Tên đề tài:

CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MÔN TOÁN

CHO TRẺ MẪU GIÁO 4-5 TUỔI

I.ĐẶT VẤN ĐỀ:

*Tầm quan trọng của vấn đề nghiên cứu:

Mục tiêu chăm sóc giáo dục mầm non mới hiện nay là nhằm phát triển

toàn diện cho trẻ,hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con

người.Mục tiêu đó là hình thành ở trẻ những chức năng tâm lý,những cơ sở ban

đầu của nhân cách,năng lực làm người của trẻ và chuẩn bị cho trẻ vào các lớp

học tiếp théôc hiệu quả. Để thợc hiện tốt giảng dạy theo chương trình giáo dục

mầm non mới đòi hỏi phải giáo dục trẻ theo 5 lĩnh vực ,pháp triển thể chất, phát

triển thẩm mỹ,phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức,phát triển tình cảm xã

hội…Thì lĩnh vực phát triển nhận thức mà đặc biệt là phát triển môn toán là vô

cùng quan trọng là cơ sở là tiền đề cho các bậc học tiếp theo.Từ những suy nghĩ

đó tôi đầu tư vao nghiên cứucác giải pháp nâng cao chất lượng môn toán cho trẻ

4-5 tuổi ở trường mầm non.

*Lý do chọn đề tài:

Nhận biết về tính toán là cơ sở ban đầu cho sự nhận thức.Toán có vai trò

vô cùng quan trọng trong cuộc sống con người.Dạy trẻ mẫu giáo làm quen với

biểu tượng tập hợp - số lượng - phép đếm là việc cần thiết để xây dựng nền tảng

trong việc hướng dẫn trẻ làm quen với những biểu tượng sơ đẳng ban đầu về

toán. Vậy ngay từ bậc học mầm non việc tổ chức hướng dẫn trẻ làm quen với

toán giúp trẻ có được khả năng so sánh, tổng hợp ,khái quát hoá trìu tượng hoá.

Giúp trẻ có được một khả năng tư duy nhất định.Từ đó trẻ sẽ thích khám

phá ,tìm tòi ,sáng tạo phát triển ngôn ngữ cùng với khả năng tư duy. Tạo điều

kiện để trẻ lĩnh hội tiếp thu tri thức kinh nghiệm của người lớn .Để khám phá

tìm hiểu về thế giới xung quanh trẻ.

1

Quá trình hình thành các biểu tượng ban đầu về toán cho trẻ mẫu giáo là

điều cần thiết.Góp phần quan trọng cho việc hình thành và phát triển nhân cách

của trẻ.“Dạy con từ thủa còn thơ” nên việc dạy học và giáo dục đóng vai trò vô

cùng quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách cùng với việc

tiếp thu lĩnh hội trí thức của trẻ .

Trẻ mẫu giáo hoạt động chủ đạo là vui chơi.Trẻ thích được chơi đùa,vì

thế để đạt được hiệu quả cao trong công tác giảng dạy và hình thành được các

biểu tượng sơ đẳng ban đầuvề toán cho trẻ là một hoạt động thiết thực và quan

trọng của việc giáo dục trẻ mầm non .Điều đó có tác dụng thúc đẩyvầ góp phần

tích cực vào việc giáo dục và truyền thụ tri thức giúp cho trẻ phát triển được

đầy đủ hơn và toàn diện hơn .Bộ môn toán khi được giáo viên mầm non sử

dụng một cách có mục đích,phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ tiếp thu kinh ngiệm

tích cực và taọ cảm giấc hưng phấn,vui tươi. Giáo viên có thể dạy tích

hợp ,lồng ghép vào các hoạt động (giò ăn,họat động góc,chơi ngoài trời,trẻ làm

bài tập theo nhóm từ đó giúp trẻ tập trung,phấn khởi trong khi hoạt động,ý

thức ,rõ vai trò của bộ môn toán đã trở thành một hoạt động không thể thiếu

được trong trường lớp mầm non và hơn nữa …

Bản thân tôi là một giáo viên mầm non ,rất tâm huyết với nghề dạy trẻ.

Tôi nhận thấy trẻ em bây giờ rất thông minh và lanh lợi.Tôi luôn mong muốn

truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng

vốn có. Chính vì điều đó tôi đă luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra

những cách thức hay,những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình.

Trong tất cả các môn học của trẻ tôi đặc biệt yêu thích môn toán, có lẽ vì bản

thân bộ môn toán đă mang nhiều thế mạnh.

Vì tất cả các lý do trên tôi luôn mong muốn mình phải làm thế nào để

giúp trẻ học thật tốt bộ môn toán, tôi đă không ngừng suy nghĩ và sáng tạo để

tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo môi trường học tập tốt nhất cho

2

trẻ.bằng tất cả sự nõ lực,cố gắng đó tôi cảm thấy một phần nào ý nguyện của

mình đă thực hiện được.nên bản thân tôi đã đề cập tới vấn đề. “ Nâng cao chất

lượng bộ môn toán ch trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non”.

*Giới hạn nghiên cứu của đề tài:

Giới hạn phạm vi nội dung nghiên cứu của đề tài: Tìm hiểu thực trạng

mhận thức về bộ môn toán của trẻ 4-5 tuổi.

Thời gian xây dựng đề tài từ 15/9đến ngà 20/110/2010 nghiên cứu đề tài.

Từ ngày 1/4 đến ngày 25/4/2011 hoan thầnh đề tài.

1.Cơ sở lý luận:

“Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”

Không chỉ là khẩu hiệu kêu gọi thôi thúc toàn thế giới trú trọng quan tâm

hơn đến vấn đề chăm sóc giáo dục “sợi chỉ đỏ’’ xuyên suốt quá trình xây dựng

cái cách giáo dục của tất cả các quốc gia trên toàn hành tinh chúng ta.Bởi vì đất

nước luôn tồn vinh và cường thịnh không tụt hậu với thời gian và luôn đi trước

thời đại thì rất cần thế hệ kế cận trong tương lai ,sự thông minh, trí tuệ ,cần

cù ,ham hiểu biết , bản lĩnh,giàu lòng nhiệt tình ,cùng với khả năng sáng tạo

không ngừng. Trẻ em chính là chủ nhân tương lai của đất nước,là lớp người kế

tục và phát huy những tinh hoa của nhân loại trong quá khứ.Hiện tại để có

những bước đi vững chắc, có nhưng bước đi thần kỳ nhanh chóng đưa xã hội đi

đến đỉnh cao của ước mơ xã hội cộng sản văn minh mà Mác-ăng Ghen đã dự

đoán.

Việc cho trẻ Mầm Non được làm quen với bộ môn toán hình thành những

biểu tượng toán sơ đẳng là môn học rất quan trọng,là điều kiện không thẻ thiếu

trong quá trình dạy học nhằm phát triển trí tuệ và nhân cách toàn diện cho trẻ.

Tất cả những nội dung trên cần được tiến hành thường xuyên đối với

trẻ.Đặc biệt là nâng cao chất lượng ,sự yêu thích bộ môn toán đối với trẻ giáo

viên phải tạo nhiều đồ dùng ,đồ chơi dạy học phù hợp , tích hợp bộ môn toán

3

với các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày ở trường Mầm Non –Mẫu giáo

một cách lôgic , có hiệu quả.

Bởi vậy muốn thực hiện tốt việc lồng ghép phù hợp nhuần nhiễn,muốn có

nhiều trò chơi mới trong hoạt đông giáo dục bộ môn toán .Có thể nói xung

quanh trẻ tồn tại một thế giới đồ vật muôn màu , muôn vẻ với sự đa dạng về

màu sắc,hình khối số lượng .Đồng thời cũng hình thành ở trẻ những kỹ năng ,kỹ

sảo ,kiến thức đầy đủ về hiện thực xung quanh trẻ ,giúp trẻ lam chủ cuộc sống

cúa mình,là hành trang đầu tiên để bước vào tri thức khổng lồ của nhân loại.

1.2.Cơ sở thực tiễn:

Việc dạy trẻ làm quen với các biểu tượng ban đầu về toán cho trẻ còn

khá đơn giản chứ chưa phải là học hoàn toàn chính do sự đơn giản này lam

nảy sinh một số vấn đề làm thế nào để dạy trẻ toán khó và trìu tượng phải phù

hợp với sự nhận thức của trẻ mầm non.Khó khăn nhất là việc nâng cao chất

lượng dạy trẻ lam quen với các biểu tượng về tập hợp số lượng phép đếm.Việc

định hướng không gian qua các định nghĩa một cách chính xác .Để làm được

điều đo ta cần phải dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ và nhưng khái niệm

toán học sơ đẳng nhưng rất cần có những phương pháp giảng dạy để những

khái niệm toán trưù tượng ,thành những kiến thức quen htuộc của trẻ có thể lĩnh

hội được .

*Đặc điểm của trường Mầm non kim sơn:

Trường mầm non Kim Sơn là trường nằm ở trung tâm của xã.Trường

được thành lập từ năm1974.Trường có tất cả 11 lớp,7 lớp ở khu chính ,4 lớp ở

khu lẻ (có 2 lớp nhà trẻ, 3 lớp 3 tuổi ,3lớp 4 tuổi, 3 lớp 5 tuổi).

Mặc dù trường không tập trung ở một điểm nhưng trường vẫn luôn giữ

được kỷ cương tốt và trường đã nhiều năm đạt trường tiên tiến ,được công nhận

là trường chuẩn đầu tiên của Huyện Đông Triều.Trường có đội ngũ giáo viên là

4

29 đồng chí được phân công ở các lớp khác nhau .Ban giám hiệu là 3 đồng

chí ,1 đồng chí là hiệu trưởng ,2 đồng chí là hiệu phó.

Nhìn chung tất cả các giáo viên trong trường đều qua lớp đào tạo chuyên

môn nghiệp vụ ,có kinh nghiệm trong công tác giảng dạy .Hiện trường có 19

giáo viên đạt trình độ cao đẳng, đại học ,10 cô có trình độ trung cấp, đây cũng

là thuận lợi nhưng bên cạnh đó có không ít khó khăn một số giáo viên cao tuổi

nên việc thực hiện theo chương trình đổi mới con nhiều hạn chế.Nhà trường

thực hiện chương trình mầm non mới cho các lớp từ nhà trẻ đến 5 tuổi

* Đặc điểm của lớp.

Năm học 2010-2011 được sự phân công của ban giám hiệu nhà trường tôi chủ

nhiệm lớp 4-5 tuổi, dạy theo chương trình đổi mới với sĩ số là 36 cháu. Độ tuổi

đồng đều cũng là một thuận lợi cho việc truyền thụ kiến thức, 100% trẻ được

sống ở vùng nông thôn là con em nông dân nên các cháu rất ngoan và ham học.

Bên canh đó cũng có một số khó khăn vì 100% trẻ em sống ở nông thôn nên ít

được quan tâm chăm sóc, bồi dưỡng của cha mẹ. Nên khả năng nhận thức của

trẻ còn nhiều han chế.

* Đối với giáo viên.

Là một giáo viên trẻ có năng lực chuyên môn và đầy tâm huyết với trẻ tôi

đẵ tìm tòi nghiên cứu các phương pháp dạy học đạt kết quả cao.Tôi luôn học

hỏi đồng nghiệpvà tìm hiểu mục đích, yêu cầu tầm quan trọng, tính cấp thiết và

khả năng của bộ môn toán đối với trẻ mầm non.

Nên tôi đã cố gắng tìm ra những phương pháp tốt nhất, phù hợp nhất đói với

đặc điểm của địa phương và lớp học đạt kết quả cao hơn trong giờ dạy

5

II.Nội dung nghiên cứu:1. Thực trạng của việc nghiên cứu

1.1 Thực trạng nhận thức của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi.

Độ tuổi 4-5 tuổi trẻ đẵ có khả năng phân tích được từng phần tử của tập

hợp.Trẻ có thể hình dung được các phần tử của tập hợp không chỉ là vật riêng lẻ

mà có khi mà từng nhóm đồ vật.

Việc đánh giá về mặt số lượng tăng lên và không bị chi phối do các yếu

tố ,kích thước,không gian và các đặc điểm ở bên ngoài.

Trẻ đã có khả năng đếm thành thạo trong phạm vi 5 nắm được vị tri thư tư tên

các số.Trẻ hiểu số cuối cùng trong phép đếm là chỉ số của tập hợp số đó ,nó

không phụ thuộc vào yếu tố không gian hay chất lượng các phần tử của tập hợp

đó .Thấy được mối quan hệ giữa chúng với nhau .Ngoài ra ở lứa tuổi này trẻ

còn có khả năng đếm được các tập hợp số với các đơn vị cơ sở khác nhau , trẻ

biết rằng đơn vị của tập hợp có thể là nhóm đồ vật chứ không chỉ là từng vật.

Ngoài ra còn có những khó khăn do chương trình dạy toán ở mẫu giáo

mới chỉ cho trẻ làm quen với một số khái niệm đơn giản về toán chưa thể dạy

toán bằng việc vận dụng các phương pháp để dạy trẻ nhận biết và nâng cao về

tập hợp-số lượng-phép đếm .Điều đó phải nhờ vào sự kiên trì và tinh thần trách

nhiệm của người giáo viên mầm non.

Việc thục hiện nâng cao chât lượng dạy trẻ mẫu giáo nhỡ về tâp hợp – số

lượng- phép đếm và dạy trẻ làm quen với toán. ở độ tuổi này sự phân biệt còn

hạn chế nên ta phải lựa chọn mỗi nội dung và phương pháp cho phù hợp.

1.2:khảo sát:

6

Qua tìm hiểu của việc dạy và học ,nhằm hình thành kỹ năng về tập hợp –

số lượng –phép đếm cho trẻ mầm non. Tôi đã tiến hành khảo sát trên 36 trẻ

thuộc lớp mẫu giáo 4-5tuổi trường mầm non kim sơn Huyện Đông Triều bằng

trò truyện ,quan sát các hoạt động hàng ngày của trẻ.Thực trạng của chương

trình hình thành các kỹ năng về tập hợp –số lượng phép đếm cho trẻ 4-5 tuổi

chiếm số lượng ít so với các lứa tuổi khác, chỉ có 15 tiết về tập hợp-số lượng-

phép đếm số lượng đơn giản trong tiết học giáo viên rất trú trọng vào việc

truyền đạt các kỹ năng đếm ,so sánh cho trẻ .Vì vậy khá nhiều trẻ có kỹ năng

cũng tương đối tốt . Tuy nhiên tiết học vẫn diễn ra khô cứng , hầu như tất cả các

tiết học trong trạng thái tĩnh ,những đồ chơi học tập và bài tập chưa đưa vào tiết

học ,chưa có sự mới lạ ,sinh động còn ít sang tạo phần lớn giáo viên thưuờng sử

dung 2 biện pháp dạy học .Sử dụng hệ thống bài tập và sử dụng hệ thống trò

chơi ,trong quá trình hình thành kỹ năng về tập hợp – số lượng- phép đếm cho

trẻ nhưng biện pháp này giáo viên chưa khai thác triệt để.

Thực trạng nhận thức của giáo viên , tất cả các ý kiến đều cho rằng việc

hình thành biểu tượng về kỹ năng về tập hợp – số lượng – phép đếm cho trẻ

mâm non có một vị trí quan trọng ,không chỉ đối với việc hình thành các biểu

tượng toán học sơ đẳng mà đối với tất cả cuộc sống hàng ngày của trẻ . Nó góp

phần rất lớn vào việc phát triển trí tuệ và các mặt phát tiển toàn diện cho trẻ

mầm non .

Tuy nhiên giáo viên khẳng định vai trò quan trọng của việc hình thành kỹ

năngvề tập hợp- số lượng- phép đếmcho trẻ.Nhưng hâu hết sự nhận thức này

còn sơ sài,đơn giản,chỉ mới dừng lại ở nhận thức mà chưa đi sâu vào để tìm

hiểu,vậy thì để trẻ có kỹ năng về tập hợp – số lượng – phép đếm đầy đủ ,chính

xácvà phong phú thì giáo viên cần cung cấp cho trẻ những kiến thức kỹ năng về

tập hợp – số lượng – phép đếm.

7

Qua tổng kết trên phiếu điều tra tôi nhận thấy 65% ý kiến cho rằng cần

cung cấp kỹ năng về tập hợp-số lượng- phép đếm cho trẻ,15% cần cung cấp

kiến thức ,20% cung cấp cả kiến thức và kỹ năng sống cho trẻ .

Vì vậy mà biểu tượng về kỹ năng đếm cho trẻ rất khó có được sự đầy đủ

và chính xác . Ngoài ra qua tìm hiểu tôi nhận thấy hiện nay trong trường mầm

non còn chưa phát huy được ý nghĩa giáo dục và dạy học của nó .Một phần là

do không đầy đủ về các phương tiện và đồ dùng của trẻ con quá ít ,nhiều ý kiến

giáo viên đưa ra chưa cần bổ xung thêm đồ dùnđùạy học.Việc sử dụng đồ

dùng dạy học ở một số lớp còn lãng phí ,chưa tận dung được hết điều kiện cơ

sở vật chất ở xung quanh trẻ .Nên việc học nhưỡng nội dung về tập hợp-số

lượng- phép đếm mới chỉ dừng lại trên tiết học mà chưa thực sự lan toả vào các

hoạt động khai thác trong cuộc sống .Một trong nhưng lý do khác gây nên sự

thiếu thốn đồ dùng dạy học đó là số lượng học sinh ở trong lớp luôn luôn trong

tình trạng quá tải,sự quá tải nó ảnh hưởng đến cá biệt hoá trong quá trình dạy

học ,giáo viên rất khó khăn đến việc quan tâm đến tất cả trẻ,vì vậy kết quả hộc

tập của trẻ cũng bị ảnh hưởng .Thực trạng về kỹ năng về tập hợp-số lượng-phép

đếm của trẻ

Qua thống kê thăm dò trên của giáo viên mầm non và thông qua hệ

thống bài kiểm tra về mức độ khả năng đếm của trẻ mẫu giáo .Tôi đã thu được

kết quả như sau:

Tổng số trẻ điều tra là 36 cháu

Mức độ trung bình:10 trẻ = 30%

Mức độ yếu: 4 trẻ =10%

Mức độ khá:12 trẻ = 33%

Mức độ giỏi:10 trẻ =27%

1.3: Đánh giá

8

Những kết quả trên chỉ là kết quả điều tra ban đầu của lớp mẫu giáo nhỡ

chắc chắn con nhiều sơ xuất .Thông qua kết quả này chúng ta thấy rằng biểu

tượng về tập hợp – số lượng – phép đếm còn nghèo làn 50% ở mức độ trung

bình ,đông thời chúng ta thấy việc hình thành biểu tuợng về kỹ năng tập hợp-số

lượng – phép đếm là luôn cần thiết đối với trẻ mầm non , hiệu quả của việc hình

thành kỹ năng tâp hợp – số lượng – phép đếm còn chưa được mở rộng, còn rất

nhiều nội dung chưa được khai thác hệ thống bài tập và hệ thống trò chơi phục

vụ cho chương trình này còn hạn chế về mặt số lượng.Điều kiện vật chất phục

vụ cho việc dạy và học còn thiếu thốn.Đặc biệt là đồ dùng mở rộng phục vụ cho

luyện tập và đồ chơi.

Giáo viên còn nhiều lúng túng chưa được khai thác việc giáo dục và dạy

học.Biện pháp dạy trong nhóm ,phương pháp thực hành đặc biệt là hai biện

pháp .

Sử dụng bài luyện tập

Sử dụng trò chơi học tập

Giáo viên chưa tận dụng hết cơ hội để tranh thủ củng cố nâng cao kiến

thức,kỹ năng cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.

2.2-Các giải pháp hình thành kỹ năng về tập hợp-số lượng- phép đếm cho trẻ 4-

5 tuổi.

Để nâng cao chất lượng dạy và học cho trẻ là một quá trình phát triển có

hệ thống có kế hoạch, có mục đích các năng lực nhận thức của trẻ.Trang bị cho

trẻ hệ thống tri thức sơ đẳng, hình thành nhân cách cho trẻ kết quả nghiên cứu

cho thấy giải quuyết các nhiệm vụ ,mục đích đẵ đề ra thì người giáo viên sử

dụng cần tổ chức xắp xếp công việc thật khoa học theo cơ sở vận dụng phù hợp.

Một cách khái quát nhất thì phương pháp dạy học là con đường là cách thức mà

giáo viên sử dụng để thực hiện nhiệm vụ dạy và đạt kết quả cao nhất.

9

Dạy trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi về tập hợp- số lượng –phép đếm-ta cần phải

dựa vào đặc điệm tâm sinh lý của lứa tuổi,đưa vào sự nhận biết của trẻ để có thể

đưa ra những phương pháp phù hợp.ở độ tuổi 4-5 tuổi trẻ đã có khả năng phân

tích hình dung được các phần tử của tập hợp không chỉ là vận dụng lẻ mà có khi

là từng nhóm đồ vật, trẻ có khả năng nhận thức tốt hơn về tập hợp-số lượng-

phép đếm.

Dạy trẻ đếm đến 5 nhận biết số lượng nhóm đồ vật trong phạm vi 5, dạy

trẻ nhận biét các số từ 1đến 5.

Dãy số mới và xác định số lượng các nhóm đồ vật trong phạm vi 5 được

tiến hành dựa trên sự so sánh các nhóm có số lượng là các nhóm đã biết và số

mới.

Đếm số lượng của nhiều nhóm đồ vật có cùng số lượng là 4,chọn số 4 đặt

vào nhóm này,đầu tiên cho trẻ chọn số theo cô và giơ lên .Cô cùng trrẻ nhắc lại

tên gọi (số4) và kiểm tra xem có bạn nào chọn nhầm không.Cho trẻ nói tên đặc

điểm của số 4có cấu tạo như thế nào.Cho trẻ đặt số 4 vào các nhóm đồ vật có số

lượng là 4.

Luyện kỹ năng về đếm các nhóm đồ vật các nhóm đồ vật không xếp theo

dãy ở các vị trí khác nhau với cách đếm khác nhau đếm bằng mắt,sờ bằng

tay.Đếm các đối tượng khác nhau về màu sắc, kích thước, việc nói kết quả

không cần diễn đạt đầy đủ mà có thể nói ngay số lượng.

Ví dụ :

Cô dể 4 cái ô tô trên bàn yêu cầu trẻ nhắm mắt lại các con hãy sờ xem có

bâo nhiêu cấi ô tô(4cái ô tô).

Dạy trẻ so sánh về mối quan hệ về số lượng giữa các nhóm đồ vật trong phạm

vi 5 bằng cách thêm bớt tạo sự bằng nhau về số lượng.

Dạy trẻ các phép biến đổi số lượng như thêm bớt một số lượng nhất định vào

một nhóm đối tượng cho trước.

10

Cần tạo ra tình huống thực tế và yêu cầu trẻ thhực hiện việc đó trên nhóm

đồ vật cụ thể.

Ví dụ:

Cô phát cho mỗi trẻ 2 quả cam .Cô yêu cầu trẻ đếm xem mỗi bạn có mấy quả

cam và cô phát thêm 2 quả nữa yêu cầu trẻ xác định xem có tất cả mấy quả

cam.

2.Các biện pháp:

Dạy trẻ cách chia nhóm đồ vật thành 2 phần : Trước hết cô phải yêu cầu

trẻ tìm được hết cách chia một nhóm đồ vật thành 2 phần.

Ví dụ : Chia 4 thành 2 phần theo 2 cách là 2-2 và 3-1 .

Đầu tiên cô cho trẻ chia theo ý thích .Sau đó yêu cầu tẻ chia theo hiệu lệnh cô

đưa ra .

Ví dụ: 4 bông hoa yêu cầu trẻ cầm ở tay phải 2 bông .Hỏi trẻ xem tay trái còn

mấy bông

Việc rèn luyện cho trẻ so sánh số lượng của 2 nhóm đối tượng,biến đổi số

lượng của một nhóm đồ vật tăng dần trẻ sẽ nhận ra mối quan hệ giữa các nhóm

số lượng trong phạm vi 5.Ngoài giờ học ,trong các hoạt động hàng ngày cô tiếp

tục cho trẻ đếm,xác định đồ vật về mặt số lượng trong phạm vi 5 với nhiều cách

khác nhau ở mọi lúc ,mọi nơi.Sử dụng phép đếm và mối quan hệ giữa các số

trong phạm vi 5 để so sánh số lượng giữa các nhóm đồ vật,đối tượng để tạo nên

các nhóm đồ vật có số lượng bằng một số cho trước .

Ví dụ : Yêu cầu trẻ tìm cho cô các nhóm đồ vật có số lượng là 4 ;

(4 bông hoa, 4quển vở , 4 con gấu…)

*Biện pháp trong tiết học

Tích cực chủ động

Dạy trẻ tích hợp với các môn

Dạy trẻ kết hợp với các biện pháp

11

*Biện pháp ngoài tiết học

Dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi

Dạy trẻ mọi nơi trong sinh hoạt hàng ngày

Tổ chức kết hợp với đi dạo đi thăm

*Sự đổi mới về hình thức làm quen với toán

Hình thức dạy trẻ tronh tiết học,giúp trẻ hệ thống hoá,chính xác hoá,các biểu

tượng phát triển khả năng về tập hợp – số lượng – phép đếm Lâu bền và chủ

định.Giúp trẻ hình thành thói quen học tập .Đây là hình thức không thể thiếu

trong việc hình thành biểu tượng cho trẻ nhằm giúp trẻ hình thành tri thức,biểu

tượng mới.Hình thức ngoài tiết học:Tổ chức dạy kết hợp các hoạt động ở mọi

lúc ,mọi nơi cô hướng dẫn trẻ làm quen, bước đầu nhận biết về các biểu tượng

toán học có tổ chức hướng dẫn trẻ biết vận dụng kiến thức đã học vào trong

hoạt động khác.

*Thực nghiệm việc dạy trẻ mẫu giáo nhỡ về tập hợp-số lượng-phép đếm:

Nhóm đối chứng tôi tổ chức cho trẻ học bình thường với các nội dung toán học

về phép đếm vào vật thể được quy định trong chương trình đổi mới.Khi tiến

hành giáo viên vẫn tiến hành bằng phương pháp thông yhường như ở trường

mẫu giáo. hiện nay vẫn thực hiện để giải quyết các nhiệm vụ có nội dung trong

chương trình ở nhóm thực nghiệm..Chúng tôi tiến hành việc nồng phép tổ chức

chò chơi, bài tập vào trong các giờ học, giờ ôn,giơ chơi.

Giáo viên hướng dẫn trẻ luyện tập và chơi theo hệ thống thực nghiệm.

Thực nghiêm 1:

Bài tập 1:

Nhiệm vụ: ôn luyện đếm, phân biệt, nhận biết, các thông số về số lượng

Chuẩn bị:Mỗi trẻ 3 quả cam

12

Cách tiến hành:

Bước 1:Yêu cầu trẻ xếp quả cam ra bàn, quan sát, nhận biết.Trẻ nói được tên

quả cam có mầu vàng, trẻ vừa nói vừa chỉ tay vào quả cam.

Bước 2: Yêu cầu trẻ đếm số lượng quả cam trên bàn khi đếm phải chỉ tay vào

từng quả cam và đếm từ trái sang phải.

Bài tập 2:

Nhiệm vụ:Rèn kỹ năng đếm khả năng so sánh số lượng của các vật khác nhau.

Chuẩn bị:giáo viên chuẩn bị cho mỗi trẻ 4 ô tô bằng nhựa và 4 người lái xe

bằng bìa các tông.

Cách tiến hành:

Bước 1:Cô cho trẻ xếp lần lượt 4 cái ô tô ra bàn thẳng hàng và xếp 3 người lái

xe một hàng,cô cùng tẻ xếp tương ứng 1-1 ô tô và người lái xe,cô cùng trẻ đếm

có bao nhiêu người lái xe và bao nhiêu cái ô tô.

Bước 2: Cô cho trẻ so sánh 2 nhóm đồ vật

Cho trẻ so sánh 2 nhóm ô tô và người lái xe như thế nào?

Nhóm nào nhiều hơn,nhiều hơn là mấy?

Nhóm nào ít hơn,ít hơn là mấy?

Muốn mỗi cái ô tô đều có một người điều khiển thì ta phải làm như thế

nào?

Cô là người đặt câu hỏi trẻ trả lời và đưa đồ dùng trực quan ra trước cô đưa đồ

dùng ra sau để cùng quan sát va nhận xét thêm ,bớt nhóm số lượng4.

Dược sử dụng đồ dùng trực quan trẻ vừa được quan sát ,nhận xét được trực tiếp

với đồ dùng , đồ chơi giúp trẻ hăng say, tích cực trong giờ học, hăng hái phát

biểu làm cho giờ học thêm phong phú.Ngoài ra cô còn tích hợp các môn học

khác cho phù hợp nội dung, giúp trẻ tiếp thu bài học một cách nhẹ nhàng,tư

duy , chú ý phát triển ngôn ngữ vào trong giờ học đạt kết quả cao.

Bài tập 3:

13

Nhiệm vụ: Đếm và khả năng lập dãy số các vật theo số lượng tăng dần

Chuẩn bị : 2 quả bóng màu đỏ,3 quả bóng màu vàng,4quả bóng màu xanh

Cách tiến hành:

Bước 1:Giáo viên yêu cầu trẻ phân loại từng quả bóng theo màu và xếp thẳng

hàng

Bước 2: Xếp hàng quả bóng màu đỏ có số lượng ít nhất là 2 quả, xếp hàng quả

bóng màu xanh có số lượng nhiều nhất là 4quả.

Với số lượng tăng dần hàng thứ nhất trẻ phải xếp được quả bóng với số

lượng ít nhất là 2 quả bóng màu đỏ ,hàng thứ 2 là 3 quả bóng màu vàng hàng

thứ 3 là 4 quả bóng màu xanh.

Trẻ đếm xem quả bóng màu nào có số lượng nhiều nhất và quả bóng màu

nào có số lượng ít nhất.Cô hướng dẫn trẻ kỹ năng đếm từ trái sang phải ,từ trên

xuống dưới.

*Thực nghiệm 2:

Trò chơi 1: “về đúng nhà”

Nhiệm vụ: Ôn luyện và phân biệt các thông số và số lượng.

Chuẩn bị :5 ngôi nhà , mỗi ngôi nhà có gắn số chấm tròn từ 1 đến 5và mỗi trẻ

có 1 thẻ số tương ứng với số chấm tròn ở mỗi ngôi nhà.

Cách chơi:Cô giới thiệu 5 ngôi nhà có số lượng từ 1-5 chấm tròn và mỗi trẻ có

thẻ số tương ứng với số lượng chấm tròn của ngôi nhàvà trẻ cùng hát bài trời

nắng ,trời mưa và làm động tác.Khi nao cô nói “mưa to rồihoặc về nhà thôi” thì

các con hãy về nhà tương ứng với số chấm tròn mà các con đã có.

Luật chơi: Trẻ nào không về đúng nhà thì phải hát một bài.

Trẻ hiện: Cô động viên hướng dẫn trẻ chơi tích cực,cô giúp trẻ kiểm tra , khảo

sát xem có trẻ nào đếm ,về nhầm nhà không.

*Trò chơi 2:”Tập tầm vông”

Nhiệm vụ: Đếm và khả năng so sánh số lượng của các vật khác nhau.

14

Chuẩn bị:Mỗi nhóm có 5 hột hạt

Cách chơi :Cô cho các nhóm đứng thành vòng tròn,vừa đi ,vừa hát bài tập tầm

vông và trẻ tự chia các hột hạt ở trên tay thành 2 phần và đếm số lượng hột hạt

ở 2 tay xem có số lượng là bao nhiêu ,tay nào có số lượng nhiều hơnvà tay nào

có số lượng ít hơn.Trẻ có thể chia theo êu cầu của cô.

Luật chơi : Nừu bạn nào đếm nhầm thì phải nhảy lò cò 1 vòng.

Thưc hiên:Cô cho trẻ chơi 2-3 lần trong quá trình chơi cô kiểm tra xem có trẻ

nào đếm nhầm không.

*Trò chơi thứ 3:”tìm vật để lập dãy số”

Nhiệm vụ:Rèn kỹ năng đếm để lập dãy số theo số lượng tăng dần và giảm dần.

Chuẩn bị: Đò dùng về các loại phương tiện giao thông.

1 tàu hoả,2 máy bay, 3 tàu thuỷ,4ô tô ,5 xe máy đều băng đồ chơi mỗi loại có

số lượng chênh lệch nhau là 1

Luật chơi:Lập dãy số theo số lượng tăng dần và giảm dần.

Bước 1:Hướng dẫn trẻ phải tìm những phương tiện giao thông thích hợp để lập

dãy theo yêu cầu của cô

Nhắc trẻ nhớ lại kỹ năng đếm ,lập dãy

Bước 2:Chia lớp làm 2 đội, 1đội màu xanh và 1 đội màu đỏ mỗi lần chọn 5b

trẻ nên chơi trẻ chọn những loại phương tiện giao thông cùng chủng loại để

xếp thành từng hàng.

Tôi tiến hành cho trẻ lập dãy số theo số lượng tăng dần hoặc giảm dần đội nào

có số lượng thắng nhiều thì đội đó thắng cuộc

*Biểu dương tuyên truyền

Trong khi sử dụng các bài tập học tập và trò chơi tôi đã thường xuyên đánh giá

kết quả trên trẻ thực hiện, động viên khuyến khích trẻ.Đặc biệt tâm lý của trẻ

rất thích được khen làm cho trẻ hứng thú hơn trong giơ hoạt động, học tập.Tôi

15

thường xuyên tổ chức thi giữa các tổ với nhau,cá nhân vớinhau thi xem ai đếm

nhanh hơn.

Cho trẻ tự nhận xét bài của mình và của bạn,từ đó trẻ có thể ý thức thi đua giữa

các tổ với nhau

Bên cạnh đó cô cần phải tuyên truyền kiến thức khoa học đến các bậc phụ

huynh để có thể có sự phối hợp cùng nhà trường trong việc chăm sóc, giáo dục

trẻ cho khoa học hơn,để cho trẻ đến trường đầy đủ,hứng thú vào tiết học.Tránh

hiện tượng nghỉ học sẽ gây cho trẻ tâm lý chán học và việc tiếp thu kiến thức

gặp nhiều khó khăn.

III. Kết quả thực nghiệm

*Đánh giá:

Trong quá trình thực nghiệm, tôi đã đưa vào các bài tập và các trò chơi

học tập được soạn thoả thông số kỹ năng về tập hợp- số lượng-phép đếm cho

trẻ mẫu giáo nhỡ, để tiện cho việc theo dõi tôi tiến hành nhận xét các nội dung

như sau.

Về khả năng tập hợp-số lượng-phép đếm phân biệt các thông số về số

lượng tôi nhận thấy trẻ rất tập trung hào hứng khi đếm được chính xác số lượng

quả cam và nhận biết được màu sắc của quả cam đó.Sau khi giáo viên nhớ lại

các biện pháp, các giải pháp trẻ đã thực hiện yêu cầu của bài tập rất tốt điều

này được thể hiện khi trẻ đếm và chỉ tay vào từng quả cam rất chủ động.

Với khả năng đếm so sánh các thông số về số lượng của vật,đây là 1nội

dung ban đầu khi tiếp xúc với bài tập và trò chơi trẻ chưa thành thạo,nhưng khi

được giáo viên hướng dẫn gợi mở về biện pháp so sánh mà trẻ đã biét thực

hiện tuy nhiên lần đầu tiên trẻ tiếp xúc với kỹ năng so sánh 2-3 đối tượng trong

một lần so sánh.Nên trẻ đã đạt kết quả cao như mong muốn.

16

Với khả năng đếm lập dãy của các vật theo số lượng tăng dần và giảm

dần tôi tiến hành cho trẻ lập dãy các quả bóng có số lượng khác nhau, khi lập

dãy các quả bóng tăng dần theo mầu sắc để chỉ số lượng một chiều của dãy,

sau đó kỹ năng được nâng cao hơn, trẻ lập dãy được dễ dàng hơn và cũng có vẻ

hứng thú hơn.Nhờ có sự củng cố, ôn luyện của bài tập nên khi chơi trò chơi trẻ

đã tự tin nhanh nhẹn hơn.Chính vì vậy kết quả trò chơi được tốt hơn và khả

năng lập dãy của trẻ được phát triển hơn.

*Kết quả.

Bảng mức độ hình thành biểu tượng kỹ năng lập dãy – số lượng– phép đếm ở

trẻ mẫu giáo nhỡ (Tính theo 100%)

1.khả năng nhận biết phân biệt kỹ năng đếm về số lượng của vật.

Tổng số thực nghiệm là 36 cháu

Mức độ trung bình:10 trẻ = 30%

Mức độ khá:14 trẻ = 38%

Mức độ giỏi:12 trẻ =32%

2.Kỹ năng đếm và so sánh số lượng của các vật khác nhau.

Tổng số thực nghiệm là 36 cháu

Mức độ trung bình:11 trẻ = 31%

Mức độ khá:16 trẻ = 39%

Mức độ giỏi:10 trẻ =30%

3.Đếm và khả năng lập dãy số các vật theo số lượng tăng (giảm ) dần.

Tổng số thực nghiệm là 36 cháu

Mức độ trung bình:13 trẻ = 36%

Mức độ khá:11 trẻ = 31%

Mức độ giỏi:12 trẻ =33

17

Nhìn vào 2 bảng trên ta thấy, mức đọ hoàn thành kỹ năng tập hợp-số

lượng- phép đếm của trẻ ở 2 nhóm thực nghiệm được tăng nên rõ rệt mực trung

bình được giảm đi rất nhiều 40% giảm đi còn 17% đồng thời mức độ giỏi tăng

nên từ 27% đến 50% không có mức độ.

Điều này chứng tỏ rằng biện pháp mà chúng tôi áp dụng trong quá trình

hình thành biểu tượng về tập hợp-số lượng-phép đếm đã có kết quả.Qua đó ta

càng nhận thấy sự cần thiết của việc tổ chức luyện tập thường xuyên,liên tục

với các bài tập ,trò chơi học tập phù hợp với đậc điểm của lứa tuổi.

*Bài học kinh nghiệm

Từ những việc làm cụ thể trên tôi đã rủt ra bài học kinh nghiệm cho bản

thân trong việc giảng dạy cũng như trong công tác giáo dục trẻ như sau, là một

giáo viên mầm non trước hết phải yêu nghề, mến trẻ, tâm huyết với nghề đối

với trẻ bằng tình cảm là người mẹ thứ hai, thực sự gần gũi với trẻ quan tâm đến

sự phát triểnhằng ngày của, theo dõi và nắm bắt được những đặcđiểm cá tính

của từng trẻ để có biện pháp giáo dục trẻ thích hợp.

Giáo viên phải nắm chắc phương pháp cho trẻ hoạt động bộ môn”làm quen với

toán”

Mặt khác luôn chịu khó dành nhiều thời gian trong việc sưu tầm nguyên

vật liệu ở địa phương, cần cù, nhẫn lại,năng động, sáng tạo. Trong công việc

làm đồ đùng trực quan phục vụ cho việc học của trẻ.Bản thân tôi luôn theo học

để nâng cao nghiệp vụ, chuyên môn vững vàng.

Vì vậy muốn đạt kết quả cao trong hoạt động làm quen với toán trước khi

nên lớp, phải soạn bài đầy đủ, lắm chắc phương pháp nên lớp đúng theo trình tự

giảng dạy và đan xen với các hoạt động,để trẻ nắm chắc nội dung của bài.

Tôi luôn phải học hỏi,tìm tòi, lợi dụng mọi hoàn cảnh của địa phương để

phát triển, để nâng cao, tay nghề, linh hoạt trong quá trình dạy học, nhất là đồ

dùng, đồ chơi đẹp sáng tạo, hấp dẫn trẻ, đưa trẻ vào thế giới ham học.

18

Khi có những thay đổi trong chuyên đề tôi đã kịp thời áp dụng và xin ý kiến nhà

trường tạo điều kiện cho tôi về cơ sở vật chất.Trong khi luyện tập cần phải động

viên, khuyến khích trẻ kịp thời để tạo cho trẻ hứng thú hơn.Từ những đồ dùng,

đồ chơi làm ra cô giáo phải tạo ra môi trường cho trẻ tiếp xúc, tạo tình huống

chỏtẻ hoạt động, bằng mọi cách cho trẻ được trải nghiệm, hoà mình vào các đồ

chơi mà trẻ được làm quen thường xuyên đánh giá đồ dùng trực quan , bài tập,

trò chơi, qua các bài dạy để thay, để tạo tình huống mới gây sự bất ngờ sự chú ý

của trẻ.

Phối hợp chặt chẽ với các bấc phụ huynh làm tốt các công tác tuyên

truyền cho các bậc phụ huynh để nhận được sự giúp đỡ đòng tình ủng hộ với

việc dạy và học.Bên cạnh đó không ngừng học hỏi qua các buổi dự giờ thăm

lớp,qua các buổi chuyên đề của Huyện,của trường, học hỏi qua sách báo ti

vi,các phương tiện thông tin đại chúng.Để từ đó tìm ra được nhiều cách hay

hướng dẫn trẻ hoạt độngvới đồ vật tốt và luôn tiếp thu ý kiến chỉ đạo của cấp

trên để có chất lượng cao đối với môn làm quen với toán.

IV.kết luận:Từ những kết quả nghiên cứu trên tôi rút ra kết luận sau.Việc hình thành

biểu tượng kỹ năng về tập hợp-số lượng-phép đếm chỏtẻ mẫu giáo 4-5 tuổi là

một trong những nội dung lớn của chương trình hình thành cho trẻ những biểu

tượng toán học sơ đẳngcho trẻ mầm non.Nhằm phát triển trí tuệ và các mặt

khác một cách toàn diện,góp phần quan trọng vào việc cho trẻ học toán ở các

lớp học tiếp theo.Việc làm này không chỉ có ý nghĩa lớn lao đối với nhà nghiên

cứu và đối với các trường mầm non,đặc biệt là giáo viên mầm non cần nắm

vững những nội dung chương trình và thường xuyên mở rộng nội dung chương

trình.Nghoài việc cung cấp cho trẻ những kiến thức,kỹ năng mới còn phải

19

thường xuyên tổ chức cho trẻ được luyện tập bằng các biện pháp phù hợp nhằm

ôn luyên,củng cố,nang cao chất lượng các biểu tượng về kỹ năng tập hợp-số

lượng-phèp đếm cho trẻ .

Tôi xây dựng hệ thống bài tập và trò chơi học tập theo hệ thôngt đơn giản

đến phức tạp và tổ chức cho trẻ ôn luyện, củng cố làm quen với những kiến

thức ,kỹ năng về kích thước như phân biệt ,nhận biết các thông số về kỹ năng

tập hợp-số lượng-phép đếm,so sánh 1-2 đối tượng của vật,lập dãy số các vật

theo số lượng tăng dần ,giảm dần kết quả thu được phù hợp với giả thiết tôi đã

đưa ra.

Trong quá trình ngiên cứu thực trạng tôi nhận thấy biểu tượng về tập hợp – số

lượng- phép đếm của trẻ còn nghèo làn,còn hạn chế.Nguyên nhân không phụ

thuộc hoàn toàn vào phía trẻ,không phải là trẻ không có khả năng lĩnh hội

những kiến thứ ,những kỹ năng cơ bảnvà mở rộng về nội dung tập hợp-số

lượng-phép đếmvà toán học sơ đẳng nói chung mà do chúng ta chưa giúp trẻ

ghi nhớ sâu sắc và mở rộng những biểu tượngtoán học sơ đẳng đó.Chính vì vậy

công việc nghiên cứu tìm tòi những biện pháp dạy học có hiệu quả để hỗ trợ

phương pháp hình thành nhưng biểu tượng về tập hợp –số lượng-phép đếm nói

riêng và các biểu tượng về toán học noi chung là rất cần thiết và luôn luôn đổi

mớinhững người tâm huyết với nghề với trẻ

V.Đề nghị

*Đối với ngành giáo dục.

Tổ chức bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên mâm non về chuyên đề

toán giúp giáo viên nắm bắt được những vấn đề đổi mới.Bổ xung tài liệu cho

giáo viên.Tổ chức các hội thi dạy để giáo viên co điều kiện phát huy trao đổi

kinh nghiệm ,học hỏi đồng nghiệp.

*Đối với nhà trường :

20

Cần tu sửa thêm cơ sở vật chất,mua thêm đồ dùng,đồ chơi để phục vụ

cho các hoạt động chơi và học của trẻ đạt kết quả cao.

*Đối với giáo viên:

Tích cực học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn.Chịu khó sưu

tầm ,nghiên cứu để đưa ra các biện pháp giảng dạy đạt kết quả cao.Kết hợp với

phụ huynh để có biện pháp giáo dục trẻ một cách tốt nhất ở gia đình và nhà

trường đạt hiệu quả cao.

Trên đây là toàn bộ sáng kiến kinh nghiệm của tôi đưa ra còn nhiều hạn

chế rất mong các cấp lãnh đạo hội đồng thẩm định bổ xung thêm vào bản kinh

nghiệm này để đạt kết quả tốt hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Kim sơn,ngày 22 tháng 4 năm 2011

Người viết

Trần Thị Hằng

VI.Tài liệu tham khảo

1, Giỏo dục học mầm non Đào thanh Âm NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 1997

2, Toỏn và phương phỏp hỡnh thành biểu tượng toỏn cho trẻ mẫu giỏo. Đinh

Thị Nhung- NXB Đại Học Quốc gia Hà nội 2000

3, Phương phỏp hỡnh thành biểu tượng toỏn sơ đẳng cho trẻ mầm non.TS. Đỗ

Thị Minh Liờn – NXB Đại học sư phạm 2003

4,Tõm lý học trẻ em lứa tuổi Mầm non. Nguyễn Thị Ánh tuyết NXBGD1994

21

VII.Mục lục

STT Nội Dung Trang

I Đặt vấn đề 1

1 Cơ sở lý luận 3

2 Cơ sở thực tiễn 4

II Nội dung nghiên cứu 6

1 Thực trạng của việc nghiên cứu 6

1.1 Thực trạng nhận thức của trẻ mẫu giáo 4-5

tuổi

6

1.2 Khảo sát 7

1.3 Đánh giá 9

22

2 Các biện pháp 11

III Kết quả thực nghiệm 16`

IV Kết luận 20

V Đề nghị 21

VI Tài liệu tham khảo 22

VII Phụ lục 23

23