TÜRKiYE ULUSAL RADYO

ASTRONOMi GöZLEMEVi

(TURAG): TÜRKİYE İÇİN

RADYO TELESKOP Fahri Öztürk (Tübitak UZAY)

İbrahim Küçük (Erciyes Ünv.), Umut Yıldız (NASA/JPL), Selçuk Topal

(Oxford Unv.), Elif Beklen (SDU/NRAO), Tülün Ergin (Tübitak UZAY),

Gülay Gürkan U. (Hertfordshire Ünv.), Ahmed Akgiray (Özyeğin Ünv.)

1 05.02.2015 UAK 2015

İÇERİK

1. Radyo Astronomi

2. Dünyadan Radyo (Mm ve mm-altı) Teleskoplar

3. TURAG: Türkiye için Radyo Teleskop

4. Ekip & Referanslar & Destekler

2 05.02.2015 UAK 2015

3

1.2. Radyo Frekans Bölgesi

05.02.2015 UAK 2015

1.2 Neden Radyo Astronomi «Gözle görünmeyen Evren’in Bilimi»

4

Yıldız Oluşumu

Büyük Moleküler Bulutlar (GMCs)

T Tauri yıldızları ve gezegen oluşturan diskler

Hidrojen Işıması

VLBI

Molekül Işıma Çizgileri

Karbon Monoksit (CO) Molekül Geçiş Çizgileri

Aktif Gökada Çekirdekleri (AGN)

Görünür ışık üstü hareketler (apparent superluminal motions)

Gökadalarda plazma fışkırmaları (Jets in Galaxies)

Gökadalar ve kuasarların yapısı

Süpernova patlamaları

Milimetrede çizgi gözlemleri, astrokimya,

moleküler astrofizik

Polarizasyon haritalama

Yerçekimi Mercekleri

Maser Kaynakları (OH, H2O, SiO)

Radyo yıldızları

Astrometri (örneğin yeni gezegenler

bulunması araştırmaları)

Atarcalar

Değişken radyo kaynakları (Intraday

variability)

Jeodezi ve deprem araştırmaları, tektonik

hareketlerin incelenmesi

05.02.2015 UAK 2015

2. Dünyada öne çıkan Radyo (mm/mm-altı Teleskoplar)

5 05.02.2015 UAK 2015

3. TURAG: Türkiye için Radyo Teleskop 3.1 Tarihçe

2005 TUG kararı ile Türkiye’de bir Radyo Teleskop kurulması çalışmaları başlatıldı.

2007 DPT destekli Türkiye Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi için yer seçimi çalışmaları,

Erciyes Ünv. Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü tarafından sonuçlandırıldı.

http://www.tug.tubitak.gov.tr/radyoteleskop.php

2008 DPT desteği ile Erciyes Ünv. bünyesinde Radyo Ast. Gözlemevi kurulumu çalışmaları

başlatıldı.

12.8 m teleskop ve 22 m radom NATO-SATCOM’dan alındı.

2010-2011’de iki kez DPT’ye başvuru yapıldı ve olumsuz sonuçlandı.

2012 yılında daha geniş katılımlı bir ekip oluşturuldu.

2014 TüRKSAT ziyareti

6 05.02.2015 UAK 2015

3.2. Ne yapacağız, nasıl yapacağız

7

ÇALIŞMA PLANIMIZ

Yer seçimi çalışmaları (1-2 yıl)

Mühendislik, işbirlikleri (1 yıl)

Teleskop yapımı ve işletilmesi

(2-3 yıl)

Kurumsallaşma

Eleman yetiştirilmesi

Çalıştaylar düzenlenmesi

TEKNİK PLAN ALTYAPI PLANI

Yakın gelecekte planlarımız

TüRKSAT teleskobunun tahsisi,

çalıştırılması

Erciyes Ünv.deki teleskobun

çalıştırılması

Türkiye’deki Astronomi camiasının katılımını sağlamak

05.02.2015 UAK 2015

3.3 Teleskobun teknik özellikleri

8

Çanak anten

Optik konfigürasyon

Mekanik tasarım

Cassegrain,

Gregorian, +

beamwaveguide

Max. frekans ~350 GHz

Çanak çapı ~30 metre

çözünürlülük ~7.2 yay saniye

Yüzey hassasiyeti,

hedefleme

hassasiyeti

~λ/15-20

Frekans bandı Antenler Üretim Tasarım/Test

1-2 GHz Corr.Horn anten TUBİTAK-MAM,

Türkiye’deki

sanayi kuruluşları

(C2tech,Netas, .)

Türkiye’den

ünv.ler,

TUBITAK-UZAY

ve TUBİTAK-

MAM.

2.3-14 GHz Geniş bantlı

26-40 GHz Corr.Horn anten

100-120 GHz Corr.Horn anten Caltech, NRAO,

Chalmers, Yebez,

IRAM 220-240 GHz Corr.Horn anten

320-360 GHz Corr.Horn anten

Credit: Parkes telescope in Australia

Çanak anten Besleyici anten + alıcı modüller

Soğutucu sistemler Sinyal sayısallaştırma,

işleme, bağdaştırma birimleri

Frekans bandı LNA / SIS Üretim Tasarım/Test

1-2 GHz LNA NANOTAM,

Caltech, JBCA

Üretim ile aynı

yer/TÜBİTAK-

UZAY 2.3-14 GHz LNA

26-40 GHz LNA

100-120 GHz SIS/LNA NRAO, Tayvan

(ASIAA), IRAM

Üretim ile aynı

220-240 GHz SIS

320-360 GHz SIS

05.02.2015 UAK 2015

4. Proje Ekibi

9

Dr. Fahri ÖZTÜRK Dr. Umut YILDIZ MSc. Selçuk TOPAL Dr. Elif BEKLEN

Tübitak-UZAY NASA JPL Oxford Unv. SDU/NRAO

Dr. Tülün ERGİN MSc. Gülay GÜRKAN U. Dr. Ahmed AKGİRAY ASTRONOMİ CAMİASI

Tübitak-UZAY Hertfordshire Unv. Özyeğin Ünv.

Prof. Dr. İbrahim KÜÇÜK

Erciyes Ünv. Astronomi ve

Uzay Blm.Bölüm Başkanı

05.02.2015 UAK 2015

10

5. Uluslararası destekler

05.02.2015 UAK 2015

Astronomi camiasına davet

Türkiye’nin Radyo Astronomi geleceğine katkıda bulunmak isteyen herkesi

ekibimize davet ediyoruz.

kucuk@erciyes.edu.tr

fahri.ozturk@tubitak.gov.tr

11 05.02.2015 UAK 2015