TH ẠCH THÔN - Goodreadsphoto.goodreads.com/documents/1336310206books/13636223.pdf · Frisbee (...

THẠCH THÔN

Quách Tiểu Lộ

Making Ebook Project

BOOKAHOLIC CLUB

Quách Tiểu Lộ THẠCH THÔN

2

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

• Tên sách: THẠCH THÔN • Tác giả: Quách Tiểu Lộ • Dịch giả: Thanh Vân • Nhà xuất bản: Công An Nhân Dân • Năm xuất bản: 2008 • Số trang: 282 • Giá tiền: 46.500 ðồng • Khổ: 13 x 20.5 cm

ðánh máy: Hanki Nguyễn, Thảo Nguyễn, Tú Anh, Thảo ðoàn Kiểm tra: Nguyễn Thanh Chế bản ebook: Thảo ðoàn Ngày thực hiện: 11/12/2010 Making Ebook Project #80 – www.BookaholicClub.com


3

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

MỤC LỤC

GIỚI THI ỆU TÁC GIẢ

GIỚI THI ỆU TÁC PHẨM

Lời giới thi ệu

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19


4

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

20

21

22

23

ðoạn cuối


5

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

GIỚI THI ỆU TÁC GIẢ

Quách Tiểu Lộ sinh năm 1973 trong một làng chài ở miền Nam Trung Quốc.

Năm 2002 Quách Tiểu Lộ chuyển ñến London, cô bắt ñầu viết nhật ký bằng tiếng Anh. là mầm mống cho cuốn tiểu thuyết Từ ñiển Trung - Anh cho người ñang yêu. Thạch thôn, cuốn tiểu thuyết ñầu tiên xuất bản ở Trung Quốc ñã ñược dịch sang tiếng Anh năm 2004. Quách Tiểu Lộ ñã dạo diễn nhiều bộ phim ñoạt giải thưởng gốm Cuộc cách mạng bê tông và Ngày ñánh cá hôm nay ra sao? Cô có mặt trong danh sách ñể cử giải thưởng văn học Châu á lần thứ nhất với tác phẩm 20 fragments of a ravenous youth.


6

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

GIỚI THI ỆU TÁC PHẨM

San Hô và Hồng, người bạn trai lười biếng của cô, sống ở tầng hầm trong một khu cao ốc tại Bắc Kinh, thế kỷ 21, Hồng cho rằng chỉ bọn ngu mới ñi làm và cậu chỉ muốn chơi Frisbee (ðĩa nhẹ, dùng trong một trò chơi thể thao có những quy ñịnh khá khắt khe). San Hô làm việc trong một cửa hàng cho thuê băng ñĩa. Họ ăn ñồ ăn nhanh, cố quên nỗi sợ bị 25 tầng trên ñầu họ giam giữ và ñắm chìm trong tình dục.

Nhưng một ngày kia, có người gửi qua bưu ñiện cho San Hô một con cá chình khô. Mùi vị món ăn ñậm hương biển cả tràn ngập căn hộ nhỏ bé của cô, kéo cô trở lại Thạch Thôn, làng chài nơi cô lớn lên, nơi cô cố quên nhưng sao khó ñến thế.

ðây là những hồi ức rõ rệt về cuộc sống khắc nghiệt trên bờ biển Trung Quốc bị bào mòn vì giông bão. Nơi những ngư dân thường bị mất tích trong biển cả dữ dội và bọn trẻ con dễ bị sóng cuốn ñi, cuốn tiểu thuyết tuyệt hay ñầy ám ảnh này kể về cuộc phấn ñấu mạnh mẽ của một cô bé ñể tạo dựng cuộc sống cho mình. Ðồng thời, ñây là bức chân dung sắc sảo của một ñô thị mới, non trẻ của Trung Quốc, nơi con người che giấu mọi nghèo khổ, tàn bạo của quá khứ sau nếp sống hiện ñại của họ. Cuốn sách giới thiệu một trong những nhà văn trẻ lý thú nhất của Trung Quốc hiện nay.


7

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Lời giới thi ệu

Quách Tiểu Lộ sinh năm 1973 tại một làng chài nhỏ thuộc tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc). 18 tuổi, cô trở thành sinh viên ngành văn học của Học viện ñiện ảnh Bắc Kinh, ñeo ñuổi suốt bảy năm ñể lấy bằng thạc sĩ. Cô ñược coi là một ấn tượng là của văn học Trung Quốc. Cô có mặt trong danh sách ñề cử giải thưởng văn học Châu Á lần thứ nhất cùng với hai ñàn anh Mạc Ngôn (Ðàn Hương Hình) và Khương Nhung (Tô tem sói) với tác phẩm mới nhất 20 fragments of a ravenous youth.

Năm 2004, tiểu thuyết ñầu tiên mang tên Thạch Thôn ra mắt ñã ñánh dấu một “bước chuyển” của Quách Tiểu Lộ. Tác phẩm này gần như là tự truyện của tác giả với những kỷ niệm ñầy ấp sự kiện của một thời niên thiếu không vui nhưng vẫn khiến cô luôn nhớ khi ñi xa. Một cuốn sách giản dị nhưng chứa ñựng trong nó nhiều ý nghĩa nhân văn cao ñẹp về sự sống. Nhà văn Cindy Carter - một người bạn của Quách Tiểu Lộ - ñã dịch tiểu thuyết này sang Anh ngữ với tên Village of stone, xuất bản tại Anh.

Năm 2005, Thạch Thôn ñã lọt vào danh sách ñề cử giải thưởng tiểu thuyết nước ngoài (Best Foreign fiction prize) - một giải thưởng nhằm khuyến khích những tác phẩm nước ngoài xuất bản tại Anh (do báo The Independent tổ chức với sự tài trợ của Arts Council England). Thông tin này khiến Quách Tiểu Lộ ñược giới văn học Trung Hoa chú ý dù Village of stone không giành ñược giải.

Nhà xuất bản Công an Nhân dân trân trọng giới thiệu cùng bạn ñọc.


8

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Tôi thấy mình trên một con tàu hướng ra biển, biển cả của Thạch Thôn. Khi những con sóng ngày càng hiện rõ trong trí nhớ của tôi, tôi thấy như ñang trôi xa khỏi thành phố khổng lồ này, những tòa nhà to lớn và những ñám người ñông ñúc… Như những quả ngư lôi bùng nổ, tôi lao ra ñột chiếm những thành lũy bí ẩn của tâm hồn, lần lượt chinh phục nó khi những tiếng nổ vang dội qua màng nhĩ và trút những ñợt sóng bạt ñầu lên quần áo tôi. Ngay khi mọi thứ vừa lắng dịu, trôi xuống ñáy biển sau thẳm, những quả ngư lôi vẫn diệt tan nhiều ñàn cá tuần tiễu. Biển cả trở nên ñỏ ngòm và tôi cảm thấy ñau ñớn, tôi không muốn những con cá này bị chết… tôi ñứng trên boong vừa nức nở khóc vừa nhìn những giọt nước mắt rơi xuống biển, biển cả của Thạch Thôn là nơi tôi chôn con cá của tôi, ký ức của tôi, và những ñiều bí mật hiện thân cho quá khứ của tôi…

QUÁCH TIỂU LỘ

Mùa thu, năm 2000


9

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

1

Mọi sự bắt ñầu bằng một gói cá chình khô. Một gói cá chình ướp muối phơi khô, do một người nặc danh, ñịa chỉ không ai biết ở Thạch Thôn gửi qua bưu ñiện.

Một con cá chình biển cực lớn, dài gần tám nhăm cen ti mét, sống lưng, ñuôi và vây vẫn còn nguyên vẹn. Vây nó dài lạ lùng. Tôi hình dung con cá này ắt phải ñược làm theo ñúng kiểu truyền thống của Thạch Thôn, nghĩa là phơi khô dưới nắng sau khi ướp hai kilô muối hạt cho năm kilô cá chình. Có thể nhìn thấy vết dao khía vào cái bụng màu trắng bạc của nó, rồi lạng và từ từ kéo tuột con cá từ ñầu ñến ñuôi thành hai dải dài, nối với nhau ở chỗ giữa.

Một con cá chình to như thế chắc phải bắt vào tháng Bảy âm lịch, người ta bảo tháng ấy cá chình béo nhất và ngon nhất. Trước hết, phải moi hết ruột cá rồi treo lên cửa sổ hướng bắc cho khô trong suốt mùa ñông. Khi nó ñã rắn câng, bàn tay ai ñó - mà tôi không biết - tháo xuống, gói lại rồi gửi qua bưu ñiện ñến một thành phố cách xa một ngàn tám trăm cây số, thành phố này tôi và Hồng gọi là nhà.

Lúc tôi ñể cái gói sặc mùi cá lên bàn bếp, Hồng ñứng cạnh tôi ngắm nhìn. Hồng, người bạn thân nhất của tôi trong thành phố này và người ñàn ông duy nhất trong ñời tôi, hỏi một cách ngờ vực cái gói này từ ñâu ra.

- Thạch Thôn, - Tôi lơ ñãng ñáp.

- Thạch Thôn? – Từ ñó hình như làm Hồng bối rồi, như thể anh nghe thấy những âm tiết khó hiểu của một thổ ngữ xa xưa.

Cái gói thật nặng. Lúc tôi kéo con cá to tướng ra khỏi giấy bọc và ñặt lên bàn, Hồng ñờ người vì sửng sốt. Con cá trông thật kỳ quái. Cái ñuôi khổng lồ chĩa lên trên, trông như nó sẵn sàng bơi khỏi chúng tôi bất cứ lúc nào.

Ngay lập tức, mùi muối của biển Ðông và mùi bão lớn của Thạch Thôn như từ con cá ùa ñến với tôi. Các khớp thần kinh như các cửa cổng mở toang, dòng hồi ức ào ạt tuôn ra không ngăn lại ñược. Kỷ niệm ùa qua các ñường hầm quá khứ, ñe dọa ngập tràn mặt ñất và che kín bầu trời.


10

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Tôi sống mười lăm năm ñầu ñời ở Thạch Thôn, nhưng tôi ñã bỏ nó lại ñằng sau, thật xa. Giờ ñây tôi sống cách xa nó một ngàn tám trăm cây số, với một người ñàn ông chẳng hay biết gì quá khứ của tôi, trong một thành phố mọi chỗ mọi nơi ñều tương phản hoàn toàn với Thạch Thôn. Nhiều năm nay tôi không trao ñổi thư từ với ai trong làng, cho ñến lúc này tôi thấy mình ñang nghĩ ñến nó, ñến những chuyện xảy ra và những người sống ở nơi ñó, những người ñã trải qua cuộc ñời tôi và ngược lại.

Nếu không có gói cá chình khô gửi từ một nơi xa xôi, chắc tôi sẽ chẳng bao giờ nhớ lại những sự kiện này, những chuyện ñã xảy ra ở Thạch Thôn.

Những hồi ức của tôi bắt ñầu như thế ñấy.


11

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

2

Xin hãy ñể tôi ñóng cánh cửa quá khứ một lát, trong lúc tôi giải thích ñôi ñiều về hiện tại.

Hồng và tôi chung sống với nhau trong một thành phố ñặc biệt lớn là Bắc Kinh. Tôi hai tám tuổi, còn Hồng hai chín, vài ngày nữa anh tròn ba mươi. Khổng Tử ñã dạy rằng con người ta “tam thập nhi lập”, nhưng cả Hồng lẫn tôi ñều chẳng bao giờ có cảm giác thực sự ổn ñịnh trong một thành phố như thế này. Tôi cho rằng chúng tôi ñang ở ñộ tuổi bắt ñầu trở nên nhạy cảm với việc uổng phí tuổi trẻ, nhưng ở ñộ tuổi hai tám, tôi không thấy có gì khác biệt lắm. Hai mươi tám chỉ ñủ già ñể vượt qua sự ngu dốt của tuổi trẻ, nhưng vẫn còn xa lắm mới ñến tuổi tám mươi. Với tôi, ñiều duy nhất có ý nghĩa là nữ thần biển Ma Tổ Nương nương qua ñời khi hai tám tuổi. Lẽ tất nhiên, dân Thạch Thôn chẳng bao giờ nói nàng ñã chết, họ nói nàng ñã “thăng thiên” và trở nên bất tử. Không một ngư phủ hoặc người phụ nữ nào trong làng không thờ nàng. Suốt ñời nàng, Ma Tổ Nương nương là người phụ nữ thông thái, có thể ñoán trước thời tiết xấu, thậm chí giải nguy cho nhiều con tàu bị lạc trên biển khơi trong cơn bão tố. Khi nàng mất vì ốm ở lứa tuổi hai tám, nàng ñã ñể lại hàng chuỗi ñền thờ tưởng nhớ nàng, những ngôi ñền thoang thoảng khói hương trên doi ñất lổn nhổn những ñá, bị giông bão quét qua của Thạch Thôn. Giờ ñây tôi cũng hai tám tuổi, vẫn sống và khỏe mạnh, dù không chắc có hoàn toàn khỏe không, vì tôi thường sống trong sợ hãi. Sợ gì thì tôi cũng không biết chắc. Tôi ngờ rằng Ma Tổ Nương nương chưa từng biết sợ. Có lẽ vì thế nàng mới có khả năng thể hiện tình yêu thương và quan tâm tới người khác nhiều ñến thế. Còn tôi, tôi luôn là người cẩn trọng với bản thân.

Tôi làm việc trong một cửa hiệu cho thuê băng ñĩa ở phía bắc Bắc Kinh, mãi tận quận Hải ðiện trên một con phố gần ñường ðại học. Ðó là một cửa hiệu nhỏ xíu, ẩn sau một hàng cây dương khổng lồ. Chính những cây dương1 này mỗi mùa xuân ñến lại thả hàng triệu quả mang hạt trắng phủ lông tơ bay khắp trời như những quả bóng bằng bông bé tí trong không trung. Bên trái là một hiệu dược phẩm chuyên bán các loại thuốc, ñồ chơi và thuốc bổ, gọi một cách hoa mỹ là “dành cho người lớn”. Bên phải là một cửa hàng bán quần áo trẻ con màu sắc rực rỡ do những nhà sản xuất hạng xoàng làm. Ba cửa hiệu tìm

1 Tên khoa học Populus, một loài cây mảnh dẻ thuộc họ liễu, lá hình tam giác, hoa hình ñuôi sóc, gỗ mềm (ND).


12

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

cách cùng tồn tại yên ổn, vì không người nào trong chúng tôi cướp khách của người khác. Mặc dù cửa hiệu nhỏ và không dễ thấy, không hơn các chấm nhỏ li ti trên bản ñồ, song thành phố này cần chúng tôi, còn chúng tôi cần thành phố này hơn nhiều.

Tôi làm việc nửa ngày cho chủ nhân cửa hiệu cho thuê băng dĩa. Cửa hiệu chỉ rộng mười hai mét vuông, tường dán dầy áp phích các ngôi sao diện ảnh như Jackie Chan1, Tom Cruise2 và Julia Robert3, nhiều quảng cáo phim Mỹ và Hồng Kông. Công việc của tôi là cho thuê băng ñĩa, hàng ngày tôi ñứng sau quầy hàng nhỏ xíu, giúp khách hàng tìm băng họ muốn, bán hàng và xem trộm các bộ phim mới nhất. Công việc hơi ñơn ñiệu, nhưng tôi thích vì có thể xem phim trong lúc làm việc và tôi kiếm ñủ trả tiền thuê nhà. Hồng vừa bỏ việc lần nữa và chắc sẽ thế mãi vì anh ta ghét làm lụng. Hồng nói mọi nghề ñều là ngu ngốc. May thay, cha mẹ Hồng giúp anh ta về mặt tài chính. Khi mọi việc suôn sẻ, Hồng cũng tử tế, tuy khó mà nói chúng tôi sẽ chung sống bao lâu.

Hồng và tôi như một cặp ốc mượn hồn nhốt trong một tòa nhà cao ngất nghểu. Nhà này có hai nhăm tầng, chúng tôi sống ở tầng dưới cùng. Ðôi khi, lúc nằm trên giường, rúc vào chăn, có cảm giác như thân thể chúng tôi nặng nề hơn, bị ñè trĩu xuống hơn và khó mà cử ñộng nổi. Có thể vì hai mươi tư tầng nhà ở trên ñầu, cộng với trọng lực của hàng ngàn cư dân ñè lên chúng tôi. Thay vì nói chúng tôi giống loài ốc mượn hồn, ñúng ra phải nói là chúng tôi thèm muốn cách sống của loài ñó, vì chúng sống trong lớp vỏ di ñộng. Ốc mượn hồn có thể bò ra khỏi vỏ bất cứ lúc nào chúng thích và trú vào cái vỏ mới, thích hợp hơn, không như Hồng và tôi.

Hai chúng tôi sống với nhau như những con ốc mượn hồn ở tầng trệt của toà nhà này, níu lấy nhau, dường như cuộc sống của chúng tôi phụ thuộc vào nó, lặng lẽ ñọc sách và ngủ nhiều giờ như hai người già cả, biết chẳng còn ñược mấy thời gian trên cõi dời này. Chúng tôi chưa bao giờ thử nuôi một con mèo, nói gì ñến chó, dù trước kia chúng tôi có mấy chậu cây mà chúng tôi tưởng là cây hoa. Tuy vậy, chúng tôi chẳng bao giờ khám phá xem có phải hai mươi nhăm tầng giống hệt nhau, cao ngất kia ñã chặn hầu hết ánh sáng của

1 Jackie Chan (tên Trung Quốc là Thành Long), sinh năm 1954, diễn viên và ñạo diễn ñiện ảnh nổi tiếng vì phong cách hài hước trong các bộ phim hành ñộng có nhiều pha nguy hiểm, coi thường cái chết (ND).

2 Tom Cruise: diễn viên ñiện ảnh nổi tiếng của Mỹ, sinh năm 1962 (ND).

3 Julia Robert: diễn viên ñiện ảnh Mỹ, sinh năm 1967, năm 1990 ñóng vai chính trong phim Người ñàn bà ñẹp ñã dưa tên tuổi có lên hàng ngôi sao thế giới (ND).


13

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

nhà chúng tôi không. Nói cách khác, các cây trồng bé teo tóp trong chậu muốn có chút ánh sáng mặt trời, phải vươn hết chiều dài ñể cố hấp thu mọi tia sáng trong khoảng thời gian chiếu ngắn ngủi của buổi sáng, chính xác là chỉ kéo dài từ tám giờ ñến tám giờ bốn mươi nhăm. Nếu lỡ mất bốn mươi nhăm phút quý báu có ánh mặt trời vàng vọt, gián tiếp, chúng phải ñợi và cố bù bằng bốn mươi nhăm phút khác, từ bốn giờ ñến bốn giờ bốn nhăm phút chiều. Lẽ tất nhiên, chúng phải hy vọng các chủ nhân nhớ rút quần áo phơi và ñủ thứ tạp nhạp khác chắn ánh nắng ñi. Nếu chúng tôi quên dọn sạch một con ñường, các cây này sẽ bị tước ñoạt tàn nhẫn ánh trời ñáng ñược hưởng hằng ngày. Vì lý do này, chỉ sau sáu tháng chúng tôi trồng, ñám cây này không chịu nổi, sớm bị chết và có lẽ ñó là số phận không tránh khỏi.

Có thời, chúng tôi cũng nuôi một ñôi cá vàng mắt lồi, ñặt tên là Kanji Nagao và Rika Akana, hai nhân vật trong bộ phim truyền hình Nhật Bản Chuyện tình Tokyo. Chúng tôi cho Kanji và Rika vào trong một bể kính lớn màu xanh, ñể ở cửa sổ, với hy vọng chúng tiếp tục sống trong mối tình lãng mạn bất tử. Song le, khi chúng tôi hiểu ra rằng quá trình nuôi cá vàng ñòi hỏi những chuyến ñi chợ hàng tuần ñể mua những Kanji và Rika thay thế, chúng tôi không thể buộc mình xử tử thêm những sinh linh mới trong cái bể kính ñựng nước kia nữa. Cái bể cá vẫn chiếm chỗ trên bậu cửa sổ, dù hiện giờ nó không hơn gì một cái bóng xanh xanh già nua. Mối tình lãng mạn của Kanji và Rika chỉ còn là một kỷ niệm trống rỗng. Thế là những sinh vật duy nhất trong căn hộ ảm ñạm ở tầng trệt là Hồng và tôi, ngoài những con gián thỉnh thoảng nhìn thấy bò qua sàn.

Lẽ tất nhiên còn nhiều cư dân khác trong tòa nhà cao tầng, mỗi phút và mọi phút trong mỗi ngày và mọi ngày, họ nấu nướng, băm chặt, ngủ nghê và vật lộn, xả nước và tắm rửa, gõ búa và khoan, hết phát vào ñít con cái lại âu yếm vỗ về, tập aerobic và chơi mạt chược từ sáng ñến tối, các ngày trong tuần, ngày nghỉ cuối tuần và ngày lễ. Dường như sinh khí của cuộc sống hàng ngày, sự khỏe khoắn của họ tích tụ lại hàng ngày xếp thành từng lớp, chồng chất bên trên chúng tôi, trải ñầy hai nhăm tầng nhà. Chúng ñè dí cuộc sống buồn tẻ ở tầng trệt của chúng tôi, giống như những hồi ức tuổi thơ bắt ñầu khuấy ñộng nếp sống bình yên kia của tôi. Thỉnh thoảng, tôi thử nói chuyện với Hồng về Thạch Thôn, vì tôi nhận ra rằng Hồng hiểu về tôi rất ít ỏi. Trong suốt thời gian chung sống, cả những cảm xúc lẫn quá khứ của tôi ñều không hiển hiện rõ ràng trong ñời anh. Hồng và tôi khác biệt về ñường bản mệnh, tính khí khác hẳn nhau. ðêm ñêm da thịt chúng tôi có thể quấn vào nhau, nhưng những kỷ niệm của chúng tôi bất kể ngày hay ñêm ñều không thể hòa trộn.


14

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Giữa chuyện của ñời Hồng và ñời tôi, sự tương quan là số 0.

Thế giới của Hồng là một vòng tròn khép kín. Thế cũng chẳng sao. Tôi biết mình cũng là một vòng tròn khép kín, và tôi chỉ có thể tìm thấy vài ñiểm xuất phát cho bản thân, ñồng thời cố gắng tìm ra mục ñích cuối cùng cho mình. Thật vô ích khi tìm ra ñiểm khởi ñầu hoặc kết cục của mình trong quỹ ñạo của người khác. Hai người ở cùng nhau nhưng không bao giờ bổ sung thêm chút gì nhiều hơn một người tự bổ sung cho mình. Chúng tôi cứ tiếp tục tự bổ sung kiểu ñó, và ñấy chính là lý do con người luôn cảm thấy lẻ loi.

Tình yêu không chắc chắn, nghề nghiệp bấp bênh, tương lai của chúng tôi trong căn hộ thuê này chưa biết rõ ràng.

Trong thực tế, ñiều duy nhất tôi có thể nói chắc, là tôi ñã ñi rất xa ngôi làng mưa gió ñầm ñìa, giông tố quét qua bên bờ biển. Tôi ñã ñặt một khoảng cách giữa tôi và vạn chài bé nhỏ, nơi mái nhà lợp bằng ñá, ñường làng cũng lát ñá. Tôi ñã chạy trốn tuổi thơ, sự hỗn loạn và những xúc cảm rối ren của tôi.

Nhưng Thạch Thôn, cái góc nhỏ xíu của biển cả, trên bản ñồ Trung Quốc chỉ là một vết xanh thẫm, không có ñường hàng không hoặc ñường thủy nối li ền với bất cứ nơi nào khác, vẫn ảnh hưởng không nhỏ ñến tôi. Giống như một giấc mơ hoặc nỗi nhớ nhà da diết, không sao thoát khỏi cứ trở ñi trở lại, thường vào lúc nửa ñêm, không hiểu sao tôi thấy mình vẫn trung thành với kỷ niệm của nó. Tôi nghĩ ñến những khoảnh khắc kỳ quặc và bất ngờ: lúc tôi ñang ñi xuyên thành phố, lắng nghe tiếng xe buýt từ từ ñỗ lại các bến vắng vẻ, hoặc những buổi chiều sau giờ làm việc, tôi ở trong bếp châm ñèn và làm bữa, hay những buổi sáng sau khi thức dậy, tôi bóp ống kem ñể ñánh răng. Kỷ niệm cứ tự ñộng ùa ñến, giống ngọn thủy triều của làng chài tuổi thơ, nước không biết từ ở nơi ñâu dâng lên ngập ñến ñầu gối chúng tôi.


15

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

3

Khi chuyện này xảy ra, tôi lên bảy.

Hồi ức trở lại lúc tôi mới bảy tuổi. Trước ñó, ký ức mờ ảo và mơ hồ, giống những cảnh hiện ra lờ mờ sau một tấm kính ñẫm những giọt mưa. Nhưng có nhiều việc xảy ra năm tôi lên bảy, những sự việc khủng khiếp và không thể khớp lại với nhau làm tôi hay nhớ ñến năm ấy và mọi sự xảy ra sau ñó.

Hồi bảy tuổi, thực ra tôi không quá non nớt mà ñủ già dặn ñể hiểu những xúc cảm bình thường của con người như sự sôi nổi và lòng tốt. Tôi ñã hiểu rằng tình cảm con người thực sự gồm cả nóng và lạnh, vì tôi ñã thấy nhiều sự việc hơn lũ trẻ con trạc tuổi tôi. Với một ñứa bé lên bảy, ắt tôi phải có vẻ cách biệt bất thường. Tôi không biết cha mẹ mình là ai, chưa bao giờ có một người cha hoặc mẹ thực sự. Bà tôi kể mẹ sinh ra tôi trên một con thuyền có mái chèo.

Cuộc sinh nở ấy rất khó khăn, và khi thuyền cập bờ, mẹ tôi ñã chết vì băng huyết. Vì sao mẹ tôi lại lên thuyền ra biển, và ai ñi cùng mẹ thì bà tôi không bao giờ ñã ñộng. Tất nhiên tôi không nhớ gì về những sự kiện này. Còn cha tôi chẳng ở ñó mà chứng kiến. Ông ñã bỏ làng trước khi tôi ra ñời, trốn chạy cuộc sống của một ngư dân. Trong khi ông vắng mặt, dân làng quy cho ông là “theo con ñường tư bản chủ nghĩa” vì những quan niệm trưởng giả của ông. Việc này xảy ra trong cách mạng văn hóa và nếu về làng, ông sẽ bị bắt giam.

Sau khi tôi ra ñời, ông nội ñặt tên cho tôi là San Hô, cái tên liên quan ñến biển khơi. Theo chữ Tàu, tên tôi có nghĩa là “San hô ñỏ”. Dù tôi ñã nhìn thấy San hô trắng, San hô xanh lục nhiều lần, song chưa lần nào tôi bắt gặp San hô ñỏ. Tôi nghĩ màu ñỏ chắc là máu mẹ tôi dây trên các tấm ván thuyền. Ông nội ñặt cho tôi tên riêng là “Cún con”. Cún là một cái tên hay, một cái tên may mắn. Ông tôi bảo trong làng có tới hơn mười ñứa có tên là Cún; làng tôi có một quy ước khôn ngoan rằng càng ñặt tên xấu bao nhiêu, càng ñỡ bị các Thủy quái bắt bấy nhiêu. Mà ñúng như vậy, những cái tên xấu nhất thường may mắn nhất. Hàng năm trong mùa giông bão, khi Thủy quái nhô lên từ ñại dương bắt trẻ con chơi trên bờ biển, thường những ñứa có tên ñẹp hay bị bắt ñi. Vả lại, có ai sáng suốt lại muốn mang


16

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

ñi một ñứa trẻ tên là Cún, hoặc tởm hơn, là Hủi? Thạch Thôn là toàn bộ thế giới của tôi, là thành lũy không cửa sổ của tôi, là nơi người ta ñã ñào huyệt cho tôi hầu như ngay sau khi tôi ra ñời.

Dân làng chôn người chết trên một sườn núi xa, lởm chởm ñá ở sau làng, che khuất thế giới xa hơn. Ngay khi một ñứa trẻ ra ñời, những người họ hàng sẽ hỏi ý kiến người thạo phong thủy chọn chỗ có vị trí và hướng tốt ñể ñặt mộ. Chọn ñược rồi, gia ñình sẽ dựng một tấm bia mang tên ñứa bé sơ sinh ñể sau này không người nào ñòi chỗ ñất ñó nữa. Một người sao có thể rời bỏ nơi ñã ñặt huyệt mộ cho mình ngay từ khi mới chào ñời? Khi còn bé, tôi chưa từng tưởng tượng mình lại bỏ chạy khỏi Thạch Thôn.

Lẽ tất nhiên khi lên bảy, tôi còn chưa biết ñến chữ “bỏ chạy”, cũng chưa từng suy xét ñến khái niệm bỏ chạy. Tôi không nhớ từ này, cũng như chưa bao giờ tôi nhớ cha mẹ tôi. Bạn không thể nhớ một thứ bạn chưa bao giờ có. Dường như cha mẹ tôi chưa bao giờ tồn tại, như thể tôi tự sinh ra trên cõi ñời này.

Thực ra, tôi không giống mảnh san hô ñỏ chút nào. Tôi giống một hòn cuội nhỏ xíu bắn từ biển cả lên và rơi xuống thành một trong những hòn cuội, bị những bàn chân ñi qua giẫm lên hơn.

Ngày nào các ngư dân cùng những người phụ việc cũng mang lưới ñi qua những ngõ rải cuội, các bà vợ ngư phủ cắp những cái mẹt bằng tre hình tròn, nông dùng phơi tôm giẫm ñạp lên ñây ñó. Họ ñể lại những hòn cuội ướt sũng. ðến trưa, mặt trời sẽ làm nước mặn bay hơi và những hòn cuội khô ngay, trắng tinh khôi, phủ một lớp mỏng muối biển khô. Ngôi nhà tôi ở nằm trong một ngõ hẻm rải cuội ven biển. Tôi chẳng khác gì một hòn cuội nhỏ bám ñầy muối, lặng lẽ, chẳng ai chú ý và chẳng có ý nghĩa gì.

Ngõ hẻm nơi chúng tôi ở, chạy thẳng từ ngưỡng cửa nhà bà tôi ra biển cả ñục ngầu gầm rú. Vịnh nhỏ gần nhà tôi có thời là nơi bọn hải tặc Nhật Bản ẩn náu, thỉnh thoảng chúng lại vào làng hãm hiếp, cướp phá, vơ vét, trút lên ñầu dân làng ñủ thứ hậu họa. Vì thế, ngõ hẻm này có tên “ngõ Hải tặc”.

Hồi lên bảy, trong mùa giông bão hàng ngày tôi hay ra ngoài, ñứng vơ vẩn ở cuối ngõ Hải tặc và ñăm dăm nhìn ra biển khơi. Biển ở Thạch Thôn hiếm khi xanh, và trên thực tế, màu thực sự của biển cả là màu nâu vàng, màu của ñất, hoặc tượng trưng cho màu ñất. Tôi


17

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

ñứng và ngắm nhìn giông gió khuấy tung ñại dương thành những con sóng, chẳng khác vợ một ngư dân ñang ñợi chồng từ biển cả trở về, hết năm này qua năm khác. Những cơn gió hung dữ vùi dập tôi, cho ñến da, tóc, mắt, thậm chí móng tay tôi cũng nhuốm màu của biển. Tôi là một người bé nhỏ, có màu ñất. Cả người tôi nhuốm màu ñất cát. Biển là người bạn duy nhất, là người ñồng hành chung thủy, bí ẩn và gây kinh hoàng của tôi. Ngày nào tôi cũng xuống bãi biển và lội xuống biển. Biển có mùi khác thường, mặn vị muối. Với mỗi ngọn sóng, tôi lại chìm cả người trong biển.

Mọi ấn tượng của tôi về Thạch Thôn ñều bắt ñầu bằng biển cả ñục ngầu, dữ dội. Âm thanh của biển, màu sắc của biển, khối lượng và bề mặt của biển, các mùa của biển, thiên hướng nuốt chửng các tàu thuyền, Thủy quái vồ bọn trẻ con trong mùa giông bão, những người ñàn bà ñứng bên bờ biển than khóc vì mất chồng. Mới bảy tuổi, tôi ñã thấy biển là thứ thật dáng sợ và ñáng ñể thờ phụng.

“Thứ duy nhất tách rời người ñào bới biển với bọn Thủy quái là mảnh ván thuyền dài ñộ mươi phân”. Ông hàng xóm nhà tôi, cha ñứa bạn thân nhất của tôi, thuyền trưởng một tàu ñánh cá riêng hay nói câu này.

Các ngư dân và vợ họ tự gọi mình là “những kẻ ñào bới biển”. Họ dựa vào biển cả, hoặc có thể ăn xin, vay mượn bất cứ thứ gì của biển, hoặc ñào bới từ biển, biển cả cung cấp cho họ cách sinh nhai, chính vì thế mới thành tên.

Ông hàng xóm nhà tôi là một người ñào bới biển, ông có tàu và thủy thủ riêng. Mọi người trong làng gọi ông là “Thuyền trưởng”. Nước da Thuyền trường màu ñồng thau, và tôi coi ông là người can ñảm nhất trong những người ñào bới biển của làng. Có lần ông ñánh ñược một con cá mập, và cả làng ñược thưởng thức món canh sụn cá mập của ông. Người ta thường bảo “ăn gì bổ nấy”. Dân lâng nói rằng canh sụn cá mập làm họ khỏe gân cốt.

Chí ít thì ñó là ñiều Thuyền trưởng hay nói. Thuyền trưởng thường nói những câu ñại loại thế.

Hồi ấy, tôi hay loanh quanh cạnh Thuyền trưởng và bất cứ khi nào một chiếc thuyền hư hỏng từ biển về, ông quay sang tôi và bảo:


18

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

- Này Cún con, thứ duy nhất tách rời người ñào bới biển với bọn Thủy quái là mảnh ván thuyền dài ñộ mươi phân, cháu có hiểu không, hả Cún?

Biển là tất cả những gì Thạch Thôn có, là tài nguyên duy nhất họ sở hữu. Ngôi làng dựng trên một bán ñảo không sông ngòi, hồ hoặc ñất canh tác, chỉ toàn là núi non lổn nhổn ñá, tiêu ñiều, ñằng sau dốc thẳng xuống biển. Cư dân của Thạch Thôn dựng nhà, hàng tiếp hàng trên những chỗ núi ñỡ dốc hơn, nên mọi ñường ngõ ñều dốc. Như vậy ñể phần nào che chắn cho các ngôi nhà khỏi thủy triều, nhưng quan trọng hơn là ngăn cho nhà khỏi bị các cơn bão tố thường xuyên quét di.

ðể chống lại những cơn gió mạnh, hàng năm bà tôi và dân làng lại trèo lên mái nhà xếp các tảng ñá lên trên mái ngói ñen xỉn. Bọn trẻ con chúng tôi có nhiệm vụ trèo lên ñồi nhặt ñá. Càng xếp nhiều ñá lên mái nhà càng ñỡ bị giông bão thổi tốc mái và cuốn phăng ñi, tất nhiên ñá chỉ ñủ nặng ñể không sập mái nhà. Thế là làng tôi thực sự biến thành một ngôi làng ñá: các ngôi nhà dựng bằng những tảng ñá mòn tìm thấy trên bán ñảo, ñường ngõ lát ñá cuội nhỏ hơn, thậm chí mái nhà cũng phủ nhiều lớp ñá. Bất kể từ ñâu nhìn vào làng - từ dưới ñất, từ sườn ñồi, ngay cả từ trên trời - ngôi làng thực sự ñược dựng hoàn toàn bằng ñá.

Trong làng chẳng có tí ñất nào, vì những cơn bão liên tiếp quất qua bán ñảo trong mùa giông tố ñã xói mòn mặt ñất từng tí một, cho ñến khi lớp ñất mặt còn lại bị rửa trôi nhẵn nhụi. Những cơn bão lớn và mưa giông cuốn ñi mọi thứ, từ những thứ bé nhỏ nhất, mỏng manh nhất, cỏ dại, rễ cây, hạt giống, ñến cả những cây bồ công anh mọc trong kẽ tường, cho ñến khi thứ duy nhất còn lại là các tảng ñá lớn.

Hàng năm trong mùa bão tố, nhiều ngôi nhà trong làng bị ngập và sau khi bão tan, thường thấy một chiếc dép lê, những chiếc ñũa bập bềnh lên xuống trong các vũng nước. Tôi nhớ có một lần thấy mấy lư trầm màu vàng trôi lang thang cùng một pho tượng Phật bà Quan Âm trắng lúc này ñang tở ra từng tý một, bất lực y như tôi, một ñứa trẻ mới lên bảy. Lội lõm bõm trong nước ñến tận ñầu gối, cuối cùng tôi nhìn thấy mấy người lớn ñang chèo xuồng ñến thẳng chỗ tôi, còn tôi bắt ñầu khóc và kêu cứu. Tuy nhiên, nhìn thấy pho tượng trôi bập bềnh, họ kinh hoàng và vội vã vớt lên khỏi mặt nước. Rồi lúc ñó, họ mới ñưa tôi về nhà an toàn.


19

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Giờ ñây tôi không nhớ nổi Thạch Thôn có cây cối gì không. Tôi thấy hình như nơi ấy không hề có cây trồng. Chắc là phải có chút gì ñó, nhưng tôi chỉ nhớ màu xanh duy nhất là màu lưới ñánh cá tãi trên bãi biển. Những tấm lưới trông như những con rồng màu xanh trải dọc bờ biển, những sợi dây nilon xanh vặn xoắn và rối tung, cuộn quanh những người ñàn bà lúc họ làm việc, sửa lại lưới. Trẻ con chạy láo nháo xung quanh, mặc dù hay bị vấp và ngã ñè lên lưới, chúng không bao giờ khóc. Trên thực tể, người ta thường tìm thấy chúng rúc vào trong những chồng lưới ñánh cá dày dặc mà ngủ ngon lành.

Trong những ngày ngư dân không ra khơi, họ trải những tấm lưới màu xanh lên sân nhà phơi cho khô. ðúng rồi... những cái sân. Bây giờ tôi nhớ ra loại cây xanh trong sân. Trong mùa ñông, có lá xanh của những cây thủy tiên thân dài. Dân làng trồng thủy tiên trong các vỏ ốc anh vũ to ñổ ñầy ñất. Tôi nhớ lại những hàng vỏ ốc anh vũ trên bậu cửa sổ các ngôi nhà trong mùa ñông, vỏ nào cũng ñầy những cây lá xanh và hoa vàng.

Suốt mùa dông, các cây thủy tiên này ngất nghểu trên bậu của sổ như những pho tượng Quan Âm nhỏ xíu. Nhưng khi mùa xuân tới mang theo những ngọn gió nam, chỉ qua một ñêm thủy tiên héo quắt. Dường như có người trong làng thổi một hồi còi, gửi tín hiệu nào ñó ñến các cây, làm những bông hoa vàng trên cây héo hàng loạt.

Tôi chưa từng bắt gặp mùa xuân ở Thạch Thôn. Mùa xuân ư? Mùa Xuân là gì vậy? Tôi nhớ lại xuân chỉ là mùa mang ñến những cơn gió nam và những trận mưa dông trút ào ào xuống ngôi làng. Gió nam nóng và ẩm ướt thổi từ bề mặt dại dương, thấm vào từng ngôi nhà ở Thạch Thôn, làm các bức tường ẩm ñến mức dường như bị toát mồ hôi. Gió mang theo sự nặng nề, sũng sĩnh làm cả người rất khó chịu, nó thấm vào tóc, vào da, vào từng lỗ chân lông. Nó như sáp ong gắn cư dân trong làng với vỉa của ñại dương màu ñất này. Ngay cả khi trời trong ñến mức mắt thường có thể nhìn thấy và nắng phản chiếu từ mặt biển bao la, vẫn có thể cảm thấy làn gió ẩm trên da và biết rằng cơn mưa không còn xa mấy nữa.

Khi lên bảy, tôi ñứng ở cuối ngõ Hải tặc quan sát thủy triều rút khỏi dải ñất ven bờ ñể lộ mép ñá ngầm lởm chởm, chăm chú nhìn vợ các ngư dân ngồi ven bờ biển nói chuyện phiếm trong lúc ñan lưới, những bông dành dành trắng cài trên mái tóc. Lúc này tôi thấy hồi ức như ñang chơi khăm tôi, vì những cây dành dành này lớn lên trong các sân nhà. Bông hoa xinh xắn, thơm phức một mùi ngọt ngào giả tạo mà các bà vợ cài vào búi tóc


20

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

bóng mượt của họ không hiểu sao sống sót qua các cơn bão, những cánh hoa trắng nõn bừng nở khi bão tố diễn ra dữ dội xung quanh. Lúc này tôi nhớ lại các cây ấy thật rõ ràng, nhú lên từ các bình gốm nứt nẻ trong sân nhà các ngư dân. Thỉnh thoảng, họ còn trồng dành dành trong các bô han gỉ ñem dùng sau khi bố hoặc người ông già cả của một ngư dân nào ñó qua ñời. ðến trước mùa thu, hoa dành dành bắt ñầu héo và thành quả nhỏ màu vàng, ñám ñàn bà ngư dân ngắt khỏi cây, dùng chày và cối nghiến nhỏ thành một loại phẩm màu. Các bà có thẩm mỹ hơn trong làng nhuộm áo trong các thùng ñổ ñầy thứ thuốc nhuộm thơm phức này. Sau ñấy, có thể thấy họ hãnh diện phô những tấm áo màu vàng tươi khắp các ñường phố.

Còn một mùi thơm nữa phảng phất trong trí nhớ của tôi về Thạch Thôn. Làm sao tôi quên ñược những cây nhài cạnh trường tiểu học mà tất cả chúng tôi phải ñến khi lên tám? Hoa nhài trắng muốt, thơm phức nở tung bừng khắp mảnh sân chơi nhỏ, biến nó thành một dải hoa trắng như tuyết. Chúng tôi không thể chơi nhảy dây hoặc chạy quanh vì những cành hoa nhài. Vào lúc chào cờ buổi sáng, những bông hoa thơm phưng phức còn che khuất cả lá cờ ñỏ ñược kéo lên trong sân. Lúc giơ tay lên ñầu ñể chào, chúng tôi phải nhìn quanh ñể tìm, mới thấy lá cờ bị dải hoa nhài nuốt chững. Sau này, khi mùi thơm của hoa nhài quá ngào ngạt, nhiều học sinh bị chóng mặt, nhức dầu, một số bị dị ứng và hắt hơi, nhiều ñứa khác bị vấp ngã dưới cành nhài. Mùi hoa thấm sẫm sân trường và lan khắp làng. Thỉnh thoảng, phụ nữ trong làng bẻ những cành nhài to, ñem về nhà phơi. Khi hoa ñã khô, họ nhét chúng thành lớp dưới cùng trong nệm và trữ trong tủ, dành cho mùa mưa.

“Bi ể7n là ñể ăn”, ông tôi hay nói vậy. Ông khẳng ñịnh rằng mọi thứ trong biển cả ñều ăn ñược: nhím biển, hải sâm, sao biển, rau câu, tảo bẹ, ngay cả những tảng ñá ngầm ông cũng bảo có thể mút ñược. Ông nội tôi nói rất quả quyết câu này.

“Ngay cả ñá ngầm cũng có thể mút và ăn ñược”. Tôi bắt chước ông tôi nói câu này, ra vẻ cũng bạo ăn như ông.

Ngày ngày, thủy triều rút ñể lộ dải ñá ngầm màu ñen, phủ lớp ñịa y xanh. Bên dưới ñá ngầm kết từng ñám sò, ngụy trang rất khéo trong lớp vỏ màu ñá xám nên dễ nhầm chúng là những cạnh nhọn của ñá ngầm. Trong các kẽ ñá nứt, có thể nhìn thấy các vỏ trai xanh thẫm, và bên trong là con trai nhiều thịt, màu hồng cam, chúng tôi gọi là “thần sa biển”.


21

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Ðôi khi chúng tôi cũng thấy nhiều sinh vật biển ñặc biệt ghê tởm: những con vật trơn tuột, màu sắc sặc sỡ, ñầu dài u phồng, bám chặt vào bề mặt các tảng ñá và khi chặt hay ñập vào chúng, rỉ ra một thứ nước nhầy màu vàng, quánh. Dân làng gọi chúng là “dái biển” và nói trông chúng rất giống một bộ phận trên cơ thể ñàn ông. Bất cứ khi nào có người nói tới loại này, thường là khi người lớn quây quần nhậu nhẹt, kể ñủ thứ chuyện và ăn lạc rang muối, tất cả cười phá.

Một trong những người ñàn ông nói:

- Khốn nạn, ñêm qua tôi không sao ngủ ñược.

Người khác bảo:

- Cậu không thể ngủ ñược à? Chà, cứ ninh mấy cái dái biển thật kỹ. Chúng sẽ làm cậu khỏe như vâm.

Người ñàn ông không ngủ ñược trả lời:

- Nào ai cần khỏe hơn kia chứ? Lúc ấy chỉ càng ít ngủ hơn mà thôi!

Người khác kêu toáng lên:

- Khỏe hơn thì làm béng luôn một chầu cho vợ, rồi ngủ tha hồ ngon!

Thế là cả ñám bùng lên một trận cười ầm ĩ, uống thêm mấy ngụm rượu cất bằng lúa miến, còn lạc muối ñã hết từ lâu.

Ðàn ông thường ñun dái biển làm nước dùng, cho thêm gừng thành một thứ canh sền sệt, ñục ngầu. Nghe nói ñấy là một loại thuốc bổ rất công hiệu, cả bà tôi cũng bảo thế. Nhưng cố nhiên, bà chẳng bao giờ nấu thứ canh ấy cho tôi.

Cách sống lỗ mãng trong Thạch Thôn xuất phát từ biển cả. Từ khi tôi còn bé, tôi ñã biết ñại dương có ảnh hưởng sâu sắc ñến mọi thứ, nó sản sinh ra tất cả và tàn phá tất cả. Chúng tôi sống nhờ nó và chết vì nó. Những ngư dân can ñảm mạo hiểm xuống tận sâu trong lòng ñại dương, có khi trở về với nhiều thứ vớ bẫm, có khi chẳng bao giờ về nữa. Nhiều thuyền ñánh cá và lưới vét ven bờ bị chôn vùi dưới biển sâu. Với tôi, biển cả còn kinh hoàng hơn cả cái chết.


22

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Ngày ngày tôi ñứng trên bãi biển xem thủy triều rút, ñợi thuyền ñánh cá trở về. Tôi không bao giờ biết vì sao cả ñoàn thuyền lại kéo về cùng một lúc, họ có hẹn giờ trước hay căn cứ vào vị trí của mặt trời mà quyết ñịnh. Dù sao ñi nữa, những con thuyền luôn cập bờ cùng nhau, tiếng ñộng cơ vọng ñến trước. Âm thanh ấy kéo cả làng - người già, trẻ con, vợ các ngư dân - ra khỏi nhà và ñổ ra bờ biển sủi bọt ñợi thuyền.

Dầu từ máy thuyền làm ô nhiễm bãi biển, phủ lên bề mặt cảng một lớp mỏng, tạo ra nhiều vòng dầu bóng loáng, ñủ sắc cầu vồng. Dầu tìm ñường chui cả vào thân cá bơi trong làn nước này. Lúc ngư dân tắt máy lên bờ, có thể thấy những thứ ñổ trên boong: hàng ñống to cả mờ mờ, tôm trong suốt, trai ñen và lươn biển. Thuyền ñánh cá trở về cũng những mẻ ñánh bắt khác hẳn những con thuyền rỗng không, ra khơi lúc sáng sớm. Chúng trở về, bụng ñầy ắp.

Mặt trời lặn hắt bóng các ngư dân và những con thuyền, những người vợ ñã ngày ñêm chờ ñợi người ñàn ông của họ từ biển cả trở về, ñang phấn khởi réo gọi tên chồng. Ðàn bà, trẻ con ùa ñến chỗ thuyền nhà mình. Những lúc thế này tôi cảm thấy lẻ loi nhất, vì tôi biết cha tôi chẳng ở trên bất cứ con thuyền nào. Mẹ tôi cũng không phải là bất cứ người phụ nữ nào ñang ngồi trên bãi biển, kết vòng hoa dành dành trắng muốt hoặc ñan lưới. Ông tôi ñã nghỉ ñi biển từ lâu và hiện giờ chỉ là một ông già bán thuốc lá trên phố. Bà nội tôi sinh ra ở “ngoài làng” nên vẫn bị coi là “người ngoài” của Thạch Thôn. Ðại dương mênh mông và vô tận, bãi biển ñầy cát trải dài, chuyến trở về thắng lợi của các ngư dân, sự hân hoan chào ñón của các gia ñình là quang cảnh mà một ñứa bé lên bảy bơ vơ như tôi hoàn toàn không có phần.

Sau hồi chào mừng chuyến về ñại thắng, bãi biển nằm lặng lẽ, bừa bãi xác cá và tôm chết bị những người buôn cá loại bỏ. Biển cả lúc này hoàn toàn vắng vẻ, không một cánh buồm lướt trên mặt, không người chờ ñợi dọc bãi biển, chỉ có những làn gió biển nhè nhẹ, và văng vẳng tiếng các bà mẹ gọi con về ăn cơm. Tiếng họ vọng từ sườn ñồi, réo to những cái tên: cu ðợi, cái Tam, ðức Phúc, Ðức Trí. ðấy là tên những người bạn chơi hồi bé của tôi.

Cu ðợi là ñứa thứ bảy trong một chuỗi liên tiếp toàn con gái của hàng xóm vợ chồng Thuyền trưởng. Cha mẹ cô bé khắc khoải mong chờ một ñứa con trai, họ ñặt tên cho con gái là “cu ðợi” tỏ ý họ vẫn ñợi một thằng cu. Chị gái ñầu của cu ðợi tên là Kim Phượng, chị quán xuyến toàn bộ gia ñình toàn con gái ñó. Tôi thấy Kim Phượng là cô gái xinh ñẹp


23

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

nhất Thạch Thôn. Kim Phượng thích hát những bài dân ca, chị duyên dáng, thướt tha như một cây anh dào. Chị có khuôn miệng xinh, mái tóc dài rất dẹp, trông chị giống một trong các nữ nghệ sĩ kiều diễm ñóng vai Lâm Ðại Ngọc trong thiên diễm tình bi thảm Hồng Lâu Mộng. Không may, cu ðợi giống tôi nhiều hơn giống chị gái. Cả hai chúng tôi ñều rất nghịch ngợm, chúng tôi là những ñứa bé khó ưa, da ñen nhẻm, tóc tai bù xù, nước mũi dòng dòng và thường ñưa tay áo lên quệt. Hầu như ai nhìn thấy cũng bảo chúng tôi là những ñứa trẻ ñáng ghét.

Còn cái Tam là một cô bé gò má bên phải phồng lên xấu xí. Khi còn bé, nó ăn phải loại quả dại gì ñó trên sườn núi. Ngay hôm ñó, nó lên cơn sốt cao và ốm nặng, khó thở. Một thời gian sau cơn sốt giảm nhưng bên phải mặt nó sưng phồng lên. Cha mẹ Tam ñưa nó ñến trạm xá ñể châm cứu, các lương y ñâm kim vào thẳng khối sưng nhưng không thuyên giảm. Thế là cái Tam vốn xinh xắn bỗng biến dạng thành một cô bé xấu xí, má bên phải sưng vù.

Các bạn chơi khác của tôi còn có hai anh em ðức Phúc và Ðức Trí, bà tôi gọi chúng là cháu. ðức Phúc và ðức Trí lớn tuổi hơn tôi, nên tôi chẳng hiểu vì sao chúng gọi mình là “dì”. Bà tôi vẫn coi trọng dòng dõi và thứ bậc trong gia tộc, nên hình như chẳng thấy gì bất thường trong việc tôi là “dì” của mấy cậu bé xuất thân trong một gia ñình “thấp kém”. ðức Phúc và Ðức Trí là những ñứa liều mạng, mới ba, bốn tuổi chúng ñã bơi ra biển và bắt cả bống biển bằng tay trần. Tôi cho chúng coi tôi là một bà dì hết sức lạ lùng, một quái vật trong làng. Vì tôi chưa bao giờ có cha mẹ, dường như tôi là một sinh vật vọt ra từ những hòn ñá lát ngõ Hải tặc.

Tôi nghe thấy bà tôi gọi trong những tiếng vọng gọi con cái về nhà. “Cún con ơi, ới Cún con... về nhà ăn cơm!”.

Tiếng bà tôi vừa the thé vừa thê lương. Nó vương vấn như một tiếng huýt gió dài, lảo ñảo qua những quả ñồi và vọng qua biển. Giống hệt một cái lưới khổng lồ quăng từ trên trời xuống, phủ kín cả ñất và biển, không sao thoát nổi. ðợi cho tiếng vọng của bà yếu ñi, tôi mới nhô lên từ ñống ñá nào ñầy hoặc chồi ra ngoài mép buồm tôi ñang nấp. Lúc xuất hiện, tôi thấy mặt trời ñang lặn, biến biển vàng óng thành một ngọn lửa, cháy thành màu ñỏ rực rồi tắt ngay, còn biển cả và bầu trời trở thành màu xám xịt.


24

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

ðể chân trần, tôi trèo lên bãi biển, ñể biển cả lại ñằng sau vì ñang lúc biển buồn bã nhất và ảm ñạm nhất trong ngày, tôi chạy thẳng về hướng tiếng gọi của bà tôi.

Lúc tôi trèo lên mặt ñất rắn câng và ñạp lên những hòn sỏi của ngõ Hải tặc, tôi biết chắc cái gì ñang ñợi tôi trong chỗ ở bằng ñá mà tôi gọi là nhà. Trên cái bàn gỗ cũ kỹ là bữa tôi ăn ba lần một ngày, sáng, trưa và tối, giống y như nhau: một bát cháo khoai lang, ñiểm thêm món cá muối cay xè.

TH ẠCH THÔN - Goodreadsphoto.goodreads.com/documents/1336310206books/13636223.pdf · Frisbee (...

Documents

Transcript of TH ẠCH THÔN - Goodreadsphoto.goodreads.com/documents/1336310206books/13636223.pdf · Frisbee (...