TRAFİK EĞİTİMİ VE PSİKOLOJİSİ
description
Transcript of TRAFİK EĞİTİMİ VE PSİKOLOJİSİ
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
1
TRAFİK EĞİTİMİ VE PSİKOLOJİSİ
Dünyada kusursuz iki insan vardır.Biri ölmüştür,
öteki ise daha doğmamıştır.
Çin Atasözü
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
7
TRAFİK EĞİTİMİ VE PSİKOLOJİSİ DERSİNDE AMAÇ
Sürücüler, trafikte kendilerini tanır ve davranışlarının farkına varırlar.
Sürücüler, trafik kazalarına neden olabilecek sürücü davranışlarını bilir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
8
TRAFİK EĞİTİMİ VE PSİKOLOJİSİ DERSİNDE AMAÇ
Sürücüler, trafikte uygun ve uyumlu davranışlar sergiler.
Sürücüler, stresle baş etme yöntemlerini bilir ve gerektiğinde uygular.
Sürücüler, başkalarıyla sağlıklı ve etkili iletişim kurar.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
9
TRAFİK EĞİTİMİTrafik Eğitiminin Önemi
• Üzülerek belirtmemiz gerekir ki, ülkemizde meydana gelen trafik kazalarını sayı ve sonuçları bakımından gelişmiş batı ülkeleri ile karşılaştırdı-ğımız zaman, kaza adedi ve ölü sayısının bizde çok daha fazla olduğunu söyleyebiliriz.
• Bu durumun başlıca nedenlerinden biri genel anlamda ülkemizde, yol ve trafik güvenliği konusundaki eğitim yetersizliğidir. Düzenli ve güvenli bir trafik için küçük yaştan itibaren herkesin eğitilmesi, güvenli davranışlar ve alışkanlıklar kazandırılması sağlanmalıdır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
10
• Bütün sertifika sınıflarında trafik ve çevre dersi 16, ilk yardım dersi 8, araç tekniği dersi 6 saat teorik olarak verilir. • Direksiyon eğitim derslerine ise direksiyon usta
öğreticisi tarafından kursiyerin akan trafikte eğitim alacak düzeye ulaştığına karar verilinceye kadar direksiyon eğitim alanında veya simülatör üzerinde devam edilir.
Eğitim etkinliklerinin düzenlenmesi ve ele alınacak konular
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
11
Eğitim etkinliklerinin düzenlenmesi ve ele alınacak konular
• 2)Akan trafikte eğitim alacak düzeye gelen kursiyerlerin direksiyon eğitimi ders süreleri;
• a) “A1” ve “A2” sınıfı sertifikalar için 10 saat,• b) “B” sınıfı sertifikalar için 12 saat,• c) “C” ve “E” sınıfı sertifikalar için 24 saat,• ç) “D” sınıfı sertifikalar için 30 saat,• d) “F” sınıfı sertifikalar için 10 saat,• e) “H (motosiklet)” sınıfı sertifikalar için 10 saat,• f) “H (otomobil)” sınıfı sertifikalar için 12 saat,
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
12
Kurslarda temel eğitim yöntem ve teknikleri
Simülatör Gösterip Yaptırma Uygulama
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
18
ÖĞRETMEN BİLEN VE BİLDİKLERİNİ BAŞARIYLA
ÖĞRETEBİLEN BİR SANATKARDIR.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
19
“Öğretmenlik ve öğretim karşınızdaki kişinin
öğrenmesine yardım etme işidir.”
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
20
, İKİ YÖNLÜ BİR BAŞARILI BİR ÖĞRETİM İLETİŞİM
SÜRECİYLE GERÇEKLEŞEBİLİR.
İLETİŞİM MODELİ
VERİCİ
KİMDEN ?
ALICI
KİME?
YER
NEREDE ?AMAÇ
NİÇİN ?
2 K 5 N
GERİ BİLDİRİM (FEEDBACK)
KANALNASIL ?NE ?
KONU
ZAMANLAMA
NE ZAMAN ?
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
21
Kurumlar arası işbirliği
Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursu
İl/İlçe Emniyet Müdürlüğü İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
22
Eğitim etkinliğinin değerlendirilmesi
• 1)Teorik derslerin eğitimini tamamlayan kursiyerler teorik eğitim sınavına, direksiyon eğitimi dersini tamamlayan kursiyerler de direksiyon eğitimi dersi sınavına girerler. Sınavlara herhangi bir nedenle girmeyenlerle sınavda başarısız olanlar yeniden kursa devam etmeksizin ve kurs ücreti ödemeden aralıksız üç dönem daha sınavlara girebilirler. Direksiyon sınavında başarısız olan kursiyerler istemeleri hâlinde ilan edilen kurs ücretini ödemek kaydıyla yeniden eğitim alabilirler.
• Dört dönem sınav hakkını tamamladıktan sonra başarılı olamayanlar bir defaya mahsus olmak üzere mazeret sınavına girebilirler.
• Teorik derslerin sınavlarında başarılı olup direksiyon eğitimi dersi sınavlarında dört dönem sonunda da başarısız duruma düşenler istemesi hâlinde aynı kurumda ilan edilen direksiyon eğitimi dersinin ücretini ödemek ve sertifika sınıfında belirtilen sayıda direksiyon eğitimi dersi almak kaydıyla dört dönem daha sınava girebilir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
23
Eğitim etkinliğinin değerlendirilmesi
• Teorik derslerin sınavından dört dönem sonunda, direksiyon eğitimi dersi sınavında ise ikinci dört
dönem sonunda da başarısız duruma düşenler, kayıt işlemlerini tamamlamak ve ücretlerini ödemek
suretiyle kurslara yeniden kayıt yaptırabilirler. ÖNEMLİ!!!!!!!!!
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
24
Psikolojinin Temel Kavramları
Psikoloji insanın duyu, düşünüş vedavranışlarını inceleyen bir disiplindir.
Psikoloji tarihini çok eskilere dayandırmak mümkün ise de bugünkü anlamda psikoloji
19.yüzyılın bilimidir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
25
Psikolojinin Temel Kavramları
Psikoloji, insanların ve hayvanların davranışlarını inceleyen bir bilimdir. Trafik psikolojisindeki amaç insanın trafikteki davranışlarını incelemektir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
26
DAVRANIŞ
Davranış, içimizden ya da dışımızdan gelen etkilere karşı gösterdiğimiz tepkilerdir, hal ve hareketlerdir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
27
DAVRANIŞ
Davranışlarımızın sebebi bizden kaynaklanabileceği gibi dışımızdaki sebeplerden de kaynaklanabilir. Örneğin uykumuz geldiğinde uygun yerde uyumamız, sebebi bizden kaynaklanan bir davranıştır. Ancak kırmızı ışık yandığında aracımızı durdurma davranışımız, dışarıdan gelen bir uyarıcıya göstermiş olduğumuz bir davranıştır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
29
Psikolojinin Temel Kavramları
• Bilim çevrelerinde modern psikoloji, 1879’da Almanya’da Wilhelm Wundt tarafından kurulan İlk psikoloji laboratuarı ile başlatılır.
Bu pLsonra yapılan çalışmalarla psikolojinin birçok alt dalı oluşmuştur.
Sosyal ,Klinik,Deneysel ,Eğitim Gelişim ve Trafik Psikolojisi
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
30
Eğitim ve Psikoloji İlişkisi
Psikoloji insan davranışını ve zihinsel süreçleri inceleyen bir bilim dalıdır.
Eğitim, «kasıtlı olarak istendik davranış değiştirme veya oluşturma süreci» olarak tanımlanmaktadır.
Bilerek, isteyerek ve aynı zamanda istenen öğrenmelerin sağlanması, bunun bilinçli ve
bilimsel olarak yapılabilmesi için psikoloji biliminden elde edilen verilere ihtiyaç vardı
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
31
Eğitim ve Psikoloji İlişkisi
Bilim
olarak psikoloji
davranış ve zihinse
l süreçler hakkında
aydınlatıcı ve açıklayıcı
bilgiler
vererek,
öğretimin
niteliğinin
belirlenmesine yardımc
ı olur.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
32
Eğitim Psikolojisi
Öğrenciler
in bede
n, zihin, psiko‐
motor,
duygu,
Öğrenme
süreci ve
Öğrenme kura
mları,
Öğrenmey
i etkileyen
faktörler
Öğrenmed
e transf
er, hatırlama, unutma
Sınıfta
motivasyonKişilik
gelişimi
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
33
Eğitim Psikolojisi
Eğitim PsikolojisiGelişim PsikolojisiDoğum öncesinden ölüme
kadar geçirilen değişmeve gelişmeleri inceler.
Öğrenme PsikolojisiÖğrenmenin hangi şartlaraltında gerçekleşebileceği,
nasıl öğrenildiğini, öğrenmeilkelerini inceler.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
34
Gelişim Psikolojisi bireyin doğum öncesinden ölümüne kadar değişme ve gelişmeleri inceler.
Gelişim Psikolojisi ve Eğitim
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
36
GelişimOrganizman
ın döllenmede
n başlayarak,
bedensel, zihinsel
, dilsel,
duygusal ve
sosyal
yönden belirli
koşullarda, en son aşamasına
ulaşıncaya
kadar
sürekli
ilerleme kayı
t ede
n bir
değişimdir
.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
37
Gelişim Organizmanın
büyüme, olgunlaşma ve
öğrenmenin etkileşimi sonucu sürekli olarak
ilerleme gösteren değişmesidir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
38
GelişimGelişme bir ürün
gelişim ise bir süreçtir. Gelişim özellikle öğrenme boyutunda süreklidir, son aşaması yoktur.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
39
BüyümeBoyun uzaması, ağırlığın ve hacmin artması gibigözle görülebilen fizikseldeğişikliklerdir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
40
OlgunlaşmaVücut organlarınınkendilerinden beklenenişlevi yerine getirebilecekdüzeye ulaşmasıdır.Olgunlaşma sadecefiziksel gelişim açısındandeğil, tüm gelişimözellikleri açısındanzamana bağlı kritiközellikler gösterir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
41
Hazırbulunuşluk
Bireyin öğrenmeortamına getirdiği bütün
özellikleri kapsar.Öğrenme ile ilgili olarakherhangi bir konunun
gerektirdiği önkoşulları,özellikleri taşımak, ön
yaşantılara sahipolmaktır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
42
Öğrenme
Bireyin çevresiyleetkileşimleri sonucu
meydana gelen nispeten
kalıcı izli davranışdeğişmesi olarak
tanımlanabilir
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
44
Gelişimi Etkileyen Faktörler
Çevre; Fenotip çevre tarafından etkilenir.
Örnegin; zekanın sınırları Genotip tarafından
belirlenir. Ancak gözlenen zeka, gerek rahim içindeki çevre,
gerek doğum sırasındaki olaylar, gerekse doğum
sırasındaki çevre tarafından belirlenir
Genetik;Genler baskın ve çekinik olmak üzere 2 türlüdür. Baskın genler
özelliklerini dölüte geçirir. Anne babadan çocuğa kalıtım yoluyla geçen yapıya Genotip denir. Fenotip ise bu
genetik yapının dışarıdan gözlenebilen şeklidir.
Zeka ve bedensel özellikler büyük oranda
genotiple belirlenir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
45
Gelişimin İlkeleriGelişim kalıtım çevre etkileşiminin bir ürünüdür.‐
Gelişim baştan ayağa, içten dışa doğrudur.
Gelişim genelden özele doğru bir sıra izler.
Gelişimde kritik bazı dönemler vardır.
Gelişim nöbetleşe devam eder.
Farklı gelişim alanları (fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal vb.) birbirlerini etkiler.
Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
46
Diagram
Ortaöğretim Dönemi
Temel Eğitim Dönemi
Okul Öncesi Dönem
Doğum Öncesi Dönem
İlk Çocukluk (2-6)Bebeklik (0-2)
Erinlik (11-13)İkinci Çocukluk (6-10)
Son Ergenlik (17-20)İlk Ergenlik (13-17)
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
47
Öğrenme Psikolojisi
Öğrenmenin hangi şartlar altında gerçekleşebileceği, nasıl öğrenildiğini, öğrenme ilkelerini
inceler.
Öğrenmenin olabilmesi için ; Mutlaka bir yaşantı ürünü
olması, Sonunda bir davranış
değişikliği olması Davranış değişikliğinin
kalıcı ve izli olması gerekir
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
48
Öğrenme Kuramları
Davranışcılar• Pavlov,• Klasik
Koşullanma,• Edimsel
Koşullanma• Ödül ve Ceza
BilişselcilerPiaget,
Gestalt İnsan Zihni
Bilgiyi İşleme
Sosyal Öğrenme Gözlem ve
başkalarının davranışları ile
öğrenme Dolaylı
pekiştirme ve ceza
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
49
Öğrenme Kuramları
Davranışçı yaklaşım;Bireyi etkileyen uyarıcılar ile bu
uyarıcılar karşısındagösterilen tepkileri inceleyerek
gözlenebilen ve ölçülebilendavranışlar üzerinde
odaklanmışlardır. Öğrenmeyikoşullanma ve model alma ile
açıklamaktadırlar.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
50
Öğrenme Kuramları
Bilişsel Yaklaşım Öğrenmenin uyarıcı ile davranım
arasında ilişki kurmaktan daha karmaşık bir süreç olduğu görüşünü savunurlar. Öğrenmede zihinsel süreçlerin ve algılamanın önemli rol oynadığını ileri sürerler.
Gestalt psikolojisine göre, insanın algılamasındabenzer maddeleri renk, doku, şekil, cinsiyet ve benzeriözelliklerin bir arada olduğu gruplara ayırarakalgılama eğilimindeyiz. Benzerlik faktörü sadecegörsel değil işitsel uyarıcıların da algılanmasındageçerlidir.
Bilişsel Yaklaşım
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
51
Sosyal Öğrenme Yaklaşımı
• Bireyin tüm davranışlarının amacı çevreye uyum sağlamaktır.
• Ancak uyum sağlayıcı, ihtiyaçları karşılayıcı davranışlar öğrenilebilir.
• En genel anlamda başkalarını seyrederek çevreden öğrenebilir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
53
Trafik Psikolojisi
• Trafik psikolojisinin başlangıcı, 1900’lerin başında Avrupa’da sürücü adaylarının değerlendirilmesine duyulan gereksinim sonucu uygulamalı psikolojinin bilgilerine dayanarak psikoteknik değerlendirmenin kuramsal ve uygulamalı olarak yaşama geçirilmesine dayanıyor.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
54
Trafik Psikolojisi
• İlerleyen yıllar içinde ulaşımdaki her türlü profesyonel sürücülerin seçimine yönelik olarak ;
•psikometrik testlerin kullanıldığı, laboratuarların kurulduğu görülüyor.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
55
Trafik Psikolojisi
• Trafik psikolojisi her biri kendi içinde bir sistem olan 3 temel alt sistemin çevre, araç ve insanın hem birbirleriyle olan etkileşimini, hem de tek tek bu sistemleri inceler. Bu sistemlerden birinde ortaya çıkacak bir aksaklık bütün sistemi etkiler.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
56
Trafik Psikolojisi
• Kendisiyle, çevreyle, araçla aynı anda ve sürekli olarak baş etmek zorunda
olan insan da -ağırlıklı olarak sürücü - bu sistemin en önemli unsuru olarak trafik psikolojisi içinde önemli yere sahiptir
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
57
Trafik Psikolojisi
• Bugün gelinen noktada; teknolojinin gelişmesi, araçların ve yolların daha güvenli hale gelmesi, güvenlik önlemleri ve denetimler, pek çok ülkede kazaları azaltsa bile trafik kazaları devam etmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
58
Trafik Psikolojisi
Bugün hala kazaların oluşmasında en büyük yüzdeye sahip olan ve
değiştirilmesi en zor olan insan faktörüdür.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
59
Trafik Psikolojisinin Temel Konusu
İnsan faktörünün kazalarda oynadığı rolü belirlemek için yaptığı araştırma sonuçlarına
dayanarak kazaları azaltacak çözüm önerileri oluşturmak
trafik psikolojisinin temel konusudur.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
60
Trafik Psikolojisi Hedefleri
• Trafik psikologlarının hedeflerine baktığımızda; • 1- Güvenli sürücülük davranışının
tanımlanması, • 2- Trafik kurallarını ihlal etme, kazaya karışma
nedenlerinin analizi, • 3- Kural ihlal etmeyi alışkanlık haline
getirenlerin güvenli sürücüler olarak yeniden kazanılması için verilmesi gereken destek.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
61
Trafik Psikolojisinin Hedefleri
• Tüm bunların sonucunda da trafik kültürü ve trafik güvenliği bilincinin gelişmesine katkıda bulunarak, trafik kazaları nedeniyle yaşanan zararları azaltmak olarak özetleyebiliriz.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
62
Trafik Psikolojisinin Çalışma Alanları
• Çalışma alanları ve araştırma konuları çok geniş bir yelpaze oluşturur. • Sürücü yeteneklerinin
değerlendirmesi-psikoteknik değerlendirme, • risk alma eğilimi,
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
63
Trafik Psikolojisinin Çalışma Alanları
•kural ihlal etme eğilimi,
•sürücü tutum ve davranışları,
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
64
Trafik Psikolojisinin Çalışma Alanları
• sürücü davranışı geliştirmeye yönelik programlar hazırlama, • kanun yapıcılara danışmanlık,• gibi değişik alanlarda
çalışmaktadırlar.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
65
Psikolojik eğitimin trafikte önemi
• Yaya ve sürücülerin trafikteki davranışlarının altında yatan psikolojik süreçlerin incelenmesi,
• Trafik kazalarını ve bu kazaların sonucu olan ölümleri azaltabilmenin yollarının aranması,Sürücülerin araç sürme eylemi sırasındaki algı, dikkat ve biliş süreçleri, sürücü kişiliği, risk alma davranışı, sürücülerin tutumları ve duygularının incelenmesi
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
67
Sürücülük kapasitesi
• En önemli amacımız, trafiğe ilişkin güvenlik bilinci oluşturarak trafik kazalarının önlenmesine katkıda bulunmaktır.
• Trafik Psikolojisinin en önemli uygulama alanı olan Psikoteknik Değerlendirme; güvenli bir sürücülük için gerekli olan zihinsel ve psikomotor yetenek ve becerilerin ölçülerek kişilerin sürücülük düzeyleri hakkında bir sonuca varılmasıdır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
68
Sürücülük kapasitesi
A.2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu kapsamında: - Hız ihlali - Alkollü araç kullanma - 100 ceza puanı nedenleriyle sürücü belgeleri alıkonulan sürücülere;
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
69
Sürücülük kapasitesi
B- Karayolu Taşıma Yönetmeliği Madde 60 e bendi uyarınca: - Sürücülerin yolcu ve eşya taşımacılığına ait taşıtlarda çalışabilmesi için; bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları gerekmektedir.Bu kapsamda değerlendirmeden geçmek isteyen sürücülere;
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
70
Sürücülük kapasitesi
• C- Firmalara yönelik olarak da : - Sürücü istihdam eden firmaların mevcut sürücülerinin değerlendirilmesi ve - İşe uygun sürücü seçiminde psikoteknik değerlendirme yapılmaktadır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
71
Sürücülük kapasitesiZihinsel beceri ve
yetenekler• Dikkat ve konsantrasyon
kapasitesi• Algı kapasitesi• Anlama ve değerlendirme
yeteneği• Hız ve Mesafe Algılama (tahmin)
yeteneği• Geniş görüş alanı içinde uyaran
fark etme yeteneği
Psikomotor beceri ve yetenekler
• Tepki kapasitesi• Trafik ortamına ilişkin tepki hızı• Stres altında tepki hızı• El-göz-ayak koordinasyonu
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
73
Stres
• Sürüş güvenliğimize ve çevremizdekilere tehlike yaratan bir başka süreç de strestir. Modern hayatta çeşitli zorluklar stres yaratır ancak zeki sürücüler bir çarpışmanın veya trafik kuralını ihlalin sadece streslerini daha da fazla arttıracağını farkındadırlar.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
74
Öfke • Öfke, çoğunlukla istediğimiz herhangi bir şeyin
gerçekleştirmesine bağlı olarak yaşanan hayal kırıklıkları, engelleme, bireysel değerimize yönelik herhangi bir saldırı gibi durumlarda ortaya çıkan bir duygudur. Bu duygunun kontrol edilmesinde en önemli kriter oto-kontroldür. Kendi duygularımızın farkında olmalıyız, öfkemizin kaynağını belirlemeye çalışmalıyız ve bu kaynak nedeni ortadan kaldırmak için, adeta bir problem çözer gibi sakin ve sistematik bir yol izlemeliyiz. Öfkenin; tepkisel olarak sergilenmesi kimseye fayda sağlamaz. Biz farklı ortamda problem çözmeye çalışan kişi olmalıyız.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
75
GÜVENLİ SÜRÜCÜLÜK ve ÖFKE KONTROLÜ
• A. Öfkeli Sürücülük;
• Nezaket Eksiliği • Sol şeritten yavaş sürme • Yaya geçitlerinde yol vermeme •Diğer araçlara yol vermeme •Dar yoldan gelen araçlarla inatlaşma
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
76
GÜVENLİ SÜRÜCÜLÜK ve ÖFKE KONTROLÜ
•Kuralları İhlal Etmek » Aşırı hız » Sık şerit değiştirme »Hatalı çıkış »Sinyal vermeden şerit değiştirme »Durak harici durma
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
77
GÜVENLİ SÜRÜCÜLÜK ve ÖFKE KONTROLÜ
• Öfkeli Araç kullanma o Diğer bir sürücünün yaptığı davranış karşısında duyulan
kızgınlığın ifade edilmesi o Kızgın biçimde kornaya basma o Flaşörleri kullanma o El ve yüz hareketleri o Bağırma o Düşmanca bakışlar o Yakın takip o Yol kesme o Yarışma
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
78
GÜVENLİ SÜRÜCÜLÜK ve ÖFKE KONTROLÜ • Herkes bazen öfkeli sürücü olabilir. • Öfkeli sürücü olmanın tehlikeleri; • - Kazaya neden olabilir. • - Stres yaratır. • - Fiziksel zarara neden olur (araca ve kendine) • - Maddi yük getirir • - İşten atılma ve kanuni sorumlulukla karşı karşıya kalma
olarak özetlenebilir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
79
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik tipleri
• Bana bir şey olmaz.• · Kendine ve aracına aşırı güven. • Hızlı gitmiyorum. • Çok iyi görebiliyorum.• Çok çabuk durabilirim.• Tehlike ile başa çıkma yeteneklerimizi abartıp
tehlikeyi küçümsüyoruz. • Her şey kontrolüm altında.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
80
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik tipleri
• Genellikle başkalarını suçlayıcı bir algıya sahibizdir. Kendi yaptığımız hataları çevre şartlarına, diğer sürücünün yaptığı hataları ise o sürücünün yeteneksizliğine, beceriksizliğine ve kötü şoförlüğüne bağlarız. “Yol çok kaygandı, direksiyonu kontrol edemedim – Acemi sürücü kaygan yolda frene bastı” Hep başka sürücüler beceriksizdirler ya da hata yaparlar, biz yaptığımızda ise mutlaka geçerli bir nedeni vardır. Aynı durum kural ihlalleri için de geçerli.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
81
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik tipleri
• Bu düşünce yapısı içinde “usta şoför kimdir?” diye sorduğumuzda bizim gibi güvenlik kültürünün yerleşik olmadığı ülkelerde araç kullanma daha çok motor performans olarak algılanır ve sürücülük becerisine güvenlik becerisinden daha fazla önem verilir. Bu nedenle hızlı araç kullanma, uzun saatler araç kullanma, içkiliyken araç kullanma ve risk alabilme bazen kendini ifade etme ya da kanıtlama aracı olarak kullanılır. Ne kadar usta şoför olduğunun göstergesidir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
82
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik tipleri
• “Ben hızı sevmem, hız meraklısı değilim. Ama yollar güzel, arabalar iyi. Hız limitleri yetersiz. Limitler arabalara ve yollara göre olmalı.”- “72 saat araba kullanabilirim, hiç yorulmam.”- “Hızın ciddi bir kazaya neden olacağını sanmıyorum. Asıl sorun alkollü araç kullananlar.” - “Şehir içinde emniyet kemeri takmıyorum. Zaten yavaş gidiliyor.” - 140 km. hızla giderken arabamı 10 metrede durdururum.” - Yavaş gidince dikkatim dağılıyor” gibi....
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
83
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik tipleri
• - “Hiç kimse trafik kurallarına uymuyor, ben neden uyayım.”- Kendimi bilmeyecek kadar içmediğim için araba kullanırım. Hatta içtiğim zaman daha dikkatli oluyorum.Bu örneklerin içinde hem hatalı tutumlar, hatalı algılamalar var, hem de bilgisizlik var. Kurallara uyulmadığında ne gibi sonuçlarla karşılaşacağımızı bilmiyoruz.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
84
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik tipleri
• Trafik ihlalleri gibi olumsuz sürücü davranışları, genel güvenlik kültürünün bir parçasıdır.
Her işin bir kuralı var. Uymazsanız hayatınızdan olursunuz ve pek çok insanın da hayatına mal olursunuz. Seçim sizin.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
85
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik tipleri
• Araç kullanmak hayatımızdaki en tehlikeli şeylerden biri. Her şeye hazırlıklı olmak ve en iyi durumda olmak zorundayız. Çünkü kendimize, ailemize, çocuklarımıza ve diğer insanlara karşı bir sorumluluğumuz var. Bu sorumluluğu taşımak zorundayız.
• Hayatta pek çok şeyi yaşayarak öğreniriz. Trafik hariç. Trafikte yaşayarak öğrenmenin bedeli insan hayatıdır.
• Bu yüzden cezadan kaçınmak için değil, güvenli bir şekilde gideceğimiz yere ulaşmak için kurallara uymamız gerekiyor.
• Kuralları alışkanlık haline getirin. Trafik kurallarına uymak sizi pasif, pısırık bir kişi haline getirmez. Trafik kişiliğinizi ispatlamak için kullanılan bir alan değil.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
86
Trafikte risk alma ve kural ihlallerinin kişilik tipleri
• Yol sizin hakkınız olsa bile hakkınızda ısrar etmemek gerekir. Bu size adaletsiz gelebilir. Ancak çarpışmalarda adalet önemli değildir.
• Herkesin doğru davranmasını bekleyemezsiniz. Yaşamak sizin elinizde.
• Daima ihtiyacınız olduğunu düşündüğünüzden daha erken yola çıkın.
• Eğer siz bir hata yaptıysanız özür dileyin.• Çocuklarınızın bir gün sizin gibi araba kullanacaklarını
unutmayın.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
87
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Çevre, taşıt ve insan etkileşimi esnasında meydana gelebilecek olası sorunları, çözüm önerilerini arayan ve bu konuda geliştirilen yöntemler trafik güvenliğinin amacı ve ana konusudur.
• Dünyada trafik güvenliği ve dolayısıyla trafik kazaları hakkında yapılan güvenlik araştırmaları şu istatistik ve sonuçları ortaya koymaktadır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
88
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Kazalar, ortalama olarak her sene 1.2 milyon insanın, her gün 3242 insanın ölümüne neden olmaktadır.
• Kazalar, her sene 20-50 milyon insanın yaralanmasına veya sakat kalmasına sebep olmaktadır.
• Karayolu trafik kazası olayları tek başına bütün dünyada meydana gelen ölümlerin %2.1 ine neden olmakta ve ′ölüm sebepleri arasında 11.ci sırada yer almaktadır.
• Karayollarında meydana gelen ölümlerin %90 ı düşük ve ′orta gelir seviyesindeki ülkelerde gerçekleşmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
89
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Dünyada, ölümlerin yarısı Batı Pasifik ve Güneydoğu Asya Bölgelerinde meydana gelmektedir.
• Kazalarda yaşamını yitirenlerin yarısından çoğu 15-44 yaş arası gurubundadır.
• Ölenlerin %73 ü erkektir.′• Düşük ve orta gelir seviyesinde tehlikeye en çok
maruz kalanlar; Yayalar, bisikletliler, iki tekerlekli motorlu araç sürücüleri ve toplu taşıma vasıtalarında yolculuk eden insanlardır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
90
TRAFİK GÜVENLİĞİ
Bu netice ve istatistikler çerçevesinde gerekli düzenleme ve planlamalar yapılmazsa trafik güvenliği sorunu gitgide ağırlaşacaktır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
91
TRAFİK GÜVENLİĞİ• Nitekim trafik otoriteleri tarafından yapılan
tahminlere göre; 2020 senesinde dünyada trafik kazalarının ölüme neden olan sebepler arasında 3.cü sıraya yükseleceği tahmin edilmekte, bu ölümlerin düşük ve orta gelir seviyesindeki ülkelerde %83 oranında artacağı, yüksek gelir mertebesindeki ülkelerde ise %27 oranında azalacağı öngörülmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
92
TRAFİK GÜVENLİĞİ
•Bu varsayımlara göre, trafik kazaları nedeniyle ölümlerin
2020 yılında tüm dünya
genelinde %67 mertebesinde bir artış beklenilmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
93
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Yaşamını yitiren, yaralanan veya sakat kalan her bir kişi için çoğu aile; Uzun süren tedavi giderleri, ailenin geçimini sağlayan veya ek kazanç getiren kişinin kaybedilmesi, ailede
bakıma muhtaç kişilerin bakımını üstlenmiş bir kişinin yitirilmesi gibi sebeplerle finansal
sıkıntıya düşmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
94
TRAFİK GÜVENLİĞİ
• Kazadan sonra yaşamayı başaranlar, onların aileleri,
arkadaşları ve bakımını üstlenen diğer kişiler pek çok olumsuz sosyal, fiziksel ve psikolojik sorunlarla karşılaşmaktadır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
95
TRAFİK GÜVENLİĞİ
•Halbuki iyi bir trafik güvenliği stratejisi izlenerek trafik kazaları önlenebilir. Çünkü karayolu trafik kazaları öngörülebilir ve önlenebilir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
96
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Türkiye’de Trafik güvenliği konusunda iyileşme olmamasının bazı nedenleri ve sorulması gereken soruları şu şekilde sınıflandırmak mümkündür
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
97
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Trafik güvenliği birden fazla bilim dalının kesiştiği, oldukça karışık ve özel bir sorundur. Bu sebeple bilimsel ve detaylı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Oysa ülkemizde trafik güvenliği hiç bir zaman bilimsel açıdan ele alınmamıştır. Trafik güvenliği eğitimi, eğitimin üniversite dahil hiç bir aşamasında yapılamamakta, bu konuda profesyonel insanlar yaratılamamaktadır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
98
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Milyonluk şehirlerin ulaşım ve trafik güvenliğine ilişkin kararları; Hiç bir planlama, teknik ve ekonomik etüd yapılmadan, trafik güvenliğinden habersiz birkaç yönetici tarafından alınmakta ve uygulamaya konulmaktadır geçirilmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
99
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Devletin ulaştırma alanında hiçbir planı bulunmamakta, gün geçtikçe büyüyen sistemsizlik içinde, gereklilikleri tartışılır yatırımlar ile, farklı ulaşım modelleri arasındaki dengesizlikler daha da büyümektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
100
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Trafik güvenliği testleri ve bu açısından olması gereken hiç bir yazılı mevzuat, kanun, yönetmelik ve düzenleme çeşitli çıkar çevrelerinin baskıları neticesinde uygulanamamaktadır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
101
TRAFİK GÜVENLİĞİNİN SAĞLANAMAMASININ NEDENLERİ
• Trafik güvenliği gerçeği hiç bir zaman bilimsel, uzun bir dönemi kapsayan ulusal ulaşım ve trafik programlarına sahip olamamakta, günlük önlemler ve kararlar ile geçiştirilmektedir.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
102
Trafik Güvenliğine İlişkin Tavsiyeler • Trafik güvenliğine ilişkin çalışmaları yönetecek öncü bir
kuruluş belirlemek.• Kazalarla ilgili sorunları, politikaları, kurumsal yapıları
ve halihazırda mevcut kapasiteyi belirlemek.• Devletin ödevi olan ulusal yol güvenliği stratejisi ve
trafik eylem planı hazırlamak.• Sorunu ele almaya yönelik olarak finans ve insan
kaynakları dağılımını yapmak.• Kazaların önlenmesi, yaralanmaların azaltılması ve
kaza sonuçlarını hafifletmeye yönelik çalışmalar yapmak ve bu çalışmaların sonuçlarını değerlendirmek.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
103
Trafik Güvenliğine İlişkin Tavsiyeler • Trafik Güvenliği ve İlkyardım Kulübü
faaliyetlerini yoğunlaştırmak.• Okullarda Trafik Güvenliği dersi okutmak, bu
konuda kurs düzenlemek ve trafik güvenliğini tehlikeye sokmak niteliğindeki fiillerin sonuçlarını genç nesillere aşılamak, hatta üniversite sınavlarında trafik güvenliği sorularına da yer vermek.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
104
Trafik güvenliği nasıl sağlanır?
• Kurallar insanlara eziyet olsun ya da istedikleri gibi yorumlayıp işlerine geldiği gibi uygulasınlar diye konulmuş değil. Her kuralın dayandığı bilimsel bir gerçeklik var. Mutlaka kurallara uyun ve risk almayın.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
105
Trafik güvenliği nasıl sağlanır?• Hatalı sollama yapmayın.• Hız sınırlarına uyun. Limitleri kendinize,
yolun ya da aracınızın durumuna göre belirlemeyin. 5-10 km üstü ne fark eder diye düşünmeyin. Hızdaki 1 km.lik bir artış bile kazalar ve ölümlerde önemli artışlara neden olduğu bütün araştırmalarda ortaya çıkan bir gerçek.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
106
Trafik güvenliği nasıl sağlanır?
• Yorgun ve uykusuz araç kullanmayın. Etkileri alkolle aynı. Çay, kahve uykusuzluğunuzu, yorgunluğunuzu gidermez, alkolün etkilerini ortadan kaldırmaz. Yarım saatlik yolum kaldı dayanayım diye düşünmeyin. Kazalar saniyenin onda biri kadar bir zaman içinde olup biter. Yapılacak en iyi şey aracınızı bir kenara çekip uyumaktır.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
107
Trafik güvenliği nasıl sağlanır?
• Emniyet kemerini mutlaka takın.• Araç kiti ya da elde fark etmez, cep
telefonu ile konuşmayın.
www.cemalsahin.comwww.cemalsahin.com
108
Trafik güvenliği nasıl sağlanır?
• Aracınızın bakımını yaptırın.• Trafikte yalnız olmadığınızı hatırlayın.• Amacınız bir an önce gitmek değil,
ulaşmak olsun. Kaza geliyorum der.