İş Hukuku Notları

29
İş Hukuku Notları İş Hukuku Notları Yrd.Doç.Dr. Cuma ÇETİNER Yrd.Doç.Dr. Cuma ÇETİNER (Hukukun Genel Tanımları ve 4857 Sayılı İş Kanunu Hakkındadır (Hukukun Genel Tanımları ve 4857 Sayılı İş Kanunu Hakkındadır) Hazırlayan Hazırlayan

description

İş Hukuku Notları. Yrd.Doç.Dr. Cuma ÇETİNER. (Hukukun Genel Tanımları ve 4857 Sayılı İş Kanunu Hakkındadır ). Hazırlayan. HUKUKUN TANIMI. Suç oluşturan fiil ve davranışların neler olduğunu, bu fiilleri işleyenlere ne gibi müeyyideler uygulanacağını gösteren hukuk kurallarının tümüdür. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of İş Hukuku Notları

Page 1: İş Hukuku Notları

İş Hukuku Notlarıİş Hukuku Notları

Yrd.Doç.Dr. Cuma ÇETİNERYrd.Doç.Dr. Cuma ÇETİNER

(Hukukun Genel Tanımları ve 4857 Sayılı İş Kanunu Hakkındadır(Hukukun Genel Tanımları ve 4857 Sayılı İş Kanunu Hakkındadır))

Hazırlayan Hazırlayan

Page 2: İş Hukuku Notları

HUKUKUN TANIMIHUKUKUN TANIMI

Suç Suç oluşturanoluşturan fiil ve fiil ve davranışların neler olduğunu, davranışların neler olduğunu, bu fiilleri işleyenlere ne gibi bu fiilleri işleyenlere ne gibi müeyyideler uygulanacağını müeyyideler uygulanacağını gösteren hukuk kurallarının gösteren hukuk kurallarının

tümüdür.tümüdür.

Page 3: İş Hukuku Notları

Hukuk KurallarıHukuk Kuralları

Toplumsal hayatta karşılığı müeyyidesi maddi olan Toplumsal hayatta karşılığı müeyyidesi maddi olan kurallara “hukuk kuralları”denir.kurallara “hukuk kuralları”denir.

Örneğin bir kimsenin kendi neslinden olan büyüklere Örneğin bir kimsenin kendi neslinden olan büyüklere ve küçüklere yardım etme mecburiyeti vardır. ve küçüklere yardım etme mecburiyeti vardır. Bunlara karşı nafaka vermekle yükümlüdür. Bunlara karşı nafaka vermekle yükümlüdür. Vermediği zaman cebri icra yoluyla zorla nafakası Vermediği zaman cebri icra yoluyla zorla nafakası alınır. alınır.

HUKUKUN MÜEYYİDESİHUKUKUN MÜEYYİDESİ Yaptırım gücüdür Hukuk kurallarına uyulmadığı Yaptırım gücüdür Hukuk kurallarına uyulmadığı

zaman hukuki olarak yapılan tepkidir. Din ve ahlak zaman hukuki olarak yapılan tepkidir. Din ve ahlak kurralarına karşı müeyyidler manevi hukuk kurralarına karşı müeyyidler manevi hukuk kurralarına uyulmadığı zaman maddi ceza uygulanır.kurralarına uyulmadığı zaman maddi ceza uygulanır.

Page 4: İş Hukuku Notları

HUKUKUN KAYNAKLARIHUKUKUN KAYNAKLARI

Yazılı KaynaklarYazılı KaynaklarKanunKanunKanun Hükmünde KararnameKanun Hükmünde KararnameTüzükTüzükYönetmelikYönetmelik

Yazısız KaynaklarYazısız KaynaklarÖrf ve adetlerÖrf ve adetler

Yardımcı KaynaklarYardımcı Kaynaklar İlmi içtihatlarİlmi içtihatlarKazai İçtihatlarKazai İçtihatlar

Page 5: İş Hukuku Notları

HUKUK TÜRLERİHUKUK TÜRLERİ

ANAYASA HUKUKUANAYASA HUKUKU Devletin şeklini, yapısını organların görev ve Devletin şeklini, yapısını organların görev ve

yetkilerini bunların birbiriyle olan ilişkilerini , yetkilerini bunların birbiriyle olan ilişkilerini , şahısların temel hak ve hürriyetlerini düzenleyen şahısların temel hak ve hürriyetlerini düzenleyen hukuk kurallarının bütünüdür. Çıkarılan bütün hukuk kurallarının bütünüdür. Çıkarılan bütün kanun ve yönetmelikler anayasada belirtilen kanun ve yönetmelikler anayasada belirtilen kurallara aykırı olamaz.kurallara aykırı olamaz.

İDARE HUKUKUİDARE HUKUKUDevlet idaresinin teşkilat ve işleyişini, Devlet idaresinin teşkilat ve işleyişini,

şahısların idare olan ilişki ve şahısların idare olan ilişki ve anlaşmazlıklarını kamu hizmetlerinin anlaşmazlıklarını kamu hizmetlerinin görülmesini düzenleyen hukuk kuralarının görülmesini düzenleyen hukuk kuralarının tümüdür.tümüdür.

Page 6: İş Hukuku Notları

YARGILAMAYARGILAMA HUKUKU HUKUKU

Yargı yetkisini kullanan organların Yargı yetkisini kullanan organların ((mahkemelerinmahkemelerin) adalet dağıtırken takip ) adalet dağıtırken takip edecekleri yöntemleri gösteren edecekleri yöntemleri gösteren hukuk dalıdır.hukuk dalıdır.

YargılamaYargılama Hukuku iki bölüme ayrılır: Hukuku iki bölüme ayrılır:Medeni Usul HukukuMedeni Usul HukukuCeza Usul HukukuCeza Usul Hukuku

Page 7: İş Hukuku Notları

CEZA HUKUKUCEZA HUKUKU

Ceza hukukunun ana kaynağıCeza hukukunun ana kaynağıKanunsuz suç ve ceza olmazKanunsuz suç ve ceza olmazHukuku bilmemek mazeret sayılmazHukuku bilmemek mazeret sayılmaz

Page 8: İş Hukuku Notları

MEDENİ USUL HUKUKUMEDENİ USUL HUKUKU

Özel hukuk alanında ortaya çıkan Özel hukuk alanında ortaya çıkan anlaşmazlıkların bir sonuca bağlanmasında anlaşmazlıkların bir sonuca bağlanmasında mahkemeleri takip edecekleri usulleri mahkemeleri takip edecekleri usulleri belirleyen hukuk kurallarından oluşurbelirleyen hukuk kurallarından oluşur

Page 9: İş Hukuku Notları

CEZA USUL HUKUKUCEZA USUL HUKUKU

Kanunların suç saydığı fiilleri işleyenlerin Kanunların suç saydığı fiilleri işleyenlerin takip edilmesi, yargılanması ve takip edilmesi, yargılanması ve cezalandırılmasında uyulması gereken cezalandırılmasında uyulması gereken usulleri gösteren hukuk dalıdır.usulleri gösteren hukuk dalıdır.

Ceza usul hukukunda kamu davasını SAVCI Ceza usul hukukunda kamu davasını SAVCI açar. Savcının görevi, suçu veya suçluyu açar. Savcının görevi, suçu veya suçluyu ortaya çıkarmak ve kamu davası açıp bunu ortaya çıkarmak ve kamu davası açıp bunu sonuna kadar takip ederek suçlunun sonuna kadar takip ederek suçlunun cezalandırılmasını sağlamaktadır.cezalandırılmasını sağlamaktadır.

Suç işlendiğinden ötürü hakkında Suç işlendiğinden ötürü hakkında kovuşturma yapılan kimseye mahkumiyet kovuşturma yapılan kimseye mahkumiyet kararından önce SANIK, karardan sonra ise kararından önce SANIK, karardan sonra ise HÜKÜMLÜ (MAHKUM) adı verilir.HÜKÜMLÜ (MAHKUM) adı verilir.

Page 10: İş Hukuku Notları

TÜRK YARGI SİSTEMİTÜRK YARGI SİSTEMİ

ADLİ YARGIADLİ YARGI Sulh (Hukuk ve Ceza) Sulh (Hukuk ve Ceza)

MahkemeleriMahkemeleri Asliye (Hukuk ve Ceza) Asliye (Hukuk ve Ceza)

MahkemeleriMahkemeleri YargıtayYargıtay İş Mahkemeleriİş Mahkemeleri Kadastro MahkemeleriKadastro Mahkemeleri Tüketici MahkemeleriTüketici Mahkemeleri Aile MahkemeleriAile Mahkemeleri Çocuk MahkemeleriÇocuk Mahkemeleri

ANAYASAANAYASA YARGISI YARGISI Anayasa MahkemesiAnayasa Mahkemesi

İDARİ YARGIİDARİ YARGI İdare Mahkemeleriİdare Mahkemeleri Vergi MahkemeleriVergi Mahkemeleri Bölge İdare Bölge İdare

MahkemeleriMahkemeleri DanıştayDanıştay SayıştaySayıştay

ASKERİ YARGIASKERİ YARGI Askeri MahkemelerAskeri Mahkemeler Askeri Yüksek İdare Askeri Yüksek İdare

MahkemesiMahkemesi Askeri YargıtayAskeri Yargıtay

Page 11: İş Hukuku Notları

İCRA İFLAS HUKUKUİCRA İFLAS HUKUKU

İCRA HUKUKU: Mahkeme kararlarının ve İCRA HUKUKU: Mahkeme kararlarının ve para alacaklarının cebren icrasıyla uğraşan para alacaklarının cebren icrasıyla uğraşan dairelerin çalışma usulünü inceler.dairelerin çalışma usulünü inceler.

İcra işlerini mahkeme değil, İCRA DAİRESİ İcra işlerini mahkeme değil, İCRA DAİRESİ yerine getirir.yerine getirir.

İcra ve iflas memurlarının işlemlerine İcra ve iflas memurlarının işlemlerine yönelik itirazlar ise İCRA MAHKEMELERİ yönelik itirazlar ise İCRA MAHKEMELERİ tarafından incelenir.tarafından incelenir.

Bir mahkeme hükmüne (ilama) dayanan Bir mahkeme hükmüne (ilama) dayanan takibe İLAMLI TAKİP, mahkeme hükmüne takibe İLAMLI TAKİP, mahkeme hükmüne dayanmayan takibe İLAMSIZ TAKİP denir.dayanmayan takibe İLAMSIZ TAKİP denir.

Page 12: İş Hukuku Notları

VERGİ HUKUKUVERGİ HUKUKU

Devlet ile şahıslar arasındaki vergi Devlet ile şahıslar arasındaki vergi ilişkisinden doğan hak ve ödevleri, ilişkisinden doğan hak ve ödevleri, verginin tahakkuku, toplanması ve vergi verginin tahakkuku, toplanması ve vergi yargısını düzenleyen hukuk dalıdır.yargısını düzenleyen hukuk dalıdır.

Vergi Hukukunun 3 temel ilkesi vardır: Vergi Hukukunun 3 temel ilkesi vardır: VERGİDE GENELLİK İLKESİVERGİDE GENELLİK İLKESİVERGİDE ADALET İLKESİVERGİDE ADALET İLKESİVERGİDE KANUNİLİK ESASIVERGİDE KANUNİLİK ESASI

Page 13: İş Hukuku Notları

ÖZEL HUKUK DALLARIÖZEL HUKUK DALLARI Medeni HukukMedeni Hukuk

1926 İsviçre Medeni Kanunundan çevrilerek alınmış ve 2002 ylında 4721 1926 İsviçre Medeni Kanunundan çevrilerek alınmış ve 2002 ylında 4721 sayılı kanunla yeniden düzenlenmiştir.Medeni Hukuk 5 bölümden sayılı kanunla yeniden düzenlenmiştir.Medeni Hukuk 5 bölümden oluşmaktadır:oluşmaktadır:

Şahsi (kişisel) HukukuŞahsi (kişisel) Hukuku Aile HukukuAile Hukuku Borçlar HukukuBorçlar Hukuku Eşya HukukuEşya Hukuku Miras HukukuMiras Hukuku

Ticaret Hukuku Ticaret Hukuku Kişiler arasındaki ticari ilişkileri düzenler.Kişiler arasındaki ticari ilişkileri düzenler.6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu 1957 yılında yürürlüğe girmiştir. Ticaret 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu 1957 yılında yürürlüğe girmiştir. Ticaret Hukuku 5 bölümden ibarettir:Hukuku 5 bölümden ibarettir:

Ticari İşletme HukukuTicari İşletme Hukuku Şirketler HukukuŞirketler Hukuku Kıymetli Evrak HukukuKıymetli Evrak Hukuku Deniz Ticareti HukukuDeniz Ticareti Hukuku Sigorta HukukuSigorta Hukuku

Milletlerarası Özel Hukuk Milletlerarası Özel Hukuk 3 bölümden oluşmaktadır:3 bölümden oluşmaktadır:

Vatandaşlık HukukuVatandaşlık Hukuku Yabancılar HukukuYabancılar Hukuku Kanunlar İhtilafı HukukuKanunlar İhtilafı Hukuku

Page 14: İş Hukuku Notları

İŞ HUKUKUİŞ HUKUKU

İşçi-işveren ilişkilerini düzenleyen hukuk İşçi-işveren ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarını inceleyen hukuk dalıdır.kurallarını inceleyen hukuk dalıdır.

4857 sayılı İŞ KANUNU ise 22.05.2003 4857 sayılı İŞ KANUNU ise 22.05.2003 tarihlidir. 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile tarihlidir. 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu 1983 yılında yürürlüğe Lokavt Kanunu 1983 yılında yürürlüğe girmiştir.girmiştir.

UNSURLARI:UNSURLARI: HİZMET SÖZLEŞMESİ (İşçi-İşveren)HİZMET SÖZLEŞMESİ (İşçi-İşveren) SENDİKALARSENDİKALAR TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİTOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ GREV VE LOKAVTGREV VE LOKAVT

Page 15: İş Hukuku Notları

İş Hukukunun Konusuİş Hukukunun Konusu

İş hukuku işçi ile işveren ve bunlarla devlet İş hukuku işçi ile işveren ve bunlarla devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen ve arasındaki ilişkileri düzenleyen ve inceleyen hukuk dalıdır. inceleyen hukuk dalıdır.

İşçinin, işverene gerek hukuksal ve İşçinin, işverene gerek hukuksal ve gerekse ekonomik yönden bağımlı olması, gerekse ekonomik yönden bağımlı olması, dolayısıyla zayıf durumda bulunması dolayısıyla zayıf durumda bulunması nedeniyle, korunması ihtiyacı doğmuştur.nedeniyle, korunması ihtiyacı doğmuştur.

İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisi, hizmet İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisi, hizmet veya mal üretimine yönelik olabilirveya mal üretimine yönelik olabilir

iş hukuku çalışanların ihtiyacı olarak iş hukuku çalışanların ihtiyacı olarak ortaya çıktığıortaya çıktığı ileri sürülebilirileri sürülebilir..

Page 16: İş Hukuku Notları

4857 sayılı İş Kanunu4857 sayılı İş Kanunu

Kabul Tarihi :Kabul Tarihi : 22.5.2003 22.5.2003 Bu Kanunun amacıBu Kanunun amacı,, işverenler ile bir iş işverenler ile bir iş

sözleşmesine dayanaraksözleşmesine dayanarak çalıştırılan çalıştırılan işçilerinişçilerin çalışma çalışma şartları şartları ve çalışma ve çalışma ortamınaortamına ilişkin ilişkin hak hak ve ve sorumluluklarını sorumluluklarını düzenlemektirdüzenlemektir..

122 maddeden oluşmaktadır122 maddeden oluşmaktadır

Page 17: İş Hukuku Notları

İş Hukunun Kaynaklarıİş Hukunun Kaynakları

Genel kaynaklarGenel kaynaklar AnayasaAnayasa YasalarYasalar Bireysel iş hukuku yasalarıBireysel iş hukuku yasaları Toplu iş hukuku yasalarıToplu iş hukuku yasaları Sosyal güvenlik yasalarıSosyal güvenlik yasaları İş sağlığı ve güvenliği alanındaki İş sağlığı ve güvenliği alanındaki

diğer yasalardiğer yasalar Mali yasalarMali yasalar diğer yasalardiğer yasalar

Page 18: İş Hukuku Notları

4857 Kanunun Amaç ve 4857 Kanunun Amaç ve kapsamıkapsamı

MADDE 1. -MADDE 1. - Bu Kanunun amacı işverenler ile Bu Kanunun amacı işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir. ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir.

Bu Kanun, 4 üncü maddedeki istisnalar Bu Kanun, 4 üncü maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, bu işyerlerinin dışında kalan bütün işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır. faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.

İşyerleri, işverenler, işveren vekilleri ve İşyerleri, işverenler, işveren vekilleri ve işçiler, 3 üncü maddedeki bildirim gününe işçiler, 3 üncü maddedeki bildirim gününe bakılmaksızın bu Kanun hükümleri ile bağlı bakılmaksızın bu Kanun hükümleri ile bağlı olurlar olurlar

Page 19: İş Hukuku Notları

İşçi ve İşveren Tanımıİşçi ve İşveren Tanımı MADDE 2. - Bir iş sözleşmesine dayanarak MADDE 2. - Bir iş sözleşmesine dayanarak

çalışan gerçek kişiye işçi, işçi çalıştıran çalışan gerçek kişiye işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren, işçi olmayan kurum ve kuruluşlara işveren, işçi ile işveren arasında kurulan ilişkiye iş ile işveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisi denir. İşveren tarafından mal veya ilişkisi denir. İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denirörgütlendiği birime işyeri denir

Alt işveren işi, temel işi yapan işverenden Alt işveren işi, temel işi yapan işverenden almış olmalıdır.almış olmalıdır.İş; üretime ilişkin yardımcı işlerden ya da İş; üretime ilişkin yardımcı işlerden ya da uzmanlık gerektiren işlerden olmalıdır.uzmanlık gerektiren işlerden olmalıdır.İş, asıl işverenin işyerinde yapılmalıdır.İş, asıl işverenin işyerinde yapılmalıdır.İşçiler sadece bu işyerinde çalıştırılmalıdırİşçiler sadece bu işyerinde çalıştırılmalıdır

Page 20: İş Hukuku Notları

İşçi İşçi

Bir hizmet akdine dayanarak herhangi Bir hizmet akdine dayanarak herhangi bir işte ücret karşılığında çalışan kişiye bir işte ücret karşılığında çalışan kişiye işçi denir. Bunun için bir işçinin; işçi denir. Bunun için bir işçinin;

İşin hizmet akdine dayanarak İşin hizmet akdine dayanarak görülmesigörülmesi

Herhangi bir işte çalışmasıHerhangi bir işte çalışmasıÜcret karşılığında çalışmasıÜcret karşılığında çalışması İşverene bağlı olarak çalışmasıİşverene bağlı olarak çalışması

Page 21: İş Hukuku Notları

İşveren İşveren

Başka birisini istihdam eden kimse veya Başka birisini istihdam eden kimse veya hizmet akdinde ücret ödeme borcu altına hizmet akdinde ücret ödeme borcu altına giren kimseye denir. İş kanunu ; “işvereni giren kimseye denir. İş kanunu ; “işvereni işçi çalıştıran gerçek yada tüzel kişi olarak” işçi çalıştıran gerçek yada tüzel kişi olarak” tanımlar. Sendikalar kanununda ise “işçi tanımlar. Sendikalar kanununda ise “işçi sayılan kimseleri çalıştıran gerçek veya sayılan kimseleri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye ve tüzel kişiliği olmayan kamu tüzel kişiye ve tüzel kişiliği olmayan kamu kuruluşuna” denir.kuruluşuna” denir.

İşçi çalıştırmaİşçi çalıştırma Hizmetinde çalıştırma Hizmetinde çalıştırma

Page 22: İş Hukuku Notları

İşveren Vekili İşveren Vekili

İş Kanununa göre işyerinde işveren İş Kanununa göre işyerinde işveren adına hareket eden işin ve işyerinin adına hareket eden işin ve işyerinin yönetiminde görev alan kimselere yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir. Vaya işletmenin işveren vekili denir. Vaya işletmenin bütününü sevk ve idareye yetkili olan bütününü sevk ve idareye yetkili olan kimselere işveren vekili denir.kimselere işveren vekili denir.

Temsil yetkisiTemsil yetkisiYönetim göreviYönetim görevi

Page 23: İş Hukuku Notları

4857 Kanunun Kapsamadığı 4857 Kanunun Kapsamadığı AlanlarAlanlar Deniz ve hava taşıma işlerinde, Deniz ve hava taşıma işlerinde,

50'den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman 50'den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde,işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde,

Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri, çeşit yapı işleri,

Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde, işlerde,

Ev hizmetlerinde, Ev hizmetlerinde, İş sağlığı ve güvenliği hükümleri saklı kalmak üzere İş sağlığı ve güvenliği hükümleri saklı kalmak üzere

çıraklar hakkında, çıraklar hakkında, Sporcular hakkında, Sporcular hakkında, Rehabilite edilenler hakkında, Rehabilite edilenler hakkında, 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun 2 nci 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun 2 nci

maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde. işyerlerinde.

Page 24: İş Hukuku Notları

Madde 5. Eşit Davranma İlkesiMadde 5. Eşit Davranma İlkesi İşveren esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan İşveren esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan

işçiişçikarşısında kısmi süreli çalışan işçiye, belirsiz sürelikarşısında kısmi süreli çalışan işçiye, belirsiz süreliçalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklıçalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklıişlem yapamazişlem yapamaz İş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefiİş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefiinanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayırıminanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayırımyapılamazyapılamaz İşveren biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler İşveren biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesininzorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesininyapılmasında, şartlarının oluşturulmasında,yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında,uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya

gebelikgebeliknedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaznedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz

Page 25: İş Hukuku Notları

Toplu İş HukukuToplu İş Hukuku

İşçiler çoğunlukla kendi iş ilişkilerini İşçiler çoğunlukla kendi iş ilişkilerini çoğunlukla işverenler ile bireysel olarak çoğunlukla işverenler ile bireysel olarak karşılıklı oturup konuşmak yerine, bu karşılıklı oturup konuşmak yerine, bu görevin kitle ilişkileri seçtikleri görevin kitle ilişkileri seçtikleri temsilcileri tarafından yerine temsilcileri tarafından yerine getirilmesini tercih etmektedir. Bu getirilmesini tercih etmektedir. Bu açıdan toplu işi hukuku sendikalaşma açıdan toplu işi hukuku sendikalaşma hareketi toplu iş sözleşmeleri hak ve hareketi toplu iş sözleşmeleri hak ve menfaat olarak; grev, lokavt ve hakem menfaat olarak; grev, lokavt ve hakem kurulları ile arabuluculuk gibi konuları kurulları ile arabuluculuk gibi konuları incelemektedir.incelemektedir.

Page 26: İş Hukuku Notları

Hizmet Akdi Hizmet Akdi Bir kimsenin İş Kanunu bakımından işçi olarak Bir kimsenin İş Kanunu bakımından işçi olarak

nitelendirebilmesinin en önemli şartı hizmet akdi ile nitelendirebilmesinin en önemli şartı hizmet akdi ile çalışmasıdır. Borçlar kanununda “Hizmet akdi bir çalışmasıdır. Borçlar kanununda “Hizmet akdi bir mukaveledir ki, onunla işçi muayyen veya gayrımuayyen bir mukaveledir ki, onunla işçi muayyen veya gayrımuayyen bir zamanda hizmet görmeyi ve iş sahibi de ona bir ücret zamanda hizmet görmeyi ve iş sahibi de ona bir ücret vermeyi taahhüd eder.” Anayasa mahkemeside bir vermeyi taahhüd eder.” Anayasa mahkemeside bir kararında “…bir kimsenin ücret karşılığında belirli veya kararında “…bir kimsenin ücret karşılığında belirli veya belirsiz bir süre için hizmet görmeyi, hizmetini iş sahibinin belirsiz bir süre için hizmet görmeyi, hizmetini iş sahibinin elinde bulundurmaya ve iş sahibinin de ona bir ücret elinde bulundurmaya ve iş sahibinin de ona bir ücret vermeyi üstüne alması olarak tanımlar. Yani taraflardan vermeyi üstüne alması olarak tanımlar. Yani taraflardan birinin bağımlı çalışmayı diğerinin de buna karşılık ücret birinin bağımlı çalışmayı diğerinin de buna karşılık ücret ödemesi gerekir. Hizmet akdinin oluşabilmesi için 3 ödemesi gerekir. Hizmet akdinin oluşabilmesi için 3 unsurun bulunması gerekir: unsurun bulunması gerekir:

İşİş ÜcretÜcret BağımlılıkBağımlılık

Page 27: İş Hukuku Notları

İşyerinin veya bir bölümünün devriİşyerinin veya bir bölümünün devri

MADDE 6. -MADDE 6. - İşyeri veya işyerinin bir İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukukî bir işleme dayalı olarak bölümü hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer borçları ile birlikte devralana geçer

Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür.işlem yapmakla yükümlüdür.

Page 28: İş Hukuku Notları

Geçici iş ilişkisiGeçici iş ilişkisi MADDE 7.-MADDE 7.- İşveren, devir sırasında yazılı İşveren, devir sırasında yazılı

rızasını almak suretiyle bir işçiyi; holding rızasını almak suretiyle bir işçiyi; holding bünyesi içinde veya aynı şirketler bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde veya topluluğuna bağlı başka bir işyerinde veya yapmakta olduğu işe benzer işlerde yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla başka bir işverene iş çalıştırılması koşuluyla başka bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devrettiğinde geçici iş ilişkisi olarak devrettiğinde geçici iş ilişkisi gerçekleşmiş olur gerçekleşmiş olur

Geçici iş ilişkisi altı ayı geçmemek üzere Geçici iş ilişkisi altı ayı geçmemek üzere yazılı olarak yapılır, gerektiğinde en fazla iki yazılı olarak yapılır, gerektiğinde en fazla iki defa yenilenebilir. defa yenilenebilir.

Page 29: İş Hukuku Notları

İş Sözleşmesiİş Sözleşmesi

İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir değildir

Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur yazılı şekilde yapılması zorunludur

Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren işçiye Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür yükümlüdür