TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi...

143
TIBBİ DÖKÜMANTASYON

Transcript of TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi...

Page 1: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

TIBBİ DÖKÜMANTASYON

Page 2: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi Döküman veDökümantasyon Tanımı ve

Tarihçesi

Tıbbi Döküman Ve Dokümantasyonun Tanımı

Sağlık kuruluşları (hastane, aile sağlığı veya toplum sağlığı merkezleri, dispanserler gibi…) insan sağlığını izlemekten sorumlu yerlerdir.

Buralara başvuran sağlıklı veya hasta bireyler kendileri için gereken işlemlerden geçirilirler.

Page 3: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bu işlemler sonucunda bireye ait pek çok veri ortaya çıkar.

Her sağlık kuruluşu tedavi ettiği tüm hastalara ait bilgileri saklamak zorundadır.

Verileri saklamak hukuksal ve yasal açıdan olduğu kadar, akreditasyon açısından da gereklidir.

Page 4: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Resim eklemek için simgeyi tıklatın

İnsan sağlığını ilgilendiren konularda yapılan

çalışmalardan elde edilen bu verileri bir düzen içinde gösteren belgelere tıbbi döküman denir.

Page 5: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi dokümanların bilimsel standartlara uygun olarak toplanması, düzenlemesi ve saklanması işlemine ise tıbbi dökümantasyon adı verilir.

Page 6: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bu şekilde düzenlenen ve kaydedilen tıbbi dokümanlara gerektiğinde ulaşılabilir ve hizmete sunulabilir.

Bireysel sağlık kayıtları; sağlık kurumundan yararlanan birey, hekim ve diğer sağlık personeli arasında bir iletişim ortamı yaratır.

Page 7: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bireyin kayıtlarını inceleyen herkes diğerlerinin bu bireye neler yaptığını bilir.

Bireysel sağlık kayıtları aynı zamanda bireye sağlık kurumlarınca verilen hizmetlerin kalitesinin değerlendirilmesi, araştırmalar ve eğitim için de kullanılabilir.

Page 8: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Kısaca tıbbi dökümanlar; 1. Hastanın hastalığının şeklini ve tedavi

sırasındaki seyrini belgeler.

2. Tedavi eden hekim ve tedaviye katılan tüm birimlerin iletişimini sağlar.

3. Hastayı daha sonra izleyecek sağlık çalışanlarına hasta ile ilgili bilgiyi verir.

4. Verilen sağlık hizmetinin kalitesini değerlendirmede kullanılır.

Page 9: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

5. Hastanın, hekimin ve sağlık kuruluşlarının yasal haklarını korumada kullanılır.

6. Sağlık çalışanlarının eğitiminde kullanılır.

7. Tıbbi araştırmalar için veri kaynağıdır.

8.Halk sağlığı çalışmaları için veri kaynağıdır.

9.Maliyet ve finansal yönetim politikasını belirlemede kullanılır.

Page 10: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

TIBBİ DÖKÜMANTASYONUN TARİHÇESİTıbbi dökümantasyonun tarihçesi,

tıp tarihi ile ilgili bilgi ve belgelerin geldiği ilk çağlara kadar uzanır.

Bu belgeler sayesinde günümüzün bazı hastalıkları ile ilgili en eski tedavi yöntemleri hakkında bilgi sahibi olabilmekteyiz.

Page 11: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Yazılı belgelere dayanmayan tıp olarak tanımlanan tarih öncesi dönem yazının bulunduğu (I.Ö. 4000) tarihe kadar olan yaklaşık otuz altı bin yılı kapsamaktadır.

Bu dönemin tıbbı hakkında bilgileri, tek hücreli canlıların var olduğu dönemden, ilk insan olarak kabul edilen Homosapiens’e kadar uzanan dilimde varolan hastalıklardan edinmekteyiz.

Page 12: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bu hastalıklarla ilgili bilgiler;

Hayvanların ve ilk insanların iskelet fosillerinden elde edilmektedir.

Bunlar dışında efsaneler, hikayeler çizimler ve inanışlar en fazla bilginin alındığı kaynaklardır. Örneğin bazı mağara çizimleri organ veya diğer vücut parçalarının yerlerinden çıkarılması (ampütasyon) hakkında bilgi vermektedir.

Page 13: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bu bilgiler zamanla ilk yazılı materyallere dönüşmüştür.

Sağlıkla ilgili ilk tarihi kayıtlar Sümer dönemindeki (MÖ 2100) kil tabletlerden günümüze ulaşmıştır.

Ünlü Babil kralı Hamurabi kanunları (MÖ 2250) arasında tıp pratiği ile ilgili cezalara da rastlanmaktadır.

Page 14: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Daha sonra, Asur Krallığı döneminde (MÖ 7.yy) rastlanılan sağlıkla ilgili kil tabletlerdeki bilgilerin kendilerinden önceki dönemlere ait bilgilerin kopyası olduğu zannedilmektedir.

Süryanice yazılmış olan Asur belgelerinde; Asurlu hekimlerin, Sümer formüllerinden ve reçetelerinden yararlandıkları görülmektedir.

Page 15: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Mısırlılar döneminin papirüslerinin sağlık dökümantasyonu tarihi için çok önemli belgeler olduğu kabul edilir.

Edwin Smith papirüsü (MÖ. 1600) başta kafa yaralanmaları olmak üzere, 48 farklı hastalığın belirtileri, muayene teknikleri, tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından bahsetmektedir.

Ebers papirüsü (MÖ. 1550) ) Mısır tıbbının günümüze kadar gelen en kapsamlı kanıtlarından biridir. Bir ders kitabı niteliğinde olup 9 bölüm, 500 madde ve 876 reçeteden oluşmuştur.

Page 16: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bölümlerinin başında kalp ile ilgili bölümü gelmekte olup, kalbi kan, gözyaşı, ter ve sperm dahil tüm sıvıların taşındığı merkez olarak kabul eder.

Anlaşıldığı kadarı ile böbrek çok bilinen bir organ değildir.

Akıl hastalıkları içinde depresyon ve demans (bunama) dahil bilgiler gözlenir.

Page 17: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bunların dışında doğum kontrolü, gebelik, barsak hastalıkları, parazitler, göz hastalıkları, deri problemleri, diş tedavileri, apse ve tümör cerrahisi, kemik çıkıkları ve yanıklara da yer verilmiştir.

Kahun’un jinekolojik papirüsü kadınların üreme ilgili hastalıklarının tedavisine yer verir. Otuz dört olgu ile ilgili bilgilere yer verilmiştir.

Page 18: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Eski Yunan medeniyetinde hastaların tedavi edildikleri Aesculapia adı verilen mabetlerin sütunları,buralarda kalan hastalara uygulanan teşhis ve tedaviler hakkında bilgi alınan yerler olmuştur.

Bu mabetlerin Yunanistan dışında Anadolu ve Roma’da ki örneklerine de rastlanılmıştır.

Buralara başvuran hastaların bir gece uyuduğu, daha çok ruhsal tedaviler uygulandığı, tanrıların reçeteleri ile iyileştikleri yazılı metinlerden anlaşılmaktadır.

Page 19: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Yunan kentlerinden biri olan Epidaurus Aesculapia’sında MÖ 350 yılına ait hastaların isimleri, şikayetleri, hastalıklarına yer verilmektedir.

Bu hastalardan 70 tanesinin tamamen iyileştiği söylenmektedir.

İyileşen hastaların hikayeleri de tunç levhalara yazılarak tapınağın duvarına reklam için asılmaktadır.

Page 20: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Cerrahi iyileşmelerin bazıları, karın apsesinin açılması, vuruk sonrası vücutta kalan yabancı maddenin çıkarılması şeklindedir.

Bu işlemler için hastalara opium adı verilen ve uykuyu (Yunanca ’da enkoimesis) sağlayarak işlemi kolaylaştıran maddelerin verildiğini de kaynaktan öğreniyoruz.

Page 21: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Günümüzde kullanılan birçok tıp terimi modern tıbbın babası kabul edilen Hipokrat ve onun takipçileri döneminden gelmektedir.

Hipokrat hastalıkları akut (birden hızlı gelişen), kronik (yavaş gelişen), endemik (yaygın), epidemik (salgın) şeklinde sınıflamalarla tanımlamıştır.

Page 22: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Göğüs cerrahisi ve bulgularını da ilk kez yazılı hale getirmiştir.

Hipokrat iyi bir gözlemci olup, tüm gözlemlerini yazılı metinlere çevirmiştir.

Hasta ile ilgili gözlemlerin kaydedildiği notlar ilk ciddi tıbbi dökümantasyon yöntemi olarak kabul edilir.

Gelen hastalarının nabız, tansiyon ve günlük gözlemlerinden elde ettiği notları da kitap haline getirmiştir.

Page 23: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Batı dünyasının yanı sıra doğunun ünlü tıp bilim adamları da Hipokratın yolundan ilerlemiş olup, kendi gözlemlerini sonraki kuşaklara aktarmışlardır.

Bunların en ünlülerinden birisi olan Razi (MS 864) hastalarını tedavi süresince dikkatle gözlemiş ve teşhis ve tedavisini bu gözlemler sırasında elde etmiş olduğu bilgilere göre yönlendirmiştir.

Page 24: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Teşhis sırasında özellikle nabız, idrar, yüz rengi ve terleme gibi göstergeleri göz önünde bulundurmuştur.

Râzî ilk defa Ortadoğu ülkelerinin çoğunda yaygın olarak görülen çocuk hastalıklarından çiçek ve kızamığın tanılarını vermiş ve bunlar arasındaki farkları belirlemiştir.

Page 25: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Râzî'nin hastalıklara ilişkin incelemelerini içeren Hâvî (Bütün Bilgiler) adlı kapsamlı bir yapıtı vardır.

Burada, baştan ayağa doğru bütün beden hastalıklarını sıralayarak, bunlara ilişkin bilgileri sıralamaktadır.

Page 26: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hipokrat batının olduğu kadar doğunun tıp tarihi üzerinede etkili olmuş olup bunun en önemli örneğini Razi (MS 864) oluşturur.

Page 27: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

İbn Sina (MS.980) hastalık ve sağlık düzeneklerinin nedenlerini sorgulamış büyük, küçük kan dolaşımını, kanın bedendeki görevini, doğum mekanizmasını açıklamış, sağlığın korunmasında, beden eğitimi, beslenme ve uyku işlevlerinin esas unsurlar olduğunu ileri sürmüştür.

Kânun isimli eseri beş altı asır boyunca tıbbın ölçütü veya kutsal kitabı olarak benimsenmiştir

Page 28: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Kânun beş ana kısımdadır. I. Genel konular (bu kısım daha ziyade

felsefeye ayrılmıştır);

II. Alfabetik sıraya göre basit ilaçlar;

III. Baştan ayağa doğru lokal hastalıklar;

IV. Ateş ve diğerleri gibi genel hastalıklar;

V. Bileşik ilaçlar.

Page 29: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Kendisinden sonraki Doğu ve Batı filozoflarının çoğunu etkileyen İbn-i Sina, müzikle de ilgilenmiştir.

250’yi aşkın yapıtının başlıcası olan Şifa ve Kanun, felsefenin temel yapıtı sayılarak, uzun yıllar boyunca pek çok üniversitede okutulmuştur.

Page 30: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hint Uygarlığında günümüze ulaşan ve birçok tıbbi bilgileri içeren yazılı belgelerde, hastalıklar ve hastalıklarla ilgili koruyucu önlemler, çok sayıda bitkisel kökenli ilaçların hazırlanışı gelişmiş bir teknikle gerçekleştirilebilen katarakt, mesane taşına üretradan girişimde bulunma gibi cerrahi girişimler ve bu alanda geliştirdikleri duyarlı araçları içeren bilgiler mevcuttur.

Page 31: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Dökümantasyonun en gerekli olduğu yerler olan hastanelerin geçmişi yine eski Yunan medeniyetlerine uzanır.

Yukarıda bahsettiğimiz gibi Eski Yunanlılar, sağlık tanrısı Asklepios adına Anadolu'da kurdukları bazı tapınakları hem hastalar için tedavi ve dinlenme yeri, hem de doktorlar için bir eğitim merkezi olarak kullanırlardı. Mısır, Babil ve Hindistan'da da bu tip yerlere rastlamaktayız.

Daha sonra Londra’da kurulan ve günümüzde de çalışan St. Bartholomew’s Hospital hasta kayıtlarının tutulması, saklanması ve gizliliğinin korunması açısından önemli bir merkezdir.

Page 32: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Amerika kıtasına baktığımızda, ilk hastaneler 1700 yıllarında liman yakınlarında kurulmuştur.

Bu hastanelerde kayıtlar kısaltmalarla kullanılmıştır.

Hastane kayıtlarını tutan ilk hastane Pennsylvania hastanesidir.

Bu hastanenin sekreteri olan Benjamin Franklin tarafından hastaneye başvuran hastalara birer numara verilmiş olup, adları, adresleri, hastalıkları ve hatta bazı önemli vakalarda resimli açıklamaları kaydedilmiştir.

Page 33: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Daha sonra kurulan New York hastanesinin kayıtlı bilgileri günümüz dosyalama yöntemine son derece benzemekteydi.

1821 de Boston’da kurulan Massachusetts General Hospital kurulduğu ilk günden beri kayıtları var olan ilk sağlık kuruluşu iken, 1911 de kurulan Virginia hastanesi ise klinik kayıtları ayrı ayrı dosyalarda saklayarak arşivlemeye başlamıştı.

Page 34: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hastanelerin standart hale getirilmesi ile ilgili en önemli çalışma “Joint Commission on Accredition of Hospital (JCAH)” kurulumu ile başlar. Bu kuruluş hastanelerin akreditasyonu sağlamayı amaçlamıştır.

Bu akreditasyon içinde hastane kayıtlamaları çok önemsenmiştir.

Geçen yüzyılın son çeyreğinde gelişen bilişim teknikleri ise günümüzün kayıtlama, arşivleme, bilgiye her yerden ulaşması için dönüm noktasını oluşturmuştur.

Page 35: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından
Page 36: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi Dökümanların Temel Özellikleri

Tıbbi dökümantasyonun amacı kime, niçin, nerede, ne zaman ve nasıl bir hasta bakımı verildiğinin kanıtlanmasını sağlamaktır.

Günümüzde sağlık kurumlarındaki modern tıbbi ve cerrahi metotların oldukça karışık işlemler haline dönüşmesi, hastalara verilen hizmetlerin tüm ayrıntıları ile belgelenmesi zorunluluğunu ortaya koymuştur.

Page 37: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi kayıtlar ve özellikle hasta dosyaları hastaya verilen tıbbi bakım ve tedavi hizmetlerinin değerlendirilmesinde önemli bir kaynak niteliğindedir.

Bu nedenle tıbbi kayıtların, hasta bakımı, tıbbi araştırmalar, bilimsel çalışmalar sağlık kurumları yönetimi, adli tıp, finansal yönetim ve halk sağlığı açısından önemi tartışılmaz bir gerçektir.

Page 38: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi Dökümantasyonun Hasta Açısından Önemi

Hastanın tıbbi dökümantasyonu hastaneye başvuru anından itibaren başlayan tüm bilgileri içerir.

Her bireyin kendi sağlığı ile ilgili kendisine yapılan işlemleri bilme hakkı vardır.

Tıbbi dökümantasyonlar bireylerin, kendileri ile ilgili yapılan işlemleri ayrıntılı biçimde öğrenmelerini sağlar.

Bu ise hastanın tedavi olduğu sağlık kuruluşuna ve sağlık çalışanlarına güven duymasına neden olur.

Page 39: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi dökümanlar; 1. Hastanın hastalığı ile ilgili tıbbi seyrini gösterir.

2.Hastaya kendi sağlığı ile geçmiş işlemlerini hatırlatarak gelecekteki işleri için zaman kazandırır.

3.Hastanın aynı işlemleri tekrarlaması sonucu doğacak gereksiz ve yeni harcamaları önler.

4.Hastaya kısa zamanda doğru tanı konabilmesini sağlar

5. Hastaya etkili tedavi yapılabilmesini sağlar.

Page 40: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi Dökümantasyonun Hastane Yönünden Önemi Sağlık kurumlarında hastalara uygulanan tedavi

yöntemleri ve tedavi yöntemleri sonucu ortaya çıkan sonuçlar, hastalar için hazırlanan dosyalar içinde saklanmaktadır.

Bir anlamda hasta dosyaları tedavinin başarısını değerlendirmeyi sağlayan kanıtlardır.

Bu tür kayıtlar, hastanede sunulan hizmetlerin kalitesini inceleme bakımından da yararlı olmaktadır.

Page 41: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Buna göre;

1.Hasta için gereksiz tetkik ve tedaviler engellenerek hastaya zaman kazandırılır. Bu zaman sağlık kuruluşu için önemli olup bir başka hasta için gereken bir zamana dönüştürülebilir.

2. Sağlık kurumları, ölen hastaların ölüm nedenlerini kayıtlarından inceleyebilirler.

3. Tedavilerin ve tedavi kurumlarının çalışma başarısı hasta dosyalarındaki bilgilerden sağlanabilmektedir.

4.Kaynakların verimli kullanılmasını sağlayarak ekonomik planlama ve sağlıklı finansal politikalar belirlenebilir.

Page 42: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi Dökümantasyonun Hekim Yönünden Önemi

Doktorlar, tıbbi kayıt sistemlerine özel olarak katkıda bulunan kişilerdir. iyi tutulmuş hasta dosyaları aynı zamanda diğer hekimler için iyi birer eğitim materyalidir.

Hasta olgularının hangi şikâyetle nasıl geldiği ve nasıl değerlendirildiği, sonuçta hangi ilaç verilerek nasıl sonuç verdiği iyi düzenlenmiş bir hasta dosyasından elde edilebilir.

Bu anlamda içerdiği bilgiler hem yetişmekte olan hekim adaylarına ve uzmanlık öğrencilerine, hem de yetişmiş olan hekimlere birer eğitim aracıdır.

Page 43: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hastalıklar ve hastalıklarda kullanılan ilaçlar ile ilgili yapılan bilimsel araştırmalar, tez ve doktora çalışmaları için en önemli kaynağı hasta dosyaları oluşturur.

Geriye veya ileriye yönelik yapılan dosya incelemeleri kişisel kariyer gelişiminde önemlidir.

Hekimler, sağlık kuruluşlarına ayaktan veya yatarak başvuran hastalarının günlük takiplerini hasta dosyaları üzerinden yapabilirler.

Bu durum hekimin kişisel motivasyonunu veya eleştirisini de sağlar.

Page 44: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi Dökümantasyonun Adli Tıp Yönünden Önemi

Adli tıp için en önemli kaynak hasta dosyalarıdır.

Bu dosyalar adli tıp vakalarında, hem hastane hem de hekimler için büyük önem taşırlar.

Aldıkları hizmetten memnun olmayan yada kendilerine yanlış tedavi uygulandığını düşünen kişiler tedavi gördükleri sağlık kurumlarını ya da bu kurumlarda çalışan sağlık personelini adli makamlara şikayet edebilirler.

Bu durumlarda kurumun ya da personelin kendisini savunmak için kullanacağı tek delil ve en iyi savunma aracı, düzenli ve sıralı tutulmuş hasta dosyaları yada kayıtlarıdır.

Page 45: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Adli tıbbı ilgilendiren olaylarda bilirkişi olarak görevlendirilen hekimler, düzenli tutulmuş, eksiksiz ve tarihine göre düzenli sıralanmış dosyalara ihtiyaç duyarlar.

Ancak özenli ve düzenli tutulmuş dosyalar iyi birer kanıt ve güvenilir belgeler olabilir.

Diğer taraftan sağlık kuruluşuna, öldürme, yaralama, taciz gibi davalardan ötürü başvuran kişilerin tıbbi özellikleri kendi hasta dosyalarına kayıtlanır ve bu dosyalar daha sonra konu ile ilgili adli davalarda kanıt olarak kullanılır.

Bu dosyalar gerek şahıs gerekse Cumhuriyet savcılıkları için en önemli belgeyi teşkil eder.

Page 46: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi Dökümantasyonun Halk Sağlığı Yönünden Önemi

Sağlık hizmetlerinin en önemli kolunu koruyucu sağlık hizmetleri oluşturur.

Koruyucu sağlık hizmetlerinin amacı toplum sağlığını etkileyen her türlü unsuru ve bunların yaygınlığını saptamak ve toplumu bunlardan korumaktır.

Page 47: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bunun için gerekli istatistiksel bilgiler hasta dökümanlarından ve tıbbi arşivlerden sağlanır. Örneğin bir yörede görülen suçiçeği hastalığının yılın hangi mevsiminde daha çok olduğu ve bunu önlemek için ne yapılması gerektiğinin planlanması için arşiv taraması gereklidir.

Koruyucu sağlık hizmetleri açısından epidemi ve endemiler kayıtlardan çıkarılabilir.

Page 48: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi Dökümantasyonun Tıbbi Ara$tırmalar Yönünden Önemi Klinik araştırmaların sağlığı için gerekli olan

verilerin çok iyi kayıtlandığı ortamlar gereklidir.

Gerekli veriler dosya taramalarında yeterli olarak bulunamaz ise o klinik çalışma istenen değerde olmaz.

Örneğin günümüzden geçmiş dönemlere ait bir konu ile ilgili araştırmayı yapmak için geçmiş döneme ait çok iyi tutulmuş dosya kayıtları gereklidir.

Page 49: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Buradaki yetersizlikler günümüzün imkanlarını geçmişteki bazı veriler için geçersiz kılmaktadır.

Son zamanlara kadar tıbbi araştırmaların yapılmasında tıbbi dökümanlardan gereği kadar yararlanılamamıştır.

Bilişim sektörü yenilerde bilimsel çalışmaların hızını ve kalitesini çok daha iyi koşullara getirmiştir.

Page 50: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi Dökümantasyonun Türleri Hasta dosyasını oluşturan formlar şu belgelerden

oluşur;

1. Hastane Giriş Kâğıdı

2. Hasta Kabul kağıdı

3. Hasta yatırma kağıdı

4.Tıbbi Müşahade ve Muayene Kâğıdı

5. Doktor gözlem formu

6. Hemşire izlem formu

7. Derece Kâğıdı

8. Doktor istem formu

9. Röntgen istek Kâğıdı

10. Laboratuar istek Kâğıdı ve diğer tetkik raporları

11. Laboratuvar bulguları formu

12. Ameliyat Kâğıdı

13. Çıkış özeti-Epikriz

14. Diğer formlar

Page 51: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta DosyalarıHastanın yaşamı , tıbbi geçmişi ile ilgili

olan bilgiler, en son hastalığı ve tedavi şekli ile ilgili verilerin tam ve eksiksiz olarak tutulması işlemine tıbbi kayıt adı verilmektedir.

Bu kayıtlardan biriside hasta dosyalarıdır.

Page 52: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyasının farklı tanımları vardır. Sağlık kurumlarına başvuran kişilerin sağlık

kurumlarında kaldıkları süre içerisinde teşhis ve tedavileriyle ilgili olarak yapılan çalışmalardan elde edilen bilgileri düzenli bir biçimde içeren belgelerin bilimsel kurallara uygun olarak düzenlenmesiyle oluşturulan belge topluluğuna

hasta dosyası denir.

YADA

Yataklı tedavi kurumlarına müracaat eden hastaların, muayene, teşhis ve tedavi evrakının muhafaza edildiği; A4 kağıdı boyutlarında, kenarlarında düzenlenen forma uygun renkli şeritler bulunan kartondan imal edilmiş ve iki kapaktan oluşan telli saklama aracını ifade eder.

Page 53: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta kayıtları

1. Birincil

2. İkincil hasta kaydı olarak iki şekildedir.

Birincil hasta kaydı sağlık bakım profesyonellerince doldurulur.

-Hasta yatarken yapılan tüm gözlemler, işlemler ve veriler kayıt altına alınır.

İkincil hasta kaydı ise: birincil kayıttan oluşturulur.

-Klinik dışındaki kişilerin kullanabilmesi için hasta bakımının değerlendirilebileceği, destekleme ya da iyileştirme aşamalarında kullanılabilecek seçilmiş öğelerden meydana gelir.

Page 54: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bir hasta kayıt sistemi genellikle sağlık bakım ortamında oluşturulur ve hasta bakım kalitesi, tıbbi bakım iyileştirme faaliyetleri ve tıbbi –yasal denetimleri içine alacak şekilde arşivlenerek korunur.

Hasta dosyalarının bilimsel kural ve standartlara uygun olarak toplandığı, düzenlendiği ve hizmete sunulduğu birimlere hasta dosyaları arşivi denir.

Page 55: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta Dosyalarınının ÖnemiHasta dosyalarının önemi;

• hasta yönünden,

• sağlık kuruluşları yönünden,

• araştırma ve eğitim yönünden,

• adlı tıp yönünden olmak üzere çeşitli açılardan açıklanabilir.

Page 56: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta Yönünden Önemi Birçok hastayı aynı günde muayene ve

tedavi etmek durumunda doktorlar, hastaların hastalıklarıyla ilgili bütün şikâyetlerini, hastalara uyguladıkları tedavi metotlarını, klinik laboratuar bulgularıyla diğer tetkik ve inceleme sonuçlarını akıllarında tutamazlar.

Yapılan işlemlerin hasta tarafından da akılda tutulması mümkün değildir.

Bu nedenle, bu işlemlerle ilgili dökümanların dikkatle ve titizlikle toplanması ve hastanın başvurusunda hazır bulundurulması birçok yönden önem taşır.

Page 57: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta bir sonraki gelişinde önceki yapılan işlemleri net olarak görebileceği bir dosyası varsa psikolojik olarak kendini daha rahat hissedecek, tedavi olduğu kuruma karşı güven duygusu oluşacaktır.

• Hastaya zaman kazandırması,

•Gereksiz harcamaların önüne geçmesi,

• Kesin tanıya ulaşmada yol göstermesi ve

• En sonunda uygulanacak doğru ve etkili tedavinin planlanması açısından da önemi çok fazladır.

Page 58: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Sağlık Kuruluşu Yönünden Önemi Sağlık kurumları yöneticileri hasta

dosyalarını inceleyerek tedavi olamayıp ölen hastalar açısından inceleme yapabilir, çözüm yolları üretebilir

Tıpkı hastalar gibi kuruluşlarda dosyalar sayesinde zaman kazanır, gereksiz tetkik ve tedavi yapılması önlenir, buna harcanacak zaman tanı konmuş hastaların tedavisinin planlanması için ayrılır.

Düzgün tutulmuş kayıtlarla kaynaklar verimli kullanılır ve dolayısıyla da ekonomik planlama ve finansal hedefler ortaya çıkarılabilir.

Page 59: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Araştırma ve Eğitim Yönünden Önemi

Sağlık kurumları yöneticileri hasta dosyalarındaki bilgilerin ihtiyaç duyulursa eğitim ve araştırma için kullanılabilmesi adına, düzgün, sisteme uygun ve kaliteli olarak düzenlemek, sınıflandırmak ve hizmete sunmakla sorumludurlar.

Hasta dosyaları ve arşivler araştırma görevi üstlenen öğretim üyesi, asistan doktor, hemşire ve öğrenciler için son derece önemli bilgilerin bulunduğu yerlerdir.

Ayrıca bu dosyalar çok önemli bir ders aracıdır. Onun için kaliteli ve güvenilir olması ilk koşuldur.

Page 60: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hukuki ve Adli Tıp Yönünden Önemi Çeşitli nedenlerle sağlık kurumuna

başvurmuş yapılan müdahaleden memnun kalmamış, ya da yanlış müdahale edildiğini düşünen hastaların şikayeti üzerine, adli makamların başvuracağı ve inceleyeceği yerler hasta dosyaları ve arşivleridir.

Sağlık kurumlarının ve hekimlerin en önemli savunma aracı bu dosyalardır.

Ayrıca sağlık kuruluşuna getirilmiş öldürme ya da yaralama şeklindeki adli olaylarda doldurulan bilgiler yapılan ilk müdahaleler son derece önemli bilgi kaynağıdır.

Bu bilgilerin eksiksiz tarih hatta saat sırasına göre düzgün şekilde kayıt altına alınması gerekmektedir.

Adli tıp yönünden en büyük eksikliğin bu belge dolduruluşu sırasında yapılan eksik ve hatalı doldurma olduğu belirtilmektedir.

Page 61: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hastaları tanımlamak için, 1. Dosya numarası

2. Hastane numarası ve

3.Hasta kabul numarası olmak üzere üç tip numaralandırma mevcuttur.

Ancak bakım ve tedavi hizmeti vermekte olan sağlık kurumları için işleyiş açısından tek tip numara ile tanımlama yapılması son derece önemlidir.

Page 62: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta tanımlama bilgileri içinde de hastanın doğum tarihi gün/ay/ yıl olarak belirtilmelidir.

Cinsiyeti , medeni durumu (evli, bekar dul şeklinde) , öğrenim durumu, mesleği ile ilgili bilgiler, ikametgah bilgileri ve hastanın takibini yapan yakını ile ilgili kimlik bilgileri bulunmalıdır.

Kanuni zorunluluk, kalite sistemleri ve akreditasyon gibi konular nedeniyle hasta dosya ve içeriklerinin standart olması gerekmektedir.

Hasta dosyası için kullanılacak malzeme, boyut gibi kavramlar açısından yönetmelikler göz önünde bulundurulmalıdır.

Page 63: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Standart bir hasta dosyasının kapağında (ya da gizlilik nedeniyle belirtilmek istenmezse iç kapağında)bulunması gereken bilgiler: Hastanın adı, soyadı,

Protokol numarası,

Hastaneye geliş ve çıkış tarihleri, (başvuru sırası dikkate alınarak)

ICD-10 tanı kodu,(ICD Kodları (International Classification of Diseases) hastalıkların ve sağlık sorunlarının uluslararası platformda yeknesak bir biçimde temsil edilebilmesini sağlayan istatistik kodlar bütünüdür. ICD-9 olarak bilinen önceki sürüm güncellenerek ICD-10 kodları oluşturulmuş ve günümüzde kullanılması sağlanmıştır. Ör; Bazı Enfeksiyöz ve Paraziter Hastalıklar(A00-B99), Sinir Sistemi Hastalıkları(G00-G99) )

Yattığı servis, oda numarası,

Kan grubu,

Alerjisi olup olmadığı,

Ayrıca dosyanın üstünde hastanenin adı ve logosunun bulunduğu yer ve hasta dosyasının hastane dışına çıkarılmaması gerektiği ile ilgili uyarı yazısı bulunmalıdır.

Page 64: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyalarının niteliksel ve niceliksel analizi olmak üzere iki tip analizi vardır.

Hasta dosyalarının niteliksel analizi doktorun görevidir.

Bu niteliksel analiz içinde dosyanın tıbbi kayıtlarının niteliğine göre yapılan analiz yer almaktadır.

Temel amacı bakım ve tedavi için yapılan işlem ve müdahalelerin kalitesinin arttırılmasıdır.

Ve üst düzey amir konumundaki kişilerce de mutlaka denetlenmesi gerekmektedir.

Page 65: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bu analiz içinde

Hastaneye yatışın uygun olup olmadığı,

Kayıtların tutarlılığı,

Kayıtların düzgün ve kaliteli olup olmadığı,

Zamana uygun işlem yapılıp bunun doğru kayıt altına alınıp alınmadığı incelenir.

Page 66: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Niceliksel analiz ise: Hasta dosyalarının bulunduğu yerdeki arşiv

elemanının, dosyalardaki eksik evrakları tespit etmesi amacıyla yapılır.

Hastanın taburcu işlemi gerçekleştikten sonra arşive gelen dosya ve içindeki evraklar tam mı?

Sırası doğru mu?

Raporlar yerli yerinde mi?

Bakılıp kontrol edilir ve eksik tespit edilmesi halinde bunların düzeltilmesi işlemi gerçekleştirilir.

Page 67: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyalarının kullanıcıları ve kullanım alanları şunlardır:

• Devlet hizmetlerinde

• Mahkemelerde, emniyetle ilgili soruşturmalarda

• Kredi kurumları

• Akreditasyon kurumlarında

• Halk sağlığı birimlerinde

• Tıp ve sosyal araştırma kurum ve kuruluşlarında

• Eğitim kurumlarında

Hastane yönetiminde

Page 68: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyalarının sahip olması gereken özellikler neler olmalıdır? .Hastalara verilen hizmet hakkında bilgi almak ve

maddiyatını öğrenmek için

• Hekimler hastanın tanı ve tedavisini planlamak ve diğer meslektaşları ile paylaşmak için

•İşverenlerin, personelin uygun iş koşullarında çalıştırılması aşamasında, işin riski ile ilgili önlem almada ve sigorta planlamasını yapmada

Page 69: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hastane yönetimi personel ve kalite konusunda planlama yapma aşamasında

Eğitim kurumları mevcut programı gözden geçirme ve yapılacak değişiklikler açısından

Tıp ve sosyal araştırma kurum ve kuruluşlarında epidemiyolojik çalışmalar yapılmasında,

Önemli olan sağlık problemlerinin tespit edilmesinde ve sağlık hizmetlerinin planlanma aşamasında, eğitim programlarının oluşturulmasında

Halk sağlığı birimlerinde bölgesel hastalık oluşumu ve etkenlerinin ortaya çıkarılmasında ve bunlara yönelik planlama yapılmasında

Page 70: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Akreditasyon kurumlarında sağlık kurumlarının hizmet kalitesinin belirlenmesinde, personel eğitim ve denetimlerinin kontrolünde

Kredi kurumlarında sağlık kuruluşunun kredi ihtiyacını karşılamak amacıyla ödeme gücünün belirlenmesinde

Mahkemelerde ve emniyet birimlerinde adli vakaların incelenmesi ve verilmesi gereken hükmün tespit edilmesinde

Devlet hizmetlerinde sağlığa ayrılacak bütçenin belirlenip, planlamanın yapılması aşamasında hasta dosyalarından yararlanılır

Page 71: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta Dosyalarının İçeriği, Sıralanması ve Düzeni

Hasta dosyası üç bölümden oluşmaktadır:

1. Kimlik bilgisi ile ilgili bölüm

2. Hemşirelerle ilgili olan bölüm

3. Tıbbi işlemlerle ilgili bölüm

Page 72: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Kimlik bilgisi bölümü:

Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde yatışına karar verilen hastalar için,

Özel dal hastaneleri ve Üniversite hastanelerinde kuruma ilk başvuruyu yaptıkları sırada hasta dosyası çıkartılır.

Dosya hazırlama ve kimlik bilgilerini doldurma görevi tıbbi sekreterindir.

Daha önceden çıkartılmış bir dosya varsa “dosya istem fişi” ile birlikte “hasta dosyası arşivinden” istenir.

Page 73: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyasında yer alan “hasta kabul kağıdına” kimlik bilgileri dikkatli bir şekilde işlenir ve

dosyanın içine konan tüm formların ilgili kısımlarına kimlik bilgilerinin (hastanın adı, soyadı, dosya no, muayene olduğu bölüm,tarih ve hekimin adı) yazılması görevi tıbbi sekreterindir.

Page 74: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hemşireler ile ilgili bölüm: Kimlik bilgileri doldurulan ve yatışı yapılan

hasta ilgili kliniğe gönderilir.

Kliniklerde hastanın vital bulguları ile ilgili gözlemlerin, tedavi ve takiplerin kayıt altına alınacağı “hemşire gözlem formu” ve “hasta izlem çizelgesi” çıkartılır.

Vital bulgular (tansiyon, nabız solunum,ateş gibi) günlük olarak kaydedilir. Ayrıca hastaya verilen tedavi ve takiplerde (kilo, boy, idrar ve dışkı çıkışı, kusma, verilen ilaçlar gibi) hemşirelerce bu kağıtlara işlenir.

Hemşire gözlem kağıtlarının saklanma zorunluluğu yoktur. Fakat otoriteler her ihtimale karşı saklanması gerektiğini savunmaktadırlar

Page 75: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi işlemlerle ilgili bölüm: Bu kısım hekimler tarafından doldurulur ve

imzalanır. Bu bölümde;

Hastaya ait kimlik bilgileri özgeçmişi soygeçmişi,

Şikayetleri,

İstenenen tetkikler yapılan müdahaleler,

Ön tanısı,

Hekim gözlem ve istekleri,

Çıkış tarihi,

Son durumu ve kesin tanısı, kontrolünün olup olmadığı,

varsa rapor sonuçları otopsi bulguları yer alır.

Page 76: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta Dosyalarının StandardizasyonuHasta Dosyalarını Oluşturan Formlar Sağlık Bakanlığı ve Üniversite Hastanesindeki

formlar birbirinden farklıdır.

Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelere başvuran hastalar muayene edildikten sonra yatmaları gerekirse muayene eden doktor tarafından “form 60 hastane giriş kağıdı” doldurulur ve imzalanır.

Hasta bundan sonra Başhekim ve yardımcısı ya da nöbetçi doktorun onayı ile yatırılacağı servise gönderilmek üzere Hasta Kabul Ünitesine yönlendirilir.

Hasta Kabul Ünitesine gönderilen hastaların kimlik bilgileri Hasta Kabul Defterine hasta kabul görevlisi tarafından kaydedilir

Page 77: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Form 51 Hasta Tabelası’nın ilgili yerleri doldurulur.

Hasta kabulde gerekli işlemleri yapılan hastaların dosyalarının içinde

‘Form 62 Tıbbi Müşahade Muayene Kâğıdı’

‘Form 61 Derece Kâğıdı’,

‘form 51 Hasta Tabelası’

olmak üzere üç esas form bulunur.

Form 60 içinde hastanın yatacağı klinik, yatıran doktorun adı, soyadı ve hastanın hastanede yattığı süre içinde kurallara uyacağına dair beyanının bulunduğu kısım yer alır.

Bu form kullanılıyorsa ayrıca hasta kabul formu kullanmaya gerek yoktur.

Page 78: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta Dosyası içerisinde bulunması gereken formlar: • HASTA YATIŞ FORMU

• CPR FORMU

• DOKTOR HASTA DEĞERLENDİRME FORMU (ÖYKÜ FİZİK MUAYENE)

• DOKTOR GÖZLEM FORMU

• ANESTEZİ FORMU (PREOP DEĞERLENDİRME)

• ANESTEZİ İZLEM FORMU

• ANESTEZİ FORMU (POSTOP DEĞERLENDİRME)

• AMELİYAT RAPORU FORMU

Page 79: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

• KONSULTASYON FORMLARI

• DOKTOR İSTEM FORMU

• 24 SAATLİK HASTA TEDAVİ VE TAKİP FORMU

• HEMŞİRE DEĞERLENDİRME FORMU

• HEMŞİRELİK BAKIM PLANI

• HEMŞİRE GÖZLEM FORMU

• DİYETİSYEN İZLEM FORMU

• FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON FORMU

• HAYATİ BULGULAR FORMU

• İLAÇ KAYIT FORMU

• SIVI DENGESİ İZLEM FORMU

• YOĞUN BAKIM İZLEM FORMLARI

Page 80: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

• LABORATUVAR TEST SONUÇLARI

• RADYOLOJİ SONUÇLARI

• PATOLOJİ FORMU

• EKG, EFOR, EKO SONUÇLARI

• ODYOLOJİ BULGULARI FORMU

• HASTANE DIŞI TRANSFER FORMU

• HASTA VE YAKINLARININ EĞİTİM FORMU

• TABURCU BİLGİLENDİRME FORMU

• HASTA EŞYALARI TESLİM FORMU

• SARF MALZEME FORMU

• HASTA ODASI TANITIM FORMU

• EKSİTUS İSE EKSİTUS FORMU

• RAPORLAR (İSTİRAHAT–İLAÇ )

• EPİKRİZ ( ÇIKIŞ ÖZETİ )

Page 81: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

SAĞLIK BAKANLIĞI HASTANELERİNDEKİ DOSYALAR İÇİNDE Hasta giriş kağıdı (Form 60)

Tıbbi müşahade ve muayene kaydı (Form 62)

Derece kağıdı (Form 61)

Hasta tabelası (Form 51)

Röntgen isteği ve raporlar (Form 64)

Laboratuvar kağıdı (Form 65)

Ameliyat kağıdı (Form 63)

Çıkış özeti (Form 66)

Page 82: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

ÜNİVERSİTE HASTANELERİNDEKİ DOSYALARIN İÇİNDE

Hasta kabul ve yatırma kağıdı

Doktor istem ve gözlem formu

Hemşire izlem formu

Laboratuvar bulguları formu

Çıkış özeti (epikriz)

Adli vak’alara ilişkin tüm tahlil, tetkik sonuçları ile her türlü kayıt, dökümanlar ve hasta dosyalarının en az 20 yıl süreyle yataklı tedavi kurumunun arşivinde muhafazası zorunludur.

Yatak sayısı 100 den az olan hastanelerde arşiv bölümlere ayrılmaz.

Page 83: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

DOSYA İÇERİĞİ ServisHemşiresi

Fatura Arşiv MemuruKontrolPersoneli

EPİKRİZ(ÇIKIŞ ÖZETİ)

HEM. HİZ. ÖN DEĞ. FORMU

TIBBİ MUAYENE VE MÜŞAHADE KÂĞIDI

HASTA TABELASI(ORDER)

HEMŞİRE GÖZLEM FORMU

İLAÇ UYGULAM FORMU

PRE-OP HAZIRLIK FORMU

CERRAHİ GÜVENLİK KONTROL LİSTESİ

AMELİYAT FORMU

HASTANE ENF. BİLGİ FORMU

ANESTEZİ ONAM FORMU

TIBBİ VE CERRAHİ İZİN FORMU

HASTA DOSYASI İÇERİĞİ KONTROLFORMU

LABORATUAR/RÖNTGE SONUÇLARI

KONTROL EDEN İMZA:

Page 84: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Bu form her hasta dosyasında olacak(yenidoğan yoğun bakım hariç) ve listede olan tüm dökümanlar yatış taburcu personeli tarafından numara sırasına göre hasta dosyasına yerleştirilecek ve numarası sağ üst köşeye yazılacaktır. (Örneğin hastanın birkaç onam formu varsa hepsi birleştirilecek zımbalandıktan sonra üstüne 10 yazılacak ve dosya içinde 10. sırada olacaktır)

Page 85: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hastanın taburcusu yapıldığında dosya içeriği ve onayların tam olduğu servis hemşiresi tarafından kontrol edildikten ve gerekirse eksikleri tamamlandıktan sonra onaylanarak servis bilgi işlem personeline teslim edilir.

Eğer fatura kontrole teslim edilen bir dosya ise oradaki görevli de arşive teslim etmeden önce onaylar

Arşiv memuru kendisine gelen dosyayı inceleyerek eksiksiz aldığına dair onaylar.

Page 86: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

VEKİL DOSYA Arşivden çıkarılan dosyaların dosya izleme fişi yardımıyla takip edilmesi amacıyla asıl dosya yerine geçici olarak konan, esas dosyanın aynı boyutlarında olan dosyadır.

Bunlar plastiktir.

Araştırma ya da başka amaçla alınan esas dosyanın aynı rengindedir.

Dosyanın aslı bir poliklinik tarafından istendiği durumda sekreter dosya istek fişini doldurup arşive gönderir.

Arşivde dosyanın yerine vekil dosya konularak esas dosya istenilen polikliniğe gönderilir.

Başka bir poliklinik tarafından da istendiğinde vekil dosya sayesinde hangi bölümde olduğu tespit edilmiş olur.

Page 87: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyalarının numaralandırılması

1. Alfabetik sistem

2. Nümerik sistem

a. Seri numaralama

b. Ünite numaralama

c. Seri ünite numaralama

Page 88: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Alfabetik numaralama hasta sayısı az olan hastanelerde uygulanabilir.

Kişinin soyadına göre dosyalar alfabetik olarak sıralanır.

Seri numaralama: hastanın hastaneye her başvurusu için başka bir dosya ve dosya numarasının olması esasına dayanır. Karışıklığa yol açması son derece normaldir.

Ünite numaralama: hastanın ilk başvurusunda bir dosya açılır ve sonraki her başvurudaki işlemler bu dosyanın içinde saklanır.

Hangi polikliniğe başvurursa vursun hekim hastanın bütün tıbbi özgeçmişini bu dosyadan öğrenme fırsatı bulmuş olur.

İleride elektronik hasta kayıt sistemine geçilmek istenirse işlemler daha kolaylaştırılmış olur.

Page 89: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Seri ünite numaralama: adından da anlaşılacağı gibi seri ve ünite numaralama sistemini birlikte kullanır. Hastanın her başvurusu seri numaralamada ki gibidir ama en sonunda hepsi tek bir dosyada toplanır.

En çok tercih edilmesi gereken ve en uygun olan sistem zaman ve finansal kazançlar açısından ünite numaralama sistemidir.

Page 90: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

FORM 62: Tıbbi Müşahade ve Muayene Kâğıdı Bu formda kurumda yapılan bütün müdahaleler,

izlemler ve tedaviler günlük değişiklikler şeklinde kayıt altına alınır.

Kimlik bilgileri, hastaneye giriş- çıkış tarihleri ve kaçıncı girişi olduğu belirtilir.

Hastanın şikâyeti soy ve öz geçmişi, sistemlerin sorgulanması, fiziki inceleme bulguları müdahaleler ile hastada gözlenen ve saptanan değişiklikler günlük gözlem bölümüne tarih sırasıyla ayrıntılı bir şekilde yazılır.

Page 91: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

FORM 61: Derece kağıdı Klinikte yatan her hasta için günlük solunum,

nabız, ateş, tansiyon, idrar ve dışkı, aldığı sıvı miktarı ve kusmasının olup olmadığının günlük olarak hemşire tarafından takip edilip işaretlendiği bir formdur.

Formun üst tarafında ki kısma yine hastanın kimlik bilgileri, yattığı servis, oda numarası ve takibi yapan doktorun ismi yazılmaktadır.

Page 92: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

FORM 51: Hasta Tabelası Yatarak tedavi olan hastalara hastane eczanesi ya

da dışarıdan getirilen tüm ilaçların, kullanılan malzemelerin kaydedildiği formdur.

Ayrıca hastaya verilen yemeklerinde kaydedildiği bir bölüm vardır.

Tabelada yazılı ilaç tedavilerini hastalara uygulayan hemşireler, uygulama sonuçlarını zamanında ve düzenli olarak Hemşire Defterine kaydederler.

Kliniğe yatan hastanın gerekli tedavi şekli Hasta Tabelasına kaydedilir.

Forma, en son tanı, hastalık kodu, yapılan ameliyat durumu, hastalığın sonu ve hastanın ücretli veya ücretsiz yattığı ile ilgili bilgiler de kaydedilir.

Page 93: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

FORM 64: Röntgen İstek Fişi Servis yada poliklinik doktorları hastadan bazı

röntgen tetkiklerini yaptırmasını isteyebilir.

Doktor, röntgen tetkikleri için röntgen istek fişini doldurur.

Bu fişte hastanın kimlik bilgileri, tanı, istenen inceleme ve incelemeyi isteyen doktorun adı, soyadı ve imzasıyla ilgili bölüm bulunur.

Fişin altında veya arkasında röntgen sonucunun yazılacağı bir bölüm bulunmaktadır.

Page 94: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

FORM 65: Laboratuvar İstek Fişi Fişin ön yüzünde hastanın kimlik bilgileri ile

tetkiki isteyen doktorun adı, soyadı ve imzası ile ilgili bölüm bulunur.

Arka yüzünde tetkik sonuçlarının yazılacağı ve laboratuar uzmanının adı, soyadı ve imzasıyla ilgili bölümler bulunmaktadır.

Laboratuar istek fiş, hastadan biyokimya, hematoloji, patoloji vb. laboratuarlarda yaptırılması istenen tetkik için kullanılan bir fiştir.

Laboratuvarlara gönderilecek muayene materyalleri, doktor tarafından usulüne uygun olarak doldurulmuş Form 65 Laboratuvar İstek Kâğıdı ile birlikte gönderilir.

Tetkik sonuçları ile birlikte bu form hastanın dosyasında saklanır.

Page 95: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

FORM 63: Ameliyat Kâğıdı Ameliyata alınan hastalar için kullanılan bir

formdur. Bu formda hastanın adı soyadı, yaşı, ameliyat öncesi tanı, hasta kabul numarası, yapılan ameliyat ve ameliyat ekibinin kimlik bilgileri ve ameliyatla ilgili gerekli notların yazıldığı bölümler bulunmaktadır.

Ameliyat olan her hastanın ameliyat raporu dosyasında mutlaka bulunmalıdır.

Raporun başında ameliyatı yapan cerrah ve varsa asistanları, ameliyatın tarihi, seyri ve türü yer almalıdır.

Postoperatif tanı mutlaka yazılmalıdır.

Cerrahi girişimin seyrinde yer alan bütün aşamalar ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.

Özellikle cerrahi girişimin seyrini değiştiricek komplikasyonlar ve ek durumlar belirtilmelidir.

Page 96: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

FORM 66: Çıkış Özeti (Epikriz) Yatarak tedavi olan hastalara taburcu olduklarında ‘Çıkış Özeti’ verilir.

Çıkış Özeti hastaya konulan teşhisin, yapılan tedavinin ve çıkıştan itibaren izlenecek hususların, uygulanacak tedavi şeklinin ve diğer gerekli bilgilerin kaydedildiği bir formdur.

Çıkış özetlerinde standart bir terminoloji kullanmak, farklı anlama gelebilecek sözcüklerin kullanımından kaçınmak gereklidir.

Çıkış özeti taburcu işleminden sonra en kısa sürede yazılmalıdır.

Hastanın bir başka sağlık kuruluşuna transferi/nakli durumunda hastanın aldığı tedavilerle ilgili bilgiler gönderilmelidir.

Page 97: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Çıkış özeti hastanın başka bir sağlık kuruluşuna müracaatında, daha önceki sağlık durumu hakkında bilgi verdiği için önemlidir.

Yer alması gereken bölümler;

Şikayet – yatış nedeni,

Hikayesi,

Özgeçmiş,

Soygeçmiş,

Fizik muayene,

Ön tanı/tanılar,

Laboratuar,

Tanılar,

Klinik gözlem,

Kısa ameliyat notu,

Kan ürünleri,

Hastayla ilgili plan ve uyulması gereken öneriler

Page 98: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Dosyaları zaman kaybını önleyecek şekilde ve hemen bulunmalarını kolaylaştıracak şekilde kaldırılması ve saklanması gerekir.

Bunun içinde daha çok renkli dosyalama yöntemi tercih edilmektedir.

Bu yöntemde her bir renk farklı bir rakamı ifade etmektedir.

Page 99: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

0. KIRMIZI

1. GRİ

2. MAVİ

3. TURUNCU

4. MOR

5. SİYAH

6. SARİ

7. KAHVERENGİ

8. PEMBE

9. YEŞİL

Dosyanın sol kenarında dikey ve uzun olarak bulunan renkli kısım yüz binleri, alt kısımdaki üç renk ise sağdan sola on binleri, binleri ve yüzleri ifade etmektedir.

Örneğin

(SİYAH + YEŞİL + TURUNCU + MAVİ) renkli hasta dosyası rakamsal olarak 5932XX dosya numarasına karşılık gelmektedir.

Page 100: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta Dosyalarının Gizliliği Sağlık kurumlarına başvuran kişilerin başvurularını kabul eden kurumlar onların tedavileri için her türlü uygulamayı üstlenmiş durumdadırlar.

Bu yükümlülük içinde doğru, düzgün, kaliteli ve düzenli hasta dosyası tutmakta yer almaktadır.

• Hasta dosyalarının, yasal zorunluluklar dışında sağlık kurumundan dışarı çıkarılmaması, hastanelerde uygulanan önemli bir ilke olmalıdır. Unutulmaması gereken nokta hasta dosyalarının mülkiyetinin doğrudan doğruya sağlık kurumlarına ait olduğudur. İhtiyaç halinde sağlık kurumları ya da hekimler bu ihtiyaca cevap vermek için hasta dosyalarını kullanabilir.

Page 101: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

• Hasta dosyaları kişiye özeldir. Hasta dosyasında yer alan hastaya ait bilgiler, hastayı tedavi eden veya edecek olan hekimlerden başka hiçbir kimseye verilmemeli ve gösterilmemelidir. Ancak bazı durumlarda, hastanın vereceği yazılı bir izinle, belirli bazı bilgiler hastanın göstereceği bazı kişiler (hastanın avukatı veya bir sigorta şirketi veya görevlisi vb olabilir) verilebilir. Hasta dosyalarının gizliliği ve kişiye özelliğinin hiçbir şekilde ihlal edilmemesi gerekir.

Page 102: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

• Hekimlerin hasta dosyalarını tamamlamak veya bu dosyalarla bilimsel araştırmalar yapmak amacıyla evlerine götürmeleri söz konusu gizliliğin bozulmasına sebep olabilir. Bu konuda dikkatli olunmalıdır.

Page 103: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

• Yasal zorunluluklar dışında hasta dosyalarının tamamının veya belirli kısmının sağlık kurumundan dışarı çıkarılmaması, ilkesi sağlık kurumu yönetimi ve özellikle arşiv yöneticisi tarafından uyulması gereken önemli bir kural olarak benimsenmelidir. Uygulamada hasta dosyaları; sigorta davalarında, işçilerin tazminat davalarında, kişisel zarar davalarında, yanlış tedavi davalarında, vasiyet davalarında, ceza davalarında mahkemelerde hukuki değeri ve önemi olan belgeler olarak kullanılmaktadır.

Page 104: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta Dosyalarının Saklanma Süreleri • Saklanması gerekli olmayanlar

• Saklanma süresi belirsiz olanlar

• Sürekli saklanması gerekenler

• Yasal olarak saklanma süresi belli olanlar

Kamu kurumları, belirli bir süre saklayacağı arşivlik belge için Birim Arşivleri ,daha uzun bir süre saklayacakları için ise Kurum Arşivleri kurar.

Page 105: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Belge ve dosyalar Saklama süresi

Hasta Dosyaları Kurumunda saklanır.

Anestezi Form Dosyası 10 yıl (Devlet Arşivleri’ne gönderilmez.)

Fototerapi Kayıtları Dosyası Kurumunda saklanır.

Radyoterapi Dosyası Kurumunda saklanır.

Göz Klinikleri Hasta Tanıtım Kartları(Kortoteks

Kurumunda saklanır.

Özel Yoğun Bakım Takip ÇizelgeleriDosyası

Kurumunda saklanır.

Ağrı Dosyası Kurumunda saklanır.

Post-oparatif Ağrı Kontrolü Dosyası Kurumunda saklanır.

Epikriz Dosyaları (Bilgisayar kayıtlarıdâhil)

Kurumunda saklanır.

Hasta Takip Kartları 20 yıl (Devlet Arşivleri’ne gönderilmez.)

Bildirimi Zorunlu Hastalıklara AitBildirim Fişleri

10 yıl (Devlet Arşivleri’ne gönderilmez.)

Gebe izlenim Kartları 15 yıl (Devlet Arşivleri’ne gönderilmez.)

15-49 Yaş izlem Kartları Hastanın 49 yaşı dolana kadar

Taburcu Dosyası 20 yıl (Devlet Ar!ivleri’ne gönderilmez.)

Page 106: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyaları içinde bulunan birincil (primer) belgeler:

Bunlar hastanede hasta bakım ve tedavisi sırasında oluşturulan, onların bakımı için en temel olan ve en önemli belgelerdir. Bunlar;

• Gözlem (müşahade) kağıdı

• Ameliyata izin (muvaffakat) kağıdı

• Ameliyat kağıdı

• Anestezi kağıdı

• Otopsi raporu

• Çıkış özeti

Page 107: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyaları içinde bulunan ikincil (sekonder) belgeler: Hastaların tedavisi sırasında ihtiyaç duyulursa

kullanılan belgelerdir ve adli açıdan önemlidirler.

Bunlardan elde edilen veriler derece kağıdı ya da gözlem kağıdına yazılabilir. Asıl belgeleri dosyada saklamaya gerek kalmaz.

İkincil belgeler:

• Röntgen kağıdı

• Laboratuvar kağıtları

• Elektrokardiografi - EKG, elektroansefalografi – EEG , Manyetik Rezonans - MR

• Raporları

• İlaç ve yiyecek tabelası (Hasta tabelası)

Page 108: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyaları içinde bulunan geçici (muvafakat) belgeler: Hastaların tedavi süreci içinde kullanılan fakat

sonradan tedavi ve adli sorunları tartışmak açısından bir önemi olmayan bu belgelerin saklanmasına gerek yoktur.

• Derece, nabız, solunum kağıdı

• Elektrolit kağıdı

• Mayi kontrolü kağıdı

• İdrar kayıt kağıdı

Page 109: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Dosya Saklama YöntemleriArşivleme Otomasyon

Page 110: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyaları hastaların tedavi için başvurdukları sağlık kurumlarında kime, nereye, ne zaman, niçin ve nasıl başvurduklarını gösteren belgedir.

Hasta dosyasında yer alan bilgiler hastaya ait bilgiler özel bilgiler olup hekimlerden başka hiçbir kimseye verilmemeli ve gösterilmemelidir.

Hasta dosyaları gizli olup mutlaka sağlık kuruluşunda belirli yerlerde saklanmalı, sadece hukuki, mesleki gibi belirli durumlarda veya hastanın ihtiyacı olduğunda saklandığı yerden çıkarılıp kullanıldıktan sonra yeniden eski yerine iade edilmelidir.

Page 111: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

DOSYA SAKLAMANIN ÖNEMİHasta dosyası: yataklı tedavi kurumlarına

müracaat eden hastaların, muayene, teşhis ve tedavi evrakının muhafaza edildiği; a4 kağıdı boyutlarında, düzenlenen forma uygun renkli kartondan imal edilmiş ve iki kapaktan oluşan telli saklama aracını ifade eder.

Arşiv: kurumların, gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetleri sonucu oluşan ve bir amaçla saklanan belgeleri, söz konusu belgelerle ilgilenen kurumları ve bu belgelerin korunduğu yerleri tanımlar.

Arşivleme: gelecekte tekrar kullanılması düşünülen ya da yasal saklama süresi doluncaya kadar saklanması zorunlu olan belgelerin korunmasını ve bu süre içinde yeniden kullanılmasını sağlayan sisteme verilen isimdir.

Page 112: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hastane arşivi: yataklı tedavi kurumlarına tedavi edilmek için gelen hastaların görmüş oldukları işlemler sonucunda oluşan, hastaların daha sonraki başvurularında, bilimsel araştırmalarda, istatistikî değerlendirmelerde, adli davalar ve diğer hukuksal işlemlerde kullanılmak için bir sınıflama sistemlerine bağlı kalınarak ve bir sıra ve düzen içerisinde saklanan dokümantasyona, söz konusu dokümantasyona bakan birime, bu dokümantasyonu barındıran yerlere denir.

Page 113: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Tıbbi arşiv malzemesi: hastanelerin yaptıkları hizmetler yaptıkları faaliyetler sonucunda oluşan; hasta, doktor, hastane, adli tıp, halk sağlığı, bilimsel araştırmalar, hukuki ve benzeri açılardan saklanması gereken her türlü yazılı, çizili, görsel-işitsel ve elektronik belgelerin tamamına tıbbi arşiv malzemesi denir.

Page 114: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyası hastanın hastaneye başvurduğu süre içerisinde başlayıp taburcu sürecine kadar görmüş olduğu tedavi ve tüm işlemlere ait tıbbi dokümanlardan oluşmaktadır. Dosyaların saklama müddeti en az 20 yıl olup, olanaklar elverdiği sürece daha fazla saklanabilir.

Page 115: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Buna göre dosya saklamak

1. Yasal bir zorunluluktur

2. Karar vermede yardımcı olur

4. Bireylerin kendi sağlıklarının sorumluluğunu paylaşmaya yardım eder

5. Ekonomik yararları vardır

6. Epidemiyolojik veri sağlar

7. Sağlık istatistikleri çıkarmamızı sağlar

8. Afet yönetimine destek olur

9. Risk yönetimine veri sağlar

10. Kalite iyileştirme aracıdır

11. İletişim aracıdır yasal çatışmalarda hastayı ve sağlık çalışanını korur

Page 116: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyaları kişiye özeldir. İçindeki bilgiler gizli tutulmalı, hasta izin vermedikçe yakınlarına bile bilgi verilmemelidir. Yasal durumlarda hastanın dosyası ancak hastanın izni ile avukatına veya sigorta şirketine gönderilebilir. Dosyadaki bilgileri tamamlamak ve bilimsel araştırmalarda bile dosyanın hastane dışına çıkması, kişiye ait özel bilgileri ihlal ettiği için yasaktır. Bu kurala hasta, sağlık çalışanı ve hatta arşiv yönetiminin bile uyması gerekmektedir. Yasal durumlarda hasta bilgilerinin bir kısmı veya tamamı, fotokopisi hastanede kalacak şekilde ilgili mahkeme ve Cumhuriyet savcılıklarına özel kurye ile gönderilebilir.

Page 117: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Sağlık Bakanı'nın 06.11.2001 tarih ve 10588 sayılı olurları ile yürürlüğe girmiş olan YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI TIBBÎ KAYIT VE ARŞİV HİZMETLERİ YÖNERGESİ ne göre; yataklı tedavi kurumlarına muayene, teşhis ve tedavi amacıyla gelen hastalara, yaralılara, acil ve adlî vak'alara ait kayıtların, düzenlenen ve kullanılan dokümanların toplanmasına ve bu dokümanların hastaların daha sonraki başvurularında veya araştırmacılar veyahut adli makamlarca her istenildiğinde derhal hazır bulundurulması için merkezi tıbbî kayıt ve arşiv sistemi içinde tasnif ve muhafaza edilmesi gereklidir.

Page 118: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta verileri metinsel ve şekilsel (medikal görüntüleme) veriler olarak ikiye ayrılır.

Metinsel veriler arşivlerde dosyalama veya bilgisayarlarda veri tabanı sistemleri olarak kaydedilmekle beraber, şekilsel veriler günümüzde PACS sistemleri ile kaydedilmektedir.

Her medikal görüntü, görüntünün tipine bağlı olarak ortalama 10MB~100MB arasında denilen boyutlarda saklanabilir.

Bu ise bu verilerin saklama kapasitelerini doğrudan etkilemektedir. PACS sistemleri, yüksek kayıt kapasitesi isteyen medikal görüntülerin saklanması ile ilgili olan sorunu aşmak amacı ile ortaya atılmıştır.

Artırılabilir kayıt kapasitesi sunan PACS sistemleri aynı zamanda iyi bir görüntü arşivi sistemi oluşturmaktadır.

Page 119: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

OTOMASYONUN TANIMI VE AMACI Günümüzde, bilgisayar sistemleri her alanda olduğu

gibi sağlık alanında da yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.

Bilgisayar Sistemleri ile entegre olarak kullanılan tüm cihazların birbiriyle ilişkilendirilerek hızlı, güvenli ve doğru kullanılmasına Otomasyon denir.

Page 120: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hastanelerde kullanılan otomasyonlar, Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) adı altında yürütülerek, hastanın tıbbi, kişisel ve finansal kayıtları tutulabilmektedir.

Bilgisayar sistemlerinin hastanelerde kullanılması yönetimsel açıdan büyük kolaylıklar getirmektedir.

Bir hastanın hastaneye kabulünden taburcu oluncaya kadar geçen süre içerisinde gerçekleşen çeşitli işlemlerinin bilgisayar destekli olarak gerçekleşmesinin birçok faydası bulunmaktadır.

Page 121: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hastane Bilgi Yönetim Sistemi; Güvenlik ve bilgi erişim hasta kaydı ve endeks

sistemi,

Poliklinik,

Tıbbi kayıt,

Radyoloji,

Eczane,

Laboratuar,

Ameliyathane,

Doğum odası,

Acil servis,

Döner sermaye ve muhasebe,

Bordro, personel, stok kontrol,

İhale dosyaları, satın alma,

Diyet planlaması,

Demirbaşların takibi v.b. Alanlarda kullanılmaktadır.

Page 122: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Elektronik Hasta Kayıtlarının sağladığı avantajlar: •Arşiv olarak kullanılacak fiziksel alandan kazanç

sağlar.

•Hasta kayıtlarına çok daha hızlı bir şekilde ulaşılabilir.

•Aynı dokümana birden fazla kullanıcı aynı anda ulaşabilir.

•Diğer bilgi sistemleri ile entegrasyonu sağlar.

•Verilerin birleştirilmesini kolaylaştırır.

Page 123: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Elektronik Hasta Kayıtlarının dezavantajları:

• Elektronik ortamda gerekli güvenlik önlemleri alınmış olmalı, yetkisiz kişilerin hasta kayıtlarına ulaşması önlenmelidir.

• Bilgisayar alt yapısı sorun çıkarmayacak ve heran kullanılmaya hazır olacak şekilde yapılandırılmalıdır.

• Otomasyon sistemi kurumun ihtiyaçlarına cevap verebilecek esneklikte olmalıdır.

Page 124: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

ARŞİVLEME VE OTOMASYONUN GÜVENLİĞİ Bilgi güvenliği, bilginin gizliliği (confidentiality),

bütünlüğü (integrity) ve erişilebilirliğinin (availability) sağlanması olarak ifade edilebilir.

Bilgi güvenliği aynı zamanda birçok bilginin korunması zorunluluğunu da getirir.

Buna göre bilgi güvenliğinin sağlanması için kişisel verilerin veya kişisel sağlık verilerinin yetkisiz erişimlere ve değişikliklere karşı korunması gerekir.

Page 125: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Gizliliği, bütünlüğü ve erişilebilirliğinin korunmasıgereken birçok bilgi çeşidi mevcuttur: A. Kişisel sağlık bilgileri

B. Kişisel sağlık bilgilerinden kimlik bilgilerinden arındırma yöntemleri ile elde edilmiş olan veriler

C. Kişisel sağlık bilgilerinden elde edilen istatistiksel ve araştırma verileri

D. Klinik/tıbbi bilgiler

E. Kamu sağlığı gözlemlerine ilişkin bilgiler

F. Kişisel sağlık bilgilerine ilişkin olarak kullanıcı hareketlerine ilişkin işlem geçmişi verileri

G. Sağlık bilgi sistemleri için sistem güvenliği verileri.

Page 126: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta kayıtları mahremiyeti olan bilgilerdir. Bu nedenle yetkisiz personelin erişemeyeceği şekilde ve hırsızlığa karşı korumalı olarak saklanmalıdır.

Arşiv girişlerine manyetik kart okuyuculu ya da şifreli kapı açma cihazları takılmalı, yetkisiz kişilerin kurum çalışanı dahi olsa arşive girişine izin verilmemelidir.

Verilerin güvenliğinden başhekim sorumludur. Başhekim gerektiğinde bu yetkisini bir veya birden fazla kişiye devredebilir.

Hastane verilerinin fiziki, manyetik veya elektronik tehlikelere karşı korunması için hastane idareleri mutlaka önlem almalıdır.

Page 127: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Arşiv verilerinin güvenliği için; a. Arşiv binaları; fabrika, yangın ve patlama

tehlikesi olabilecek gaz, petrol veya patlayıcı madde depolarından, bir savaş halinde stratejik amaçlarla kullanılabilecek bölgelerden uzakta, mümkün olduğunca üniversite ve resmi kurumlara yakın inşa edilmelidir.

b. Rutubet, su baskını ve her türlü hayvan ve haşaratın tahriplerine karşı gerekli tedbirler alınmalıdır

c. Arşiv depolarının ısısı 12-18 derece, nemi ise % 50-60 oranında olmalıdır.

d. Isıtmada tazyikli sıcak su tercih edilmelidir.

e. Arşive, özellikle yaz aylarında fazla ışık girmesi önlenmelidir.

Page 128: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

f. Dosyaların konulacağı rafların metal olması tercih edilmelidir.

g. Arşivin alanı 150 - 200 metrekareyi geçmemelidir.

h. Metrekare başına 1500 - 2000 kg yükü taşıyabilmelidir.

i.Hasta dosyaları bakteriler, mantarlar, böcekler, kâğıt güveleri, hamam böcekleri, kitap kurtları, kabuk biti veya kitap biti, termitler, kemiriciler gibi biyolojik etkenlerden korunmalıdır.

J.Hasta dosyaları kullanımdan kaynaklanan tahribat, yırtılmalar ve aşınmalardan korunmalıdır.

Page 129: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Elektronik ortamdaki veriler ise, dışarıdan kişilerin ulaşması, değiştirmesi ve silmesine karşı korumalı olmalıdır. Koruma yöntemleri ulaşımla ilgili (örneğin; şifreleme gibi) veya düzenleme ile ilgili (regulatory compliance) olmalıdır.

Bu amaçla;

Bu işler için görevlendirilen personel, mevcut yedekleme sisteminden günlük, haftalık, aylık ve yıllık olmak üzere verilerin yedeklenmesi işini yürütmelidir.

Veritabanının göçmesi, elektrik kesintisi gibi durumlarda sistem bütünlüğü için yedekler hem elektronik veritabanının bulunduğu disk ünitesinden farklı bir disk ünitesine, hem de fiziksel olarak düzenli bir şekilde (CD, DVD) farklı ortamlara alınmalıdır.

Page 130: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Elektronik ortamda tutulan kayıtlar, denetim amacıyla veya herhangi bir resmi taleple istenildiğinde, bilgisayar çıktıları ile bilgisayar ekranında izlenen veri/bilgilerin daha önceki çıktılarla tutarlılık göstermesi gerekmektedir.

Bilgi giriş, çıkışlarına bakan evrak görevlilerinin sadece, hasta adı, oda numarası, telefon numarası gibi temel bilgileri ekranda görebilmeleri, onun dışındaki bilgilere ulaşamamaları gereklidir.

Kişilerin veri tabanındaki hareketleri sistem tarafından izlenebilmelidir.

Page 131: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Elektronik ortamdaki bilginin kontrolünde iki kategori vardır. Bunlar:

1. Kullanıcı kontrolü,

2. Elektronik veri yöntemi (hesap kontrolü)

Kullanıcı kontrolü denildiğinde, kullanıcı bölümleri tarafından kullanılan control olarak tanımlanmaktadır.

Elektronik veri yönetiminde ise araç olarak yönetim işlemi taslağı ve bu taslağın yapılmasına izin verilmesi gerekliliğini içeren denetlemenin elektronik formudur.

Page 132: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

ARŞİV VE OTOMASYONUN HUKUKSAL ROLÜ Arşiv ve Otomasyonun Mülkiyet ve gizliliği;

Sağlık çalışanları hasta bilgileri hakkındaki gizlilik öğesine sıkı sıkı bağlı kalmalıdırlar.

Kişisel sağlık verileri, kişisel veri kategorisi içinde “hassas” veya “özel niteliği olan” veriler kategorisinde yer almaktadır.

Bu gizliliği korumak tıbbi tedavinin ve verilerin sahibi olan veri öznesinin özel hayatın gizliliği (mahremiyet) hakkının korunması bakımından gereklidir.

Günümüzde hasta bilgileri ile ilgili olarak paylaşımlar uzman doktorlar, sigorta şirketleri, kamu sağlık kurumları, adli kurumlar ve diğer devlet kurumları arasında yapılabilmektedir.

Bu paylaşım, mevcut arşiv veya bilgisayar veri sistemleri tarafından ancak bazı özel durumlarda yapılabilmektedir.

Page 133: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta dosyaları hastanenin mülkiyetindedir.

Sağlık kurumu bir hastayı kabul ederken, o hastanın bakım ve tedavisi için gerekli hizmetleri yapmak üzere bir yükümlülük altına girmiş olduğunu kabul etmiş sayılır.

Böyle bir yükümlülüğün yerine getirilmesi ise, sağlık kurumu personeli tarafından gerçekleştirilen bakım ve tedavinin zamansal bir kaydının tutulmasını zorunlu kılar.

Page 134: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hastanın kendi dosyasını inceleyip inceleyemeyeceği yasal olarak düzenlenmeli, bu mevcut değilse, sağlık kurumu tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle tespit edilmelidir.

Genellikle hastanın kendi dosyasını görmesinin faydalı olmayabileceği düşünülmektedir.

Dosyasını görmek isteyen hasta için Hekimin bir izin belgesi vermesi istenebilir.

Gerektiğinde hekim, hastasına ait olan bilgileri özet halinde muayene veya tedavi edileceği bir başka hekim veya sağlık kurumuna göndermelidir.

Bununla beraber, tıbbi bilgi ve kayıtlar ilgilinin rızası, tıbbi zorunluluk ve hakim kararı olmaksızın paylaşılamaz.

Bu temel bir haktır ve ülkemizin de içinde olduğu uluslar arası sözleşmeler, Anayasa, Ceza Kanunu, Hasta Hakları Yönetmeliği ve diğer yasal düzenlemeler ile güvenceye alınmıştır

Page 135: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hasta Hakları Yönetmeliğine göre; Madde 23- Sağlık hizmetinin verilmesi sebebiyle edinilen bilgiler, kanun ile müsaade edilen haller dışında, hiçbir şekilde açıklanamaz. Kişinin rızasına dayansa bile, kişilik haklarından bütünüyle vazgeçilmesi, bu hakların başkalarına devri veya aşırı şekilde sınırlanması neticesini doğuran hallerde bilginin açıklanması, bunları açıklayanın hukuki sorumluluğunu kaldırmaz. ihtimali bulunan bilginin ifşa edilmesi, personelin ve diğer kimselerin hukuki ve cezai sorumluluğunu da gerektirir. Araştırma ve eğitim amacı ile yapılan faaliyetlerde de hastanın kimlik bilgileri, rızası olmaksızın açıklanamaz. Hukuki ve ahlaki yönden geçerli ve haklı bir sebebe dayanmaksızın hastaya zarar verme ihtimali bulunan bilginin ifşa edilmesi, personelin ve diğer kimselerin hukuki ve cezai sorumluluğunu da gerektirir.

Page 136: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Hastanelerde saklanan hasta dosyaları istenildiği durumlarda şu davalarda kullanılabilir.

A. Sigorta Davaları

B. İşçilerin Tazminat Davaları

C. Kişisel Zarar ve Tazminat Davaları

D. Yanlış Tedavi Davaları

E. Vasiyetname ve Vekâlet Davaları

Page 137: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Otomasyon sistemleri, hastane verilerini kolaylaştırmada avantaj sağlarken, diğer taraftan verilerin başkaları tarafından ihlali suçlarını da beraberinde getirmektedir.

Buna karşı Yeni Türk Ceza kanununda bazı önlemler alınmıştır.

Page 138: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

Yasalara göre; 5237 sayılı yasanın onuncu bölümündeki bilişim

alanındaki suçlar bilişim sistemine girme

1. Madde 243.bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren ve orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.

2. Madde 244. (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Page 139: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

(2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

3. MADDE 136. (1) Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Page 140: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

ARŞİVLEME VE OTOMASYON SIRASINDA KARŞILAŞILANGÜÇLÜKLER

Arşivleme ve otomasyon sırasında karşılaşılan güçlükleri

Teknik,

Kurumsal ve

Hukuki olmak üzere

3 ana grupta toplayabiliriz.

Page 141: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

TEKNİK; Arşivleme, hastanenin iş hacmine, hizmetin

özelliğine, personelin niteliğine, çalışma koşullarına, yerleşim planına, hizmetlerden beklenen hıza ve hastanenin büyüklüğüne uygun olmayabilir.

Arşivleme yeri bilgilerin yerleşmesi açısından yeterli hacme sahip olmayabilir.

Arşiv mimarisi ve altyapısı verimlilik açısından uygun olmayabilir (havalandırma, aydınlatma…)

Otomasyon sistemi, teknolojinin değişimine paralel olarak eskiyebilir (İşlemci, sürücü ve yedekleme sistemleri ).

Otomasyon sistemi, enerji kaynaklarının yetersizliğine bağlı olarak sık sık devreden çıkabilir.

Otomasyon sistemi personel tarafından kullanılması güç bir yazılım sistemi ile destekleniyor olabilir.

Page 142: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

KURUMSAL Kurumsal planlanma süreçlerinde (hastane veya

sağlık sistemleri değişiklikleri gibi) veriler yeni sürece uyum göstermeyebilir.

Kurum çalışanları arşiv verilerinin saklanması ve yeniden kullanılmasına yeteri özeni göstermeyebilir.

Page 143: TIBBİ DÖKÜMANTASYON - esaglikonline.comesaglikonline.com/E-Saglik Online/Tibbi Dokumantasyon/Tibbi Dokumantasyon.pdf · tanıları, büyü formülleri, duaları ve manipülasyonlarından

HUKUKSAL Yasal delil olabilme vasfı ve orjinalliğin

korunabilmesinden emin olunmayabilir. İmza, mühür olmayışı orjinalliğini sorgulatabilir.

E imza verisi mahkemeler tarafından yeterli bir delil olarak kullanılmak istemeyebilir.