ChịDậuvẫncứrầurĩnétmặt,nhữnggiọtnướcmắtrơixuốngcàngmau.

Vớivẻmặtbănkhoăn,cáiTýlạibưngbátkhoaichìatậnmặtmẹ:

-Nàyuănđi!Đểmãi!Ucóănthìconmớiăn.Ukhôngăn,concũngkhôngmuốnănnữa.

Nểcon,chịDậucầmlấymộtcủ,rồichịlạiđặtxuốngchõngVẻnghingạihiệnrasắcmặt,conbéhómhỉnhhỏimẹmộtcáchthiếttha:

-Sángngàyngườitađấmucóđaulắmkhông?

ChịDậusẽgạtnướcmắt;

-Khôngđau,conạ!

-Thếlàmsaoucứkhócmãimàkhôngănkhoai?Haylàuthươngchúngconđóiquá?Không,chúngconkhôngđóinữađâu.Haiđứaănhếtngầnkiacủkhoaithìnomòngbụngrarồi,cònđóigìnữa?Ucứănđi,ucứănhếtbátkhoaiấyđi!Nếuukhôngăn,lấyđâurasửachoemnóbú?

ChịDậuvừanóivừamếu:

-Thôiukhôngăn,đểphầnchocon.Conchỉđượcănởnhàbữanaynữathôi.Ukhôngmuốnăntranhcủacon.Concứănchothậtno,khôngphảinhườngnhịnchou.

CáiTýchưahiểuhếtýcâunóicủamẹ,nóxámmặtlạivàhỏibằnggiọngluốngcuống:

-Vậythìbửasau,conănởđâu?

Điểmthêmmộtgiâynứcnở,chịDậungóconbằngcáchxótxa:

-ConsẽănởnhàcụNghịthônĐoài

CáiTýnghenóigiẫynẩy,giốngnhưsétđánhbêntai,nóliệngcủkhoaivàorổvàòalênkhóc:

-Ubánconthậtđấyư?Convanu,conlạyu,concònbébỏng,uđừngđembánconđi,tộinghiệp.Uđểchoconởnhàchơivớiemcon.

ThằngDầncũngkhóctrutréo,bỏluônrổkhoaiđứngdậy,ngoayngoảylắccáimôngđít,nónhắclạicâuđãnóisángngày:

-Emkhông!Nào!EmkhôngchobánchịTý!Nào!Nào!CóbánthìbáncáiTỉunàynày!

ChịDậuchỉthổnthổnthứcthứckhôngnóithêmđượccâugì.Bộmặtsầuthảmdầndầnngãxuống,đốithẳngvớimặtconbéđươngbú.

Bênđámlôngmàycongrướm,mấysợitócmaithảrủxuống,hìnhnhưlànkhóithuốcláphớtphơbaytrướckhuôngương.Vàtrêncáigòmáđỏbừng,vàidòngnướcmắtthánhthótđuổinhau,chẳngkháchạtsươngbuổimailánhđọngtrongcánhhoahồngmớinở.

CHƯƠNG11

Gióchiềuthổiđámtretơitả.NắngTâygaygắtsoiđếnnửathềm.ThằngDầncáiTýthôikhôngănkhoai,lảinhảivừavanvừakhóc.

CáiTỉubúđãlưngdạ,hớnhởngảnhracườiđùa.ChịDậulạicàngrũrợi.Chốngtaylêntrán,chịnhưnghĩngợiphânvân.Mộtlúcsau,chịđứngphắtdậyvớicáidángđiệuquảquyết:

-Thôi,phảitộivớitrời,mẹchịu!Cảnhnhàđãthế,mẹđànhdứttìnhvớicon!

Tứcthì,chịchùinướcmắtvàđilàmnhữngviệcmàchịcholàđauđớn.

CáiTỉulạibậubênsườncáiTý.

Conchócáichúiđầuvàosợixíchsắtđểchobàchủbuộcvàocộtnhà.

Đànchóconphảibắtvàotrongrổthưa,trêncómẹtđậyvàcólạtchằngchắcchắn.

CáiviệcxonghếtchịlạiđóncáiTỉu,chonóbúthêmlúcnữa.Saukhiđãkéochiếcchiếuthủngráchtrênphảntrảixuốnggiữanhà,chịđặtconnhỏvàochiếuvàsaithằngDầnngồiđótrôngem.ChịlụctấtcảquầnáocủacáiTývàgóichunglàmmộtgói.Rồimộttaynưngcổchóconlênđầu,mộttaycầmsợixíchsắtđịnhgiắtluônconchócáiracửa,sụtsịtchịbảocáiTý:

-Conhãyđộicáimênónchođỡnắng,vàconcắplấygóiquầnáorồisangbêncụNghịQuếvớiu?

Chừngnhưlúcnãythấybắtcảchólớn,chócon,cáiTývầntưởngnhữngconvậtấysẽđithếmạngchomình,chonênnóđãvữngdạngồiim.Bâygiờnghemẹgiụcnóphảiđi,nólạinhếchnhácmếukhóc:

-Unhấtđịnhbánconđấyư?Ukhôngchoconởnhànữaư?Khốnnạnthânconthếnày.Trờiơi!Ngàymaiconchơivớiai?Conngủvớiai?

ChịDậulạilãchãhaihàngnướcmắt.

-Uvancon,lạycon,concóthươngthầythươngu,thìconcứđivớiu,đừng

khóclócnữa,đauruộtulắm.Côngunuôiconsáu,bẩynămtrời,tốnkémbaonhiêutiềncủa!Bâygiờphảiđemconđibán,uđãchếttừngkhúcruộtrồiđâyconạ.Nhưngmàtiềnsưukhôngcó,thầyconđauốmlàthế,vẫnbịngườitađánhtrói,sưngcảhaitaylênkia...Nếukhôngbáncon,thìlấytiềnđâunộpsưu?Đểchothầyconkhổsởđếnnướcnàonữa?Thôiuvancon,ulạycon,concóthươngthầythươngu,thìconcứđivớiu!

CáiTývẫnkhócrưngrức.ChịDậucũngvừađộirổchóconvừakhócnứcnở,nhưngvẫncốkiếmlấynhữnglờithấmthíaxótxađểkhuyêncon.

Lâulâu,cáiTýchừngnhưcũnghiểunhữngnỗiđaulòngcủamẹ,nókhôngkhócnữa.Lausạchnướcmắt,nóchạyđếnchỗcáiTỉu,cúiđầutậnmặtconnày,nóhônmỗimámấycái,vànólạimếu:

-Tỉuởnhànhé!TỉuởnhàvớianhDầnnhé!Chịphảiđiđây.ChịsangởvớicụNghịkiađây.Từrầytrởđi,ChịkhôngđượcẩmTỉunữa.BaogiờTỉulớn,Tỉusangbênấytìmchị,Tỉunhé!

RồinóômlấythằngDần,rồicũnghônluônhaimáthằngấy.Vừanóinóvừagiàngiụanướcmắt:

-Dầncóthươngchịkhông?Dầncónhớchịkhông?Ubánchịrồi,DầnởnhàchơivớiTỉuvậy.NókhócthìDầndỗnó,khôngđượcđánhnóđấynhé.Baogiờnólớn,thìDầnrủnósangnhàcụNghịvớichị.ThôiDầnởnhà,chịphảiđivớiuđâychịkhôngđượcvềnữađâu,Dầnạ!

ThằngDầnníulấyáochịvàkhócrầmrĩ:

-Chịphảiởnhàvớiem!EmkhôngchochịsangnhàcụNghị.NếuchịsangnhàcụNghị,rồithìemchơivớiai?

CáiTýlạikhóchuhụNócứquấnquýtthằngDần,khôngmuốnrờira.NgảnhlạinhìnmặtchịDậu,nónóibằnggiọngnănnỉ:

-Connhớemquá!Haylàuhãychoconởnhàmộtđêmnaynữa,đểconngủthêmvớiemđểconnóichuyệnvớiem.Sángmaiconxinđisớm.

ChịDậucàngtỏrabộđauđớn:

-Thôi,uvancon,ulạycon,concóthươngthầy,thươnguthìđingaybâygiờchoụNếuconchưađi,cụNghịchưagiaotiềncho,uchưacótiềnnộpsưu,ôngLýlạitróithầyconthêmmộtđêmnữa,thìkhôngkhéothầyconsẽchếtởđình,chứkhôngsốngđược.Thôi,uvancon,ulạycon,concóthươngthầy,thươngu,thìconđingaybâygiờchou.

VàchịcốkiếmchođượccáigiọngngonngọtđểdỗthằngDần:

-Dầnbuôngchịra,đicon!Dầnngoanlắmnhỉ!UvanDần,ulạyDần!Dầnhãyđểchochịđivớiu,đừnggiữchịnữa.Chịnócóđi,umớicótiềnnộpsưu,thầyDầnmớiđượcvềvớiDầnchứ!SángngàyngườitađánhtróithầyDầnnhưthế,Dầncóthươngkhông.NếuDầnkhôngbuôngchịra,chốcnữaôngLývàođây,ôngấytróinốtcảu,tróinốtcảDầnnữađấy.

ThằngDầnvẫnsợÔngLý,nhưđứatrẻkhácsợÔngngoáoộp,nghenóiđếntênôngấynóđãmấtvíađirồi.LậptứcnórờivạtáocáiTývànóỏnẻndặnmẹ:

-EmchỉchochịTýđimộtlúcthôi.Lấytiềnđượcrồi,uphảiđemchịấyvềđâyvớiem.

ChịDậubuộtmiệng:

-Ừ...

Rồihìnhnhưcóýhốivìmìnhđãnóidốitrẻcon,tứcthìchịlạinóichữa:

-Ừ,hễcụNghịbằnglòngđểchochịconvềnhàvàihôm,thìulạiđemnóvềvớicon.

CáiTývớihaihàngnướcmắtdòngdòng,hônhítcácemlượtnữa,rồilủithủinóđộimênóntrênđầuvàcắpgóiáovàonách.

ChịDậuvừadặnthằngDầnngồicoicáiTỉu,vừacởidâyxíchlôiconchócái.

ConvậtấyởnhàchịDậu,tuykhônglàmtênlínhgácnhànhưcácbạnnóởbàonhữngnơigiàucó,nhưngcũnglàhạngtôitớcầndùng.Nhữnglúcconcáichủnhàđaudạlạnhlòng!...Côngviệcvệsinhtrongnhà,phậnsựnóphải

gánhváctấtcả.Sựquanhệgiữanóvớichủtuychỉcóthế,songmàtrờiđãsinhnólàmmộtloàivậtgiầulòngtrungthànhthì,ănlươngcủachủ,nóphảihếtlòngmếnchủ,cũngnhưnóphảihếtlòngvângtheolờichủ.Cáibảntínhấy,khiếnnóchỉmuốnlàmviệcvớichủsuốtđời,khôngmuốncóngàyhưutrí.mặcdầuchủvẫncoinólàvậthèn.Vìvậy,naythấychịDậuxíchnó,lôinó,đốivớinócóvẻkháchẳnmọingày,hìnhnhưnócũngbiếtrằngchủnósắpsửađổínóđiđâuhoặclàđemnóđếnchỗlàmtìnhlàmtộigìđó.Khăngkhăngghìlạinhấtđịnhnókhôngchịuđi.ChịDậucàngkéo,nócàngtỏratháiđộvanlơn.Nếucómộtnhàđô/ngvậttâmlýhọcđứngởcạnhnólúcấy,tấtnhiênngườitacóthểđoánrằng:nóđươnglạychủ,xinchủchonóởlạithêmmộthạnnữá.

Vôhiệu!Chủnócứdùngcươngquyền,điệunósềngxệchrađường.

Tuyvậy,nóvẫncònmongchủthương.Chonênrakhỏicổngrồi,nócứcònlăn,cònrẫy,cònngoengoảyđuôi,cònkêuhừnghựckhinghetiếngmấyconchóconăngẳngởtrênđầuchủ.

Mặttrờiđãxế.Bóngngườingãxuốngmặtruộng,dàithườnthượtnhưbóngcâycau.Trâubòkhôngphảicầychiềunghễunghệntheođàntrẻchănracácbờruộnggậmcỏ.

Vớinhữngtiếngthổnthứctrongđáytimvànhữnggiọtnướcmắtluônđọnglạiởgòmá,chịDậucốsốngcốchết,nhũngnhẵngdẫnconcàchólẽođẽodướiánhnắngmùahè.Convẫnlướtmướtkhóc,chóvẫnýẳngkêu,chịvẫnnhấtđịnhgiảcâmgiảđiếc,mongchochóngđếnnhàcụNghị.

CHƯƠNG12

Nắngquáiinánhvàngtrêngiẫyngọntre.

Đànliếuđiếulíutíukêutrongcànhkhế.

Mấycontriềntriệnríurítgọinhautrêntầucau.

NghịQuếvểnhrâuđứngtrongsângạchngắmđôibồcâugậtgùgụnhauởcửachuồng.NhácthấymẹconbịDậunhôvào,hắnhỏimộtcáchthậtđổng:

-Làmgìbâygiờmớidắtnhauđến?Đểchongườitachờđợimấygiờđồnghồ!Dínhvớichúngbâylúcnàobựcmìnhlúcấy,khôngcóđứanàogiữđượcđúnghẹnbaogiờ!

Lễphép,mẹconchịDậucùngcúiđầuchào:

-Bẩmcụ,vìnhàconbịtróiởđình,conphảinóimãicácôngấymớicởirachođểkývăntư...vảlại,đườngcũnghơixa,conđikhíchậm,xincụthalỗicho!

-Bàởnhàkháchấy,đemnhauvàomànóivớibà!

Rồihắngọichõvàophíatrongsân:

-Đứanàoracoichóchochúngnó!

Nhưanhphườngtròđóndịp,thằngbếpdạmộttiếngthậtdài,rồinócằmgậyđuổichó,đưamẹconchịDậuvàconchócáilêntòanhàmàchịđãvàolúcnãy.

MụNghịphủđầubằnggiọnggắtgỏng:

-Đãbảolấycáigìđậychomấyconchócon,kẻonóbịnắng,saolạichỉúpchonớmộtcáimẹtranhthếkia?

Thènlẹn,chịDậuchỉtrảlờibằngcâulạycụ.Rồi,nhờthằngbếpbuộccáixíchcủaconchócáivàocột,chịthongthảhạrổchóxuốngthềm.

MụNghịliếcnhìncáiTý,thethé,mụmắngchịDậu:

-Thếmàcảvợlẫnchồngdámxưngxưngconđãlênbẩy.Lênbẩymàbằngcáinhãithếà?Bàbiếtngaymà!Cáiđờinhàchúngbaycòncócâunàonóithật!

-Bẩmcụ,chúngconkhôngdámnóidối,thậtquảcháuđãlênbẩytuổi,thằngemnólênnăm,cònconbénữalênhai.Conđượcbacháucảthảy.

NghịQuếởsânvừavào,chỉmặtchịDậu,hắntỏrangườirấtoai:

-Imcáimồm.Đứnggiởconcàconkêrađây!Mấycháumặckệnhàmày!Dẻlắmthìbánnhiều,chớlàmtrògì?Mởcáirổra...taoxemmấyconchócon!

MụNghịtiếptheolờichồng:

-Ấyđấy!Ôngtínhnónóinhưthếcóngheđượckhông?

RồimụngoảnhtrôngchịDậu:

-Nàyliệuhồn!Bàthìtổngcổcảđi,khôngthèmmuabángìnữabâygiờ;Dễbàbằngđôibằnglứavớimàyhaysao?Chưanóimàyđảcãiliền!Láoquen!Conbébằngngầnkia,màydámxoenxoétbảonólênbảy,nóichochónongheà?

CáiTýđứngnépsaucột,nétmặtthìuthịu,nhưlomìnhmớiđánhrơimộttuổilúcnào.ChịDậuđờmặtngồithừvớinhữnggiọtnướcmắtđọngởtrongđámlongmilónglánh.

HaibêntháidươngNghịQuếnổinhữngsợigântímbầmđểbáotinmộtcâugiậndữ:

-Nóvẫnkhôngmởmấyconchóconraà?Cótiếcđemvềmànuôi!

Nướcmắtrỏxuốnggạchthềmthánhthót,chịDậucắmcúicởimấynútlạtbuộcởrạpcổvàbỏcáimẹtrathềm,NghịQuếvộivàngngồixuốngcạnhrỗ.Bốnconchóconlầnlượtbịhắntúmcổxáchlên,xemtai,xemmắt,xemlưỡi,xemchân,xembu,ng,xemđuôi,xemngực,cóconbịhắntỉmỉbớivạchtừngcáilôngtợRồihắnngắmnghíađếnchochócái.Mộtlátsau,vẻmặthơidịu,hắnvàongồibắtchânchữngũtrongsậpvàbảochịDậu:

-Văntựđâu?Đưađâytaoxem.

ChịDậuróráycởicáivăntựỞđầudảiyếm,khúmnúmđặtlêntrênsập.Cầmbứcvăntự,NghịQuếchỉnhìnđinhìnlạiởchỗLýtrưởngđóngtriện.Lâulâu,quayrahắnbảothằngnhỏ:

-Màyđilấymấybátcơmnguội,lấynhiềunhiềuvào,đểtaochođànchónàyănthử,xemsao!

Thằngnhỏbachânbốncẳngchạyxuốngnhàngangsaumộttiếngdạgọnghẽ.

MẹconchịDậuroróngồinépbêncột,ngườinọnhìncáimặtchanhòanướcmắtcủangườikia.

Bốnconchóconlaunhauđiđếnventhềm,mỗiconchiếmmỗivúcủaconchócái.

NghịQuếvuivẻbảovợ:

-Bàthửtrôngxem,cóphảikhôngcóconnàobịđuôichấmsống?

-Tôicũngđươngnhìn,hìnhnhưkhôngcảthìphải.

CHƯƠNG13

Thằngnhỏởnhànganglênvớirácơmnguộiđầyụ.NghịQuếbảomẹconChịDậubắtđànchóconthảsangđầuthềmbênnày.Tấttảhắnchạyluồnra,bưnglấyrácơmsúcchomỗiconmộtbát.ChịDậunóithật,bốnconchóconđềubiếtăncảrồi.Riêngconchócái,hìnhnhưvừamệtvừalo,chỉănnhỏnhẻvàimiếnglạinghĩ.

Bằngcáisắcmặtônhòadễdãi,NghịQuếnhìnvàochịDậu:

-Conchócáinhàmàymuaởđâuthế?

-BẩmcủamẹconmuaởLầucaiđemvềchocon!

-Ừ,cóthếchứ!Chắclàgiốngchómôngtự,chứởnhàquêlàmgìcóthứchónày!

MụNghịđonđảkểcông:

-Bởithấynhiềungườimáchrằngnhànócóconchócáikhônlắm,chonênsángngàytôimớicốmualấyđược.Chứbỗngkhông,aicóđộngrồmàchuốcđànchóvừamớimởmắt?Thếcònbốnconchóconthếnào?

NghịQuếlẩmbẩmgậtđầu:

-Đẹpcả!Bốnconbốnkiểu:mộtconhuyềnđề,mộtconlốthổ,mộtconđentuyền,mộtcontứtúcmaihoá.Connàocũngcúptai,ngắnmặt,mắtxếchláđề,đẹplắm!

Vừanói,hắnvừatungtăngđivàotrongsập.VẫncáikiểungồibắtchânkiểuchữNgũ,hắnvítlấyxeđiếuống,hútmộthơithuốclào,rồihắnrungđùirabộđắcý:

-Biếtcáigìvấtvảcáiấy!ÔngPhủĐăng,ôngNghịBùi,ôngPhánTiên,vàôngcửuXungtrêntỉnh,cácôngấyđềubiếttôixemchórànhlắm,ôngnàocũngkhẩnkhoảnnhờtôimuahộ.Tôiđịnhkhinàobốnconchónàykhálớn,thìchomỗingườimộtcon.Nhưnglạitiếcconchóđẹptuyền,muốnđểnhànuôi.VÌgiốngchóấylợichủ,nuôinótrongnhàlàmănthịnhvượng...

MụNghịngắtlờibằnggiọngnóinửathậtnửađùa:

-ChảcócủađâumàchọAimuốnđượcgiốngchótốt,phảicótiềnđâychotôi,khôngthìtôiđểnuôiráo!

-Nhàđãmườibốnconchócảthảy,nuôilàmgìnữa?Cơmđâu!

-Tôinuôiđểnócoinhà.Nuôichócònhơnlànuôiđứaở.Nhàrộngthênhthangthếnày,mườimấyconchó,nhiềugì?

RồimụcườirònkhanhkháchvàchõvàomặtchịDậu:

-Cơmchónhàtaocũngtốnbằngmấycơmngườícủanhàmàyđấy.

ChịDậunhườngnhưtủithân,cúixuốnggạtthầmnướcmắt,chịkhôngbiếtnóithếnào.

Mấyconchóconthôiăn,kéonhautrởlạichỗconchócái,bỏdởcảmấyđốngcơm.

NghịQuếsaithằngnhỏhốthếtvàorá,đưachocáiTý.Ragiọngnhântừôngđạibiểucủadânbảođứaconnítkhốnnạn:

-Conbékia!Cầmlấyrácơmănđi,kẻophícủatrời.Ănbốccũngđược,khôngphảiđũabát.

Nướcmắtchảyranhưmưa,cáiTýngầnngạinhìnrácơmnguội,khôngmuốnchìatayrađón.

Ôngđạibiểuchodânhầmhầmnétmặt:

-Màykhôngănthừacơmchóphảikhông?

BàNghịnổicơntambành:

-Mẹmàydạymàythếđấychứ?Conranhcon!Ởđâyvớibàmàmàycứgiữcáithóikhoảnhấy,thìbàdầntừngcáixương.Nàybàbảochomàbiết:màyăncơmchónhàbàcũngchưađángđâu.Conchónhàbàcònđượcmấychục,conngườinhưmày,bàchỉmuacómộtđồngđấythôi.Đừngkhoảnhvớibà!

NghịQuếhạchlạcchịDậu:

-Conmẹkhốnnạn!Màyngồigiươngmắtrađấy,khôngbiếtbảoconlàmsao.Haymàysợconphảiăncơmchóthìmàyxấuhổ?

Dườngnhưthươngmẹbịquở,cáiTývộivàngđónlấyrácơm.Rụtrènóbốcmộtnắmbỏvàomiệng,uểoảinhainhưbònhaitrấu.

MụNghịnghiếnrăngkènkẹtvàchỉvàomặtconbé:

-Bàtruyềnđờibáodanhchomày,tựgiờđếnmai,phảiănhếtcáirácơmấy,rồimớiđượcăncơmkhác!

ChịDậuchỉgụcđầuvàocột,nứcnởkhócthầm.NghịQuếquáthỏi:

-Thế,conmẹkiacólấytiềnkhông?Haycòntiếccontiếcchó?

ChịDậuvộichùinướcmắtđứngdậy:

-Bẩmcu...

Khôngđểchochịnóihết,NghịQuếgiụcvợ:

-Bàtrảtiềnchonóvềđi,đểnóngồimãiởđâytôikhôngchịuđược!

Cáichuôngtronghòmlengkengkêumộthồiđài,mụNghịcầmhaichuỗichinhquăngtọtrathềm:

-Đấy,tiềnđấy!

ChịDậulomkhomcúinhặttiền,toantìnhcởirađếmlại.MụNghịsasả:

-Khôngaithèmlàmthiếuđồnghồnào!Khôngphảiđếmchácgìnữa!

ChịDậugiắttiềnvàolưng,rồichịsụtsùibảovớicáiTý:

-Thôiconởđâyhầuhạhaicụ,uvềnhé!

CáiTýômchầmlấymẹvàkhócnhưmưanhưgió:

-Uđừngvềvội!Uhãyngồiđâyvớiconlúcnữa.

NghịQuếđùngđùngđứngdậy,giơcáibàntayhộpháptátchoconbémộtcáiđánhđốp,vàhắnhétlênnhưôngđạitướngtrongrạptuồng:

-Thằngnhỏlôicổnóxuốngnhàbếpkia...

TứcthìcáiTýliềnphảilìamẹraxềnhxệchtheotaycậuhầucậncủaôngDânbiểuxuốngthềm.Bộmặtbồnhếchbồnhácngảnhlạivớicáimiệngmếuxệch,nónhìntheomẹvànóibằnggiọngnứcnở:

-NgàymaiuđemthằngDầnsangđâychơivớiconnhé,connhớemlắm.

CHƯƠNG14

Haicáibầuvúđầysửamẩygăng,sửaởtrongvúrỉra,ướtđầmcảmộtlầnyếm,làmchochịDậubồncồnxótruộtvềconbéởnhà.Bởivìtheosựkinhnghiệmcủađànbàconmọn,nhữnglúcxacon,sửachảynhưthế,ấylàđứaconvắngmẹđãđóivàđươnggàokhócđòibú.ChịkhôngdámnghĩđếncáiTýnữa,sấpngửachịcắpcáirổ,cáimẹtvàcáimênóntấttảracổngthônĐoài.

Mặttrờiđãlặnxuốngtậnmặtđất.ĐànquạkhoangdậpdùilàxuốngcácbãithamạCòiládứacủalũmụcđồngrốirítthúctrâubòvềnghĩ.

TớilàngĐôngxá,trờinhánhem.Trongđìnhvắngtanhvắngngắt.Đàndơibắtmuỗixậpxèbaykhắplòngđình.

Ngọnđèndầutaloetrênhươngáncốsứcphunnhữngánhsángúavàng,soichomấynénhươngđenlùmùcháyởdướicửavõng.Cảmấygianđìnhchỉcònsựtốitămgiúpsứcchosựkinhtrợn.NgườitađãđemhếttiếngầmầmvàonhàLýtrưởngtừlâu.

Chừngcũngđoánbiếtnhưvậy,chịDậulủithủitheochỗcótiếngtùvàrúchồíđivào.

Dướiánhlửasángquắccủangọnđènhaigiây,quangcảnhtrongnhàLýtrưởnglúcnàycũngnhưquangcảnhngoàiđìnhlúcnãy.AnhDậuvàbọntraiđìnhthiếusưuđềugiơkhuỷutaychosợidâythừngbuộcvàocộtnhà.Đànông,đànbàchờđợinộpthuếcònlốnhốsuốtmộtbựccửa.

Línhcơ,CailệvẫnnằmchầuChánhtổngởbênbànđèn,thủquỹ,Thưký,Chánhhội,Phóhộivàchứcdịchngổnngangngồiởcạnhnhữngcuốnsổsáchbềbộn.

Cáimặtbồhôinướcmắtvừalóvàothềm,chịDậuliềnđượcmấyôngchứcdịchnhaonhaothéthỏi:

-Đãbánđượcconrồichớ!Đemtiềnnộpsưu,maulên.

-Thưađã!

Vừanói,chịvừagiởchuỗitiềnchinhgiắtởdảilưngvàtámhàocon,tiềnbánkhoaimàchịvẫnkhưkhưbuộcđầudảiyếm.Bớtlạimộthào,chịsẽđóndénđặthaiđồngbẩylêntrướcLýtrưởng:

-Thưaông,nhàcháukhôngkịpđiđổitiềngiấy,xinônglàmơnnhậncho

LýtrưởngcầmchuỗitiềnchinhđưachothủquỹđếmlạivàbảochịDậu:

-Mỗiđồngphảicácbaxu,bỏluônrađây,taonhậnchọNhưngsaolạicóhaiđồngbẩyhào?

Ngơngác,chịDậuvừađưađồnghàođểtrảtiềncác,vừađápbằnggiọnglớngớ:

-Thưaông,cháutưởngnămnaysưubổmỗixuấtchỉcóbấynhiêu.

-Phảirồi.Tiềnsưunămnaymỗixuấtchỉcóhaiđồngbảyhào.Nhưngnhàmầynộphaisuất,nghekhông?Mộtsuấtcủachồngmày,mộtsuấtnữacủathằngHợi.

-Thưaôngchúnóchếthồithánggiêngrồimà.Nhàconvẫncònchưakhaitửhaysao?

Lýtrưởngphátgắt:

-Khaitửrồicũngphảiđốngsưu?Aibảonókhôngchếttồihồithángmườinămngoái?

Chịcàngngẩnngơrabộkhônghiểu,nhưcóýngờngườitaănhiếpnhàmình:

-Thưaôngngườichếtđãgầnnămtháng,saolạicònphảiđóngsưu?

Lýtrưởngquát:

-MàyđimàhỏiôngTây,taokhôngbiết.

Thưkýdõngdạccắtnghĩa:

-Chếtcũngkhôngtrốnđượcsưunhànước!Làvìthằngemchồngchịmới

chếtthánggiêngAnnam,màsổthôngquícủalàngđãlàmtừđầunămtây,tứclàthángmộtAnnamnămngoái.SổấycótênthằngHợi,lúcấynócònchưachết,khiđệlêntỉnh,tòaSứcứtheosốđinhtrongsổmàlàmbàichỉđưasangsởKhoBạc,rồiđếnkỳthuế,sởkhobạclạicứtheođúngsốthuếghitrongbàichỉmàthụNóchếtthánggiêng,chứdẫunóchếtthángchạpcũngvậy,bàichỉlàmrồi,ngườitakhôngcóchữalạibaogiờ,khaitửhaychẳngkhaitửmặckệ!Bởithế,bàichỉlàngtanămnayvẫnkhôngtrừđượcsốsưucủathằngHợinhàchị.Nóchết,vợconchưacóôngLýtrưởngcứlấyvàothânnhân,chồngchịkhôngnộpchonóthìainộp?

ChịDậudởnóidởkhóc:

-Cháulàđànbà,biếtđâuviệcquannhưthế.Khốnnạn,chúnóchếtđi,nhàcháuthậtnhưmấtcánhtayphải!Cònnó,chúngcháucóđâuđếnnỗikhổsởnhưnày?Bâygiờnóđãchẳngmaythiệtphận,đànhrằngxuấtsưucủanó,nhàcháuphảiđóng,nhưngcháuxincácôngchokhấtđếnmai.Hômnaycháuhãyđóngtrướcmộtsuất,cácôngthachonhàcháuvề,kẻongườiyếuđaubịtróicảngày,khôngkhéochếtmất.

Lýtrưởngtrừngmắt:

-Chếtthìôngchôn!Màytưởngchồngmàychếtmàôngsợà?Muốnchồngkhỏitrói,vềđemnốthaiđồngbẩynữarađây.Nếukhôngthìôngcòntrói,ôngtróichođếnbaogiờđủsưumàthôi.

ChịDậuchừngnhưuấtquá,ngồisụpxuốngchỗcạnhchồng,chịkhóctrutréo:

-Trờiơi!Tôibáncảconlẫnchóvàhaigánhkhoai,mớiđượchaiđồngbẩybạc.Tưởngrằngđủtiềnnộpsưuchochồng,thìchồngtôikhỏibịhànhhạđêmnay?Aingờlạicònxuấtsưucủangườichếtnữa!Khốnnạnthântôi!trờiơi!emtôichếtrồicònphảiđóngsưu,hởtrời?Tôibiếtđâmđầuvàođâuchođượchaiđồngbẩybạcbâygiờ?

Cailệngồiphắttrởdậygâncổthétra:

-Chỗmàykêukhócđấyà,conmẹkiảMuốnsốngthìcâmcáimồm,khôngthìôngsẽchomộttrậnnữa!

AnhDậurunrunkhuyênvợ:

-Thôi,unóđivềvớicon,kẻocóhaiđứaởnhànókhóchếthơi.Mặctôiởđây,bịtróithêmmộtđêmnữacũngchẳngchếtnào.Đừngnóinữangườitađánhđậpkhổthân.

ChịDậuvẫnkhôngdứtđượccơnhậmhực.

Thủquỹvừađếmxonghaichuỗitiềnchinh,hắngọichịDậuvàbảo:

-Nàychịkia,đừngkhócnữa,vàođâymàxem,mỗiđồngthiếumấtbốnxuđâynày!Mộthàocủachịđưatrảtiềncáctrừvàochỗnàyhếttámxurồi,cònthiếubốnxunữanhé.

ChịDậulạimếu:

-Khốnnạn!Tôivẫnchắcmẩmcònthừamộthào,đemvềđonggạochoconăn.Bâygiờhếtcảvẫnchưađủ!Gớm!CáibàNghị,giàuthếmàcònlàmđiêu!

Rồichịcứrũrượingồikhóc.

AnhDậuthiếtthagiục:

-Thôiunónghetôi,cóthươngtôithìhãyđivềvớicon.Đừngcứngồiđâymàkhócchotôicàngthêmnãoruột.

CácbạnbịtróicủaanhDậuraýthươnghạivàhỏi:

-Conbélớnchịđãbánrồi,haiđứabécònởnhàvớiai?

ChịDậusụtsịtđáp:

-Anhemchúngnóởnhàvớinhau,chớcóaiđâucácbác?

Nhữngngườiấyraýáynáy;

-Khốnnạn!Thằngbélênnămphảigiữconbélênhai!Tộinghiệpquá!

-Cứnhưcácôngấyphảivừamớinóiđó,thìngườichếtrồicũngphảiđóngsưu.Vậylànhàchịvẫnthiếumộtsuấtsưunữa.Nếukhôngcótiềnđemnộp,dẫuchịỞđâyđếnsángcũngkhôngthểxinchoanhấyđượckhỏitróiđâu.

Nóilắmmỏimiệng,aithương?Thàchịvềvớicáccháuchokhỏikhổthâncontrẻ.

-Phải,bácấynóiphải.Hãycứđànhlòngđểmặcanhấyngồiđây,chịvềmànghỉvớicon.ChứchịỞđâychẳngquachỉthêmđaulòng,íchgì?Rồinhịnchẳngđược,ngứamồmnóimộtvàicâu,lạitổlàmchoanhấyphảiđòn.

Bấynhiêulờidiễnthuyếttuychứachannhữnggiọngtửtế,nhưngkhônggiúpchochịDậutígìvìýchịcũngnghĩnhưngườitanói.Buồnrầuchịsẽghévàotaichồng:

-CáiTýđểphầnthầyemmộtđĩakhoaiđấy.Tôibưngsangđâychonhé!

AnhDậulắcđầu:

-Miệngtôiđắnglắm,khôngthểăngìbâygiờ.Unócứvềvớicon.Khôngphảilođếnsựănuốngcủatôi.

Chàochồngbằnghaihàngnướcmắt,chịDậulủithủiravớicáimẹt,cáirổ,vàcáimênón.

CHƯƠNG15

VầngtrăngđãvượtkhỏingọntrẹMặtnướccácaođãlónglánhnhưnồivàngđườngchẩy.Trongmấybụicâyrậmrạp,tiếngquốckêukhithưakhinhặt,khắckhoảihòavớitiếngrềnrĩrênkhóccủagiun,dếvườnhoang.

Tuymớichậptối,cácnhàđãđóngcửaimỉm,khôngđâucònmộtchútđènlửa.Nhữngkẻcầysâucuốcbẫmsuốtngàymệtnhọc,khiấyđềuphảitrảnợmắtđểnuôilấysứclàmviệcchongàymai.TrừxómLýtrưởng,cácxómkhácđềuimphăngphắcnhưcánhđồngkhông,nếuthỉnhthoảngkhôngcótiếngchósủabọnngườingườiđithúcsưuvàtiếngxaylúagiãgạoởmấynhàhàngxayhàngxáo.

ChịDậuvềđếnđầunhàđãnghetiếngkhóckhànkhàncủahaiđứatrẻ.

Sấpngửa,chịchạyvàocổng,quẳngcảrổmẹt,mênónxuốngsàn,rồivộivàngchịvàotrongnhà.

ThằngDầnvẫnngồicạnhem,haimắtsưnghúp,mặtmũixámmétnhưđứavừabịngãao,hãycònkinhkhiếpchưahoànhồn.Nókhôngthểtỏchútdấumừngrỡkhithấymẹvề,tuysựấylàsựđángmừngrỡcủanó.Tráilại,nócàngrabộtủithânvàòalênkhócnhưmuốnnhắcchomẹbiếtnhữngnỗilosợtừnãyđếngiờ.Nhưnghìnhnhưtronglúcmẹnóđivắng,nóđãkêugàonhiềuquá,cổrát,hơihết,nóchỉcóthểđưaracáitiếngkhôkhannhưngườikhócthầm.

ChịDậukhôngkịphỏiđếnthằngbéấy,hốthoảngchịvớlấyconbécon.Trờiơi,mộtsựghêgớmkinhsợ.

Đôimắtnómọngđỏnhưquảnhót.Mồmmép,chântay,lưng,bụng,cổáo,tayáocủanóbêbếtmộtlượtcứtvớinướcđái,đầmlầmhòanhau.Nókhócnhưngkhôngratiếng,chỉcócáimiệnghônghốcháranhưmiệngcàmè.Sẽsàng,chịDậunhắcnóracạnhvạinước,tắmrửaqualoachosạchdơbẩn.rồichịbồngnólênlòng.Lầnnàykhôngcònthìgiờvắtbỏsữachua,chịvộivạchyếmlôicáiđầuvúấnvàomiệngnó.Vừachoconbénàybú,chịvừalậtđậttrởvàođónthằngbékia.

Thằngbéấylệchthệchrađếngiọtthềm,nóvẫnkhócnức,khócnở,thânhìnhlemluốcnhưcáitượngđávừađàoởdướilỗlên.

Giắtnómộtlầnnữachịravạinước.Mộttaybếconbécon,mộttaychịvừagiộinướcvàvừakỳcọchothằngbélớn.Rồihaitayhaiđứachịẵmchúngnóvàotrongcáiphảncậpkênh.

ChiếcchiếuởđấylúcchiềuchịđãđemgiảixuốngđấtđẻđặtcáiTỉu,vàđãbịnóđáiỉađầmđìa.ThằngDầnphảiđứngxuốngphản,đểchịbồngconembóvàobuồng,cuốnlấychiếcchiếutronggiườngvàtrảirađó.

Từsángđếngiờchịchỉlongđongchạyđi,chạyvềchưađượcănuốngmiếnggì.Chừngnhưcũngđãđóivàmệt.Uểoảichịngảlưngxuốngchiếu.Haiđứacongốiđầuvàohaicánhtay.

CáiTỉuđãhơitĩnh,vừabúnóvừamânmênghịchcáibầuvúcủamẹ.Lâulậunólạithổnthứcvàitiếng.ThằngDầntancơnnứcnở,lạicứrarảkêuđóivàkènhègiụcmẹmuagạonấucơm.

TrongócchịDậuvẫncònđĩakhoaicáiTýcấttrênbànthờ.Nhổmdậy,chịđịnhnhắcxuốngchothằngbénàyănnốt.Nhưngmónlươngthựcấyđãbịchuộtthagầnhết,chỉcònbabốnmẫucon

ThằngDầngiơtayxualấyxuađể:

-Conkhôngăn.Đĩakhoaiấycủathầyconđấy.LúcnãychịTýđãbảođứanàoănvèncủathầychi.ấykhôngchơivới.Conchảăn,chịấymắngcon

ThếlànólạinhớđếncáiTý.dửngsốtnóhỏi:

-BâygiờchịTýđâurồi?Saoukhôngđemchịấyvềđâyvớicon?

NướcmắtchịDậulạitheolờinóingâyngôcủathằngbéngâythơứarachứachan.Đặtmấycủkhoaixuốngphản,chịÔmđầunóvàonách,xoaxoaxuýtxuýt,chịngọtngàodỗdành:

-ChịTýởnhàcụNghị.UđãbánchocụNghịấyrồi,đemvềthếnàođượcnữa?

ThằngDầntrutréo:

-Conkhông!Nào!Lúcchiềuconđãbảoulấyđượctiềnrồithìđemchịấyvềđâyvớiconkiamà!

Saoulạiđểchịấyngủởbênấy?

-Nhưngmàcụấykhôngchonóvề,thìulàmthếnàođược?Thôi,conănmấycủkhoaichođỡđói,rồinằmngủđi,maikiauđưasangchơivớichị.

-Conkhôngmaikia!Nào!Nào!Uphảiđemngaychịấyvềđâybâygiờ,đểchịấyngủvớicon.

ChịDậusụtsùisẽgạtnướcmắt:

-Đêmnayconhãyngủtạmvớiu!...Conngủvớiuchónguyêu,nhỉ!

-Conkhôngngủvớiunào!Conthèmvàochơivớiunữa.UbánchịTýđirồi!Chốcnữathầyvề,conmáchthầycho!

Rồinógàokhócrầmrĩ,nhấtđịnhbắtmẹphảiđemcáiTývềngaỵChịDậuhếtngọtlạixẵng,hếtxẵnglạingọt,nàodỗ,nàorứ,nàodọa,nàomắng,giởđãhếtcách,nóvẫnkhôngnín.Chịđànhmặcchonókhóc,rồichịcũngkhócnhưnó.

Thấychịkhócnócàngkhócdữ.Lănđùngraphản.nóđậphaichânxuốngphảnđànhđạch,vàcứlảmnhảmgọimãichịvềvớiem.Chánchê,êẩm,hìnhnhưnóđãmệtlử,tiếngkhócdầndầnnhỏsẽ.Mộtlátsau,nóchỉủnỉn.Haimắtthiuthiunhắmlại,hơithởđưaraphìphò.Nóngủ.

CáiTỉucũngnghỉmútsữa.Đầuvúởmiệngconbétừtừbuộtra.Rồiđôimắtlờđờ,connàycũngsắpsửangủ.ChịDậuđóndénngảlưngxuốngchiếu,chựclừacáiTỉu.

Muỗibayvovovàđốtvàochânnhoinhói.Chịsèsẽgiơtayphephảy,khôngdámcựamạnh,sơ.haiđứaconthứcdậy

CáiTỉungủim.ThằngDầnbỗngcườikhanhkháchvànóiléoxéo:

-Aa!ChịTýđãvề.Chịvàoăncơm,cơmsớirồiđấy.

Rồinóim.Rồinóthổnthức,rồinólạinói:

-Bâygiờchịphảiởnhàvớiem,đừngsangcụNghịnữanhé!Emnhớchịquá!

Thìnhlìnhnóngồiphắtdậy,ngơngácnhìnrangoàisânvàbỡngỡ,nóhỏichịDậu:

-ChịTýđâurồi?ChịTýemđaurồihửu?

Chớpmắtmộtcái,hìnhnhưnóchợtnghĩracáigì,ngóvàotậnmặtchịDậu,nókhóchuhu:

-UvẫnchưađemchịTývềđâychoconkiaư?Conbắtđềnđấy?Conbắtđềnuđấy.Saoulạibánchịấycủacon?Uđidậyđi!ĐidậysanggọichịTývềđi!Saoucứnằmmãi?Conkhôngchounằmnữa!

ChịDậuróráynhắccánhtayra,đặtđầucáiTỉuxuốngphản.Ngồidậy,chịbếthằngDầnvàolòng.Trongnhàtuykhôngcóđèn,ánhsángngoàicửasoivào,cònđủsứcsángđểchịnhìnthấybộmặtrầurỉcủanó.Nóvẫnkhóc,vẫnủnỉnbắtmẹđigọicáiTý.

-Conhãynínđi,choemnóngủ,đểuẩmconđichơi.

Nókhôngnínlạicàngkhócthêm.Xếchnólênvai,chịDậuvớimấymẫukhoaitrongđĩa,rồichịbồngnórathềm.

Trướcthềm,sángnhưbanngày.

CHƯƠNG16

Vầngtrăngthămthẳmtừtrênđỉnhđầuchiếuxuống.Bầutrờivắtnhưmộtkhốithủytinh.Giónồmtừcácngọncâyđưalạihiuhiu.Bónglátreindướisânrêuluônluônlayđộngnhưđámbèonổitrênmặtsóng.

ThằngDầngụcvàomẹvàkhóctitỉ,chốcchốclạithúcgiụcmẹđitìmchịnó.Chừngnhưthươngconđóiquá,khôngthểngủđược,chịdậutỉmỉbócsạchcảmấymẫukhoaivàdỗnóăn.Nhưngnókhăngkhăngmộtmựcđểphầnchothầy.Nólạithiuthiubuồnngủ.

Bồngnóvàotrongnhà,chịDậusèsẽtìmcáiquạtnanvàsèsẽđuổimuỗichoconbécon.Rồichịlạiẵmnórangoàisân.

Điđilạilạidướibóngtrăng,chịvừavỗvềthằngbé,vừarầurĩcấtcáigiọngthêthảmruchonóngủ.

Ánhtrăngnhòmvàocặpmắtdưngdưngnướcmắt,nhắclạichochịcáiđờingâythơcủachịngàyxưa.

Phải,tronghồichịcònngâythơ,cònđộlênsáu,bẩy,tuykhôngsungsướngcholắm,nhưngcũngđượcchamẹnuôngchiều.Bấygiờ,chịchỉănrồichơi,chưaphảiẵmem,chưaphảiquétnhà,đunbếpnhưcáiTýnhàchịbâygiờ.Nhữngđemtrờikhô,trăngsángnhưđêmnay,chịvẫnluônluônđượcnôđùavớitrẻconhàngxóm.Chúngnóđãgiởravớichịbiếtbaolàtròmuavui.Nàonhảynô,nàohútìm,nàođánhrồngrắn...

Nhữngcuộcvuiấychịvẫncònnhớrànhrành.quatuổitrẻconđếnkhimườibốn,mườilăm,chịvẫnđượcsẵncơmăn,sẵnviệclàm,chưahềphảilamlũ.Khôngbiếttộinợvìđâu,vàtừkhilấychồngđếngiờ,tìnhcảnhnhàchịcứmỗingàythấymỗikhổthêm.Hếtnămấysangnămkhác,vợchồngđầutắtmặttối,khôngdámchơikhôngngàynào.Thếmàvầncứcơmkhôngđủăn,áokhôngđủmặc.Baonhiêucôngtrìnhkhónhọc,baonhiêuthuốccamthuốcsài,nuôitừhònmáunuôiđi,mớiđượcđứaconbảytuổi.Bâygiờchỉvìmộtxuấttiềnsưu,đãphảirứtruộtđemnóđibán,lạiđèothêmhaigánhkhoaivànămconchónữa,cũngvẫnchưađủ.Chồngvẫnbịđánhbịtróisuốt

ngàysuốtđêm.Khôngbiếttronglúcđauốm,lạibịhànhhạnhưthế,anhấycóthểsốngđượcđếnmaihaykhông.Vàngàymaichạyđâuchorahaiđồngbảybạcđểchuộcchồngvề?Nếukhônglođủđượcsốtiềnấy,sốphậnanhấysẽrasao?Vảlođượcđủtiềnchuộcđượcchồngvềđinữa,cũngđãthiệtmấtmộtđứaconrồi,saunàycòncóngàynàođemđượcnóvềnhànữakhông?Từchiềuđếngiờnóănvớiai,nóngủvớiai?...

Thếrồichịtrởvàothềm,rũrượingồitựacộthiên,nướcmắtrơixuốnglãchã.Bóngtrăngchênhchếchnhòmvàotrongthềm.Bụitretrướcnhà,concúsắpđikiếmmồi,báohiệubằngnhữngtiếngghêsợbuồnrầu,cóthểtưởngnhưmaquỷ,yêuquái.Mấyconcòngủgiậtmìnhthứcgiấc,phànhphạchvỗcánh,tựtrongbóngtốibayra.Cácnhàlánggiềng,gàgáytetẹTrốngcanhngoàiđìnhgắtgỏngđiểmdịpbatiếng.

CáiTỉucựadậyvàkhócluloa.ChịDậusesẽđứnglêntoanvàruconbéấy,thằngDầnởtrênvaichịlạicũngthứcnốt.Nómởchoàngmắt,vànónóiluôncáicâuvẫnnóitrongmọiđêm:

-ChịTýđememđiđái!

ChịDậuvộibếnóđếncổng,tứcthìnóđãnghĩra,vànóiluôncâukhác:

-Conkhôngkhiếnu!ChịTýkia!Conkhôngkhiếnumangconđiđái.Nào!Nào!

Rồinókêugàobỏnggiọngvànógiẫygiụaởtrênsườnmẹ.CáiTỉutrongnhàvẫnkhócnhưbeonhưngắt.Luốngcuống,chịphảiđặtvộithằngnàyxuốngđất,đểvàođónconbékia.Quảnhiênnóđãchờchoạnglănradềphản,chútnữathìngã.Sấpngửanhắcconbéấy,chịlạitấttảrasânđểẩmthằngbékia.Lại,haináchhaicon,chịbếchúngnóvàongồitrongchõng.CáiTỉuđãphảiimkhócvìmộtbầuvúcủamẹlấpkínmồmmiệng.ThằngDầnvẫncứrarả:

-UđưaconđitìmchịTý,maulên!

ChịDậudởkhócdởmếu:

-Đêmkhuyarồi,gàgáynửađêmrồi.Rađườngngáonócắncho,cona.

-Ngáocắnchếtthìthôi!Conkhôngcần.ConcứđitìmchịTý,đểchịấyvềngủvớicon!Uphảiđưaconđingaybâygiờ!

ChịDậungồiỳkhôngbiếtnóisao.Nóthụctayvàotrongyếmmẹ,lôituộtđầuvúởmiệngcáiTỉucànóvừakhócvừamắngconnày:

-Ôngkhôngchomàybúnữa.Nhảra!NhảrađểuđưaôngđitìmchịTý.

CáiTỉulạikhócngằnngặt.Thằngbélớnvẫncứnúcnã,thúcthả,nókéotóc,nókéotai,nólôicổáocủamẹ,bắtmẹphảiđứngdậyđingay.

Thìmẹnóvẫnphảichiềunó.Bởivìnóyêuchịnó,nóthươngchịnó,nónhớchịnómọiđêmhaichịemnóvẫnnằmvớinhauvàchịnóvẫnnghêungaohátchonónghe.Bâygiờtựnhiênmấtchịnó,phảibồncồnnóngnẩy,muốnđượcthấychịngaylúcbấygiờ,chonênnóphảilàmtìnhlàmtộicáingườiđãđemchịnódibán.Sựquấynhiễucủanólàvôtội.Đốivớimẹnó,nóvẫncólývàvẫnđángthương.

VầngtrăngluixuốngphíasaulũytrẹMặtđườngkhuấtdướibónglákhoangkhuếchchỗvàngchỗđengiốngnhưbứctranhthủymạc.Nhữngnhàcạnhđườnghãycònngủimthinthít.

ChịDậuvớicáiTỉuởsườnnày,thằngDầnởsườnkia,lẽođẽođihếtngònàysangngõkhác.Haiđứanínim,cáiTỉucònbậnnhaibầuvúchẩynhão,thằngDầntìmhyvọngsẽđượcthấychị.

Trờikhuya,canhvắng,bamẹconthơthẩnômnhautrênđường,chịDậuthấymìnhlàngườiđiênrồ.Mấylầnchịtoanquayvềngõnhà,thằngDầnnhấtđịnhkhôngnghe,nóbắtchịcứphảiđiênrồnhưthề.

Bờràosộtsoạt,đànchócủanhàbênđườngsủavang,mấyconchókháccủacácnhàkháclầnlượtsủatheoNhữngngườigầnđấychợttangiấcngủ,choàngdậykêutrộmrầmrĩ.Ngoàiđìnhvàởcácđiếm,hiệusừnghiệuốcnhấttềthổilêntutu.

Tiếngchósủa,tiếngngườithét,tiếnghiệurúchồi,báođộngsuốtcảmấyxóm.

CHƯƠNG17

Nhữngtiếngthétđâm,thétđánhđãyên.NgườitakhôngnỡbắttróichịDậu,tuygặpchịlòmòtrongbóngtối,vàbiếtchịđíchthịlàthủphạmđãgâyravụchósủa,ngườila,tùvàrúckhắplàng.

Làvìxưanaychịvẫnngaythẳngthậtthà,khônghềtắtmắtcủaaivậtgìđángbằngcáitơcáitóc.Hơnnữalúcấy,chịlạihaitayhaicon,mộtđứađươngkhóc,mộtđứađươngbú,dùkẻghétchịđichăngnữacũngkhôngthểbuộcchịlàngườiđịnhđiăntrộm.

Mâyvẫn,saothưadần.Sươngmùbắtđầuphađụcbầutrời.Mặttrăngtàtàđếngầnmặtlũy.Tiếnggàtetêlầnlượttừnhànọtruyềnđếnnhàkia.

Dướilớpmáilụpxụpcủatúplềutranh,chịDậuvàvầngtrăngtànthơthẩnnhìnnhau,dườngnhưđôibênđềucóriêngmộttâmsự.

CáiTỉunobụng,tỉnhngủ:hớnhởnằmtronglòngmẹđùavớicáibóngthằngDần.ThằngDầnchếtkhiếpvìtrậnquáttháovừarồi,nóchỉthổnthức,khôngdámkhóc,cũngkhôngdámgiụcmẹđitìmcáiTý.

ĐếnlượtcáiTýlàmtộimẹnó.Mọiđêm,cứđếngàgáymộttiếng,chịDậutrởdậysắpsửanấucơm,conbéấyđãđonđảđónlấycáiTỉu,nódụ,nóhát,nónóithỏthẻvớiemnhữngcâungâythợBâygiờvắngnó,trongnhàtẻngắtnhưnhàcótang.Nàonócótộitìnhgì.Chẳngquavìmộtsuấtsưucủabố,khiếnchonóphảilìabố,lìamẹ,lìacácem,đemthânđánhđổilấymộtđồngbạc.Tộinghiệpcáithâncontrẻnhànghèo,làmtôimộtnhàgiàucó,háchdịchnhưnhàNghịQuế,cònkhinàođượcmộtcâuỏêcủachủnhà!Khốnnạnthânnó,đêmnaynóởbênấy,ngoàimộtconchócáivàbốncon,khôngcònailàbạnquen.

Nướcmắttheosựnghĩngợichảyranhưmưa,chịDậutựthấytrongngựcnóngnhưlửađốt.

Văngvẳngnẻoxacótiếngchósủa.Rồi,nhưtheomộtvệtđường,nhữnggiọngăngẳngkéotiếpnhau,ganhthinhau,dầndầngầnlại,dầndầnlớn

thêm.NóxôxátdữdộiởmấynhàgiữaxómvànókéodàivàongõlánggiềngchịDậu.

Ngoàicổng,cótiếnggiậtgiọng:

-ChịDậucònthứchayngủ?

Giậtmình,chịvộiquaynhìnracổng,vàchịrunsợkinhkhiếpkhithấymấyngườilốnhốdướibóngtốicủarặngtre.

Khôngphảihọđếnbắtchịvềchuyệnhuyênnáođộnglúcnãy,ngườitađemlạichochịmộtcáixácngười.

Cáixácngườiấyrũrợigiụcởsaulưngmộtngườinhàlýtrưởng,haitaythongthảđằngtrước,lủnglẳngnhưhaiquảbầudài,haibêncóhaianhnữa,cũngngườinhàLýtrưởng,đỡởhaivai,giữchonókhỏibịlảsangbêncạnh.

Hoảnghốt,chịDậubồngcảhaiconđứngdậy,vàhỏimộtcáchthấtkinh:

-Ailàmsaothế,hửcácông?

Hìnhnhưmấyngườiấy,khiởgiữađường,đãnhiềulầnphảithayđổinhauđàitảimộtvậtnặngnề,ainấyđềuthởhồnghộcnhưbòcầynắng.HọkhôngkịptrảlờichịDậu,bệurệchhọvựccáixácngườiấysầmsậptiếnvàotrongnhàvàđặtxuốngphản.Mộtngườicốnóimấycâunhưkẻđứthơi:

-Anhấyphảicảmđấy.Chịxemnhàaicódầubạchàxinmộtítmàbôichohắn,mayrahắntỉnhđượcchăng.

Vàhọrảocẳngbướcra,khôngaidámquaycổlại.

Hếtcảhồnvía,chịDậuđặtluônhaiđứaconnhỏxuốngđất,tấttảchạyđếncạnhchồng.AnhDậunằmcòngqueotrênphản,chântaykhônghềđộngcựa.Trướcánhsángbẽbàngcủavầngtrăngtànúa,haimắtđềunhắmlimdim.

Sờkhắptrán,mặt,tay,châncủachồng,chịDậuchỉthấychỗnàocũnggiángănngắt,nhưngởtinhmũivàcuốicằnhãycònônhòa,hailỗmũihãycònhơithởmanmát.Kềmiệngvàotaichồngchịgọi:

-Thầyem!Tỉnhdậy!Thầyem!Tỉnhdậy!

Chỉcóhaiđứabéconỷẻokhócởdướiđất.AnhDậuvẫnnằmngaynhưkhúcgỗ.

Sấpngửa,chịchạyracổngvàréothậtto:

-BahồnbảyvíaanhDậuởđâuthìvềvớivợvớicon.

Lồngtừngõtrongrangõngoài,lạitếtừngõngoàivàongõtrong,chịhúhồnchồngmớiđượcsáulượt,thìlưỡilíulại,khôngnóiđượcnữa.Chânnọđáchânkia,chịlạitrởvềngồiởđầuphản.Cuốngquýtkhôngbiếtchạychữabằngcáchnào,chịđểtayvàotránchồng,vừalayvừagọithầyemtỉnhdậý.

AnhDậuvẫnkhôngtỉnh.Haiđứabécondướiđấtvẫnkhóctrutréo.

CHƯƠNG18

Trốngtancanh.

Gàimgáy.

Trờitangtảngrạngđông.

ChịDậutuyệtvọngkhingómặtchồngthấtsắcsámnhợtnhưngườichếttrôi.Tưởngchừnganhtakhôngthểsốnglại,chịđậptayxuốngphản,kêutrời,kêuđất,kêucha,kêumẹ.Rồichịđứngdậyđiravạinước,lấycáichậusànhmúcđầychậunướcđemvào.Lậtkhănvuôngởtrênđầuxuống,chịdúngvàonước,lautrán,laumặt,lauquachântaychochồng,đểchồngđượcsạchsẽtrướckhihếtcơmgạovềvớitổtiên.

Hàngxóm,lánggiềngtấpnậpđổđến.KẻđóncáiTỉu,ngườiẩmthằngDần,kẻvàosờsàanhDậu,ngườighétậntaianhtamàgọi.Cókẻrútrát,chảngvãngđứngtítngoàithềmghévào,cókẻsốtsắng,chạytốcramãingãba,húhồnanhDậuthêmmộtlầnnữa.

Trongnhàchậtních,ngườiđứngvòngtrong,vòngngoài.Họhỏithămbệnhtình.HọthươnghạianhDậu.HọkhuyêncanchịDậuđừngkhóc.HọcảquyếtanhDậukhôngviệcgì.Rồihọrốirít,mỗingườichạyđilàmgiúpmỗiviệc.

BànàybắtthằngDầncốsứcrặnđáíđáivàochậusành.ÔngkialấychiếclượcthưaghèhaihàmrănganhDậu.Bácnọmúcítnướcđáiđổvàotrongmiệnganhấy.Bàkiabưngchậunướcđáixoamãivàomặt,vàomũi,vàocổ,vàogáy,vàohaitháidươnganhtạCônọchạyvềnhàmìnhlấyítbồkếpđốtthanđểvàocửamũingườiốm.Chịkiasangnhàbêncạnhxincáichổisểchâmlửachocháyđùngđùngởgiữanhà.

Ồnàomộthồilâu.

AnhDậudầndầnthởmạnh,rồilờđờsẽmởhaimắt.Mọingườihớnhởmừngreo:

-Tỉnhrồi,anhấytỉnhrồiđấy.

Thìrakhôngphảianhtaphảigió,chỉvìbịtróichặtquá,mạchmáunghẽnlại,máuxônglênóckhiếnchoanhtangấtđi.NhờcóchậunướclạnhcủachịDậurửamặtchochồngvàchậunướcđáicủabàconhàngxómđổvàomiệng,xoavàođầu,mặtanhta,máulạixuôixuốngdầndần,chonênanhấylạitỉnh.

Câuchuyệnbắtđầuvuivẻ.

NgườitahỏiđếncáiTývìtừnãyđếngiờkhôngthấynóđâu.

SaukhiđãnghechịDậuvừamếuvừathuậtlạiđầuđuôiviệcchịthiếusưuphảibánnóvà5conchóchoôngNghịQuếthônĐoài,lấyhaiđồngbạc,thìainấyđềucóvẻáingại.VàainấyđềukhuyênchịDậuphảiyênlòngmàthuốcmencơmcháochochồng,khôngnênlophiềnvềcáiTýnữa.Ngườitabảonólớnthìnólạivề,chẳngcókhinàomấtcon.

AnhDậuvẫnlìbìmệtnhọc.ThằngDầnmếumáokêuđói.

Thấynóitừsánghômquađếngiờ,thằngbéchỉăncóvàimẫukhoai,vợchồngchịDậuđềuphảinhịnxuông,mộtbàhàngxómcólòngxởilởiliềnchạyvềnhàlấysangchovayđộhơnđấugạo,rồibảochịDậuhãyđinấucháođểcảnhàăntạm.

Cảmđộng,chịDậucámơnbàấybằngnhữnggiọtnướcmắtchứachan.RồichịđónlấycáiTỉuvừachonóbú,vừabắcnồicháo.Mặttrờilêncao,ánhnắnglọtlỗnẻbứccửa,chiếuvàolòngnhà.

AnhDậudầndầntỉnhthêm,cóthểtiếpchuyệnbàconbằnggiọngrềnrĩdềđà.

Cáccôcongáilẻtẻvềtrước.Cácôngđànôngvàmấybàđànbàlụctụcvềsau.

Trongnhàlạithấycảnhbuồntẻcủasựthiếuvắng.

ChịDậubếcáiTỉungồicạnhanhDậu,vừabópnặnchântaychochồng,vừadỗdànhthằngDầnchốcchốclạiphảiđứngrathổilửadómbếp.

Ngoàiđìnhtrốnglạithúc,mõlạikhua,tùvàrúcliênthanhbấtchỉ.

Saunhàcótiếnggọiléoxéo.

ThằngMớinógiụcbácđànemtuầnởnhàkếbênấyrađìnhsắpsửacờtrốngđiđónquan.

AnhDậuvậtvãthởdài:

-Trờiơi,từgiờđếnlúcquanvề,chạyđâuchođượchaiđồngbẩynữa?Nếukhôngcó,chúngnólàmtìnhlàmtội,khôngkhéothìmìnhđếnchết.

Nướcmắtứara,anhDậuquaymặtvàobứcphênnứa,sụtsùinứcnở,anhkhócthằngHợi,anhkhóccáiTý,rồianhkhócđếnsốphậncủaanh.

ChịDậuđươngởtrongbếp,vộivàngchạylạingồikềsauchồng,nỉnonkhuyêngiải:

-Thôi,tôixinthầyem.Đừngkêukhócnữa,khổtôilắm.ChúHợinóchếtrồi,dùcóthươngxót,nócũngkhôngthểsốnglại,cáiTýtuybịđembán,nhưngnósangbênấychắclàcũngđượccơmnoáolành.Saunàytrờicholàmănkhágiả,thìlạisangchuộcnóvề,cósaođâu?Cònnhưmấyđồngtiềnsưu,tuycónóngthật,nhưnglochưakịpthìkhất.Thịtngườitanh,chẳngaiănđược.Thầyemcứyêntâmnằmnghĩ,khôngphảilolắnggìcả.Nếuthầyemcứkêukhócmãi,lỡracơnbệnhvậtlên,lạilảngườiđi,thìtôibiếtlàmthếnào?

AnhDậuchừngsũngthươngvợ,liềngiơbàntay,runrẩylaukhônướcmắt.Vàngoảnhmặttrởra,anhcốlàmrabotươitỉnhđểtỉtêhỏichuyệncáiTỉu.

Nồicháođãsủi,bọttrắngtràoracổnồi,chẩyxuốnglòngbếpxèoxèo,làmtắtbếplửatrongbếp.

ChịDậuvộiđặtcáiTỉunằmởcạnhchồng,rồichịđếnbếphìhụcthổimấycụcthansắptàn.Thằng

Dầnlệchthệchtheolạisaumẹ.Nónhấtđịnhbảocháochínrồi,vànằngnặcgiụcmẹbắtra.

Ngoàicổng,lạchcạchmấytiếnggậyđậpcộtvách.NgườinhàLýtrưởng

háchdịchhỏitừđầungõhỏivào:

-Thếnào?AnhDậucònsốnghayđãchếtrồi?Imlặngthếnàyhẳnlàchửachết.Tiềnsưuđâu?Đemnộpnốtđi!Maulên.Quansắpvềkia!

ChịDậungồitrongbếpngọtngàonóira:

-Báctínhtừlúcgàgáyđếngiờ,tôichạychữachothầycháu,nàođãlokịp?NhờbácnóivớiôngLýhãychonhàtôikhấtđếnchiềumai.

Anhkiamátmẻ:

-Đếnchiềumai,chịnóidễnghenhỉ!Thuếcủanhànước,chịtưởngchuyệnchơihaysao?

ChịDậunằnnì:

-Tôicũngbiếtthuếnhànướckhôngphảichuyệnchơi.Nhưngbâygiờchưacó,nêntôiphảikhất.Bạnnghèovớinhau,bácnóikhéovớiôngLýgiúptôi.

-Tôikhôngdámbạnvớinhàchị.Tôikhôngbiếtnóikhéo.Tôikhôngcóquyềnđượcnhậnlờikhấtcủachị.Látnữa,đểchịkhấtvớiôngCailệ.

Rồihắnhầmhầmvácgậyđira.

Lửalạinỏ.ChịDậungồiluôncạnhbếpcầmchiếcđũacảquấynồicháokhỏitrào.Ánhnắnggắtgaoxuyênlỗthủngmáibếpsoivàonhữnggiọtbồhôilónglánhtrêngòmáđỏbừng.

Trờiđãthữngbuổi.ThằngDầnlạisạosụckêuđói.Nóvầnkènhèngồiởcạnhmẹ,hauháunhìnvàonồicháo.

CHƯƠNG19

Vềphíađầulàng,nghecótiếngcòiôtôtoetoẹRồiđếntùvàtutuđổhồi.Rồiđếntrốngcáithongthảđiểmtừngtiếngmột.

Bàlãolánggiềnglậtđậtchạysang,hớthơhớthảinóivớichịDậu.

-Nhàbácchạyđủsửuchưa?

ChịDậuvậmvội:

-Thưacụ,nhàcháumớinộpmộtsuất,cònmộtsuấtnữaạ!

-Saolạiphảiđónghaisuất?

-Thưacụ,mộtsuấtcủathầyconcháuvàmộtsuấtcủachúHợinó.

-AnhHợichếtrồi,cònphảiđóngsưunữaà?

-Vâng,cháuthấycácôngấybảochúnóchếtdởnăntây,nêncònphảiđóngxuấtsưunămnaỵNếunóchếtchẵnnămtâythìmớiđượctrừ

-Khốnnạn!Ngườitachếtđãsắpgiỗđầu,anhemcònphảiđóngđậytiềnsưu!Saolạicólệthếnhỉ?

Bâygiờnhàbácchưacóthìlàmthếnào?Nghenhưquanđãvềđấy!

-Phải,cháucũngđoánchừngquanPhủđãvề.Nhưngkhôngcótiềnthìphảikhấtvậy.Cụbảolàmthếnàođược?

Bàlãoáingạitrởra.

Cháochín,chịDậubắcmangragiữanhà,ngảmâmbátmúcralaliệt.Rồichịlấyquạtchochóngnguội.

Tiếngtrốngvàtiếngtùvàđãthủngthẳngđưanhautừphíađầulàngđếnđình.

Tiếngchósủavangcácxóm.

Bàlãolánggiềnglạilậtđậtchạysang:

-Báctraiđãkhárồichứ?

-Cảmơncụ,nhàcháuđãtỉnhtáonhưthường.Nhưngxemýhãycònlềbề,lệtbệtchừngnhưvẫnmỏimệtlắm

-Này,bảobácấycótrốnđiđâuthìtrốn.Chứcứnằmđấy,chốcnữahọvàothúcsưu,khôngcó,họlạiđánhtróithìkhổ.Ngườiốmdềdềnhưthế,nếulạiphảimộttrậnđòn,nuôimấythángchohoànhồn?

-Vâng,cháucũngđãnghỉnhưcụ.Nhưngđểcháonguội,cháuchonhàcháuănlấyvàihúpcáiđã.

Nhịnxuôngtừsánghômquađếngiờcòngì.

-Thếthìphảigiụcanhấyănmaumauđi,kẻonữangườitasắpsửakeovàorồiđấy!

Rồibàlãolạilậtđậttrởvềvớivẻmặtbănkhoăn.

Cháođãhơinguội.

ThằngDầnvụcđầuvừathổivừahúpsoànsoạt.

ChịDậuđóndénbưngmộtbátlớnđếnchỗchồngnằm:

-Thầyhãycốngồidậyhúpítcháochođỡxótruột.

RồichịđónlấycáiTỉuvàngồixuốngđó,nhưcóýchờxemchồngchịăncóngonmiệnghaykhông.

AnhDậuuốnvaingápdàimộttiếng.Uểoải,chốngtayxuốngphản,anhvừarênvừangỏngđầulên.Runrẩycấtbátcháo,anhmớikềvàođếnmiệng.Cailệvàngườinhàlýtrưởngđãsầmsậptiếnvàovớinhữngroisong,taythướcvàdâythừng.

Gõđầuroixuốngđất,Cailệthétbằnggiọngkhànkhàncủangườihútnhiềusáicũ;

-Thằngkia,ôngtưởngmàychếtđêmqua,cònsốngđấyà?Nộpnốttiềnsưu!Mau!

HoảngquáanhDậuvộiđểbátcháoxuốngphản,lănđùngrađó,khôngnóiđượcmộtcâugì.Ngườinhàlýtrưởngcườicáchmỉamai:

-Anhtasắpphảigiónhưđêmquađấy!

RồihắnchỉluônvàomặtchịDậu:

-Chịkhấttiềnsưuđếnchiềumaiphảikhông?ĐấychịhãynóivớiôngCai,đểôngấyrađìnhkêuvớiquancho!ChứôngLýtôithìkhôngcóquyềndámchochịkhấtmộtgiờnàonữa.

ChịDậurunrun:

-Nhàcháuđãtúng,lạiphảiđóngcảxuấtsưucủachúnónữa,nênmớilôithôinhưthế.Chứcháucódámbỏbễtiềnsưucủanhànướcđâu!HaiônglàmphúcnóivớiôngLýhãychocháukhất...

Cailệkhôngđểchochịđượcnóihếtcâu,trợnngượchaimắt,hắnquát;

-Màyđịnhnóichochamàyngheđấyà?Sưucủanhànước,màdámmởmồmxinkhất

ChịDậuvẫncốthiếttha:

-Khốnnạn!Nhàcháuđãkhôngcó,dẫuôngchửimắngcũngđếnthếthôi.Xinôngtrônglại

Cailệvẫngiọnghằmhè:

-Nếukhôngcótiềnnộpsưuchoôngbâygiờ,thìôngsẽrỡcảnhàmàyđi,chửimắngthôià

RồihắnquayrabảoanhngườinhàLýtrưởng:

-Khônghơiđâumànóivớinó,tróicổthằngchồngnólại,điệurađìnhkiaNgườinhàLýtrưởnghìnhnhưkhôngdámhànhhạmộtngườiốmnặng,sợhoặcxảyrasựgì,hắncứlóngngóngngơngác,muốnnóimàkhôngdámnói.Đùngđùng,CailệgiậtphắtcáithừngtrongtayanhnàyvàchạysầmsậpđếnchỗAnhDậu

ChịDậuxámmặt,vộivàngđặtconbéconxuốngđất,chạyđếnđỡlấytayhắn:

-Cháuvanông,nhàcháuvừamớitỉnhđượcmộtlúc,ôngthacho

-Thanày,thanày!

VừanóihắnvừabịchluônvàongựcchịDậu,mấybịch,rồilạisấnđếnđểtróianhDậu

Hìnhnhưtứcquákhôngthểchịuđược,chịDậuliềumạngcựlại

-Chồngtôiđauốm,ôngkhôngđượcphéphànhhạ.

Cailệtátvàomặtchịmộtcáibốp,rồihắncứnhẩyvàocạnhanhDậu,ChịDậunghiếnhaihàmrăng:

-Màytróingaychồngbàđi,bàchomàyxem!

Rồichịtúmlấycổhắn,ấngiúiracửa.Sứclẻokhoẻocủaanhchàngnghiệnchạykhôngkịpvớisứcxôđẩycủangườiđànbàlựcđiền,hắnngãchỏngquèotrênmặtđất,miệngvẫnnhamnhảmthéttróivợchồngkẻthiếusưu.

NgườinhàLýtrưởngsấnsổbướcđến,hươgậychựcđánhchịDậu.Nhanhnhưcắt,chịDậunắmngayđượcgậycủahắn.Haingườigiằngconhauduđẩynhau,rồiainấyđềubuônggậyra,ápvàovậtnhau.Haiđứatrẻconkêukhócomsòm.Kếtcục,anhchànhhầucậnôngLýyếuhơnchịchàngconmọn,hắnbịchịnàytúmtóclẳngchomộtcái,ngãnhàorathềm.

AnhDậusợquámuốndậycanvợ,nhưngmệtđắmngồilênlạinằmxuống,vừarunvừarên:

-Unókhôngđượcthế!Ngườitađánhmìnhkhôngsao,mìnhđánhngườitathìmìnhphảitùphảitội.

ChịDậuvẫnchưanguôigiận;

-Thàngồitù.Đểchochúngnólàmtìnhlàmtộimãithế,tôikhôngchịuđược...

Ngườinhàlýtrưởnghếtcơnlặngcá,lópngópbòdậyhắnchỉvừathởvừachửichịDậu,khôngdámđộngđếnthânthểchịnữa.ChịDậulạiđóncáiTỉuvàolòng,vàcũngsasảchửigia?

AnhDậukhôngbiếtlàmthếnàomàcanđôibên,chỉnằmmắngvợvàxinlỗiông...ngườinhàLýtrưởng.

Mộthồihiệuốcrútừngoàiđìnhrúcvào.MấybáctuầnphugậytầymãthòtheochânLýTrưởng,Cailệkéođến.ThìratronglúcchịDậuvàanhngườinhàLýtrưởngvậtnhau,CailệđãchạythoátrađìnhbáovớiLýtrưởng.LýtrưởngliềnđemtuầnphuvàobắtvợchồngchịDậu.Họđãgiảnggiảirađìnhhầuquantấtcảtiếngrêncủangườiốm,tiếngkhóccủahaiđứatrẻcon,vàtộicáncủangườiđànbàtáobạo.

CHƯƠNG20

Đôilọngxanhnằmtráođầuđuôitrướccửađạiđạo.Cáitrốngcáivàcáiđòntrechơchỏnglănbêntườngbaolan.Chín,mườilácờrũrợi,rủdướigiọtđình.Mộtđoàngiáo,mácloithoichĩamũinhọntrênmáigiảivũ.

QuangcảnhngoàiđìnhhômnaykháchẳnhômquạPhólý,Trươngtuầncũngnhưtộcbiểu,tuầnphu,tuykhôngphảilàmviệcgì,ainấyvẫnsơtócgáychạyxuôichạyngược.Phóhội,thủquỹđốinhauvớithưký,chưởngbạ,mỗingườikhoanhtayđứngtựamỗicột,dángbộlenlétnhưrắnmồngnăm.Chánhtổngngồingápvặtcạnhbứccâulơn,conruồiđậumépkhôngmuốnđuổi.Chánhhộiluôntaygiởcuốnsổthuế,haimắtvẫnlấmléttrôngđiđằngnào.

VợchồngchịDậukhôngcanđảmhơnthằngDần,vừalómặtlênthềmđình,đãmấtvíavềbộrâucủaquanphụmẫu.

Cáirâumớilạlàmsao!Nóđennhưvệthắcinvàcongnhưcáilưỡiliềm.Nónhọnnhưmũidùinungvàbầunhưđầudaotrổ.Nókhumkhumquắplấyhaimép,giốngnhưhaicáicánhdơi.Nóvấtvểuvểnhrahaimangtai,gầnnhưhaisừngcủấu.Nóchầuđầuởdướiốngmũi,nhưsắpchuivàotrongcáimũidọcdừa.Nólạigiúpchocáimồmlènbènthêmsựdữdội.

Nếukhôngbiếtquanphủxuấtthântừchứcthôngphán,ngườitasẻtưởngngàiđượclàmquanchỉvìbộrâu.

Vànếukhôngrõlàôngquan,ngườitalạicóthểlầmngàivớiôngcaixehayôngcaithầukhoán.

Dựatayvàomặtcáibànphủtấmthảmđỏcủatếchủvẫnthườngđứnglễ,quanPhủngấtngưởngngồivàochiếcchiếucạpđỏtrảitrênghếngựaquangdầu.Dướivànhkhănxếpnhiễutây,cáimặtphènphẹtluônluônhằmhằmnhưsắprơixuốngsànđìnhđánhhuỵch

Cạnhngài,mộttêntuầnđinhlựclưỡngváccáiquạtlôngđứngđằngxaxaphẩyvào.

Trướcngài,thầyThừavàanhNhođềumướtbồhôivớimấycuốnbiênlaithuthuếcủaLýtrưởng.

-Bẩmônglớn!thừálệnhônglớn,chúngconvàtênngườinhàLýtrưởngvàonhàtênNguyễnVănDậubắtnóđemtiềnnộpsưu,vợtênấymuốntháochochồng,nóđánhcon,đánhcảtênngườinhàLýtrưởng,hiệncóLýtrưởngcùngbọntuầnphuđềubiết.Lạyônglớn,xinônglớn...

Cailệchưanóihếtcâu,Lýtrưởngđứngởđằngsauvộivàngcướplời:

-Bẩmônglớn,conmẹấytênlàThịĐào,nóbướngbỉnhthứnhấtlàngcon.Năm,sáuhômnay,hômnàochúngconcũngsaingườinhàđếngiụctênNguyễnVănDậuđóngsưu,nóxuichồngnónhấtđịnhkhôngđóng.Chúngconbảonóthuếsắpđăngtrường,nếukhôngđóngsẽphảitrìnhquanphụmẫu,nónóiquanphụmẫunócũngkhôngcần.Hômnaythừábóngônglớnvềđây,anhCailệvàngườinhàconvàođốc,nódámđánhlạitấtcả.Hiệnmắtchúngconvànhiềungườinữatrôngthấy.Ônglớnlàđèntrời,xinônglớnxéttìnhchúngcon,bắtnóbỏtù,chúngconvàanhCailệđượcđộiơnônglớn.

QuanPhủvểnhcáimặtnặngtrịchvàđậptayxuốngmặtbàn:

-Khôngđóngsưu!Lạiđánhcảlính!Nóđịnhlàmgiặcà?Bắtcổrađây!

Mộttiếngdạvangnămgianđình.VợchồngchịDậuvàhaiđứabéxềnhxệchlênđìnhtheođầuthừngtrongtayLýtrưởng.

-Bẩmônglớn,chúngconđảgiảitênDậuvàThịĐàorahầuônglớn!

DứtlờiLýtrưởng,quanPhủgiươngđôimắttrắngrã,nhìnvàomặtanhDậu:

-Màyđịnhtrốnsưucủanhànước?Thằngkia?

AnhDậurunnhưcầysấy:

-Bẩmlạyquanlớn,tiềnsưuconđãnộprồi.

QuanPhủquáthỏiLýtrưởng:

-Nóđãnộprồi,saomàybảonóchưanộp?

Lýtrưởngvộikêu:

-Bẩmônglớn,tênấymancửaônglớn,thựcquảtênấychưanộp...

QuanPhủkhôngđểchoLýtrưởnghếtlời,ngàivặnanhDậu:

-Màynộprồithìbiênlaiđâu?

-Bẩmlạyquanlớn,conkhônglấygiấybiênlai,nhưngkhinộpcócụChánhtổng,ôngThủQuỹvàcácôngchứcdịchcùngbiết...

QuanPhủnhìnmặtThủquỹvàChánhtổng:

-CácthầycótrôngthấynónộpsưuchoLýtrưởngkhông?

ThủquỹngótrộmLýtrưởngrồithưa:

-Bẩmônglớn,đêmqua,ThịĐàocónộpanhLýchúngconhaiđồngbẩyhàotiềnchinh,anhLýchúngcongiaochochúngconđếmlại...

XenvàocâunóicủaThủquĩ,thằngDầnkéovạtáomẹvàgiục:

-Uđemconvềmaulên.Conchảởđâynữa!Nào!

QuanPhủtrừngmắtvàquátLýtrưởng:

-Saolạichonógiắtcảconnítlênđấy?Ôngthìđậpvàomặtmàybâygiờ!

Sắcmặtsámnhưgàcắttiết,LýtrưởngvộivàngmộttaygiằngsấpcáiTỉutrêntaychịDậu,mộttaytúmđầuthằngDần,đưaxuốngthềmđình,rồiđemtítrangoàicổngđình,giaochođứalớnngồigiữđứabé.

Haiđứacùngkhócngặtnghẽo,thằngDầnnheonhéogọiụMặckệchúngnóởđấy,Lýtrưởnglạiquaylênđình.

QuanphủđươnghỏiThủquĩ:

-Tiềnđếmrồimàyđưachoai?

-Bẩmquanlớn,conđưachoanhLýchúngcon.

Lýtrưởngnóiđón:

-SốtiềnấymớilàxuấtsưucủathằngHợi.

Quanphủcaumày:

-ThằngHợilàtênnào?SaothằngDậulạiphảinộpsưuchonó?

-Bẩmônglớn,tênHợilàemruộtanhDậu.Hắnchếttừđầuthánggiêng...VìtênDậulàthânnhâncủahắn,chonênchúngconbắtphảinộpthay.

Quanphủhỏigặng:

-Thếlàmsaomàylạikhôngđưabiênlaichonó?Địnhthulạmthuếphảikhông?

Rồingảnhlạinhìnviênthừaphái,quanPhủnóibằnggiọngnghiêmnghị:

-Thầythảobiênbản,nóirằngnaytôivềđâykhámthuế,bắtđượcLýtrưởngthuthuếcủatênDậumàkhôngbiênnhậnchonó.RồibảoChánhtổngkývào.Nghekhông?

Sautiếngdạgọnghẽcủaviênthừaphái,LýtrưởngchắptayđếncạnhquanPhủvàgãitai;

-Bẩmônglớn,chúngconlàtôiconônglớn,xinônglớnthương...thựcquảchúngcontìnhoan.

Quanphủcàngrabộgiậndữ;

-Vụthuếnàymàykiếmđượccủanhữngđứangoạicanhđượcmấytrămđồng...Cònchựcthulạmcủathằngcùngđình!Ôngthìcáchcổ...!

Lýtrưởnglạinằnnìnhắclạicâuvừamớinói:

-Bẩmônglớn,chúngconlàtôiconônglớn,xinônglớnthương...thựcquảchúngcontìnhoan.

Quanphủdịugiọng:

-Mailênphủhầu.Nghekhông?

Lýtrưởngdạmộttiếngdài,rồikhúmnúmđilùitrởra.

QuanphủhỏiđếnchịDậu:

-MàyđánhlínhvàngườinhàLýtrưởngđểtháochochồngmàytrốnsưuphảikhông?

ChịDậucấtgiọngrunrun:

-Bẩmlạyquanlớn,conkhôngđánhcácôngấy,vìcácôngấyđịnhđánhchồngcon,consợchồngconđươngốmmàlạiphảiđònthìchết,nênconphảican.

Lýtrưởngnóisen;

-Bẩmônglớn,đíchthịấycóđánhngườinhàchúngconvàanhCailệ,mắtcontrôngthấy.

Quanphủgạtđi:

-Imcáimồm!Khôngaihỏimày!

RồingàilạidồnchịDậu:

-Màycan,tứclàmàyđánhnhauvớichúngnó...À!Connàydámchốngcựvớilínhtrongkhilàmphậnsự!Muốnvàotù

ChịDậunínlặng,khôngbiếtnóisao,Quanphủcấtgiọngháchdịch:

-Chorangoàikia!

ThầyThừavừathảoxongtờbiênbản,đệlêntrướcmặtquanphủ.Nhìnquabiênbảnmộtlượt,quanphủbảoChánhtổngđóngtriệnvàmấyngườihươngchứckýtênlàmchứng.rồingàimớikiểmđếnthuế.

TrướcmặtChánhtổngvàcáchươngchức,LýtrưởngđổtrápbạcchothầyThừađếm.Tấtcảbạcgiấy,bạchàomớiđượcsáutrămvàbachụcđồng.SovớitiềnđãbiêntrongsổLýtrưởng,thìdộirađếnhaichụcđồng.

Quanphủđậptayxuốngbànvàdọalýtrưởng:

-Màykhôngthulạm,làmsaotiềnthuếlạithừa?Xongvụthuếnày,ôngthubằngtriện.

Lýtrưởngsợtáimặt,chỉnúchautaynhưngườibắtquyếtvànóiđinóilại

mộtcâuxinônglớnthương

Quanphủđổigiọngngọtngào:

-Mailênphủhầu!GiảicảconvợthằngDậulênnữa.Nghekhông?

Rồingàichữngchạcđứngdậy,đixuốnggiọtđình.

Tùvà,trốngcáivàcờquạtlũlượttiễnngàilênphíađầulàng.

CHƯƠNG21

Tanbuổihầukiện,chịDậulậtđậtchạyxuốngcổngđìnhtìmcon.Khôngthấyđứanàoởđấy.Chịsợquá,cuốngquítđihỏinhữngngườigầnquanh.ThìratronglúcchúngnóbịÔngLýtrưởngđiệuxuốngbỏđó,mộtngườiđànbàtronglàngđiquatrôngthấythươnghại,đãbếcáiTỉuchobúvàgiắtthằngDầnđưađếntậnnhàchịrồi.

Khôngkịpđợichồng,chịvộibonluônvềnhàvớicon.

CáiTỉubúno,nằmngủthinthít.ThằngDầnđươngbưngbátcháovừathổnthứcvừahúpsoànsoạt.

ChịDậubướcvàođếnthềm,thằngbéchợtngửngđầulên.Nókhócòalênvàhỏi:

-Thầyemđâurồi,hửu?

ChịDậuxuatay:

-Nóisẽchứ!Choemnóngủ!Thầyconđươngvềsauđấy!

Rồichịrónrénbướcvàotrongnhà.

Bàlãolánggiềngvừasang:

-Thếnào?Báckhôngbịbắtlênphủ,lạiđượcthavềđấyư?

Vừanói,bàlãovừanhanhnhảutiếnlêntrênthềmvàngồivàochiếcchõngnát,rồitiếp;

-Tôicũngkhenchobácngỗnghịch!Ailạimộtngườiđànbàconmọn,dámđánhhaingườiđànông?

Nếuphảiđứakhỏe,chúngnóđánhlạithìlàmthếnào?

CáiTỉuthứcgiấcvàkhócngằnngặt.ChịDậuvừađónconbévừatiếpbàkhách:

-Cháucũngbiếtrằngđànbàhànhhungnhưthếlàhưthânlắm,chứkhông

haygì.Nhưngmàchúngnóđèénchúngcháutệquá,cháuđãcốnhịnmàkhôngnhịnđược.Cụtínhnhàcháuđauốmnhưthế,màcảhaiđứa,cứxôngvàođánh,thìphỏngcòngìlàngười!Vìthếcháuphảiliềuvớichúngnó.

BàlãogiởgóitrầuthuốcđưachochịDậumộtmiếng;

-Nóivậythìnói,chứcáithóitànáccủaquânlínhlệ,aimàchịunổi?Tôilàngườingoài,nghechuyệncũngcòntứcthay,huốngchibác!Thếcôngviệcbâygiờrasao?

ChịDậuđónlấymiếngtrầuvàđáp:

-Quanbảochovề,ngàymailênhầu.

Bàlãolạihỏi:

-Báctraiđiđâuchưavề?Haylạibịgiảilênphủrồichăng?

-Không!...

ChịDậuđươngnóigiởcâuthìngoàicổngnghecótiếngrênhầmhừ.AnhDậulẩybẩytiếnvàotrướcthềmvớibộmặtđỏgaynhưngườiđunbếp.

Chàoquabàlãolánggiềng,rồianhrunrẩychốngtayvàogốiđểbướclênthềm.ChịDậuvộivàngbỗngconđứngdậy,cầmcánhtaychồngkéolên.

Bàlãolánggiềngraýáingại:

-Khốnnạn!Báclạilêncơnsốtrétđấyư?

AnhDậulòdòđivàotrongphản,ngảmìnhxuốngcạnhthằngDần,vừathởvừanói:

-Vâng!từnãyđếngiờ,cháuthấytrongmìnhgâygấy,hìnhnhưnólạisắpsửalêncơnrồiđấyThằngDầnăncháođãxong.Nómangđũabátrasânbỏvàonồinướcvogạo.ChịDậuđưacáiTỉuchobàlãolánggiềng:

-Cháuhãygửicụmộtlát!

Rồichịbưngmâmcháođặtlênbànthờôngcông,vàngồivàocạnhanhDậu:

-Thầyemcódứcđầukhông?Đểtôinặnchocáinào!

AnhDậuxuatayvàrênkhừkhừ:

-Thôi,tôimệtlắm.Đểtôinằmnghỉmộtlát.Unóramàẵmcon,đểcu...

Bàlãolánggiềngvộiđón:

-Được!Hômnaytôicũngthongthả.CứđểtôiômcháuchọBácgáicóđilàmgìcứđi!

ChịDậusẽsàngđứngdậy:

-Thếthìcháuhãyquấycụlúcnữa.

Vừanói,chịvừachạyracuốnchiếcchiếuráchcáiTỉuđáiỉahômqua,đemraaogiặt.

AnhDậuvừarênvừatiếpbàlão;

-Cháukhôngngờnhữngthằnglínhlệnóácđếnthế.Sángngàynếukhôngcónhàcháucựlạivớinó,cólẽnósẽđánhcháuđếnchết.

Bàlãonhổbãicốttrầuxuốngthềm:

-Thôi!Cònphảikể!Bạcthìdân,bấtnhânthìlính.Tụcngữnóicósaiđâu.Ấylànhàbáckhôngcógìnữa.Chứnếutrongnhàcòncócongà,conchó,chúngnócũngđậpchếtmàănvớinhau,khôngthachođâu.Bâygiờnhữngđứaấycònởđâyhaylàđirồi?

-Hìnhnhưnóđãtheoquanvềphủthìphải

-Bácgáiđãchạyđượcnốtsốtiềnsưuchưa?

-Thưacụchưa.Từsánghômquađếngiờ,nónhữnglậtđậtvềcháu,chạyvàođâuđược!Khốnnạn!

Cáithânđànbànhưnó,thậtlàkhổsởđủđường.

Rồianhdấpdínhnướcmắt.

Bàlãothỏthẻyênủi:

-Thấytìnhcảnhnhàbác,tôithậtáingại.Nhưngthôi,sôngcókhúc,ngườicólúc,mìnhcứănởhiềnlành,rồicũngcóngàytrờimởcửacho!

Bóngnắngvừađếngiọtnhà.ChịDậuởngoàiaovềvớichiếcchiếuướtvàmộtnắmlá.

Saukhiđãvắtchiếcchiếulêncõirào,chịđemnắmláthảtrongmộtchậunướclạnhrồiđặtvàogậmbànthờ

Bàlãohỏi:

-Ládành,láruốiphảikhông?

ChịDậunhanhnhảu:

-Phải.Cháuthấyngườitamáchrằng:Nhữngngườisốtrét,cứlấyhaithứấyvòra,phơisươngmàuống,bệnhnặngđếnđâucũngkhỏi.Vậycháuthửlàmchonhàcháuuốngxemsao.

Bàlãoraývuivẻ:

-Ừ!Tôicũngthấynóiládànhláruốichữabệnhsốtréthaylắm.Thếmàtôicứkhuấyquên,vẫnkhôngnhắcbác.

Rồinhảmiếngbãtrầutrongmiệngvànémxuốngsân,bàlãohỏitiếp:

-Từsángđếngiờ,cácbácđãăngìchưa?

ChịDậuđếncạnhbàlãođểđóncáiTỉuvàđáp:

-Nàođãănvàolúcnàohởcụ?Sángngàynhàcháuvừabưngbátcháiđếnmiệng,thìhọkéovào...

-ThếthìđểtôihãyẵmcháuchọBácđilấycháochobáctraiăn,kẻonữabácấyđóiquá.

AnhDậungắtlời:

-Cháuđắngmiệnglắm,khôngmuốnănuốnggìca?

Bàlãocốbầu:

-Phảicốănđimớiđược,bácạ!Chẳngănnhiềuthìănít.Chứcứnhịnmãithìsứcyếuđi,bệnhcàngnặngthêm.Vàlại,ăncháocũngkhôngđộcđâumàsợ.

ChịDậunóitheo:

-Cụbảophảiđấy!Thầyemcốănvàimiếngchođỡxótruột.Kẻonữa,đãốmlạiđóithìchịulàmsao!

Rồichịbưngmộtbátcháođếncạnhchồngvànằnnì:

-Nào,thầyemgượngdậyănđi,chotôibằnglòng.

AnhDậunhưnểlờivợ,uểoảingồidậy,anhđónbátcháo,nhắmmắtnhámmùi,cốhúpgầnhếtnửabát,rồikêuđắnglắmkhôngnuốtđượcnữa.

BàlãolạikhuyênchịDậu:

-Bácgáicũngphảiănđi,đểlấysửachocháunóbú.Mìnhđàvậy,còncon.Đànbàconmọncầnnhấtphảiănchođủthìmớicósữa.Nếukhôngđủ,thìconhaysài.

AnhDậucũngdềđàgiụcvợ:

-Cháosắpvữacảrồiđấy.Unóănchohếtđi.Rồiđichạycốmấyđồngnữa.

ChịDậunhắcmâmcháoxuốngphản.Bớtlạimộtbát,chừngmuốnđểdànhchothằngDần,rồichịvừahúpchậpcuộivừaứanướcmắt:

-Ngàynaynhờcụchovay,còncócáiắn,ngàymaithìtrôngvàođâu?

Bàlãolánggiềngravẻcảmđộng:

-Trờisinhvoi,trờisinhcỏ,sợgì!Bênkiacònnửanồigạonữa,tôichưaănđến.Látnữabácđemthúngsang,tôihãychovaỵKhinàobáctraikhỏemạnhtrảtôicũngđược.

Ngoàicổngcótiếnghiệurúc.Đànchóhàngxómthinhausủatừphíangoàisủavào.Lýtrưởngvớicâygậysongvàhaingườituầnhùnghổxôngđếntrướcnhà.ChỉgậyvàomặtanhDậu,hắnquát:

-Sưuđâu?ThằngkiảĐemnộpnốtđi!

Bàlãolánggiềngnhanhmiệngkhấthộ:

-Bácấyvừaởđìnhvề,làmgìđãcó?Ônghãylàmơnđểchongườitađến

mai.

Lýtrưởngmắngnhưtátnước:

-Khôngviệcgìđếnbà!Màchõmồmvàođấy.Nókhôngcó,thòtôidỡnhànóđichomàxem.

RồihắnchỉgậyvàomặtchịDậu;

-Chỉvìvợchồngnhàmàyđểquanhànhông...Ônghạnchomàytừgiờđếntốinếukhôngchạyđủhaiđồngbẩynữa,thìmàysẽbiếttayông!

CHƯƠNG22

hằngDầncáiTỉuhãycònngủsaỵChịDậubưngbátnướcládànhláduốichoanhDậuuống,rồichịngảmâm,lấybát,rabếpbắccơm.Hômnaycógạocủabàlánggiềngchovay,chịđịnhnấucơmănsớm,đểchốcnữacònphảilênphủhầuquan.

AnhDậutrongmìnhhơitỉnh,nêncùngngồiănvớivợ.Nhưnganhnhỏnhẻnhaikhôngbuồnnuốt,chỉănvàimiếnglạithôi.ChịDậucũngmớivàhếtmộtbát,thìLýtrưởngvừasầmsậpvàovớihaingườituầnvàmộtsợidâythừng.

HắnxôngđếnchỗchịDậuvànóithậtlớn;

-Đứngdậy,đilênphủ!

ChịDậuphátcáu;

-Lênphủthìlên.Tôicótrốnđâu?Nhưngônghãyđểchotôiănxongbữacơmcáinào!

Lýtrưởngsừngsộ:

-Màychẳngănxongthìmặckệmày.Việcquanôngcứđúngphépônglàm.

Rồihắnđùngđùngsấnlại,túmtaychịDậulôidậyvàthéthaingườituần.

-Tróicổnólại,điệuđichoông!

BátcơmtrêntaychịDậuđổlậtxuốngmâmđánhxoảng,cơmcanhbắntungkhắpnhà.

CáithừngtrongtayngườituầntứcthìbịlồngvàohaicánhtaychịDậuvàgòrađằngsaulưng.

AnhDậunhìnvợbằngnhữnggiọtnướcmắtthánhthót.

Lýtrưởngtrừngtrợnhạchlạ:

-Cònđờimàynữa.Từgiờđếntrưanếukhôngnộpnốttiềnsưu,thìôngtrẻ

xácrachọđừnglấyốmmàlầnkhânvớiông!

CáiTỉutrongbuồnggiậtmìnhthứcdậy,khóachu,khócchéonhưbịbeongắtChịDậudấndịuvớiLýtrưởng:

-Xinônglàmphúcđểtôichocháunóbúcáiđã...

LýtrưởnghùnghổchĩabàntayvàomặtchịDậu:

-Ôngthìvãchovỡmồmbâygiờ!Màynóichochamàyngheđấyà!Sắpđihầuquan,cònđòiởnhàđểchoconbú.Dễôngđứngđâyđợimàyđấychắc?

ThếlàhắntúmđầuthừngđẩysấpđẩyngửachịDậuxuốngthềm.Vừađihắnvừasasảchửimắng.

Tớiđình,hắnsaituầnphutróichặtchịDậuvàomộtcộtđình.ThằngMớilễmễbưngmâmlònglợnđậuphụđặtvàochiếcchiếugiữađìnhLýtrưởngngồixếpbằngtrònbêncạnhbaolan,vừauốngrượuvừacàgiêngcàtỏi:

-ConmẹđĩDậu!Màyđãbiếtnhụcchưacon!ÔngcònlàmchobõghétmớithôiChịDậulúcấyhìnhnhưtứcquá,sắcmặttáixanh,chỉcúigầmxuống,khôngnóigìcả.Lýtrưởnglạikènhè:

-Chỉvìvợchồngnhàmày,chonênhômquaquanmớihạchông,màycóbiếtkhông?Việcnàychưabiếtôngsẽloliệuthếnàochoxong.Cólẽhơntrămđồngbạckiếmđượctrongvụthuếnày,ôngphảiđổđi...vìmàytấtcả...

Rồihắnđậptayxuốngsànđình!

-Màylàmhạiôngđếnthế,chứcònđếnthếnàonữa!Conmẹkia!Ônggiếtchếtmàycũngkhôngoanmà!

Cứthế,cứcáigiọngấy,hắnlảmnhảmmộtmìnhchođếnkhichairượuđảhếtgiànửa.

Chịdậuchừngcũngkhôngmuốngiâyvớikẻsay,chonênhắnnóithếnàomặchắn,chịcứgiảđiếclàmlơ.

Mặttrờilênkhỏingọntređộmộtconsào

Mấyđĩađậuphụ,lònglợntrongmâmđãsạchngoenngoẻn.BấygiờLý

trưởngmớichịubomâmđứngdậy,trongmiệngcònnhồmnhoàmnhaidởmiếngcơmtrướivớinướcmắm.

Khôngkịpchùimiệng,uốngnước,hắngọimộtngườituầnphuvàgiục:

-Trưaquárồi!Giảicổnóđi,khôngthìlỡbuổihầusáng.

ChịDậuđượcthoátlycáicộtđìnhđểtheohắnvàngườituầnphulênphủ.

Trờiđươngnắnggắt,tựnhiênthấytốisầmlại.MộtđámmâyđenlùlùtiếntừphíaNamlênphíaBắc.Chântrờinhấpnhoánghiệnmấyluồngchớp.Tiếngsấmséttheocơngiôngđồngthờikéođến.Nướcmưađổxuốngầmầm.

Bởiđườngđitrongmộtcánhđồngkhông,cabọnđềukhôngcóchỗmàẩn.LýtrưởngtuycócầmônhưngcũngbịướtlướtsướtnhưchịDậuvàngườituầnphụVìôcủahắntứclàmộtmóntrangsức,chỉdùngđểlàmgiángựchớcógiươngđượcbaogiờ.

Vớicơncăntứccủahắn,sựrủiroấykhôngkhácgìlửacháythêmdầu,hắncànglèmnhèmchửimắngchịDậu.

Nướcmắttheonướcmưachảyxuốngdàndụa,chịDậukhôngbiếtthanthởcùngai,thỉnhthoảngchịchỉkêutrờichohả.

Mộtlátsau,gióimdần,mưatạnhdần,trờicũngquangdần,rồithìánhnắnglạiởtrênđầudọixuốngnhưthiêunhưđốt.

Tớicổngphủ,cácquầnáoướtvừakhộNhưngđãtanbuổihầusáng,LýtrưởngphảidẫnchịDậuvàotronghàngcơmđểđợibuổihầuchiều.

Cốnhiêntrongmùasưuthuế,hàngcơmphốphủvẫnphảiđôngkháchhơncácngàythường.Trênnhữnggiẫyphảnkenliền,trênnhữngchiếctràngkẻgiátnứa,ngườinọchenvaingườikia.Họăn,họuống,họnóichuyện,họcãilýsựvớinhau.Chỗnàygọicơm,chỗkiagọirượu,chỗkháclạigọinướcmắm.Thằngnhỏnhàhàngcuốngcẳngchạykhôngkịp.Mùitỏi,mùirượu,mùimắmtômhòavớimùibồhôicủanhữngngườiđãlâukhôngtắm,làmthànhmộtbầukhôngkhíkhótả,aikhôngquenngửisẽphảibuồnnôn.

ChịDậuvớisợithừnggòởhaicánhtayvẫnngồidogiódướichâncộtđểnghenhữngtiếngchửicủaLýtrưởngmỗikhicóngườihỏihắnlênphủlàmgì.

Ruộtchịlúcấynhưbịđứtratừngđoạn.

Chồngtahômnaycódứtcơnsốtréthaykhông?CáiTỉutừsángđếngiờxinbúaiđược?Thằngdầncóchịuchơingoanhaylạigàokhócquấybố?CáiTýởnhàlãoNghịcóđượcyênthânhayvẫnbịchửibịđòn?

Bấynhiêucâuhỏikếtiếpnhauquấyrốiởtrongóc,nólàmchochịlúcnàohaimắtcũngđỏngầungầu.

Thìnhlìnhtronghàngcótiếngnóilớn:

-Bànàynghiệtquá!cònđểchúngtôivàohàngnữathôi?

Giậtmình,chịvộingẩngmặttrônglên.

Trướcmộtđốngôvánũmvàkhôngtaycầm,bàhàngđươngcokéomấyôngtổnglý,nhấtđịnhkhôngchođira.Mộtôngtrongbọnchỉvàođốngđồvậtấyvànói:

-Thiếucóhaihàorưỡibạc,chúngtôiđãgànmườimộtcáiô,màbàvẫnkhôngbằnglòng,thậtkhôngbiếtđiềuchútnào.

Nhàhàngvẫnkhăngkhăngmộtmực:

-Cácôngbảomườimộtcáiôbánchoaiđượchaihàorưỡi?Nếukhôngchotiềnthìcácôngphảiđểchotôimộtcáiáothekhakhálạiđây.Chứtôigiữôcủacácôngđểlàmgắpchảdõià!

-Nhưngmàchúngtôicònphảihầubâygiờ.Đểáotheđâythìkhoáccáiáocánhnâumàvàoquanư?

-Tôikhôngbiết.Nếukhônggửiáothìcácôngphảitrảtiềntôi.

Cảbọnngơngácnhìnnhau,ôngkiagắtôngnọ:

-Tôiđãbảođừnglấythêmchairượusaunữa,thìcóviệcgìphảilôithôithế

này.Thậtlàxấuvớihàngphủ.

Mộtôngliềnmócdạcálôiramộtkhốiđồngvuôngđưachonhàhàngvànói:

-Gầnnămtrămđồngbạcmớiđượccụcđồngnàyđây.Tôihãygửibà,chiềumaitôixinđemtiềnlênchuộc.

Trongphủ,tiếngtrốngthongthảđiểmluônbahồi.Nhữngônghươnglýtấpnậpđembộmặtđỏvàohầu.LýtrưởngĐôngxácởitróichochịDậu,rồiđưachịvàophủ.

Hắnchỉchochịngồivàodướimộtgốcbàngởtrướccôngđường,đểchờkhiquanhỏiđến.

Lầnnàylàlầnđầuchịchàngnhàquêđượcbiếtcửacông.Trướctai,mắtchị,cáigìcũnglạ.La.nhấtlàtrongbuồnggiấycủaquanphủ,luônluônđưaranhữngtiếngbẩmtỉnhcáchcổvàbỏtù,vànhữngngườiđếnđóaicũngvàovớimộtcáiđĩakhông,rồilạiravớimộtcáiđĩakhông.

Mặttrờiđãxế.LýtrưởngĐôngXámớiđượcváccáiđĩakhôngđếntrướcbàngquanphủ.Saumộthồithétláccủaôngphụmẫú,anhtalầmrầmnóivài,bốncâugìđó,rồihắnchạyragốcbàng,dẫnchịDậuđếntrướcnhàgiấy.

Liếcmắtnhìnquachịdậu,quanphủdõngdạc:

-Línhđâu,giamcổconnàyxuốngtrại!

CHƯƠNG23

Phíasaucôngđường,chợtcótiếngcòitoetoe.Tiếpluônđếntiếngmáychạysìnhsịch.Mộtchiếcôtômuikínhtừnẻonhàtưtừtừbòrađậuởphíatrướccôngđườngvàchìađầurangoàicổngphủ.

Saubứcchấnsongcủacửasổtrạilệ,chịDậuthìnhlìnhnhòmra.

Vớiquanphủđikèmbêncạnh,mộtngườiđànbàtừthềmgạchhoabướcxuốngbằngbộđiệuvùngvằnggiậndỗi.

Chiềutrờituyđãgầntối,sứcmắtchịDậucònđủnhậnrõhìnhdạngvànhansắcngườiđànbàấy.

Cáixácđẫyđànhưkhôngchịunổisựchậthẹpcủatấmáobombaymầuxanh,đôivúvẫnthỗnthệnlộratrướcngực.Trongchiếckhăntuaquấnxòatừđầuđếncổ,lượtphấnrầybựchekhôngkínhainétrănlớntrêntôcậpmôison.

Đếncạnhôtô,ngườiđànbàấymởcáibịdálấychiếcgươngconsoimặtQuanphủnhanhnhảumởmộtcánhcửaôtôvàgiục;

-Thôimợlênxeđiđi!Kẻonữatốinaythứbẩy,ngàilạiđichơiđâuchăng.

Ngườiđànbàlàmbộdằndỗi;

-Thântôithậtlànhụchơnconchó.Nhữngđứagiăngháchẳngquanócũngthếnày.

QuanPhủngọtngào;

-Saomợlạinóithếnhỉ?Đãhayrằngmợkhôngưasựđó,nhưngcáiđờinónhưthế,ngườitathếmìnhcũngphảithế.Tôicònchịuđượcnữamợ!Tụcngữđãnóigiầuvềbạn,sangvềvợnămnaymàtôiđượcthăng,tứclàcôngmơ...

Quanphủngừnglạigiâylátđểnhìnmặtngườiđànbàấyvàtiếp:

-Vảlại...đâuvẫnđấy,nàomìnhcómấtmộtchútgìđâu.

LúcấychịDậumớibiếtngườiđànbàấytứclàbàPhủ.Thấyquanphủcười,bàphủragiọnggắtgửi:

-Thôiđừngnóichuyệnconkhỉ.Đãđaucảruộtlạicònphatrò.

Rồithìbàấyrónrénbướclentrênxe.Chỉnhchệmngồitựavàochiếcđệmda,vàmởvídálấychiếcgươngconsoilạilầnnữa.

Quanphủđóngcửaôtôvàsẽdặnngườitàixế:

-Đưabàvàodinh,rồimàylạiđánhxerangaỵĐộmộtgiờrưỡithìhãyđemxerađón.Mộtgiờrưỡi.

Nghekhông?

Tiếngmáylạikêusìnhsịchlấptiếngtrảlờicủangườitàixế.Rồichiếcôtôthongthảtừtrướccôngđườngchạyrasaumấytiếngcòirấtlễphép.Quanphủchàovợmộtcáchsungsướng.

-Thôimợđichođượcviệc.

Vàngàiđứngđótrôngtheochođếnkhibóngxeđãkhuấtcổngphủmớivuivẻtrởvào.

ChịDậucònđươngngơngẩncốtìmýnghĩacủanhữngcâuchuyệnvợchồngnhàquanmớinóivớinhaumàchưatìmra,thìngườiCailệvừaởcôngđườngđixuống.Hắnlậtđậtmởrương,lấyramộtbộđủáothethâm,khănvuôngthâm,khănvấnxatanh,yếmtrắnggiảilụabạch,dâylưngnhiễuxanh,áocánhlụatrắngvàmộtcáiquầnlụathâmcặpmàucánhsen,vừatraochochị,vừachỉvàođôiguốcgỗcạnhđóvànói:

-Cầmlấybộquầnáonàyvàđôiguốckiaranhàtắmởđằngsautrại,cáinhàvuôngconcóchecótđó,tắmchosạchđi.

ChịDậungạcnhiên:

-Thưaông,ôngbảotôiạ?

Cailệcaumày:

-Chẳngbảomàythìbảoai.Cònaiđượcmặcnhữngquầnáonày?

ChịDậuòakhóc:

-Xinôngxétlạichotôi.Tôimớibịgiammộtlúa,saoôngđãbắttôimặcquầnáotù?

Cailệphìcười:

-Quânmớinguchứ!Quầnáotùđượcthếnàyà?Đólàquầnáocủa...trờichođấy.Cứratắmđi,rồimặcvào.Khôngđượchỏiđihỏilạilôithôi.

ChịDậuvộichùinướcmắt:

-Thôi!Cháukhôngtắm!CháukhôngthaỵÔngchocháucứmặcquầnáocủacháu...

Cailệravẻbựcmình;

-Nhưngmàcònbẩnkhôngaichịuđược.Màytưởnggiườngphảnnhàquancũngnhưgiườngchiếunhàmàyđấyà?Tắmđivàmặcbộquầnáonàymộtđêmnaythôi.Sángmailạimặcnhữngthứtốtđẹpcủamày,khôngaicấm!

ChịDậuvẫnkhônghiểu,rụtrènhưmuốnhỏinữa.Cailệliềnquát:

-Bảokhôngnghethìôngtốngcổxuốngnhàvuôngbâygiờ.Đừngthấynóingọtcànglàmbộ.

Bằngcáidángbộsợhãi,chịDậuđónlấybộquầnáovàsáchđôiguốc,rồiđiquaphíasautrạilệ.Trongbuồntắm,nướclạnh,xàphòng,chậuthau,khănmặt,cácthứđềusẵnsàngcả.Vàođógiâylát,chịlạitrởravàcứthậpthòởphíađầutrại,Cailệsángýliềnhỏi:

-Màysợướtcáiváymốccủamàyphảikhông?Đóngcửalại...Khôngaithèmnhòm!

ChịDậungầnngạiđivàonhàtắm.

Nửagiờsau,cánhcửabuồngtắmngỏra,chịchàngcũkỹnhàquênghiễmnhiênthànhmộtngườióngảnuộtnàrõravẻcầuLim,đìnhCẩm.

CailệquàngchochịDậucáilượcbívàcáigươngvuông:

-Chảiđầuđi,rồivấnkhănchothậttửtế!

ChịDậungơngácngồimộtlúclâu,nhưmuốnnghĩxemngườitasắpsửabắtmìnhlàmgì.Cailệnóngruộtlạigiụclầnnữa.Bấygiờchịmớibẽnlẽncầmlấygươnglược,xổđầuratrải.

MộtngườilínhLệđứngcạnhmỉmcười;

-Sướngnhé!Mấykhiđãđượcquangiam!

Ngườikhácnóisen;

-Conbéđẹpthậtđấynhỉ!Củanàynếuđượcthắngbộcánhbốpthì..kémgìđời!

Ngườinửanóigóp:

-Chảđẹp,chúngmìnhlạiphảisáchnướcchonó...?Nhưngcònphảicáibộmặtủrũluônluôn,hẳnlàchịtalolắnggìđó.

RồihắnnhìnmặtchịDậu:

-Saomàykhôngtươilênem!Tươilênđểchúngtaonhìnmộtcáichobỏcáicônggánhnướcchomày...

Cảbọncùngcườiầmlên.ChịDậunínlặngnhưkhôngnghebiếtgìcả.Vìruộtganchịlúcấyđươngđểcảvàochồngvàconởnhà.

CHƯƠNG24

Đồnghồtrênváchđánhluônbẩytiếng.Hồitrốngthukhôngđãtan.Ngọnđènđấttrongtrạibấtđầuchâmlửa.NgườiCailệỞtrênnhàtưchạyxuốngvừacườivừabảovớingườiBiênlệ:

-Nayquanthờicơmsớmquá,mớisáugiờrưỡiđãgiụcbếpbưngmâmlênrồi...Dùngrượusâmmàyạ!

Biênlệcũnggậtgù:

-Thôi,hômnaychảdùngrượusâmcònđểhômnào!Sứcấymàlạitẩmbổthìphảibiết!

Trênchòicanhtùngtùngbatiếngtrốngbáo.Mộtchiếcôtôsơnxanh.lùlùtiếnvàotrướcsân.

BiênlệnóinhỏvớiCailệ:

-XecủaônghuyệnMinhHảo.

Rồihắntấttảchạylêntrướcthềmcôngđường.

ÔnghuyệnMinhHảomởtungthềmcửaxebướcxuống,vuivẻhỏingườiBiênlệ:

-Quannhàmàycónhàhayđãmoongrồi?

Biênlệlễphép:

-Bẩmcụlớn,quanconđươngdùngcơm.

Ônghuyệnbướclênbậcthềmmộtcáchhùngdũng:

-Saomàquannhàmàyăncơmsớmthế?Mớicóbẩygiờ...!thôi!vàobảovớiquannhàmàycứăncơmchoxong.Taongồiđợiđâycũngđược!

Rồithìônghuyệnđivàophònggiấy.

Biênlệdiễulênnhàtư,giâylát,hắnxuốngtrạilệvớibộdiệuỡmờ:

-Ngàicáu!Chúngbayạ.Hômnayđứanàovôphúcmàtráiýngài...

Cailệcườinhạt:

-Thôi,việcđếnnơilạibịkháchám,aimàkhôngtức!Thế,ngàicóratiếpkháchhaycứngồiăn?

-Ngàithachửicholàtốt,lạicòntiếpnữa!TaovàobẩmquanMinhHảosangchơi,ngàiđãphátkhùngmàrằng:Kệhắn!Ôngănxongđà!Rồingàicứviệcrungđùiđánhchén.

-Chắclàđêmnaythứbẩyquankiađếnrủquannàylêntỉnh,chứgì!

-Hômkhácthìđingayđấy,nhưnghômnay,sétđánhngàicũngởnhà.

-Chảởnhà,dễngàiđichomàyđấyhẳn?Đêmnaymàycònhầunhọc,conạ.Thángviệcnàycủamàybởđấy.Đãhỏitiềncanhgiamhaychưa?

-Nàođãhỏivàolúcnàođược?

BiênlệliềnquaymặtsangphíachịDậu:

-Conmẹkia!Đưanămhàoranộptiềnhàngđội!

ChịDậuvẫnngồitrênchiếcchõngtrexótrại,tuycónghethấyhắnhỏi,nhưngkhôngtrảlời,vìchịkhôngbiếtlàhắnhỏiai.Biênlệlạigặng:

-Mồmmàycâmà!ConmẹĐôngXá?

ChịDậungớngẩn:

-Ônghỏitôiạ?

-Chứhỏiconchónàonữa!

-Thưaông,tiềnhàngđộilàtiềngìạ!

Biênlệnắmchặttayphải,xămxămchạytếđếngầnchịDậuvàgâncáicổbạcác:

-Àmàymuốngiởlýsựđấychứ?

Cailệhuýchthêm:

-Biếuchochịtamấyquảphậtthủ...

ChịDậuvộivàngxinlỗibằnggiọngrunsợ:

-Thưahaiông,cháulàđànbàđâugiámdởlýsựvớicácông!Vìmớivàoquanlầnnàylàmột,cháukhôngbiếttiềnhàngđộilàtiềngì,chonênphảihỏi.Cácôngthalỗicho.

Biênlệnhưcũngnguôigiận,hắnlạithẽthọt:

-Nólàtiềngiường,tiềnchiếumàyngồitiềncơmmàyănlúcnẫy,chứlàtiềngì?Nămhào!Ấylàtathươngmàynghèo,nênlấycóthế.Đưaranộpđi!

-Thưaông,thậtquảcháukhôngcó.Thuếởnhàcũngchưanộpđủnữalà...

Biênlệsừngsộ:

-Khôngcóthìchốcnữachochânvàocùm.

Rồihắnchỉtayvàomộtkhúcgỗdàithườnthượtnhưcáicốigiãgạokêởgiápváchgiantrạibênkia:

-Cáicùmkiakìa.Trôngthấychưa?khôngcótiềnthìmộtlátnữasẽđượcđútchânvàođấy.

Trêncôngđườnglengkengmộthồikêu.Cailệ,Biênlệmỗingườidạmộttiếngthậtlớn,rồicùnglậtđậtchạylên.

Lâulâumộtlúc,thìcótiếngcười,tiếngnóilơilảtừtrongbuồnggiấysôra.quanchủtiễnquankháchxuốngthềm.saukhiôngkiađãlênngồiôtô,ôngnàycònnắmtaylạivàdặn:

-Thôi!Đểthứbẩysauvậy.Đúnghẹnđấynhé!

Ánhsángđènphaphunrachóisâncôngđường.Còiđiệnbáohiệukhởihànhbằngmấytiếngháchdịch.Chiếcxechạyracổngphủrồibiếnvàotrongbóngtối.Quanphủgọibiênlệnóinhỏmấycâurấtngắn,rồingàiđilêncôngđường.

CáikiểngcủatrạiLệgióngvớicáitrốngcáibêntrạiCơ,điểmluônbatiếngdịpnhau

ChịDậuđươngngồigụcđầudướibóngđènvớinhữngcơnđauđớnlosợ,thìBiênlệrónrénơ?ngoàicửavào,sẽđếncạnhchịvàhỏi:

-Conmẹnàythứchayngủ?Đilênquanđòi.

ChịDậugiậtmìnhvộingẩngđầudậy:

-Quanđòicháubâygiờlàmgìhửông?

Biênlệcốlàmravẻnghiêmnghị:

-Khôngphảihỏi!lênđấythìbiết

ChịDậuthấytrongmìnhhồihộp,tiếngnóitựnhiênrunrun:

-Cháutưởngviệcquanthìlàmbanngày,chứsaolạilàmbanđêm?

Biênlệrabộgiậndữ:

-Bâygiờgiữalúcsưuthuếgấpngặt,nhiềuviệccầnkíp,banngàylàmkhônghết,nênquanphảilàmbanđêm,chứlàmsao!

ChịDậuvẫnchưahếtsợ:

-Cháulạyôngvanlạyôngxinôngkêuquanđểchocháusángmai.

-Khôngđược!Việcquankhôngphảichuyệnchơi!nếuquanđòimàkhônglênhầu,thìđượctrachânvàocùmlậptức

ChịDậuvẫnngồiimchẳngnóichẳngrằng,trốngngựcmỗilúcmỗinệnmạnh.

CailệỞđâuchạyvào:

-Nóbướng,khôngchịuđichứ?Cùmcổnólại

Tứcthìhaiôngđầutrâumặtngựasấnlại,dắttaychịdậulôisanggianbênkia.Mộtngườinhắcđầucâycùm,mộtngườibắtchịbắttréohaichânxỏvàohailỗởgiữa,rồihọđậpcâygỗxuống.ChịDậunhănnhưchuộtkẹp.Lúcđầuhìnhnhưchịđịnhbấmgancốchịu,nhưngchỉgiâylát,thìthấyđaunhưđứtruột,khôngthểnàomàchịuđượcnữa,chịphảimếukhóc,váilia,váilại:

-Cháulạyhaiông!haiôngtháorachocháu!

Biênlệrabộđắcsách:

-Mẹmày!Đãbiếtcáilốicùmtreocủachúngôngchưa?

Rồihắntháochốt,nângcâygỗtrênchochịrúthaichânra,vàhắnhỏi:

-Thếnào,bâygiờmàyđãchịuđihaychưa?

ChịDậuvẫncònmếumáo:

-Cháuxinvânglờihaiông.Nhưngcácônghãyđểchocháuthuầnchâncáiđã.

Biênlệliềnđưachochịcáikhănmặtướt,bảochịlaumặtvàlauhaichỗốngchânbịthương.rồihắnbắtchịxỏchânvàoguốc,dẫnchịquadầucôngđườngvàophíanhàtựTheolờihắn,chịvừabướcchânvàokhỏicửaphòngnhàtư,cánhcửaliềnđóngsậplại.

CHƯƠNG25

Trênchiếctủgiường,ngọnđènmăngsôngimlặngtỏaraánhsángxanhlè.TrongbứcmànluynlòaxòarủchiếcgiườngHồngcông,tấmkhăntrắngnuốtphủtrênchiếcđệm,khôngcómộtvếtrănrúm.Bứcchăngấmđặttrênmộttrồnghòmsơncũngnhưchiếckhănxếpvàtấmáosatreoởcâymắc,hếtthảyinbónglênkhuôngươngvuôngnghiêngnghiêngđứngdướitrầnnhà.Trongphòngsángnhưbanngày,nhưngvắngngắtkhôngcóaicả.

ChịDậunhưđãhiểuđólàmộtchỗkhônghaychochị,loayhoayvặncáiquảbàng,chịchựcngo?cửachạyra.Bỗngcánhcửangáchhémở.Mộtngườiđànôngvớibộquầnáolụatrắngvàđôigiầukinhtựphíasaucửanhôra

Chiếccánhcửalạikhépchặtlại

Nhờcáiđặcbiệtcủahaichòmrâu,chịDậunhậnraôngphủ,trốngngựcnệnthìnhthịch,chịvộirunrunchắptayvàváimộtvái:

-Bẩmlạyquanlớnạ!

Quanphủđápbằnggiọngnhẹnhàng:

-Địnhđiđâumàmởcửa?Đứngradướicáigươngkiatahỏi!

ChịDậukhúmnúmsẽđiđếnchỗquanPhủđãchỉ.quanphủghéngồivàogiườngđốimặtvớimặtchịDậu.saukhiđãthưởngthứccáidungnhanóngảcủachịgáiquê,ngàiđứngdậy,điđếncạnhchị.Cúixuống,ngàiđịnhhônvàođôigòmáđỏbừng.ChịDậuvộinghiêngmìnhtránhvàchạyragầncánhcửa.quanphủtheosau,ngàinắmtaychị,lôilạivàngọtngào:

-Hãyvàotronggiườngnàyđã...màyđánhlínhtrongkhilàmviệcphậnsự,tộinặnglắm...vàođây...rồitaochâmchướcđicho.

ChịDậucàngrun:

-Conlạyquanlớn,chúngconlàgáicóchồng,quanlớnthacho...

Quanphủvừacotaychị,vừatrảlời:

-Khôngđược!Cóchồngmặckệcóchồng...

Ngàymaichovềvớichồng.Aigiữlàmgì?

ChịDậunhấtđịnhcốgiằngtayravàcứmộtmực:

-Conlạyquanlớn!Chúngconlàgáicóchồng,quanlớnthachoDườngnhưcơnhăngnổilên.

Nhưngmàchịnàykhỏehơn,vừarẫyrụa,vừabuộtmiệnggắtgỏng:

-Ô!Nhàôngnàymớihaychứ!Cóbuôngrakhôngthìtôikêulênbâygiờ!

Quanphủkhôngtrảlời.Ngàimắmthậtchặthaimôi..chịDậuhếtsứcvùngvẫyđểnhoàimìnhra

Trậnhùyhuỵchkéodàiđếnhơnmườiphút.ChịDậuduđượcbênđịchngãkềnhxuốngđất,rồichi.chạyracửavàđứngtựalưngvàotườngđểgiữthếthủ.

Quanphủlópngópđứngdậy,mởvílấynắmgiấybạcđộhơnchụcđồng,chìavàotậnmặtchịDậu.

Ngàithởvànói:

-Cómuốntiền,taocho!

ChịDậugiằngnắmgiấybạcvứttọtxuốngđất

Giươngtrònhaimắt,quanphủsấnlạigiơtay...chịnàyhăngháiđẩyra

Ngoàicổngbỗngcótrốngbáodậtgiọng.rồicòiôtôrítlên.Rồitiếngôtồsìnhsịchđivào

Quanphủluốngcuống,vộimởcửasauđẩychịDậuravànóihaitiếngvắncộc:

-Thôibước!

Trongbóngtối,cóngườighétaichịDậunóithầm:

-Muốnsốngbámngayvàovaitaonày.

Tiếpđó,mộtcáilưngngườiphànphạtchĩasátvàotrướcchịDậu.Hoảngquá,chịliềnômluônlấycổngườiấy.Hắncõngchịxuốngthềm,vàlomkhombòquanhtrởra

Tiếngsìnhsịchcủamáyôtôđãvàođếntrướccôngđường.Tiếpluônđếntiếngđanhđángherõratiếngđànbà.

-Cậucònthứchayđingủrồi?

Trongcửanhàtư,quanphủvừađivừanói:

-Tôichưangủ,vẫnchờmợđây!Saomợvềsớmthế?Cógặpngàikhông?

Trêncôngđườngliềncótiếngthethé:

-Cậulàmgìmàthởhồnghộclênthế?

Rồitiếngthethévàocửanhàtư

AimởcửasaulàmgìthếkiảTiềnbạcởđâulạivungrađấy?Guốccủađứanàobỏđó?Làmsaocáikhăntrảiđệmlạibịrănreothếnày?

Senvàomấytiếnggiậmchânthìnhthịch,rồilạiđếntiếngtrutréo:

-Cậugiếttôiđi!Cậulàmthếnàythìcòntrờiđấtnào!Này!Daođây,cậuđâmchếtngaytôiđichorảnh!Tôinhụcvềcậubiếtchừngnào!

NgườicõngchịDậukhiấybòvàođếnnhàtắm.Hắnđặtchịxuốngvàghétaichịsẽbảo:

-Quầnáocủamàyđểđâu?Lấymàthayđi

Rồihắntrởra.

Phíađầunhàtưcótiếngnheonhéo

-ThằngBiệntưđâu?Lênđây!Lên...ngayđây!

Mộttiếngdạkéodàiởtrạilệ.Kếđếntiếngchânchạythìnhthịch.Cuốicùnglàmộtcâuhỏiđầygiọngtứctối:

-ThằngBiệntưđấychứ?Chađẻmẹmày!Chémchaconđẻmẹmày!Mày

giắtconnàovàođâyvừarồi!Nóingay!Nói...ngay!Khôngthìbàxéxácmàybâygiờ!

Cáchquãnggiâylátđểnhườngchỗchonhữngtiếnglẩmbẩmvàtiếngđánhsongđenđét,rồicáigiọnggiậndữlạitiếptục:

-Khôngà!Chađẻmẹmày!Chémchaconđẻmẹmày!Khôngà!Bàxuốngtrạilệbâygiờthìmàyphảichếtvớibà.

Mấytiếngsaucùngnhưđikèmvớisựlồngphách,nóhétrấtdàitừđầunhàtưxuốnggầntrạilệ,khôngkhácbúabổvàotaichịDậu,làmchocáidịptrốngngựccủachịlạicàngmạnhhơnlúcnẫy.

Mộtngườiđànôngrónrénđivàonhàtắmsẽnóitiếngđirá.Rồihắnnắmvạtáochịkéorasautrạigiắtchịđiđườngquanhđếncổngphủvàtốngchịra.

Tiếnggầmgàotrongphủvẫnchưadứthẳn.

CHƯƠNG26

TrốngtrênchòiđãđiểmcanhtựHơisươngđọnggiọtnhỏxuốnglácâylácđác.Bầutrờingoàicổngphủchỉlàmộtđámmịtmù,ngườitàkhôngthểtrôngđượcxangoàibathước.

Theoánhsánglấplánhcủacácaocácruộng,chịDậulầnđườngđếnnhàhàngcơmbantrưa,địnhxintrúchânđếnsáng.

Cửacònngỏ.Trongnhàbếpđènthắpsángtrưng.Mấybàntàibàntổtômđươngtróichânmấyôngtổnglýtrongcuộcđenđỏ.

ThoángthấychịDậuthậpthòngoàicửa,mộtngườiđànbàõngẹotrongbộquầnáonửaquênửatỉnh,vênhcáimặtnạdòngđứngởtrướcthềmhỏira:

-NgườinàokiảNgấpnghédòmnomgìđấy?

Cơnsợhãichưahết,chịDậurụtrèbướcvàođểnóimấycâurunrun:

-Lạybà!Cháubịgiamtrongphủmớiđượcthara,tốiquákhôngvềnhàđược.Bàlàmphúcchocháungồinhờđếnsáng.

-Cáiđóchịhỏibàchủ.Tôicũnglàkhách...

Bàlãohàngcơmvừaởtrongbuồngbướcra:

-CóphảinhàchịlúctrưabịÔngLýĐôngxátróiởcáicộtkiakhông?

-Thưaphải

-Ngủtrọphảihaixumộttối.Nếuchịkhôngăncơm,ănquà.

-Thưacụ,trongmìnhcháuthậtquảkhôngcóxunào,cháukhônggiámxinngủ,chỉxincụchongồiđâymộtlát...

-Chẳngcóxunàothìra,chứchịỞđâyđểăncắpcủacácôngấyà?

Mụkháchrabộnhânnghĩa:

-Thôicụlàmơnchochịtangồinhờđâyítlâu.Tôitrôngmặtmũichịấy

cũnghiềnlành,khôngphảilàngườiăncắp.

Rồimụngồivàođầuphản,tỷtêhỏichuyệnchịDậuvìsaobịtróibịgiam.Vàsaukhinghechịkểquađầuđuôicảnhnhà,thìmụcóýáingại:

-Bâygiờbáccómuốnđilàmkhông?

-Thưabàlàmgìạ?

-Ởvú.Tôikhôngphảilàngườiđưangười,nhưngnếubácmuốnđilàmvúsữathìtôimáchchomộtchỗ.

-Thưabà,thếbàởđâu?

-TôilàvợÔngCửuXungtrêndinhquanvềđâycóchútviệcriêng.Bâygiờquanđươngcầnmấyngườivúsữa,nếubácmuốnlàm,thìtôiđưavào.

-Thưabà,cháuđươngconmọn

MụCửucườicáchchếnhạo:

-Bácnàymớilẩnthẩnchứ.Chảconmọnthìlàmvúsữabằnggì!Vảlại,làmvúnhàquan,ănsungmặcsướng,lạiđượccaocông,chảhơnởnhàđèocáiváymốc,đánhmiếngcơmkhoai,quanhnămkhôngkiếmđượcđồngnàoà?

-Nhưngconcònbéđểchoaiđược?

-Mướnngườinuôikèm,rồilấytiềncôngcủamìnhmàtrả,cũngcònthừachán.

ChịDậuchừngcũngbùitai,liềnhỏi:

-Thếthìbaogiờmớiđi?

-Đingaysángmailàtiệnnhất...

-Nếuvậy,cháukhôngđiđược!Vìcònquyềnởthầynónhàcháu.Thầynócóbằnglòngchođi,thìcháumớiđi.

-Nhàbáccóxalắmkhông?

-Cũngkhôngxalắm.Từđâyvềđếnlàngcháu,chỉcótámcâylômếch.

-Cóđườngđixehaykhông?

-Xetaycóthểvàođếngiữalàng.

-Đượcrồi!Látnữa,đểtôicùngvềbànvớibáctraigiúpbác.Nếunhưbácấybằnglòng,thìtôihãybỏchovaymườiđồngmàmayquầnáo,rồiđếnthánglươngtrảtôi.

Mấybàntàibàntổtômvừatan,vìcómấyônghếttiền.Nhữngngườithắngtrậnầmỹgọinhàhàngdọnrượu.MụCửucũngbảonhàhàngdọcquàđểmìnhăntạmvàbảochịDậungồitiếpbêncạnh.Nhưngchịnhấtđịnhtừchối.

Trờisáng,MụCửusaichịrathuêcáixevềlàngĐôngXá,rồichochịlêncùngngồivớimình.Bằngnhữngthầnthếcủaquancụvàcảnhsungsướngcủatôitớngườinhàđiểmtrongcâuchuyệndọcđường,mụCửuđãlàmchochịdậuquênsựkhủngkhiếpởtrongphủvàphụcmụlàmộtngườiphúchậu,đủđiều.

XetớiĐôngXágiữabuổingườitađemcơmthợcầy.CảlàngđềulấylàmlạkhithấychịDậuđượcngồichungxevớimộtngườiđànbà,màtrongmắthọđãcoilàbựcsangtrọng.Họngơngácnhìn,họtòmòtheohaingườitừlúcxuốngđếnxeđếnlúctớinhàanhDậu,nhưđểxemcáicứucánhcủasựkỳdịấy.

AnhdậucũngnhưthằngDần,hếtsứcmừngrỡtrongphútthoạtthấychịDậubướcchânvàocổngnhà.Nhưngsựđonđảcủaanhphảihãmngaylạivìthấysauchịlạicómộtbàkháchla.

MờimụCửungồitạmvàochiếcchõngnát,rồichịdậuôntồnhỏichồngvềtìnhhìnhtrongnhàtừsánghômquađếngiờ.

Thìraanhdậuhômnayđãcấtcơnsốtrét.Nhữnglúcvắngchị,cáiTỉuvẫnđượcbàlãolánggiềngđemvềbênấy,ômẵmchầmvập.

Cótiếngtrẻconútíchtừcổngtiếnvào,

BàlãolánggiềngnghetinchịvềvộiđemcáiTỉusangtrảvàđểhỏithămnhữngcôngviệccủachi.trênPhu?

ChịDậuứanướcmắtnóichomụCửubiếtrằngbàấylàânnhânsốmộttrongđờimìnhsaukhichi.đãnhanhnhảurađóncáiTỉuvàcảmơnbàlãomộtcáchthànhthậtvàcảmđộng

ThằngDầntontonchạyranúpvàosaumẹ.XoaxítthằngbévàngượngngàonhìnmặtanhDậu,gòmáchịtựnhiênthấyđỏbừngbừng

Mởđầubằngcâulãophủtưânđểuquá,nhữngtruyệntrênphủcủachịđượcônlạivớicảnhà,cặnkẽtừđầuđếncuối.

AnhDậuhồihọpnóngruộtkhinghenhữngphútchịphảikhángcựvớiconquỷdâmdụcđểbảotoànchocáitrongsạchcủathânmình.Vàanhtươicườiđắcýkhinghemộtcuộcđắcthắngcủavợ.

MụCửuthaylờichịDậu,kếtluậnbằngviệcmụấygặpchịỞhàngcơmvàmuốnđưachịlênDinhquancụlàmvúsữa.rồimụhỏigặnganhDậu:

-Tôivềđâychỉcóviệcthế.Báccóbằnglòngthìtôiởđâyđểchờbácgáicùngđi,nếukhôngthìtôilêntỉnhbâygiờ.

AnhDậucònlúngtúngravẻnghĩngợi.NgoàicổngđãthấyngườinhàLýtrưởngvàogiụctiềnsưu.

MụCửunhândịpbắtvàocâuchuyệncủaanh:

-Cảnhnhànhưthế,màhaivợchồngcứdáudáuởnhàvớinhauđểchochếtcảnútà?Tôitưởngbácchobácgáiđilàmlàphải.Nếubácnghetôi,thìtôihãychomượntrướcmấyđồngbạcđểbáctrangtrảicácmón.

AnhDậungậpngừngchỉvàocáiTỉu:

-Thưabàtôicũngmuốnthế,nhưngcònngạiconbéconnày.Mẹnóđivắng,tôinuôithếnàođượcnó

Bàlãolánggiềngđónlời:

-Tôinóicâunày,nênthìcácbácnghe,khôngnênthìlờitôilạitrảtôi.

-Vâng,cụcứnói.

-Thằngcảnhàtôimớibỏmấtconbécháu,mấyhômnayvợnóbuồnlắm,khóclócsuốtngày.Nóhãycònsữa,từsánghômquađếngiờnóvẫnômấpcáiTỉuhộnhàbácđấy.Xemýnócũngmếncháu,tôimuốnxincácbácchonónuôigiúpconTỉu,đếnnămnó12tuổithìlạitrảbác.

MụCửubànvào:

-Thôithếcòngìbằngnửa!Haibácnênnghelờicụđilàphải.

AnhDậucảmđộng:

-Đượcthếthìquíhóalắm.chúngcháuxinvânglờicụ.

MụCửumởtúilấynămđồngbạcđưachoanhDậuvànói:

-Khinàobácgáilêntỉnh,tôichomượnthêmnămđồngnữađểbácấysắmsửaquầnáo.

ChịDậugửiconbàlánggiềng,chạyđimuatrứnggàvànướcmắmđểlàmcơmthếtmụCửu,vàmờibàlãoởlạitiếpkháchgiúpmình.

Mặttrờixếbóng,vợchồngngườiconbàấysangnhàanhDậuđểxincáiTỉuđemvề.Tronglúcbồngcontraosangtayngười,chịkhôngkhỏithánhthóthaihàngnướcmắt.Vànhữnggiọtnướcmắtấycứkếtiếpnhautướimãixuốnggòmáchị,rồinótràoranhưsuối,khichịgiãchồng,giãcon,giãcáilầutranhởxólũytremàtheomụCửuragađixelửalêntỉnhTrungsơnđểbướcvàomộtcuộcđờimới.