Tourism Jounal

บรรณาธการ   ยวด นรตนตระกล ผอำ�นวยก�รกองวจยก�รตล�ด

กองบรรณาธการ ออยทพย นธย�นนท ผอำ�นวยก�รกองประช�สมพนธในประเทศกลปร�โมทย วรรณะเลศ ผอำ�นวยก�ร ททท.สำ�นกง�นลอสแอนเจลสชวทย ศรเวชกล ผอำ�นวยก�รกองกลยทธก�รตล�ดฐ�ปนย เกยรตไพบลย ผอำ�นวยก�รกองส�รสนเทศก�รตล�ดพรหมเมธ น�ถมทอง ผอำ�นวยก�รกองสงเสรมบรก�รทองเทยวโศรย� หอมชน หวหน�ง�นวช�ก�รณฎฐร� อำ�พลพรรณ พนกง�นว�งแผน สจตร� แยมง�มเหลอ พนกง�นบนทกขอมล

เจาของ ก�รทองเทยวแหงประเทศไทย

คณะทปรกษา สรพล เศวตเศรน ผว�ก�รก�รทองเทยวแหงประเทศไทยอกกพล พฤกษะวน ทปรกษ�ระดบ 11สวรรณชย ฤทธรกษ ทปรกษ�ระดบ 10จฑ�พร เรงรณอ�ษ� รองผว�ก�รด�นตล�ดยโรป แอฟรก� ตะวนออกกล�ง และอเมรก�สรรเสรญ เง�รงษ รองผว�ก�รด�นตล�ดเอเชย และแปซฟกใตประกตต พรยะเกยรต รองผว�ก�รด�นสอส�รก�รตล�ดวไลวรรณ ทวชศร รองผว�ก�รด�นสนค�และธรกจทองเทยวธวชชย อรญญก รองผว�ก�รด�นตล�ดในประเทศพงศธร เกษสำ�ล รองผว�ก�รด�นนโยบ�ยและแผนอภช�ต อนทรพงษพนธ รองผว�ก�รด�นบรห�รสนต ชดนธร� ผอำ�นวยก�รฝ�ยว�งแผน

74 | Tourism Jounal

คณะก�รจดก�รก�รทองเทยว สถ�บนบณฑตพฒนบรห�รศ�สตร (NIDA)**

เปดรบสมครนกศกษ�

ระดบปรญญาโท

ภ�คปกต เรยนวนธรรมด� หลกสตรศลปศ�สตรมห�บณฑต ก�รจดก�รก�รทองเทยวแบบบรณ�ก�รวช�เอก นโยบ�ย ก�รว�งแผนและก�รจดก�รก�รทองเทยวและบรก�รแบบบรณ�ก�ร วช�เอก ก�รจดก�รธรกจก�รทองเทยวและบรก�รแบบบรณ�ก�ร

ปรญญาเอก หลกสตรปรชญ�ดษฎบณฑตส�ข�วช�ก�รจดก�รก�รทองเทยวแบบบรณ�ก�ร

สนใจตดตอ โทร. 02-7273671-3 หรอ www.nits.nida.ac.th

** สถ�บนบณทตพฒนบรห�รศ�สตร(NIDA)เปนสถ�บนก�รศกษ�ของรฐ ในสงกดกระทรวงศกษ�ธก�ร จดตงต�มพระร�ชบญญตสถ�บนบณฑตพฒนบรห�รศ�สตร พ.ศ. 2509

Tourism Authority of Thailand1600 New Phetchaburi Road, Makkasan, Ratchathewi,Bangkok 10400, Thailandtel: +66 2250 5500 ext. 2620-2fax: +66 2253 7468email: etatjournal@tat.or.thwebsite: etatjournal.comebook: www.issuu.com/etatjournalwww.ebooks.in.th/etatjournaltwitter: @etatjournal

จลส�รฉบบนจดทำ�ขนโดยใชกระด�ษ EPO (EcoPaque offset) และหมกพมพจ�กนำ�มนถวเหลองทไมเปนอนตร�ยตอสขภ�พและเปนมตรตอสงแวดลอม

ตร�สญลกษณ จ�กเลมเดมอนญ�ตใหใชไดต�มสญญ�อนญ�ตครเอทฟคอมมอนสแสดงทม�-ไมใชเพอก�รค�-อนญ�ตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย

Tourism Journal 2/2013จลสารวชาการการทองเทยวการทองเทยวแหงประเทศไทย1600 ถนนเพชรบรตดใหม แขวงมกกะสน เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทรศพท : 0 2250 5500 ตอ 2620-2     โทรสาร : 0 2253 7468

2 | Tourism Jounal

ส�รบญ

4-13 | Tourism Situation• สรปสถ�นก�รณก�รทองเทยวตล�ดต�งประเทศ ป 2555 และแนวโนมป 2556

14-17 | Tourism Research• เสนท�งก�รก�วกระโดดสก�รจดก�รอย�งยงยนและกรณตวอย�งเก�ะสมย

18-22 | From the Cover Retro Market ในกระแส Nostalgia Tourism

24-29 | Tourism Trend• ภ�พตวแทนของคว�มเปนไทย

30-39 | Tourism Seminar• ทศนะของผประกอบก�รทองเทยวทมตอก�รเปดประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน (AEC)• ทศนะของผประกอบก�รเกยวกบภ�วะเศรษฐกจโลกทสงผลตอก�รทองเทยว ไทยในป 2556

• Cruise Shipping Asia-Pacific 2012

40-47 | Tourism Talk• ร�ยไดก�วกระโดด ดวยอ�ห�รไทย

48-53 | Low Carbon Tourism• เทยวบนอ�น

54-59 | Pop Culture Tourism• เปนไทย ไมเปนท�ส

61-71 | Tourism @ AEC• โอก�สท�งก�รตล�ดทองเทยวไทยบนคว�มท�ท�ยกบก�รก�วส AEC (ตอนท 1)• อ�เซยนมทะเลยงใหญทสดในโลก !

C o n t e n t

| 3Tourism Jounal

ในชวงป 2540 สมยทยงรบผดชอบง�นด�นอนรกษ ของ ททท. ไดออกจดหม�ยข�วร�ยเดอน ชอ ecotourism newsletter โดยทำ�หน�ทเปนบรรณ�ธก�ร เนอห�สวนใหญ กจะปวนเปยนอยกบเรองกจกรรมก�รอนรกษทเชอมโยงกบเรองก�รทองเทยว ชอคอลมนกจะตงใหอยใน theme เรอง ecotourism คอลมนทนำ�เสนอ เชน eco movement / eco seminars / eco activities / eco talks เปนตน เมอหวนกลบไปคดเรองนมเรองบ�งเรองทไมเคยเลอนไปจ�กคว�มทรงจำ� อย�งเรองทเขยนพ�ดพงถงแนวกำ�แพงทหอสมดปรด พนมยงค มห�วทย�ลยธรรมศ�สตร ท�พระจนทร หรอ เรองทพ�ดพงกรมป�ไม (สมยนน หนวยง�นทดแลอทย�นแหงช�ต คอ กรมป�ไม) กรณก�รสงเจ�หน�ทเข�รวมก�รสมมน�และก�รเกบประเดนไปทำ�ง�นตอ เรองทองเทยวจกรย�นเปนอกเรองทไดรบคว�มนยม มก�รสรปผลก�รเข�ประชมเมองจกรย�นทออสเตรเลย และ ททท. กผลกดนกจกรรมก�รทองเทยวดวยจกรย�น อย�งตอเนอง ทรปจกรย�นทจดตอเนองกนทกป อย�งทรปท popular มช�วต�งช�ตเข�รวมกจกรรมจำ�นวนเพมขนทกปคอทรปทขข�มประเทศ จ�กเชยงร�ยออกไปเชยงรง สบสองปนน� จ�กนน กนงเรอกลบ นยงไมรวมทรป around Thailand ทขกนเปนเดอน หรอทรปขสน ๆ ในเมองเลก ๆ ตอนน ecotourism newsletter กเหลอเพยงแคคว�มทรงจำ� เพร�ะไดเลกทำ�ไปเมอประม�ณป 2544 สงทดอย�งหนงสำ�หรบคนทำ�ง�น กคอ เร�ไดทำ�เรองทเร�อย�กทำ� และเร�ไดเพอนทชอบอะไรเหมอน ๆ กนเพมขน และคบห�กนจนถงวนน บทสนทน�เมอเจอกนตอนน กมกจะรอฟนเรองเก� ๆ ม�คยกน ตลอดจนก�ร up date เรองสถ�นก�รณปจจบน กลบม�ส เรองร�วในปจจบน ททท. เดนหน�ตอเนองเรองก�รอนรกษ ดวยโครงก�ร 7 greens พรอม ๆ กบก�รสงเสรมก�รตล�ด สร�งภ�พลกษณประเทศไทย ก�รสงเสรมใหคนไทยเทยวเมองไทย และสงหนงทมงเนน ในปน คอ เรอง วถไทย หรอ Thainess / Thai ways of life TAT Tourism Journal ไตรม�สน มเรองทเกยวกบ วถไทย / คว�มเปนไทย / ไทย ไทย หล�ยเรอง เชน เปนไทย ไมเปนท�ส คอลมน pop culture tourism หรอบทสมภ�ษณท�นอธก�รบดมห�วทย�ลยร�ชภฏสวนดสต เรอง ร�ยไดก�วกระโดดดวยอ�ห�รไทย รวมทงเรองจ�กปก ไตรม�สน เปนเรอง retro market ในกระแส nostalgia tourism ลองพลกอ�นกนด ในชวงทผ�นม� มก�รนำ�ภมปญญ�ไทยม�ประยกตใช และสร�งปร�กฏก�รณเลก ๆ ทน�สนใจ คอ กรณ เหล�พนถน ทตงชอแบรนดว� หม�ใจดำ� อนน ทำ�ม�ไดประม�ณ 5-6 ปแลว โดงดงในวงคนกลมหนง เปนเหล�ททำ�จ�กนำ�หว�นของดอกมะพร�ว และโดงดง ออองทจงหวดเชยงใหม ทชอบม�ก คอ ก�รออกแบบบรรจภณฑ ทำ�ได modern ม�ก เปนเหมอนขวดวอดก� ไอเดยอนน โดนจรง ๆ หรอ อกกรณหนงคอ ยนสหนม�น เปนยนสสญช�ตไทย ใสคว�มเปนไทยในยนส เชน กระดมรปหนม�น ล�ยสก ล�ยยนต ตอนนดงในระดบน�น�ช�ต ประเดนเลก ๆ เรอง หม�ใจดำ� และยนสหนม�น เคยกล�วถงในบทสมภ�ษณ คณช�ตฉก�จ ไวยกว real touristic น�จะเปนไตรม�ส 2 ป 2555 ไตรม�สน กประม�ณน ไมมเรองผว� กทม. ไมมเรอง Harlem Shake ไมมเรอง Fifty Shades of Grey ไมมเรองก�รเตรยมรบมอกบวกฤตไฟฟ� 5-12 เมษ�ยน 2556 และไมมเรองตอบโจทยประเทศไทย แคนนะ จบนะ

ยวด นรตนตระกล

บทบรรณ�ธก�ร

4 | Tourism Jounal

ภาพรวมสถานการณการเดนทางทองเทยวระหวางประเทศทวโลก

จากขอมลขององคการการทองเทยวโลก คาดวา ป 2555

การเดนทางทองเทยวระหวางประเทศ จะขยายตวเพมขน รอยละ 4

มจำานวนการเดนทางระหวางประเทศถง

สรปสถานการณการทองเทยวตลาดตางประเทศ

ป และแนวโนม ป

T o u r i s m S i t u a t i o n

เรอง สรน�ถ ฉตรศภกล

| 5Tourism Jounal

ภาพรวมสถานการณการเดนทางทองเทยวระหวางประเทศทวโลก

จากขอมลขององคการการทองเทยวโลก คาดวา ป 2555

การเดนทางทองเทยวระหวางประเทศ จะขยายตวเพมขน รอยละ 4

มจำานวนการเดนทางระหวางประเทศถง

สรปสถานการณการทองเทยวตลาดตางประเทศ

ป และแนวโนม ป

ซงเปนอตราการขยายตวทสงกวาการคาดการณ

แนวโนมในระยะยาว 10 ป (ป 2553-2563) วาจะขยายตวเพมขนรอยละ 3.8

ทงน ภมภาคเอเชยแปซฟก มการขยายตวอยางเขมแขง เพมขนสงสดถงรอยละ 7

ซงสอดคลองกบขอมลของสมาคมสงเสรมการทองเทยวภมภาคเอเชยแปซฟก (PATA)

คาดวาในป 2555 จำานวนนกทองเทยวตางประเทศทจะเดนทางเขาภมภาคเอเชยแปซฟก

ขยายตวเพมขนรอยละ 6 เมอเปรยบเทยบกบปทผานมา โดยภมภาคทขยายตวไดดทสด คอ

เอเชยตะวนออกเฉยงใต เพมขนรอยละ 8 ทงน PATA ไดคาดการณจำานวนนกทองเทยว

เดนทางมายงประเทศไทยจะมอตราการขยายตวเพมขน รอยละ 11

เมอเปรยบเทยบกบปทผานมา

T o u r i s m S i t u a t i o n

6 | Tourism Jounal

สถานการณตลาดตางประเทศ

สถานการณนกทองเทยวตางประเทศเดนทางเขามายงประเทศไทย ป 2555 มจำานวนนกทองเทยว 22.3 ลานคน อตราการขยายตวเพมขน รอยละ 15.98 เมอเปรยบเทยบกบปทผานมา (จ�กขอมลของกรมก�รทองเทยว กระทรวงก�รทองเทยวและกฬ� ณ เดอนมกร�คม 2556) โดยปรบตวดขนทกกลมตล�ดทงท�งด�นจำ�นวน นกทองเทยวและค�ใชจ�ยสำ�หรบก�รเดนท�งทองเทยวประเทศไทยเมอสนวกฤตอทกภยในประเทศไทย จงค�ดว�ร�ยไดจ�กตล�ดต�งประเทศ ป 2555 จะมประม�ณ 970,000 ล�นบ�ท เพมขนรอยละ 25 (ประม�ณก�รจ�กผลก�รสำ�รวจโครงก�รค�ใชจ�ยของนกทองเทยวต�งประเทศเดนท�งทองเทยวไทย 3 ไตรม�ส ของป 2555) แมว�จะเกดเหตก�รณคว�มไมสงบภ�ยในประเทศไทยบ�ง อ�ท ก�รลอบว�งระเบดในพนทกรงเทพฯ ก�รลอบว�งระเบดในพนท 3 จงหวดช�ยแดนภ�คใต และเหตก�รณชมนมจ�กปญห�คว�มขดแยงท�งด�นก�รเมองไทย ซงกเปนเพยงผลกระทบในชวงระยะเวล�สน ๆ จงทำ�ใหสนป 2555 นกทองเทยวต�งประเทศเดนท�งเข�ประเทศไทยไดบรรลเกนเป�หม�ยทกำ�หนดว�จะสร�งร�ยไดจ�กตล�ดต�งประเทศ เพมขนในอตร� รอยละ 9 หรอมจำ�นวนนกทองเทยวต�งประเทศ เพมขนรอยละ 7 เมอเปรยบเทยบกบปทผ�นม�  ปจจยทสนบสนนใหนกทองเทยวตางประเทศเตบโตไดด คอ

1. ก�รขย�ยตวท�งเศรษฐกจของประเทศในภมภ�คเอเชย รวมทงก�รฟนตวหลงประสบภยสน�มในประเทศญปน 2. คว�มสงบสขของประเทศไทยจ�กก�รไมเกดปญห�คว�มขดแยง ท�งก�รเมอง 3. พฤตกรรมของนกทองเทยวเอเชยทนยมเดนท�งทองเทยวภ�ยในภมภ�ค และในกลมตล�ดระยะไกลทงยโรปและอเมรก�กยงมคว�มชนชอบเดนท�งทองเทยวในภมภ�คเอเชยอกดวย 4. ก�รสงเสรมตล�ดเชงรกในตล�ดจน ทงก�รเปดสำ�นกง�นแหงใหมและก�รสนบสนนใหเปดเทยวบนเช�เหม�ลำ�บนตรงจ�กเมองรองของประเทศจนเข�ม�ยงประเทศไทย สงผลใหประเทศไทยไดรบนกทองเทยวจน ขยบขนม�เปนตล�ดทครองอนดบ 1 ในป 2555 5. ก�รไมเกดวกฤตภยธรรมช�ตในประเทศไทยเหมอนเชนปทผ�นม� 6. นโยบ�ยก�รเปดประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน ในป 2558 (Asean Economics Community: AEC) สงผลใหตล�ดในกลมอ�เซยนมก�ร เตรยมคว�มพรอมเพอรองรบก�รเปดเสรและเกดก�รเดนท�งแลกเปลยนระหว�งกนม�กขนโดยกลมตลาดทผลกดนใหภาพรวมนกทองเทยวตางประเทศของประเทศไทยขยายตวในระดบทด คอ กลมตล�ดเอเชย ขณะทกลมตล�ดยโรปและอเมรก� เปนเพยงก�รรกษ�ระดบอตร�ก�รเตบโตเพร�ะกำ�ลง

อตราการขยายตว ทางดานจำานวนนกทองเทยว

กลมตลาดทมขนาดใหญ

เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ

เพมขนรอยละ 31.52

อาเซยน

เพมขนรอยละ 11.78

ยโรป

เพมขนรอยละ 10.12

T o u r i s m S i t u a t i o n

| 7Tourism Jounal

ประสบภ�วะวกฤตเศรษฐกจ ทงน ตล�ดในกลมตะวนออกกล�ง ยงดน�เปนกงวลเพร�ะผลของก�รเกดเหตก�รณคว�มวนว�ยภ�ยในภมภ�ค ประกอบกบม�ตรก�รควำ�บ�ตรอย�งจรงจงของประเทศสหรฐฯ ทมตอประเทศอหร�น สงผลใหภ�พรวมกลมตล�ดตะวนออกกล�งไมขย�ยตว ในชวงป 2555 โดยในแตละกลมตล�ดมอตร�ก�รขย�ยตวท�งด�นจำ�นวนนกทองเทยว ดงตอไปน-กลมตลาดทมขนาดใหญ : เอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ 6.24 ล�นคน เพมขนรอยละ 31.52 อ�เซยน 6.25 ล�นคน เพมขนรอยละ 11.78 ยโรป 5.61 ล�นคน เพมขนรอยละ 10.12 เมอเปรยบเทยบกบปทผ�นม�-กลมตลาดทมขนาดกลาง-เลก : เอเชยใต 1.28 ล�นคน เพมขนรอยละ 11.36 อเมรก� 1.08 ล�นคน เพมขนรอยละ 13.40 โอเชยเนย 1.04 ล�นคน เพมขนรอยละ 12.13 ตะวนออกกล�ง 0.60 ล�นคน เพมขนรอยละ 0.58 และแอฟรก� 0.16 ล�นคน เพมขนรอยละ 17.36 เมอเปรยบเทยบกบปทผ�นม�   แมจะเกดอปสรรคขดขวางการเดนทางทองเทยวไทยหลายประการ เชน  1. ผลกระทบท�งด�นภ�พลกษณคว�มไมปลอดภยในก�รเดนท�ง ทองเทยวประเทศไทย จ�กก�รเกดเหตระเบด และมก�รเผยแพรข�วนกทองเทยวต�งประเทศเสยชวตในประเทศไทยหล�ยครง 2. ก�รชมนมประทวงภ�ยในประเทศ จ�กปญห�คว�มขดแยง

ท�งก�รเมองไทย 3. ก�รเกดวกฤตเศรษฐกจตกตำ�ในยโรปและในสหรฐอเมรก� รวมทงก�รเกดเหตก�รณคว�มไมสงบในภมภ�คตะวนออกกล�งทยงไมสนสด 4. ก�รปรบขนค�ธรรมเนยมนำ�มน (Fuel Surcharge) 5. ก�รแขงขนสงท�งด�นก�รทองเทยว และคแขงหน�ใหมทเพมขน ซงหากพจารณาเทยบกบประเทศคแขงขนภายในภมภาคเอเชย ในชวงป 2555 ประเทศไทยยงรกษ�ระดบอตร�ก�รเตบโตท�งด�นจำ�นวนนกทองเทยวในระดบทดและสงกว�อตร�ก�รเตบโต ภ�พรวมของภมภ�คเอเชยแปซฟกทค�ดว�จะขย�ยตวรอยละ 8 โดยประเทศคแขงขนสำ�คญ ๆ ทลวนมก�รปรบตวในระดบด อ�ท เวยดน�ม ทงป 2555 เพมขนรอยละ 9.5 สวนประเทศคแขงขนทเหลอ กมร�ยง�นจำ�นวนนกทองเทยว ต�งประเทศขย�ยตวในระดบทดเชนกน เชน ญปน ในชวง 11 เดอนแรก ของป 2555 เพมขนสงรอยละ 36 หลงฟนตวจ�กภยพบตสน�ม ต�มม�ดวย ฮองกง เพมขนรอยละ 16.1 เก�หลใต เพมขนรอยละ 15.1 สำ�หรบม�เลเซย ในชวง 9 เดอนแรกของป 2555 ขย�ยตวเพยง รอยละ 0.7 ทงนประเทศทเปนตล�ดใหมกำ�ลงไดรบคว�มสนใจในเวทโลก คอ เมยนม�ร ขย�ยตวเพมขนรอยละ 42 กมพช�เพมขนรอยละ 23.6 และล�ว เพมขนรอยละ 12 ทลวนต�งมอตร�ก�รเตบโต ทสง ในชวง 9 เดอนแรกของป 2555

กลมตลาดทมขนาดกลาง-เลก

เอเชยใต

เพมขนรอยละ 11.36

ตะวนออกกลาง

เพมขนรอยละ 0.58

อเมรกา

เพมขนรอยละ 13.40

แอฟรกา

เพมขนรอยละ 17.36

โอเชยเนย

เพมขนรอยละ 12.13

T o u r i s m S i t u a t i o n

8 | Tourism Jounal

กลมตลาดอาเซยน

สถานการณนกทองเทยวกลมตลาดอาเซยนเดนท�งเข�ประเทศไทยร�ยสญช�ต ป 2555 มจำ�นวนนกทองเทยว 6.25 ล�นคน ขย�ยตวเพมขนรอยละ 11.78 ส�เหตเกดจ�กทกตล�ดมอตร�ก�รขย�ยตวในอตร�เพมทด ยกเวน ตล�ดม�เลเซย ทมอตร�ก�รเตบโตเพมขนเพยงรอยละ 2 เปนผลม�จ�กเหตระเบดอย�งรนแรงทอำ�เภอห�ดใหญ โดยปจจยทผลกดนใหตล�ดในภมภ�คนขย�ยตวไดสง คอ สภ�พเศรษฐกจทกำ�ลงเตบโต ก�รเดนท�งทสะดวกและมระยะท�งใกล กระแสนโยบ�ยก�รเปดประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน และก�รยกเลกพธก�รตรวจลงตร�สำ�หรบก�รเดนท�งข�มด�นช�ยแดนระหว�งไทยและกมพช� คาดการณสถานการณทองเทยวในชวงป 2556 น�จะมก�รขย�ยตวไดดตอเนอง นอกจ�กปจจยสนบสนนเดมทงสภ�พเศรษฐกจและก�รเดนท�งเชอมตอทสะดวกแลว ในหล�ยตล�ดยงมก�รสงเสรมก�รเปดเทยวบนเข�ม�ยงประเทศไทยม�กขน เชน ในตล�ดฟลปปนส ส�ยก�รบน Cebu Pacific เปดเสนท�งบน เซบ–กรงเทพฯ จำ�นวน 2 เทยว/สปด�ห ในเดอนธนว�คม 2555 ตล�ดเวยดน�ม Vietjet Airlines เปดเสนท�งบน โฮจมนห–กรงเทพฯ จำ�นวน 7 เทยว/สปด�ห ในเดอนกมภ�พนธ 2556 และตล�ดเมยนม�ร บรษทก�รบนไทย จำ�กด เพมเทยวบน ย�งกง– กรงเทพฯ จ�ก 3 เทยว เปน 4 เทยว/สปด�ห ในเดอนกมภ�พนธ เปนตน

สรปสถานการณทองเทยวรายกลมตลาด ป 2555 กลมตลาดเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ สถานการณนกทองเทยวกลมตลาดเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอเดนท�งเข�ประเทศไทยร�ยสญช�ต ป 2555 มจำ�นวนนกทองเทยว 6.24 ล�นคน ขย�ยตวเพมขน รอยละ 31.51 จ�กแรงเตบโตดของเกอบทกตล�ด โดยเฉพ�ะอย�งยงตล�ดจน มอตร�ก�รเตบโตเพมขนสงสด รอยละ 62 มเพยงตล�ดไตหวน ทมอตร�ก�รขย�ยตวตดลบรอยละ 11 ปจจยททำ�ใหกลมตล�ดนขย�ยตวไดสง คอ ก�รฟนตวหลงสนวกฤตอทกภยในประเทศไทย สภ�พเศรษฐกจของกลมตล�ดเอเชยทกำ�ลงเตบโต และก�รสงเสรมตล�ดเชงรกในจน เชน ก�รเปดสำ�นกง�นเพมในประเทศจน และก�รสนบสนนก�รเพมเทยวบนเช�เหม�ลำ� รวมทงก�รฟนกลบม�เดนท�งทองเทยว เปนปกตของตล�ดญปนหลงประสบภยพบตสน�ม ซงนอกจ�กน ผลจ�กก�รเกดขอพพ�ทระหว�งประเทศจนและญปน ในเรองเก�ะเตยวหย และระหว�งประเทศญปนกบเก�หล ในเรอง เก�ะท�เกชมะ ทำ�ใหนกทองเทยวในกลมเหล�นเปลยนเสนท�งม�ทองเทยวไทยแทนในบ�งสวน คาดการณสถานการณทองเทยวในชวงป 2556 น�จะมก�รเตบโตไดดตอเนองจ�กปจจยผลกดนท�งด�นบวกทมอยม�ก รวมทงก�รขย�ยตวของธรกจส�ยก�รบน เชน ในตล�ดจน มก�รเปดเสนท�งบนและเพมเทยวบนของบรษท Air Asia ในเสนท�งซอ�น–กรงเทพฯ จำ�นวน 7 เทยว/สปด�ห และหวฮน–กรงเทพฯ จำ�นวน 7 เทยว/สปด�ห บรษทก�รบนไทย เพมคว�มถในเสนท�งปกกง–กรงเทพฯ จ�ก 11 เทยวบน เปน 14 เทยว/สปด�ห ในชวงเดอนตล�คม 2555 ในตล�ดญปน บรษทก�รบนไทย เพมเทยวบนในเสนท�ง ซบโปโร–กรงเทพฯ จ�ก 3 เทยวบน เปน 4 เทยว/สปด�ห และเสนท�งน�โกย�–กรงเทพฯ จ�ก 3 เทยวบน เปน 4 เทยว/สปด�ห เรมในต�ร�งบนฤดหน�ว ป 2555 สวนตล�ดเก�หลใต บรษทก�รบนไทย เพมเทยวบนในเสนท�ง โซล–กรงเทพฯ จ�ก 14 เทยวบน เปน 18 เทยว/สปด�ห เสนท�งปซ�น–กรงเทพฯ จ�ก 3 เทยวบน เปน 5 เทยว/สปด�ห และในเสนท�งโซล–ภเกต จ�ก 5 เทยวบน เปน 7 เทยว/สปด�ห เปนตน

T o u r i s m S i t u a t i o n

| 9Tourism Jounal

กลมตลาดอเมรกา

สถานการณนกทองเทยวกลมตลาดอเมรกาเดนท�งเข�ประเทศไทยร�ยสญช�ต ป 2555 มจำ�นวนนกทองเทยว 1.08 ล�นคน ขย�ยตวเพมขนในระดบทดถงรอยละ 13.40 แมว�จะกำ�ลงเผชญกบภ�วะเศรษฐกจตกตำ� โดยเปนผลจ�กตล�ดหลกอย�งสหรฐฯและแคน�ด�ขย�ยตวด รวมทงตล�ดขน�ดเลกอย�งอ�รเจนตน� และบร�ซล ปจจยทสนบสนนใหตล�ดขย�ยตว คอ ก�รฟนตวจ�กสภ�พเศรษฐกจท ไดผ�นพนจดตำ�สดม�แลวและนโยบ�ยก�รกระตนเศรษฐกจของภ�ครฐอย�งตอเนอง สงผลใหนกทองเทยวมก�รเดนท�ง ทองเทยวกนม�กในชวงฤดก�ลทองเทยวทผ�นม� ทงก�รปดภ�คเรยน เทศก�ลขอบคณพระเจ� และวนหยดย�วในชวงครสตม�ส และปใหม ประกอบกบสภ�พเศรษฐกจของกลมละตนอเมรก�ทมก�รขย�ยตว จงเรมมก�รเปดเทยวบนตรงจ�กเอเชย เชน ในตล�ดอ�รเจนตน� ส�ยก�รบน Emirates Airlines เปดเสนท�ง บวโนสไอเรส–กรงเทพฯ จำ�นวน 7 เทยว/สปด�ห ในเดอนมกร�คม 2555 รวมทงก�รขย�ยตวทดของกลมตล�ดเลกอน ๆ เชน เมกซโก และ ชล สำ�หรบเหตก�รณพ�ยเฮอรเคนแซนดทพดเข�ช�ยฝงตะวนออกของสหรฐอเมรก� ในชวงปล�ยเดอนตล�คม 2555 นน ในขณะนยงไมปร�กฏผลกระทบตอตล�ดแตอย�งใด คาดการณสถานการณทองเทยวป 2556 น�จะเตบโตตอเนองจ�กป 2555 เนองจ�กสภ�พเศรษฐกจทคอย ๆ ปรบตวไปในทศท�งทดขน แตอย�งไรกต�มยงคงตองจบต�มองปญห�วกฤตเศรษฐกจทเรอรงทงในภมภ�คอเมรก�เองและในภมภ�คยโรป ตลอดจนก�รเปนเจ�ภ�พจดก�รแขงขนกฬ�ฟตบอลโลก ครงท 20 ในป 2557 ทประเทศบร�ซลเปน เจ�ภ�พ ทอ�จจะสงผลกระทบตอสถ�นก�รณทองเทยวกลมตล�ดอเมรก�

กลมตลาดยโรป

สถานการณนกทองเทยวกลมตลาดยโรปเดนท�งเข�ประเทศไทยร�ยสญช�ต ป 2555 มจำ�นวนนกทองเทยว 5.61 ล�นคน ขย�ยตวเพมขนรอยละ 10.12 ผลจ�กแรงขย�ยตวของตล�ดรสเซยททะล 1.3 ล�นคน ดวยอตร�ก�รเตบโตรอยละ 25 จงทำ�ใหสถ�นก�รณทองเทยวของภมภ�คยโรปขย�ยตวในระดบทน�พอใจ สำ�หรบตล�ดอน ๆ สวนใหญส�ม�รถรกษ�ระดบอตร�ก�รเตบโตใหผ�นพนชวงเวล�วกฤตเศรษฐกจของยโรป แตในหล�ยตล�ดกยงส�ม�รถสงเสรมตล�ดใหมก�รรกษ�อตร�ก�รเตบโตไดดทงในตล�ดทมขน�ดใหญ เชน ฝรงเศส เยอรมน และสหร�ชอ�ณ�จกร ขณะทตล�ดกลมทมขน�ดกล�งถงขน�ดเลก เชน เบลเยยม เนเธอรแลนด ออสเตรย ยโรปตะวนออก หรอแมแตกลมตล�ดในแถบยโรปใตทกำ�ลงประสบภ�วะเศรษฐกจลมเหลวทเร�เรยกกนว� PIIGS (โปรตเกส อต�ล ไอรแลนด กรซ และสเปน) ยงมก�รขย�ยตวเพมขนไดด ทงนเปนเพร�ะจดแขงของประเทศไทยท�งด�นคว�มคมค�เงนในก�รเดนท�ง มสนค�ท�งก�รทองเทยวทตอบสนองตอคว�มตองก�ร และก�รเนนสงเสรมตล�ดแบบเจ�ะกลมในกลมทมศกยภ�พทงก�รออกเดนท�งทองเทยวและก�รใชจ�ย คาดการณสถานการณทองเทยวในชวงป 2556 ค�ดว�สถ�นก�รณวกฤตยโรโซนไมน�จะจบสนลงในระยะเวล�อนสน จงคงตองประคบประคองสถ�นก�รณทองเทยวของภมภ�คนตอไป รวมทงปองกนก�รเข�ม�ชวงชงตล�ดของประเทศคแขง เชน ม�เลเซย ทมก�รพฒน�ร�ยก�รทองเทยวใหมคว�มน�สนใจม�กขนโดยเชอมโยงสนค�ทองเทยวท�งทะเลของประเทศไทยและดงเทยวบนเช�เหม�ลำ�บ�งสวนใหเปลยนเสนท�งบนจ�กประเทศไทยไปยงประเทศม�เลเซยแทนเหมอนดงทไดดำ�เนนก�รกบตล�ดสแกนดเนเวย นอกจ�กน ผลจ�กก�รทเงนยโรออนค�ลงอ�จทำ�ใหนกทองเทยวจ�กยโรปหนไปเดนท�งทองเทยวภ�ยในภมภ�คกนเองม�กขน

T o u r i s m S i t u a t i o n

10 | Tourism Jounal

กลมตลาดโอเชยเนย

สถานการณนกทองเทยวกลมตลาดโอเชยเนยเดนท�งเข�ประเทศไทยร�ยสญช�ต ป 2555 มจำ�นวนนกทองเทยว 1.046 ล�นคน เพมขนรอยละ 12.13 เกดจ�กแรงขย�ยตวทดของตล�ดออสเตรเลยและนวซแลนด ดวยปจจยท�งด�นเศรษฐกจทเตบโตอย�งแขงแกรง สงผลใหค�เงนดอลล�รออสเตรเลยแขงค�ตอเนอง ประช�ชนจงเกดคว�มมนใจในก�รใชจ�ยเงนอปโภคบรโภคและออกเดนท�งทองเทยวกนม�กทงในชวงฤดปดภ�คเรยน และเทศก�ลวนหยดย�วชวงปล�ยป ครสตม�ส ปใหม พรอมกบมก�รเสนอข�ยร�ยก�รนำ�เทยวประเทศไทยในร�ค�พเศษของ ส�ยก�รบนและบรษทนำ�เทยวต�ง ๆ เชน เก�ะสมย เก�ะภเกต สำ�หรบเหตก�รณหล�ย ๆ กรณทเกดขนในประเทศไทยทงข�วเหตระเบดในพนทกรงเทพฯ เหตก�รณระเบดทห�งลก�รเดน อำ�เภอห�ดใหญ จงหวดสงขล� ข�วลอก�รเกดสน�มในจงหวดภเกต และเหตก�รณทำ�ร�ยนกทองเทยวออสเตรเลยจนเสยชวต ในจงหวดภเกต ขณะนยงไมปร�กฏสญญ�ณก�รชะลอก�รเดนท�งของตล�ดแตอย�งใด คาดการณสถานการณทองเทยวป 2556 น�จะขย�ยตวไดอย�งตอเนองดวยศกยภ�พของตล�ดทมคว�มแขงแกรงทงท�งด�นเศรษฐกจ และมพฤตกรรมนกทองเทยวนยมเดนท�ง ทองเทยวในต�งประเทศ และมคว�มชนชอบประเทศไทยอยเปนทนเดม แมจะมอปสรรคทอ�จตองคอยตดต�มบ�งจ�กผลกระทบเชงลบท�งด�นภ�พลกษณด�นคว�มปลอดภยของประเทศไทย ก�รออกกฎหม�ยภ�ษเพอลดมลพษของรฐบ�ลออสเตรเลย (Carbon Tax) ก�รกลบม�สเวทก�รแขงขนของเก�ะบ�หล (อนโดนเซย) และก�รแขงขนกนอย�งสงของประเทศอน ๆ ทงม�เลเซยและสงคโปร ทมก�รเปดเทยวบนตรงไปยงเมองซดนยและเมองสำ�คญอน ๆ

กลมตลาดเอเชยใต

สถานการณนกทองเทยวกลมตลาดเอเชยใตเดนท�งเข�ประเทศไทยร�ยสญช�ต ป 2555 มจำ�นวนนกทองเทยว 1.289 ล�นคน อตร�ก�รเตบโตเพมขน รอยละ 11.36 เปนผลจ�กตล�ดอนเดย ซงเปนตล�ดหลกของกลมมก�รฟนตวกลบม�เตบโตเปนปกต ตงแตไตรม�สท 2 เมอเข�สชวงฤดก�ล ทองเทยว ก�รมวนหยดชวงปดภ�คฤดรอน และปดภ�คเรยน อกทงหล�ยส�ยก�รบนมก�รปรบเพมคว�มถและเปดเสนท�งบนใหม หลงจ�กทสภ�พเศรษฐกจของอนเดยมก�รปรบตวไปในทศท�งทดขน สวนตล�ดขน�ดเลกอน ทง บงคล�เทศ เนป�ล และป�กสถ�น สถ�นก�รณทองเทยวยงไมสดนกจ�กปญห�คว�มไมสงบด�นก�รเมองภ�ยในประเทศ มเพยงตล�ด ศรลงก� ทมอตร�ก�รเดนท�งเพมขน เนองจ�กระบบเศรษฐกจและก�รเมองภ�ยในประเทศทมเสถยรภ�พและเขมแขงกว�ประเทศอนในภมภ�ค รวมทงส�ยก�รบน Thai Air Asia เปดเสนท�งบนใหม กรงเทพฯ –โคลมโบ จำ�นวน 4 เทยว/สปด�ห ตงแตเดอนมถน�ยน คาดการณสถานการณทองเทยวป 2556 น�จะขย�ยตวตอเนอง จ�กปจจยสนบสนนท�งด�นเศรษฐกจ ซงรฐบ�ลอนเดยไดประก�ศว�ในป 2556 จะมก�รขย�ยตวท�งเศรษฐกจ เพมขนอกรอยละ 7 รวมทงก�รเตบโตของธรกจส�ยก�รบนทงในเมองหลกและเมองรอง โดยส�ยก�รบนไทยมแผนเปดเสนท�งบนใหม บนตรงเข�แหลงทองเทยวหลกของประเทศไทย ในเสนท�ง นวเดล–ภเกต และ มมไบ–ภเกต ในชวงป 2556

T o u r i s m S i t u a t i o n

| 11Tourism Jounal

กลมตลาดแอฟรกา

สถานการณนกทองเทยวกลมตลาดแอฟรกาเดนท�งเข�ประเทศไทยร�ยสญช�ต ป 2555 มจำ�นวนนกทองเทยว 0.16 ล�นคน เพมขนรอยละ 17.36 เกดจ�กปจจยก�รขย�ยตวท�งเศรษฐกจอย�งตอเนองของประเทศแอฟรก�ใต ซงเปนตล�ดหลกของภมภ�ค และก�รไดเข�รวมกลมประเทศเศรษฐกจใหม BRICS (Brazil Russia India China and South Africa) สงผลใหประช�ชนมคว�มเชอมนในก�รอปโภคและบรโภค ขณะทตล�ดอน ๆ ในกลมกยงมอตร�ก�รเตบโตเพมขนในระดบทด เชน เคนย� เอธโอเปย และไนจเรย คาดการณสถานการณทองเทยวป 2556 น�จะมก�รขย�ยตวไดดตอเนองทงจ�กตล�ดแอฟรก�ใต และตล�ดอน ๆ โดยเฉพ�ะตล�ดเลกในแถบแอฟรก�เหนอทกำ�ลงเรมมก�รขย�ยตวท�งด�นธรกจก�รบนเชอมโยงไปยงภมภ�คใกลเคยง โดยมสงทตองระวงกคอวกฤตเศรษฐกจในยโรปทอ�จจะสงผล กระทบตอเนองม�ในภมภ�คนเนองจ�กระบบเศรษฐกจมคว�มเชอมโยงกนสง

กลมตลาดตะวนออกกลาง

สถานการณนกทองเทยวกลมตลาดตะวนออกกลางเดนท�งเข�ประเทศไทยร�ยสญช�ต ของป 2555 มจำ�นวนนกทองเทยว 0.60 ล�นคน ขย�ยตวเพมขนเลกนอย รอยละ 0.58 เหตจ�กก�รเกดปญห�คว�มไมสงบภ�ยในภมภ�คทงในประเทศอยปต เยเมน จอรแดน บ�หเรน อหร�น คเวต ซ�อดอ�ระเบย และโอม�น โดยเฉพ�ะ ซเรย ทยงไมมท�ทว�จะยตในระยะเวล�อนสน และยงไดเกดเหตระเบดในพนทกรงเทพฯ ในชวงเดอนกมภ�พนธ ประเดนคว�มขดแยง ระหว�งอหร�นและอสร�เอล รวมทงผลของม�ตรก�รควำ�บ�ตรท�งเศรษฐกจอย�งจรงจงของประเทศสหรฐฯ ทมตอประเทศอหร�น ทำ�ใหสภ�พเศรษฐกจของประเทศอหร�นยำ�แย มก�รค�ข�ยในต�งประเทศลดลง อตร�แลกเปลยนค�เงนสกลเรยล (Rial) ตกตำ�ลงม�กกว� 3 เท�ในชวงป 2555 เมอเทยบกบป 2554 รวมทงส�ยก�รบนม�ฮ�น แอร มก�รปรบลดจำ�นวนเทยวบนในเสนท�งเตหะร�น–กรงเทพฯ จ�ก 9 เทยว/สปด�ห เหลอ 7 เทยว/สปด�ห ตงแตเดอนกรกฎ�คม อย�งไรกต�ม ก�รสร�งโอก�สของกลมตล�ดตะวนออกกล�งยงพอมอยบ�งจ�กก�รขย�ยตล�ดทมขน�ดเลกอน ๆ ทกำ�ลงมก�รเตบโตไดด ทงก�ต�ร โอม�น บ�รเรน จอรแดน คเวต ซ�อดอ�ระเบย และอยปต คาดการณสถานการณทองเทยวป 2556 เนองจ�กสถ�นก�รณคว�มรนแรงภ�ยในภมภ�คยงไมน�ไวว�งใจ ประกอบกบคว�มเขมขนในม�ตรก�รควำ�บ�ตรของสหรฐฯ ทมตอประเทศอหร�นอ�จจะทำ�ใหสถ�นก�รณทองเทยวของภมภ�คไมสดใส แมว�ในบ�งตล�ดจะมปจจยเสรมท�งบวก เชน ส�ยก�รบนไทย เปดเสนท�งกรงเทพฯ–อ�บด�บ จำ�นวน 4 เทยว/สปด�ห ส�ยก�รบน อมเรตส เปดเสนท�งภเกต–ดไบ จำ�นวน 7 เทยว/สปด�ห ส�ยก�รบนก�รต�แอรเวย เปดเสนท�งภเกต–โดฮ� และ เชยงใหม–โดฮ� ในชวงปล�ยป 2555 กต�ม

T o u r i s m S i t u a t i o n

12 | Tourism Jounal

แนวโนมสถานการณทองเทยวตลาดตางประเทศ ป 2556

หากสถานการณทองเทยวยงดำาเนนเปนไปอยางปกตเหมอนเชนปทผานมา จำานวนนกทองเทยวตางประเทศทจะเดนทางเขาประเทศไทย ในป 2556 จะมจำานวนนกทองเทยว 24.5 ลานคน เพมขนรอยละ 10 และสรางรายไดจากตลาดตางประเทศ จำานวน 1,137,000 ลานบาท เพมขนรอยละ 17 เนองจ�กตล�ดในกลมเอเชยมก�รขย�ยตวสง ทงจ�กตล�ดจน ญปน เก�หลใต อนเดย ออสเตรเลย หรอแมแตตล�ดในกลมอ�เซยน ซงเปนผลพวงจ�กนโยบ�ยก�รเปดประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน ดงนนร�ยไดจ�กกลมตล�ดเอเชยน�จะเข�ม�มบทบ�ทสำ�คญตอก�รทองเทยวของประเทศไทยนบแตนไป โดยอตร�ก�รเตบโตของร�ยไดจ�กตล�ดต�งประเทศ ในป 2556 จะเกดขนจ�กแรงขบเคลอนทงจ�กจำ�นวนนกทองเทยว และค�ใชจ�ยเฉลยตอทรปทเรมมก�รปรบตวเพมขนหลงจ�กทตกอยในภ�วะทรงตวในชวง 4 -5 ปทผ�นม� อนเปนผลจ�กปญห�คว�มขดแยงท�งก�รเมองไทย ซงสอดคลองกบก�รสอบถ�มกบภ�คธรกจโรงแรมทลวนต�งมก�รปรบขนร�ค�ขนไปแลว ประม�ณรอยละ 5-10 เนองจ�กภ�วะตนทนทปรบตวสงขน และสถ�นก�รณของประเทศไทยทไดลดคว�มผนผวนลง ซงก�รประม�ณก�รในครงนจะสงกว�ก�รค�ดก�รณของสม�คม สงเสรมก�รทองเทยวแหงเอเชยแปซฟค (PATA) ทประม�ณก�รว�จำ�นวนนกทองเทยวจะเดนท�งเข�ประเทศไทย ในป 2556 ขย�ยตวเพมขน รอยละ 9.7 เมอเปรยบเทยบกบป 2555

ปจจยเสยงทอาจสงผลกระทบตอตลาดตางประเทศในป 2556 คอ 1. วกฤตเศรษฐกจตกตำ�ในยโรปและอเมรก� และปญห�คว�มไมสงบในภมภ�คตะวนออกกล�ง 2. คว�มผนผวนของร�ค�นำ�มนในตล�ดโลก และอตร�แลกเปลยนค�เงน 3. วกฤตภยธรรมช�ต 4. สภ�วะก�รแขงขนกนสงท�งด�นก�รทองเทยว อยางไรกตาม ภายใตปจจยคกคามทเกดขนจากภายนอก การทองเทยวของประเทศไทยยงมโอกาสชวงชงความไดเปรยบจากการ สงเสรมตลาดเชงรกในกลมตลาดเอเชย ดวยนโยบ�ยก�รเปดประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน เพร�ะนอกจ�กจะหม�ยรวมถงกลมประเทศในอ�เซยนแลว ยงรวมไปถงกลมประเทศอน ๆ ในเอเชย ทไดมขอตกลงคว�มรวมมอรวมกน เชน กลม ASEAN +3 คอรวม จน ญปน เก�หลใต และ ASEAN +6 คอรวม จน ญปน เก�หลใต อนเดย ออสเตรเลย และนวซแลนด ซงน�จะทำ�ใหตล�ดนกทองเทยวในกลมเอเชยเข�ม�ทดแทนคว�มผนผวนและคว�มเสยงทอ�จเกดขนในกลมยโรป อเมรก� และตะวนออกกล�ง ในชวงป 2556

เปาหมายตลาดตางประเทศ ป 2556

จ�กทประชม TATAP’56 ไดกำ�หนดเป�หม�ยตล�ดต�งประเทศ ในป 2556 ใหมอตร�ก�รเตบโตท�งด�นร�ยไดจ�กตล�ดต�งประเทศเพมขนรอยละ 13 (ร�ยไดประม�ณ 1,090,000 ล�นบ�ท) หรอมจำ�นวนนกทองเทยวต�งประเทศเพมขนรอยละ 8 (จำ�นวนนกทองเทยวประม�ณ 23.8 ล�นคน)

T o u r i s m S i t u a t i o n

| 13Tourism Jounal

14 | Tourism Jounal

ความทาทายของการนำาแนวคดการจดการการทองเทยวอยางยงยนสการปฏบตมให

เหนและเปนทถกเถยงกนอยางกวางขวางและตอเนอง ความพยายามทจะใหผลประโยชน

จากการเตบโตของการทองเทยวเหนประจกษวาไดนำาพามาซงคณภาพสงคม สภาพ

ทดของสงแวดลอม และคณภาพชวตทดขน การแปลงแนวคดการจดการอยางยงยน

ไดนำาไปสการกำาหนดนยามใหม ๆ ทนำาเสนอจากหลากหลายกลมเพอเปนแนวปฏบตท

เชอวาในทสดจะนำาไปสจดหมายแหงการพฒนาอยางยงยนได หากทบทวนและรวบรวม

Buzzwords เหลานจะไดเปน 4 แนวทาง คอ

เรอง ผศ. ดร.จฑ�ม�ศ วศ�ลสงห*

เสนทางการกาวกระโดดสการจดการอยางยงยนและกรณตวอยาง

เกาะสมย

T o u r i s m R e s e a r c h

* MD–Perfect Link Consulting Group

| 15Tourism Jounal

เสนทางการกาวกระโดดสการจดการอยางยงยนและกรณตวอยาง

เกาะสมย

T o u r i s m R e s e a r c h

แนวทางทสรางเสนทางเพอนำาไปสการ เปลยนแปลง (Trend 1 Transition Network) แนวคดนอยในกลมทเหนว� ก�รจดก�รอย�ง ยงยนตองอ�ศยก�รเปลยนแปลงทศนคต และพฤตกรรม โดยสร�งวถก�รดำ�รงชวต บนฐ�นของก�รลดก�รปล อยก �ซค�รบอนไดออกไซด ลดผลกระทบตอภ�วะโลกรอน หรอทเร�ไดยนกนเสมอต�มแนวคด Low Carbon Lifestyle ก�รเปลยนวถชวตและก�รบรห�รจดก�รอย�งเปนมตรกบสภ�พอ�ก�ศเปนอกคำ�ศพทหนงทจดอยในกลมนเชนกน (Climate Friendly Management) ก�รเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรมนไดมกลมทตงขนเพอรณรงคใหเกดก�รเปลยนแปลงอย�งถ�วรทเรยกว� กลม Permaculture (Per-manently Sustainable Culture) แนววถของกลมนมแนวคดก�รดำ�รงชวตทเกยวของกบก�รออกแบบอ�ค�ร ก�รออกแบบก�รใชผลตภณฑต�ง ๆ ทสงผลกระทบนอยตอสงแวดลอมและคณภ�พชวต กลมแนวคดเรอง Slow Food Slow Travel ควรจดไวในกลมแนวคดนเชนกน

4

1 3

2

แนวค ด กา รป ร บ ต ว ใ ห อ ย ก บ กา ร เปลยนแปลงของสภาพอากาศและ สงแวดลอม (Trend 3 Climate Adaptation) ภ�วะวกฤตและภยธรรมช�ตทเกดขน ทวโลก ทำ�ใหหล�กหล�ยหนวยง�นหนหน� ม�ชวยกนคดห�กลยทธแหงก�รปรบตว (Adaptation Strategies) ทงในภ�พกว�งคอคดเชงนโยบ�ยและในก�รกำ�หนดแนวท�งเพอประเมนสถ�นก�รณในอน�คตและเตรยมแผนรบมอโดยแนนอนทสดมปจจยขบเคลอนใหตองมแผนก�รรบมอนทงในระดบส�กล ผลก�รศกษ�ต�ง ๆ ทพรอมกนใหคว�มเหนถงผลทจะต�มม�จ�กก�รเปลยนแปลงของสภ�พอ�ก�ศและผลกระทบทจะเกดในเชงเศรษฐกจ ประเทศต�ง ๆ รวมทงประเทศไทยเรมหนม�ใหคว�มสนใจกบคว�มมนคงท�งพลงง�น (Energy Security) ก�รข�ดแคลนนำ�มนจะสงผลอย�งไรและจะนำ�ไปสแผนในก�รปรบตวตอไปอย�งไร โดยมงเนนใหเกด Inclusive Green Economy คดครบด�น เชน เรมมก�รตงคำ�ถ�มเตรยมแรงง�นทมคว�มเชยวช�ญด�นสงแวดลอม (Green Jobs) โดยพบแลวว�ควรใหแรงง�นทกระดบมคว�มเข�ใจก�รปรบตวนอย�งชดเจน

การสรางเครอขายผประกอบการ (Trend 4 Collaborative Entrepreneurship and Sustainable Clusters) ในภ�คสวนทมก ถกมองว�หวงผลประโยชนระยะสนคอ ภ�คเอกชน ในกลมนไดเหนก�รรวมตว เพอรวมกนขย�ยพลงและนำ�คว�มสำ�เรจจ�กองคกรหนงไปสองคกรหนง มก�รสร�งม�ตรฐ�นเพอเปนเครองมอท�งก�รตล�ดม�กขนอย�งตอเนอง (Inclusive Green Market) ก�รจะนำ�ไปสก�รปฏบตได กลไกก�รยอมรบจ�กผบรโภคคอหนงในเครองมอทสำ�คญ ก�รบบคนและกดดนเรยกรองใหกระบวนก�รผลตรกสงแวดลอมม�กขนจะชวยใหเกดคว�มหม�ยในเชงเศรษฐกจกบกลมผประกอบก�รม�กขน โดยปจจบนไดเรมมก�รนำ�แนวคด รบประกนผล Energy Saving Guarantee Program โดยมกลมก�รทำ�ง�นทใหบรก�รโดยรบประกนก�รลงทนและผลตอบแทนทจะเกดจ�กก�รลงทนทเกยวของกบสงแวดลอม ทเรยกว� ESCO (Energy Service Company) เชน กรณของโรงแรมทตองก�รจะลดค�ไฟในแตละเดอน ESCO พรอมเปลยนเครองปรบอ�ก�ศและขอค�ตอบแทนเปนเงนสวนแบงจ�กจำ�นวนค�ไฟ ทโรงแรมส�ม�รถลดไปได ก�รประกนเชนนสร�งแรงจงใจไดอย�ง กว�งขว�งแนวคดต�ง ๆ ทว�น ไดรวบรวมไวเพอเปนฐ�นในก�รนำ�ไปสก�รจดก�รแหลงทองเทยวอย�งยงยน โดยขอยกตวอย�งตนแบบโครงก�รนำ�รองทเก�ะสมยไดปรบกลวธ และนำ�วถทเหม�ะสมจนคดคนเปน Samui Green Model

แนวค ดการทำ า ง านก บกล ม ช มชน การสรางการมสวนรวมในระดบชมชน (Trend 2 Grassroots Community Scale Opportunities) กลมแนวคดน ใหคว�มสำ�คญกบก�รทำ�ง�นแบบมสวนรวม โดยไมเชอว�ก�รจดก�รแบบบนลงล�ง (Top-down) จะไดผล แตเชอในก�รจดก�รแบบระเบดจ�กข�งใน โดยเฉพ�ะก�รทำ�ใหทกฝ�ยมสวนรวมในก�รคดจ�กล�งสบน (Bottom up) Grassroots Innovations หรอทเร�อ�จคนเคยในคว�มหม�ย ปร�ชญช�วบ�น คนห�คว�มเปนวถเดมและนำ�ม�ประยกตสบตอใหเหนว�ก�รดำ�รงอยอย�งเดมนำ�ไปสก�รจดก�รอย�งยงยนอยแลว

16 | Tourism Jounal

กรณตวอยาง การจดการทองเทยวอยางยงยน เสนทางกาวกระโดดของเกาะสมย ก�รทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) ไดกำ�หนดแผนดำ�เนนก�รท�งก�รสงเสรมก�รทองเทยวอย�งยงยนในพนทเก�ะสมย จ.สร�ษฎรธ�น ต�มแนวคด 7 Greens โดยบรณ�ก�รทำ�ง�นกบหนวยง�นต�ง ๆ ทเกยวของตลอดจนผมสวนไดสวนเสยในพนท เพอใหเกดก�รดำ�เนนก�รทเปนรปธรรม อนจะสงผลใหพนทเก�ะสมยไดรบก�รยอมรบว�เปนแหลงทองเทยวทมก�รบรห�รจดก�รด�นสงแวดลอมทด และไดรบก�รดแลปกปองอย�งยงยน สอดคลองกบเป�หม�ยองคกรทตองก�รใหประเทศไทยเปนทยอมรบในฐ�นะเปนแหลงทองเทยวททรงคณค� พรอมทงปลกจตสำ�นกในก�รดแลรกษ�สงแวดลอมของแหลงทองเทยวใหคงอยอย�งยงยนต�มขอเสนอโครงก�รนไดนำ�เสนอแนวคดดงกล�วข�งตนโดยใชแนวคดก�รพฒน�ก�รทองเทยวอย�งยงยนเปนฐ�นคดสำ�คญในก�รทำ�ใหเกดก�รจดก�รทเปนรปธรรม สก�รทองเทยวสเขยว (Green Tourism) โดยเลงเหนคว�มสำ�คญในก�รคนห�กลไกในก�รปฏบตก�รใหเกดผลสมฤทธอย�งแทจรง ซงก�รดำ�เนนก�รเพอผลนมคว�มจำ�เปนตองออกแบบก�รทำ�ง�นอย�งมสวนรวม ต�มหลกคด “โดยชมชน เพอชมชน” แมก�รดำ�เนนง�นเพอก�วสก�รจดก�รสคว�มยงยนอย�งมสวนรวมในพนทในมตต�ง ๆจะไดเกดขนและมหล�ยภ�คสวนรวมกนนำ�พ�แนวคดน ใหเหนผล อย�งกว�งขว�งม�ระยะหนงแลว แตกลไกในก�รจดก�รพนทสเขยวทม�จ�กคว�มปร�รถน�ของชมชน เพอชมชน ตลอดจนก�รรวบรวมผลก�รดำ�เนนกจกรรมไวอย�งเปนอนหนงอนเดยวกนอย�งเปนระบบ อนจะนำ�ไปสก�รประก�ศคว�มเปนสนค�และบรก�รเพอ ก�รทองเทยวทรกษ�สงแวดลอมอย�งแทจรง จำ�เปนตองดำ�เนนก�รอย�งตอเนองและจรงจง ดงนนโครงก�รนจงดำ�เนนก�รบนพนฐ�นคว�มยงยนในก�รจดก�ร ทควรมก�รกำ�หนดแผนอย�งรอบคอบและละเอยดถถวน เนองจ�กก�รจดก�รเชนนจำ�เปนตองนำ�ลกษณะเฉพ�ะของ พนถนม�เปนปจจยหลกประกอบกบก�รคดใหไดผลสมฤทธทงในเชงก�รตล�ดและก�รพฒน�ไดครบถวน

ก�รดำ�เนนง�นนำ�เก�ะสมยสก�รทองเทยวยงยนต�มแนวคดก�ร ทองเทยวทรกษ�สงแวดลอมในกรอบเฉพ�ะแนวคด “7 Greens Concept” นนจำ�เปนตองนำ�หลกคดคว�มเชอมโยงของหล�กหล�ยองค�พยพทงทเกยวของโดยตรงและข�งเคยงในก�รทองเทยว ทงน ทกหนวยง�นยอมมสวนไดสวนเสยในก�รจดก�รก�รทองเทยว ในพนททงสน ดงนนแผนง�นจดทำ�ต�มกรอบก�รทำ�ง�นทเกยวของกบหล�กหล�ยภ�คสวน ดงรปประกอบก�รนำ�พนทสก�รจดก�รสงแวดลอม สงคมและเศรษฐกจ ตองมใชก�รมงไปทผมสวนโดยตรงทเปน Primary หรอผทเกยวของในภ�คอตส�หกรรมแตอย�งเดยว จำ�เปนตองเชอมโยงไปถง Secondary คอ ผทอ�จมสวนเกยวของรองลงม�หรอโดยออม เชน ร�นค� ธน�ค�ร สอมวลชน และผทไดรบผลกระทบจ�กก�รพฒน�ก�รทองเทยวในพนท เชน ก�รจดก�รรถส�ธ�รณะ ก�รส�ธ�รณสข ก�รศกษ� ทเรยกว�เปนกลม Tertiary ดงภ�พประกอบด�นล�งน

กรอบแนวคดการดำาเนนงาน ดงกล�วแลวข�งตนเพอใหเกดพนทสเขยวอย�งครอบคลมและเกดก�รกระจ�ยตวของแนวคดอย�งรวดเรวและทวถง คณะทำ�ง�นและทมทปรกษ�ทำ�หน�ทสร�งกลไกในก�รขบเคลอนโดยเนนก�รมสวนรวมและดำ�เนนง�นโดยชมชน และมก�รเกบขอมลอย�งเปนระบบ โดยภ�คสวนต�ง ๆ ทเกยวของเปนผเลงเหนคว�มเรงดวนและคว�มจำ�เปนในก�รรเรมและดำ�เนนก�รใหสำ�เรจและกำ�หนดเป�หม�ยใหดำ�เนนง�นไดในกรอบระยะเวล�ทกำ�หนด โดยในระยะท 1 น ใชหลกคดซงประยกตจ�กองคกรรบรองม�ตรฐ�นสงแวดลอมน�น�ช�ตต�ง ๆ เชน Earth Check, Green Leaf Foundation คอ หลกก�ร A B C (Affiliation, Benchmarking, Certification) โดยทวไปหนวยง�นเหล�นนำ�พ�ไปสเป�หม�ยก�รรบรอง (Certification)

Think outside the inner circle…

Tertiary (infrastructure, public trans-port, health services, education, police & fire…) Dynamic impact

Primary (hotel, attractions, ame-nities, activities, entertainment, tourism, transport…) Direct impact

Secondary (agriculture, retail, banking, manufacturing, construction, communi-cation, recreation…) Indirect impact

T o u r i s m R e s e a r c h

| 17Tourism Jounal

จ�กก�รระดมคว�มคดเหนจ�กผทเกยวของ เหนตรงกนว� หนวยง�นเหล�น มกมม�ตรฐ�นและขอกำ�หนดททำ�ใหหนวยง�นขน�ดเลกไมส�ม�รถก�วไปถงฝนได ดงนนกรอบแนวคดของโครงก�รนจงนำ� คว�มคดในรปแบบเร�เปนสเขยวกนอย�งง�ย ๆ “ก�ววนละนด ทำ�กนวนละอย�ง” ซงจะเปนก�รสร�งเสนท�ง (Pathway) ไปสก�รรบรองม�ตรฐ�นไดตอไป โดยเรมจ�กก�รยอมรบ รกษ� ปร�รถน�ทจะรวม คอ Advocacy and Acceptance และ ก�รเข�สก�รประเมนตวเองและก�รแขงขนกบตนเองอย�งมระบบ (Self-benchmark) และท�ยสดมระบบในก�รจดก�รทจะดำ�เนนก�รตออย�งตอเนองเหนผล วดได (Carry Forward)

บทสงทาย

เสนท�งสก�รจดก�รอย�งยงยนไมเปนเพยงท�งเลอกอกตอไป แตเปนคว�มจำ�เปนทตองดำ�เนนก�ร ในแตละองคกรแตละพนทแตละประเทศตองพย�ย�มคดคนกลวธทจะทำ�ใหสมฤทธผลต�มคว�มเหม�ะสมของสภ�พของสงคมกนตอไป

Our A B C Samui Model

A = Advocacy, Acceptance “Yes, we can.”B = (Self) Benchmarking “Yes, we are good.”C = Carry Forward “Yes, we will continue to do better.”Source: Perfect Link Consulting Group, 2012

T o u r i s m R e s e a r c h

Samui Going Green Model

18 | Tourism Jounal

เรอง ช�ตร ประกตนนทก�ร

F r o m t h e C o v e r

| 19Tourism Jounal

ปรากฏการณสำาคญอยางหนงในกระแสทองเทยวไทยในชวง 10 ปทผานมา คอ การเกดขนอยางมากมายของแหลง

ทองเทยวชนดใหมทเรยกวา “Retro Market” (ตลาดยอนยค)

Retro Market มใชการฟนฟตลาดเกาทซบเซาใหกลบมามชวตใหมเพยงอยางเดยว เชน ตลาดสามชก หรอตลาดเกา

ทงหลายทนยมพวงทายชอตลาดแบบใหมดวยคำาฮตวา “100 ป” แตในกรณนยงหมายรวมถงการกอสรางพนทตลาดขนมาใหม

โดยตงใจออกแบบใหมลกษณะของการจำาลองกลนอายและบรรยากาศอนหวนรำาลกยอนไปถงตลาดในอดตเมอเกอบ 100 ป

ทผานมา อาท ตลาดนำา 4 ภาค พทยา, ตลาดนำาอโยธยา, เพลนวาน, หรอแมกระทง Cicada Market หวหน เปนตน

ทนาสนใจเปนพเศษจนตองนำามาเขยนถง กเพราะในทศนะผม Retro Market มไดเกยวของสกเทาไรเลยกบสำานกวาดวยความ

ตองการทจะอนรกษหรอรอฟนแบบแผนวถชวตดงเดมทปรากฏอยในตลาดเกาทงหลายในแบบทคนสวนใหญมกจะพดถงกน

เวลาเมอกลาวถงโครงการรอฟนตลาดเกาใหกลบมามชวตใหมอกครงแตอยางใด

โครงการเหลาน โดยเนอแทมไดเกดขนมาเพอตอบสนองเปาหมายและผใชสอยแบบเกาอกตอไป แตตวมนเองคอพนทชนด

ใหมทมใชทำาหนาทขายแตสงของเครองใชหรอของกนตามนยามของตลาดแบบเดมเพยงอยางเดยว แตยงเปนพนททเสนอขาย

ภาพลกษณและความแปลกใหมในสถานะของการเปนสถานททองเทยวของคนชนกลางในเมองไปพรอม ๆ กน

กลาวใหชดเจนยงขนกคอ Retro Market เปนผลผลตทางวฒนธรรมการทองเทยวของคนชนกลางในเมองโดยเฉพาะ

อนเปนผลพวงสบเนองโดยตรงมาจากปรากฏการณทางสงคมวฒนธรรมทเราเรยกวา “Nostalgia Tourism” (การทองเทยว

แบบโหยหาอดต)

F r o m t h e C o v e r

20 | Tourism Jounal

Nostalgia Tourism: การทองเทยวบนจนตนาการวาดวยวนชนคนสข

Nostalgia Tourism คอปร�กฏก�รณในเชงก�รทองเทยวรปแบบหนง ทตอบสนองคว�มตองก�ร “โหยห�อดต” (Nostalgia) และนำ�ม�สคว�มตองก�รทจะหวนยอนกลบไปมประสบก�รณ “วนชนคนสข” ในอดตนนๆ อกครง วนชนคนสขในทนมไดหม�ยถงอดตในลกษณะประสบก�รณตรงทนกทองเทยวแตละคนเคยประสบพบเจอม�เองในวยเดกแตเพยงอย�งเดยว แตยงหม�ยรวมไปถงวนชนคนสขทถกสร�งขนม�เปนจนตน�ก�รรวมกนของสงคมว� ณ ยคสมยหนงสมยใดในอดต คอชวงเวล�แหงคว�มสข เจรญรงเรอง หรอสวยง�มทสด เปนตน ยงสงคมไหน ตกอยในสภ�วะทข�ดคว�มมนใจหรอมวกฤตตอสภ�พสงคมในยคปจจบนและรสกหมดหวงตอสงคมในอน�คตของตนเองม�กเท�ไร ปร�กฏก�รณโหยห�อดตกจะยงทวคว�มรนแรงเพมม�กขน และแนนอนว� จะสงผลกระทบโดยตรงตอก�รเพมขนของสงทเรยกว� Nostalgia Tourism ผลก�รศกษ�ของ University College London เมอ ค.ศ. 2007 พบว� 90% ของนกทองเทยวช�วองกฤษเลอกทจะทองเทยวในสถ�นท ทเกยวพนเชอมโยงกบประสบก�รณหว�นชนในอดตของตนเอง ม�กกว�ทจะเลอกทองเทยวในสถ�นทแปลกใหมทไมเคยไปม�กอน ปร�กฏก�รณ Nostalgia Tourism นมใชเกดขนในสงคมใดสงคมหนง แตมนกำ�ลงเปนกระแสก�รทองเทยวในระดบส�กลทมอตร�ก�รเจรญเตบโตเพมสงขนในทก ๆ ป ไมเวนแมกระทงในสงคมไทย ซงเมอมองสำ�รวจยอนกลบไปประม�ณ 10 ปทผ�นม� อ�จกล�วไดว� Nostalgia Tourism ของไทยทโดดเดนทสด คอ ก�รเกดขนของ Retro Market ในรปแบบต�ง ๆ

Retro Market: Nostalgia Tourism แบบไทย ๆ

อ�จกล�วไดว�สถ�นทแหงแรก ๆ ทเปนตวจดกระแสนขนในสงคมไทย คอ ตล�ด 100 ปส�มชก ทสพรรณบร ซงเรมมก�รปรบปรงขนจนเปนลกษณะดงทเหนอยในปจจบนร�ว พ.ศ. 2543 และนบตงแตตล�ดส�มชกเปนตนม� ก�รรอฟนตล�ดเก�ในรปแบบเชนทตล�ดส�มชกทำ�กไดแพรหล�ยกระจ�ยไปทวประเทศ ทชดเจนและประสบคว�มสำ�เรจทสดกคอ เชยงค�น และในทสด ปร�กฏก�รณนกไดยกระดบไปสก�รออกแบบกอสร�ง Retro Market ขนใหมโดยทไมจำ�เปนจะตองยดโยงอยกบพนทตล�ดเก�อกตอไป อ�ท

ตลาดนำาสภาค พทยา เมอ พ.ศ. 2551 เพลนวาน เมอ พ.ศ. 2552 ตลาดนำาหวหนสามพนนาม พ.ศ. 2554 และ Cicada หวหน พ.ศ. 2554

ทงนยงไมนบรวมเทรนดในก�รออกแบบโรงแรมแนวใหมทเรมมองเหนก�รใชรปแบบและบรรย�ก�ศของตล�ดเก�ม�เปนแนวคดหลกของโรงแรม เชน พระนครนอนเลน เปนตน ห�กพจ�รณ�ดแนวโนมก�รเกดขนของ Retro Market ในสงคมไทย เร�จะพบขอสงเกตสำ�คญประก�รหนงคอ เปนกระแสทเกดขนเชอมโยงไปสวกฤตเศรษฐกจเมอ พ.ศ. 2540 อย�งมนยสำ�คญ ทเปนเชนนเพร�ะ Retro Market คอปร�กฏก�รณท�งวฒนธรรมทเกยวพนโดยตรงกบปร�กฏก�รณ Nostalgia ในสงคมไทย หลงวกฤตเศรษฐกจเมอ พ.ศ. 2540

F r o m t h e C o v e r

| 21Tourism Jounal

วกฤตดงกล�ว สงผลกระทบรนแรงตอสงคมไทยเปนอย�งม�ก โดยเฉพ�ะกลมคนชนกล�งถงคนชนสงในเมอง คนกลมนตกอยในสภ�วะทข�ดคว�มมนใจตอสภ�พสงคมในยคปจจบน และเกดคว�มรสกหมดหวงตออน�คต คนชนกล�งไปจนถงคนชนสงในเมองต�งพ�กนผดหวงตอระบบทนนยมและกระแสโลก�ภวตน ห�กยอนกลบไปศกษ�บรรย�ก�ศในยคดงกล�ว เร�จะพบเหนบรรย�ก�ศในลกษณะทตอต�นทนนยมโลก�ภวตนอย�งขน�นใหญในสงคมไทย กระแสช�ตนยมท�งเศรษฐกจถกปลกขนม�อย�งเปนรปธรรม กระแสเศรษฐกจพอเพยงไดรบก�รพดถงในวงกว�ง วถชวตแบบดงเดมในสงคมแบบบ�นนอกต�งจงหวดถกสร�งขนเปนภ�พ ในจนตน�ก�รของคนชนกล�งทอย�กจะ ยอนหวนกลบไปสมผสอกครง ภ�พของชมชนต�งจงหวด บ�นเรอน ทงน� และตล�ดเก� ไดถกสร�งขนเปนแบบจำ�ลองในจนตน�ก�รทสวยง�มเปนสขของสงคมไทย และถกโฆษณ�สงสอนผ�นสอต�ง ๆ แทบไมเวนแตละวน จนภ�พเหล�นไดถกสถ�ปน�ขนเปนภ�พแหง “วนชนคนสข” ของสงคมไทยในอดมคต ทนนยม/บรโภคนยม คอ กเลสบ�ปหย�บช� โลก�ภวตน คอ ผร�ยทจองทำ�ล�ยคว�มเปนไทย ภมปญญ�ทองถน คอ ท�งออกใหม เศรษฐกจพอเพยง คอ พระเอกทจะชวยเยยวย�ไมใหสงคมไทยดำ�ดงลงไปยงเหวลกของคว�มเลวร�ย สงเหล�น คอ สมก�รในคว�มคดของคนชนกล�งและสงในสงคมไทยเปนจำ�นวนม�กภ�ยหลงวกฤตเศรษฐกจ ซงภ�พดงกล�วนไดถกประกอบสร�งขนจนเปนม�ตรฐ�นก�รรบรหลก ของคนชนกล�งไทยในสมยตอม�ดวย แมว�เข�เหล�นนจะเปนคนรน ตอม�ทมไดประสบพบวกฤตเศรษฐกจเมอ พ.ศ. 2540 ดวยตนเองกต�ม

ห�กกล�วเฉพ�ะในมตของก�รทองเทยว ภ�พของก�รทองเทยว ในรปแบบเดม ๆ ถกมองว�เปนสงฟงเฟอภ�ยใตกระแสทนนยม บรโภคนยม และดวยบรบทเชนนเองท Retro Market ไดถอกำ�เนดขน และเข�ม�เตมเตมชองว�งในกระแสก�รทองเทยวไทยยคหลงวกฤตเศรษฐกจ Retro Market มไดทำ�ให ทนนยม/บรโภคนยม อนเปนกเลสบ�ปลดนอยห�ยไปแตอย�งใด เพร�ะตวมนเองกคอผลผลตโดยตรงของ เศรษฐกจแบบทนนยม/บรโภคนยม เพยงแต Retro Market มเปลอกนอกของรปแบบททำ�หน�ทเปนรปสญลกษณอนสอดคลองและตอบรบกบภ�พ “วนชนคนสข” ของวถชวตแบบดงเดมในสงคมแบบบ�นนอกต�งจงหวด อนเปนภ�พสมมตในจนตน�ก�รของคนชนกล�งในเมองไดเปนอย�งดกเท�นนเอง Retro Market ไดเข�ชวยเตมเตมและเยยวย�อ�ก�รโหยห�อดตของคนชนกล�งในเมองทประสบกบสภ�วะไมมนคงและไรคว�มไวว�งใจตอปจจบนและอน�คตของตนเอง โดยไมตองทำ�ก�รสำ�รวจอย�งจรงจง กจะพบไดชดเจนว� Retro Market ทงหล�ย กลมทเข�ไปใชสอยหลกลวนแลวแตเปนคนชนกล�งขนไปทงสน ตล�ดเหล�นมไดทำ�หน�ทสนองตอบตอผคนในละแวกตล�ดในคว�มหม�ยเดมอกตอไป แตทำ�หน�ทเปนแหลงทองเทยวในรปแบบโหยห�อดตของคนชนกล�งในเมอง ตล�ดส�มชก เชยงค�น และเพลนว�น คอตวอย�งทชดเจนของปร�กฏก�รณน

F r o m t h e C o v e r

ภ�พ : บณฑต วงษบณฑรย

22 | Tourism Jounal

องคประกอบสำ�คญของ Nostalgia Tourism ในกรณ Retro Market ทงหล�ยของสงคมไทย คอ ก�รออกแบบพนท ฉ�กร�นค� ตลอดจนองคประกอบต�งๆ ของพนทใหเตมไปดวยวตถสญลกษณแหงอดตก�ลในระดบทลนเกน ไมว�จะเปน ก�รระดมจดว�งสงของยอนยค แผนเสยง ป�ยโฆษณ�ยอนยค ขนมโบร�ณ พดลมเก�แก ขวดนำ�อดลมยคเก� ฯลฯ ซงก�รระดมใสในระดบทลนเกนเชนน เปนไปเพอเป�หม�ยในก�รทำ�เปนฉ�กสำ�หรบถ�ยภ�พโดยเฉพ�ะ ซงก�รถ�ยภ�พถอว�เปนวฒนธรรมก�รโหยห�อดตทเปนลกษณะเฉพ�ะโดดเดนม�กของคนชนกล�งในเมองในสงคมไทย ก�รถ�ยภ�พตนเองโดยมฉ�กหลงเปนตล�ดเก� ไมว�จะเปนทงตล�ดเก�จรงหรอตล�ดเก�แบบปลอม ๆ ทงหล�ย หรอก�รถ�ยภ�พตนเองรวมกบวตถสงของทยอนกลบไปสอดตเมอ 100 ปทแลว ลวนแลวแตเปนก�รตอบสนองตออ�ก�รโหยห�อดตของคนชนกล�งในสงคมไทยไดเปนอย�งด โดยเฉพ�ะอย�งยงในปจจบนท Social Media ทงหล�ยเออตอก�รแชรภ�พเหล�นใหเพอนฝงพนองไดเหนกนอย�งรวดเรวใน ชวไมกวน�ท กยงทำ�ให Retro Market กล�ยเปนพนททไดรบคว�มนยมเพมขนอย�งรวดเรว ขอน�สงเกตอกประก�รคอ Retro Market ในสงคมไทย จะมไดถกออกแบบใหยอนยคเก�แกไปไกลจนถงตล�ดโบร�ณยคตน กรงรตนโกสนทรหรอเก�ไปกว�นน โดย Period อนเปนทนยมจะหวนยอนกลบไปม�กทสดคอ ไมเกนสมยรชก�ลท 5 เปนหลก ทำ�ไมตองยคสมยน คำ�ตอบในทศนะสวนตว คอ เพร�ะยคสมยดงกล�วมนยในเชงสญลกษณและคว�มหม�ยบ�งอย�งทเชอมโยงไปสคว�มทนสมยในระดบส�กลดวย เพร�ะคว�มรบรของสงคมไทยทมตอสมยรชก�ลท 5-7 คอ ภ�พสงคมในอดมคตของคนชนกล�งไทยทมสวนประกอบทง อดตหว�นชน สงบสข และสวยง�ม กบ ภ�พคว�มเจรญททดเทยมน�น�อ�รยประเทศในระดบส�กล พดง�ย ๆ กคอ เปนยคสมยทเก�แตไมเชย โบร�ณแตเก ยอนยคแตไมล�สมย

มใชเปนคว�มโบร�ณเก�แกทล�สมยในแบบอยธย�หรอตนรตนโกสนทรทมนยในเชงเก�แลวเก�เลย ไรซงคว�มเท เก ในแบบทคนชนกล�งในเมองตองก�ร ดงนน จงไมตองแปลกใจว� Theme ของ Retro Market ทมงตล�ดคนชนกล�งในเมอง เชน เพลนว�น หรอ Cicada จงเปนไปในลกษณะดงกล�ว โดยเฉพ�ะอย�งยงตล�ด 2 แหงนตงอยในพนทหวหน ซงในปจจบน หวหนมภ�พลกษณอนเปนจดข�ยทเชอมโยงกบยคสมยรชก�ลท 7 อย�งชดเจนม�กกว�ยคสมยอน ซงกยงเปนเหตผลหนนเสรมใหแนวคดในก�รออกแบบชดเจนยงขน

จากทกลาวมาทงหมด จะเหนวา Retro Market เปนผลผลตทางสงคมวฒนธรรมทสมพนธสอดคลองโดยตรงกบกระแส Nostalgia Tourism ในสงคมไทยยคหลงวกฤตเศรษฐกจ พ.ศ. 2540 ตวมนเองเกดขนอยางมบรบทภายใตความเปลยนแปลงทางสงคมวฒนธรรมชดหนง

ห�กขอสงเกตถ�บทคว�มนนำ�เสนอถกตอง Retro Market ในสงคมไทยกดจะยงมอน�คตทสดใสอกน�นพอสมควร เพร�ะบรบทสงคมไทยปจจบนยงคงตกอยภ�ยใตวกฤตททำ�ใหคนชนกล�งในเมองสวนใหญรสก ไมพอใจ/ไมมนคง ตอปจจบนและอน�คตสกเท�ไร และทำ�ใหอ�ก�รอย�กยอนอดตกลบไปห�วนชนคนสขในจนตน�ก�รยงคงเปน กระแสทสำ�คญอยอย�งม�ก ซง Retro Market คงจะกล�ยเปนเครองมอเลกๆ อย�งหนงทชวยเยยวย�อ�ก�รโหยห�อดตของคนกลมนไดไมม�กกนอย

F r o m t h e C o v e r

| 23Tourism Jounal

24 | Tourism Jounal

ภาพตวแทนของ

ความเปน

ไทยวฒชย กฤษณะประกรกจ

ในชนเรยนวชาการเขยนสารคดทองเทยว ผมในฐานะวทยากรและนองนกศกษา

ชวยกนยกตวอยางสถานททองเทยวตาง ๆ ของประเทศไทยทนาสนใจ เพอนำามาเปน

กรณศกษาในการหาประเดน และเรยบเรยงขอมลเพอเขยนเปนเรองราว

นกศกษาคนหนงยกตวอยางจงหวดราชบรขนมา โดยกลาวถงโครงการ Art

Normal งานศลปะภายในเมอง ทจดโดยคณวศนบร สพานชวรภาชน แหงเถาฮงไถ

นอกเหนอจากการอภปรายขอมลเบองตนเกยวกบรายละเอยดของกจกรรม จดชม

งานศลปะภายในเมองราชบร ทเตมไปดวยรานรวง และสภาพแวดลอมทเตมไปดวย

ศลปะในชวตประจำาวน พวกเรากยงชวยกนอภปรายถงประเดนทางสงคมดานอน ๆ

อกหลากหลาย

T o u r i s m T r e n d

| 25Tourism Jounal

T o u r i s m T r e n d

26 | Tourism Jounal

ยกตวอย�งเชน บ�งคนแสดงคว�มคดเหนในประเดนเรองพลงของภ�คประช�ชน ก�รจดง�นกจกรรมท�งศลปะขน�ดใหญเชนน สะทอนใหเหนคว�มเขมแขงของภ�คประช�ชน คว�มตนตวในเรองสทธเสรภ�พ มคว�มพย�ย�มจดก�รเมอง สงเสรมก�รศกษ� ศลปวฒนธรรมของ ทองถน เพอก�รพฒน�เศรษฐกจและคณภ�พชวต ในขณะทบ�งคน แสดงคว�มคดเหนแยงไปอกท�ง ว�ก�รจดกจกรรมท�งศลปะกล�งเมองเชนน เปนไปเพอผลประโยชนด�นก�ร ทองเทยวม�กกว�หรอเปล�? เร�จะรไดอย�งไร? ว�ง�นนสะทอนคว�มเปนจงหวดร�ชบรไดจรง และช�วเมองร�ชบรทวไปเหนดวยกบก�รจดง�นโครงก�รง�นศลปะนเพยงไร?

ความเหนแยงเชนน มกจะม ให เหน เปนปกตธรรมดา ในยคสมยท : - รปแบบการสอสาร ทมความจำาเปนจะตองสอสารกนผานสอกลาง ดวยการใชภาพตวแทน และ - ระบบเศรษฐกจของเรา แปลงทกสงทกอยางใหกลายเปนสนคาหมนเวยนซอขายกนได

เหมอนกบเมอหล�ยปกอน ผมจำ�ไดว�กระทรวงพ�ณชยของไทย พย�ย�มรณรงคข�ย “คว�มเปนไทย” ของสนค�ไทย ทงตล�ดในประเทศและต�งประเทศ โดยจดทำ�โฆษณ�เผยแพรท�งโทรทศนชนหนง สงเสรมเนนไปทผลไมไทย เปนภ�พช�ยช�วต�งช�ตสงอ�ยกำ�ลงเดนตล�ด และแวะเลอกซอผลไมไทยจ�กแมค�ส�วสวยช�วไทย ผลไมและแมค�ส�วสวย ถกนำ�ม�ใชเปนภ�พตวแทนของคว�มเปนไทย ทถกทำ�ใหกล�ยเปนสนค�เพอข�ย ในขณะทลกค�ช�วต�งช�ต มภ�พตวแทนเปนช�ยสงอ�ย ทม�ยนเลอกซอห�สนค�นไดต�มใจชอบ มก�รใชมมกลองแทนส�ยต�ของลกค� โลมไลไปบนผลไมชนดต�ง ๆ กำ�ลงสกปลงน�รบประท�น ตดสลบกบภ�พแมค�ส�วสวย กำ�ลงยมแยม อย�งเชญชวน ร�วกบว�วตถสองสงนเทยบเคยงกนอย ประเดนคำ�ถ�มเดมกวนกลบม�อกครง ว�ผลไมไทยและผหญงไทยเปนภ�พตวแทนของคว�มเปนไทยหรอเปล� และคว�มเปนไทยถกทำ�ใหกล�ยเปนสนค�ดวยวธเล�เรองแบบน มคว�มเหม�ะสมเพยงไร

ภ�พตวแทนเกดขนดวยวธก�ร - เลอกหยบบ�งมมมอง หรอบ�งองคประกอบของสงนนออกม� - แลวนำ�ม�ขย�ย ใหคว�มสำ�คญ จนดโดดเดนขนม� นอกจ�กสนค�ทเปนวตถจบตองไดอย�งผลไมแลว ธรกจบรก�รอย�งก�รทองเทยว กใชวธก�รสร�งภ�พตวแทนเชนน ในก�รรณรงคสงเสรมเชนกน นกศกษ�ในชนเรยนไดยกอกหล�ยกรณตวอย�ง เชน ป�ยหลกกโลเมตรยกษ ต�มสถ�นททองเทยวทสร�งขนม�เพอเปนจด ถ�ยภ�พ อย�งเชนทหน�โรงพย�บ�ลสวนผง จงหวดร�ชบร หรอทป�ย จงหวดแมฮองสอน ทเชยงค�น จงหวดเลย นอกจ�กน ยงมสถ�นททองเทยวขน�ดใหญทสร�งขนม�อย�งจงใจ อย�งเชน พพธภณฑมงกร จงหวดสพรรณบร ทวรค�วบอย ของฟ�รมโชคชย จงหวดนครร�ชสม� รวมไปถงสถ�นททองเทยว ทอ�งองอยกบคว�มเปนทองถนนน ๆ อย�งเชน ทวรหมบ�นกระเหรยงคอย�ว จงหวดแมฮองสอน ตล�ดนำ�อมพว� สมทรสงคร�ม สถ�นทและกจกรรมทองเทยวเหล�น สร�งขนม�จ�กก�รใชภ�พตวแทน โดยเลอกหยบบ�งมมหรอบ�งองคประกอบของทองถน ทมพนฐ�นม�จ�กขอเทจจรงบ�งประก�ร เชน พกดสถ�นทบนแผนท ลกษณะท�งประช�กรศ�สตร วถชวต สนค� อ�ชพ ฯลฯ เรอยไปถงตำ�น�นโบร�ณ หรอตำ�น�นรวมสมยของทองถน แลวนำ�ขนม�ขย�ยว�คอสงทสำ�คญทสดของทองถนนน ๆ ใสร�ยละเอยด เรองร�ว กำ�หนดออกม�เปนเสนท�งและพธกรรมทตอง

T o u r i s m T r e n d

ภ�พ : วศนบร สพ�นชวรภ�ชน

| 27Tourism Jounal

ทำ�ต�ม ใหกบนกทองเทยวทเข�ม�ซอบรก�รทองเทยว ไดเกดประสบก�รณต�มไปเรอย ๆ เชน ก�รไปถ�ยภ�พหม ณ จดหลกกโลเมตรต�มทกำ�หนดไว ก�รเข�ชมพพธภณฑในหองปรบอ�ก�ศทเตมไปดวยก�รแสดงแสง ส เสยง มลตมเดย หรอเข�รวมทวรแบบกล�งแจง เพอดสถ�นทก�รทำ�ง�นจรง วถชวตจรง รบฟงตำ�น�นเรองเล�ของแตละทองถน เมอม�ถงสดเสนท�งและเสรจสนพธกรรมทองเทยวต�มกำ�หนด นกทองเทยวกจะซมซบประสบก�รณเข�ไปอย�งเตมเปยม จนกระทงถงจดทพงพอใจ ยอมรบภ�พตวแทนเหล�นนอย�งสนทใจ สนสงสย และซอของทระลก ของฝ�ก ทเปนภ�พตวแทนของสถ�นททองเทยวนนกลบบ�นไป

ภาพตวแทนของความเปนไทย ไลเรยงไปจนถงความเปนทองถนของแตละแหง ถกทำาใหกลายเปนสนคาเพอการทองเทยว ดวยวธการแบบน

ในกรณของกจกรรม Art Normal จงหวดร�ชบร คณวศนบรยนยน ว�เข�ไมไดค�ดหวงผลประโยชนจ�กก�รทองเทยวเปนหลก แตมจดประสงคเพอนำ�ศลปะกลบคนสผคนในทองถนเปนสำ�คญ ก�รจดง�นโดยมภ�คประช�ชนหล�ยฝ�ยเข�ม�รวมมอกน จะทำ�ใหทกคนมคว�มตนตว ไมรอคอยก�รจดก�รโดยภ�ครฐเพยงฝ�ยเดยว อกทงก�รเข�ถงศลปะ จะทำ�ใหเมองร�ชบรมเสนห ช�วบ�นมคว�มสข ทกคนตระหนกรถงคณค� คว�มง�มต�ง ๆ ในชวตประจำ�วน

ถงแมว�กจกรรมนจะมคว�มน�สนใจ จนส�ม�รถดงดดนก ทองเทยวใหเข�ม�เยยมชมง�นไดม�ก แตคณวศนบรกล�วว�เข�รดว�ก�รทองเทยวทมก�รจดก�รอย�งไมเหม�ะสม จะทำ�ใหวถชวตของช�วบ�นในทองถนไดรบผลกระทบ เหมอนกบกรณของสถ�นททองเทยวหล�ย ๆ แหง ทเสอมโทรมและทำ�ล�ยวถชวตช�วบ�น ดงนน ก�รจดง�น Art Normal จงระมดระวงผลกระทบน และเอ�ใจใสช�วบ�นในทองถนเปนหลก กลบม�ในหองเรยน นกศกษ�มคำ�ถ�มทตองรวมกนอภปร�ยตอไป ว�มคว�มเปนไปไดหรอเปล� ทเร�จะสร�งก�รทองเทยวทไมไดมพนฐ�นตงอยบนขอเทจจรงใด ๆ ของสงคม ประเทศ หรอของทองถนนน ๆ เลย มนจะมรปแบบอย�งไร และมนจะสร�งปญห�อะไรหรอเปล� คำ�ตอบคอเปนไปไดแนนอน มนคอสงทเร�เหนกนอยอย�งชนต�ในปจจบน และเปนสถ�นททองเทยวสดโปรดของเร�ดวยซำ� โดยเร�ไมทนฉกคด ยกตวอย�ง เพลนว�น ทหวหน ซ�นโตรน ชะอำ� กรนเนอร เข�ใหญ ตล�ดนำ�อโยธย� จงหวดอยธย� รสอรทสไตลสวตเซอรแลนด ทเตมไปดวยฝงแกะสข�วโพลน มเปดใหบรก�รกนทวอำ�เภอสวนผง จงหวดร�ชบร ในต�งประเทศกมจดก�รทองเทยวแบบนม�กม�ย เชน เซนโตซ� ของสงคโปร ทสร�งเปน Theme Park ขน�ดใหญ บรรจโรงแรมหรหร�เกนกว�ห�ด�ว บอนค�สโน สวนสนก และกจกรรมสนทน�ก�รหล�กหล�ย เอ�ไว บนเก�ะท ไมไดมคว�มเปนม�เกยวของกบรปแบบก�ร ทองเทยวเหล�นนเลย

หรออยางในประเทศพฒนาแลว ทประชาชนมดชนความสขมาก ๆ อยางฟนแลนด กสรางเกาะสวนสนกขนมาจากคาแรกเตอรการตนมมน รวมไปถงบานจรง ๆ ของซานตาคลอส ตวจรง (ซงไมมอยจรง)

T o u r i s m T r e n d

ภ�พ : วศนบร สพ�นชวรภ�ชน

28 | Tourism Jounal

ประเดนทนกศกษ�สนใจอภปร�ยกนในชนเรยน คอประเทศเหล�นมคว�มสญเสยอะไรจ�กก�รจดก�รทองเทยวในรปแบบนหรอเปล� ก�รสร�งกจกรรมก�รทองเทยวทไมไดสะทอนคว�มจรง ไมไดสะทอนคว�มเปนประเทศนน ๆ หรอจงหวดนน ๆ เปนก�รทำ�ล�ยหรอสร�งสรรคม�กกว�กน ผลกระทบจ�กก�รทองเทยวนน นอกจ�กเรองก�รทำ�ล�ยสงแวดลอมแลว ยงมผลกระทบท�งสงคมใหคำ�นงถงอกหล�กหล�ยด�น เพร�ะคว�มข�ดแคลนท�งเศรษฐกจ ทำ�ใหเร�มคว�มจำ�เปนทจะตองห�สนค�หรอบรก�รม� เพอข�ยออกไป แลวนำ�ร�ยไดเข�ม�สทองถน จงหวด หรอระดบประเทศ ถ�ห�สนค�หรอบรก�รทเปนรปธรรมไมได กตองนำ�เรองร�วน�มธรรม อย�งเชนคว�มเปนไทย คว�มเปนทองถน ม�แปลงใหเปนรปธรรม เชน หลกกโลเมตร สถ�นททองเทยว ของทระลก ฯลฯ แลวกทำ�ใหกล�ยเปนสนค�และบรก�ร เพอข�ยออกไป

ดวยคว�มสมครใจหรอคว�มจำ�ยอมกต�ม ประเทศไทยกล�ยเปนประเทศท “ถกเทยว” โดยนกทองเทยวจ�กทวโลก เพอนำ�ร�ยไดเข�ประเทศของเร� เร�จงมผลตภณฑก�รทองเทยวม�กม�ยหล�ยหล�ก ทงทมและไมม พนฐ�นตงอยบนขอเทจจรงของสงคม ทองถน และประเทศ เชนเดยวกนกบโฆษณ�สงเสรมสนค�ไทย รณรงคข�ยผลไมไทย ของกระทรวงพ�ณชย ก�รทองเทยวแหงประเทศไทยกสร�งง�นโฆษณ�ม�กม�ย ผ�นสอต�ง ๆ หล�กหล�ย เพอสงเสรมก�รทองเทยว นำ�คว�มเปนไทยในแงมมต�ง ๆ ม�สร�งเปนภ�พตวแทน แลวนำ�ออกไปข�ยทวโลก

คว�มเปนไทย คว�มเปนทองถน ทงทมอยจรงและไมมอยจรง ถกนำ�ออกข�ยผ�นภ�พตวแทนม�กม�ย ในทกวนน สนค�และบรก�รสำ�หรบก�รทองเทยว ไมไดจำ�กดตวเองอยแคในสถ�นททองเทยว แตกลบกล�ยเปนว�ทกพนท ทกปรมณฑล วถชวตประจำ�วนของเร�ทมคว�ม Exotic ไมแพช�ยห�ด ทะเล ภเข� อทย�น ฯลฯ กถกทำ�ใหกล�ยเปนสนค�ไดทงหมด จ�กประสบก�รณสวนตวเมอปทแลว ซงผมไดรวมชมโครงก�ร Art Normal จงหวดร�ชบร ผมและกลมนกทองเทยวกลมใหญ ขจกรย�นและขบรถยนตสวนตวต�มกนไปเปนกลมใหญ เพอแวะดวถชวตของช�วเมองร�ชบรต�มจดต�ง ๆ ทวเมอง ช�วเมองร�ชบรทำ�ตวเปนเจ�บ�นทดเยยม ยอมใหเร�เยยมชม วถชวตทเตมไปดวย “คว�มเปนร�ชบร” ในแงมมต�ง ๆ เร�เรมตนแวะชมรมฝงแมนำ� ร�นอ�ห�รเก�แก ร�นตดผมสไตลโบร�ณ ซ�กตกร�ง ทมวยรนไปว�ดภ�พกร�ฟฟตทงไว พพธภณฑศลปะรวมสมย เรอยไปจนถงร�นก�แฟนงชลล ๆ และโรงง�นเครองปนดนเผ�ทมชอเสยงโดงดงประจำ�จงหวด โดยสวนตว ผมไมมนใจว�ชวตประจำ�วนของช�วร�ชบร จะถกรบกวนม�กหรอนอยแคไหน เมอมนกทองเทยวกลมใหญ ไปยนมงทหน�บ�น หรอหน�ร�นของพวกเข� โดยมวทย�กรชวยบรรย�ยใหคว�มรต�มจดต�ง ๆ อย�งละเอยด แตกแนนอนว� ก�รจร�จรในเมองร�ชบรวนนนตดขดและสบสน เพร�ะขบวนรถจกรย�นและรถยนตของนกทองเทยว อย�งพวกเร� คอย ๆ เคลอนผ�นไปอย�งช� ๆ

T o u r i s m T r e n d

| 29Tourism Jounal

เพยงแคเรามองดสงใด กเทากบเราไดเขาไปสรางความเปลยนแปลงสงนนแลว ผมเชอเชนน

ในมมของสงทถกมอง ช�วเมองร�ชบรทรสกตว ว�ตนเองกำ�ลงถกนกทองเทยวมองดแบบ The Tourist Gaze จะมคว�มเปลยนแปลง อย�งไร และกยอนกลบม�ทคำ�ถ�มเรมตนของนองนกศกษ�ในชนเรยนก�รเขยนส�รคดทองเทยวว� ภ�พตวแทนของ “คว�มเปนร�ชบร” ทนกทองเทยวอย�งพวกเร�ไปเยยมชมนน สะทอนคว�มจรงของร�ชบรม�กนอยแคไหน คณวศนบรแสดงคว�มคดเหนว� ถงแมช�วบ�นในเมองร�ชบรจะถกรบกวนจ�กนกทองเทยวบ�ง ในชวงเวล�ทจดกจกรรม แตสงสำ�คญทเกดขนกบช�วบ�น คอคว�มรสกภ�คภมใจ ส�ยต�ของนกทองเทยว นกวช�ก�ร และศลปนกลมใหญ จะทำ�ใหช�วบ�นไดรบรว�วถชวตประจำ�วนของตนเอง ไมใชเรองโบร�ณ ครำ�คร หรอย�กจน แตมนกลบเตมไปดวยศลปะ วฒนธรรม คว�มน�สนใจ มคณค�ควรรกษ�ไว

ดวยคว�มตระหนกรถงผลกระทบจ�กก�รทองเทยว และก�รจดกจกรรมอย�งเหม�ะสม คณวศนบรเชอว�ง�น Art Normal จะเปนประโยชนตอทองถนม�กกว�ผลเสย อย�งไรกต�ม ไมว�จะไดหรอเสย จงหวดร�ชบรเปนเพยงตวอย�งเลก ๆ ของสงทเกดกบประเทศไทยทงประเทศ ตลอดหล�ยสบปทผ�นม� และประเทศไทยกเปนเพยงตวอย�งเลก ๆ ของสงทเกดกบธรกจก�รทองเทยวของทกประเทศทวโลก ตงแตป�ย เชยงค�น สพรรณบร ร�ชบร ไปจนถงสงคโปรและฟนแลนด เมอมนกทองเทยวจำ�นวนมห�ศ�ลจ�กทวโลก ต�งกเดนท�งไปเยยม ชมภ�พตวแทนของกนและกน คว�มเปนสงโนน คว�มเปนสงน … ทงมจรง หรอไมมจรง … ทงทสะทอนคว�มจรงไดอย�งเทยงตรงหรอบดเบอน ไมเพยงแคร�ชบร ไมเพยงแคประเทศไทย แตเปนโลกทงใบ ทกำ�ลงถกเปลยนแปลงไป ดวยก�รมองดของส�ยต�นกทองเทยว นคอสงทเร�ทกคนจะตองซอข�ยแลกเปลยนกน เพร�ะก�รเตบโตของธรกจ ก�รทองเทยว ผถกเทยวทกคน ทกเมอง ทกประเทศ ต�งกตองมตนทนทจะตองจ�ยออกไป

T o u r i s m T r e n d

30 | Tourism Jounal

ทศนะของผประกอบการทองเทยวทมตอการเปด

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)เรองและภ�พ กองวจยก�รตล�ด

การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) รวมกบศนยพยากรณเศรษฐกจและธรกจ

มหาวทยาลยหอการคาไทย จดงานแถลงผลการสำารวจทศนะของผประกอบการ

ทองเทยวทมตอการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ภายใตชอ “ทองเทยว

ไทยพรอมเขาส AEC หรอยง” เมอวนจนทรท 12 พฤศจกายน 2555 เวลา 10.00 น.

ณ หองประชม 1 ชน 10 อาคารการทองเทยวแหงประเทศไทย กลมเปาหมายในการ

สำารวจครงน ไดแก กลมผประกอบการในอตสาหกรรมทองเทยวจำานวน 400 ราย

จากทวประเทศ โดยมการจดเกบขอมลในระหวางวนท 30 ตลาคม - 7 พฤศจกายน

2555 และมสาระสำาคญจากการสำารวจ ดงน

T o u r i s m S e m i n a r

| 31Tourism Jounal

ทองเทยวไทย

พรอมเขาส AEC หรอยง

T o u r i s m S e m i n a r

32 | Tourism Jounal

ทศนคตตอการทองเทยวของประเทศไทย ผประกอบก�รมองว�ปจจยทเกยวของกบก�รทองเทยวของประเทศไทยทมก�รพฒน�ดขน คอ สถ�นททองเทยว รองลงม� คอ ก�รประช�สมพนธด�นก�รทองเทยว ส�ธ�รณปโภค และก�รพฒน�/อนรกษแหลงทองเทยว โดยผประกอบก�รมระดบคว�ม พงพอใจม�กทสดในเรองก�รประช�สมพนธด�นก�รทองเทยว (6.42) เมอเปรยบเทยบประเทศไทยกบประเทศในกลมอ�เซยนและจน ผประกอบก�รมคว�มเหนว� ประเทศไทยเปนอนดบหนงในเรองคว�มเปนมตรของประช�ชน และคว�มคมค�ในก�รทองเทยว ในขณะทเวยดน�มเปนอนดบหนงในด�นแหลงทองเทยวธรรมช�ตและกฎระเบยบทเออตอก�รทองเทยว กมพช�เปนอนดบหนงในด�นแหลงทองเทยวท�งประวตศ�สตรและวฒนธรรม สงคโปรเปนอนดบหนงในด�นแหลงซอสนค� ก�รบรก�ร ก�รคมน�คมขนสง โรงแรมทพก ก�รสอส�ร และคว�มปลอดภยในทกด�น สำ�หรบสงทผประกอบก�รมองว�ประเทศไทยยงข�ดก�รพฒน�ม�กทสด และตองก�รใหรฐบ�ลดำ�เนนก�รอย�งเรงดวน คอ ก�รพฒน�บรก�รและแหลงทองเทยว ก�รรกษ�คว�มปลอดภย และก�รประช�สมพนธก�รทองเทยวไทย

การประเมนสถานการณธรกจทองเทยวไทยในปจจบน

ในไตรม�สท 4 ป 2555 สงทเปนปจจยสงผลกระทบด�นลบสำ�หรบธรกจม�กทสด คอ ภ�วะเศรษฐกจโลก (-2.33) รองลงม� คอ สถ�นก�รณหนยโรป (-1.57) ภ�วะเศรษฐกจของประเทศไทยในปจจบน (-1.43) และอตร�แลกเปลยน (-1.26) ขณะทปจจยทสงผลกระทบด�นบวกสำ�หรบธรกจ คอ ม�ตรก�รของรฐบ�ล (+3.04) รองลงม� คอ อตร�ดอกเบย (+2.24) และเสถยรภ�พท�งด�นก�รเมอง (-1.55) ต�มทศนะของผประกอบก�รตอสถ�นภ�พท�งธรกจทองเทยวไทยในไตรม�ส 4 เมอเทยบกบชวงเวล�เดยวกนในปทผ�นม� พบว�ผประกอบก�รรอยละ 41.7 คดว�ยอดข�ยเพมขน โดยไดรบจำ�นวนนกทองเทยวทงช�วต�งช�ตและช�วไทยเพมขน ทงน เมอมองภ�พรวมสถ�นก�รณก�รทองเทยวทงป 2555 เปรยบเทยบกบป 2554 ผประกอบก�รรอยละ 44.9 เหนว�สถ�นก�รณก�รทองเทยวดขน โดยกลมนกทองเทยวช�วจนมจำ�นวนเพมขนม�กทสด รองม�คอ กลมนกทองเทยวอ�เซยนและเอเชย

T o u r i s m S e m i n a r

| 33Tourism Jounal

ทศนคตตอผลกระทบทจะเกดขน ในการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)

ผประกอบก�รมองว�ก�รเปดประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน ในป 2558 จะกอใหเกดผลกระทบด�นบวกตอธรกจม�กทสด โดยเฉพ�ะในด�นก�รเพมขนของจำ�นวนนกทองเทยวและร�ยไดด�นก�รทองเทยว ในขณะทผลกระทบด�นลบทจะเกดตอธรกจเปนเรองก�รแขงขน ทสงขน คแขงม�กขน และธรกจมร�ยได/กำ�ไรลดลง สำ�หรบผลกระทบตอก�รทองเทยวไทย จ�กก�รเปดประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน คอ กอใหเกดผลกระทบด�นบวกในด�นก�รเพมขนของจำ�นวนนกทองเทยว ร�ยไดด�นก�รทองเทยว แรงง�นในอตส�หกรรม และสงผลใหประเทศมก�รพฒน�ม�กขน ในสวนของผลกระทบด�นลบ คอ เกดก�รแขงขนสงขน ก�รเปดประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน ผประกอบก�รสวนใหญ (รอยละ 52.7) มองว�เปนโอก�สสำ�หรบก�รทองเทยว โดยเฉพ�ะในเรองจำ�นวนนกทองเทยว ร�ยไดด�นก�รทองเทยว และก�รเดนท�งทองเทยวทเสรม�กขนโดยไมตองม VISA อย�งไรกต�ม สงทไมควรมองข�ม คอ คแขงทม�กขน และบคล�กรด�นก�รทองเทยวรวมถงองคกรธรกจของไทยยงไมมคว�มพรอมในด�นก�รแขงขน โอก�สของก�รทองเทยวไทยจ�กก�รเปดประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน คอ ก�รเข�ม�ลงทนด�นก�รทองเทยวในประเทศไทย ก�รออกไปลงทนในประเทศอ�เซยน ระบบก�รขนสง และก�รเข�ม�ทำ�ง�นของแรงง�นในอ�เซยน สำ�หรบสงทเปนอปสรรคของ ก�รทองเทยวไทย คอ ภ�ษ�ในก�รสอส�ร

การเตรยมความพรอมในการรบมอกบการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)

ภ�คธรกจไทยม�กกว�รอยละ 85 มก�รเตรยมคว�มพรอมในระดบม�กถงป�นกล�ง โดยมก�รเตรยมคว�มพรอมม�กทสด เรองก�รพฒน�สนค�และบรก�รใหไดม�ตรฐ�นส�กล และก�รพฒน�เวบไซตใหเปนส�กล ผประกอบก�รมองว�รฐบ�ลใหคว�มสำ�คญและเตรยมคว�มพรอมรบมอกบ AEC ในระดบป�นกล�ง โดยตองก�รใหรฐบ�ลเรงดำ�เนนก�รเรองก�รสร�งม�ตรฐ�นก�รบรก�รและก�รทองเทยว รวมทงก�รเชอมโยงระหว�งภมภ�คอ�เซยนด�นก�รทองเทยว สงทตองก�รใหรฐบ�ลดำ�เนนก�รเปนอนดบแรกเพอรองรบ AEC คอ ก�รกระตนตล�ดก�รทองเทยวทงภ�ยในและต�งประเทศ รองลงม�คอ ก�รยกระดบคณภ�พสงอำ�นวยคว�มสะดวก คว�มปลอดภยในสถ�นททองเทยวใหทดเทยมม�ตรฐ�นส�กล และก�รฟนฟและพฒน�แหลงทองเทยวใหเกดคว�มยงยน

T o u r i s m S e m i n a r

34 | Tourism Jounal

ทศนะของผประกอบการเกยวกบภาวะเศรษฐกจโลกทสงผลตอการทองเทยวไทยในป 2556

เรองและภ�พ กองวจยก�รตล�ด

ก�รทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) รวมกบศนยพย�กรณเศรษฐกจและธรกจ มห�วทย�ลยหอก�รค�ไทย จดง�นแถลงผลก�รสำ�รวจ ทศนะของผประกอบก�รทองเทยวเกยวกบภ�วะเศรษฐกจโลกทสงผลตอก�รทองเทยวไทยในป 2556 ซงนบว�เปนก�รแถลงผลก�รสำ�รวจคว�มคดเหนเปนครงท 2 ในวนท 8 มกร�คม 2556 ณ หองประชม 1 ชน 10 อ�ค�รก�รทองเทยวแหงประเทศไทย โดยสำ�รวจจ�กผประกอบก�รจำ�นวน 600 ตวอย�ง ทวประเทศ การสำารวจพบวา จ�กภ�วะเศรษฐกจโลกในป 2555 ทผ�นม� ผประกอบก�รในอตส�หกรรมทองเทยวสวนใหญรอยละ 48.7 เหนว� ไมสงผลกระทบตอธรกจก�รทองเทยว ในขณะทรอยละ 32.8 เหนว�ภ�วะเศรษฐกจโลกสงผลกระทบตอธรกจก�รทองเทยวม�ก ทงน โดยสวนใหญรอยละ 84.2 ไดรบนกทองเทยวตรงต�มเป�หม�ยท�งธรกจทว�งไว และอกรอยละ 2.5 ไดรบนกทองเทยวเกนกว�เป�หม�ยทว�งไว ผประกอบก�รสวนใหญ ม�กกว�รอยละ 50 ค�ดว�ภ�วะเศรษฐกจโลกและเศรษฐกจไทย จะเหมอนเดม ในขณะเดยวกนมผประกอบก�รถงรอยละ 36 ทมองว�สถ�นก�รณเศรษฐกจโลกจะดขน และรอยละ 32.7 มองว�สถ�นก�รณเศรษฐกจไทยจะดขน สำ�หรบสถ�นก�รณก�รทองเทยวของไทย มผประกอบก�รถง รอยละ 46.8 มองเหนโอก�สและมองว�สถ�นก�รณด�นก�รทองเทยวของไทยในป 2556 จะมทศท�งก�รเตบโตดขน โดยกลมนกทองเทยวทมโอก�สก�รขย�ยตวสง คอ กลมนกทองเทยวเอเชยตะวนออกและกลมอ�เซยน รวมถงกลมนกทองเทยวช�วไทยเองกมโอก�สขย�ยตวและ น�จบต�มองเชนเดยวกน ในขณะทผประกอบก�รยงคงกงวลตอกลมตล�ดนกทองเทยวจ�กภมภ�คยโรปและอเมรก� นอกจ�กน ต�มทศนะของผประกอบก�ร มองว�กลมตล�ดนกทองเทยว

T o u r i s m S e m i n a r

| 35Tourism Jounal

ทมศกยภ�พ และควรไดรบก�รผลกดนม�กทสด คอ กลมทองเทยวเชงอนรกษ (รอยละ 32.7) รองลงม� คอ กลมฮนนมน/แตงง�น (รอยละ 21.3) ปจจยทสงผลกระทบด�นบวกตอธรกจม�กทสด คอ ก�รเปดประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน นโยบ�ยก�รสงเสรมตล�ดก�รทองเทยว ก�รขบเคลอนนโยบ�ยของรฐบ�ลด�น IT และก�รเตบโตของสอสงคมออนไลน สวนปจจยทสงผลกระทบด�นลบตอธรกจม�กทสด คอ คว�มขดแยงท�งก�รเมองไทย ก�รปรบขนค�จ�ง 300 บ�ท ทวประเทศ ก�รแขงค�ขนของเงนบ�ท และปญห�คว�มปลอดภยของนกทองเทยว จ�กภ�วะเศรษฐกจโลก ผประกอบก�รมองว� ก�รเตบโตของ AEC เปนปจจยทสงผลกระทบด�นบวกตอธรกจทองเทยวม�กทสด ในขณะทปจจยทสงผลกระทบด�นลบม�กทสด คอ ภ�วะหนยโรป รองม�คอ ภ�วะหน�ผ�ท�งก�รเงน (Fiscal Cliff) ในสหรฐอเมรก� จ�กปจจยคว�มเสยงตอธรกจในเรองภยธรรมช�ต สถ�นก�รณท�งด�นก�รเมอง ภ�วะเศรษฐกจโลกทยงคงชะลอตว ค�เงนบ�ททผนผวนและแขงขน ผประกอบก�รสวนใหญไดมก�รเตรยมคว�มพรอมในก�รรบมอกบสถ�นก�รณคว�มเสยงต�ง ๆ ทอ�จเกดขนและสงผลกระทบตอธรกจในระดบป�นกล�ง สำ�หรบสถ�นก�รณในป 2556 ผประกอบก�ร สวนใหญมคว�มกงวลเกยวกบปญห�คว�มขดแยงท�งก�รเมองและปญห�วกฤตเศรษฐกจโลกเท� ๆ กน สงทภ�คเอกชนตองก�รใหรฐบ�ลเรงดำ�เนนก�รม�กทสดในปจจบน คอ สงเสรมก�รทองเทยว แกไข

ปญห�เศรษฐกจ แกไขปญห�ก�รเมอง ดแลเรองคว�มปลอดภยของนกทองเทยว รวมทงระบบส�ธ�รณปโภคและก�รพฒน�แหลงทองเทยว ขอเสนอแนะของผประกอบก�รในก�รพฒน�ก�รทองเทยวในอน�คต ไดแก ก�รสร�งม�ตรฐ�นคว�มปลอดภยในทกสถ�นทของประเทศไทย ก�รรกษ�บรรย�ก�ศท�งก�รเมองใหสงบ ก�รรกษ�คว�มเปนไทย วถไทยทเรยบง�ยและบรสทธ ก�รพฒน�โครงสร�งพนฐ�น และพฒน�แหลงทองเทยว ก�รพฒน�และเพมศกยภ�พด�นบคล�กรด�นก�ร ทองเทยว และก�รดแลรกษ�ธรรมช�ตสงแวดลอม

T o u r i s m S e m i n a r

36 | Tourism Jounal

การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.)

ไดสงพนกงานเดนทางเขารวมงาน Cruise

Shipping Asia-Pacific 2012 ซงจดขน

ระหวางวนท 16-17 กนยายน 2555 ณ

Marina Bay Cruise Centre ประเทศ

สงคโปร โดยไดสรปรายงานการเขารวม

งานตามรายละเอยด ดงน

Cruise Shipping Asia-Pacific 2012เรอง เดนเดอน เหลองเชง วภ�ด� นอยพ�นช

T o u r i s m S e m i n a r

รปแบบการจดงาน

กจกรรมหลกทสำ�คญในง�น ประกอบดวย 3 สวน คอ 1. ก�รสมมน�เกยวกบสนค�ทองเทยวด�นเรอสำ�ร�ญภ�ยใต Theme “Optimizing Opportunities in the Asia-Pacific Cruise Industry” โดยมวทย�กรทเปน Key Person ในธรกจเรอสำ�ร�ญเปนผบรรย�ย 2. ก�รอบรม Travel Agent Training ระดบ Beginner และ In-termediate ใหแกตวแทนข�ยของบรษทนำ�เทยวในสงคโปร เพอใหมคว�มรในก�รนำ�เสนอสนค�และบรก�รทองเทยวด�นเรอสำ�ร�ญแก นกทองเทยว 3. ก�รเจรจ�ธรกจทเกยวของด�นเรอสำ�ร�ญ โดยม Exhibitor เข�รวมง�นเปนกลมบรษทผผลตเรอสำ�ร�ญ, Port Operator, Ship Broker, Recruit Company รวม 43 ร�ย ในจำ�นวนนมองคกร สงเสรมก�รทองเทยว (NTO) ของประเทศสงคโปร ฟลปปนส ไตหวน อนโดนเซย ม�เลเซย เข�รวมดวย

สาระสำาคญของการเขารวมสมมนา

1. โอกาส ขอจำากด และความทาทายของการทองเทยวดานเรอ สำาราญในภมภาคเอเชยแปซฟก ก�รสมมน�ภ�ยใต Theme “Optimizing Opportunities in the Asia-Pacific Cruise Industry” มส�ระสำ�คญเกยวกบศกยภ�พของอตส�หกรรมก�รทองเทยวด�นเรอสำ�ร�ญในภมภ�คเอเชยแปซฟก และก�รพฒน�สงเสรมตล�ดนกทองเทยวด�นเรอสำ�ร�ญในภมภ�คน วทย�กรไดกล�วถงโอก�ส ขอจำ�กด และคว�มท�ท�ยของก�รทองเทยว ด�นเรอสำ�ร�ญในภมภ�คเอเชยแปซฟก สรปไดดงนโอกาสทางการตลาดของภมภาคเอเชยแปซฟกในการรองรบ นกทองเทยวกลมเรอสำาราญในอนาคต 1. ตลาดนกทองเทยวกลมเรอสำาราญมแนวโนมขยายตวสง • ขอมลทวไป : ป 2012 ค�ดก�รณตวเลขนกทองเทยวกลม Cruise จะเพมเปน 20 ล�นคน โดยอยในอเมรก�เหนอ 12.5 ล�นคน ยโรป 5 ล�นคน และภมภ�คอน 2.4 ล�นคน และ ในป 2015 ค�ดว�จะมนกทองเทยว ในกลม Cruise ร�ว 22.3 ล�นคน โดยอยในตล�ดอเมรก�เหนอ 13.7 ล�นคน ยโรป 5.7 ล�นคน และภมภ�คอน 2.9 ล�นคน • ตล�ดนกทองเทยวเรอสำ�ร�ญในอเมรก�เหนอ เปนตล�ดทใหญทสด มจำ�นวนนกทองเทยวม�กกว� 10 ล�นคน ครองสวนแบงก�รตล�ด ถงรอยละ 91 อย�งไรกต�ม ตงแตป 2000 เปนตนม� จำ�นวนนกทองเทยว กลมเรอสำ�ร�ญทอยนอกภมภ�คอเมรก�เหนอมอตร�เพมขน ถง 3 เท� โดยสวนแบงก�รตล�ดเพมจ�กรอยละ 9 เปนรอยละ 30 ในป 2011 • สม�คม Cruise Line International Association วเคร�ะห

ภ�พ : บณฑต วงษบณฑรย

| 37Tourism Jounal

T o u r i s m S e m i n a r

โอก�สท�งก�รตล�ดในภมภ�คเอเชยว�ในปจจบน ม Penetration Rate เพยง 0.01% เท�นน ห�กส�ม�รถสงเสรมตล�ดในภมภ�คน ใหเพม Penetration Rate ขนเปน 1% ไดกจะเท�กบจำ�นวนนกทองเทยวกลมเรอสำ�ร�ญถง 40 ล�นคน • จ�กก�รค�ดก�รณในเชงเศรษฐกจพบว� ก�รจบจ�ยใชสอยของชนชนกล�งจ�กทวโลกจะเพมสงขนจ�ก 21 ล�นล�นเหรยญสหรฐฯ เปน 56 ล�นล�นเหรยญสหรฐฯ ในป 2030 และ 80% ของจำ�นวนก�รจบจ�ยใชสอยของชนชนกล�งทเพมขนนจะม�จ�กช�วเอเชย โดย เฉพ�ะช�วจน ซงถอเปนตล�ดทมศกยภ�พทจะพฒน�ใหเปนตล�ดนกทองเทยวกลมเรอสำ�ร�ญในอน�คต โดยค�ดว�ชนชนกล�งในจนร�ว 300 ล�นคนเปนตล�ดศกยภ�พสำ�หรบกลมตล�ดเรอสำ�ร�ญในจน • ก�รเกดตล�ดใหม (New Asian Source Market) ซงมศกยภ�พในก�รเตบโตสง ไดแก 1. จน ในป 2011 ม Market size ประม�ณ 500,000 คน และค�ดว�จะเพมเปน 1 ล�นคน ในป 2015 ซงเปนเพยงรอยละ 0.3 ของประช�กร Middle Class (300 ล�นคน) ในจนซงเปนตล�ดเป�หม�ยเท�นน นอกจ�กนประเทศจนมนกทองเทยวต�งช�ต กลม Cruise Tourism เดนท�งเข�ม�ทองเทยวหรอใชจนเปนจดเรมตนในก�รเดนท�ง โดยเรอสำ�ร�ญปละกว� 460,000 คน 2. ญปน ปจจบนม Market size ประม�ณ 200,000 คน โดยม Cruise Liner ทเปนทง Local Cruise Lines และ International Cruise Line ในตล�ด โดยมก�รพฒน�ท�เรอภ�ยในประเทศใหเปน Homeport เตมรปแบบ 3. เกาหล ปจจบนม Market size ประม�ณ 60,000 คน ม Inter-national Cruise Liner เข�ไปใหบรก�ร และเรมม Local Cruise Liner เปนครงแรกเมอเดอนกมภ�พนธ 2012 ภ�ยใตชอ Harmony Cruise 4. อนเดย ปจจบนม Market size ประม�ณ 80,000 คน และยงไมม Local Cruise Liner มเพยงตวแทนข�ยของบรษท International Cruise Liner เท�นน ทงน ค�ดก�รณว�ในป 2012 จำ�นวนนกทองเทยวกลมเรอสำ�ร�ญในเอเชย จะม�กกว� 1.2 ล�นคน และเพอรองรบก�รเตบโตของตล�ดใหมดงกล�ว ในปจจบน บรษท Cruise Liner จงไดเพมจำ�นวนพนกง�นประจำ�เรอทส�ม�รถสอส�รภ�ษ�จน ญปน และเก�หล รวมทงเพมบรก�รอน ๆ เปนภ�ษ�ดงกล�วดวย อ�ท เคเบลทว Show & Enter-tainment ภตต�ค�ร อ�ห�รและเครองดม ป�ยชท�ง เปนตน 2. จำานวนเสนทางเดนเรอในภมภาคเอเชยแปซฟกทเพมมากขน • บรษท Cruise Liner ร�ยใหญมแนวโนมนำ�เรอสำ�ร�ญขน�ดใหญเข�ม�ใหบรก�รในภมภ�คนเพมขน • ตวอย�ง : เรอสำ�ร�ญ Sea Dreams เสนอข�ยเสนท�งใหมในเอเชย -เสนท�งภเกต-ย�งกง 6/7 คน -เสนท�งบ�หล-กรงเทพ 7 คน -เสนท�งไป-กลบ สงคโปร 7 คน รวมถงแวะภเกต 3 / 4 คน -เสนท�งอนโดนเซย-ป�ปวนวกน-ออสเตรเลย 14 คน -เสนท�งกรงเทพ-กมพช�-เวยดน�ม-Sanya (จน)-ม�เก�-ฮองกง 14 คนก�รทองเทยวอนโดนเซยกำ�ลงจะพฒน�จดแวะพกใหม คอ Probolinggo เพอนำ�เสนอประสบก�รณทองเทยวภเข�ไฟ โดยนำ�เสนอให Cruise Liner ผนวกเข�ในเสนท�งเดนเรอจ�กสงคโปร-บ�หล อกดวย

3. จำานวนเรอสำาราญใหม ๆ ทเพมขนในตลาด • นบตงแตป 2000 มเรอสำ�ร�ญใหมทเข�เปนสม�ชกของ Cruise Lines International Association (CLIA) จำ�นวน 143 ลำ� คดเปนอตร�ก�รเพมขนเกอบ 2 เท� • เฉพ�ะในป 2012 มเรอสำ�ร�ญใหมทเข�เปนสม�ชกของ CLIA ถง 13 ลำ� 4. การพฒนาปรบปรง/ขยายทาเรอและสงอำานวยความสะดวกตาง ๆ ในประเทศทเปน Regional Cruise Hub ของภมภาค (สงคโปร, จน , ฮองกง) เพอขยายการรองรบเรอสำาราญทจะเขาสภมภาคนมากขน เชน • สงคโปรลงทนสร�ง Marina Bay Cruise Centre เพอเปน Cruise Terminal ดวยงบประม�ณ 350 ล�นเหรยญสหรฐฯ ซงเรมเปดใชง�นในเดอนพฤษภ�คม 2012 โดยค�ดก�รณว�จะส�ม�รถรองรบ นกทองเทยวกลมเรอสำ�ร�ญไดจำ�นวน 1.3 ล�นคน ในป 2013 (เพมจ�ก 1 ล�นคนในป 2010) • จนลงทนสร�งท�เรอใหมใน 4 เมองหลก ไดแก Shanghai, Xiamen, Tianjin, Qingdao เพอรองรบเรอสำ�ร�ญหรหร�ขน�ดใหญ โดยค�ดก�รณว�ท�เรอทเมองเซยงไฮจะมเรอสำ�ร�ญเข�ม�เทยบท�เพมขนจ�ก 62 ลำ�ในป 2012 เปน 150 ลำ�ในป 2013 • นอกจ�กนในเดอนสงห�คม 2012 รฐบ�ลจนออกกฎหม�ยอนญ�ตให Foreign Cruise Operator จดตงตวแทนธรกจเพอดำ�เนนก�ร ไดอย�งเตมรปแบบเปนครงแรก ซงในขณะน Cruise Lines ทใหญทสด 3 แหง ไดแก Costa, Star Cruises และ Royal Caribbean ไดเข�ไปดำ�เนนก�รรกตล�ดจนอย�งเตมท • รฐบ�ลฮองกงอยในระหว�งก�รกอสร�ง Hong Kong Kai Tak Cruise Terminal โดยจะเรมดำ�เนนก�รในเดอนมถน�ยน 2013

ขอจำากด 1. Cruise Liner มคว�มตองก�รทจะนำ�เรอสำ�ร�ญเข�ม�ยงภมภ�คเอเชยแปซฟก แตยงมขอจำ�กดด�นจำ�นวนท�เรอทไมเพยงพอตอก�รรองรบเรอสำ�ร�ญขน�ดใหญได ซงจำ�เปนตองใชระยะเวล�ในก�รสร�งและพฒน�ท�เรอ อย�งไรกต�ม Mr. Calvin Tan, Asia Pacific Regional Director ของบรษท Royal Caribbean International ไดใหคว�มเหนถง Cruise Tourism ในประเทศไทยว� ประเทศไทยยงคงเปน Destination หลกของเสนท�งเดนเรอในภมภ�คเอเชย แมว�ในขณะนยงไมมก�รพฒน�ท�เรอสำ�หรบรองรบเรอสำ�ร�ญโดยเฉพ�ะ แตสงทสำ�คญยงกว�คอก�รปรบปรงและพฒน�ก�รอำ�นวยคว�มสะดวกใหกบนกทองเทยวใหมระบบม�กยงขน อ�ท ก�รตรวจคนเข�เมอง ศลก�กร ฯลฯ ขจดปญห�ทเกดขนอยบอยครงบรเวณท�เรอ อ�ท แทกซ รถโดยส�ร เปนตน 2. มค�ใชจ�ยด�นนำ�มนสง เนองจ�กเปนพนทตล�ดระยะไกล

ภ�พ : บณฑต วงษบณฑรย

38 | Tourism Jounal

ความทาทาย

1. ก�รสร�งก�รรบรเกยวกบก�รทองเทยวในรปแบบเรอสำ�ร�ญใหกบนกทองเทยวในภมภ�คเอเชยแปซฟก ซงเปนกลมนกทองเทยวทมศกยภ�พ รวมทงก�รใหคว�มรและทำ�คว�มเข�ใจเกยวกบอตส�หกรรมก�รทองเทยวด�นเรอสำ�ร�ญแกผเกยวของในภ�คธรกจ โดยเฉพ�ะอย�งยงในกลม Travel Agents ทจะเปน ผนำ�เสนอข�ยแกนกทองเทยวโดยตรง 2. ก�รพฒน�และนำ�เสนอ Cruise Destination แหลงใหมทส�ม�รถดงดด Cruise Liner ใหเลอกบรรจอยในเสนท�งเดนเรอ 3. ก�รพฒน�ปรบปรง/ขย�ยท�เรอและสงอำ�นวยคว�มสะดวกต�ง ๆ เพอรองรบเรอสำ�ร�ญ จำ�เปนตองใชเงนทนสง และตองอ�ศยคว�มรวมมอจ�กหล�ยภ�คสวน 4. ก�รพฒน� Home Based Market สร�งคว�มตองก�รของตล�ด Cruise ภ�ยในประเทศ เพอใหมคว�มตองก�รของนกทองเทยวจ�กภ�ยในประเทศนน ๆ นอกเหนอจ�กนกทองเทยวจ�กต�งประเทศทเดนท�งเข�ม�ทองเทยวอยแลว 2. แนวทางการพฒนา Cruise Destination วทย�กรไดกล�วถงแนวท�งก�รพฒน� Cruise Destination โดยไดยกตวอย�งจ�กประเทศอนโดนเซยโดยม กระบวนก�รดงน 1. ก�รคดเลอกพนททมศกยภ�พโดดเดน น�สนใจ 2. ก�รนำ�เสนอพนท / จดให Cruise Liner ม�สำ�รวจ โดยตองแสดงใหเหนว�พนทดงกล�วมศกยภ�พ และจะส�ม�รถสร�งกำ�ไรใหกบ Cruise Liner ไดม�กนอยเพยงใด 3. ก�รพฒน� Facility พนฐ�นเพอใชอำ�นวยคว�มสะดวกเปนก�รชวคร�ว เชน ทนลอยสำ�หรบขนสงนกทองเทยวขนฝง 4. ก�รพฒน� Permanent Facility เชน ท�เทยบเรอนำ�ลก Cruise Terminal ทงน ในป 2012 ประเทศอนโดนเซยประม�ณก�รว�จะมเรอสำ�ร�ญแวะพกจำ�นวน 214 Calls และมจำ�นวนนกทองเทยวร�ว 113,000 คน ทงน Port of Calls ทสำ�คญในปจจบนไดแก บ�หล บโรพทโธ และเก�ะโคโมโด ซงท�งอนโดนเซยกำ�ลงจะพฒน�จดแวะพกใหม คอ ภเข�ไฟ Probolinggo โดยผนวกเข�ในเสนท�งเดนเรอจ�กสงคโปร-บ�หล นอกจ�กนน วทย�กรยงไดกล�วถงปจจยสำ�คญในก�รเลอก Cruise Destination / Port of Call ดงน 1. ตนทนค�ใชจ�ย โดยเฉพ�ะค�นำ�มนและค�บรก�รอำ�นวยคว�มสะดวกทท�เรอ 2. ผลตอบแทน/กำ�ไรทจะเกดขน ทงจ�กค�แพคเกจทข�ยได ค�จบจ�ยใชสอยบนเรอ และค� Shore Excursion 3. เปนเมองทส�ม�รถเดนท�งเชอมโยงไดโดยเครองบน (ในกรณทจะข�ยแพคเกจ Fly & Cruise) 4. เปนเมองทมโรงแรมไดม�ตรฐ�น ส�ม�รถรองรบนกทองเทยวจำ�นวนม�กได 5. ท�เรอไมควรใชรวมกบท�เรอขนสงสนค� และตองเปนท�เรอทส�ม�รถเข�ถงไดง�ยเพอคว�มสะดวกในก�รบรก�รผโดยส�ร สมภ�ระ รวมทงก�รลำ�เลยงอ�ห�ร นำ� อปกรณต�ง ๆ ฯลฯ ขนเรอ

ทงน วทย�กรจ�ก Princess Cruises ใหขอมลว� รอยละ 80 ของผโดยส�ร จะเลอกซอ Excursion Tours ลวงหน�ผ�นท�งเวบไซตของท�งบรษท Cruise และสำ�หรบเสนท�งเดนเรอในเอเชยนน ผโดยส�รมสดสวนก�รซอ Excursion ในแตละ Port สงถงรอยละ 50 อย�งไรกต�ม ร�ยไดของ Cruise Liner สวนใหญม�จ�กค�ตว โดยค� Tours & Excursion คดเปนรอยละ 3 ของร�ยไดเท�นน ซงท�ง Cruise Liner กตองก�รผลกดนใหร�ยไดสวนนเพมขนดวย 3. ความรวมมอกบพนธมตรในการพฒนา Fly & Cruise Package • ในป 2011 จำ�นวนเรอสำ�ร�ญทแวะจอดทสงคโปรและฮองกงมทงสน 498 Calls มจำ�นวนนกทองเทยว 1,076,003 คน ซงในจำ�นวนนประม�ณก�รว�รอยละ 50 หรอ 538,000 คน เปน Fly & Cruise Passenger • วทย�กรจ�ก Costa Cruise ซงเปน Cruise Liner ทใหญทสดในยโรป ไดนำ�เสนอ Model คว�มรวมมอระหว�ง Cruise Liner และส�ยก�รบน Air France ในก�รพฒน� Fly & Cruise Package รวมกนตงแตป 2007 โดยคว�มรวมมอดงกล�วรวมถงก�รจดต�ร�งบนทเหม�ะสม, Guaranteed Air-seat, Loyalty Programme, One Stop Service Operation ฯลฯ ทงนในระยะเวล� 5 ปแรก มจำ�นวนแพคเกจทจำ�หน�ยได 180,000 แพคเกจ • นอกจ�กนยงนำ�เสนอกรณศกษ� Costa Cruise และส�ยก�รบน Emirates ซงในป 2010 Costa มจำ�นวนนกทองเทยวเรอสำ�ร�ญ 140,000 คนซงเดนท�งโดยแพคเกจ Fly & Cruise ของ Emirates จ�กประเทศต�ง ๆ โดยเฉพ�ะอย�งยงก�รรบจ�กจดบนในยโรปม�ยงตะวนออกกล�งและเอเชย ไดแก ฝรงเศส เยอรมน สวตเซอรแลนด ออสเตรย องกฤษ ทงนยอดข�ยแพคเกจในชวงป 2009/2010 เพมขนถง 5 เท�

T o u r i s m S e m i n a r

| 39Tourism Jounal

สาระสำาคญของการเขารวมการอบรม Travel Agent Training

ผจดง�นไดจดก�รอบรม Travel Agent Training ในวนท 17-18 กนย�ยน 2555 ระหว�งเวล� 14.15-16.30 น. ใหกบตวแทนข�ยของบรษทนำ�เทยวในสงคโปร เพอใหมคว�มรในก�รนำ�เสนอสนค�และบรก�รทองเทยวด�นเรอสำ�ร�ญแกนกทองเทยว ในระดบ Beginner และ Intermediate โดยไดเชญวทย�กรทเปน Key Person ในธรกจเรอสำ�ร�ญเปนผบรรย�ย เนอห�ก�รอบรมประกอบดวยหวขอสำ�คญต�ง ๆ ไดแก - Intro to Cruise: เปนก�รแนะนำ�ใหผประกอบก�รรจกก�รทองเทยวด�นเรอสำ�ร�ญ กล�วคอ ก�รทองเทยวด�นเรอสำ�ร�ญเปนก�รทองเทยวรปแบบใหม ส�ม�รถเสนอข�ยใหกบนกทองเทยวทกกลม ทกเพศทกวย (แตกลมหลก ๆ คอกลมฮนนมน กลมครอบครว และกลมผสงอ�ย) และส�ม�รถเสนอข�ยไดตลอดทงป มคว�มคมค�เงน เนองจ�กนกทองเทยวไมตองเสยค�บตรโดยส�รเครองบนหรอค�รถ แตกส�ม�รถเดนท�งไปไดหล�ยประเทศในทรปเดยว - Onboard Product for Asian Cruisers: วทย�กรกล�วถงสนค�ทใหบรก�รบนเรอซงครอบคลมก�รอำ�นวยคว�มสะดวกและคว�มสบ�ยทกอย�ง ไมว�จะเปน ทพก อ�ห�รทกมอ สป� สปอรตคลบ บ�ร ก�รแสดงโชว เกม ค�สโน บรก�รซกรด บรก�รเลยงเดก ร�นเสรมสวย ร�นตดผม เปนตน พรอมกนน ไดแนะนำ�ใหผประกอบก�รตองรจกก�รทำ�ฐ�นขอมลลกค� (CRM) เพอจะไดรว�ลกค�ของเร�ตองก�รอะไร - Luxury Cruise Market: กล�วถงตล�ดนกทองเทยวกลมเรอสำ�ร�ญซงเปนนกทองเทยวกลม Luxury สงทนกทองเทยวกลมนตองก�ร

คอคณค� (อ�จไมสนใจเรองร�ค�) ตองก�รไดรบประสบก�รณท น�ประทบใจและน�จดจำ� ตองก�รไดรบก�รบรก�รทเปนเลศ คว�มสะดวกสบ�ยอย�งทสด สถ�นททตองก�รไปตอง Unique, Exotic เปนตน ดงนน ในก�รเสนอข�ยแพคเกจทองเทยวเรอสำ�ร�ญ ผข�ยตองใหคว�มสำ�คญกบเรองของคณค�และประสบก�รณทแขกจะไดรบม�กกว�เรองของร�ค� และตองเนนก�รนำ�เสนอ Cruise Destination ทแปลกใหม เชน ขวโลกเหนอ แอฟรก�ใต ฯลฯ รวมถงก�รบรก�รบนเรอทลกค�จะไดรบตลอดก�รเดนท�ง เพอเปนก�รกระตนและสร�งแรงจงใจในก�รซอข�ยแพคเกจ

ขอเสนอแนะและขอคดเหนจากการเขารวมงาน

ขอมลจ�กก�รสมมน�แสดงใหเหนว�ตล�ด Cruise Tourism ในภมภ�คเอเชยแปซฟกกำ�ลงกล�ยเปนตล�ดเป�หม�ยของผเลนร�ยสำ�คญ คอ Cruise Liner จ�กทวโลก ในสวนของประเทศไทยนน แมว�สงอำ�นวยคว�มสะดวกและท�เรอยงไมไดรบก�รพฒน�เพอรองรบ Cruise Tourism อย�งเตมรปแบบ แตเพอมใหเสยโอก�สท�งก�รตล�ดดงกล�วข�งตน ททท. จงควรพจ�รณ�แนวท�งก�รสงเสรมก�รทองเทยวสำ�หรบกลมตล�ดนอย�งเปนรปธรรมในขอจำ�กดทยงคงมอย

T o u r i s m S e m i n a r

ภ�พ : บณฑต วงษบณฑรย

40 | Tourism Jounal

เปนทยอมรบกนในระดบสากลวา ประเทศไทยมชอเสยงดานอาหาร จากการ

ตดตามผลการจดอนดบในหลาย ๆ สำานก กพบวา อาหารไทยโดดเดน เปนทรจก

และนยมชมชอบ แมจะมบางครงทขดอกขดใจอยบาง อยางในกรณ การจดอนดบ

ของ Future Brand ในป 2011–2012 ดานอาหาร ประเทศไทยตดอนดบ 6 ในขณะ

ทสงคโปร ตดอนดบ 5 ทำาใหเกดคำาถามออองกนในวงการวา อาหารสงคโปร คอ

อะไร ? แลวทสำาคญอาหารไทยแพสงคโปรตรงไหน นอกจากนนแลว กยงมขอ

สงสยในการจดอนดบเรองอาหารของ TOP 50 นน มอาหารไทยตดอนดบอย 4

รายการคอ แกงมสมน ตดอนดบ 1 ตมยำากง ตดอนดบ 8 นำาตกหม ตดอนดบ 19

และ สมตำา ตดอนดบ 46 การจดอนดบของ CNNgo ครงน ทำาใหบคคลในวงการ

ทองเทยวไทยหลายคน ตงคำาถามกนวา แกงมสมน มาไดอยางไร

รายไดกาวกระโดด ดวยอาหารไทย

T o u r i s m T a l k

เรอง ยวด นรตนตระกล

| 41Tourism Jounal

42 | Tourism Jounal

นอกจ�กประเดนข�งตนแลว ขณะน กมขอมลชดใหมทน�สนใจม�ก ไมว�จะเปน เรองคว�มโดดเดนของ Street Food เมองไทย หรอขอมลเกยวกบอตร�ก�รสงออกของวตถดบเพอผลตอ�ห�รไทย ทสงขน ดงนน คอลมน Tourism Talk ในฉบบน ตงประเดนก�รพดคยเกยวกบเรองอ�ห�รไทย โดยขอเรยนสมภ�ษณ รศ. ดร.ศโรจน ผลพนธน อธก�รบดมห�วทย�ลยร�ชภฏสวนดสต ซงเปนทยอมรบกนอย�ง กว�งขว�งว� เปนหนงในกลมผบกเบกเรอง ครวไทยสครวโลก เร�ลองม�รบทร�บแนวคดและมมมองทน�สนใจเกยวกบก�รทจะทำ�ใหร�ยไดก�วกระโดดดวยอ�ห�รไทยนน ท�นมคว�มเหนตอเรองนอย�งไร

ขอเรยนถามเรอง จดแขงของมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต คออะไร

มห�วทย�ลยร�ชภฏสวนดสต มประวตทย�วน�น คอ เดม เร�เปนโรงเรยนก�รเรอน กอตงเมอ พ.ศ. 2477 กบ โรงเรยนอนบ�ล กอตงเมอ พ.ศ. 2483 เมอนำ� 2 โรงเรยนม�รวมกน จงเปนวทย�ลยครสวนดสต มงผลตครอนบ�ลและครก�รเรอนม�โดยตลอด จ�กประวตคว�มเปนม�ดงกล�ว ทำ�ใหในปจจบน มห�วทย�ลยร�ชภฏสวนดสต จงมเอกลกษณทโดดเดนอย 4 ด�น คอ ด�นแรก คอ อ�ห�ร ด�นทสอง คอ ก�รศกษ�ปฐมวย ด�นทส�ม คอ อตส�หกรรมบรก�ร ทองเทยว โรงแรม และด�นสดท�ยคอพย�บ�ลศ�สตร โดยสวนของพย�บ�ลนน จะรวมกบโรงพย�บ�ลร�ชวถและโรงพย�บ�ลวชระ เป�หม�ยของพย�บ�ลทเร�ผลต จะมงเนนในเรองก�รดแลเดกและผสงอ�ย แตหลกสตรพย�บ�ลจะถกบงคบดวยสภ�ก�รพย�บ�ล ก�รแยกหลกสตรยอย ๆ เปนไปไดย�ก

ประเดนเรอง “อาหาร” ขอขยายความจากทานวา ทางมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต ไดมการพฒนาองคความรเกยวกบอาหาร และผลตบคลากร ปอนอตสาหกรรมบรการอยางไร

ก�รผลตบคล�กรในส�ยอ�ห�ร ปหนงจะผลตประม�ณ 400-600 คน เปนระดบปรญญ�ตร สวนก�รฝกอบรมด�นอ�ห�ร ปหนงจะมจำ�นวนคนทผ�นจ�กสวนดสต เปนหลกพนคน เร�มโรงเรยนก�รอ�ห�รน�น�ช�ตทใชสำ�หรบก�รอบรมโดยเฉพ�ะ เร�ดงหนวยง�นทผลตบณฑตส�ข�อ�ห�รและสวนทเกยวของม�ตงเปนโรงเรยนก�รเรอน มศกดศรเทยบเท�คณะ มหลกสตรหลก ๆ คอ คหกรรมศ�สตร อตส�หกรรมอ�ห�รและบรก�ร สข�ภบ�ลอ�ห�ร เหล�น จะสงกดโรงเรยนก�รเรอนโดยเฉพ�ะ เพอใหหองปฏบตก�รทงหล�ยม�รวมกน เครองมออปกรณใชรวมกน และเปนเครองมออปกรณททนสมยทสดในประเทศกว�ได เร�เข�ไปมสวนรวมในก�รผลตอ�ห�รระดบช�ตม�ตงแตสมยก�รแขงขนเอเชยนเกมส ครงท 13 ทมห�วทย�ลยธรรมศ�สตร ประม�ณ พ.ศ. 2541 ในครงนน เร�รวมกบบรษทก�รบนไทยในก�รผลตอ�ห�ร หลงจ�กนน กจะมสวนในก�รรบผดชอบ กฬ�ระดบช�ต เชน ซเกมส ลกเสอโลก หรอก�รแขงขนกฬ�ระดบใหญ เร�ไดมโอก�สเข�ไปมสวนรวม เพร�ะเร�มคว�มพรอมทงบคล�กร ทกษะ ทส�ม�รถจะดำ�เนนก�รในลกษณะทเปน Mass ได นอกจ�กนน เร�ยงไดสงเดกเข�ประกวด ทผ�นม� เปนก�รแขงขนโอลมปกอ�ห�ร มห�วทย�ลยร�ชภฏสวนดสต เร�ได 4 เหรยญทอง สำ�หรบทมอ�ห�รโอลมปกของไทย ทเปนยวชน มก�รแขงขนกนเปนปแรก ในตวจรงและตวสำ�รอง 10 คน เปนของสวนดสตแลว 7 คน ในตวจรง 5 คน กม�จ�กสวนดสต 4 คน

T o u r i s m T a l k

รศ. ดร.ศโรจน ผลพนธนอธก�รบดมห�วทย�ลยร�ชภฏสวนดสต

| 43Tourism Jounal

ถามการเชอมโยงในเรองอาหาร กบการทองเทยว ทานมองวา มนถกเชอมโยงในมตใดบาง และยงมปจจยใดทจะนำาอาหารเขามาในเรองการสงเสรมการทองเทยว

ต�มปกต ผมมองว� เรองก�รทองเทยวของไทย จดดงดดหลกคอ สถ�นททองเทยว ก�รบรก�ร และอ�ห�ร ส�มสวนนจะตองม�ประกอบกน ก�รบรก�ร คอทกอย�ง และคนไทยมคณลกษณะพเศษในเรองก�รใหบรก�ร สำ�หรบอ�ห�ร โดยเฉพ�ะกรปทวร และถ�สงเกต จะพบว� ไมว�จะไปทองเทยวทไหน เมอถงเวล�กน เข�มกจะเนนว� ตองมอ�ห�รของช�ตเข� อย�งทวรไทยไปต�งประเทศ กจะตองเนนอ�ห�รไทย แตจะมอ�ห�รบ�งสวนทถกประยกตเข�ไปกบอ�ห�รของช�ตนน ๆ สำ�หรบก�รประยกตอ�ห�รไทยนน เร�ตองประยกตต�มตวตนของเร�ทเร�เปน เร�ตองเข�ใจว� สงทเข�ตองก�รคออะไร เข�กงวลในเรองของคว�มสะอ�ดของอ�ห�ร คณภ�พของอ�ห�ร ของวตถดบ เร�ตองรวมกบกรงเทพมห�นครในก�รเข�ไปตรวจ แนะนำ�ก�รผลตอ�ห�รใหมคณภ�พ ถกสขอน�มย เหล�น ผมว� มนเปนกลไกอย�งหนงของก�รทองเทยวทสำ�คญ

ทานกลาวถง ความรวมมอกบกรงเทพมหานคร ในการตรวจแนะนำาเรองการผลตอาหาร โดยเฉพาะเรองความสะอาด ประเดนน อยากสอบถามความเหนของทานทมตอ Street Food ของไทย เนองจากผลการวจยของ ททท. ระบวา นกทองเทยวชาวตางชาตใหความสนใจ Street Food มาก

ในภ�พรวม Street Food เมองไทย มนคอนข�งทจะเปนอ�ห�รหลกของนกทองเทยว ซงผมหม�ยรวมถงร�นค�เลก ๆ ทอยรมถนนดวย ไมจำ�เปนตองเปนรถเขนอย�งเดยว สำ�หรบร�นค�เลก ๆ ทอยรมถนน ทำ�อย�งไรจะใหเข�มคณภ�พ เชน มสมนเนอ หรอ มสมนไก ถ�เลอกเนอ หรอ ไก ใหมคณภ�พนดหนง และทำ�อย�งทมนควรจะทำ� ถ�เกบไว กไมควรจะน�น ถ�น�นสจะเปลยน และฝรงเข�จะดสของอ�ห�ร ถ�สเขม หม�ยถง เกบไวน�นเกน 2 วน และวธก�รกน ไมตองกนกบข�วกได มสมนกนกบขนมปงกได นคอก�รประยกต สำ�หรบอ�ห�รจำ�พวกเสน มนกนสะดวก ง�ย เชน ผดไทย ขอใหเลอกสรรหนอย ภ�ชนะทใส ขอใหมนดดหนอย ชวงหลง ผมเหนใสกระทงกระด�ษ อนนผมกไมว�อะไร เพร�ะพวกน กนอ�ห�รกลองของจน กเปนกลองกระด�ษ แตทำ�ใหมนดดหนอย อย�งตะเกยบขอใหสะอ�ด บรเวณทปรงขอใหสะอ�ด อย�งเก�หล ทดง เพร�ะเร�มองดแลว มนสะอ�ด ตอนนเปนจดข�ยของเก�หล อ�ห�รเก�หลน กน Street Food ทงนน ภตต�ค�รหรอร�นอ�ห�ร ใหญ ๆ ในเก�หล มนอย

T o u r i s m T a l k

44 | Tourism Jounal

จดททำาใหอาหารไทย ทำาใหรายไดจากการ ทองเทยวกาวกระโดด คออะไร

ผมมองว� จดสำ�คญของอ�ห�รไทยอยในวตถดบ คอ ก�รข�ยวตถดบของไทย อย�ไปกงวลเรองก�รเรยกชอ ถ�คณใชวตถดบของไทย มนกำ�ไรอยแลว จดข�ยมนเบยงเบนไปได ใชซอสของเร� ใชนำ�จมของเร� เร�ข�ยไดหมด ไมจำ�เปนตองใชชอร�นอ�ห�รไทยกได มนอ�จจะเปน อ�ห�รไทยสไตลฮองกง อ�ห�รไทยสไตลเก�หล เดยวนลองไปดแมคโดนลด พซซ� เคนตกก กยงมรสไทย ๆ คนทม�กนกเลอกกนในสงทเข�รจก เชน รจกพซซ� กเลอกกนพซซ� อ�จจะลองพซซ�หน�ไทยดบ�ง กเหมอนกบกนอ�ห�รไทย สงเหล�นเปนสงทเร�ตองคด ไมใชคดแตจะข�ยอ�ห�รไทย ถ�มนทำ�เหมอนกนเมอไหร มนต�ยทงนนแหละ แขงกนต�ย

การมองเรองอาหารไทยใหมนมมตทเคลอนไหว ไมตายตว เขาไปอธบายกบโลก กบเพอนบาน มนจะทำาใหเรามพนทปฏบตการทกวางขน

ใชครบ เพร�ะเรองวตถดบตองใชของไทยอยแลว วตถดบ เร�ข�ยเปนตวหลก มนไมใชร�นอ�ห�ร เวยดน�มทรวย ไมใชเพร�ะเวยดน�มข�ยอ�ห�รไทย แตเวยดน�มค�สงวตถดบไทยใหคนในอเมรก� คณจะซอไปทำ�อะไรกแลวแตคณ ก�รสนบสนนใหตงร�นอ�ห�รไทยในต�งประเทศ ผมเคยตงขอสงเกตว� คดใหมไหม อย�ไปสนบสนนใหตงร�น

โดยคนไทย ทำ�ไมไมใหคนในประเทศนน ๆ ตง แลวสอนและสนบสนนใหคนของเข�กนอ�ห�รไทย สงทเร�ทำ�คอ เร�ไปฝกใหคนต�งช�ตกนอ�ห�รไทยใหเปน ทำ�อ�ห�รไทยเปน ถ�เร�สงคนไทยออกไปเปนแมครว กฎหม�ยกไมรเรอง ภ�ษ�กไมรเรอง คว�มสะอ�ด ก�รตดตอ เหล�น คนไทยไมรเรอง

T o u r i s m T a l k

| 45Tourism Jounal

สวนดสต มโครงการไปตงสถาบนสอนทำาอาหารไทยในตางประเทศ หรอเปลา

เร�เคยทำ�ให ภ�ยใตโครงก�ร ครวไทยสครวโลก รวมกบกระทรวงพ�ณชย เร�ทำ� 5 ประเทศ ตอนนน เร�ยนยนว� เร�ไปสอนให แตไมตงร�นอ�ห�รไทย เร�ไปสอน ไปอบรม โดยใหพอครวของประเทศนน ๆ ม�เข�รบก�รอบรม คนของเข�กน บ�งทคนทม�อบรมเปนคนไทยดวยซำ� เพร�ะสงททำ�ไป มนไมถก แตตอนหลงกถกตดงบประม�ณไป จ�ก 5 ประเทศ กเหลอญปนทเร�ทำ�เอง

ลกษณะน คอ เปนการสงออกองคความร เกยวกบอาหารไทย ภมปญญาไทย และในกรณของวตถดบ ตอนนเปนอยางไร

ดครบ ตอนนคนไทยเรมเข�ม�ทำ� เรมม�แยงทคนเวยดน�ม วตถดบของไทยทสงไปต�งประเทศ อย�งตวหลก ๆ เชน เครองแกงทงหล�ย ซอสทงหล�ยม�จ�กประเทศไทย เครองจมหล�ยตว ตอนนเรมสงออกไปม�กขน ทำ�ร�ยไดม�กขน ล�สด ผมเหนปเคมกระปอง แมงด� ผลตในไทย สงออกไปข�ย มทกอย�งทตองก�ร หบหออย�งด คนไทยทอยต�งประเทศ พวกร�นอ�ห�รไทย ตองก�รม�กทสดคอวตถดบจ�กไทย ในอเมรก� วตถดบทใชทำ�อ�ห�รไทยมมอเตอรไซคสงถงบ�น เปนธรกจทขย�ยตวม�ก โดยเฉพ�ะเมองทมช�วต�งช�ตอยม�ก เชน แคลฟอรเนย เทกซส และเดยวนมดลเวอรทงนน

ตวชวด ตอนนตองเปลยนแลว ไมใชจำานวนรานอาหารไทย แตตองเปน....

ตองเปนวตถดบของไทยทสงไปต�งประเทศ ร�นอ�ห�รไทย เกดและต�ยใกลเคยงกน ทำ�อย�งไรใหคนในประเทศนน ๆ เปนคนเปดทำ�ธรกจร�นอ�ห�รไทยเอง พวกน อย�กไดรบก�รฝก ไดรบก�รอบรม เร�กออกไปฝกอบรมใหเข� ไมตองแบกรบคว�มเสยงเรองก�รไปเปดร�นอ�ห�รไทยเอง ร�นอ�ห�รไทยในต�งประเทศเอง กยนดสนบสนนสถ�นท ในก�รฝกอบรม เพร�ะชวงเช�ถงกล�งวน กยงไมมแขก ส�ม�รถใชเปนสถ�นทฝกอบรมได

T o u r i s m T a l k

46 | Tourism Jounal

นอกจากการทำ าอาหาร ไทยแล ว ท านมประสบการณอนจะแลกเปลยนเพมหรอไม

ก�รทำ�อ�ห�รไทยในต�งประเทศ บ�งครงวตถดบห�ไมย�ก เชน ผมเคยคนกะทสด ตอนนนไปอเมรก� มะพร�วห�ไมย�ก เยอะแยะ สงม�จ�กฮ�ว�ย กเอ�มะพร�วม� ใชฝ�เบยรขดมะพร�ว จ�กนนกคน ไดกะทสด อย�งตมยำ�กง ตนตำ�รบจรง ๆ เปนนำ�ใส ตมยำ�กงเวล�ทำ� เร�จะใสไปหมดเลย ข� ตะไคร ใบมะกรด ฝรงน อะไรทอยในถวย กนหมด ดงนน วธกน คอ ตองตกแตนำ�ตมยำ� เหมอนซป ไมตองลอยใหสวย เพร�ะลอยใหสวย มนกนไมได ตองสอนวธตก ตองตกใสถวยแบง กรณกง กชอบเอ�เปลอกกบห�งลงไปดวย ฝรงไมเข�ใจ เพร�ะมนกนห�งไมได ตองเอ�ออกใหหมด ก�รสอนทำ�อ�ห�รไทย ตองสอนอย�งทเปน Original ตองสอนพนฐ�นทถกตองออกไปกอน สอนว� มนทำ�อย�งไร สวนก�รทผเรยนจะไปประยกต มนเปนอกเรองหนง วธกนอ�ห�รไทยสำ�คญทสด เชน จะกนแกงเขยวหว�นไก เครองเคยงควรจะเปนอะไร จะกนกบเนอเคมกได ปล�สลดทอดกได หรอปล�เลกปล�นอยทอดกได คอ จะตองตดดวยรสเคม อ�ห�รไทยมเครองเคยงดวย ทผ�นม� เร�ลมวธกน เร�กนอ�ห�รมกง�ยม�น�น

ความละเมยดละไมมนไดหายไป เนองจากความเปนเมอง ความเรงรบ

มไมกประเทศเท�นน ทใชคำ�ว� Cuisine แตไทยเปนประเทศหนงทใชคำ�ว� Cuisine ไดอย�งสมบรณแบบ เพร�ะในสำ�รบหนง มครบ

ขอเรยนถามความเหนทานเกยวกบเรอง ขาว ซงประเทศไทยมหลากหลาย เปนไปไดหรอไมทเราจะมสรางสรรค เมนอาหาร โดยระบเรองความหลากหลายของขาว เชน ลกคาสามารถสงอาหารไดอยางหลากหลาย เชน ขาวหอมมะล ขาวสงขหยด ขาวกลอง

ผมเคยเหนท S&P มเมนใหเลอกระหว�ง ข�วหอมมะล ข�วกลอง หรอข�วแดง แตผมขอเรยนอย�งนว� อ�ห�รไทยบ�งประเภท ถ�เอ�ข�วลงไปคลก มนตองใชข�วเก� อย�งข�วผด จะตองใชข�วเก� ใชข�วหอมไมได เพร�ะมนแฉะ ใชไมได ก�รเสรฟข�ว ตอนนชอบตกข�วใสถวยกอน แลวเค�ะลงบนจ�นทำ�ใหข�วมรปร�งกลม ๆ อนน ผมว�ไมน�จะถก เพร�ะกลนของข�วสวยจะม�จ�กก�รซย และตกว�งลงบนจ�น ข�วใหมหอม ๆ ของไทย เหมอนกนข�วญปน เพร�ะมนจะมย�ง

T o u r i s m T a l k

| 47Tourism Jounal

ประเดนเรอง Cooking School ทานเหนเรองนอยางไร

ของสวนดสต สวนใหญ ผม�เรยนจะม�จ�กสถ�นทตบ�ง กระทรวงก�รต�งประเทศบ�ง ค�เรยนของเร�จะแพง เพร�ะค�ตอบแทนอ�จ�รยแพง วตถดบจะคดสรรแตสงด สำ�หรบโรงเรยนสอนทำ�อ�ห�รทเปดทวไป ผมคดว� ตองสนบสนนใหผสนใจทำ�เลย แตชวยใหรบผดชอบในสงททำ�ดวย กระทรวงศกษ�ธก�รตองเปดโอก�สใหทำ� สนบสนน แลวคว�มรบผดชอบจะเกดขน เร�มกจะเอ�กฎกตก�ไปจบ พอมนไมมอสระ กเลยตองหลบ ๆ ซอน ๆ ใหเข�ทำ�ไปต�มปกต แตชวยดแลหนอย อย�ไปบลอกวธก�รทำ� ทำ�อย�งไรจะไปสนบสนน ใหมคว�มรบผดชอบ ในกรณของนกทองเทยว ถ�ระหว�งททองเทยวอยแลวอย�กเรยนก�รทำ�อ�ห�รไทย กส�ม�รถจะเรยนไดเลย ไมตองเดนท�งม�ทสวนดสต ผมกำ�ลงจะบอกว� ใหสนบสนนใหมม�ก ๆ กระจ�ยไปในพนทต�ง ๆ เชน พกทถนนข�วส�ร กไมตองเดนท�งม�เรยนทสวนดสต เสยค�เดนท�ง กใหเรยนทถนนข�วส�รเลย เข�ตองก�รรว� มนทำ�อย�งไร เพอเข�จะไดเอ�กลบไปทำ�ไดบ�ง บ�งทเข�ยงไมตองก�รใบประก�ศนยบตรดวยซำ� ทนพอทำ�เปน กตองซอวตถดบ เร�กข�ยได มนไปได แมกระทงระหว�งเรยน เร�ใหผ�กนเปอนสวย ๆ ผ�ค�ดผมสวย ๆ เข�กจะเกบเปนของทระลก

สดทายขอความเหนทานเรอง ขนมไทย

ขนมไทยมปญห�เรองคว�มหว�น เดมคนไทยกนขนมเพอจะตดคว�มเผด เพร�ะอ�ห�รไทยเผด ขนมทมรสช�ตหว�น ตองลดคว�มหว�น อย�ไปทำ�ใหมนกนโดด ๆ เชน คณเตมข�วเหนยวไดไหม หรอ ข�วตมมด หรอกนกบไอศกรม

ชอกโกแลต เขากหวานนะ

เข�มวธกนของเข�ม�แตเดม ถ�เร�บอกวธกนใหเข� เข�จะกนไดแตวธทำ�ขนมไทย มนคอนข�งย�ก บ�งทเร�ไมประยกตวธกน คนไทยมวฒนธรรมในก�รกน ม�กกว�วฒนธรรมในก�รทำ� แตเร�ไมเคยเรยนรวฒนธรรมในก�รกน แตเร�ไปมงเนนเรองวฒนธรรมในก�รทำ� ผมสอนเดกว� คณตองเรยนวธกนกอนทคณจะไปเรยนวธทำ�

T o u r i s m T a l k

48 | Tourism Jounal

ไมร เหมอนกนครบวาอะไรดลใจ แตจ ๆ ผมกอยาก

ขจกรยานทางไกล

ไมเลย ผมไมใชนกกฬา ไมไดเปนคนแขงแรง ไมไดขจกรยาน

หรอออกกำาลงกายทกวน รางกายกนาจะมสดสวนของไขมน

มากกวากลามเนอตามประสาคนเมอง

แลวทำาไมผมถงอยากขจกรยานทางไกลขนมา เรองนผม

กตอบยาก ผมรสกแควาเมอซอจกรยานมาใชงานในฐานะทมน

เปน ‘ยานพาหนะ’ แลว การขอยแคในกรงเทพฯ ขจกรยานจาก

บานไปทำางาน หรอขเลนในวนเสารอาทตยนนไมพออกตอไป

ผมอยากไปเทยว และอยากลองเทยวดวยจกรยานดบาง

ทนใดนน เหมอนพระเจารใจ พระองคสงลกปลา เพอน

ผหญงรนนองคนหนงเขามาในชวตพรอมกบคำาถามวา “พ ๆ

ขจกรยานไปลำาปางกนไหม”

ผมรอง อะ! อยในใจ เฮย! นคอความปรารถนายามปลายป

ของผมเลยนนา

ความปรารถนาอนพองตองตรงกนของเราเกดขนในชวง

ปลายปทแลว และดวยความทเราคาดหมายวา ฤดหนาวทกำาลง

จะมาถง นาจะทำาใหการเดนทางของเราไมลำาบากลำาบนจนเกน

ไป เราจงเรมวางแผน

เทยวบนอานเรอง โตมร ศขปรช�

L o w C a r b o n T o u r i s m

| 49Tourism Jounal

L o w C a r b o n T o u r i s m

50 | Tourism Jounal

ลกปล�บอกผมว�เร�ตองฝกฝนก�รเดนท�งกนนะ อย�งนอย ๆ กตองฝกร�งก�ย ฝกกล�มเนอเพอใหเหม�ะกบก�รเดนท�ง ผมกไดแตเออ ๆ คะ ๆ ไปต�มประส� เพร�ะในใจคดว�อย�กออกเดนท�งไปแบบคนกล�มเนอเละเหลวไรก�รฝกฝน ทสำ�คญกคอไมไดพกพ�หวใจซ�มไรอะไรใด ๆ ไปทงสนทงปวง ผมเพยงแตไปกเพร�ะอย�กไป ผมแคอย�กทำ�ใหก�รขจกรย�นไปลำ�ป�งนนเหมอนก�รเดนไปหน�ป�กซอย ไมมอะไรพเศษพสด�ร ไมตองเตรยมตวร�วกบมนเปนง�นใหญ ไมตองทำ�อะไรทงนน แคขนไปอยบนหลงอ�นจกรย�นคนเดม แลวกขออกไป! คณอ�จสงสยว�ผมทำ�อย�งนนไดจรงหรอ คำ�ตอบกคอไมจรงทงหมดหรอกครบ เพร�ะอย�งนอยทสดผมกตองเตรยมตวหล�ยประก�รดวยกน อนดบแรกกคอ ผมตองไปซอแรคตดจกรย�นม�กอนเพอใหแรคเปนตวใสกระเป� ต�มม�ดวยก�รซอกระเป� ซงสองอย�งนกมมลค�ครงหมนเข�ไปแลว นอกจ�กนยงตองเตรยมย�งในเอ�ไปเผอย�งแตกอยกล�งป�กล�งเข� แลวกตองเตรยมเสอผ� ครมกนแดด และอะไรอนอกส�รพด ปกตแลว คนมกนกภ�พคนขจกรย�นท�งไกลเหล�นว�จะตองลำ�บ�กลำ�บนทรนทร�ย คำ�ไหนนอนนน แลวสวนใหญกอ�จไปนอนวด นอนศ�ล�รมท�ง หรอผจญภยอะไรกนส�รพดอย�ง แตผมบอกกบลกปล�ว�ไม ไมมวนเปนอนข�ดทผมจะนอนในทลำ�บ�กลำ�บนใด ๆ อกอย�งหนง ผมไมอย�กพกผ�เชดตวผนใหญใหหนก ไมอย�กตองพกสบแชมพอะไรไปใหเยอะแยะ เพร�ะฉะนนเร�จะตองพกโรงแรมหรอรสอรทระหว�งท�ง และโรงแรมหรอรสอรทเหล�นน

กจะตองดนดสะอ�ดหนอย ไมถงขนเปนโรงแรมห�ด�วกได แตไมเอ�โรงแรมจงหรดม�นรดใด ๆ ทงสน เพร�ะอย�กสบ�ยต�มประส�คนเมองเหยยบขไกไมฝอ เมอคว�มตองก�รเปนแบบนเสยแลว สงทตองทำ�กคอก�รคดเสนท�ง ลวงหน� เพอจะไดจองโรงแรมต�มร�ยท�งเอ�ไว แตกอกนนแหละครบ ต�มประส�คนขเกยจว�งแผนอย�งผม ผมจงทำ�แคคดว�แตละวน จะขจกรย�นกกโลเมตร แลวไปนอนทจงหวดไหนบ�งเท�นน สวนภ�ระ หน�ทในก�รเฟนห�โรงแรม ตกเปนของเพอนอกคนหนงซงเกงก�จม�ก เธอคดสรรโรงแรมต�มร�ยท�งไวให ลวนแลวแตเปนโรงแรมทร�ค�ไมแพง แตคณภ�พเยยม ซงสวนใหญเปนโรงแรมทอยตดแมนำ�ทงนนเลย ววทวทศนจงสวยง�มอย�งยง คณอ�จสงสยว� แลวทำ�ไมโรงแรมทเร�พกถงจะตองตดแมนำ� ดวย คำ�ตอบอยทเสนท�งหรอ Route ทเร�เลอกนนเองครบ เวล�ทเร�ขจกรย�น สงทเปนอปสรรคสำ�หรบนกปนม�กทสดกคอท�ง ขนเข�ลงเข� เพร�ะมนจะกนแรงเร�ม�กม�ยมห�ศ�ลทเดยว และดวยคว�มทเร� ‘ดมดน’ ขจกรย�นกนไปโดยไมมใครไดสำ�รวจเสนท�งอะไรกอนเลย เร�จงไมมโอก�สรว�เสนท�งทเร�ไปนนมนจะขนเข�ลงหวยขน�ดไหน ทจรงแลว เร�ลองไปสอบถ�มพวกมอเก�ขจกรย�นขนเชยงใหม ในสองส�มวน (เรวขน�ดนน!) ม�หล�ยคน แตคนเหล�นนกเก�ม�กเสยจนเลอกปนไปต�มเสนท�งส�ยเอเชย ซงบอกตรง ๆ ผมคดว�จะทำ�ใหก�รปนจกรย�นเปนแคก�รจำ�ลองก�รเดนท�งดวยรถยนตเท�นน แต

L o w C a r b o n T o u r i s m

| 51Tourism Jounal

ไมไดทำ�ใหเร� ‘เหน’ ประเทศแหงนม�กไปกว�ทเคยเหน ดวยคว�มโลภ ผมอย�กใหก�รเดนท�งดวยจกรย�นของเร�นนเปนไปดวยหล�ยองคประกอบ ไดแก เรว สบ�ย และไดเหนทกสงทกอย�งทอย�กเหน เรองสบ�ยนน ขอหนงกคอก�รเลอกพกในโรงแรมต�มทบอกไปแลว แตขอทว�ดวยคว�มเรวและไดเหนทกสงทกอย�งนนต�งห�กทขดแยง กบขออน ๆ เพร�ะถ�เร�อย�กสบ�ย เร�คงปนเรวไมได และถ�เร�อย�กเหนทกสงทกอย�ง เร�กยงตองคอย ๆ ไป แลวเร�จะทำ�อย�งไรด?

ดวยเหตน ผมจงเลอกเสนท�งทกำ�ลงพอด ๆ ไมใชถนนใหญระดบถนนส�ยเอเชย แตกไมใชถนนส�ยรองจนเกนไปซงจะทำ�ใหเสนท�ง คดเคยวกนระยะท�ง และถนนทเลอกกควรจะเปนถนนทเลยบแมนำ�ดวย อย�งหนงกเพร�ะลมแมนำ�จะไดพดโชยใหเร�เยนก�ยเยนใจ และเมอมแมนำ� กตองมอ�ห�ร โดยเฉพ�ะอ�ห�รจ�กแมนำ�อย�งกงเผ� ทอดมน หรออ�ห�รประเภทปล�ทงหล�ย แตทสำ�คญทสดกคอ แมนำ�นนจะ ‘รบประกน’ กบเร�ว� เสนท�ง

ทเร�เลอกเดนท�งไปนน จะเปนเสนท�งท ‘ตำ�’ ทสดของหบเข�หรอลมนำ� เพร�ะนำ�ยอมไหลเซ�ะลงไปในทตำ�อยเสมอ พนทรมแมนำ�จงมกไมมลกษณะเปนเนน แตจะเปนทร�บ เร�จงน�จะปนไดสบ�ย ปร�กฏว� ก�รเลอกเสนท�งเลยบแมนำ�ลำ�คลองนนใหผลดเกนค�ด มนรนรมยกว�ทเคยคด จ�กกรงเทพฯ เลยบคลองเปรมฯ ไปจนถงอยธย�เลยบแมนำ�เจ�พระย�ไปจนถงสงหบร และทเปนสดยอดของเสนท�งกคอจ�กสงหบรไปจนถงชยน�ท เพร�ะกอนจะเข�ถงเขอนเจ�พระย�นน ถนนไมไดเลยบคลองฟ�กเดยว ทว�มคลองขน�นไปกบถนนทงสองฝง บรรย�ก�ศจงโลงกว�งและมคว�มสขเหมอนทอลแบรต ก�มส เคยบอกไวว�เงอนไขหนงของคว�มสขกคอก�รไดอยในทโลง

เร�เล�ะเลยบแมนำ�เจ�พระย�ไปแทบตลอดท�ง จ�กสงหบรนงเรอข�มฟ�กไปยงอทยธ�น จ�กนนเข�นครสวรรค แลวยกจกรย�นขนรถทวรในวนทรอนร�ยไปกำ�แพงเพชร กอนชมอทย�นประวตศ�สตรทอลงก�รเก�แกและงดง�มทสดแหงหนงของไทย แลวขเลยบแมนำ�เข�สต�ก จ�กนนกถงควของก�รไตเข�ไปยงเถนและลำ�ป�งต�มกำ�หนด ร�งก�ยทไมไดเตรยมพรอมอะไรนกหน�ของผมนนเปนปกตสขม�จนถงเถน แตในวนสดท�ยกอนจะเข�ลำ�ป�ง มนมอ�ก�รตะครวกนข�อยบ�ง ทำ�ใหเร�ตองพกกนทอำ�เภอเก�ะค�อยหล�ยชวโมง กอนจะปนเข�ลำ�ป�งแลวไปจบทรปกนทก�ดกองต�

L o w C a r b o n T o u r i s m

52 | Tourism Jounal

ผมคนพบว� แมร�นอ�ห�รอรอย ๆ

มชอหล�ยแหงจะไปเปดกนอยต�มถนน

ส�ยใหญกนม�ก แตบนถนนส�ยรองกกลบ

มร�นเลก ๆ ท ‘ค�ดไมถง’ อยหล�ยแหง

ทเดยว อ�ทเชน ร�นเคกร�นหนงในปมนำ�มนในอำ�เภอโกรกพระของนครสวรรคนน คนทำ�เคกเรยนจบม�จ�กฝรงเศสทเดยว และ

เครองดมกบอ�ห�รในร�นนนกรสช�ตดไมแพร�นดง ๆ ในกรงเทพฯ ดวย นอกจ�ก

น ก�รคอย ๆ แวะชมต�มร�ยท�งไปแตละวน ยงทำ�ใหเร�คนพบว�ทอดมนปล�กร�ยทอรอยทสดในลมนำ�เจ�พระย� (สำ�หรบ

เร�) อยทร�นหนงในอทยธ�น

แลวองคกรทว�นควรทำ�อะไรบ�งในก�รสงเสรมก�รทองเทยวดวยจกรย�น? สงทควรทำ�เปนอนดบแรก กคอไปขจกรย�นทองเทยวเสยกอน เพร�ะสวนใหญแลว คนทมหน�ทใหคำ�แนะนำ�นกทองเทยวดวยจกรย�นมกจะมอยสองแบบ แบบแรกกคอเปนนกปนประเภทฮ�รดคอร ซงไมคอยสนใจจดแวะพก ร�นก�แฟ และคว�มรนรมยระหว�งท�งสกเท�ไรคว�มรนรมยของพวกเข�คอก�รไดไปใหเรวและไปใหถงภ�ยในเวล�อนสน จงมกไมเหม�ะกบนกปนไกออนทงหล�ย สวนแบบทสองมกเปนคำ�แนะนำ�ทม�จ�กนกสำ�รวจเสนท�งโดยใชรถยนต ซงตองบอกกนตรง ๆ ว�ลมเหลวเสยเปนสวนใหญ คำ�แนะนำ�ของคนประเภทนมกจะบอกใหทำ�ในสงทจกรย�นไมควรทำ�หรอทำ�ไมได เชน แหม! แวะออกนอกเสนท�งไปห�กโลฯ เอง หรอข�มสะพ�นลอยอนใหญยกษนนไปกจะถงแลว หรอออมไปอกสบห�กโลฯ อะไรทำ�นองน เพร�ะฉะนน ถ�อย�กใหก�รทองเทยวดวยจกรย�น ‘เกด’ ขนไดจรงในเมองไทย (ซงกไมรหรอกนะครบว�จะมใครอย�กใหเกดหรอเปล�) อนดบแรกสด คนทจะทำ�หน�ท ‘สงเสรม’ ก�รทองเทยวดวยจกรย�น กจะตองลกขนม�ขจกรย�นท�งไกลกนเสยกอน เพอทำ�คว�มเข�ใจในอปสรรค ขอจำ�กด และขอไดเปรยบของก�รใชจกรย�น เสนท�งหนงทจะเหนไดว�เฟองฟม�กกคอเสนท�งปนจกรย�นจ�กกรงเทพฯ ไปอยธย�โดยใชถนนเลยบคลองเปรมฯ เสนท�งนนเปนท ‘นยม’ ของนกปนกนม�ก โดยเฉพ�ะคนทอย�กปนใหเกนรอยกโลเมตรในหนงวน เมอมนกปนม�ก กเกดมร�นรวงเลก ๆ ของช�วบ�นเตมไปหมดตลอดท�ง เปนร�นอ�ห�ร ร�นข�ยนำ� ทนงพก ฯลฯ

ผมคดว�ก�รขจกรย�นเปน Road Trip ชนเยยมททำ�ใหเร�ได ‘เหน’ และ ‘รสก’ อย�งละเอยดละออหล�ยมต และเพงถงบ�งออว�ทำ�ไมคนจำ�นวนม�กในโลกถงไดเลอกเดนท�งทองเทยวดวยจกรย�นกน อย�งทบอกคณว� กอนเดนท�งเร�ลองไปปรกษ�เพอน ๆ นกปนรนเก�อยหล�ยคน แตเร�พบว�คำ�ปรกษ�จ�กนกปนทเกงเกนไปนนไมคอยเปนประโยชนกบนกปนไกออนเท�ไรนก ดวยว�นกปนเกง ๆ เข�ไมยนกบรถสบลอ แดดรอน และทพกหวย ๆ พวกเข�จงส�ม�รถปนไปไดวนละนบสบชวโมง ฝ�แดด ฝน ถนนอนมทรลกษณะชวช�เพร�ะถกสบลอ และก�รคอรปชนบดขย กอนจะไปนอนพกทไหนกได บ�งคนแบก เตนทไปดวย จงส�ม�รถนอนก�งเตนทไดทกหนทกแหง แตนกปนไกออนอย�งผมนน มคว�มตองก�รม�กกว�นน เร�อย�กไดหล�ยอย�งทเดยวทพอถ�มนกปนเกง ๆ แลวเข�มกทำ�หน�งงว�มนจำ�เปนดวยหรอ สงทผมอย�กไดนอกเหนอจ�กโรงแรมด ๆ แลวยงมอ�ท อ�ห�รอรอยเดดต�มร�ยท�ง ซงตองเปนร�นทจกรย�นเข�ถงไดไมย�กดวยนะครบ เร�มกไดรบคำ�แนะนำ�จ�ก ‘คนขบรถยนต’ ดวยวสยแบบ ‘นกขบรถยนต’ ทมกแนะนำ�เร�ดวย ‘สเกลแบบรถยนต’ ว�ตรงนนตรงนอรอย หรอใหแวะไปเยยมคนนนคนนส เข�จะไดพ�ไปกน สำ�หรบรถยนตนน ก�รออกนอกเสนท�งสก 10-20 กโลเมตร เปนเรองกระจบกระจอกม�ก แตสำ�หรบจกรย�น มนคอเรองใหญโตมโหฬ�ร เพร�ะ 20 กโลเมตรเท�กบ 1 ชวโมงเปนอย�งนอย แลวยงตองกลบออกม�อก เพร�ะฉะนนห�กมร�นอ�ห�รอรอยต�มร�ยท�ง โดยเฉพ�ะท�งส�ยเลก กจะชวยใหชวตก�รปนนนรนรมยไดม�กทเดยว น�เสยด�ย ทก�รทองเทยวดวยจกรย�นยงไมมก�รสงเสรมอย�งจรงจง เร�จะเหนก�รทองเทยวแหงประเทศไทยสงเสรมก�รทองเทยวประเภททปลอยค�รบอนออกม�มห�ศ�ลอย�งก�ร ‘บนไป-บนกลบ ขบรถเทยว’ ซงกคงรอยว�ก�รบนและก�รขบรถนนผล�ญนำ�มนมห�ศ�ลแคไหน แตถ�มองคกรสกแหงหนงทคอยทำ�หน�ทสำ�รวจเสนท�งท ‘แมตช’ และ ‘เหม�ะ’ กบจกรย�นจรง ๆ กน�จะทำ�ใหก�รเดนท�งของเร�ยงเยยมยอดเข�ไปไดม�กกว�น

L o w C a r b o n T o u r i s m

| 53Tourism Jounal

ผมไมรหรอกว�ตวเลขท�งเศรษฐกจมนสะพดม�กนอยแคไหน แตทรแน ๆ กคอเงนทนกปนใชเพอซอนำ�หรอขนมเลก ๆ นอย ๆ นนไปถงมอของ ‘คนเลกคนนอย’ และเท�ทสงเกตด พบว�คนเรมหนม�ปนจกรย�นกนม�กขน และคนทปนจกรย�นนน ไมมใครหรอกครบทอย�กปนอยในกรงเทพฯ เพยงอย�งเดยว ไมมใครหรอกครบทอย�กปนลดเล�ะไปต�มรถตด ทกคนอย�กม ‘เสนท�งจกรย�น’ ทรนรมยสวยง�มใหปนกนไกล ๆ ทงนน เพร�ะฉะนน ถ�เร�มเสนท�งปนทรนรมยเปนระยะท�งย�ว ๆ ใหเหมอนหรอดกว�ถนนส�ยเลยบคลองเปรมฯ กจะทำ�ใหคนลกขนม�ปนจกรย�นกนม�กขน อนจะทำ�ใหสขภ�พโดยรวมดขน พรอมกบได ‘กระจ�ยร�ยได’ ใหกบคนอน ๆ ม�กขนดวย

ในอเมรก� มองคกรอย�ง Adventure Cycling Association (เข�ไปดในเวบไซตไดท adventurecycling.org) ซงเปนองคกรไมแสวงห�กำ�ไรทคอยทำ�หน�ท ‘แนะนำ�’ เสนท�งในก�รปนจกรย�นใหกบนกทองเทยวดวยจกรย�น องคกรนไมไดลกขนม� ‘ลงทน’ สร�งท�งจกรย�นใหญยกษใหมเอยมประเภททตดภเข�เข�ไปเปนลก ๆ ซงจะเปดโอก�สใหมก�ร ‘ผล�ญงบประม�ณ’ หรอกนะครบ แตเข�ใชแค ‘สตปญญ�’ ในก�ร ‘เชอมรอย’ เสนท�งทมอยแลวเข�ดวยกน ถกทอออกม�เปน Route ต�ง ๆ ทน�ขม�ก อ�ท ก�รปนไปต�มเสนท�งส�ย Underground Railroad ซงกคอเสนท�งก�รหลบหนของท�สในยคสงคร�มกล�งเมองอเมรกน เสนท�งนสวยม�กเพร�ะปนผ�นไปต�มแมนำ�อย�งโปโตแมก แมนำ�แชน�นโดว หบเข�ต�ง ๆ แถมยงไดเรยนรประวตศ�สตรดวย ทสำ�คญกคอ องคกรนจะจดเตรยมเสนท�งและแผนทไวอย�งละเอยด พรอมคำ�แนะนำ�ในแตละเสนท�ง ว�ตองทำ�อย�งไร ตรงไหนสวย ตรงไหนสง ตรงไหนตองเตรยมใจเตรยมแรง ตรงไหนมจดแวะพก แตไมคอยม ‘ร�นอรอย’ เท�ไหรหรอกครบ (ค�ดว�เพร�ะวฒนธรรมก�รกนของเข�ไมเหมอนเร�) ทเจงทสดกคอ องคกรนยงทำ�หน�ท ‘ฟ�ดฟน’ ในท�งกฎหม�ย

ใหกบนกปนดวย เชน มเมองบ�งเมองในอเมรก�ทห�มจกรย�นเข�เมองเดดข�ด (อ�ว! มจรง ๆ นะครบ) ตวอย�งเชนเมอง ‘เหยยวดำ�’ หรอ Black Hawk ในรฐโคโลร�โด ซงเปนเมองเลก ๆ แตอยระหว�งเสนท�งทนกปนจะตองปนผ�น องคกรนกรวมกบองคกรอน ๆเชน Bike Colorado ในก�รลกขนฟองรองตอสท�งกฎหม�ยแทนนกปน จนในทสด ศ�ลสงของโคโลร�โดกสงใหเมองนตองเปดท�งใหจกรย�น เปนตน เสนท�งปนจกรย�นทองคกรนแนะนำ�เปนเสนท�งเดมทมอยแลว แตแนะนำ�ว�เสนท�งต�ง ๆ นนจะเชอมรอยกนอย�งไร เสนท�งทว�มทงถนนทรถวง เสนท�ง Bike Trail ต�ง ๆ รวมไปถงเสนท�งลดเล�ะในป� เสนท�งบนภเข� ฯลฯ เพร�ะฉะนนนกปนแตละคนจงส�ม�รถเลอก

ระยะท�ง คว�มสง สภ�พภมประเทศ วฒนธรรม ก�รศกษ�เรยนรระหว�งท�ง ฯลฯ ทเหม�ะสมกบคว�มตองก�รของตวเองได ใครอย�กปนหนงวน ห�วน หรอปนเปนเดอน ๆ กส�ม�รถทำ�ไดโดยไมตองปนวนกลบม�ทเดม พรอมทงมร�ยละเอยดต�ง ๆ ครบถวนสมบรณ ผมคดว�เรองแบบนเกดขนในเมองไทยไดไมย�ก เพร�ะมนไมตอง ‘ผล�ญงบประม�ณ’ เยอะแยะมห�ศ�ลเหมอนกบก�รตดท�งจกรย�นเข�ไปในภเข�อย�งทไตหวนทำ� ไตหวนทำ�นนไมน�แปลกหรอกนะครบ เพร�ะตอนน ไตหวนไดชอว�เปน ‘ดทรอยตแหงจกรย�น’ ของโลกไปแลว ค�ทเปนประเทศทผลตจกรย�นสงออกไปทวโลกม�กทสดประเทศหนง เข�จงสงเสรมเสนท�งจกรย�นกนอย�งเปนลำ�เปนสน มก�รตดเสนท�งจกรย�นผ�ภเข�เข�ไปเลยเพอใหปนท�งเรยบไดไมตองออกแรงขนเข�ม�กนก ของเร�ไมจำ�เปนตองทำ�เชนนนหรอกครบ เพร�ะนอกจ�กจะผล�ญงบประม�ณโดยใชเหตแลว ยงอ�จทำ�ล�ยธรรมช�ตดวย แตคำ�ถ�มทเกดขนกคอ ทยงไมมก�รสงเสรมเรองน เปนเพร�ะมนไมมก�ร ‘ผล�ญงบประม�ณ’ ทม�กเพยงพอหรอเปล�หนอ เพร�ะถ�เปนเชนนน กคงน�สงเวชไมนอย

L o w C a r b o n T o u r i s m

ภ�พ : บณฑต วงษบณฑรย

54 | Tourism Jounal

เรองจ�กปก

เดอนทผานมาผมม โอกาสเดนทาง

ไป เ ทศกาลภาพยนตรย านย โ รป เป น

ครงแรกทม โอกาสไดเขารวมอเวนททาง

วฒนธรรมแบบชนดเจาะลกมาก ๆ เพราะ

หนงยาวเรอง 36 ไดไปเขาประกวด สมย

กอนเวลาไดไปเทศกาลพวกนกจะไปพรอม

กบหนงสนกจะไมคอยมอะไรมาก เพราะ

เหมอนไปเทยว ไมตองเจอผคนในวงการ

ภาพยนตรอสระหรอโปรแกรมเมอรคน

จดงาน อะไรมากมาย พอถงรอบฉาย

ก เ ต ร ย ม ไ ปตอบคำ า ถ ามหล ง หน ง จบ

นนคอสมยกอน ตายงใสแบบเดก ๆ แตวนน

ไปอกท ตองเจอกบผจดงาน ตองเจอกบ

คนทเขามาจะพาหนงไปจดจำาหนาย ตอง

เจอคณะกรรมการ ตองเจอกบเหตผลท

ทำาใหเราไดรางวลและไมไดรางวล และอน ๆ

อกมากมายททำาใหสายตาทเรามองเทศกาล

หนงไมเหมอนเดมอกตอไป

เปนไทย ไมเปนทาส เรอง นวพล ธำ�รงรตนฤทธ

P o p C u l t u r e T o u r i s m

| 55Tourism Jounal

เรองจ�กปก

56 | Tourism Jounal

โดยพนฐ�นแลว ง�นเทศก�ลภ�พยนตรนน เปนง�นทมไวสำ�หรบฉ�ยหนงจ�กน�น�ช�ต (หม�ยถงทไมใชหนงอเมรกนฮอลลวด ซงจะเข�โรงฉ�ยทวไปต�มปกตอยแลว) ง�นเทศก�ลเหล�นจะฉ�ยหนงทม�จ�กประเทศแปลก ๆ เชน อ�รเจนตน� บร�ซล จน เก�หลใต อนโดนเซย หรอ ไทย (ในส�ยต�คนต�งช�ตสมยกอน เร�กเปนประเทศทแปลกนะครบ) ทำ�ใหประช�ชนในประเทศนน ๆ มคว�มรหต�กว�งขว�ง ไดเหนคว�มคดและวฒนธรรมผ�นสอภ�พยนตร นอกจ�กเรองก�รเปดหเปดต�ประช�ชนแลว บ�งครงเทศก�ลหนงกพวงกศโลบ�ยบ�งอย�งเข�ไปดวยเชนกน เชน จดง�นเทศก�ลภ�พยนตรในชวงทหน�วทสด เชน เทศก�ลภ�พยนตรเบอรลน ทจดในชวงเดอนกมภ�พนธทผ�นม� กจดเพอใหคนเดนท�งม�ยงเบอรลน เพร�ะฤดนไมมคนอยในเมองนกนหรอกครบ คนเบอรลนเองบนออกไปเทยวประเทศอนทอนกว�นกนหมดแลว ไอพวกเร�ช�วอน ๆ นนตองไปผจญกบคว�มหน�วในเบอรลนแทน คร�วนคนเบอรลนกยงข�ยข�ว ข�ยปล� ข�ยไสกรอกไดเหมอนเดม เพร�ะนกทองเทยว (ต�มโรงภ�พยนตร) ม�ชมนมกน หรอเมอง

บ�งเมองกเกดขนไดเพร�ะมเทศก�ลหนง อย�งเชน เทศก�ลหนง รอทเทอรด�ม ประเทศเนเธอรแลนดทผมเพงเอ�หนงไปประกวดม�น โดยปกตกจะเปนเมองเลก ๆ ทไมคอยมคนรจกม�กนก แตดวยคว�มทจดเทศก�ลหนงม�ประม�ณ 40 ป (ขอยำ�ว� 40 ปครบ ไมใชจด 10 ป เลกนะครบ) เมองเลก ๆ แหงนกมตวมตนขนม�ในแผนทโลกและแผนทท�งวฒนธรรม ยำ�ภ�พใหประเทศเนเธอรแลนดทโดยปกตนนมคว�มแจวด�นกร�ฟกดไซนอยแลว กล�ยเปนเปนเมองทมมลค�ท�งศลปะม�กขน และยงจำ�นวนปทจดม�กขนเท�ไหร คว�มเปนปกแผนกม�กขนเท�นน (ตวอย�งเชน เทศก�ลหนงเมองค�นส ของฝรงเศส เทศก�ลหนงเวนส ของ อต�ล กระทง เทศก�ลหนงปซ�น ของเก�หลใตเองกต�ม) พอจะเหนม�กขนแลวนะครบว� เทศก�ลภ�พยนตร ทพนฐ�นเปนเพยงแคง�นเพมคว�มรและสร�งคว�มหล�กหล�ยท�งวฒนธรรม มนคอย ๆ เพมหน�ทม�กขนไปเรอย ๆ ทนหลงจ�กจดง�นกนไปแลว ผลปร�กฏว� หนงหล�ย ๆ เรองทผ�นง�นเทศก�ลหนงเหล�น หรอ ไดรบร�งวลต�ง ๆ ไปจ�กเทศก�ลนน ๆ สงผลใหก�รจำ�หน�ยหนงในต�ง

P o p C u l t u r e T o u r i s m

| 57Tourism Jounal

ประเทศนนสมฤทธผลม�กขน นอกจ�กนนแลว บ�งครงยงหม�ยถงชอเสยง และพวงคว�มหม�ยของโอก�สในก�รทำ�หนงเรองถด ๆ ไปแลว (กดงแลวน) ดงนน ก�รทนกทำ�หนงอสระทวโลกจะพ�หนงตวเองเข�ไปยงเทศก�ลหนงต�ง ๆ นน ยอมมคว�มหม�ยม�กกว� ก�รเอ�หนงตวเองไปเผยแพรสสงคมโลก แนนอนครบ คว�มสำ�เรจและโอก�สด ๆ ในอน�คต ยอมเปนคว�มตองก�รพนฐ�นของมนษย (ไมว�จะอ�ชพไหน ๆ) ก�รทำ�หนงและสงหนงไปเทศก�ลนน (และลนสดขดเพอใหหนงตวเองไดเข�ฉ�ยหรอไดเข�ประกวดต�มเทศก�ล) เปนเรองปกตม�ก ถงลคคนทำ�จะอ�รตกนแคไหน ถ�หนงไดประกวดกดใจหน�บ�นกนหมด มคนสมหวง กยอมมคนผดหวง และมคนหวงม�กแตไมไดต�ม ทหวง ประกอบกบคตธรรมเรอง คว�มพย�ย�มอยทไหน คว�มสำ�เรจ อยทนน ก�รทำ�หนง ’เพอ’ ใหไดเข�เทศก�ลหนงจงเกดขน ว�กนว�หนงทมกไดรบเลอกใหไปฉ�ยนน มกจะเกดจ�กหลกสมยแรก ๆ ทอ�งถงคว�มหล�กหล�ยท�งวฒนธรรม แนนอนว�หนงเรองท ‘ด

เหมอน’ หนงฮอลลวดนนจะตองตกรอบไปแบบไมตองเสยเวล�คดเลอก เกณฑตอม�คอ หนงเรองไหนทดไมเหมอนหนงฮอลลวด แตดเหมอนเปน ‘ตะวนตก’ (เชน หนงเกยวกบชวตคนเมองและเทคโนโลย) กอ�จจะมแววตกรอบไดง�ย ๆ ดงนนสงทเรยกว�คว�มหล�กหล�ยนน อ�จจะเรยกอกคำ�ไดว� คว�ม exotic ว�ง�ย ๆ คอ โดยพนฐ�นแลว ฝรงอย�กดอะไรทเข�ไมม หรอ อะไรทห�งไกลตวเข�ม�ก ๆ เข�อยในเมองตกสง เทคโนโลยกน โดยปกตแลว เข�เหนคว�มรก อ�รมณคว�มรสกต�ง ๆ แบบพวกนไปหมดแลว ทำ�ไมเข�ถงจะอย�กดอก (แตกเพร�ะพฝรงไมใชร เร�กเลยพย�ย�มอพตวเอง อพประเทศตวเองใหกล�ยเปนฝรงกนหมด) ดงนนสงท (ค�ดเด�กนว�) จะโดนใจเทศก�ล คอ ก�รทำ�หนงทว�ดวย exotic ของประเทศตวเอง มนไมไดหม�ยคว�มถงแค ภเข� ลำ�เน�ไพร คนป� ช�วบ�น ช�ง 3 ข� หรอ จ� พนม แตยงหม�ยรวมถง ก�รเมอง ก�รเรยกรองตอส คว�มกดดนท�งสงคม คว�มเศร�ของระบบต�ง ๆ ทฝรงเข�ใจว�มนยงเปนคว�มล�หลงของประเทศโลกทส�ม และ (เชอกนว�) ถ�จะทำ�เกยวกบ

P o p C u l t u r e T o u r i s m

58 | Tourism Jounal

P o p C u l t u r e T o u r i s m

ประเดนทองถนเหล�น กอย�ทำ�เชงลกม�กเกนไปจนคนในประเทศตว

เองดเข�ใจกนเอง ตองทำ�ใหตวหนง ’ง�ย’ พอทจะทำ�ใหฝรงนนเข�ใจ

และมอ�รมณรวม (ทงคว�มตนต�ตนใจและคว�มสงส�รเหนใจ ไลไป

ถงรสกอย�กชวยเหลอและปลดปลอยประเทศเหล�นใหเจรญขน) ว�

ง�ย ๆ หนงรก หนงชวตคนเมอง หนงทตวละครยงมกทองถนรวมสมย

ใสกน ยอมตกรอบแรก (ห�กม�ตรฐ�นนมจรง)

คว�มจรงสงเหล�นไมอ�จสรปไดว�มจรงหรอไมมจรง (แตดจ�ก

หนงต�ง ๆ ทปร�กฏในเทศก�ลนน กดเปนไปได) สงนอ�จเปนสงทคน

ทำ�หนงเองรคนเดยวในใจว�เร�ทำ�หนงไปเพออะไร เพอบนเทงใจฝรง

เพอโอก�สในวนข�งหน�ของตวเอง หรอเพอเล�ในสงทเร�เปนอย�ง

จรงใจ ในขณะทผมไดเดนท�งไปยงเทศก�ลหนงต�ง ๆ นนกหม�ยคว�มว�

ผมไดมโอก�สไปเยอนและทองเทยวทเมองต�ง ๆ มโอก�สไดไปเทยว

สถ�นทต�ง ๆ ทเปนมตรกบนกทองเทยวม�ก ๆ ซงกรสกดจง เพร�ะ

สะดวกสบ�ย เข�ออกสะดวก ไมมเกบร�ค�ช�วทองถนหรอช�วต�งช�ต

จะในช�ตหรอต�งช�ตร�ค�กเท�กนหมด เฟรนดลจรง ๆ เฟรนดล

จนบ�งทรสกว�เหมอนเข�ไมไดเปนตวของตวเอง บ�งสถ�นทเปดรบ

นกทองเทยวอย�งเตมทจนไมเหลออะไรไวใหสงสยและคนห� เหมอนผ

หญงเจอกนครงแรกแลวโชวนมใหเร�ดเลย เร�อ�จจะชอคไป 5 วน�ท

และอยคยกบเธออกสก 10 วน�ท แตแนนอนว�เร�จะจ�กไปจ�กเธอ

และอ�จจะไมไดกลบม�อก เพร�ะมนไมมอะไรใหคนห�อกตอไป

คดถงก�รทองเทยวในบ�นเร� สถ�นทบ�งทโดนช�วต�งช�ตยด

ครองไปทกต�ร�งนวเรยบรอย แนนอนว�มนอยในแผนก�รสงเสรม

ก�รทองเทยว อะไรทใครไมเคยเหน เร�เปดเรยบ เราพยายามเปน

ไทยอยางทโลกตองการ จนบางครงเรากลมไปเหมอนกนวาตอนแรก

เราเปนคนยงไง เหมอนกบทวนนไมมใครจำ�ไดแลว อ.ป�ย จรง ๆ แลว

เปนอย�งไร เพร�ะ อ.ป�ย เปนมตรกบทกคนทวโลกไปเรยบรอย

การเปนไทยจรงๆแลว เราอาจจะตองยอมรบตวเองวาเราเปน

คนอยางไร เรามลกษณะแบบไหน เรามทงสวนทสะอาด และสวนท

สกปรกเปอนฝน (และสวนทเราเขาใจไปเองวามนสกปรกเปอนฝน แต

| 59Tourism Jounal

P o p C u l t u r e T o u r i s m

จรง ๆ มนไมไดสกปรก มนแคเปนนสยซกมกของเรานดหนอยเทานน

เอง) จ�กนนเร�กพรเซนตไปในแบบทเร�เปน ดทสดเท�ทเร�โอเค

คว�มจรงนเหมอนก�รจบหญง จบช�ยเลยนะครบ เปนแบบไหนกแสดง

ไปแบบนน เพร�ะเดยวเปนแฟนกนกตองแสดงด�นมดใสกนอยด ไมช�

กเรว อะไรทไมได กบอกไปเลยว�ไมได บ�งอย�งอะไรทดไดย�กกไม

ตองไปทำ�ใหง�ยขนกได อะไรทไมง�ยไป ไดม�ย�ก ๆ นด ๆ มนมกจะ

มคณค�และน�คนห�กว�เสมอ ทสำ�คญคอมนส�ม�รถแสดงคว�มเปน

ตวเองไดอย�งครบถวน ถ�มจรงเถอะว�มใครอย�กใหอนเดยสะอ�ดขน

มยครบ หรอ นโยบ�ยจำ�กดคนเข�ประเทศเนป�ล ทำ�ใหนกทองเทยว

อย�กไปเทยวทนนนอยลงมย

ในโลกนอ�จจะไมมสงทเรยกคว�มดหรอคว�มไมดจรง ๆ หรอกครบ

มนมแคคว�มแตกต�ง คว�มไมเหมอนกน บ�งครงเวล�ผมเจอฝรงเอง

ผมกคอนข�งมปญห�เวล�พวกเข�ไปเทยวต�มทต�ง ๆ แลวบอกว�

ทำ�ไมเมองมนไมเปนแบบนน เปนแบบน ทำ�ไมผคนไมเปนผคนในบ�น

เมอง (อนเจรญ) ของพวกเข� ในใจผมกจะคดว� กนไง พอเมองท

พวกยไปเทยวมนเปนตวของตวเอง เปนออรจนอล ดบ ๆ แบบของแท

ดงเดม พวกยกบนอก พวกยจะใหโลกทงโลกเปนเหมอนพวกยหมดเลย

ใชมย พวกยจะเอ�ไง

ผมคดว�เวล�เร�อย�กใหใครรกเร� เร�กอย�กใหเข�รกทเร�เปน

เร� ใหเข�ได amazing ในคว�มเปนเร�จรง ๆ ทำ�ตวเปนหญงคอย ๆ

เปลอยบน เปนช�ยคอย ๆ เปลอยล�ง ระทกใจกว� ถ�ชอบกม� ไม

ชอบไมเปนไร ถ�เปนไทยนะสบ�ยครบ แตถ�เลอกเปนท�สกจะตองเหนอยกน

นดนงละ

60 | Tourism Jounal

ในวนท 31 ธนวาคม 2558 ประเทศไทยกจะกาวเขาส

การเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ ASEAN Economic

Community ภายใตแนวคด One Vision, One Identity, One

Community ซงมเปาหมายทจะสรางอาเซยนใหเปนตลาดเดยว

และฐานการผลตรวมกน โดยจะมการเคลอนยายสนคา

บรการ การลงทน แรงงานฝมอและเงนทน อยางมเสร

มากขน

บทความนเปนการนำาเสนอขอมลในประเดนหลก ไดแก

ภาพรวมของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic

Community: AEC) การเตรยมความพรอมของอตสาหกรรม

ทอง เทยวไทยเพอรองรบ โอกาสบนความทาทาย และ

ยทธศาสตรของ ททท. กบการกาวส AEC

ความเปนมาของ AEC จ�กทผนำ�อ�เซยนไดลงน�มปฏญญ�ว�ดวยคว�มรวมมอในอ�เซยนฉบบท 2 (Bali Concord II) เมอวนท 7 ตล�คม 2546 เพอประก�ศจดตงประช�คมอ�เซยน (ASEAN Community: AC) ภ�ยในป 2563 โดยสนบสนนก�รรวมตวและคว�มรวมมออย�งรอบด�น ทงด�นก�รเมอง เศรษฐกจ และสงคมวฒนธรรม ซงประช�คมอ�เซยนประกอบดวย 3 ประช�คมหลก ไดแก 1. ประช�คมก�รเมอง (ASEAN Political Security Community: APSC) 2. ประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน (ASEAN Eco-nomic Community: AEC) 3. ประช�คมสงคมและวฒนธรรมอ�เซยน (ASEAN Socio-Cultural Community : ASCC) ตอม�ในป 2550 อ�เซยนไดประก�ศปฏญญ�เซบว�ดวยก�รเรงรดก�รจดตงประช�คมอ�เซยน เพอจดตงประช�คมอ�เซยนใหเรวขนจ�กกำ�หนดก�รทตงไวแตเดมจ�กป 2563 เปนป 2558

โอกาส

ทางการตลาดทองเทยวไทยบนความทาทายกบการกาวส AEC (ตอนท 1)เรอง จรรตน คงตระกล

T o u r i s m @ A E C

เปนตล�ดและฐ�นก�ร ผลตเดยวกน โดยจะมก�รเคลอนย�ยสนค� บรก�ร ก�รลงทน แรงง�นมฝมอ และเงนทนอย�งมเสรม�กขน

เ ป น ภ ม ภ � คท ม ก � ร พฒน� เศรษฐกจทเท�เทยมกน โดยใหมก�รเสรมสร�งขดคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนของวส�หกจขน�ดกล�งและขน�ดยอม (SMEs) เพอลดชองว�งจ�กก�รพฒน�ท�งเศรษฐกจ ใหทกประเทศไดรบประโยชนรวมกน

| 61Tourism Jounal

T o u r i s m @ A E C

เปนภมภ�คทมขดคว�ม ส�ม�รถในก�รแขงขนสง โ ดยม อ งค ป ร ะกอบหล ก ไ ด แ ก นโยบ�ยก�รแขงขน ก�รคมครอง ผบรโภค สทธในทรพยสนท�งปญญ� ก�รพฒน�โครงสร�งพนฐ�น (ก�รเงน ก�รขนสง เทคโนโลยส�รสนเทศ และพลงง�น) ม�ตรก�รด�นภ�ษ และพ�ณชยอเลกทรอนกส

อาเซยนไดกำาหนดยทธศาสตรการกาวไปสประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยน ใน 4 ดาน คอ

เปนภมภ�คทมก�รบรณ�ก�ร เข�กบเศรษฐกจโลก โดยเนนก�รดำ�เนนม�ตรก�รจดทำ�เขตก�รค�เสร (Free Trade Area–FTA) และหนสวนเศรษฐกจ (Closer Economic Partnership–CEP) กบประเทศนอกภมภ�ค ปจจบนอ�เซยนมก�รจดทำ�เขตก�รค�เสร กบ 4 ประเทศ ไดแก จน เก�หล อนเดย อ�เซยน-ออสเตรเลย/นวซแลนด และก�รจดทำ�หนสวนเศรษฐกจ 1 ประเทศ คอ ญปน

ยทธศ�สตรทสำ�คญและสงผลตออตส�หกรรมก�รทองเทยวโดยตรงและทนท ไดแก ยทธศ�สตรก�รเปนตล�ดและฐ�นก�รผลตเดยวกน ซงมองคประกอบหลก ไดแก ก�รเคลอนย�ยสนค�เสร ก�รเคลอนย�ยบรก�รเสร ก�รเคลอนย�ยก�รลงทนเสร ก�รเคลอนย�ยเงนทนเสร และก�รเคลอนย�ยแรงง�นฝมออย�งเสร ทงน อ�เซยนไดกำ�หนดก�รเปดเสรใน 12 ส�ข�อตส�หกรรมสำ�คญ ไดแก เกษตร ประมง ผลตภณฑย�ง ผลตภณฑไม สงทอและเครองนงหม อเลกทรอนกส ย�นยนต ก�รขนสงท�งอ�ก�ศ สขภ�พ e-ASEAN ทองเทยว และโลจสตกส โดยกำ�หนดส�ข�บรก�รเรงรดใน 4 กลมส�ข�บรก�ร ไดแก e-ASEAN สขภ�พ ก�รบน และ ก�รทองเทยว

62 | Tourism Jounal

สถานะปจจบนของการเปดเสรสาขาทองเทยวภายใตกรอบ ASEAN

ทม� : กรมเจรจ�ก�รค�ระหว�งประเทศ

กงหนงของคณะกรรมก�รบรห�รของนตบคคลตองมสญช�ตไทยในธรกจ

ต�งช�ตรวมถอหนไดไมเกน 49%

Hotel

โรงแรมขน�ด 6 ด�วขนไปเท�นน

ต�งช�ตรวมถอหนกบนตบคคลไทยไดไมเกน 70%

ตองเปนบรษทจำ�กดเท�นน

ผขออนญ�ตดำ�เนนก�รและผบรห�รตองมสญช�ตไทยและตองมถนพำ�นกในไทย

Travel Agency & Tour Operator

ขอผกพนชดท 8 ของไทย (ป 2555)

รปแบบการใหบรการเสร หรอ Modes of Supply ใน 4 ลกษณะ

เนองจ�กธรกจส�ข�ก�รบรก�ร เปนองคประกอบหลกของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ของประเทศสม�ชก โดยมสดสวนรอยละ 40-60 ของ GDP ในกลมประเทศอ�เซยน อ�เซยนจงไดกำ�หนดกรอบคว�มตกลงอ�เซยนด�นบรก�ร (ASEAN Framework Agreement on Services-AFAS) ใหสอดคลองกบก�รเปดเสรด�นก�รค�และบรก�ร(General Agreement on Trade in Services-GATS) ขององคก�รก�รค�โลก โดยมรปแบบก�รใหบรก�รเสรใน 4 ลกษณะ คอ

Mode 1 : ก�รใหบรก�รข�มพรมแดนประเทศ (Cross Border Supply)หม�ยถงก�รค�บรก�รทผใหบรก�รอยคนละประเทศกบผรบบรก�ร คอมฐ�นผลตและบรก�รอยในประเทศของตนเอง แตส�ม�รถใหบรก�รข�มประเทศได เชน บรก�รส�ยก�รบน โทรคมน�คม อนเทอรเนต เปนตน

Mode 2: ก�รบรโภคข�มพรมแดน (Consumption Abroad) หม�ยถงก�รทผรบบรก�รเดนท�งไปใชบรก�รในประเทศของผใหบรก�ร เชน ก�รเดนท�งไปทองเทยวต�งประเทศ ก�รเดนท�งไปศกษ�ในต�งประเทศ เปนตน

Mode 3: ก�รตงสำ�นกง�น (Commercial Presence) หม�ยถง ก�รทผใหบรก�รเดนท�งไปเปดสำ�นกง�นตวแทน หรอตงส�ข�เพอใหบรก�รในประเทศของผรบบรก�รโดยมก�รเคลอนย�ยเงนทนเพอไปสร�งโครงสร�งพนฐ�นและองคประกอบทจำ�เปนสำ�หรบก�รแขงขนเพอใหบรก�รในประเทศเป�หม�ย เชน ก�รเปดร�นอ�ห�ร โรงแรม ในต�งประเทศ

Mode 4: ก�รเคลอนย�ยบคล�กร (Movement of Natural Persons)หม�ยถงก�รทผใหบรก�รเดนท�งไปใหบรก�รในประเทศผรบบรก�ร เปนก�รสงออกนกวช�ชพแขนงต�ง ๆ ไปยงต�งประเทศ เชน แพทย วศวกร พอครว ไปทำ�ง�นในต�งประเทศ

T o u r i s m @ A E C

| 63Tourism Jounal

ทม� : กรมเจรจ�ก�รค�ระหว�งประเทศ

สถานะปจจบนของการเปดเสรสาขาทองเทยวภายใตกรอบ ASEAN ขอผกพนชดท 8 ของประเทศสมาชกอาเซยนอน ๆ

ประเทศ ขอผกพน

อนโดนเซย - กำ�หนดเขตพนทโรงแรมทต�งช�ตส�ม�รถถอหนไดทงหมดหรอบ�งพนท 70%

- กำ�หนดจำ�นวนผประกอบก�รต�งช�ตทเปดกจก�รร�นอ�ห�รไมเกน 55 ร�ย และตองขอ License

- อนญ�ตเฉพ�ะ Inbound Operator ในจ�รก�ต�และบ�หล

ฟลปปนส - ธรกจโรงแรม คนฟลปปนสตองถอหนข�งม�ก

- ร�นอ�ห�รต�งช�ตถอหนได 100% ห�กมทนจดทะเบยนทชำ�ระแลว 2.5 ล�นเหรยญสหรฐฯ ขนไป

อนญ�ตใหต�งช�ตเข�ม�ทำ�ง�นไดห�กไมมคนฟลปปนสทำ�

- Travel Agency อนญ�ตใหต�งช�ตถอหนไมเกน 60%

บรไน - JV กบคนบรไนหรอนตบคคลทควบคมโดยคนบรไนหรอทงสองอย�ง โดยต�งช�ตถอหนไมเกน 70%

สงคโปร - เปดเสรโดยไมระบขอจำ�กด

กมพช� - เปดใหโรงแรมตงแต 3 ด�วขนไป

- Travel Agencies ใหต�งช�ตถอหนไมเกน 51 %

- อนญ�ตเฉพ�ะต�งช�ตทม�กบบรษทในเครอระดบผจดก�รและระดบบรห�ร

ล�ว - เปดใหโรงแรมตงแต 3 ด�วขนไป ตองเปนก�รรวมทนหรอถอหนได 100%

- Travel Agency ใหต�งช�ตถอหนไมเกน 70%

- Tourism Consulting Services ใหต�งช�ตถอหนได 100% หรอรวมทนโดยถอหนไมนอยกว� 35%

เมยนม�ร - ใหต�งช�ตถอหนไดถง 100%

- ตองไดรบอนญ�ตภ�ยใต BOT System ภ�ยใตกฎหม�ยก�รลงทนของเมยนม�ร

ม�เลเซย - ธรกจโรงแรม ต�งช�ตส�ม�รถถอหนไดไมเกน 70% สำ�หรบโรงแรม 4-5 ด�ว

- Travel Agency & Tour Operator ตองเปน JV กบคนม�เลเซย หรอนตบคคลทควบคมโดยคนม�เลเซย

หรอทงสองอย�ง และสดสวนถอหนต�งช�ตไมเกน 70%

นอกจ�กน เพอรองรบยทธศ�สตรก�รเปนตล�ดและฐ�นผลตเดยว และเพอสร�งคณภ�พก�รใหบรก�รด�นก�รทองเทยวในภมภ�ค อ�เซยนไดจดทำ� ขอตกลงรวมวาดวยการยอมรบคณสมบตบคลากรวชาชพดานการทองเทยวอาเซยน (Mutual Recognition Arrange-ment–MRA) โดยมวตถประสงคเพออำ�นวยคว�มสะดวกก�รเคลอนย�ย ก�รจ�งง�นผเชยวช�ญและเพมคว�มเท�เทยมกนของบคล�กรด�นก�รทองเทยวในภมภ�ค โดยกำ�หนดม�ตรฐ�นสมรรถนะขนตำ�ในส�ข�ก�รโรงแรมและส�ข�ธรกจนำ�เทยว ซงบคล�กรในวช�ชพทองเทยวอ�จมสทธประกอบวช�ชพทองเทยวในประเทศผรบ ห�กมวฒบตรทออกโดยคณะกรรมก�รรบรองคณวฒวช�ชพก�รทองเทยว (TPCB) ขณะน กระทรวงก�รทองเทยวฯ อยระหว�งก�รดำ�เนนก�รพจ�รณ�สมรรถนะดงกล�ว

ปจจบน อ�เซยนอยระหว�งก�รเจรจ�จดทำ�ขอผกพนชดท 8 สำ�หรบขอผกพนในส�ข�ก�รทองเทยวของประเทศไทยมส�ระสำ�คญคอ การเปดเสรเพมขนโดยอนญาตใหนกลงทนหรอนตบคคลสญชาตอาเซยน สามารถเขามามสดสวนการถอหนกจการโรงแรม ในประเทศไดรอยละ 70 แตจำากดการลงทนใหทำาไดเฉพาะในโรงแรมขนาด 6 ดาว ขนไป กรมเจรจ�ก�รค�ระหว�งประเทศ กระทรวงพ�ณชย เปนหนวยง�นหลกดำ�เนนก�รจดทำ�ต�ร�งขอผกพนชดท 8 ซงมกำ�หนดนำ�เข�สก�รพจ�รณ�ของคณะรฐมนตรและรฐสภ�ภ�ยในป 2555 น ในสวนขอผกพนชดท 8 ของประเทศอน ๆ กจะมคว�มแตกต�งกนในร�ยละเอยด แตทกประเทศตองยอมรบในก�รเพมระดบก�รเปดเสรท�งก�รทองเทยว เพมขน ยกเวนสงคโปรซงเปดเสรโดยไมระบขอจำ�กด

T o u r i s m @ A E C

64 | Tourism Jounal

โอกาส VS ความทาทาย

เมอบรรย�ก�ศของสภ�พแวดลอมไดเปลยนไป ก�รปรบตวเพอเตรยมคว�มพรอมของอตส�หกรรมทองเทยวไทยจงเปนสงสำ�คญเพอรองรบโอก�สทเปดกว�ง ทม�พรอมกบคว�มท�ท�ย ซงกล�ยเปน Package ค ทจะตองใสใจไปพรอมกน ขอมลจ�กคณะทำ�ง�น ASEAN Tourism Marketing Strategy ระบว� - ในป 2011 มจำ�นวนนกทองเทยวจ�กทวโลกเดนท�งทองเทยวในภมภ�คอ�เซยนทงหมด 81.22 ล�นคน (+9.26%) - เปนก�รเดนท�งทองเทยวภ�ยในภมภ�ค 37.77 ล�นคน คดเปนสดสวนรอยละ 46.5 - โดยประเทศไทย มนกทองเทยวจ�กอ�เซยนเดนท�งเข�ม� 5.7 ล�นคน และนกทองเทยวสวนใหญทเข�ม� รอยละ 60 จะอยในระดบฐ�นะของชนชนกล�งขนไป ผลของก�รรวมตวเปนประช�คมอ�เซยนจะทำ�ใหเกดชนชนกล�งทมศกยภ�พ เปนตล�ดนกทองเทยวเพมขน โดยค�ดว�กลมชนชนกล�งขนไปจะมจำ�นวนไมตำ�กว� 300 ล�นคนในป 2558 ซงเปนครงหนงของฐ�นประช�กรเกอบ 600 ล�นคนในอ�เซยน ก�รขย�ยตวของชนชนกล�ง ทปรบเปลยนทงฐ�นะท�งเศรษฐกจและพฤตกรรมก�รบรโภค เปนแบบคนเมอง จะเออตอก�รขย�ยฐ�นตล�ดนกทองเทยวของไทยในอ�เซยนใหใหญขน นอกจ�กนน ห�กขอตกลงด�นก�รค�บรก�รระหว�ง ASEAN+3 (อ�เซยน + จน ญปน เก�หลใต) และ ASEAN +6 (เพมอก 3 ประเทศ คอ อนเดย ออสเตรเลย นวซแลนด) บรรลผล กจะมผลใหขน�ดตล�ดขย�ยใหญกว�งไกลเพมขนอกหล�ยเท� แมปจจบน สดสวนของตล�ดอ�เซยนในไทยจะมเพยงรอยละ 15 โดยตล�ดหลก 10 อนดบแรกของไทยจะเปนตล�ดระยะไกลม�กกว�กลมตล�ดในอ�เซยน แตแนวโนมและโอก�สก�รเตบโตของตล�ดภ�ยในภมภ�คททวบทบ�ท

คว�มสำ�คญเพมขน เปนสงทประเทศไทยตองพงตระหนกและหนม�ใหคว�มสนใจในกลมตล�ดนม�กขนเพร�ะปจจบน สงคโปรซงมฐ�นตล�ดหลกทสำ�คญคอกลมประเทศในอ�เซยน ยอมจะเดนหน�เพอรกษ�ฐ�นตล�ด สร�งโอก�สทจะเปนผนำ�ท�งก�รตล�ดทกำ�ลงเตบโต เชนเดยวกบประเทศอน ๆ ทพงพงตล�ดหลกภ�ยในภมภ�ค ต�งกหนม�พฒน�คณภ�พบรก�รเพอรองรบฐ�นตล�ดในอ�เซยนเพมขน ก�รเตรยมคว�มพรอมเพอก�รแขงขน รกษ�สวนแบงตล�ดจ�กตล�ดภ�ยในภมภ�ค ทกำ�ลงเตบโต จงเปนสงท�ท�ยสำ�หรบประเทศไทยไปพรอมกน ก�รสงเสรมก�รทองเทยวในประเทศไทยจะยงคงอ�ศยก�รขย�ยตวของนกทองเทยวจ�กนอกภมภ�คเปนหลก ใหคว�มสนใจตอกลมตล�ดอ�เซยนในลกษณะกลมลกค�เสรม หรอจะหนม�ใสใจ

T o u r i s m @ A E C

| 65Tourism Jounal

กลมตล�ดดงกล�วเพมเปนกลมลกค�หลก โดยปรบบรก�รต�ง ๆ ทงในด�นวฒนธรรม ศ�สน� ภ�ษ� และอ�ห�ร เพอรองรบก�รขย�ยตวของกลมตล�ดใหม ๆ เชน อนโดนเซย เวยดน�ม ฟลปปนส ก�รขย�ยตวของเสนท�งบนภ�ยในภมภ�คกเปนปจจยด�นโอก�สตอก�รขย�ยตวของตล�ดทองเทยวหลงจ�กอ�เซยนไดจดทำ�คว�มรวมมอ ด�นก�รขนสงท�งอ�ก�ศโดยตงเป�หม�ยทจะบรรลก�รเปนตล�ดก�รบนรวมภ�ยในป 2015 ทำ�ใหเกดก�รขย�ยเสนท�งบน ทงในสวนของส�ยก�รบนแหงช�ต ซงเฉพ�ะส�ยก�รบนไทย สงคโปรแอรไลน และม�เลเซยแอรไลน ทเปนส�ยก�รบนหลกของภมภ�ค ขณะนมเสนท�งบนเชอมตอภ�ยในอ�เซยนถง 54 จดบน ขณะเดยวกน ส�ยก�รบนตนทนตำ�ในเอเชยกขย�ยตวจ�ก 17 Destinations ในป 2544 เปน 63 Destinations ในป 2550 และมแนวโนมขย�ยจดบนเพมขนโดยตลอด จ�กตวเลข 8 เดอนแรกของป 2555 ปร�กฏว�ส�ยก�รบนตนทนตำ�ขยบครองสวนแบงทนงในภมภ�คอ�เซยนเพมขนอย�งม�ก จ�กรอยละ 23.2 ในป 2550 เปนรอยละ 51 (ในป 2555) การขยายตวของ Low Cost Airline กล�ยเปนจดเปลยนใหกลมชนชนกล�งถงชนชนล�ง มโอก�สเดนท�งทดเทยมกลมระดบบน รวมทงผคนในเมองรองกส�ม�รถเปลยนสถ�นะม�เปนตล�ดนกทองเทยวไดเชนกน ระดบร�ค�ทตำ�ของส�ยก�รบนกระตนใหเกดคว�มถในก�รเดนท�ง สร�งโอก�สใหแหลงทองเทยวในบ�งพนททส�ยก�รบน Low Cost เข�ถง เปลยนสถ�นะม�เปน Weekend Destination ภ�ยในภมภ�ค การพฒนาเสนทางคมนาคมทางบกทเชอมโยงภ�ยในภมภ�คทง 3 สวนหลก ทง North South Corridor / East West Corridor / Southern Economic Corridor รวมทงโครงก�รรถไฟคว�มเรวสง เมอเสรจสมบรณจะทำ�ใหก�รเดนท�งเชอมโยงท�งบก (Overland) ภ�ยในภมภ�คเปนไปไดโดยสะดวก สนบสนนก�รเดนท�งทองเทยวภ�ยใน

ภมภ�คทงท�งอ�ก�ศและท�งบกใหมคว�มหล�กหล�ย ส�ม�รถเดนท�ง ในลกษณะ Multi-destination ไดอย�งสะดวกในคร�วเดยว สงเสรมก�รทองเทยวภ�ยใต ASEAN Brand ใหส�ม�รถดงดดนกทองเทยวทงภ�ยในและภ�ยนอกภมภ�คไดม�กขน นอกจ�กนน คว�มก�วหน�พฒน�กลไกคว�มรวมมอในระดบต�ง ๆ เพอยกเลกอปสรรคก�รเดนท�งระหว�งกนเปนระยะ ทงอปสรรคในด�นภ�ษ อปสรรคจ�กขนตอนและพธก�รผ�นแดน รวมทงก�รปรบปรงระบบและระเบยบต�ง ๆ ใหเกดก�รเดนท�งลนไหล เชอมโยงลกเข�ไปในแตละพนทของกลมสม�ชก (เชน ระเบยบก�รนำ�รถยนตสวนบคคลเข�พนท) คว�มรวมมอเหล�นจะเปนก�รสร�งโอก�สใหเกดก�รเดนท�ง เชอมโยงของประช�ชนในประช�คมอ�เซยน นำ�ไปสโอก�สของก�ร ทองเทยวรปแบบต�ง ๆ ทงก�รทองเทยวเพอพกผอน ก�รทองเทยวเพอสขภ�พ จนกระทงก�รทองเทยวเพอจบจ�ยซอสนค� ฯลฯ และทสำ�คญก�รพฒน�กลไกคว�มรวมมอเพอใหเกด ASEAN Common Visa และ ASEAN Single Visa จะเปนปจจยสนบสนนทสำ�คญตอก�รสงเสรมก�รทองเทยวภ�ยใต ASEAN Brand แตประเดนท�ท�ยกคอ แมก�รจดทำ� ASEAN Single Visa จะเปนปจจยสนบสนนทสำ�คญใหเกดก�รเตบโตของอตส�หกรรมทองเทยว ภ�ยในภมภ�ค แตจ�กคว�มแตกต�งของระดบก�รพฒน�ในกลมประเทศสม�ชก รวมทงผลกระทบด�นอน ๆ ทจะต�มม� ทำ�ใหอ�เซยนตองใชเวล�พจ�รณ�ศกษ�วธก�รดำ�เนนก�รและกำ�หนดแนวท�งพรอมกรอบระยะเวล�ทเหม�ะสม ก�รจดทำ� ASEAN Single Visa จงไมส�ม�รถบรรลผลไดในขณะน ขณะทกลม CLMV คอ กมพช� ล�ว เมยนม�ร และเวยดน�ม กำ�ลงจะใชระบบ Single Visa ในก�รเดนท�งทองเทยวระหว�งกน จงเปนคว�มท�ท�ยสำ�หรบประเทศไทย สำ�หรบก�รเคลอนไหวดงกล�วของคแขง

T o u r i s m @ A E C

66 | Tourism Jounal

ณ วนนคง ไมม ใครปฏ เสธไดว า การทประ เทศไทยกำ าลงจะ เข าสประชาคม

อา เซ ยน ในป 2015 ถอ เปนความก าวหน าคร งสำ าคญท จ ะ เปล ยน แปลงสภาพ

เศรษฐกจและสงคมไทยใหพฒนากาวไกล หนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชนจง

พยายามชวยกน เผยแพร ขอมล เก ยวกบปร ะ เ ทศต าง ๆ ในปร ะชาคมอา เซ ยน

เพอใหคนไทยรจกและพรอมจะเขารวมกบเพอน ๆ เหลานนเพอใหพวกเรากาวหนาไปดวยกน

อ ย า ง ไ ร ก ต า ม ข อ ม ล ค ว า ม ร ต า ง ๆ เ ก อ บ ท ง ห ม ด จำ า ก ด อ ย เ พ ย ง

พ น แผนดน แ ทบ ไม ม การพดถ งทองท ะ เลของอา เซ ยน ท งท ท ะ เ ล แห งน ถอว า

เปนอนดบหนงในโลกในหลายดาน และผคนหลายรอยลานคนในภมภาคน ลวนใช

ประโยชนจากทองทะเลทยง ใหญรวมกน ครงนผมจงอยากพาพวกเราไปรจกกบ

ทะเลอาเซยน

เรอง ธรณ ธำ�รงน�ว�สวสดTalaython@hotmail.com

อาเซยนมทะเลยงใหญทสดในโลก

T o u r i s m @ A E C

| 67Tourism Jounal

T o u r i s m @ A E C

MYANMAR

THAILAND

CAMBODIA

SINGAPORE

INDONESIA

LAOS

VIETNAM

MALAYSIA

PHILIPPINES

BRUNEI

68 | Tourism Jounal

สภาพทวไป

สม�ชกในประช�คมอ�เซยนมทงหมด 10 ช�ต ในจำ�นวนน มเพยงประเทศล�วทไมมทะเล ทเหลออก 9 ช�ตลวนมช�ยฝงตดทะเล คดเปนระยะท�งรวมกนประม�ณ 110,000 กโลเมตร ย�วกว�เสนรอบวงโลกเกอบ 3 เท� (เสนรอบวงโลกประม�ณ 40,000 กโลเมตร) หรอเท�กบ 5.5 เท�ของคว�มย�วช�ยฝงประเทศสหรฐอเมรก� (20,000 กโลเมตร) ในจำ�นวนน ประเทศอนโดนเซยมช�ยฝงย�วไกลม�กทสด (55,000 กโลเมตร ถอเปนอนดบ 2 ของโลก) รองลงม�คอประเทศฟลปปนส (36,000 กโลเมตร อนดบ 4) ประเทศม�เลเซย (4,675 กโลเมตร อนดบ 29) ประเทศเวยดน�ม (3,400 กโลเมตร อนดบ 33) ประเทศไทย (3,200 กโลเมตร อนดบ 34) และประเทศเมยนม�ร (1,900 กโลเมตร อนดบ 54) ต�มช�ยฝงทย�วไกลขน�ดน เปนทตงของเก�ะแกงจำ�นวนมห�ศ�ล บ�งประเทศในเขตอ�เซยน เชน อนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร ถอเปนประเทศทเปนเก�ะ (Island Country) เมอนบจำ�นวนเก�ะของทงภมภ�ครวมกน คดเปนตวเลขม�กกว� 30,000 เก�ะ ม�กกว�จำ�นวนเก�ะในมห�สมทรแอตแลนตกและมห�สมทรอนเดย ประเทศอนโดนเซยมเก�ะม�กทสด (18,000 เก�ะ อนดบ 1 ของโลก) รองลงม�คอประเทศฟลปปนส (8,900 เก�ะ อนดบ 2 ของโลก) ต�มดวยเมยนม�รทมเก�ะม�กกว� 1,000 เก�ะ (ยงไมมก�รนบจำ�นวนแนนอน) ถดม�คอไทยและม�เลเซย มเก�ะใกลเคยงกน ประม�ณเกอบ 1,000 เก�ะตอประเทศ ต�มดวยเวยดน�มและประเทศอน ๆ ทเหลอ ทะเลของประช�คมอ�เซยนตงอยในเขตรอน ต�มหลกท�งธรรมช�ตและสงแวดลอมแลว ทะเลเขตรอนเปนบรเวณทมคว�มหล�กหล�ย ของสงมชวตสงกว�ทะเลเขตอบอนและทะเลเขตหน�วเปนอย�งม�ก นอกจ�กน ทะเลอ�เซยนยงอยในบรเวณทเรยกว� “เขตอนโด-แปซฟก” หรอเขตเชอมตอระหว�งมห�สมทรอนเดยกบมห�สมทรแปซฟก จ�กก�รศกษ�ของนกวทย�ศ�สตร พบว�ทะเลเขตนมคว�มหล�กหล�ยสงทสดในโลก สงกว�ทะเลเขตรอนในภมภ�คอนใด ทำ�ใหทะเลของอ�เซยนไมเพยงใหญโตมโหฬ�ร ทนยงเปนทะเลทอดมสมบรณเปนอนดบหนง

ตลอดเวล�ย�วน�น นกวทย�ศ�สตรท�งทะเลพย�ย�มทำ�ก�รศกษ�ทะเลของภมภ�คอ�เซยน อย�งไรกต�ม เร�สำ�รวจคนพบเพยงนอยนด เมอเทยบกบทรพย�กรมห�ศ�ลของทะเลแหงน ขอมลจ�กก�รสำ�รวจยนยนคว�มสำ�คญของทะเลอ�เซยนหล�ยประก�ร เชน ทะเลอ�เซยนเปนบรเวณทมคว�มหล�กหล�ยของสงมชวตในแนวปะก�รงสงสด (เขต Coral Triangle) สงมชวตในบรเวณนมจำ�นวนชนดม�กกว�สงมชวตในแนวปะก�รงเขตอนใดของโลกรวมกน ก�รสำ�รวจทกครงร�ยง�นก�รคนพบสงมชวตในทะเลชนดใหม ๆ เสมอ นกวทย�ศ�สตรเชอว� ยงมสงมชวตอกเปนจำ�นวนม�กทเร�ยงไมเจอ อ�ศยอยในทะเลแหงน ทะเลอ�เซยนคอทะเลแหงคว�มลกลบ นคอขอคว�มทเปนจรง นอกจ�กเก�ะต�ง ๆ ไมตำ�กว� 3,000 เก�ะทไมเคยมมนษยอ�ศยอย (นบเฉพ�ะอนโดนเซยและฟลปปนส ประเทศอนไมมขอมล) ยงรวมถงทะเลทลกสดขว เชน รองลกฟลปปนส (Philippines Trench) คว�มลกสงสดถง 10,540 เมตร จดเปนจดลกทสดในทะเลอ�เซยน และเปนจดทลกทสดเปนอนดบ 3 ของโลก คว�มลกดงกล�วม�กพอทจะหยอน ภเข�เอเวอเรสตลงไปในรองทงหมด (Everest สง 8,848 เมตร หยอนลงไปแลวยงเหลออกตงเกอบ 2 กโลเมตร) ในพนทกว�งใหญและลกสดขวเหล�น นอกจ�กมสงมชวตชนดใหมทรอก�รสำ�รวจ ยงเปนแหลงอ�ศยของสตวดกดำ�บรรพ เชน ปล�ซล�ค�นธ ปล�ทเชอว�สญพนธไปเมอ 50 ล�นปกอน แตมก�รคนพบอกครงททวป แอฟรก� และเมอไมน�นม�น นกวทย�ศ�สตรคนพบปล�ซล�ค�นธทประเทศอนโดนเซย ! กล�วโดยสรป น�แปลกใจเปนอย�งยงว� ทำ�ไมทะเลทกว�งใหญเชนน อดมสมบรณเชนน ลกลบเชนน กลบไมเปนทรจกเท�ทควร และยงน�แปลกใจเมอคดว� เร�ใชประโยชนจ�กทะเลแหงนม�กม�ยมห�ศ�ลเพยงไร

! T o u r i s m @ A E C

| 69Tourism Jounal

การใชประโยชน

จ�กประช�กรอ�เซยนกว� 570 ล�นคน ม�กกว� ครงหนงอ�ศยอยในบรเวณ ช�ยฝงทะเล เมองหลวง ของเกอบทกประเทศ เชน บนด�รเสรเบก�วน (บรไน) สงคโปร จ�ก�รต� มะนล� กวล�ลมเปอร และกรงเทพฯ ลวนอย ตดหรอใกลทะเล สำ�หรบ ประเทศทเมองหลวงไม ตดทะเล จะมเมองท�ขน�ดใหญอยในบรเวณช�ยฝง เชน โฮจมนห (เวยดน�ม) ย�งกง (เมยนม�ร) กล�วไดว� 7 เมองทมประช�กรสงสดของอ�เซยน ทกเมองลวนอยใกลทะเล ขอมลนชชดถงก�รใชประโยชนจ�กช�ยฝงและทองทะเลในด�นเศรษฐกจและก�รพฒน�ชมชนเมอง เมอพจ�รณ�ในด�นอตส�หกรรม นคมอตส�หกรรมเกอบทงหมดของภมภ�คอยตดช�ยฝง ยงหม�ยถงแหลงพลงง�นฟอสซลจำ�นวนมห�ศ�ล เชน แหลงก�ซธรรมช�ตในอ�วไทย ในเมยนม�ร ในม�เลเซย ในเวยดน�ม หรอแหลงนำ�มนดบในบรไนและในอนโดนเซย หลมเจ�ะทสำ�คญทงหมดอยในทะเล มใชบนแผนดน ประช�คมอ�เซยนมงเนนก�รสงออกสนค�เพอนำ�ร�ยไดเข�ประเทศ ก�รสงออกดงกล�วเกอบทงหมดเปนก�รขนสงท�งทะเล หล�ยท�นอ�จไมทร�บว� ชองแคบมะละก�คอบรเวณทมก�รเดนเรอสนค�หน�แนนทสดในโลก ยงหม�ยถงสงคโปรทเปนเมองท�ท�งทะเลใหญทสดในโลก เมอรวมกบเมองท�ท�งทะเลแหงอน ๆ เชน แหลมฉบงของไทย ไฮฟองของเวยดน�ม ฯลฯ รวมกบเมองท�และท�เรอนำ�ลกแหงใหมทจะพฒน�ขนม� เชน ท�เรอนำ�ลกทว�ย จะยงทำ�ใหประช�คมอ�เซยนมคว�มสำ�คญม�กยงขนในด�นก�รคมน�คมขนสงท�งทะเล จนกล�ยเปน ฮบ (Hub) ท�งทะเลของโลกไดอย�งไมย�ก

เมอดจ�กคว�มจรงขอน ก�รพฒน�เมอง ก�รพฒน�อตส�หกรรม ก�รพลงง�น และก�รขนสงของภมภ�คอ�เซยน ไมมท�งแยกออกจ�กทะเลได คร�วนเร�ลองพจ�รณ�ด�นก�รทองเทยว พนททองเทยวทสำ�คญทสดของอ�เซยน เกอบทงหมดเปนแหลงทองเทยวท�งทะเล เชน ภเกต บ�หล (อนโดนเซย) สป�ดน (ม�เลเซย) ฮ�ลองเบย (เวยดน�ม) ฯลฯ นบวนแหลงทองเทยวเหล�นจะยงทวคว�มสำ�คญ จนกล�ยเปนจดหม�ยปล�ยท�งของคนทวโลก ยงหม�ยถงแหลงทองเทยวแหงใหม ๆ จ�กห�ดทร�ยนบแสนแหง จ�กอ�วนบหมนแหง จ�กแนวปะก�รงหล�ยหมนต�ร�งกโลเมตร ฯลฯ ทจะทำ�ใหประช�คมอ�เซยนกล�ยเปนเขตทมอตส�หกรรมทองเทยวท�งทะเลใหญทสดแหงหนงของโลก อกสงหนงทละเลยไมได คอก�รใชประโยชนด�นก�รประมงและก�รเพ�ะเลยงช�ยฝง ประช�คมอ�เซยนเปนครวอ�ห�รทะเลของโลกม�เนนน�น โดยมประเทศไทยเปนหวหอกในก�รสงออกผลตภณฑสตวนำ�ตดอนดบ 1 ใน 10 ของโลกม�หล�ยสบป เมอรวมกบผลผลตจ�กประเทศอน ๆ ทพฒน�ก�รประมงและก�รเพ�ะเลยงขนม�ภ�ยหลง เชน เวยดน�ม อนโดนเซย จะทำ�ใหคนทงโลกตองพงพ�อ�ห�รทะเลจ�กประช�คมอ�เซยน ตงแตปล�ทน�กระปองไปจนถงกงเทมประ คนไทยใชประโยชนจ�กทะเลไทยม�เนนน�น แตสงหนงทเร�อ�จไมทร�บ คอเพอน ๆ ของเร� ผคนในประช�คมอ�เซยน ใชประโยชนจ�กทะเลไมยงหยอนกว�พวกเร� เพร�ะฉะนน เมอนำ�ทกอย�งม�รวมกน เร�จะเหนว� ทะเลมคว�มสำ�คญตอประช�คมอ�เซยนในทกด�น จนอ�จกล�วไดว� ประช�คมอ�เซยนจะไมมท�งเจรญรงเรองพฒน�ได ห�กปร�ศจ�กก�รใชประโยชนจ�กทะเล ปญหาสำาคญมอยประการเดยว เราใชทะเลของเราอยางยงยนหรอเปลา ? เราใชทะเลของเราอยางรอบคอบแลวหรอยง ?

! T o u r i s m @ A E C

70 | Tourism Jounal

ผลกระทบ

คว�มเจรญนำ�ขอดม�หล�ยด�น ทงสภ�พคว�มเปนอย สขอน�มย ก�รศกษ� ฯลฯ อย�งไรกต�ม ก�รพฒน�ทไมรอบคอบ ทำ�ร�ยธรรมช�ต ทำ�ใหทรพย�กรรอยหรอ ทำ�ใหทองทะเลเปลยนแปลงไป โดยเฉพ�ะอย�งยง ในภ�วะโลกรอน ในย�มทภยพบตเกดขนทวทกหวระแหง ทใดซงธรรมช�ตเสอมโทรม ยอมปร�ศจ�กเกร�ะคมกน ทแหงนนยอมไดรบผลกระทบมห�ศ�ล ก�รใชประโยชนจ�กทองทะเลในยคแรกของประเทศในอ�เซยน เกดขนอย�งรวดเรวและรเท�ไมถงก�รณ หล�ยตอหล�ยอย�งทเปลยนแปลงไปในท�งทไมน�เกด เชน ประเทศไทยสญเสยพนทป�ช�ยเลนม�กกว�ครงเพร�ะก�รทำ�น�กงแบบไมรบผดชอบ เกดปญห�มลพษในอ�วหล�ยแหงของอนโดนเซย แนวปะก�รงในฟลปปนสถกระเบดปล� ก�รปลอยนำ�เสยจ�กแหลงเพ�ะเลยงสตวนำ�ในเวยดน�ม ฯลฯ ผลกระทบเหล�นนยงเปนเสมอนรอยแผลของทะเลอ�เซยน ก�รเข�สประช�คมอ�เซยน จะทำ�ใหพวกเร�ไดเรยนรรวมกน มโอก�สแลกเปลยนแนวท�งและประสบก�รณ ในกรณศกษ�ทเลวร�ย ในแนวท�งทชวยหลกเลยงปญห�ดงกล�วได ในก�รศกษ�วจยท�งวช�ก�รเพอใหรซงถงคณค�ของทองทะเล ก�รใชเทคโนโลยสมยใหมทเปนหวงสงแวดลอม ก�รพฒน�ก�รทองเทยวท�งทะเลทยงยนและกอใหเกดก�รกระจ�ยร�ยไดอย�งเท�เทยม สงเหล�นลวนเปนทพอทร�บ ในพวกเร�ช�วอ�เซยน แตเมอเร�รวมตวกน ชวยกนคด ชวยกนเรยนร ชวยกนทำ� ผลทเกดขนยอมยงใหญ เปนพลงสำ�คญทจะผลกดนใหอ�เซยนก�วเข�สยคใหม ยคของก�รใชทองทะเล สมบตอนดบหนงของอ�เซยน อย�งช�ญฉล�ดและยงยน

!T o u r i s m @ A E C

| 71Tourism Jounal

สรป

ผมเคยนำ�เรองทะเลอ�เซยนไปพดหล�ยตอหล�ยครงในวงเสวน�หล�ยตอหล�ยแหง ทกครงมผใหคว�มสนใจเปนจำ�นวนม�ก มผอย�กร เรองร�วอน ๆ อกม�กม�ยเพอนำ�ไปตอยอด น�เสยด�ยทผมไมมเวล�พอรวบรวมคว�มรเหล�นนอย�งจรงจง จนม�ถงวนน เมอนงลงห�ขอมลม�เขยนเรองทะเลอ�เซยน ผมไดเรยนรหล�ยเรองไปพรอมกบคณผอ�น ยงเขยนไป ผมยงตกใจ ไมน�เชอว�ทะเลอ�เซยนยงใหญป�นน และยงน�ตกใจว� เหตใดเร�จงละเลยเรองนม�เปนเวล�น�น แทบไมมใครกล�วถง แทบไมมใครใหคว�มสำ�คญ กบทะเลยงใหญทสดในโลกแหงน…เชยวหรอ ผมดใจเปนอย�งยงทมโอก�สเขยนบทคว�มน และตงใจแนนอนว� นอกจ�กนำ�คว�มรทไดจ�กก�รคนคว�เหล�น ไปใชในก�รเรยนก�รสอน

T o u r i s m @ A E C

ของวช�ทผมรบผดชอบในมห�วทย�ลยเกษตรศ�สตร เพอใหนสตไดเข�ใจและเตรยมพรอมในก�รเข�เปนสวนหนงของประช�คมอ�เซยน ผมยงยนดห�กมโอก�สในก�รเผยแพรคว�มรเรองนในแนวท�งอน ๆ เพร�ะเมอผมเขยนม�จนถงยอหน�สดท�ย ผมมนใจ อ�เซยน มทะเลยงใหญทสดในโลก และเร�จะอยรอดหรอไม จะรงโรจนดงท ทกคนฝนหรอเปล� ขนอยกบว� เร�เข�ใจทะเลแหงนลกซงแคไหน เร�มสมบตทคนทงโลกตองอจฉ� จงเปนหน�ทของเร�ทตองอนรกษมรดกอนดบหนงแหงโลกสคร�มไว เพอเปนแหลงทำ�ม�ห�กนของลกหล�นของพวกเร�ตอไป…ชวก�ล

หม�ยเหต – ตวเลขต�ง ๆ ทใชในบทคว�มน อ�งองจ�กเวบไซต Wikipedia

72 | Tourism Jounal

| 73Tourism Jounal

ก�รสำ�รวจทศนคตนกทองเทยวเพอก�รว�งแผนเชงรกในก�รเจ�ะกลม

ลกค�ใหม (4 ตล�ดในเอเชย: จน ญปน อนโดนเซย และไตหวน)

ก�รสำ�รวจก�รรบรของนกทองเทยวเพอก�รว�งแผนเชงรกในก�รเจ�ะกลม

ลกค�ใหม (สำ�หรบตล�ดยโรป)

ก�รศกษ�สถ�นก�รณและโอก�สก�รสงเสรมตล�ดก�รทองเทยว

กลมนเวศและผจญภย (ECO & Adventure

Tourism)

ก�รสำ�รวจทศนคตและคว�มพงพอใจในก�รเดนท�งทองเทยว

ของคนไทยในพนททมศกยภ�พในก�รสงออก (เชยงใหม

พษณโลก ขอนแกน นครร�ชสม� นครสวรรค ก�ญจนบร ชลบร ลพบร

สงขล� และสร�ษฎรธ�น)

ก�รศกษ�สถ�นก�รณและแนวโนมด�นก�รตล�ดสำ�หรบก�รทองเทยวกลม Honeymoon & Wedding

ก�รสำ�รวจพฤตกรรม

และคว�มพงพอใจของนกทองเทยว

ช�วต�งช�ตททำ�กจกรรม Shopping

& Entertainment

ก�รสำ�รวจพฤตกรรมและคว�มพงพอใจของ

นกทองเทยวช�วต�งประเทศกลมกอลฟ (Golf)

ก�รสำ�รวจพฤตกรรมและคว�มพงพอใจของ

นกทองเทยวช�วต�งประเทศกลมสขภ�พคว�มง�ม (Spa and Wellness)

ก�รศกษ�สถ�นก�รณและแนวโนมด�นก�รตล�ด

สำ�หรบก�รทองเทยวกลมดำ�นำ�

ขอมลเพมเตมกรณ�ตดตอ library@tat.or.th หรอ http://tourismlibrary.tat.or.thรายชอรายงานวจยของการทองเทยวแหงประเทศไทย

2552 2553 2554

ก�รสำ�รวจทศนคตและคว�มพงพอใจนกทองเทยวต�งช�ตกลมตล�ดเกดใหม 6 ตล�ด และกลมตล�ดหลก 10 ตล�ด

(รสเซย สเปน ฟนแลนด สหรฐอ�หรบเอมเรตส อนโดนเซย และเวยดน�ม/จน ญปน ฮองกง ไตหวน สงคโปร อนเดย สหร�ชอ�ณ�จกร

ฝรงเศส เยอรมน และสหรฐอเมรก�)

ก�รสำ�รวจทศนคตและพฤตกรรม

ด�นก�รทองเทยวของช�วไทยในเขตกรงเทพฯ

และปรมณฑล

ก�รสำ�รวจมมมองของช�วไทยตอก�รทองเทยว

เพอก�รจดแบงกลมฐ�นลกค�

ก�รสำ�รวจทศนคตและคว�มพงพอใจนกทองเทยว

ต�งช�ตกลมตล�ดหลก และกลมตล�ดเกดใหม ระยะท 2 (ม�เลเซย ฟลปปนส เก�หลใต เดนม�รก อต�ล เนเธอรแลนด นอรเวย สวเดน สวตเซอรแลนด

แคน�ด� ออสเตรเลย และอสร�เอล)