Tekirdağ Ziraat Fakültesi...
Transcript of Tekirdağ Ziraat Fakültesi...
ISSN:1302-7050
NamıkKemalÜniversitesiTekirdağZiraatFakültesiDergisiJournalofTekirdagAgriculturalFaculty
AnInternationalJournalofallSubjectsofAgriculture
Cilt/Volume:13Sayı/Number:1Yıl/Year:2016
Sahibi/Owner
NamıkKemalÜniversitesiZiraatFakültesiAdınaOnBehalfofNamıkKemalUniversityAgriculturalFaculty
Prof.Dr.AhmetİSTANBULLUOĞLUDekan/Dean
EditörlerKurulu/EditorialBoard
Başkan/EditorinChief
Prof.Dr.TürkanAKTAŞZiraatFakültesiBiyosistemMühendisliğiBölümü
DepartmentBiosystemEngineering,[email protected]
Üyeler/Members
Prof.Dr.M.İhsanSOYSAL Zootekni/AnimalScienceProf.Dr.ServetVARIŞ BahçeBitkileri/Horticulture
Prof.Dr.TemelGENÇTAN TarlaBitkileri/FieldCropsProf.Dr.SezenARAT TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnology
Prof.Dr.AydınADİLOĞLU ToprakBilimiveBitkiBesleme/SoilScienceandPlantNutritionProf.Dr.FatihKONUKCU BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineeringDoç.Dr.İlkerH.ÇELEN BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering
Doç.Dr.ÖmerAZABAĞAOĞLU TarımEkonomisi/AgriculturalEconomicsDoç.Dr.ÜmitGEÇGEL GıdaMühendisliği/FoodEngineering
Yrd.Doç.Dr.HarunHURMA TarımEkonomisi/AgriculturalEconomicsYrd.Doç.Dr.ÖzgürSAĞLAM BitkiKoruma/PlantProtection
Araş.Gör.ErayÖNLER BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering
İndeksler/Indexingandabstracting
CABItarafındanfull-textolarakindekslenmektedir/IncludedinCABI
DOAJtarafındanfull-textolarakindekslenmektedir/IncludedinDOAJ
EBSCOtarafındanfull-textolarakindekslenmektedir/IncludedinEBSCO
FAOAGRISVeriTabanındaİndekslenmektedir/IndexedbyFAOAGRISDatabase
INDEXCOPERNICUStarafındanfull-textolarakindekslenmektedir/IncludedinINDEXCOPERNICUS
TUBİTAK-ULAKBİMTarım,VeterinerveBiyolojiBilimleriVeriTabanı(TVBBVT)Tarafındantaranmaktadır/IndexedbyTUBİTAK-ULAKBİMAgriculture,VeterinaryandBiologicalSciencesDatabase
YazışmaAdresi/CorrespondingAddressTekirdağZiraatFakültesiDergisiNKÜZiraatFakültesi59030TEKİRDAĞ
E-mail: [email protected]: http://jotaf.nku.edu.tr
Tel: +902822502000
ISSN:1302–7050
DanışmanlarKurulu/AdvisoryBoardBahçeBitkileri/Horticulture
Prof.Dr.AyşeGÜL EgeÜniv.,ZiraatFak.,İzmirProf.Dr.İsmailGÜVENÇ Kilis7AralıkÜniv.,ZiraatFak.,Kilis
Prof.Dr.ZekiKARA SelçukÜniv.,ZiraatFak.,KonyaProf.Dr.JimHANCOCK MichiganStateUniversity,USA
BitkiKoruma/PlantProtectionProf.Dr.CemÖZKAN AnkaraÜniv.,ZiraatFak.,Ankara
Prof.Dr.YeşimAYSAN ÇukurovaÜniv.,ZiraatFak.,AdanaProf.Dr.IvankaLECHAVA AgriculturalUniversity,Plovdiv-Bulgaria
Dr.EmilPOCSAI PlantProtectionSoilConser.Service,Velence-HungaryBiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineeringProf.BryanM.JENKINS U.C.Davis,USAProf.HristoI.BELOEV UniversityofRuse,Bulgaria
Prof.Dr.SimonBLACKMORE TheRoyalVet.&Agr.Univ.DenmarkProf.Dr.HamdiBİLGEN EgeÜniv.ZiraatFak.İzmirProf.Dr.AliİhsanACAR AnkaraÜniv.ZiraatFak.AnkaraProf.Dr.ÖmerANAPALI AtatürkÜniv.,ZiraatFak.Erzurum
Prof.Dr.ChristosBABAJIMOPOULOS AristotleUniv.GreeceDr.ArieNADLER MinistryAgr.ARO,IsraelGıdaMühendisliği/FoodEngineering
Prof.Dr.EvgeniaBEZIRTZOGLOU DemocritusUniversityofThrace/GreeceAssoc.Prof.Dr.NerminaSPAHO UniversityofSarajevo/BosniaandHerzegovina
Prof.Dr.KadirHALKMAN AnkaraÜniv.,MühendislikFak.,AnkaraProf.Dr.AtillaYETİŞEMİYEN AnkaraÜniv.,ZiraatFak.,Ankara
TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnologyProf.Dr.İskenderTİRYAKİ ÇanakkaleÜniv.,ZiraatFak.,Çanakkale
Prof.Dr.KhalidMahmoodKHAWAR AnkaraÜniv.,ZiraatFak.,AnkaraProf.Dr.MehmetKURAN OndokuzMayısÜniv.,ZiraatFak.,Samsun
Doç.Dr.TuğrulGİRAY UniversityofPuertoRico,USADoç.Dr.KemalKARABAĞ AkdenizÜniv.,ZiraatFak.,Antalya
Doç.Dr.İsmailAKYOL KahramanmaraşSütçüİmamÜniv.,ZiraatFak.,KahramanmaraşTarlaBitkileri/FieldCrops
Prof.Dr.EsvetAÇIKGÖZ UludağÜniv.,ZiraatFak.,BursaProf.Dr.ÖzerKOLSARICI AnkaraÜniv.,ZiraatFak.,Adana
Dr.NurettinTAHSİN AgricultureUniversity,Plovdiv-BulgariaProf.Dr.MuratÖZGEN AnkaraÜniv.,ZiraatFak.,Ankara
Doç.Dr.ChristinaYANCHEVA AgricultureUniversity,Plovdiv-BulgariaTarımEkonomisi/AgriculturalEconomics
Prof.Dr.FarukEMEKSİZ ÇukurovaÜniv.,ZiraatFak.,AdanaProf.Dr.HasanVURAL UludağÜniv.,ZiraatFak.,BursaProf.Dr.GamzeSANER EgeÜniv.,ZiraatFak.,İzmir
Prof.Dr.AlbertoPOMPO ElColegiodelaFronteraNorte,MeksikaProf.Dr.ŞuleIŞIN EgeÜniv.,ZiraatFak.,İzmir
ToprakBilimiveBitkiBeslemeBölümü/SoilSciencesAndPlantNutritionProf.Dr.M.RüştüKARAMAN YüksekİhtisasÜniv.,Ankara
Prof.Dr.MetinTURAN YeditepeÜniv.,Müh.veMimarlıkFak.İstanbulProf.Dr.AydınGÜNEŞ AnkaraÜniv.,ZiraatFak.,Ankara
Prof.Dr.HayriyeİBRİKÇİ ÇukurovaÜniv.,ZiraatFak.,AdanaDoç.Dr.JosefGORRES TheUniversityofVermont,USA
Doç.Dr.PasgualeSTEDUTO FAOWaterDivisionItalyZootekni/AnimalScience
Prof.Dr.AndreasGEORGOIDUS AristotleUniv.,GreeceProf.Dr.IgnacyMISZTAL BreedingandGeneticsUniversitofGeorgia,USAProf.Dr.KristaqKUME CenterforAgriculturalTechnologyTransfer,AlbaniaDr.BrianKINGHORN TheIns.ofGeneticsandBioinf.Univ.ofNewEngland,Australia
Prof.Dr.IvanSTANKOV TrakiaUniversity,Depart.ofAnimalScience,BulgariaProf.Dr.MuhlisKOCA AtatürkÜniv.,ZiraatFak.,ErzurumProf.Dr.GürselDELLAL AnkaraÜniv.,ZiraatFak.,AnkaraProf.Dr.NaciTÜZEMEN KastamonuÜniv.,MühendislikMimarlıkFak.,KastamonuProf.Dr.ZlatkoJANJEČİĆ UniversityofZagreb,AgricultureFaculty,Hırvatistan
Prof.Dr.HoriaGROSU Univ.ofAgriculturalSciencesandVet.MedicineBucharest,Romanya
TekirdagZiraatFakültesiDergisi/JournalofTekirdagAgriculturalFaculty201613(1)
İÇİNDEKİLER/CONTENTS
F.Kurtulmuş,S.Öztüfekçi,S.ŞehirliArmutMeyvesindeDiplocarponMespiliLezyonlarınınGörüntüİşlemeyleAnaliziAnalyzingDiplocarponMespiliLesionsOnPearUsingImageProcessing......................................................................... 1-11
H.M.Velioğlu,G.ÇelikyurtFarklıTarımArtığıÜrünlerdenFungalVeBakteriyelΑ-AmilazEnzimiÜretimininOptimizasyonuOptimizationOfFungalAndBacterialΑ-AmylaseProductionFromDifferentAgriculturalBy-Products.......................... 12-24
G.Çınar,F.Işın,G.ArmağanTürkiye’deTarımsalÜrünİhracatıYapanFirmalarınRiskTercihiAçısındanİncelenmesiAnalysisOfTheFirmsThatExportedAgriculturalProductInTermsOfRiskPreferenceInTurkey.................................. 25-33
B.FiridinPamukYaprakKurduSpodopteraLittoralis(Boisduval)(Lepidoptera:Noctuidae)LarvalarınınGelişimEvrelerindeProtein,GlikojenVeSuOranındakiDeğişimChanges İn The Rate Of Protein, Glycogen And Water Of Cotton Leafworm Spodoptera Littoralis (Boisduval)(Lepidoptera:Noctuidae)DuringTheLarvalDevelopmentStages................................................................................... 34-39
M.İ.Soysal,T.Bilgen,A.Perucatti,L.IannuzziGTGBandedKaryotypeOfAnatolianRiverBuffalo(BubalusBubalis,2n=50)AnadoluMandası(Bubalusbubalis,2n=50)GTGBantlıKaryotipi....................................................................................... 40-43
N.Öner,İ.Başer,F.Öner,Ö.SarıbaşBuğdaydaYaprakAnaliziyleEksikliğiBelirlenenElementlerinYapraktanGübrelemeyleVerimVeKaliteÜzerineEtkileriEffectsOnYieldAndQualityOfFoliarApplicationOfWheatWithTheDeterminationOfDeficientNutrientsLeafAnalyses.............................................................................................................................................................................. 44-51
T.CengizKonutSatınAlımındaKentselAçık-YeşilAlanlarVeSosyalDonatıElemanlarınınİncelenmesi:ÇanakkaleKentMerkeziÖrneğiInfluenceOfUrbanGreenSpacesAndSocialReinforcementElementsInHomePurchasing:TheCaseOfÇanakkaleCity,Turkey........................................................................................................................................................................
52-60
M.Gür,C.ŞenTrakyaBölgesindeDoğalBirMeradaTespitEdilenBaklagillerVeBuğdaygillerFamilyalarınaAitBitkilerinBazıÖzellikleriSomeCharacteristicsofLegumeandGrassSpeciesDeterminedinaNaturalRangelandofThraceRegion...................
61-69
S.ErdoğanBayram,Ö.L.Elmacı,B.MiranAnEvaluationOnStrawberryProduction InTermsOfPlantNutritionAndFarmerApplications:EvidencesFromGedizRiverBasin,TurkeyBitkiBeslemeVeÇiftçiUygulamalarıAçısındanÇilekÜretimiÜzerineBirDeğerlendirme:GedizHavzasıÖrneği,Türkiye............................................................................................................................................... 70-79
B.KaptanPrevalenceOfListeriaSppAndL.MonocytogenesİnHomeMadePotteryCheeseEvYapımıKüpPeynirindeListeriaSppVeL.MonocytogenesYaygınlığı........................................................................... 80-87
N.Pouyafard,E.Akkuzu,Ü.KayaKıyıEgeKoşullarındaYetiştirilenAyvalıkZeytinFidanlarındaSuStresineBağlıBazıFizyolojikVeMorfolojikDeğişimlerinBelirlenmesiDeterminationOfSomePhysiologicAndMorphologicChangesOfYoungOlive(CvAyvalık)TreesUnderDifferentWaterStressİnCoastalPartOfAegeanRegion................................................................................................................
88-98
İ.H.ÇelenHavaEmişliYelpazeHüzmeliPüskürmeMemelerindePüskürtmeDağılımınınİlerlemeHızınaBağlıOlarakDeğişimiTheChangeOfTheSprayDistributionOnAirInletFanSprayNozzlesDependingOnDifferentForwardSpeeds........... 99-106
M.E.Gündoğmuş,T.UyarKestaneBahçelerindeGelirYöntemineGöreDeğerleme:AydınİliNazilliİlçesiÖrneğiLandValuationOfChestnutOchardsByIncomeCapitalizationMethod:ACaseStudyİnNazilliDistrictOfAydınProvince............................................................................................................................................................................. 107-117
TekirdağZiraatFakültesiDergisiJournalofTekirdagAgriculturalFaculty GürveŞen,2016:13(01)
61
TrakyaBölgesindeDoğalBirMeradaTespitEdilenBaklagillerveBuğdaygillerFamilyalarınaAitBitkilerinBazıÖzellikleri
M.Gür1,* C.Şen2
1TarımveKırsalKalkınmayıDesteklemeKurumu,Ankara,Türkiye2NamıkKemalÜniversitesi,ZiraatFakültesi,TarlaBitkileriBölümü,Tekirdağ,Türkiye
*Sorumluyazar:E-mail:[email protected]
Bu araştırma, Tekirdağ Karahisar köyünün doğalmerasında 2011 ve 2012 yıllarında yürütülmüştür. Tespit edilenbuğdaygillervebaklagillerfamilyasınaaitbitkilerincinsi,taksonları,ömüruzunlukları,doruktürözelliği,fitocoğrafiközelliği ve bitki ile kaplı alan oranları incelenmiştir. İki yıllık ortalamalara göre 46 adet buğdaygillere ve 47 adetbaklagillereaittürtespitedilmiştir.Meralarıntoplambitkiilekaplıalanı%79.06olarakbulunmuştur.Bitkiilekaplıalanın %18.85’i baklagiller ve %38.50’si buğdaygiller familyasına aittir. Azalıcı, çoğalıcı ve istila edici tür sayısısırasıyla buğdaygillerde18, 12 ve 16 adet vebaklagillerde10, 21, ve 16 adet belirlenmiştir.Meralarda enbaskıntürler; buğdaygillerdenChrysopogongryllus (yeşil buzağı otu), Festucaovina (koyun yumağı),Dactylis glomerata(domuz ayrığı), Bromus tectorum L. (kır bromu), baklagillerden Lotus corniculatus (gazal boynuzu), Trifoliumcampestre(iritarlaüçgülü)veMedicagominima(miniyonca)olmuştur.
Anahtarkelimeler:Mera,bitkiilekaplıalan,botanikkompozisyon,bitkitürleri
SomeCharacteristicsofLegumeandGrassSpeciesDeterminedinaNaturalRangelandofThraceRegion
Thisresearchwascarriedoutinthein2011and2012years,theprovinceofTekirdağ,innaturalrangelands.Inthisresearch,plant-coveredarea,botanical,floristicalcompositionsofrangelandswereinvestigated.Accordingtomeanof two years plant species are identified some characteristic e.g. gender, species name, life-span climax speciescharacteristic,phytogeographicregionwithcoveredareaandbotanicalcompositionratios.Accordingtothetwo-year average, 46 species of grasses and 47 species of legumes have been identified. The plant-covered areas ofrangelandwas79.06%which18.24%forlegumesand38.50%forgrasses.Decreaser,increaserandinvadersspecieswerefoundas18,12,and16numberforlegumesand10,21and16forgrasses,respectively.Themostdominantspecies of rangelands formean of two yearswere determined as Lotus corniculatus (Birdsfoot trefoil),Trifoliumcampestre (LargeHopclover)veMedicagominima (Littleburrmedic)for legumesandChrysopogongryllus (Falsebeardgrass),Festucaovina (Sheepfescue)Dactylisglomerata (Orchardgrass)andBromustectorumL. (Chetgrass)forPoaceaes,respectively.
Keywords:Rangelands,plant-coveredarea,botanicalcomposition,plantsspecies
*BumakaleMustafaGÜR’ündoktoratezindenüretilmiştir.
Giriş
Çayır ve meralar büyük ve küçükbaş hayvanlarınihtiyaç duyduğu yemin karşılandığı doğal yemkaynaklarıdır. Bunların botanik kompozisyonlarıbir arada yetişen çok sayıda bitki türlerindenoluşmaktadır.
Mera botanik kompozisyonlarında yer alan türlerdaha çok buğdaygiller, baklagiller ve diğerfamilyalar olarak sınıflandırılır. Dünya üzerinde,buğdaygiller familyasına ait 650-785 cinsiçeresinde 10.000 tür (Watson ve Dallwitz 1992)ve baklagiller familyasında 600 cins içerisinde12000 tür olduğu tespit edilmiştir (Nelson veMoser 1995). Dünya üzerinde serin mevsim
kuşağında yer alan meraların en önemli bitkileribuğdaygillerdir. Buğdaygiller başta enerji olmaküzerevitaminvemineraller,baklagillerdeproteinbakımdanönemliyemkaynaklarındandırlar(Çınar2012;Ensmingerveark.1990;GülDumluveTan2013;KutluveÇelik2005).Bunedenlemeralardabu bitkilerin bulunma yoğunluğu hayvanbeslenmesini direk etkilemektedir. Mera ıslahçalışmalarında da bu bitkilerin botanikkompozisyonda oranlarının artırılmasıamaçlanmaktadır. Buğdaygiller ve baklagillerinmeralarda bulunma oranları meraların kalitesinigöstermektedirler. Trakya ekolojik özelliklerinedeniyle buğdaygiller ve baklagillerin gelişimineuygunortamsağlamaktadır.
TekirdağZiraatFakültesiDergisiJournalofTekirdagAgriculturalFaculty GürveŞen,2016:13(01)
62
Meralarda bitki örtüsü; ömür uzunluklarına (çokyıllık, bir yıllık, iki yıllık) ve otlatmaya karşıgösterdiği tepkilere göre (azalıcı, çoğalıcı, istilaedici) sınıflandırılmaktadır. Meralarda otlatmayadayanıklılık bakımından çok yıllık türlerin vebesleme gücü ve hayvanların arzulayarakotlamalarıbakımındanazalıcıbitkilerinbulunmasıarzu edilir. Azalıcılar, hayvanların severekotladığıbol üretim gücüne sahip türlerdir. Çoğalıcılar,hayvanlarınotlamadaisteksizdavrandığıtürlerdenoluşmaktadır.İstilacılarise,hayvanlarınotlamadığılezzetsiz, dikenli veya zehirli türlerden meydanagelmektedir. Mera hayvanları öncelikle alandakilezzetli(azalıcıbitkiler)türleri,dahasonraçoğalıcı(az lezzetli) bitkileri tercih etmektedirler. Bununsonucunda alandaki lezzetli ve tercih edilenbitkiler aşırı derecede azalmakta buna karşılıkçoğalıcıveistilacıtürleralanıkaplamaktadır(Kamilveark.2009).
Mera bitki örtüleri, bulundukları bölgenin iklimözelliklerini karakterize ederler. Trakya yöresidoğal meralarında hakim bitki örtüsübuğdaygillerdir (Altın ve Tuna 1991; Altın ve ark.2007; Bayraktar 2012; Tuna ve ark. 2013).Meralardan faydalanma şekli ve şiddeti bitkiörtüsündeki hakim türleri değiştirebilir. Nitekim,meralar ülkemizde tarımsalmekanizasyonun hızlıgelişmesinden oldukça fazla zarar görmüşlerdir.1950’de 37.9 milyon ha olan mera arazileri, 60yılda%62oranındaazalarak2014’de14.6milyonha alana düşmüştür. Bu durum,mera alanlarınınsüratle azalmasının yanında, kalan meralarınkullanım şiddetini artırmıştır. Meralar; erken veağır otlatma, sürülüp tarla haline getirme, ıslahişlemlerinin yapılmaması, uygunhayvan türleriyleotlatılmaması ya da kapasiteleri üzerindeotlatılması gibi birçok faktörün etkisiyle önceliklebitki örtülerinde değişim ve sonrasında
seyrekleşme meydana gelmiştir. YapılançalışmalardaTürkiye’demerabitkiilekaplıalanları% 30’ların altına (Alan ve Ekiz 2001; Bakır 1970;BakoğluveKoç2002)verimlerininortalama70kgda-1(Babalık,2008)düştüğübelirlenmiştir.
Bu çalışma, Trakya’da hafif derecede otlanan birmerada yer alan baklagiller ve buğdaygillerfamilyalarınaaittürlerinvebutürlerinözelliklerinibelirlemek amacıyla yürütülmüştür. Türlerinfamilyaları, cinsleri, ömür uzunlukları, doruk türözelliğiilefitocoğrafikbölgeleri,bitkiilekaplıalanvebotanikkompozisyonoranlarıtespitedilmiştir.
MateryalveYöntem
Araştırma, Tekirdağ Karahisarlı köyü doğalmerasında (40° 57' 54''-40° 57' 39'' kuzeyenlemleri ve 27° 18' 28''-27° 22' 07'' doğuboylamları) 2011 ve 2012 yıllarındayürütülmüştür. Mera geçmişten beri serbestotlatma yöntemi ile mayıs sonlarından itibarenotlatılmaktadır. Merada otlatma dönemindehayvanbaşına15dameradüşmektedir.BudurumTrakya şartlarında meranın hafif derecedeotlatıldığınıgöstermektedir.
Tekirdağ’ın uzun yıllar (1975-2011) ortalamasıcaklığı14.3°C,yağışı589.8mmvebağılnemi%78.02’dir. Araştırma yıllarının iki yıllık ortalamasıcaklığı14.9°C,yağışı700.2mmvebağılnemi%78.4 ’dür.2011yılının sıcaklıkortalaması15.8 °C,yağış miktarı 729.6 mm, 2012 yılı sıcaklıkortalaması 14.1 °C ve yağış miktarı 670.8 mmgerçekleşmiştir. Sıcaklık ortalamaları ile yağışmiktarları uzun yıllar ortalamalarının üzerindeolmuştur(Anonim2013).
Mera topraklarının bazı fiziksel ve kimyasalözellikleriÇizelge1.degösterilmiştir.
Çizelge1.Meratopraklarınınbazıfizikselvekimyasalözellikleri
Table1.Somephysicalandchemicalpropertiesofrangelandsoil
pH Organik
Madde(%)
Tuz(%) Kireç(%) P(%) K(ppm) Zn(ppm)
6.45 2.66 0,29 0,16 8.50 165,6 0.41
TekirdağZiraatFakültesiDergisiJournalofTekirdagAgriculturalFaculty GürveŞen,2016:13(01)
63
Araştırmaalanı,2010yılıOcakveŞubataylarındayapılan etüt çalışmalarıyla belirlenmiş vearaştırmaplanıhazırlanaraksahayauygulanmıştır.Ancak ölçümler 2011 ve 2012 yıllarındagerçekleşmiştir.Merada 600’erm2’lik (20m x 30m) dörder adet örneklik parsel oluşturulmuştur.Bunlarınherbirinde4’erölçümhattıüzerinde16işaretli nokta belirlenmiştir. Bitki örtüsüne ilişkinölçümler bu noktalarda yapılmıştır. Meralardabitki örtüsünün bitki ile kaplı alan ve botanikkompozisyon oranlarını belirlemek için, şerit(transekt) (Tosun ve Altın 1986) kullanılmıştır.Ölçümler2011ve2012yıllarındayöremizdemerabitki örtülerinin çoğunun çiçeklendiği vebaşaklandığı mayıs sonu ve haziran başındayapılmıştır. Bitki örtüsü ile ilgili hesaplamalarTosun ve Altın (1986)’ın önerdiği formüllere vetopraközellikleriKaçar(1977)’ınbelirttiğiesaslaragöre belirlenmiştir. Bitki türlerinin ait olduğufamilyalarvebazıözellikleriTuna (2000),Anonim(2008), Tubives (2013)’den faydalanılarakbelirlenmiştir.
BulgularveTartışma
Araştırmada incelenen meralarda tanımlananbitkilerin tür adı, cinsi, ait oldukları fitocoğrafikbölgesi, ömür uzunlukları, grubu ile bitki ile kaplıalan oranları buğdaygiller için Çizelge 2’de vebaklagilleriçinÇizelge3’deverilmiştir.
Meralarda baklagillere ait 19 cinsten toplam 47bitki türü belirlenmiştir. Baklagillerin çoğunluğuTrifolium(18),Medicago(6)veVicia(2)cinslerineaittir.Tespitedilenbutürlerin33adedibiryıllıkve14 adedi çok yıllık; 10 adedi azalıcı, 21 adediçoğalıcı ve 16 adedi istilacı türlerden oluştuğubelirlenmiştir.Baklagillerin28adediçokbölgelivebölgesi bilinmeyen, 15 tanesi Akdeniz, 3 tanesiAvrupa-Sibirya ve 1 tanesi Karadeniz elementbölgesine ait bulunmuştur. Fitocoğrafik açıdanbaklagillerin % 59.58’i çok bölgeli ve bölgesibilinmeyen, % 31.91’i Akdeniz, % 6.38’i Avrupa-Sibirya ve % 2.12’si Karadeniz orjinlidir (Çizelge2.).
Araştırmadaincelenenmeranınbitki ilekaplıalanoranı % 79.06 olarak bulunmuştur. Bu oranın %18.84’ibaklagillere,%38.50’sininbuğdaygillereve% 21.72’sinin diğer familyalardan türlere aitolduğu belirlenmiştir (makalede diğer familyalar
ayrıntılı verilmemiştir). Baklagiller familyasının %7.67’siTrifolium,4.05’iMedicagove%2.08’iLotuscinslerineaittir.Türbazındabitki ilekaplıalanenfazlaLotuscorniculatus’a(gazalboynuzu)(%2.08)ait bulunmuştur. Trifolum cinsinden en fazlaTrifolium campestre (iri tarla üçgülü) (1.73),Medicago cinsinden en fazla Medicago minima(mini yonca) (%1.64) veL. corniculatus (%2.08)türünderastlanmıştır.
Baklagillerilekaplıalanın(%18.84)%13.22’sibiryıllık ve % 5.62’si çok yıllık; % 5.20’si azalıcı, %8.16’sıçoğalıcıve%5.48’iistilacıtürlerdenolduğubelirlenmiştir. Merada baklagillerden en fazlarastlananazalıcıtürolarakL.corniculatus,çoğalıcıtür olarak T. campestre ve istilacı türM.minimatespit edilmiştir. Fitocoğrafik açıdan baklagillerin% 14.26’sı çok bölgeli ve bölgesi bilinmeyen, %4.13’üAkdeniz,%0.2siAvrupa-Sibiryave%0.25’iKaradenizorjinlidir(Çizelge2.).
Araştırmada incelenen merada, botanikkompozisyonda yer alan türlerin % 23.83’übaklagiller, % 48.70’i buğdaygiller ve % 27.47’sidiğer familyalardan oluşmuştur. Botanikkompozisyonda yer alan baklagillerin % 7.93’üTrifolium, % 5.11’i Medicago ve % 2.63’ü Lotuscinslerine ait türler olarak bulunmuştur. Botanikkompozisyondaki baklagillerden bir yıllık türler%16.69 ve çok yıllık türler % 7.14; azalıcı türler %5.68, çoğalıcı türler % 10.31 ve istilacı türler %6.95 oranında belirlenmiştir. Fitocoğrafik açıdanbotanik kompozisyondaki baklagillerin % 17.97’siçok bölgeli ve bölgesi bilinmeyen, % 5.28’iAkdeniz, % 0.52’i Avrupa- Sibirya ve %0.33’üKaradenizorjinlidir(Çizelge2.).
Araştırmaalanında,buğdaygillerfamilyasından29cinsten toplam 46 adet bitki türü belirlenmiştir.Buğdaygillerin çoğunluğu Bromus (9), Poa (3) vePhleum (3) cinslerine aittir. Bu türlerin ömüruzunluklarıbakımından24’ü(%52.17)biryıllıkve22’si(%47.83)çokyıllık;doruktürözelliğinegöre18’si (% 39.13) azalıcı, 12’ü (% 26.09) çoğalıcı ve16’sı (% 34.78) istilacı türlerden olduğubelirlenmiştir. Fitocoğrafik açıdan baklagillerin26’sı (%57.52) çokbölgeli vebölgesibilinmeyen,10’u (% 21.74) Akdeniz ve 9’u (% 19.57) Avrupa-Sibirya bunu çıkaracaktın daha önce desöylemiştim bölgesine ait bulunmuştur (Çizelge3.).
TekirdağZiraatFakültesiDergisiJournalofTekirdagAgriculturalFaculty GürveŞen,2016:13(01)
64
Çizelge2.Meradatespitedilenbaklagillerincinsi,türadı,ömrü,doruktürözelliği,fitocoğrafikbölgesiilebitkiilekaplıalanvebotanikkompozisyonoranları(%)
Table 1. The legumes of grassland are gender, species name, life-span climax species characteristic,phytogeographicregionwithcoveredareaandbotanicalcompositionratios(%)
Cins Bitkitürleri ÖmürUzunluğu Grup Fitocoğrafik
Bölgesi BKA BK
Astragalus AstragalushamosusL. By. Çğ.* BB. 0,12 0,15Chamaecytisus Chamaecytisussupinus(L.) Çy. İst. Av-Sibirya 0,06 0,08Colutea Coluteacilicica Çy. Çğ. Akdeniz 0,12 0,15Coronilla Coronillaparviflora By. Çğ.* ÇB. 0,05 0,07Dorycnium Dorycniumgraecum(L.) Çy. Çğ.* Karadeniz 0,25 0,33Galega GalegaofficinalisL. By. İst. Av-Sibirya 0,06 0,07Genista Genistatinctora Çy. İst. Av-Sibirya 0,08 0,10
Hippocrepis Hippocrepisciliata By. İst. Akdeniz 0,13 0,17HippocrepisunisiliquosaL. By. Çğ. BB. 0,40 0,47
Hymenocarpus Hymenocarpuscircinnatus(L.) By. İst. Akdeniz 0,56 0,71
Lathyrus LathyrusciceraL. By. Çğ.* BB. 0,29 0,37Lathyrusdigitatus Çy. Çğ. Akdeniz 0,19 0,25
Lotus LotuscorniculatusL. Çy. Az. ÇB. 2,08 2,63Lupinus LupinusvariusL. By. Az. Akdeniz 0,13 0,16
Medicago
Medicagoarabica(L.) By. Çğ.* ÇB. 0,58 0,73MedicagofalcataL. Çy. Az. BB. 0,62 0,77Medicagominima(L.) By. İst. ÇB. 1,64 2,08Medicagoorbicularis(L.) By. Çğ.* BB. 0,45 0,56MedicagopolymorphaL. By. Çğ.* BB. 0,05 0,07Medicagorigidula(L.) By. Çğ.* BB. 0,58 0,74Medicagoturbinata(L.) By. İst. BB. 0,13 0,16
Onobrychis Onobrychisarmena Çy. Az. BB. 0,55 0,71Ononis OnonisspinosaL. Çy. İst. BB. 0,21 0,26Pisum PisumsativumL.subsp. By. Çğ.* Akdeniz 0,16 0,21Scorpiurus ScorpiurusmuricatusL. By. Çğ.* Akdeniz 0,63 0,80
Trifolium
TrifoliumangustifoliumL. By. Çğ.* BB. 0,52 0,65TrifoliumarvenseL. By. Çğ. BB. 0,54 0,69Trifoliumcampestre By. Çğ. ÇB. 1,73 2,19TrifoliumcherleriL. By. İst. Akdeniz 0,32 0,39TrifoliumdubiumSıbth. By. İst. BB. 0,41 0,50Trifoliumechinatum By. Çğ. Akdeniz 0,17 0,21TrifoliumglobosumL. By. İst. BB. 0,19 0,23TrifoliumhirtumAll. By. İst. Akdeniz 0,33 0,43Trifoliumhybridum Çy. Az. Akdeniz 0,30 0,38TrifoliumlappaceumL. By. İst. Akdeniz 0,18 0,24Trifoliumnigrescens Ty. Çğ.* BB. 0,09 0,11TrifoliumpratenseL. Çy. Az. ÇB. 0,57 0,73Trifoliumpurperum By. Çğ.* BB. 0,42 0,53TrifoliumrepensL. Çy. Az. BB. 0,14 0,17TrifoliumscabrumL. By. İst. BB. 0,26 0,33TrifoliumspumosumL. By. Çğ.* Akdeniz 0,13 0,17TrifoliumstellatumL. By. İst. Akdeniz 0,74 0,96TrifoliumsubterraneumL. Çy. Az. BB. 0,45 0,58TrifoliumtomentosumL. By. İst. BB. 0,18 0,24
Trigonella TrigonellamonspeliacaL. By. Çğ.* Akdeniz 0,04 0,05
Vicia ViciapanonicaL By. Çğ.* ÇB. 0,65 0,80ViciavillosaROTH By. Az. BB. 0,36 0,45
Toplam(%) 18,84 23,83
*Bitkiler Anonim (2008)’de istilacı tür olarak belirtilmiştir. Ancak yöremizin ekolojik koşulları ve yem kaliteleri dikkate alınarakçoğalıcıtürolarakdeğerlendirilmiştir.By.:Biryıllık,Çy.:Çokyıllık,Az.:Azalıcı,Çğ.:Çoğalıcı,İst.:İstilacı,BB.:Bölgesibilinmeyen,ÇB.:Çokbölgeli,Av-Sibirya:Avrupa-Sibirya.
TekirdağZiraatFakültesiDergisiJournalofTekirdagAgriculturalFaculty GürveŞen,2016:13(01)
65
Çizelge3.MeradatespitedilenBuğdaygillerincinsi,türadı,ömrü,doruktürözelliği,fitocoğrafikbölgesiileBitkiilekaplıalanoranları(%)
Table 3. The Poaceaes of grassland are gender, species name, life-span, climax species characteristic,phytogeographicregionwithcoveredareaandbotanicalcompositionratios(%)
Cins Bitkitürleri ÖmürUzunluğu
Grup FitocoğrafikBölgesi
BKA BK
Aegilops AegilopsgeniculataRoth.L By. İst. Akdeniz 0,44 0,55
Agropyron Agropyronciristatum(L.) Çy. Az. BB. 0,95 1,2
Agropyronintermedium Çy. Az. BB. 1.00 1,26
Agrostis Agrostisstolonifera(L.) Çy. Az. Av-Sibirya 0,45 0,57
Alopecurus Alopecurusmyosuroides By. İst. Av-Sibirya 0,69 0,87
AlopecurusrendleiEIG Çy. Az. Akdeniz 0,89 1,13
Avena AvenafatuaL. By. İst. Av-Sibirya 0,37 0,46
Bothriochloa BothriochloaischaemumL Çy. Az. BB. 1,33 1,68
Brachypodium Brachypodiumsylvaticum By. Çğ. Av-Sibirya 0,88 1,11
Bromus BromusarvensisL. By. İst. BB. 0,71 0,9
Bromusdanthoniae By. İst. BB. 0,58 0,73
BromuserectusHuds. By. Az. BB. 0,77 0,03
BromushordeaceusL. By. İst. Akdeniz 1,14 1,44
BromusrubensL. By. Çğ. BB. 0,43 0,54
Bromusjaponicus By. İst. BB. 0,85 1,08
BromusscopariusL. By. İst. BB. 0,05 0,07
BromussterilisL. By. İst. BB. 0,06 0,08
Bromustomentellus By. Az. İran-Turan 0,75 0,95
Chrysopogon Chrysopogongryllus(L.) Çy. Az. BB. 3,48 4,41
Cynodon Cynodondactylon(L.) Çy. Çğ. BB. 1,21 1,53
Cynosurus CynosurusechinatusL. Çy. Çğ.* Akdeniz 1,16 1,47
Dactylis Dactylisglomerata Çy. Az. ÇB. 2,71 3,43
Danthonia Danthoniadecumbens(L.) By. Çğ. BB. 0,06 0,08
Agropyron Elymushispidus Çy. Az. BB. 1 1,26
Festuca Festucaarundinacea Çy. Az. BB. 0,36 0,45
FestucaovinaL. Çy. Çğ. Akdeniz 2,73 3,45
Gastridium Gastridiumphleoides Çy. Az. Akdeniz 0,55 0,69
Hordeum HordeumbulbosumL. Çy. Az. BB. 1,02 1,29
Hordeummurinum By. İst. ÇB. 0,39 0,49
Koeleria Koeleriacristata(L.)PERS. Çy. Az. BB. 2,45 3,1
Lolium LoliumperenneL. Çy. Az. Av-Sibirya 1,78 2,25
Melica MelicaciliataL. By. Çğ. ÇB. 0,52 0,66
Onopordum Onopordumtauricum By. Çğ. Av-Sibirya 0,08 0,1
Phalaris Phalarisbrachystachys By. İst. Akdeniz 0,19 0,24
Phalaris PhalarisminorRETZ. Çy. Az. Akdeniz 0,63 0,79
PhalarisparadoxaL. By. İst. Akdeniz 0,34 0,43
Phleum Phleumphleoides(L.) Çy. Az. Av-Sibirya 0,69 0,87
PhleumpratenseL. Çy. Çğ. Av-Sibirya 0,05 0,06
Phleumsubulatum Çy. Az. BB: 1,29 1,63
Poa PoaannuaL. By. İst. BB. 0,54 0,68
Poabulbosa Çy. Çğ. BB. 1,1 1,39
PoatrivialisL. Çy. Çğ. BB. 0,8 1,01
Polypogon Polypogonviridis By. İst. Av-Sibirya 0,35 0,44
Secale Secalesylvestre By. İst. BB. 0,06 0,08
Setaria Setariaviridis(L.) By. İst. BB. 0,48 0,6
Stipa Stipabromoides(L.) Çy. Çğ. Akdeniz 0,63 0,79
Vulpia Vulpiaciliata By. Az. BB. 1,28 1,61
Toplam(%) 38.50 48.70
TekirdağZiraatFakültesiDergisiJournalofTekirdagAgriculturalFaculty GürveŞen,2016:13(01)
66
Meranın bitki ile kaplı alanının % 38.50’sibuğdaygil türlerinden oluştuğu tespit edilmiştir.Buğdaygillerin % 4.59’u Bromus, % 3.48’iChrysopogon % 3.09’u Festuca, % 2.71’i Dectylisve%2.44’üPoacinslerineaittir.Türbazındabitkiile kaplı oranı en fazlaChrysopogon gryllus (yeşilbuzağı otu) (% 3.48), Festuca ovina (koyunyumağı) (%2.73) ve Dactylis glomerata (domuzayrığı)(%2.71)türlerinderastlanmıştır(Çizelge3).
Buğdaygillerintoprağıkaplamaoranının(%38.50)%27.25’ibiryıllıkve%11.25’içokyıllık;%21.63’üazalıcı, % 9.65’i çoğalıcı ve % 7.24’ü istilacıtürlerden belirlenmiştir. Meralardabuğdaygillerden en fazla rastlanan azalıcı türChrysopogon gryllus (% 3.48) ve Dactylisglomerata(%2.71), çoğalıcıtürFestucaovina (%2.73)veistilacıtürBromushordeaceusL.(arpamsıbrom)olduğutespitedilmiştir.Fitocoğrafikaçıdanbuğdaygillerinbitkiilekaplıalanoranının%24.48’içokbölgelivebölgesibilinmeyen,%8.70’iAkdenizve % 5.34’ü Avrupa- Sibirya çıkar orjinli türlereaittir(Çizelge3.).
Araştırmada incelenen meranın botanikkompozisyonuna buğdaygiller % 48.70 oranındakatılmıştır.Buğdaygillerin%14.22’ibiryıllıktürlerve % 34.45’i çok yıllık türler; % 22.93’ü azalıcıtürler,%16.60’ıçoğalıcı türlerve%9.14’ü istilacıtürler olarak belirlenmiştir. Fitocoğrafik açıdanbotanik kompozisyondaki baklagillerin % 26.38’içok bölgeli ve bölgesi bilinmeyen, % 10.80’iAkdeniz ve % 6.73’ü Avrupa - Sibirya orjinlidir.Botanik kompozisyondaki buğdaygillerin % 4.41’iChrysopogon,%3.43’üDactylis,%5.82’siBromusve % 3.10’u Koeleria cinsine ait türlerdenbulunmuştur.(Çizelge3.).
Araştırmada incelenen merada; botanikkompozisyondabuğdaygillerdenvebaklagillerdensırasıyla azalıcı tür olarak en çok Chrysopogongryllus ve Lotus corniculatus, çoğalıcı tür olarakFestuca ovina ve Trifolium campestre, istilacı türolarak Bromus hordeaceus veMedicago minimatespitedilmiştir.
Ülkemizin değişik bölgelerinde ve TrakyaYöresindeyapılanbazıaraştırmasonuçlarıÇizelge4.’deverilmiştir.
Yapılan araştırmalarda meraların bitki ile kaplıalanları % 18.30 – 99.0 arasında bulunmuştur.Bitki ile kaplı alan meraların bulunduğu ekolojikbölgeye, sahip olduğu toprak şartlarına ve
meralardan faydalanma şiddetine ve süresinebağlıolarakdeğişmektedir.İncelenenmeradabitkiile kaplı alan ülkemizin diğer bölgelerindegerçekleştirilen araştırmalardan yüksek veyöredeki araştırmalarla uyumlu bulunmuştur(Çizelge4).
Çizelge 4’de yer alan araştırmalarda görüldüğügibi, Ülkemiz meralarının hakim bitki örtününgenel olarak buğdaygillerden oluştuğugörülmektedir. Ancak bazı meralarda kullanımyoğunluğu nedeniyle diğer familyalar hakimdurumdadır. Bu durum meraların aşırı otlatmabaskısında kaldığından kaynaklanmış olabilir.Trakya’da yapılan araştırmalarda buğdaygillerinhakim bitki örtüsü olduğu bunu genelliklebaklagillerintakipettiğiortayakonmuştur(Çizelge4).
İncelenenmeralarda tespitedilenbuğdaygillervebaklagillertürsayısıErkovan(2000),Daşçı(2002),Şengönül ve Sönmez (2009), Başbağ ve ark.(2012), Ünal ve ark. (2012) ve Çınar ve ark.(2014)’nın sonuçlarından daha yüksektir. Merabotanik kompozisyonlarında buğdaygiller vebaklagiller yem değeri açısından birbirlerinitamamlama özelliği taşımaktadırlar. Baklagillerkaliteliveyüksekotüretimlerindendolayıhayvanbesleme ve sürdürülebilir tarımsal ekosistemleriçin önemli bitkilerdir (Gül Dumlu ve Tan 2013).Buğdaygiller ise, kolay hazım olabilenkarbonhidrat içerikleribakımından iyidurumdadır(Demirelveark.2010).Buğdaygillerkarbonhidrat,baklagiller ise protein bakımından zenginolduklarından, karışımlardan elde edilen yemler,hayvanların beslenmesi açısından dengeoluşturmaktadır(Çınar,2012).
Merada tek yıllık tür sayıları hem buğdaygillerdehem de baklagillerde daha fazladır. Ancakbuğdaygillerde çok yıllık tür sayısı bir yıllık türsayısına yakındır. Buğdaygillerde azalıcı tür sayısıçoğalıcıveistilacıtürlerdenfazla,baklagillerdeiseçoğalıcı tür sayısı istilacı ve azalıcı türlerdenfazladır. Ülkemizde hayvan beslenmesinin 30-35’içayır ve meralardan (Gökkuş, 1994)sağlandığından, araştırılan merada azalıcı veçoğalıcıtürlerin istilacıtürlerdenfazlaolmasıyemkalitesi ve meraların besleme değeri açısındanönemlidir.
Merahayvanlarıönceliklealandaki lezzetli (azalıcıbitkiler)türleri,dahasonraçoğalıcı(azlezzetli)
TekirdağZiraatFakültesiDergisiJournalofTekirdagAgriculturalFaculty GürveŞen,2016:13(01)
67
Çizelge 4. Türkiye ve Trakya yöresinde yapılan araştırmalarda Bitki ile kaplı alan ve botanikkompozisyonakatılımoranları.
Table4.ThecoveredareaandbotanicalcompositionoftheconductedResearchinThraceRegionandTurkey
Kaynak Bölge/Yöre BKA(%) BK(%)Toplam Bak. Buğ. Bak. Buğ.
Taşdemir2015 DoğuAnadoluBölgesi(Elazığ) 79.7 8.20 35,30 9.80 44.30Aydınveark.2014 GüneyDoğuBölgesi(Mardin) 53.25 13.56 1.88 - -
Çaçanveark.2014 DoğuAnadoluBölgesi(Bingöl) 77.83 21.16 23.50 27.83 29.77
Çınarveark.2014 Akdeniz(Hatay) 99.9 22.1 58.6 - -Ünalveark.2012 İçAnadolu(Ankara) 65.19 - - - - - 56.08 8.63BabalıkveSönmez2010 Akdeniz(Isparta) 18.30 1,68 9.62 9.15 52.48Kamilveark.2009 BatıKaradeniz(Bartın) 98.18 14,96 33.22 -
GülandBaşbağ2005 GüneyDoğuAnadoluBölgesi(Diyarbakır) 70,81 19.16 38.19 27.08 54.37
TerzioğluveYalvaç2004 DoğuAnadoluBölgesi(Van) 48.00 - - 21.55 42.95BakoğluveKoç2002 Akdeniz(Antalya) 31.50 - - 23.23 34.24Bayraktar,2012 TrakyaYöresi(Tekirdağ) 97.5 9.03 64.24 9.29 65.88Altınveark.2010 TrakyaYöresi(Tekirdağ) 85.6 26.8 43.0 3,6 47,9Gür2008 Trakya(Tekirdağ) 88.75 24.06 44.69 26.90 50.34Altınveark.2007 Trakya(Tekirdağ) 8.42 47.02 9.14 51.03Tuncel1994 Trakya(Edirne) - - - 8.66 34,49AltınveTuna1991 TrakyaYöresi(Tekirdağ) - - - 1.56 78.10TekeliveMengül,1991 Trakya(Edirne) 37.8 - - 16.4 59.6BKA:Bitkiilekaplıalan,BK:Botanikkompozisyon,Bak.:Baklagiller,Buğ.:Buğdaygiller
bitkileri tercih etmektedirler. Bunun sonucundameralarda lezzetli ve tercih edilen bitkiler aşırıderecede azalmakta buna karşılık çoğalıcı veistilacı türler alanı kaplamaktadır. Meralardaotlatma sistemi kurulurken bu dengeninsürdürülmesi dikkate alınmalıdır. Araştırılanmeralarda baklagillerde çoğalıcı tür oranı istilacıtürlerden az bulunurken, buğdaygillerde çoğalıcıtür oranları arzu edilen seviyelere yakınbulunmuştur. İyi bir merada çoğalıcı türlerinoranları % 20 kadar (Altın ve ark., 2011) olmasıarzuedilmektedir.
SonuçveÖneriler
Bu araştırma ile Trakya yöresi meralarınınbuğdaygiller ve baklagiller bakımından zengin biryapıyasahipolduğutespitedilmiştir.Tespitedilentürlerinincelenmesinde;azalıcıveçoğalıcıtürlerinmerakalitesibakımındanyeterliolduğuvekolaycageliştirilebileceği belirlenmiştir. Bu türlerindengede olmasında hafif otlatmanın önemli rolüolduğu düşünülmektedir. Bu sonuçlar ışığında,Trakya’da meraların, biraz korunması ve ağır
otlatılmalarından kaçınılmasıyla, vejetasyondakaliteli türlerin iyileştirilmesi ve uzun yıllarsürdürülebilirliklerikolaylıklagerçekleştirilebilir.
Teşekkür
Araştırma; Namık Kemal Üniversitesi BilimselAraştırma Komisyonu (BAK) tarafındanNKUBAP.00.24.DR.10.01 nolu proje iledesteklenen Doktora Tezinin bir bölümüdür.KatıklarındandolayıBAK’nateşekkürederiz
Kaynaklar
Alan,M.,veH.Ekiz.2001.Bala-KüredağıOrmaniçiMerasında Bir Vejetasyon Etüdü. Tarım Bilim.Derg.7(4):62–69.
Altın,M.,A.GökkuşveA.Koç.2011.ÇayırveMeraYönetimi(2.Cilt). TarımveKöyişleriBakanlığı,Tarımsal Üretim ve Geliştirme GenelMüdürlüğü.Ankara
Altın, M. ve M. Tuna. 1991. Değişik IslahYöntemlerinin Banarlı Köyü Doğal MerasınınVerim ve Vejetasyonu Üzerindeki Etkileri. p.
TekirdağZiraatFakültesiDergisiJournalofTekirdagAgriculturalFaculty GürveŞen,2016:13(01)
68
28–31. In Türkiye 2. Çayır Mera BitkileriKongresi.
Altın, M., C. Tuna ve M. Gür. 2007. Bir ıslahçalışmasının doğal mera ekosistemininvejetasyonuüzerindekibazıetkileri. InTürkiyeVII. Tarla Bitkileri Kongresi. 25-27 Eylül 2007,Erzurum.
Altın, M., C. Tuna ve M. Gür. 2010. Tekirdağ,Taban ve Kıraç Meralarının Verim ve BotanikKompozisyonuna Gübrelemenin Etkisi.TekirdağZiraatFakültesiDerg.7(2):191–198.
Anonim. 2008. Türkiye’nin çayır vemera bitkileri(YSerin,Ed.).TCTarımveKöyişleriBakanlığı.
Anonim. 2013. Tekirdağ Meteoroloji MüdürlüğüİklimVerileri.
Aydın,A.,E.ÇaçanveM.Başbağ.2014.MardinİliDerik İlçesinde Yer Alan Bir Meranın BotanikKompozisyonununBelirlenmesi.TürkTarımveDoğaBilim.7(7):1625–1630.
Babalık, A.A. 2008. Isparta yöresi meralarınınvejetasyon yapısı ile toprak özellikleri vetopoğrafikfaktörlerarasındakiilişkiler.
Babalık, A.A. ve K. Sönmez. 2010. Isparta İliBozanönü Köyü Kırtepe Merasında BotanikKompozisyonun Belirlenmesi Üzerine BirAraştırma. Bartın Orman Fakültesi Derg.12(17):27–35.
Bakır, Ö. 1970. Ortadoğu Teknik Üniversitesiarazisindebirmeraetüdü. AnkaraÜniversitesiZiraatFakültesiYayınları
Bakoğlu, A., and A. Koç. 2002. Otlatılan vekorunan iki farklı mera kesiminin bazı toprakve bitki örtüsü özelliklerinin karşılaştırılması I.bitkiörtüsüözelliklerininkarşılaştırılması.FıratÜniversitesi Fen ve Mühendislik Bilim. Derg.14(1):37–47.
Bayraktar,E.2012.TabanveOrmanİçiMeralardaBitki Örtülerinin Verimleri, Tür Bileşimi veÖnemli Türlerin Bazı Özellikleri Üzerinde BirAraştırma. Namık Kemal Üniversitesi FenBilimleri Enstitüsü, Tarla Bitk. Anabilim Dalı(DoktoraTezi),Tekirdağ.
Çaçan,E.,A.Aydın,andM.Başbağ.2014.Korunanve Otlatılan İki Farklı Doğal Alanın BotanikKompozisyon Açısından Karşılaştırılması. TürkTarımveDoğaBilim.7(7):1734–1741.
Çınar, S. 2012. Çukurova Bölgesinde Bazı KamışsıYumak(FestucaarundinaceaeSchreb.)ÇeşitvePopulasyonlarının Verim ve KaliteÖzelliklerinin Belirlenmesi. GaziosmanpaşaÜniversitesi Ziraat Fakültesi Derg. 29(1): 29–33.
Çınar,S.,R.Hatipoğlu,A.Mustafa,İ.İlker,C.Yücel,and A. Arife. 2014. Hatay ili Kırıkhan ilçesi
tabanmeralarınınvejetasyonyapısıüzerinebiraraştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi ZiraatFakültesiDerg.2014(2).
Daşcı,M.2002.ŞekerliBeldesi(Narman-Erzurum)Yayla Vejetasyonunun Mevcut Durumu.Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri EnstitüsüTarla Bitk. Anabilim Dalı,(Yüksek Lisans Tezi),Erzurum.
Demirel,R.,V.Saruhan,M.S.Baran,N.Andiç,andD.Ş. Demirel. 2010. Farklı Oranlarda AkÜçgül(Trifolium repens) ve Arpa (Hordeum vulgareL.) Karışımlarının Silolanma ÖzelliklerininBelirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi TarımBilim.Derg.20(1):26–31.
Ensminger, M.E., J.E. Oldfield, and W.W.Heinemann. 1990. Feeds and nutrition(Formely, Feeds and Nutritiom–complete).Feed.Nutr.Feed.Nutr.
Erkovan,H.İ.2000.ÇiğdemlikKöyü(Bayburt)meravejetasyonları mevcut durumu. AtatürkÜniversitesi. Fen Bilim. Enstitüsü, Tarla Bitk.Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Yüksek LisansTezi),Erzurum.
Gökkuş, A. 1994. Türkiye’nin Kaba YemÜretimindeÇayır-MeraveYemBitkilerininYeriveÖnemi.AtatürkÜniversitesiZiraatFakültesiDerg.25(2):250–264.
Gül, İ., and M. Başbağ. 2005. Karacadağ’daotlatılan ve korunan meralarda bitki tür vekompozisyonlarının karşılaştırılması. HarranÜniversitesiZiraatFakültesiDerg.9(1):9–13.
Gül Dumlu, Z., and M. Tan. 2013. Baklagil YemBitkilerinin Silajlık Olarak Kullanılması. J. Fac.Agric.44(2):189–193.
Kacar, B. 1977. Bitki Besleme (Plant Feeding).Ankara Universitesi Ziraat Fakültesi YayınlarıNo:367,Ankara.
Kamil, Ş., K. Ömer, Ş. Palta ve H. Şensoy. 2009.Bartın Uluyayla Yöresindeki MeraVejetasyonunun Bazı Kantitatif ÖzelliklerininSaptanması ve Ekolojik Yapının Belirlenmesi.BartınOrmanFakültesiDerg.11(16).
Kutlu,H.R.,veL.Çelik.2005.Yemlerbilgisiveyemteknolojisi. Çukurova Üniversitesi, ZiraatFakültesi.DersKitaplarıYayınNoA-86,Adana.
Nelson, C.J. and L.E. Moser. 1995. Morphologyand systematics. An Introd. to Grassl. Agric.:15–30.
Taşdemir, V. 2015. Elazığ ili Karakoçan ilçesiBahçecik köyü merasında verim ve botanikkompozisyonunun saptanması üzerine birçalışma. Bingöl Üniversitesi Fen BilimleriEnstitüsü Tarla Bitk. Anabilim Dalı,(YüksekLisansTezi),Bingöl.
TekirdağZiraatFakültesiDergisiJournalofTekirdagAgriculturalFaculty GürveŞen,2016:13(01)
69
Terzioğlu,Ö.veN.Yalvaç.2004.Vanyöresidoğalmeralarında otlatmaya başlama zamanı, kuruot verimi ve botanik kompozisyonunbelirlenmesiüzerinebiraraştırma.YüzüncüYılÜniversitesiTarımBilim.Derg.14(1):23–26.
Tosun, F., and M. Altın. 1986. Çayır Mera YaylaKültürü ve Bunlardan Faydalanma Yöntemleri(2.Baskı).OMÜYayınları(5).
Tubives.2013.http://turkherb.ibu.edu.tr.Tübitak.Tuna. 2000. Trakya Yöresi Doğal Mera
Vejetasyonlarının Yapısı ve Bazı ÇevreFaktörleriİleİlişkisi.Doktora
Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri EnstitüsüEdirneTezi,
Tuna, C., M. Gür ve M. Altın. 2013. Tekirdağyeşilsırt köyü mera vejetasyonunun bazıfloristik özellikleri. In Ekoloji Sempozyumu2013.Tekirdağ.
Ünal, S., Z. Mutlu, A. Mermer, Ö.U.E. Ünal, K.A.Özaydın, A. Avağ, H. Yıldız, O. Aydoğmuş, B.ŞahinveS.Aslan.2012.Çankırı İliMeralarınınMera Durumu ve Sağlığının BelirlenmesiÜzerine Bir Çalışma. Tarım Bilim. AraştırmaDerg.5(2):131–135.
Watson, L., and M.J. Dallwitz. 1992. The grassgeneraoftheworld.CABinternational.