Tema 6 Percaktimi i Kostos Per Bashkeproduktet Dhe Nenproduktet

TEMA 6:PERCAKTIMI I KOSTOS PER BASHKEPRODUKTET DHE

NENPRODUKTET

Lektore:

Dr. Veronika DURMISHI

DALLIMI MIDIS BASHKEPRODUKTEVE DHE NENPRODUKTEVE

Bashkeproduktet ( BP ) dhe Nenproduktet (NP ) jane rezultat i situatave ku prodhimi i nje produkti ben te pashmangshem dhe prodhimin e produkteve te tjera.

Kur nje grup produktesh individuale prodhohen ne menyre te njehershme dhe secili nga produktet ka nje vlere shitje te rendesishme, athere produktet quhen bashkeprodukte ( BP ).

Produktet qe jane pjese e procesit te prodhimit te njehershem dhe kane nje vlere shitje me te vogel se BP , quhen nenprodukte( NP ).

BP jane te rendesishme per aktivitetin tregetar te nje organizate, ndersa NP jane krejt te rastit dhe nuk ndikojne ne marrjen e vendimit.

Shembuj: Industria kimike, te rafinimit te naftes, minierat, bluarja ,bluarja e miellit etj.

DALLIMI MIDIS BASHKEPRODUKTEVE DHE NENPRODUKTEVE

Karakteristike eshte se BP dhe NP nuk jane te identifikuara si produkte te ndryshme individuale deri ne momentin e ndarjes.

Produktet mund te ndahen njekohesishte ose me intervale,

Kostot para momentit te ndarjes nuk mund te identifikohen sipas produkteve te veçanta, p.sh nuk dihet se ç’pjese e kostos se perpunimit te nje barreli nafte bruto do te duhet te shperndahet midis, petrolit , vajgurit dhe parafines.

Mbas momentit te ndarjes , BP mund te shiten ose te jene objekt i nje perpunimi te metejshem dhe si rrjedhoj kostot e perpunimit te metejshem mund te evidentohen.

SKEMA E NJE PROCESI PRODHIMI PER BP DHE NP

Puna dhe

SHPP

MD

Proces i perbashke

t

BP- A

NP- C

BP- B

Puna + SHPP

Puna + SHPP

METODAT E SHPERNDARJES SE KOSTOVE TE PERBASHKETA

Kur i gjithe prodhimi i nje periudhe te veçante shitet, problemi i shperndarjes se kostove te perbashketa nuk ekziston.

Kur ne fund te periudhes ka gjendje iventari, athere eshte e nevojshme shperndarja e kostove te perbashketa.

Metodat per shperndarjen e kostove te perbashketa jane:

1. Metodate e bazuara nemadhesine fizike si pesha, vellimi etj

2. Metoda per te matur aftesine e thithjes se kostove te perbashketa, bazuar ne shperndarjen e ketyre kostove sipas vlerave te tregut te produkteve.

Shembull: Kosto e perbashket per tre produkte A,B,C qe dalin ne momentin e ndarjes eshte 500.000 leke.

Kerkohet te bejme ndarjen e kesaj kosto te perbashket midis produkteve A,B dhe c sipas disa metodave.


1. Metoda e madhesive fizike Shperndarja e kostove behet ne perpjestim me vellimin

Supozohet se i gjithe prodhimi shitet brenda nje periudhe dhe nuk ka gjendje iventari ne fund.

Supozohet se:- Produkti A prodhohen 40.000 njesi, çmimi shitjes 8

leke/njesi- Produkti B prodhohen 10.000 njesi, çmimi shitjes 2

leke/njesi- Produkti C prodhohen 50.000 njesi, çmimi shitjes 4 leke

njesi Do te shohim qe kosto per njesi do jete e njejte


Shperndarja e kostove te perbashketa sipas metodes se madhesive fizike do te jete:

Produktet

Sasia e prodhuar

Pjesa ndaj totalit

Kostot e perbashketa

A 40.000 40/100 = 0.4 0.4 x 500.000 = 200.000

B 10.000 10/100 = 0.1 0.1x500.000= 50.000

C 50.000 50/100 = 0.5 0.5x 500.000 = 250.000


Pasqyra e fitimit do te jete:

Produktet Te ardhurat nga shitja

Kostot totale

Fitimi ose humbja

A 320.000 200.000 120.000

B 20.000 50.000 ( 30.000 )

C 200.000 250.000 ( 50.000 )

Totali 540.000 500.000 40.000


2. Metoda e vleres se shitjes ne momentin e ndarjes Kjo metode ben shperndarjen e kostove ne perpjestim me

vlerat paraprake te shitjes duke supozuar se çmimet me te larta u takojne kostove me te larta.

Produktet Sasia e prodhuar

Shitjet Pjesa e vleres/shitjeve

Kostot e shperndara

A 40.000 320.000 320/540 = 60 %

300.000

B 10.000 20.000 20/540 = 4 %

20.000

C 50.000 200.000 200/540 =36 %

180.000

Totali 100.000 540.000 100 % 500.000


Pasqyra e fitimit sipas kesaj metode do te paraqitej:

Produktet Te ardhurat nga shitja

Kosto totale Fitimi dhe humbja

A 320.000 300.000 20.000

B 20.000 20.000 -

C 200.000 180.000 20.000

Totali 540.000 500.000 40.000


3. Metoda e vleres neto te realizueshme Vlera neto e realizueshme ne momentin e ndarjes mund te

llogaritet duke zbritur kostot e perpunimit te metejshem ne momentine shitjes.Produkti

Vlera e shitjes

Kostot e perpunimit

Vlera neto e realizueshme

Pjesa ndaj totalit ( % )

Kostot eshperndara

Fitimi

A 320.000

30.000 290.000

290/480= 60 %

60 x 500.000 = 300.000

(10.000)

B 20.000 10.000 10.000 2 10.000 -

C 200.000

20.000 180.000

38 190.000 (10.000)

Totali 540.000

60.000 480.000

100 % 500.000 (20.000)


4. Metoda e % konstante dhe Fitimit Bruto Kjo metode perdoret kur produktet jane objekt i perpunimit te

metejshem dhe % e fitimit bruto jane te ndryshme per cdo produkt

Produkti A

Produkti B

Produkti C

Totali

Vlera shitjes 320.000 20.000 200.000 540.000

Fitimi bruto 20 %- humbje

(10.000 ) - 20.000 20.000

KMSH 310.000 20.000 220.000 560.000

Kosto perpunimi te metejshem

( 30.000 ) ( 10.000 ) ( 20.000 ) ( 60.000 )

Kostot e shperndara

290.000 10.000 200.000 500.000

KRAHASIMI I METODAVE

Kriteri shkak- pasoje nuk mund te merret ne konsiderate ne zgjedhjen e metodave

Shperndarjet duhet te bazohen ne kriterin e perfitimeve te marra ose

Kur perfitimet e marra nuk mund te maten , do te perdoret kriteri i barazise

Metoda eVleres neto te realizueshme eshte e veshtire te perdoret kur ka nje numer fazash vijuese te perpunimit te metejshem.

Gjithashtu ne disa industri nuk ekziston nje emerues i perbashket per madhesite fizike.

STUDIM PRAKTIK Studim nga Slater dhe Wootton ( 1984 )

Lloji i shoqerise Metodat e shperndarjes se kostove te perbashketa

Petrokimike Metoda e vleres neto te realizueshme

Perpunim qymyri Metoda e madhesive fizike

Kimikate qymyri Metoda e madhesise fizike

Perpunim i naftes S’ka shperndarje kosto

KONTABILITETI PER NENPRODUKTET Nenproduktet jane produkte qe kane nje vlere shitje te vogel dhe

dalja e tyre nga prodhimi i produktit kryesor eshte e rastesishme. Pas momentit te ndarjes cdo kosto nenprodukti i ngarkohet

nenproduktit. Regjistrimet kontabel:

Nenprodukt

te Prodhimi i perbashket

Per te ardhurat qe rezultojne nga prodhimi i nenproduktit:

Nenprodukt

te Arka

Kostot e vecanta te kryera per prodhimin:

Arka

te Nenprodukt

NENPRODUKTET, MBETJET TEKNOLOGJIKE DHE MBETURINAT

Mbetje teknologjike- Material qe nuk ka vlere ose ka vlere negative ( gaze,

pluhuri i sharres, tymi etj).- Nuk trajtohen kontabilisht, nuk kane vlere shitje- Nuk perfshihen ne iventar Nenproduktet- Kane vlere shitje te vogel- Dalin rastesishte nga prodhimi i produkteve kryesore- Jane te ndryshme nga materialet qe hidhen ne prodhim Mbeturinat- Jane mbeturina te lendeve te para- Kane vlere te vogel shitje- Behen regjistrime kontabel si nenproduktet

Tema 6 Percaktimi i Kostos Per Bashkeproduktet Dhe Nenproduktet

Documents

Transcript of Tema 6 Percaktimi i Kostos Per Bashkeproduktet Dhe Nenproduktet