Tai lieu giao trinh he tieu hoa
-
Upload
dailybong88 -
Category
Education
-
view
54 -
download
7
Transcript of Tai lieu giao trinh he tieu hoa
![Page 2: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/2.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
GIẢI PHẪU HỌC
![Page 3: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/3.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
HỆ TIÊU HÓA?Miệng
Môi, má, lưỡi, khẩu cái, răng,
hầu
![Page 4: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/4.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
ỐNG TIÊU HÓA
Thực quản
Dạ Dày
Ruột non
Ruột Già
Gan
Tụy
TUYẾN TIÊU HÓA
Các tuyến nước bọt
![Page 5: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/5.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
3 TUYẾN NƯỚC BỌT
Tuyến dưới lưỡi
Tuyến dưới hàm
Tuyến mang tai
Dây TK mặt đi qua tuyến mang tai
Lớn nhất
Nhỏ nhất
![Page 6: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/6.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Lưỡi• 2/3 trước là thân • 1/3 sau là rễ • Mặt trên thân lưỡi có
hàng trăm nhú– Nhú Chỉ– Nhú nấm– Nhú đài (lớn nhất)– Nhú lá (tăng diện tích
tiếp xúc)• Nhú có nụ vị giác
(trừ nhú chỉ)
![Page 7: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/7.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
HẦU
• Là con dường chung của hô hấp – tiêu hóa
• Có 3 phần
Phần mũi
Phần miệng
Phần Thanh Quản
![Page 8: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/8.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
ỐNG TIÊU HÓA
Cấu tạo có 4 lớp
![Page 9: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/9.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
THỰC QUẢN • Là ống cơ sau Khí quản (KQ)
• Đi xuyên qua cơ hoành, xuống thêm 3-4 cm rồi nối với dạ dày ở lỗ tâm vị
ngang mức ĐS ngực 10
![Page 10: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/10.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
THỰC QUẢN
• Lớp cơ ngoài– 1/3 trên là cơ vân– 1/3 giữa là cơ vân & cơ trơn– 1/3 dưới là cơ trơn
Nuốt là quá trình chuyển từ tự chủ sang không tự chủ
![Page 11: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/11.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
THỰC QUẢN Có 3 chỗ hẹp
Eo sụn nhẫn
Eo phế chủ
Eo hoành = Chỗ nối với tâm vị
![Page 12: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/12.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
PHÂN KHU Ổ BỤNG
![Page 13: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/13.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
PHÂN KHU Ổ BỤNG
![Page 14: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/14.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
DẠ DÀY • Nối giữa thực quản & ruột non
• Nằm ở vùng thượng vị, rốn & hạ sườn trái
![Page 15: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/15.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
DẠ DÀY 5 phần:• Tâm vị• Đáy vị• Thân vị• Hang môn vị• Môn vị
2 bờ cong(lớn & nhỏ)
![Page 16: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/16.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
![Page 17: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/17.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
RUỘT NON
• 3 phần: từ trên xuống– Tá tràng– Hỗng tràng– Hồi tràng
• Dài # 6,5m• Rộng giảm dần từ 3 cm
2 cm.
![Page 18: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/18.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
4 phần của TÁ TRÀNG
• D1: phần trên = tiếp nối môn vị• D2: Phần xuống = nằm trước
thận P.• D3: Phần ngang = vắt ngang
cột sống (dễ bị tổn thương khi va chạm ở bụng)
• D4: phần lên = bên trái cột sống, cạnh ĐMC, kết thúc tại góc tá – hỗng tràng.
![Page 19: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/19.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
TÁ TRÀNG • 4 đoạn (D1-4)• Đoạn di động: 2/3 trên
của D1(hành tá tràng), • Đoạn cố định: 1/3 dưới
D1, và D2,3,4.
Hành tá tràng
![Page 20: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/20.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
RUỘT NON
![Page 21: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/21.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Phân biệt hỗng tràng – hồi tràng
Hỗng Tràng Hồi Tràng
Đường kính Lớn hơn Nhỏ
Thành Dày hơn Mỏng
MM Nhiều hơn Ít
Nếp vòng cao Nhiều hơn ít
Mô bạch huyết Nang đơn độc Mảng bạch huyết
Vị trí các quai Ngang, bên trái ổ bụng
Dọc, bên P và dưới
Túi thừa Ko có 1-3% có (túi thừa Meckel)
![Page 22: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/22.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
RUỘT GIÀ • Chữ U ngược, vây quanh ruột non
• Từ P sang T gồm:1. Manh tràng & ruột
thừa2. KT lên3. Góc KT (P)4. KT ngang5. Góc KT (T)6. KT xuống7. KT sigma8. Trực tràng9. Ống hậu môn
![Page 23: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/23.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
RUỘT GIÀ
• Dài # ¼ ruột non (1,4 – 1,8 m)
• Rộng giảm dần (3-7cm)
![Page 24: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/24.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
MANH TRÀNG + RUỘT THỪA
Thường nằm ở Hố chậu P
Gốc của ruột thừa dính phía sau trong
manh tràng,cách phía dưới góc
hồi manh tràng 2-3 cm,
Là nơi hội tụ của 3 dải cơ dọc
![Page 25: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/25.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Vị trí RUỘT THỪA
Gai chậu trước trên bên P
Nằm giữa đường nối
Rốn
![Page 26: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/26.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
ống hậu môn
– Có nhiều cột hậu môn (nếp dọc nhỏ)
– Trên HM 2 cm, có van hậu môn
– Trên van là vùng TRĨ (đám rối TM dưới NM) khi bị ứ máu dễ phình ra xuất huyết
![Page 27: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/27.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
VIÊM RUỘT THỪA CẤP
![Page 28: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/28.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Đại cương VRT
– Dịch tễ học: là bệnh lý cấp cứu ngoại khoa thường gặp, 15 – 30 tuổi, nam/nữ = 1,7/1
– Cơ chế: tắc nghẽn (phì hạch bạch huyết, dị vật, sỏi phân, u bướu,…)
![Page 29: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/29.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Triệu chứng cơ năng– Đau bụng: quanh rốn/thượng vị hố chậu Phải– Có thể Sốt nhẹ/ nôn ói/ chán ăn.
Triệu chứng thực thể
– Ấn đau hố chậu P, Mac Burney (+)– Có thể: Phản ứng dội (+)
![Page 30: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/30.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Chẩn đoán VRT
Ấn đau điểm Mac Burney Điểm Macburney
(+) trong VRTNằm 1/3 ngoài
đường nối GCTT bên P – rốn
![Page 31: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/31.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
![Page 32: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/32.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
• Đau thượng vị/ quanh rốn lan xuống HCP
• Chán ăn• Sốt nhẹ/ Bạch cầu máu tăng• Bụng ấn đau khu trú HCP, Macburney
(+)
Chẩn đoán VRT
![Page 33: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/33.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
1. Viêm phúc mạc
2. Áp xe ruột thừa
3. Đám quánh ruột thừa
Biến chứng VRT
![Page 34: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/34.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
1. Viêm phúc mạc• Sau 24h, đau tăng,
lan rộng.• Sốt tăng (39-400C)• Bụng chướng hơi,
gồng cứng cơ• Nếu VPM toàn thể:
ấn đau khắp bụng• Nếu VPM chậu: ấn
đau dưới rốn
Cơ chế Viêm phúc mạc
• Vỡ RT, độc tố VK thoát
ra (mủ,dịch, máu)
• Do PM có màng bán
thấm, hấp thu chất độc
nhanh shock
• Dễ lan tràn ổ bụng do có
nhu động ruột
Biến chứng
![Page 35: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/35.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
2. Áp xe RT
• Sau 24h, đau tăng,
khu trú HCP.
• Sốt tăng (39-400C)
• Bụng xẹp/ thấy 1 khối
hơi gồ lên ở hố chậu
P, ấn vào rất đau.
3. Đám quánh RT
• Sau 24h, bớt đau
• Không sốt
• Sờ bụng thấy 1
khối chắc chắc ở
vùng HCP
Biến chứng
![Page 36: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/36.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Điều trị ?
![Page 37: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/37.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
SINH LÝ TIÊU HÓA
![Page 38: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/38.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Thức ăn đi đâu về đâu – cơ học
Miệng & TQ Dạ Dày Ruột non Ruột già
Cử động
Nhai & nuốt
Co bóp & đóng mở môn
vị
Lắc lư, co rút, nhu động
Tác dụng
Nghiền, đẩy xuống
Nhào Trộn, đẩy thức ăn xuống
Đẩy cặn bã xuống
Thời gian 10-20 giây 6-8 giờ 15 giờ
![Page 39: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/39.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
• Nước: 98,5-99%; HCO3- , Cl-,
• K+ cao gấp 7 lần Plasma• Chất nhầy (Muxin): bôi trơn, dễ nuốt, dễ
nói• Vệ sinh răng miệng (0,5 ml/phút)• Men: Ptyalin (Amylase) thủy phân tinh
bột thành đường nhai cơm càng lâu càng ngon, càng ngọt
NƯỚC BỌT
![Page 40: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/40.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Phản xạ có ĐK
Tiết nước bọt
TIÊU HÓA Ở MIỆNG
![Page 41: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/41.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Các tuyến tiết dịch vị ở NM DD
Tâm –môn vị : Chất nhầy
Thân – đáy vị: 3 loại TB- TB chính: pepsinogen- TB viền: HCl & yếu tố nội tại - TB cổ tuyến: nhầy
Hang vị: Gastrin
![Page 42: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/42.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
DỊCH VỊ - VAI TRÒ
• Men pepsin: thủy phân protein ở pH Acid (pH<5)• HCl:
– Hoạt hóa pepsinogen pepsin– Tạo pH acid để Pepsin hoạt động– Diệt khuẩn– Thủy phân cellulose của thực vật non
• Chất nhầy: bảo vệ dạ dày khỏi HCl & Pepsin, bôi trơn thức ăn
• Yếu tố nội tại: hấp thu vitamin B12 ở hồi tràng
![Page 43: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/43.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
TIÊU HÓA Ở TÁ TRÀNG
DỊCH TỤY (KIỀM), chứa men tụy giúp thủy phân thức ăn• Trypsin: protid• Amylase: tinh bột• Lipase: mỡ
DỊCH Mật: tiêu mỡ, hấp thu vitamin A,D,E,K (tan trong dầu)
![Page 44: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/44.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
VIÊM LOÉT DẠ DÀY–TÁ TRÀNG
![Page 45: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/45.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
• Tỷ lệ mắc? Nguyên nhân? Yếu tố nguy cơ
• Cơ chế bệnh sinh?
• Triệu chứng? Biến chứng?
• Phương pháp chẩn đoán?
• Nêu được các phác đồ Điều trị?
NỘI DUNG
![Page 46: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/46.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
DỊCH TỄ?
• Nam (65%) > nữ (35%)• 30-50 tuổi hay gặp > trẻ em• Loét DD: phần đứng bờ cong nhỏ, hang
vị, tiền môn vị• Loét TT: hành tá tràng
![Page 47: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/47.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
NGUYÊN NHÂN• Nhiễm Helicobacter Pylori (70%)• Thuốc kháng viêm non – steroid (NSAID)
(25%)
YẾU TỐ NGUY CƠ
• Thuốc lá, rượu, caphê, stress tâm lý, rối loạn ăn uống, giờ giấc ngủ …
![Page 48: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/48.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
HELICOBACTER PYLORI (H.p)
![Page 49: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/49.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
HP (Helicobacter pylori)
• Vi khuẩn Hp cư trú ở dạ dày (>50% dân số thế giới)
• Nguyên nhân chính gây: Loét DD-TT, ung thứ (K) dạ dày.
• Năm 1982, Warren & Marshall phát hiện và nuôi cấy thành công
![Page 50: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/50.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Đặc điểm của Hp
• Xoắn khuẩn gram âm, ái khí, có 4-6 chiên mao
• Sống trong chất nhầy dạ dày/ bám trên NM
• Hp gây viêm dạ dày mạn tính kéo dài suốt đời/ vi khuẩn đã bị tiêu diệt
![Page 51: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/51.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Dịch tễ học Hp (nguy cơ nhiễm cao)
• Môi trường: vệ sinh kém• Trẻ em <10 tuổi: dễ bị lây từ cha mẹ• Di truyền: song sinh đồng hợp tử > di hợp• Nguồn lây: nước (giếng, ngầm, thải), người là
ký chủ chính.• Đường lây:
– Miệng – miệng– Phân – miệng (tiêu chảy, thuốc làm tăng pH đầy)– Dạ dày – miệng (nội soi)
![Page 52: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/52.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Tại sao Hp cư trú ở Dạ Dày được?
Chiên mao (giúp VK di động
nhanh): xuyên lòng DD (acid) chấy nhầy (trung
tính)
Tiết men Urease: phân hủy ureNH3,
cung cấp N cần thiết để tổng hợp
protein.
Các yếu tố giúp vk bám dính
![Page 53: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/53.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Mức độ nguy hiểm của Hp
• Hp là nguyên nhân chủ yếu của:– Loét tá tràng (90-95%)– Viêm DD (60%)– Loét DD (60-70%)– Ung thư DD (80%)
• Người bị nhiễm Hp tăng nguy cơ 3 lần bị các bệnh trên
• 1 số chủng Hp giúp bảo vệ NM thực quản chống viêm trào ngược DD- TQ
![Page 54: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/54.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Diễn tiến bệnh
• Phụ thuốc 3 yếu tố
– Chủng Hp– Mức độ cảm của ký chủ– Môi trường: ăn quá mặn, thuốc lá, thức ăn
bảo quản (ướp muối – đóng hộp) ăn trái cây & vitamin C giúp giảm nguy cơ
![Page 55: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/55.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Dạng viêm DD
• Viêm hang vị DD loét TT• Viêm toàn bộ DD loét DD, ung thư DD
![Page 56: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/56.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Vai trò khác của Hp
• Hp gây thiếu máu thiếu sắt
Do Hp gây thiểu toan, giảm hấp thu Fe
• Hp bảo vệ TQ khỏi sự viêm do trào ngược do thiểu toan
![Page 57: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/57.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
CHẨN ĐOÁN LOÉT
1. Cơ năng: • Đau thượng vị
– khi đói (loét TT), – khi no (loét DD)
• Đầy bụng, ợ hơi, ợ chua
2. Thực thể• Ấn đau vùng
thượng vị
3. Dấu hiệu cảnh báo ổ loét sắp/đã có biến chứng
• Đau tăng, liên tục• Đau lói sau lưng• Nôn ói• Tiêu phân đen
![Page 58: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/58.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
BIẾN CHỨNG
• Xuất huyết tiêu hóa• Thủng DD-TT cấp cứu (phẫu thuật)• Hẹp môn vị phẫu thuật• Ung thư DD
![Page 59: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/59.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Cận lâm sàng
• Nội soi DDTT kèm sinh thiết
• XN tìm Hp• X-quang DD
cản quang
![Page 60: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/60.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Lưu ý khi làm XN tìm Hp
Phải ngưng thuốc sau:• Kháng sinh & Bismuth ít nhất 4 tuần• ức chế bơm proton (omeprazole) ít nhất 2 tuần
XN có giá trị khi đánh giá hiệu quả sau điều trị:• test urease (mô sinh thiết)• Test hơi thở• Tìm KN trong phân (ngưng KS >8tuần)
![Page 61: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/61.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
ĐIỀU TRỊ VIÊM LOÉT DẠ DÀY – TÁ TRÀNG
1. Nguyên tắc:– Thuốc: làm giảm acid/ tăng bảo vệ NM– Nếu Hp(+), dùng phác đồ diệt Hp– Ngưng NSAID, hạn chế rượu, thuốc lá
![Page 62: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/62.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
THUỐC1. Kháng acid (nay ít dùng):2. Kháng thụ thể H2: cimetidin, ranitidin,…
3. Ức chế bơm proton (PPI): – Omeprazole (Losec) 20mg– Lansoprazole (Prevacid) 30mg– Rabeprazole (Aciphex) 20mg– Pantoprazole (Pretonix) 40mg– Esomeprazole (Nexium) 40mg
4. Thuốc tăng bảo vệ NM: Bismuth, sucralfate
Uống 2 lần/ngày
(TRƯỚC ĂN 30 PHÚT)4 TUẦN
![Page 63: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/63.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Phác đồ diệt H.P, từ 10-14 ngàyClarithromycinAmoxcilinPPI
500 mg x 2 lần/ngày1 g x 22 lần/ngày
Lựa chọn lần đầu
BismuthMetronidazoleTetracyclinePPI
524 mg x 4250 mg x 4500 mg x 42 lần/ngày
BN dị ứng với penicilin (amoxcilin)/ 3 thuốc thất bại
LevofloxacinAmoxcilinPPI
250mg x 21g x 22 lần/ngày
Khi 3 thuốc đầu tiên thất bại
RifabutinAmoxicilinPPI
300 mg x 11g x 22 lần/ngày
Khi 3 thuốc đầu tiên thất bại
![Page 64: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/64.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Ngoại khoa
• Chỉ định:– Ổ loét không đáp ứng thuốc– Ổ loét có biến chứng
![Page 65: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/65.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
GAN-MẬT-TỤY
![Page 66: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/66.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
GIẢI PHẪU GAN
• Tạng lớn nhất
• Mật độ: Chắc, dễ vỡ khi chấn thương (chảy nhiều máu)
• Gan P > gan T
• TB gan có khả năng tái sinh
![Page 67: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/67.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Ống gan chung
ĐƯỜNG DẪN MẬT
![Page 68: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/68.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Ống gan chung (4cm)
Ống mật chủ
TB gan (tiết mật)
Tiểu quản mật
Ống gan (P, T)
Rời ganỐng túi
mật
Ống tụyNhú tá lớn (tá tràng)
ĐƯỜNG DẪN MẬT
![Page 69: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/69.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
ĐƯỜNG DẪN MẬT NGOÀI GAN
![Page 70: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/70.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
![Page 71: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/71.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
![Page 72: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/72.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
CHỨC NĂNG GAN (8)
Tạo Glycogen
(dự trữ)
Tạo urê: biến NH3 (độc) urê (dễ thải)
Tạo mỡ (dự trữ) & tiêu mỡ
(tạo NL)
Bài tiết mật: dự trữ ở túi
mật
Chống độc: chuyển hóa & đào thải
Dự trữ Ferritin: muối
sắt (60%)Dự Trữ
Vitamin: A,D, B12
Tham gia cơ chế đông máu: Gan
tổng hợp các yếu tố đông máu II, VII, IX, X (nhờ vitamin K)
![Page 73: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/73.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
TUYẾN TỤY – hình thể ngoài
• Sau dạ dày• Đầu tụy áp
vào tá tràng (phần xuống)
![Page 74: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/74.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
TUYẾN TỤY – hình thể ngoài
• 3 phần:– Đầu– Thân – Đuôi
Chỉ có đuôi tụy là di động
![Page 75: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/75.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
TUYẾN TỤY – hình thể trong
• Ống tụy chính, cùng OMC đổ vào nhú tá lớn (bóng vater)
Ống tụy phụ đổ vào nhú tá bé
![Page 76: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/76.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
XƠ GAN = CIRRHOSIS
![Page 77: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/77.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
• Mãn tính• Biến dạng cấu
trúc gan do tổn thương Tăng sinh & xơ hóa gan, tạo các cục nhỏ trong gan
ĐẠI CƯƠNG
![Page 78: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/78.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
XƠ GAN
![Page 79: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/79.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
XƠ GAN
![Page 80: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/80.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
XƠ GAN do rượu
![Page 81: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/81.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
XƠ GAN – NGUYÊN NHÂN
• RƯỢU• Viêm gan B/C• Bệnh đường mật kéo dài• Bệnh chuyển hóa: Wilson (ứ đồng), thiếu men
anpha 1–chymotrypsin• Thuốc, độc chất: methotrexate, Amodarone• Sán lá gan, ……………
![Page 82: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/82.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
GĐ Khởi phát (gan còn bù)
• Rối loạn tiêu hoá: ăn kém, khó tiêu, nôn
• Mệt, đau tức HSP• Khám: gan hơi
to/ko, lách to, sao mạch (+)• CN gan: bt/ hơi yếu
![Page 83: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/83.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
GĐ Toàn Phát (Gan mất bù)
• Rối loạn tiêu hóa tăng• Đau HSP, Sụt cân, Xạm da• Vàng da – mắt• Sao mạch ở cổ, ngực…• Chảy máu: chân răng, mũi, trĩ, đại tiện máu• Cổ chân phù, bụng báng nhẹ• Khám: gan có thể teo nhỏ/ to dưới bờ sườn
![Page 84: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/84.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
GĐ cuối
1. Hội chứng tăng áp lực TM cửa– Cổ trướng (Bụng báng)– Da bụng căng bóng – Tuần hoàn bàng hệ– Tiểu rất ít/ vô niệu
2. Hội chứng suy TB gan– Vàng sậm da – mắt– Xuất huyết tiêu hóa– Hôn mê gan
![Page 85: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/85.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Vàng da – mắt , cổ trướng (bụng báng)
![Page 86: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/86.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Lòng bàn tay son
Tuần hoàn bàng hệ
![Page 87: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/87.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Lú lẫn
Sao mạch
Rậm lông
Nhão cơ
Bụng báng
Dãn MM (tuần hoàn
bàng hệ)
bàn tay sonVàng da
Yếu sinh lý
![Page 88: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/88.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
![Page 89: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/89.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Cận lâm sàng
• Xét nghiệm CN gan• XN bilirubin• Siêu âm• XN tìm nguyên nhân
![Page 90: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/90.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
ĐIỀU TRỊ
• Xơ gan không thể phục hồi• Ngừa tổn thương, giảm biến chứng• Tốt nhất dựa vào nguyên nhân
![Page 91: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/91.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Sinh hoạt
![Page 92: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/92.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Bệnh cảnh Thuốc lựa chọn
Tăng AL TM Cửa Ức chế bêta (propanolol, nadolol)
Xuất huyết do vỡ TM TQ
Sandostatin + thắt búi TM nội soi
Phù (bụng báng) Lợi tiểu: spironolacton (Aldacton)/ Furosemid (Lasix)Chọc hút dịch màng bụng (nặng)
Bệnh Não-gan Lactulose (Cholac, Duphalac), thụt tháo
Suy gan nặng Ghép gan
![Page 93: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/93.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Dự Phòng xơ gan
• Virus VG C chưa có vaccin
• Chích ngừa (virus VG B)
• Tránh tiếp xúc người bị nhiễm virus B, C
• Tránh KST: sán lá gan
![Page 94: Tai lieu giao trinh he tieu hoa](https://reader038.fdocuments.net/reader038/viewer/2022103010/58a3d72d1a28ab7f0b8b4bd1/html5/thumbnails/94.jpg)
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe