Танин мэдэх процессыг Аристотель

пирамидтай зүйрлэсэн байна. Пирамидын

сууринд бодит, материаллаг ертөнц байх

бол орой хэсэгт нь цэвэр оюун санааны

хийсвэрлэлүүд байх ажээ. Хүн төрөлхтөн

бүхэлдээ, харин дотор нь хүн бүр өөр

өөрийн оргил өөд тэмүүлнэ. Харин энэ

оргил юу байх, түүнд хүрч чадах эсэх нь

байгалиас заяасан чадавхи, нийгмийн

байдал гэх мэтийн нөхцлөөс хамаарна.

Оюун санааны дээд төвшинд хүрсэн хүн л

оргилд гарч чадах юм.

СЭРЭЛ:

Танин мэдэхүйн хамгийн энгийн хэлбэр бөгөөд юмс үзэгдлийн

шинж чанарыг хүлээж авах процесс юм.

СЭРЭЛ НЬ: -сонсох

-харах

-үнэрлэх

-амтлах

-хүртэх гэсэн 5 мэдэрхүйтэй холбогдон тайлбарлагддаг.

Дууны чанга сул, давтамж зэргийг

мэдрэхтэй холбоотой. Мөн баримжаалах

үүргийг гүйцэтгэнэ. Нам гүм орчинд 6м ийн зайд

байгаа цагийн зүүний цохилтыг мэдэрдэг.

Гаднаас ирж буй мэдээллийн 80-90 %-г

энэхүү сэрлийн тусламжтайгаар хүлээж авдаг. Хүн

харанхуй шөнө 48 км-ийн зайд асч буй лааны

гэрлийг мэдрэх боломжтой.

Энэхүү сэрэхүй нь амьсгал авах, гаргахад

явагддаг. 6 өрөөний цаана асгарсан нэг дусал

сүрчигний үнэрийг мэдрэх боломжтой.

Аливаа зүйлийн гашуун, шорвог, чихэрлэг

зэрэг шинж чанарыг мэдрэх үйл явц. 8л усанд

хийсэн нэг халбага сахарыг мэдрэх боломжтой.

Биетийн гадаад хэлбэр, хэмжээг барьж үзэн

мэдрэх. 1 см-ийн зайд нисч буй ялааны далавчийн

хөдөлгөөнийг мэдрэх боломжтой.

ХҮРТЭХҮЙ

Юмс үзэгдлийн шинж чанарыг бүхэлд нь

танин мэдэх процесс юм.

Хүртэгдэж буй зүйлсийг байршлаас нь хамааран:

-орон зайн

-цаг хугацааны

-хөдөлгөөний гэж ангилдаг.

Хүртэхүйн шинжүүд: Òîãòâîðòîé

Õ¿ðòýõ¿é ¿¿ñýõ íºõö뺺ñ ¿ë õàìààðàí ä¿ðèéí õýëáýð, õýìæýý õàðüöàíãóé òîãòìîë õ¿ðòýãääýã. ͺõöºë áàéäàë ººðчлºãäñºí ч ãýñýíõ¿íä òóñãàãäàæ áàéãàà þìñûí øèíæ чàíàð òîãòâîðòîé òóñãàãääàã.

Áèåò áîäèò øèíæ

Õ¿ðòýõ¿é íü áîäèò þìñûí ä¿ð. Îáúåêò íü õ¿ðòýãäýæ áóé ôîíîîñ ÿëãàðàõ áàéäàë.

Á¿õýëëýã øèíæ

Á¿õýë ç¿éë íü ò¿¿íèéã á¿ðä¿¿ëýã÷ õýñã¿¿äèéí áàéðëàë ñîëèãäîõ áàéäëààñ ¿ë õàìààðàõ øèíæ.

Ä¿ãíýí öýãöýëñýí øèíæ.

Ä¿ð á¿ð ÿìàð íýã îáúåêòîä õàìààðàëòàéãààð íýãäìýë íýã áàéäëààð õ¿ðòýãäýõ øèíæ. ª.õ äîòîîä ìºí ÷àíàðûí òîãòìîë áàéäàë. Õ¿ðòýõ¿éí ýäãýýð øèíæ íü òºðºëõèéí áóñ. Ïèàæåãèéí îíîëîîð þìñûã õ¿ðòýõ ýäãýýð øèíæ íü áàë÷èð íàñàíä ÿðèãääàã.

АНХААРАЛАнхаарал гэдэг нь 5 мэдрэхүйн тусламжтайгаар

хүлээн авсан мэдээллийг бусад үйлдлээс санаатай

болон санамсаргүйгээр онцлохийг хэлнэ.

Анхаарлын шинжүүд:

Тогтворжилт

Төвлөрөлт

Шилжилт

Хуваарилалт

Багтаамж

Тогтворжилт: Àëü íýã îáúåêò, ¿çýãäýë äýýð àíõààðëàà

ñàðíèóëàõã¿éãýýð óäààí õóãàöààíä áàðèõ ÷àäâàð.

Òºâëºðºëò: Àëü íýãýí îáüåêò äýýð àíõààðëàà õ¿÷òýé

õàíäóóëàõ øèíæ.

Øèëæèëò: Íýã îáüåêòîîñ íºãººä, íýã ¿éë àæèëëàãààíààñ

íºãººä øèëæèõ.

Õóâààðèëàëò: Õýä õýäýí ¿éëäëèéã íýãýí çýðýã õèéõ

чàäâàð.

Áàãòààìæ: Íýãýí çýðýã õ¿ëýýí àâàõ ìýäýýëëèéí òîî.

5-7 нэгж мэдээллийг багтаах чадвартай байдаг.

Танин мэдэхүйн процессийг ерөнхийд нь:

Мэдээ Боловсруулалт Мэдээлэл

Дэлхийн программ хангамжийн салбарт

тэргvvлж буй Microsoft корпораци 120-с

дээш IQ-тай программистыг ажилд авдаг

байна. АНУ-н нэр хvндтэй их сургуулиудад

элсэх vндсэн нєхцєл нь оюуны чадварын

ерєнхий тестийн босго оноог давах буюу IQ

єндєр байх явдал юм. Хvн тєрєлхтний 0,4% нь

140-єєс дээш IQ-тай буюу сод ухаантай гений,

0,4% нь 60-аас доош IQ-тэй буюу оюун ухааны

хомсдолтой бєгєєд бусад 99.2% нь оюуны

чадварын хувьд ерєнхийдєє ижил гэдгийг

эрдэмтэд тооцоолон гаргажээ.

Анхаарал тавьсанд

баярлалаа.