Tap lam van lop 4

Phòng Giáo dục và Đào tạo Châu ĐốcTrường Tiểu học Hoàng Hoa Thám

D¹y tËp lµm v¨n líp 4 nh thÕ

nµo ®Ó ®¸p øng ® îc yªu

cÇu ®æi míiNg êi thùc hiÖn: Cao Minh Mẫn

N¨m häc 2008-2009

Lêi nãi ®Çu

N©ng cao chÊt l îng gi¸o dôc tiÓu häc nãi

chung vµ chÊt l îng líp 4 nãi riªng ®ang lµ vÊn ®Ò

quan t©m hµng ®Çu cña ngµnh gi¸o dôc trong

n¨m häc 2007-2008. §æi míi ph ¬ng ph¸p d¹y häc

lµ mét nhiÖm vô quan träng cña mçi nhµ tr êng

®Ó n©ng cao chÊt l îng gi¸o dôc. D¹y çc m«n häc

nh thÕ nµo ®Ó ®¸p øng ® îc yªu cÇu ®æi míi ?

Trong çc m«n häc cña ch ¬ng tr×nh líp 4,

TËp lµm v¨n lµ ph©n m«n mang tÝnh chÊt tæng

hîp, s¸ng t¹o, thùc hµnh tõ çc ph©n m«n kh¸c

cña m«n TiÕng ViÖt. §ång thêi, nã cßn g¾n bã

mËt thiÕt víi tÊt c¶ çc m«n häc kh¸c trong ch ¬ng

tr×nh líp 4 còng nh c¶ bËc häc vµ thÓ hiÖn ® îc

®Ëm nÐt dÊu Ên ç nh©n. D¹y TËp lµm v¨n theo

h íng ®æi míi nh»m rÌn

Lêi nãi ®ÇuluyÖn cho häc sinh kü n¨ng s¶n sinh v¨n b¶n d íi c¶

hai h×nh thøc nãi, viÕt. §iÒu nµy ®ßi hái gi¸o viªn

gi¶ng d¹y ph¶i vËn dông çc ph ¬ng ph¸p vµ çch

tæ chøc d¹y häc linh ho¹t nh thÕ nµo, ®Ó mçi tiÕt

d¹y TËp lµm v¨n ®Òu ®¹t ® îc hiÖu qu¶ nh mong

muèn. §©y chÝnh lµ h íng chØ ®¹o cña Phßng gi¸o

dôc Xu©n Tr êng cho tr êng tiÓu häc Xu©n Ngäc

x©y dùng chuyªn ®Ò “ D¹y TËp lµm v¨n líp 4 nh

thÕ nµo ®Ó d¸p øng ® îc yªu cÇu ®æi míi”

Môc tiªu cña chuyªn ®Ò nh»m gióp cho gi¸o

viªn hiÓu vµ thùc hiÖn viÖc gi¶ng d¹y ph©n m«n

TËp lµm v¨n ë çc líp nãi chung vµ ë líp 4 nãi riªng

cã chÊt l îng. MÆt kh¸c, gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý,

c«ng t¸c chØ ®¹o ho¹t ®éng d¹y vµ häc,

Lêi nãi ®Çu

ho¹t ®éng chuyªn ®Ò, viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm

trong mçi nhµ tr êng hiÖu qu¶ h¬n. Tuy nhiªn,

chuyªn ®Ò x©y dùng kh«ng sao tr¸nh khái khiÕm

khuyÕt, rÊt mong ® îc sù gãp ý kiÕn cña L·nh ®¹o

Phßng gi¸o dôc, cña c¸c ®ång nghiÖp ®Ó gióp cho

chuyªn ®Ò ® îc hoµn thiÖn h¬n.

Ngµy 26 th¸ng 12 n¨m 2008

C. kÕt luËn i. kÕt qu¶

ii. bµi häc kinh nghiÖm.

b. Néi dung chuyÒn ®Ò

i. néi dung ch ¬ng tr×nh-yªu cÇu-kiÕn thøc-kÜ n¨ng ph©n m«n TLV líp 4.ii. Qui tr×nh d¹y tiÕt TLV líp 4.iii. c¸c ppdTLV líp 4.iv. BiÖn ph¸p d¹y Tlv líp 4 ®Ó ®¸p øng ® îc yªu cÇu ®æi míi.

a. më ®Çu :

i. lý do chän

chuyªn ®Ò.

ii. C¬ së lý luËn.

iii. c¬ së thùc

tiÔn.

cÊu tróc chuyªn ®Ò

cÊu tróc chuyªn ®Ò

D¹y TËp lµm v¨n líp 4 nh thÕ nµo ®Ó ®¸p øng ® îc yªu cÇu ®æi míi

D¹y TËp lµm v¨n líp 4 nh thÕ nµo ®Ó ®¸p øng ® îc yªu cÇu ®æi míi

M«n TiÕng ViÖt ch ¬ng tr×nh TiÓu häc míi nh»m h×nh

thµnh vµ ph¸t triÓn ë häc sinh çc kü n¨ng sö dông TiÕng ViÖt

( nghe - nãi - ®äc - viÕt ) ®Ó häc tËp vµ giao tiÕp trong çc m«i

tr êng ho¹t ®éng cña løa tuæi. Gióp häc sinh cã c¬ së ®Ó tiÕp

thu kiÕn thøc ë çc líp trªn.

TËp lµm v¨n lµ ph©n m«n mang tÝnh chÊt tæng hîp, s¸ng

t¹o, thùc hµnh tõ çc ph©n m«n kh¸c cña m«n TiÕng ViÖt. §ång

thêi, nã cßn g¾n bã mËt thiÕt víi tÊt c¶ çc m«n häc kh¸c trong

ch ¬ng tr×nh TiÓu häc vµ thÓ hiÖn ® îc ®Ëm nÐt dÊu Ên ç

nh©n. D¹y TËp lµm v¨n theo h íng ®æi míi nh»m rÌn luyÖn cho

häc sinh kü n¨ng s¶n sinh v¨n b¶n d íi c¶ hai h×nh thøc nãi, viÕt

vÒ mét sè néi dung nµo ®ã hay mét ®Ò tµi cô thÓ. §iÒu nµy ®ßi

hái gi¸o viªn gi¶ng d¹y ph¶i vËn dông çc ph ¬ng ph¸p vµ çch tæ

chøc d¹y häc linh ho¹t nh thÕ nµo, ®Ó mçi tiÕt d¹y TËp lµm v¨n

®Òu ®¹t ® îc hiÖu qu¶ nh mong muèn.

§©y còng chÝnh lµ lý do mµ Ban gi¸m hiÖu tr êng tiÓu häc

Xu©n Ngäc chØ ®¹o gi¸o viªn d¹y khèi 4 nghiªn cøu chuyªn ®Ò:

“ D¹y TËp lµm v¨n líp 4 nh thÕ nµo ®Ó d¸p øng ® îc yªu

cÇu ®æi míi ”.

A. PhÇn më ®Çu

1. Lý do chän chuyªn ®Ò

§æi míi ph ¬ng ph¸p d¹y häc lµ: §æi míi çch tiÕn hµnh çc ph ¬ng ph¸p, ®æi míi çc ph ¬ng tiÖn vµ h×nh thøc triÓn khai ph ¬ng ph¸p trªn c¬ së khai th¸c triÖt ®Ó u ®iÓm cña çc ph ¬ng ph¸p cò vµ vËn dông linh ho¹t mét sè ph ¬ng ph¸p míi nh»m ph¸t huy tèi ®a tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng s¸ng t¹o cña ng êi häc. ChÝnh v× vËy mµ gi¸o viªn khi d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n, ph¶i coi träng yÕu tè thùc hµnh nãi vµ viÕt trong suèt qu¸ tr×nh d¹y ( chó träng luyÖn nãi ). NghÜa lµ, d¹y cho häc sinh kÜ n¨ng tr×nh bµy v¨n b¶n. Mçi tiÕt d¹y ph¶i gi¶m sù gi¶ng gi¶i cña gi¸o viªn, t¨ng thêi gian ho¹t ®éng cho häc sinh (®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng giao tiÕp). D¹y TËp lµm v¨n ph¶i gióp cho häc sinh s¶n sinh v¨n b¶n cã c¶m xóc, ch©n thùc th× khi nãi vµ viÕt míi thuyÕt phôc ® îc ng êi nghe, ng êi ®äc. Cô thÓ lµ:

A. PhÇn më ®Çu

II. C¬ së lý luËn:

A. PhÇn më ®Çu

II. C¬ së lý luËn:

+ MÆt kh¸c, mçi bµi TËp lµm v¨n ®ßi hái ph¶i cã tÝnh ch©n thùc: Ch©n thùc khi kÓ chuyÖn, khi viÕt th , khi miªu t¶... Muèn vËy, gi¸o viªn ph¶i uèn n¾n häc sinh tr¸nh (lèi nãi vµ viÕt), gi¶ t¹o, giµ tr íc tuæi...( biÓu hiÖn cô thÓ lµ sao chÐp v¨n mÉu ) mµ cÇn nhÑ nhµng chØ cho häc sinh nh÷ng thiÕu sãt vµ h íng cho çc em çch söa, çch lµm bµi phï hîp víi t©m lý løa tuæi.

+ ë TiÓu häc, çc em häc chñ yÕu çc kiÓu bµi tËp lµm v¨n thuéc thÓ lo¹i: kÓ chuyÖn, miªu t¶, viÕt th ... §©y lµ thÓ lo¹i v¨n thuéc phong çch nghÖ thuËt nªn ®ßi hái bµi nãi, bµi viÕt ph¶i giµu c¶m xóc, ph¶i cã çi “ hån ”. Do vËy, gi¸o viªn ph¶i lu«n lu«n t¹o cho çc em cã t©m hån trong s¸ng, çi nh×n hån nhiªn, tÊm lßng nh©n hËu qua viÖc chiÕm lÜnh kiÕn thøc vÒ ng«n ng÷, v¨n häc, v¨n ho¸, tù nhiªn vµ x· héi ë c¶ 9 m«n häc.

1. ThuËn lîi Nhµ tr êng lu«n lu«n quan t©m, chØ ®¹o thùc hiÖn

c«ng t¸c thay s¸ch ®¹t kÕt qu¶ tèt, chÊt l îng çc buæi sinh ho¹t chuyªn m«n ® îc n©ng cao, x©y dùng ® îc nÒ nÕp tù häc, båi d ìng th êng xuyªn chu kú 3, çc m« ®un ®Ó thùc hiÖn ®æi míi ph ¬ng ph¸p gi¶ng d¹y n©ng cao tay nghÒ cho gi¸o viªn. Ban gi¸m hiÖu quan t©m vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn häc tin häc, tù lµm ®å dïng d¹y häc ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ®æi míi ph ¬ng ph¸p d¹y häc.

A. PhÇn më ®Çu

III. c¬ së thùc tiÔn:

Gi¸o viªn gi¶ng d¹y ®Òu ® îc trang bÞ ®Çy ®ñ s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, s¸ch tham kh¶o vµ çc ph ¬ng tiÖn phôc vô cho viÖc d¹y häc. §éi ngò gi¸o viªn d¹y líp 4 lµ nh÷ng gi¸o viªn cã n¨ng lùc s ph¹m, yªu nghÒ nªn khi tiÕp cËn thay s¸ch gi¸o viªn ®· ¸p dông ph ¬ng ph¸p d¹y häc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh t ¬ng ®èi linh ho¹t vµ ngµy mét hiÖu qu¶.

2. Khã kh¨n.Ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ ph©n m«n khã d¹y so

víi çc m«n häc kh¸c, gi¸o viªn d¹y cßn thiÕu linh ho¹t trong vËn dông çc ph ¬ng ph¸p vµ ch a s¸ng t¹o trong viÖc tæ chøc çc ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh. ViÖc cung cÊp vèn sèng, vèn hiÓu biÕt cho çc em qua çc ph©n m«n cña TiÕng ViÖt vµ çc m«n häc kh¸c ch a ® îc chó träng. MÆt kh¸c, do ®Æc ®iÓm t©m lý løa tuæi cña häc sinh tiÓu häc ham ch¬i, kh¶ n¨ng tËp trung chó ý nhËn thøc çc sù vËt cßn h¹n chÕ, n¨ng lùc sö dông ng«n ng÷ ch a thËt ph¸t triÓn, nªn viÖc häc tËp ë ph©n m«n TËp lµm v¨n gÆp nh÷ng khã kh¨n nh : thiÕu vèn sèng,

A. PhÇn më ®Çu

Häc sinh ®· quen víi çch häc míi tõ çc líp 1,2,3 cho nªn çc em biÕt çch thùc hµnh luyÖn tËp d íi sù h íng dÉn cña gi¸o viªn ®Ó tù chiÕm lÜnh tri thøc.


1. Néi dung ch ¬ng tr×nh ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4.

Ch ¬ng tr×nh TLV líp 4 ® îc thiÕt kÕ tæng céng 62 tiÕt / n¨m. Cô thÓ nh sau:

* KÓ chuyÖn gåm cã 19 tiÕt ® îc d¹y trong

häc kú I.

* V¨n miªu t¶ gåm cã 30 tiÕt ® îc ph©n bè nh

sau:

- Kh¸i niÖm v¨n miªu t¶ 1 tiÕt.

+ Miªu t¶ ®å vËt 10 tiÕt.

+ Miªu t¶ c©y cèi 11 tiÕt.

+ Miªu t¶ con vËt 8 tiÕt.

I. Néi dung ch ¬ng tr×nh, yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4:

vèn hiÓu biÕt vÒ ®èi t îng cÇn miªu t¶, kÓ chuyÖn…

hoÆc kh«ng biÕt c¸ch diÔn ®¹t vÒ ®èi t îng cÇn kÓ,

cÇn t¶.


A. PhÇn më ®Çu

B. Néi dung chuyªn ®Ò

* C¸c lo¹i v¨n b¶n kh¸c : + ViÕt th : 3 tiÕt. + Trao ®æi ý kiÕn : 2 tiÕt. + Giíi thiÖu ho¹t ®éng : 2 tiÕt. + Tãm t¾t tin tøc : 3 tiÕt. + §iÒn vµo giÊy tê in s½n : 3 tiÕt. Nh vËy ch ¬ng tr×nh TËp lµm v¨n líp 4 ® îc chó

träng vµo hai thÓ lo¹i chÝnh ®ã lµ: kÓ chuyÖn (19 tiÕt) vµ miªu t¶ (30 tiÕt). §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh l îng kiÕn thøc träng t©m cña TËp lµm v¨n líp 4 lµ v¨n kÓ chuyÖn vµ v¨n miªu t¶.

I. Néi dung ch ¬ng tr×nh, yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 :


2. Yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4.

2.1 Yªu cÇu kiÕn thøc:

1. Néi dung ch ¬ng tr×nh ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4.

* Yªu cÇu kiÕn thøc cÇn ®¹t cña häc sinh líp 4

ë ph©n m«n TLV lµ: + ThÓ lo¹i v¨n kÓ chuyÖn.

- Häc sinh ph¶i hiÓu nh thÕ nµo lµ kÓ chuyÖn?

- HiÓu ® îc nh©n vËt trong truyÖn. KÓ l¹i hµnh

®éng cña nh©n vËt. T¶ ngo¹i h×nh cña nh©n vËt

trong bµi v¨n kÓ chuyÖn. KÓ l¹i lêi nãi, ý nghÜ cña

nh©n vËt.

- Bªn c¹nh ®ã häc sinh ph¶i hiÓu cèt truyÖn .

- BiÕt x©y dùng ®o¹n v¨n, biÕt më bµi vµ biÕt

kÕt bµi trong bµi v¨n kÓ chuyÖn. Tõ ®ã, häc sinh biÕt

viÕt vµ nãi mét bµi v¨n kÓ chuyÖn hoµn chØnh.




+ ThÓ lo¹i v¨n miªu t¶.

- Häc sinh ph¶i hiÓu nh thÕ nµo lµ miªu t¶?

- Miªu t¶ ®å vËt : BiÕt çch quan s¸t, t×m

ý, lËp dµn ý bµi v¨n miªu t¶ ®å vËt.

- Miªu t¶ c©y cèi : BiÕt çch quan s¸t, t×m

ý, lËp dµn ý bµi v¨n miªu t¶ c©y cèi.

- Miªu t¶ con vËt : BiÕt çch quan s¸t, t×m

ý, lËp dµn ý bµi v¨n miªu t¶ con vËt.+ Çc lo¹i v¨n b¶n kh¸c.

- ViÕt th : N¾m ® îc môc ®Ých cña viÖc viÕt

th , néi dung c¬ b¶n, çch x ng h« vµ çch tr×nh bµy

mét bøc th .



- Trao ®æi ý kiÕn víi ng êi th©n: X¸c ®Þnh ® îc

môc ®Ých trao ®æi, vai trong trao ®æi, lËp ® îc dµn

ý cña bµi trao ®æi vµ biÕt ®ãng vai trao ®æi tù

nhiªn, tù tin, cö chØ thÝch hîp, lêi lÏ cã søc thuyÕt

phôc ®Ó ®¹t môc ®Ých ®Ò ra.

- Giíi thiÖu ho¹t ®éng ®Þa ph ¬ng : BiÕt c¸ch giíi

thiÖu tËp qu¸n, trß ch¬i, lÔ héi, truyÒn thèng cña ®Þa

ph ¬ng, quan s¸t vµ tr×nh bµy ® îc nh÷ng ®æi míi cña

quª h ¬ng, cã ý thøc ®èi víi viÖc x©y dùng quª h ¬ng.

- Tãm t¾t tin tøc vµ ®iÒn vµo giÊy tê in s½n

( phiÕu khai b¸o t¹m tró, t¹m v¾ng, th chuyÓn tiÒn,

®iÖn chuyÓn tiÒn…) : BiÕt c¸ch tãm t¾t tin tøc, tù

t×m tin, biÕt ®iÒn néi dung cÇn thiÕt vµo giÊy tê in

s½n. Qua ®ã häc sinh biÕt øng dông trong cuéc sèng

hµng ngµy.


•Kü n¨ng lËp ch ¬ng tr×nh ho¹t ®éng giao tiÕp: + X¸c ®Þnh dµn ý bµi v¨n ®· cho. + T×m ý vµ s¾p xÕp ý thµnh dµn ý trong bµi

v¨n kÓ chuyÖn. + Quan s¸t ®èi t îng, t×m vµ s¾p xÕp ý thµnh

dµn ý trong bµi v¨n kÓ chuyÖn. + Quan s¸t ®èi t îng, t×m vµ s¾p xÕp ý thµnh

dµn ý trong bµi v¨n miªu t¶.

2.2 Yªu cÇu kü n¨ng:2.2.1 : Häc xong ch ¬ng tr×nh TËp lµm v¨n líp 4, häc sinh ph¶i cã ® îc c¸c kü n¨ng lµm v¨n:


• Kü n¨ng ®Þnh h íng ho¹t ®éng trong giao tiÕp: + NhËn diÖn lo¹i v¨n b¶n. + Ph©n tÝch ®Ò.



• Kü n¨ng hiÖn thùc ho¸ ho¹t ®éng giao tiÕp: + X©y dùng ®o¹n v¨n. + Liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n thµnh bµi v¨n


• Kü n¨ng kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng giao tiÕp. + §èi chiÕu v¨n b¶n nãi, viÕt cña b¶n th©n

víi môc ®Ých giao tiÕp vµ yªu cÇu diÔn ®¹t. + Söa lçi vÒ néi dung vµ h×nh thøc diÔn

®¹t.2.2.2. Yªu cÇu ®èi víi gi¸o viªn.

- Gi¸o viªn ph¶i n¾m ® îc quan ®iÓm ®æi míi ph

¬ng ph¸p d¹y häc ph©n m«n TËp lµm v¨n theo Ch ¬ng

tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa míi.

- X¸c ®Þnh ® îc c¸c ph ¬ng ph¸p d¹y häc ph¸t huy

tÝnh tÝch cùc cña häc sinh trong d¹y TËp lµm v¨n.

- Lªn líp héi th¶o tiÕt d¹y vµ rót kinh nghiÖm.

- Ph¶i thiÕt kÕ ® îc mét kÕ ho¹ch bµi häc thÓ hiÖn

sù ®æi míi cña ph ¬ng ph¸p d¹y häc ph©n m«n TËp

lµm v¨n.

§ã lµ toµn bé yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng

träng t©m mµ häc sinh cÇn ®¹t ® îc vµ nh÷ng

yªu cÇu ®èi víi gi¸o viªn líp 4 cÇn n¾m v÷ng ®Ó

¸p dông khi d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n.


D¹y bµi lý thuyÕt

1. KiÓm tra bµi cò : 3-5 phót.

2. D¹y bµi míi:a) Giíi thiÖu bµi : 1- 2 phót.


II. Qui tr×nh d¹y tiÕt TËp lµm v¨n líp 4



D¹y bµi lý thuyÕt

b) H×nh thµnh kh¸i niÖm :13 – 15 phót

Ph©n tÝch d÷ liÖu ë phÇn I , II ®Ó h×nh

thµnh kh¸i niÖm cho häc sinh.

c) H íng dÉn luyÖn tËp :17 –19 phót.

- Tõng bµi tËp tiÕn hµnh 4 b íc :

+ §äc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp.

+ H íng dÉn gi¶i mét phÇn bµi tËp mÉu.

+ Häc sinh lµm bµi tËp.

+ Ch÷a – ChÊm – NhËn xÐt kÕt qu¶.

d) Gi¸o viªn dÆn dß: 2-3 phót (c¶ ghi vë).


D¹y bµi thùc hµnh

1. KiÓm tra bµi cò: 3- 5 phót.2. D¹y bµi míi:a) Giíi thiÖu bµi : 1- 2 phót.b) H íng dÉn thùc hµnh :28-- 30 phót. - Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh thùc hiÖn tõng

bµi tËp trong s¸ch gi¸o khoa theo thø tù chung. - Tõng bµi tËp h íng dÉn häc sinh theo 4 b íc: + Đäc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp. + H íng dÉn giải mét phÇn bµi tËp mÉu. + Häc sinh lµm bµi tËp. + Chữa – ChÊm – NhËn xÐt kÕt quả. c) Gi¸o viªn dÆn dß: 2- 4 phót (cả ghi vë).



Iii. çc ph ¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

1.1 Kh¸i niÖm : Ph ¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp lµ ph

¬ng ph¸p d¹y häc b»ng çch s¾p xÕp tµi liÖu ng«n

ngữ sao cho võa bảo ®ảm tÝnh chÝnh x¸c, chÆt chÏ

trong hÖ thèng ng«n ngữ, phản ¸nh ® îc ®Æc ®iÓm,

chøc n¨ng cña chóng trong ho¹t ®éng giao tiÕp.

Trong qu¸ tr×nh d¹y häc ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4, ng êi gi¸o viªn cã nhiÒu çch thøc, nhiÒu con ® êng vµ nhiÒu ph ¬ng ph¸p ®Ó h×nh thµnh kiÕn thøc, kÜ n¨ng cho häc sinh. Song theo chóng t«i nh÷ng ph ¬ng ph¸p d¹y häc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh trong häc tËp cÇn ® îc ph¸t huy trong d¹y TËp lµm v¨n líp 4 lµ:1. Ph ¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp.


1.2. Môc ®Ých: TËn dông vèn hiÓu biÕt vÒ ng«n ngữ nãi cña häc sinh, ®Ó häc sinh cảm thÊy nhÑ nhµng h¬n trong viÖc tiÕp nhËn kiÕn thøc vµ rÌn luyÖn kü n¨ng häc tËp míi. RÌn cho häc sinh tÝnh tù tin khi ® a ra chÝnh kiÕn cña minh.


1.3. Yªu cÇu sö dông : Khi sö dông ph ¬ng ph¸p

thùc hµnh giao tiÕp, gi¸o viªn phải t¹o ®iÒu kiÖn tèi

®a ®Ó häc sinh ® îc giao tiÕp (giao tiÕp giữa gi¸o viªn

víi häc sinh, giao tiÕp giữa häc sinh víi häc sinh).

Th«ng qua giao tiÕp, gi¸o viªn cho häc sinh nhËn thÊy

® îc c¸i ®óng, c¸i sai ®Ó bæ sung hoÆc söa chữa

nh»m n©ng cao chÊt l îng, hiÖu quả giao tiÕp. Ngoµi

ra, gi¸o viªn cÇn t¹o kh«ng khÝ líp häc vui, thoải m¸i

®Ó häc sinh cã kü n¨ng giao tiÕp tù nhiªn, tù tin.

1. Ph ¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp.



Chíp R¹ch ngang trêi Kh« khèc SÊm GhÐ xuèng s©n Khanh kh¸ch c êi C©y dõa Sải tay B¬i . Ngän mïng t¬i

Ngän mïng t¬

M a

M a

ï ï nh xay lóa

Lép bép

Lép bép

R¬i

R¬i

ĐÊt trêi

Mï tr¾ng n ícM a chÐo mÆt s©n Sñi bät Cãc nhảy chåm chåm Chã sña C©y l¸ hả hª Bè em ®i cµy vÒ Đéi sÊm Đéi chíp Đéi cả trêi m a...

1.4. VÝ dô: D¹y tiÕt TËp lµm v¨n “

ThÓ nµo lµ miªu t¶ ? ” ( TuÇn 14 )

Bµi tËp 2 : Em thÝch nh÷ng h×nh

¶nh nµo trong ®o¹n trÝch d íi ®©y ? H·y viÕt 1, 2 c©u

miªu t¶ mét trong nh÷ng h×nh ¶nh ®ã.



Qua bµi lµm cña häc sinh, gi¸o viªn cho çc em kh¸c nhËn xÐt, so s¸nh tim ra çi ®óng çi hay, söa chç ch a ® îc ®ã chÝnh lµ ®· t¹o cho çc em ® îc giao tiÕp víi nhau .

+ Anh chíp ®ïng ®ïng næi giËn r¹ch ngang bÇu

trêi b»ng mét nh¸t kiÕm chãi loµ. Råi c¶ gãc trêi s¸ng

chãi lªn lµm em giËt n¶y m×nh.

+ M a mçi lóc mét nÆng h¹t, giã thæi cµng m¹nh

h¬n, nh÷ng h¹t m a ®an chÐo nhau t¹o lªn nh÷ng “

hµng rµo n íc ” kÝn c¶ mÆt s©n. MÆt s©n gËp n íc, sñi

bät t¹o thµnh mu«n vµn çi bong bãng to nhá kh¸c

nhau.

Mét sè häc sinh ®· viÕt nh÷ng c©u v¨n miªu t¶

mét trong nh÷ng h×nh ¶nh trong ®o¹n trÝch “ M a” nh

sau :



2.1. Kh¸i niÖm : Đ©y lµ ph ¬ng ph¸p d¹y häc trong ®ã häc sinh d íi sù tæ chøc vµ h íng dÉn cña gi¸o viªn tiÕn hµnh tim hiÓu c¸c hiÖn t îng ng«n ngữ, quan s¸t vµ ph©n tÝch c¸c hiÖn t îng ®ã theo ®Þnh h íng cña bµi häc, trªn c¬ së ®ã rót ra những néi dung lý thuyÕt hoÆc thùc hµnh cÇn ghi nhí.

Tãm l¹i : Ph ¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp lµ ph ¬ng ph¸p ®Æc tr ng ®Ó d¹y häc ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 v× : Ph©n m«n TËp lµm v¨n 4 chØ cã 5 bµi v¨n viÕt hoµn chØnh cßn chñ yÕu lµ v¨n nãi vµ viÕt ®o¹n. MÆt kh¸c, nhiÖm vô chñ yÕu cña ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ rÌn kü n¨ng t¹o lËp ng«n b¶n cho häc sinh. 2. Ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch ng«n ngữ:



2.3. Yªu cÇu khi sö dông : Gi¸o viªn phải t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh tù ph¸t hiÖn vµ söa chữa lçi diÔn ®¹t. H íng dÉn häc sinh çch sö dông TiÕng ViÖt khi nãi ( ®óng ngữ ®iÖu ) vµ viÕt ( ®óng ngữ ph¸p ) cho phï hîp víi néi dung tõng bµi tËp. 2.4. VÝ dô : Häc sinh lµm bµi tËp 2 trong tiÕt tËp lµm v¨n : LuyÖn tËp x©y dùng ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn theo tranh. ë bøc tranh 5 mét häc sinh lµm nh sau:

2.2. Môc ®Ých : Gióp häc sinh t×m tßi, huy ®éng vèn hiÓu biÕt cña m×nh vÒ tõ ng÷ cña TiÕng ViÖt vµ çch sö dông TiÕng ViÖt trong nh÷ng hoµn c¶nh cô thÓ, lµm cho bµi nãi, bµi viÕt cña çc em ch©n thùc, giµu h×nh ¶nh vµ sinh ®éng h¬n.

LÇn thø ba, cô giµ vít lªn l ìi r×u b»ng s¾t vµ hái: “L ìi r×u nµy cã ph¶i cña con kh«ng? ” Chµng trai nãi : “ §©y míi chÝnh lµ l ìi r×u cña ch¸u”.



Häc sinh nhËn xÐt nh sau:

+ B¹n dïng côm tõ “chµng trai nãi” lµ ch a hay

v× : Khi cô giµ t×m ® îc l ìi r×u th× chµng trai ph¶i

hÕt søc mõng rì vµ ph¶i reo lªn, Theo em nªn thªm

thay tõ “ nãi.” b»ng côm tõ “mõng rì reo lªn”.

+ C¸ch x ng h« cña chµng trai “ch¸u” mµ b¹n

sö dông lµ ch a hîp lý, v× cô giµ gäi chµng trai lµ

“con”. §o¹n v¨n nªn söa nh sau:

LÇn thø ba, cô giµ vít lªn l ìi r×u b»ng s¾t

vµ hái: “L ìi r×u nµy cã ph¶i cña con kh«ng?”

Chµng trai vui mõng reo lªn: “ §©y míi chÝnh

lµ l ìi r×u cña con”.

2. Ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch ng«n ng÷:


* Tãm l¹i : Ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch ng«n ngữ còng lµ mét trong những ph ¬ng ph¸p quan träng cho viÖc d¹y TËp lµm v¨n, bëi d¹y TËp lµm v¨n lµ d¹y cho häc sinh çch dïng tõ, çch ®Æt c©u , çch dùng ®o¹n mét çch ch©n thùc, hÊp dÉn vµ phải phï hîp víi néi dung vµ hoµn cảnh giao tiÕp. Do ®ã gi¸o viªn phải gióp häc sinh nhËn xÐt, ®iÒu chØnh ®Ó bµi lµm ®¹t kÕt quả cao.


3. Ph ¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p.3.1. Kh¸i niÖm: Ph ¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p lµ ph ¬ng ph¸p d¹y häc kh«ng trùc tiÕp ® a ra những kiÕn thøc ®· hoµn chØnh mµ h íng dÉn häc sinh t duy tõng b íc mét ®Ó çc em tù t×m ra kiÕn thøc míi phải häc. 3.2. Môc ®Ých : Ph ¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p nh»m

t¨ng c êng kh¶ n¨ng suy nghÜ, s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh

lÜnh héi tri thøc vµ x¸c ®Þnh


møc ®é hiÓu bµi còng nh kinh nghiÖm ®· cã cña häc sinh. Gióp häc sinh h×nh thµnh kh¶ n¨ng tù lùc t×m tßi kiÕn thøc. Qua ®ã häc sinh ghi nhí tèt h¬n, s©u s¾c h¬n vµ cßn biÕt chia sÎ hiÓu biÕt, kinh nghiÖm.


3.3. Yªu cÇu khi sö dông : Gi¸o viªn phải lùa chän những c©u hái theo ®óng néi dung bµi häc. Những c©u hái ® a ra phải râ rµng, dÔ hiÓu vµ phï hîp víi mäi ®èi t îng häc sinh trong cïng mét líp. Gi¸o viªn dµnh thêi gian hîp lý cho häc sinh suy nghÜ. Sau ®ã cho häc sinh trả lêi (tù nguyÖn hoÆc gi¸o viªn gäi). C¸c häc sinh nhËn xÐt bæ sung vµ rót ra kÕt luËn, gi¸o viªn chèt l¹i kiÕn thøc. KiÕn thøc ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 cung cÊp cho häc sinh ®Òu ® îc hinh thµnh d íi d¹ng bµi tËp. Do ®ã ph ¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p phï hîp víi cả hai kiÓu bµi ( d¹y lý thuyÕt vµ d¹y thùc hµnh )



3.4 VÝ dô: D¹y tiÕt TËp lµm v¨n “ Nh©n vËt trong truyÖn ” (TuÇn 1 ).NhËn xÐt 1: Ghi tªn c¸c nh©n vËt trong nh÷ng truyÖn mµ em míi häc vµo nhãm thÝch hîp.a- Nh©n vËt lµ ng êi.b- Nh©n vËt lµ vËt ( con vËt, ®å vËt, c©y cèi, ...) Sau khi cho häc sinh ph©n tÝch yªu cÇu cña nhËn xÐt 1, gi¸o viªn hái : + C¸c em võa häc nh÷ng c©u chuyÖn nµo ? ( DÕ MÌn bªnh vùc kÎ yÕu, Sù tÝch hå Ba BÓ ). + Nªu nh÷ng nh©n vËt lµ ng êi ? ( Hai mÑ con bµ n«ng d©n, bµ cô ¨n xin, nh÷ng ng êi dù lÔ héi ). + Nªu nh÷ng nh©n vËt lµ vËt ( DÕ MÌn, Nhµ Trß, bän nhÖn, giao long ).


Iii. c¸c ph ¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4 + §Ó nh÷ng con vËt trë thµnh nh©n vËt trong truyÖn, ta ph¶i dïng biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× ? (nh©n ho¸) + Nh©n vËt trong truyÖn cã thÓ lµ ai ? ( nh©n vËt trong truyÖn cã thÓ lµ ng êi, lµ con vËt, ®å vËt, c©y cèi, ... ® îc nh©n ho¸). Nh vËy, chØ qua 5 c©u hái gîi më, gi¸o viªn võa gióp häc sinh h×nh thµnh ® îc kiÕn thøc míi võa kiÓm tra ® îc møc ®é hiÓu bµi cña häc sinh.*Tãm l¹i: Ph ¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p ® îc sö dông trong tÊt cả c¸c tiÕt häc vµ nã ph¸t huy ® îc tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña häc sinh. 4. Ph ¬ng ph¸p nªu vµ giải quyÕt vÊn ®Ò . 4.1. Kh¸i niÖm : Ph ¬ng ph¸p nªu vµ giải quyÕt vÊn ®Ò lµ gi¸o viªn ® a ra t×nh huèng gîi vÊn ®Ò, ®iÒu khiÓn häc sinh ph¸t hiÖn vÊn ®Ò, ho¹t ®éng tù gi¸c, tÝch cùc chñ ®éng vµ s¸ng t¹o ®Ó giải quyÕt vÊn ®Ò vµ th«ng qua ®ã mµ kiÕn t¹o tri thøc, rÌn luyÖn kü n¨ng ®Ó ®¹t ® îc môc ®Ých häc tËp.


Iii. c¸c ph ¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4 4.2. Môc ®Ých :T¨ng thªm sù hiÓu biÕt vµ kh¶ n¨ng ¸p dông lý thuyÕt vµo gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cña thùc tiÔn. N©ng cao kü n¨ng ph©n tÝch vµ kh¸i qu¸t tõ t×nh huèng cô thÓ vµ kh¶ n¨ng ®éc lËp còng nh kh¶ n¨ng hîp t¸c trong gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. 4.3. Yªu cÇu sö dông : Khi sö dông ph ¬ng ph¸p nµy, gi¸o viªn cÇn chuÈn bÞ tr íc vÊn ®Ò phï hîp víi néi dung bµi vµ ®ảm bảo tÝnh s ph¹m. Gi¸o viªn cÇn phải chuÈn bÞ tèt kiÕn thøc lý luËn còng nh thùc tiÔn ®Ó giải quyÕt vÊn ®Ò mµ häc sinh ® a ra. 4.4. VÝ dô: TiÕt TËp lµm v¨n “ Nh©n vËt trong truyÖn ” Bµi tËp :2 ( PhÇn luyÖn tËp ) nh sau: Cho t×nh huèng sau : Mét b¹n nhá m¶i vui ®ïa, ch¹y nh¶y, lì lµm ng· mét em bÐ. Em bÐ khãc. Em h·y h×nh dung sù viÖc vµ kÓ tiÕp c©u chuyÖn theo mét trong hai h íng sau ®©y: a) B¹n nhá nãi trªn biÕt quan t©m ®Õn ng êi kh¸c. b) B¹n nhá nãi trªn kh«ng biÕt quan t©m ®Õn ng êi kh¸c.


Iii. çc ph ¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4 Häc sinh lµm bµi nh sau: + Giê ra ch¬i, Giang rñ t«i ra s©n nh¶y d©y, çc em häc líp Mét qu©y quanh xem rÊt ®«ng. §ang ch¬i vui vÎ th× t«i nghe thÊy tiÕng khãc cña mét bÐ g¸i. Th× ra kh«ng may Giang ®· quËt d©y vµo lµm em bÐ ng· . Giang véi ch¹y tíi xin lçi em vµ d×u em ngåi lªn ghÕ ®¸, dç em bÐ nÝn. + Giê ra ch¬i, Tµi vµ Đøc cïng ch¬i trß ®uæi b¾t. Mải ch¬i nªn khi ch¹y Tµi ®· va phải mét em bÐ, lµm em ng·. Tµi kh«ng ®ì em dËy mµ nãi : “T¹i em va phải anh chø ”nãi råi Tµi ch¹y tiÕp.

Khi d¹y häc nªu vÊn ®Ò, gi¸o viªn cÇn gióp häc sinh hiÓu ® îc trong cïng mét t×nh huèng nh ng cã nhiÒu çch giải quyÕt kh¸c nhau, çc em cÇn lùa chän çch giải quyÕt hay nhÊt ®Ó øng dông trong häc tËp, trong cuéc sèng.


Iii. çc ph ¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4 5. Ph ¬ng ph¸p trùc quan. 5.1. Kh¸i niÖm : Ph ¬ng ph¸p trùc quan lµ ph ¬ng ph¸p d¹y häc trong ®ã gi¸o viªn sö dông çc ph ¬ng tiÖn trùc quan nh»m gióp häc sinh cã biÓu t îng ®óng vÒ sù vËt vµ thu nhËn kiÕn thøc, rÌn kü n¨ng theo môc tiªu bµi häc mét çch thuËn lîi. 5.2. Môc ®Ých: Thu hót sù chó ý vµ gióp häc sinh hiÓu bµi, ghi nhí bµi tèt h¬n. Häc sinh cã thÓ kh¸i qu¸t néi dung bµi vµ ph¸t hiÖn những mèi liªn hÖ cña çc ®¬n vÞ kiÕn thøc dÔ rµng h¬n. 5.3. Yªu cÇu khi sö dông : Gi¸o viªn phải h íng dÉn

häc sinh quan s¸t (b»ng nhiÒu gi¸c quan) ®Ó häc sinh

hiÓu vµ cảm nhËn vÒ ®èi t îng cÇn quan s¸t. H íng dÉn

çch quan s¸t tõ bao qu¸t ®Õn chi tiÕt, tõ tæng thÓ

®Õn bé phËn, gióp häc sinh h×nh thµnh ph ¬ng ph¸p

lµm viÖc khoa häc. H¬n nữa, trong qu¸ tr×nh giảng

d¹y, gi¸o viªn


Iii. c¸c ph ¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4 phải ® a ®å dïng trùc quan ®óng lóc, ®óng chç cho tÊt cả häc sinh cã thÓ quan s¸t, tr¸nh l¹m dông.5.4. VÝ dô : D¹y bµi tËp lµm v¨n “ Quan s¸t ®å vËt ”- Gi¸o viªn ® a tranh vÏ mét sè ®å ch¬i cho häc sinh quan s¸t.


Iii. çc ph ¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4 - Gi¸o viªn cho häc sinh quan s¸t ®å ch¬i mµ häc sinh mang tíi líp. Qua trùc quan häc sinh biÕt tả bao qu¸t, tả tõng bé phËn vµ nªu ® îc những ®Æc ®iÓm næi bËt cña thø ®å ch¬i mµ häc sinh cÇn miªu tả.

Sö dông ph ¬ng ph¸p trùc quan trong gi¶ng d¹y ë ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ hÕt søc cÇn thiÕt (®Æc biÖt lµ d¹y thÓ lo¹i v¨n miªu t¶) v× ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 cã trªn 50% sè bµi cã sö dông kªnh h×nh. §Ó häc sinh tiÕp thu bµi tèt h¬n, mçi gi¸o viªn gi¶ng d¹y ngoµi viÖc ph¶i biÕt çch sö dông ®å dïng hîp lý trong tõng tiÕt d¹y, cßn ph¶i n©ng cao kü n¨ng sö dông vi tÝnh ®Ó sö dông tèt ®å dïng d¹y häc ®éng, nh»m tiÕt kiÖm thêi gian ghi b¶ng, t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh thùc hµnh vµ g©y høng thó häc tËp cho çc em

6. Ph ¬ng ph¸p rÌn luyÖn theo mÉu. 6.1. Kh¸i niÖm : Ph ¬ng ph¸p rÌn luyÖn theo mÉu lµ ph ¬ng ph¸p d¹y häc mµ gi¸o viªn ® a ra çc mÉu cô thÓ vÒ lêi nãi hoÆc m« h×nh


Iii. çc ph ¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4 lêi nãi ( còng cã thÓ cïng häc sinh x©y dùng mÉu lêi nãi ) ®Ó th«ng qua ®ã h íng dÉn häc sinh t×m hiÓu çc ®Æc ®iÓm cña mÉu, c¬ chÕ t¹o mÉu. Tõ mÉu ®ã, häc sinh biÕt çch t¹o ra çc ®¬n vÞ lêi nãi theo ®Þnh h íng cña mÉu. 6.2. Môc ®Ých : Gióp häc sinh cã ®iÓm tùa ®Ó lµm bµi ®Æc biÖt lµ häc sinh trung b×nh vµ häc sinh yÕu

6.3. Yªu cÇu sö dông : ĐÓ gióp häc sinh lµm những bµi tËp, d íi sù h íng dÉn cña gi¸o viªn, häc sinh ph©n tÝch çc vËt liÖu mÉu ®Ó h×nh thµnh kiÕn thøc(gi¸o viªn cã thÓ lµm mÉu mét phÇn). Sau khi lµm mÉu, gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh quan s¸t mÉu vµ suy ra çch lµm çc phÇn t ¬ng tù cßn l¹i. 6.4. VÝ dô : (TuÇn 14) TËp lµm v¨n “ ThÕ nµo lµ miªu tả” NhËn xÐt 2: ViÕt vµo vë những ®iÒu em h×nh dung ® îc vÒ çc sù vËt trªn theo lêi miªu tả.



Gi¸o viªn h íng dÉn nh sau:- B íc 1: Häc sinh ®äc yªu cÇu - Đäc thÇm mÉu.- B íc 2: Ph©n tÝch mÉu. Em h·y quan s¸t mÉu vµ cho biÕt:

2

3

Thø tù

Tªn sù vËt

H×nh d¸ng

Mµu s¾c ChuyÓn

®éng

TiÕng

®éngM:1 C©y sßicao lín l¸ ®á

chãi läi

l¸ rËp r×nh lay ®éng nh nh÷ng ®èm löa ®á



+ Tªn sù vËt ®Çu tiªn ® îc miªu t¶ lµ g× ? (c©y

sßi)

+ C©y sßi cã ®Æc ®iÓm g× næi bËt ? ( cao lín, l¸

®á chãi läi, l¸ rËp r×nh lay ®éng nh nh÷ng ®èm löa

®á)

+ “cao lín ”t¶ vÒ ®Æc ®iÓm g× cña c©y sßi?

(h×nh d¸ng)

+ “l¸ ®á chãi läi ”miªu t¶ ®Æc ®iÓm g×? (mµu

s¾c)

+ Theo em t¸c gi¶ miªu t¶ l¸ cña c©y sßi ®ang ë

tr¹ng th¸i nµo? (chuyÓn ®éng)

Häc sinh nhËn xÐt - Häc sinh dùa theo mÉu lµm tiÕp

c¸c phÇn cßn l¹i



Thø tù

Tªn sù vËt

H×nh d¸ng

Mµu s¾c

ChuyÓn ®éng

TiÕng

®éngM:1 C©y sßicao lín l¸ ®á

chãi läi

l¸ rËp r×nh lay ®éng nh nh÷ng ®èm löa ®á

2 C©y c¬m nguéi

l¸ vµng rùc rì

l¸ rËp r×nh lay ®éng nh nh÷ng ®èm löa vµng

3 L¹ch n íc

tr ên lªn mÊy t¶ng ®¸, luån d íi mÊy gèc c©y Èm môc

rãc r¸ch

(ch¶y)B íc 4: Häc sinh tr×nh bµy – Häc sinh nhËn xÐt – Gi¸o viªn nhËn xÐt. Còng cã bµi TËp lµm v¨n kh«ng cã mÉu in s½n trong s¸ch gi¸o khoa, trong khi d¹y gi¸o viªn cÇn h íng dÉn häc sinh cïng x©y dùng mÉu, ®Ó c¸c em cã thÓ lµm tèt ë c¸c phÇn cßn l¹i.



+ VÝ dô: TuÇn 6 tiÕt tËp lµm v¨n: “LuyÖn tËp x©y dùng ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn”Bµi tËp 2: Ph¸t triÓn ý d íi mçi tranh thµnh mét ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn ( Ba l ìi r×u ).Dùa vµo phÇn chó ý SGK/ 64, gi¸o viªn h íng dÉn cho häc sinh lµm mÉu ë bøc tranh 1 nh sau:

+ Em h·y quan s¸t tranh vµ cho biÕt chµng tiÒu phu ®ang lµm g×? (Chµng tiÒu phu ®ang ®èn cñi th× ch¼ng may l ìi r×u bÞ v¨ng xuèng s«ng).+ Khi ®ã chµng tiÒu phu nãi g×? ( Chµng tiÒu phu nãi: “C¶ gia tµi nhµ ta chØ cã l ìi r×u nµy, nay bÞ mÊt kh«ng biÕt lµm g× ®Ó sèng” )+ H×nh d¸ng chµng tiÒu phu nh thÕ nµo? ( ë trÇn, ®ãng khè,ng êi nhÔ nh¹i må h«i, ®Çu quÊn chiÕc kh¨n n©u – chµng tiÒu phu rÊt nghÌo).



+ L ìi r×u cña chµng trai nh thÕ nµo? ( L ìi r×u cña chµng trai bãng lo¸ng ).1,2 häc sinh kÓ ®o¹n chuyÖn - Häc sinh nhËn xÐt bµi cña b¹n - Gi¸o viªn nhËn xÐt. *Tãm l¹i : Khi h íng dÉn häc sinh thùc hµnh

theo mÉu gi¸o viªn cÇn chó ý ®Õn ®èi t îng häc

sinh trung b×nh yÕu ®Ó gióp çc em ®Þnh h

íng çch lµm bµi. §èi víi häc sinh kh¸ giái kh«ng

b¾t buéc ph¶i theo mÉu ®Ó çc em cã thÓ ph¸t

huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o khi lµm

bµi 7. Ph ¬ng ph¸p ®ãng vai.

7.1. Kh¸i niÖm : Ph ¬ng ph¸p ®ãng vai lµ ph ¬ng

ph¸p tæ chøc cho häc sinh thùc hµnh “ lµm thö ”

mét sè çch øng xö nµo ®ã trong mét t×nh huèng

giả ®Þnh.



Đ©y lµ ph ¬ng ph¸p gi¸o dôc nh»m gióp häc sinh suy nghÜ s©u s¾c vÒ mét vÊn ®Ò b»ng c¸ch tËp trung vµo mét sù kiÖn cô thÓ mµ c¸c em quan s¸t ® îc.7.2. Môc ®Ých: Cô thÓ ho¸ bµi häc b»ng sù diÔn xuÊt

®Ó ph©n tÝch néi dung bµi giảng chi tiÕt h¬n, s©u

s¾c h¬n. Lµm cho giê häc sinh ®éng. Häc sinh dÔ

dµng n¾m b¾t ® îc néi dung bµi häc.

7.3. Yªu cÇu sö dông : Gi¸o viªn phải dµnh thêi gian

nhÊt ®Þnh cho häc sinh thảo luËn kÞch bản ( x©y

dùng kÞch bản ), ph©n vai vµ thèng nhÊt lêi tho¹i. 7.4. VÝ dô: D¹y tiÕt TËp lµm v¨n “ LuyÖn tËp trao

®æi víi ng êi

th©n ” (TuÇn 9)



Em cã nguyÖn väng häc båi d ìng thªm mét m«n

n¨ng khiÕu ( ho¹, nh¹c, vâ thuËt, ... ). Tr íc khi nãi víi bè

mÑ, em muèn trao ®æi víi anh (chÞ) hiÓu vµ ñng hé

nguyÖn väng cña em.

H·y cïng b¹n ®ãng vai ®ãng vai em vµ anh (chÞ)

®Ó thùc hiÖn cuéc trao ®æi.B íc 1 : Ph©n tÝch yªu cÇu cña ®Ó bµi .

B íc 2 : Häc sinh ®äc gîi ý .

B íc 3 : Häc sinh thảo luËn nhãm (thèng nhÊt néi

dung, vai diÔn). B íc 4 : Häc sinh ®ãng vai tr×nh bµy

tr íc líp (cả líp nghe, nhËn xÐt. Gi¸o viªn nhËn xÐt).



VÝ dô bµi lµm cña häc sinh:- Em : Anh ¬i, s¾p tíi tr êng em cã më líp d¹y vâ thuËt. Em muèn ®i häc, anh ñng hé em nhÐ !- Anh (kªu lªn): Trêi ¬i ! Con g¸i sao l¹i häc vâ ? Em phải ®i häc nÊu ¨n hay häc ®µn. Häc vâ lµ cña con trai anh kh«ng ñng hé em ®©u.- Em : Anh vÉn th êng lo cho em lµ nhá bÐ thÕ nµy dÔ bÞ b¾t n¹t. Em ®i häc vâ lµ ®Ó tù bảo vÖ m×nh cho anh khái lo nữa. Míi l¹i sau nµy em muèn trë thµnh cảnh s¸t nh bè Êy.- Anh (g·i®Çu): Nh ng anh thÊy con g¸i mµ häc vâ th× nh thÕ nµo Êy. Ch¼ng ra con g¸i ®©u. Th«i, em häc ®µn ®i.- Em : Anh ¬i, em giái vâ nh chÞ Thuý HiÒn Êy! Anh vÉn th êng chả khen chÞ Thuý HiÒn lµ g× ?- Anh (c êi) : Em khÐo nãi l¾m. Th«i ® îc ®Ó tèi anh sÏ th a víi bè mÑ.- Em (vui mõng): Cã thÕ chø. ĐÊy míi lµ anh trai tèt bông cña em !



Ph ¬ng ph¸p ®ãng vai gióp cho häc sinh ® îc rÌn luyÖn, thùc hµnh những kü n¨ng øng xö vµ bµy tá th¸i ®é khi thùc hµnh trong thùc tiÔn. Nã g©y høng thó vµ sù chó ý, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh s¸ng t¹o. KhÝch lÖ t×nh yªu, th¸i ®é hµnh vi cña c¸c em trong giao tiÕp.

Trªn ®©y lµ mét sè ph ¬ng ph¸p th êng ® îc sö dông trong d¹y TËp lµm v¨n líp 4, gi¸o viªn cÇn l u ý mét sè yªu cÇu sau:+ Thùc tÕ d¹y häc cho thÊy kh«ng cã mét ph ¬ng ph¸p d¹y häc nµo lµ tèi u. Mçi ph ¬ng ph¸p ®Òu cã những u ®iÓm riªng. TÝnh hiÖu quả cña mçi ph ¬ng ph¸p phô thuéc vµo ng êi gi¸o viªn biÕt ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña ph ¬ng ph¸p ®ã ®Õn møc ®é nµo. NÕu c¸c ph ¬ng ph¸p d¹y häc ® îc kÕt hîp, bæ sung cho nhau th× tiÕt d¹y sÏ chèng ® îc sù nhµm ch¸n vµ sÏ t¹o ra sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong



çch nghÜ, çch lµm cña häc sinh, nã sÏ phï hîp víi nhiÒu ®èi t îng häc sinh trong mét líp häc.

+ ViÖc lùa chän ph ¬ng ph¸p d¹y häc phải c¨n cø vµo tõng lo¹i bµi, tõng néi dung vµ tr×nh ®é cña häc sinh ë tõng líp, phải c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn, ph ¬ng tiÖn d¹y häc cña nhµ tr êng. + Ph©n m«n TËp lµm v¨n thùc chÊt lµ rÌn cho häc sinh kü n¨ng t¹o lËp lêi nãi trong giao tiÕp, trong những t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ. Bëi vËy, khi d¹y häc TËp lµm v¨n ë bËc TiÓu häc, gi¸o viªn cÇn chó träng ®Æc biÖt ®Õn ph ¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp, cïng víi ph ¬ng ph¸p luyÖn tËp theo mÉu, ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch ng«n ngữ, ph ¬ng ph¸p nªu vµ giải quyÕt vÊn ®Ò, bëi v× häc sinh chØ cã thÓ t¹o lËp ® îc lêi nãi thùc sù lµ cña m×nh khi çc em ® îc ®Æt vµo những t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ, buéc çc em phải béc lé suy nghÜ, t×nh cảm, th¸i ®é cña m×nh tr íc mét sù vËt, sù viÖc, hiÖn t îng nµo ®ã.

B. Néi dung chuyªn ®Ò Víi yªu cÇu cña viÖc ®æi míi ph ¬ng ph¸p d¹y häc ë tiÓu häc nãi chung, ë ph©n m«n TLV líp 4 nãi riªng lµ ph¸t huy tÝnh tÝch cùc häc tËp cña häc sinh ®ßi hái mçi ng êi gi¸o viªn cÇn vËn dông những ph ¬ng ph¸p, biÖn ph¸p vµ h×nh thøc tæ chøc d¹y häc nh thÕ nµo ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh cã nhu cÇu ® îc thÓ hiÖn m×nh, khÝch lÖ vai trß giao tiÕp cña çc em, t¨ng c êng khả n¨ng thùc hµnh ng«n ng÷ ®Ó çc em biÕt diÔn ®¹t những suy nghÜ, cảm xóc cña m×nh b»ng lêi nãi, bµi viÕt mét çch m¹ch l¹c, râ rµng. Đã chÝnh lµ hiÖu quả cña viÖc ®æi míi ph ¬ng ph¸p d¹y häc. Trªn c¬ së nhËn thøc vÊn ®Ò nh vËy, khèi 4 chóng t«i ®· thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p d¹y TËp lµm v¨n ®Ó ®¸p øng víi yªu cÇu ®æi míi ph ¬ng ph¸p ë tr êng tiÓu häc Đ»ng L©m nh sau:

IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ® îc yªu cÇu ®æi míi


B. Néi dung chuyªn ®Ò Häc sinh thiÕu vèn tõ, vèn hiÓu biÕt th× nãi sÏ lóng tóng kh«ng nªn lêi, viÕt th× lñng cñng kh«ng thµnh c©u. Do vËy, chóng t«i thèng nhÊt lµ phải tæ chøc tèt viÖc quan s¸t -T×m ý cña ph©n m«n TËp lµm v¨n. Đèi víi kiÓu bµi miªu tả, quan s¸t lµ c¬ së ®Ó t×m ý. Muèn vËy, chóng t«i phải nghiªn cøu tr íc ch ¬ng tr×nh ®Ó cã kÕ ho¹ch h íng dÉn häc sinh quan s¸t trùc tiÕp ®èi t îng cÇn miªu tả, viÖc quan s¸t còng cã khi tiÕn hµnh trªn líp, còng cã khi tiÕn hµnh ngoµi líp ( tr íc khi ®Õn líp ). ĐÓ quan s¸t cã chÊt l îng gi¸o viªn cÇn h íng dÉn c¸c em quan s¸t theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh (tõ chung tíi riªng, tõ trong ra ngoµi, tõ xa tíi gÇn hay ng îc l¹i ) vµ quan s¸t b»ng nhiÒu gi¸c quan råi ghi chÐp l¹i nh÷ng chi tiÕt ®Æc s¾c theo phÇn gîi ý cña s¸ch gi¸o khoa, nhê ®ã mµ bµi v¨n cña c¸c em trë nªn sinh ®éng, míi mÎ h¬n.


1. Tæ chøc tèt viÖc quan s¸t – t×m ý vµ dùng ®o¹n cho häc sinh.


VÝ dô 1: TuÇn 15 ( TiÕt 30 ): Quan s¸t ®å vËtGi¸o viªn cã thÓ cho häc sinh quan s¸t ë nhµ vµ ghi chÐp l¹i hoÆc cã thÓ dÆn häc sinh, mçi em mang mét thø ®å ch¬i em thÝch nhÊt ®Õn líp. Gi¸o viªn h×nh thµnh kh¸i niÖm bµi häc cho häc sinh b»ng c¸ch:Cho häc sinh ®äc gîi ý ë phÇn nhËn xÐt 1 ( SGK tr 153, 154 ). Häc sinh võa quan s¸t võa ghi chÐp l¹i ý quan s¸t ® îc, sau ®ã s¾p xÕp c¸c ý ®Ó t¹o thµnh mét dµn ý tả ®å ch¬i mµ em ®· chän. VÝ dô vÒ 1 dµn ý: 1. Më bµi: - Giíi thiÖu ®å ch¬i mµ em thÝch

nhÊt lµ gÊu b«ng 2. Th©n bµi: - H×nh d¸ng bªn ngoµi: gÊu b«ng

kh«ng to, gÊu ®ang ngåi, d¸ng trßn. - Bé l«ng mµu tr¾ng mÞn nh b«ng. - Hai m¾t: ®en l¸y, rÊt th«ng minh. - Mòi: nhá, mµu ®á míi ngé nghÜnh.



- Trªn cæ: th¾t 1 c¸i n¬ mµu ®á chãi . - Tay, ch©n: ®ang ® a vÒ phÝa tr íc nh tËp thÓ dôc.3. KÕt luËn: Em rÊt yªu gÊu b«ng, «m gÊu b«ng em rÊt thÝch.Tõ dµn ý, häc sinh ph¸t triÓn mçi ý thµnh ®o¹n v¨n cã lång cảm xóc. VÝ dô 2 : TuÇn 22 : LuyÖn tËp quan s¸t c©y cèi.Bµi tËp 2: Quan s¸t mét c©y mµ em thÝch trong khu

vùc tr êng em ( hoÆc n¬i em ë) vµ ghi l¹i những g× em quan s¸t ® îc. Chó ý kiÓm tra xem:

a)Tr×nh tù quan s¸t cña em cã hîp lý kh«ng? b) Em ®· quan s¸t b»ng những gi¸c quan nµo ? c) C¸i c©y em quan s¸t cã g× kh¸c víi những c©y

kh¸c cïng loµi?



D¹y bµi nµy, gi¸o viªn phải ®Þnh h íng cho häc sinh quan s¸t tr íc mét c©y mµ em thÝch (c©y bãng m¸t, c©y ăn qủa, c©y hoa, c©y c¶nh, ...) vµ ghi chÐp ý quan s¸t ® îc vµo nh¸p. ĐÕn líp, gi¸o viªn h íng dÉn häc sinh dùa vµo yªu cÇu bµi tËp, s¾p xÕp çc chi tiÕt ®· quan s¸t ® îc thµnh mét dµn ý chi tiÕt. VÝ dô vÒ mét dµn ý t¶ c©y bãng m¸t 1. Më bµi : - Giíi thiÖu c©y muèn t¶ : C©y ph îng

ë gi÷a s©n tr êng.2. Th©n bµi: - T¶ bao qu¸t : C©y ®øng sõng s÷ng

nh mét chiÕc « khæng lå. - T¶ tõng bé phËn : + Gèc : to, rÔ tråi lªn mÆt ®Êt. + Th©n : «m kÝn vßng tay, mµu n©u, h¬i sï

x×, cã nhiÒu chç trai côc. + T¸n l¸ : xoÌ réng, che rîp gãc s©n. L¸ nhá,

xÕp ®Òu nhau. + Hoa : ®á rùc, çnh hoa nh çnh b ím.



3. KÕt bµi : C¶m nhËn cña em vÒ c©y ph îng : Mçi khi hÌ ®Õn, em l¹i thÊy xao xuyÕn, b©ng khu©ng. VÝ dô 3 (TuÇn 29). CÊu t¹o cña bµi v¨n miªu t¶ con

vËt.

III. LuyÖn tËp: LËp dµn ý chi tiÕt t¶ mét vËt nu«i

trong nhµ (gµ, chim, chã, lîn. tr©u, ...).

D¹y bµi nµy, gi¸o viªn còng dÆn häc sinh quan s¸t vËt

nu«i tõ tr íc. Sau ®©y lµ mét dµn ý t¶ con gµ

trèng :

1. Më bµi : Giíi thiÖu con vËt muèn t¶ : Mét chó gµ trèng lai ®· tr ëng thµnh.2. Th©n bµi : - T¶ bao qu¸t : toµn th©n ® îc bao phñ líp l«ng vµng rùc pha lÉn nh÷ng chiÕc l«ng ®en ãng ¸nh, nÆng 3kg. - T¶ ®Æc ®iÓm tõng bé phËn :


B. Néi dung chuyªn ®Ò+ §Çu : cæ cao ® îc bao phñ líp l«ng mÞn nh nhung, m¾t s¸ng, mµo ®á chãt.

+ Ch©n : võa to võa cao, cã líp v¶y sõng vµng sËm, cã hai cùa nhän ho¾t.

+ §u«i : bé l«ng ®u«i dµi, nhiÒu mµu s¾c, cong vót vÒ phÝa sau.

- T¶ ®Æc tÝnh ho¹t ®éng :

+ Thãi quen sinh ho¹t : Buæi s¸ng thøc dËy sím, g¸y vang.

+ TÝnh nÕt : ch¬i th©n víi gµ m¸i.3. KÕt bµi : c¶m nghÜ cña em vÒ vËt nu«i ®ã : Nh chiÕc ®ång hå b¸o thøc. Coi nh mét thµnh viªn trong gia ®×nh. Nh vËy : Quan s¸t, t×m ý, x©y dùng ®o¹n lµ

viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt cho viÖc d¹y thÓ lo¹i

v¨n miªu t¶.



2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc sinh ®· ®¹t ® îc ë çc líp 1, 2, 3. §Ó d¹y tèt Ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 th× gi¸o

viªn ngoµi viÖc ph¶i n¾m ® îc cÊu tróc ch ¬ng tr×nh, yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng vµ ph ¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4, gi¸o viªn cßn ph¶i n¾m ® îc kiÕn thøc, kü n¨ng mµ häc sinh ®· ®¹t ® îc ë phÇn luyÖn nãi líp 1, phÇn TËp lµm v¨n líp 2 vµ líp 3 . - ë líp 1 çc em ®· tËp nãi thµnh c©u, biÕt kÕt hîp nhiÒu c©u theo mét chñ ®Ò cho tr íc. §Ó nãi vÒ néi dung mét bøc tranh hoÆc mét chñ ®Ò cho tr íc, qua trùc quan vµ vèn sèng, vèn hiÓu biÕt cña m×nh. Nh vËy, kü n¨ng nãi, tr×nh bµy ý kiÕn vµ tæng hîp ý kiÕn ë çc em ®· cã ( tuy nhiªn míi ë møc ®é ®¬n gi¶n ) vµ çi quan träng h¬n hÕt lµ çc em ®· biÕt nãi ® îc ý hiÓu cña m×nh theo ®óng chñ ®Ò vµ cã t¸c phong giao tiÕp, tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh tr íc çc b¹n vµ mäi ng êi. Lµ tiÒn ®Ò gióp cho çc em cã thÓ häc tèt m«n TËp lµm v¨n ë çc líp trªn.



2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc sinh ®· ®¹t ® îc ë çc líp 1, 2, 3.

Kh¸c víi líp 1. Líp 2 - 3 häc sinh ® îc häc ph©n m«n TËp lµm v¨n nh ng ch a thµnh çc thÓ lo¹i cô thÓ nh ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 (kÓ chuyÖn, miªu t¶, viÕt th ... ). Nh ng ph©n m«n tËp lµm v¨n líp 2- 3 b íc ®Çu ®· h×nh thµnh trong çc em çch nãi, viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n vÒ: kÓ chuyÖn, miªu t¶ vµ çc v¨n b¶n kh¸c. Gi¸o viªn ph¶i n¾m b¾t ® îc kiÕn thøc häc sinh ®¹t ® îc sau khi häc ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 2- 3 ®Ó trªn c¬ së ®ã lùa chän ph ¬ng ph¸p vµ biÖn ph¸p phï hîp cho viÖc gi¶ng d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4, chóng t«i cã thèng kª nh sau:




ThÓ lo¹i Yªu cÇu ë líp

2

Yªu cÇu ë líp 3 Yªu cÇu ë líp 4


KÓ

chuy

Ön

KÓ vÒ mét sù viÖc ®¬n gi¶n, mÈu chuyÖn ng¾n ®· nghe hoÆc nªu ® îc çc ý chÝnh dùa vµo c©u hái gîi ý. KÓ vÒ ng êi th©n theo c©u hái gîi ý.

Nghe hiÓu vµ kÓ l¹i ® îc néi dung çc mÈu chuyÖn ng¾n, ( ch a yªu cÇu nhËn xÐt vÒ çc nh©n vËt trong c©u truyÖn.) ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kÓ l¹i c©u chuyÖn ®· ®äc hoÆc ®· nghe dùa vµo hÖ thèng c©u hái cô thÓ, râ rµng.

HiÓu thÕ nµo lµ kÓ chuyÖn. Ph©n biÖt ® îc bµi v¨n kÓ chuyÖn víi çc bµi v¨n kh¸c. B íc ®Çu x©y dùng ® îc mét bµi v¨n kÓ chuyÖn. BiÕt ® îc nh©n vËt trong truyÖn lµ ng êi, vËt, ®å vËt, c©y cèi...® îc nh©n ho¸. HiÓu ® îc hµnh ®éng, lêi nãi, suy nghÜ, ngo¹i h×nh cña nh©n vËt kh¾c ho¹ nªn tÝnh çch nh©n vËt. N¾m ® îc cèt truyÖn(më bµi,diÔn biÕn,kÕt bµi). X©y dùng ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn, viÕt më bµi(gi¸n tiÕp, trùc tiÕp) vµ kÕt bµi (më réng, kh«ng më réng). S¾p xÕp çc ®o¹n v¨n theo tr×nh tù (kh«ng gian, thêi gian) thµnh mét bµi v¨n nãi hoÆc viÕt hoµn chØnh.




2

Yªu cÇu ë líp

3

Yªu cÇu ë líp 4


Miªu t¶

BiÕt t¶ s¬ l îc vÒ ng êi, vËt xung quanh theo gîi ý b»ng tranh hoÆc çc c©u hái gîi ý.

BiÕt t¶ vÒ c¶nh ®Ñp cña quª h ¬ng, ®Êt n íc, thµnh thÞ, n«ng th«n, theo hÖ thèng c©u hái gîi ý

HiÓu thÕ nµo lµ v¨n miªu t¶.N¾m ® îc cÊu t¹o bµi v¨n miªu t¶:®å vËt, c©y cèi, con vËt (më bµi, th©n bµi, kÕt bµi). ViÕt ® îc ®o¹n v¨n miªu t¶ çc kiÓu më bµi, kÕt bµi, tr×nh tù miªu t¶ th©n bµi. HiÓu râ vai trß cña quan s¸t trong viÖc miªu t¶ chi tiÕt cña çc bµi v¨n. BiÕt quan s¸t b»ng nhiÒu gi¸c quan ®Ó ph¸t hiÖn ®Æc ®iÓm riªng nh»m ph©n biÖt ®å vËt, c©y cèi, con vËt m×nh ®ang t¶ víi çc ®å vËt, c©y cèi, con vËt kh¸c. BiÕt chän läc nh÷ng chi tiÕt næi bËt ®Ó miªu t¶. Nãi vµ viÕt ® îc bµi v¨n miªu t¶ hoµn chØnh.




2

Yªu cÇu ë líp 3 Yªu cÇu ë líp 4


ViÕt th

ViÕt

tin

nh¾n

®Çy

®ñ

th«ng

tin ®Ó

nh¾n

tin

BiÕt viÕt mét bøc th ng¾n ®Ó lµm quen vµ bµy tá t×nh th©n ¸i theo mÉu cho s½n. BiÕt c¸ch tr×nh bµy mét bøc th . TËp ghi trªn phong b× th .

N¾m ® îc môc ®Ých viÕt th ,néi dung c¬ b¶n vµ kÕt cÊu th«ng th êng cña mét bµi v¨n viÕt th . VËn dông kiÕn thøc ®Ó viÕt mét l¸ th th¨m hái, chóc mõng, chia buån, ®éng viªn, trao ®æi th«ng tin bµy tá t×nh c¶m ch©n thµnh ®óng thÓ thøc( ®Çu th , phÇn chÝnh, cuèi th ).



ThÓ lo¹i Yªu cÇu ë líp 2 Yªu cÇu ë líp 3 Yªu cÇu ë líp 4


Trao

®æi

ý

kiÕn

BiÕt chµo hái, c¶m ¬n,xin lçi nhê cËy, chia buån, chia vui, gäi ®iÖn, ®¸p lêi kh¼ng ®Þnh, phñ ®Þnh, t¸n thµnh, tõ chèi, phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp.

BiÕt dïng lêi nãi phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp trong gia ®×nh,líp häc, trong sinh ho¹t tËp thÓ.

X©y dùng ® îc môc ®Ých trao ®æi, vai trong trao ®æi, lËp ® îc dµn ý. BiÕt ®ãng vai trao ®æi tù nhiªn, tù tin th©n ¸i, cö chØ th©n mËt, lêi lÏ cã søc thuyÕt phôc ®¹t ® îc môc ®Ých ®Æt ra.



ThÓ lo¹i Yªu cÇu ë líp 2 Yªu cÇu ë líp 3 Yªu cÇu ë líp 4


Giíi

thiÖu

BiÕt giíi

thiÖu vÒ

b¶n th©n:

tªn, tuæi,

häc líp

mÊy,...

BiÕt giíi

thiÖu c¸c

thµnh viªn

trong gia

®×nh, trong

nhãm, trong

tæ.

BiÕt c¸ch giíi thiÖu

vÒ ®Þa ph ¬ng. BiÕt

quan s¸t vµ tr×nh

bµy nh÷ng ®æi míi

n¬i em ®ang sèng,

cã ý thøc b¶o vÖ vµ

x©y dùng quª h ¬ng.



ThÓ lo¹i Yªu cÇu ë líp 2 Yªu cÇu ë

líp 3

Yªu cÇu ë líp 4


Tãm

t¾t

tin

tøc

BiÕt lËp thêi gian

biÓu, viÕt néi

qui

Ghi chÐp sæ tay nh÷ng ý chÝnh trong bµi

HiÓu thÕ nµo lµ tãm t¾t tin tøc. BiÕt çch tãm t¾t tin, tù t×m tin. Lµm quen víi viÖc viÕt tin

§iÒn vµo giÊy tê in s½n

BiÕt b¶n tù thuËt

theo mÉu

BiÕt çch viÕt ®¬n, viÕt tê khai

BiÕt ®iÒn ®óng néi dung vµo chç trèng trong giÊy tê in s½n. HiÓu çc yªu cÇu trong th chuyÓn tiÒn, biÕt ®iÒn néi dung cÇn thiÕt vµo mÉu th chuyÓn tiÒn


2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc sinh ®· ®¹t ® îc ë çc líp 1, 2, 3. Qua b¶ng thèng kª gi¸o viªn biÕt ® îc: ë líp 2 çc

em ®· biÕt nãi, viÕt ® îc mét ®o¹n v¨n ng¾n (tõ 4 ®Õn 5 c©u) ®Ó kÓ hoÆc t¶ dùa vµo hÖ thèng c©u hái hoÆc quan s¸t tranh. Häc sinh líp 3 ®· lµm ® îc mét ®o¹n v¨n nãi, viÕt (tõ 5 ®Õn 7 c©u). Trªn c¬ së ®ã gi¸o viªn d¹y líp 4 cã thÓ dÔ dµng h íng dÉn häc sinh nãi, viÕt ®o¹n v¨n (më bµi,diÔn biÕn, kÕt bµi) trong v¨n kÓ chuyÖn hoÆc nãi, viÕt (më bµi, th©n bµi, kÕt bµi ) trong bµi v¨n miªu t¶. Tõ ®ã h íng dÉn çc em biÕt x©u chuçi çc ®o¹n theo tr×nh tù (kh«ng gian, thêi gian) thµnh bµi v¨n nãi hoÆc viÕt thuéc thÓ lo¹i v¨n kÓ chuyÖn, x©u chuçi çc ®o¹n theo tr×nh tù quan s¸t, tr×nh miªu t¶ thµnh mét bµi v¨n miªu t¶.



2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc sinh ®· ®¹t ® îc ë çc líp 1, 2, 3. VÝ dô : Líp 1 häc luyÖn nãi bµi: BÐ tù giíi : (hä

tªn, häc líp mÊy, tr êng nµo? Së thÝch cña m×nh lµ g×..v.v). Líp 2 khi d¹y bµi TËp lµm v¨n: Giíi thiÖu vÒ ng êi th©n, gi¸o viªn cÇn ph¸t huy nh÷ng hiÓu biÕt cña çc em vÒ çch giíi thiÖu ®· häc ë líp 1 ®Ó häc sinh tù giíi thiÖu vÒ ng êi th©n(«ng, bµ, bè, mÑ, anh,...). T ¬ng tù nh vËy á líp 3 khi d¹y tËp lµm v¨n: Giíi thiÖu vÒ tæ em (cã mÊy b¹n, çc b¹n häc nh thÕ nµo..) vµ ®Õn líp 4 häc sinh sÏ rÊt thuËn lîi khi ® îc häc bµi Giíi thiÖu vÒ ®Þa ph ¬ng (tªn, ®Þa chØ,çc c¶nh ®Ñp,...).* ChÝnh v× vËy : §Ó d¹y tèt ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4, gi¸o viªn ph¶i n¾m v÷ng ® îc nh÷ng yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng cña ph©n m«n TËp lµm v¨n ë çc líp d íi. §ång thêi ph¶i hiÓu ® îc mçi häc sinh ®· cã kiÕn thøc, kü n¨ng g× ®Ó khai th¸c, vËn dông gióp häc sinh ph¸t huy vµ tù chiÕm lÜnh kiÕn thøc míi ë møc ®é cao h¬n.



3.1. TÝch hîp çc ph©n m«n cña m«n TiÕng

ViÖt :

Sù tÝch hîp çc ph©n m«n trong m«n

TiÕngViÖt ® îc thÓ hiÖn ë viÖc s¾p xÕp, bè trÝ thø

tù çc ph©n m«n trong mét ®¬n vÞ kiÕn thøc cña

mét tuÇn. §Ó häc ® îc ph©n m«n TËp lµm v¨n häc

sinh ph¶i thu thËp nh÷ng kiÕn thøc tõ çc ph©n

m«n kh¸c nh TËp ®äc, ChÝnh t¶, KÓ chuyÖn,

LuyÖn tõ vµ c©u. ChÝnh v× vËy, häc ph©n m«n

TËp lµm v¨n bao giê còng xÕp ë vÞ trÝ cuèi tuÇn

3. TÝch hîp çc m«n häc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ giê d¹y TËp lµm v¨n 4.


3.1.1. Ph©n m«n TËp ®äc: TËp ®äc líp 4 cã nhiÒu kiÓu v¨n b¶n nh : NghÖ thuËt, b¸o chÝ, khoa häc … ®iÒu nµy gióp cho häc sinh hiÓu biÕt nhiÒu thÓ lo¹i v¨n b¶n. §Æc biÖt hµng lo¹t çc bµi tËp ®äc lµ çc bµi v¨n mÉu ®Ó lµm ng÷ liÖu cho tõng thÓ lo¹i v¨n ® îc d¹y ë cuèi tuÇn. Çc bµi TËp ®äc: DÕ MÌn bªnh vùc kÎ yÕu, Ng êi ¨n xin, Mét ng êi chÝnh trùc, Nçi d»n vÆt cña An-®r©y- ca, ChÞ em t«i, §iÒu íc cña Mi-®¸t thuéc thÓ lo¹i v¨n kÓ chuyÖn. Trong qu¸ tr×nh h íng dÉn häc sinh t×m hiÓu néi dung, gi¸o viªn cÇn ®an xen h íng dÉn tr×nh tù kÓ, çch x©y dùng nh©n vËt ( T¶ ngo¹i h×nh, hµnh ®éng, ý nghÜ) vµ ý nghÜa cña mçi c©u chuyÖn. Nh÷ng bµi tËp ®äc mang phong çch nghÖ thuËt chiÕm tû lÖ cao trong ch ¬ng tr×nh TËp ®äc 4 nh : Chó §Êt Nung, Çnh diÒu tuæi th¬ ( miªu t¶ ®å vËt ) ; SÇu riªng, Hoa häc trß ( miªu t¶ c©y cèi ) ; Con SÎ, Con chuån chuån n íc, Con chim chiÒn chiÖn ( miªu t¶ con vËt ). Qua nh÷ng bµi TËp ®äc nµy, gi¸o viªn cÇn h íng dÉn ®Ó häc sinh hiÓu vÒ cÊu t¹o cña mét bµi v¨n miªu t¶, çch quan s¸t çc sù vËt, çch dïng tõ ng÷, c©u vµ çch sö dông nghÖ thuËt trong khi viÕt v¨n miªu t¶.

3. TÝch hîp çc m«n häc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ giê d¹y TËp lµm v¨n 4.



Khi d¹y bµi nµy gi¸o viªn cÇn gióp häc sinh nhËn thÊy : Qua çch t¶ tõ bao qu¸t ®Õn chi tiÕt ( ¤i chao ! Chó chuån chuån n íc míi ®Ñp lµm sao ! Mµu vµng trªn l ng chó lÊp l¸nh. Bèn çi çnh máng nh giÊy bãng. Çi ®Çu trßn vµ hai con m¾t long lanh nh thñy tinh. Th©n chó nhá vµ thon vµng nh mµu vµng cña n¾ng mïa thu), çch sö dông tõ l¸y, tõ ng÷ giµu h×nh ¶nh (ph©n v©n), t¸c gi¶ ®· ca ngîi ® îc vÎ ®Ñp sinh ®éng cña chó chuån chuån n íc, c¶nh ®Ñp cña thiªn nhiªn, ®Êt n íc theo çnh bay cña chó chuån chuån, qua ®ã béc lé t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi ®Êt n íc, quª h ¬ng. MÆt kh¸c còng qua bµi d¹y gi¸o viªn cho häc sinh thÊy ® îc khi miªu t¶ con vËt çc em cÇn t¶ xen kÏ c¶ t¶ c¶nh vµ béc lé c¶m xóc cña m×nh ®èi víi con vËt mµ m×nh t¶ th× bµi v¨n míi sinh ®éng, hÊp dÉn.



VÝ dô : Bµi tËp ®äc : Con chuån chuån n íc. (bµi d¹y minh ho¹ cho chuyªn ®Ò)

Qua viÖc t×m hiÓu bµi tËp ®äc : Th th¨m b¹n, gi¸o viªn gióp häc sinh thÊy râ çc phÇn cña mét bøc th , çch tr×nh bµy l¸ th vµ dïng tõ ng÷ x ng h« thÓ hiÖn ® îc quan hÖ t×nh c¶m cña ng êi viÕt víi ng êi nhËn th . §©y lµ yÕu tè quan träng gióp çc em häc tèt thÓ lo¹i v¨n viÕt th . Çc bµi tËp ®äc : VÏ vÒ cuéc sèng an toµn, ® êng ®i Sa Pa lµ t liÖu cÇn thiÕt cho d¹y tiÕt TËp lµm v¨n LuyÖn tËp tãm t¾t tin tøc. T liÖu cho d¹y thÓ lo¹i tËp lµm v¨n Trao ®æi ý kiÕn víi ng êi th©n lµ çc bµi tËp ®äc: Th a chuyÖn víi mÑ, ë V ¬ng quèc T ¬ng Lai, ¤ng Tr¹ng th¶ diÒu. Mçi v¨n b¶n cã tÝnh nghÖ thuËt cao (çc bµi tËp ®äc) ®Òu cã t¸c dông gi¸o dôc häc sinh vÒ çch sèng, çch nh×n nhËn thÕ giíi quan mét çch ch©n thùc, ®Ó tõ ®ã çc em cã c¶m xóc thùc sù. Do ®ã khi d¹y çc bµi tËp ®äc, gi¸o viªn cÇn h íng dÉn cho häc sinh ®Ó çc em c¶m nhËn vµ vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®ã vµo thùc tÕ nãi vµ viÕt v¨n ® îc sinh ®éng h¬n.



3.1.2. Ph©n m«n chÝnh t¶ Néi dung bµi viÕt chÝnh t¶ lµ çc v¨n b¶n ® îc chän trong bµi TËp ®äc ( cã thÓ lµ mét ®o¹n v¨n hay mét ®o¹n th¬ ), nh÷ng v¨n b¶n chän ngoµi ( th êng xoay quanh chñ ®Ò bµi häc ). Ph©n m«n ChÝnh t¶ rÌn cho häc sinh çch nghe vµ viÕt ®óng chÝnh t¶ (TiÕng ViÖt nÕu viÕt sai chÝnh t¶ sÏ ®Én ®Õn sai nghÜa cña c©u). Qua viÖc viÕt chÝnh t¶ häc sinh häc tËp ® îc çch sö dông tõ ng÷, çch sö dông çc dÊu c©u nh thÕ nµo ®Ó bµi v¨n sinh ®éng. Ngoµi ra khi viÕt chÝnh t¶ häc sinh cßn häc tËp ® îc çch tr×nh bµy bµi v¨n mét çch khoa häc vµ rÌn ãc thÈm mü cho häc sinh. 3.1.3. Ph©n m«n kÓ chuyÖn:

Häc sinh ® îc häc kÓ l¹i c©u chuyÖn võa nghe thÇy c« kÓ trªn líp, kÓ l¹i c©u chuyÖn ®· nghe, ®· ®äc hay nh÷ng c©u chuyÖn ® îc chøng kiÕn hoÆc tham gia. Ph©n m«n KÓ chuyÖn cã t¸c dông thùc sù trong viÖc rÌn kü n¨ng nãi cho häc sinh. Kü n¨ng luyÖn nãi cña häc sinh lµ mét kü n¨ng hÕt søc quan träng cña ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4, v× c¶ ch ¬ng tr×nh cña ph©n m«n TËp lµm v¨n chØ cã 5 bµi viÕt



VÝ dô: Khi d¹y kÓ chuyÖn bµi: Sù tÝch hå Ba BÓ .+H íng dÉn häc sinh kÓ tõng ®o¹n.- Gi¸o viªn cho häc sinh ho¹t ®éng nhãm 4, yªu cÇu

çc em dùa vµo tranh minh ho¹ vµ gîi ý ®Ó kÓ l¹i tõng ®o¹n (lÇn l ît mçi häc sinh kÓ mét ®o¹n) sau ®ã gäi häc sinh, ®¹i diÖn çc nhãm lªn kÓ ( çc nhãm kh¸c chó ý nhËn xÐt )

+ H íng dÉn häc sinh kÓ c¶ c©u chuyÖn.-Gi¸o viªn cho häc sinh ho¹t ®éng nhãm ®«i, yªu

cÇu häc sinh kÓ c¶ c©u chuyÖn cho nhau nghe. Sau ®ã gi¸o viªn gäi hai ®Õn ba häcsinh kÓ l¹i c¶ c©u chuyÖn, cho c¶ líp nghe vµ nhËn xÐt. Sau cïng gi¸o viªn cho häc sinh nªu ý nghÜa cña c©u chuyÖn.

-Nh vËy b»ng çch tæ chøc çc ho¹t ®éng kÓ theo nhãm bèn, nhãm ®«i vµ kÓ ç nh©n tr íc líp tÊt c¶ häc sinh ®Òu ® îc tham gia kÓ.

hoµn chØnh cßn chñ yÕu lµ nãi vµ viÕt ®o¹n. Do ®ã khi d¹y kÓ chuyÖn gi¸o viªn cÇn ph¶i tæ chøc ®Ó cho tÊt c¶ häc sinh ®Òu ® îc tham gia kÓ d íi mäi h×nh thøc nh ç nh©n hoÆc nhãm.



3.1.4. Ph©n m«n luyÖn tõ vµ c©u:Muèn lµm ® îc bµi v¨n th× häc sinh ph¶i cã vèn tõ,

ph¶i biÕt çch sö dông tõ vµ c©u. NhiÖm vô chñ yÕu cña ph©n m«n LuyÖn tõ vµ c©u lµ cung cÊp vèn tõ, çch sö dông tõ vµ c©u trong TiÕng ViÖt. Do ®ã cã thÓ nãi ph©n m«n LuyÖn tõ vµ c©u cã t¸c dông hç trî rÊt ®¾c lùc cho ph©n m«n TËp lµm v¨n. §Ó häc sinh cã vèn tõ phong phó vµ sö dông vèn tõ cã hiÖu qu¶ th× khi d¹y ph©n m«n LuyÖn tõ vµ c©u, gi¸o viªn ph¶i biÕt çch tæ chøc ®Ó häc sinh tÝch cùc tham gia vµo viÖc tù t×m tõ trong çc tiÕt më réng vèn tõ, çch x¸c ®Þnh çc tõ lo¹i nh : tõ ®¬n, tõ ghÐp, tõ l¸y, danh tõ ,... vµ thùc hµnh ®Æt c©u, çch sö dông dÊu c©u,.v.v.

Víi nh÷ng tiÕt kÓ chuyÖn ® îc chøng kiÕn hoÆc tham gia, gi¸o viªn h íng dÉn çc em chän kÓ vÒ nh÷ng c©u chuyÖn ng êi thËt, viÖc thËt trong cuéc sèng xung quanh ®Ó kÓ. Ngoµi viÖc rÌn kü n¨ng nãi cho häc sinh, trong tiÕt kÓ chuyÖn nµy, gi¸o viªn cÇn chó ý h íng dÉn cho em çch quan s¸t, ghi nhí vµ s¾p xÕp çc sù viÖc thµnh mét c©u chuyÖn. §©y còng lµ mét yªu cÇu cña ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4, chÝnh v× vËy mµ ph©n m«n KÓ chuyÖn cã t¸c ®éng rÊt lín ®èi víi viÖc d¹y thÓ lo¹i v¨n KÓ chuyÖn. .



Häc sinh cã thÓ lµm nh sau:a) Tê giÊy nµy tr¾ng. (møc ®é trung b×nh –

tÝnh tõ tr¾ng)b) Tê giÊy nµy tr¨ng tr¾ng. (møc ®é thÊp – tõ l¸y

tr¨ng tr¾ng)c) Tê giÊy nµy tr¾ng tinh. (møc ®é cao – tõ ghÐp

tr¾ng tinh)Gi¸o viªn h íng dÉn ®Ó häc sinh ® a ra kÕt luËn: Møc

®é ®Æc ®iÓm cña çc tê giÊy cã thÓ ® îc thÓ hiÖn b»ng çch t¹o ra çc tõ ghÐp (tr¾ng tinh) hoÆc tõ l¸y (tr¨ng tr¾ng) tõ tÝnh tõ tr¾ng ®· cho.

Khi cñng cè bµi gi¸o viªn cã thÓ h íng dÉn ®Ó çc em t×m thªm çc tõ ghÐp tõ tÝnh tõ tr¾ng nh : tr¾ng xo¸, tr¾ng xanh, tr¾ng hång, tr¾ng nân, tr¾ng nh phÊn,...®Ó cung cÊp thªm vèn tõ cho häc sinh. MÆt kh¸c çc tõ ghÐp, ®Æc biÖt lµ tõ ghÐp ph©n lo¹i gióp cho häc sinh rÊt nhiÒu trong khi lµm bµi v¨n miªu t¶.

VÝ dô: TiÕt LuyÖn tõ vµ c©u “TÝnh tõ ”(tiÕp)NhËn xÐt 1: §Æc ®iÓm cña çc sù vËt ® îc miªu t¶ trong nh÷ng c©u kh¸c nhau nh thÕ nµo?a) Tê giÊy nµy tr¾ng.b) Tê giÊy nµy tr¨ng tr¾ng.c) Tê giÊy nµy tr¾ng tinh.



3.2.1. M«n Khoa – Sö - §Þa . Khoa häc lµ mét m«n häc hç trî ®¾c lùc cho TËp

lµm v¨n miªu t¶. Qua m«n häc, häc sinh ® îc kh¸m ph¸ thÕ giíi xung quanh vÒ ®éng – thùc vËt ; çc ®iÒu kiÖn tù nhiªn, x· héi t¸c ®éng ®Õn sù sèng cña ®éng – thùc vËt. Çc em ® îc thùc hµnh ch¨m sãc ®éng – thùc vËt vµ quan s¸t sù ph¸t triÓn cña chóng ( VÝ dô: D¹y chñ ®Ò “Thùc vËt vµ ®éng vËt”, häc sinh cã thªm hiÓu biÕt vÒ ®Æc ®iÓm mét sè loµi thùc vËt – ®éng vËt, hiÓu ® îc çch ch¨m sãc vµ Ých lîi cña chóng). Nh÷ng kiÕn thøc thu ® îc qua lý thuyÕt vµ thùc hµnh lµm giµu vèn sèng, vèn hiÓu biÕt cho çc em. ChÝnh v× vËy, khi lµm çc bµi v¨n thuéc thÓ lo¹i v¨n miªu t¶ (c©y cèi , con vËt) çc em sÏ t¶ cÆn kÏ, sinh ®éng vµ thÓ hiÖn ® îc t×nh c¶m cña m×nh mét çch ch©n thùc h¬n.

Tãm l¹i: Khi d¹y LuyÖn tõ vµ c©u, gi¸o viªn cÇn chó träng h íng dÉn häc sinh thùc hµnh dïng tõ ®Æt c©u v× çc tõ cña TiÕng ViÖt th êng chØ cã nghÜa khi ® îc sö dông trong c©u vµ phô thuéc vµo hoµn c¶nh giao tiÕp khi nãi hoÆc viÕt.

3.2. TÝch hîp kiÕn thøc qua çc m«n häc kh¸c:



VÝ dô bµi lÞch sö: Khëi nghÜa Hai Bµ Tr ng. Qua bµi häc, häc sinh thÊy râ tr×nh tù kÓ; hµnh ®éng, lêi nãi, suy nghÜ cña Hai Bµ Tr ng thÓ hiÖn râ lßng yªu n íc, c¨m thï giÆc.

NÕu m«n khoa häc gióp häc sinh t×m hiÓu kh¸m ph¸ thÕ giíi xung quanh çc em th× m«n LÞch sö çc em ® îc ®i ng îc dßng thêi gian b»ng çc truyÖn kÓ lÞch sö, çc sù kiÖn lÞch sö tiªu biÓu cña ViÖt Nam qua çc thêi k×, çc em sÏ hiÓu ® îc truyÒn thèng dùng n íc vµ gi÷ n íc ®Çy khã kh¨n vÊt v¶ nh ng thËt kiªu h·nh vµ ®Çy tù hµo cña d©n téc ta. MÆt kh¸c, viÖc cung cÊp çc kiÕn thøc lÞch sö th«ng qua çc truyÖn kÓ, çc sù kiÖn ®· h×nh thµnh cho häc sinh kü n¨ng kÓ chuyÖn, tãm t¾t çc sù kiÖn, çc ®Æc ®iÓm vÒ ®êi sèng, v¨n ho¸, x· héi qua çc thêi kú. Nh÷ng kiÕn thøc ®ã cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc hç trî çc em lµm çc bµi v¨n kÓ chuyÖn.

M«n §Þa lý còng kh«ng kÐm phÇn quan träng trong viÖc gióp häc sinh häc tèt çc thÓ lo¹i v¨n trong ph©n m«n TËp lµm v¨n 4 v× m«n §Þa lý gióp häc sinh thÊy ® îc ®Æc ®iÓm ®Þa lý cña çc vïng miÒn trªn toµn quèc. D íi sù h íng dÉn cña gi¸o viªn çc em sÏ



Qua kiÕn thøc thu ® îc tõ m«n §Þa lý gióp çc em hiÓu vÒ quª h ¬ng, ®Êt n íc m×nh h¬n, tõ dã çc em sÏ lµm tèt çc bµi v¨n ( kÓ, t¶,..) vÒ truyÒn thèng, c¶ch ®Ñp quª h ¬ng, ®Êt n íc, giíi thiÖu ®Þa ph ¬ng,...

thÊy ® îc ®Æc ®iÓm ®Þa lý sÏ dÉn ®Õn thÕ m¹nh kinh tÕ cña tõng vïng miÒn còng kh¸c nhau.VÝ dô: Do ®Æc ®iÓm ®Þa lý cña H¶i Phßng gi¸p BiÓn §«ng nªn H¶i Phßng cã c¶ng n íc s©u lín, cã tiÒm n¨ng du lÞch §å S¬n, Çt Bµ. H¶i Phßng ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh c¬ khÝ ®ãng tµu; Do ®Æc ®iÓm khÝ hËu mµ §µ L¹t ph¸t triÓn du lÞch vµ lµ thµnh phè cung cÊp hoa vµ xuÊt khÈu hoa lín nhÊt n íc ta.

X¸c ®Þnh ® îc vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña çc m«n Khoa – Sö - §Þa ®èi víi d¹y vµ häc TËp lµm v¨n, ng êi gi¸o viªn cÇn ph¶i cã ý thøc tù häc tËp vµ nghiªn cøu lÞch sö, ®Þa lý, khoa häc ®Ó gi¶ng d¹y tèt h¬n. Khi gi¶ng d¹y cÇn h íng dÉn häc sinh çch huy ®éng kiÕn thøc vµ thu thËp kiÕn thøc ®Ó tÝch luü vèn hiÓu biÕt nh»m ¸p dông trong nãi vµ viÕt v¨n.



VÝ dô: Khi häc bµi ®¹o ®øc “ BiÕt bµy tá ý kiÕn ”.

Qua bµi häc çc em biÕt ® îc trong mäi t×nh huèng çc em biÕt ® îc trong mäi t×nh huèng çc em nªn nãi râ ®Ó mäi ng êi hiÓu m×nh vÒ kh¶ n¨ng còng nh nhu cÇu cña m×nh ®ång thêi çc em cã thÓ bµy tá ý kiÕn ®ång t×nh hoÆc kh«ng ®ång t×nh víi ý kiÕn kh¸c. Tõ ®ã gióp çc em tù tin h¬n trong häc TËp lµm v¨n bµi : “ LuyÖn tËp trao ®æi ý kiÕn víi ng êi th©n”.

B. Néi dung chuyªn ®Ò3.2.2. M«n §¹o ®øc: M«n §¹o ®øc g¾n bã chÆt chÏ víi cuéc sèng thùc tÕ cña häc sinh. Çc chuyÖn kÓ ®¹o ®øc lµ çc t×nh huèng øng xö, çc tÊm g ¬ng lÊy tõ chÊt liÖu cuéc sèng thùc, ®iÒu ®ã gióp cho çc em ph¸t huy ® îc vèn kinh nghiÖm sèng vµ x©y dùng ® îc thãi quen hµnh vi ®¹o ®øc tèt. Th«ng qua m«n §¹o ®øc gi¸o viªn h íng dÉn çc em kü n¨ng giao tiÕp nh : BiÕt l¾ng nghe ý kiÕn vµ bµy tá ý kiÕn ; Quan t©m, ch¨m sãc «ng bµ cha mÑ,.. , v× çc kü n¨ng nµy rÊt cÇn thiÕt ®Ó khi lµm v¨n çc em thÓ hiÖn ® îc t×nh c¶m ch©n thùc lµm cho bµi viÕt kh«ng bÞ s¸o rçng mµ l¹i hån nhiªn ®¸ng yªu h¬n.


4. Sö dông linh ho¹t nhiÒu h×nh thøc d¹y häc trong cïng mét tiÕt d¹y TËp lµm v¨n.

Trong tõng tiÕt, gi¸o viªn cÇn sö dông linh ho¹t nhiÒu h×nh thøc tæ chøc nh : Lµm viÖc ç nh©n, trao ®æi nhãm, ®µm tho¹i, ®éc tho¹i, s¾m vai , ®Ó häc sinh kh«ng nhµm ch¸n mµ l¹i t¹o ® îc høng thó cho çc em.

Nh vËy : TÊt c¶ çc m«n häc trong ch ¬ng tr×nh tiÓu häc nãi chung vµ líp 4 nãi riªng, ®Òu cã quan hÖ mËt thiÕt, hç trî cho nhau vµ gióp häc sinh thùc hiÖn tèt môc tiªu ph©n m«n TËp lµm v¨n. MÆt kh¸c ph©n m«n TËp lµm v¨n còng cã t¸c ®éng trë l¹i rÊt tÝch cùc cho çc m«n häc kh¸c. Do ®ã chóng ta kh«ng ® îc coi nhÑ m«n häc nµo mµ ph¶i gióp häc sinh häc tèt tÊt c¶ çc m«n häc.


3.2.3. Çc m«n häc kh¸c nh : To¸n, ¢m nh¹c, ThÓ dôc, kü thuËt, ®Òu rÌn cho häc sinh kh¶ n¨ng quan s¸t, ãc t×m tßi, lßng ham häc hái, ham hiÓu biÕt, søc khoÎ, …§ã lµ nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt cho häc sinh häc tèt ph©n m«n TËp lµm v¨n.


Sö dông linh ho¹t nhiÒu h×nh thøc d¹y häc trong mét tiÕt sÏ gióp cho nhiÒu häc sinh ® îc tham gia häc tËp, tõ ®ã rÌn cho häc sinh tÝnh m¹nh d¹n, tù tin h¬n trong khi tr×nh bµy ý kiÕn, quan ®iÓm cña m×nh vµ líp häc s«i næi, kh«ng nhµm ch¸n.


VÝ dô: TuÇn 24 : Tãm t¾t tin tøc. Khi d¹y phÇn “ H×nh thµnh kh¸i niÖm ”, gi¸o viªn tæ chøc c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng nh sau: - NhËn xÐt 1: Häc sinh ®äc nhËn xÐt. a) Häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n lµ ®äc thÇm vµ x¸c ®Þnh ®o¹n b¶n tin “ VÏ vÒ cuéc sèng ”. Häc sinh ph¸t biÓu, gi¸o viªn chèt l¹i 4 ®o¹n ( 4 lÇn cuèi dßng ) b) Häc sinh trao ®æi nhãm ®«i vµ viÕt vµo VBT - §¹i diÖn nhãm ®äc kÕt qu¶ trao ®æi tr íc líp, gi¸o viªn chèt l¹i ph ¬ng ¸n ®óng nhÊt. c) Dùa vµo phÇn ( b), häc sinh ®éc tho¹i ®Ó tr×nh bµy, tãm t¾t b¶n tin.


MÆc dï ®· ph©n ®Þnh ® îc ®èi t îng häc sinh råi nh ng gi¸o viªn lu«n ph¶i yªu cÇu vµ ®ßi hái häc sinh ph¶i tÝch cùc vµ tiÕn bé h¬n ë tiÕt sau so víi tiÕt tr íc. ë líp, d íi sù tæ chøc, h íng dÉn cña c« gi¸o, c¸c em sÏ tù tin h¬n khi lµm bµi ( c¶ khi nãi vµ viÕt ).

Muèn ph¸t huy ® îc tÝnh tÝch cùc cña häc sinh th× chñ c«ng lµ ng êi thÇy. Mçi giê d¹y, gi¸o viªn ph¶i cã hÖ thèng c©u hái trong tõng bµi tËp, c©u hái ph¶i cã tÝnh chÊt gîi më ®Ó mäi ®èi t îng häc sinh trong líp ®Òu cã thÓ tr¶ lêi ® îc vµ ph¶i ®éng viªn kÞp thêi khi häc sinh cã tiÕn bé, ®Æc biÖt lµ häc sinh trung b×nh vµ häc sinh yÕu (dï lµ mét tiÕn bé nhá).

VÝ dô: Khi d¹y bµi “ LuyÖn tËp ph¸t triÓn c©u chuyÖn ” ( TuÇn 8 )


5. Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh trong giê häc. §Ó ph¸t huy ® îc tÝnh tÝch cùc cña häc sinh, gi¸o viªn cÇn chó ý tíi mäi ®èi t îng häc sinh. Muèn vËy, gi¸o viªn cÇn ph¶i ph©n ®Þnh theo nhiÒu møc ®é ( YÕu, TB, Kh¸. Giái ) ®Ó cã c¸ch tæ chøc d¹y, häc ph¸t huy, khÝch lÖ tÊt c¶ häc sinh häc tËp.


Lóc nµy, gi¸o viªn g¹ch d íi nh÷ng tõ ng÷ chØ thêi gian vµ ®Þnh h íng cho häc sinh kh¸, giái : ë ®o¹n 1, lÇn Va- li- a ® îc ®i xem xiÕc Êy lµ lÇn nµo? Häc sinh kh¸ nªu “ Mïa Gi¸ng sinh n¨m Êy, Va- li - a ® îc ... ” Häc sinh giái cã thÓ ®¶o trËt tù nªu: “ Va- li–a ® îc bè mÑ cho ®i xem xiÕc ®óng vµo ngµy Gi¸ng sinh ®Ó chóc mõng em trßn 11 tuæi ”.


Bµi tËp 1: Dùa vµo cèt truyÖn “ Vµo nghÒ ”, h·y viÕt l¹i c©u më ®Çu cho tõng ®o¹n v¨n ( ®· cho ë tiÕt tËp lµm v¨n. TuÇn 7 ). Häc sinh trung b×nh cã thÓ nªu: 1) Mét lÇn, Va – li – a ® îc bè mÑ cho ®i xem xiÕc ... 2) Råi mét h«m, em xin bè mÑ cho ghi tªn häc nghÒ .... 3) ThÕ lµ tõ ®ã, em lµm viÖc trong chuång ngùa .... 4) ThÕ råi còng ®Õn ngµy, em ® îc biÓu diÔn .....Gi¸o viªn ph¶i khen ngay vµ khuyÕn khÝch ®Ó c¸c em lµm tiÕp..



6. Phèi kÕt hîp çc ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp ®Ó tÝch luü vèn hiÓu biÕt vµ båi d ìng t©m hån giµu c¶m xóc cho çc em. Mçi v¨n b¶n tËp lµm v¨n mµ häc sinh s¶n sinh ® îc ( ë h×nh thøc nãi hay viÕt ) ®Òu thÓ hiÖn rÊt râ vèn thùc tÕ cña häc sinh. Do ®ã gi¸o viªn ph¶i tæ chøc tèt çc tiÕt ho¹t ®éng ngo¹i kho¸, çc tiÕt häc dµnh cho ®Þa ph ¬ng ë çc m«n §¹o ®øc,TN&XH ... , sinh ho¹t §éi thiÕu niªn. sao nhi ®ång, çc ho¹t ®éng v¨n ho¸, TDTT, çc ph ¬ng tiÖn th«ng tin nh ch ¬ng tr×nh ph¸t thanh häc ® êng, ®äcs¸ch b¸o ë th viÖn, truyÒn thanh, truyÒn h×nh, çc tiÕt chµo cê hµng tuÇn .... cho tÊt c¶ häc sinh ® îc tham gia ®Ó çc em cã c¬ héi tÝch luü kinh nghiÖm sèng vµ vËn dông khi lµm v¨n.

Tãm l¹i: Trong mét giê TËp lµm v¨n, gi¸o viªn biÕt tæ chøc çc ho¹t ®éng ph¸t huy ® îc tÝnh tÝch cùc cña häc sinh ( theo tõng ®èi t îng ) th× tiÕt häc sÏ trë nªn sinh ®éng vµ tù häc sinh cã thÓ rót ra kiÕn thøc cÇn ghi nhí ®Ó vËn dông vµo thùc hµnh nãi – viÕt v¨n ngµy mét tèt h¬n.



§Ó ®¸p øng yªu cÇu trªn, chóng t«i ®· phèi kÕt hîp chÆt chÏ víi gi¸o viªn tæng phô tr¸ch, gi¸o viªn phô tr¸ch th viÖn, gi¸o viªn d¹y h¸t nh¹c,... ®Ó tæ chøc tèt çc tiÕt: Chµo cê,ThÓ dôc, H¸t nh¹c, tæ chøc tèt çc buæi nãi chuyÖn truyÒn th«ng vµo nh÷ng ngµy lÔ lín 20/11, 22/12, 19/5 .... , tæ chøc ®äc s¸ch b¸o ë th viÖn cã hiÖu qu¶. Tæ chøc çc Héi thi v¨n nghÖ, TDTT, c©u l¹c bé v¨n th¬, víi néi dung nh : KÓ chuyÖn, ®äc th¬, h¸t, diÔn kÞch, tiÓu phÈm, s¸ng t¸c th¬ v¨n.

VÝ dô: Häc sinh ® îc ®i tham quan : Danh lam th¾ng c¶nh, di tÝch lÞch sö , ® îc nghe gi¸o viªn giíi thiÖu vÒ phong tôc cña ®Þa ph ¬ng, qua ti vi... gióp çc em cã kü n¨ng quan s¸t, hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ cuéc sèng ®ã lµ çc kiÕn thøc ®Ó häc tèt çc tiÕt tËp lµm v¨n trao ®æi ý kiÕn, giíi thiÖu ho¹t ®éng.


Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p chóng t«i ®· tiÕn hµnh ¸p dông trong d¹y – häc TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ® îc yªu cÇu ®æi míi cña nhµ tr êng. B íc ®Çu ®· ®em l¹i kÕt qu¶ kh¶ thi vÒ chÊt l îng d¹y cña gi¸o viªn vµ chÊt l îng häc cña häc sinh.

*

* *

ViÖc tæ chøc tèt çc ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp cã t¸c ®éng tèt tíi d¹y häc TËp lµm v¨n trong nhµ tr êng bëi nã cung cÊp cho häc sinh nh÷ng hiÓu biÕt sinh ®éng tõ thÕ giíi hiÖn thùc vµ çc em ® îc c¶m nhËn thËt b»ng çc gi¸c quan. Qua ®ã häc sinh cã thÓ dïng tõ ng÷ chuÈn, s¶n sinh c©u v¨n hay, ®o¹n v¨n hay vµ bµi v¨n ®Æc s¾c l«i cuèn ng êi nghe, ng êi ®äc.



Trong khi võa thùc hiÖn nghiªn cøu võa ¸p dông gi¶ng d¹y, chóng t«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t chÊt l îng cña häc sinh ë hai thêi ®iÓm kh¸c nhau vµ kÕt qu¶ thu ® îc nh sau :

- LÇn thø nhÊt vµo cuèi th¸ng 9 n¨m 2007 víi bµi TËp lµm v¨n miÖng vµ yªu cÇu tr×nh bµy viÕt. §Ò bµi: KÓ l¹i c©u chuyÖn Nµng tiªn èc, kÕt hîp t¶ ngo¹i h×nh nh©n vËt.

- KÕt qu¶ chóng t«i thu ® îc nh sau:

Qua qu¸ tr×nh võa nghiªn cøu chuyªn ®Ò, võa ¸p dông vµo thùc tÕ gi¶ng d¹y ë khèi líp 4. Chóng t«i ®Òu thÊy ® îc vai trß cña viÖc d¹y TËp lµm v¨n theo h íng ®æi míi vµ tÇm quan träng cña viÖc d¹y tèt çc ph©n m«n trong m«n TiÕng ViÖt còng nh çc m«n häc kh¸c trong ch ¬ng tr×nh tiÓu häc ®Ó bæ trî cho ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4. Còng qua nghiªn cøu chuyªn ®Ò chóng t«i nhËn thÊy, chuyªn ®Ò kh«ng nh÷ng chØ ¸p dông ® îc víi khèi líi 4 mµ cßn ¸p dông ® îc víi tÊt c¶ çc khèi trong toµn tr êng.

C. kÕt luËn

I. kÕt qu¶

KÕt qu¶ qua kh¶o s¸t cho thÊy tØ lÖ häc sinh ®¹t trung b×nh cao häc sinh yÕu vÉn cßn. Do vèn sèng, vèn hiÓu biÕt cßn Ýt nªn néi dung bµi viÕt cßn khu«n s¸o, c©u v¨n ch a béc lé ® îc c¶m xóc khi nãi vµ viÕt.

C. kÕt luËn

I. kÕt qu¶

Líp Sè häc sinh Giái Kh¸ TB YÕu

4B 43 10 12 18 3

4A 36 20 16 0 0

4C 39 7 12 17 3

4D 38 6 18 12 2

Tæng sè 15643

(27,6%)

58

(37,2%)

47

(30,1%)

8

(5,1%)

Khi ¸p dông viÖc ®æi c¸ch gi¶ng d¹y theo chuyªn ®Ò ®· nghiªn cøu ë trªn chóng t«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t lÇn thø hai vµo th¸ng 11 n¨m 2007 víi ®Ò bµi: KÓ l¹i c©u chuyÖn em ®· ® îc nghe hoÆc ® îc ®äc vÒ mét ng êi cã lßng nh©n hËu. KÕt qu¶ kh¶o s¸t nh sau:

C. kÕt luËn

I. kÕt qu¶

Líp Sè häc sinh Giái Kh¸ TB YÕu

4B 43 10 19 13 1

4A 36 20 16 0 0

4C 39 11 19 9

4D 38 6 21 10 1

Tæng sè 15647

(30,1%)

75

(48,1%)

32

(20,5%)

2

(1,3%)

KÕt qu¶ kh¶o s¸t cho thÊy tuy kÕt qu¶ ch a ph¶i lµ cao, nh ng sù chuyÓn biÕn cña häc sinh ®· râ. Cô thÓ khi chÊm bµi chóng t«i thÊy, bµi viÕt cña çc em cã bè côc râ rµng, lêi lÏ cña c©u v¨n ch©n thùc nh ng vÉn m ît mµ, çch kÓ ®· cã sù s¸ng t¹o vµ ®· cã c¶m xóc thùc sù trong khi kÓ.

KÕt qu¶ trªn còng ®· chøng minh ® îc chuyªn ®Ò cña chóng t«i ®· ®i ®óng h íng chØ ®¹o cña nhµ tr êng vµ cña Phßng gi¸o dôc ®· ®Æt ra cho tr êng tõ ®Çu n¨m häc.

C. kÕt luËn

I. kÕt qu¶

Ii. bµi häc kinh nghiÖmTõ nh÷ng kÕt qu¶ ® îc nªu trªn, chóng t«i rót

ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm sau: 1. Tæ chøc çc ho¹t ®éng ®a d¹ng phong phó. Gi¸o viªn ph¶i tæ chøc çc ho¹t ®éng ®a

d¹ng vµ phong phó ®Ó dÉn d¾t, ® a häc sinh vµo nh÷ng t×nh huèng cã vÊn ®Ò mét çch nhÑ nhµng, kh¬i dËy vµ kÝch thÝch ®Ó häc sinh chñ ®éng mét çch tÝch cùc tham gia vµo çc ho¹t ®éng, häc sinh tù t×m tßi, kh¸m ph¸ ®Ó lÜnh héi tri thøc.

C. kÕt luËn

Ii. bµi häc kinh nghiÖm Khi tæ chøc çc ho¹t ®éng gi¸o viªn ph¶i t¹o ®iÒu

kiÖn ®Ó tÊt c¶ häc sinh cïng ® îc ho¹t ®éng, häc tËp. Chó träng ph ¬ng ph¸p d¹y häc ç nh©n, nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt cña häc sinh ®Ó ® a ra nh÷ng biÖn ph¸p gióp häc sinh söa ch÷a kÞp thêi, ®ång thêi kÝch thÝch vµ ®éng viªn çc thµnh tÝch cña häc sinh ®· ®¹t ® îc.

2. Tæ chøc çc ho¹t ®éng ph¸t triÓn kh¶ n¨ng tù häc cña häc sinh.

Tù häc lµ kü n¨ng quan träng nhÊt cÇn h×nh thµnh ë ng êi häc, nÕu häc sinh kh«ng cã kü n¨ng tù häc th× kiÕn thøc cña çc em kh«ng ph¸t triÓn nhanh, kh¶ n¨ng s¸ng t¹o rÊt h¹n chÕ v× phÇn lín l îng kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm øng xö, kinh nghiÖm giao tiÕp çc em ®Òu ph¶i tù häc trong cuéc sèng. MÆt kh¸c, x· héi hiÖn ®¹i ®ang biÕn ®æi nhanh, víi sù bïng næ th«ng tin, khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn nh vò b·o th× viÖc häc sinh ph¶i tù häc ®Ó cËp nhËt th«ng tin hµng ngµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt (häc sinh cã nhiÒu vèn kiÕn thøc ®Ó ¸p dông khi lµm v¨n). Do ®ã, gi¸o viªn cÇn h íng dÉn häc sinh çch lÊy th«ng tin qua viÖc ®äc s¸ch, xem truyÒn h×nh, çch quan s¸t thÕ giíi xung quanh vµ ghi chÐp nh÷ng th«ng tin .

C. kÕt luËn

Ii. bµi häc kinh nghiÖm3. Linh ho¹t trong ph ¬ng ph¸p vµ øng xö S ph¹m. Trong ho¹t ®éng d¹y häc, sù chuÈn bÞ chu

®¸o cña ng êi gi¸o viªn trong viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y lµ hÕt søc cÇn thiÕt, nh ng viÖc sö dông linh ho¹t çc ph ¬ng ph¸p vµ øng xö s ph¹m, ®Ó thÝch øng víi hoµn c¶nh thùc tÕ ®ang diÔn ra trong tiÕt d¹y lµ yÕu tè quan träng cho sù thµnh c«ng cña bµi d¹y. MÆt kh¸c, viÖc gi¸o viªn linh ho¹t trong viÖc phèi hîp nhiÒu ph ¬ng ph¸p vµ øng xö s ph¹m nhanh, sÏ gióp cho häc sinh ®ì nhµm ch¸n, cã høng thó häc tËp, ®¸p øng ® îc yªu cÇu gi¸o dôc ç biÖt vµ líp häc ®«ng ng êi. Muèn vËy, mçi gi¸o viªn ph¶i th êng xuyªn th¨m líp, dù giê, rót kinh nghiÖm ®Ó tù ®¸nh gi¸ u – khuyÕt ®iÓm cña m×nh trong gi¶ng d¹y vµ häc tËp kinh nghiÖm cña ®ång nghiÖp ®Ó phÊn ®Êu d¹y tèt h¬n. §Æc biÖt ph¶i n©ng cao chÊt l îng çc buæi sinh ho¹t chuyªn m«n, tù nghiªn cøu çc m« ®un, tù häc ®Ó n©ng cao chuyªn m«n nghiÖp vô s ph¹m.

C. kÕt luËn

Ii. bµi häc kinh nghiÖm 4. Lu«n kiÓm tra ®¸nh gi¸ kiÕn thøc vµ kü n¨ng ®¹t ® îc cña häc sinh

Trong d¹y häc, viÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kiÕn thøc vµ kü n¨ng ®¹t ® îc cña häc sinh, kh«ng chØ nh»m môc ®Ých nhËn ®Þnh thùc tr¹ng häc tËp cña häc sinh, ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng häc mµ ®ång thêi cßn t¹o ®iÒu kiÖn nhËn ®Þnh thùc tr¹ng d¹y cña gi¸o viªn, nh»m ®iÒu chØnh ho¹t ®éng d¹y cña gi¸o viªn cho phï hîp. Sù ®¸nh gi¸ cña gi¸o viªn vÒ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh ph¶i dÇn dÇn chuyÓn sang thµnh kü n¨ng tù ®¸nh gi¸ cña häc sinh. Sù tù ®¸nh gi¸ gióp cho sù ph¸t triÓn kh¶ n¨ng tù häc cña häc sinh rÊt lín. * Trªn ®©y lµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm mµ chóng t«i ®· rót ra trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ thùc hiÖn chuyªn ®Ò “ D¹y ph©n m«n TËp Lµm V¨n líp 4 nh thÕ nµo ®Ó ®¸p øng ® îc yªu cÇu ®æi míi ”.

C. kÕt luËn

Trong qu¸ tr×nh x©y dùng chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ. RÊt mong ® îc sù gãp ý, bæ sung cña L·nh ®¹o Phßng gi¸o dôc vµ c¸c ®ång nghiÖp ®Ó Chuyªn ®Ò ®¹t ® îc hiÖu qu¶ cao h¬n. Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Tap lam van lop 4

Documents

Transcript of Tap lam van lop 4