The Albanian Print version 25th of July 2013

7/27/2019 The Albanian Print version 25th of July 2013

1/24

VITI I 10 I BOTIMIT www.thealbanian.co.uk

[email protected] Tel: 02082169527LONDON 25 KORRIK

Drgo para online*moneygram.co.uk

*Prnjlistt plotttarifavet transferimitn internetjulutemvizitonimoneygram.co.uk.MoneyGramInternationalLimitedshteautorizuardheekontrolluarngaAutoritetie ShrbimitFinanciar.MoneyGramdheGlobijanmarkatMoneyGram.Tgjithamarkat etjerajanpronepronarvettyreprkats.2012MoneyGram.T gjithat drejtat erezervuara.

Miliband tregon

interes t posam prkomunitetin Shqiptarn Britanin e Madhe

faqe 2

Ministri Makolli:

Mrgimtart duhett na njoftojn prproblemet

faqe 9

ENGLISH

Ermonela JahoDallndyshja e

Puinit n CoventGarden Opera

House n Londr

Nga Mal Berisha

The day of the flagBY MARY MOTES

page 23

MIGENA, SHQIPTARJAQ U DIPLOMUASHKLQYESHMN EDINBURG DHEFITOI DOKTORATNN OKSFORD

NGA ROZI THEODHORI

ISMET KRASNIQI SHPALLETFREEMAN OF THE CITY

I F C F30 Minerva Road,London,

NW10 6HJwww.ifcf.co.uk

[email protected]

Tel:0208 961 8765

Nj princ prFamiljenMbretrore faqe 5


2/24

Aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 2

DREJTOR: PETRIT KUAnAKryeredaktor: BASHKIM METALIA

REDAKSIAAkil Koci, Daut Dauti,

Arbe MaajEmauel BajraPravera Smith,Blerim Ciroka,

Claire Fletcher,Flori Slatia,

Kastriot Dervishi,Jei Myftari,

Agim Shabai,Aila Hoxha,Shefit Domi,

Web-desig Shefdomi.com

www.thealbaia.co.uk [email protected]

Tel/fax:02082169527

Dega e Partis Socialiste n Britanin eMadhe u prfaqsua denjsisht n njtakim t mbajtur nga Ed Miliband,

Kryetari i Partis Laburiste dhe kandidati prkryeministr n Britanine e Madhe n zgjedhjet eardhshme t prgjithshme q do t zhvillohen nvitin 2015. N kuadr t nismave pr gjithperf-shirjen e komuniteteve n politikat vendim-mar-rse, aktivist t degs s Partis Socialiste nBritanin e Madhe, t cilt kan luajtur nj roldomethnes n nismat pr prfaqsimin dhe inte-

grimin e rinise socialiste dhe femrs shqiptare nveanti n kt vend, vun n dukje potencialindhe rolin q mund t luajn kto grupimeshqiptare t majta n strukturat respektive t Par-tis Laburiste.

Miliband prfitoi nga rasti t prge-zonte Partin Socialiste Shqiptare, npermjetdegs se saj n Londer pr fitoren e 23 Qershoritdhe i uroi suksese t mtejshme n zbatimin e

projekteve q ka marr prsipr qeveria e re emajt pr rimkmbjen e vendit.

Kryetari i ksaj dege me qendr nLondr, Z. Lavdrim Krashi, transmetoiangazhimin e plot t socialistve shqiptar me

banim ne Britanin e Madhe n mbshtetje tLaburisteve duke shprehur n mnyr mirenjohje

per ka kjo forc politike ka kontribuar ndr vitepr faktorizimin e qart t komunitetit shqiptar nshoqrin Britanike.

Kryefjala e ktij takimi u b evidentimii komunitetit shqiptar ne Britanin e Madhe si njembshtets tradicional i Laburisteve dhe rolivendimtar q ai mund t luaje n rezultatet e zg-

jedhjeve n zona t ndryshme t Britanis sMadhe dhe veanerisht n Londr.Dega e Partis Socialiste n Britanin e Madhemori vmendje dhe mbshtetje t veant nga lid-

eri Laburist duke ftuar an-tart dhe aktivistt e ksajdege t bhen pjes integralee strukturave laburiste n tegjitha lokalitetet ku ata jeto-

jn dhe punojn. Entuzi-azm i hapur dhe i sinqertu shpreh nga t dyja palt

pr pjesmarrje n takime temtejshme me qllim kon-solidimin e bashkpunimitt ndrsjellt si me PartineSocialiste t Shqiperisashtu dhe me degn e saj nLondr.

Ambasada e Republiks s Shqipris

n Mbretrin e BashkuarEmbassy of the Republic of Albania

33 St. Georges DriveLondon SW1V 4DG

Tel. +44 (0) 20 7828 8897

Fax +44 (0) 20 7828 8869

E-mail: [email protected]

http://www.albanianembassy.co.uk

To contact the Albanian Embassy for emergency cases only

please call: 07518662630

(17.00-09:00 and during weekends)

Ambasada e Republiks s Kosovsn Mbretrin e BashkuarEmbassy of the Republic of Kosovo

100 Pall Mall

London SW1Y 5NQ

Tel.: +44(0) 207 659 6140+44 (0) 207 659 6134

Fax.: +44(0) 207 659 6137

Email: [email protected]

Transportojm

Mallra dhe automjeteAngli-Shqiperi-Angli

SHERBIM I SHPEJTE DHE KORREKT .(PR SASI TE MEDHA MALLI VIJM

N VENDNDODHJEN TUAJ)

Transportojmemallra dhe automjete

Angli-Shqiperi-Angli

Behar LleshiNa kontaktoni:

UK Mob: 07814 144616; Mob: 07737096299AL: 00355694421459

Miliband tregon interes t posam prkomunitetin Shqiptar n Britanin e Madhe


3/24

ONE CRYSTAL LTDBUREAU DE CHANGE& CHEQUE CASHIER

185 Station RoadEdgware HA8 7JX

Tel: 02079983484Mob:07768091399

Crystal CafeAmbiente relaksuese

Ofrojme limousina

me qera per te gjitha

festat tuaja

Sherbim i kulturuar

mime konkuruese

Ndeshjet e te gjitha

komapionateve LIVE

Transportojm makina dhe mallrapr n Shqipri dhe Kosov

mime konkurueseKontaktoni Trashegimin

Tel: 0777610694107727429515

email: [email protected]

London Transport DirectionONLINE S shpejti LIVE

TEL: 07833663234Sponsorizohet nga bizneset shqiptare n Londr


4/24

Speciale www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 4

nGA MAL BERISHA

17 korrik 2013: Teatri londinez Covent Garden Opera House vazh-don jetn e tij t prditshme. N njernan t tij, n skene ka mbledhur artistnga m t mirt e globit.

Nga ana tjetr mbushet mespektatort m sqimtare t bots, meshijen m t holl pr muzikn, meelitn e ndjeksve t muziks klasikelondineze t cilt nuk falin as gabiminm t thjesht, as rrshqitjen m tvogl zanore. Pr Teatrin Mbretrorkjo sht nj dit e rndsishme si dodit premjere. sht shfaqja e njrs

prej operave m t bukura t nj autorime emr t madh, Xhiakomo Puini.

sht La Rondine (Dal-lndyshja). N kt nat t shnuar, kunj numr i pafund teatrosh londinezhapin siparin e tyre, n Covent GardenOpera House ka dika t j ashtzakon-shme, jo vetm pr audiencn e ksajshfaqje por m shum se pr kdo, prne shqiptart e Britanis s Madhe.

Kjo nat sht e jashtza-konshme sa pr artisten Ermonela Jahoaq edhe pr Ambasadn Shqiptare nLondr dhe lidhet me emrin dhe rep-utacionin e shqiptarve n Britanin eMadhe. sht Diva Globale e cila ktsken ka vite q e shkel, dhe sa her q

vjen, aq her e shton numrin e pason-jsve t vet. Sa here q vjen, aq her uarrit krenarin shqiptarve n kt vendku arti mohet ndoshta m shum sedogj tjetr. Po kush sht Ermonelan fakt, ashtu si i sht paraqitur ajo

publikut londinez n prshkrimin ebr n librin shoqrues t bilets prartistt interpretues t ksaj Opere nrolin e Magda de Civry?

E lindur n Tiran ajostudjoi muzik n vendin e saj e pastajn Rom. Ajo ka debutuar n Tiran qe vogel duke interpretuar rolin e Vio-lets q kur ishte 17 vjee. Paraqitjet esaj t viteve t fundit para publikut

prfshijn Violetn n Royal Opera,Berlin State Opera, Opera de Lyon,

Hamburg State Opera, Arena diVerona, Vienna State Opera, DeutcheOpera Berlin, Bavarian State Opera,Sour Angelica Royal Opera; Cio-Cio-San e Baterflait n Filadelfia, Koln,Liceo, Barcelona; Mimin e Bohemsn Berlin State Opera, La Monnaie,Bruksel; Liun e Turandove nFiladelfia, San Diego; Luisa Millerindhe Anna Bolenn n Opera de Lyon;Magda de Civryn e La Rondine n Tri-este Vitella, La Clemenza di Tito dheXhulietn n Capulleti e i Montechchin Avignion; Micaealan n Glyndb-

porne, Rom, Arena di Verona; Mar -garitn e Faustit n Helsinki;Massenets Manon n La Scala, Milan,Marsjej; Madam Baterflain e ka lua-

jtur n operat e Hamburgut, Avinjonit,Champs Elize, Paris; Violetn n Op-eran e Vjens, Mimin n Londr dhen Lyon e sa e sa tjera.

Nse do t vijonim me emrat e vepravedhe vendeve ku ka interpretuar Er-monela Jaho, kjo list do t ishteshum e gjat. Por le t kthehemi tekDallndyshja e 17 qershorit nCovent Garden Opera House nLondr.

Opera apo Operet?

Opera Dallndyshja (La Rondine) ePuinit sht shkruar n vitin 1915.Ajo ishte porositur nga Caritheater iVjens si nj opera me nj libret gjer-man. Puini e shkruajti at bazuar nlibretin e Xhuzepe Adamit n gjuhnitaliane. Por pikrisht at vit Italia hyrin luftn e Par Botrore duke patur nann tjetr t frontit Austrin. Tshkruante nj opera pr Austrin, pr

patriotin italian, kompozitorin e madhPuini, ishte e pamundur. Prandaj aizgjodhi ta ekzekutonte veprn n pre-mjer n nj vend asnjans, n MonteCarlo. Premjera u dha n vitin 1917.

Q prej asaj kohe kjo veprsht interpretuar shum her porgjithmon sht diskutuar nse ishteopera apo operet. Ajo nuk sht asopera komike as tragjike por kandoshta mbylljen m melankolike nhistorin e skens operistike. Disku-timi pr t vazhdon edhe sot e ksajdite.Ermoela Jaho i jep Veprs j

pamje dhe kuptim t ri.

Artistt e mdhenj len gjurm ne doparaqitje para publikut. Puna e artistitsht prher nj pun krijuese,krkuese elementsh t rinj, gjetjesh tmjeteve artistike t pa prdorura m

par. Ndryshe gjrat do bheshin t za-konshme. Par n kt plan, ajo q sjell

kngtarja jon n skenn mbretroresht dika e re, dika e dallueshme, eveant.

N natn e 17 qershorit ajo embajti publikun londinez pezull, najr, me frym t ndalur. N salln mi-

jra vetsh dgjohej vetm tingulli izrit t saj i shoqruar nga nj orkestrq nuk ka asgj m pak se ajo far

bht n Mbretrin e Muziks Op-eran Mbretrore Londineze. Zri i saj ikthjellt, magjik, deri n prekje fun-dore t do ndjenje njerzore me tim-

brin e tij sht n nj harmoni gati

hyjnore me orkestrn, levizjet skenike,dekorin, dritat dhe tr pamjen spek-takolare t salls. Lvizjet e strmend-uara n sken, kujdesi ndaj do detaji,aktrimi me kngen alternohen deri nat mas sa kur bie perdja, njeriu nukdallon dot se sa or, vite apo jet kakaluar n at sall magjepsse.

Shfaqja vjen me nj rritje tvazhdueshme pr t ardhur tek triumfii padiskutueshm q shprthen nduartrokitje, mallngjim, dhimbje, vaj,reflektim individual t do njeriu qgjndet n at sall. sht nj triumf i

padiskutueshm.Nj lloj ndrthurje ndjesish,

admirimi, nj lloj katarsisi ku do njerie gjen veten n mnyrn e vet, nj llojmeditimi emocional q prkthehet n

lot dhimbjeje, dashuri njerzore,hyjnizim artisti, nevoj pr t parmbrapa tek e kaluara e vetvetes. Min-

uta t tra duartrokit-jesh, dhe zbraztim iasaj salle pr ti lnvendin shfaqjes s tnesrmes.

Duke e par Op-eran La Rondine n

interpretimin etrups s CoventGarden OperaHouse me Div Er-monela Jahon,mendja m vajti tekrregjisori i famshmgjerman Rejnhard i

cili drejtonte Burgteatrin e Vjens kuluante Moisiu yn i Madh. Kritika easaj kohe hamendsonte rreth disa sh-

prthimeve n interpretimin e Moisiutt karaktereve t tilla si Hamleti dhe qshfaqeshin tek artisti yn i madh pa-

pritur, jasht natyrs austriake.Kt veti t tij, kritikt ia

lan origjins s tij shqiptare. Ky kon-statim kritik ndaj Moisiut ton vjenezm oi t mendoja dhe t shihja nsken nj temperament tjetr, njMagda de Civry e cila i sjell Londrsnj natyr tjetr t ktij personazhi, njsjellje tjetr, shum m t kujdesshmendaj vlerave familjare dhe morale.

Madgi da Civry, e luajturnga Ermonela Jaho solli para spekta-torit londinez nj karakter shum t ng-

jashm me n j shqiptare. Puini dheAdami e kan sjell deri n fund tshfaqjes Magdan n jetn e saj aven-tureske dhe ata jan autort e veprs.Por ka gjithmon dika t fort, jovetm emocionale por edhe filozofikeq artisti interpretues i vesh rolit qluan. N kt rast, i tr dra-maciteti i veprs ndrtohet prej artisteston bazuar n konfliktin e njohjes s

vlerave morale, dashuris s fort pa-sionante q krkon t ndrtoj nj jett bukur bashkshortore me plqimin

e familjes, nns s Rugeros n ktrast nga njra an, dhe pengun moralt s shkuars s saj n ann tjetr. Aduhet thn e vrteta dhe pastaj gjratt rrjedhin si t rrjedhin?

A duhet t ndrpritet ajodashuri, q sado n dukje e

panatyrshme, ka forc t jashtzakon-shme? A duhet marr dashuria e men-dur e Rugeras q nuk merr parasyshasgj nga e kaluara, apo duhet vrarajo dashuri q pa lindur q mos tndodh e njejta gj kur gjithka t mer-ret vesh?

E tr kjo betej shpirtrore

a Madgs Ermonel ka n vetvetedilemn e madhe q zakonisht embartin prfaqsues t kombeve metradit ende shum t forte morale, kue ardhmja nuk mund t ndahet kurrs-esi nga e shkuara dhe n kt rast edyta bhet pengesa m serioze ndaj s

pars.Kjo sht tejet shqiptare n

t vrtet. Dilema deri n vendim prt ln Rugeron, pikrisht sepse edonte at, e trajtuar vrtet n njmnyr q t kujton ende nj mental-itet shqiptar, e mbajti salln n njgjndje t plot kontrolli emocionalderi sa gjithka u shkri, u tret dhehumbi thuajse n lott e do spektatori

prfshir autorin e ktij shkrimi.

Performanca e Ermonela Jahos n

Teatrin Mbretror t Londrs ishte

pr artin shqiptar n prgjithsi, pr

bashksin shqiptare n Britani dhe

pr vet Ambasadn Shqiptare n

Londr n veanti, nj ngjarje e

madhe artistike. Pr kta t fundit,

prania e saj n veprimtari t tilla e

on akrepin e opinionit britanik pr

shqiptart drejt nordit t ndritshm

duke zbehur deri n zhdukje opin-

ionin se shqiptart din vetm t emi-

grojn dhe kur e bjn kt e bjne

edhe me shum problematik pr ven-

dasit q i presin.

Ambasada n Londr pati

nderin dhe krenarin ta mirpres

artisten e madhe n mjediset e saj dhe

po ashtu ta ndjek n shfaqje dukemarr edhe urimet m t mira nga

vet Covent Garden Opera House pr

arritjet e ksaj artistje t madhe

shqiptare.

(* Ambasador i Jashtzakonshm dheFuqiplot t Republiks s Shqiprisn Britanin e Madhe dhe Irlandn eVeriut)Foto nga shfaqja ne Covent Garden:

Ermonela Jaho (Magda de Civry) dhe

Atalla Ayan (Ruggero Lastouc) ne

aktin e trete te Operas La Rondine

(Dallendyshja)oto nga shfaqja ne

Covent Garden: Ermonela Jaho

(Magda de Civry) dhe Atalla Ayan

(Ruggero Lastouc) ne aktin e trete te

Operas La Rondine (Dallendyshja

dhe pritja ne Ambasaden shqiptareLonder))

Ermonela Jaho Dallndyshjae Puinit (La Rondine) n Covent

Garden Opera House n Londr


5/24

FEATURE FILMSHOOTINGIN LONDON

A feature film focusing on Albanian culture in

London is shooting now until the end of

August.

Seeking Albanian:

Costumes, Runners, Extras, Dialogue

Coach, Dancers, Food and Music.

Please contact Laura Wootton on 07540619446or Email [email protected]


Nj princ pr FamiljenMbretrore

Familja Mbretrore britanike sht shtuar me antarin e saj m t ri. Dukesha e Kembrixhit, KateMiddleton lindi fmijn e saj t par nga martesa me Princin William; ai sht djal.

Lajmi u njoftua nga Kensington Palace, aty ku Kate u shtrua q n ort e para t mngjesit t s hns.Sipas njoftimit, si foshnja ashtu edhe nna e tij gzojn shndet t plot.Foshnja ka lindur n orn 4:24 me orn lokale, peshon 3.8 kilogram dhe i gjat 42 centimetra. Emri i

princit do t merret vesh n ort apo ditt n vijim. Ai sht trashgimtari i tret n radh pr kurorne Mbretris s Bashkuar.

Lindja u njoftua sipas mnyrs tradicionale me nj zarf ku ishin t shkruajtura detajet efmijs i cili nga spitali do t drgohet n rezidencn e Mbretreshs n Londr, ku lajmi m pas dot vendoset n nj tabel prpara Pallatit Mbretror Buckingham Palace.Qindra britanik pritn me gzim lajmin e lindjes. Shum prej tyre qendruan prpara dyerve tndrtess s spitalit pr or me radh. i njjti spital ku Princesha Diana u dha jet dy princrve, Williamdhe Harry. Princin e ri dhe mbretin e ardhshm t Mbretris s Bashkuar e priti edhe MbretreshaElizabeth. Ajo shtyu pr m von nisjen e pushimeve vjetore pr kt shkak. Arbe Maaj


6/24

TRANSPORT MALLRASHANGLI-SHQIPERI-KOSOVE

SHERBIM I SHPEJTE DHE I SAKTE

NA KONTAKTONITEL:07737 597 00007507 444 654

[email protected]

Kush jan 100 shqiptart e Britanis?

Cili sht aktiviteti i tyre?

far sht Atdheu pr ta?

Cilat jan 100 mesazhet e tyre pr shqiptart e Britanis?

Kt libr mund ta gjeni npr zyrat e shoqatave shqiptare si dhe n lokalet

shqiptare n Londr.

Pr m tepr indo ju lutem kontaktoni The Albanian e-mail:[email protected] | Tel: 0044 208 216 9527 | Web: www.thealbanian.co.uk


7/24


nGA ARBEn MAnAJ

Ish-shefi i shrbimit sekret britanikMI6 n kohn e Tony Blair-it ka kr-cnuar se do t bj publike gjith kro-nologjin e ngjarjeve q uan n luftnn Irak.

Sir Richard Dearlove, 68vje, n nj e-mail drguar gazetsThe Mail on Sunday ka thn se ai dot zbuloj detaje shprthyese pr skan-dalin nse ai nuk sht dakord me kon-kluzionet e hetimit zyrtar Chilcot, prrolin e Britanis n luftn n Irak.

Sir Richard, i cili ka ofruart dhna sekrete pr armt e shkatr-rimit n mas t Sadamit, t cilatzbukuruan argumentat e qeveris sish-kryeministrit Blair, ka rreth nj vit

q po shkruan versionin e detajuar tngjarjeve q uan n luftn n Irak. Aikishte vendosur se do ti mbante sekretato deri n vdekje dhe m pas ato

mund ti ofroheshin historianve dhepublikut. Raporti prej 1 milion fjalshpr luftn n Irak pritet t jet kritik prish-kryeministrin britanik Tony Blairdhe ish-shefin e tij t komunikimitAlastair Campbell.

Burime pran Sir Richardthon se ndrkoh q ai e pranon se nj

pjes e informacioneve t shrbimitsekret britanik pr armt e shkatrrimitn mas ishin t pasakta, ai kmbngulse raporti zyrtar duhet t identifikojrolin q ka luajtur Tony Blair dhe ish-

zdhnsi i tij Campbell n informimine raportimeve n media t cilat sug-jeronin se Sadami mund t prdortearmt kimike pr t goditur trupat bri-

tanike t stacionuara n Qipro.Ishte ky pretendim q e futi

m pas Britanin n rrugn drejt

angazhimit tsaj ushtarak nluftn n Irak.Z. Bler dhe zd-hnsi i tijv a z h d i m i s h tkan mohuar sekan brdeklarata dizin-formuese prarmt irakianet shkatrrimitn mas. Ish-

shefi i zbulimitSir Richard i kashkruar javn e kaluar kryeministritaktual Cameron pr dshirn pr tu

shkruar personalisht personave q kandrmend t kritikoj ku msohet seedhe Tony Blair ndodhet n mesin eatyre q jan n kt list.

Sir Richards me nj karriermjaft t gjat n shrbimin sekret MI6sht kritikuar pr marrdhniet e tijmjaft t ngrohta me Blair n at koh,q ka qen e pazakont pr krert ektij shrbimi n relatat e tyre mekryeministrat.

As Alistair Campbell, ish-zdhnsi i Blair, as zyra e ish-kryem-

inistrit nuk kan pranuar t komentojnpr median britanike pr ve rsionin eish-shefit t kundr-zbulimit britanik,Sir Richard Dearlove.

ISH-SHEFI I MI6 KRCNON ME IRAKUN

Ai sht shqiptari i par iKosovs q merr nj titull ttill. Freeman of the City

sht mimi q Ismet Krasniqi moripak di t m par, duke u shndrruarkshtu n nj krenari pr do shqiptart Britanis.Ismeti u lind n Vranoc t Pejs ku dhembaroi shkollimin fillor dhe m pasvazhdoi shkollimin e mesm n Pej

dhe nj pjes n Prishtin.

Shume hert ai ka filluar njbiznes privat n Kosov deri n sh-prthimin e lufts n Kosov , kur sit-uata u keqsua aq shuma sa u detyruat rrokte armt dhe ti bashkohet nj-sive vullnetare n fshatrat e Pejs.Angazhimi i tij gjat lufts ka qen ndy rrafshe. N at t furnizimit t nj-sive ushtarake t UK-s dhe civilvet rrezikuar me ushqime dhe materialet nevojshme dhe rrafshi tjetr q pasoim von, angazhimi i tij n njsitmbrojtse deri sa u plagos gjatluftimeve dhe u detyrua t braktis

Kosovn dhe erdhi n Londr n shta-tor t vitit 1998.

Ismeti shprehet se Duke prfituar ngaprvoja n biznes n Kosove, edhe nLondr pata fatin dhe shum shpejtfillova me nj biznes tjetr ktu, - duketheksuar se,-Britania e Madhe shtnj vend i mundsive dhe kushdo q

punon shum mund t arrij at q as-piron.

Ardhjen deri tek mimi ai thot sesht fal ktij angazhimi dhe ksajpune duke arritur q t krijoj kontaktet rndsishme t cilat edhe m kanmundsuar q t marr kt titull, Free-man of the City, q ndonse shttradicional dhe simbolik, ka nj rendsi

pasi isha shqiptari i pars i Kosovs qe kam marr kt titull.

Freeman of the City sht nj mimq u dedikohet t gjith atyre q puno-

jn shum dhe q arrijn t kuptojn seBritania e Madhe sht vend i mund-sive dhe q duhet shfrytzuar ktomundsi.

Kt mim Ismeti ia dedikon t gjithatyre q kan pasur nj udhtim tgjat dhe t mundimshm deri ktudhe q kan arritur prtej ndrrave ttyre prej puns s tyre.

N mesazhin pr shqiptart e BritanisIsmeti thekson domosdoshmrin e in-tegrimit n shoqrin britanike e cilaka qen mjaft zemrhapur dhe posar-isht pr shqiptart ka qen shum kor-rekte dhe mikpritse.

Shqiptaret duhet jen krenar dhekurr mos ti humbin shpresat se njdit do t arrijn at qe presin dhedshirojn.

Ismet

KrasniqishpalletFreeman

of the City


8/24

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 8

nGA EMAnUEL BAJRA

Po q se iu bie rasti t shpen-zoni pakz koh nprdyqanet e supermarketet e

Londrs, do t vreni sendryshimet n mime nuk janvetm simptom e nj vendi speci-fik sado i pasur a i varfr t jet,por ato m tepr tregojn faktin sene kemi nj inflacion n t mira(goods) dhe deflacion n t holla,ka me nj formul m t thjeshtekonomike tregon se vendi shtn nj kriz bilanci ku papunsiasht n stagnim ( qe do t thotlajm i mir pr qeverin n planafatshkurtr) , prderisa shtren-jtsimi ve sa shkon e rritet ndrsaniveli i rritjes s pagave si n sek-torin privat edhe at publik ka stag-nuar pr tri vite me radh.

Shum analistekonomist dhe komentator medi-ash t ndryshme vejn fajin tekdeficiti buxhetor dhe pasojat e qev-

erisjes Laburiste t Kryeministrit tfundit Laburist Gordon Brown. Atafajsojn Laburistt n qeverisjene fundit pr arsye se ata lan q tbalonizojn xhirollogarin kom-btare duke shpenzuar me tmadhe pr t varfrit q vinin nformn e Takss kreditore, Ndih-ms sociale pr fmij, Ndihms

sociale pr t punsuarit aktiv mefmij, ndihms sociale pr tpapunsuarit dhe q jan n krkimpune. Me ardhjen e Konserva-torve n pushtet q jan n koali-cion gogolsh me liberaldemokratt, i tr narracioni poli-tik dhe perspektiva ekonomike undryshua.

U ndryshua prs keqi n aspektin e bilancitekonomik e buxheteve t famil-jeve. Sot , sipas statistikave t dalanga Agjensia Kombtare e Statis-tikave (ONS ) del se inflacionisht rrit pr m shum se 2.7%brenda tet muajsh prderisa rritjae nivelit t interesit nga banka qen-

drore e Anglis do t rrit borxhinfamiljar pr m shum se 10%brenda 12 muajsh.

Ndoshta kto figura enumra ststistikor nuk prbjnndonj lajm t madh ose t rnd-sishm, por ama do t ken efektedhe m t madh kur t observo-jm brenda dy vjetsh q rrogattona nuk rriten, ushqimi shtrenjto-het pr m shum se 3% prej vititn vit, pasiguria n punsim ve sarritet prderisa krkesat ekonomikeve sa rriten nga viti n vit. Poashtu vlen t prmendet edhe njfakt i rndsishm q redaksia egazets son ka prmendur nfaqen e par t numrit t kaluar ,plajtin e komunitetit ton pr t

rezervuar bileta Fluturimi pr se-zonn e gushtit , nj fakt q jepdrit t qart se gjithka do t jetedhe m e shtrenjt n vitin q vjendhe vitin pasues.

Deri m tashti ju keni pasrastin t krkoni n m shum sedy dyqane pr t vrejt variacionetn mimet e produkteve . Ndoshta

n njrin prej dyqaneve keni vre-jtur se buka sht 0.15p m e lirse n supermarketin lokal q ofron

zgjidhje m kualitative por kush-ton m shum. Mos ndoshta kenivrejtur q n njrin prej mish-toreve mimi i mishit t kuq tvicit kushton 1.50p m shum sepo t blesh t njjtn n supermar-ket e kshtu m radh. Ekonomitfamiljare n prgjithsi vazhdojnt rrudhen. Supermarketet n anntjetr nuk ndihmojn fare kur atabjn se gjoja po lirojn produktete tyre n ndrkoh ato ofrojn edhenjfishin m shum shitje n kuan-titet pasi q ofertat jan n rritjedhe blerja nga konsumatori shtn nivel.

Nga statistikat del seprgjat t jetuarit prafrsisht30% e t ardhurave tona shkon nshpenzime t ushqimit. Pastaj sta-tistikat na tregojn se ky trend dot jet n rritje e sipr n vitet nvazhdim pasi q produktet ushqi-more dita-dits po bhen trende(brands) duke u mbshtjelle n

paketim dinjitoz dhe paraqitje luk-soze. Kjo na qon te nj observimtjetr interesant q na ndihmon t

konkludojm se pabarazia emimeve detyrimisht na on te njkonceptualizim krejt tjetr dheatipik se perceptimet e thella nabjn q t vlersojm ose prano-jm pabarazin edhe n raportettona ekonomike ka natyrisht do tthot se ne si shoqri ndahemi nata t vlefshm pr kolektivitetin,ata t cilt jan t nevojshm , nnevoj, t pasur e t fuqishm siedhe ata pr t cilt pak kush ku-jdeset - t varfrit dhe skamnort qnuk jan t pakt edhe n Britan-in e Madhe. Edhe dika tjetr pr-para se t harroj. Nga kalkulimet

e bra me mesataren e inflacionit4.5% t vitit 1980, del se po q sedikush dikund ka bler dika nvler prej 15.000.00 n vitin1980, sot t njjtin produkt e gjenme mim t fryr prej 54.557.00.Ekonomia duke ec n kursin nor-mal, mimet duke u mendur.

Papunsia, shtrenjtsimi dherisit e pabarazis n perndim


9/24

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 9

Bashkatdhetart q vij prpushime Kosov, vazhdoj tprballe me probleme t dryshmegjat kalimit pr territoret evedeve fqije. Miistri i Diaspors,Ibrahim Makolli thot se vetmrgimtart duhet t joftoj prt gjitha problemet, gase vetmduke raportuar mud t merreveprime kokrete pr elimiimi eatyre problemeve.

Ministr Makolli, bashkatdhetart

tan edhe sivjet vazhdojn t ken

ankesa pr problemet q hasin gjat

ardhjes pr pushime n Kosov. N

mnyr t veant ka pasur ankesa

ndaj autoriteteve t Malit t Zi. Pse

nuk po tejkalohen kto probleme?

E kemi pasur parasysh qbashkatdhetart tan gjat kalimitnpr shtetet tjera gjat ardhjes nKosov mund t hasin n pengesa ngam t ndryshme, sepse kjo sht prak-tik edhe e viteve t kaluara dhe ne nkontakte q kemi pasur me autoritetetqoft t Republiks s Shqipris,qoft t Malit t Zi kemi krkuar q teliminohen kto praktika t sank-sionimit t qytetarve tan q kalojnnpr territorin e ktyre shteteve. Nann tjetr ne i kemi ftuar mrgimtarttan q pr t gjitha problemet qmund ti hasin gjat kalimit npr ktovende, Shqipri, Mal t Zi, Kroaci,Serbi, sepse nj pjes e madhe emrgimtarve tan e prdorin edhe ter-ritorin e Serbis pr t ardhur nvendin ton, q t na mundsohet ndr-marrja e veprimeve t drejtprdrejta.

Ne kemi deri tash nj numr t krke-save, t shqetsimeve t mrgimtarvetan n raport me autoritetet endryshme dhe kto ankesat e tyre nemenjher i procedojm edhe pr tisanksionuar ata q merren me veprimet tilla, por edhe pr ti parandaluar t

tjert. N kt kuadr Ministria e Di-aspors ka vn n funksion dy numrat telefonit t cilt jan t qasshm 24or n dit dhe n momentin q nekemi kur ne do t kemi ndonj ankest mrgimtarve tan sa i prket traj-timit t tyre jonjerzor n territorin eRepubliks s Malit t Zi, ne men-

jher do t vm kontaktet me au-toritetet e Malit t Zi n mnyr q

praktikat e tilla t eliminohen.

A keni pranuar deri m tani ndonj

ankes konkrete nga ana e bashkat-

dhetarve lidhur me kto probleme?

Deri sot ne nuk kemi pasur ndonjankes ndaj tyre. Ne jemi t vetdi-

jshm q autoritetet e Malit t Zi sikurn t kaluarn edhe kt vit mund t

paraqesin pengesa nga m t ndrysh-met, por pa pasur dika t drejtpr-drejt ne e kemi gati t pamundur q tthirremi n raste. N ann tjetr nekemi krkuar prej tyre n takimet qkemi pasur me kto autoritete dhe

kemi marr zotimin e tyre se gjithkado t jet n rregull, por megjithat n

praktik gjendja sht krejt ndryshe.

Ndrkoh edhe ardhja npr Serbi

vazhdon t mbetet problem pr

mrgimtart tan. Cilat jan prob-

lemet me t cilat prballen m s

shumti mrgimtart derisa vijn n

Kosov?

Kryesisht kemi t bjm me detyriminpr t dhn mjete materiale qoft nkufij qoft n vende t tjera, por shtnj problem se shumica nga ta nuk edeklarojn, nuk e thon saktsisht.Prndryshe ne iu kemi drejtuar edheautoriteteve ndrkombtare t cilatkan qasje t drejtprdrejt me Serbinq sanksionimet e tilla far kanndodhur edhe vitin e kaluar, n veantidetyrimi pr t pritur shum n radht gjata n kufij t eliminohen dhe qmrgimtarve tan tu krijohetmundsia e lvizjes s lir pa pengesa

dhe pa sanksionim ndaj tyre.

Nga ana tjetr, nj shqetsim tjetr qmrgimtart prmendin sht edhe

pagesa e sigurimit n kufij gjat hyrjesn territorin e Kosovs. A nuk ka qene mundur t eliminohet kjo taks prmrgimtart?

Ne kemi biseduar disa herme autoritetet prgjegjse n Kosov,edhe me Bankn Qendrore t Kosovssi autoritet mbikqyrs, por po ashtu

edhe me Byron Na-cionale t Kartonit tGjelbr. Jandeklaruar q prderisaKosova nuk shtantare e Kartonit tGjelbr ather shte detyrueshme policakufitare e siguris, prshkak se n tkundrtn, automjetetme regjistrim t huajme rastin e hyrjes nKosov do t mbesin

pa po lis t siguris.Ne kemi krkuar aqsa sht n mandatinton q t rishqyrto-hen t gjithamundsit n mnyr

q kjo polis kufitaree siguris t elimino-het ndrkaq t shihenforma t tjera prmest cilave do t mund

t mbuloheshin dmet eventuale qmund t shkaktohen nga ana e autom-

jeteve me regjistrim t huaj n Kosov.Pr fat t keq kjo vazhdon t mbetetedhe m tutje n fuqi. Ne do ti shfry-tzojm t gjitha mundsit n raportme kto institucione t pavarura prgjetjen e nj zgjidhje t knaqshme prt gjith.

Ju si ministr i Diaspors sa vlersoni

se sht Kosova e gatshme ta pres

fluksin e madh t mrgimtarve, nmnyr q ata t kalojn pushime sa

m t mira n Kosov?

Besoj se edhe mrgata jon e kamirkuptimin dhe ne t gjith ktu prgjendjen q sht n Kosov, sht njgjendje q nuk i atakon vetm mrgim-tart por t gjith neve. Ndrkaq nann tjetr ne po prpiqemi q merastin e qndrimit t mrgats son nvendlindje t organizojm aktivitete

nga m t ndryshme, qofshin ato kul-turore, edukative, sportive e t tjera.

N kto aktivitete nj pjes mjaft emadhe e tyre zhvillohet nga vet kri-

juesit e mrgats. Ka qen dhe mbetetnj interes i yni q n kto aktivitete t

paraqiten vlerat e mrgats son. Nann tjetr kto aktivitete tashm kanfilluar, para disa ditsh ka prfunduarkampi i par veror me nxns nga mr-gata ndrsa gjat ktyre ditve ka njmori aktivitetesh t cilat zhvillohenkryesisht pr mrgimtart tan.

A ka ndonj ndryshim t agjends s

aktiviteteve krahasuar me vitet e kalu-

ara. Cilat jan risit e manifestimeve

t sivjetme?

Tash seciln her ka avancim n tgjitha fushat. Ne kemi br prpjekjeq vet interesimin e mrgats son tazbatojm ktu drejtprdrejt. Ka njmori aktivitetesh t cilat do t organi-zohen nga mrgata, ndrkaq Ministriae Diaspors sht kryesisht nmbshtetje t ktyre aktiviteteve qzhvillohen nga vet mrgata. E kemi

par t arsyeshme q opinioni nKosov t njihet drejtprdrejt me vleratq krijohen n mrgat dhe ne si Min-istri e Diaspors jemi t gatshm q prsecilin aktivitet i cili vlersohet ngaana e mrgats me interes pr tushfaqur n Kosov, ather t jemi ndispozicionin e tyre. Dua t besoj se

gjat ktyre aktiviteteve edhe opinionin Kosov, por edhe mrgimtart do tmund t prcjellin nj program qzhvillohet n qendra t ndryshme tKosovs, q pr qllim ka deri dikuedhe vet brezat e rinj kryesisht ata q

jan lindur dhe po rrit en n vende tndryshme t bots q t njihen m prs afrmi me kulturn e vendit torigjins.RADIO KOSOVA

Makolli: Mrgimtart duhett na njoftojn pr problemet

Aprbn lajm kur nj shqiptar i ardhur vetm pak para pak vitesh n Mbretrin eBashkuar, si refugjat (me skaf apo maune), pa ditur t thot as mirmngjesi apokam uri, ka arritur n vetm pak vite t kthehet n modelin e njeriut t suksesshm.

N vetm pak vite ka arritur jo vetm t punsohet apo t punsoj bashkatdhetart e tij , por

t punsoj edhe britanikt...(pa harruar q jan shqiptar). Raste t tilla jan vrtet t

shumta dhe ne do t prpihemi q n do edicion t sjellim modele t tilla, duke besuar se do

t mund t realizojm nj nga dimensionet e misionit ton . Besojm se publikimi i profileve

t tilla, do t jet nj proces sinteze, q do t shndrrohen n nj fanar q ndriojn rrugn e

drit-shkurtrve, atyre q u ka humbur rruga n oborr, dhe q nuk mund t shohin jo m larg

sesa nj der kazinoje apo tavolins s kafeve t strzgjatura, ku bisedat nuk mbarojn as-

njher, sidomos ato pr politikn. Jeni t lutur t na sugjeroni shembuj dhe modele t suk-

sesshm shqiptarsh n Britani. THE ALBANIAN [email protected] Tel: 0208216 9527

U

mim


10/24

qasje www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 10

nGA SAMI ISLAMI

Deri para Lufts s Kosovsdhe para demokraciss Shqipris londineze,

edhe pse njerzit magjistronin dhedoktoronin; kto ngjarje prfun-

donin pa ndonj publicitet tmadh. Mjaftonte q nj komision icaktuar i fakultetit etj. t jeptevendimin se ky apo ai kandidatishte i denj t merrte nj titullakademik; q ishte dika vrtetmeritore. Se pr ata q kryeninthjesht nj fakultet a shkoll tlart, ishte dika aq e rndomt sanuk onte fare pesh.

Dhe ja, koh t reja dhe zakone treja! Me demokracin, u hapShqipria londineze, u liruaKosova! Iku kush iku dhe mbetikush mbeti. Pas lufts n Kosoverdhn ndrkombtart, pr tutreguar shqiptarve, prve tjerash,edhe kulturn dhe t arrituratbotrore! N kto kontingjente (sipjestar t UNMIK-ut) nukmunguan as ndrkombtar ngaBangladeshi, Pakistani Afgan-istani, q kishin sjell edhe pastapr dhmb dhe brusha pr timsuar shqiptart (t Kosovs)se si ti lanin dhmbt! N vendinton hyri kuca dhe maca si thon.Sepse u hap dera

Shqiptart e t dy anve t ku-firit; njra pjes e liruar nga njsitem totalitar komunist , kurse

pjesa tjetr nga sundimi serb, tetshm pr demokraci dhe pr liri,nisn t hapin biznese ndr m tndryshmet. Privatizimi filloi tlulzonte m shum se n asnjvend tjetr!

N mesin e ktyre bizne-seve, u hapn kolegje, univer-sitete private. U hapen aq, sa vetmKosova bri m shum univer-sitete private se krejt Anglia!Mbin universitetet dhe kolegjet sikpurdhat pas shiut, si thon! Taninxnsit e shkollave t mesme,posa diplomonin kishin mundsipr t zgjedhur kolegje ose uni-versitete private sa t donin. Poama me nj kusht: duhej t kishinlek se privatizimi kto i ka.

Paguaje shkolln n dat kesh sukses! Se pas kryerjess ktyre kolegjeve a univer-siteteve, a do t mundnin t gjeninpun apo jo, ishte shtje tjetr.Kolegjet dhe universitetet filluant mbushen me student. N rendt par, n kto universitete ekolegje u regjistruan dhe i kryen,madje morn edhe tituj akademik,qeveritart (ata q nuk kishin kryer

asgj para lufs, po tash u kishteardh uji n mulli, pse t mosshfrytzohej ky rast?!), pastaj de-putett, pastaj fmijt e qeveri-

tarve, biznesmenve, e krejt nfund, ndonj student nga prindrme biznese t vogla

Pr dy-tri vitet e para t pas luftsKosova u mbush me doktora emagjistra t shkencave! S paridoktoruan, si tham, ministrat(se atyre u duhej ti kishin ktatituj, pr t qen t denj t qn-dronin n pozita m t lartashtetrore dhe, natyrisht, tdshmonin se ishin edhe m tditurit !).Pastaj doktoruan osemagjistruan grat e disa minis-trave dhe t deputetve

A, mos t harrojm ttheksojm , se qysh prej pr-fundimit t studimeve t gjener-ats s par, n Kosov hyri nmode edhe nj lloj ceremonie,ku t gjith studentt q i prfun-donin studimet kurorzoheshinme kapua (tradit e ardhur ngaperndimi , sigurisht!). Dhe in-teresant se, q t gjith q regjistro-heshin n kto universitete private, t gjith i kryenin pothuajprnjher s tudimet! Ajo ka nukmund t anashkalohej ishte peri-

udha kohore. Ktu s paku nukshkelej ligji, se pr cilsi u papuna! Nuk ka ngecje ktu, seKosova po prparon mir! Sa hi-

jeshi , kur i sheh gjith kta dok-tor, e doktoresha , magjistr , emagjistresha me kapua ! Tlumt ne q i kemi! Paka se nukdihet se kan nn ata kapua!Nejse.

Me rndsi sht se nepo japim nj imazh shum tmir bots me numrin e intelek-tualve. Kta burra dhe gra pastaj, meq jan t kualifikuar, mundt hyjn n pun, madje pakonkurenc n poste m t larta tinstitucioneve shtetrore tKosovs. Shpesh m ka rn tidgjoj disa deputet e ministra tKuvendit t Kosovs (n veanti),t cilt doktoruan pas lufts nuniversitetet private ose edheshtrore, q me gjuhn q flasin,e q sigurisht sht edhe nj llojbarometri i ngritjeve intelektualet ktyre akademikve, t bjnt vjellsh. Kultura e shprehjes styre nuk e kalon nivelin e nj per-soni me shkoll t mesme! Dhekjo sht ana e vrtet e medaljes!

Po ama kta doktoruan! Ktakan edhe fotografit, si dshmiq shpesh i botojn edhe n media,

pse jo edhe n rrjetet sociale, si nfb, apo twitter me kapua katrorn kok q simboliozojn njerzit engritur . N rangun pak m t

ult jan kolegjet. U hapn ngjith Kosovn aq shumkolegje sa q nuk e di kush tthot sakt se sa jan. Edhe ktu,si n universitete, kriteri ishte sakishe lek dhe sa kishe t njo-hur. Nuk ka raste q dikush ngastudentt t ket prsritur vitin!Se edhe nse ndonj prej profe-sorve do t ngulte kmb pr tmos e kaluar ndonj student, dot kishte efekte t dyanshmenegative; pronari i biznesit nukdo ta lejonte, se do ti rrezikohejatij biznesi, me gjas edhe profe-sorit rroga!

Kta student e studente,kur i sheh duke shkuar n univer-sitete, a kolegje fiton prshtypjense jan duke shkuar sa pr takaluar kohn. M rastisi nj hert jem para nj kolegji n Prishtinn kohn kur studentt shkoninn msim dhe u befasova , se nukpash student me anta. Pothuajt gjith shkonin me duar nxhepa! Derisa po qndroja parakolegjit takoj nj mik timin ngakoha e studimeve tona, shum vjett para lufts. Dhe derisa po bise-

donim pr punn e studimeve, aima priti: E kam nj kusheri timinn kt kolegj.

Nj dit e mora me vetur

dhe e solla deri ktu. Kur u kthevavrejta se e kishte harruar nj fle-tore me shenime n veturn time,t ciln, serdhi me e marr kurr!Nj dit i shoh n internet se egjith gjenerata e kusheririt timkishte dilplomuar! T gjith kishinvu kapua n kok (djem e vajza).Edhe kusheriri im kishte vu ka-puin n kok! T gjith i kishinprfunduar studimet! Ky shtrealiteti i studimeve private edhesot e gjith ditn! Dhe m e keqjasht se ata nesr do t hyjn nvende t ndryshme t puns qkrkohet shum prgjegjsi profe-sionale! Cilsi se jo mahi!

Ky revolucioni i ka-puave, n kohn e ktij tranzi-cioni t tejzgjatur, ka shum tngjar q shpejt, si dshmi pr pr-fundimin edhe t matures, prashkolls s mesme, ( pse jo edhe tshkolls fillore!), t hyjn n modkapuat. Askush nuk mund t nandaloj t knaqemi me suksesettona! Edhe n qoft se, sot pr sot,pr nga cilsia jemi n fund tpusit, bile me kapua jemi tpart!

MODA E KAPUAVE

www.thealbanian.co.uk


11/24

NGA QAZIM SHEHU

Shime pr romai:U kam qe

Mathauze, t au-torit Shped Topollaj

Poeti , shkrimtari, kritiku i talentuarShpend Topollaj, gjithnj e m tepr podshmon se sht n vlugun e nj kri-

jimtarie t suksesshme, me zgjerimin enj game tematike q vjen prherduke marr konture t reja t shfaqjes;njkohsisht ai sht nga ata t rrallshkrimtar q manifeston nj narraciont mbushur me bulza jete dhe i prketdetyrimisht imponimit t natyrshm

pr ta uar deri n fund.Ky mendim msht krijuar q hert, po mù prfor-cua teksa lexova romanin e tij t fundit,nj roman biografik, t cilin mù desht mos e lshoj nga dora prej magjiss rrefimit dhe stilit elegant, ku ishtethn ajo q duhej e asgj m tepr.Kjo tregon se kur shkrimtari e njehmir lndn dhe ka pasionin pr ta tra-

jtuar at brenda fuqis s vet krijuese ,larg do mode apo poze, vepra t tilladalin mir dhe t gzojn e duhen vnre, duhen rekomanduar n kt tollovileximesh.

Romani q po paraqesim shtmbshtetur n nj figur, Ahmet ekaj,malsor nga Shipshani i Tropojs, i cilisht nj nga heronjt e Rezistencskundr fashizmit, nj nga lufttart eliris, q e pagoi kt rezistenc nkampet famkeqe t nazizmit dhe qvetm fati e shptoi gjall. Edhe psekan kaluar disa dekada nga ajo koh,

edhe pse jan shkruar pr kt temnga shkrimtar t till si,Erih MariaRemark, romani n fjal paraqet njdshmi t re, paraqet nj kolor t riartistik, larg do ngjashmrie brendangjashmris s tmerrit dhe t lojs s

prgjakshme, makabre q kreu nazizmimbi njerzit. N kt kuptim romani iShpendit e sjell pa droje, me freski,skenn e prgjakshme t fashizmit ngjith udit e saja ngjethse,dhe pa-suron kt tem me nj nerv t ri artis-tik.

I gjith romani, vn n vetn par,nga rrfimi i Ahmet ekajt-na dsh-mon at luft t prhershme q bnkta njerz kundr pushtimit dhe push-

timeve, dke mbajtur t gjall iden eliris dhe t shpress, dashurin prnjerzit dhe jetn, besimin se nj eardhme m e mir do t vinte pas zh-dukjes s kolers fashiste.Kjo ide, q

jepet n indet e nj narracioni t tej -dukshm e t ngroht, universalizohetn do koh dhe merr kuptime t sen-tencave filozofike , kur sht fjala prt prballur t keqen, mungesn e liris, pr t mos toleruar dhunn. Kshtuideja aktualizohet dhe merr konota-cione shprehse , jasht do modi-fikimi, brenda natyrshmris svet.Kjo ide t bn krenar se ajo silletedhe si trashgimi nga brezat paraard-hs, nga ata prindr me moral t forte me dashuri t pafundme pr familjendhe fisin, pr njerzit n trsi, qkishin instiktin e kohs dhe tndrgjegjshm manifestuan urtsi n

prballjen e sfidave t saj. Pr kt ndi-

het krenar edhe i biri i Ahmetit, Faslliekaj, avokat i nderuar.Kjo krenarimerr vlera t shumfishta sot,kur gjith-nj na duhet tì rikthehemi s kaluars

pr t par vlerat e saj m t bukura, saher tronditen vlerat e sotme. Edhekt ide e realizon bukur romani i Sh-

pend Topollajt, gjithnj duke i qn-druar besnik nj kompozicioni t

ngjeshur, n largim ndaj pjesve tteprta.N letrsin shqiptare shtshkruar pr temn e tmerreve tefashizmit nga Petro Marko, apo ndonjautor tjetr. Petro Marko e ka pas mt leht pr t shkruar, sepse i ka pr-

jetuar vet, ndrsa Shpend Topollaj kapasur vshtirsi, por duke pas imagji-natn e shkrimtarit ,dashurin prtemn , nj material t bollshm ln-dor, ai ka arritur ta nnshtroj kttem n kufijt e nj natyrshmrie t

besueshme, duke na dhn gjith aut-encitet traditat zakonet n Malsin eGjakovs, marrdhniet fisnore, di-alogjet dhe mendsit e njerzve nkoh, sjelljet e tyre, veprimet q kodi-fikohen e marrin vler prej nj rryme

qindravjeare, rastsit fatlumtura pasnj tmerri t gjat q provokohet ngavdekja q t rri mbi krye, rastsit qsjellin gjmn dhe t papritua t tjera

her t kndshme e her t paknd-shme.

Romani i Shpend Topollajt e sjell fig-urn e Ahmet ekajt n disa plane, sinjeri i nj krahine t caktuar, Ship-shanit, i lindur nnj mjedis ku njihet

burrria, besa, maturia, kujdesi prnjerzit e familjes dhe respekti tradi-

cional i malsorit ton pr gjithnjerzit t cilt n roman prmendenme emra reale dhe t profilizuar brendanatyrs s tyre;si njeri q i bashkohetrezistencs pr liri dhe provon rreziqet pafundme n prpjekjet pr ta real-izuar kt liri, athere kur zymtia elufts nuk jepte shpres; si nj njeri q

provoi tmerrin e Mathauzenit, tmerr qprshkruhet n faqet m t gjra t ro-manit.

Tentativa e shkrimtarit pr t dhn di-mensionet e jets njerzore n rrethanat disfavorshme, nuk sht e pasukse-shme, prkundrazi n kt prpjekje t

prshkrimit ravijzohet bukur portreti injeriut q nuk e humbi kurr kurajon,

as shpresn dhe qndroi ballhaptprball vshtirsive t panumrta qlejonte kjo luft mizore dhe ab-surde.N faqet e romanit t Remarkut

pr kampet shfarossejepen me dhjetra skena ngatmerri,dhuna, poshtrimi injeriut dhe denatyrimi i njforce t verbr t bishsnaziste. Ky roman shtShkndija e jets, t cilinnj mas e madhe lexue-sish e njeh mir. Por per-sonazhi Ahmet ekj sjell

pamje t cilt nuk jan tnjohura ose plotsojn njtipologji t krimit. Ato

pamje dhe raste tmakabritetit nazist pr tcilat fantazia m e shfren-uar do lodhej duke i prod-huar.Dhe n t gjith ktspikat dashuria pr jetn,sakrifica dhe vetsakri-fikimi i shqiptarit i, cili u

masakrua n vend t po-lakut ,megjithse ishte m ifort se ai, pse ai,polakukishte nj familje q e

priste. Vitet do bjnttyren dhe i biri ,Faslliu ,doshkoj nj dit n muzeunMathauzen, e atje, tek tytae pushks n skulpturn e

partizanit shqiptar ai do tgjej nj lule, para se tavendoste ai. Ishte djali i

polakut q vinte do vit atydhe vendoste kt lule nshenj mirnjohje ndajshqiptarit trim q u sakri-fikua pr baban e tij.Rastet tilla jo vetm jan poet-

ike -dramatike,po ato japinnnshtresn e nj ideje tmadhe sublime:popujt ,njerzit, jan njsoj, hu-manizmi dhe sakrificasht sa e lasht aq e re, ajosht filli i art q i lidhnjerzit, ndrsa jan ide-ologjit dhe klanetmashtruese oligarkike q i

prodhojn ato si mashtrim i verbrt qi hedh popujt n luft kundr njritjetrit.Ahmet ekaj nuk u b dshmi-tar i ksaj, u b i biri, Faslliu, po kjo emadhron edhe m shum at sakrificsublime t lufttarit t liris.Romani iShpend Topollajt e sjell figurneAhmet ekajt n rrethana t ndryshme;shptimi nga ky kamp famkeq,i ngjetnj balade popullore, nga ato baladattip t popullit q kan t bjn me rik-thimin e njerzve q nuk priten m, asshpresohen se do vijn.

Kthimi i Ahmetit n shtpi, ku nuk enjohin fmijt e vegjl t cilt ai nuk injohu, i ngjan pikrisht balads popul-lore, i ngjan atyre rasteve t jashtza-konshme t jets n rrethana mizore kuhumbet do shpres. Po ja q kshtundodh, sepse nj dit do t ndodh me bukura, m e mira pr njerzit e mire,rezistent ndaj s keqes s prbotshme.Jeta do mbjell filizat e saj mbi gr-madhat e shkatrrimit, jeta n raportme vdekjen, terrorin sht e pashkatr-rueshme.sht nj nga momentet m

t bukura ,m emocionuese, kthimi iAhmet ekajt n shtpi. Po ajo shtpie dashur, po ai burim po ajo rrug, ato

gardhe dhe ato kopshte. Dhe zri injerzve t tij t dashur ,njerzit qthirren.sht nj rikthim n jet, pasi

jan kaprcyer tmerret dhe rratht eferrit q ngushtoi jetn deri n zhdukje.Poetika e prshkrimit t autorit arrinkulmin, natyrshmria jepet sikur autorit jet pjesmarrs i ksaj skene.Ajosht forca e jets t ciln autori embart si nj frymzim i prhershm nfaqet eromanit dhe ka fuqin imagjina-tive ta prshkrua pa asnj artific.Di-mensioni i figurs s Ahmet ekajtsht nj dimension tejet human, di-mensioni i njeriut, burrit malsor imbruajtur me virtyte, gjendur shpeshn rrethana ekzistenciale, po kurr itrusur para tyre, sht dimensioni injeriut q kurdoher ka br mir edhe

pse e kishte n dor t bnte tkundrtn, kujtojm rastin kur ai ishte

xhandar n Puk dhe nuk edekonspiroifshatarin q kishte nj arm, apo rastet tjera nga jeta e vet.Dhe n kt pr-shkrim t tij ,t mirat q ai ka br n

jet vijn dhe shprblehen prmesrastsive t bukura, nga njerz tmir.Ky mesazh ndoshta vrteton njt vrtet hyjnore, po m s shumtiedhe nj praktik t jets apo nj sen-tenc se e mira gjen t mirn.

Me romanin e vet, Shpend Topollajrreh nj tem q pakkush e ka trajtuar,

j tem t largt, t rrahur nga letrsiaeuropiane dhe nga letrsia doku-mentare, po merita e tij sht se duke

kapur nj jet njerzore n rolin e pro-tagonistit t lufttarit t liris,ai e plot-son kt tem, madhron kuptimin esaj, e sjell gjith lndn jo thjesht si nj

prshkrim kujtimesh, sado t bukuraqofshin, po m shum n ide, t cilatmbeten t freskta dhe aktuale.Pasi elexon me nj frym romanin t mbetetn mendje figura e ktij malsoritrim,t urt bujar, me nj prkushtim tmadh ndaj familjes dhe shokve dhendaj atdheut dhe liris. Duke eshkputur nga rrethanat konkrete pr tasjell at n prafrimin e nj person-azhi letrar, mund t themi se si person-azh letrar ai mbetet tepr i realizuar,kthehet n nj vler prfaqsuese tgjith atyre njerzve t mire, t ciltnuk kursyen asgj pr nder e dinjitet,t cilt sakrifikuan do gj dhe treguantrimri t pashoqe n aspiratat e tyrenjerzore duke materializuar n karak-terin e tyre vlerat m t mira t shqip-tarit.Vet prshkrimi n vet t par ,

jo vetm q e bn m binds romanin -nj mnyr rrfimtare q afron distan-cat shpirtrore-,po ai kohn dheindividin i kalon sa her n planet enjri tjetrit, duke e nnvizuar iden sedo koh sado e verbr dhe e

paarsyshme q mund t jet-ajo kurrnuk mund ta shnoj veten pa vullnetine njerzve q shnojn at.Dhe fat-mirsisht ,vullneti i njerzve n Luftne Dyt Botrore q shnuan sakrificatdhe prpjekjet pr liri , qe m i madh sevullneti i atyre q dshironin t

kundrtn.Prandaj dhe triumfoi liria.

FIGURA E AHMET ZENEL EKAJDSHMI E VUAJTJES DHE KRENARIS

speciale www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 11


12/24

I F C F

www.ifcf.co.uk [email protected]


13/24

I F C F30 Minerva Road,

London,NW10 6HJ

www.ifcf.co.uk [email protected]


14/24

opinion www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 14

nGA ALBIn KURTI

Salla e Kuvendit t Kosovs shtme dysheme t pjerrt sikursesalla e teatrit apo kinemas.

Mund t gjenden edhe ngjashmri ttjera me teatrin a kineman, mirpo jo

pa i ofenduar teatrin e kineman, andajle ta lm qmtimin e ksaj analogjie.Ose, m mir, le ta vazhdojm edhevetm n nj element tjetr: para hyrjesn salln ku mbahen seancat plenarendodhet bufeja ashtu sikurse edhe teteatri e kinemaja.

Pr ta br gjith kt situatedhe m interesante, salla e Kuvenditt Kosovs e ka edhe nj bufe tjetratje lart n daljen nga salla. Ksisoj,

salla e Kuvendit t Kosovs ndodhetn sandui midis dy bufeve, njraposht n hyrje dhe tjetra sipr tekdalja. Prderisa n teatr e kinema

bufeja sht e mbushur me njerzit qpresin t hyjn n sall pr t parshfaqjen a filmin, nuk sht aspakkshtu n rastin e bufeve t Kuvenditt Kosovs. Aty, m par mund tthuhet q deputett presin n sall

pikrisht para se t shkojn n bufe.Nuk mund t shpjegohet

ndryshe fakti se jan aq t shumt ataprfaqsues t popullit q kalojn mshum koh n bufe sesa n sall kumbahet mbledhja. N kt mnyr,salla funksionon si linj transitoremidis dy bufeve. Bufet jan stacionetndrkaq salla sht infrastruktura q ilidh ato. Vendi i deputetit sht n sall

porse Kuvendi sht n bufe. E thnndryshe, nuk sht bufeja n Kuvend

por Kuvendi sht n bufe.

Por, jo vetm kaq. Bufejasht edhe e vrteta e Kuvendit. Ntavolinat e bufes shihen s bashku de-

putett e pozits e qeveritart, nnjrn an, me deputett konstruktivt opozits, n po t njjtn an. Pinkafe e ndrrojn llafe diku nj menj, diku nj me dy a dy me nj, e dikudy me dy apo edhe m shum se kaq.

N sall ulset e pozits dhe opozitsjan fizikisht t ndara prej njra-tjetrs,mirpo jo edhe n bufe. Kafeja sht

preteksti i prsosur formal q t zh-duksh kufirin q ndan pozitn meopozitn, e cila kshtu bhet opozitkonstruktive.

(Ky konstruktivitet opozitar

sht konstruktivitet ndaj destruk-tivitetit qeveritar, gj q sigurisht sesht destruktive.) far flitet njmend

aty? Cilat jan fjalt qprzihen me avullin ekafes dhe maskohennga gjestet e kapjes sfilxhanit apo hedhjes ssheqerit n t? Ndoshtaflasin pr projektligjet q

po diskutohen nseanc? Ndoshta debato-

jn pr mot ivet dhe pa-sojat, vrtetsin,drejtsin a dobin eligjbrjeve t asaj dite?

Jo, natyrisht se jo.Llafet e bufeve tregojn q

shumica e prfaqsuesve t popullitjan krejt pak poli tikan e aq shumbiznesmen. Zaten, nuk sht e rast-sishme q koalicionet pr qeverisjemidis subjekteve nisin si koalicioneekonomike e financiare t interesave tngushta dhe jopublike pr tu formal-izuar e kurorzuar vetm m pas n

politik dhe publikisht.

E, megjithat, deputett eKuvendit dhe t bufeve, t bufeve dhet Kuvendit, duket se ndodhen prher

para zgjedhjeve. Nuk sht shtja samund t zgjedhin, por q duhet t zg-

jedhin. Ata vendosen vazhdimisht para

zgjedhjeve q duhet t bjn e t cilatnuk i zgjedhin. Mund t zgjedhin porse

jo nse duan t zgjedhin. Mbase kjo dot mund t funksiononte si prkufizim

pr vet konsumerizmin. Deputett nKosov nuk marrin vendime

por przgjedhin oferta. Kjo do t thotse ata nuk jan politikan por kon-sumator. Przgjedhin cilin amenda-ment e votojn, n cilin grup miqsiea komisioni parlamentar marrin pjes,cilin kandidat pr kt bord agjencieapo at ndrmarrje e favorizuan. K-sisoj, ata ndrtojn identitet t tyre

prmes akumulimit t zgjedhjeve qbjn por q sjan vendime polit ike.Fundja, sot edhe liria sht e depoli-tizuar: ajo sht kufizuar te liria elvizjes s mallrave dhe t njerzve,madje mu me kt renditje e prioritet.

Me gjas fjala e cila dgjo-het m s shpeshti n ato bufe shtfjala shef. sht e mahnitshme qysh aqshum deputet e qeveritar e thrrasinnjri-tjetrin shef, shrbehen me fjalnshef ather kur i adresohen njri-tjetrit. Pra, shef i thot njri e me shefia kthen tjetri.

Edhe fjala angleze chiefedhe ajo boss n gjuhn shqipe prk-thehen njsoj: shef. N anglisht chiefsht chief of a tribe, pra i pari i fisitapo bajraktari. Ndrkaq, boss shtboss of a company, pra, pronar a

menaxher i nj ndrmarrjeje. N ktkontekst mund t thuhet q gjuha e sh-

palos qenien, se ajo e zbulon tvrtetn e politiks kosovare ku skemi

kryetar (demokratik) por shef (fisi abiznesi).

Shum qytetar ankohen psenga komuna a rajoni i tyre ska de-

putet ose ka pak deputet. Prvesesht shum m e rndsishme se fardeputetsh jan ata sesa prej nga vijn,thelbsore sht se nga far shtresashshoqrore vijn deputett p.sh. tvarfrit sjan fare t prfaqsuar kurseklasa e mesme sht pak e prfaqsuarn Kuvendin e Kosovs. E dim q

paga minimale n Kosov sht 175euro (pr pakicn e popullsis q kanfatin t jen t punsuar). Sipas rapor-tit t fundit t Banks Botrore nKosov del q 80% e popullsis son

jetojn me m pak se 114 euro nmuaj, q do t thot se jetesa e 80% tqytetarve t Kosovs nuk mundso-het as nga 2/3 e pags minimale! Ktanjerz nuk e kan asnj deputet, as nKuvend e as n bufe, ama bash asnjdeputet. Klasa shoqrore dhe jo ko-muna a rajoni jan pakrahasimisht mthelbsore pr prfaqsimin.

Prirja aktuale pr ta mirm-bajtur procedurn demokratike nKosov sht simptom se demokrac-in sarrin ta gjesh kund n Kosov

prvese (eventualisht) n procedur.Ndoshta pr shkak se procedura shtajo q duket? Ndoshta. Mirpo, nse

prpiqesh ta shptosh demokracinvese n procedur ather kjo sht

vet procedura e mbytjes pr-fundimtare t demokracis.

nGA JAKUP KRASnIQI

Kto dit n mediet shqiptaresht rikthyer tema e luftslirimtare, e cila solli lirin e

Kosovs, kulmuar me shpalljen ePavarsis s saj m 17 shkurt 2008.Ky rikthim vjen uditrisht tendenciozderi n skajshmri me qllimin e vetm

dinigr imin e njerzve t gjall e t

vdekur. Un nuk do t merrem me atoq thuhen pr t gjallt, pasi ata i kanmundsit t deklarohen vet. Un dot flas at q duhet folur n rrethana ttilla me abuzuesit e fjalss lir, dukerikujtuar at q ka folur dhe ka dashur

pr lirin ton, pr jetn ton dhe prardhmrin ton vet Adem Jashari.

Fundja, mua kurr nuk do t m kishteshkuar mendja se n Kosov ka ndonji arsimuar i mirfillt i edukuar nfrymn moderne apo tradicionale kom-

btare, q pr flijimin e Adem Jasharitdhe familjes s tij t flas me nj gjuh

barbare, aspak njerzore, si bri in-telektuali e shkrimtari i vetquajturA.I. n nj t prditshme (elektronike),m konkretisht, m 18 korrik (gazetaExpress). Por kjo nuk sht m e rndaapo m e dhimbshmja!

M e rnd dhe m e dhimbshme, me paprballueshme dhe q shahet dotsht tendenca q ky intelektual dheshkrimtar ta amnistoj krimin m trnd t mundshm t makineris n-

jerzore t Millosheviit! Ta amnistojkrejt at makineri kriminale, bashkme kriminelt e saj e faji ti mvishetAdem Jasharit, pr t cilin familja ishtegjja m e shtrenjt e mundshme nkt bot! Dhe nj hakmarrje t tillAdem Jashari nuk do ta ndrmerrte

mbi asnj familje t bots, pa marrparasysh prkatsin etnike. Dhe ktnuk mund ta dij askush m mir sesaun. Sepse i kam t freskta dhesmund t harrohen dot si krkesa ime

e sinqert br mikut e bashklufttaritAdem Jashari q t qndronte, t orga-nizonte, s kndejmi edhe t jetonte sam larg familjes si dhe prgjigjen qkam marr ndaj nj krkese t till ngaai. Nj prgjigje t till mund ta jeptevetm nj njeri me tipare tepr tveanta. Adem Jashari ishte me iden-titet t veant! I veant ishte si pratdhedashuri, ashtu edhe pr guximinnjerzor. Ndoshta faji i tij i vetm ishtese m shum se jetn n robri e dontevdekjen pr liri. Dhe kt nuk e kamdgjuar e as lexuar ta mohojn asmendjet m t ndritura t Evrops nveprat e tyre kapitale pr dashurin pr

jetn, lirin dhe atdhedashurin.

Sdo t ngurroja ta kuptoja edhe in-telektualin e shkritmarin A. I., sikurkjo (masakra ndaj familjes Jashari) t

ishte masakra e par dhe e vetmja apoe fundit serbe n Kosov, brenda njviti lufte tepr t pabarabart. Do takuptoja intelektualin monstr eshkrimtarin snob dhe kdo tjetr, qsht i paknaqur me heronjt egjall (un nuk besoj n heronjt egjall), me komandantt e lufts e t

pas lufts. Por pr t rnt pr liri edemokraci krkohet nderim, nderim s

paku edhe pa fjal miradije. T rntnuk mund tu prgjigjen monstrve,kujdestarve denigrues t kryevlersnjerzore flijuesve pr liri.

Po kujt po i flas?

Kjo q them vlen pr intelektualinnjeri, shkrimtarin e vrtet dhe kjo nukvlen pr prodhimin njerzor prej mon-stre. Pasi vetm nga ky dyzim lindinnjerz me deformime fizike e mendoresi n rastin ton, me intelektualindhe shkritmarin A. I.?! Vrtet nukkam sesi ta di, prej nga dhe pse ky sojintelektuali e shkrimtari shqip-tarve m shum ua preferon jetn nnt ashtuaujaturn Serbo-Jugosllavi, e

cila brenda nj viti lufte ka kryerdhjetra masakra, madje edhe mbifamiljet q nuk e kan br asnj rezis-tenc.

O intelektual dhe shkrimtar i shpi-fur, n Kosov kan ndodhur pa fundmasakra, mbi 13 mij njerz nuk jeto-

jn m! Pa folur pr dmet tjera q nukmund t llogariten e as t konvertohenn euro. A e di ky intelektual eshkrimtar, sa familje shqiptare kanhumbur m t dashurit e tyre, t tgjitha moshave edhe pa e br asnjrezistenc, bile edhe ather kur i kan

besuar makineris se Milloshit.Familje t tilla ka kudo dhe ngado nKosov, por intelektualit dhe

shkrimtarit, le ta themi, ton kjonuk i bn asnj prshtypje.

N fund, do t doja ti diskutoja mekt monstr jo duke e pandehur si in-telektual, shkrimtar, analist,qytetar dhe t arsimuar t Prisht-ins se un, qytetari i ksaj toke, ndje-hem i fyer, jashtzakonisht i fyer q njmendje e vetquajtur prdhos krye-heronjt e lufts lirimtare. Fundja assht racizm intelektual ky, i pash-

pejguar as nga shkenca ps ikanalitikefrojdiane apo jungiane pr nj nivel ttill shkencor vlersues pr legjen-darin Adem Jashari? Ishin masakrat e

Drenics, t Gjhakovs, t Rahovecit,t Therands, t Pejs , t Reakut etj.,etj., ato q e binden do shqiptar liri-dashs se nuk mund t jetohej apo

bashkjetohej me nj shtet q i vristen mnyrn m mizore qytetart evet, i dhunonin grat shqiptare pr t

prdhosur nderin dhe moralin e kom-bit, madje pr kt u bindn edheSHBA-t dhe BE-ja dhe e gjith botademokratike. Bota u bind, por ja qshqiptart nuk po binden, prkundrazi

gjarpri vazhdon t helmoj plagt eshum familjeve shqiptare.

A thua, a mund t gjindet n Evropn evlerave kulturore evropiane nj in-telektual monstr q do t merrte gux-imin pr t prdhosur heroin kombtarAdem Jashari si dhe luftn ton lir-imtare. Jo, kt smund ta bj askushq posedon ca vlera civilizuese, ngam elementaret. Evropa Perndimore,

jo, nuk e njeh kt gjuh , s paku jonga koha qkur u vendosn themelet eBE-s. Nuk besoj, q kjo form ban-diteske e komunikimit do ti ketshkuar ndrmend ndonj intelektualievropian. Nuk besoj, q kjo form kaf-shore e komunikimit kalemor do ti

kt shkuar ndrmend ndonj intelek-tuali evropian. Un po bindm pr tsaten her se pushka vret vetm njher, ndrsa penda n dorn e in-telektualit monstr vret prtej pushkse pas pushks. Ksaj populli do tithoshte:Mos e vet se tregon vet.Vrtet si n komunikimet gojora apot shkruara secili shprfaq, fytyrn evet, karakterin e vet, shpirtin apo pashpirtin e vet t deformuar. Sigurishtq intelektuali nuk vret as me pushk eas m fjal. Bisha vret sa her q i ipetrasti. Intelektualit monstr i shtdhn rasti!!!

KRIMI I MONSTRSINTELEKTUALE

Prfaqsimi n sandui


15/24


16/24

nGA ROZI THEOHARI

Kur po uleshim ngadal n aero-

portin Heathrow t Londrs,ndaj t gdhir, n gjith gjats-

in e krahut t djatht t aeroplanit ureflektua nj ngjyr roz e ndritshme.Ishin rrezet e para t diellit t vaktvjeshtak, pas nj udhtimi t lodhshmnpr natn e gjat atlantike. Pastaj dogj u mbulua nga mjegulla e dendurdhe nj shi i imt e I mrzitshm nadha mirseardhjen n tokn e anglo-saksonve. T vizitoni Londrn,

qytetin metropolit, i vjetr e i ri n tnjjtn koh, t gjitha shqisat dhe truri

juaj kthehen n nj aparat t madhregjistrimi. Ju ecni tr emocion nrrugt ku ka shkelur Shekspiri, Dikensidhe urcilli. Ju mahniteni q ngastolit e kurors mbretrore, tekndrtesat gotike e stilesh t tjera mod-erne, statujat, teatrot, muzeumet emdha etj.

Deri tek zhurma e rrmuja errugve t ngushtuara nga rryma pafund e makinave dhe e autobuzve tkuq dykatsh. E kundrta ndodh kurhyn n Oksford mbas nj udhtimigadi dy orsh, me autobus nga Londra.Befasohesh nga nj qetsi qiellore e tduket sikur ke hipur n makinn e

kohs e ke shkuar dhjetra shekujprapa. Nj ndiesi t t ill e pata qyshort e para t mbrritjes n Oksford,

pr t vizituar famil jen e vajzs simeaty. Qyteti mban vuln e ndrtesave tvjetra madhshtore t stilit gotik, tvendosura n nj rregullshmri tngurt gjeometrike duke krijuarimazhin e nj amfiteatri gjigand.

Historia e qytetit t Oks-fordit fillon n vitin 700 me legjendne nj princeshe saksone e cila, pr tshptuar nga mbreti lakmiqar, erdhi e ufsheh n nj pyll ku dhe ndrtoi njmanastir. Nj komunitet i vogl filloit rritet jasht dyerve t manastirit dheqyteti filloi t marr form e gjallri,me kishat, tregun, banjat, shtitoret dhemuret rrethuese q jan ende edhe sot.

Por ky qytet i vogl anglez ub i famshm qysh n shekullin e dym-bdhjet kur u ndrtua universiteti ipar n bot n gjuhn anglisht. Gjatshekujve q pasuan, deri n kohn esotme, nuk rreshtn s ndrtuarikolegje e biblioteka, qendra krki-more-shkencore e muzeume etj. ngam t dgjuarat e m t krkuarat n

bot. Sot numrohen r reth 39 kolegjeq i kan ndrtuar mbretrit, bishopet ekishave dhe pasanikt. Ndrtesat estilit gotik quhen ndrtesa t artasepse jan ndrtuar nga gur t skalisurt verdh e t fort q i rezistojnerozionit dhe kohs. Pothuajse t gjithandrtesat ngrihen n form kshtjellashmasive oktagonalesh, kupolash dhe

kullash me bedena ose me maja tmprehta, sipr t cilave qndrojn,sikur ndrrojn, kambana, sahat trrumbullakt, zogj metalike, shtiza e

shigjeta fluturuese. T gjithakto mrekulli pata fatin tiadmiroj ditve t ngrohta tshtatorit duke ecur me

vshtirsi rrugve me kall-drm, e shoqruar nganjerzit e mi.

Dhndrri im gjer-man, doktor I shkencave estudiues n nj nga kolegjete qytetit, gjat nj shtitjeje,m prezantoi me disa kolege profesor, dy-tre prej tyreemra t dgjuar n gjith

botn. Sigurisht, n kto sit-uata, njeriu e ndien vehten

pak ngusht, mundohet tizgjedh e tI mendoj mirfjaltDhe ja tek afrohete prezantohet ajo, e thjeshta,e mira, buzqeshura,shkenctarja shqiptare Mi-

gena Bregu, e cila ma shtonm tepr hutimin, por dhegzimin. E prqafova si tishim njohur prej kohsh, emora mnjan e I fola me zt lart, Cila qenka kjo

bashkatdhetarja ime q Ipaska buzqeshur fati kaqshum?

KORA - QYTETI I SAJ

sht Migena. Dhe, si njkorare, ska si t mos jet egjat, elegante, me nj fytyrtrheqse, dy sy gshtenj tmdhenj, t gjall e tlvizshm. Ndrsa flet ttrheqin vmendjen

buzqeshja q nuk i ndahetnga fytyra dhe anglishtja esaj me nj akcent t ad-mirueshm. Ecim me Mi-genn rrugve t Oksforditq glojn nga biikletat, zrat dhethirrjet e gzueshme t mijra studen-tve ardhur nga gjith bota.

Pyetjeve t mia t njpas-njshme vajza korare u prgjigjet memodesti ose ndonjher ndrron bisedduke m treguar ndonj kuriozitet ngaqyteti enigmatik i kolegjeve. Ajo ndalhapat para nj dyqani t vjetr membishkrimin, Dyqani i Lizs. shtfjala pr, Lizn n Botn e udiravethot ajo. Autori i Lizs, Lewis Carroll,ka qen matematicien dhe tregtar i

dgjuar n Oksford. Ngjarjet e libritzhvillohen rreth e rrotull Oksfordit. Nkt dyqan Liza ka psonisur

Ajo kujtoi dika nga fmi-jria e saj. Isha vajz e urt, thot, pake mbyllur, por me nj dshir e kuri-ozitet pr t msuar. E mbaj mend qfillimin e shkolls e prita me emociont madh; abetaren e aritmetikn imbaja tek koka e krevatit, jav prparase t fillonte shkolla. Shkolln e fillovame nj etje pr t msuar do gj. Qn klasn e par isha e vendosur pr tdal e para e klass, pasi doja t mer-rnja pjes n mbrmjet e nxnsve tdalluar t Kors, sepse aty jepeshinlodrat m t mira q gjendeshin nShqipri. Madje, me naivitetin e fmi-

js, e mbaj mend se ndonse pr trevjet me rradh dola e para e klass, m-suesja nuk m propozoi pr mbrmjene t dalluarve.

E zhgnjyer, kur e pyetamsuesen cila qe arsyeja, ajo mu

prgjigj se prindrit e mi nuk ishinpuntor. Si fmij 9-vjear q isha,u ktheva n shtpi duke qar dhe e in-dinjuar u thash prindrve se ishte fajii tyre q mua sm drgonin nmbrmjet festive sepse ata nuk ishinpuntore, praspunonin sa duhet!

Ky incident ishte prballimiim i par me doktrinn proletare, kur

pr her t par mu spjeguan diferen-cat klasore. Prindrit e Migens jovetm q ishin intelektual, Bahriu,

babai, inxhinier topograf n minierdhe e ma, Valentina, inxhiniere py-

jesh, por familja e tyre ishte prfshirtragjikisht n vorbulln e lufts sklasave. Qysh prej atij momenti Mi-gens iu b e qart se do ti duhej t

prpiqej t arrinte rezultatet m t lartaakademike pr t kompensuarmungesn e biografis s mir poli-tike. N nj far mnyre ky u b dhesynimi i saj n jet. Qysh n shkollnfillore ajo mori pjes n olimpiadat ematematiks e n konkurset e letrsis,q organizoheshin nga Shtpia e pio-nierit.

Me fillimin e shkolls tetv-jeare dhe studimin e anglishtes sigjuh t dyt, Migens iu hapn dyert

e bibliotekave pr leximin e letrsiss huaj. Dalngadal filloi edhe am-bicja pr studimet jasht shtet it n tardhmen. Dshir q i kishte rrnjt n

etjen e madhe t t rinjve shqiptar prt njohur botn e huaj, pr t pasur ateksperienc q ishte kthyer n ndrr,

pr shkak t mohimit.Kur fillova shkolln e

mesme, thot ajo, i vura vehtes si ql-lim q ta mbaroja gjimnazin meMedalje t art pasi kisha msuar seqeveria jepte bursa pr studime jashtshtetit, pr kta nxns. Gjat katrviteve t gjimnazit studiova me km-

bngulje jo vetm pr marrjen e notavedhjeta n t gjitha lndt, por edhe pr

pjesmarrjen n olimpiadat e rrethit, t

kimis e biologjis, pasi nj ngakriteret e marrjes s medaljes s aritishte dhe fitimi i nj mimi kombtarn olimpiadat. Isha me fat q n gjim-nazin Raqi Qirinxhi n Kor,kishim disa pedagog t cilt ishin t

predispozuar pr t krijuar kurse tavancuara jasht klase, pr t inkura-

juar nxnsit q kishin interes pr tecur m prpara se programet n tek-stet shkollore. Me ndihmn cilsore qmora nga msuesit arrita q, n vitin1993, t fitoja Olimpiadn Kombtaret Biologjis, si dhe Medalje ari, q

jepej nga Ministria e Arsimit.Mbas gzimit dhe festimit

n familje t plotsimit t ndrrs ssaj, pasoi zhgnjimi, kur Migena

msoi se qeveria shqiptare nuk jeptebursa pr jasht shtetit. E vetmjamundsi ishin disa bursa nga qeveriaegjiptiane pr t studiuar n nj Uni-

versitet Fetar, dika q sprputhej measpiratat q vajza i kishte vn vetes.

Ather ajo e kuptoi e u bindse duhej t prpiqej vet pr t fituar t

drejtn e studimit jasht. Ajo filloiFakultetin Juridik n Tiran e ndrkoh

prpiqej t merrte informacion prstudimet universitare n Britani,dshir q e kish pr arsye t lidhjesme gjuhn e letrsin angleze. Fat-mirsisht pr at koh, me revolu-cionin demokratik, sapo kishin filluart hynin informacioni, shtypi dhegazetat e huaja. Migens i ra n dornj broshur me informacion prstudimet n Europen Perndimore dhefilloi tiu shkruaje institucioneve di-rekt, pr t krkuar m shum infor-macion.

Ktu filloi dhe maratona njvjeare e aplikimit pr n universitetet

britanike. Nuk ishte e leht; vshtirsia

qndronte se korrespondenca duhejbr prmes letrave, interneti as qnjihej n Shqipri, dhe informacioniishte shum i kufizuar. Kur m erd-hn rezultatet e pranimit nga tri uni-versitete britanike, thot ajo, me tvrtet, m dukej e pabesueshme.Zgjodha Universitetin Heriot-Watt nEdinburg pr degn Mikrobiologji.Kisha lexuar pr kryeqytetin e Skocisq ishteshum i bukur prandaj nuk hezitova tzgjidhja Edinburgun. Zgjodha mikro-

bilogjin si degn q do t m jeptemund sin pr t eksploruar zhvil-limet e fundit n shkencat biologjike.

EDInBURGU

Pranimi n kt universitet ishte vetmhapi i par i realizimit t ndrrs s Mi-genes, mbasi egzistonte vshtirsia esigurimit t burimeve financiare. Bri-tania, nga vendet e Europs Perndi-more, ka taksat m t shtrenjtauniversitare. Migena filloi kontaktiminme fondacionet shqiptare kryesishtfondacionin Soros n Tiran, si dhe mefondacione t tjera n Britani. Filliminuk qe shum premtues, thot ajo, dhei dukej se pr munges fondesh do tahumbiste kt shans.

Gjithsesi me grantet e fon-dacioneve si dhe me ndihmen finan-ciare t familjes, ajo arriti t mbulojfinancimin pr vitin e par. Synimiim ishte sa t filloja universitetin, thot

ajo. Por m von i kisha vn qllimvetes q t arrija rezultate t lartaakademike e ti krkoja universitetitndonj burs nderi. Por pas gjith k-tyre prpjekjeve, pengesa e fundit ishtemarrja e vizs.

Pr shkak t procedurave ttejzgjatura pr dhnien e vizave prshtetasit shqiptar, ajo arriti n Edin-

burg n tetor t vitit 1994, tri jav mevones nga dita e fillimit t simestrit.Mbrritja n Edinburg ishte sambreslns aq dhe e vshtir, thotMigena. Pr her t par m duhej t

prballoja gjithka vet.Vshtirsiaqndronte n dy nivele.

S pari, studentt e tjerkishin krijuar miqsit dhe pr mua

ishte e vshtir t deprtoja n rrethet engushta studentore. S dyti, duke hum-bur pothuaj tri j av leksione kalimi iprovimeve ishte jo aq i l eht. Tri dit

profil www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16

SHQIPTARJA Q U DIPLOMUA SHKLQYESHM NEDINBURG DHE FITOI DOKTORATN N OKSFORD


17/24

profil www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 17

mbas arritjes, pata nj takim me ko-ordinuesin e kursit.

Ai, duke ditur prejardhjentime nga Shqipria dhe fillimin mevones t universitetit, n mnyre tsjellshme m paralajmroi se sduhejt mrzitesha n qoft se ngelesha n

provimet e simestrit t par, pasi kishat drejtn e prsritjes. I jam prgjigjuratij me ngulm, Un skam ngelur nasnj provim deri tani dhe nuk mendoj

pse duhet t filloj tani. Q nga kjo

bised Migena premtoi me vete se dot dilte sa m mir n provime e tu tre-gonte pedagogve atje, se, n kundr-shtim nga paragjykimet, shkollashqiptare i kishte dhn asaj formim tknaqshm shkencor si dhe ambicien

pr konkurenc e arritje t l arta. Fi l-limisht ajo vajti me kasetofon pr tregjistruar gjith leksionin dhe tkishte mundsi ta riprpunonte gjatstudimit t saj privat. Fatmirsisht n

provimet e vitit t pare Migena dolinga t parat e kursit. Pedagoget ishinaq t impresionuar dhe e ndihmuan mereferenca t shklqyera pr aplikimetqajo bnte pr burs. N fund t vitit t

par ajo takoi zvends principialin euniversitetit, Dr.Brown, te cilit i krkoi

anullimin e taksave universitare.Mbshtetur n rezultatet e sajakademike si dhe n vshtirsit finan-ciare, Kshilli i Lart i Universitetitmiratoi anullimin e taksave q ishin8,000 pounds (14,000 $). Ky ishtelehtsim i madh pasi tani ajo e kishtem t leht pagesn pr koston e

prditshme t jetess. Si ka studiuarMigena gjat ktyre katr viteve t uni-versitetit, prpjekjet, kmbngulja dhedisiplina e hekurt n arritjen e suksesit,e tregojn provimet e saj pr-fundimtare,ku arriti t marr diplom t klasit t

par. Gjithashtu ajo doli jo vetm stu-dentja a par n kursin e Mikrobi-ologjis por edhe studentja e par n

gjith Fakultetin e Shkencave Bi-ologjike.

Pr kt arsye mori dhe dymimet m t larta t nderit dhn ngaHeriot-Watt University. Por Migenasht modeste e stregon m shum.Duhet tia nxjerrsh fjalt si me dar.Kur u ktheva n Amerik e u tele-fonova prindrve t saj q banojn nDallas, ata m treguan dika pr vajzne tyre. Migena kishte ardhurnga Edin-

burgu me pushime verore pran famil-jes dhe nj korrespondent i RadioKors erdhi n shtpi e mori n inter-vist. Prgjigjet e saj ishin aq tshkurtra e t thjeshta, sa, korart qe din mir jan universitetet bri-tanike, kur e dgjuan emisionin e ra-

dios, nuk u knaqn.

MIGEnA nE BOTEnE OKSFORDIT

Vajza e Kors fitoi nga UniversitetiHeriot-Watt medaljen, Watt-ClubMedalMedalja e argjendit dhnstudentit me rezultatet m t larta nFakultetin e Biologjis dhe Loise-Fletcher Memorial Prize, mim idhn pr studentin me rezultatet mt larta n kursin e Mikrobiologjis.Ishin kto mime q e ndihmuan Mi-genn t fitoj t drejtn pr t vazhd-uar doktoratn n Universitetin eOksfordit, nj ndrr e objektiv q ajoia kish vn vehtes prej kohsh. Pran-

imi n Oksford ishte pr t nj gzim iveante pasi ajo e kishte admiruar Oks-fordin si nj nga qendrat ku kishin hed-hur rrnj arsimi dhe kultura

europiane. T bhesha pjes e ktijkomuniteti, thot ajo, ku t kishamundsi t prezantoja potencialin in-telektual shqiptar, ishte nj emociondhe mision i veant. Oksfordi dheKembrixhi jan dy Universitetet q

jan ndrtuar, e akoma funksionojn,mbi bazn e kolegjeve.

Kolegjet filluan si manastire,me nj organizim t pavarur arsimor ekulturor pr aristokracin britanike.Prmes shekujve, kolegjet e Oksforditu shtuan e u zgjeruan duke u br qen-dra elitare kulturore n Europ. SotUniversiteti i Oksfordit funksiononmbi bazn e kolegjeve dhe fakulteteveq s bashku koordinojn msimd-hnien dhe krkimin shkencor. N pesdekadat e fundit Oksfordi ka shtuarfushat e studimeve krkimore-shken-core duke forcuar e duke i dhn drej-tim t ri rolit tradicional t t msuarit.Tradita dhe cilsia akademike jan

bazat e Universitetit t Oksfordit. Gjathistoris Oksfordi ka nxjerr burra egra t adhuruar nga do sfer e veprim-taris njerzore, t cilt kan studiuarose kan dhn msim n Universitet.Midis tyre prmenden katr mbretr,46 fitues t mimit Nobl, 25 kryemi-nistra, 18 kardinal etj. Migena dok-toratn n Oksford e kreu ndepartamentin e Biokimis n lidhjeme Brasenose College. Brasenose Col-lege sht themeluar n vitin 1509 dhefrekuentohej kryesisht nga fmijt e

pasanikve.

Ndr akademikt e njohur tkolegjit prmendet nobelisti e shkrim-tari William Golding. Gjithashtu nkt kolegj kan studiuar strgjyshi iXhorxh Washingtonit, presidentit t

par t Ameriks, si dhe gjyshi i JohnAdams, presidentit t dyt tAmeriks. Pr doktoratn Migena u fi-nancua nga Wellcome Trust si dhe fitoiOverseas Student Awards. sht in-teresante t theksohet se fillimisht nUniversitetin e Oksfordit nuk pra-noheshin femrat, megjithse qyteti ishtethemeluar nga nj femr. Grat u pran-uan pr her t par n Oksford nvitin 1878 por ato nuk kishin t drejtt diplomoheshin. N Brasenose Col-lege femra e par sht diplomuar n

vitin 1974 dhe kjo dat koinidon mevitin kur sht lindur Migena.Krkimin shkencor, thot Migena, ekreva n laboratorin e profesor David

Sherratt, geneticist i njohur q ka studi-uar rekombinim gjenetik t A D N nbakteria. Studimi im ishte fokusuar nmekanizmat molekulare q kontrollo-

jn rekombinimet gjenetike n bakte-rien E.Coli. Mbas tre viteve rezultatete krkimit tim shkencor i botuam nnj nga revistat m prestigjoze nfushn e biologjis molekulare. (TheEMBO Journal, Vol.21 No 14.)

Pas mbrojtjes me sukses tdoktorats ajo fitoi titullin Doktor ishkencave, n korrik 2002. Mbresat edorzimit t titullit Doktor, at dit,i prshkruan Bahriu, babai i Migens:Bashk me gruan, thot ai, ishim tftuar n ndrtesn e teatrit te Oksfordit,ku zhvillohej ceremonia. Ne ishim ulurn salln e madhe tok me prindrit etjer kryelart e krenar anglez, poredhe nga vendet e tjera t bots. Prveemocionit, ishte knaqsia m e madheq kam ndier ndonjher n jet. fati madh q ndodhesha aty, ku m kishtesjell vajza ime

Por Migena ishte m pak eemocionuar. E msuar me kto lloj fes-timesh ajo e kishte mendjen m shum

pr planet e s ardhmes. Para saj taniishin hapur perspektivat dhe rrugt e

pa fund t shkencs. Gjat doktorats,thot ajo, m lindi dshira q t merre-sha jo vetm me krkimin shkencor nnivelin akademik.

Doja q t eksploroja dhe sesi zbulimet dhe prparimet shkencorekan efekt mbi zhvillimin e shoqris

s sotme. Pr kt arsye vendosa q,pas doktorats, t bja nj internshippr komisionin europian n Europ, ndepartamentin pr shndetsin dhe tdrejtat e konsumatorit. Duke shpresuarq s shpejti Shqipria do t bashkohetme komunitetin europian, kjo mundsimu duk ideale pr t luajtur n nj farmnyre rolin e ambasadorit jozyrtar.Fillova punn n Bruksel ku kontak-tova me komisionin q organizonte ra-

portin mbi asocacionin e Shqiprisme Europn.

Gjat diskutimit q pata meta u prpoqa t theksoja nevojn pr tanalizuar situatn n Shqipri me spek-tr t plot e jo me gjykim t njan-shm. Pavarsisht nga situatat e ndera

politikoekonimike , Shqipria ka po-tencial njerzor e natyror q mund tisjell kontribut komunitetit europian.Imazhit shqiptar q prfaqsohet nga

politikant e tanishm i mungon dis iserioziteti dhe pjekuria q gjendetmidis intelektualve dhe komunitetit tmoderuar shqiptar. Mbas mbarimit tinternshipit n Bruksel, Migenau kthye pr t vazhduar n Univer-sitetin e Oksfordit si punonjseakademike shkencore n Departa-mentin e biokimis. Krkimin e tan-ishm shkencor ajo e ka n vazhdimm t thelluar t arritjeve shkencore tdoktorats, pr t zgjeruar kuptiminmbi rregullimin qelizor t rekombin-imeve gjenetike.

URA E PSHERETIMAVE -BRIDGE OF SIGHS

Me Migenn vizituam disa nga koleg-jet m t vjetra t qyteti t. Mjedis i kuqmdrojn madhrisht ndrtesat ekolegjeve q formojn zemrn e Uni-versitetit, sot konsiderohet si grupi mi dalluar, fin, i ndrtesave n Europ.M tej kalojm n Urn e psherti-mave, nj ur e vjetr n hyrje trrugs sUniversitetit. Ura sht ndrtuar mbinj hark gursh mbi rrug, dhe lidh dyndrtesa ball pr ball. sht vazhdimi tradits q studentt e diplomuar

parakalojn nn kt ur, ekuivalent inj lloj harku triumfi, t duartrokiturnga banort e qytetit t cilt qndrojnn t dy ant e saj. Nn kt ur ka

parakaluar edhe Migena, midis vargutt gjat t t diplomuarve, veshur me

pelerinn karakteristike t zez dhe mekapelen e zez n form libri. Emr-timi Ura e pshertimave nuk e kakuptiminromantik t vuajtjes s t dashuruarve,

por sht simbol i fatit dramatik t stu-dentve q mbeteshin n provime e ithoshin lamtumir Oksfordit. Atahipnin mbi kt ur e derdhnin lot me

pshertima.E pyes Migenn: Ke

dshir t kalosh edhe njher tjetrnn ur? Me pamjen serioze t fytyrsajo ma ktheu: Do t isha e lumtursikur t shihja t parakalonin aty edhestudent t tjer shqiptar. Pr mua,suksesi i studentve shqiptar nnivelet m t larta akademike dhe kul-

turore shfaq at potencial t ad-mirueshm njerzor q kemi ne sikomb. Potencial q n nj far mnyreduhet t jet burim frymzimi, vetbes-

imi e nderi, por q n t njtn kohduhet t shihet si prgjegjsi.Prgjegjsi pr t nxitur etjen e t rin-

jve shqiptar pr t studiuar.Prgjegjsi pr t inkurajuar intelektu-alt shqiptar t zhvillojn karrierat

profesionale n Shqipri e pr tapasqyruar pasurin e potencialin ekombit ton n bot. sht tragjike tshohsh largimin n mas t intelektu-alve shqiptar. sht tragjike q pr

brezat e rinj ska asnj stimulim moral

ose financiar. Migena tregon se si nshtetet e tjera me vshtirsi financiaresi Brazili, Argjentina, Bullgaria, Ru-mania, pavarsisht nga krizat finan-ciare, qeveria e institucionet, jan tangazhuar n prkrahjen e nivelit arsi-mor e shkencor. Vetm si shembull,

pr n Oksford, qeve ria e Brazilit fi-nancon do vit disa bursa pr studentt,me kusht q me mbarimin e studimeve,t kthehen n Brazil e t kontribuojnn zhvillimin e vendit pr nj periudhminimale prej pes vjetsh. Njangazhim i till deri tani ssht marrnga qeveria shqiptare. A nuk do t ishteky nj stimulim q do t rizgjonte etjene t rinjve shqiptar pr t studiuar? Anuk do t ishte m mir sikur diasporashqiptare e institucionet private t

hiqnin dor nga financimet e konkur-seve t bukuris dhe t fillonin t inve-stonin e t prkrahnin financiarishtkonkurset e olimpiadat shkencore ekulturore?

Ne kemi nevoj prshkenctar, artist e inxhinier pr tndrtuar vendin n standartet qkrkon koha dhe shoqria moderne,thot ajo. Sipas Migens, prse historiae kultura shqiptare n botn e huaj, nshumicn e rasteve prezantohet ngaanalistet e huaj. Ka ardhur koha, thotajo, q ne si shtet t investojme nstudimet tona historike e kulturore. Neduhet ti paraqesim bots bagazhinton historik e kulturor prmes studi-uesve shqiptar. N kt aspekt

bashkpunimet me institucionet ehuaja kan avantazhe t disaanshme.S pari, studiuesve tan u krijohetmundsia t kryejn pun cilsore dhet publikojn n botime t njohurandrkombtare, gj q do t rris njo-hurit mbi Shqiprin n nivelinndrkombtar dhe do t nxis interesine t huajve mbi shtjet shqiptare. Sdyti, do t ndihmoj studiuesit shqip-tar t sjellin mentalitetin shqiptar e

botror n linja t prbashkta. Dikaq do t ishte shum e dobishme nshkencat politike e diplomatike sepse

pr momentin, Shqipria vuan nd-jeshm nga nj mosprputhje e gjuhspolitike shqiptare me at europiane.Universiteti i Tirans n bashkpunim

me Ministrin e Arsimit duhet t fillo-jn projekte konkrete pr studime his-torike, antropologjike e politike tshtjeve delikate pr Shqiprin, dukeofruar mundsi studimi e

bashkpunimi me universitetet e huajaq kan eksperienc n kto fusha. Let mos e lem potencialin shqiptar t

jap fryte vetm n botn e huaj. Le tprkrahim etjen pr dituri q ka qen embetet nj virtyt i shqiptarit. Shembujte mir i kemi, le ta prdorim kt siinkurajim pr t ardhmen. Ky ishtedhe mesazhi i fundit i intelektuales sshquar shqiptare. Kur u largova ngaqyteti ndjeva se Oksfordi ska nevoj

pr stinn e mbl t pranvers sepseat ia krijojn studentt n t gjithastint. Jan vet shkollart q i japin

gjallri, energji e bukuri ambientit. Njnga kto lule sht dhe Migena jon.


18/24

dossier www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18


19/24

english faqe 23dossier www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 19


20/24

faqet e lehta www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 20

faqe te leh ta

Drek zyr?Po, e do tju sugjero-

jm disa kshilla prak-tike pr tia dalmba q t kurseipara dhe t humbipesh

Drek zyr

Sipas nj sondazhi t kryer nga Philipste nj grup prej 2000 personash,gjysma e britanikve shpenzojn mshum se 1000 euro n vit pr dreknn zyr, duke bler sandui, ham-

burger, pije t ndryshme etj. Po simund t evitohet kjo gj? Mjafton tndiqni kshillat e duhura. Me pak v-mendje ju do t arrini jo vetm tkurseni para, por edhe t humbni

pesh. Pr nj drek t shndetshmen zyr, mjekja dietologe, Rachael

Anne Hill, tregon kshillat e saj qdrekn ta prgatisni n shtpi, pr tkursyer para dhe mbi t gjithat

humbisni pesh!

1. Sup dhe omlek

Supa dhe omleku t br n shtpi,jan vrtet nj alternativ eushqyeshme dhe e shndetshme nkrahasim me sanduit e zakonshm.Mundohuni t gatuani nj sasi m tmadhe se zakonisht, pr ta ftohur nj

pjes dhe pr ta ngrn n raste ttjera.

2. A ja zgjedhja e duhur ushqimete koservuara?

Kundr t gjitha gjasave, disa ushqimet konservuara mund t zvendsojndrekn tuaj n zyr. Pr t kursyer

para dhe pr t humbur pesh, nuk

sht e nevojshme q t prdorni frutadhe perime t freskta. Ju mund t

blini gjithashtu edhe lngje frutashnatyral, e rndsishme sht q atanuk prmbajn sheqerna apo kon-servues t veant. E njjta gj vlenedhe pr perimet e ngrira ose t kon-servuara si, bath, thjerrza, bizele memisr, t cilave mund ti shtoni orizdhe ti zieni. N kt mnyr do tmund t prgatisni nj drekekonomike dhe pa kalori.

3. Guid pr erza t duhura

Nse vrtet nuk ja dilni t bni salcasi erza, t paktn zgjidhni ato mem pak kalori. Pr shembull nsezvendsoni majonezn e zakonshmeme salca t tjera q jan m pak

kalorike, t tilla si salc me boronic,me speca ose salc barbecue. Do t

provoni se shija do t mbetet e njjt,por kalorit do t reduktohen.

4. Drithra pr j meze t leht zyr

Drithrat jan zgjidhja m e mir, jovetm pr mngjes, por edhe pr njdrek n zyr. Nse nuk i konsumonin mngjes, akoma m mir, mund tihani n drek. Nuk do t shpenzonidhe do t jeni n form t mir.

5. Makaroa t ftohta

Italiant padyshim njihen si populli icili nuk rri dot pa ngrn pasta tndryshme ose makarona. Por kt gj

mund ta bni edhe ju. N ver sido-mos, nj ide shum e mir pr tuushqyer sht q t prgatisnimakarona t ftohta dhe ti hani n zyrapo n do vend tjetr.

6. Kosi me zero kalori

Gjithmon kosi sht nj ushqim i cilinuk mungon n asnj diet pr vetprmbajtjen e ult kalorike q ai ka.Sigurisht, mund t jet nj opsionshum i mir jo vetm pr drekn nzyr, por edhe pr t kursyer disa paramnjan dhe pr t humbur pesh. Porvetm nj tas kos nuk sht imjaftueshm pr t drekuar dhe prkt fakt ju duhet q ti shtoni arra,fruta t freskta ose t thata.

7. Hidhii j sy pijeve

Duhet t bni kujdes ndaj pijeve tgazuara dhe aromatizuese (edhe nse

jan me baz frutash), q zakonishtprmbajn kalori t fshehura, sheqerdhe kafein. Kshtu q n vend t tyrezgjidhni pijet pa sheqer ose m mirujin. Kt t fundit duhet ta pinishum.

Kshilla pr t kursyer paradhe pr t humbur pesh


21/24


22/24

faqet e lehta www.facebook.com/thealbanian.co.uk page 22

Flokt kan nevoj q t kurohen meshum kujdes, sepse nj gabim i voglmund t shkaktoj nj dm t madh.Ata mund t shkatrrohen, t kputendhe madje ne mund t rrezikojm tihumbasim.

Kshtu q, si me magji, pothuajse pavetdije, ne mund t prfundojm tul-lac apo me flok t rrnuar defini-tivisht. Ky padiskutim sht nj

problem tepr serioz. Ndaj duhet tbjm kujdes me produktet q blejmdhe q prdorim.

FLOKT FLASIn PR nE

Flokt jan nj pjes prbrse e jona,na tregojn se cilt jemi, si jemi, dsh-mojn nga jasht stilin ton, por edheat ka ndiejm. Meshkujt vetm nkto vitet e fundit kan filluar t ku-

jdesen pr flokt e tyre, ndrsa femrate bjn kt gj gjithmon, ndonjheredhe n mnyr t fiksuar. Pr to,flok t bukur do t thot q t ndihenmir me veten e tyre dhe me t tjert.

ARMIQT E FLOKVE

Jan t shumt, por s pari jemi vetne t cilt nuk i kurojm ashtu siduhet. S dyti, ne duhet t bjm ku-

jdes ndaj produkteve t posame prta, ndaj klims, ndotjes, stilit ton t

jetess, ushqimeve, por edhe ndaj ele-menteve psikologjike, si sht ankthidhe stresi. Nuk duhet shum koh prt krijuar dme shum t mdha ndajflokve, kshtu q edhe n kt rastvlen shprehja m mir t parandaloshsesa t kurosh.

KSHILLAT E EKSPERTIT

Nj ndr armiqt e flokve jan edhemitet false, q n t shumtn e rasteverezultojn t dmshm, pr shembullq ne duhet ti lajm do dit ata, apoti krehim shum shpesh! Por n tvrtet nuk sht aspak kshtu. Nsedo ti bnim kto, lkura e koks do tfilloj t ket probleme dhe pasoja tvazhdueshme. Pr profesorin ParadiMirmirani, nga Universiteti i Kalifor-nis n San Francisko, t kesh flokt shndetshm sht e mundur t dishse si t kujdesesh pr ta prpara dhe

pas stilimit.

SHMAnGnI THARSEn

Zakonisht do larje e flokve korre-spondon me nj tharje t tyre metharse. Por n fakt kjo gj sht egabuar, thot eksperti. Ideale do t

ishte ti thanit me nj peshqir ose tilinit t lir n ajr, si ndodh n ver,sidomos kur ju keni flok t shkurtr.Tharsja tenton ti thaj shum dhe ti privoj nga substancat e tyre ushqyese. Por prve ksaj, kur jan

t lagur ata bhen m t brisht pr tukputur n momentin q krihen mefur apo krehr, thot prof. Mirmi-rani.

PR ATA Q KAn FLOKKAURREL

Nse keni flok me onde, t dredhur,ose kaurrel kshilla sht q ti kri-hni ata kur jan pak t but, pak tlagsht, por me shum kujdes dhe de-likates. Prdorimi i furs duhet t

jet i l imituar sa m shum t jet imundur, edhe pse kjo vlen n

prgjithsi pr t gjitha llojet eflokut

BnI KUJDES ME XHELIn DHELLAKUn

Bhet fjal pr produkte shum tpopullarizuara, sidomos n mesin egrave. Mbi t gjitha duhet t bni ku-

jdes n at se far blini. Duhet tshkoni te nj tregtar q i njeh shummir produktet e kujdesit t flokve.

Nse nuk tregoni kujdes n kt pikpr nj periudh t gjat kohe, atherflokt tuaj do t fillojn t bien daln-gadal.

PRDOREnI SA M RRALLPJASTRn

Nj r rezik t jetr pr flokt tan janpjastrat. Ato duhet t prdoren sa m

pak t jet e mundur, edhe pse jan tdomosdoshme pr kapjet apo prlshimet e flokve. Nse vrtet nuk iadilni pa t, ather kshillohet q ta

prdorni n nj temperatur t ult kurti keni flokt e that. Po kshtu mos embani pjastrn pr nj koh t gjat nt njjtn pjes floku. Do t ishte emjaftueshme nj apo dy sekonda,sepse nxehtsia i dmton seriozishtflokt.

LIDHJET E FORTA I BJnFLOKT T BIEn

Kapja shtrnguar i dmton shumflokt, kshtu q shmangeni sa mshum, nse doni q t keni prherflok t shndetshm.

"Armiqt" e flokve


23/24

english www.facebook.com/thealbanian.co.uk page 23

BY MARY MOTES

Albanias Day of the Flag,celebrating the proclama-tion of independence in

1912, fell on November 28th, theday before Yugoslavias Day of the

Republic. On November 27th,1968, our students in Pristina fi-nally made the headlines in theYear of Revolution with a demon-stration that turned into what theinternational press classified as ariot in wh

The Albanian Print version 25th of July 2013

Documents

Transcript of The Albanian Print version 25th of July 2013