Su Tich Tay Du Phat Quoc - Nhan Te Thien Su

8/3/2019 Su Tich Tay Du Phat Quoc - Nhan Te Thien Su

1/236

Nhn T Thin SS TCH TY DU PHT QUC

Ty Tng T2548 - 2004

---o0o---

Ngunhttp://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 6-8-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc Lc

---o0o---

LI GII THIU

Nhn T Thin sc th danh l Nguyn vn To (Nguyn tn To) sinhnm K Su (1889) ti lng An Thnh (tc Bng), Li Thiu, tnh Th DuMt (nay l tnh Bnh Dng.) Nguyn l mt vin chc trong ngnh y t,chn cnh ua tranh danh li v nung nu nguyn cu o gii thot,ngi xin thi vic v ch tm vo vic tu hnh. Ngi xut gia vi HaThng tr tr cha Sc t Thin Tn t ti Bng (Bnh Dng), c t

Php hiu l Nhn T. Sau ny ngi cu Php vi Ha Thng Thch Hung ni Thin Thai (B Ra) v c nhn Php hiu l Minh Tnh. Sau ti Ty Tng ngi c i Thng Ta Lama Nhip Chnh ban Phpdanh l Thubten Osall Lama.

C th ni Ha Thng Nhn T l ngi Vit Nam u tin i ti Ty Tngtrong bi cnh t nc ny cn hn ch s hin din ca nhng con ngi
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Phat%20Su/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Phat%20Su/


2/236

v vn minh ngoi quc trn x s ca h. Vo thi y, khng t nhng hcgi Ty phng coi Ty Tng l x s huyn hoc v gi Pht GioTy Tng l Lt Ma gio, nh mt tn gio c bit ca Ty Tng mangnhiu mu sc huyn b.

Trn bc ng du hnh, Ha Thng Nhn T ghi li di hnh thcnht k tht vn tt v khi tr v Vit Nam ngi bin son thnh Hi kS tch Ty Du Pht Quc. Vi mt bt php chn tht, im m, ngn ngmang m hng ca thi i lc , S tch Ty du Pht Quc v ra cuchnh trnh ca mt thin gi trn bc ng hnh hng chim bi Phttch v khn cu Pht o. c gi s b cun ht t u ti cui theo bcchn ngi t qu nh sang n , Nepal, Bhutan, ti Ty Tng ri tr vTch Lan, n , Tch Lan v Vit Nam. Trong tng cu tng li ghi chpvi nhng nhn xt, suy t v cm xc y o v, i khi ch l nhng ghi

chp ngn gn v nhng cng vic thng nht nh tng Kinh, im tm, ich c gi d dng bt gp hnh nh mt v n tu trong manh o mngmanh khng qun ngi bao nhiu gian kh tm cu Thnh Php ni XTuyt Ty Tng, khng khc g hnh nh ng Huyn Trang cu Php niThin Trc ngy xa. Hi k ny cng c th c coi l mt tc phm vnchng phong ph, mt ti liu lch s v cng qu bu cho nhng ai quantm ti phng din vn hc v lch s pht trin Pht Gio ti Vit Nam.

Qy v c gi c th tm c Tiu s ca Ha Thng Nhn T trong:http://www.thuvienhoasen.org/danhtang2-giaidoan3-17.htm

http://quangduc.com/Danhnhanvn/65danhtang03.htmlv B Kinh Th Lng Nghim Tng Thng do ngi dch trong:http://www.thuvienhoasen.org/lntt-01-00.htm

Ban bin tp Th Vin Hoa Sen cm n o hu Thanh Lin gi tng n bn giy v phin bn in t quyn sch ny. (11-03-06)

---o0o---

LI NI U

S tch Ty du Pht quc, c Nhn T Thin s, c S T khai snTy Tng T, ghi chp li nhn s du lch t Pht, l bi Th Tn Thnha, ni Trung Thin Trc Quc.
http://www.thuvienhoasen.org/danhtang2-giaidoan3-17.htmhttp://quangduc.com/Danhnhanvn/65danhtang03.htmlhttp://www.thuvienhoasen.org/lntt-01-00.htmhttp://www.thuvienhoasen.org/danhtang2-giaidoan3-17.htmhttp://quangduc.com/Danhnhanvn/65danhtang03.htmlhttp://www.thuvienhoasen.org/lntt-01-00.htm


3/236

Nay vi s quan tm ca qu c gi, v c s chp thun ca Thy BnS, Ha thng Thng Tch H Chiu, Nh T Ty Tng T. Chng ti

bin tp v n tng mi ngi cng c cng t r nhng iu cha r.

Do s sut v theo thi gian phn ln hnh nh b h hoi, chng ti cngmong qu c gi thng cm.

Nguyn em cng c ny, hng v khp tt c, t v chng sanh ngtrn thnh Pht o.

Chng t i th ba Ty Tng T.


4/236

Nhn T Thin S ti Pht Gia ( Bodhi Gaya)

Nhn T Thin S ti thnh Ghoom


5/236

Nhn T Thin S ti x Ty Tng


6/236

i chng Thin Chn T


7/236

Ti Pht Bu T, Saigon 29-04-1951


8/236

Bn Minh Ho Hnh Trnh

Ban bin tp Th Vin Hoa Sen cm n o hu Thanh Lin gi tng n bn giy v phin bn in t quyn sch ny. (11-03-06)

---o0o---

Phn MtNgy gi thm thot, pht qua nm t Hi (1935), thng hai, ngymi chn, dng lch l 1er Avril 1935. Ngh rng : tin lo cng ,

tham hc cng va thng thng. Nay cng nn nht nh, bn lm ntrnh quan Ch-tnh, xin giy xut dng. S tch Ty du Pht quc sdn vy.


9/236

Xin giy xut dng

Ngy 1er Avril 1935, ti cm n n dinh quan Ch-tnh, li phng victrnh n. Quan ph cho thy thng coi v v xut dng ; thy hi tn h,nht k vo s v bin s hiu giy cn-cc. Thy lm giy cho php xutdng, em hu k tn v ng du quan Ch-tnh. on thy trao cho ti,

bo em n phng vic s Thng-hnh ( Sagon, ti ng Catinat) mtrnh v xin giy Thng-hnh. Cm n thy, ly giy i ra ch, tm timchp hnh, chp ba tm hnh nh, y kiu hnh gn vo giy Cn-cc, ngem n phng vic thng hnh, dn vo thng hnh. Ba ngy mi ri.

---o0o---

Xin giy Thng hnh

Ngy 3 Avril, ti em giy cho php xut-dng v ba tm hnh, thngxung Sagon, li phng Thng hnh trnh cho quan u-phng. Ngi xemri, ph cho thy thng coi vic y. Thy ly giy in kiu (imprim dedclaration) bo ti khai l-lch, y theo li hi trong giy, on thy hi giythu-thn v cn-cc. Thy bo, thi giy t y li y, ng v ngh vtrc khi i mt tun l, th li y ly giy thng-hnh. Ti cho thy, rav, v i v ngh : l kiu ca s Thng-hnh, trc khi cho ngi bn-x xut dng, th cho lnh mt-thm d xem tnh-tnh, vn vn, i lunv tho-tht.

n ba 8 Avril, ti thng xung ti Nh-rng, hng tu, li ti phng vichay v s tu i (bureau de dpart), tu v (arrive), ng hi thm. Vo ,c my thy Annam v n- lm vic. Ti cho v hi thm, chng no ctu i qua Madras ? Th c thy n-, xem s v ly giy in, bin tn tuv ngy gi i, ri trao cho ti v ni : 17 Avril c chuyn tu i v Ty, si ngang n- v p bn Madras ; thy em giy ny n s Thng-hnhm trnh th tin vic. Cho my thy, i qua s Thng-hnh, trao giy chothy thng, thy xem ri bo ng 3.$00 tin giy thng-hnh. Thy thu

bc ri, bo 15 Avril li ly giy t. Cho thy, tr v ngh.

ng 7 gi ri mi ngy 15 Avril ti c ti s Thng-hnh k cht. Thythng thy ti, bn lo lm gim giy thng-hnh. Ti thy ba nay thy michu lm thng-hnh, th bit rng : Khng iu chng ngi, v s mt-thm cho tin lnh ri. n thua ba nay, nu c iu ma chng th khngtrng i ng. Thy bo a 40.$00 ng tin th-chng qun v. Ti traori, thy bn lm giy ng kho, em qua thng-th k tn v i ng kho


10/236

gim. 10 gi, thy v s, trao gip lai kho cho ti v ni : S tin ny, lctr v s lnh li, phi gi gip lai. Bui sm mi, hu k tn cha ng.Chiu 3 gi tr li s, ch ti 4 gi, k tn ri, thy giao giy thu-thn,cn-cc v thng-hnh cho ti. Cm n thy v t gi ra v, hai cng nhnhng, v ba nay mi chc xong vic v ph-nguyn. m nay mi h hiv ng m-m.

---o0o---

Ti Lnh-s ng-l

Sm mi ba 16 Avril, tm n phng quan Lnh-s ng-l, ng hu ghitrong Thng-hnh. Trc phng-vic Lnh-s c mt thy n- lo vv y. Li bn vit ca thy, trao thng-hnh. Thy bo ng 5.$00. Thythu tin ri, gn con nim, nht k, on em vo cho quan Lnh-s k tn,ng du ri trao cho ti. Cm n, cho thy, ra i thng nh-rng. Li

phng bn giy tu, nhng thy bn giy ni, mai mua ng, tr v am ngh.Ngha l : giy tu hng cht khng cn mua sm, trc hai gi tu chy cnmua ng.

---o0o---

Mt m cht cng huynh

T khi ly ng giy thng-hnh ri, th trong huynh- v ch c : xut-gia, c-s u c v u-bi v s xa cch mt ngi Thin-tri-thc. Ti thyvy th an-i m rng : S du-lch t Pht y cha phi l mt s hng-hu. Nc nh ca mnh, mi mt mnh bn tng, l Thch-t Vit-nam,ngy nay i l-bi Th-tn thnh a, ni Trung-thin-trc-quc. C-kim,mi mt ln th nht c ci hnh-phc ny, sao li khng vui, m li c sc

bun-b l c sao ?

Sm mi mai, ti mun mt mnh ti i m-, xin ch huynh, c ng mtcng i a lm g. Ti li ti lo ngi ngh, v my ngy ry chy s, chy

tn mi m thn-tm. Ti cng c ci lnh s bn bu. n khuya, ti thcgic, nghe trng im canh ba. Ln chnh-in, n nhang l Thnh-tngv cu xin php-phc li o-trng. Nguyn mc mt ci o trng vi d,theo tc-l nc nh m i. Qua n Ty-thin s ty c ng-bin. l

phng Ngoi-o, e bit php-phc m sanh kh.

---o0o---


11/236

Tm bit ln ng

Su gi ri mi, ba 17 Avril, c xe hi ca c Diu-nhn Li-thiu (bba Thu) em n tin-hnh. M ca chnh-in, l Th-tn thnh-tng,on ra xe hi, ch huynh-c ng hai bn xe, m lm l tin-hnh. Ti vhuynh Ch-thng ln xe, c mn mt ngi n- quen Li-thiu ixung Sagon i bc n- gim.

Xe hi i ti ng Catinat l 8 gi. Anh su ch em vo nh i bcIsmal, i. on gp mt ngi n- trc li hai mi ngoi tui, mcu-phc, i ngang qua y, thy bn ti n mc thy-tu n-, nn dngchn hi anh su ch.

Hai ng ni chuyn vi nhau ri, th thy n- u-phc ni vi ti rng :

ng i Madras, khng c ai quen, ti em ng li mt ngi anh em cati, ng ni vi y gi gm ng tt hn. Hnh-phc thay, cm n ngi clng tt, on theo chn ng ta i li ng Ohier, ng ta em ti vo cn

ph 27, th thy c mt ngi X-tri ngi ni bn-vit, xem ngi tui li bami. Hai ng gp nhau, chuyn vn, ri ku ti li gn m ni rng : ngny l Mr. Ramassamy, l ph-hi-trng ca hi X-tri Madras, ng vuilng m gi gm ng, ng ng lo s. Ni ri, ng ta ni : Ti mc i lmvic, ng y ni chuyn, on cho m i. ng Ramassamy vui-v mingi, on ku mt thy Annam lm vic cho hi n thng ngn. on ngPh-hi-trng vit hai ci th, vit ri trao cho ti v ni vi thy thng-

ngn mt chp. Thy thng ni : Hai ci th mt ci trao cho ng Chnh-hi-trng khi tu ti Singapore, v ng cng v Madras, m ng i trcqua Xim v c vic, ri ng xung Singapore m p chuyn tu ny m vMadras. Cn mt ci, th khi ng n ti thnh Ba-la-ni (Bnars city) tmli nh hi cho vay Madras m trao, th ng s ng an-n. Ni ri thythng cho m i lo phn s. V sao m thy n- u-phc khi ny, snlng em ti i gi gm ? Bi khi ny, thy nghe ni ng ch nh i-bcIsmal khng chu gi-gm gim, v ti l thy tu khc-o. Do thy n- u-phc thng n, nn em i gi gm. Ismal l o Hi-hi, i vi

cc chi o, th o Hi-hi vn cng kch ht, chng mt mnh o Pht mthi u.

Nhc li, ng ph-hi-trng Ramassamy c lng st sng lo th t gi gmgim ri, ng li mi li n-ng, v ng cng n chay. Cn ph ca ng cng gn bn. ng dn li nh, th thy c bn ngi ch trong, ng bnch my nh m ni vi ti rng : My ngi ny cng v Madras chuyn


12/236

tu ny. on cm vo l chui ri ng mi ngi li n cm. Cng myanh ch n cm ri th cc nh lo ku xe li ch i xung bn tu.

Cho ng Ramassamy v cm n ng, on ra xe i vi bn anh ch, v iv ng thnh ph Sagon m t gi tm bit. Ti cu tu nh rng, bcxung xe, thng li mua giy tu. Thy bn giy, xem thng hnh y theolut-l, thy mi dm bn giy. Tr 70.$00 tin tu, ly giy quy ra cu,thy ch huynh- ng chc a. Ti thng li, cho nhau v ni : Chhuynh- khng o-trng an-n, i a lm chi cho mt th gi.

on tm-bit nhau, ti li thang cu ln tu, trnh giy cho ngi gcthang, ng ln bng tu.

---o0o---

Tm ngy di tu

Thng ln bng tu, xung mt ci hm, phng hng cht, hnh l ch chai ti-dt, mt ti ng kinh, mt ti ng y-phc. Chon mt ci ging, hnh-l, on thay php-phc, trao cho huynh Ch-thng em v o-trng. Huynh Ch-thng t-gi ln b, ti leo ln ging ngi, quan-stchung-quanh ch tm. Thy my anh ch quen, cng chon ging gn bnmnh. Trc ti, li c mt ngi bi Bc-k theo ch v Ty, nm ciging . Cn bao nhiu ging kia, u l ngi n-. K ci hm-

phng ny l ci cn l-bp, nu n cho hnh-khch n-. Anh bi Bc-k, mi khi n cm, li n n bn phng bp An-nam k bn. Cn ti, thang lc phi tp n cm theo n-, nn tin b khi i u, li tin b hcting Ch v ng-l.

Nm gi ngoi, tu xp-l m i. Ai ny u ln bng m cho cnh-vtSagon, t lng tm-bit hay t-gi. Cn ti, nm m trn ging, nghe tingmy chy m- v dm ra l-b, thy cnh-vt thay-i nh hnh ri trn viht-bng. Khut gian nh ny, ti dy ph kia, ht tp ngi ny, ti onngi n. Lu-i, nh-ca, nhn-vt, cu-bn, sng-rch, cy-c, rung-

vn, ng-x, ni tt cnh-vt u i-thay trong nhy mt. Toi ch, krng :

Ca s nga qua, i my lt,L-b tu chy, cnh thay lin.Hi thm gi thit, vng hon-v,Gic mng tr li, dt o-in.


13/236

K ri, mt hai bn l-b, thy c xanh ng, rung. Bit tu xaphong cnh Sagon, bn ni trong bng rng : T y, yn h vn-thy,phng thang giang-h. Mt nc, chn-tri, ra ri lng, chu. Trong tu,n kh ni ngn, ngoi tri trng l bng. Nm ngh, v mi m c ngy,

pht m-m gic-ng. Chng git-mnh thc dy, thy quanh ging bnl khch ngy pho-pho. Xung ging m-i, li my nc ra mt, ri lithang ln bng-tu. Vng-hoe, ngi ngi u an-gic. Gm gi ny,khng ai thc lm g, ngoi ra ngi coi bnh li v bn chm la v ngicoi my, th khng cn ai thc na. Ti ng da song-ly bong-tu, dmmt bin. Ma ny, gi lng sng m, tu khng chao-lc, hn chi li tc ni: Thng ba, b gi i bin phi lm. Gp lc trng rm, t-rng, mt nckhng nhn, bng trng soi tn y. Toi k rng :

Gi m, bin lng bng trng lng,

y nc, bu tri, mt Ha-cng.uc nguyt, n sao trn di t,Thin, Long hi yn tin bn-tng.

K ri, xy lng, sp xung hm, trc ng mt lp lnh sn-, nm ngtrn bong v khch n-, mt i ngi sp lp, k ngang, ngi dc ngyro-ro. Ti dng bc, nhn m ngh rng : Kip con ngi n bao nhiu l cng. Ngy thc, nh kip sng, bn ba tranh cnh, b-th ln-x, h,co cu x, bt qu bo tn ci ng v ng-s, nui sng xc-thn. m ng,nh gic cht tm, x ri mi s, ng y bt qu bn-thn, cng qun, cng

b. K nghch, n git cng khng hay khng bit. H tt ng-s, v con,nh ca, ca tin, vn vn

Tuy thn cn ti th, m trong mt gic ng, ri bung b ; s mt cn,ph cho ri-may. Hung chi l trong gic ngn thu ca xc tht Mtmnh ngh n , mt mnh th ra, ri thng xung phng ; thy ng h qu 3 gi. Ln ging nm ngh, cha kp nhm mt, nghe ng ch nu n,my ngi ch u bp thc dy, ti cng cn nm ngh mt.

Sm mi, im tm lc 7 gi, mt ly caf sa vi bnh m. No-n ri lycun sch tr khch (guide) ch Ty v ng-l, hc t cu i ng. Ricng hi my anh ch ting n- m hc. H ni u th bin vo s tayting ny, v ting Tamil kh ni v kh nh lm.


14/236

Tra 11 gi n cm vi c-ri chay, chiu h n, mnh ngh. Ngy no nhngy ny. Ngy no khng c c-ri chay th ti li c c-na mui, u phngnu mn, sn dnh trong ti-dt.

By gi mi ngy 20 Avril 1935, tu ti Singa-pore. Tu cp cu ri, thkhch trn b, khch di tu, k ln ngi xung. Tu u ti 1 gi chiu,mc-tnh hnh-khch i xem thnh-th v mua vt-dng.

Khi y, ti thy nhiu ngi n- xung tu, hi thm anh ByVenugopala, ng no l To-k([5] ch hi X-tri ? Anh ta ch ri, ti emth ca ng Ramassamy a cho To-k ch. ng ng ti mt cch sng-st, nh kim trn gng mt ti coi c v quen hay khng. Anh ByVenugopala bn trm(6) lia vi ng. ng ly th ra xem, ri ti ci v x-x ti, on ni : Tt qu, ti Madras c ti khng sao m. ng xp th b

vo ti ri hi ti : ng i ln ch chi, coi chi. Ti lc u, ni khngi. My nh ko nhau i, cn ti th ln m bc thch coi ngi mua bn.on th theo ng l, mt no cho d nh, khng dm quo qua ngkhc, v s lc ng. Singapore th vui ri, ph x, lu-i, dinh-th, ngxn-qua th cng bit p xinh. Ngi Tu y ng o lm. y l mtci hi cng to ln. Tr li cng mt con ng , xung tu, ln gingngi, sc nh cp mt sng-st ca anh To-k x-tri ng mnh khi ny, vnhng mt ngi gp trn ng ng mnh, trong lc do xem thnh-th.Bn toi k rng :

Khng kim, khng c, vn quen nhau,Cnh huyn mi bi, ng th mu,Mt hu ton xem, no c l,

Ni m cng gp, ngnh l sao ?

L sao b-th, bui hm nay ?Ng dc tranh mi, qun lng ai ;Nhng ht cho i, tay r sch,Xin ng chia r, ni l hai.

Mt gi ngoi, tu xp-l m i. Hnh-khch xung tu, trong tay ai nycng c m xch, khng nhiu th t, nhng vt mua trn thnh phSingapore. V y c r lm, ai cng ham vt tt m gi r. emxung tu, ph-trng trm-tr, so-snh cng nhau.


15/236

Ti ln bong, ng ngm ci cnh hi-cng Singa-pore. V mt ln th nhtmi thy, ch by lu nay nghe ting vy thi. i mt con ng khngthy ht, ng cao xa thy trn mt chu-thnh, thit l :

Lu-cc, ph-phng cao cht-ngt,Trn b, di nc cht tu xe.

Dn-c sc, nhiu phe,Bn-bun vt, di ghe trn phng.Xt-x phn, nhiu ng lm no,Khch li qua ko tp, ko by.Trng xa nh ni ng my,

tri ngn b h by sanh-linh.Thy-long chon thinh-thinh ba hng.

Ngn ci b chng nhng con tri.

Hng ngy hm-ht khp ni.ng ng binh sng ngoi khi p vo.Mt thnh rp xn xao mun hm.Quyt tr th cho m c tm.Con tri oi bui oi hm.Mu cu k li chng nhm st-sanh.

Bao gi sng lng ngi lnh.Ta-b vng tri thnh Lc-bang.

Ngm ngh ri cnh vt, tu chy xa, cn thy m-m, dng-dng. Bn

quy qu xung phng, xem kinh c sch, hc ting ch mng, tiukhin ngy gi, ch ngy n n-. Ngy n, m ng khng b ng.

---o0o---

Bc u trn t Ty-trc

Ba ngy nng ti thnh Madras

By gi sng ngy 25 Avril, tu ti hi-cng Madras. Quy gi ln bong,

ng ln thnh-ph, c st-lng v ngh thm trong tr : Ng u mThnh-ph x n- ng lch-lm, -s nh th. Ng di theo bn bcthch, cng ngng trng.

Tu cp cu, anh Venugopala ku ti bo sa-son ng trnh thng hnhri ln b. Lnh xung tu, ng ti ca thang tu thng ng mt cu. Ailn ti y u li trnh giy t m ln. Ti theo anh by li trnh thng hnh


16/236

ri, bn xung thang, ng ni cu ng ch my anh by. H cn -c,r x Annam, em v n- lung lm. C nm mi rng. Nn ti ng coi chng gim v mt xem tp ngi trn cu. Rng l ngi bn-x,m ti ngh sao l qu, v khng thy mt ngi Hoa-kiu no c. My nhem hnh-l ln ri, ku xe ch li s Thng-chnh. Xt ri, ngthu ri, xe ln-lt ra ca s. ng ng-l ln, lng-bng khng mtming rc. Cng i vo thnh-th cng thy nguy-nga, tr qua mt conng hm ln, i ngang qua mt ng rc v tro. Ti khp ni, y lu-c ngi l-khch. n x ngi, khng mt s vic chi trong cnh-vt,quanh mnh, du ln du nh, cng c th dy ta ng nhng s ta chatng thy. V vy nn mi thy ng mt g trai m yu, u c chm-bm,trc chng hai mi tui, nm ln ni tro rc. Mnh my trn trung, ch cmt ro vi che ch kn. L thay, khng ai chiu c, mt chia gim cnhthm y. Ti bn hi huynh Venugopala (anh by ny bit nhiu ting

Annam, nn hay ln-la vi ti, hn hai ch nh Tampi), nn mi r l mtngi tu-hnh trong o Ph-kch (Fakir). Hnh kh hnh, ly tro p thn,trn trung chu ma, nng, tuyt, sng. By lu nay nghe trong kinh ni,ch cha tng thy. Nay ng tn mt, th ph tan ng mt mn tng-tng. Xe quo qua mt con ng khng my rng, ngng trc mt cinh hai tng, rng ln nn cao. y l nh hi X-tri cho vay , ti theochn ng To-k bc vo. Th c thy cp mt trng trng nh bc kia, unhm qua hng ca ti, cch sng-s t-nhin. To-k bit, trm lia, ai nygt u, ti cng cho h. Chi cha, di tu hc c t ting ch min-di, nh con nt mi hc ni. Phc gp m mng bn ng xa mi v,nghe qua nh vt nghe sm. Ti em thng ci gi hnh-l li mt ci gc-x, cn tng m rng-ri. , ngi m ngh mt cch khng e-l.V quen mt di tu, vo ra cng ngi da en ny. Ngi ngh rng :Ta nay mi h sanh trn t n-, phi chu cm, ic mt t lu, nh contr mi ra khi lng m. C tai khng bit nghe ting ngi l ic, cming khng ni ng ting ngi l cm. Nhng, ta kh hn tr b, v bitra du, lm. M gi, ly dt ng trang phc, ly ci chn nhum gi, cem theo phng lc tm ra. Thay qun o, v tm ngy di tu chu l.on tri ci mn ra, trn nn trng xi-mng, nm ngh nh my nh, trn

m trn chiu . Ch h c bn, gh, vn, ging chi u. My anh kiaem v ri, h cng i cho bn c hng ca h. Mi gi ri, mynh h : Click borme ti nghe bit h i tm. Tn Tampi chu To-k,li bo ti i tm. Ti ni khng tm, th y ni : Khng tm n cm khngng m. Ti hiu l phong-tc ca h. Thi thay chn i tm, c hnc pha sau, ln v y nc. C thy u ng quanh h, mc nc xitm. Mnh cng chng nn ngi, chen vi h m tm, m coi h vui lng. C


17/236

mt ngi x-tri ng gn ti, ni : Hi trc ti c Sagon hai ba nm.V min-di lu ri, qun ting Annam lung lm. Anh ni cn sa qu.y l thm mt bn ti Madras . Tm ri, git d. on thay o sch,qun sch, theo h i n cm. n chay, c-ri v vi mn cng c-ri chua,c-ri kh khng c nc. H nu kho, ngon, nhng cay x hng. Mi tm, m mun tun m-hi. Di tu t cay v khng ngon bng. C sachua, mi ngi mt th t, y nh th -mi khch-tr bn trong x mnh.H trn cm h n, thit chua qu l. Song h ni n k t, mt t v khng

bn. Tp n cho quen, t lung lm, nu khng dng n th s au bao-t. Non ri, ln ngh tra, chiu th ru ra pha trc. Ng qua pha trc gian

ph bn kia, thy mt ngi khng ging bn x-tri, v nc da mu bnh-t,hng-lt, tc bc, ru di, trn trn c v mt ci cha ba hai bn trng, gia . Trong c eo mt xu chui ht kim cang. Ti ly lm l, khng

bit thuc phi o no. K anh by Venugopala bc ra, r i nh dy thp.

Ti hi ng gi ngi bn kia, trn trn v chi vy ? Anh ta ni : Thiu go, cng th ng Pht, ng Tri. Ti hi : o g ? ng ni : oBrahmana. Ti mi hiu o B-la-mn. bit ng hai o ri. Nho-s nh khi ny, th trong kinh c ni : Lc chng t-s, cc hu kh-hnh gii. Lc kh-hnh Ph-kch vi t. Trong kinh lun ngoi-o lc srng : T gi : T-ta-ngoi-o, thng vi la hnh, bt cu hn th, ta l a gi. Cn bn B-la-mn ny, l ni ging ng ngi i tn-knh,qu-trng hn ht. Bi dn n- c bn giai-cp, phn bit trong nhn-dn : 1. B-la-mn (Brahmana) l ni ging ngi tu-hnh ; 2. Sc--r(Ksatrya) dng vua-cha ; 3. Ph-x hoc T-x (Vaisija) dng thng-mi ;4. Th- hoc Th--la (Sudra) nng-phu, ti t, chuyn ngh h-tin.

Trong bn cp dn ny, n nay, tuy ht hng vua cha, nhng h cng cny phong-tc tn-knh vy. Ngoi th-t th lt-lt hn trong xm, lng,ng-bi ; nhn-dn cn tn-knh my s B-la-mn, c-s hay xut-gialm. M ni-ging y, cn l ngi th-gian, cng ng yu-mn knh nvy, v h c ci tnh-tnh thun-hu, ngay-thng.

Lc ang suy ngh ci giai-cp, bn bc loi ngi ny, dng nh nh

kip ban-s, trong lc sanh nhn-loi. Do c Phm-thin-vng t ming,tay, hng v cng m sanh bn bc ngi. Cng hu-mng, v-mng, vn-vt u tay ca ngi sanh-ha c thy. Toi k rng :

(Do tch T-nu-thin ci Ca-lu-la iu)T-nu, Ca-lu ci khp bay.

Na-la-din rng, tr lin hoa.


18/236

Phm-vng t , sanh nhn-loi.Bn ging, mun hnh ca Thch-ca.(Xin xem trong i-nht-kinh s thp)

---o0o---

Ving chu-thnh

hai gi ngoi, anh Venugopala hi i nh dy-thp trc, theo chn nh,v i v xem thnh-ph, nhn-vt. Cng mt xem coi c ngi o-Phthay cha Pht khng. Pht ti bn xe in, anh cng ti ln xe in, ro xemcnh-vt, t hu ng lin-lin, xe ngng nhiu bn. on ti nh th, xungxe, thng vo, thy rng ln, nhiu phng, nhiu gui-chet, sch-s, gh bnlng-bng. C salle dattendre (phng ch ca khch) trong c bn gh(salon meubl) p-. Hai anh em gi th v Sagon v anh ta cng gi vnh nh mt ci dy-thp. Xong vic i ra, th qua nh bng, anh ta lnh

bc, nh bng ln hn nh bng x mnh, c v p- hn. nh lnh xongbn tr ra ng, th b ln theo no no cha i. Ng xem khng mn-nhn. Mnh mc o trng vi-d, nn khu mt mi ngi. Tri ai xem tarng l, m tht, t-c ch-kim h cha tng thy, cng nh ta mi ln u,mi thy cnh trng v nhn vt ca thnh Madras ca nc Ty-thin. ithi, ta ng ph phng, tim hng, dinh-th, lu-i khng mn-nhn. Sngi li qua, m khng ht. H l mt, m ta cng chng quen ngi, ngngang, ng dc di cng trn. Thit l :

Mi mt cnh-mu, ngi to ,Nguy-nga thnh-th, ng khng cng.Xe-hi, xe-in cng lung,Ch khng ht khch trong vng Tri-ty.

Nam, n ton by Hc-tc.S li qua lc-cc mun-ngn.

Ln trong mt m da vng.Chen cng anh ch mt on huyn-mun.Chn mi, cha cng ng-x.

Phng ph kia xem l, qun thi.Tht bun, c bn lm mi,

Ly lng st-kh, lm hi kh tri.Mt Thch-t thm ri nc ly.Ti on em, anh ch cng quyn.

Hon-cu gic-gi nhn-duyn.


19/236

Thn kinh, qu khc, t nghing, tri gm.Than i ! ging nghip gieo-gim.Con Tri c bit li lm hay cha ?Mt nht x, chng tha dng khch.

on nam-thanh trng-bch o chn.Xng pha n-t lng-xng.M huyn, mi ngc, mi ngm, rng ng.

o xim ph mu da sm tm.Cho chn hng, y im tc xanh.

, vng, hng vi nh rnh.Neo, chuyn, king cng thnh thuyn-quyn.Trm, hoa, cng ty duyn th phn.Vng, ngc y l phm giu sang.

Ht chai, bc, bn-hn.

Salon, ngc-ip l on trung gia.ng khinh ch-v

v ti nh-hi ng. Nm gi ri, anh by v, ti ng li ca xem tmbng ng gn ni ct tng. Ly cun nht-k ra bin my hng ch khctrn Nagara Viduthi No. 4 Coral Merchant. Street Mannady PostMadras. Bc v nm ngh mt. Chp lu h ko nhau i n cm. Mtmnh nm suy ngh, chn ny khng c cha Pht, lu khng ch ; mnhgp i Ba-la-ni, m ni vi To-k ng mai i, m ng nng nng ni mts i, v mt ng v ba ngi kia cng ng v nh ht.

H n cm ri, ko ln rn-r, ni n kh sng trng. Ly cun guide ng-lra tp c, va ng vi cu, anh by v hai ch Tampi li ku ti, bo i coich m, ri i coi ht ng Pht, ng Tri. Ti ni khng coi ht, anhVenugopala ni : Ht ng Pht, thy i coi tt, ti mua giy ri. Ti khnghiu sao, ch khng c cha Pht m c ht Pht. M sao mnh li c duyn

bi tung ht Pht. Thi ty thun, bn o trng theo my nh. Chn gi miht, nn my nh cn c dn ti i xem ch m m khoe bn-x. My nithng cnh h u tri-sang. Thit l :

n sng chi, tri hm cnh lch.Ngi do m, chng t hn ngy.T ln ln, mi c ba nay.Mt xem trn th, li ngoi bn-hng.Cnh-vt , khng nhng khng st.

Nhn-lun ny, phong-tc nhu-ha.


20/236

Trong iu ct-nguyt tru-hoa.Trn ng l-la hn l bt tin.Ch truy-hoan, lao hnh tn ca.Trang-sc thn, sng-sa nhng ngi nam

Gn 9 gi, em nhau li rp ht bng. Ti hi anh Venugopala, coi ht ysao ? Anh gt-u. Ti ni : Ti tng ht ti cha, ch y th coi khngtt. nh khng hiu , ch mnh ni. C ni ht ng Pht tt lm. Bng thymt tp s ngoi-o ko ti, m k tc cng ng. Vo rp, thy rp htsch s rng ri, kiu p lm. Ti khi ht, ti thy hnh ri m c ngheting ht, n theo c ch hnh bng. Ti thit ngc-nhin, v tng ti civn-minh vt-cht ny, tn-ha lm ri. T my nm tu-hnh, khng haykhng bit. Nay thy thit l, hnh ht bng, m c my ni, th nh ht-b.Mi lp th anh Venugopala ct ngha, mi bit ht s tch Pht t, lc hnh

b-tt o. Hin sanh Thi-t, ti Ba-la-ni quc. Tm ma-ni-chu b-thnhn-dn vn vn Cng l mt tn-tung m Thch-t nn lu-. Vn ht,ra v, m nay ng m mt.

Khuya thc, ng h ba gi ngoi, mt mnh ngi suy ngh. Trn vungt, ba trm ngoi triu nhn-dn, ci sng cha phi d-dng nh x ta.ng tranh-cnh cuc sanh-nhai, v ci kh-khn m tn-ha. Nn chi,nc nh ta kh snh, bi ci s d n d mc

Sng, anh Venugopala dn ti i im-tm, trong tim caf trc ng

gn nh hi ng. Khi no-n ri, tr ra, i ngang mt ci tim may, ti ni vianh by. Ti mun mua vi-d, hm qua ti thy my ng thy bn . Vtim may a ra th vi ni-ha hiu Gng-i. Ti mua su thc v mnmay my lin mt ci v-iu-y. Tm gi ri, ti bn thay y-phc, mc dichn trn chong theo ngoi-o. Ct o trng v x ny khng dng. Ty, ht l mt ngi bn th. Chn gi li nh i bc Ismal et Cie, achque, i bc. K tn ly tin ri v nh hi. a 30 rupi(8) cho To-k,mn mua giy xe la trc.

Chiu ngy 27 Avril, To-k v my anh em quen, bn gi ku xe li, ch i v Karaikuli. Trc khi i c dn ng gi tri-th ca hi 7 gi ti, emgim ti ra gare xe la, i Bnars city. on ti a my nh ra xe v acho To-k 3 rupi, xin n n hi trong ba ngy t ng. To-k ni, ti tnhri, thy khng cn lo s y.


21/236

Xe chy, ti tr vo nh-hi sm sa hnh-l. Su gi ri bn theochn ng Tri-th ra ng n xe in li gare. Thit l :

Dng chim chung ng, mt m rng,Chp cnh la nhau, lc tng-bng.

i dng ty duyn, trong cnh huyn,Ngoan l ni ging, l ngi dng.

---o0o---

Bn m trn xe la

Trong x n-, ngi o B-la-mn v o Hindou y-phc mng-tngphi Tiu-tha bn o Pht. Nhng, ci y khng phn iu, ti bn citrang theo , y nh hnh y. Nh xng pha vi h mt cch d-dng,ngi bn-th, khng l mt nh ci o trng.

Ti gare, xung xe, theo sau ng Tri-th bc vo gare. a cho ng ta 1rupi ng hu-hng cho ng. Gare ln mnh mng, n kh sng-r, b-hnhcht nt. Ch bn giy cng nhiu, ngi mua giy chen nhau v ch rccng. Trong gare m chng khc mt ci ch. No nh ngh, nh hng, nhtm, nh tiu cho khch hng nht, nh, ba. Cn ch khch bnh dn rngln, sn i c bng ngi, hai bn bun bn vt. Rt tin cho hnh khch,qut my gn cng, v x ny nng lm. Ng vo ch xe la u, mi xe c

trn vi chc ton wagon, m c n vi chc ng ry, xe nm ch gichy. Xe no cng y hnh khch, chy khp ni, khng bit h i u dvy. Ti theo anh tri-th, li ca trnh giy vo ca cng ln xe. Thy mtanh trai ang trnh giy, trong giy Calcutta, ti chip trong bng, v trnxe ba ngy mi ti thnh Calcutta. Phi theo chn anh trai ny, tin cho ta vkhng bit i dc ng c i xe khc no khng. Vo ca ri, ti thy anhtrai y ln wagon khong gia, bng ; ti cn nh anh tri-th i theo y.nh dn ti ln xe, ch ch ngi ri nh cho ti m ra v. Ti bn mang gi,ro kim anh trai khi ny, t ra b hnh ng qu, v mt trai no cng htnhau, kim khng bit ai. Bng ti mt ci bng rng, bn kia c mt ngi,

ang sa-son ch ngi, thy ci giy xe ca nh trn ci trp da ca anh.L mt xem qua th giy Calcutta, mng lng bn hnh-l chon ch gnanh ta. mt xem ngi hnh-khch, phn ng ngi nc da nhAnnam, nh ngi nng-phu ry bi b nng sm da vy. Khng phi ennh x-tri, li trn u c mt ro tc, ni gia xoy bng ngn tay tvy. Ting ni t nh li nh x-tri, nghe du v sung ging. (Sau mi

bit l dn Hindou Bc n-.)


22/236

8 gi, xe xp-l la Madras. Ngi gn ca s, dm ra ngoi hai bn ph-phng, nh ca, n uc rng ngi. Ln ln, v lch km bt, n uc l-m, th bit xe i khi thnh-th. Trn xe ng o ngi dp-da ng mm.Sng ra, lc ti gare th ti ly bnh ng (ca To-k cho ti, v tc x ny,i ng phi c), xung xe li fontaine hng nc. em ln xe ra mt, vcho anh trai gn mnh mn ra mt, y l s lm quen trong lc i ng.Anh ta cng vui lng tip ly v t cm n. T y lm quen vi nhau, anhta hi ti i u, ti bn a giy xe cho anh ta xem. Nh mi bit, xeny ti gare Calcutta th i qua xe khc. di tu hc ng ba ch Tamil,nay v dng v ngi Hindou ni khc. Nn chi, ba ngy trn xe la, tihi thm anh nh ny m hc ting Hanh-u. Dm c ch ca h, tp theothi-tc ca h, khng c ch no, ti khng lu- v tp theo. y l phn sngi du-lch, cn nht l Nhp giang ty khc, nhp gia ty tc. Cn sn ung th cng d, mi gare u c k bun bn. Nghe h ku mua, ti

cng t ting ni, nghe ng u, lt s vit vo ri hc cho nh. Bangy trn xe, ti hc bn, khi ti Calcutta th ni ng cht t.

T Madras i ti Calcutta tri qua nhiu ci thnh th cng ln, nhn-dnch no cng nhiu. Ti ly lm l l mi gare no cng thy hnh-khchen-nght. Khng bit h i u qu vy, ngy m cng vy. Ti i ucng vy, mua sn bnh-m, b vo ti-dt sn-sng, c n gi ng th khilo tr ht. Ba ngy khng tn mt xu chi c.

8 gi ba sm mi ngy 30 Avril, xe ti gare Kinh- n- l Calcutta.

Thy anh trai sa hnh-l, trp, rng, mnh cng y theo lo thu xp. Xengng, k chen ngi ln, pht lc anh trai, ti c theo ton ngi ra ca.Kim mt gc ch bnh-dn hnh-khch, gi xung ngi chi. mtxem chung-quanh trong gare, rng ln hn gare Madras. Cch sp t tronggare y mt kiu. Hnh khch ra, hnh khch v np-np. Ti quy gi ili hi, mt ngi lnh gc ca cng : Chng no c xe i Bnars, anh ta

bo a giy coi. on ni : 3 gi chiu. Ti cm n, cho ri mang gi iro trong gare ; ban ngy thy r hn khi ti gare Madras. Cn sm, i xemli ph-phng, chung-quanh xm gare, khng dm i xa, s lc ng.

Snh vi Madras th cn p hn bi phn trm, khng ni ng ci chnguy-nga lu-cc, ph x lng ny. Nu c ngy gi th vo li trong na, tcng thm lch lm. Thi, , cn ngy sau, lc ta tr v cng khngmun. Tr li gare 11 gi ngoi, vo kim ch ngi ly bnh m ra nng. n ri, i li ch bn hnh xem v mua vi tm lm k-nim.


23/236

Ba m trn xe, ngi ln m ngy, mi m qu l. Kim ch tri mn nmngh, cng nh k hnh khch kia vy. Khng ngi-ngng chi c, mn tri,chiu t ca nh thy tu. Ng ngon mt gic, thc dy th gn 3 gi, maykhng ht xe la. Thin h trnh giy vo cng ri. Xp mn, mang githng li my nc ra mt. on ung mt bng ri i li trnh giy, ln xeth b hnh cht nt. Gp ng mt ci wagon cn d ch ngi. Ngi an-n, pht c mt anh trai trc 17, 18 tui xch valise li ngi gn ti. Ti hinh i u, ni i Delhi. Ti nghe khng hiu, s trt xe la, bn mc giyra hi anh ta. i Bnars, xe ny phi chng. Phi, ti c ni, ti khng bit,mi i ln u. Anh ta ni, anh ta bit.

3 gi ri xe chy, ngi dm ra xem cnh-vt Kinh- n-. Chiu ti, ctp b-hnh bng gn, xung xe, ti bn chon , tri mn nm ngh. Anhtrai nh, nh ti qua bng kia, nn ng rng cng tri mn ra nm nh ti.

Anh ta hi, ng u li ? Ti ni Annam li. Anh ta khng hiu, m myngi ngi chung quanh cng khng hiu. Cng nhau chuyn vn ti khuyami ng.

Khi ti thc-gic, nghe xe ngng, b-hnh lao-xao k xung ngi ln. Tihi anh nh, gare no ? nh trc nh ti i Bnars, nh lin hi ti ixung. Quy gi lt-t xung, v xe xp-l chy. Bn coli chy li hi rn,ti ni i Bnars, c mt anh coli, git gi ti m m v em li xe iBnars. Tr tin coli 1 cc, th xe cng xp-l chy. Ti ngh ht hn. Nuchng thc gic, t xe ko i tt m, khng bit u m r. C ng u s

i xe, m khng c ngi ct giy ng hi, nu chng nh ch Hindounh, t ri cho ti ri. Chuyn ny s khng dm ng, xe-ngng gare nocng hi thm. Pht ti mt ci gare nh, ti thy ch Bnars Kashi, bnly gi i xung, trong gara thu giy. Ti ni trong bng rng : giy mnhi Bnars city, cn gara ny tn Bnars Kashi, l trt ri. Nhng cngl Bnars th cng khng mt du. Bn nh xe thy bng b-hnh, bnchy a vo gare hi lia, i u thy. Ti ni Bnars city. H biu xe i, anhny biu a gi, anh kia ko o lng-xng, chn mi ngi. Ti cnlng-l, v gi khuya c i cng khng ch. ng h gare gn 3 gi. T ra,

t ga Moghal Sarai ch i xe khi ny, l 11 gi ngoi, li gare ny c t gixe la. Cn bn xe bo i, th nh Bnars Kashi ny vi Bnars city lmt ch m chia qun chia thnh chi y. Bng c mt anh trai, chn otrng-phau, xem cng bnh-bao tng-t. Vt bn nh xe ra, ri hi : Thyi u ? Ti i Bnars city. Anh ta bo ti theo anh ta. Ni ting Hindou :Ao, ao B ba di. Ti ic con ry, khng hiu ni g. Cng bc ra gare mtr bt nh i cng khng. Trc gare c nh trng, thy c hnh khch nm


24/236

lit-a, th trong bng nht nh li gare ch sng s i. Bn i li mtci qun nh trc , mua mt xu thuc l v hp qut. on mc ra mtcc bc, a ra hi anh nh xe : Mt cc i khng. Ti c mt cc mthi. My nh nghe v thy cc bc bn b nga ht. Anh trai kia cng nh,tnh b gm khng ni, v h thy b thy tu h cng thm. Tr voch nh trng, tri mn ni mt gc khng gn ai c, ngh mt v ni thmrng : X no cng vy, bn coli v nh xe, phn nhiu l tay v-lng.

Nu h bit mnh l khch tha phng, th h thng tha nc c. yri, h ko i lu b, lm b hi thm u ny u kia, ko cho xa, cho nhiugi m tnh tin cho c. Ngh ng vi gi, 5 gi th tn coli gare ku dycho anh ta qut-tc. Sng ri, li my nc ra mt, ng sm sa hnh-lng vo thnh.

---o0o---

Nhp thnh Ba-la-ni (Bnars)

Mang gi ra i, ph mc c-duyn, bn-tng ch vng lng nim Pht i ti.Cch gare c bn trm nm trm thc gp mt ci vng thnh c hai cica ln, nhng khng khp. Ti khng bit i vo ca no, nim Pht ri cthun pha m i. Ng ti pha trc, mt cht lu i, cha thp lu-b mngqu. on thy bn pha ng bn tay tri c mt ci xe b ch hng-bng,

bn nh chc xe y i bn ti ch. Theo sau xe b i ti, khng cht ngingng, mt xem hai bn nh ca ph x cn tha tht, lp c lp mi nh

hp, th nh cn xa thnh ph. Bng i ngang qua mt ci cha, thy thpcao v nh thin rng ri, sch s m cha hiu cha o no. Sau mi r lcha o Hindou.

Xe b sang ng ny no n, pht ng mt ci vng thnh na, xe i voca, ti bn dm ti trc, thy cnh vn bng, li c bng ngi theo lil ng, bit ch ny l ch thng cnh chi y. Chnh gia c mt ci nhtrn, c dng mt hnh, trng xa-xa l dng thnh-th. Cng i ti cngp- ph x, nh ca, ng qua no li cng nhiu. Gi mi cn sm, c

ph m ca, c ph cn ng. Trn ng cha c k i, lu-lu gp mt haingi. Chng xe b tr qua mt con ng nh hp, ti ni trong bngrng : mnh i theo ng x ln tt hn. on i thng khng theo xe bna, ln ln i ti, ngi i ng gp ln ln ng. i ngang mt ci ngt, khng bit ng no phi quy, c i thng l hay.

Bng thy mt ngi mc u-phc, bn kia i qua, ti bn cm th sn trntay. Khi ngi trai ny lm li i ngang ti, ti bn ni : Xin ng lm n


25/236

ch gim ci nh ny. V ni v ch ci th ca ng Ramassamy, ph-hi-trng x-tri Sagon, ra trc mt ngi. ng ta thy th khng nim, mcra coi, nhng ch Tamil, ng ta b-li. ng ta thy y phc ca ti, cng

bit l ngi tu-hnh. Bn a th li cho ti, ri bo ti i theo. ng ithng con ng trc mt, ti thy trn mt tm bng hai ch Bnarscity, mng v khng hn m gp. n mt ci ng hm, thy c mt tm

bng v mt ci bn tay ch hai ch Bikku frre. Ti mng qu, y l chca ch B-s thch-t, vy th tin cho mnh qu. Ti mt ci ca cn ng,thy u-phc bn g ca. Ca m, thy thy b-s, y-vng ng trc mt,ti x, cn thy u-phc cng cho ri ch ti trm lia. Thy b-s mi votrong, thy bch-y kiu i ra. Ti theo thy thch-t vo trong, xem khng

phi cha, m ch hp hi qu. Thy mi ti ngi ti gh ni nh cu.Giy lu c mt v i-sa-mn bc ti. Ti bn thi l. Thy hi ti un, ti ni Annam li. Thy xem th cng khng hiu, ri lc u b i

vo liu. Ti thy tnh cnh lt-lt y, th bit my thy y khng th gipv khi ny nghe thy bch-y ni thy khng bit ch ch ni bao th. Tingi mt mnh giy lu, bn tnh sa son y phc li hn-hi, ri bc liliu g ca, i vo x ri kiu ra i. Ra ti ng ln, pht gp mt ngiHindou vm-v, ti thi l, trao th xin ch gim. Ngi coi khng hiu, anhta ni : Gn y c my thy Birmanie, i li hi thm ti ni c i ri.Anh ta cng khng nghe, bo ti i vi nh tr li my thy Birmanie (nhanh ny, mi bit my s l B-s Birmanie (Min-in), vo trm lia.Anh ny coi b nng-ny, khng bit my s ni sao m nh ni li cch c-n ln ting. Ri bo ti i theo anh ta, anh ta em ti n mt ci cn phln, khng phi nh bun, thy c tri m lu b. Ti nh l trng t vanh trai ny dn thng li mt ng u bc, ru bc, ngi ti bn vit. Thyc nm, ba ngi ng chung-quanh. Anh ta thi l v trao ci th, on trmvi ng ta. ng xem th v hi ti, u li ? Ti ni Annam, Sagon. ng

bn ly t-v kim hai ch y. Kim ng ri c cho my ngi kia nghe,ai ny ng ti, c v cm tnh. on ng vit mt ming giy, trao cho anhtrai ny. Anh ny dn ti i n mt tim bn hng vi ln, trao ming giyy, ri chuyn-vn mt hi, cho ra i, bo ti li. Ngi trong tim miti ngi, li sa-son n lt-lng. Mi ti n, ti khng dng v ni dng

ri. Mt anh trai trong tim n ri, lin mc o, ra mi ti i. Theo chnngi, sang ng ny, ti no n, anh cm th i hi cng. Pht gp mtngi mc u-phc, anh ta ku cho, ri a th. ng ny c bon-bon, tinh chc l ngi x Madras. ng ta xem ri, ch ng cho anh trai i.Vng quanh phng-ph, pht ti ch bn xe nga, c ci ng hm, ung hm y c ci nh lu. Anh ta n , thy tm bng ng khc chln Nagara Chatram, ti thy rt mng. on bc ln tam cp, th c mt


26/236

g trai, mang bng ng ni cnh tay, cho ri anh trai i cng ti, trm lia.Dn vo, ln lu ra mt ch nh. ng xem th ri, cho mng mi ngi nim. Hai ng ch khch chuyn-vn, ri anh trai kiu v. ng ch vui civ hi ti mi ti sao ? Ti ni mi ti. on ch thn ng mi ti i xunglu, ch phng bo ti t mun phng no cng ng. on ng bo colitrong nh qut phng trong c ci ging mc dy lut (thng-sng). Ti hnh l ri ni cm n ng ch. ng cho ti ri tr ln lu, th ti mi losp t hnh l, ng lo n ng, v lc ln ti lu ra mt ng ch, thy ngh 11 gi ri. Mnh va sa son an-n, th c ngi bng cm v c-ridng, li c mt th lc (sa chua). Cm n ng ch c lng hu i, ngidi nn xi-mng (tc ca h vy), bc cm n. n ri, khp ca liu nghmt chp. Khi thc dy, bn em bc ln lu gi cho ng ch. ng m 250rupi, ng cho mt cun s nhn gi s tin v ni : Chng no ng cn dng

bc th em cun s ny li. on by gi ti mi mt xem qua ch v

bit cng l nh hi, nhng thi th hi ny giu hn hi Madras. C mtcnh cha t gn bn hng nh hi. ng ch cn nh trc ba mi ngoitui, vui-v. Di tay ng c nhiu ngi ph-t bin chp v nhiu k tit. Tuy ti ni nh hi cho vay, nhng ti e khng phi, v ng c v con chung. Ti nh l nh t-bn, ch khng phi hi-hm. Ng ng h 3 giri, ti bn kiu ng m xung liu. By gi thy r, hai dy liu, mi bntm ci, chnh gia c mt ci sn trng xi-mng v mt ci my nc c hcha nc. y l ni tm git, ch khng phi sn hng mt. C hai ng sHindou hai ci liu, cn bao nhiu trng. C mt ngi Madras lm tcha, cng liu trc liu ca ti. T y ti an n nng ng trong chaHindou ny. Lm quen my ng s kia, ai ny cng vui-v.

---o0o---

Hai tun l ti cha Ngoi-o

Php lm ngi tu-hnh trong o Pht, s-d l ty-thun, nhn-nhc, lci bi hc cn yu ca nh Thch-t. Nn chi, nh m lt qua v thngng, mi iu kh-khn, chng-ngi trn con ng ca mnh. Ngy nay,31 Avril, cng vo ci thnh, m ngn xa kia, c Th-tn s-chuyn

php-lun (m o u tin), nm thy u c La-hn qu. Tnh li trn15 ngy, t ngy 17 Avril cng xung tu, nay mi ti ch c-m. Thc l ci nguyn s t thnh t y. Chiu 5 gi, th nghe trng, chung,kn inh-i ti cha, li thy my s Hindou u ra liu kha ca, m i licha k liu vi chc bc. Ti cng sa chn, ph chong, bc ra khaca theo chn h. Bc vo cha, thy hai s kia ng trc i-in, gn


27/236

mt nn vung ba thc, trn c xy mt ci bn ton bng cm-thch. Trnbn c mt con b nm (b bng ) chong u v i-in. Ti cng ling theo hai s , v ngi trong nh ba bn ngi. Ty h trn hay bno cng ng, hoc mang mt tm chn. Thy ng t theo hu mt ng s-trng, tui li su mi, ru mp, trn, eo mt si nit chong t vait qua nch hu. ng s y, cng ti i-in trc, ng t ng trao chong theo th lp, n, hng v t-kh theo l nghi. Mnh mi ti t trati gi, nn cha dm tc-mch, quan-st. Cng gip vng my bn ri, ticng cm c-ri ti bn cm-thch, ch con b nm , th ri vic. on ngs-l mi bng ci mm thau, trn c tro phn-b v son, ti i-in bcra, th hai thy Hindou li gn s-l th tro v son. Ba ngn tay chm votro, m qut ba pht ln trn v son th chm mt im, ti khong gia haiu chn my. Ti cng bt chc y vy th coi b ai ny u vui m ngti. Trong mt gi l ri vic, ai ny u ra. Thy s-l i thng ra v, ti

khng bit u. (Mi ba ng li cng ch khng cha ny.)

on 7 gi, cc s i th-thc, ti t kiu khng n v ni : ti n ng. Tibn th thng ra trc nh, ng xem s ci cnh ti chn ny. Khng dmi xa, hay quo ng no c. Ra ti bn xe nga, ri ng nhm hng chonh ch. Ng thng trc mt, thy n uc sng r u ng, thin-hng-o thp-thong li qua. nh li , ln i ti, cch bn xe ngachng t trm thc, gp ch ch hm, ph-phng sng r ; ngoi l ng

bun bn cng ng. Thy c my ng thy o Hindou, B-la-mn lnxung, ngi no cng y bt, nhng vt cng dng. Ti ni thm rng :My thy chc i v cha, ng i bui chiu v b-th y bnh-

bt. Tic thay, ta cha dm theo h, v mnh mi ti, cha quen thuc ngx. Thi, ba ban u m thy bao nhiu y l , tr v, ko cha khng

bit ta i u. Mi mt con ng m phong-cnh th-t ca thnh Ba-la-nim p-, thnh-mu dng y, th c chu-thnh ny cha phi thuaMadras. Nhng, ngh v mnh l ngi tu-hnh, khng phi n y, ngxem phong cnh nhn-gian, ch quyt xem tnh-hnh Pht-o v ngoi-o,ch thnh-suy, trong thi k Tam-thin nht hin, n gn k. Tr v chng, vo liu khp ca nm ngh. Khuya thc gic, i tiu, th i ngang qua

ca v nh tr phng, trn c treo ng h. Thy qu gi t, khi vo liu,ng li h nc ra mt, sc ming xong-xui, v ngi thin.

T khi bc cng ra i, khng m no m lon, hnh su nh m nay.Ngoi thn, trong tm, pht tn-lon, n i trong mt i ca ti, chang thy ci cnh-trng t thn-tm, n bin hin nh m nay. Ti ngikit-gi va ri, th nc mt khng kh-khc kia lin ri, pht nh go


28/236

lng nc sa. Chan-ha mt cch l-lng, dng khi khc,(13) hai thn t-th(14) th cng cha ty. Hai bn tay kit n ni n in, nga ra m hngtrn tr. Mun nn-dt ht ly, ly ht tr lc cng khng ngn ci mchkhng thm, khng au, khng ti kia, m t nhin tro-phng. Ti thyiu hy-hu y, th cng im-nhin t xem, ci cnh ngoi lm i g.Chng mi mu, ngc ti, ti rn sc cn khng ng. Pht li nghetrong ti, dng c ai than th. Tr ti dng c v kh chu, bn-lon,o-in, ci nh m khng bit nh chi, ci thng m khng bit thngchi, ci thm m tc-ti, m cng khng bit su-bc, tc-ti v ci honcnh no. S xy qua c c 15 pht, ln hi ti iu nh ng ci git

phin no v nhn kia. Ti bn quay qua ci bun-b khng ngun n, tily ci tr-lc m vn tha ci rng. Nay ng vo tn ni, cuc a mngn xa Pht-t du chn, th ch Thch-t khng cn chi l chng

ph nguyn ; khc no con tr chi xa, tr v nh thy ng m, a vo mnh

m, vui v khng cng. Do c sao ly, u su, lm tung hn yu nhvy ? Ta ngh rt h thn m trng thy ci nt tnh bc-nhc y ca ngi.Ti nghe dng c ting tr li, trong ci u c kia rng : Trong cn loan-

phng ha-hi, ca tin s nghip trong tay sn-sng. Ti nghe qua dng ht hn x kit gi chi dy, i ra h ra mt, tr vo ly mt iu thucl ht. on nghe g mt gi, v liu ngi li, khoanh tay ni u gi mtng rng : By lu ng tt ri mnh-ha, no ng u khng rm-r cng

pht chy bng. Ht khoe ti Thch-t, by lu tng thng ri. By luc kiu-cng ng mnh ng thc-vong, -dit ; nay chan-nhn, h-hanght sc. Ti bn vn tr m ph tan ni ma. T y ti mi bit, ci nghipthc ca ti cn np trong, nn chi ti khng ngt chng chi v nguynkhng tr v Nam-vit nu ti khng trn thng n. on nm ngh, m nh thng.

Nm gi sng, trng, chung, kn inh i, cha cng phu. Ti p chongln cha, th cng thy s cng dng y nh hi chiu hm qua. Ti thycc s ly, th ti cng ly bn chnh m ng nim vi : Nam-m Trungthin gio ch, thin b c ha thn Thch-ca-mu-ni pht. on v ly vqun Th-tn ty thun chng-sanh, ha thn chng chng hnh ngoi-

o ch thin m chng sanh. Ly ri ti th tro v son nh my ngikia. Bui sm mi ny, c thy trong nh nam-n ln nh u th tro, son.y l o Th-la-h-thin tam-mc .

im tm ri, i do cnh, em s nht-k theo ng bin. Ti cng i conng hi hm. Qua khi ch bn xe nga chng vi trm thc, c mt cing hm, hai bn c bun bn ng o, ng th nh, b ngang chng


29/236

ba thc ; m thin h chen nhau i. Mi ngi c bng-hoa, l-vt bng i,th ti nh trong y c cha. Nhng ti cng i thng, v i mt conng cho d nh. Ti khong ch m, mi coi li : chnh gia l ch dnghnh mt v danh hin trong nc. Chung quanh c bn-bng, c bng ngi,x ng, phn no trong vng ro st y. c ngi do cnh trong ng o. Cn vng theo ngoi ro c xy thm cn , thin h ngiquanh bun bn th, nhng tha hn ban m. C men men i ti,

pht thy m sng, ti u ng c ci tam cp xung bn. Ti y, ngita en nght, tng, tc, n, nam, gi, tr, xung ln khng ngt. K bun,ngi bn, hai bn l ng ngi cht ti u ng ch tam cp. Cn xang l ht, v thy sng trc , ng u i ti bc-thch tam cp, thydi m sng cn rng v hm xung su, thin h trc-h. Thy tm bn Gange Ghat. Mng ng bit sng Linh (hng-h). Xung tam cp, chencng h, xem u ny, coi ch n, nht l ti ham quan-st my ch ca

nhng thy tu ngoi-o ngi. H che ci gii hay cm cy d ln m ngi,c , no hnh tng, l hng, son, phn tro. Mi cy d v mi cigii l mi ng s ngoi-o ngi, ng tip bn-o no i cu nc Sng-linh. Trc khi xung mc nc, hoc tm, th bn-o no tm thy ony m xin php v l hnh-tng o-gio-ch, ri mi ng xung mcnc hoc tm. Mi o khc nhau, ch dm hnh trng ng thy ty ci biuhiu v ni trn, tay hoc c du ring vt dng ; nh tch-trng, chui eoc cng hnh tng th. Khi mc nc hay tm ri th ln th php ca thy,hoc pht tro, hoc im son, hoc ct nit, eo ba, hc ch, cu kinhnguyn. on cng t xu, ht n, bnh tri, bng hoa ri mi v. K mcnc, th cng dng l vt ri, thy ha ph trong nc ri em i v, ninh dng, gi l hnh-phc. Ti i di theo m quan-st, on vo chaxem h i cng, khng ch no l khng mt. Li mi gi, nng lung,tng, tc ln ln tha-tht ti mi i v ch ng. My s cha thy ti v,hi ti i u ? Ti ni : i sng Hng. H vui ci v ni, chiu i vui lm.Ba nay ti i li tr-phng n ng, ti c ni vi ng-t v ti khng munh bng li liu mt cng. Khi ti theo chn hai ng s ng n tr phng,ti thy ngi ta nam, n, gi, tr trong ca nh n i ra. Mi ngi raca, i ngang qua mt ngi, ngi ni sng trc ca y, b mt ng xu th

ly mt ming tru. Hai s v ti ng , ch cho h ra ht mi v ca.Mt mm tru tm ht, mt ng xu c c ba bn trm. Ti hi ng sgi nhng ngi y lm ci g ng vy ? ng rng : h i n cm ca ngch b th. V ti nh n, th ti thy pha trc, ch hai s v ti ngi ny, l mt khong rng ln trn lun bn cn, trng xi-mng. Thy b lchm n cm lai lng, th bit nhng ngi khi ny i vo ca trc th th-thc, ri ra ca sau mua tru. Ti lm, sau s hi li. n ng ri tr v


30/236

liu, ti hi ng s-gi. Sao ng-ch cho ngi ta n cm m khng cho truli bn. ng ni : ci tru l c coi ng my xu, cho bit c my ngin cm. Ti nghe qua lin hiu , vo liu ngh tra v ni trong bng rng :

Ngi ch ny b th nh th th hu th cn giu to na, ri b th na.Khng bit ngy no ht giu ht b th pht ng qun. Chiu lc chacng phu th ti vo cha giy lt ri tr ra i thng xung m sng. Quthit, ngi ta l ng ri. Mt m con bun lo by hng ra, k bn n, ngi bn vi, hng cng vt-dng khng thiu. Chiu c ng hnsm mi. C ht chp, c thy bi, c bng, thy php. Ti li xem mt ngthy php ang cng h-b cho mt ngi bnh. C bng hnh, c tu, c hng go by b trn m. Thy h ht cng quy ri em hnh, tu, h, bng(cng nhiu ci ti khng bit t tn l chi) m th xung sng. Ti th rucng bn cho ti 8 gi ti mi v ngh.

T y ti hay i cc bn, gp nhiu s l ca ch s ngoi-o, h lo tu tpli p xc. By lu thy trong kinh ni ch khng thy chn-chng, nayng t mt th ti cng ly lm au lng m thy h hnh hi ci thn cah. H lm vy ng l ng hnh-phc gii-thot. M h khng ng l h

ph ci s-to, m h dung-tng ci nng-to.

Mt ba mi kia, ti gp mt v Du-gi-s ko mt b xng rng th gai-li-ng, em li bn Das-sasumedh (hnh trc ),(17) sp nh tm vn,ri nm nga trn gai. Trn trung, ch mt ro vi y ch kn, chu cinng lc thng t ny chn Ty-thin. K qua, ngi li cho xu th nm

trn bng, trn ngc. T mi ti tra, ht ngi ta ri mi dy. Ti li thynhng thy Ph-kch i guc th ng inh l trn mt guc mt hai phnty. i thi, bit bao iu l thng. Ti li thy ng trong ngy khc ti

bn Manikanika, nhng s ngoi-o trng chui ngc, ng mt cng.M cch trng chui ngc l kh chu nht, nhng h cng rn, ng lytin b th. Ti hay , l h hay lm cc cch p xc ni cc bn, v ni yng ngi vng lai. H, nay bn ny, mai i bn kia, ch khng mt

bn. H hay lm nghch vi thi tit ; nh lc ma nng nc, h li rn pmnh m m c vi ci nng ci nc. Cn thng lp ng, th h li xung

sng m ngi, ch l ci u ln thi. C k ngi ti c tun, c thng, c kli trn trung, nm ng ngoi sn, ngoi ng trong lc ban m m c vis lnh. Tri Ty-thin, lc ma nng nh la t. i trn ng li 50thc th phng cng, m h trn trung ng ngoi nng. Cn c k linhm la gia tri nng m nm, hoc ngi gn . S tu tp ca ngoi-oni khng cng. Trong kinh ni k gii l ng mt cng, cn by gi n

by t trng chui ngc, ngi di nc, chn mnh di ct th khng


31/236

bit gii chi. Nh cu gii th c k tu hnh ngoi-o kia, khng chu thth thc ca ai c. Ch i theo li ch ba lm b, rt m n. C k thymy ng th ly n ng bn m qung xung t, h lm h n. Bngcho trn tay khng ly. Thy vy rt au lng gim cho ngoi-o th giinhiu cch l lng v p bc thn th qu l.

[Hnh dn ti y h.]

Mt bui mi kia, ti n bn Assi (hnh trn y), ti gp m thiu xc.T thi nm trn hai cy n p bng tre, trc sn cha, c mt ng stng kinh mt chp. on bn ngi li khing t thi em xung sng-linh.Thy tng kinh lm l ty trn, tiu ti, nhng thy y ba ln di nc.Xong ri khing ln trn ng ci, cht sn ni sn bn. H sp cigc di, ci n trn, lp ngang lp dc cao chng mt thc ty. Ci

nh hn ht l bng bp cng, ch khng c ci nh, hoc ch, hoc bi.Thy tng kinh lm l thiu, th ch tang by cng trc . No cm,bnh, n, du, nc sng-linh, thy cng ri th du, n th h ch trn cigc. K b con thn tc ai cng c cng t nhiu du, n u ch trn ci.Thy cm uc chm vo n chy u ri, th t cy uc trn lp ci gc.Ti s s chy thy th kht, nn i ra xa ng xem. N, du bt la chy, thtrong nm pht chy u. Ban u ti ni trong tr ti : ci m chy ngcng na gi. Khng ng chy mau qu, la ph chy vi b thy, ln lnchy ti tht. Ti khng nghe hi, kht chi ht, m cng khng thy t thicong tay, uynh chn chi c. Ti bn th ru ch khc ng xem, bi nhiu

bn v nhiu cha lm. theo m sng Hng, khng xm no l khng cbn, nn mi xm, mi bn. Mi bn nm by ci cha ln, nh. Bi nhn-dn tn-ngng sng-linh lm, sng th ng nc linh y lm cho mtm thn tm, kham chu phin no. Cht li nh nc linh y ty sch trnduyn, tiu tri nghip cm. Vy mi ku l sng-Linh, vy nn, ch sngoi-o, mi nh m nui thn, nh by con nh v m. Cn nh chacng nh m ng nn cao, ct ln. Cha no cng c hu li hng ngy,lp li trong nhng mn l vt bn cho n-na em vo cha dng cng, lpng tin dng cng. Cha no, trc ca vo cha, cng c nh tr bn

vt, hng, ng, hoa, qu. Cn k ngoi n bn, cng em li mgiao cho cha bn. Cn ai bun bn mn khc ni bn, th cng c cngcht t s li cho cha. Vy nn nh cha ngoi-o x ny giu lm.

y l mt ci bn chp nh,xem trn nhiu nc thp cha.


32/236

Cho n nhng ghe tu du thy, lp n cng t thy ph, thn long,th nh cha cng c hu li trong. Ngy no cng np-np ngy ny.Khng la rm ngn chi c, lng ngi khng ngui lnh ch tn-ngng.S dn n- ba trm ngoi triu ngi, chia nhau th . o tri th t citri Kin-th-thin ln ti Phi-phi-tng-thin, khng ci no l khng c.Cn tp o ci trn l khc. No o thn : sn-thn, th thn, ha thn,thy thn. o qu : La-st, qu x, ngu ma, yu tng, qu iu, chng tinhv.v u c ngi tn ngng, ty h trnh . K sao cho ht, s lc chtt. Tri ba nm quan-st, mt mt, mt s thun ngh nghin-cu, th s chithuc v o Pht v ngoi-o, ti khng b qua. Th th, ba nm ngng, bit bao ch mt thy vi tai nghe th chng phi t. Hung chi trnmt khon giy cn con m vit thut sao cho ht. t Thin-trc l ngoi-o, l ngun ci ngoi-o. Hon cu ny, cc th o cng do m em ra. Ngn xa Pht t hin sanh ni , em chnh php m phc t-

php, m cn cha ht, n nay cng cn trn ng. Th thng chng l,la t, c nhiu, vt hu ch th km, vt v dng li thng s. La th cma, c li ng ci t-nin.

y l cnh cha Ngoi-o cn m sng-linh.

Thy ci thnh hnh ca ngoi-o ni chn Ty cn m chn ngn chong tin ca bn o, v lng tn ngng tun ra m lp cnh hng t trcchnh, gip ma ui Pht, tr m, ph-minh. tri qua mt tun l ri,kim khng ra cha Pht-o, lng o-no trn-tr. Di sng, trn b,

ngoi xm, trong thnh-th, khng mt ni u m c thp thong ci thp tcng trng-phan phn ci ca nh Pht. Lng thch-t trong b ngoi-o ny, c ngm-ngi cho chng. Toi k rng :

Trong vng ngoi-o ci Ty-thin,Thch-t vo ra, lung ngm phin.

Ngun ci n qun, vi Pht Tnh,Xung ln ba ci, nghip khng yn.

Ti Bnars ny ton l ging dn Hindou, gp i mt php nhng lngdn thun-hu. Ch c o Hi-hi, ni x Arabe em qua, hay sanh s vicc chi o kia. Ch cc o trong Trung-thin n-, th khng kch bcnhau. o no ny gi, m m lo lm phc thin m kim qu nhn-thin.Ch mt mnh o Hi-hi a gy nghip Tu-la tranh-u, nghch vi cthy o.


33/236

Nh ch ti nng-ng, ngi ch nh b th cm cho dn ngho, mi ngyn ba bn trm ngi, m ti na thng ti cng thy vy hoi. Ti hing t, cho n vy bao lu ? ng ta ni mi nm ba thng, cn ngy Tt licho qun o na.

Thy ci nh ca ng m c mi su ci liu, rc thy du phng thbit, ci lng ham phc-thin ca ngi ci Ty-phng l th no. Cn sham b-th cng dng cho nh cha, hoc lm cha hoc in kinh, hoc nuich s ngoi-o th ni khng ni.

y l cnh cha ton bng ni chm tr.

Nh cnh cha trn y th ci k ngh ca dn Hindou rt m-l. Ti cxem -thin, -thch x Nam-vang cng khng snh kp. s mt cnh

cha nh th th cng ca tin ca n-na, tn-th. Hi li x ta c cnh tno nh th chng ? Th bit lng ngi x n-, i vi o l th no.Ti ngh nh th, nn ni trong tr rng : T-o, gio-php cha minhchnh m lng ngi cn i nh th. H hung l chnh-o th lng dn t

phi knh ngng.

y cng l cnh cha trn m sng-linh,chng phi lu-cc th-tc u.

Ti thy cnh ngoi-o nh th th ti chc rng s thy cnh chnh o,

tuy vn(2) ti kim trong vng ny, khng c cha Pht. Nh cnh cha trny, ng thy s tng cp m ng l ph lu, l nh cha oHindou, ton c mt dy .

Mt bui chiu kia, sau khi cng phu chiu, ti thy mi ngy ti nh ng-ch, h ti li 6 gi ri, th ngi nh khing sa b sng, khing thng,cm uc bng ng, i cng dng u ti khng bit m ko c tp i.Ti c tc mch, rn hc my cu nh sau y ng nhp vi h m i cho

bit.

Trc khi i th ng trc ca cha, mt hng di. C mt ngi cmuc, cn ng chm kho lm, h nh vy : Vissounate cavast doudhegiatah. on my ngi ng sp di theo , bn ni rp vi nhau nhvy : Vissounate fouilla cavast doudhe giatah. Ri ngi cm uc vai ny ng ni : Civa, civa, Sampo, sampo, Mahau. Nh vy ba ln thkhing i theo ng cm uc. i dc ng cng ni ba ting sau .


34/236

T ra i ti ci ng hm ng o, m ti ng thy, khi ti i xungsng-linh ln th nht . H quo vo, i n mt cnh cha rt ln mcng dng. Ni gia i-in c mt ci h nc, chnh gia h c mtcc . Ti xem k, h xy hnh nh ci mt di ca mt ci xay btvy. Cn chnh gia c cc li ln cao , nh ci ngng ci vy. H kul Vissounate. on ngi nh m thng rng ra, ly ci nn bng ci ,ton bng vng, trao cho ng thy ngi k ming h. ng ly, bn i trnci ngng , ri ly bng hoa x vo dy, nh dy chuyn, tt p lm,mng vo ngng . ng thy sa son mt hi, th thy ci ngng ythnh ra mt ci hnh ngi. Hia vng, o bc, mo vng, hai tay cm bngsen. Xong xui, ng thy mi c kinh cng. ng ch bn dng cngtrong chn vng, da vng, ly vng, k ht mt u sa xung h nc y.Ci u ny bng bc, cha hai thng thic nc mi y. Chung quanhchnh in c phng, c ging ng, tri gm, gi thu cc vng ch bc.

Cng ri th thu , b li rng nh c. ng ch bo ti i xem cha, hnhtng nhiu qu, thin h n cng cht nt. Phn nhiu l hnh di y,in no cng c, cha no cng th. Thin h knh ngng lung hn.

Ging hnh Pht Mu Chun .

Khi cng ri, my anh em bn dn ti i tr v ch ng. H khing thngrng, u v cc vt khc em v. Ti hi ng s gi rng : Nhng cngy khng phi cng lun cho cha sao ? ng ni : Ai sm ny dng trong lcng. Cn hng bnh-dn h mua bng giy ( m bng bng giy), ly,

chn, bng t, h dng trong l cng. V n nh ng l 11 gi ri khuya.

y l cnh cha Ngoi-o.

Mt ba kia ti i do cng thnh th, xem cnh vt ngoi i cho bit, v ctun nay, ti mc theo cc cnh cha Ngoi-o ng xem tnh hnh ca h.Ro xem phng-ph, dinh-th, lu-i th khng thy nc nh no ct ngic. Ph x, nh-ca, lu-cc dinh-dy, u ct nc bng. Ti bn ngh suyni trong bng.

Phi lm, nu ct nh c nc, ngi nh x ca mnh th chu sao ni snng-nc trong lc thng ba, thng t m-lch ny. Nu khng lm nc

bng, c xi-mng sn i ba tc, th s nng mt tri n xuyn qua nhchi. Nh ti ti liu nh ng y, di tng nn, trn mt ci lu na,m s nng nc cn bng ba, bn ln nng hn x mnh. Mi ngy tm ba


35/236

ln, tra, chiu v khuya. Ngy ung nc ba bn bnh g lt (mi bnh hailitres nc). Thnh th Ba-la-ni tt p hn Madras nhiu lm. Phn ngs l nh cha ca ngoi-o, lm cho ci thnh Ba-la-ni ng nguy nga vsch s hn Madras. Cc ni bn n, th ti thy tim no cng bn c-rihng bng, nhiu th bnh mt. Ti xem, m khng thy ni no, bn mng-vt. Ti ly lm l, m ni trong bng rng : Khng l no tonnhn-dn n hng bng. Cn ngi dn ng-l y v qun lnh, cngngi ngoi quc n lm n trong x th cng vy hay sao ? Khng l no.Ti lm, v mun r bit. Nhng ngy no cng i m ngy nocng khng gp. Ti mun hi thm ng s gi, song ti ly lm ngi vmnh l mt v Thch-t. Li e ni ng s l mt v nh s ngoi-o, thclng ngi v mn n mng-vt, s ngi khng vui lng. Nn chi ti bqua, ngy sau ri s hay, v mnh cn lu.

Mt bui mi, ti n bn Kdar ny, ti ngi ni bc thch xem sng-linh, thy s ct di sng, bi ny, cn kia ton l ct t nhm. Trn bi,cn u tri tri, khng cy, khng nh v mnh mng. Ti ngh rng : Phtni n s ng, s nhiu th hay ly s ct sng Hng ny m th d, thitni khng cng. Ti bn hi mt ngi Hindou ngi bn ti rng : Sng ny,c nhiu ci cn, bi sao khng ct nh trn ? Anh ta ni, Thng nng ththy ct, cn lc ma ma thy nc nh bin, sng to lm l nhiu b ,

bc thch, phi rng sp ti cha, miu, nh ca, dinh th, lu-cc trn m.Hin lc ny nhiu ch b sp my nm trc hay nm ri, h ng tu bli. ng khng thy sao ?

y l mt cnh b h sp,ang bi b xy c theo m sng .(1)

Lc ang ngi suy ngh ci lng m o ca dn-tc n-, dm em tinca m cng cp cho nh cha ng kinh dinh s nh x ny, thit trongx ta cha tng thy. Bng c mt nh s o Du-gi li ngi k bn ti.ng khng ni chi c, c ng ti, nhng ti cng c mt vic ngi ng rasng. Chp lu, ng nn lng, ti ngh thm rng : theo trong kinh sch ca

Thng-thin-hc, ni bn nh tu Ph-kch, Du-gi trong x ny, tu ph phpnhiu lm v hin-hch lm. Ti ang ngh ti th trong lng c hi nghis, bn ngi qun A-t, chp lu qu m cha l ch y. Ti bn qun chn, cng khng l. Ti bn ngh rng : L qu, x mnh, khi gp gy mmnh qun cn l, m chnh trong lc i ng t Nam qua ti Ty-phngy, cng ng nh s nguyn. Sao nay khng thy ng, khng l l nghag ? Ti bn lt mt dm nh s Du-gi, ti thy ng ang cm mt cc bng


36/236

pha-l trng, trong y c hnh Pht mu Chun- Gayatri. ng ang mmn qun xem, ti bn chi dy, b i li ch khc m ngi. Ti thm nimdanh hiu pht t Thch-ca, xin ng h on ti qun tng hnh dung,

by gi toi nguyn. Ti bn ly qun tng mu y, ti nhn ngay ln mtnht. Ly mt nht lm im ho-quang ni mi-gian ca Pht t. Chp luc n trn mi pht, ti mi ly mt dm c ngi ni m sng, th scdin ai ny cng ng mu kim-sc. Ti toi nguyn bnh ng qun.

T khi bn-tng la Nam-vit xung tu sang Trung-thin-trc-quc, quytch quan-st Pht-o ni x y, v l ni ngn xa Pht ging sanh.

Khi qua ti X-v quc (Calcutta) l ngy 29 Avril 1935, th b-v phi tmng ni cha o Hindou ht 15 ngy ; qua 14 Mai th nghe ni c cha Phtcch xa thnh X-v tm cy s ngn. Bn tng bn ni vi ng ch cha,

xin cho ngi dn i ving cha Pht th ng vui lng cho mt ng thyHindou dn ti i. Ra ch mn xe nga i t 8 gi sm mai ti 9 gi rimi n ti cha. Vo cha xin l Pht, thng vo chnh in thy tng

Nh-lai, pht chc ng lng, sa nc mt, v t 17 Avril ti nay khngng l bi Thnh-tng. nh l ri, bc ra gp mt v Sa-di i dng btcng ng, cng ri ra, bn hi bn-tng th mi bit bn-tng l Annam B-s. Thy b co ca cha trn bn, ti xin mt t ri t gi ra v X-v.Xem li mi bit cha ca hi Maha-Bodhi, Ceylon(1) qua m chnhng Pht-o th bn tng mi lu-.

---o0o---

Mi thng ti lng Lc-gi-vin (Sarnath)

Qua ngy sau bn-tng bn t gi cha Hindou, quy gi i b tm tng gim vo, pht gp hai v Sa-di Xim o hiu l Mta v Karnna, th ra mtnhau, nh huynh Mta bit ting Ty cht t nn chuyn vn mi hay lng yl Lc-gi-vin. Bn-tng bn t mun nhp hi, th Mta ni rng phing 10 ng rupee mi thng. Bn tng cy Mta em ra mt Gio-ch s-tng-gi, bn-tng nh-l ri t mun vo hi.

Mta thng-ngn li bng ting Anglais. Thy nhn li, bn tng dng ln10 ng xin nhp hi.

T y, bn tng an thn, ti hi lo hc ch Anglais v Hindou, va bitni l ph-thng cng ngi bn-hi.


37/236

Ngy 2 Novembre 1935.

Ti xin hi cho i ln Pht--gia (tc l ci B-, c Thch-ca ta thinni ) ng l bi, cng dng. Hi cho php.

Ngy 15 Dcembre 1935.

Mt ngi Bikku Ceylon cht ti nh thng. C thnh bn-o a xc batra 16 Dcembre. n ti ni thiu xc, c s ha-thiu trn m sngGange. Cch thiu gn gng v trong hai gi t thi chy ra tro c.


Li 7 gi ri ti, a hai ng bn o B-s ra xe la i v Ceylon. Bn-biu, mn tnh a ly, hun tay r cng t tnh yu. Cng nhau chung chmi ngy ti Bnars m s mn nhau bng th mi nm. Ba ng i dl X-li, k nim ti Sarnath ngy 10 Novembre, ri mt ng v tiBnars th bnh, tch ni y. Xem hai ng bn rt au lng, v i ba v hai.

Thp ny Lc-gi-vin,k nim ch Nh-lai gp c Di-lc ti y.(1)


Tm gi sm mai, bn-tng n Pht--gia (Bodhi Gaya), chiu chp hnhdi ci B-.Bn-tng ln Pht--gia ng mt thng ri.


38/236

Pht--gia (Bodhgaya),ti cy B- khi Pht thnh o.(1)

Ngy 4 Janvier 1936 mng 10 thng chp nm t-Hi.

Bn-tng i ving ng Dunghasiri l ni B-tt ng, trc khi thnh Phtcn l mt v B-tt, th kip y Pht tu ti y, trn ni, di bng, snthy xinh p. C thnh hai cc cm thch lm k-nim.

Thp Pht-t, Pht--gia.(2)

Tng Nh-lai th trong ci thp Pht--gia ny.(1)Ngy 15 Janvier 1936 21 thng chp nm t-Hi.

Ba 15 Janvier 1936, pht thy ba bn v lama sm sa hnh-l, bn-tngbn ni : Nay my huynh v x no ? C huynh Lama tn L-sng tr li :Tha, cha v x, by gi i qua x Npal ng cng dng Pht-thp,thng sau chng ti tr li Pht--gia, chng y chng ti mi v x.

Nghe qua, bn-tng bn i kim huynh Dhammajoti (l thy b-s ca hiphi ln chp s ni Pht--gia) ng xin thy lm n gi bn-tng i theo

my thy lama i Npal, v bn-tng mun qua l bi Thnh-thp. Vlng ngi ca hi, nn my thy lama chu cho bn-tng nhp bn.

Ngy 28 Janvier 1936 mng 5 thng ging nm Bnh-T.

Bn-tng bn tnh i Npal. ng-hnh l nm v :


39/236

1 Mt Bikku Annam ;2 Mt Phc-kin Phm-ng t khu ;3 Losang Lama ;4 Losang Kompo ;5 Kolchoch Tmpa.(ba v lama s.)

Ngy 29 Janvier 1936 mng 6 thng ging nm Bnh-T.

Hm nay, mng 6 thng ging Annam, bn-tng i ving nc Nip-ba-lti Hi-m-lp-sn (Phn ng Npal Himalaya). Tu gi l Tuyt-lnh. Bngi sng thc dy ln xe kin thng ra bn xe la Gaya cng o-hu LamaLosang. C b mt gi hnh trang vt dng. C o hu Dhammajoti ngi a ra ti gare, ngi tin h 4 rupee l-ph. Tr, ht xe 5 gi, phi i ti

11 gi ri sng c chuyn xe i Raxaul (gare k ranh Npal). o huLama Losang lo mua giy xe la gi 2 rupee 14 annas mi ngi. Ln xe,ti ga Patna-junction i xe (3 gi chiu). Sang qua xe hi ca s ha-xa,ch i ra bn tu Dighaghat. Ti ca bn c hai bng Ferry. Xung s-lp(1) (ca ha-xa hi) nm gi chiu tu chy trn sng Gange. Trt mtgi ti bn Paleza Patna Steamer. Xe la chc sn, ln xe i ti gareMuzoffarpur chn gi ti, xung xe ng ti gare i ti 3 gi sng ngy 30.

Npal Ca-b-la quc tBn tng v Losang lama.(1)

Ngy 30 Janvier 1936 mng 7 thng ging m-lch.

3 gi sng ngy 30 c xe ; ti gi thc dy, ln xe i ti gare Sagauli l 6gi mi. i xe, xung im tm quy-qu, li 7 gi mi ln xe chy ngare Raxaul (gare gip ranh Npal, gare v ng-l, ch v phn a Npal).Chn gi mi, xung xe ra ca gare trnh v tr giy xe. Quy gi li b bacy s ngn ti trm Dhamasala Raxaul ng, n tra ri, ng mt m.

Ngy 31 Janvier 1936 mng 8-1 m-lch.

Sng n bt x, ung tr xong, 5 gi quy gi li b chng ba cy s ngnti gare Birganj. i a u nc Nip-ba-l. C quan li s Thng-hnh tigare, xin passeport nhp cng. Ba s Lama d xin, ni tn bin ri, ti bno v v Phc-kin b hch hi, tiu th li khng dm cho, phi i ngRadgia n s tu. i mt chp, Ngi trn i nguyn nhung n hch hi,

bn o trao th Mahabodhi hi v khai x Ceylon qua ti Sarnath


40/236

Bnars B- hi tu hnh. Ngi nghi l ngi Nht-bn, nn tra hi gn-gng t li, dng-dng khng chu cho i. Bn-o bn-rn, o-huPhc-kin cng vy, ng sng nim Pht. Chp lu, bn-o bc li gnthi l v trm ting ng-l vi ngi, v ngi c hc, nn n xin cho i vingThnh-a l bi, cng dng ba ngy s tr v Ba-la-ni. Ngi bit tingng-l gii, bn dng giy lt, rt li thun tnh v ngi ng b php-phc

bn ng lng cung knh. Ngi hip-chng(1) x ri ni : Ti cho thy i,bn ni vi th li bin tn h, cho thng hnh. Mng hnh phc, ly giythng hnh ri mi mua giy xe la ng. Mi ngi mua giy xe u phitrnh giy thng-hnh bt k ngoi-quc hay ni ban n-. o-huLosang lo gp tin mua giy xe la i Amlekhganj, gi 11 annas mi v.Ri, giy xe mua ri m thng hnh k tn ng du khng kp, xe la xp-l chy, nn o-hu Losang phi li ly thng hnh, ch c bnngi i trc. Khng d s tr y ti khng c lo hu-hng.

Xe tri qua trung(2) v cch bn, nm gare mi ti gare Amlekhganj lgare cht, ht ng ha xa, l 11 gi ri sng, n ng ti gare mt mng i xe mai, bn Losang n hip nhau i.

Ngy 1er Fvrier 1936 mng 9-1 m-lch.

Sng im tm, bn anh em lo nu cm, nu tr ch o-hu ti. ng 11gi ri, xe ti. n bn, anh em mng nhau, by cm nc, n ng xong,ng ln xe hi camion i Bambiti Dramsola. Xe ny ch go mi b hnh

gi 1 rupee. Xe chy theo trin ni, tri qua bit bao o i, ni t ging.Ban u ni hn, khi, xem phong cnh no sn no thy m-l, ccy tng y ni, c thc nc, c dy thp treo ch lng phn qua myci i su. Qua ba bn ci trm police nh, tra xt, trnh thng hnh. Ri tici hang quan i mt cy s ngn, ti y xe u gp tin xe v trnh thnghnh ri mi thi kn m ca hang cho xe qua. Xe chy n trm Bambiti 5gi chiu. Bambiti Dramsola l ni cng ng xe hi (bit-l xa). Xungxe vo Dramsola, nu tr ung, ng.

Ngy 2 Fvrier 1936 mng 10-1 m-lch.

4 gi sng, quy hnh l i, ln o xung i, trng bng qua non, mingph ra khi, lnh t ti tay chn, mi th ra ting, trng ngc m-, mt ngt.Ng quanh Hi-m-lp bao ging, chp chng cao thp, tng reo, nc khi,gi a sng, mt tri ng bng, tm ngh n bt x lng, ri c vici hoi, pht ti i th t l Chisubani (s douane) l 4 gi chiu. i ny c


41/236

quan Thng chnh v s mt thm nn kh lm. Quan s Thng chnh traxt hnh l, mc ti, lc lng, xong cho li trnh Quc Vng thng hnh.i quan tra hch gt gao, lnh bng sng chm li l lm lm i lnh.Xui xp, thu thng hnh xong ri cho i. i mt i hai ngn thc, c hnc, ngh nu cm n quy qu, ri quy gi i na. By gi ti ti trmChitilng, cng nhau ng, nu tr ung, ng m man, qun mi mt.

Ngy 3 Fvrier 1936 11-1 m-lch.

4 gi sng, quy gi i, t y bt cc, ng xung dc phn nhiu, ncnon mn nhn, tng b reo n, chim ca rc khch. 11 gi ti ng, ghqun im tm, quy gi i ti trm Patry c s police ng, hi tn h, binri cho i. Trn ni dm thy kinh Npal, thy thp cha. i rit 3 gichiu mi ti Simbu-thp. Thp ng S-t pht thp, ln cao, trn nh ni

( hn). Vo , ty u, l Pht, nhiu thp, lo nu n, xong ri ng, mim gn ct, vi vn ng-.

S-t thp.(1)

Ngy 4 Fvrier 1936 ngy 12-1 m-lch.

T hm mng 6 thng Ging Annam, bn-tng khi i ving nc Npali tiHi-m-lp-sn (Phn ng : Npal Himalaya). Va i xe la, xe hi, i b (vkhng c ng xe) trn l su ngy ng, t ln ni Hi-m thng ti x

Npal. ng i gay go lm, ni ny cao hn cc ni, tro non, ln o,xung i, u non tuyt ng nh vi, gii dc gii ngang khng bit mytrm m k. Tuyt sa ngp cng, lnh thu rut non. Cc kh, i cm khtnc khng s, ch c qua 6 trm i, quan binh tra xt gt gao, nht l i au v i th t.

Ba nay nhp thnh ri, thong th, sm mi thc dy 5 gi, ra ry l Pht,nhiu S-t thp (Phn ng : Simbu-Nath). y l tin kip Pht chuyn thnS-t ti ng ni ny. Thp cao ln lm : 13 tng, cht bng ng . Cchthp ny, chng 10 cy s, i b mt bui ti thp Bouddha-Nath, ci thp

ny cng to ln, cht ng, khng cha. Nhiu Lama n cng, hi thmi-c th kip xa Pht sanh lm thi-t ti thnh ny, xa l Kinh-.Bn tng l Pht xong, t gi i qua Radjagrir t, c bn Lama s ngi

bao trc cha tng kinh, vo bu-in l Pht xong ra nhiu ch Lama tngnim Pht. Ri vic, c mt v Npali Bikku n cho mi vo t ngi xong,c bn ni-c ra nh l v c s n-nam dng vt thc v cu bn o li tngy. Thng i ! Bt nh chng nguyn, bn tng t chi v t ngy gi ri


42/236

t gi qua ving cha kinh- Buddha-mti. Lc i ra cha kinh-, th ctri sang thnh ph, xem cnh vt cng ln lao khng thua g Bnars. Bno l Pht xem cnh xong t gi qua C thp (ton bng ) l bi ri t gitr li Bouddha-Nath thp (thp ng). Cn thp to th ba l thp Nam-m-

pht- (Phn ng : Nam-m Bouddha) cao ln 13 tng, cht cng bngng. Hi ra l rng Trc-lm, ch ni , kip trc Pht hin thn cho cpci n cho c sa nui con. Bn tng c tng kinh Kim-quang-minh nn bittch ny, lc y, Pht lm thi t th ba danh l B--tt-a, v t ngy gi

bn tng khng i ving c (i b hai ngy mi ti). Ton x Npal c bathp ln v tt p.

Trong khi i l Thp, bn-tng thy hng trm, hng ngn tng, tc n lbi, m phn ng ton l ngi x Ty-tng v Bu-tng, cn bao nhiu lngi Npali.

Ti Bouddha-Nath thp, huynh Losang mn nh ng li ba ngy. Mi vng 4 annas. Sp t n ung xong l ba, bn gi chiu.

Chiu li, Lama Losang bo bn tng sm l vt ng ra mt c Thng-ta-qun-thp. Nghe li, bn tng n ni dng l vt v nh l ngi, nhngngi Thng-ta thy bn-tng u bc v c p y Pht nn ngi taykhng cho bn-tng nh l. Ngi mi bn-tng ngi. Ngi ni ting Hindoucng gii m ng-l cng kh, ngi hi thm bn-tng l ngi x no ?Bn tng va tr li xong, k huynh Losang bc li lm l Thng-ta

ng xin php nhp in-trung m l Pht v mi bn o i theo. Vo nni, bn tng khng thy Pht tng, ch thy mt hng bu-bnh bng pha-l mu sp trn , v Thng-ta thp nhang n ln cho huynh- l-

bi, ri ngi dn huynh- i thng xung ging ng. Vui ming, bn tngbn ng dy chp tay hi bng ting Hindou rng : Bch ngi, khi nyhuynh Losang ni vi ti rng : ln l Pht, m sao vo in y khng thyct Pht, li ch c mt hng bu-bnh (ging ci lc bnh chng bng cax mnh, nhng c np) trn bn i in m thi ? (y l bn-tng clng nghi l thp ca ch v tu hnh x y, v tc ca x ny : cht th thiu,

ri ly tro b vo bnh m k trong thp, hoc c ngi giu sang c cngtin cng em k trong thp, theo nh Cao-min v Xim.)

Ngi nghe bn tng ni, bn tr li rng : l bnh X-li ca Pht Thch-ca, thy m l ng mn y cng nh chn Pht thn, th c cn chi tngct gi. Nghe qua, bn tng chng hng. Chp lu bn tha : Nghe rng xakia X-li phn t bu-bnh, chia mi thp mt bnh, m y sao li


43/236

nhiu bnh ? Ngi rng : Phi, nhng duyn c y c l ng cng hiu, vng l Thch-t, la hi ti lm chi ? Bn-tng chp tay bch rng : Annam qua ti x ny l thin sn vn hi, th c u ng r bit duyn cy, xin ngi hoan-h. on ngi dn tch : xa th X-li Pht t ti thp

Nit-bn (Cu-thi-na-quc), lc binh ng-l no lon th T-s bn di quanc Nip-ba-l, th ti S-t Pht thp. T khi ngoi-o thnh hnh thPht o qua thi k mt php. ng qua ti Trung-thin-trc, ng cthy nhng thp-t tiu tan h-sp chng ? Tha, c thy. , l vy ,v vy m ch tin T-s mi thu bnh trong cc thp b ph hoi m emv x ny, k vo B-tt thp y. V x ny trn Hi-m-lp-sn nnngoi-o i khng ti, v nh ngi ngoi o khng a dng c tchca Pht, nn mi cn cho ch tin T-s di v y nhiu bu-bnh nhth. Li mt ln na, n- b gic ng-l th ch tin T cng s trc, vrng ng-l l o Thin-cha, nn lo di qua y l ln th hai. Bn-tng

gi Thp ny l truyn t lu tn, n nay l su i trong dng h. Chuynvn xong, bn tng xin kiu v ch ng, trm t mc tng rng : T ngyxut gia, tng nim ch kinh th ch nghe hai ch X-li, ch cha tngthy. Ngy nay c hnh ng l bi, nhng mt cha ng thy C mthn thc.

Ngy 5 Fvrier 1936 13-1 m-lch.

Sng ra bn-tng ku huynh Losang m ni rng : Ti mun vo l X-limt ln na. Losang le li rng : Ch y kh vo, ch cho vo mt ln m

thi, nu mun i na th phi sm l khc. ng, bn-tng lin a tin 5rupee cho huynh Losang i ra tim sm l, v huynh ny tho. Tm gi, tngtheo Losang, bn tng i thng vo Thng-ta, ph by l-vt v trn-tnh trn. Hnh phc thay, ngi hoan-h em l-vt ln thp. Bn tng vo lri th bch vi ngi rng : Xa xui(1) i n, xin ngi hoan-h cho xem X-li, ng chng ? Ngi khng tr li lin, tung suy ngh chp lu, ri ni :V ci cng-c xa xui y m buc ti phi ty-tnh hai tay ri s d np

bnh cho thy xem. Ni ri, ngi li l hng xe hai bn tay, h trn khiv tng thn ch ri i thng li bn r bnh xung. Huynh Losang cm cy

n bch lp li ri (v trong thp ti tm). Ngi d np bnh, bn tng lyking eo ln, dm tn vo ming bnh, thy hnh nh ht ci, nhng tic vthy khng ng r lm, bi v ci bnh th su m bng pha-l mu lc, nnthy khng r mu X-li th no, b mu pha-l chi vo nn xem ht X-li cng mu lc. Ngi y np bnh, bn tng l bi ri kiu v lun.


44/236

Bn-tng v c ngy bun-b, ba ng bing n. Ci tham tm dy ngv ngh rng : Mnh i, mnh thy, mnh ng l bi, m ngt mt iu l :thng thy Bn-s, tui cao m cng cng cao trong nn o hnh,nhng khng ng thy v l bi. Trn ngy m van-vi vng tng c

Nh-lai, xin thng Nam-Vit ch Thch-t v chng sanh xui sao cho -tcu ng cht phn X-li em v nc Nam ( l ci tham tm n l lvy : l bi c ri mun thy, thy ri li mun cho c ng em v xm chia phc vi ch tng v b tnh).

Chiu, bn o ro bc, nhiu thp, ving ph phng quc . Lc i voph mua mt xu chui trng Kim Cang, pht gp mt v xng rng Heat-Lama, ch t hai cnh thp ln. Bn o mn mua hnh thp v i gim

bc Npali. Ngi mi ln lu phng hu chuyn. Mi bit hai thp u (S-t thp v Bouddha-Nath thp) c X-li Pht t, bn o l bi cng dng

ri trn t phng xa n cu X-li. Bn o ni ting n- vi ng ch-t, v t thnh Calcutta ln min Bc nc n- l dn Hindou, i cch-t hoan-h cho thnh cht-t vin bch X-li v ni rng : ai nut mtvin X-li cht khng sa a-ngc. K giu c n-na hng n thnh. Trign ti, bn o kiu v ch ng, v thut li vic y cho chng o hunghe. Ri cng nhau i ra mt v ch-t y. Bn o, Losang v Phc-kin

ba ngi ng i, hai v Lama kia li gi .


Sng li, bn tng i mt mnh th thn vo phng. Thy nhng mn mhuynh Losang mua sm l vt khi qua, bn ngh rng : Mnh nn sm bnghai bng ba hm qua, ri vo mt mnh ra mt Thng-ta.

Ngh vy, ri bn tng lin mc tin ra mua l-vt cht vo gi xch (catim c treo bn sn). Tin tnh 15 rupee. Tr xong, bn tng em l-vt vothm Thng-ta. Cng y nh hm qua. Thng-ta mi ngi, m o,ung nc xong ngi bn mi bn-tng i em l-vt ln thp cng dng.Bn-tng rng : Bch ngi, hai ba cng dng ri, th nay ci l ny l lti ra mt ngi v xin ngi thng tnh thu dng th ti c phc lm, chkhng phi l cng dng, v khng c nhang n. Ngi xem li, y nh vy,

bn ni : ng x xa xui, thy tn cng v ca m n y cng dngcng l nhiu ri, cn mua chi na cho tn hao qu l. Bn-tng rng : Theo

php con nh Thch-t th phi vy, ngi l bc Thng-ta i-tha, m tiy cng hnh i tha o. Ngi ni : Sao li thy p y theo x Sinnalese(l Colombo) v Burma (l Birmanie) lm cho ti tng thy l phi tiu-


45/236

tha. on bn-tng thut vic i ti x ngi phi ty phong tc, y l luthnh B-tt o, phi chu chng sanh thn, ng, . Ngi nghe qua th c vcung knh hn hai ngy trc v lc mi vo ny gi. on bn-tng xinngi nhm l ra mt, ngi i ngi qu l, b ni-n i ba phen, ngi nh

phi ku o nh thu l y. on ngi hi thm cch hnh o ni Nam-Vit th no, th bn-tng ni s lc ci php yu. Ngi c v vui mng v

phc lm. on ngi ni : c bn s ca thy c l cng gi lm, v thy bc u. Tha phi. Thy ti nay gi, xut gia t lc nh, tng nimPhp-hoa kinh. Ngi nghe qua khen tng, nhng bn o khng t v vui vni rng : Tuy tu lu m khng trn, v l c m s khng, nn ti bun qu.Bn tng bn ni : Vy ngi khng r sao ? V thy ca ti hiu l kinh mtu l l, m khng ng thy X-li m nh l cng dng cu phccho chng sanh l s. Ni ri bn-tng bn sp xung nh l ngi. Ngilt t cng tut xung m ly u ca ti v ni : Nu thy lm nh vy

th ti khng vui, v cng-c tu-hnh ca thy rt dy, l vy ti mt htphc. Ti bn chp tay xin ngi hoan-h cho thnh cht t em v, trc chothy ti v ch Thch-t ng l bi v trng thy, sau l chng sanh ni ycng ng chia ng phc lnh. Ngi l Thch-t i-tha th t ngi

bit vic y. Ngi ngn ng i lt, bn ni : S y kh vng, v ngicng r X-li l vt bu nh Pht o, su i hng gi ch ny, cha c aic ng hng phc y. Nu Quc Vng r ng th cng qu ti, tuy ngil o Hindou.

Bn-tng nghe qua bn rng nc mt, sng s chp lu, nh l ngi na,ngi cng ln v ni : Ngy nay ti ri tm qu, khng bit tnh sao. Bn-tng l na, ngi na v ni : Thi thi, v o c ca thy, v cng ckh hnh ca thy v v chng sanh, du ti c b kh sau khi dng cho thycht nh X-li, th ti cng cam tm.

i ! nghe qua ng bnh hp hi m gp thuc hi-dng, nn l na, ngi na ri nm tay ko thng vo i-in, ly cha kha m ca thp, vovng bi, qu ly, ri ng dy ni rng : Nhn duyn bao nhiu th ng

by nhiu, ti khng bit. Ni ri bng bu-bnh xung, bo bn-tng ly

mt ci khn vi vng ca Bn-o cng trn in, trn u, tri ra, ngitrt c bnh trn khn, th nghe nh c cht t rt vo khn. D bnh ln, bntng bn tm khn, ri l bi i ra. Ngi cn dn : Cn thn, ri ngi a raca. Bn o kiu lun v ch ng ng dng ba ng, lng mng khpkhi.


46/236

Chiu li, bn o nh n v Heat-Lama, hm qua ch c Losang Lama vPhc-kin dng l vt ra mt, bn o khng bit nn khng sm trc.Ba nay mi i mua cht t bnh tri ng vo hp alumium(1) dng luncho ngi, v ngi i i rt t t hn mi ngi v ni : Ti hng a vknh mn ch v Bikku.

C thy ngi Tibetain u tng phc, v ngi cho thng hnh xut ngoi,nu khng c cng kh b ra khi i.


Sng ra, bn o hi huynh Losang i v Pht--gia. Bn o v hai vtrc (Losang Lama v Phc-kin) ng n t kiu T-ch. Hm qua,6 thng 2 ly giy thng hnh. Ba nay bn o cn xin ghi passe-port

ring ca mnh. Ti nghip, ngi cng vui lng y th. C xe hi camion,song gi mc qu, Losang o hu khng chu i. Ba anh em v, cn hai vlama kia li v v Ty-tng ng khc. T bit nhau xong, v LosangKompo a i ti gip ranh kinh ri tr li.

Thng n Kinh th nh v Lama ch, tn Darma-sp, ra mt tiu ch chophng ng. Sp t hnh l, ri ko nhau ra mt i ch. ng 120 tuim cn si nh ngi 70, 80, ngi trong ging, bn o n cho (cngu), ri xin ngi ghi Thng-hnh. Chuyn vn mt chp, th thy ngi

bng mt mm l vt, bnh mt v np dp, tr trc mt bn o, trn t

nh, rt tr Ty-tng mi, gi l tip cng T Khu, v ngi l Hi-vin thaymt hi i-b- trong nc Npal, ngi hng xem kinh, nn bit trngngi tu hnh. Ri bo ngi nh bng sang qua phng, trn t ch bn-o ngh, ch mt bn-o c t m thi. Ba anh em n ung xong, lo nucm ri i ng.


Sng 5 gi thc dy, im tm cm nu hm qua, ri quy gi i t giv cm n ch gia nh, cn ngi gi c, sm qu cha thc.

7 gi, quy gi i ti i kinh hon mn Dram-sola Patry l 11 gi tra.Trnh giy passeport de retour(1) poste police ri i ti na ti trmDramsola Tichilang 4 gi chiu, cn sm i mt i na phi tri ma tuyt,nn rn gp bc tm qun ng 6 gi. Gp qun, ng nh, lo nu n ring.


47/236


Sng 4 gi thc dy, quy gi i rit ti i Chisu-bani (Douane), trnh thnghnh. Quan i thu thng hnh retour, ri cho thng hnh Quc-gia. Sangqua phng vic xut-cng ng 3 anna thu ( vy, cng cn tra hch ;nc no, tu u lng xng).

Xui xp, i rit ti 10 gi n trm Dramsola Bambiti (bit l i). ihay, khng bng may , phc gp xe hi, gi c tnh xong, lo mua vtthc cht t n ung, ri ln xe hi i cng 1 rupee mi v. Xe hi chy ngara Amlekhganj 12 gi ri. Xung xe, mua vt thc n thm cht t, nghch chuyn xe la 8 gi chiu.

y nhc lc hm qua ng ti qun, khuya li mt, hai gi ma tuyt ln

qu, sng i th tuyt xung lp ng, ng nh nh t vi, lnh t ti thurut non. T m ti nay, 48 tui mi bit tuyt.


5 gi sng, xe la v ti gare Muzaffarpug, i xe i thng ti gare bn xela Paleza. 8 gi sng n im tm bn tu Patna Steamer. 10 gi tu chyqua bn Dighat-Ghat. V n y, bao nhiu s mi m my ngy ngsng tuyt u trt xung sng Gange, trong mnh nghe nh nhng khekhon.

Tu Sampan chy ti bn 11 gi 15. Ln xe hi li gare Patna Junction.

12 gi ti gare Sumpur th o hu Phc-kin t gi xung xe i Grawpurng i ving Kusinagar.

Cn li o hu Losang v bn-o i thng v Gaya, li 3 gi chiu, mnghm, mn xe Tm-tm i vo thnh ph, xi cm tim v i qu, tri quahai ngy n bnh bt nng theo qun dc ng, ri ln xe v thng Pht--gia 5 gi chiu, gi xe 10 anna.

Thu nay tng nghe kinh ni X-li, ch no thy hnh trng. Nay ng lbi v thy ng, thnh ng mi bit tht rt hu hnh. Khi thnh cu X-lith xem chng ng r, bi trong hang thp, by gi v Pht--gia, em X-li vo hp t t, mi thy r rng ho quang ngi chi, mu hng bchtt ti, du cho ngc di cng khng ty. Vt v gi qu thay ! l nhnduyn ng X-li tng thut trn. V khi bit Nam-Vit l ch mun


48/236

kho cu Pht o Ty-thin, ch khng c ci hnh nguyn no v s cuX-li hay l trng mong i tham cu Pht o Ty-thin. l s tnhc, bt cu t-ch, hnh-phc ton ci nc Vit-nam, nn mi ng nhvy.


qu mi trng, dung thn ni Tng gi, ti Lc-gi-vin thuc thnhBa-la-ni. Tng gi ny c trn vi chc tng chng, gc ca i-B- hi(Maha-Bodhi Socit) lp cha hiu M-la-cn-d-cu-chi(Mulaghandakutti Vihara). ng tng lm s hnh chi o ni, ngoi,hu, v ca nh Tng-s ti y ; ph nguyn ri mt vic.

Bn o nh hi cho giy i nhiu v l bi, cng dng cc ni Pht c-

tch tri ba thng c d, i cng my ch Thnh-a nh l : Ca-b-la-quc,ving vn Long-b-nhi (Phn ng Lumbini) l ni Pht mu May-da hsanh Pht t. Ch ny cch thnh Ba-la-ni Lc-gi-vin khng bit mydm, i xe la Grand express (i-tc-ha-xa) hai ngy ti ni, ri i bmt ngy, v khng c ng xe hi, xe nga, mi ti ni. Nn xa tch c,tr i vua A-s-ca cn ng vng. Chnh ph ng-l sng-tu li rt t-t v ngoi-quc ch-tng v trn-tc hng du-lch. Cch Ca-b-la-quc ina ngy xe la ti Tng-gi Da-k-th Cp-c-c-vin (Phn ngSarawasti). Ti y c cy B- ca T-s A-nan-, cng cn sung tcnhnh l v nn c tch xa vn cn, c lnh canh gc. Cch Cp-c-c-

vin cng na ngy xe ha, ti Cu-chi-na-thnh M-li-quc l ni Phti-nit-bn (Phn ng Maha-Nirvana), ch ny c thp ln lm, c chatrn nng(1) rng Song-th, c ln ct Pht nm tr u v hng Bc.Cch cha chng ba bn ngn thc l ni thiu X-li. Bn tng c thnhcht t tro ni y ng lm vt k-nim. Ch tng-s cc nc ng i y,u c thnh tro y c. Ch ny xinh p, phong cnh hn hai ch trc vChnh-ph chnh tu lung hn, canh gc cch nghim hn bi phn. Cchy ba ngy xe ha l B--th, Pht--gia thp (Phn ng Bodh-Gaya)hay l Bouddha Gaya, cch thnh -gia su ngn thc (Gaya Ville). Ch

ny nn xa tch c ln hn ht v cn tt p, t h-hao. Chnh-ph giaocho i-b- hi bi b qun xut. Bn-o y gn ba thng l bi cngdng v cng qu cht t, hng ngy tng Php-hoa kinh di ci B-,di ci B- c thch-ta ca Pht t xa ta o trng, nhnh l sungnm lm. Cch y i xe hoc i tiu-ha-xa na ngy th ti Na-lan-d t-ma-gia, nn xa tch c rng ln, xa c T-s Huyn Trang hc o vthnh kinh ti y, ch La-hn T-s xa ba k i hi ti y m din dch


49/236

tam-tng : kinh, lut, lun. Cch y nm su ngn thc l Gi-da-d thnh,kinh vua Bnh-b-sa-vng (Phn ng Radjagriha-Bimbisara). Non Linh-thu bao quanh kinh-, c ng K-x-kht-sn rng ln (Phn ngGriddhsa Khutta). Tu gi Linh-thu-lnh. Ni thp nh ni in Ty-ninh,cch thnh li nm cy s, tro ln non K-x th c ng xa Pht nhpthnh b -b-t-a xeo hi Pht. l khi to lp ng, by gicng cn y nguyn my khi ln nh nm , bn o bt ng tm thngPht pht sa nc mt. Ch kinh thnh ny phong cnh rt p, c khe ncnng, c mi(1) nc lnh, c hn ha-dim ; ch ny nn xa tch c vntiu-iu, ch cn nh tnh-tht Pht-t m thi. Chnh ph ng-l chmnom sa son ti t-ma-gia Na-lan- lung lm, sch s ; v ca phi muagiy nhp mn, mi ngi hai cc, khi i ving th c lnh theo sau lng,nghim nht hn ht ; v ch ny nhiu mn c-tch ca Pht-o. Gn

Nalanda c nh C-vin, n trnh giy mua ti Nalanda th mi m ca

cho vo xem. i ! nhiu mn c-tch, y, bt, hnh tng Pht v ch B-tt,Thinh-vn. Hnh c Di Lc p lm, trang-nghim y-phc, ch khng

phi nh ca Tu ln ct mp to, bng ln vy. Hnh ct c Vn Th gingnh ct c Di Lc. Ti Thin-trc ch c my ch l Thnh-a mthi. Bn tng nhiu khp v l bi, cng dng.

Cch B--th chng su, by ngn thc l rng U-du-e, ch Pht-t lcnin kh hnh (Phn ng Ourouel). V cch B--th hai, ba ngn thc lvn ca c Su-gia-ta (Sugata) l ngi con gi dng sa cho Pht ti ciTa-la-th. Cch ci Ta-la vi trm bc l B--th, cy Ta-la-th khngcn.


Nay l ngy bn o gi th xin php bc i ln min Ty-tng, theochn tng-s lama Ty-tng, xung Pht--gia cng dng. Trn ma lnh

bn thng, h ti hi i-b-, nn d lm quen vi cc ng. Theo onhip chng tng lama m i th d, s v chng ngi.

Vinalananda Essistint Secretary Maha Bodhi Society4A College SquareCalcutta

Master and Secretary,


50/236

Yesterday I returned from Nepal selfly. Though the journey was interestingsomewhat difficult. Now I am intending to visit Tibet with Tibetain lama whois going there.

I hope you will kindly permit me to go there. I am doing well. Hope this willfind you in sound health.

Yours obediently, yours sincerely.(1)

Chp hnh di ci B .(2)


Ba nay ly hnh v kin. o hu Dhammajoti knh nh lm k nim.Ngy 13 Fvrier 1936 ngy 21-1 m-lch.

Hnh chp vi o hu Dhammajoti.


u non tuyt ng thoa vi.Hnh gp chn tu nhp nh ngi.Trn mt gng lnh by my nt.Trc n bn o v thng i ! (L ba hi)Thin nhin ot l lun hi qu.Tc ly trng duyn on nghip nhi.Hi-m mch ng tm X-li.Bi t i-c nguyn nh li.

Ngy 16 Fvrier 1936 ngy 24-1 m-lch.Hc ting Ty-tng.




51/236




[Hnh dn ti y h.]

nh ny l nh ngn xa Pht Nit-bn ti Cu-si-ni-thnh. T Sarnath lnti ch ny cng bng Th-du-mt ln Budop. Cng i xe la bng ng

i xung Bodhgaya. Ch tu-hnh ti n- thng khi mi vo tu th hay t tp ni Bnars ng n hc, nghe thuyt php, n khi ot ng mi mci Chn-nh ri th i n Bodhgaya m Thin-nh, n chng ln tuing i n Kusinara ny m lo tu tp n tch dit. y l kiu tam tha, t lm :

i tha.trung tha. Kusinara tiu tha. Bodhgaya BnarsK tn : To.


Ngy 23 Fvrier 1936 ngy mng 1-2 m-lch.Hc ting Ty-tng.[Hnh dn ti y h.]

Ngy 24 Fvrier 1936 mng 2-2 m-lch.Hc ting Ty-tng.[Hnh dn ti y h.]

Ngy 25 Fvrier 1936 mng 3-2 m-lch.Tng Php-hoa, Phm An-lc-hnh ng nguyn 14 phm.Tri ni cung phong, xuy kh ch trn cu. L B- rng, ch tu-hnhcp c-s lm. Bn-o trong lc tng, l no rt trn kinh v quanh chngi th lmL B .(1)


52/236

Ngy 26 Fvrier 1936 mng 4-2 m-lch.

Ngy nay bn o c th ca i-b- hi vui lng cho bn o i Ty-tng.Copie bc th :

Recu letter Post. Card of many Master Rev. Sasanasiri Thero (Maha-Bodhi-Society Sarnath (Benares))

Sarnath 24-2-1936

My dear Rev. Tao.

Many thanks for your kind letter. I am very glad to hear that you are in sound If you intend to go the Tibet, you have my permission.

We are in sound health. I wish you success and every happi-ness.(1)

Ngy 27 Fvrier 1936 mng 5-2 Bnh-t.

Ngy u khi i Ty-tng (Tibet). Trc khi tm bit Pht--gia, bn ol Pht, nhiu B--th, kinh hnh quanh thp, on lo cng ng, dng btri, th mt gi ln xe nga, thp tng mt v Lama-tng, php danh GavaSmden,(2) cng ba t ca hunh :

1 Chamba Choundouss lama2 Is(3) lama3 Isess Chambai ra Gaya thnh. o hu : Dhammajoti, Karma v c-s Shananda a raxe kin.n ni, 3 gi chiu. Ln i-tc-ha-xa (Grand express) i Calcutta. Gi

xe nga 4A.2P xe la 4R.7A.2P[Hnh dn ti y h.]

Ngy 28 Fvrier 1936 mng 6-2 Bnh-t.

5 gi sng ti kinh- n- l thnh Calcutta. Xung bn s ha xa, iqua thnh ph, ln xe nga i cng lama n nh quen ca hunh ng , ti


53/236

ng Black-bursn Lane, Phear Lane theo ng Bow-Nazar, c ngxe in i Sealdah ; ngy nay lnh chque 193 rupee, i dc xung tay mtgp ng Live nh banque.

Xong, li ving cha ca hi i-b-, hiu cha l Sri-DharmarajikaVihara.Xin hn(1) s tin 13 ng cho hi v gi 10 ng cho Dhammajoti. ng Chnh-t-hng vit mt ci th gi gm bn-o cho ng qun LadenLa(2) Darjeeling.

Sardar Bahadur General S.W. Laden La.

N Building

DarjeelingDear Mr. Laden La,

I hope you have reached Darjeeling safety and that you are in the best ofhealth.The bearer Rev. Tao who comes from Annam stayed in our temple atSarnath for several months. He is desirous of visiting Tibet. I understandthat he has made arrangements to accompany a party of pilgrims. I

facilitate his going to Tibet by helping him to obtain necessary permission. Ishall also appreciate much if you will intro-duce him to one or two of your

friends there. He is a very devout Buddhist monk and during his stay withus, every body become fond of him. So you can easily recommend him toyour friends.

Your sincerely.(1)

Mua film 5R.10A

Ngy 29 Fvrier 1936 mng 7-2 m-lch.[Hnh dn ti y h.]

Ngy 1er Mars 1936 mng 8-2 m-lch.

Ba ba ry ti nh ng Liu-Ming, 88 ng Phears tc ku Chuna-gali.ng l ngi Qung-ng, c v Ty-tng, c nm ngi con : hai trai ba


54/236

gi. Ban u cn b ng, ngy th ba ni nh u vui v yu knh, chuynvn. Khi th ting Hindou, khi Anglais, khi Qung-ng. ng, t knh mnLama-tng. Ba nay 1er Mars, o hu lama Samdhen i Burma cng lamao hu Gushiss, hunh i thnh ct Nh-lai ng em v Tibet. Bn o li mt mnh ti nh Liu-Ming i nhn. By coi tay v khuyn nh ng tuc-s. ng bn vui lng chu. B ch mng qu. T y ni nh u yuknh bn-o gia bi. Bo ng mi nm i Pht--gia mt k, cng dngcu phc cho hu-lai.

Ch lama Choundouss i Bodh-gaya tr li s hip i Darjeeling. CnSamdhen s v v i Darjeeling sau.

Ngy 4 Mars 1936 11-2 m-lch.

Ngy nay huynh lama Chamba Choundouss Gaya v li 10 gi mi.Huynh ni mai 8 gi ti s i Ghum Darjeeling.

Ngy 5 Mars 1936 12-2 m-lch.

T gi gia quyn ng Liu-Ming i Darjeeling.

Mua souliers(1) 2R.8A.

7 gi ri ti i xe kin ra gare. Thy Lawrence a ra gare Calcutta Nord.

Mua giy i Siliguri 5R.14A.3P.Ngy 6 Mars 1936 13-2 m-lch.

Sng ba nay 6 gi, i-tc-ha-xa n gare Sili-guri, sang xe la nh muagiy i n thnh Ghum (Ghoom) 1R.6A. C mt thy xt hnh l. Thytrong ng c mt ci thng xng khng, tng c lung i cn, ti mra xem thit thng khng mi chu thi. Huynh Chamba Choundouss lamac ci rng phi ng 1R.4A.

Xe la nh 7 gi ri chy. Cch ba gare th xe khi s b ln niHymalaya. Ti gare Chunbhanti (lvation 2.208m). Ti gare Tindharia(2.822m). Ti gare Mahanadi (4.101m). Ti gare Kursiong (4.864m) l 11gi tra.

[Hnh dn ti y h.]


55/236

Gare ny ln, c ph x, c cng s chnh ph, cuc, c nh Tham-bin trn nh ni. T y dc ng nh ca lu i ng o. Cuc v ica Chnh ph Anglais thy cng thm knh phc. Ti gare Tung (5.656hc), ph x p , c nh giy thp. Ti gare Sonada (6.552 hc), ph xcht t. Mt gi chiu ti gare Ghum (7.407 hc). Hc l th thc ha ,Anglais dng thc 1 hc ny m o ni, k ra 2 hc l 1 thc ng-l. Tthnh Siliguri ti chn ni

Su Tich Tay Du Phat Quoc - Nhan Te Thien Su

Documents

Transcript of Su Tich Tay Du Phat Quoc - Nhan Te Thien Su