Tovarno-manipulativna jedinica Tovarno - manipulativne jedinice predstavljaju

povezan tovar odgovarajućih dimenzija i težine, koja se najčešće sastoji od većeg broja tovara manjih dimenzija i manje težine i kod svih operacija prevoza sadrži karakteristiku permanentnosti.

Prvi savršeniji oblik tovarnih jedinica je paleta.Najsavršeniji oblik tovarnih jedinica je kontener.

Osnovna svojstva koja treba da sadrži svaka tovarna jedinica su:

•svojstvo sastavljanja•svojstvo povezanosti•svojstvo odgovarajuće dimenzije i težine•svojstvo permanentnosti.

Na osnovu ovoga mogu se izvesti tri osnovna tehnološka zahteva kojima mora odgovarati jedan povezan sistem tovarnih jedinica:

•dimenzije tovarne jedinice moraju se uskladiti sa tovarnim profilom različitih transportnih sredstava•neophodno je usklađivanje tovarne jedinice i delova koji je sačinjavaju •dimenzije tovarnih jedinica treba da omoguće prevoz sredstvima svih vrsta transporta.

Suština tehnološke funkcije i značaj tovarno-manipulativnih jedinica ogleda se u sledećem:

•homogenost tovara•supstitucijom “unutrašnjih troškova pakovanja” “spoljnjim troškovima pakovanja”•korišćenjem većih jedinica (kontenera i slično)•tehnološki aspekt tovarnih jedinica mora biti dopunjen aspektom o “masovnoj robi” u ekonomskom smislu.

FORMIRANJE PALETNE JEDINICEObrazovanje paletnih jedinica je postupak kojim se omogućava

održavanje kompaktnosti tovara međusobno i u odnosu na paletu kako bi se očuvao i održao integritet tako formiranog tereta tokom daljeg rukovanja i transporta.

Postoji pet osnovnih metoda kojima se ostvaruje obrazovanje paletnih jedinica:

•slaganjem: međusobnim ukrštanjem kutija ili vreća;•lepljenjem: vrelim rastvorom lepka, trakama ili samolepljivim

trakama koje se koriste za povezivanje tovara međusobno i u odnosu na paletu;

•povezivanjem: konopcem, čeličnom žicom, plastičnim trakama omotava se tovar u čvrst kompaktan teret na paleti;

•pakovanjem: drvenim ili metalnim sanducima, žičanim korpama itd.

•folijama: postavljaju se preko tovara i paleta.

Analize troškova transporta pokazuju da je u ukupnim troškovima transporta, učešće troškova čistog prevoza, manje od troškova manipulisanja, što je posebno izraženo na kraćim rastojanjima prevoza.

Kod pomorskih prevoza troškovi kretanja savremenog teretnog broda u proseku iznose oko 40% od bruto-vozarine čak i na najdužim relacijama, pri čemu su ovde obuhvaćeni troškovi kapitala, osiguranja, održavanja i goriva, kao i lični dohoci posade broda.

U teretnom drumskom saobraćaju u Evropi utvrđeno je da učešće čistog vremena vožnje ne prekoračuje 30% do 40% od celokupnog vremena prevoza, a kod železnice ovo vreme iznosi oko 20%. Preostalo vreme se odnosi na pretovar, carinsku manipulaciju i razna tehničko-tehnološka zadržavanja (čekanja) u toku procesa prevoza.

Prosečna vrednost troškova čistog prevoza potrošnih dobara, na prosečnom putu prevoza, iznosi svega oko 31% od ukupnih troškova transporta, dok troškovi manipulisanja i skladištenja iznose oko 69%.

Značaj tovarnih jedinica je još veći ako se ima u vidu da se roba za vreme transporta, u pojedinim slučajevima pretovara i do, 16 puta.

O s n o v a f i l o z o f i j e t e h n o l o g i j e i n t e g r a l n o g (kombinovanog) transporta zasniva se na zajedničkim interesima učesnika u transportnom lancu, koji se realizuju zahvaljujući komplementarnosti transportnih sredstava i korišćenju odgovarajuće standardizovane tovarne jedinice.