ANALIZA TRŽIŠTA

Na osnovu prikupljenih dokumenata, analize zakonskih regulativa i obavljenih intervjua, definisani su problemi u sledećim oblastima:

plasman i distribucija zaštita intelektualne svojine registracija poslovanja zakoni i uredbe koji definišu poslovanje zanatlija definicija suvenira (ponuda/potražnja) marketing nabavka sirovina, opreme i mašina, kao i stručno usavršavanje za njihovo korišćenje

Iako postoji tražnja za suvenirima i tradicionalnim srpskim proizvodima, naročito u gradskim turističkim centrima, trgovina i proizvodnja se obavljaju na nivou lične preduzetnosti i sposobnosti pravovremenog reagovanja proizvođača i distributera.

STATISTIKA

IZVOR: Zavod za statistiku Srbije

2.000.5972010*

6.413.515noćenja

turista

2011

779.365turista u prvih pet

meseci

Domaći gosti najviše borave u banjskim centrima, inostrani u gradskim.Domaćih gostiju je bilo 66%, a stranih 34%. Najviše gostiju dolazi iz Crne Gore, BiH, Slovenije, Nemačke itd.

*

DISTRIBUCIJA

Samostalna prodaja od strane proizvođača suvenira

Lokalne radnje, galerije i knjižare, suvenirnice, hoteli, malotrgovinske radnje većih lanaca (ređe), info centri lokalnih turističkih organizacija (ređe), internet, dijaspora, preporuka, izrada po narudžbini.

Otežavajuća okolnost u ovom vidu plasmana suvenira je ta što proizvođači često nisu registrovani što bi im omogućilo lakšu saradnju sa drugim pravnim licima i nabavku finansijski povoljnijih sirovina.

Proizvodi često ne odgovaraju zahtevima tržišta, finalna prodajna cena je često i 100% veća od nabavne (kupac-distributer-proizvođač), suveniri se prodaju komisiono sa otplatom i do 90 dana po prodaji.

DISTRIBUCIJA Prodaja u okviru sajmova, manifestacija i sezonski u turističkim centrima

Vid plasmana koji omogućuje proizvođačima uvid u zahteve tržišta, kao i određenu sezonsku zaradu (u zavisnosti od broja posetilaca i njihove platežne moći).

Najzastupljenija je prodaja na improvizovanim tezgama tokom turističke sezone. Problemi su neorganizovanje prodajnog mesta od strane opštinskih vlasti, nedostatak infrastrukture (opremljeni prostor, voda, struja...), nepostojanje uvida u ponudu i prodaju.

Veliki troškovi iznajmljivanja i opremanja proizvodno-prodajnog prostora, neophodnost registracije i mesečni troškovi poslovanja firme, zapošljavanje radnika.

Proizvođač ne mora biti i trgovac.

ANALIZA PROIZVODAZastupljenost ručnog rada (unikati, umetnički i izrada po narudžbini).

Mala razvijenost serijske proizvodnje.

Proizvođači smatraju da je atraktivan dizajn pakovanja i suvenira važan za dobru prodaju, kao i dobar kvalitet.

Cene: od 10 RSD (nalepnica) do preko 200 EUR (kolekcionarski primerci). Najzastupljeniji su proizvodi od keramike i metala, zatim drveni, stakleni i kožni (nacionalni motivi i ispisi). Po mišljenju kupaca, dizajn pakovanja ne prati savremene trendove.

Veliki broj suvenira stiže iz Kine, ređe Rusije, Grčke.

Ponuda najviše sadrži ukrasne suvenire. Upotrebni predmeti su traženi, uglavnom su unikati i veće vrednosti. Mali izbor poslovnih suvenira. Zastupljenost verskih suvenira. Hrana kao suvenir je veoma tražena i kupci su spremni da plate i veću cenu za autentične specijalitete.

ZAKONI I PROPISI Pravilnik o razvrstavanju delatnosti na stare i umetničke zanate i domaću radinost Mali broj registrovanih firmi, radnji, radionica za proizvodnju rukotvorina i suvenira Visoki troškovi registrovanog poslovanja Mogućnost poreskih olakšica za stare zanatlije i umetničke zanatlije

Prednosti registracije delatnosti: poslovanje sa pravnim licima i lakše širenje distributivne mreže, nabavka materijala, sirovina, mašina i opreme pod povoljnijim uslovima.

Prioritetna aktivnost – najpovoljniji model registrovanog poslovanja.

KONKURENCIJAPrimećen je uvoz kineskih suvenira urađenih po dizajnu naručilaca iz Srbije.

Svetska praksa govori da borba protiv kineskih kopija daje slabe rezultate (EU primeri).

Razlog za pojavu uvoznih suvenira je u činjenici da ispunjavaju karakteristike suvenira i tako dokazuju prednosti serijske proizvodnje:

brza produkcija,nepromenjiv kvalitet,niska cena.

Zaštita intelektualne svojine u borbi protiv kopiranja. EU praksa i praksa zemalja u okruženju.

Nastup na tržištu sa novim proizvodom po konceptu brzog napada.

PROMOCIJANastup na tržištu i promocija se najčešće obavlja kroz nastup proizvođača na organizovanim turističkim manifestacijama i sajmovima.

Mediji prate aktuelnosti u sektoru onda kada su obavešteni o dešavanju i aktuelnostima.

Ograničavajuća okolnost za aktivniju promociju je i veliki broj neregistrovanih proizvođača.

Rezultati iz okruženja pokazuju da se kontinuiranim promotivnim aktivnostima doprinosi popularizaciji i povećanju potražnje suvenira i do 75% na godišnjem nivou.

Predloženi model je stalno informisanje medija o aktuelnostima i aktivnostima aktera suvenirskog tržišta (TO, Udruženje, proizvođač).

OČEKIVANJATrening kao početni korak za unapređenje suvenirske ponude.

Treninzi su namenjeni proizvođačima suvenira, distributerima, kao i potencijalnim korisnicima i saradnicima (predstavnici lokalnih TO, muzeja, NP, turističkih objekata).

Definisati odgovarajuće pravne forme poslovanja, nastup na tržištu, zaštita intelektualne svojine, konkurentnost proizvoda/usluge, održivost poslovanja, definisanje tržišta i tržišne niše, razvoj usluga prema klijentima, marketing veština, razviti strateška partnerstva i dr.

Sve navedene aktivnosti i teme treninga potrebno je usaglasiti sa aktuelnim zakonima i propisima, kako bi se doprinelo objektivnoj primeni i održivosti poslovanja.

Cilj je unapređenje kvaliteta suvenira i prodaje, kao i osamostaljivanje u biznisu – OD HOBIJA DO PROFITA.