Tiroid hormonları
-
Upload
cumhuriyet-ueniversitesi -
Category
Health & Medicine
-
view
967 -
download
4
Transcript of Tiroid hormonları
1
TİROİD BEZİ HORMONLARI
Dr. Ercan ÖZDEMİR
2
GİRİŞ• Larinksin altında, trakeanın önünde iki tarafta yer
alan ve 15-20 g olan tiroid bezi, en büyük endokrin bezlerden biridir
• Tiroid bezi, T4 ve T3 olarak adlandırılan tiroksin ve triiyodotironin hormonlarını salgılar
• Bu hormonlar metabolizma hızını artırmada önemli rol oynar
• Tiroid salgısının yokluğu, BMR’nin normalin %40-50'sine düşmesine ve aşırı fazlalığı ise BMR’nin %60-100 artmasına yol açar
• Tiroid salgısı TSH ile kontrol edilir ve aynı zamanda kalsitonini salgılar
3
Tiroid Hormonları
• Tiroid bezinden salgılanan hormonların yaklaşık %93'ü T4 ve %7'si T3 'dür
• Fakat T4’ün tamamı sonunda dokularda T3’ e dönüştürülür
• Bu iki hormon etkinin hızı ve şiddeti yönünden birbirinden farklılık gösterir
• T3 hormonu T4’ün yaklaşık 4 katı güçtedir, fakat kanda T4 den daha az bulunur ve kanda kalış süresi kısadır.
4
Tiroid Bezinin Fizyolojik Anatomisi
• Tiroid bezi kolloid salgısı ile dolu, çok sayıda follikülden oluşur, bunlar salgı yapan kübik hücrelerle çevrilidir
• Kolloidin ana bileşeni, tiroid hormonlarını kapsayan glikoprotein olan tiroglobulindir
• Hormon vücutta işlev için, follikül epitelinden kana geçmesi gerekir
• Tiroid bezinin kan akımı, dk da bez ağırlığının 5 katı kadardır
5
Tiroid Hormon Sentezi
•Tiroksin ve İyot:– Tiroksinin oluşumu için yılda 50 mg veya
haftada 1 mg iyot alınmalıdır
– Sofra tuzu, yaklaşık olarak 1/100.000'de oranında sodyum iyodür katılarak iyotlanır
•İyodürlerin Atılımı:– Ağızla alınan iyodürler sindirim kanalından
klorürle aynı şekilde kana emilir
– Normalde, iyodürlerin çoğu böbreklerden hızla atılır, ancak 1/5’i tiroid bezi tarafından alınıp, tiroid hormon yapımında kullanılır
6
Tiroid Hormon Sentezi
İyodür Pompası (İyodür Tutulması):• Tiroid hormon yapımında ilk aşama
iyodürlerin tiroidin hücrelerine ve foliküllere taşınmasıdır
• Tiroid hücresi bazal zarı iyodürü aktif olarak hücreiçine pompalar
• İyodür pompası, iyodürü kandaki düzeyinin 30 katı kadar yoğunlaştırır
• TSH, iyodür pompasını uyarır
7
Tiroid Hormon Sentezi
•Tiroglobulin Oluşumu:– Tiroid hücreleri ER ve Golgi aygıtı,
tiroglobulin molekülünü sentezleyip follikül içine salgılar
– Her tiroglobulin 70 tirozin içerir ve bunlar tiroid hormonlarını oluşturmak üzere iyotla birleşirler
– Bu yüzden tiroid hormonları tiroglobulin molekülünün içinde oluşur
8
Tiroid Hormon Sentezi• İyodürün Oksidasyonu:
– Tiroid hormon oluşumunda ilk aşama, iyodürün β-şeklinde okside iyoda dönüşümüdür
– Bu oksidasyon, peroksidaz ile sağlanır ve bu enzim hücrenin apikal zarında bulunur
– Peroksidaz kalıtsal yokluğu söz konusu ise, tiroid hormon sentezi bozulur
9
Tiroid Hormon Sentezi
Tiroid Hormonlarının Yapımı:• İyodürün tiroglobulinle bağlanması ile tiroglolobulin organikleşir
•Okside iyot, doğrudan tirozine bağlanır. Bunu gerçekleştiren iyodinaz enzimidir
•Tirozin önce monoiyodotirozine (MİT), sonra diiyodotirozine (DİT) iyotlanır
•Eşleşme reaksiyonlarının ana ürünü tiroksindir
•Ayrıca bir molekül MİT bir molekül DİT ile birbirine bağlanır ve T3 oluşturur, bu da depolanmış hormonun 1/15’i kadardır
10
Tiroid Hormon Sentezi
Tiroglobulinin Depolanması:• Tiroid bezi, büyük miktarlarda hormon depolar
• Her bir tiroglobulin molekülünde 30 T4 ve az sayıda T3 bulunur
• Foliküldeki tiroid hormon deposu ihtiyacı 2-3 ay karşılar
11
Tiroid Hormon Sentezi
T3 ve T4’ün Serbestlenmesi:•T4 ve T3 önce tiroglobulinden ayrılır sonra kana serbestlenir
•Tiroid hücre apikal yüzeyi yalancı ayaklar uzatır
•Bunlar hücrenin apeksinden içeri giren pinositik vezikülleri oluşturur
•Daha sonra lizozomlar bu veziküllerle birleşerek sindirim veziküllerini oluştururlar
12
Tiroid Hormon Sentezi
• Proteaz enzimi tiroglobulini sindirir ve T4 ve T3 serbestleştirir
• Tiroglobulindeki tirozinin yaklaşık ¾’ü tiroid hormonu oluşturmaz, MIT ve DIT şeklinde kalır
• Bu moleküllerin deiyodinaz enzimi ile iyotları ayrılır ve tiroid hormonu oluşturmak üzere yeniden kullanılır
13
Tiroid Hormon Sentezi
T3 ve T4’ün Salgılanma Hızı: • Tiroid bezinden serbestlenen tiroid hormonlarının %93'ü T4, %7'si T3 tür
• Fakat sonra, T4’ün çoğu ilave T3 oluşturmak üzere yavaşça deiyodine olur
• Bu yüzden sonuçta kullanılan temel hormon T3 tür T3 ve T4’ün Dokulara Taşınması:
• Kana girince tiroksin ve triiyodotironinin çeşitli plazma proteinleriyle birleşir
• Temel olarak da tiroksin-bağlayıcı globulin (TBG) ile bağlanırlar
14
Tiroid Hormon Sentezi
15
Tiroid Hormon Sentezi
•Proteinlerle bağlı olduklarından tiroid hormonları dokuya yavaş serbestlenir
•Kandaki T4’ün ½’si 6 günde bir hücrelere serbestlenirken, T3’ün ½’si 1 günde serbestlenir
•Doku hücrelerinde hormonların her ikisi de hücreiçi proteinlerine bağlanır
•Böylece, tiroid hormonları bu kez hedef hücrelerde depolanır ve günler-haftalar içinde yavaş kullanılır
16
Tiroid Hormonlarının Etki Süreleri
•Tiroksin enjeksiyonundan sonra, 2-3 gün BMR’de bir değişiklik gözlenmez, bu latent dönemi gösterir
•Aktivite 10-12 günde maksimal değere ulaşır
•Aktivitesinin bir kısmı ise 6-8 hf devam eder
•T3’ün etkisi T4’den 4 kat hızlı oluşur.
•Latent dönemi 6-12 saat kadardır ve en yüksek aktivite 2-3 günde oluşur
•Bu hormonların etkilerinde gecikmenin nedeni plazma proteinleri ile bağlanmalarıdır
17
Tiroid Hormonlarının İşlevleri
• Tiroid hormonunun genel etkisi birçok genin çekirdekte transkripsiyonunu sağlamaktır
• Bu yüzden, enzim proteinleri, yapısal proteinler ve taşıyıcı proteinlerde önemli bir artış olur
• Vücudun her tarafında işlevsel aktivitede genel bir artış görülür
• Genetik etkiden önce T4’den, T3 oluşturmak üzere bir iyodür uzaklaştırılır
• Reseptörlere bağlanan tiroid hormonlarının %90'dan fazlası T3’dür
18
Tiroid Hormon Reseptörü
• Tiroid hormon reseptörleri DNA ipliklerine bitişiktir ve DNA’daki özgül cevap elemanlarında Retinoid X reseptörü (RXR) ile bir heterodimer oluşturur
• Aktive reseptörler transkripsiyon işlemini başlatır
• Sonra mRNA oluşur ve protein oluşturmak üzere ribozomlarda RNA translasyonu gerçekleşir
• Tiroid hormon etkilerinin çoğu yeni proteinlerin enzimatik ve diğer işlevlerine bağlıdır
19
Tiroid Hormon Etki Mekanizması
20
Metabolik Aktiviteye Etkisi
• BMR %60-100'ü oranında artabilir
• Protein sentez ve katabolizma hızında artış gözlenir
• Genç kişilerde büyüme hızı büyük oranda artar
• Zihinsel işlevler hızlandırılır ve diğer endokrin bezlerin aktivitesi artırılır
• Hücrelerde mitokondrilerin sayısı ve büyüklüğü artar
21
Metabolik Aktiviteye Etkisi
•Tiroid hormonlarına cevap olarak artan enzimlerden biri Na+-K+
ATPaz'dır
•Bu enzim enerji kullandığından ve vücutta ısı üretimini artırdığından, tiroid hormonunun metabolik hızı artırma mekanizmalarından biridir
22
Büyümeye Etkisi
•Hipotiroid olanlarda büyüme hızı geri kalır
•Hipertiroid olanlarda ise aşırı iskelet büyümesi gözlenir
•Ancak epifizler erken yaşta kapanır ve boy uzamaz
•Tiroid hormonu fetal hayatta ve doğumdan sonra beynin büyüme ve gelişmesini sağlar
•Tiroid bezi olmayan çocukta zihinsel gelişim yetersizdir
23
Diğer Etkiler
Karbonhidrat Metabolizmasına Etkisi:•Tiroid hormonu, glikozun hücreye alımında, glikolizde, glikoneojenezde, sindirim sistemi emilimde ve insülin salgısında artmaya neden olur
•Bütün bu etkiler, metabolik enzimlerde artışın bir sonucudur
Yağ Metabolizmasına Etkisi:•Lipitleri yağ dokusundan mobilize eder, vücuttaki yağ depolarını azaltır (lipolizis)
•Plazma yağ asidini artırır ve oksidasyonunu hızlandırır
24
Diğer Etkiler
Plazma ve Kc Yağlarına Etkisi:•Hipotroidi, kolesterol, fosfolipit ve trigliseritlerin plazmada artmasına ve kc’de aşırı yağlanmaya yol açar
•Plazma kolesterolündeki artış ileri derecede aterosklerozla birliktedir
•Tiroid hormonu kolesterolün safrayla salgılanma hızını ve feçesle kaybını artırır
•Ayrıca, kc de LDL reseptör sayısını artırır
25
Diğer Etkiler
Vitamin Gereksiniminin Artması:• Tiroid hormonu birçok enzimin miktarını
artırır
• Vitaminler ise koenzimlerin yapısına katıldığından dolayı vitamin gereksinimini artırır
• Bu yüzden hipertiroidide, bir vitamin yetersizliği oluşabilir
26
Diğer Etkiler
Bazal Metabolik Hızın Artması:• Tiroid hormonu vücudun bütün
hücrelerinde metabolizmayı artırır
• Aşırı miktarlardaki hormon, BMR yüzde 60-100'ü kadar artırır
• Diğer taraftan, hipotroidide, BMR normalin yarısına kadar düşer
27
Diğer Etkiler
Vücut Ağırlığında Azalma:• Tiroid hormon düzeyinin çok
artması vücut ağırlığını azaltır
• Tiroid hormonu iştahı artırır ve bu da metabolizma hızındaki artışı karşılar
28
Diğer Etkiler
•Kan Akımı ve Kalp Debisinde Artma:– Vücut dokusunda vazodilatasyona ve böylece kan
akımında artışa neden olur
– Vücut fazla ısı nedeniyle, deride kan akışının artması kalp debisini de artarır (%60 kadar)
– Şiddetli hipotiroidizmde ise debi, %50'sine kadar düşer
•Kalp Hızında Artma: – Tiroid hormonu kalbin uyarılabilirliğini doğrudan
etkiler ve kalp hızını artırır
– Hastada tiroid hormonunun aşırı veya yetersiz olup olmadığını saptamak için bu bulgu önemlidir
29
Diğer Etkiler
•Kalbin Atım Gücünde Artma:–Tiroid hormonu enzimatik aktiviteyi artırması
nedeniyle, kalp gücünü belirgin şekilde artırır
–Bununla birlikte, tiroid hormonu fazla arttığında, protein katabolizması nedeniyle kalp gücü azalır
•Arteryel Basınç:–Hipertiroidizmde sistolik basıncın 10-15 mm
Hg artması ve diyastolik basıncın düşmesiyle, nabız basıncı sıklıkla artar
30
Diğer Sistemlere Etkisi
Solunum Sistemi:• Metabolizma hızının artması O2
kullanımını ve CO2 oluşumunu artırır
• Bu etkiler solunumun derinliğini ve hızını artıran bütün mekanizmaları uyarır
31
Diğer Sistemlere Etkisi
Mide-Barsak Hareketleri:• Tiroid hormonları, iştahta artışa ek
olarak, GI salgıyı ve mide-barsak hareketlerini artırır
• Hipertiroidizmde sıklıkla ishal gözlenir
• Tiroid hormon eksikliği kabızlığa yol açabilir
32
Diğer Sistemlere Etkisi
Kasların İşlevine Etkisi:•Tiroid hormonu kasların cevabını güçlendirir
•Ancak aşırı artarsa, katabolizma nedeniyle kaslar güçsüzleşir
•Hipotroidi ise kasların tembelleşmesine yol açar
•Hipertiroidizm ince kas tremoru ile ilgilidir
•Bu Parkinson hastalığındaki gibi kaba bir tremor değildir, çünkü saniyede 10-15 kez kadar hızlı bir frekansla oluşur
33
Diğer Sistemlere Etkisi
Merkezi Sinir Sistemi Etkileri:• Genel olarak tiroid hormonu beynin
gelişim hızını artırır
• Hipertiroidili kişilerde aşırı sinirlilik, kaygı, aşırı endişe ve paranoya gibi birçok psikonörotik eğilim gelişebilir
34
Diğer Sistemlere Etkisi
Uykuya Etkisi:• Hipertiroidili kişi sürekli bir yorgunluk
hisseder
• Ancak uyumakta güçlük çekerler
• Aksine hipotiroidizminde aşırı derecedeki uyku basması hissi (somnolens) bazen günde 12-14 saat kadar süren uyku görülebilir
35
Diğer Sistemlere Etkisi
Endokrin Bezlere Etkisi:•Tiroid hormonu, diğer endokrin bezlerin çoğunda salgıyı artırır
•Örneğin, tiroksin insülin salgısını uyarır
•Tiroid hormonu kemik yapımını artırır, bu nedenle PTH gereksinimi artar
•Glikokortikoidleri kc de inaktive eder
•Bu ise, ACTH artışına ve sonuçta adrenal bezden glikokortikoid salgılanma hızını artırır
36
Diğer Sistemlere Etkisi
Cinsel İşlevlere Etkisi:• Erkekte tiroid hormon eksikliği libido
kaybına, fazlalığı ise iktidarsızlığa yol açar
• Kadınlarda tiroid hormon eksikliği menoraji ve polimenoreye bazen de amenoreye neden olur
• Hipertiroidili kadında oligomenoreye sık rastlanır
37
Tiroid Hormon Salgısının Düzenlenmesi
TSH Hormonu:• Hipotalamus ve ön hipofiz bezinde
işleyen geribildirim mekanizmaları tiroid salgı hızını kontrol eder
• Tirotropin olarak da bilinen TSH, bir ön hipofiz hormonudur
• Bu hormon, tiroid bezinden T4 ve T3 salgısını artırır
38
Tiroid Hormon Salgısının Düzenlenmesi
•TSH’ın özgül etkileri:– Folliküllerde tiroglobulinin proteolizini
artırır ve tiroid hormonlarını kana serbestletir
– İyot tutulması için iyodür pompasını
aktivite eder
– Tirozinin iyotlanmasını artırır
– Tiroid hücrelerinin sayı ve büyüklüğünü, salgı aktivitelerini çoğaltır
– Hücreleri kübik şekilden silindirik şekle dönüştürür
39
Tiroid Hormon Salgısının Düzenlenmesi
TRH Hormonu:• TRH, ön hipofizden TSH salgısını artırır
• TRH, ön hipofiz hücre zarındaki TRH reseptörlerine bağlanır
• Bu, fosfolipaz C yi aktive eder
• Bunu Ca2+ ve DAG ikinci haberci ürünün oluşumu izler ve TSH’ın serbestlenmesi sağlanır
40
Tiroid Hormon Salgısının Düzenlenmesi
• Sıçanların birkaç hafta soğukta kalması, tiroid hormonunu %100, BMR’yi ise %50 artırabilir
• Kutup bölgelerinde BMR, normalin %15-20 üstüne çıkar
• Diğer taraftan, heyecan ve endişe TSH salgısında akut bir azalmaya sebep olur
• Çünkü bu durumlar metabolik hızda ve vücut ısısında artışa yol açarak ısı kontrol merkezinde zıt bir etki oluşturur
41
Tiroid Hormonunun Geribildirim Etkisi
• Kanda tiroid hormonu artması, ön hipofizden TSH salgısını azaltır
• Tiroid salgı hızı normalin yaklaşık 1,75 katına yükseldiğinde TSH salgısı sıfıra düşer
• Tiroid hormonu TSH salgısını, ön hipofiz bezine doğrudan etki ederek baskılar
• Bu geribildirim mekanizmasının amacı tiroid hormonlarının vücut sıvılarındaki düzeyini sabit tutmaktadır.
42
Antitiroid Maddeler
• Bu maddelerin en iyi bilinenleri tiyosiyanat, propiltiyourasil ve yüksek düzeyde inorganik iyodürlerdir
• Tiyosiyanat, hücrelere iyodür taşınmasının baskılar
• Tiroid hormon yetersizliği de TSH salgısını artırır ve büyümesine yol açar
• Böylece tiyosiyanatların kullanımı, bezin fazla büyümesine (guatr) neden olur
43
Antitiroid Maddeler
• Propiltiyourasil tiroid hormon oluşumunu azaltır.
• Propiltiyourasil (ve metimazol, karbimazol) iyot ve tirozinden tiroid hormon oluşumunu engeller
• Bunun mekanizması, peroksidaz enzim inaktivasyonuna bağlıdır
• Bu da glandüler dokunun gelişmesini uyarıp guatr oluşumuna neden olur.
44
Tiroid Hormon Salgısının Düzenlenmesi
•Kanda iyodürler yüksek düzeyde bulunduğu zaman bezin aktivitesi azalır
•Bu etki, iyodür tutulma hızını ve tirozinin iyotlanma hızını azaltır
•Tiroid hormonun kana salgılanması azalır
•Yüksek iyodür tiroid bezinin kanlanmasını azaltır
•Bu nedenle, tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılmasından 2-3 hafta önce kanamayı azaltmak için sıklıkla hastalara iyodür verilir.
45
TİROİD HASTALIKLARI
Hipertiroidizm:• (Toksik Guatr, Tirotoksikoz, Graves Hastalığı):–Tiroid bezi normalin 2-3 katına kadar büyür; hiperplazi oluşur
–Follikül hücre sayısı artar
–Ayrıca her hücre kendi salgılama hızını da birkaç kat artırır
–Radyoaktif iyot tutulmasıyla ilgili çalışmalar, bu hiperplastik bezlerin normalin 5-15 katı kadar TH salgıladıklarını göstermiştir.
46
Hipertiroidizm
•TSH salgısı azalır
•Bu hastalarda TSH ile aynı reseptörlere bağlanan otoantikorlar gelişir
•Bunlar cAMP de devamlı bir aktivasyon ile hipertiroidizme neden olur
•Bu antikorlara tiroid uyarıcı immünoglobulin (TSİ) adı verilir
•Hipertiroidizme neden olan antikorlar tiroid dokusuna karşı oluşan otoimmünitenin sonucu olarak gelişirler
47
Hipertiroidizm Tiroid Adenomu:•Hipertiroidizm bazen büyük miktarlarda tiroid hormonu salgılayan lokal bir adenom'un sonucudur
•Adenomun ilginç bir etkisi, tiroid bezinin geri kalan kısmının salgı işlevinin neredeyse tamamen baskılanmasıdır
•Çünkü salgılanan tiroid hormonu TSH yapımını baskılamaktadır
48
Hipertiroidizm•Hipertiroidizmin başlıca belirtileri:
Uyarılabilirliğin çok artması,
Isıya karşı dayanıksızlık,
Terlemenin artması,
Az ya da çok kilo kaybı,
Değişen şiddette ishal,
Kas zayıflığı,
Sinirlilik veya diğer psişik bozukluklar,
Aşırı yorgunluk fakat uyuyamama ve
Ellerde tremordur
49
Hipertiroidizm
50
Hipertiroidizmin Göz Bulguları Ekzoftalmi:•Hipertiroidizmde göz değişik derecelerde dışarı çıkar. Bu duruma ekzoftalmi denir
•Hastaların 1/3’de ekzoftalmi oluşur
•Uykuda göz kapakları kapanmaz, gözler zedelenir
•Korneada ülser gelişir
•Orbita arkası dokuların ödemi ve oküler kaslarda dejeneratif değişiklikler ekzoftalminin nedenidir
•Kanda göz kaslarıyla etkileşen otoantikorlar bulunur
51
Hipertiroidizm Tanısal Testleri
•Hipertiroidizm için doğru tanı testi, plazmada serbest tiroksin (sT4) miktarının ölçülmesidir
•Kullanılan diğer bazı testler ise şunlardır:– Ağır hipertiroidizmde BMR +30 ile +60'a kadar yükselir. Plazmadaki TSH miktarı ölçülür
– Tirotoksikozda, TSH salgısı büyük miktarlardaki T4 ve T3 tarafından baskılanır ve plazma TSH düşer
52
Hipertiroidizm Tedavisi
Cerrahi Tedavi:•Hipertiroidizmde en uygun tedavi, tiroidin büyük bir kısmının cerrahi olarak çıkarılmasıdır
•Ameliyattan önce hastanın hazırlanması için birkaç hafta propiltiyourasil verilir
•Daha sonra ameliyattan önceki 1-2 hafta yüksek doz iyodür verilerek bezin küçülmesi ve kanlanması azaltılır
53
Hipertiroidizm Tedavisi
Radyoaktif İyot Tedavisi:• Enjekte edilen iyodür dozunun %80-90'ı bir günde hiperplastik tiroid bezi
tarafından alınır
• Enjekte edilen radyoaktif iyot ile salgı hücrelerinin çoğu tahrip edebilir
• Hastaya genellikle 5 miliküri radyoaktif iyot verilir ve durumu birkaç hafta sonra yeniden değerlendirilir
54
Hipotiroidizm
•Hipertiroidizm gibi hipotiroidizm de çoğunlukla otoimmünite ile başlatılır
•Hastaların çoğunda tiroid bezlerinde önce "tiroidit" yani tiroid inflamasyonu oluşur.
•Bu, bezin giderek bozulmasına ve sonunda fibrozuna yol açar, tiroid hormonu salgısı azalır
•Tiroid guatrı denilen tiroidde büyümeyle seyreden birçok hipotiroidi tipleri vardır
55
Hipotiroidizm
İyot Eksikliğine Bağlı Guatr:• Dünyanın bazı bölgelerinde özellikle İsviçre Alpleri, Andlar ve ABD'nin
Göller Bölgesi’nde toprakta yeterli düzeyde iyot yoktur
• Bu nedenle bu bölgelerde endemik guatr oluştuğu görülmüştür
• İyot yokluğu hem tiroksin hem de triiyodotironin yapımını engeller
• Sonuç olarak bu aşırı miktarda TSH salgılanmasına yol açar
• Folliküller aşırı boyutlara ulaşır ve tiroid bezi normalin 10-20 katı kadar büyüyebilir.
56
İdyopatik Nontoksik Guatr
•İyot yetersizliği olmayan kişilerde de tiroid bezleri büyüyebilir
•Genelde hormon salgısı baskılanmıştır
•Bu hastalarda tiroid bezinin büyümesinin esas nedeni bilinmemektedir, ancak bunlar tiroidit belirtileri gösterirler
•Bu nedenle, tiroiditin hafif hipotiroidi oluşturduğu ve bunun da TSH salgısını artırdığı ileri sürülmüştür
•Bezlerde büyüme genellikle nodüler karakter gösterir
57
İdyopatik Nontoksik Guatr
•Tiroid hücrelerine yeterince iyot pompalanamaz
•Peroksidaz yetersizdir ve buna bağlı olarak iyodürler okside edilemez
•Tiroglobulin molekülünde, iyotlanmış tirozinlerin bağlanması yetersizdir
•Deiyodinaz enziminin yetersizdir
•Son olarak, bazı besinler (şalgam, lahana) antitiroid etkiye sahip guatrojenik maddeler içerirler ve TSH uyarımı yaparlar
58
Hipotiroidizm
•Hipotroidizme neden olan durumlar:–Tiroidit, –Endemik kolloid guatr, –İdyopatik kolloid guatr, –Radyasyon ile tiroid bezinin haraplanması–Tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması
59
Hipotiroidizm•Hipotroidizmde bulgular:
–Yorgunluk ve aşırı uyku hali, –Kas güçsüzlüğü, –Bradikardi, kalp debisi azalması, –Kan hacminin azalması, –Bazen kilo artışı, kabızlık, –Zihinsel yavaşlık, –Saç büyümesinde yavaşlama –Deride pullanma, –Boğuk bir ses gelişmesi–Miksödem
60
Miksödem
•Miksödem, tiroid hormon işlevinin hiç olmadığı hastalarda gelişir
•Hastada göz altı torbalanır ve yüz şişer
•Bu hastalıkta, kondroitin sülfat ve hiyalüronik asit artışı, interstisyel alanda aşırı doku jeli oluşumuna ve sıvı miktarının artmasına yol açar
•Aşırı sıvı, jel yapısı nedeniyle hareketsizdir ve ödem çukur (gode) yapmayan tiptedir
61
Hipotiroidizm
Hipotiroidizmde Ateroskleroz:• Tiroid hormon yokluğu kan kolesterol
miktarını ve ateroskleroz riskini artırır
• Bu da periferik damar hastalığı, sağırlık ve koroner arter hastalığı ile sonuçlanır.
62
Hipotiroidizm
Hipotiroidizmde Tanısal Testler:• Hipertiroidizm tanısı için tanımlanan testler hipotiroidizmde tam ters
sonuç verirler
• Kandaki serbest tiroksin düşüktür.
• Miksödemde BMR -30 ile -50 arasındadır
• Bir test dozunda TRH verildiğinde, TSH genellikle çok artar
Hipotiroidizmin Tedavisi:• Günde bir tiroksin tableti ile tiroid hormon aktivitesi sabit bir düzeyde
tutulabilir
• Miksödemli hastaların uygun tedaviyle 90’lı yaşlara kadar yaşaması mümkündür
63
Kretinizm
• Kretinizm, fetal hayat, bebeklik/çocukluk dönemindeki aşırı hipotiroidizm sonucu gelişir.
• Bu hastalık özellikle büyümede yetersizlik ve zihinsel gerilik ile tanımlanır
• Tiroid bezinin doğumsal yokluğu (konjenital kretinizm), genetik bir bozukluk veya iyot eksikliği nedeniyle (endemik kretinizm) ortaya çıkar
• Endemik bölgenin tüm halkının kreten olma eğilimi vardır
• Doğum sonrası birkaç hafta içinde tedavi edilmezse zeka geriliği düzeltilemez
• Bunun nedeni, bu kritik döneminde, MSS nöronlarında büyüme ve miyelinleşmesinin geri kalmasıdır
64
Kretinizm
• Kretinizmli çocukta iskelet büyümesi, yumuşak dokudan daha fazla baskılanır
• Sonuç olarak yumuşak dokular aşırı büyür ve kretinizmli çocuklar şişman, tıknaz, kısa boylu bir görünüm kazanır
• Bazen dil, o kadar büyür ki yutkunma ve nefes almayı engeller
• Bu durum bebeğin boğulmasına neden olabilir
65Teşekkürler