The eNONGQAI Vol 2 No 11

1

THE e-NONGQAI

Un-official Police Gazette for VETERANS of the former

South African Police Force and for those interested in the history

of our Police, Defence and South Africa’s National Security November 2011; Vol 2 no 10

DIE e-NONGQAI

Nie-amptelike Polisiekoerant vir VETERANE van die ou Suid-Afrikaanse Polisiemag

en vir diegene wat belangstel in die geskiedenis van ons polisie, verdediging en

nasionale veiligheid

November 2011; Vol 2 Nr 10

Luit-genl JG “Sterk-Hans” Dreyer en sy verlore beeld

Editor – Hennie Heymans (HBH) – Redakteur

Patron – Gen Johan vd Merwe - Beskermheer

2

Contents / Inhoud 1. WELCOME / WELKOM .................................................................................................................. 5

1.1 A quiet moment – Herman le Roux .............................................................................................. 5

1.2 Redaksioneel – Hennie Heymans ................................................................................................. 6

2. PERSONALIA .................................................................................................................................... 7

2.1 Deaths / Afsterwe .......................................................................................................................... 7

2.1.1 Afsterwe: .................................................................................................................................... 7

3.2 Birthdays / Verjaarsdagwense ....................................................................................................... 7

3.3 In Memoriam ................................................................................................................................ 7

3.4 Honours & Awards / Eerbewyse & Toekennings ......................................................................... 8

3.4.1 Oom Piet Ras en Tant San van Brits - Elize Knoetze ................................................................ 8

3.5 Roll of Honour / Ererol ................................................................................................................. 9

3. FRIENDS MISSING AND FOUND! / SAP 55 VERMISTE PERSONE ......................................... 9

4. REUNIONS / REUNIES / EVENTS / GEBEURE ............................................................................ 9

4.1. Brigadiers buite Pretoria ............................................................................................................. 9

4.2 Borsbeeld luit-genl JG “Sterk-Hans” Dreyer ................................................................................ 9

5. PERSOONLIKHEID VAN DIE MAAND: ...................................................................................... 11

Brig Leonardus Willem Perodus “Tshabalala” Jansen van Rensburg ............................................. 11

6. PERSONALITIES & BIOGRAFICAL DICTIONARY/ PERSOONLIKHEDE / BIOGRAFIESE

WOORDEBOEK .................................................................................................................................. 16

6.1 Uitkenning van Speurders: 1/s/s Momberg – genl-maj MJ Nel .................................................. 16

6.2 Fiksie: Ontmoet luit Willem Dreyer van Moord en Roof - HBH .............................................. 17

6.3 Ex Warrant-Officer Eugene Ney Terre Blanche – PC Swanepoel .............................................. 20

6.3.1 Comments by HBH: ................................................................................................................. 22

6.3.2 Terre'Blanche under cover in English ...................................................................................... 23

6.3.3 SA Polisie speel toneel – SARP Sept 1969 .............................................................................. 24

6.3.4 Eugène Terre'Blanche - From Wikipedia, the free encyclopaedia ........................................... 27

3

7. WE REMEMBER / ONS ONTHOU ............................................................................................... 37

7.1 From Mobile Units to POP – Robert Suberg, Durban ................................................................ 37

7.2 SAP Transport – SA Polisie Vervoer – Tubby Myburg ............................................................ 38

8. VESTED INTERESTS OF VETERANS /AANGELEENTHERDE WAT ONS DIREK RAAK ... 43

8.1 Polmed ........................................................................................................................................ 43

8.2 Sale of Books in Aid of the Trust ............................................................................................... 43

8.3. Medaljes ..................................................................................................................................... 43

8.4 Injuries on duty / Beserings aandiens ......................................................................................... 43

9. NATIONAL SECURITY HISTORY / NASIONALE VEILIGHEIDSGESKIEDENIS ................. 43

9.1 Die SA Spoorwegpolisie – Hennie Heymans ............................................................................. 43

9.2 Some aspects of the involvement of the SAR Police in matters affecting the National Security

of the Union of South Africa during the war – Lt-Col William Marshall (SANDF) ........................ 46

10. HERALDRY, UNIFORMS, COLOURS, FLAGS, MEDALS, MEMORIALS / HERALDIEK,

UNIFORMS, VAANDEELS, VLAE, MEDALJES, GEDENKTEKENS ........................................... 55

10.1 Belangstelling in Polisie-geskiedenis – Francois Gunter .......................................................... 55

10.2 SA Decorations & Medals 1975-2003. .................................................................................... 60

11 NATIONAL SECURITY NEWS / NUUS EN NASIONALE VEILIGHEID ................................ 60

11.1 Bedankings: SA Lugmag en Ministerie van Verdediging ........................................................ 60

12. THE LIBRARY / DIE BOEKRAK ............................................................................................... 61

12.1 Voorwaarts mars – Hanlie van Straaten .................................................................................... 61

12.2 Koevoet: The Men Speak – Jonathan Pittaway......................................................................... 65

12.3 Ons was Daar – saamgestel deur genl Jannie Geldenhuys ....................................................... 66

12.3.1 Foto’s geneem by die bekendstelling – HBH ........................................................................ 68

12.4 Only My Friends call me Crouks – Dennis Croukamp .................................................... 69

13. SPORT ............................................................................................................................................ 72

14. HUMOUR IN UNIFORM ............................................................................................................. 72

15. ANECDOTES, A POINT TO PONDER: PARAPROSDOKIANS ............................................... 73

15.1 Mr Van der Merwe to the Rescue – Lt-Col HF Trew ............................................................... 73

15.2 Twee donkies en twee Afrika Olifante op eendag in Pretoria! Droom ek? HBH .... 74

4

Two African elephants in Church Street, Pretoria – “Let’s Keep Pretoria Clean!” .......................... 75

16. OOR DIE NONGQAI SE DRUMPEL ........................................................................................... 76

17. NEWS FROM ALL OVER - THE POLICE POST BAG / NUUS ............................................... 76

POS VAN HEINDE EN VERRE - POLISIE-POSSAK....................................................................... 76

17.1 Bruce Jones ............................................................................................................................... 76

17.2 Daan Nell van die Soldate skryf ............................................................................................... 77

17.3 Dr Leon Wessels ....................................................................................................................... 77

17.4 Who was Edward Waters? ........................................................................................................ 77

17.5 No 4801 Johannes Stefanus de Klerk - Jan de Klerk ........................................................... 78

17.6 Brief Ockert Fourie in Kanada – terugvoer............................................................................... 79

17.7 Ockert Fourie ............................................................................................................................ 79

17.8 Besoek aan Boedapest: Hongarye - Gerhard Dekker, Pretoria. ................................................ 79

17.9 Duitse Polisie-versameling: Eddie Holloway – Namibië .......................................................... 82

17.10 Welkom se Goudvelde – Jacques Wepener ............................................................................ 84

17.11 Brig Willie Wentzel – luit-genl Johan Ferreira ....................................................................... 87

17.12 Martin Knoetze skryf .............................................................................................................. 87

18. NETWORKING & “LET’S SUPPORT ONE ANOTHER”/ NETWERK & “KOM ONS

ONDERSTEUN MEKAAR” ................................................................................................................ 88

18.1 Versameling van ou SAP-items en ander Uniformstukke van ander Magte. ............... 88

18.2 Wanted Photographs ............................................................................................................. 89

19. THE MARKET PLACE / DIE MARK ........................................................................................... 89

19.2 SAP Brigadiersklub en SAP Vriendekring se pette ens ............................................................ 89

20. WANTED / GESOEK .................................................................................................................... 89

21. STOP PRESS / LAAT BERIGTE .................................................................................................. 89

22. INDEMITY / VRYWARING ......................................................................................................... 89

23. NEXT EDITION / VOLGENDE UITGAWE ................................................................................ 90

24. CONCLUSION / SLOT .................................................................................................................. 90

5

1. WELCOME / WELKOM

Hartlik welkom by hierdie Novembermaand uitgawe van ons Veterane se eie tydskrif. Hierdie

uitgawe gaan bietjie korter wees aangesien ek besig is met twee eie boeke en nog ‘n ander boek ook –

almal is oor die polisie se geskiedenis. Dit neem nogal tyd in beslag as mens geen hulp het nie.

1.1 A quiet moment – Herman le Roux

Philippians 1:21; “For me to live is Christ and to die is gain.”

There must therefore be profit to die, according to God there must be “gain” to die. In order

to “gain” profit in death you have to live for Christ.

Gen.3:9 “And the LORD God called unto Adam and said unto him, where are you?

And Adam said, I heard Your voice in the garden and I was afraid, because I was

naked so I hid myself.”

The very first time in the Bible God is calling Himself “Lord God” and not

“God” is after He created men, before that there were no humans to be ruled

over as “Lord.” Even God will not claim a position to which He does not

qualified for.

Do not call yourself a sinner, once you received Jesus Christ as your LORD you

do not qualify to be called a sinner anymore, call yourself a redeemed of God

that is what God calls you Christ will not live in the heart of a sinner, He

sanctified you to be holy 1 Cor.1:30 .

Job was rebuked for things he claimed to be Job 31:33; “I like Adam my transgressions

covered by my iniquity in my bosom,” but afterwards he said: “I know that You can do all

things”, “I now see I have rashly uttered what I did not understand, things too wonderful

for me, which I did not know.”

The moment Job realized who God was, and who he is, he was allowed to pray and

intercede for his friends, a position only assigned to priests. He found the

truth of Proverbs 28:13; “He who covers his sins shall not prosper: but

whoever confesses and forsakes them shall have mercy.”

Herman Le Roux - 0823395915

6

1.2 Redaksioneel – Hennie Heymans

Pretoria – Pretoria is darem ‘n mooi stad! Na die tweede reën- en donderbui met bietjie hael is die stad

in pers getooi. O, jou pragtige Jakarandastad! ‘n Loflied styg in my hart op! Net my goudvisse in die

visdam hou nie van die hael nie – dit laat hulle vrek – dit het iets te make met die vinnige daling in die

water se temperatuur met die ysblokkies daarin – alhoewel goudvisse koud water kan vat, kan hulle

nie skielike temperatuur wisseling aanvaar nie!

Ek ry met die Gautrein – die Gouetrein – van Hatfield na Midrand. [Ek kan nou nog nie verstaan

waarom praat ons Boere nie van Gou-teng en die Gou-trein nie? Die woord is afgelei van die

Afrikaanse woord “goud”!!!]

Die spoorlyn gaan bo-oor en onderdeur die groen boomryke landskap.

Is dit nie snaaks nie, dink ek: “Kyk na die mens! Beskou hom goed en kyk na sy werke!” In die ou

dae het ons in Europa in woude gewoon en vandag? Van Pretoria na Johannesburg en van die Oos-

Rand na die Wes-Rand woon ons in ‘n groot aangeplante woud. Hierdie PWV-gebied is seker die een

van grootste aangeplante woude in die wêreld?

Oordryf ek?

Ek weet nie!

Maar die woud lyk vir my baie groot! Selfs van die plakkerkampe is in groen getooi! Nuwe voëls kom

hier aan – die hadida, die Indiese spreeu, die bosveld- en vleiloeries. Elke jaar kom swart breëbek

wewers hier broei! Die dikkoppe, kiewiete en tarentale skree hier in Meintjeskop! (Ons is in die stad!)

Miskien lei ek aan Oktober-Novembermaand-siekte? Maar laat Oktober tot vroeg November is tog die

mooiste tyd van die jaar? Ek hou van “Pretoorsdorp” se klimaat in die lente, herfs en somer – maar vir

my as Durban-seun is Pretoria net te koud in die winter. Dan gaan ons vroeg bed toe en staan laat op!

Iets anders wat ek op die hart het is die honderde mense wat in Pretoria en sy voorstede “kampeer”.

Onder bome, in groen gebiede en langs die spruite is gehuggies en tente opgeslaan. Waar kry die

mense water en waar gaan hulle afval heen? Daar is nie toilette nie – u moet die plein besoek – die

ouens was openlik by die noordelike waterkraan voor die paleis van justisie. By elke verkeerslig is ‘n

bedelaar – baie is kinders (gom-snuifers) wat in die skool moet wees, bedel dan is daar mense in

rolstoele, blindes van Zimbabwe en Afrikaners sonder skoene – elkeen soek ‘n aalmoes –

saamgepunte vingers van een hand wys na die mond.

Ons gaan eet nou die aand by Jakaranda Sentrum toe kom ‘n Afrikaner te vinnig op ons af – hy is so

verleë en hy verkoop armbande “net vir R5-00”. Hy is so vinnig in en uit - dat voordat ons hom iets in

7

die hand kon stop is hy weg – ons almal het so sleg gevoel en hy was so vinnig maar tog verleë!! Ek

het sommer ‘n pyn in die hart gekry! ‘n Demper is geplaas op ‘n lekker ete!

So gaan die wêreld aan – daar is en bly maar altyd net twee klasse mense: Eerste klas en geen klas;

die wat het, en dan die wat nie het nie! Die wyse maagde en die dwase maagde.

Ons kan net die Here dank! Ons het vasgebyt met so ‘n klein salaris in die Mag maar het aan die einde

van ons loopbaan in die polisie kan ons darem ons pensioen geniet! Dit is ‘n voorreg!

Wat ek eintlik wil sê, is: ek is dankbaar en bly dat ek ‘n ou polisieman is met vriende soos julle!!! Wie

is soos ons??? Bitter min mense!! Lede van die Magte is uniek!!

Dankie .... en sal ons ou vriende ooit vergeet!!!

Saluut!

2. PERSONALIA

2.1 Deaths / Afsterwe

• Niks om te rapporteer.

2.1.1 Afsterwe:


3.2 Birthdays / Verjaarsdagwense Kol Mike Terblanche van Vryheid word DV op 7 -11- 2011 'n volle 70 jaar oud! Geluk “Ou Mike”!

Ek hoop jou geskenk was ‘n verrassing!

3.3 In Memoriam


8

3.4 Honours & Awards / Eerbewyse & Toekennings

3.4.1 Oom Piet Ras en Tant San van Brits - Elize Knoetze

Elize Knoetze berig van Brits:

"Die alombekende Oom Piet Ras (88) en sy vrou Tant San (80) het verlede Donderdag (6 Okt) hulle

60ste huweliksherdenking saam met familie en vriende gevier.

"Om 'n huwelik van 60 jaar te herdenk is nie net 'n Godgegewe geskenk nie, maar ook 'n groot

voorreg om 'n maat, 'n wonderlike vrou, vir ses dekades aan my sy te kon he," het Oom Piet gese

terwyl hy saggies Tant San se hand vashou. Gebore en getoë in Brits het Oom Piet veral sy merk as

die polisieman van Brits gemaak. Benewens die feit dat hy vir 40 jaar 'n polisieman in murg en been

was, het hy homself as knap sportman, veral op die sokkerveld, bewys. En vandag is hy die oudste

afgetrede polisieman in Brits.

Oom Piet, wat ook 'n kort tydperk in Pretoria werksaam was, is deur 'n vriend aan Tant San

voorgestel.

Soos hy vertel, het hulle nie in daardie tyd van dinge soos "blind dates" geweet nie, maar hy is tot

vandag toe nog dankbaar hy het besluit om die afspraak met Tant San na te kom.

"Ek het met die eerste oogopslag geweet dis liefde en sy is my toekomstige vrou. Kort na ons

ontmoeting is ek na die SAP Brits verplaas en San het steeds in Pretoria gewerk. Die op-en-af-geryery

op naweke het sy tol geeis en op 6 Oktober 1951 het ek en San ewige trou aan mekaar beloof. Ons is

in die Brits Hervormde Kerk deur dr. Le Roux in die huwelik bevestig," vertel hy.

Terwyl Oom Piet as polisieman in die dorp bedrywig was, was Tant San 'n bekende gesig by die Ko-

operatiewe Bouhandelshuis en later by 'n bekende dames klerewinkel, Indalette.

Daar is drie kinders, Sandra du Plessis, Gerhardus Ras en Martin Ras uit die huwelik gebore en hulle

spog met ses kleinkinders en drie agterkleinkinders.

Op die vraag wat hulle wenresep vir so 'n lang en gelukkige huwelik is, het hulle gesê dat net soos

daar in Hebr. 13:4 geskrywe staan "Laat die huwelik in alle opsigte eerbaar wees...." het hulle ten alle

tye eerbied en respek vir mekaar gehad.

"Deursettingsvermoë was en is steeds baie

belangrik, want soos die spreekwoord "sewe

sakke sout" het ons mekaar altyd deur goeie

en slegte tye bygestaan," het Tant San

bygevoeg.

Mag Gods rykste seën deel van julle

lewenspad saam vorentoe wees."

Met erkenning aan Brits Pos, 14 Oktober

2014.

Oom Piet Ras was ‘n legende in die dorp.

By geleentheid drink ek saam met ‘n vriend

‘n glasie bier. Op die deur van die kuierplek

was ‘n kennisgewing: “Maak die toe. Op

las, Piet Ras!” - HBH

9

Ons sê almal baie geluk Oom Piet en Tan San Ras. Foto: Brits Pos, 14 Oktober 2014.

3.5 Roll of Honour / Ererol

3. FRIENDS MISSING AND FOUND! / SAP 55 VERMISTE

PERSONE

• Niks te rapporteer

4. REUNIONS / REUNIES / EVENTS / GEBEURE

4.1. Brigadiers buite Pretoria

Daar word gesoek na alle brigadiers van die Suid-Afrikaanse Polisie met die oog op ’n nasionale

Brigadiersklub vir lede van die Suid-Afrikaanse Polisie. Ons wil kyk of daar voldoende belangstelling

is om ’n nasionale tak te stig. Laat asb van u hoor.

4.2 Borsbeeld luit-genl JG “Sterk-Hans” Dreyer

Op 20 Oktober 2011 het ‘n geselligheid in die IPA se Johan Rissik-huis, Pretoria, plaas gevind. Vir ‘n

lang tyd is daar gesoek na die borsbeeld van genl “Sterk-Hans” Dreyer, die BO van Ops “K” of beter

bekend as Operasie Koevoet.

Die beeld het sy opwagting op ‘n skrootwerf in Booysens Johannesburg gemaak. Vriende van mnr

Friedrich Potgieter het die bronsbeeld tussen skroot gesien en dit vir hom gekoop omdat hy

versamelaar van lokomotief nommerplate is. Die skrootwerf eienaar het R1 000 vir die borsbeeld

10

gevra. Friedrich het genl Van der Merwe gekontak en genl Van der Merwe het my weer gekontak

omdat hy weet ons op soek na hierdie beeld is.

Ruimhartig het Friedrich die beeld aan genl Dreyer self oorhandig. Hier verskyn ‘n paar foto’s van die

geskiedkundige geleentheid:

Vlnr generaals Dreyer, Viktor en Van der Merwe en die skenker van die beeld Friedrich Potgieter.

Onder vnlr genl’s Dreyer en Viktor terwyl kol Manie van Straaten belangstellend toekyk.

Baie dankie aan mnr Friedrich Potgieter.

• Wat die geskiedenis van die borsbeeld deur “Buks” betref is die feite maar redelik

deurmekaar. Vir Jonathan Pittaway se boek: KOEVOET –THE MEN SPEAK het ek

die borsbeeld in die SAPD Museum gaan soek aangesien dit na bewering saam met

ander artefakte aan die museum geskenk is. Later is die beeld na bewering na “iewers

oorgeplaas” en die res is geskiedenis.

11

• Ek wil egter ‘n ernstige beroep op die owerheid doen – bewaar asb ons geskiedenis!

5. PERSOONLIKHEID VAN DIE MAAND:

Brig Leonardus Willem Perodus “Tshabalala” Jansen van Rensburg

Geliewe kennis te neem dat my bydra klein en gering is ten opsigte

van ‘n groot polisieman oor wie baie boeke geskryf kan word. Daar

bestaan ‘n gesegde wat soos volg lui:

If with pleasure you are viewing anything a man is doing

and you like it tell him, if you love him tell him.

Don’t wait until he lies under the ground,

where the lilies grow over his brow

Ons word onder ons ouers groot en die spil draai grotendeels om ons

as kinders. Ons geboortes, ons kleding en versorging,saam met

opvoeding en geletterdheid veroorsaak dikwels dat ouers in die skadu

kant van die huishouding geskuif word. Helaas wanneer ‘n ouer iets

oorkom stort ons lewe in duie. Wat geblyk het dat alles voor die wind word skielik n ander onvriendelike wêreld. Die fondasie en die

sekuriteit is ‘n slag toe gedien en ek besef dat niks vir ewig is nie. Ja ons waardeur ons huisgesin en

ouers maar sê ons dit vir hulle, weet hulle dit. Dan is hulle weg en ons is jammer en armer.

So ook die helde en heldinne in ons polisiediens. Uit die mis van die vroeë jare het groot mense met

hul perde en Harley Davidsons op die toneel verskyn om die eeue oue stryd op te neem teen misdaad.

Mense met integriteit, dissipline en onverskrokkenheid,en geen vrees nie. Hierdie geregssoldate het

hul pligte uitgevoer onder uiters omstandighede en altyd weer terug gegaan vir nog. Hulle het nie

oorlosies gedra nie, die taak moes afgehandel word volgens wet en prosedures. Die sukses in die howe was uiters belangrik. Die land het nie gebloei onder misdaad nie. Die Polisie het daarvoor

gesorg.

Uit die skimme van die verlede het n sterk jong man geruis soos ‘n Simson van ouds. Hy bekwaam

homself eers as motorwerktuigkundige. Met ‘n salaris van 5 pond onderhou hy sy moeder. Die geld is

egter te min en hulle kry swaar. Die plaasboere van die omgewing in Vryheid het hulle groot swaar

motors in gebring om gediens te word. Die Hudson Hornet was ‘n vlagskip met ‘n v8 enjin.

My pa kon die voertuig voor optel en het baie boere gesneuwel in hulle weddenskappe van 5 pond teen my pa.

So sluit Leonardus Willem Perodus Jansen van Rensburg by

die Suid Afrikaanse Polisie aan in 1935. Hy voltooi sy

Depot opleiding onder die Legendariese instrukteur Claude

Sterley. Ek en my 3 broers het in die sestiger jare by die Noord-Kaaplandse Tegniese Kollege onder die einste

Claude Sterley geoefen.

Konstabel van Rensburg was op Nqutu in Noord-Natal

gestasioneer vandaar die perde ry. Hy het onder die Zulus

12

groot geword en kon die taal skryf en praat as ‘n eerste taal. Voortspruitend hieruit kom hy eerste in

sy polisie-eksamens met al die vakke en veral die Zulu taal.

Hy was fanaties fiks en swem soms ure op een plek in die Tugela rivier terwyl my ma brei op die

oewer. In daardie gebied van die Tugela rivier moes my pa en ‘n mede Zulu polisieman ‘n moordsaak ondersoek. Die gebied was ruig en wild. Onder hierdie omstandighede is hulle deur ‘n klomp van die

inboorlinge aangeval en moes op die vlug slaan vir hul lewens. Ongelukkig is die Zulu polisieman

gevang en gedood. My pa het blindelings gevlug. Hy het egter gestruikel en geval. Op sy rug het hy gesien hoe ‘n man op hom afstorm met die assegaai omhoog om hom te deurboor.

My pa het sy Webley rewolwer inderhaas getrek en die man noodlottig geskiet. My pa het verskeur by

13

die huis gekom en sy vuurwapen onder ‘n konfyt blik op die grasperk versteek. Die Engelse regering

wou my pa vervolg en kruisig. Hulle het die huis omgekeer maar kon nie die wapen kry nie.

Eendag moes hy weer ‘n moordsaak ondersoek en was dae lank te perd waar geen mens seker geloop

het nie. Hy was baie moeg en het besluit om onder ‘n boom te rus. Hy het sy baadjie oopgemaak en ouder gewoonte aan die slaap geraak op sy rug. Hy het lank geslaap en word wakker met snaakse

geluide hie by sy gesig. Op daardie oomblik het hy gevries soos n paal in die noordpool. ‘n Familie

mamba slange het besluit hier is ‘n lekker warm bestemming vir die aand. Een slang het astrant by sy gesig gebly en waghou. Twee groot knewels het in sy moue ingekruip en dit hulle slaapsakke gemaak.

Nog twee het net oor sy bors gelê. Wat nou gemaak? Hulle praat nie Engels, Zulu of Afrikaans nie.

Hulle verstaan nie rede nie. Hy moes ‘n plan maak want die son trek water en hierdie plakkers is hier

vir die nag. Hy spring van sy rug possie en raak van sy baaitjie ontslae in die lug. Natuurlik het elke

slang in sy eie rigting gespat met groot ontsteltenis. Nou sak die son weg en hy moet skuiling vir die

nag soek. Die massiewe krans is net die plek. So word dit nag en die verhoog van die nag trek sy

gordyn oop. Elke deelnemer skuif op sy plek in. Die uil bokant die geregsdienaar se kop mompel ‘n

paar sinne en vlieg weg om kos te soek. Die jakkals huil en tjank op die plaat klippe daar ver onder.

So ruil die dagskof en die nagskof, elkeen om sy deel van die lewe uit te leef.

14

Die volgende oggend het spoedig tot ‘n konflik ontwikkel toe ‘n trop bobbejane hulle opwagting

maak want sien dit is waar hulle kom voer en skinder vir die dag. Maar wee hier staan ‘n regop man,

‘n indringer op hulle turf. My pa het besef dat hier groot moeilikheid is. Die grootste mannetjie het byna sy gorilla gesig teen my pa se gesig gedruk. Laasgenoemde het hom nie terug gestaar nie maar

eerder afwaarts gekyk. Hierdie trop was nie vriendelik nie. Al kon hy ses skiet sou die ander hom

verskeur het. Hy moes teen die krans wag. Hy was honger en dors. Die trop beweeg nie ver nie maar

die groot bobbejane hou hom in die oog. Dit was die grootste diere wat my pa ooit gesien het.

In die laat middag roep die trop hardop en almal verdwyn teen die krans op. Dit was ‘n blik van die

polisiemanne wat hulle werk op perde en later Harley Davidson-motorfietse moes verrig. Die winters

was bitter koud en die somers snikkend warm. Ons vier seuns het altyd geglo ons kon hierdie Harley

ry. Sondae middae wanneer ons ouers geslaap het, het ons die sleutels gesteel en die motorfiets ver agter die erf geparkeer. Om die yster aan die gang te kry moes sterk wees. Derhalwe het ons keer op

keer aanskou hoe ons oudste broer akrobatiese toertjies bo oor die Harley maak en plof in die as sand.

Tyd en oefening bring wysheid en daar ry ons toe die magtige ryding. Ek sal my nie verder uitlaat oor die broers se streke met my pa se polisievoertuie nie.

Na die Cato Manor onluste in Durban is ons Kimberley toe verplaas. My pa was by uitstek iemand

van integriteit en lojaliteit. ‘n Man wat die polisie gedien het in murg en been. Hy het geensins

ongeregtigheid geduld nie. Daar was geen onderskeiding tussen groot en klein sake gemaak nie. As ‘n

man ‘n fiets se wiel gesteel het, het hy geweet Nyoni Slope sal hom vang. Dit beteken wit voël

waarvoor hy legendaries was in Natal. As iemand ‘n moord gepleeg het deur ‘n fietsspeek deur die

slagoffer se hart te steek het my pa die moordwapen bo in ‘n boom gekry. Hoe het hy geweet? Hy was

bedeel met daardie ekstra sintuig. Op ‘n dag steel mense die Tegniese Kollege se skyfskiet .22

gewere. Dieselfde middag stap my pa in die lang gras en kry die gewere. Hy was ‘n virtuose op hierdie op hierdie gebied. Sy passie vir sy werk was die dryfkrag wat hom dikwels 18 ure ‘n dag laat

werk het. Enig van ‘n soort. Nooit gekla oor salaris en nooit oortyd verklaar nie. Ten spyte van die feit

dat hy 4 seuns groot gemaak het.

Wanneer eer, en medaljes toegeken moes word was my pa op die slagveld van misdaad en het sy

bevelvoerders dit ontvang. Dit was ‘n goeie land in sy tyd.

In Kimberley was hy genader deur die diamant-polisie met ‘n groot diamant wat hom ryk sou maak vir die res van sy lewe. Hy het egter die diamant in die bos geskiet en die lede aangekla.

15

Die seuns het groot geword en ek is Lugmag toe. In Johannesburg word my pa Bevelvoerder van

Brixton Moord en Roof. Sy bekendheid word groot wanneer hy Hillbrow skoon maak en doop die

swart mense hom Tshabulala.

Op 16 Julie 1970 besoek Catherina Valente , ‘n Italiaanse aktrise Suid Afrika. Haar duur pelsjas word gesteel uit die Johannesburg se President Hotel. My pa het ‘n man met die naam David John Xxxx

gevang en die jas terug besorg aan Caterina. Xxxx het in die gevangenis vriende van die onder wêreld

opgeroep wat vir hom ‘n meestersleutel ingesmokkel het. Die Ier het ontsnap en is nie weer gesien nie.

As jong polisieman het hy 12 dae na ‘n oes van aartappels gesoek. Hy was moeg en op die punt om

huis toe te gaan. Voor die kraal en in aanskouing van almal kniel hy neer en bid die Here vir hulp. ’n

Stemmetjie sê toe vir hom dat hy in die geploegde land moet gaan kyk. Daar vind hy ‘n emmertjie

aartappels. Hy spoor toe die eienaar op wat bieg dat hy al die aartappels het. Die ou swart konstabel

het net gesê dat die jong man duiwel besete was. Hierdie stemmetjie het in 1929 begin toe my pa 14

jaar oud was. Soos ek vroeër genoem het, het hy op hierdie tydstip ‘n vakleerling geword. Daar het ‘n

belangrike dokument weggeraak uit die kantoor. Tevergeefs is daar gesoek en my pa kniel om te bid

oor hierdie saak.

‘n Stemmetjie sê vir buite agter onder die vuilis

hoop is die dokument. Die voorman was in sy

noppies en vra vir hoe het hy geweet. Die jong

man se toe ek het gebid en was uitgelag.

Hierdie stemmetjie dra hom 40 plus jare en

word hy een van die grootste speurders ooit. Sy

bynaam Tshabalala beteken wit Zulu want hy

kon Zulu, Xhosa en Siswati vlot praat en skryf.

My pa se sukses was ‘n mengsel van gebed,

geduld en harde werk gesien in die lig dat hy 10.000 sake ondersoek het en 95% is opgelos.

In 6 jaar los hy 29 ernstige moord sake op in

Johannesburg. Hy het die onderwêreld geken en die mense wat daarin beweeg het. Op hulle

beurt het hulle Tshabalala geken en

gerespekteer. Hy het gevind dat meeste mense

geglo het in die waarheid. Hy was baie sensitief

en het nooit iemand, wit of swart verkleineer

nie.

Ons bring eer en lof aan Tshabalala. Die

Engelse sê: OLD SOLDIERS NEVER DIE, THEY ONLY FADE AWAY.

Marthinus Jansen van Rensburg – skrywer van hierdie berig.

• Dit is Marthinus se eerste skryf poging! Gladnie sleg nie! Ons wil meer van jou hoor!

• Oud-a/o Willie du Plessis en ek het brig Jansen van Rensburg in Vryheid ontmoet – hy is ‘n

merkwaardige man - HBH

16

6. PERSONALITIES & BIOGRAFICAL DICTIONARY/

PERSOONLIKHEDE / BIOGRAFIESE WOORDEBOEK

6.1 Uitkenning van Speurders: 1/s/s Momberg – genl-maj MJ Nel

Haai Hennie

Die ander dag het jy 'n foto op fb: Afgetrede Lede gepubliseer waarop, van links na regs, 'n

manspersoon, dan wyle brig. Fred van Niekerk (toe kaptein of majoor) en 'n (onbekende)

staatsaanklaer verskyn het en het jy gevra wie is die ander mense op die foto. Ek kan nie nou die

plasing op die fb muur spoor nie, maar ek wil jou vertel wie die manspesoon met die pak klere links van wyle Fred is:

Dit was 1/s/sers (eersteklas speurdersersant) MOMBERG van die Kriminele Ondersoek Departement

(K.O.D./C.I.D.) van Brooklyn. Sers Momberg was die ondersoekbeampte van die "Panga-man" sake

en ek het die voorreg gehad om as proefspeurderkonstabel onder/saam met hom by Brooklyn K.O.D.

te werk. Ons K.O.D. bevelvoerder was daardie Hoofkonstabel Du Toit1 met die baie voorletters en

later 'n Van der Berg totdat ek op 8 Mei 1961 verplaas is na die Bedrog- en Insolvensie Personeel van die K.O.D. van Pretoria Sentraal waar Speurderhoofkonstabel Hansie Marais die bevelvoerder was.

Ek kan ongelukkig s/sers Momberg se voorname of roepnaam nie nou onthou nie.

Die "Pangaman" was toe al die tyd 'n skoonmaker by die Polisiehoofkantoor toe hy ontmasker en

arresteer is.

1 S/a/o JHGCL du Toit - HBH

17

Jy moes die uitkenningsparade gesien het! Iets uit die televisiestories van vandag, maar wat in die

1960's plaasgevind het, met net swart en wit foto's daarvan. Hoedat die arme slagoffers hom uitgeken

het, weet ek nie. Ek het die Pangaman in lewende lywe gesien en ek het die foto's van die

uitkenningsparade gesien, maar kon nie sê watter een hy was nie, totdat ek die foto's gesien het

waarop die slagoffers hom uitwys. Die ander mense op die uitkenningsparade was wragtig amper die booswig se tweelinge.

Ek dink dat s/sers Momberg 'n medalje ontvang het ter erkenning van sy werk in die Pangamansaak of

daar was destyds ten minste sterk sprake daarvan. Daar was letterlik tientalle dossiere en al die verkragtingslagoffers was nie vroue nie. Ek onthou een manlike slagoffer ('n blanke man nagdiens

skoonmaker by die Uniegebou) wat deur die Pangaman gesodimiseer is toe hy nie 'n vroulike

slagoffer kry nie.)

Ek kan die toneel op die foto onthou as die binnekant van een van die howe in die statige

landdroshofgebou in Pretoriusstraat wat onlangs afgebrand het.

Vriendelike groete

MJ NEL Genl-maj (Afg: S. A. Polisie)

6.2 Fiksie: Ontmoet luit Willem Dreyer van Moord en Roof - HBH

As kind was my lekkerste lekker om stories van Kas van den Bergh te lees – veral sy speurverhale in

Die Huisgenoot. Party keer was dit ‘n lang vervolgverhaal en dan kon ek kon nie wag om uiteindelik

die ontknoping te lees nie.

Een karakter wat my altyd my held sal wees, is luit Willem Dreyer. (Ja, die ou is later bevorder en

getroud!) Ou Kas van den Bergh, ‘n prokureur, het werklik die polisie geken – in een verhaal skryf hy

oor die polisieman in die ou kakie uniform wat afgelos word deur ‘n konstabel in die nuwe blou en

grys uniform.

Ek dink ek het die eerste storie oor Willem Dreyer gevind in die Nongqai. Hier is ‘n uittreksel en

karakterskets van hoofkonstabel Willem Dreyer:

Die Kolonel kyk na die Kommissaris, en die Minister beurtelings na die twee offisiere.

“Here," sê die Minister dan, “laat ons mekaar mooi verstaan. Ek is bereid om geweld met

geweld te bekamp. Ek is bereid om drastiese stappe en buitengewone stappe toe te laat."

Die Generaal grinnik as iets hom skielik te binne skiet.

“Wel, ons kan altyd vir Willem Dreyer op hulle sit."

Die Minister kyk dadelik met belangstelling na die Kommissaris.

“Wie is Willem Dreyer?"

Die Generaal glimlag.

“Nee, Meneer, dis sommer eintlik 'n grappie tussen my en die Kolonel. Ons kan dit nooit

waag met Willem Dreyer nie."

18

Die Minister frons.

“Wie is die Willem Dreyer? 'n Polisieman?"

Die Kolonel maak keel skoon.

“Edel . . . e . . . Meneer, by . . . e . . . e . . . is 'n speurder. 'n Hoofkonstabel. Een van

ons skranderste manne, maar ek dink hy is op sy veiligste waar hy nou is. Hy is in die

Betaalmeester se kantoor. Hy toon werklik talent vir boekhouding."

“Hoekom is hy gevaarlik?"

Dit is duidelik dat die Kolonel ongemaklik voel.

“Wel, Meneer, e . . . dis net so. Soos ek sê, hy is gevaarlik. Ons was verplig om hom

weg te hou van misdadigers af. Hy het in die ongeveer sewe jaar wat hy speurder was

sewentien vermeende misdadigers . . . e . . . e . . . privaat tereggestel."

“Agtien," merk die Kommissaris lakonies op.

Die Minister lek weer oor sy lippe.

“Maar hoe," vra hy dan stadig, “kon dit gebeur? Dis mos nie moontlik nie."

Altwee offisiere haal hul skouers op.

“Tog gebeur, Meneer," sê die Kolonel dan, “en in elke geval was hy suiwer binne sy

regte. Ons wou hom eerlikwaar vervolg, maar hy was altyd binne die wet. As hy nie

skiet in selfverdediging nie dan skiet hy iemand wat arrestasie probeer ontduik vir 'n

misdaad onder die eerste skedule van die Strafproseswet. Ons was verplig om hom in

'n kantoor te sit."

Die Minister kyk na sy hande.

“Nou waarom kan hy nie op gewapende roof ingaan nie?"

Altwee offisiere lyk verskrik.

“Meneer," se die Kommissaris dan, “wat van die pers? Toe ons hom van huisbraak afgevat

het, was die opposisiepers juis besig om te skryf oor die onnodige moordlus van die Polisie

en die toestand het ongemaklik begin word. Dis of die man nou net nie uit 'n skietery kan

bly nie . . . en hy skiet baie goed. Baie, baie goed! Hy was die afgelope vier jaar ons

beste rewolwerskut."

Die Minister skuif 'n vel papier op sy lessenaar nader en skryf dan in groot letters bo-

19

aan: HOOFKONSTABEL WILLEM DREYER.

“Here," sê hy dan, “as ons wel 'n nuwe afdeling skep wat op gewapende roof

konsentreer, wie ken julle wat min of meer hoofkonstabel Dreyer se begaafdhede en

temperament het?"

“Sersant Visser . . . "

Die twee offisiere het die naam werktuiglik tegelyk genoem.

Dan vervolg die Kommissaris alleen: “Hulle twee het saam gewerk al die jare, Meneer.

Of moet ek sê, saam gejag. Maar ek dink nie ons moet van hulle gebruik maak nie,

Meneer. U weet nie hoe voel die jong manne oor Dreyer nie, Meneer”.

Die Minister val hom in die rede. Ek het u gesê, Generaal, ek voel ons moet

oorgaan tot drastiese stappe, Trouens, ek voel die saak is so ernstig dat ek u gaan

vra om die nodige amptelike stappe te doen ten einde 'n roofpatrollie te vorm. Net 'n paar

man, sê maar ses of so manne onder hoofkonstabel Dreyer met twee of drie blitsmotors, en

laat hulle vir twee maande slegs met gewapende roof te doen hê. Ons sal dan die posisie in

heroorweging kan neem. Ek dink op die oomblik sal selfs die opposisiepers 'n paar ongevalle

onder die rowers verwelkom."

Die Kommissaris lig sy wenkbroue. 'n Ding word op 'n sekere manier gedoen. Daar is

regulasies en staande orders en as 'n mens daaraan gaan karring dan skud jy aan die

fondamente van dissipline en gesag. Die Generaal is 'n groot man vir dissipline.

“Meneer," sê hy dan, “hoe gaan ons blitspatrollie hieroor voel. Dit sal vir hulle 'n klap in die

gesig wees. Hulle sal voel dat ons in hulle vertroue verloor het. As ons dan so iets moet

doen, kan ons nie liewer die twee manne in die blitspatrollie se geledere sit nie. Majoor Van

Niekerk daar is 'n man . . . "

Die Minister waai sy hand afkeurend.

“Generaal, inter-departementale kompetisie is altyd heilsaam."

“Maar, Meneer, dit sal oorvleueling . . . "

Die Minister raak nou haastig: “Kyk, ons noem ons patrollie die Skimpatrollie. Ons gee

hulle ses mense en drie motors, 'n vrye keuse van wapens en die opdrag om elke gewapende

rower op die Rand in te bring tronk toe of dodehuis toe."

Die twee offisiere swyg peinsend.

“Ek dink," se die Minister dan byna vrolik, “julle moet die Hoofkonstabel ontbied. Bel

sommer hier van my foon af, Generaal . . . "

Toe die Kommissaris die hoorbuis neersit, staan die Minister op: “Kom ons gaan drink tee,"

20

sê hy vriendelik.

HOOFKONSTABEL WILLEM DREYER, sigbaar huiwerend, word deur die privaat sekretaris by die

Minister se kantoor ingedruk en vir drie oneindige sekondes betrag hy sy belangrike gashere. Dan kom

hy huiwerig nader, begin salueer, onthou dat hy nie in uniform is en bly net verslae staan.

Die Minister kyk die besoeker vinnig deur. Lank en skraal en baie bruin met effens senuagtige hande.

Hy lyk waarlik soos 'n rekenmeester.

Dan kom die Kolonel orent.

“Meneer," sê hy, “dit is hoofkonstabel Dreyer."

Die Minister kom orent en loop om die tafel om die jong man se hand te skud.

“Hoe oud is jy, Dreyer?"

“Agt en twintig, Meneer."

“Getroud?"

“Nee, Meneer."

“Verloof?"

“Nee, Meneer."

“Hoekom nie?"

Dreyer sluk swaar.

Die Minister glimlag meteens en dan lag die Hoofkonstabel ook.

• En so is “Willem Dreyer” gebore as moord en roof-speurder en held van fiksie – wat op sy

manier die SA Polisie tot groot eer gestrek het. Met erkenning aan die polisietydskrif “Die

Nongqai” van die 1960’s – HBH

6.3 Ex Warrant-Officer Eugene Ney Terre Blanche – PC Swanepoel

Under the heading “Shoot the Boer” a former Police Major, author and retired senior member

of National Intelligence, Pieter Swanepoel, writes:

At the time of writing these lines (April 2010), South Africa is entering a period of unnecessary polarization between the races. What set out to be a model non-racial society 15 years ago is turning

into a nightmare, especially for the poor, black and white, who live in shacks, and for farmers,

especially white ones.

In reality the entire population of 47 million people live in fear of violent crime. In a press statement

issued by the prestigious South African Institute of Race Relations on April 9th the astonishing figure

of 25 000 murders committed since 1994 is given. Murders of white farmers and their families for the

same period exceed 1000. There are only about 40 000 commercial farmers in the country.

21

In this climate of fear the ruling party in South Africa have produced a youth leader who persists in

singing at public meetings of black youths a “struggle song” in which the exhortation to “shoot the

Boer” is repeatedly uttered.

The word “Boer” is common enough in South Africa and people who study history will have read of

the First and Second Boer Wars. The Boers are the Afrikaners and the name merely means a farmer.

So if you are an Afrikaner and a farmer, you feel doubly threatened every time high-profile politicians

of the ruling party sing this song.

Normally I would not consider the a foregoing facts as of sufficient interest to include them in a book

such as this, but a cruel murder of a well-known politician on the 3rd of April has prompted me to do

so, because this politician happened at one time to have been a policeman, and I happened to hear of

him, to call him to my office for a talk and subsequently to write a short article about him.

It happened in what is now Namibia, but what at the time was South West Africa. I was a captain in

the Police and ostensibly the officer in charge of a “Firearm Squad”. In reality my colleague, Ben

Burger, and I, were the South West African branch of the Republican Intelligence Service. All our

colleagues in South Africa operated under cover. Our cover was that we were ordinary and very

visible policemen. Our area of operation was the entire Namibia and just about every policeman in the

territory (and his wife) knew us because I happened to write short stories for the Police magazine as

well as a monthly newsletter.

My contribution in the police magazine, SARP, of September 1966, commenced as follows: (The

original is in Afrikaans).

“At the time of our last letter from South West Africa the result of the South West Africa case at The

Hague was not yet known. Since then it has become old news. Ironically we seem to have been saved

there by a “one man one vote” decision. As I predicted the result came and went without anyone in

South West Africa batting an eyelid. We just have to wait now and see what happens next.

Our rugby team has played some good games and our cricket side is preparing for the coming season.

Tennis, netball, target shooting and beer drinking is still being played and participated in as usual. In

short then, there’s nothing really happening here so I shall rather tell you about a young member of the Force here in Windhoek.

His name is Eugene N. TerreBlanch÷.

Terre is a policeman with an odd hobby. He is the director of an amateur theatrical troupe, the

Windhoek Afrikaanse Teatergroep. Not only is he the director of this group, he is also its founder and

one of the actors. In addition he is the author of a drama. “Sybrand die Boer” which the group has

brought to the planks.

Now when you hear of an actor with a name like Eugene N. Terre Blanch÷, you expect to see some

kind of refined sissy. But you will be making a big mistake. Terre is a block of a man, muscled and

strong with a manly bearing. He looks exactly the way you would expect a policeman to look.

Terre joined the Force in Potchefstroom where he went to school. Today, at 23 years of age he has

the distinction of having passed the recent promotion examinations to the rank of sergeant.

On July 10th 1965 Terre founded his Theatre Group in Windoek. The members of the group are ordinary people and yet under Terre Blanch÷’s direction they have staged their show on 13 occasions

in towns all over South West Africa. Usually they perform in school halls and pass on a quarter of the

22

takings immediately to the school. In the local papers the group have been praised for their

performances. By the time this report is published they will have performed on 20 occasions.

They practise in a small hall, not much bigger than a garage. The members of the group are not

paid and they use their private cars to travel the thousands of miles between South West Africa’s far-

flung towns. And in between all this they also play rugby.

Terre played for the Police first fifteen this year and did so well that he was selected to scrum in the

front row for the Central Sub-Union team.

A strange policeman indeed”

I never saw Terre Blanch÷ in the flesh again after that one interview with him, but he was to make the

headlines on numerous occasions. After leaving the Police he founded the Afrikaner Weerstands

Beweging (AWB). The name was clearly selected to be the Afrikaner equivalent and antithesis of the African Resistance Movement (ARM), the first organization to employ violence and sabotage against

the former (white) South African government in the early sixties. The AWB never attracted

any significant numbers and many people flocked to TerrreBlanch÷’s meetings purely to listen to his

spell-binding oratory.

His violent temper is said to have been the cause of an attack on a black man for which deed he was

gaoled for several years. When he was murdered in his farmhouse he was a forgotten man, but this,

according to some counts, the1000th or thereabouts murder of a farmer since 1994, was suddenly to

electrify Afrikaners. At his funeral in the little rural town of Ventersdorp almost 10 000

Afrikaners from all corners of the land were in attendance.

The trial of his murderers is yet to take place, but already there are disquieting rumours that this was

not an ordinary farm murder. Whatever emerges, these are dangerous times which call for cool heads.

6.3.1 Comments by HBH: During 1969 I met Col Cobus Visser, then Chief Recruiting Officer of the SA Police, by chance at the

University of Natal (Durban). The police were trying to recruit graduates for the Force. For the

scoreboard: they recruited no-one. The Colonel wanted to transfer me to police headquarters. I was

quite happy as a Station Commander and was not interested. However the Colonel kindly gave me

23

time to think it over. “Pretoria? No ways I thought! I love the sea and I love

to travel along the South Coast, braai under scenic railway bridges while

watching the steam trains – those lovely Garratts – or to go boating at

Amamzimtoti. Pretoria – Aikona!”

Above: 16 December 2005; Church Square Pretoria photo by Hennie

Heymans. Below another photo taken by Alex Faria in Ventersdorp.

However a few days later the Colonel phoned me with good news. I could

stay in Durban and he was going to transfer Sgt Eugene Terre Blanche to

his office instead.

A few years later, for my sins, I was transferred to Security Branch Head Office. Mr Terre Blanche

had, in the mean time, left the police and was working for a Political Party. Later he established the

Afrikaner Weerstandsbeweging. (If I remember correctly file S13/316 was opened and refers to the

AWB.)

From time to time the activities of the AWB were reported and we took notice of their activities. Later

I was back in the uniform branch and once again the police and the AWB’s paths crossed. On a few

occasions I had reason to meet with him.

Once I visited him in Ventersdorp with the District Commandant of Kroonstad. He sat behind his

imposing desk and behind him was an “Ossewa” or ox-wagon. We spoke to him about Mr FW de

Klerk’s impending visit to Sasolburg. We had a talk and he promised not to disrupt proceedings.

During 1990 so-called right-wingers also tried to frustrate the ANC’s first legal march in Welkom from Thabong to the Welkom civic centre. As far as I could remember in the Welkom, SA Police

district, right-wing elements only disrupted one political meeting and that was at Virginia. During

turbulent times it was necessary to meet with all grouping of people in the community and I must say

that the AWB did co-operate with the police.

6.3.2 Terre'Blanche under cover in English

Yazeed Kamaldien Cape Town, South Africa - Nov 04 2011 01:39

The Afrikaans version of the biography, My Storie, was released shortly after Terre'Blanche was murdered at his farmhouse outside Ventersdorp in April last year. It features a close-up photograph of

Terre'Blanche's unsmiling face.

The English-language version, set for release this month under the subtly different title, My Side of the Story, has only black and white lettering on the cover.

The publisher, Griffel Media, explained that it had changed the cover to attract a wider readership.

"With the alleged murderers of Terre'Blanche on trial and the trial being in the news at the moment,

we are experiencing a renewed interest in the title," said Griffel's promotional manager, Mendi Pantsi.

"Terre'Blanche is seen by a large section of our society as a white supremacist, a racist and a violent

man with limited insight. So we decided to change the front cover of the English translation to

accommodate more of our readers."

24

Pantsi said that the original Afrikaans version, written by Amos van der Merwe, had been a "record-

selling biography".

She said that the book explored Terre'Blanche's life in a critical way, did not apologise for his actions

and left the reader to make up his or her own mind about him.

Among the questions the book set out to answer were whether Terre'Blanche's goal was to divide

South Africa along racial lines or to "protect the culture and heritage of the nations we find within our

borders"; the extent of the National Party's involvement in the development of the right wing; what

influence the national intelligence community had on Terre'Blanche's actions; and why he had such

respect for Inkatha Freedom Party leader Mangosuthu Buthelezi.

Pantsi said another important question was whether, in the end, he had "fallen foul of what he was

warning about. It remains an open question whether his newfound moderate views in some way

actually led to his violent death."

She said the biography "puts into context the development of Terre'Blanche's ideology and confirms

his efforts to create respect and space for all people of different origins".

"This, in itself, is a surprising characteristic of a man labelled a neo-Nazi. Did he deserve the tag?

Was he a visionary or a fool? The book's purpose is to encourage debate."

For more on the life and times of the slain AWB leader, visit our special report on Mail &

Guardian.

http://mg.co.za/article/2011-11-04-terreblanche-under-cover-in-english

6.3.3 SA Polisie speel toneel – SARP Sept 19692

2 Met vergunning van Annalise Kempen die Redakteur van Servamus - HBH

26

Note his hairstyle – definitely not in line with police standing orders.

27

6.3.4 Eugène Terre'Blanche - From Wikipedia, the free encyclopaedia

Leader of the

Afrikaner Weerstandsbeweging

In office

1973–1997

In office

2008–2010

Succeeded by Steyn van Ronge

Personal details

28

Born

31 January 1941

Ventersdorp, Transvaal Province,

Union of South Africa

Died

3 April 2010 (aged 69)

Ventersdorp, North West Province,

South Africa

Political

party

Herstigte Nasionale Party

(until 1973)

Other

political

affiliations


Spouse(s) Martie Terre'Blanche

(m. 19?? – 2010; his death)

Children Bea Terre'Blanche

Residence Ventersdorp, North West Province, South

Africa

Occupation Police officer (SAP), farmer, political

activist

Religion Afrikaanse Protestantse Kerk (APK)

Eugène Ney Terre'Blanche (31 January 1941[n 1] – 3 April 2010) was a former member of

South Africa's Herstigte Nasionale Party who founded the Afrikaner Weerstandsbeweging

(AWB) during the apartheid era. During the 1980s and early 1990s, he became known for

threatening civil war to maintain white rule in South Africa.[1] After the country's transition

to post-apartheid democracy, he revised his stances and urged his followers to push for

independence in an independent Afrikaner homeland, which he frequently referred to as a

"Boerevolkstaat". Terre'Blanche led the organisation until his death in 2010. He was given

several labels during his lifetime, including "white supremacist",[2][3] "nationalist,"[4] and

"racist".[5]

Terre'Blanche spent three years in prison for assaulting a black petrol station worker and the

attempted murder of a black security guard in 1996. On 3 April 2010, he was hacked and

beaten to death on his farm by two labourers, allegedly over a wage dispute. Terre'Blanche's

supporters have said that the murder is part of a larger pattern of anti-white "farm murders"

in South Africa.[6]

Background

29

Terre'Blanche's grandfather fought as a so-called "Cape Rebel" for the Boer cause in the

Second Boer War, and his father was a lieutenant colonel in the South African Defence

Force.[7]

The progenitor of the Terre'Blanche name (translatable as either 'white land' or 'white earth'

in French) in the region was a French Huguenot refugee, Estienne Terreblanche from Toulon

(Provence), who arrived at the Cape in 1704, fleeing anti-Protestant persecution in France.[8]

The Terreblanche name has generally retained its original spelling though other spellings

include Terre'Blanche, Terre Blanche, Terblanche and Terblans.[9]

Born on a farm in the Transvaal town of Ventersdorp on 31 January 1941, Terre'Blanche

attended Laerskool Ventersdorp and Hoër Volkskool in Potchefstroom, matriculating in

1962. While in school, he gave early expression to his political leanings by founding the

cultural organisation Jong Afrikanerharte (Young Afrikaner Hearts).[7]

He joined the South African Police, and was initially deployed in South West Africa (now

Namibia),[10] which had been given to South Africa under a League of Nations Trust

mandate after World War I. Upon returning to South Africa proper, he became a Warrant

Officer in the Special Guard Unit, which was assigned to members of the Cabinet.[10]

Political career

Terre'Blanche's politics differed from the white supremacist apartheid government's policies

by emphasizing the supremacy of his Afrikaner identity. He frequently referred to the

Afrikaner or pioneering Voortrekkers as "Die wit man" ("The white man"). He emphasized

the concept of the Afrikaner/Boer volk as an equally autochthonous ethnic grouping

alongside South Africa's indigenous tribes. He also promoted the formation of an Afrikaner

state which would be self governed and operate alongside tribal homelands.[citation needed]

Herstigte Nasionale Party

During the late 1960s, Terre'Blanche increasingly opposed what he called the "liberal

policies"[clarification needed] of B. J. Vorster, then Prime Minister of South Africa. After four years of

service in the SAP,3 he resigned to pursue a career in politics, running unsuccessfully for

local office in Heidelberg as a member of the Herstigte Nasionale Party.[10]


Disillusioned with the established avenues for political participation, Terre'Blanche founded

the Afrikaner Weerstandsbeweging (Afrikaner Resistance Movement, AWB) in Heidelberg

in 1973,[10] initially as a secret society.[1] The AWB first appeared on the public scene after its

members were charged with and fined for tarring and feathering. Floors van Jaarsfeld, a

professor of history who had publicly voiced the opinion that the Day of the Vow

(previously called Dingaan's Day), a public holiday in remembrance of the Battle of Blood

River, was nothing more than a secular event with hardly any real reference point in

3 Dit moes baie meer as vier jaar gewees het. Hy is na a/o bevorder vide Reg 16 (6) - HBH

30

history.[1] Though Terre’Blanche would later express his regrets regarding the incident when

testifying before the Truth and Reconciliation Commission, he suggested that his convictions

relating to the sanctity of the Day of the Vow might make his actions more

understandable.[11] In the years that followed, Terre'Blanche's speeches at public gatherings

often evoked the Battle of Blood River,[1] and his oratorical skills earned him much support

among the white right wing in South Africa; the AWB claimed 70,000 members at its

height.[12]

Throughout the 1980s, Terre'Blanche continued to present himself and the AWB as an

alternative to both the National Party-led government and the Conservative Party, and he

remained staunchly opposed to the reform policies of PW Botha to establish additional,

albeit still separate, parliamentary chambers for non-whites, and to grant suffrage to

Coloureds and South Africans of Indian origin.[13] The organisation's strongest support was

found in the rural communities of South Africa's North, with comparably few supporters in

urban areas where his following was largely limited to the middle and lower income

Afrikaners.[13]

Terre'Blanche viewed the end of apartheid as a surrender to communism, and threatened

full scale civil war if President FW de Klerk handed power to Nelson Mandela and the

African National Congress.[1] When De Klerk addressed a meeting in Terre'Blanche's

hometown of Ventersdorp in 1991, Terre'Blanche led a protest, and the Battle of Ventersdorp

ensued between the AWB and the police, with a number of people killed.[14] Terre’Blanche

claimed that it was only when he stood between the police and the AWB and demanded a

ceasefire that the shooting ended. Terre'Blanche accused President de Klerk of instigating

the riot for political gain. (95) [15]

In an attempt to disrupt the negotiation process in 1993, Terre'Blanche accompanied by

General Constand Viljoen and Conservative Party parliamentarian Thomas Langley led an

armed invasion of the World Trade Centre in Kempton Park while negotiations were in

progress.[16] After a memorandum of grievances were presented to National Party minister

Roelf Meyer and Dawie de Villiers and upon concluding and agreement that no arrests

would be made, the AWB withdrew from the premises.[17] However that evening several

identified AWB leaders were arrested and their wives were incarcerated in Soweto,

separately from their husbands.[18] Vlakplaas General Krappies Engelbrecht was appointed

to launch an investigation.[19]

Terre'Blanche claimed he and President Lucas Mangope of the predominantly ethnic

Tswana Homeland of Bophuthatswana came to a “mutual agreement” on 17 February 1992,

to aid each other in the “event of a communist threat” [20] On 4 March 1994 Mangope

announced that Bophutatswana would not participate in the South African general election [21] in an effort to maintain Bophutatswana's independence from the Republic of South

Africa.[22] Bophuthatswana's minister of justice, Godfrey Mothibe tried in vain to convince

Mangope to participate in the election, but then accused the ANC of orchestrating the revolt,

which was helped by the stance taken by South Africa's then Minister of Foreign Affairs,

P.W. "Pik" Botha. Thousands of ANC supporters were bussed in from areas outside of

Bophuthatswana to support the popular uprising. Terre'Blanche claimed a conspiracy by

citing a “three-step plan” by the ANC in an effort to destabilize Bophuthatswana, which

31

included ANC infiltration of the Bophuthatswana police and military.[22] However, ANC

candidate for the North West Province, Popo Molefe claimed the ANC was merely

supporting the people of Bophuthatswana after it became clear that their political freedoms

were limited.[citation needed]

Terre'Blanche claimed he had personally communicated with Mangope On 10 March 1994

(107), prior to mobilizing his men to protect the capital Mmabatho against looting and

unrest. (110) Officers of the Bophuthatswana Defence Force initially received the AWB

militia with “great joy and surprise.” (Vuur en Verraad, Arthur Kemp) The AWB militia

assembled in an airport hangar in Mmabatho, where they were to be provided with rations

and firearms. Terre'Blanche ordered his men to remove their AWB badges upon the request

of the Bophuthatswana Defence Force. While contained at the hangar, an unidentified and

independent faction carrying the AWB emblems started shooting indiscriminately at the

public. Terre'Blanche concluded that the South African intelligence services may have set up

the shooting in order to discredit the AWB, since the media broadcast footage of the

individuals' emblems, but did not publicize their identity. (105) The Bophuthatswana police

systematically began to remove the media from strategic locations, and the initial hospitality

shown to the AWB militia was replaced by contempt. When Bophuthatswana fell into

complete anarchy, the AWB withdrew.[citation needed]

The AWB were subsequently defeated while invading Bophuthatswana to prop up the

autocratic leader of the bantustan in 1994 and, consequently, Terre'Blanche did not follow

up on his earlier threats of war.[17][23][24]

Media image

Terre'Blanche was lampooned in the 1991 documentary The Leader, His Driver and the

Driver's Wife, directed by British filmmaker Nick Broomfield. A sequel, His Big White Self,

was first broadcast in February 2006. Terre'Blanche was also interviewed by Louis Theroux

in episode 3.3 "Boer Separatists" of the BBC series Louis Theroux's Weird Weekends.[25]

In 1988, the AWB was beset by scandal when claims of an affair with journalist Jani Allan

surfaced. In July 1989, Cornelius Lottering, a member of the breakaway Orde van die Dood

group, orchestrated a failed assassination attempt on Allan's life by placing a bomb outside

her Sandton apartment.[26]

Broomfield's 1991 documentary claimed Terre'Blanche had an affair with the Sunday Times

journalist; a claim she denied as well as her portrayal in the documentary. This led to Allan

taking libel proceedings against the documentary broadcaster Channel 4 in 1992 in the

London High Court. During the trial, several transcripts of their alleged sexual relationship

appeared in the South African and British press.[27] Terre'Blanche submitted a sworn

statement to the London court denying he had had an affair with Allan. In a rare interview

with the Afrikaans Sunday newspaper Die Rapport, his wife Martie Terre'Blanche denounced

the rumours. Although the judge found that Channel 4's allegations had not defamed Allan,

he did not rule on whether or not there had been an affair.[28] The South African business

newspaper Financial Mail published a lead story on 6 August detailing the theory that F.W.

32

de Klerk had orchestrated the libel case to discredit Terre'Blanche and the far right

movement in South Africa.[29]

Terre'Blanche was widely ridiculed after he was filmed falling off his horse during a parade

in Pretoria. After his murder the state-owned SABC said on the evening news that he would

be remembered "as a failed horseman".[30] Terre'Blanche claimed the media only showed part

of the fall and explained that unedited footage of the incident would show that the horse

had slipped.[31] He accused the media of double standards in reporting when praising

Mbhazima Shilowa when he fell from, but immediately remounted his horse.[31]

In 2004, he was controversially voted No. 25 in SABC3's Great South Africans from a list of

100 South African personalities.[32] Controversy over the list led the SABC to cancel the

television series.[citation needed]

Amnesty

Following the end of apartheid, Terre'Blanche and his supporters sought amnesty for the

storming of the World Trade Centre, the 'Battle of Ventersdorp', and other acts.[33][34]

Amnesty was granted by the Truth and Reconciliation Commission.[14]

Later years

In March 2008, the AWB announced the re-activation of the political party, for 'populist'

reasons, citing the encouragement of the public. Reasons for the return have been attributed

principally to attacks on commercial farmers and ethnic Boers, the electricity crisis,

corruption across government departments and rampant crime.[35] Throughout April 2008,

Terre'Blanche was to be the speaker at several AWB rallies, encompassing Vryburg,

Middelburg, Mpumalanga and Pretoria.[36]

He had been calling for a “free Afrikaner republic”, and had vowed to take his campaign to

the United Nations' International Court of Justice in The Hague in a bid to secure this. He

favored large tracks of land that had been purchased from the ethnic Swazis in the eastern

portion of the South African Republic, from the Zulus in northern Natal, and others, as well

as largely uninhabited portions [37] of the interior that had been settled by the Voortrekkers.

In June 2008, it was announced that the AWB Youth Wing would be launched and

Terre'Blanche was to be its founding member.[38]

In a recent video interview, he voiced his objection to a proposal to change the iconic

Springbok emblem of the South Africa national rugby union team (Springboks). He stated

that the Springbok emblem could be replaced with an impala or kudu for sports teams

representing the new Afrikaner republic.[39]

In September 2009 he addressed a 3-day convention attended by 300 Afrikaners which was

intended to develop a strategy for "Boer liberation". Terre'Blanche reinforced earlier claims

for land in Northern Natal and the Eastern Transvaal.[40] In October 2009 several right-wing

groups led by Terre'Blanche outlined their future plans at a Ventersdorp meeting. In an

interview with the Mail and Guardian he said he wanted to unite 23 organisations under one

33

umbrella, in order to take, as he had vowed, the fight of "the free Afrikaner" to the

International Court of Justice.

In an interview with the Mail and Guardian, he stated that he would publish his biography,

Blouberge van Nimmer (The Blue Mountains of Long Ago), in December 2009.[41] The biography

was ready for press at the time of his death and published under then name “My Storie”, as

told to Amos van der Merwe. A complaint was lodged in December 2009 with the South

African Human Rights Commission regarding inflammatory comments he was alleged to

have made.[42][43]

Conviction and prison sentence

On 17 June 2001, Terre'Blanche was sentenced to six years in prison, of which he served

three years, for assaulting a petrol station worker and the attempted murder of a security

guard in 1996.[2] He denied both accusations and insisted on his innocence.

One of only three whites in the Rooigrond prison near Mafikeng, during his time in prison

he claimed to have become a born-again Christian[44] He claimed to have moderated many of

his more racist views.[45]

Terre'Blanche was released on 11 June 2004[46] and the AWB website claims these court cases

and other scandals involving him were fabricated by the "Black Government and the left

wing media".[12]

Paul Motshabi was permanently disabled when he was beaten up by Terre'Blanche in 1996.

He was crippled and intellectually impaired by brain damage sustained in the attack, and

his wife left him. He was one of 16 victims of violence in the South Africa's North West who

received new houses as part of the national government's campaign to mark sixteen days of

activism against violence against women and children.[47]

Terre'Blanche continued to maintain his innocence in the Motshabi case, citing that he had

discovered Motshabi already beaten when he found him in a park while patrolling

Ventersdorp after which he took him to the hospital. Although he was not present when the

alleged attack happened, Gabriel Kgosimang, an ex-employee of Terre'Blanche, testified that

his former employer had repeatedly beaten Motshabi over the head, upper body, neck and

shoulders after he crashed into him with his vehicle. The official medical report only cites a

single hit to the head.[48]

Twelve years later a policeman revealed that it had not been Terre'Blanche who had

attacked Motshabi, and disclosed the names of the two culprits. Terre'Blanche claimed he

feared the same powers that were active at Vlakplaas and chose not to make their names

public. However, he stated that the identity of the attackers were contained in a sealed

envelope and kept in safekeeping and that instructions were given that this information

would be released in case something “unnatural” would happen to him.[49] These names

have not yet been released despite the murder of Terre'Blanche. Terre'Blanche claimed

innocence in the case of John Ndizima, suggesting a bogus case had been built against him

in order to “bury the conservative element of Afrikaner-nationalism in the shallow grave of

34

injustice”.[49] Terre’Blanche cites that he interviewed Ndizima as the only eye witness of a

burglary at a pharmacy in Ventersdorp. Ndizima claimed a white man with a white shirt

with fine white lines had broken the window with a rock and had ran off. Terre'Blanche

countered that Ndizima could not have seen such details from a 200 meter distance in the

middle of the night, and suggested that Ndizima had alerted the thief of his presence.

Terre'Blance then claimed that following a heated argument his dog broke loose and chased

Ndizima, whereafter Terre'Blanche restrained the dog. Terre'Blanche raised the question of

why neither Ndizima nor the state prosecution could explain why there was no blood on his

overall that had been submitted as evidence. Terre'Blanche pointed out that his defense

attorney suddenly resigned as member of the ultra-conservative white Conservative Party's

Volksraad and joined the ANC shortly after the conclusion of the court case.[49]

Poet

Prior to the 1994 multi-racial elections, Terre'Blanche's Afrikaans-language works were on

the state syllabus of Natal schools. Upon his release from jail, he quoted Wordsworth's poem

I Wandered Lonely As a Cloud. He had previously released a CD of his poetry collection and

most recently a DVD. The DVD was named "Inktrane", which is directly translated to

English as "ink tears". This DVD was released through 11.3% Motion Pictures (Pty) Ltd. [36][50]

Death

Terre'Blanche, who had lived in relative obscurity since the collapse of his organisation,[51]

was murdered on his farm Villana, just outside Ventersdorp, on 3 April 2010. He was

reportedly beaten to death with pipes and pangas (machetes), while napping, by two black

males (then aged 28 and 15), allegedly over a wage dispute. His daughter Bea told the media

that the two workers had not been paid for March because her father could not get his

banking in order before the Easter weekend, and that an arrangement had been made to pay

them after the weekend. She stated that he had enjoyed a good relationship with his

employees, which had been strengthened by their work with animals on the farm.[52] His

body was found on the bed with facial and head injuries.[53][54][55][56][57][58][59] Speculation that

35

Terre'Blanche had sexually assaulted one or both of the accused was raised in certain

publications.[60][61][62]

Ventersdorp police said two suspects were taken into custody over his killing;[63] they were

both charged with murder, and one was released on bail.[64] South African President Jacob

Zuma, who followed up an overnight statement with a televised address[65] called for calm

and for "responsible leadership"[65] following the murder, describing it as a "terrible

deed";[51][66] and described the murder as "cowardly".[67]

Zuma's words were echoed by the AWB and organisations including AfriForum and

Solidarity. Minister of Police Nathi Mthethwa Commissioner of police, Bheki Cele and other

high ranking police officials,[65] and politicians[68] visited Terre'Blanche's family in

Ventersdorp the morning after the murder to express sympathy with the family.[69][70]

The murder took place amid a racial controversy in South Africa involving the singing of a

song by African National Congress Youth League leader Julius Malema[51][51][65] which

includes the lyrics "Shoot the Boer" ("Dubul' ibhunu").[3][70] The ANC, which had previously

defended its right to sing the song, announced that it would consider a moratorium on the

singing of the song, following the murder, in the interests of national cohesion.[65] The

murder would "inflame tensions" in South Africa, Democratic Alliance leader Helen Zille

said.[71] Malema denied the song had anything to do with the murder, and defended his

singing of it, saying he was "ready to die", and that he was "not scared of Boers", in reference

to threats, later retracted, that Terre'Blanche would be avenged.[72] ANC leaders later

announced a temporary ban on the singing of the song.[73]

ANCYL president Malema promoted land reform and more transfers of farmland from

whites to black South Africans. Malema visited Zimbabwe president Robert Mugabe to learn

more about socialism and land reform. Upon his return to South Africa he reported that

Mugabe and his war veterans would assist in the transfer of land. [74] The older of the

accused men was a Zimbabwean. The accused's announcement to other farm workers that

he was "now their boss" fueled suspicions that the murder was politically motivated.

Members of the African National Congress (ANC) have supported the accused by turning

up to the court in huge numbers, and singing other revolutionary songs.[75] Terre'Blanche

supporters also turned at the court, singing the former South African national anthem, “Die

Stem van Suid Afrika”.[76]

The two suspects appeared in court in Ventersdorp on 6 April 2010, amid racially charged

scenes,[77] and were charged with murder, robbery and crimen injuria, for injuring the dignity

of Terre'Blanche by leaving his pants pulled down after killing him. The AWB retracted

earlier calls to avenge the murder, and President Jacob Zuma appealed for peace.[78]

Thousands attended Terre'Blanche's funeral, held at noon on 9 April 2010 at Ventersdorp's

Protestant Church. Later the same day, he was buried on his farm.[79]

Terre'Blanche's murder has been linked to attacks on farmers in South Africa.[6][77][80]

References

36

1. ^ a b c d e Eugene Terre'Blanche (Obituary) Daily Telegraph. Accessed 4 April 2010

2. ^ a b "Eugene Terre'Blanche: South African white supremacist leader", Times Online. Accessed 7 April 2010

3. ^ a b "White Supremacist Leader Killed in South Africa", New York Times. Accessed 4 April 2010

4. ^ "Sex Attack May Have Sparked Terre'Blanche Murder, Defense Says". www.businessweek.com

5. ^ "In South Africa, Murder in Black and White". www.time.com.

6. ^ a b "Farm Murder, Anti-Apartheid Song Stoke Racial Tensions in South Africa", Voice of America

7. ^ a b Russell, Alec: Big men, little people: the leaders who defined Africa. McMillan, 1999

8. ^ (French) Bernard Lugan (January 1996). Ces Francais Qui Ont Fait L'Afrique Du Sud (The French People Who Made South

Africa). ISBN 2841000869.

9. ^ Viljoen, H.C.. "The Contribution of The Huguenots in South Africa". The Huguenot Society of South Africa. Archived

from the original on 2009-10-27.

10. ^ a b c d (Afrikaans) Eugene Terre'Blanche (1941–2010). Accessed 4 April 2010

11. ^ van der Merwe, Amos (2010). Eugene Terre'Blanche. Cape Town: Giiffel Media. pp. 57.

12. ^ a b "AWB Leader: Eugène Ney Terre'Blanche". AWB. Archived from the original on 17 January 2007. Retrieved 4 January

2007.

13. ^ a b Obituary: Eugene Terreblanche BBC News. Accessed 4 April 2010

14. ^ a b "Amnesty decision". Truth and Reconciliation Commission. Retrieved 11 October 2010.

15. ^ van der Merwe, Amos (2010). Eugene Terre'Blance, My Storie. Cape Town: Giffel Media. pp. 94–95.

16. ^ "Goldstone Commission: Events at the World Trade Centre June 1993". Archived from the original on 14 July 2007.

Retrieved 22 April 2007.

17. ^ a b van der Merwe, Amos (2010). Eugene Terre'Blanche. Cape Town: Giffel Media. pp. 158. ISBN 978-1-920424-10-7.

18. ^ van der Merwe, Amos (2010). Eugene Terre'Blanche. Cape Town: Giffel Media. pp. 158–159. ISBN 978-1-920424-10-7.

19. ^ van der Merwe, Amos (2010). Eugene Terre'Blanche. Cape Town: Giffel Media. pp. 159. ISBN 978-1-920424-10-7.




23. ^ "Tebbutt Commission". Retrieved 22 April 2007.

24. ^ ""ANC het nie opstande beplan" - Molefe (English: "ANC did not plan revolt" - Molefe)". Die Burger. 17/03/1994.

Retrieved 04/02/2011.

25. ^ "When Louis met the Boer leader". BBC Worldwide - from YouTube. 3 March 2008.

26. ^ "Truth and Reconciliation Commission". South African government. 23 March 1998.

27. ^ Sweeney, John (19 December 1999). "Brief encounters". London: The Observer.

28. ^ "Century of Sundays". Carte Blanche. 3 May 2006.

29. ^ "Jani Allan libel case: Misunderstanding and comic relief". The Times. 6 August 1992.

30. ^ Jameson, Ethan (12 June 2004). "South Africa releases neo-Nazi chief". Associated Press.


32. ^ (Afrikaans) "SA se gewildste is Nelson Mandela", Die Burger (archive). Accessed 4 April 2010

33. ^ "Amnesty Hearing". Truth and Reconciliation Commission. 10 May 1999. Retrieved 4 January 2007.

34. ^ "Terre'Blanche calls for De Klerk to answer at his amnesty hearing". South African Press Association. 10 May 1999.

Retrieved 4 January 2007.

35. ^ Bevan, Stephen (1 June 2008). "AWB leader Terre'Blanche rallies Boers again". London: The Telegraph. Retrieved 2 May

2010.

36. ^ a b "The return of Eugene Terre'Blanche". IOL. 30 March 2008.

37. ^ "Great Trek: Colonisation and Land Supremacy".

38. ^ "O volk! Terre Blanche is back again". Sunday Times. 15 June 2008.

39. ^ Zoopy video: Eugene Terre'Blanche talks about the Springbok emblem at AWB headquarters on 21 November 2008

40. ^ "For volk sake", Sunday Times 26 September 2009

41. ^ "The AWB rides again", Mail and Guardian 2 October 2009

42. ^ "Terre'blanche 'apie' comment taken to rights commission", Mail & Guardian, 7 December 2009

43. ^ "Great Trek, Colonization and Land Supremacy". Retrieved 04/05/2011.

44. ^ McGreal, Chris "Eugene Terre'Blanche: a petty bully but a dangerous one", Guardian.co.uk 4 April 2010. Retrieved 7

April 2010.

45. ^ "Terre'Blanche tells of prison, his love for God and plans for the AWB's future". Dispatch. 27 August 2005.

46. ^ Carroll, Rory (10 June 2004). "Terre'Blanche returns to a new world". London: The Guardian. Retrieved 4 January 2006.

47. ^ "Terre'Blanche victim gets house", News24.com

48. ^ van der Merwe, Amos (2010). Eugene Terre'Blanche. Cape Town: Giffel Media. pp. 162–163. ISBN 978-1-920424-10-7.

49. ^ a b c van der Merwe, Amos (2010). Eugene Terre'Blanche. Cape Town: Giffel Media. pp. 166. ISBN 978-1-920424-10-7.

50. ^ "Afrikaans radical leaves jail quoting Wordsworth". The Guardian. 13 June 2004.

51. ^ a b c d "Terre'Blanche killed in South Africa", BBC News; Accessed 4 April 2010

52. ^ Die Beeld. 04/05/2010. http://www.beeld.com/Suid-Afrika/Nuus/AWB-trek-emosionele-oorlogverklaring-terug-

20100405. Retrieved 03/28/2011.

53. ^ "Eugene Terre'Blanche murdered" News24.com

54. ^ "Terre'Blanche body was stripped half-naked", Sowetan

55. ^ "Terre'Blanche killed over 'wage dispute'", News24.com

56. ^ "Terreblanche killed for unpaid wages - police", Cape Times

37

57. ^ "Terre'Blanche killed for unpaid wages". Independent Online. 3 April 2010.

58. ^ "Eugene Terre'Blanche murdered". News24. 3 April 2010.

59. ^ (Dutch) "Extreemrechtse Afrikanerleider Zuid-Afrika vermoord" (in Afrikaans)

60. ^ "Court to hear media bid in Terre'Blanche trial", Mail & Guardian

61. ^ "Police investigate Terre'Blanche sexual assault on farm workers", The Guardian

62. ^ "SA Police Ready for Terre'Blanche trial", Africa News

63. ^ "Two held for AWB head Terre'blanche's murder"

64. ^ "Terre'Blanche murder is 'declaration of war' by blacks", Daily Telegraph

65. ^ a b c d e ANC rethinks "Shoot The Boer song", IOL

66. ^ "Calm urged after Terre'Blanche murder"

67. ^ "Zuma slams 'cowards' and appeals for calm", The Star

68. ^ "Lekota visits Terre'Blanche family farm", 5 April 2010, IOL

69. ^ "Mthethwa, Cele visit Terre'blanche family", IOL

70. ^ a b "Anger and anxiety after Terreblanche murder", BBC News

71. ^ "Terre'Blanche death will 'polarise'" News24.com

72. ^ "I'm ready to die, says emotional Malema", IOL

73. ^ "Malema silent as ANC stops race songs", www.timeslive.co.za

74. ^ "ANC Youth leader urges South African white farmers to leave". The Zimbabwe Mail. 04/05/2010. Retrieved

04/02/2011.

75. ^ "Tensions rise at Terre'Blanche hearing". Reuters Video. Retrieved 04/02/2011.

76. ^ "AWB Supporters sing "Die Stem"". The Daily Maveric. Retrieved 04/02/2011.

77. ^ a b "South Africa: police use barbed wire to separate whites and blacks", Telegraph

78. ^ CNN: "Tension as Terre'Blanche murder suspects face court"

79. ^ "Fear lingers after Terre'Blanche burial", News24.com

80. ^ "Eugene Terre'Blanche's death stirs up fear and anger in South Africa", The Guardian

7. WE REMEMBER / ONS ONTHOU

7.1 From Mobile Units to POP – Robert Suberg, Durban Hi Hennie,

I have listed the Mobile Units, Riot Units, Public Order Police, Internal Stability Units and Reaction

Units. I have some blanks so if you can fill them in for me it will be apprenticed. Keep well, Regards,

Robert Suberg - Durban

Number and names of the different units

No 01 Silverton / Pretoria

No 02 Alexander / Diepkloof

No 03 Soweto

No 04 Potchefstroom

No 05 Krugersdorp / West Rand

No 06 Dunnottar

No 07 Middelburg

No 08 Pietermaritzburg

No 09 Port Natal / Durban Point

No 10 Maitland / West Cape

No 11 Paarl

No 12 Port Elizabeth

No 13 East London /Border

No 14 Oudtshoorn

No 15 Kimberley

No 16 Welkom

38

No 17 Bloemfontein

No 18 Port Shepstone

No 19 Rosslyn / National Unit Pretoria

No 20 Colenso

No 21 Newcastle / North Natal

No 22 Pietersburg

No 23 Vaal Triangle

No 24 Nelspruit

No 25

No 26 Klerksdrop

No 27 Rustenburg

No 28 Vryberg

No 29

No 30 Bethlehem

No 31 Botshebelo

No 32

No 33 Mfolozi

No 34

No 35

No 36

No 37

No 38

Key to different name of the riot unit I think Divisional Anti Riot Units Came About in the 1960

Mobile Squad, Riot Unit / Anti - Riot Squad, Reaction Unit Part of ISD 1990 to 1998, Public Order

Policing, ABS - ISD Internal Stability Division, Crime Prevention and Reaction Services, Public

Order Policing Unit ( 1994 ?)

Dear Robert,

As far as I can remember the SAP had the one and only Mobile Unit in Umtata dating from the CMR,

SAMR and SAP. During the Pondoland Revolt the concept of Mobile Units was revived. In the

1960’s we had the Divisional Mobile Units. I remember platoon 7 & 8 were in Port Natal.

Cordon duty was not uncommon to members of the SA Police.

Then came the middle 1960’s and we were trained first in Port Natal by the SADF and later

policemen were sent to the SAP College were the SADF also helped with the training; it was called

the “Blouwildebees” Course. Genl Pat Dillon became head of the OPRUK-EENHEID and in charge

of men on the borders. I could never find the official English name of the OPRUK-EENHEID.

In the meantime during the 1970’s, especially after the Sowet RIots the Riot Squad got official

numbers and fell under COIN and RIOT CONTROL at HQ.

• Who can help with more info?

7.2 SAP Transport – SA Polisie Vervoer – Tubby Myburg

Tubby Myburg het die volgende foto’s gestuur, ons plaas slegs enkeles:

39

Die SAP het sy eie helikopters gehad wat deur die SALM onderhou is – HBH

40

Die SAP wou sy eie vragvliegtuie aankoop om SAP-lede na die grense te vervoer. “Oor my dooie

liggaam”, het mnr PW Botha, destydse minister van verdediging op die aansoek geskryf. Daar sou

“net een lugmag wees” het hy verder geskryf - HBH

Kompol besoek die grens

41

Umtata

Makoras

42

Spook

BBP’s met Viscount te Katima Mulilo

43

Oopbak Land Rover op Grensdiens

• Baie dankie, Tubby Myburg ek is seker ons lede sal hierdie foto’s geniet - HBH

8. VESTED INTERESTS OF VETERANS /AANGELEENTHERDE

WAT ONS DIREK RAAK

8.1 Polmed

Lt-kol Sakkie Kotze se saak teen die polisie is steeds aan die gang. Hy lewer voortdurend

vorderingsverslae!

8.2 Sale of Books in Aid of the Trust

Ons het boeke beskikbaar.

8.3. Medaljes

Afgehandel.

8.4 Injuries on duty / Beserings aandiens Geen verdere inligting ontvang nie – die manne (en vroue) sukkel nog steeds!

9. NATIONAL SECURITY HISTORY / NASIONALE

VEILIGHEIDSGESKIEDENIS

9.1 Die SA Spoorwegpolisie – Hennie Heymans

44

Mense slaan nie altyd veel ag op die

geskiedenis van die “ou” SA Spoorwegpolisie

nie. Min mense weet werklik watter

strategiese rol die SAS se polisie in ons

geskiedenis gespeel het. Onkunde is ons

nommer een vyand. Indien beleidmakers

besef het watter enorme rol die SA

Spoorwegpolisie in ons algemene

vervoeropset gespeel het, sou hulle eerder ‘n

nasionale vervoerpolisiemag op die been

gebring het. Dan kon daardie polisiemag

fokus op alle fasette van vervoer op land, see

en in die lug!

Die Suid-Afrikaanse Polisie het nie

spesifieke kliënte nie, net algemene kliënte nl

die staat en sy algemene publiek. Die SAP

moet die staat se hoogste belange beskerm

asook die publiek beskerm.

Die spoorwegpolisie (en sy voorgangers)

moes die spoorweë se bates op land, see en in die lug beskerm, met inbegrip van lughawens,

seehawens en pyplyne. Hulle het ‘n enorme taak tydens die verskillende oorloë en tydens

rewolusionêre aanslag vervul!

Ons treine het gery; ons vliegtuie het gevlieg; ons padmotordienste het gery en ons het nooit ‘n

vliegtuig verloor of ‘n trein – veral ‘n passasierstrein het onder ons ongevalle getel nie. Selfs tydens

die onluste het die Bloutrein sy reistogte veilig voltooi – dankie aan die SA Spoorwegpolisie en sy

bekwame leiding en manne en vroue op voetsoolvlak.

46

Die geskiedenis van die SASP moet veral tov van landsveiligheid nog geskryf word! Daar is te veel

gate wat nog opgestop en gevul moet word.

9.2 Some aspects of the involvement of the SAR Police in matters affecting

the National Security of the Union of South Africa during the war – Lt-Col

William Marshall (SANDF)

55

10. HERALDRY, UNIFORMS, COLOURS, FLAGS, MEDALS,

MEMORIALS / HERALDIEK, UNIFORMS, VAANDEELS, VLAE,

MEDALJES, GEDENKTEKENS

10.1 Belangstelling in Polisie-geskiedenis – Francois Gunter

Geagte Oom Hennie,

(‘Oom’: ek weet ek is nie direkte-familie, maar as ‘n oud-polisieman is ek tog wel familie en vind

‘oom’ makliker as Brigadier. Ek hou ook nie daarvan om die verkorte ‘Brig’ te gebruik nie, alhoewel

u koerantjie wel vir ons ‘n ‘brug’ is tussen ons hede en die goeie verlede wat ons agter gelaat het. En

op ouderdom 43 is ek darem 10 jaar jonger en mag geregtelik ‘oom’ gebruik. Dit is nog steeds ons

Afrikaners se betoon van respek.)

Laat ek my self eers voorstel. My naam is Francois Gunter en my magnommer was W420861N. Frik

Bruwer het my die eerste keer u koerant aangestuur, en laat my sedertdien per epos weet wanneer die

nuwe uitgawe of ‘n spesiale uitgawe uitkom, en ek kan gewoonlik nie wag vir die volgende een nie.

Dit word werklik waardeer.

As student was ek vir net een maand te Umbilo Polisie stasie met (toe) luit. Hunter as SB (ek sal weer

later met luit Hunter te doen kry, maar dis vir later eers).

Ek was 1987 (1ste semester) in Pretoria Kollege. Gedurende Kollege het ons vir 3 weke Onluste werk

gedoen in Johannesburg en Soweto. Dis toe hulle die treine so gebrand het. Hulle was nogal vinnig

om te brand, want hulle het die banke oopgesny en papier tussen die spons gedruk en aan die brand

gesteek. Gewoonlik kon die brandweer nie by die treine uitkom weens die terrein nie en moes die

spoorweë self ‘n plan maak. Wel, “‘n Boer maak ‘n plan” en die spoorweë het ‘n stoomenjin omskep

in ‘n brandbestryder.4 Die enjin kon op die spoor langs die brandende trok kom, en deur die stoom

deur pype te begelei kon hulle so die brand blus.

Na uitpassering is ek gepos by die ou Spoorweg Polisie stasie te Maydon Wharf, sers Beneke was my

skof bevelvoerder, maar ongelukkig kan ek nie die SB se van onthou nie. Ons het die hawe flou

gestap met voetpatrollie en het nog die ou spoorweg radio’s gebruik waarmee ons die Spoornet

werkers partykeer bietjie omgekrap het as ons op hul kanaal gegaan het. Polisieman is mos maar altyd

vol streke.

Gedurende 1988 is ek na Montclair Polisie en Kapt. Geel was die SB. Ek het nou nog my T-hemp vir

my eerste Dagga-Ops te Mapumulo, 88’. Het hier ook my eerste kollega en vriend aan diens verloor;

Brian Rusch is deur ‘n drag-racer op die snelweg saam met twee ander persone doodgery.

Gedurende 1989 woon ek ‘n BBP-Beskermings Kursus by te Punt, Onlus-Eenheid en vorm ons

Eenheid 9 se eerste offisiële BBP-Eenheid, eers onder bevel van Pine Pienaar van die Reaksie-

eenheid en later Erwin Law. (toe) Brig. Fritz Brand was bevelvoerder en hy was ‘n man duisend. Jy

het altyd geweet dat hy jou sal beskerm. (toe) majoor Vernon Hunter (my SB as student te Umbilo!)

was ook een van die bevelvoerders by Eenheid 9.

4 Ek het toevallig ‘n foto van ‘n stoomenjin en ’n watertenker bekom wat gebruik is om brande op treine veral tydens onluste

mee te bekamp - HBH

56

• Ons eerste taak, soort van in diens opleiding, was om beskerming te verleen by die Suid

Afrikaanse Pop-groep, ‘Cinema’ se konserte.

• Hierna was ons gereed vir die regte werk en het ons ‘n Wêreld Rugbyspan (Willie John-

McBride was die bestuurder) en die Engelse Krieketspan (Mike Gatting was kaptein) by hotelle

opgepas.

• Ek het hier met talle ministers te doen gekry en ministers wat uitstaan is Hernus Kriel,

Eerwaarde Hendrickse en Breytenbach.

• Min. Kriel het ons in sy sitkamer laat sit en vir ons aandete en ontbyt gekry. Hy het, terwyl hy

die deur sluit en die ketting inslot, gesê: “Wel, hulle kan mos net deur die deur inkom” (ons was op

die 21ste vloer). Hy het aangedring dat ons die geleentheid moet gebruik om ook te slaap en het

sommer die kussings van die bank afgehaal en op die vloer geplaas sodat ons daarop kan slaap.

• Eerwaarde Hendrickse het op elke geleentheid ons vriendelik gegroet en wanneer hy sy

kamer ingaan kon ons hoor hoe hy kos bestel oor die foon en nie lank daarna het daar kos vir ons

gearriveer.

• Minister Breytenbach het weer gesê dat hy is in staat om na homself om te sien en het my

‘van diens’ geboek. Ek het hom in my sakboek laat skryf dat dit wel sy besluit was.

• President De Klerk, wel, na ‘n week van hom en sy familie op pas terwyl hul op vakansie

was, moes al die lede betrokke self betaal vir etes wat die hotel aan ons voorsien is. Sy kinders was

nie baie vriendelik nie en het nooit gegroet nie.

• Minister Welgemoed, ook ‘n wel; hy het ons meegedeel dat ons vir ons iets kan bestel en hy

sal daarvoor sorg in die oggend. Hy het blykbaar nie sy assistent ingelig nie en na ‘n paar maande

word ek en my kollega skielik ingelig dat ons moet verklarings aflê vir ‘n departementeel. Om rede ‘n

minister nooit na ‘n departementeel sal kom nie, moes ons op die einde van die dag net self vir die

hamburgers gaan betaal. So leer mens maar.

• Verder het ek vir Min. Pietie Welgemoed ook opgepas. My pa het my altyd vertel dat die

minister familie van ons is, en die aand na die minister my van gevra het, het hy my presies ingelig

van ons familielyn en ook dat hy nie lank terug deur nog ‘n ander familielid opgepas is.

• Ek het ook die geleentheid gehad om Minister Vlok en ons Kommissaris, Genl. Van der

Merwe, op te pas. Die Kommissaris was baie fiks en het vroeg oggend uitgegaan om te gaan oefen.

Ek het later gevra om oorgeplaas te word na een van die onlussektors en is te Lamontville geplaas.

Ons Lamontville eenheid is later na Merebank-kantore en het saam met Umlazi eenheid Sektor Suid

gevorm (die Wilde Suide!!) Vele avonture is hier beleef en onvergeetlike vriendskappe is gebou. Die

Suide het later na Chesterville verskuif.

1994 het ek na Mfolozi Eenheid 33 verplaas en oorlede Kol. Christo Pelser was ons bevelvoerder. Hy

en sy pa, Oom (Kol.) Corrie Pelser (Newcastle, ons streeksbevelvoerder) was besonderse mense en jy

het altyd geweet hulle sal na die lede omsien. Kort voor ek en my familie SA verlaat het, het ons kol

Christo en oom Corrie gaan besoek op hul plaas naby Newcastle. Ek het nou nog kol Christo se

polisie swaard en sy aapjas in my versameling. Ek was hartseer toe ek die nuus ontvang dat Kol.

Christo oorlede is nadat sy trekker op hom geval het. Verder het ek ook ‘n Kwa-Zulu Polisie swaard

in my versameling wat ek by die Kol. se broer, Johan Pelser (ook ‘n oud-polisieman) gekry het. Hy

was op ‘n stadium SB op Babanango en was in die Servamus waar hy die wisseltrofee ontvang van

Prof. Christo Pienaar vir inheemse plante by die stasie.

1998 het ons na New Seeland getrek. Ons het in Hamilton gaan bly en dit het maar sukkel gegaan om

as ‘n nuweling ‘n werk te kry. Ek het darem ‘n sekuriteit werk by ‘n oud-NZ polisieman gekry in

Auckland. Vir byna 6 maande het ek tussen Hamilton en Auckland gery vir my nagskofte in

57

Auckland. Ons het later maar besluit om na Auckland te trek en kon ek ophou die lang afstand ry na

‘n nagskof. Sekuriteit in NZ is anders as in SA en as sekuriteitsbeampte ry jy rond met al die geboue

onder jou toesig se sleutels en die alarmkode het jy per radio ontvang vanaf radiobeheer. Ek het

spoedig baie bekwaam geraak met allerhande alarm stelsels. Een van my naglikse take was om Eden

Park-stadium te gaan toesluit en die alarm aan te skakel. Op gewone aande het dit so halfuur geduur

om seker te maak al die deure en vensters is toe, maar na wedstryde het dit meer as ‘n uur geneem. In

NZ is die base nie so hoogmoedig nie en het ek party aande met die bestuurder van Eden Park gesit

en gesels oor rugby asof ons ou vriende is. Ek het selfs een aand teen middernag saam met die afrigter

van Auckland Krieket (later afrigter vir NZ-krieket) sit en rugby kyk (vanaf SA).

Na sekuriteit het ek so vir amper ‘n jaar by ‘n toerusting verhuringsmaatskappy gewerk en lisensie

gekry vir Rollers, Tracks and Wheels! (stootskrapers, diggers, rollers, ens.) SAP kan mos alles doen!

Dit het bietjie vervelig geraak, want ‘Once a Policeman, always a Policeman’ en het ek deur Charl

Krause (oud-SAP kol vanaf Oos-Kaap) ‘n pos by NZ se eerste en enigste private tronk gekry. Ons het

die tronk begin en saam met Charl was daar nog ‘n ou SAP-lid, Werner Botha, vanaf

Pietermaritzburg. Dit was snaaks om so baie Afrikaans te hoor in ‘n engelsprekende werksplek en die

prisoniers kon ons glad nie verstaan nie. Verder was Shane Giessings (oud-vloot) in beheer van die

kombuis en dus ook Afrikaans, en dan was daar nog VJ Pillay, van Natal om SA te verteenwoordig.

Charl was Intelligensie bestuurder en ek het in ‘n ‘Unit’ gewerk met gevonniste prisoniers in die een

blok en jeugdige verhoorafwagtendes aan die ander kant. Gewoonlik was daar tot 60 prisoniers per

blok en het jy op jou eie in die blok gewerk. Ek het my vlak 3 voltooi deur die polytech (tegnikon),

maar ‘likkewaan’ (of ‘screw’ soos hulle in NZ genoem word) was nie vir my nie. Ek het iets meer

stimulerend benodig.

2001 het ek by New Zealand Customs Services (Doane) begin en my eerste dag van opleiding was

Sept 11! En het ons die nuus fyn dop gehou want die gebeure sou definitief Customs reg oor die

wêreld beïnvloed. Ek het by die International Mail Service Centre begin, waar alle internasionale pos

NZ binnekom. Ek het gou sukses behaal en teen Kersfees het ek my eerste groot fonds gemaak, ‘n

‘unit’ heroïen. Die hofsaak te Napier was ook baie suksesvol en die drie het onderskeidelik 15, 11 en

8 jaar gekry. Indrukwekkend as in ag geneem word dat Daniel Love, wat ‘n polisieman doodgeskiet

het en ‘n ander gewond het, in dieselfde maand slegs 17 jaar gekry. Met die toeneem van die

terrorisme-bedreiging na Sept 11 was NZ Customs van die eerstes om X-ray tegnologie te bekom. Ek

het eers opleiding ontvang vir ‘n cargo x-ray om containers vanaf vliegtuie te x-straal. In tussen was

ek suksesvol met my onderhoud vir Chief Customs Officer en het ek bevel geneem van die Auckland

Mobile X-ray span. New Zealand het die leiding geneem met seevaart en het met USA die Secure

Container ooreenkoms gesluit. Van ons kant het Customs verseker dat elke container na die VSA

veilig is en ‘n seel aan het. Die sisteem is voordelig vir NZ se uitvoer bedryf, want i.g.v. van ‘n

terroriste voorval in bv. Singapoer, sal alle bewegings van containers gestop word om beveilig te

word, maar NZ se containers kan aan hou beweeg omdat hulle reeds deur NZ Customs beveilig is. Ek

het Customs by geniet en net soos die polisie was nie een dag dieselfde nie. Selfs die lede het my baie

aan die polisie herinner en daar was ook baie ou NZ Polisie lede wat by Customs aangesluit het. Die

werk was baie interessant en ek kon goed verstaan hoekom lede nie Customs wou verlaat nie. ‘n Paar

lede het al 50 jaar diens bereik. My kollega, vriend en leermeester, Brian Morrison het 5 balkies op sy

medalje vir 50 jaar diens en hy wil nog steeds nie op pensioen gaan nie. Hy is baie goed om die nuwe

lede op te lei.

58

Die laaste twee jaar in NZ het Charl Krause (ek glo Jan Barnard doen dit nou) alle oud-SAP lede

begin bymekaar maak en byeenkomste gereël. Die laaste braai wat ek bygewoon het te Wenderholme

was daar meer as 80 SAP-lede met hulle gesinne!

2007 het ‘n geleentheid vir my vrou opgekom, maar dit sou voordeliger gewees het (weens die

tydlyn) om na Australië te trek. Net soos in SA, kan die staatsdiens se salarisse nooit met die privaat

sektor kompeteer nie en was dit beter dat ek op hou werk en ons die geleentheid aanvaar. Ons het na

Brisbane, Queensland getrek. Ek het myself besig gehou (en inkomste gemaak) met koop en verkoop

van militêre en polisie versamelstukke op die internet. Mag maar net sowel die geleentheid gebruik

om my passie te volg. My eie versameling het ook baie daarby gebaat en het eintlik begin spoed op

tel. Ek versamel SAP uniforms, hoofdeksels, wapens, ens. Ek het ‘n kleiner versameling vir New

Seeland Customs weens die feit dat ek daar gewerk het. Ek het ook ‘n redelike groot versameling vir

internasionale polisie gehad en op ‘n stadium was daar so 3000 stukke in die versameling. Ek het

gepoog om ten minste ‘n polisie petwapen (badge) en skouer-wapen (patch) vir elke polisiemag in die

wêreld te bekom. Ek was ‘n paar lande kort van voltooiing, maar het belangstelling verloor weens die

toeneem van vervalste items op die internet. Ek het hierdie versameling verkoop en so meer geld

beskikbaar gekry vir my SAP versameling, want dit wat ek nou benodig vir SAP is skaars en bietjie

duur. Verder het ek ‘n reuse boek versameling wat ek gebruik vir navorsing en lees. Ek is mal oor

boeke en dit maak elke trek swaarder as die vorige een. My boeke belangstelling is meerstal oor die

SAP-geskiedenis, SA Militêre geskiedenis, Anglo-Boereoorlog, WW1 en WW2 en inligting oor

uniforms en kentekens.

En so van trek gepraat, wel, kom einde 2008 en ‘n nuwe geleentheid duik op; Frankryk!! Nou die

aanbod was werklik te goed om af te keer en spoedig was ons op ‘n vlug (die maatskappy het betaal)

om te gaan sien of ons van Frankryk sal hou. Dit was nou nie eers nodig nie, want ek wou nog altyd

graag Europa besoek en het nooit gedroom ek sal eendag daar kan bly nie! Begin 2009 trek ons na

Frankryk en vestig onsself in Les Clayes-sous-Bois, ‘n klein regte Franse dorpie net buite Parys.

Nie een van ons kon Frans praat nie en ons twee kinders is reguit in ‘n Franse staatskool waar hulle

vir die eerste paar maande ‘n spesiale klas geneem het waar hulle net Frans leer. Niks Engels word

gepraat nie en ons is baie trots op die twee, want in dieselfde jaar het hulle begin met normale Franse

klasse en nou is altwee bykans vlot in Frans. Ek en my vrou sukkel nog bietjie, maar kom aan.

Ek het ‘n Franse rugby klub gevind vir oor-35’s en was gelukkig om die Maule Blacks te vind. Dis

die naam van ons klub en is in ‘n nabye dorpie, Maule. Ons oefen of speel Vrydagaande en die Franse

noem dit ‘n wedstryd met drie helftes, twee op die veld en die derde in die klub. Die Maule Blacks is

baie uniek, alhoewel al die Franse klubs bietjie anders is as wat ek aan gewoon is, maar selfs die

ander spanne se dat hulle iets besonders is. Ons oefen of speel tot so 22h00, na die storte gaan ons na

die klubhuis en gesels oor ‘n paar biere met apperitifs. Teen ongeveer 00h00 sit ons vir ‘n volle

vyfgang maaltyd en word daar baie gesing. Verskriklik lekker. Vandat ek hier is het ons nou al teen

‘n span van Italië gespeel en saam geparty, ons het ‘n toer in die suide van Frankryk gehad en hierdie

seisoen beplan ons ‘n wedstryd teen ons Skotse ‘susterdorp’; Carnoustie in Skotland en terselfdertyd

sal ons Frankryk teen Skotland gaan kyk in die Ses Nasies Reeks. Verder gaan ons ook na Korsika-

Eiland toer vir ‘n wedstryd of twee. Die Skotte weet al wat vir hulle wag met die ouens, want hulle

het al daar gespeel en die Skotte was al hier, maar die Korsikaane weet nie wat op hulle wag nie. Ons

vorige afrigter reël vir ons die Korsika-toer want hy woon nou daar. Hy was in die Franse Polisie se

RAID-span (soos Taakmag), maar is nou in ‘n ‘Surveillance’ span op Korsika, want blykbaar is daar

baie terroriste bedrywighede daar.

59

Ek het darem geleentheid gehad om die RAID kantore te gaan besoek en dit het my baie aan die ou

SAP-opleidingsentrum herinner. Die takbokke loop daar tussen die geboue rond, want dit is in ‘n

nasionale reservaat. Hulle het ‘n groot binnehuise skietbaan (waar ek darem ‘n magasyn met die

Glock kon leegmaak) en ‘n baie netjiese oefen gebou vir penetrasie situasie. Die binnemure kan

verander word sodat hulle verskillende tonele kan beoefen. Hulle het ook baie interessante speelgoed

(toerusting).

Laastens geniet ek Frankryk verskriklik baie en was nou al twee keer by Delville Bos, my gunsteling

plek en baie, baie spesiaal. Ek is mal oor die Slagvelde en verkies die Eerste Wêreld Oorlog se velde.

Ek het nou al die Somme en België se velde besoek en vir die Tweede Wêreldoorlog was ek by

Normandië. Daar is die Amerikaanse Gedenkteken iets besonder en net soos Delville Bos laat die

gevoel jou hare regop staan. Dis onbeskryflik.

Ek hoop nie al die geskryf is vervelig nie, maar ek het in Alexanderbaai laerskool gedoen en ons

Baaiers stel ons self behoorlik voor. Ek het darem te Vredendal en later te Durban aan groter

dorpe/stede gewoond geraak.

Noudat ek myself behoorlik voorgestel, sal ek as oom belangstel gereeld die e-pos opvolg met foto’s

en SAP geskiedenis e-posse. Ek is besig om ‘n boek saam te stel vir SAP versamelaars en kom uit ‘n

behoorlike polisiefamilie; my pa, ousus en broer was/is ook SAP. My oorlede pa was hondeman,

Diamant-en-Goud Tak en laastens Brighton Beach SAP. My broer was SAP Lambertsbaai en

Vingerafdrukke Lichtenburg en Potchefstroom. My suster is nog steeds te Ventersburg SAP. Oom

mag haar dalk ken, sy is kurator van die Polisie Museum te Ventersburg. As van die SAP

geskiedkundiges daar naby belangstel kan hulle gerus die ou SAP-voertuie vanaf Maleoskop, wat nou

by die Museum staan, gaan herstel en bewaar vir die nageslag. Die SAP gaan nie geld daarvoor

beskikbaar stel nie en die voertuie sal net daar staan en vergaan as niemand bietjie TLC gaan aanbied

nie. Sy sal dit baie waardeer.

Groete

Francois Gunter

• Kommentaar deur HBH:

Lekker om van jou te hoor! Na al die jare is jou Afrikaans steeds skitterend! Van die mense van wie

jy praat het my pad gekruis en ook die plekke waarvan jy praat, is goed aan my bekend.

So ver dit my betref, is “Oom” dood dollies. M.i. is Oom ‘n Afrikaanse eretitel met dieselfde waarde

as “Sir”. Ons het ‘n waardige tydelike-kolonel in diens gehad sowel as a waardige sersant en beide

het die titel “Oom” met waardigheid gedra.

Dit is ook maar ‘n nie-amptelike Boere-rang gewees – dink maar aan ons Boerekommando’s. Baie

van ons het “ou” konstabels is bv as “Oom Koos” ipv konstabel du Plooy uit respek aangespreek. Dit

het darem te pedanties geklink as ‘n jong sersant vir so ‘n ou man soos reeds genoem as “konstabel

Du Plooy” aangespreek het. Dissipline is maar net goeie maniere!

Natuurlik is daar ook die kwessie van opvoeding, dissipline en selfrespek. Indien jy nie vir ander

respek het nie, het jy ook nie vir jou self respek nie! Tog is dit maar alles ‘n kwessie van gesindheid.

Baie mense is vreeslik gesteld op hul range selfs lank na aftrede en uit respek eerbiedig ek daardie

standpunt. Ons jonger geslag offisiere is nie meer so daarop gesteld nie. Ek sê alles is maar net

gesindheid – as die gesindheid reg is, is alles reg.

60

Ja, ek ken jou Suster wat te Ventersburg by die SAP-museum werksaam is of was.

Brighton Beach polisiestasie is in die plek van King’s Rest polisiestasie daargestel. Wat Lamontville

betref – dit was in my dae ook maar rof! Ons het altyd met twee patrolliewaens die plek geskud.

Daardie Suidelike snelweg – die uwe was die eerste persoon om op die snelweg te ry met SAP King’s

Rest se patrolliewa – ons het as het ware die snelweg “geopen” en die eerste botsing wat aan die einde

(stad se kant) plaas gevind het, het weer die SAP in die kalklig geplaas – dit was Punt se SB wat in

iemand se agterkant vasgery het.

Maydon Warf was ‘n SASP stasie en ek dink dit het as Maydon-kaai bekend gestaan. Ek weet nie of

Maydon Warf ook ‘n Afrikaanse naam gehad het nie. Stasies soos SAP Punt het in Engels as SAP

Point bekend gestaan.

Jy kan gerus vir ons lesers foto’s edm stuur van Delvillebos en al die historiese plekke. Ons wag vir

jou foto-verslag. Dankie dat jy kennis gemaak het!

10.2 SA Decorations & Medals 1975-2003.

The computer declines to cooperate in this regard! (Next month)

11 NATIONAL SECURITY NEWS / NUUS EN NASIONALE

VEILIGHEID

11.1 Bedankings: SA Lugmag en Ministerie van Verdediging

Geskryf deur praag

Vrydag, 04 November 2011 19:13

"Die skielike bedankings van die Hoof van die Lugmag, Lt-genl. Carlo Gagiano en die Sekretaris van

Verdediging, me. Mpumi Mpofu, is oorhaastig en word bevraagteken.

Dit wil voorkom asof beide verantwoordelik gehou word vir omstandighede waaroor hulle nie beheer

het nie. Dit is duidelik dat die minister, Lindiwe Sisulu, Gagiano en Mpofu verantwoordelik hou vir

die verleentheid van die president en sy adjunk met gehuurde vliegtuie," sê mnr. Pieter Groenewald

(LP), hoofwoordvoerder van Verdediging vir die Vryheidsfront Plus.

"Dit is onbillik om hulle verantwoordelik te hou want in Lt-genl. Gagiano se geval moet hy 'n lugmag

bestuur waar die regering nie eers genoeg fondse gee vir brandstof sodat vlieëniers die vereiste

minimum vliegure kan vlieg nie.

Die onmoontlike word van hom verwag. In Mpofu se geval lyk dit eerder asof sy wou verseker die

korrekte verkrygingsprosedures word nagekom met die aankoop van nuwe vliegtuie.

Sy het beïndruk as nuwe Sekretaris van Verdediging en dit word weerspieël in die Ouditeur-Generaal

se verslag. Beide die persone is 'n aanwins vir die weermag en behoort behou te word," het

Groenewald gesê.

61

http://praag.co.za/nuus-magazine-402/suider-afrika-magazine-400/10559-vrae-oor-bedankings-uit-

lugmag.html?utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed%3A+praag+%28P

ro-Afrikaanse+Aksiegroep%29

12. THE LIBRARY / DIE BOEKRAK

12.1 Voorwaarts mars – Hanlie van Straaten

‘n Boek oor oud a/o en rsm Fred Geldenhuis (MM MMM (MiD)) se wedervaringe tydens die tweede

wêreldoorlog verskyn:

Dit is 22 Oktober 2011. Dit is lente in Pretoria, met blou-pers Jakarandas wat oral in volle blom

staan. Dit is ŉ besonderse mooi dag, dink ek toe ek met twee kartondose vol eerstedruk eksemplare

van Voorwaarts Mars koers kies na Johan en Yvonne de Wet se huis in Constantia Park. Yvonne is

die dogter van die legendariese Fred Geldenhuis – die man wie se wedervaringe tydens die tweede

wêreldoorlog, in hierdie biografie beskryf word.

ŉ Besondere mooi dag inderdaad, maar tog ŉ hartseerdag – ŉ dag wat ek my altyd voorgestel het ŉ

vreugdevolle dag sou wees – die dag waarop ek ŉ eksemplaar van hierdie boek aan Fred Geldenhuis

sou oorhandig. Maar die noodlot het anders besluit. Vandag presies twee maande gelede het hy sy

aardse woning verlaat – slegs een maand en vier dae voor hy 91 jaar oud sou word…

62

Toe ek Yvonne se ruim woonvertrek binnestap, sluk ek swaar aan die knop in my keel....soveel foto’s

en aandenkings...soveel herinneringe. Die groot geraamde foto van die 16-jarige seun wat vir die

eerste keer ŉ uniform aangetrek het en daarmee ŉ besluit geneem het, wat die koers van sy hele lewe

sou bepaal, het treffend bo al die ander foto’s uitgestaan. In sy Soldier’s Scrap Book was Fred se

onderskrif by hierdie spesifieke foto soos volg: “Upon insistence of family and friends I have decided

to put in writing how I saw things from the day I donned a uniform as a sixteen year old boy and

became a man”

Dit is ook hierdie foto en onderskrif wat ek gekies het vir die program wat ek vir die dag opgestel het.

Ek het ŉ paar gedagtes op papier uitgedruk en vir Hennie Heymans gegee om namens my aan die

groepie vriende en familie voor te lees. Hennie het Fred se uniformbaadjie saamgebring en dit oor ŉ

stoel gehang. ŉ Ou MOTH gewoonte. Maar eers was Johan de Wet aan die woord en ek was werklik

bly dat ek hom gevra het om die verwelkomings te doen, want met sy pittige en skreeusnaakse sêgoed

het hy almal spoedig aan die lag gehad. Hy het my immers vooraf gewaarsku dat dit steeds ŉ

vreugdevolle dag is. Nog voor Johan aan die woord was het hy al wyd en syd verkondig dat hy ŉ e-

pos” Hoofkantoor” toe gestuur het met ŉ versoekie dat sy skoonpa, dit is nou Fred, wat ŉ vurige

Bloubul ondersteuner was, tog asseblief vir die Goue Leeus in die Currybeker finaal moet duimvas

hou!

In sy toespraak het Hennie Heymans genl. Jannie Geldenhuys aangehaal met die woorde: “Hoe

beskryf ŉ mens iemand soos Fred Geldenhuis...”. Ja hoe beskryf jy hom, wat nie ŉ offisiersrang

nodig gehad het om ŉ legende in sy eie leeftyd te word nie.......

Nadat Glenn, Fred se enigste seun, al die vriende en familie wat gekom het om op hierdie wyse hulde

aan sy vader te bring, bedank het, is daar heerlike verversings bedien en gesellig saam verkeer .

Hanlie van Straaten

NIGEL

Links bo: Fred Geldenhuis op die ouderdom van sestien.

63

Regs bo: Hanlie van Straaten (links) oorhandig ŉ eksemplaar van Voorwaarts Mars aan Yvonne de

Wet.

Alice Geldenhuis, Fred se weduwee (links) neem ŉ eksemplaar van Voorwaarts Mars in ontvangs.

64

Glenn Geldenhuis (links) Hanlie van Straaten (middel) en Yvonne de Wet regs. Die pragtige blomme

is deur Glenn en Yvonne aan Hanlie oorhandig.

Johan de Wet verskyn hier regs in die agtergrond met die program vir die dag.

HBH, Het vergeet om die berig te noem dat die boeke binne tien minute verkoop is. My kontak

besonderhede is Tel: 011 814 3380 sel: 083 611 0396 en e-pos [email protected]

Groete

H v S

Geagte Lesers,

Wat ‘n skitterende boek – myne pryk reeds trots op my boekrak! Dis nie sommer enige boek hierdie

nie!

Dis deur mej Van Straaten geskryf en is die eerste boek van die soort op my rak wat deur ‘n dame geskryf is. Ek was nogal altyd ietwat chauvinisties wanneer dit by “army-boeke” kom, en dan deur ‘n

‘n dame geskryf is! Ek is totaal verkeerd bewys – dames kan gevoelvol, feitlik, met insig en met

deernis skryf!

Namens al ons ou polisiemanne en soldate wil ons vir Hanlie baie dankie sê wel gedaan! Die boek

strek die SAP en die SAW tot groot eer aangesien Oom Fred Geldenhuis agtereenvolgens soldaat, polisieman, lid van die SAP Brigade, weer polisieman en toe finaal RSM van Prince Alfred’s Guard

was. Hy was hoogs gedekoreer en van sy verhale kom ook in genl Jannie Geldenhuys se nuutste boek

voor!

Dit was my eer en voorreg om hierdie merkwaardige militaris te kon ontmoet en van sy memorabilia

te erf! Saluut!

Hennie Heymans.

65

12.2 Koevoet: The Men Speak – Jonathan Pittaway

Die buiteblad: Die boek is nog in manuskrip-vorm, sekere finale insette moet nog verkry

word – sal laat weet wanneer dit gepubliseer word. Ons soek ongepubliseerde foto’s van

Cato Manor, Sharpeville, Rivonia en ander Koevoet- en polisiefoto’s en miskien SALM-foto’s

tydens gesamentlike operasies met Koevoet? - HBH

66

12.3 Ons was Daar – saamgestel deur genl Jannie Geldenhuys

68

12.3.1 Foto’s geneem by die bekendstelling – HBH

Genl Jannie Geldenhuys en een van die vegters! Genl Jannie Geldenhuys en Oom Fred se

skoondogter, me Ilse Geldenhuis.

Mnr Jan Groenewald (oudkollega) en genl

Geldenhuys.

Prof Gawie Lotter en genl Chris van Zyl van die

TLU.

Gawie stuur groete vir Leon Wessels – Gawie as soldaat was adj-min Wessels se stafoffisier in

Wachthuis!

Deel van ‘n baie professionele voorligting met dr Dirk Herman aan die woord.

69

En hulle was ook daar! Drie gestremde

slaggoffers van die Bosoorlog.

Majoor Arthur Piercy – hierdie vlieënier (in

rolstoel) se storie het ek in Taiwan van alle plekke

by maj Theron van die SA Lugmag gehoor! Bly

om te kon ontmoet – dit was ‘n voorreg!

12.4 Only My Friends call me Crouks –

Dennis Croukamp

Genl Keith Coster het die nawoord op die

agterkant van die boek geskryf.

‘n Stukkie interessante geskiedenis: Tydens

my dienstermyn by die Sekretariaat van die

Staatsveiligheidsraad het ek saam met genl

Keith Coster gewerk.

Hy was ‘n ware heer. So in ‘n geselsie noem

hy eendag dat die bekende genl Jac

Buchner. Later kommissaris van die

KwaZulu Polisie, een van sy troepe in

Rhodesië was – dit was toe beide van hulle

nog in Rhodesië gebly het.

Onlangs het ek weer die Generaal gesien –

hy is steeds fier en regop en steeds ‘n ware

heer. - HBH

Filler

72

13. SPORT

14. HUMOUR IN UNIFORM

73

15. ANECDOTES, A POINT TO PONDER: PARAPROSDOKIANS

15.1 Mr Van der Merwe to the Rescue – Lt-Col HF Trew

Col Trew tells us the following anecdote:

74

After the war was over and I was stationed in a country district in charge of the

Constabulary, Lord Milner came round on a tour. The magistrate and I had to

accompany him. His staff told me that if he asked any questions, I was never to

reply, “I don't know." On the second day of the trip I was riding behind him when

he called me up and said: “Who lives at that farm?”

Not having been very long in the district, I knew very few of the inhabitants.

However, I thought I would have a shot at it, and replied, “Mr. van der Merwe, sir."

He then asked: “Is he a good man?” I replied: "Yes."

To my horror, he then turned to the Magistrate and said: “We will ride over and

call on Mr. van der Merwe." Everything seemed lost, for I knew that Boer good

manners meant that the farmer would introduce himself by name to Lord Milner,

and then I would be lucky if a “choking off “was all I got.

We rode up to the farm and dismounted and a bearded gentleman approached us.

He held out his hand to Lord Milner and said: "Goeie more meneer! Ek is van der

Merwe." My relief can be imagined!

15.2 Twee donkies en twee Afrika Olifante op eendag in Pretoria!

Droom ek? HBH

75

Two African elephants in Church Street, Pretoria – “Let’s Keep Pretoria Clean!”

76

16. OOR DIE NONGQAI SE DRUMPEL

Net bekendes oor wie reeds gerapporteer en reeds voorheen gefotografeer is, het kom koffie drink.

17. NEWS FROM ALL OVER - THE POLICE POST BAG / NUUS

POS VAN HEINDE EN VERRE - POLISIE-POSSAK

So nou en dan, dan “vergeet” ek of ek “verlê” ‘n epos van ‘n kollega!

Ek was amper gepêk omdat ek nooit iets aan ‘n skrywe gedoen het nie! Dit is maar net

een van daardie dingetjies wat gebeur. Jammer Generaal!

Of, ek is net besig met die epos en voor ek die betrokke epos kan merk [“tag”] skakel

iemand en dan moet ek iets naslaan en dan het ek skoon vergeet waarmee ek besig is. Ek

ontvang vreeslik baie eposse en oproepe. Dis lekker om so baie met die ou maters

landwyd (amper wil ek sê wêreldwyd) te gesels. Soms moet ek ook rondry en vir iemand

‘n boek iewers afhaal en dan gaan pos.

As oudlede is ons almal is ewe belangrik. Stuur tog maar net ‘n aanmaning indien ek u

“uitgemis” het wanneer ek u hier moes “opgebring” het – met apologie aan die Oubaas

by die troue!

Hulp?

Ja ek het so bietjie hulp nodig met geboortes, huwelike, sterfgevalle en verjaarsdae – so ‘n

koerantjie is net so goed soos sy korrespondente! Dankie aan almal wat terugvoer gee –

dis in belang van ons geskiedenis!

17.1 Bruce Jones

Mnr FW de Klerk se Boodskap aan die SA Polisie

77

Dear Hennie,

I have had the opportunity to read the whole of FW's toespraak.

I would like to thank you for the effort that you made to record this most historical delivery by a man

who quite clearly was speaking straight from the heart, and who continued undaunted to pursue his

dream for all of us.

Thank you

Bruce Jones

17.2 Daan Nell van die Soldate skryf

Die boodskap van oud-pres F W de Klerk in jou laaste koerant was waardevol en wel ‘n

stukkie geskiedenis wat bewaar moet bly.

Ons is destyds aangesê met sy boodskap aan ons (SAW) om geen bandopnemers ens in die

saal in te neem nie. Die Mil Polisie het gesorg dat daar geen opname plaasgevind het nie,

maar die kern van die boodskappe stem ooreen.

Ons het destyds onder die indruk gekom dat hy (F W) vanweë sy min kennis oor militêre

aangeleenthede en GEEN kennis oor die SAW en ons senior offisiere nie, seker wou maak

waar staan die SAW in geheel teenoor verandering. Hy kon maar gerus gelees het in die

BAIE dokumente wat aan die politici gesê was vanaf 1973 – opsommend - dat die probleem

polities opgelos moet word en dat dit nie deur militêre optredes opgelos kan word nie.

Groete

Daan Nell

17.3 Dr Leon Wessels

Dr Leon Wessels, een van ons vorige adj-ministers (en troepmaat van die redakteur) skryf soos volg oor die FW de Klerk-uitgawe:

Veels geluk Hennie! Jy doen wonderlike werk. Dis ‘n voorreg om dit te aanskou. Allerbeste.

17.4 Who was Edward Waters?

Hi There Hennie,

We don’t want to be nuisance with queries about policemen, but I found a grave of what appears to be

a Student Constable in the Voortrekkerhoogte Military cemetery. I checked in Terence King’s book

but he is not listed. Do you perhaps know anything? I attached a photo of the headstone.

Regards

Terry Cawood: SA National Coordinator: SA War Graves Project

78

17.5 No 4801 Johannes Stefanus de Klerk - Jan de Klerk

Terugvoer deur HBH: Die enigste rekord wat ek kan kry is dat hy op 31 Julie 1916 : “In Distrik 10,

Beaufort Wes, te Fraserburg, as ‘n berede konstabel gestasioneer was met magnommer 4801, hy het

op 27 Maart 1914 by die SA Polisie aangesluit. Hy kon beide ampstale besig.”

79

17.6 Brief Ockert Fourie in Kanada – terugvoer

Ockert skryf onder meer soos volg oor sers WJ Rheeder: “ .... Ek weet ongelukkig niks van die sers

WJ Rheeder nie en moontlik kan jy of een van jou lesers meer lig op die saak werp. .....” OJ Fourie

Terugvoer deur HBH:

• Hy het nie aan diens gesterf nie.

• Hy was nie op 31 Julie 1916 ‘n lid van die SA Polisie nie.

• Ek weet nie waar die foto geneem is nie – miskien by “ou” Pretoria-Sentraal?

17.7 Ockert Fourie Dagsê Hennie:

Ek is jammer ek kon nog nie vroeër dankie se vir die puik artikel oor my Pa nie. Ons is tans op reis en het van Toronto oor Amsterdam na die RSA met vakansie gekom. Ons het sopas in Mosselbaai

aangekom waar ons tot Des. gaan bly. Ek is bly jy kon die inligting in die jongste eNongqai

gebruik. Ek was ook baie opgewonde oor die bykomende inligting uit jou eie navorsing, dit was baie interessant.

Baie dankie weereens.

Ockert Fourie

17.8 Besoek aan Boedapest: Hongarye - Gerhard Dekker, Pretoria.

Hennie.

Hoop dit gaan baie goed met jou. Sien jou darem baie op "Facebook".

80

Hierdie foto's is geneem by die plek wat vir die uniform gevra het. IPA museum by die hoofkantoor

en opleidingsentrum van die Hongaarse Polisie se anti-terroriste afdeling.

Daar is ook 'n gastehuis vir IPA lede op die kompleks.

Groete uit Pretoria.

Gerhard Dekker

82

17.9 Duitse Polisie-versameling: Eddie Holloway – Namibië Eddie skryf: “Die ou is ‘n afgetrede Polisie Kommissaris in Duitsland.”

84

17.10 Welkom se Goudvelde – Jacques Wepener

Hi Hennie.

Dis al wat oor is van St Helena 4 skag. Die oop skag het so ‘n rukkie terug

klomp zama - zama lyke gekry wat die SAPS weier om uit te haal – te gevaarlik.

87

17.11 Brig Willie Wentzel – luit-genl Johan Ferreira

Hennie,

Ek was diep geroer deur Willie se mooi huldeblyk aan sy broer in due nuutste e-Nonqgai.

Sulke berigte bring ons weer diep onder die besef van die wonderlike mense wat in die

Suid-Afrikaanse Polisie was nie.

Aan Willie en julle familie:

Dit sou 'n voorreg wees om een van julle te wees. Julle het na jul gestremde broer gekyk

totdat julle taak volbring was.

Ons eer julle daarvoor

Johan Ferreira.

17.12 Martin Knoetze skryf

Hallo Hennie

Dankie vir die verwysing. Ek sal gaan loer daar. Ek het toevallig afgekom op die webtuiste

waar jy jou tydskrifte publiseer - dit is waar ek van jou gelees het.

Dankie vir die plasing van my brief in die tydskrifte.

Die saak waarin ek belangstel is die volgende:

Volgens oorlewering het my Pa se oudste suster selfmoord gepleeg nadat sy haar man

vermoor het - omdat hy haar verneuk het. Sy het blykbaar 'n brief of briewe geskryf waarin

sy alles uiteensit hoekom sy dit gedoen het. Sy was Jochelina Johanna Knoetze en haar

sterfte datum word gegee as 18 Desember 1978. Ek neem aan dit is die dag waarop sy

selfmoord gepleeg het. Blykbaar is die saak hanteer deur die polisie by die Roedtan polisie

stasie - en hulle was daardie tyd ook in besit van die brief/briewe wat sy geskryf het. Ek

dink sy en haar man was woonagtig op die plaas Uitvlugt in die omgewing op daardie

stadium. Ek weet ongelukkig nie wat haar getroude van was nie.

Weereens baie dankie vir jou terugvoer - ek waardeer dit baie.

Groetnis

Martin

88

18. NETWORKING & “LET’S SUPPORT ONE ANOTHER”/

NETWERK & “KOM ONS ONDERSTEUN MEKAAR”

18.1 Versameling van ou SAP-items en ander Uniformstukke van ander

Magte.

Kontak asb die eNongqai indien u oor ou SAP- of SAW-items beskik. Gelukkig is daar ook ‘n paar

jong manne wat in ons erfenis belangstel!

Al meer versamelaars kom nou na vore

in hierdie maandblad. Dit is ‘n goeie en

verdienstelike saak; want so word ons

geskiedenis bewaar vir die nageslag. Ek

hoor baie dat items en versamelstukke

vervals word. Dit is jammer, so ook hoor

ek ook dat Koevoet-“patches” ook vervals word. Ter inligting Tubby Myburg het vir ons sy

Vader se ou SAP 59 – ‘n Aanstellingsertifikaat van die jare 1950 ingestuur. Baie dankie aan

almal wat deel neem en foto’s instuur.

89

18.2 Wanted Photographs

Sharpeville, Witsieshoek, Cato Manor, Bashee Bridge, Rivonia, Ongulumbashe, Langa, etc etc

19. THE MARKET PLACE / DIE MARK

19.2 SAP Brigadiersklub en SAP Vriendekring se pette ens

Brig TB Arlow en brig Stan Gillham spog met hulle voorskote – kontak eNONGQAI indien u

belangstel.

20. WANTED / GESOEK

Steeds gesoek: ’n Stel SAP-sersant strepe (chevrons) van die jare 1960 – kontak asb Hennie

Heymans.

21. STOP PRESS / LAAT BERIGTE

22. INDEMITY / VRYWARING

Die e-Nongqai bevat die uiteenlopende en diverse persoonlike menings van verskillende

korrespondente en die opsteller van e-Nongqai kan nie vir enige deel van die inhoud daarvan in sy persoonlike hoedanigheid verantwoordelik gehou word nie.

90

The e-Nongqai contains various and sundry personal opinions of different correspondents and the

compiler of e-Nongqai cannot be held responsible for any of their comments.

Enige advertensies of enige sake voortspruitend is tussen u en die ander party.

23. NEXT EDITION / VOLGENDE UITGAWE

Some time, Deo Volenti, during December 2011.

24. CONCLUSION / SLOT

Foto geneem uit die versameling van genl SJ de Swardt – Stigter van die STM

Please tell your friends about the e-NONGQAI; better still send it to them and ask them to

send us their reminisces of the old days. Please tell us about old and rare books regarding

the SA Police and its antecedent police forces. Please send in your articles, photographs,

anecdotes etc. If at all possible please use “Palatino Linotype No 11” for your typing and

.jpeg for you photographs.

Take care! Be safe!

Greetings

Salute!

Hennie Heymans. © 2011

The eNONGQAI Vol 2 No 11

Documents

Transcript of The eNONGQAI Vol 2 No 11