ticaret hukuku notları

8/8/2019 ticaret hukuku notlar

1/66

irketler Hukuku Ders Notlar

NSZ:

Yaptn hibir iddias yoktur,sadece birka kitap,makale ve Yargtay kararlar dorultusundakarlm ok genel anlamda bir almadr.zelliklerenci arkadalarma snavdan bir gn ncesindealmalar iin tavsiye edilebilir.

1.RKET KAVRAMI

1.GENEL AIKLAMA

A) GENS ANLAMDA RKET: bir giriimde,bir faaliyette,hukukiveya fiili bir durumda herhangi bir tarafta birden fazla kiinin bir

araya gelmesidir.B) DAR ANLAMDA RKET:kazan salamay hedef edinen kii vemal topluluudur.

2.RKET AKTNN UNSURLARI:irket bir akittir ki; onunla iki veya ziyade kimseler emeklerinive/veya mallarn mterek bir gayeye erimek iin birletirmeyiiltizam ederler. BK 520A)AHIS UNSURU:- en az 2 kii-kural olarak gercek yada tzel kii farketmez(istisnas varor.kollektif rktB)AKT UNSURU :- radelerin irket kurma noktasnda birlemesi lazm-ak veya zimn irade olabilir-irket aktinde karlkl ve birbirine zt menfaat yoktur ; ortakmenfaat vardr-kural olarak ekil art yoktur

*Bir irket ,TK da tarif edilen irketlerin mmeyyiz vasflarnahaiz degilse adi irket olarak nitelendirilir.C)SERMAYE UNSURU:- irketin kuruluu ve ileyii iin gerekli olan ve ortaklartarafndan taahht edilen ve parayla llebilen deerdir.-her ortak belli bir miktarda sermaye getirmek zorundadr.-zorunludur-irketin amacna gre sermaye tr de deiebilir.-mamelek kavramndan farkldr.D)MTEREK AMA UNSURU:-her ortak ayn amac gtmelidir.-derneklerden fark irketin amacnn iktisadi olmasdr- kural olarak kazancada zararada beraber katlacaklardr

istisna:irkete sadece meini getiren taraf akitte hkmbulunmak artyla zarara katlmaz.E)AFFECTO SOCETATS UNSURU:


2/66

-mterek amaca ulaabilmek iin gayret ,zen ve abaharcama anlamna gelmektedir.-tm irketlerde vardr ama oranlar farkldr.-hibir zaman tamamen ortadan kalkmaz

3)RKETLERN TASNF

A) TZEL KL BULUNUP BULUNMAMASINA GRE

Tzel kiilii olanlar Tzel kiilii olmayanlar

Adi irket donatma itirak Ticaret irketleri kooperatifler

*Tzel kiilik irketi kurucularndan bamsz halegetirir;alacaklya kar birinci derecede sorumlu olanirket tzel kiiliidir.

B)AHIS VEYA SERMAYE RKET OLMALARINA GRE1.AHIS RKETLERNN ZELLKLER- Bu tip irketlerde ahslarn kimlikleri nem tar.- irket akdi oybirliiyle deitirilir.- Ortaklardan birinin lm, iflas kstlanmas irketi sonaerdirir.- Aksi kararlatrlmas mmkn olmakla beraber;ortaklarngerek sermaye koyma gerek kar ve zarara katlma borlareittir.

- Rekabet yasa tm ortaklar iin geerlidir.- Ynetim/denetim/temsil tm ortaklar tarafndan ayn ldegerekletirilir.yani tm ortaklar ayr ayr ve tek balarnayapabilirler .2.SERMAYE RKETLERNN ZELLKLER- Bu tr irketlerde nemli olan ortaklarn kimlikleri yeteneklerideil, irkete getirdikleri sermayedir.- Her ortan kar ve zarara katlma hak ve ykmllklerisermaye paylaryla orantldr.- Ortaklar irkete getirdikleri sermaye pay ile sz sahibi olurlar.- Ynetim/denetim/ temsil kiiler tarafndan degil organlartarafndan kullanlr.

C)SERMAYE YAPILARINA GRE1SABT SERMAYEL RKETLER- Ortak taahht ettii sermaye oranyla sorumludur; yani 2cidereceden snrl sorumludur- irketin sermayesi esas akitte belirtilmek zorundadr.- Sermayede yaplacak deiiklik esas akdi deitirmezorunluluunu dourur.2DER SERMAYL RKETLER

- Ortak snrsz sorumludur.- irket alacakllarna kar ortaklar snrsz sorumludur.- Sermaye miktar belirli olmayabilir.- Sermayenin nemi i ilikide kendini gsterir.


3/66

3KAYITLI SERMAYEL RKETLER- Halka ak A. lerde vardr.- Esas sermayenin deitirilebilmesi iin GK ait olan bazyetkilerin YK ya devri suretiyle baz kolaylklar getirilmitir.

D)RKETN BORCU SEBEBYLE ORTAKLARIN SORUMLULUUNAGRE1.DORUDAN DORUYA-DOLAYLI SORUMLULUK - Muhim olan tzel kiiktir. Or: adi rt. Tzel kiilii yokturdolaysyla ortaklar direk olarak sorumludurlar2SINIRLI- SINIRSIZ SORUMLULUK - ahs irketlerinde ortaklar irket alacakllarna kar btnmalvarlklaryla yani snrsz sorumludur- Sermaye irketlerinde ortaklar ,alacakllara kar irketegetirmeyi taahht ettikleri sermaye kadaryla sorumludurlar.3AD- MTESELSL SORUMLULUK - Sermaye irketlerinde adi ahs irketlerinde ise mteselsilsorumluluk esastr.

AD RKET:- Tzel kiilii yoktur- ahs irketidir.- Deiir sermayeli irkettir.- Ortaklar irket borlarndan dolay birinci dereceden,snrsz vemteselsilin sorumludur

ANONM RKET- Ticaret irketidir.

- Tzel kiilii vardr.- Sermaye irketidir- Sabit sermaye irketidir- Ortaklar irket borlarndan dolay 2 derece snrl adi ekildesorumludur.

I.GENEL OLARAK

1.GR* AO, zel bor ilikilerindendir. BK 520 541* AO, hkmleri uygun dt lde ticaret ortaklklar vehenz tzel kiilik kazanamam dernekler hakknda dauygulanr.2.TANIM* 2 veya daha fazla kiinin emek ve/veya sermayelerinibirletirmek suretiyle , iktisadi bir amac gerekletirmek zerekurulan ortaklktr.* Tzel kiilii yoktur.

3.UNSURLARI* Akit unsuru: birbirine uygun irade beyanlar art / ak ve

zimni irade olabilir /akdin asli unsurlar hakknda ak yadakapal olarak ortak ama ve bu amacn gerekletirilmesi ereiaz-ok belirgin olmaldr* ahs unsuru: 2 den fazla olmal ayrca kural olarak gerek


4/66

yada tzel kii olmas fark etmez.* Katlma paylar: kiisel emek ,ticari itibar,para, sinaihaklar,tanmaz haklar vs.* Mterek gaye:eriilmesinde ortaklarn ortak yararlar bulunanson hedeftir.* Affecti societatis: ortak amacn kar veya zararn paylamakereine ynelmesi gerekir.yani gayeye ulaabilmek iin abasarfedilir.II.TZEL KLK * AO,da tzel kiilik yoktur.* Dolaysyla sorumluluk dorudan doruya ortaklara aittir.* tzel kiilii bulunmamasna ramen ticaret unvankullanabilirler.

III.GZL RKET* burda mevcut bir ticari iletmeyi ileten ile maddi adangerekli katky salayan kiiler mevcuttur.fakat d ilikilerdesermayeyi getirenin herhangi bir zellii yoktur.* Yani gizli ortak irket ilikisinde grlmemektedir.* D ilikide gizli ortak sorumlu yada temsilci olamayacanaramen,i ilikide bunlar gizli ortak tarafndanpaylalabilinecektir.* Herhangi bir irketin orta kendi payn irket ortaklar dndabakasyla paylat zamanda gizli irketten bahsedilir.

IV.UYGULANACAK HKMLER* Gizli irket hakknda BK520-541 hkmleri uygulanr

* Ayrca TK136-152 maddeleride AO iin kullanlabilir.AD RKETN KURULUU

1GENELAIKLAMA:* Kuruluu olduka kolaydr.

2.EKL* ekle tabi tutulmamtr. BK11 aktin shhati ,kanunda sarahatolmadka hibir kele tabi deidir.* Dolaysyla tescil ve ilanada gerek yoktur .* Fakat ortaklar kendi aralarnda ekil art koyabilirler;bu haldeirketin kurulabilebilmesi iin ngrlen ekil artgerekletirilmelidir. Aksi halde kurulmam saylr.* Ortaklarn irket kurma noktasnda irade beyanlar uyuuyorsairket kurulmu saylr.

3.SERMAYES.* Mterek amacn gerekletirilmesine elverili olmak artylakanuna kamu dzenine ahlaka adaba aykr olmayan her trl

ey adi irkete sermaye olarak getirilebilir.* Sermaye unsurunda dikkat edilecek husus: sermayenn fiilengetirilmesi degil onun taahht edilmesidir.4.KONUSU


5/66

* Herhangi bir ak hkm yoktur. O yzden genel hkmlerebaldr.* Yani kanuna ahlaka adaba kamu dzenine ve ahsi haklaraaykr olmamak artyla istenilen her ey olabilir* Bunlara aykr ise BK20 uyarnca butlan hkmleri uygulanr.

AD RKETN LEY1GENEL AIKLAMA:* Bu konuda kanun genellikle taraflarn iradelerine stnlktanmaktadr, dolaysyla ileyile ilgili olan hkmlerdzenleyici niteliktedir.

2AD RKETTE LK.* Ortaklarn,kanunun kendilerine tand serbestidenyararlanarak,kendi aralarnda geerli olacak hkmleribelirlemeleri ifade edilir.

A)sermaye taahht etme borcu* Sermaye: irketin kuruluu ve ileyii iin gerekli olan veortaklar tarafndan taahht edilen ve parayla llebilendeerdir.* Mterek amacn gereklemesi iin gerekli olan vastalarsalanmaldr.* Sermaye pay ayn olmak zorunda deildir.* Hangi ortan hangi oranda sermaye taahht ettii irketakdinde belirtilmelidir.

* Eger belirtilmemise btn ortaklar eit miktarda sermayetaahht ettii kabul edilir.BK 521/1* Mal hak emek sermaye olarak taahht edilebilir mlkiyet yadakullanma hakkda olabilir.* Mal:menkul ,tanmaz olabilir. Bu mallarn kullanm hakkdahiolabilir.* Mal dnda baz hakalr:alacak , sinai haklar olabilir.* Emek:sermaye irketlerinden farkl olarak emek de sermayeolarka getirilebilir...........* sadece emeini sermaye olarakgetiren ortak akte konulacak bir hkmle zarardan muaf tutulabilir.* D iliki asnda sermaye tr enmli deildir lakin; tmortaklar snrsz sorumludurlar.* * Adi irkette kural olarak elbirlii mlkiyeti hkmlerigeerlidir. Bylece ortaklarn ahsi alacakllar, alacaklarnortan irketteki tasfiye payndan alabileceklerdir. nkelbirlii mlkiyetinde ortaklarn paylar birbirinden ayrlmdeildir.B)Kara katlma ve zarar paylama: 3 yntemle belirlenir.* ncelikle adi irket esas aktinde bu konuda hkm olupolmadna baklr

* *sadece zarara yada sadece kara ilikin bir hkm mevcut isebu hkm dieri iinde geerli olur* akitte belirtilmise sadece emeini sermaye olarak getirenkimse zarara katlmayabilir.


6/66

* Akitte bu konuyla ilgili herhangi bir hkm yoksa sermayepaylar ne olursa olsun ortak kara ve zarar eit olarakkatlanacaktr.

C)irketin ynetimi1. genel aklama: ilikide ynetim = d ilikide temsil2. yneticilerle irket arasndaki ilikinin hukuki nitelii: kuralolarak vekalet hkmleri geerlidir. Yani yetkisi olmadanyneticilik yaparsa vekaletsiz i grme hkmleri uygulanr3. ynetim yetkisinin kapsam* Olaan iler:kural her ortak kendi bana irketi ynetebilirbunun aksi akitle yada ortaklar kurulu ile yaplabilir.* Olaan iler her ie gre deiebilir.liste verilmesi zordur.* * irkette ynetim yetkisi,genel kuruldan ayrlarak ortaklardanbir yada birkana verilmise; olaan iler bakmndan yneticiolmayan ortaklar yaplan bu ie kar itiraz dahi edemezler.* Olaanst iler: de irketi balayacak bir karar alnabilmesiiin ynetici olsun olmasn tm ortaklarn oybirlii gerekir.Ancak iin geikmesi dolaysyla irket nemli lde zarar vetehlike ile karlaacaksa oybirlii art uygulanmaz.4. Yneticinin hak ve ykmllkleria)haklar:* irketi ynetmek* ret talep etmek* Masraflarn talep etmekb)ykmllkleri* zen ve ihtimama borcu* vekil gibi sorumluluk

* verdikleri zararlarn tazmin ile giderilmesi* hesap vermek ve kar paylarn ortaklara datmak* irketin ilerin incelenmesine izin vermek

D)irketin denetimi* btn ortaklara emredici olarak inceleme hak ve grevitannmtr.* Bu hakkn ortadan kaldrlmasn dzenleyen bir hkmbelirtilmesi mmkn deildir.yaplrsa geersiz saylr.* Affectio societatisin uzantsdr.

E)Rekabet yasa* Btn ortaklarn, irketin amacna aykr veya irkete zararverebilecek ileri gerek kendi gerek bakalar hesabnayapmamas demektir.* hlali halinde;dier ortaklar u haklar talep edebilirler.* Uranlan zarar ve ziyann karlanmas* in adi irket hesabna yaplm saylmas* Yasaa uyulmamas halinde hakl sebep saylrsa irketin feshigerekebilir.

F)Ortaklar arasnda deiiklik1. yeni ortan girmesi:btn ortaklarn rzasna bal.payndevri halindede btn ortaklarn rzasna bal2. ortaklardan birinin irketten kmas:dierlerin izni art.(fesih


7/66

hakk verilebilir)3. ihra:kural olarak mmkn deildir. Hakl sebep gsterilerekkarlabilir.

3.AD RKETTE DI LKA.irketin temsili:3. kiilerle bir takm hukuki ilikilere girmektirve yneticilik grevinin bir uzantsdr.* Btn ortak ayr ayr ynetim ve temsil yetkisine sahiptir.* Yaplan ilemin irket adna yapldnn bildirilmesi.B Ortaklarn sorumluluu:kural olarak mteselsil birincidereceden snrsz sorumludur.Haksz fiilden kaynaklanan borlarda ise , haksz fiiligerekletiren ortak veya ynetici sorumludur.haksz fiil; irketadna yaplmsa bu halde ortaklarn mteselsil sorumluluugeerlidir.AD RKETN SONA ERMES

Ama birliinin ortadan kalkmas(kendiliinden)I.GENEL ACIKLAMAradi olarak

* Sona erme ile irketin mameleki tasfiye edilir.* irketin ileyii srasnda 3.kiilere kar stlenmi olantaahhtlerin bulunmas ve bu durumdayken irketin sonaermesi halinde ortaklarn taahhtleri devam edecektir. BK 541

II.SONA ERME SEBEBLER

A)Kendiliinden sona erme sebepleri1. mterek amacn elde edilmesi, veya elde edilmesininimkansz hale gelmesi2. ortaklardan birinin lm3. ortan tasfiye paynn haczi,ortan iflas veya kstlanmas4. akitte belirtilen srenin dolmas; sre dolamsna ramenirket devam ediyorsa irket artk sresiz hale gelmi saylr.B)radi olarak sona erme sebepleri1. ortaklar iradesiyle:kural olarak ortak iradesiyle sonaermez.istisnalar:* Akitte tek tarafl fesih hakknn tannm olmas* irketin belirsiz sreli olarak kurulmu olmas* irketin herhangi bir ortan yaam boyunca geerli olacahususu belirtilmise* Son iki fkrada belirtilen fesih taleplerinin iyiniyet lleriierisinde ve en az 6 ay nceden yaplmas gerekir.* Ortaklarn istemeleri halinde her zaman irketin feshine kararverilebilir2. Hakim iradesiyle:hakl sebep olarak belirtilen hallerdemahkeme tarafndan gerekten hakl bulunursa irketin sona

ermesi sz konusu olacaktr.III.RKETN TASFYES,


8/66

A)Genel aklama :irketin sona ermesiyle irkettasfiye srecine girer.tasfiye ileminin bitmesiyleortaklar arasindaki mterek gaye ortadan kalkar.Ve ilikisi sona erer.B)Tasfiye ilemini gerekletirecek olanlar* Ortaklar: bu durum olaanst bir durum olduuiin tm ortaklar birlikte (ynetici olup olmamamhim deil)* Tasfiye memurlar: akitle yada ortaklar kurulukararyla tasfiye memurlar belirlenebilir.tasfiyememurlar ortak yada 3.kii olabilir.* Mahkeme kararyla belirlenenler:ortaklar yadatasfiye memurlar yapmamsa mahkeme memurseer.C)Tasfiye ilemleri1.DI tasfiye: 3. kiilerin Adi irketlerle olanbalarnn ortadan kaldrlmasna ynelik aamayadenir* nce aktifler paraya evrilir.* 3.kiilerdeki alacaklar tahsil edilir.* Elde edilen para tasfiye masraflar ve 3. kiilereolan borlar iin harcanaktr.2. tasfiye :* D tasfiye aamasnda irket borlar tamamendenmi ve elde para kalmsa i tasfiyeye geilir* Btn aktiflerin ve mallarn paraya evrilmiolmas dolaysyla bakiye para ncelikle ortaklarngetirmi olduklar sermaye paylarnn iadesi iin

kullanlr.* Ortaklardan biri bir eyin mlkiyetini sermayeolarak koymusa; o eyi tasfiye srasnda aynen gerialamaz.ortak o eyesermaye olarak konulurkenne tutarda deer biilmise ; o deeriisteyebilir.konulan eye deer biilmemise o eyino tarihteki deeri tayin edilir.,o deer istenir.* Ortak ortakla bor vermise ; bu konudaki talebiortak olarak deil alacakl olarak sz konusuolacaktr.yani ortakln borlar denirkendenecektir.

a)kar elde edilmise:ortaklarn getirmi olduklarsermaye paylarnn denmesinden sonra tasfiyeyapanlarn elinde hala para kalmsa kar eldeedilmi saylr.bu durumda 3 ihtimal vardr* irket akdine baklr: karn nasl paylalacahususunda akitte herhangi bir hkm varsa ouygulanr. Fakat akde konulan karn paylalmas ileilgili husus ar dengesizlie yol amamaldr yan

aslan pay art geersizdir.* Akitte hkm yoksa kar eit olarak paylalacaktr.* Sadece kar yada sadece zarar hakknda hkmkonulmusa ayn hkm dieri iinde geerli


9/66

olacaktr.b)zarar edilmise :tm aktifler paraya evrilmesineramen halen denmeyen borlar varsa irketzarardadr* ahs irketi olduu iin ortaklar katlanmakzorundadr.* denmeyen borlar ortaklarn ahsimalvarlklaryla karlanlr.

IV)ZAMANAIMI,* Bir irket akdine dayanan ve ortaklar arsnda veyairketle ortaklar arasnda alm bulunan btndavalar ile bir irketin mdrleri,temsilcilerimurakplaryla irket ve ortaklar arasndaki davalar5 yllk zamanamna tabidirler.

I.TANIMI: Kollektif rt. 2 veya daha ok gerek kiitarafndan bir ticari iletmeyi mterek ticaretunvan altnda iletmek amacyla kurulan ve irketalacakllarna kar ortaklarnn tmnnsorumluluu snrsz olan tzel kiilie sahip ticaretirketidir.* Ticari iletme iletilmesi: mesela esnaf iletmesiolmaz* Ticaret unvan kullanlmas:tm ortaklarn yadasadece brnn ad soyadyla irketin nevini gsteriribare r: Ahmet KILIN turizmcilik kolektif irketi

* Gerek kii ortaklardan olumas* Ortaklarn snrsz sorumlu olmas/2dereceden/3.kiiler acsndan aksi geersiz* Tzel kiilie sahip

II.KURULUUA.irket akdi* Yazl bir akit olmal* Bu yazl akdin 3 kiiler bakmndan da geerliolabilmesi iin tescil ve ilan edilmesi lazm gelir* Akdin muhtevas:* Ortaklarn kimlii , ikametgah ve tabiiyeti* irketin kollektif irket olduu :ortaklarn snrszsorumlu olduu belirtilse yeterlidir* irketin ticaret unvan ve merkezi* irketin faaliyet konusu: konu irketin ehliyetinibelirtir;konu dna kld vakit ehliyette ortadankalkar. Ayrca yneticilerin ynetim ve temsilyetkilerinin snrn da konu oluturur.,* Taahht edilen sermayenin miktar ve nitelii:emek de dahil her trl deer sermaye olarak

irkete getirilebilir.* Ortaklarnn irket akitinin altndaki imzalarnnnoterce onaylanmas* Tescil ile tzel kiilik kazanlr.ilan irketi 3 kiilere


10/66

duyurur.B.Kurulutan doan sorumluluk:* Akit yazl ama zorunlu artlar eksik ise adi irket* akit yazl ama tescil ilemi yaplmamsa iilikide kolektif irketd ilikide adi irket (nk tescil ilemi sadece 3kiiler iin yaplr.)

KOLLEKTF RKETN LEYI.Genel olarak:adi irkete benzer. Ortaklar tacirdeildirler.tacir irket tzel kiiliidir.ama vergimkellefi irket deil ortaklardr; ayrca ortan iflasda mmkndr.II. LK:TK 159 emredici hkmlere aykrolmayan her trl dzenleme geerlidir.

1.sermaye koyma borcu:* mal ve emek sermaye olarak konulabilir.* nemli olan bunlarn taahht edilmesidir.* Paradan baka bir deer sermaye olarakgetirilmise bunun para karl akittebelirtilmelidir.2.kara ve zarara katlma:* Ortaklar faaliyet sonunda kan olumlu olumsuzsonulara katlmak zorundadrlar dolaysyla dairket bilanosu kartlmaldr.1. ortaklar tarafndan belirlenmi ise

* akit ile belirlenmi ise o uygulanr fakat aslan payyasaktr uygulanmaz.* Paylatrc ile belirlenmi ise o belirler2. kanunda belirlenmi olma* kar ve zarar taksimine dair olan karar hakkaniyeteaykr olursa eer ; mahkemece iptal edilir. Bu haldekar ve zarara ortaklar eit olarak katlrlar* ayrca bu konuyla ilgili hibir hkm yoksa da eitolarak katlrlar.3.ynetim:* hem hak hem de grevdir.(affectio socieatisinuzantsdr)* i ilikideki ynetim= d ilikideki temsil* ynetici ancak olaan ileri yapmayayetkilidir;olaanst iler tm ortaklarn katlm veoybirliiyle yerine getirilir.* Ynetim ekli:Adi irketteki gibidir :her ortak ayrayr ynetme yetkisine sahiptira)ynetim yetkisinin bir ortaa verilmesi:aa)akitle verilmise : adeta tek sz sahibi gibidir.* Dier ortaklarn yaplan ilemlere itiraz etme

haklar dahi yoktur. Bunun istisnalar vardr tabikibunlar hile, ar kusur ,kast* Ynetici dnda kalan ortaklar aralarndaanlaarak yneticinin yetkilerini snrlandramazlar.


11/66

nk yetki irket akdiyle verilmitir ve sadeceonunla snrlandrlabilir. Hakl sebep varsamahkemeyle snrlandrma yaplablr.* Ynetici dnda kalan ortaklar yneticiyiazledemezler.bb)ortaklar kurulu kararyla verilebilir..b)ynetim yetkisinin birka ortaa verilmesi* Olaan ilere ynetici olmayan ortak karamaz.* Kural: her ynetici tek bana ayr ayrynetebilir.aksi akitle dzenlenebilir.* Yneticinin yapt ileme ancak dier yneticileritiraz edebilir.ynetici olmayanlarn byle bir itirazhaklar dahi yoktur.c)ynetim yetkisinin ortak dnda bir bakasnabraklmas* Bu halde ticari mmessil sfatna haiz irketmdr seilir.4)denetim:* emredicidir her ortan denetleme hakk ve grevivardr akitle yada ortaklar kurulu kararylakaldrlamaz.5)rekabet yasa(TK172/I)*irketler hukukunda rekabet yasa hususu ahsirketlerinde tm ortaklar iin ;sermayeirketlerinde ise yneticiler iin geerlidir.Ortak dier ortaklarn rzas olmakszn;* rekabet yasa kapsamna giren bir ii kendihesabna bakas hesabna yapamayaca gibi

* ayni nevi ticari ii yapan baka irkete snrszsorumlu olarak katlamaz* ayn nevi ii yapan irkete de ynetici olarakkatlmaz.- Rekabet yasann ihlali sonucunda;(rekabetyasa kapsamna giren faaliyete izin izinoybirliiyle verilmelidir-verilmemi olmas veirketin istemesi artyla)* zararlarn tazmini* tazminat talep edilemiyorsa o iin irket adnayaplm saylmas* kendi adna deil 3 kii adna yaplmsa eldeedecei menfaatin irkete verilmesi* yukardaki 3 hal dnda bir de eer yaplan bufaaliyet hakl sebep tekil ediyorsa irketin feshiniistemek-zamanam* rekabet yasan rendikten sonra 3ay ve herhalde fiil ve ilemin yaplmasndan itibaren 1yllkzamanamna tabi olur..

III.DI LKA)Temsil* i ilikideki yneticiler d ilikide temsilci sfatnakazanabilirler. Fakat ynetici ve temsilci ayn kii


12/66

olmak zorunda deildir.* Mnhasr temsil iin grevlendirilen kimseleryoksa ynetici olarak seilenler ayn zamandatemsilci sfatna da haiz olurlar.* Temsil yetkisinin kapsam:irketin amacna dahilolan her trl i ve hukuki ilemi irket adnayapmak oluturmaktadr.yani irketin konusudur* Temsil yetkisinin snrlandrlmas: pasif temsilyetkisi asndan bir snrlandrma getirilemez.irketin konusu dahildeki hususlarda birsnrlandrma yaplamaz. Demek oluyor ki;ticarimmessil gibi snrlanabilir yani1. birlikte temsil::ticaret siciline tescil ve ilan edilmiolmas artyla;kolektif irketi temsil edebilmesi iinbirden fazla kimsenin imzasnn birlikte aranmasmmkndr.2. ube ile snrlandrma:ube ileriylesnrlandrlmas mmkndr ama tescil ve ilanarttr.B)Kolektif irkette sorumluluk1. irketin sorumluluu: tzel kiilii olmashasebiyle birinci derece sorumludur ayn zamandaahs irketi olmas sebebiyle ortaklarndasorumluluu vardr* irket alacakllarna kar sorumluluk: alacakllarakar esas sorumlu irket tzel kiiliidir lakinirketin tzel kiilii vardr(irket tacirdir)* ortaklarn ahsi alacakllarna kar

sorumluluk:irketteki pay da ortan ahsi malvarlolduu iin , takip pay dolaysyla irketeynetilebilecektir....../..... irketin sorumluluutakibe maruz kalan ortan pay kadarolacaktr...../..... ortan ahsi alacakls ortan karpay yada tasfiye pay zerinde takip yapabilir fakatncelikle kar payna ynelmelidir..../.....kar payyoksa irketin feshi istenip tasfiye payna ynelinir.2. irket borcundan dolay ortan sorumluluu:ortak 2.derecen /snrsz/ve mteselsilin sorumludur.a)bazen irket sona ermeden de ortan ahsimalvarlyla irket alacakls tatmin edilebilir.buhaller;* Alacakl birinci derecede sorumluluun artlargereklemeden ortaklarn mallar zerinde ihtiyatihaciz koydurtabilirler* flas messesesi kural olarak tacirler iingeerlidir. Ama kolektif irket ortaklar her ne kadartacir olmasalar da iflasa tabidirler.b)ortaklarn birinci dereceden sorumlu olmalar* irkete kar yaplan takibin semeresiz kalmas

r:irketin haczi kabil malnn bulunmamas,irketinaciz vesikasnn bulunmas bv.* irketin sona ermesi3 sorumluluun hukuki nitelii:


13/66

* ortaklarn sorumluluu snrsz vemteselsilindir.aksinin kararlatrlmas* aksinin kararlatrlmas 3 kiiler asndan anlamifade etmez sadece ortaklarn kendi i ilikileriniilgilendirir.

IV KOLEKTF RKETN SONA ERMESSona erme sebebinin gereklemesiyle irket tasfiyeaamasna geer.irketin tzel kiilii devam edersadece yetki / ama snrlanr / deiir.A.irketin kendiliinden sona ermesi1. irket amacnn gereklemesi2. irket amacnn gereklemesinin imkansz halegelmesi3. ortaklardan birinin lm; miraslar ilgi hkmedikkat et TK1954. ortaklardan birinin iflas; dier ortaklar aksikararlatrlmamsa mflisi ortaklktankarlabilirler.5. ortaklardan birinin kstlanmas6. sreli irketlerde srenin dolmas7. irketin iflas8. sermayenin 2/3 kaybedilmesi; oybirliiyle irketindevam salanabilirB)radi sona erme sebepleria)ortak iradesiyle (6 ay nceden feshi ihbaryaplarak)1. irketin belirsiz sreli olarak kurulmas

2. irketin ortaklardan birinin hayat boyunca geerliolarak kurulmu olmas3. bir ortaa tek tarafl fesih hakk verilmesi

b)mahkeme iradesiyle1. ortaklarn talebiyle(hakl sebep varl halinde2. Ortan ahsi alacaklsnn talebi* Alacakl alacan ortan ahsi malvarlndanyada irketteki kar payndan;elde edememise* Srenin dolmas zerine irket uzatlm ise ahsialacakl mahkemeye bavurabilir.

V KOLEKTF RKETN TASFYES* Sona erme sebeplerinden herhangi biriningereklemesiyle irket tasfiye srecine girer.* Tzel kiilik devam eder ;ama irketin amackonusu deiir snrlanr* Ortakln ynetim ve temsil yetkileri tasfiyememurlarna braklr* Tasfiye memurlar - akitle yoksa -ortaklar kurulukararyla yoksa -mahkeme kararyla yoksa -tm

ortaklardr.* Tasfiye ilemleri ayn adi irketteki gibidir.


14/66

Adi irket Kolektif irket

Gaye : her trl iktisadi ama ticari iletme iletmeOrtaklar : gerek /tzel kii olabilir sadece gerekkiiler olabilirKiilik : tzel kiilii yoktur tzel kiilii vardrSorumluluk : ortaklar snrsz mteselsilin,dorudandolayl snrsz mteselsilinekil art : yok yazl akit noter onay tescil ve ilan

I.TANIM:Ticari bir iletmeyi bir ticaret unvan altndailetmek amacyla kurulan ve irket alacakllarnakar ortaklardan bir ve birkann sorumluluununsnrsz ve dier ortaklarn sorumluluu muayyen birsermaye ile snrl olan irkete denir.Komantide snrsz komanditer snrl

II.KURULUU:kolektif irkete atf yaplmtr. yazlakit tescil ilan - aktin ierii imza noterIII. LK:* Ynetim hakk komantide ortandr. Komantiderortan sadece olaanst ilerde oy hakk vardr* Kar /zararda komanditer ortak getirdii sermayekadar sorumludur.* Denetim hakk kural olarak komantide ortanelindedir.

* Komantide ortak rekabet yasana tabi olmasnaramen komanditer ortak tabi deildir.IV.DI LK* Temsil yetkisi kural olarak komantide ortaa aittir.V.SONA ERME* Kolektif irkete atf yaplmtr.* Tasfiye aamas da kolektif irket gibidir yani adiirket gibidir.

GENEL OLARAK A.TANIMI: A, bir unvana sahip ,esas sermayesimuayyen ve paylara blnm olan ve borlarndandolay yalnz mamelekiyle mesul olan,ayrcakuruluta en az 5 kiiden oluan ortaklarnsorumluluunun,taahht ettikleri sermaye paylarile snrl olan irkettir.

B.UNSURLARI:1. Ticaret unvan:* irketin konusu

* Ve irketin Nevini gstermelidir2. sermaye ve zellikleri* esas sermaye: sermaye esas akittebelirtilmelidir......../......ortaklarn irket alacakllarna


15/66

kar sorumluluklarnn azami snrn tekileder....../...... sermaye deiiklii =akit deiiklii* muayyen sermaye:taahht edilen sermayetoplamdr..../.... kuruluun gerekleebilmesi iinngrlen asgari miktarn(2002/mart50milyar)ortaklar tarafndan taahht edilmeli* paylara blnm sermaye:* her ortan oy hakk temsil ettii temsil ettii payagre belirlenir.(imtiyazl pay ile oydan yoksun payistisnalar hari)* GK. Alnacak kararlarn grlmesi srasndanemli olan ortak says deil pay saysdr.* Her pay iin 1 hisse senedi karlmak zorundadeildir.* Nama yada hamiline yazl pay olmasmmkndr.* Oy hakk paya,pay ise hisse senedine baldr.* Kar pay/tasfiye pay =sermaye paydr.3. Tzel kiiliinin bulunmas:irket esas akdininticaret siciline tescil edilmesiyle A hak veyetkilerini kullanmaya balar4. irketin btn malvarlyla sorumlu olmas:irketalacaklsna kar sorumluluun snrn irketin tmmalvarl oluturur.... fakat esas sermaye ilemalvarl birbirinden farkl iki kavramdr* esas sermaye:ortaklarn sorumluluunu tespitetmeye yarar ve akitle belirtildii iin sabittir* malvarl :srekli deiir.irketin performansna

gre deiir5. Ortaklarn snrl sorumlu olmas:* ortaklar sadece getirmeyi taahht ettiklerisermaye ile sorumludurlar* taahht edilen sermaye,irkete getirilmi iseortan sorumluluu ortadan kalkar.6. her trl iktisadi ama ve konuda faaliyetgsterebilme* irketin asl amac ortaklara kar pay datmaktrbu yzden de iktisadi faaliyette bulunmakzorundadr.* Bu amaca ulaabilmek iin irketin faaliyet alanlaresas akitte belirtilmek zorundadr;nk irketin veirket organlarnn ehliyeti, irketin konusudur.konudna klrsa,ehliyet kalmam saylr ve yaplanilem balayc olmaz.* ktisadi olmak, kanuna,kamu dzenine,ahlaka veadaba aykr olmamak artyla her trl ey irketinkonusunu tekil edebilir.

ANONM RKETN KURULUUI.GENEL AIKLAMA* Ani ve tedrici olmak zere iki ekilde kurulur* Taahht edilen sermaye pay niteliine gre ise


16/66

nakdi ve mevsuf ekilde kurulur* A.nin kurulabilmesi iin sanayi ve ticaretbakanlndan izin alnmaldr.AN kurulu : esas aktin hazrlanmas----imzalarnnoterce onaylanmas----STBakanlndan izin----tescil ve ilan

TEDRC kurulu:esas aktin hazrlanmas--- imzalarnnoterce onaylanmas---STBakanl izin alnmas---halka mracaat---kurulu genel kurul yaplmas---tescil ve ilan

II.KURULU EKLLERA)AN KURULU1. Esas akdin hazrlanmas* ekli : yazl akit olmal-esas akit irketinanayasasdr..../... akdin imzalanmas ykmllsadece kuruculara aittir,irkete sonradankatlacaklarn byle bir ykmll yoktur.* Noter tasdiki:kurucularn imzalarnn noterceonaylanmas gerekir* Kurucu says: en az 5 kii tarafndan kurulabilir.* Akdin muhtevas:akdi kural olarak kurucularhazrlar,GK. Deitirir* irketin ticaret unvan ve merkezinin bulunduuyer:unvan Trke kelimelerden olumaldr ,unvanfaaliyet konusu gsterecek ekilde tespitedilmelidir,geree kamu dzenine aykr

olmamaldr,kanuna gre merkezin ehri belirtilmiolsa kafi.* irketin konusu ve amac :ehliyetin snrn tespitedebilmek iin gereklidir. Ama genel ifadelerlebelirtilebilir ama konu ak olarak ifadeedilmelidir.esas akitte yazlacak konular ticaretunvannda gsterilen konularla snrldr.* Sermaye tr ve miktar :esas sermaye mi yoksakaytl sermaye mi belirtilmelidir.her ortan ismi vetaahht ettii miktarda esas akittebelirtilmelidir..../.... mevsuf kuruluta katlmapaylarnn trleri,bunlara biilen deer* Pay adeti ve her payn itibari deeri :irketsermayesinin ka paya blnd ve her payn kaliralk sermayeyi temsil ettii belirtilmelidir. Budeer onun itibari deeridir* Sermaye paynn denme ekli ve artlar :taahhtedilmesi kafi olan sermayenin irkete ne zamangetirilecei belirtilmelidir....../.....teblie gre n3 ayda ,tamamn ise 3 yldagetirmelidir...../.....irket,ierisinde tanmaz

mlkiyeti irkete sermaye pay olarak getirmetaahhdn ieren esas akde dayanak gsterip;tektarafl talepte bulunarak tapu da tescilinyaplamasn isteyebilir.


17/66

* Ynetici denetilerin seim usulleri haklar yetkilerive grevleri :ilk ynetim kurulu yeleri ve denetilerbelirtilmek zorundadrlar.../...kural olarak irketinbor altna girebilmesi iin en a z 2 YK. yesininimzas yeterlidir.bunun aksi belirtilmek isteniyorsaakde yazlmal.* GK.toplantlarnn yaplmasna ilikin ekil veartlar: zorunlu unsur deildir* irkete ait ilanlarn ne ekilde yaplaca:* Sreli irketin sresi :belirli sre isteniyorsa bubelirtilmelidir.* Para dndaki sermayenin deeri :bilirkiitarafndan llp akte yazlmaldr.* Kuruculara YK.yelerine ve dier ahslarasalanacak zel menfaatler: zorunludeildir.menfaat salanmak isteniyorsa mutlakabelirtilmelidir.2. Sanayi ve ticaret bakanlndan izin alnmas* Bakanlk hukuki ve iktisadi inceleme yapar* zin verilmezse idari yarg yoluna bavurulur.(genelde bakanlk izin verir)3. Ticaret siciline tescil ve ilan:* irket merkezinin bulunduu yerdeki ticaretsiciline tescil edilir.bylece tzel kiilikkazanlr.Trkiye ticaret sicili gazetesinde ilan edilir.

B)TEDRC KURULU (uygulamada fazlarastlanmaz;zellikle halka arz ksm ani kurutan

fark oluturur)1.Esas aktin hazrlanmas* ekli : yazl olmaldr,btn ortaklarn aktiimzalamalar art deildir;kurucularn imzalaryeterlidir. Ayrca kurucularn imzalarnn noterceonaylanmas arttr.* Esas aktin muhtevas:* Ani kurula ayn olan hususlar* irketin ticaret unvan ve merkezin bulunduu yer* Konu ama* Sermaye tr ve miktar* Pay adeti ve itibari deeri* Sermaye paynn denme ekli ve artlar(sadecekurucu ortaklarn taahhtleri iin* GK.toplatsnn yaplmasna ilikin ekil ve artlar* irkete ait ilanlarn ne ekilde yaplaca* Sreli kurulmu ise irketin sresi

* Ani kurulutan farkl olan hususlar* Sermaye taahhd :sermayenin tamam kuruculartarafndan taahht edilmez;%10 ksm temin

edilmeli,denmelidir. Halka alma aamasnda3.kiilerin para dnda sermaye getirmelerimmkn deildir.* irketin ynetici ve deneticilerin seim


18/66

usul,haklar yetkileri ve grevleri:ilk YK.yeleriesas akitle belirtilmek zorunda deildir,nkkurulu GK.da seilebilir.2.STB. zin alnmas3.Halka mracaat edilmesi* Kurucular tarafnda taahht edilmeyen sermayepaylarn 3. kiiler tarafndan satn alnmassalanmak amacyla yaplr.* Halka bavurmadan nce SPK.ya bavurmakgerekmektedir;bylece ihra edilecek senetlerkayda alnr* Ortak olmak isteyen ,paylarn karlnntamamn ve nakit olarak yatrmak zorundadr;birbaka deyile ayn karl sermaye taahhd halkaarz aamasnda geerli deildir.* Ayrca SPK. Satlamayan paylarn paysahipleri,kurucular veya arac kurumlar tarafndanalnaca taahhdn ister.* Sat ilemi sonucu SPK.ya bildirilir.4.Kurulu genel kurul toplantsnn yaplmas* Tzel kiilik kazanlmadan yaplan butoplantda;hisse senetlerinin tmnn satldGK.kararyla onaylanr;seilmemise YK.yeleri vedenetiler seilir.* Toplant nisab:para olarak taahht edilensermayenin en az 1/2dir.ancak ayn sermayeyedeer bimek iin bilirkii seimi gerekletirilecekise gndemin bu maddesine ilikin olmak zere

toplant nisab 2/3 dr. ...../......ayn sermaye paylarkurulu GK.da toplant nisabnda dikkate alnmaz* Karar nisab:mevcut oylarn ounluudur.yanitoplant nisabndan farkl olarak ister ayn ister nakitsermaye taahht edilsin btn ortaklarn oy hakkvardr.* Oyda imtiyaz hakk;kurulu GK.da yoktur yani herpay =1 oy* TK294; gerekleecek olursa ikinci kurulu GK.

Yaplmaldr.5.ticaret siciline tescil ve ilan* Sicile tescil ile tzel kiilik kazanr.* Ticaret sicili gazetesinde de ilan edilir.

III.KURUDAN NCE YAPILAN LEMLER* Kurulu ileminin balamasndan itibaren ve tzelkiilik kazanlncaya kadar kurucular arasnda adiirket ilikisi vardr.* Bu adi irketin amac;A kurmaktr. Akdi ise Aakdidir.* Tzel kiilik kazanlncaya kadar irket adna

yaplan ilemlerin sorumluluu kuruculardadr. Tzelkiilik kazanldktan sonra 3 ay ierisinde irketkabul ederse sorumluluk irkete geer.


19/66

IV.KURULU LEMLERNDE EKSKLK BULUNMASIA)Yokluk:yokluk ve butlana yol aabilecekeksikliklerin bulunmas durumunda herhangi sreyebal kalnmakszn yokluun tespiti istenebilecekveya butlan davas alabilecektir.B)Fesih :STB. Feshi gerektiren sebeplerin kmasylafesih davas aabilecektir.V.RKETN KURULAMAMASI* Bu halde adi irketin varlndan bahsedilir fakatA.kurmak amacnda olan adi irketimiz amacnaulaamad iin adi irketin de infisah gerekir.(BK535/I)* Yaplan masraf ve irket kurmak iin girilentaahhtler dorudan kurucular zerine kalacaktr.VI.KURULUTAN DOAN SORUMLULUK A)Hukuki sorumluluk* Kurulu ilemleri dolaysyla dzenlenen vekullanlan belgelerin doru olmamas* Eer sermaye tamamyla taahht edilmemi yadayasal olarak denmesi gereken ksm denmemiolmasna ramen bu ykmllklerin yerinegetirilmi gibi gsterilmesi* Para d sermaye getirilmesi srasnda bunlarndeerinde hile yaplm olmas* Yukardaki 3 halde zarar gren pay sahipleri veirket alacakllar sorumlu olan kimselerin tmaleyhine sorumluluk davas alabilecektir.* Hkmolunacak tazminat irkete verilecektir.

* 2-5 yllk zamanamna tabidir.B)Cezai sorumluluk:geree aykr belgedzenlemek TCK da su olarak dzenlenmise cezaisorumluluklar da varANONM RKETN LEYI.GENEL AIKLAMA* ortak saysnn ok olmas,ortaklarn sorumluluunsnrl olmas ou ortan birbirini tanmamassebebiyle A organlar tarafndan ynetilir.* 3 adet zorun organ vardr : denetiler,ynetimkurulu,genel kurul* YK srekli organ niteliindedir.GK ise lzumolduu vakit ilev grr.II.ORGANLAR ARASI LK* Genel kurul:karar organdr;irket esas aktinideitirmek gibi nemli kararlar alr.* Ynetim kurulu:irket ynetimi ve 3. kiilere kartemsil ilevi vardr* Deneti :denetim organdr.

YNETM KURULU

I.GENEL AIKLAMA* Yasal ve zorunlu organ olup bulunmamas sonaerme sebebidir.* Ynetim ve temsil organdr


20/66


21/66

2. Oylama ekli* Ak oylama sistemi uygulanr* Vekaleten oy kullanlmaz* Her yenin 1 oy hakk vardr burda pay nemlideildir3. YK kararlarnn geersizlii hkmszl veiptali* YK yelerinin hkmszl ekil ve usulynnden kanunun dzenlemesine riayetedilmemesi halinde alnan karar yok hkmndedir* Alnan karar kamu dzenine kanunun emredicihkmlerine ahlaka aykr olursa veya imkanszolursa butlan hkmleri uygulanr.YK kararna kardava alamaz.4. Ynetim yetkisinin blnmesi ve braklmas* Daha sratle allabilmesi iin YK yetkilerini vegrevlerini yeleri arasnda paylatrlabilecei gibibu yetkilerin bir ksmn veya tamamndevredebilirler* Ynetim yetkisinin blnmesi:esas akitte hkmbulunduu srece yetkiler blnebilr* Ynetim yetkisinin devredilmesi:esas akitte hkmbulunmak artyla murahhaslara braklabilir.* Murahhaslar YK yesi ortak yada 3.kii olabilirler* GK yada YK atayabilir ama sadece GK azledebilir* YK a ait olan mteselsil sorumluluk murahhaslarageer.IV.TEMSL YETKSNN KULLANILMASI

* YK a mnhasran ait olan yetkilerdendir.* Esasen birlikte temsil kural geerlidir* Birlikte temsil :aksi akitte yer almamak artyla,3.kiilerle yaplan ilemin irketi balayabilmesi iiniki YK yesinin imzas yeterlidir.* Temsil yetkisin blnmesi ve braklmas* Blnme:ticari mmessile ilikin hkmler gibiblnmeler geerlidir. Yani temsil yetkisi sadece yeritibariyle blnebilir. r: sadece adana ubesi ..../...ayrca bu durum ticaret siciline tescil edilmelidir* Devredilmesi: murahhaslara braklabilir;esasakitte bulunmak zorundadr;yer veya birlikte temsilsuretiyle snrlama yaplabilir.

YNETM KURULU YEL

I.GENEL ACIKLAMA: dier ortaklardan farkl yetkigrev ve sorumluluklar vardr

II.HUKUK STATLER:A ile ye arasnda akitvardr.kural olarak bu akit vekalet akti olmasyla

beraber taraflar bunu hizmet aktine evirebilirler.III.YK YELNN ARTLARI* Pay sahibi olmak:arttr ama seilebilmek iin


22/66

deil;greve balayabilmek iin* Gerek kii olmak:reit ve mmeyyiz olmal* Fiil ehliyetine sahip olmal:nk kendi kiiliinem tamaktadr zaten srf bu yzden kendisinivekaleten oy kullanamazlar* Seilme engelinin bulunmamas: r:mflisolmamal devlet memuru olmamal* Tescil ve ilan: arttr.IV.YK YELNN KAZANILMASI1. GK kararyla : kural olarak GK seer , en fazla 3yl iin grev yaparlar2. Esas akitle :Ani kuruluta esas akitle YK yesiseilmesi arttr.3. Kamu Tzel kiisi tarafndan :esas akitte bukonuda hkm bulunmak ve irketin kamukonusunun kamu hizmeti tekil etmesi halinde r:

Trk telekomnikasyon A.4. Ynetim kurulu tarafndan:yelik sfatnkendiliinden sona erdiren sebepler (istifa,iflas,kstlanma ,ar hapis cezas) yada herhangi birekilde YK yesinin bu grevi son bulursa

YK,Kanunda ve esas akitte gsterilen nitelikleri haizbir kiiyi YK yesi olarak seebilir.Kooptasyon Adverilen be seim geicidir. nk en yakn zamandagerekleecek GK toplantsnda ,grevine devamedip etmeyecei belirtilecektirV.YK YELERNN GREVLER HAKLARI

YKMLLKLERA)GREVLER1. ye toplantya bizzat katlmaldr,vekaleten oykullanlmas mmkn deildir.2. ncelikli grevi YK toplantlarna katlmaktr.3. inceleme grevi de vardr. Kurulu ilemlerinyada kendinden nceki yelerin yapm olduklarilemlerin hukuka esas akde GK kararlarna uygunolup olmadn inceler . yolsuzlua rastlam yadahukuka esas akde GK kararlarna aykr bir hkmbulursa bunu denetilere bildirmek zorundadr.4. YK yesinin kendisini sorumluluktankurtarabilmek iin, ortaya kan yolsuz ilemdekusurunun bulunmadn ispat etmesi gerekir* Alnan YK kararna kar muhalif kalm ve bunuzapta iletmi olan yada mazereti sebebiyle YK toplantsna katlamam olan ye sorumlu olmaz.

B)HAK ve YKMLLKLER1)YK yelerinin haklara)idari nitelikte haklar:

* ynetime ilikin haklardr bunlarn bandaynetim ve temsil gelir r: toplantya armak.* GK kararlarna kar iptal davas amakb)mali nitelikte haklar:


23/66

* Esas akitte yer alan hkme ve genel kurul kararnabal olarak bir miktar parann talep edilmesihakkn veriri* Huzur hakk:YK toplantlarna katlan her yeyeverilir.../...her ye her toplant iin ayr ayralr..../....szlemede olmasa dahi ortan bu hakkvardr.* Kazan pay:esas akitte belirtilmesi suretiyle irketkar etmi ise net kardan yeye verilir.* kramiye :GK,baarl almalarndan dolay YK yelerine ikramiye ad altnda para verebilir.2)YK yelerinin ykmllkleri* Ynetim faaliyetlerine katlma ve incelemeykmll:inceleme ykmllsnrlandrlamaz,yani ynetim ve temsil yetkisimurahhaslara braklm olsa bile bu ykmllkdevam eder.* zen ykmll: irket menfaatine uygun birekilde dikkatli ve zen gstererek faaliyettebulunulmaldr. zen borcu objektiftir.yani dikkatlive basiretli bir yneticinin ayn artlar halindeseecei hareket tarzna uygun olarak dikkat vezen gstermelidir.* Sadakat ykmll :ticari srlarn daryaaktarlmamasn ifade eder.* Baz YK toplantlarna katlmama yk.:kendi yadayakn akrabalaryla ilgili karar alnacak YK toplantlarna katlamaz.

* Rekabet yasa:* YK yesinin yesi,irket konusuna giren ticariilemleri gerek kendi gerekse bakas hesabnayapmamasdr* YK yesi grev ald A ile ayn konuda faaliyetgsteren baka bir irkete snrsz sorumlu olarakgirmemesi gerekmektedir.* Rekabet yasandan sz edebilmek iin kusur artdeildir.* Meyyide olarak irkete baz seimlik haklarverilmitir* yeden uranlan zararn tazminini istemek* Yaplan ilemin irket adna yaplm saylmasnistemek,* 3.kii adn bir akit yaplmsa ,bu akitten doanmenfaatin irkete verilmesini isteme* azil suretiyle YK yelik sfatna son verilebilir.* 3 aylk ve 1 yllk zamanam sresi vardr.VI.YK YELERNN SORUMLULUUA.GENEL AIKLAMA* YK yelerinin yetkileri dahilinde yaptklar hukuki

ilemler den olduu kadar temsil grevini yerinegetirirken iledikleri haksz fiillerden dahi irkettzel kiilii sorumludur. Fakat irketin rcu hakkelbette vardr


24/66

* Dolaysyla irket tzel kiiliinin sorumsuzluuesastr.* Fakat ;YK yeleri irkete ,ortaa ve irketalacakllarna kar sorumluluu vardr.bu isealacak sorumluluk davasyla belirlenir.B.SORUMLULUUN NTEL* Sorumluluk irket ile YK ye arasndaki akittenkaynaklanmaktadr yani akte muhalefetten dolaydava alacaktr.* Kural olarak YK yeleri mteselsilinsorumludur;nk karar genelde kurul olarakalnyor.* stisna:ilgili ileme muhalefet edip, bunu zaptageirdikten sonra yazl olarak denetilere haberveren ile mazereti nedeniyle toplantya katlamayan

YK yelerin sorumluluuna gidilmez.* Kusur art aranmamtr.* Mteselsil sorumlu olduklar haller r:datlandenen kar paylarnn doru olmamas,tutulmasgereken ticari defterlerin mevcut olmamas,GK kararlarnn yerine getirilmemesi,* Mnferit sorumlu olduklar haller r:yetkininmurahhaslara braklm olmas,rekabet yasanihlal etmek,zen ve sadakat borcunaaykrlk,inceleme grevini yerine getirmemekC.SORUMLULUUN SONA ERMES1. Kusursuzluun ispat:2. ibra :GK tarafndan ibra edilmeleridir. bra

kararyla irket sorumluluk davas amaktansarfnazar etmi saylr.* Basit toplant ve karar nisab uygulanr yan toplant nisab oy ounluu karar nisab* Ortak ve irket alacakllarnn dava etme hakkdevam eder .

D.ZAMANAIMI* Davacnn sorumlular ve zarar renmesindenitibaren 2 yl ve fiilin gereklemesinden itibaren5yllk srenin gemesiyle zamanamna urar.* Ayrca yaplan ilem su tekil ediyorsa;bu suailikin zamanam sresi daha uzun ise o uygulanr.E.SORUMLULUK DAVASININ ZELLKLER* Davay aacaklarn banda irket gelir.irketin budavay aabilmesi iin GK adi nisapla alacakararlazm gelmektedir.* GK. nn bu karar almasndan itibaren 1 ayierisinde amaldr.* Ortaklarn,azln ve irket alacakllarnn dadavay ama hakk vardr.

* Azlk davay u ekilde aar.GK,YK yeleri aleyhinedava almayacan karar almsa ;azlk denetilerebavurur ve denetiler davay aar.* Ortak yada alacakl dava edecek olsa bile


25/66

hkmolunacak tazminatn irkete verilmesiniistemelidir.* Dava YK e kar almsa irketi denetilerynetir.* Dava hem YK hem de denetilere kar alrsamahkeme kayym atar.* Yerine getirilmemesi sebebiyle vergi dairesi zararuramsa ,uranlan zararlar yelerin ahsimalvarlndan karlanr.VII.YK YELNN SONA ERMES1. Kendiliinden sona erme sebepleri* flas* Hacir altna alnmas* Yasal niteliklerini kaybederse* Ar hapis,sahtekarlk emniyeti suiistimalhrszlk,dolandrclk sebebiyle ceza almsa2. karar- irade ile sona erme* Genel kurul azledebilir bu konuda gndemeballk ilkesi geerli deildir.* istifa

GENEL KURUL

I.GENEL AIKLAMA* Toplant ve karar mekanizmalarna btnortaklarn katlma hakk olan zorunlu organdr* Oydan yoksun pay sahibi ortakt ama GK da oykullanamaz

* GK karar organdr.* Yetkileri:dier zorunlu organlarn seilmesi,ibrakarar alnmas,kar pay datlmas esas aktindeitirilmesi yllk raporlarn onaylanmas gibinemli kararlardr* Olaan ve olaanst ekilde toplanr* GK karar esas akte kanuna ahlaka adaba vemktesep haklara aykr olamaz* nemli olan ekil artlarnn yerine getirilmemesihalinde yaplan GK toplants geersiz saylabilir.* ok seyrek toplanmasna ramen irketle ilgili ennemli kararlar alr.II.GK YETKLER* Yetkileri:dier zorunlu organlarn seilmesi,ibrakarar alnmas,kar pay datlmas esas aktindeitirilmesi yllk raporlarn onaylanmas gibinemli kararlardra)snrlar1. ilk snr irketin konusudur.ultra vires:Ticaretirketleri,Tzel kiilie sahip olup irket esas aktindeyazl iletme konusunun evresi iinde kalmak

artyla btn haklar iktisap borlar iltizam eder.2. ikinci snr:dier organlarn mnhasryetkileridir.Or:irketi temsil etmek3. imtiyazl paylarn farkllklarn ortadan


26/66

kaldramaz.4. aznlk haklar ve ortaklardan bireysel haklarnihlal edemez.or: azlk orann%10dan %25ekaramaz.III.GK TOPLANTILARIA)olaan GK:belli bir sre ierisinde zorunlu olaraktoplanmas gereken GKT.dr.1.zaman:Her hesap devresinin sonundan itibaren 3ay ierisinde(genelde mart aynda) ve an ylda birkez.2.toplant gndemia)gndeme ballk ilkesi:gndemin ortaklartarafndan nceden bilinmesi gerekir.gndemdnda yer alan konular mzakere edilmez.zorunlu2 gndem maddesi vardr- YK ve deneti raporlarnn okunmas- bilano ile kar-zarar hesab varsa irket kazancnndatlmas hakkndaki tekliflerin tasdiki reddi veyadeitirilerek kabul edilmesi- ayrca gerekli grlen dier hususlar da toplantgndemine alnabilirb)gndeme balln istisnalar.- Btn ortaklarn mevcudiyeti ve itirazlarnnolmamas- Kooptasyon (bkz syf16) hallinde hazr bulunanortaklarn ounluu ile gndeme alnarak yeni YK yesinin onanmas veya reddedilmesi- zel deneti secimi

- YK ye grev sresinin dolmas halinde seimmaddesi- YK deneti azli iin hazr bulunana ortaklarnounluuyla gndeme alnabilir.b)Olaanst GK: belli bir peryoda bal olmadangerekli grlen zamanlarda gerekleentoplantlardr.c)GK. Toplantsna arma yetkisi:- Kural olarak YK ve deneticilere aittir.- YK:karar alarak GK toplantya arr ve TK 330md uygulanr- Denetiler: GK toplantya arabilmesi iin YK nngrevini ihmal etmesi(zaman gelmesine ramentoplantya armazsa) arttr yada zorunlu ve acilsebep gereklemi olmal.- Azlk: TK ya tabi A lerde %10 luk sermayeyitemsil eden gruptur.( halka ak A lerde %20orannda paya sahip olan grup) bu oran esas akitledaha aaya ekilebilirken ykseltilemez.azlngerekeli yazl talebi zerine YK,GK y toplantyaarr. Yada madde ekletebilir.YK talebi

gerekletirmez ise azlk denetiye bavurur.d)GK. Y toplantya arma usul- Usule aykr gerekletirilen toplantlar geersizsaylr.


27/66

- arl GK: Esas akitle belirtilen ekilde aryaplmal,ortaklar bylece toplantdan vegndemden haberdar olur.- Trkiye ticaret sicili gazetesine toplant gndemiilan arttr.- arsz GK:btn ortaklarn yada temsilcilerinmevcudiyeti ve itirazn bulunmamas arttr.e)GK. Toplantlarnn yaplmas- Btn GK toplantlarnda hkmet komiseribulunmaldr.- Karar tm ortaklar(katlan katlmayan olumluolumsuz oy veren) balar.- GK. Toplantnsa katlacaklar : ortaklar-YK yeleri-denetiler- Oydan yoksun pay sahipleri GK ya katlamazakatlsa da oy kullanamaz.- Payda rehin hakk varsa malik oyda intifa hakkvarsa intifa hakk sahibi oy kullanr.- Deneti oy kullanamaz- Her trl tedbiri YK alr- Bir bakas orat temsil edebilir.IV.GENEL KURUL KARARLARININ HKMSZLA)genel aklama- Alnan kararlar artk irkete mal olmu demektiryani GK tarafndan verilen kararlar,toplantda hazrbulunmayan veyahut muhalif oy veren ortaklarhakknda da geerlidir. Bu sebeplerden dolay GK kararlar kanuna ,esas akte, kamu dzenine

ngrlen ekil artlarna ,ahlaka adaba aykrolmamaldrB)hkmszlk halleri1. yokluk :hukuken geerli bir karar bulunmamashalinde yokluktan sz edilir. ekil ve usul asndanemredici hkmlere aykrlk tespit edilmiseyokluktan sz edilir.......* emredici hkm sadeceortaklarn karlarna koruyorsa yoklukmeyyidesinden deil iptal hkmleri uygulanr..R:davet usulne uyulmakszn birka ortan GK karar almalar,hkmet komiserinin GK top.Katlmamas2. butlan :yoklukla arasndaki ayrm teorik bazdakalyor.....ekil ve usul asndan geerli bir GK karar var ama kamu dzenine emredici hukukkurallarna ve ahlaka aykrlk tekil ediyorsa batladdolunur.r:YK yesi einin ayni irkette denetiolarak grev yapmas... yokluktaki gibi sadecetespit edilmesi kafidir.3. iptal :yokluk ve butlan hallerinin mevcut olmadsakatlklarda esasen bu yntem uygulanr

C)iptal davas1. iptal sebepleri:1. kanuna aykrlk :anlan GK karar yok veya batladdediliyorsa iptal davas amaya gerek yoktur.yani


28/66

kanuna aykrlktan ;yokluk ve butlan halleri dndahkmlere aykr GK kararlarn anlamak gerekir.r:toplantya katlma yetkisi olmayanlarn toplantyakatlmas...2. esas akde aykrlk : hem esas akte hem dekanuna aykr bir hal varsa ; baklr.....kanun hkmemredici hkmde ise kanuna aykrlktan ,emredicideilse esas akde aykrlktan dava edilir3. afaki iyiniyede aykrlk:MK2 e grebelirlenecektir.r:kanuna esas akde uygun olmasnaramen irket menfaati gerektirmedii haldebazortaklarn menfaatini zedeleyen karar almas..2.iptal davasn ama yetkisini ama yetkisini haizolanlar* ortaklar :* toplantya katlan ortaklar:iptal davasna konu olankarar hakknda olumsuz oy kullanm olmas vemuhalefetin toplant tutanana geirilmiolmas....../..ayrca oy kullanma hakk engellenmiolan ortanda da dava etme hakk vardr* toplantya katlmayan ortaklar:toplantya arnngerei gibi yaplmadn veya toplant gndeminingerei gibi ilan ve tebli edilmediini ileri srenortaklar* btn ortaklar :GK toplantsna katlma yetkisiolmayan kimselerin karara itirak etmi olmalarhalinde tm ortaklarn dava haklar vardr.* Ynetim kurulu : kararlar uygulayacak organ YK

olduu iin ve sorumluluktan kurtulabilmek iindava etme haklar vardr.YK kurul olarak kararverdikten sonra dava edebilir.* YK. yeler : YK yelerinin kendi aralarndakiiblm sebebiyle sorumluluktan kurtulmak iinyelerden biri yada bir ka dava edebilir.yani ahsisorumluluktan kurtulmak iin* Denetiler :bunlarda ahsi sorumluluktankurtulmak iin dava haklar vardr3.Daval irketin temsil edilmesi* YK dndakilere kar dava alacaksa s orunyoktur, irketi YK temsil eder* YK a kar dava almsa irketi denetiler temsileder* Hem YK hem de denetiye kar dava almsamahkeme kayym atar.4.yetkili ve grevli mahkeme* irketin merkezinin bulunduu yerdekiticaret(Yoksa asliye hukuk) mahkemesi5.dava ama sresi* Kararnn alnmasndan itibaren 3 ay iinde

almaldr(hak drc sredir6.teminat* Keyfi dava almasn nlemek iin irketinurayabilecei zararlara karlk davaclardan


29/66

teminat istenebilir(irketin bu ynde bir talebininolmas artyla) ama dava art deildir.7.tazminat* Haksz olarak iptal davasna maruz kalan A budava sebebiyle urad zararlar kt niyetlidavaclara kar aaca tazminat davas ilegiderebilir..tazminat irkete denir8.iptal davasnn hkm:* Davann alm olmas kural olarak o kararngeerliliini etkilemez yani iptal edilmedikehukuken geerli saylr.* Mahkemenin karar iptal etmesi demek o kararntersine bir karar ittihaz olunduu anlamna gelmez* Kesinletikten sonra YK tarafndan tescil ve ilanedilen iptal karar;btn ortaklar hakknda gemiednk olarak hkm dourur.

A. DENETM

I.GENEL AIKLAMA* Zorunlu organdr ,bu organ yoksa irketin feshigerekir* Asl amac:ynetimin keyfiliini nlemektir;bylece ortaklar ve irket alacakllar ynetimekar korunmu olur.yani GK adna denetim yapar* ve d denetim olmak zere iki ksma ayrlr.idenetim irketin kendi bnyesindedir ve denetim

organn ifade eder. D denetim ise irket dndayer alan baz messeseler tarafndan gerekleir* Her bir deneti bamsz ve srekli olarakdenetilik yapar.

II. DENETM* Organ vastasyla yerine getirilir. Kii says esasakitte belirtilir ama 5 i geemez.* Kurul halinde teekkl etmek zorunda deildir.tekkiiden dahi oluabilir.a)denetiler* Esas akitle (sadece ani kuruluta sz konusuolur),GK kararyla(tedrici kuruluta kurulu GK daseilebilir)-kurulu GK seilen deneti en fazla 1 ylnormal GK da seilen deneti en fazla 3 yl grevyapabilir- denetiler (kooptasyon bkz. syf. 16) vemahkeme tarafndan seilebilir.tek olan denetiningrevine son bulmas halinde mahkeme seer* Nitelikleri:bir kiiden ibaret ise onun.birden okkiiden ibaretse yarsndan bir fazlasnn

TC.vatanda olmas arttr .../.... ortak olmas artdeildir...../....devlet memur mflis kstlolmamal...../...YK yesiyle hsm olmamal,arhapis hrszlktan dolay ceza almamal


30/66

b)denetim organnn yetki ve grevleri* Esas itibariyle ynlendirici ve tespit edici grev veyetkileri vardr r:* Bilanonun eklini dzeltmek (ynlendirici)* irket defterlerini inceleme(tespit edici)* irket veznesini tefti(tespit edici)* Bte ve bilanoyu denetleme(tespit edici)* hmal halinde GK y toplantya arma(ynlendirici)c)denetilerin sorumluluu* Mteselsilin sorumludurlard)denetilik sfatnn sona ermesi (sfatnkazanlmasnda olduu gibi kaybedilmesinde detescil ve ilan art)* Tekrar seilmeme* YK yeliine seilme* irkete memur olarak atanma* YK yeleriyle 3 dereceye kadar hsm olmas* lm* stifa,azil* flas ve hacir altna alnma* Ar hapis cezasna mahkum olmak

III.DI DENETM* D denetim ya devlet ya da zel denetimkurulular tarafndan gerekletirilir* Tefti yntemi esastr

* Genel denetime tabi A lerde hkmetkomiserinin bulunmas arttr* Kurulu aamasnda STB den izin alnmas dadenetimin bir parasdr* Bakanln yapt inceleme kamu yararincelemesidir.* Halka ak Alerde ise denetim SPK tarafndanyaplr.

A. ESAS AKDN DETRLMES1.GENEL AIKLAMA* Deitirme emredici kurallara ,mevcut imtiyazlaramktesep haklara ve objektif iyi niyete aykrolamaz.* Deitirme yetkisi mnhasran GK a aittir.buyetkinin baka bir organa devri mmkn deildir.* Deitirme ticaret siciline tescil edilmelidirII.GENEL ANLAMDA ESAS AKDN DETRLMES(5aamada gerekleir esasen usul ilemleridir)1. esas aktin deitirilecek maddesinin yenimetninin hazrlanmas

2. STB. Dan deiiklik iin n izin alnmas3. n izni alnm olan deiik metnin genel kurultarafndan kabul edilmesi* esas akdi deitirmek iin yaplan olaanst GK


31/66

,izin alndktan sonra esas akit deiikliiilemelerinin tamamlanabilecei ve 6 ay amayacaksre iinde yaplmal* baz hisse senetlerindeki paylara birden fazla oyhakk veren oyda imtiyaz hususu akitdeiikliklerinde uygulanmaz. Yani her hissesenedi=Bir oy4. A . GK. Alnan kararn uygulanabilmesi iin bukararn artlar varsa imtiyazl pay sahipleri genelkurulunda da kabul edilmesi gerekmektedir r:sermaye artrmda5. ticaret siciline tescil ve ilan edilmesiIII.ESAS SERMAYENN ARTIRILMASIA)genel aklama* ortaklarn irketteki konumu etkilemesi sebebiylezel hkmler uygulanr.* Rhan hakk:Pay sahipleri yeni sermayeninartrlmas srasnda yeni paylar,katlma paylarnnesas sermayeye oran miktarnda ncelikle almahakkna sahiptir* Yeni hisse senedi karlarak sermaye artrlmakisteniyorsa esas akitteki tm sermaye denmiolmaldr.* Esas akitle yada GK karar ile yeni paylarbakalarna braklabilir.B)toplant ve karar yeter says* 1. topl. Nisab :1/2 ikinci toplant nisab:1/3 kararnisab ise: oyokluu

C)sermaye artrmn sebepleri* finansman ihtiyacn karlamak* yedek akelerin veya irket aktiflerinin belgezerinde sermayeye eklenmesi,* zaman iinde zarar edilmesi suretiyle eksilensermayenin tamamlanmas* kanun gerei artrlmasD)sermaye artrmn trleri* kural olarak bedelli yaplr. Yani en ok kullanlanyntem yeni hisse sendi karlarak irkete tazepara girmesidir.* Bazen de kat zerinde artrm yaplr: yksekenflasyon sebebiyle1. yeni sermaye taahht etmek suretiyle sermayeartrma)kapal A. Lerde* efektif artrm de denilir. Ani yol ile sermayaartrmda sermayenin tamam taahht edilmelidir.

Tedrici yolda ise halka arda bulunulur.

* Yeni metnin hazrlanmas* STB den izin alnmas* GK karar* mtiyazl paylar GK da irket GK kararn


32/66

onaylamas* GK kararnn yerine getirilmesi* Tescil ve ilanb)halka ak A.* Kapal A ile ayn farklar:* karlan hisse senetlerinin bedellerinin tamamnnnakit olarak denmesi* SPK ya kayt* Sresinde satlmayana sermayenin satn alnacataahhd2. irket varlklarnn ve aralarnn sermayeyedntrlmesi suretiyle* Yedek akelerin.irketin sahip olduu mal vehaklarn satndan elde edilen gelirle vb olabilir.* Bu halde ortak yeni bedel demeden yeni paylarelde eder.3. Mevcut paylarn itibari deerleri deerlerininartrm suretiyle* Pay says ayn ama payn itibari deeri farkldr.* Bu durumda irkete yeni ortak girmez* Burada oybirlii art aranr nk taahht artrmvardrIV.KAYITLI SERMAYE SSTEMN BENMSEYEN A .DE

YK KARARIYLA1. Alt/st snr ierisinde kalmak zere YKnnsermaye artrm karar almas.2. SPK ya bavuruda bulunma3. halk davetin ticaret siciline tescili

4. halka arz5. sonularn SPK ya bildirilmesi6. deiiklik kararnn ticaret siciline tescil ve ilanV.ESAS SERMAYENN AZALTILMASI* Bilanodaki esas sermaye kaleminin nominalolarak indirilmesi sonucunu dourur.A)sebepleri1. irketin zarar etmesi: sermayenin 2/3 karlkszkalrsa GK toplantya arlmak zorundadr.budurumda ya 1/3 orandaki sermaye ile devam ediliryada eksik kalan oran tamamlanr.irket bukararlardan birini almazsa sona erme sebeplerindenbiri gereklemi saylr.2. esas sermayenin bir ksmnn irket faaliyeti iingereksiz kalmas durumundaB)Uygulanacak yntemler* paylarn itibari deerlerinin drlmesi* pay saysnn azaltlmas* paylarn birletirilmesi : bu durumda ya esas akittebelirtilmeli yada ortaklarn izni alnmal* payn itfas : bu durumda ise payn izni arttr.

C)sermaye azaltlmasnn trleri1. esas sermayenin bir ksmnn iadesi veya bakabir ama iin kullanlmas amacyla yaplan azaltma2. bilanodaki zararn ortadan kaldrlmas ii


33/66

yaplan azaltma* azaltma ileminde nemli olan; alacakllarnkorunmasdr.* Esas akitte hibir hkm yoksa azaltmadauygulanacak yntem btn paylarn itibari deerininindirilmesi suretiyle yaplan trdr.A. DE PAY VE HSSE SENET* A de ortak sfat pay kavramna balanmtr* Her ortak irket sermayesine oranla sahip olduupay lsnde irket GK da oy kullanr* Pay A nn kuruluu ile oluur.Hisse senedi paytemsilen karlan senettir.hisse senedi ortaklksfatnn devri ve belgelendirilmesi hususundakolaylk salar.* Pay 4 e ayrabiliriz1. plak pay2. imtiyazl pay3. oydan yoksun pay4. hisse senedine balanm pay* hamiline yazl pay* nama yazl pay* snrlamasz pay* bal nama yazl paypay:esas sermayenin , belirli sayda birim deereblnm olan bir parasdr.payn herbir birimdeerine itibari deer denir.kural olarak itibarideerler birbirine ettir.istisnas vardr r: A grubupaylar 2000tl olabilirken B grubu paylar 3000tl

olabilir* esas sermayenin ortaklar arsnda dalm GK daoy kullanma,irketin karna zararna katlmatamamen paya baldr* hisse senediyle aralarndaki farklar:* hisse senedi pay temsil eden belgedir* pay ise esas sermayenin belirli bir ksmn tekileder.Hisse senedi:paylar temsil etmek zere ,kymetlievrak ve menkul kymet tayan kanunun aradekil artlarna uygun olarak karlan belgedir.* Payn devrini kolaylatrr.* Borsann temelidir1. Hisse senetlerinin karlmas:a)TK a Tabi irketler* Hisse senedi karmak gibi bir zorunluluk yoktur.* YK paylar temsilen hisse senedi karabilir.* Deiik kprlerde bastrlabilir.r: her paya birsenet yada 10 paya 1 senet gibib)SPK a tabi irketler: hisse senedi karmakzorunluluktur

1. hisse senetlerinin trleri* nama ve hamiline yazl hisse senetleri olabilir.* Nama yazl hisse senedi kymetli evrak hukukunagre devredilir devir beyan ve zilyetlik arttr


34/66

a)hamiline yazl hisse senedi:hamili kim ise o kimseA orta olarak kabul edilecei senetlere denir* Ortan ad yazlmaz* Ham. Yazl sen. karmak iin esas akitte hkmbulunmaldr* Pay bedelleri tamamen denmedike ha. Yazlsenet. karlmazb)nama yazl senet:senet zerinde hak sahibi olankiilerle ilgili bilgilerde yazlrc)bal nama yazl senet:Nama yazl hisse senedizerinde irket esas akdiyle kabul edilmi bazsnrlandrmalar olabilir.r: sadece avukatlar busenedi alabilir.

A. SONA ERMESki ekilde sona erer 1)infisah(kendiliinden) 2) fesih

1 infisah sebepleri* Srenin dolmas* Amacna ulaamamak yada amaca ulamannimkanszlamas* Sermayenin 2/3 nn ziya* Ortak saysnn 5 kiden aaya dmesi* irket alacakllarnn TK 436 a gre talebi* Esas akitteki fesih sebebinin gereklemesi* irketin baka bir irketle birlemesi* irketin iflasna karar verilmesi* GK fesih karar 2/3 il toplant nisabi ikinci

toplant nisab2 fesih sebebleri* GK karar gerektiren fesih sebepleri: fesih karar2/3 il toplant nisab ikinci toplant nisab* Mahkeme karar* Hakiki pay sahiplerinin 5 kiiden aayadmesi:bylece gstermelik ortak durumundakisaman adamlar kullanlarak kanuna kar hileyolunun n kesilmeye allmtr,ortak alacaklyada STB. Dava edebilir* Zorunlu organlarn olmamas yada GK nntoplanamamas* Esas sermayenin 2/3 zya :irket yeterli teminatgsterirse feshe karar verilemez* Esas akitte ngrlen fesih sebepleriningereklemesi:* STB e tannan fesih davas ama sebepleringereklemesi

A. RKET TASFYESI.GENEL OLARAK

* A iflastan baka sebeple sona ermise YK tarafndan ticaret siciline durum tescil ve ilan edilir.Daha sonra alacakllar ellerindeki belgelerle 1 yliinde A ye mracaat etmelidir.


35/66

* Tasfiye:irket malvarlnn paraya evrilerek ,3.kiilerle irket arasndaki ilikilerin sona ermesi veartan ksmn ortaklar arasnda paylamdr* Tasfiye aamasnda irketin amac artk kazansalama deil ;irketin varlna hukuken sonvermektir.* Tasfiye aamasndaki irkette Yetki tasfiyememurunda olur.* Ticaret unvannda tasfiye ibaresi kullanlmaldr.II.TASFYE LEMLER* Tasfiye memurlar tarafndan yerine getirilir* flas etmise iflas masas yerine getirir.a)tasfiye memurlarnn seimi ve azli* Esas akitle /GK le /YK tarafndan seilebilir. Bu hal gereklemezse ortak mahkemeye bavurupmahkeme seebilir.* Tescil ve ilan arttr.* Mahkeme sememise GK tasfiye memurlarn herzaman azledebilir.b)tasfiye ilemlerinde izlenecek sra* Asl ama alacaklarn tahsili, aktiflerin parayaevrilmesi ,borlarn denmesi,elde hala para varsaortaklara datlmas ve A tzel kiiliinin terkini1. tasfiye memurlar ncelikle tasfiyeninbalangcndaki bilanoyu ve envanteri dzenler veGK nn tasdikine sunar2. alacakllar davet edilir3. her trl alacan tahsil edilmesi salanr

4. irketin aktiflerinin paraya evrilmesi gerekir5. borlar denir.aktifler pasifleri demeyeyetmiyorsa tasfiye memur durumu mahkemeyebildirir ve irketin iflasn ister.6. borlarn denmesinden sonra arta kalan paravarsa ortaklara datlr.tasfiye pay denilen budeer kural olarak her ortan pay orandr.7. ticaret sicilindeki kayd terkin edilir ve byleceirketin hukuk hayatndaki durumu son bulur.

I.TANIMI:sermayesi paylara blnm komanditirkettir.sermayesi paylara blnen ve ortaklardanbir veya birka irket alacakllarna kar bir kolektif irket,dierleri ise bir A orta gibi sorumlu olanirkettir.* Sermaysei paylara blnmtr* Ticaret unvan kullanr* 2 ayr grup ortak vardr* tzel kiilii vardrII.KURULU: STB izin almak hari A ile ayn

prosdrdr.III.LEY: komandite ve komanditer ortaklar iinayr ayr GK vardr.* Ynetici sfat esasen komantide ortaklara aittir.


36/66

* irketi 3 kiilere kar temsil grevini dekomantide ortak yapar.IV.SONA ERMES A e benzer farklar: sermayenin2/3 zya olsa bile irket devam eder.herhangi birekilde ortaklar arasndaki farklln kalkmasylairket sona erer.

A)GENEL AIKLAMA* Ortaklarn sorumluluu bakmndan ltd. irket A ebenzer yani sermaye irketidir.* 50 den fazla orta olamaz* 2-20 arasnda ortak says olan ile 20-50 arasndaortak says olan iin farkl hkmler mevcuttur.* 2-20 ahs irketlerine daha yakn iken 20-50sermaye irketlerine daha ok benzer.* 2 tr pay vardr. Esas sermaye pay ,yelik payI.TANIMI: 2 veya daha fazla gerek yada tzel kiitarafndan bir ticaret unvan altnda kurulup,iktisadikonularda faaliyet gsteren,irket borlarndandolay sadece irketin malvarlyl snrl sorumluolduu,esas sermayesi muayyen ve bu sermayeortaklarn esas sermaye paylarnn toplamna eitolan irkettir-sermaye paylara blnm deildir bu zelliiylede A den ayrlr.II.UNSURLARI1. Ticaret unvan:2. esas sermaye:A gibi sermayesi sabittir.asgari

snr vardr.5 milyar(mart 2002); paylara blnmdeil dolaysyla hisse senedi karlamaz3. ortaklar snrl sorumludur:A gibidir. Yani ortakgetirmeyi taahht ettii sermaye pay ilesorumludur. Ayrca AATUHK md. 35. e gre ltd. rt.denmeyen borlarndan dolay ortaklat,taahhtettikleri sermaye paylar kadar bir kez dahasorumludur.4. konu ve maksat:sigortaclk yapamazlar bunundnda yasak olmayan her trl iktisadi ama vekonuda kurulabilirler.5. tzel kiilii: vardrB)KURULUU* A gibidir fakat tedrici ekilde kurulamaz; nkhalka mracaat edemezler.C)LEYZorunlu organlar ortaklar genel kurulu...../.....mdrler....../.... (20den fazla ltd rt. De) deneti1. ortaklar GK:* Tm ortaklarn katlmaya yasal haklar olduuzorunlu organdr.

* Toplant yaplp yaplmayaca ortak saysnabal.20 den az ise toplantya gerek yok. 20 denfazla ise A deki GK hkmlerine gre toplantyaplr.


37/66

a)GK Toplantya ar* Olaan /olaanst olabilir* Asgari toplant nisab yoktur; GK da grlenkonuya gre karar nisab deiir.* Mdr yada mdrler kurulu toplantya arr.b)GK karar nisab-mutlak ounluk:denmi sermayenin hi olmazsayarsndan fazlasn temsil eden ortaklarn lehte oykullanmas gerekir.A den farkldr.-arlatrlm nisap:* irket akdinin deitirilmesi 2/3 karar lehine oy* Payn devri, irketin feshi orana bal* flasl ortan irketten karlmasnda ise ortaksays ve sermaye itibariyle ounluk lazm.-oybirlii aranan haller* Ortaklarn sorumluluklarnn geniletilmesi halinde* Ortaklardan birinin paynn icra dairesi veya iflasidaresi tarafndan ak artrmyala satlmasna kararverilebilmesi iin* Esas akitle mdr tayin edilen bir ortan azli iinc)GK geersizlii: A lerdeki yokluk butlan ve iptaledilebilirlik halleri ltd. irketler iinde geerlidir.2. Mdrlk* Ynetim ve temsil grevini mdrler ifaeder.ynetimde kollektif irkete temsilde iseAnonim irkete benzer* Kanunla esas akitle ortaklar GK ile mdr tayinedilebilir Kolektif irkete benzer.grevden alnmada

da kolektif irket hkmleri uygulanr* Temsilin snrlarn da A deki snrlar izer.,temsilde mdr imzasna ihtiya vardr.* Rekabet yasa akitte hkm varsa btn ortaklariin geerlidir.akitte hkm yoksa sadece mdrlerrekabet yasana tabidirler.3. Denetim* Denetim yaplmayacana dair bir hkmbulunamaz.emredici bir hkmdr.* 20 den az ltd. rt. De tm ortaklarn denetim hakkvarken 20 den fazla ortakla kurulmu ltd.de Alerde olduu gibi deneti bulunur.D)SONA ERMES1. Akitte yazl sebebin gereklemesi2. esas sermayenin sahip ortaklarn n tekileden bir ounlukla3. ortaklardan birinin talebi ve hakl sebeplerinvarl halinde mahkeme kararyla4. ortaklardan birinin iflas ile5. kanunda yazl dier hallerdeE)TASFYE

A lerde olduu gibidir

KAYNAKA:


38/66


39/66


40/66

Srekli olarak kazan elde etmek amac ile yk veya yolcu tayan bir geminin fiilenyk tamakta kullanlmas halinde ticaret gemisi sz konusu olacaktr.

Denizde kazan getiren iler ; cret karl yk ve/veya yolcu tama rmorkaj,kurtarma gibi deniz hizmetleridir. Buna karlk spor, eitim, bilim aratrma faaliyetlerindekullanlan gemiler ticari gemi deildirler. Ancak bu ikinci tr gemiler de arzi olarak fiilencret karl yk ve/veya yolcu tar iseler o arzi sefer ynnden ticaret gemisi saylrlar.

Ticari Olmayan Gemiler ; Denizde kazan elde etme maksadna tahsis edilmeyenveya fiilen byle bir maksat iin kullanlmayan gemilerdir. Bunlar mnhasran bir kamu

hizmetine tahsis edilen veya fiilen kamu hizmetinde kullanlan gemilerdir.(Gmrk, Sahilmuhafaza gemileri vb.). Donanmaya ait sava gemileri ve destek gemileri de ticariolmayan gemilerdir.

Mnhasran kamu hizmetine tahsis edilen gemiler, gemi siciline tescil edilmezler.Bunun dnda kalan ticari olmayan gemilerin gemi siciline tescili maliklerinin iradesinebaldr.

Bu ayrmn nemi ;

TTK.m. 822 - Hususi kanunlarda aksine hkm bulunmadka, bu kanununhkmleri ticaret gemileri hakknda tatbik olunur.

Ancak:1. Donatann gemi adamlarnn kusurundan doan mesuliyetine mtaallik 947 nci madde

ile 948 inci maddenin birinci fkrasnn nc bendi, bu kitabn gemi, kaptan ve gemialacakllar hakkndaki fasllar ile deniz dnc, atma, kurtarma ve yardm hakkndakiksmlar; yatlar, denizci yetitirme gemileri gibi mnhasran gezinti, spor, eitim, retimve ilim gayelerine tahsis edilmi gemilere;

2. Donatann gemi adamlarnn kusurundan doan mesuliyetine mtaallik 947 ncimadde ile 948 inci maddenin birinci fkrasnn nc bendi, bu kitabn atma, kurtarma veyardma dair ksmlariyle mahdut mesuliyete mtaallik 1236 nc maddenin son fkrashkm munhasran bir amme hizmetine tahsis edilendevlet gemileriyle donanmaya bal harb gemilerine ve yardmc gemilere;

3. Bayrak, gemi sicilli ve ina halinde gemiler zerindeki haklara mtaallik hkmler,yabanc bir devlet veya onun tebaas hesabna Trkiye'de ina olunan gemilere;

dahi tatbik olunur.

Gemi Niteliinin KaybedilmesiIII - Tamir kabul etmez gemi, tamire demez gemi:TTK.m.818 - Denize elverisiz hale gelmi olan bir gemi bu kanunun tatbik

bakmndan:1. Tamiri hi veya bulunduu yerde mmkn deilse ve tamir edilebilecei bir limana

gtrlemezse " Tamir kabul etmez gemi ";2. Tamir masraf geminin, eski ve yeni fark gzetilmeksizin, nceki deerinin drtte

n aacaksa, " Tamire demez gemi ";saylr.

nceki deer , denize elverisizlik bir yolculuk srasnda meydana gelmise, gemininyolculua karken haiz olduu deerden; dier hallerde ise, gemi denize elverisiz halegelmeden nce haiz olduu veya gerei gibi donatlm olmas halinde haiz olacadeerden ibarettir.

Hereyden nce kurtarlamayacak bir ekilde batan veya tamir kabul etmez halegelen tekne gemi niteliini kaybeder.

TTK.m.818e gre; Tamiri hi mmkn olmayan veya bulunduu yerde mmknolmayan ve tamir edilecei limana gtrlemeyen gemi Tamir kabul etmez gemi dir.

Tekne bu ekilde gemi niteliini kaybedince enkaz haline gelir.Denizde hareket etmeyi gerektiren amaca tahsis edilme unsuru, srekli olarak

ortadan kalkan tekne de gemi niteliini kaybeder.

Geminin Esasl Ksm ve Teferruatlar

Geminin hareket ve ynetim kabiliyeti iin nemli ksmlar geminin esasl ksmlar veteferruatlardr. Geminin teknesi, makine donanm, dmeni, kazan vb. Bu esasl ksmlardnda gemiden kolayca ayrlabilen ama geminin seyrseferi iin zorunlu unsurlar davardr, zincirler, filika vb.Bu ekilde gemiden ayrlabilen zorunlu paralara Teferruatlardenilir. Ayrlamayacak nitelikteki paralar Tamalayc paralar dr. Tamamlayc


41/66

paralar (mtemmim czler) geminin kaderini izlerler.(Bamsz bir ayni hakkn konusuolmazmar.)

Geminin mlkiyetinin devri halinde gemi mlkiyeti ile birlikte kazanma annda varolan teferruatn mlkiyeti de devralana geer. Ancak aksi kararlatrlabilir. Tamamlaycpara ve teferruat dndaki eylerin devrin kapsam dnda kalmas iin anlamann varlgerekir.

TTK.m.869a gre; filikalarda geminin teferruatlardr. Tereddt halinde gemidemirba defteri nde saylan eyler teferruat saylrlar.

Geminin teferruat:TTK.m.869 - Taraflarca aksi kararlatrlm olmadka, iktisap eden, geminin mlkiyeti

ile birlikte, iktisap annda mevcut ve temlik edene ait olan teferruatn mlkiyetini de iktisapeder.

Temlik neticesinde, temlik edene ait olmyan veya nc ahslara ait haklarla takyitedilmi bulunan teferruat da iktisap edenin zilyedliine geerse, Medeni Kanunun 687,901, 902 ve 904 nc maddeleri tatbik olunur. ktisap edenin hsnniyeti hususundazilyedlii elde ettii an esas ittihaz edilir.

Filikalar da geminin teferruatndandr. Tereddt halinde, gemi demirba defterinde yazleyler teferuattan saylr.

GEMNN AYIRT EDC UNSURLARI

1- Geminin Ad:

I - Seme serbestisi:TTK.m. 830 - Geminin ilk Trk maliki, gemiye diledii ad vermekte serbesttir. u

kadar ki; seilen ad iltibasa mahal brakmyacak surette baka gemilerin adlarndan farklolmaldr.

Gemi tasdiknamesi verilmi olan bir geminin ad Mnakalat Vekilinin izniyledeitirilebilir.

II - Tekne zerine yazlma mecburiyeti:TTK.m. 831 - Sicile kaytl bir geminin bordalarnn her iki tarafna ad, kna da ad

ile balama liman; silinmez, bozulmaz ve ok okunakl harflerle yazlr.Gemi siciline kaytl olmayan gemiler iin kanuni bir ad koyma zorunluluu

bulunmamakla beraber, geminin sefere kabilmesi iin gerekli belgelere adnn yazlmaszorunluluu bulunmaktadr.

2- Gemi Balama Liman:

TTK.m. 819 - Bir geminin balama liman, o gemiye ait seferlerin idare olunduulimandr.

Geminin balanma liman, genelde donatann ticaret merkezinin bulunduu limandr.Her geminin mutlaka bir balanma limannn bulunmas gerekir. Gemi balanma limannsicil dairesine tescil edilir.

Balanma limann da gemiye yazlmas gerekir. Geminin tesciledilecei sicildairesinin belirlenmesi asndan balanma liman nemlidir. Buna karlk gemi yabanc birlimandan idare edilacek ise veya balanma liman yok ise malik gemisini istedii yer siclinekaydettirebilir.

Balanma liman, kaptann yetkilerinin kapsam bakmndan da byk nem tar.Kaptann donatan temsil yetkisi gemi balanma limannda iken olduka dar olmasnakarlk gemi seferde iken olduka genitir.

Donatanlara kar, donatan sfatna bal olarak alabilecek davalarda sorumluluuntr ne olur ise olsun balanma liman mahkemeleri yetkilidir.

3- Tanma areti:

Gemiler ile telsiz haberlemesi iin Ulatrma Bakanl tarafndan gemi sicildairelerine gnderilen ve tescil srasnda gemilere verilen iarettir. Tanma iareti de gemisicilne tescil edilir.


42/66

4 - Geminin Tonaj: Gemi tonaj iki anlamda kullanlr.A- Geminin i kapasitesi ifade eder (Alma Hacmi); birimi Tonilato dur. (1 tonilato =

2,83 m3)B- Geminin arln ifade eder; birimi ton dur.

Dead-weight (DW) ; Bir geminin yk, yakt,ve kumanya olarak karlayabileceiarl ifade eder birimi ton dur.

Geminin alma hacmine ilikin tonaj ikiye ayrlr ;a- Net Tonaj; Geminin genel hacminden makine, kazan, gemi personeline tahsisedilen yerler ile yolcu ve yk bulunamayacak dier alanlarn da karlamas ilebulunan hacimdir.

Gemilere iliikin har ve resimler kural olarak net tonaja gre hesaplanr, bu neden ilenet tonaja rsum tonaj da denilir.

b- Genel Gayri Safi Tonaj; Geminin alma hacmine geminin gvertesi zerindekibtn tesislerin alma hacimlerinin eklenmesi ile elde edilen hacimi ifade eder.Genel Gayri Safi Tonajdan gverte altndaki yaplarn ahcimlerinin rnein mutfakvb. hacminin karlmas ile elde edilen hacim ise Gayri Safi Tonaj dr.

Geminin lm sonunda lme belgesi dzenlenerek malike verilir. Geminin tonajgeminin tayabilecei yolcu ve yk asndan, rsum asndan, tama creti asndan,donatann tonilato bana belirlenen snrl sorumluluu asndan ve gemide bulunmasgereken techizat ve gemiadamlarnn tayini asndan nem tar.

5- Geminin Klas (Snf) ;Gemiler yapm tarz, ekonomik deerleri ve teknik zellikleri ynndensnflandrlrlar.Gemilerin snf ve deerlerinin belirlenmesi teknik bir sorundur. Geminin snf hem

gemi ile ilgili hukuki ilemlen asndan hem de sigorta asndan nem tar.Gemiler yapm aamasndan itibaren snflandrmay gerektirirler bu amaca ynelik

uluslar aras alanda gemileri snflandran zel uzman kurulular ortaya kmtr. Bukurululara rnek olarak Hoyals Register,Veritas ve American Bureau Shipping gibi kurulular sayabiliriz. Bu kurulular yapmaamasndan itibaren denetimlerini gerekletirmekte ve gemileri snflandrmaktadrlar.

Bu kuruylularn verdikleri belgeler fiili karine niteliindedir. Dolays ile bunlar resmibelge niteliinde olmamakla beraber itibari kurumlar tarafndan verildikleri iin fiiliitibarlar, deerleri yksektir. Gemileri sa kaynaklarna kadar denetleyen bu kurulular ilegemi sahipleri arasnda genellikle szleme yaplr.

Snflandrma (tasnif) kurumlarnn sorumluluklar var mdr?Snflandrma (tasnif) kurumlarnn yaptklar szlemeler kural olarak istisna

szlemesi niteliindedir.Sorumsuzluk kaytlar istisna szlemesi kapsamndadeerlendirilir. Tasnif kurumlarnn verdikleri bilgiler ve gemi klas belgesinin geree uygunolmamas nedeni ile 3, kiilerin uradklar zararlardan doan sorumluluk ise kural olarakkast, hile ve ar ihmal hallerinde sz konusu olmaktadr.Dolays ile sorumsuzluk kaytlar bulunsa dahi kast, hile ve ar ihmal hallerinde bu

kurumlarn sorumluluklar doacaktr.GEMLERN SEYRSEFERLER LE LGL BELGELER

Gemiler sefere ktklarnda gemi yk yolcu ve gemiadamlar ile ilgili belgeleri sefersresince gemide bulundurmak zorundadrlar.

1- Gemi Tasdiknamesi; Gemi sicil kaydnn bir rneidir. Gemi sicile tescimedimdikten sonra gemi tasdiknamesinin dzenlenip verilmesi gerekir. Gemi

Tasdiknamesinde ayrca kanunun arad belgelerin ibraz edildii ve geminin Trkbayran ekme hakknn bulunduu gsterilir. Gemi malikine talebi zerinetastiknamenin onayl bir rnei verilir.

Kural olarak, geminin Trk bayran ekme hakk olduu gemi tastiknamesi ileispatlanr. Tastikname olmakszn Trk bayra ekme hakk kullanlamaz.


43/66

TTK.m. 828 - Trkiye dnda bulunan bir gemi Trk Bayran ekme hakkn eldeederse geminin bulunduu yerdeki Trk konsolosu tarafndan Trk Bayran ekmehakkna dair verilecek "bayrak ahadetnamesi" gemi tasdiknamesi yerine geer. Bayrakahadetnamesi, tanzim edildii gnden itibaren ancak bir yl iin muteberdir; yolculuk,mcbir sebep yznden uzad takdirde mddet de uzar.

Bir Trk limannda ina edilmi olup da 823 nc madde gereince Trk Bayranekme hakkn haiz olmayan gemilere Mnakalat Vekaletince gidecekleri teslim yerinekadar muteber olmak zere bir bayrak ahadetnamesi verilebilir.

824 nc maddenin ikinci fkrasnda yazl hallerde bayrak ahadetnamesi msaademddeti iin muteber olmak zere Mnakalat Vekaletince tanzim olunur.

III - Muafiyet:TTK.m. 829 - On sekiz gros tonilatodan ufak gemiler gemi tasdiknamesine ve

bayrak ahadetnamesine ihtiya olmakszn Trk Bayran ekebilirler.

Trk bayran ekme hakk gemi tastiknamesi ile ispat edilir. Bu neden ile tastiknameyolculuk srasnda daima gemide bulundurulur.

2- lme Belgesi; Denizde Can ve Mal Koruma K. gereince ticaret gemilerindelm belgesi bulundurulmas zorunludur. Bu konu ile ilgili bir de tzk vardr, butze gre; Gemilerin tonaj resmi makamlarca tespit edilir. Gerek sorumlulukgerek ise alnacak vergi resim ve harlar asndan lme belgesi esas alnr.

3- Denize Elverililik Belgesi;

TTK.m. 817 - Tekne, umumi donatm, makine, kazan gibi esas ksmlar bakmndanyapaca yolculuun (Tamamiyle anormal tehlikeler hari) deniz tehlikelerine karkoyabilecek durumda olan bir gemi " Denize elverili " saylr.

Denize elverili olan gemi, tekilat, ykleme durumu, yakt, komanyas, gemiadamlarnn yeterlii ve says bakmlarndan yapaca yolculuun (Tamamiyle anormaltehlikeler hari) tehlikelerine kar koyabilmek iin gerekli vasflar haiz bulunduu takdirde

" Yola elverili " saylr.Denizde Can ve Mal Koruma hakkndaki Kanunun hkmleri mahfuzdur

Kural olarak gemilerin elveriiliine ilikin denetim ylda en az 1 kez yaplr vedenize elverililik belgesi olmayan gemilerin yola kmasna liman makamlarnca izinverilmez.

4- zin Belgesi; Denizde Can ve Mal Koruma hakkndaki Kanunun hkmlerine gre;sefere elverililik belgesi olmayan veya sresi bitmi olan ticaret gemilerininsefere kmasna izin veilmez ve izin belgeleri iptal edilir. Dolays ile geminin yolakabilmesi iin gerekli tm artalar yerine getirmi olduu tespit edilince limanmakamlar tarafndan gemiye izin verilir.

5- Gemiadamlarnn Say ve Yeterlilikleri Belgesi;

6- Salk Patentas; Bu belge gemide bulac hastalk olmadn gsterir veUmumi Hfzshha K. gre alnmas gerekir.

7- Emniyet Belgeleri; zellikle uluslararas sefer yapan gemilerde ykleme snrlartelsiz cihazlar ile ilgili belgelerin bulunmas gerekir.

8- Denizde atmay nleme Tz;

9- Gemiadamlar Ehliyetnameleri;

10- Manifesta ve Hamule Defteri; Manifesto gemideki btn ykn yaniHamule nin cins ve miktarn gsteren listedir. Buliste kaptan ya da temsilcisitarafndan imzalanr ve gmrk idarelerine ibraz edilir.


44/66

11- Gemi Jurnali; Sefer srasnda gemide gerekleen olaylarn gn gnnekaydedildii defterdir. Gemi jurnali Kaptann gzetimi altnda 2.Kaptan tarafndantutulur.

12- Sorumluluk Sigortas Sertifikas; Bu sertifika zellik ile deniz kirlenmesizararlarna kar teminat niteliindedir.

BAYRAK EKME HAKKI VE MUHAFYET(Geminin Milliyeti)

TTK.m. 823 - Her Trk gemisi Trk Bayra eker. Yalnz Trk vatandalarnn mal olan gemi Trk gemisidir. u kadar ki; Trk kanunlar

uyarnca kurulup da:1. Hkmi ahsiyeti haiz olan teekkl, messese, dernek ve tesislerin mal olan gemiler,

idare uzvunu tekil eden ahslarn ekseriyeti Trk vatanda olmak;2. Trk ticaret sicilline tescil edilmi ticaret irketlerinin mal olan gemiler, irketi idare

ve temsil etmeye salahiyetli olanlarn ekseriyeti Trk vatanda olmak ve irketmukavelesine gre rey ekseriyeti Trk ortaklardabulunmak, anonim ve sermayesi paylara blnm komandit irketlerde ayrca hissesenetleri nama yazl ve ahara devri irket idare meclisinin iznine bal bulunmak;artlariyle Trk gemisi saylrlar.

Trk ticaret sicilline tescil edilen donatma itiraklerinin mal olan gemiler, paylarnyarsndan fazlas Trklere ait ve gemi mdr de Trk vatanda olmak artiyle Trkgemisi saylrlar.

Bayrak ekmek hem bir hak hem de bir ykmllktr. TTK.m.823e gre; Her Trkgemisi Trk bayra eker. Bu adan geminin de milliyeti vardr. Hereyden nce denizdekigeminin sefer gvenlii asndan mensup olduu devlet denetimine tabidir. Ayrcauyumazlklarda geminin bal olduu devlet hukuku esas alnr. Vergi ve mali ykmlllerasndan da geminin milliyeti nem arzeder. Kabotaj K. asndan da geminin milliyetininbyk nemi vardr.

TTK.m. 823e gre; kural olarak sadece Trk vatandalarnn malik olduklar gemiler Trk gemisidir. Buna gre, gemi zerindeki mlkiyetin birden fazla gerek kiiye ait olmas

halinde maliklerin hepsinin Trk olmas gerekir. Eer donatma itirak sz konusu ise,itirakn Ticaret siciline tescili ve gemi paydalarnn yarsndan faslasnn ve GemiMdrnn Trk vatanda olmas gerekir.

Tzel kiilere ait gemiler asndan ise, Tzel kiinin Trk kanunlarna gre kurulmas,ynetim kurulunu oluturan kiilerin ounluunun Trk vatanda olmas ve TTK.m.823desaylan artlarn gereklemesi gerekir.

Kural her Trk gemisinin Trk bayra ekmesi iken bu kuraln istisnalar TTKm.824tedzenlenmitir.

TTK.m. 824 - Bir Trk gemisi, yukarki maddede yazl vasflar haiz olmayan bir ahsa enaz bir sene mddetle kendi namna iletmek zere braklm olursa malikin talebizerine Mnakalat Vekaleti ( Ulatrma Bakanl ) en ok iki yl mddetle geminin yabancbir bayrak ekmesine, o memleket kanunlar msait olmak artiyle, izin verebilir.

Bu izin bitmedike veya kanuni sebeplerle geri alnmadka gemi Trk Bayra ekemez. Trk gemisi olmayan bir gemi, yukarki maddede yazl vasflar haiz olan bir ahsa en azbir sene mddetle kendi namna iletmek zere braklm olursa Mnakalat Vekaleti,malikin muvafakati olmak ve Trk mevzua-tnn kaptan ve gemi zabitleri hakkndaki hkmlerine riayet olunmak ve yabanc kanundada mani bir hkm bulunmamak artiyle geminin en ok iki sene mddetle Trk Bayraekmesine izin verebilir. Bu gemiler Mnakalat Vekaletince hususi bir sicille kaydolunur.

TTKm.824e gre; bir Trk gemisinin Trk bayran ekme yetkisini kaybetmesihalinde zellikle Trk vatanda olmayan kimselere devredilmesi, iletilmesi iin braklmashallerinde TTKm.824teki artlar ile gemiye yabanc bayrak ekilebilecektir ve bu sreboyunca Trk bayra ekilemeyecektir.

TTKm.824teki temel art; Geminin en az 1 yl sre ile yabanc kii ya da kiilere kendiadlarna itetilmek zere braklmasdr. Bu halde, Ulatrma Bakanlnn izni ile Trke aitgemiye yabanc bayrak ekilebilir.(Burada mlkiyetin devri sz konusu olmakszn kendiadna iletmesi iin yabancya brakma sz konusu.)


45/66

TTKm.824/IIIe gre de; Trk gemisi olmayan bir gemi, Trk gemisine malik olabilmeartlarna sahip gerek ve tzel kiiye kendi adna iletmek zere en az 1 yl iin braklrise yine Ulatrma Bakanlnn izni ile en ok 2 yl Trk bayra ekilebilir.(stisnalargeminin iletilmesine ilikin dikkat!)

Trk Bayra ekme Hakk Nasl spatlanr? I - Gemi tasdiknamesi:

TTK.m. 827 - Geminin Trk Bayran ekme hakk, gemi tasdiknamesi ile ispat

olunur.Gemi tasdiknamesi alnmadka, Trk Bayran ekme hakk kullanlamaz.Gemi tasdiknamesi veya bunun sicil memurluunca tasdik edilmi bir hulasas yahut

bayrak ahadetnamesi yolculukta daima gemide bulundurulur.II - Bayrak ahadetnamesi :TTK.m. 828 - Trkiye dnda bulunan bir gemi Trk Bayran ekme hakkn elde

ederse geminin bulunduu yerdeki Trk konsolosu tarafndan Trk Bayran ekmehakkna dair verilecek "bayrak ahadetnamesi" gemi tasdiknamesi yerine geer. Bayrakahadetnamesi, tanzim edildii gnden itibaren ancak bir yl iin muteberdir; yolculuk,mcbir sebep yznden uzad takdirde mddet de uzar.

Bir Trk limannda ina edilmi olup da 823 nc madde gereince Trk Bayranekme hakkn haiz olmayan gemilere Mnakalat Vekaletince gidecekleri teslim yerinekadar muteber olmak zere bir bayrak ahadetnamesi verilebilir.

824 nc maddenin ikinci fkrasnda yazl hallerde bayrak ahadetnamesi msaademddeti iin muteber olmak zere Mnakalat Vekaletince tanzim olunur.III - Muafiyet:TTK.m. 829 - On sekiz gros tonilatodan ufak gemiler gemi tasdiknamesine ve

bayrak ahadetnamesine ihtiya olmakszn Trk Bayran ekebilirler.

Finansal kiralama szlemesi kapsamnda iletilen gemilerinde Trk bayra ekmesigerekir (En az 4 yllk finansal kiralama szlemesi yaplabilir.)

Turizm Tevik K. gre; TTKye gre Trk bayra ekemeyen yabanc yatlara TTK.m.823teki artlara baklmakszn Trk bayra ekme izni verilmesi hakknda TurizmBakanl yetkilidir ( Kabotaj K. uygulamas kstlanyor.)

Trk Bayra ekme Hakknn Kaybedilmesi

Trk bayra ekebilmek iin aranan artlarn ortadan kalkmas ile bu hak sona erer.Bu konuda TTKm.826da donatma itirak ile ilgili zel bir durum dzenlenmitir.

TTK.m. 826 - Bir donatma itirakinde geminin yarsndan fazlasna sahip olan mterekdonatan veya donatanlar Trk vatandaln kaybeder yahut paylar temlikten bakasuretle yabancya geerse gemi bir sene mddetle Trk Bayran ekme hakkn muhafazaeder. Ancak, bu mddetin alt ay getikten sonra gemi-nin en az te birine sahip olan dier mterek donatanlarn ekseriyetle verecekleri kararzerine sicil dairesinden o gemi paynn sahibi hesabna ak artrma ile satlmasistenebilir. Artrmaya, sat talebinde bulunanlar dahi girebilirler. hale, ancak bir Trkvatandana yaplabilir.

GEM SCL

Gemi sicili gemilerin kaydedildii sicildir. Trk Medeni K. ynnden resmi sicilniteliindeki gemi sicili hakknda TMK.m.7 deki karine de geerli olacaktr.

A) Umumi hkmler:I - Sicil memurluklar ve blgeleri:

TTK.m. 839 - Trk gemileri iin hkmetin mnasip grecei yerlerde gemi sicilleritutulur.

Gemi sicilleri, liman reislii nezdinde alan sicil memurlar tarafndan o yer asliyehukuk mahkemesi nin nezareti altnda tutulur. 26 nc maddenin 2 nci fkras hkm buhususta da tatbik olunur.

Medeni Kanunun 1007 nci maddesi gemi sicilleri hakknda da caridir.

2. Sorumluluk


46/66

TMK.m. 1007.- Tapu sicilinin tutulmasndan doan btn zararlardan Devletsorumludur.

Devlet, zararn domasnda kusuru bulunan grevlilere rcu eder.Devletin sorumluluuna ilikin davalar, tapu sicilinin bulunduu yer mahkemesinde

grlr.

18 grostonilatoluk ve daha byk ticari gemi maliki tescil talebinde bulunmayamecburdur. Bu adan TTK. da tescil asndan gemiler l bir tasnife tabidirler ; tescilimacburi gemiler, tescili mecburi olmayan gemiler ve tescili caiz olmayan gemiler.

Tescili ihtiyari gemiler ; 18 grostonilatodan kk ticari gemiler, yatlar aratrma,eitim spor gezinti gibi amalara tahsis edilen gemilerin tescili ihtiyaridir. Tescili caiz olmayan gemiler; Donanmaya mensup harp gemileri ve sadece kamuhizmetine tahsis edilmi devlet ve dier kamu tzel kiilerine ait gemiler gemi siciline tesciledilmezler. TTK.m. 847e gre de; Gemi, yabanc bir gemi sicilinde kaytl bulunduka Trkgemi siciline tescil olunamaz

TTK.m. 847 - Gemi, yabanc bir gemi sicilinde kaytl bulunduka Trk gemi siciline tescilolunamaz. Lzumu halinde byle bir kaydn mevcut olmadn kuvvetle muhtemelgsterecek vesikalarn ibraz lazmdr.

844 nc madde gereince tescili mecburi olan bir gemi yabanc bir gemi sicilinde kaytlise malikin bu kayd terkin ettirmesi ve keyfiyeti tevsik eylemesi lazmdr; imkanszlkhalinde bundan sarfnazar olunabilir.

TTK.m. 841e gre Gemi, balama limann tabi olduu sicil dairesince tescilolunur.Bir geminin seferleri yabanc bir limandan idare edilecekse veya balama limanyoksa maliki gemisini diledii yer sicilline tescil ettirebilir

II - Tescili caiz gemiler:TTK.m. 840 - Gemi siciline, 823 nc madde gereince Trk Bayran ekme hakkn

haiz ticaret gemileri ile 822 nci maddenin 2 nci fkrasnn 1 ve 3 numaral bentlerinde yazlgemiler kaydolunur.

III - Salahiyetli sicil dairesi:TTK.m. 841 - Gemi, balama limann tabi olduu sicil dairesince tescil olunur.Bir geminin seferleri yabanc bir limandan idare edilecekse veya balama liman yoksa

maliki gemisini diledii yer sicilline tescil ettirebilir.Malikin Trkiye dahilinde ikametgah veya ticari iletmesi yoksa bu kanunda yazl

haklar kullanmak ve vazifeleri yerine getirmek zere sicil memurluuna o blgede oturanbir mmessil gstermesi lazmdr.

Terkin (Geminin Sicilden Silinmesi)

Eer bir gemi kurtarlamayacak ekilde batar veya tamir kabul etmez hale gelir yahut Trk bayran ekme hakkn kaybeder ise talep zerine sicilden terkin edilir. Eer geminintescili ihtiyari ise malik veya maliklerin talebi zerine de terkin edilebilir. TTK.m. 851, Talep zerine terkin

TTK.m. 852, Resen terkin; Esasl artalardan biri olmamasna ramen gemi tesciledilmi ise ve TTK.m. 849 gereince sicil memuruna yaplmas gereken bildirim yaplmamise resen terkin yaplabilir ve resen terkin hak sahiplerine bildirilir.

I - Talep z

ticaret hukuku notları

Documents

Transcript of ticaret hukuku notları