TÜRKİYE HAYVANCILIĞININ DÜNÜ ve...

TÜRKİYE HAYVANCILIĞININ DÜNÜ ve BUGÜNÜ

Prof. Dr. Ayhan FİLAZİ

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Ulusal Eğitim Derneği, 29.12.12

http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.photospin.com/content/photos/full/1710018.jpg&imgrefurl=http://www.photospin.com/search/?page=single&id=18765&h=446&w=640&sz=55&hl=tr&start=17&tbnid=KOrwzrqBHJJ9NM:&tbnh=94&tbnw=135&prev=/images?q=veterinarian&svnum=10&hl=tr&lr=

Hayvancılık sektörü Türkiye’de Ulusal beslenmeye katkı yapması,

Sanayiye hammadde sağlanması,

Dışsatımın artırılması,

Bölgeler ve sektörler arası dengeli kalkınma ile kalkınmanın istikrar içinde başarılması,

Kırsal alanda gizli işsizliğin önlenmesi,

Sanayi ve hizmet sektörlerinde yeni istihdam olanaklarının sağlanması

Kalkınma sermayesinin öz kaynaklara dayandırılması..

gibi önemli ekonomik görevler üstlenmiştir.

29.12.12 Ayhan Filazi Hayvancılığın Dünü Bugünü 2

Hayvancılık, Dünyada en büyük

katma değer üreten sektördür.

Orta boy bir açık sistem hayvancılık (süt sığırcılığı) işletmesi ile orta boy bir sanayi işletmesi karşılaştırıldığında

- sabit yatırım (arsa, bina),

- işletmecilik,

- işçilik,

- enerji,

- vergi,

- sigorta primi,

- ana üretim materyali (canlı hayvan, makine-teçhizat) temini

gibi genel giderler bakımından hayvancılık işletmesi sanayi işletmesine göre en az 10 kat daha ekonomiktir. Her iki işletme türü arasında reel kârlılık açısından önemli bir farklılık da yoktur.


Şu Koşullarda : - açık sistem barınak uygulamasına geçilir,

- silaj başta olmak üzere kaba yem işletmece üretilir,

- yerli ırk yerine kültür ırkı materyal kullanılır,

- inekler kaliteli boğa sperması ile tohumlatılır,

- koruyucu aşılamalar zamanında yaptırılır,

- ahır, meme, sağım ve üreme organları temizliğine dikkat edilir,

- yeni doğan buzağılar ağız sütü içirildikten sonra annelerinden ayrılıp bağımsız bölmelerde bireysel bakıma alınırsa;

kârlılık bir sanayi işletmesi kadar hatta ondan çok artar.


Bacasız bir fabrika olarak hayvancılık

Eti, sütü, yumurtası, midesi, bağırsağı, karaciğeri, böbreği, beyni, kalbi, testisi, dili, paçası gıda sanayinde,

Yünü, kılı, tüyü, derisi halı ve giyim sanayisinde,

Boynuzu, tırnağı tutkal sanayisinde,

Kanı, kemiği yem sanayisinde,

Çekim gücü ve koşu hayvanı olarak bitkisel üretimde;

Dışkısı gübre olarak bitkisel üretimde, soba yakıtı (tezek) ve biyogaz olarak ısınmada,

Biyogazdan dönüşen elektrik enerjisi olarak aydınlanmada

kullanılmaktadır.

Hayvan tüm bu katma değer i üret irken çevreyi k ir letmemekte, at ık ve art ık maddesi bulunmamaktadır .


550 KG AĞIRLIĞINDA

SÜT SIĞIRININ GÜNLÜK GELİRİ

GÜNLÜK TOPLAM GELİR

20 litre süt X 0,9 = 18.00 TL

550 KG AĞIRLIĞINDA

SÜT İNEĞİNİN GÜNLÜK GİDERİ

Süt Yemi : 6 Kg X 90 Kr = 5,40 TL

Mısır Silajı : 20 Kg X 30 Kr = 6,00 TL

Saman : 3 Kg X 80 Kr = 2,40 TL

Kuru Ot : 4 Kg X 60 Kr = 2,40 TL

Diğer Giderler (İlaç, Veterinerlik vb.) = 0,80 TL

17,00 TL

HAYVAN

SAYISI

GÜNLÜK

GİDER

GÜNLÜK

GELİR

AYLIK

GİDER

AYLIK

GELİR AYLIK

KAR - ZARAR

5 BAŞ 100,00 TL 90,00 TL 3.000,00 TL 2.700,00 TL - 300,00 TL

10 BAŞ 185,00 TL 180,00 TL 5.550,00 TL 5.400,00 TL - 150,00 TL

20 BAŞ 355,00 TL 360,00 TL 10.650,00 TL 10.800,00 TL + 150.00 TL

50 BAŞ 865,00 TL 900,00 TL 25.950,00 TL 27.000,00 TL + 1.050.00 TL

Sabit İşletme Gideri = 15.00 TL/GÜN


Hayvancılıkta Uygulanan Politikaların Tarihsel Süreci

1923-1950 Dönemi

1950-1960 Çok partili dönem

1960-1980 Planlı Kalkınma Dönemi

24 Ocak 1980 sonrası neoliberal dönem

2 0 0 2 s o n r a s ı A K P D ö n e m i . .


1923-1950 Dönemi

Nüfusun %80’i kırsalda

1912 7 milyon sığır, 19 milyon koyun ve 1 milyon at

1927 4 milyon sığır, 10 milyon koyun ve 176 bin at

İzmir İktisat Kongresi (1923)

1923 İktisat Vekaletinde Hayvan Üretimi Şb. kurulması

1926 Hayvan Islah Kanunu (904 sayılı)

1929 Dünya Ekonomik Krizi


1923-1950 Dönemi 1930’lu yıllar «özel girişimin yapamadığını

devlet yapsın» değil «ülke için yararlı ve gerekli olanı devlet yapsın»

1931 Ziraat Vekaleti (1910 sayılı-zayıf)

1935 Tarım Satış Kooperatifleri Kanunu

1936 Uluslararası Cenevre Anlaşması

1937 Ziraat Vekaleti (Ziraat, Veteriner ve Orman İşleri)


İ z m i r İ k t i s a t K o n g r e s i

( 1 7 Ş u b a t - 4 M a r t 1 9 2 3 )

Hayvan hastalıklarından korunma için bakteriyolojihanelerin kurulması

Hayvanların ıslahının yapılması

Damızlık hayvanların kesilmesinin yasaklanması, ithal edilecek hayvanların vergiden bağışık (muaf) tutulması,

Hayvan yetiştiricilerinin özendirilmesi için, yıl boyunca birçok yerde ödüllü sergi ve yarışların düzenlenmesi,


Hayvan vergisinin, köylü lehine düzenlenmesi,

Çayır ve meraların yaygınlaştırılması,

Hara ve ağıllarının açılması,

Hükümet eliyle toplanan hayvanların bedelleri taksitle alınmak üzere köylülere ve çiftlik sahiplerine dağıtılması,


( 1 7 Ş u b a t - 4 M a r t 1 9 2 3 )


Bilimsel tavukçuluğun yaygınlaştırılması,

Ağnam vergisinin (koyun-keçilerden alınan vergi) taksitle alınmasının sağlanması,

Erkek damızlık hayvanların satın alınması ve damızlığa uygun olmayan hayvanların elden çıkarılması.



( 1 7 Ş u b a t - 4 M a r t 1 9 2 3 )

Uluslararası Cenevre Anlaşması?

• 1863’te Hamburg’ta toplanan “Uluslar arası

Veteriner Hekimliği Kongresi” hayvan

hastalıklarının önlenebilmesi için

uluslar arası yaptırımların olması

gerektiğinin altını çizmiştir.

• Bunun üzerine uluslararası anlaşmalar

bu tarihten başlayarak yapılmaya

başlanmıştır.


Uluslararası Cenevre Anlaşması?

• 1920 yılında Hindistan’dan Belçika’ya gemiyle nakledilen sığırların bu ülkeye Sığır vebasını yayması,

• Birleşmiş Milletlerin devreye girmesi

• 1924 yılında 28 ülkenin katılımıyla merkezi Paris’te olan Uluslararası Salgın Hastalıklar Ofisi (OIE) kurulur.

Görevi; Hayvan hastalıklarının kontrol edilmesi için teknik destek sağlayarak ülkeler arası işbirliğini teşvik etmek


Uluslararası Cenevre Anlaşması nedir?

Cenevre’de 20 Şubat 1935 tarihinde Avusturya,

Belçika, Bulgaristan, İspanya, Fransa,

Yunanistan, İtalya, Letonya, Hollanda, Lehistan,

Romanya, İsviçre, Çekoslovakya, Türkiye ve

Sovyetler Birliği temsilcilerinin katılımıyla

gerçekleştirilmiştir.

Türkiye’de, Bakanlar Kurulunun 1 Şubat 1936

tarihli toplantısında anlaşmanın imzalanması

kararlaştırılmıştır.


Uluslar arası Cenevre Anlaşması nedir?

• Bu anlaşmada hayvanların bulaşıcı

hastalıklarına karşı yapılacak mücadelenin

ancak, ilgili devletlerin ortak faaliyetleriyle

mümkün olabileceğinin altı çizilmiştir.


Cenevre Anlaşmasının uygulaması

1937’de çıkarılan 3203 sayılı «Ziraat Vekaleti Vazife ve Teşkilat Kanunu» na dayanılarak; Tarım Bakanlığı’nın reorganizasyonu çerçevesinde, merkez ve taşra birimlerinin örgüt yapısının oluşturulması ile mümkün olmuştur.

Merkez Örgütü “Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü”, Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü, Pamuk İşleri Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğü şeklinde yapılandırılmıştır.


1923-1950 Dönemi

Süt üretimi: 1929 1.843 ton

1950 3.173 ton

(Yıllık artış %3.2)

Et Üretimi: 1936 55.6 bin ton

1950 87.2 bin ton

(yıllık artış %3.5)


1950-1960 Dönemi

1950 yılına dek, ülkemizde bitkisel ve hayvansal üretimde önemli gelişmelerin sağlanması sektörel örgütlenmenin sonucu olarak değerlendirilmelidir.

1950’den sonra hayvansal üretim yerine bitkisel üretime ağırlık verilmeye başlanmıştır.


1950-1960 Dönemi Marshall yardımı-makinalaşma-traktör ithalatı

Traktör sayısı 1950 16 bin

1960 40 bin

Bitkisel üretim alanı; 1950 14.5 milyon hk

1960 23.3 milyon hk

Çayır-Mera alanı; 1950 37.8 milyon hk

1960 28.6 milyon hk


1950-1960 Dönemi

• Et-Balık Kurumu (1953)

• Yapağı ve Tiftik A.Ş. (1955)

• Yem Sanayii T.A.Ş. (1956)

• Süt verimi yıllık artış %4.1

• Et verimi yıllık artış %6.5


1960-1980 Dönemi

• 1961 DPT’nin kuruluşu

• 1. BYKP sonunda üretim artışı %2.6



- Desteklemeler yok

• Süt Endüstrisi Kurumu (1965)

• Planlı kalkınmaya olan güven?

29.12.12 Ayhan Filazi Hayvancılığın Dünü Bugünü0 22

1980 sonrası neoliberal dönem • 1982’ye dek sağlıklı bir gelişme

• 1976; toplam ihracat 1,9 milyar dolar (43,3 milyon $ canlı hayvan ve et- payı %2.27)

• 1980; 2,9 milyar $ (117.5 milyon $ canlı hayvan ve et-payı %3.37)

• 1981; 4,7 milyar dolar (1 milyon 920 bin baş koyun ve keçi, 41.600 baş sığır canlı olarak, 26.500 ton et ihracatı (312,2 milyon $, payı %6,6 ).

• 1982; Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin istemi 600 milyon $. Gerçekleşme oranı 494.5 milyon $ düzeyinde kalmıştır. Genel dışsatım 6 milyar $ (pay %8.2)


1980 sonrası neoliberal dönem

• H a y v a n c ı l ı k b a l t a l a n ı y o r ! • Yatırımları ve İhracatı Teşvik Tebliği değişiyor (82/7

no’lu; 28.5.1982- 17707 RG); Vergi iadesi %20’den %5’e düşüyor.

• Tebliğ’de düzeltme (4.6.1982-17714 sayılı RG) %15’e↑

• Bir düzeltme daha (4.7.1982- 17754 sayılı RG) : 1.10.1982’den başlayarak sığır etinde %10’a ve 1.1.1983’ten başlayarak koyun etinde %5’e düşürülmüştür.

• Vergi iadesindeki bu çelişkilerin 1982 yılında 100 milyon dolarlık bir döviz yitiğine yol açtığı kestirilmektedir.


1980 sonrası neo-liberal dönem

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM-1983) kuruluyor.

Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü’nün bünyesindeki Haralar ve İnekhaneler buraya bağlanıyor ve Devlet Üretme Çiftlikleriyle birleştiriliyor.

• Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü kapatılıyor (1984, 212 sayılı KHK)


Tarım Bakanlığında Hayvancılığa

Öldürücü Darbe vuruluyor

Görünür amacı,

kamu hizmetlerini

etkinleştirmek,

hizmet dağınıklığını gidermek,

hizmet maliyetini azaltmak olan

bu fonksiyonel örgütlenme ile

aslında,

hayvancılık yok edilmiştir!


1980 sonrası neo-liberal dönem

Sağlık örgütünün kapatılması

Hayvan hastalıklarında artış

1984 ithalat

1995 Gümrük Birliği : Yıllık 19 bin ton ithalat taahhüdü

1996 Deli inek hastalığı; ithalatın sonu..


1980 sonrası neoliberal dönem

Türkiye 1995-96’da yaklaşık 125 000 baş gebe düve, 470 000 baş kasaplık sığır ve 50 000 ton et ithal etmiştir.

Bu süreçte ve bunu izleyen yıllarda pek çok besici iflas etmiş, sayısız üretici hayvansal üretimden çekilmiştir.

2010; yeniden ithalat…


ET FİYATLARI NİYE YÜKSELDİ ?

Krizin tetikleyicisi, 2007 yılında yağsız süt tozlarının doğrudan ya da dolaylı buzağı maması olarak ithal edildi (Sanayicinin tercihi)

Çiğ süt fiyatları 70-80 kuruştan 35–40 kuruşa düşmüş

Zarar eden yetiştirici bir milyona yakın anaç ineği kasaba sevk ediyor (ineklerin %20’si)

Sonuç yaklaşık iki milyon ton süt ve 900 bin buzağı kaybı

Kasaplık olacak yaklaşık 400–450 bin dolayında erkek besi danası yok

Beklenen son et açığı

Koyun ve keçinin de azalması krizi artırdı. 29.12.12 Ayhan Filazi Hayvancılığın Dünü Bugünü 29

ET FİYATLARI YÜKSEK Mİ?

EBK’nun 1 kg karkas üretici fiyatı 14,5 TL’dir.

Sığır karkasından, ağırlığının %80’i kadar kemiksiz et elde edilir.

Kemiksiz et fiyatı 18 TL/kg + toptancı ve kasap karı ve öbür giderler..

Halbuki Türkiye'de kemiksiz etin ortalama satış fiyatı, en yüksek denilen dönemlerde bile 25 TL civarında olmuştur.

Ama ithalat ateşine odun atanlar bir sığırdan çıkan 3-4 kg bonfilenin fiyatını ortalama fiyat gibi kullanmaktan ve yazmaktan çekinmemişlerdir.

Türkiye’deki bonfile fiyatı AB ülkelerindeki kıyma fiyatı ile kıyaslandı..


FİYAT ARTIŞININ SORUMLUSU

B e s i c i m i ?

Eğer bir besici bir sığırdan 14,5 TL fiyatla 280 kg karkas

satmış ise elde edeceği gelir yaklaşık 4000 TL

Aynı miktar eti üretmek için yaklaşık 12 TL/kg fiyattan

ham hayvan, 0,56 TL/kg fiyattan yem alarak 200 kg canlı

ağırlıkta bir hayvan ile işe başlayacak olan bir besicinin

sadece yem ve hayvan alım bedelinin 3600 TL dolayında

olacağı hesaplanabilir.

Buna öbür giderler eklenip 4000 TL’den çıkarılınca

besicinin kazancı ortaya çıkar.

Kısaca, verili koşullarda besicinin önemli bir kazanç içinde olmadığı anlaşılmaktadır..


Dünya Ticaret Örgütü

DTÖ (1995), uluslar arası ticaretin önündeki engellerin kaldırılması ve dünyanın «tümüyle liberal» (!?) bir Pazar durumuna dönüştürülmesini amaçlar.

Kökleri 2. Dünya Savaşı’nın sonlarında atıldı.


Destekleme yöntemleri

1.Üretime destek

2.Gümrük vergileri

3.İhracat sübvansiyonu


DTÖ’nün ülkelere iletisi :

1. Gümrük duvarlarınızı karşılıklı anlaşarak

bir takvim çerçevesinde olabildiğince indirin,

olanaklıysa gümrük vergilerini sıfırlayın.

2. Üreticinize açık veya gizli destek vermeyin.

3. Dışsatım (İhracat) sübvansiyonlarınızı

en aza indirin veya ortadan kaldırın.


Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası

Roma Anlaşması ile AET kurulduğunda,

savaşlarla biçimlenmiş ancak savaş anıları da

hâlâ canlı olan bir Avrupa söz konusu idi.

Topluluğu oluşturan 6 ülkenin yurttaşları,

açlığı tanımış bir kuşağı temsil ediyorlardı.


Bu nedenle 1961 yılında başlayan

Ortak Tarım Politikasının temel hedefi,

- Topluluğu temel ürünlerde kendine yeter bir

düzeye yükseltmek

- Üretici ve tüketici refahı, verimlilik,

arzda süreklilik, üretimde istikrar,


İlk dönemlerinde Topluluk bütçesinin yarısına

yakın rakamlarla finanse edilen OTP;

- kırsal ve tarımsal altyapı sorunlarını

büyük ölçüde çözdü,

- üretime bağlı gelir desteği politikaları ile

verimlilik sağlandı,

- üretim artışları ile Topluluk temel ürünlerde

kendine yeterliliği yakaladı.


OTP’nin başarısı,

kendi bunalımını (krizini) getirdi.

Desteği alan üretici daha çok

üretmiş, stoklar büyümüş,

dış pazarda ABD rekabeti var..

Sonuç : Anormal bütçe yükü ve

uluslararası alanda sürtüşmeler..


Aynı süreçte, 1986 yılında,

GATT Uruguay Turu

Tarım görüşmeleri başladı.

ABD ve AB’nin pazarlığı (8 yıl)..


Aşırı üretim kapasitesini geri çekmek,

Topluluk stoklarını ve bütçe yükünü azaltmak,

GATT görüşmelerinde >

Topluluğun elini güçlendirmek.

Üretim alanlarını boş bırakan üreticilere

doğrudan ödeme yapılmaya bile başlanmıştır.

Görüşmeler sürerken, OTP’de

köklü reformlar yapıldı (1992).. Hedefleri :


AB üreticisini nasıl koruyacak?

"sağlık ve hijyen koşulları”, birdenbire OTP’nin

en önemli kaygılarından birisi duruuna geldi.

AB’ye canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin

dışsatımını yapabilmek için uyulması zorunlu

80.000 sayfalık AB standardı var..


AB ülkeleri, biraz hayvan sağlığı ve kamu (halk) sağlığı ve aslında dışalıma (ithalata) karşı korunma gerekçesiyle standartlara uyumu zorlaştırmakta.. 29.12.12 Ayhan Filazi Hayvancılığın Dünü Bugünü 42

Örneğin dışsatımcı (ihracatçı) ülkenin

hayvan sağlığı örgütünü beğenmemek

veya gerçekçi olmayan kalıntı

düzeyleri belirleyerek kimi ülkelerin

mallarına engel koymak gibi...


Türkiye’de Durum

Ülkelerdeki “hayvan sağlığı statüsü”, AB’ye dışsatım (ihracat) yapılabilirliğiyle ölçülüyor. Türkiye yıllardır AB ülkelerine veya gelişmişlik açısından AB standardındaki ülkelere canlı hayvan ve hayvansal ürün dışsatımı yapamıyor!


Dışsatım (ihracat) şöyle dursun; tümüyle içe kapanan hayvancılık ekonomisi (tavukçuluk dışında), AB’nin ya da hayvancılığı gelişmiş öbür ülkelerin dışalım (ithalat) baskısına sonunda dayanamıyor..


Türkiye’nin hayvancılıktaki

temel dar boğazı;

1.Üretimin yeterince verimli ve

kârlı olarak yapılamaması.

2. Hayvan ve hayvansal ürün ticaretinin

dünya düzlemine bir türlü taşınamaması..


Kaçak girişlerle ve dışalımla (ithalatla)

destekli kapalı devre üretim-tüketimin,

ülke hayvancılığını uzun süre

ayakta tutamayacağı bellidir.

Dolayısıyla “teknik ve sağlık

standartları açısından

dünya ticaretine konu olabilecek

nitelikte» hayvansal üretim

yapmak büyük önem taşıyor…


Dünyaya mal satamıyoruz Para kazanamıyoruz

Yatırım yapamıyoruz Teknik ve sağlık şartları

geliştiremiyoruz


“Önce üretimin optimizasyonuna

ve kârlılığın artışına bakalım,

sonra bu sağlık işlerini hallederiz..”

yaklaşımı.

Sağlık standartları açısından belli bir

noktaya gelmeden işletme kârlılığını

güvenceye almak oldukça zor..


Örnek :

Modern bir işletmede

hayvanların kasaba

sevk edilmesine yakın bir zamanda

çıkabilecek bir hastalık,

kesimevinde hayvanların

önemli bir bölümünün parazit

yükü nedeniyle düşük fiyatla

değerlendirilmesi..

Sütün bakteri yükü artışı nedeniyle

primlerden yararlanamaması

kârlılığı düşürür..


Sağlık ve hijyen konuları

önceliklidir.

Bu konuda önemli bir noktaya

geldiğimizde ürettiğimiz

hayvansal ürünlerin de

dünya ticaretine konu olacağı

ve sektörün daha çok yatırım

çekeceği muhakkaktır.


AB İlerleme Raporları

Önceki raporlarda “AB şirketlerinden

ticarette teknik engeller ve Gümrük Birliği

veya Ortaklık Anlaşması’nın çiğnemine

ilişkin birkaç yakınma alındığı, canlı

hayvan ve et ürünlerinin ithalatına ilişkin

yasağın yürürlükte kaldığı” belirtilmiştir.


Bilindiği gibi bütçe olanakları sınırlı olan gelişmekte olan veya gelişmeyen ülkelerin gümrük vergilerini düşürmesi , zaten yoksul üreticilerin daha da yoksullaşmasına neden olacak bir sonuç üretecektir.


KOYUNCULUK

1936 yılında 10 104 689 koyun

1957 yılında 15 890 754 koyun

1962 yılında 25–26 milyon

1987 yıllarında 43 milyon baş dolayındaki koyun sayısı ile dünya sıralamasındaki yeri ilk 10 ülke arasındaydı.

Türkiye’mizde «kişi başına 1 koyun düşüyor, bu ülkenin sırtı yere gelmez» diye düşünürdük.


YILLAR

KOYUN SAYILARI (BAŞ)

KEÇİ SAYILARI (BAŞ)

1986 43 758 000 13 406 000

1991 40 432 340 10 764 198

1996 33 072 000 8 951 000

2002 25 173 706 6 780 094

2003 25 431 539 6 771 675

2004 25 201 155 6 609 937

2005 25 304 325 6 517 464

2006 26 616 912 6 643 290

2007 25 462 293 6 286 358

2008 23 973 591 5 593 561

2009 21 749 508 5 128 285

2010 23 089691 6 293 233

2011 25 031 565 7 277 953

Türkiye Koyun ve Keçi Sayıları (TÜİK-2012


T ü r k i y e ’ n i n g e l e c e ğ i

Ekonomik yönden Türkiye’nin geleceği özellikle hayvancılık alanındadır. Nüfus arttıkça; memleketin et, süt, yapağı gibi hayvansal maddelere gereksinimi arttıkça ülkenin koyun yetiştirmesi bakımından sahip olduğu bu büyük olanağın önemi daha iyi anlaşılacaktır (Selahattin BATU, 1962).

Bugün insan gıdası olarak kullanılan hayvansal protein kaynaklarının önemli bir bölümü koyunlardan elde edilmektedir. Türkiye tekstil endüstrisinde gelişmiş olmasına karşın, bu sektörün en önemli hammaddesi olan ince yapağı, % 80 oranında dışardan satın alınarak kaynak israfı yapılmaktadır.


Kesim yapılan hayvan sayısı (TUİK-2012) YIL KOYUN KEÇİ

1986 10 719 836 1 852 895

1991 7 926 513 1 198 008

1997 6 488 056 922 322

2002 3 935 393 757 465

2003 3 554 078 607 006

2004 3 933 973 570 512

2005 4 145 343 688 704

2006 4 763 394 803 063

2007 6 428 866 1 256 348

2008 5 588 906 767 522

2009 3 997 348 606 042

2010 6 873 626 1 219 504

2011 5 479 546 1 254 092


Yıllar içinde koyun ve keçi eti üretimi (Ton) (TÜİK-2012).

YILLAR Koyun eti Keçi eti

1986 163 576 29 142

1991 128 626 19 570

1997 116 104 15 593

2002 75 828 15 454

2003 63 006 11 487

2004 69 715 10 300

2005 73 743 12 390

2006 81 899 14 133

2007 117 524 24 136 2008 96 738 13 752 2009 74 633 11 675 2010 135 687 23 060 2011 107 076 23 318


Koyun-Keçi karkas verimi (kg)

Yıllar

Koyun karkas (kg)

Keçi karkas (kg)

1986 15,2 15,7 1991 16,2 16,3 1996 17,7 16,7 2001 18,0 18,3 2003 17,7 18,9 2006 17,2 17,6 2009 18.6 19,2 2011 19,5 18,5


YILLAR

KOYUN SÜTÜ

KEÇİ SÜTÜ

1986 1 101 424 370 335 1991 1 127 443 334 739 1996 921 662 265 454 2002 657 387 209 621 2003 769 959 278 136 2004 771 716 259 087 2005 789 877 253 759 2006 794 681 253 759 2007 792 587 237 487 2008 746 872 209 570 2009 734 219 192 210 2010 816 832 272 811 2011 892 822 320 588

Yıllara göre koyun ve keçi sütü üretimi (Ton) (TÜİK-2012)


Yıllar Kültür Melez Yerli Toplam 1986 - - - 12 713 000

1991 1 253 865 4 033 375 6 685 683 11 972 923

1996 1 795 000 4 909 000 5 182 000 11 886 000

2002 1 859 786 4 357 549 3 586 163 9 803 498

2003 1 940 506 4 284 890 3 562 706 9 788 102

2004 2 109 393 4 395 090 3 564 863 10 069 346

2005 2 354 957 4 537 998 3 633 485 10 526 440

2006 2 771 818 4 694 197 3 405 349 10 871 364

2007 3 295 678 4 465 350 3 275 725 11 036 753

2008 3 554 585 4 454 647 2 850 710 10 859 942

2009 3 723 583 4 406 041 2 594 334 10 723 958

2010 4 197 890 4 707 188 2 464 722 11 369 800

2011 4 836 547 5 120 621 2 429 169 12 386 337

Not : Her yaşta erkek ve dişi hayvanlar kapsanmıştır.

Yıllara göre sığır sayıları (Baş) (TÜİK-2012)


YILLAR Toplam

1986 413 412 1991 309 564 1996 301 828 2002 327 629 2003 290 454 2004 365 000 2005 321 681 2006 340 705 2007 431 963 2008 370 619 2009 325 286 2010 618 584 2011 644 906

Yıllara göre sığır eti üretimi (Ton) (TÜİK-2012)


Y ı l T o p l a m

1986 3 538 491

1991 2 162 860

1996 1 816 000

2002 1 774 107

2003 1 591 045

2004 1 856 549

2005 1 630 471

2006 1 750 997

2007 2 003 991

2008 1 736 107

2009 1 502 073

2010 2 602 246

2011 2 571 765

Yıllara göre kesilen sığır sayıları (Baş) (TÜİK-2012)


Yıllar Ortalama Karkas (kg)

1986 116,8

1991 143,1

1996 166,2

2001 179,9

2003 182,5

2006 194,5

2009 216,5

2011 250,7

Sığır Karkas verimi (kg)


Yıllar Genel Toplam İnek sayısı 1986 9 840 337 8 133 681 1991 10 239 942 8 616 412 1996 10 760 936 9 465 626 2002 8 408 566 7 490 633 2003 10 611 011 9 514 138 2004 10 679 407 9 609 325 2005 11 107 896 10 026 202 2006 11 915 742 10 867 302 2007 12 309 414 11 279 340 2008 12 211 618 11 255 176 2009 12 509 742 11 583 313 2010 13 508 187 12 418 544 2011 15 015 838 13 802 428

Yıllara göre inek sütü üretimi (Ton) (TÜİK-2012)


Parasız bir ülke ??

Bir helikopter ya da uçağa binilsin.. İstanbul Boğazı’nın batısındaki Kilyos plajlarından başlayarak Marmara’nın güney ve kuzey kıyıları, Ege’nin bütün girinti ve çıkıntıları, Akdeniz kıyılarından İskenderun Körfezi’ne dek havadan uçulsun.. 2-3 sıra halinde villa ve yazlıklar görülecektir. Ve bunların ~% 70’i üç mevsim boştur.!

Bu nasıl bir parasızlıktır??


Bugün Türkiye’nin 1/9 kadar toprağa sahip Yeni Zelanda her yıl 40 milyon hayvan, 5 milyon geyik ihraç ediyor.

Hollanda Türkiye’nin 1/19’u kadar toprağa sahip, kendini doyurduktan sonra tarım ve hayvancılık ürünleri dışsatımından (ihracatından) yılda 33 milyar $ kazanıyor.

Dünyanın sanayide en büyük 7 ülkesi buğday satıyor. Biz hem buğday hem et ithal ediyoruz.

Türkiye’de ekmek fiyatı 10 yılda 254 kat arttı!? 29.12.12 Ayhan Filazi Hayvancılığın Dünü Bugünü 67

Soru la r, soru la r??

Et ithalatında ne oldu? Kalemler EBK için Özel Firmalar için

Tahmini satın alma fiyatı* 3,17 €/kg 3,17 €/kg

Tahmini nakliye 0,30 €/kg 0,30 €/kg

Gümrük vergisi %30** 0 1,05 €/kg

Toplam Maliyet € 3,47 €/kg 4,52 €/kg

Toplam Maliyet TL (1 €= 2 TL)

6.94 TL/kg 9,04 TL/kg

Satış Fiyatı 12 TL/kg Yaklaşık 11 TL/kg

Kâr %72.9 Yaklaşık % 21.68

Bütün dana karkas et maliyeti ve satış fiyatı

* AB ortalaması

** EBK, 29.06.2010 tarih ve 27626 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2010/623 sayılı Bakanlar Kurulu

Kararıyla 100.000 tona kadar tarife kontenjan miktarı için gümrük vergisi oranından muaf tutulmuştur.

Özel sektör bunun için %30 oranında gümrük vergisi ödemektedir.


Yanıtlanması Gereken Sorular

Böylece EBK’nun etin 1 kg’ını 6.94 TL’ye mal edip 12 TL’ye kimi aracı kurumlara sattığı ve bundan da %72.9 oranında kâr ettiği hesap edilebilir.

Buna göre Tarım ve Köyişleri Bakanı’na(*) sorulması gereken sorulardan biri, bu etleri kaça mal ettiğidir.

(*) Son adı : Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı


Perakende satış yerlerinde dana kıymanın en az 20 TL’ye satıldığı (EBK’nun kendi perakende satış yerlerinde bile 16.5 TL’dir) hesaba katılırsa, o zaman daha farklı bir tabloyla karşılaşılacaktır. Bu durumda sorulması gereken öbür soru, bu ithal etlerin hangi yandaş marketlere satıldığıdır??

Sonuç olarak : Asıl spekülatörlerin ortaya çıkarılması bu sorulara verilecek yanıtlardan sonra daha net belli olacaktır.


Yanıtlanması Gereken Sorular

Çözüm 1. Hayvan sağlığı örgütü

2. Mera ıslahı

3. Yasal güç

4. Hastalık bildirimi ve pasif gözetim

5. Hayvanların tanımlanması ve hareketlerinin denetimi

6. Tazminat şeması

7. Hayvanların kaçak girişlerinin önlenmesi

8. «Özerk Ulusal Gıda Kurumu» kurulması


ÇÖZÜM Gerek DTÖ kararları ve AB ilerleme raporlarında

tavsiye edilen ve sonuçta dayatılan gümrük

duvarlarının kaldırılmasından korunmak ancak

düşük maliyetli ve üstün verimli hayvancılık

ürünlerinin üretiminden geçecektir.

Küresel senaryolar ve yeni dünya düzeni

karşısında ayakta kalmanın ve hatta onlarla

yarışmanın tek koşulu budur. Aksi halde boş yere

yakınma ve eleştiriler bir anlam taşımayacaktır.


AB İlerleme Raporu :

“Henüz kapsamlı bir kırsal kalkınma

stratejisi hazırlanmamıştır

Demek ki ihtiyacımız olan şey;

kapsamlı bir kırsal kalkınma

stratejisinin hazırlanması

ve bunun hızla yaşama geçirilmesidir.


Hali hazırda canlı hayvan ve hayvansal

ürünlerin ticaretini engelleyen salgın

hastalıkların eradikasyonu çalışmalarından

tutun; et ve süt ürünleri üretimi ve

işlenmesinde uyulması gereken sağlık

ve hijyenik koşulların düzeltilmesine,

kalıntı izleme planlarından zoonozların

izlenmesi, önlenmesi ve eradikasyon

planlarına dek yapılması gereken çok iş var.


Amacımız :

Sağlıklı Hayvan

Sağlıklı Gıda

Sağl ıkl ı İnsan


SABRINIZA TEŞEKKÜRLER..


Ulusal Eğitim Derneği, 29.12.12, Ankara

http://www.animationfactory.com/en/search/close-up.mc?&oid=4943034&s=76&sc=76&st=297&q=the end&spage=4&hoid=427451caefac71111bc7358fca2f0017

TÜRKİYE HAYVANCILIĞININ DÜNÜ ve...

Documents

Transcript of TÜRKİYE HAYVANCILIĞININ DÜNÜ ve...