Statik Betonarme Tekn Sart Derz

LLER BANKASI ANONM RKET

STATK-BETONARME PROJELERNN

HAZIRLANMASINA AT

TEKNK ARTNAME

2013

ller Bankas A.. Ynetim Kurulunun 25.04.2013 tarih ve 13/341 sayl karar dorultusunda uygun grlmtr.

STATK BETONARME PROJELERN HAZIRLANMASINA AT TEKNK ARTNAME

i

NDEKLER

Sayfa No

1 N KAPSAMI ...........................................................................................................1

2 BETONARME YAPILAR............................................................................................1

2.1 DEPREM BLGELERNDE YAPILACAK YAPILAR HAKKINDA YNETMELK1 2.2 YAPI ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASINDA ALINACAK YKLER ......1 2.3 BETONARME YAPILARIN HESAP VE YAPIM KURALLARI .............................1 2.4 MMARLIK VE MHENDSLK HZMETLER ARTNAMES.............................1 2.5 elik ubuklarn betonarme yaplarda kullanma kurallar ...................................1 2.6 Betonarme Projelerin izim ve Tanzim Kurallar ................................................2

2.6.1 Genel .....................................................................................................2 2.6.2 n Proje.................................................................................................3 2.6.3 Uygulama Projesi ...................................................................................4

2.6.3.1 Statik ve Betonarme Hesaplar ....................................................4 2.6.3.2 izimler.......................................................................................4

2.6.4 izgi ve Yaz Teknii ..............................................................................7 2.7 BNA VE BNA TR BETONARME YAPILAR .................................................8

2.7.1 Genel .....................................................................................................8 2.7.2 lgili Standart ve artnameler..................................................................8 2.7.3 Statik-Betonarme Hesaplarda lem Sras .............................................8 2.7.4 Yap Elemanlarnn Boyutlandrlmas.....................................................8

2.8 SIVI TUTUCU BETONARME YAPILAR .............................................................9 2.8.1 Genel .....................................................................................................9 2.8.2 lgili Standart ve artnameler..................................................................9 2.8.3 Malzemeler...........................................................................................10

2.8.3.1 Beton ........................................................................................10 2.8.3.2 Betonarme Donats ..................................................................15 2.8.3.3 ngerilme elii .......................................................................15 2.8.3.4 Pas Paylar ...............................................................................15

2.8.4 Projelendirmede Dikkat Edilecek Konular ve Genel neriler ................18 2.8.4.1 Yklemeler................................................................................18 2.8.4.2 Ykler .......................................................................................18 2.8.4.3 Duvarlarn Analizi......................................................................37 2.8.4.4 Stabilite Analizi .........................................................................38 2.8.4.5 atlak Genilikleri .....................................................................40 2.8.4.6 atlaklarn Kontrol ..................................................................40 2.8.4.7 Farkl Oturmalar........................................................................41 2.8.4.8 Betona Kar Zararl Madde eren Zeminler.............................41 2.8.4.9 Betonun Geirimsizlii ..............................................................41

2.8.5 Projelendirme Yntemi .........................................................................41 2.8.5.1 Projelendirme Esaslar..............................................................41 2.8.5.2 Derzler ......................................................................................45 2.8.5.3 Drenaj .......................................................................................47

2.9 SANAT YAPILARI............................................................................................47 2.9.1 Genel ...................................................................................................47

3 ELK YAPILAR......................................................................................................48

3.1 ELK YAPILARIN HESAP VE YAPIM KURALLARI........................................48 3.1.1 Tanmlar ve Kapsam ............................................................................48


ii

3.1.2 Standartlar............................................................................................48 3.1.3 Projelendirme Esaslar .........................................................................48

3.2 ELK PROJELERN ZM VE TANZM KURALLARI ...................................50

4 UZAY KAFES SSTEMLER .....................................................................................51

4.1 Sistemin Tanm ...............................................................................................51 4.2 artnameler .....................................................................................................51

5 AHAP YAPILAR ....................................................................................................51

5.1 AHAP YAPILARIN HESAP VE YAPIM KURALLARI......................................51


1

GENEL TEKNK ARTNAME

1 N KAPSAMI

Bu ksm ller Bankas grev alan iinde yer alan imesuyu temini, iletimi, depolanmas ve datm ile imesuyu artma tesisinde bulunan yaplarn Yapsal Tasarm Projelerinin Hazrlanmas iini kapsamaktadr.

2 BETONARME YAPILAR

2.1 DEPREM BLGELERNDE YAPILACAK YAPILAR HAKKINDA YNETMELK

Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik, deprem blgelerimde yeniden yaplacak, deitirilecek, bytlecek resmi ve zel tm binalarn ve bina tr yaplarn tamamnn veya blmlerinin depreme dayankl tasarm ve yapm ile mevcut binalarn deprem ncesi veya sonrasnda performanslarnn deerlendirilmesi ve glendirilmesi iin gerekli kurallar ve minimum koullar belirlemektedir.

Bu Ynetmelik hkmleri, betonarme, elik ve yma binalar ile bina tr yaplar iin geerlidir.

Bu Ynetmeliin kapsam dnda kalan yaplara uygulanacak koul ve kurallar, kendi zel ynetmelikleri yaplncaya dek, bu artnamede tanmlanan uluslararas standartlardan alnacaktr.

2.2 YAPI ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASINDA ALINACAK YKLER

Yaplara etkiyen yklerin belirlenmesinde kullanlacak yk deerleri TS498: Yap Elemanlarnn Boyutlandrlmasnda Alnacak Yklerin Hesap Deerleri artnamesinden alnacaktr. Deprem etkisine ilikin deerler ise Deprem Blgelerinde Yaplacak Yaplar Hakknda Ynetmelik hkmlerine uygun olarak hesaplanacaktr.

2.3 BETONARME YAPILARIN HESAP VE YAPIM KURALLARI

Betonarme yaplar TS 500: Betonarme Yaplarn Tasarm ve Yapm Kurallar artnamesine ve Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelie uygun olarak yaplacaktr.

2.4 MMARLIK VE MHENDSLK HZMETLER ARTNAMES

Mimarlk ve mhendislik hizmetleri, belli bir yapya ait proje, hesap ve ihale dosyas dzenleme ileriyle, yapnn meslek ynnden kontrol ve hizmet dallarnda uyum ve birliin salanmas ilerine denir.

Bu hizmetler, evre ve ehircilik Bakanl Mimarlk ve Mhendislik Hizmetleri artnamesine uygun olarak yrtlecektir.

2.5 ELK UBUKLARIN BETONARME YAPILARDA KULLANMA KURALLARI

Betonarme yaplarda kullanlacak donat elikleri TS 708 artnamesine uygun olacaktr.


2

2.6 BETONARME PROJELERN ZM VE TANZM KURALLARI

2.6.1 Genel

Bu konuda, TS 6164: Betonarme Projelerin izim ve Tanzim Kurallar, son basksndaki esaslara uyulacaktr.

Mhendis yapaca yapsal tasarm hesaplarnn banda, hesap yntemini, kullanaca standart ve ynetmelikleri ve ilgili kaynaklar belirtecektir. Bina kalp planlar A3 veya okunakl olmak koulu ile A4 formatnda hesap cildinde verilecektir. Hesaplamalar srasnda ykleri dorudan tayan elamanlarn hesaplamasndan balayp, bunlarn mesnetini oluturan dier elemanlara geecek, statik etkilerin temele ve oradan da zemine geiini dzgn bir sra takip ederek anlalr ekilde yazlmn gerekletirecektir.

Hesapla izim arasnda bant ak olarak kurulacak, elemanlarn numaralar hesaplarda balk olarak verilecek ve bu numaralar izimlerle ayn olacaktr. Hesaplamalarda kullanlan formller ak olarak yazlacaktr.

Mhendis, yapsal tasarm hesaplarn yaplmasnda bilgisayar paket programlarn kullanacak ise, aadaki konulara dikkat edecektir:

- Hesapta kullanlan bilgisayar yazlmnn adn, srmn (versiyon) ve mellifini belirtecektir

- Yap tipine uygun, gvenilirlii ispatlanm bilgisayar programlar kullanacaktr

- Giri ve k bilgilerini anlalr bir ekilde verecektir

Mhendis, yapsal tasarm hesaplarnn banda, bina, zemin ve deprem bilgilerine, kullanlacak standartlar ile kaynaklara ve aada belirtilen konulara yer verecektir:

- Yapnn cinsi ve seilen statik sistem

- Katlarn deme sistemleri

- Kullanlan beton ve donat elii snf ve mekanik zellikleri

- Deme ve duvar kaplamalar cinsine gre metrekareye gelen ykler, dolgu malzemesi cinsi ve arl, blme duvarlarn metrekare arlklar, yapnn eitli blmlerinde kabul edilen hareketli ykler, bodrum kat perdelerine ve istinat duvarlarna gelen zemin itkileri

- Seilen temel sistemi ve kabul edilen zemin emniyet gerilmesi

- Kat says ve kat ykseklikleri

- Tasarmda gz nne alnan Etkin Yer vmesi Katsays, Bina nem Katsays, Yerel Zemin Snf, Tayc Sistem Katsays vb. bilgileri

- Yapsal tasarm hesabna esas alnan ynetmelik ve standartlar ile kullanlan kaynaklar

Hesaplar ve bu hesaplara dayal betonarme projeler zerinde; projeyi yapan mhendisin ad, soyad, diploma numaras, imzas ve oda sicil numaras bulunacaktr.

Yaplacak hesaplarda ve izimlerde tayc sistem elemanlar aadaki sembollerle gsterilecektir:


3

Demeler : D

Kiriler : K

Kolonlar : S

Lentolar : L

Hatllar : H

Temeller : T

Ba Kirileri : BK

Dk Demeler : DD

Ters Kiriler :TK

Radye Demeler : RD

Mtemadi Temeller : MT

Perdeler : P

Merdivenler : M

Merdiven Kirileri : MK

Bu sembollerin yanna yazlacak basamakl saynn birinci rakam o elemann hangi katta olduunu, dier iki rakam ise elemann numarasn belirleyecektir. Betonarme izimlerin, binaya bak dorultusu ve lleri, mimari proje ile uyum salayacak ekilde seilecektir. Ayrca akslarn harf ve numaralandrma bilgilerinin, mimari proje ile uyumlu olmasna dikkat edilecek ve btn izim paftalarna, binada uygulanacak beton ve donat elii snf mutlaka yazlacaktr.

2.6.2 n Proje

Proses projeye uygun olarak tayc sistemin tasarlanarak, 1/100 lekli kesin projesinin hazrlanmasdr.

Tasarm kriterlerini ieren, yaplan kabuller, hesap sistemi ve alnan deerleri anlatan proje raporu verilecektir.

Kullanlan elik ve beton malzeme snf belirtilecektir.

Yk hesaplar ilgili artnamelere uygun olarak yaplacak ve yk kombinasyonlar gsterilecektir.

Yap elemanlarnn kesitlerinin yeterliliini gsteren hesaplar verilecektir.

Yer alt suyunun durumuna gre yaplarn yzme kontrolleri yaplacaktr.

Yaplarn statik ve betonarme zm ve analizlerinde,yap tipine uygun ve gvenilirlii ispatlanm bilgisayar programlar kullanlacaktr.

Tayc sistemi gsteren kalp planlar hazrlanarak, gerekli yerlerden kesitler alnacaktr.


4

Ynetmelikte belirtilen gerekli durumlarda genleme, bzlme ve snme etkilerine kar yap, dilatasyon derzleriyle ayrlacaktr.

2.6.3 Uygulama Projesi

Proses projeye uygun olarak statik, dinamik ve betonarme hesaplarnn yaplmas ve hesaplara gre 1/50 lekli kalp, kolon ve temel planlarnn izilmesi ve detaylarnn hazrlanmasdr.

Uygulama projelerine esas tekil edecek kabuller ve hesap yntemlerini anlatan proje raporu verilecektir.

2.6.3.1 Statik ve Betonarme Hesaplar

Statik ve betonarme hesaplar aadaki bilgileri de ierecek ekilde dzenlenerek cilt halinde verilecektir:

- Tasarm kriterleri :

Beton ve eliin malzeme snflar ve deerleri

Depremsellik ve ilgili deerler

Zemin emniyet gerilmesi

- Yk analizleri

- Zemin itkisi parametreleri

- Tip ykleme durumlar

- Kolon ve perde hesaplar

- Kiri hesaplar

- Deme ve merdiven hesaplar

- Temel hesaplar

- Deprem Hesaplar yapnn trne bal olarak ilgili ynetmelik/standart hkmlerine uygun olarak yaplacaktr.

- Monoray ykleri ve monoray kirii hesaplar

- Ekipman ykleri ve temel/kaide hesaplar

- atlak genilii kontrolu ve yzme kontrolu

- Stabilite hesaplar

2.6.3.2 izimler

- Kalp planlarnda ve kesitlerinde akslar, kotlar, boyutlar ve bunlar gibi btn bilgiler bulunacaktr.


5

- Kalp planlarnda her iki ynden kesitler alnacak, ayrca gerekli yerlerden ksmi kesitler alnarak detaylandrlacak ve btn kesitler zerine kotlar yazlacaktr.

- Kalp planlarnda; atya k, baca, merdiven, tesisat boluklar gsterilecektir.

- Kalp planlarnda tm tayc elemanlara ayr poz numaras verilecektir. Yapsal tasarm hesap ve kiri detaylarnn iziminde kalp planndaki poz numaras srasna uyulacaktr.

- Kalp ve donats birbirinin ayn olmayan her kat iin ayr kalp ve kolon aplikasyon plan izilecektir.

- Perde ve demelerde braklmas gereken boluklar, kalp planlar ile kesitlerde kotlar ve lleri ile birlikte gsterilecek ve donat detaylar verilecektir.

- Kolon aplikasyon planlarnda tm kolonlar donats ile birlikte gsterilecektir. Kolon isimleri kalp planndaki isimlerle uyumlu olacaktr.

- Boyutlar, konumlar ve donatlar ayn olan kolonlar benzetilebilir. Benzetilen kolon isimleri kolon aplikasyon plannda gsterilecektir.

- Kalp ve donat planlarnda deme ve perdelerin isimleri, kalnlklar ve kotlar belirtilecektir.

- Kalp planlarnda d l izgileri yap llerinin kolayca izlenebilmesini salayacak ekilde dzenlenecek, i l izgileri, ok sayda mahalden geecek ekilde, kesintisiz btn plan kat edecektir.

- Kalp ve donat planlarnda donatlarn ksmi uzunluklar tek tek gsterilecek ve demirlerin stlerine toplam uzunluklar ve aplar yazlacaktr.

- Yaplan statik betonarme hesaplara ve hazrlanan kalp planlarna gre kiri, kolon, perde, temel ve merdiven detaylar 1/20 lekli olarak hazrlanacaktr.

- Kalp planlarnda alnan nokta detaylar 1/5 veya 1/10 lekli olacaktr.

- Kiri mesnetlerinde donat skklna dikkat edilecek, en fazla 3 adet pilye ayn yerde krlabilecektir.

- Kiri detaylarnda etriye sklatrlmalar mesafeleri gsterilecektir.

- Ters kiriler kalp plannda ve ve detayda kiri isimlerinin bana T harfi konularak isimlendirilecektir.

- Tm kirilerden enkesitler alnarak donatlar ve deme durumlar gsterilecektir.

- Ayn aks zerinde kirilerde kot fark varsa bu durum kiri detaylarnda gsterilecektir.

- Eik ve krk kiriler detayda da ayn ekilde gsterilecek, kiri donatlar bu durum dikkate alnarak yerletirilecektir.

- Kiri detaylarnda dey akslar gsterilecektir.

- Geni kirilerde (50) ift etriye kullanlacaktr.

- Kiriin baka bir kirie mesnetlenmesi durumunda ask donats dzenlenecek ve saplama noktasnda etriye sklatrmas yaplacaktr.


6

- Perdede balk donatlar mesafeleri ile birlikte gsterilecektir.

- Boyutlar farkl tm kolonlar iin etriye almlar verilecek ve almn yanna etriye ap ve aral yazlacaktr.

- Kolon boy demirleri alm ve detaylar temel filizleri ile her kat iin ayr ayr verilecektir ve kolon sarlma blgeleri lleri ile birlikte gsterilecektir. Katlar arasnda boyut deiimi olan kolonlarn boy demir alm detay mutlaka verilecektir.

- Uzun kolonlarda ve perdelerde u blgelere ait donatlar mesafeleriyle birlikte verilecek, iroz etriyeler gsterilecektir. Etriyenin alm yanna ap ve aral yazlacaktr.

- Deprem blgelerinde kolonlarda, zel deprem etriyeleri kullanlacaktr.

- Her farkl temel tipi iin temel detaylar izilecektir.

- Temel detaylarnda plan kesit ve donat alm bulunacaktr.

- Srekli temel kiri detay ve boyuna donat almlar izilecektir.

- Ba kirii detaylar izilecektir.

- Radye temellerde alt ve st donat belirtilecektir.

- Kazkl temellerde, kazk bann radye temelle birletii noktann donat detaylar ve derinlikleri verilecektir.

- Kazk balklarn balayan kiriler izilecek ve detaylar verilecektir.

- Kazk donatlar izilecek ve boyutlar verilecektir.

- zellik tayan tayc sistem d elemanlarn detaylar izilecektir.

- Temel hesaplar, tesis arsas iin hazrlanan geoteknik raporunda verilen parametrelere gre yaplacak ve temel detaylar verilecektir. Ayrca zeminde yeralt suyu varsa, drenaj ve yaltm projesi detaylar da hazrlanacaktr. Bina evresi emniyeti iin her trl iksa projeleri ve istinat duvar projeleri hazrlanacaktr.

- Temele ait paftalar zerine gerekli tm zemin bilgileri, zemin emniyet gerilmesi, zemin grubu, yerel zemin snf, yatak katsays yazlacaktr.

- Temel kalp plannda don derinlii de dikkate alnarak her iki ynde kesit alnp temel alt ve st kotlar ile dzenlenmi arazi kotlar gsterilecektir. Temel ii dolgu zellikleri geoteknik raporda verildii gibi temel kesitleri zerine yazlacaktr.

- Tesisin bulunduu alann evre duvarlar ve tesis giriinin kotlar ile askda boru gei kotlar max. takn su seviyesine gre belirlenerek gerekli projeler idarenin gr alnarak hazrlanacaktr.

- Tesis alannn toporafik durumu ve zemin ett raporunda belirlenen parametreler dikkate alnarak gerekmesi halinde yaplacak olan iksa ve zemin iyiletirme projeleri idarenin gr alnarak hazrlanacaktr.

- Genleme, tam daralma ve ksmi daralma derzlerine ait su tutucu bant detaylar verilecektir.


7

2.6.4 izgi ve Yaz Teknii

Paftalar mmkn olduu kadar ayn byklkte olacak ve 90 santimden geni, 200 santimden uzun pafta kullanlmayacaktr.

Projeler zerindeki btn izgi ve yazlar, Blm 2.6ya,Betonarme Projelerin izim ve Tanzim Kurallarna uygun olarak izilecektir. Kalp planlarnda kolon ve perdeler daha kaln izgilerle gsterilecektir.

Her paftann altna norm ebatta (19/29cm) balk (antet) tanzim edilecek, orijinal balklar para veya ek eklinde olmayacak ve aadaki bilgileri ierecektir:

- ller Bankas Anonim irketi ................................Dairesi Bakanl ibaresi

- Yapnn ad ve yeri

- Projenin ad

- Paftann ait olduu nitenin ad ve paftann ierii numaralar ile birlikte gsterilecektir.

- Projeyi hazrlayan mhendisin ad-soyad, diploma no, TMMOB oda no, szlemede yazl adresleri ve imzas

- lei

- Pafta no

- Kullanlan beton ve donat snflar

- Deprem blgesi

- Deprem hesabnda kullanlan deerler(R, Ao, Z, I gibi)

- Zemin emniyet gerilmesi

- Paftann izim ve deiim tarihleri

Her paftann antetinin st ksmna binann/tesisin kk bir vaziyet plan izilerek, planla ilgili blok belirtilecektir. naat srasnda zel tedbirler alnmas gerekiyorsa bunlarla ilgili notlar yazlacaktr.

Hesap ve izimlerin bilgisayar dkmleri, CD halinde idareye teslim edilecektir. CDlerin iinde projeye ait tm veriler bulunacaktr. Disketlerdeki DWG uzantl izim dosyalar ve dier dosyalar ya sktrlmayacak ya da Pkzip ya da Winzip programlarndan biriyle sktrlm olacaktr.

Pafta ozalitleri norma uygun olarak katlanacak, dosyalar ierisine konulacak ve dosyann i kapana fihrist yaptrlacaktr.

Proje ozalit kopyalarnn tamam projeyi yapan tarafndan imzalanacak ve paftalarn zerine bal bulunduu vergi dairesinin ismi ve vergi sicil (hesap) numaras, kaytl bulunduu oda ve oda sicil numaras yazlacaktr.


8

2.7 BNA VE BNA TR BETONARME YAPILAR

2.7.1 Genel

Yapsal tasarm hesaplarna esas olacak ykler, TS 498 standardnn son basksndan alnacaktr. Ekipman ykleri ve uygulama yerleri ilgili makina ve/veya elektrik projesinden alnacaktr. Betonarme hesaplar TS 500 standardnn son basksnda yer alan esaslara gre yaplacaktr. Deprem hesaplarnda, Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmeliin son basksndaki esaslar uygulanacaktr.

2.7.2 lgili Standart ve artnameler

Trk Standartlar:

TS 500 Betonarme Yaplarn Tasarm ve Yapm Kurallar

TS 498 Yap Elemanlarnn Boyutlandrlmasnda Alnacak Yklerin Hesap Deerleri

TS 708 elik - Betonarme iin - Donat elii

TS EN 206-1 Beton - Blm 1: zellik, performans, imalt ve uygunluk

Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik

2.7.3 Statik-Betonarme Hesaplarda lem Sras

Mhendis, yapsal tasarm hesaplarnn yaplmasnda aadaki sraya uyacaktr:

- Dey yklerin analizi

- Deme Hesaplar

- Yatay yklerin belirlenmesi

- Kiri hesaplar

- Kolon ve perdelerin hesaplar

- Merdivenler

- Temeller

- stinat duvarlar

2.7.4 Yap Elemanlarnn Boyutlandrlmas

Tasarmda, yapnn kullanm sresi boyunca, hem yklmaya kar gvenliinin salanmas, hem de atlama, ekil deitirme, titreim gibi olaylarn yapnn kullanmn ve zaman iinde dayanklln etkileyebilecek dzeye ulamasn nlemek iin;

- Tama gc snr durumu

- Kullanlabilirlik snr durumu ayr ayr incelenecektir.

Tama gc snr durumu: Yap elemanlarnn her birinin TS 500de belirtilen biimde azaltlm malzeme dayanmlar (tasarm dayanmlar) kullanlarak hesaplanan tama gc


9

deerlerinin, TS 500de verilen yk katsaylar ile arttrlm tasarm yk ile hesaplanan i kuvvet deerlerinden kk olmadnn kantlanmasdr.

Kullanlabilirlik snr durumu: Tayc sistemin boyutlandrlmas srasnda ngrlen kullanma ykleri altnda oluacak ekil deitirme, yer deitirme ve atlamalarn TS 500e gre hesaplanan deerlerinin yine TS 500de verilen snr deerleri amadnn gsterilmesidir.

Yap elemanlarnn kesit boyutlandrmas ve donat hesab tama gc snr durumuna gre yaplmaldr. Gereken durumlarda kullanlabilirlik snr durumu iin kontrol yaplacaktr. Snr durumunda sorun kt zaman kesit boyutlar ve/veya donats buna gre deitirilecektir.

2.8 SIVI TUTUCU BETONARME YAPILAR

2.8.1 Genel

mesuyu temini, iletimi, depolanmas ve datm ile imesuyu artma tesislerinde bulunan sv tutucu yaplar bu blme uygun olarak tasarlanacaktr. Projeler bu artnameye ek olarak eer varsa halen yrrlkte olan ilgili Trk Standart, artname ve Ynetmeliklerine, aksi halde uluslararas standart ve ynetmeliklere uygun olacaktr. Atf yaplan artname veya standartlardaki esaslar, bu artnamede belirtilen esaslar tamamlar veya yerini alr.

2.8.2 lgili Standart ve artnameler

Trk Standartlar:

TS 500 Betonarme Yaplarn Tasarm ve Yapm Kurallar

TS 498 Yap Elemanlarnn Boyutlandrlmasnda Alnacak Yklerin Hesap Deerleri

TS 708 elik - Betonarme iin - Donat elii

TS EN 206-1 Beton - Blm 1: zellik, performans, imalt ve uygunluk

TS EN 1990 Yap tasarm esaslar (Eurocode)

TS EN 1991 Yaplarn Projelendirme ve Etki Esaslar (Eurocode1)

TS EN 1992-1-1 Beton yaplarn tasarm - Blm 1-1: Genel kurallar ve binalara uygulanacak kurallar (Eurocode 2)

TS EN 197-1 imento- Blm 1: Genel imentolar- Bileim, zellikler ve Uygunluk Kriterleri

TS 3233 ngerilmeli Beton Yaplarn Hesap ve Yapm Kurallar

TS 4559 Beton elik Hasrlar

Su Tutucu Betonarme Yaplarn Yapmna ait Genel Teknik artname DS

Bayndrlk ve skn Bakanl Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik

DLH 2008 Deprem Ynetmelii- Ky ve Liman Yaplar, Demiryollar, Hava Meydanlar naatlarna ilikin Deprem Ynetmelii


10

Yabanc Standartlar:

ACI 350 Code Requirements for Environmental Engineering Concrete Structures and Commentary

350.3 Seismic Design of Liquid-Containing Concrete Structures and Commentary

350.4R Design Considerations for Environmental Engineering Concrete Structures

BS 8007 Design of Concrete Structures for Retaining Aqueous Liquids

EN1992-3 Eurocode 2. Design of concrete structures. Liquid retaining and containing structures

2.8.3 Malzemeler

Malzemeler mevcut Trk Standartlarna uygun olacaktr.

Kullanlan bu malzemelerin fiziksel ve dayanm zellikleri ilgili artnamelerden (TS 500, TS EN 206-1, TS 708) alnacaktr.

2.8.3.1 Beton

Btn yaplarnda kullanlacak betonarme betonu ve ngerilmeli beton snf TS 500 ve TS 3233de ngrlen tasarm snflarna uygun olacaktr.

Sv tutucu betonarme yaplarda en az C30/37 snf beton kullanlacaktr.

Daha dk beton snflar; ktle betonlar, ankraj bloklar, dolgu betonlar vs. ve yapsal olmayan elemanlarda kullanlacaktr.

Projelendirmede kullanlacak beton snflar ve basn dayanmlar izelge 1de verilmitir.

Bu ayrt etmede l, basn dayanm olup, bu amala taban ap = 15 cm ve ykseklii 30 cm olan silindir numuneler ile bir kenar 15 cm olan kp numunelerin 28 gnlk basn dayanmlar verilmitir.

izelge 1: Normal ve Ar Betonlar iin Basn Dayanm Snflar

(TS EN 206-1 izelge 7)

Basn Dayanm Snf En Dk Karakteristik

Silindir Dayanm Fck,sil (N/mm2)

En Dk Karakteristik Kp Dayanm

Fck,kp (N/mm2) C12/15 12 15 C16/20 16 20 C20/25 20 25 C25/30 25 30 C30/37 30 37 C35/45 35 45 C40/50 40 50 C45/55 45 55 C50/60 50 60


11

C55/67 55 67 C60/75 60 75 C70/85 70 85 C80/95 80 95 C90/105 90 105 C100/115 100 115

Asgari bir gereklilik olarak, betonun evre koullarna gre snf ve ilgili asgari dayankll, daha az agresif koullar veya TS EN 206-1 izelge 1de gsterilen deerden daha dk olmayacaktr.

izelge 2: Beton Etki Snflar (TS EN 206-1 izelge 1)

Snf gsterimi evrenin tanm

Etki snflarnn meydana gelebilecei yerlere ait bilgi mahiyetinde rnekler

1 Korozyon veya zararl etki tehlikesi yok

X0

Donat veya gml metal bulunmayan beton: Donma/zlme etkisi, anma veya kimyasal etki haricindeki btn etkiler

Donat veya gml metal ieren beton: ok kuru

ok dk rutubetli havaya sahip binalarn i ksmlarndaki beton

2 Karbonatlamann sebep olduu korozyon

Donat veya dier gml metal ihtiva eden betonun hava ve nem etkisine maruz kalmas halinde etki, aada verilen ekilde snflandrlr.

Not Burada bahse konu olan nem artlar, donat veya dier gml metali saran beton rt tabakas ierisindeki artlardr. Ancak ou durumda beton rt tabakas artlarnn betonun ierisinde bulunduu evre artlarn yanstt kabul edilir. Bu durumda evre artlarnn snflandrlmas yeterli olabilir. Beton ve ierisinde bulunduu evre (ortam) arasnda geirimsiz tabaka varsa bu artlar geerli olmayabilir.

XC 1 Kuru veya srekli slak ok dk rutubetli havaya sahip binalarn i ksmlarndaki beton.

Srekli ekilde su ierisindeki beton.

XC 2 Islak, arasra kuru Su ile uzun sreli temas eden beton yzeyler temellerin ou

XC 3 Orta derecede rutubetli

Orta derecede veya yksek rutubetli havaya sahip binalarn i ksmlarndaki betonlar

Yamurdan korunmu, akta bulunan betonlar

XC 4 Dngl slak ve kuru XC 2 etki snf dndaki, su temasna maruz beton yzeyler

Snf

gsterimi evrenin tanm Etki snflarnn meydana gelebilecei yerlere ait bilgi mahiyetinde rnekler


12

3 Deniz suyu haricindeki klorrlerin sebep olduu korozyon

Donat veya dier gml metal ihtiva eden betonun, buz zc tuzlar da ihtiva eden, deniz suyu haricindeki kaynaklardan gelen klorrleri ihtiva etmesi halinde etki, aada verilen ekilde snflandrlr.

Not Rutubet artlar hakknda bilgi, bu izelgenin 2. blmnde verilmitir.

XD 1 Orta derecede rutubetli Hava ile tanan klorrlere maruz beton yzeyleri

XD 2 Islak, arasra kuru Yzme havuzlar

Klorr ieren endstriyel sulara maruz betonlar

XD 3 Dngl slak ve kuru

Klorr ihtiva eden serpintilere maruz kpr ksmlar

Yer demeleri

Ara park yeri demeleri

4 Deniz suyundan kaynaklanan klorrlerin sebep olduu korozyon

Donat veya dier gml metal ihtiva eden betonun deniz suyunda bulunan klorrlere veya deniz suyundan kaynaklanan tuz tayan hava ile temas etmesi halinde etki, aada verilen ekilde snrlandrlr.

XS 1 Hava ile tanan tuzlara maruz, fakat deniz suyu ile dorudan temas etmeyen Sahilde veya sahile yakn yerde bulunan yaplar

XS 2 Srekli olarak su ierisinde Deniz yaplarnn blmleri

XS 3 Gelgit, dalga ve serpinti blgeleri Deniz yaplarnn blmleri

5 Buz zc maddenin de bulunduu veya bulunmad donma/zlme etkisi

Betonun, etkili donma / zlme dnglerine, slak durumda maruz kalmas halinde etki, aada verilen ekilde snflandrlr.

XF 1 Buz zc madde iermeyen suyla orta derecede doygun Yamura ve donmaya maruz dey beton yzeyler

XF 2 Buz zc madde ieren suyla orta derecede doygun

Donma ve hava ile tanan buz zc madde etkisine maruz yol yaplarnn dey beton yzeyleri

XF 3 Buz zc madde iermeyen suyla yksek derecede doygun Yamur ve donmaya maruz yatay beton yzeyler

Snf gsterimi evrenin tanm

Etki snflarnn meydana gelebilecei yerlere ait bilgi mahiyetinde rnekler

XF 4 Buz zc madde ieren su veya deniz suyu ile yksek derecede doygun

Buz zc maddelere maruz yol ve kpr kaplamalar

Buz zc tuz ihtiva eden su serpintisine dorudan ve donma etkisine maruz beton yzeyler

Deniz yaplarnn dalga etkisi altndaki donmaya maruz blgeleri

Kimyasal etkiler


13

Betonun, izelge 2de verilen tabii zeminler ve yer alt sularndan kaynaklanan zararl kimyasal etkilere maruz kalmas durumunda etki, aada verilen ekilde snflandrlr. Deniz suyu, corafik blgeye gre snflandrlr, bu nedenle betonun kullanlaca yerde geerli snflandrma uygulanr.

Not Aada verilenlerin bulunmas halinde, geerli etki snfnn tayini iin zel alma yaplmasna gerek duyulabilir.

izelge 2de verilen snr deerlerin dndaki deerler

Dier zararl kimyasal maddeler,

Kimyasal maddelerle kirlenmi zemin veya su,

izelge 2de verilen kimyasallarla birlikte yksek hzda akan su bulunmas.

XA 1 izelge 2ye gre az zararl kimyasal ortam

XA 2 izelge 2ye gre orta zararl kimyasal ortam

XA 3 izelge 2ye gre ok zararl kimyasal ortam

izelge 3: Doal zeminler ve yer alt sularndan kaynaklanan kimyasal etkiler iin etki snflarnn snr deerleri (TS EN 206-1 izelge 2)

Zararl kimyasal ortamlarn aada verilen snflamas, doal zemin ve yeralt suyunun 5C ile 25C arasnda scakla sahip olmas ve su ak hznn durguna yakn derecede yava olmas esas alnarak yaplmtr. Kimyasal zellie ait en baskn herhangi tek deer, snf belirler. ki veya daha fazla zararl kimyasal zelliin ayn snf belirtmesi durumunda evre, bir sonraki daha yksek snfa dahil olarak alnmaldr. Ancak bu zel durum iin yaplan almann bir st snf semenin gerekli olmadn gstermesi durumunda bu ilem uygulanmaz. Kimyasal zellik Referans deney metodu XA1 XA2 XA3 Yeralt suyu

-24SO mg/L EN 196-2 200 ve

600 > 600 ve 3000

> 3000 ve 6000

pH CO2 mg/L (zararl etkiye sahip)

+4NH mg/L +2Mg mg/L

Zemin -2

4SO mg/kg8

(toplam)

Asitlik mL/kg

a) Geirgenlii (permeabilitesi) 10-5 m/sden daha dk olan kil zeminler bir aa snfa geirilebilirler.

b) Deney metodunda, -24SO n hidroklorik asitle ekstraksiyonu tarif edilmitir; Alternatif olarak, betonun kullanlaca yerde yaplyorsa, su ile aa karma metodu da kullanlabilir.

c) Islanma kuruma dngleri veya kapiler emme nedeniyle, betonda slfat iyonu birikimi tehlikesi olan yerlerde 3000 mg/kg olan snr 2000 mg/kga indirilir.

Yapnn 50 yl kullanm mrne sahip olaca esas alnarak beton karm ve zellikleri iin belirlenmi snr deerler izelge 4te verilmitir. Bu izelgede verilen deerler, TS EN 197-1e uygun CEM I tipi imento ve 20 mm 32 mm arasnda en byk anma tane byklne sahip agrega ile yaplm betonlarda geerlidir. En kk dayanm snflar, su/imento oran ile 32.5 snf dayanma sahip imento ile yaplm betonun dayanm snf arasndaki iliki kullanlarak belirlenmitir. En yksek su/imento oran ve en az imento miktar snr deerleri, her durumda uygulanabilir.


14

izelge 4: Beton Karm ve zellikleri in nerilen Snr Deerler (TS EN 206-1 izelge F.1)

Etki snrlar Klorrn sebep olduu korozyon

Korozyon veya zararl etki tehlikesi yok

Karbonatlama nedeniyle korozyon Deniz suyu Deniz suyu haricinde

klorr

Donma/zlme etkisi Zararl kimyasal ortam

X0 XC1 XC2 XC3 XC4 XS1 XS2 XS3 XD1 XD2 XD3 XF1 XF2 XF3 XF4 XA1 XA2 XA3 En byk su/imento oran

- 0,65 0,60 0,55 0,50 0,50 0,45 0,45 0,55 0,55 0,45 0,55 0,55 0,50 0,45 0,55 0,50 0,45

En kk dayanm snf

C12/15 C20/25 C25/30 C30/37 C30/37 C30/37 C35/45 C35/45 C30/37 C30/37 C35/45 C30/37 C25/30 C30/37 C30/37 C30/37 C30/37 C35/45

En az imento ierii (kg/m3)

- 260 280 280 300 300 320 340 300 300 320 300 300 320 340 300 320 350

En az hava ierii (%)

- - - - - - - - - - - - 4,0a 4,0a 4,0a - - -

Dier artlar peEN 12620: 2000e uygun donma/zlme dayankllna sahip agrega

Slfatlara dayankl imentob)

a Hava srklenmemi betonda, beton performans, ilgili etki snf iin donma/zlme etkisine dayankll kantlanm betonla mukayese edilerek uygun deney metoduna gre belirlenmelidir. b XA2 ve XA3 etki snfnda baskn etkinin 24SO den kaynaklanmas halinde slfatlara dayankl imento kullanlmas zorunludur. Slfatlara dayankllk bakmndan imentonun

snflandrlmas halinde orta ve yksek dayankl olarak snflandrlan imento X A2 etki snfnda (uygulanabiliyorsa X A1 etki snfnda) ve yksek dayankl imento ise XA3 etki snfnda kullanlmaldr.

Agresif kimyasal ortamlarla ilgili olarak ngrlecek asgari koullar, belgelendirilmi saha koullarna dayanlarak hazrlanmaldr.


15

2.8.3.2 Betonarme Donats

Donat aadaki eitlerle snrlandrlacaktr.

a) Nervrl ubuklar (12 mm ile 26 mm aplar arasnda) TS 708 veya edeerine gre

S 420 snfnda olacaktr.

Bu tip ubuklarn akma dayanm fy = 420 N/mm2 olacaktr.

b) Dz yuvarlak demir ubuklar (12 mm ile 26 mm aplar arasnda) TS 708 veya edeerine gre S 220 snfnda olacaktr.


c) elik hasr TS 4559a gre S 500 snfnda olacaktr


Aksi belirtilmedike yaplarda S 420 a ve S 220 snf ubuklar kullanlacaktr.

Bindirme ve kenetlenme TS500 de tanmlanan ekilde yaplacaktr.

Basn ve eilme elemanlarnda kullanlacak etriyelerin en kk ap 10 mm olacaktr.

En kk boyuna donat aplar kirilerde 12 mm, kolonlarda 14 mm ile snrlandrlacaktr.

Is ve rtre donatlarnn en kk ap 12 mm olacaktr.

2.8.3.3 ngerilme elii

Hesaplar standart 12.7 mm (0.5 in) veya 15.2 mm (0.6 in) nominal apnda ASTMA 416-80 Grade, 1862 Mpa veya edeerinde plak, yksek ekme gerilmeli, soukta ekilmi, gerilmeden arndrlm, dk gevemeli 7 adet ubuktan oluan kablolarn kullanlaca esasna dayandrlacaktr.

Bu eit ngerme elikleri iin

Snr ekme dayanm (UTS) 1862 N/mm2 (Mpa)

%1lik uzamadaki akma dayanm 1583 N/mm2 (Mpa)

ngerilme toronu bana minimum kopma yk (0.5 in apl) 183.7 kN

1000 saat sonra gevemeden (relaxation) oluan kayp

% 70 UTSde % 25, % 80 UTSde % 35

e) Elastisite Modl: 190000 5000 N/mm2 olarak kullanlacaktr.

2.8.3.4 Pas Paylar

Pas pay, donatnn (balantlar, etriyeler ve balama teli dahil olmak zere) d yzeyi ile beton d yzeyi arasndaki mesafedir. Paspay uygun derinlikteki sehpalar ile salanacaktr. Sehpalar arasndaki mesafe, donatnn btn blmlerin de asgari pas pay braklmasn garanti edecek aralkta yerletirilecektir.


16

Donat iin izelge 5, izelge 6 ve izelge 7deki asgari pas paylar uygulanacaktr.

izelge 5: Asgari Pas Pay (ngermesiz yerinde dkme beton)

Asgari Pas Pay (mm)

(a) Zemin ile dorudan ilikide olan(zemine dklen) ve zeminle kalc temas eden beton 75 (b) Toprak, sv ve hava koullarna ak olan beton: Demeler ve dili demeler Kiriler ve kolonlar: Etriyeler, irozlar ve spiral donatlar Ana donat Duvarlar Temeller ve zemine oturan demeler: Kalpl yzeyler Temeller ve zemine oturan demelerin st yzeyleri Kabuklar ve eik plak elemanlar

50 50 65 50 50 50 40

(c) a ve b maddelerini kapsamayan durumlar: Demeler ve dili demeler Kiriler ve kolonlar: Etriyeler, irozlar ve spiral donatlar Ana donat Duvarlar Kabuklar ve eik plak elemanlar: f 16 ve daha ince ubuklar f 20 ve daha kaln ubuklar

20 40 50 25 15 20

izelge 6: Asgari Pas Pay (n germeli ya da ngermesiz prekast beton)

Asgari Pas Pay (mm)

(a) Toprak, sv ve hava koullarna ak olan beton: Demeler ve dili demeler Kiriler ve kolonlar: Etriyeler, irozlar ve spiral donatlar Ana donat Duvarlar Kabuklar ve eik plak elemanlar

40 40 50 40 25


17

(b) a maddesini kapsamayan durumlar: Demeler ve dili demeler: f 26 apl ubuklarla, 40 mm apl ngerme ubuklar ve daha ince ubuklar 40 mmden daha byk apl ngerme ubuklar Kiriler ve kolonlar: Etriyeler, irozlar ve spiral donatlar Ana donat Duvarlar: f 26 apl ubuklarla, 40 mm apl ngerme ubuklar ve daha ince ubuklar 40 mmden daha byk apl ngerme ubuklar Kabuklar ve eik plak elemanlar: f 16 ve daha ince ubuklar f 20 ve daha kaln ubuklar

20 40 25 40 25 40 20 25

izelge 7: Asgari Pas Pay (ngermeli yerinde dkme beton)

Asgari Pas Pay (mm)

(a) Zemin ile dorudan ilikide olan(zemine dklen) ve zeminle kalc temas eden beton 75 (b) Toprak, sv ve hava koullarna ak olan beton: Demeler: ve dili demeler Kiriler ve kolonlar; Etriyeler, irozlar ve spiral donatlar Ana donat Duvarlar Kabuklar ve eik plak elemanlar

40 40 50 40 25

(c) a ve b maddelerini kapsamayan durumlar: Demeler ve dili demeler Kiriler ve kolonlar: Etriyeler, irozlar ve spiral donatlar Ana donat Duvarlar Kabuklar ve eik plak elemanlar: f 16 ve daha ince ubuklar f 20 ve daha kaln ubuklar

20 25 40 25 20 25


18

2.8.4 Projelendirmede Dikkat Edilecek Konular ve Genel neriler

2.8.4.1 Yklemeler

Btn sv tutucu betonarme yaplar dolu ve bo durumlar iin projelendirilecektir. Ykleme kombinasyonlar en elverisiz tesirleri verecek ekilde olacaktr.

2.8.4.2 Ykler

2.8.4.2.1 l Ykler

Eleman z arl, izolasyon, sva, eim betonu, mekanik ekipmanlar, yap eer gml ise deme zerindeki toprak dolgu l yk olarak alnacaktr.

2.8.4.2.2 Demedeki Hareketli Ykler

Yrme yolu, merdivenler, ofis ve laboratuvar demelerinde alnacak en az hareketli yk 5 kN/m2 olmaldr. Ekipman arlklar reticiden temin edilecei iin, eer ekipman onay alnmadan hesap yaplacaksa, farkl reticilerden temin edilen deerlerin en by alnarak tasarm yaplacaktr. Ekipman tayan demelerde alnacak hareketli yk en az 7.5 kN/m2 dir. Bu deer ar ekipmanlarn bulunduu odalarda ise en az 15 kN/m2 olmaldr. Kat deme ve kirilerinin tasarmlar yaplrken makina ve dier ekipmanlarn arlklarna, beton mesnet kaidelerinin arlklar da dahil edilmelidir.

Elektrik kontrol ve ekipman odalarnda, ekipman yerlerinin ve mesnetlenme alanlarnn tanmlanarak tasarm yaplmas tercih edilecektir. Ancak, uygulama srasnda ekipmanlarnn yerleimlerinin projede tanmlanandan farkl yaplmas ya da yeni ekipmanlarn eklenmesi durumu sz konusu ise15 kN/m2 lik hareketli yk alnarak tasarm yaplmas uygun olacaktr.

Demenin hesabnda hareketli yk olarak dikkate alnan makina, ekipman, boru, kaide betonu vb. izimlerde de yer almaldr.

Gml tanklarda, toprak dolgu yknn yansra, at yk olarak en az 5 kN/m2lik bir hareketli yk dikkate alnmaldr. atnn kullanmna uygun olarak bu yk arttrlabilir. Gml yaplarda, zellikle kirisiz demeli at plaklarnda, yapnn baz anolarnda toprak rtsnn bulunuu, baz anolarnda bu rtnn olmamas durumu ciddi etkilere yol aabilecei iin dikkatli tasarlanmaldr. Eer toprak dolgu aamal olarak yaplacak ise ve/veya at zerine herhangi bir ekipmann yerletirilmesinde bir saknca varsa ya da yerletirilecek ekipmann tipi ve arl ile ilgili bir snrlama varsa betonarme izimlerde bu durum belirtilmelidir.

Kimyasallarn veya dier malzemelerin depoland alanlarn tasarmnda malzemenin maksimum ylma ykseklii ile younluu ya da birim arl dikkate alnmaldr. Bu deerler TS498den alnmaldr.

2.8.4.2.3 Hidrostatik Basn

Hidrostatik basn aadaki forml ile hesaplanacaktr;

qh= Wg *h

Burada;

qh : hidrostatik basn (kN/m2)


19

Wg : Suyun/svnn birim hacim arl (kN/m2)

h : su/sv derinlii (m)

Yap iindeki hidrostatik basn hesab yapnn normal su/sv seviyesi ve en olumsuz su/sv seviyesi dikkate alnarak ayr ayr yaplacaktr. En olumsuz su/sv seviyesi iin, yap tam dolu ya da takn seviyesine kadar dolu olaca kabullerinden biri dikkate alnarak hesap yaplacaktr.

Yap dndaki hidrostatik basn, zemin suyunun seviyesinin yksek olmas ve takn durumlar iin hesaplanacaktr. D su yk ayn zamanda yapnn yzmesine de neden olacandan stabilite hesaplarnda da dikkate alnacaktr.

2.8.4.2.4 Yanal Toprak Basnc

Duvarlar zerindeki d yanal toprak basnc, aadaki Coulomb toprak itkisi denklemleri kullanlarak hesaplanacaktr:

PA = KA * g * x + KA * q

PP = KP * g * x + KP * q

2

)(cos)(cos)sin()sin(1)cos( cos

)(cos

2

2

-+-+++

-=

aqdqafdfdqq

qfAK

2

)(cos)(cos)sin()sin(-1)cos( cos

)(cos

2

2

--++-

+=

aqdqafdfdqq

qfPK

Burada;

PA: aktif toprak basnc (kN/m)

PP: pasif toprak basnc (kN/m)

KA: aktif toprak basnc katsays

KP: pasif toprak basnc katsays

g: arka dolgu malzemesi birim arl (kN/m)

x: arka dolgu derinlii (m)

q: srarj yk (kN/m)

: isel srtnme as (derece)

: arka dolgusu evinin yatay ile yapt a (derece)

d:duvar srtnme as (stabilite ve gerilme hesaplar iin)


20

- topran toprak ile d =

- topran beton ile d = 1/2

: dey ile a (derece)

2.8.4.2.5 evresel Ykler

Sv tutucu yaplar ayn zamanda, sl etkiler, rzgar, kar yklerine gre de tasarlanmaldrlar.

Bu yklerin hesab TS 498e uygun olacaktr.

2.8.4.2.6 Deprem Ykleri

Sv tutucu yaplarn deprem yklerinin hesab ACI 350 Blm 21 ve ACI 350.3e uygun olarak yaplacaktr.

Bu artnamenin kapsamnda bulunan yaplar zemine mesnetli ve ayakl olmak zere iki tiptedir:

1- Zemine mesnetli tanklar:

Tip1- Dikdrtgen Tanklar

Tip1.1-Sabit mesnetli

Tip1.2-Mafsall

Tip2- Dairesel Tanklar

Tip2.1-Sabit mesnetli

Tip2.1(1)-Betonarme

Tip2.1(2)-ngermeli

Tip2.2-Mafsall

Tip2.2(1)-Betonarme

Tip2.2(2)-ngermeli

Tip2.3-Fleksibl temel (Sadece ngermeli beton yaplarda izin verilir)

Tip2.3(1)-Ankrajl

Tip2.3(2)-Ankrajsz

2- Ayakl Tanklar: Bu kategoriye giren tanklar konsol ayak zerinde oturan sv dolu yaplardr.


21

KEST DARESEL TANK PLANI

Deprem yn

Deprem yn

Deprem Yn Deprem Yn

DKDRTGEN TANK PLANI

Sv tutucu yaplarn duvarlar, statik yklere ek olarak, aadaki dinamik etkiler de dikkate alnarak tasarlanacaktr:

- Atalet kuvvetleri, Pw and Pr

- Depolanan svdan gelen hidrodinamik impulsif kuvvet, Pi

- Depolanan svdan gelen hidrodinamik konvektif kuvvet, Pc

- Duvarn gml ksmna etki eden dinamik toprak basnc,

- Duvarn gml ksmna etki eden dinamik yeralt suyu basnc,

- Dey ivme etkisi,

2.8.4.2.6.1 Atalet Kuvvetleri ve Hidrodinamik Kuvvetlerin Hesab

=

i

wiw R

WICP e

=

i

wiw R

WICP '' e


22

Toplam taban kesme kuvvetinin hesab:

222)( egcrwi PPPPPV ++++=

Tank temelinin stnde oluan eilme momentinin hesab:

www hPM =

rrr hPM =

iii hPM =

ccc hPM =

22)( crwib MMMMM +++=

Tank temelinin altnda oluan deviren momentin hesab (Tank temeli ve destek sistemi dahil edilmi olarak):

''iii hPM =

''ccc hPM =

22' ')( crwio MMMMM +++=

Eer varsa depremden dolay oluan toprak ve yeralt suyu etkileri de moment hesabna dahil edilecektir.

Semboller:

Pw : Duvarn yatay ynde atalet kuvveti (kN)

Pw : Dikdrtgen tankn incelenen deprem ynne dik yndeki bir duvarnn yatay atalet kuvveti (kN)

Pr : Wr dan dolay demenin yatay yndeki atalet kuvveti (kN)

=

i

rir R

WICP

=

i

iii R

WICP

=

c

ccc R

WICP


23

Pi : Wi dan dolay yatay ynde oluan toplam impulsif kuvvet (kN)

Pc : Wcden dolay yatay ynde oluan toplam konvektif kuvvet (kN)

Peg : Tankn gml blmnde depremden dolay oluan yatay toprak itkisi ve/veya yeralt su basnc (kN)

Ww : Silindirik tank duvar arl (kN)

Ww : Dikdrtgen tankn incelenen deprem ynne dik yndeki tek bir duvarnn arl (kN)

Wr : Tank demesinin arl (kN)

Wi : Depolanan svnn edeer arlnn impulsif bileeni (kN)

WC : Depolanan svnn edeer arlnn konvektif bileeni (kN)

WL : Depolanan svnn toplam edeer arl

Ci , Cc, Ct : Sismik tepki katsaylar

: Etkili ktle katsays

Ri : Deprem yk azaltma katsaysnn impulsif bileeni

Rc : Deprem yk azaltma katsaysnn konvektif bileeni

I : Yap nem katsays

hi : Duvar temelinin stnden impulsif yatay kuvvetin arlk merkezine olan mesafe (m) (temel basnc hari tutularak)

hi : Duvar temelinin stnden impulsif yatay kuvvetin arlk merkezine olan mesafe (temel basnc dahil edilerek)

hc : Duvar temelinin stnden konvektif yatay kuvvetin arlk merkezine olan mesafe (m) (temel basnc hari tutularak)

hc : Duvar temelinin stnden konvektif yatay kuvvetin arlk merkezine olan mesafe (m) (temel basnc dahil edilerek)

hr : Tank duvar temelinden at demesinin arlk merkezine olan mesafe (m)

hw : Tank duvar temelinden duvarn arlk merkezine olan mesafe (m)

HL : Depolanan svnn tasarm derinlii (m)

HW : Tank duvarnn i ykseklii (m)

L : Dikdrtgen tankn incelenen deprem ynne paralel yndeki duvarnn iten ie boyutu (m)

B : Dikdrtgen tankn incelenen deprem ynne dik yndeki duvarnn iten ie boyutu (m)

D : Dairesel tankn i ap


24

A- Zemine Oturan Tanklar iin Dinamik Karakteristiklerin Hesaplanmas:

A.1- Dikdrtgen Tanklar

Arlk merkezine olan mesafe(temel basnc hari tutularak)

333.1 Ts

Ci = DSi

D STS

1

+

=

pp

ppp

CC

SSa St

LwGSL

EAk2cos10

23 a

Dcl

w =

=

DHg L68.3tanh68.3l

DTc

c

==

lp

wp 22

iiT w

p2=

a

irwi gDk

WWWT )(8 ++= p

cw

LLv Egt

DHT2

22g

p=


29

TS = DS

D

SS 1

SDS : Ksa periyot tasarm ivme spektrumu

SS : Ksa periyot iin spektral ivme

Fa : Ksa periyod zemin katsays

SDS = aS FS32

SD1 : 1 saniye periyodu tasarm ivme spektrumu

S1 : 1 saniye periyodu iin spektral ivme

FV : 1 saniye periyodu zemin katsays

SD1 = VFS132

50 ylda %10 alma olaslna karlk gelen T=1 s iin SS ve T=0.2 s iin S1 deerleri kullanlarak tasarm yaplacaktr. Bu deerleri Trkiye geneli iin tanmlayan haritalar ve 0.02 derecelik enlem ve boylam artmlar ile veren tablolar, Ky ve Liman Yaplar, Demiryollar, Hava Meydanlar naatlarna ilikin Deprem Teknik Ynetmeliinde bulunmaktadr.

Ynetmelik EK-Ada verilen spektral ivme deerleri, referans zemin snf olarak alnan B Snf zemin iin tanmlanmtr. Dier zemin snflar iin kullanlacak spektral ivme deerleri Ynetmelik Ek Bde yaplan zemin snflandrmas esas alnarak aada verilen izelge 8 ve izelge 9dan alnacaktr.

Cc hesab:

Tc 1.6/Ts (saniye)

Tc > 1.6/Ts (saniye)

Ct hesab:

Dairesel Tanklar iin:

TV Ts

Ct = SDS

TV > Ts

DSc

Dc ST

SC 5.15.1 1 =

22

4.24.06

c

DS

c

DSc T

ST

SC ==


30

Dikdrtgen Tanklar iin:

izelge 8: Ksa Periyod Zemin Katsays, Fa (DLH 2008 - Ky ve Liman Yaplar, Demiryollar, Hava Meydanlar naatlarna likin Deprem Ynetmelii Tablo 1.1)

Ksa Periyod Spektral vmesi (g)a Zemin Snf* Ss 0.25 Ss = 0.50 Ss = 0.75 Ss = 1.0 Ss = 1.25

A 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 B 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 C 1.2 1.2 1.1 1.0 1.0 D 1.6 1.4 1.2 1.1 1.0 E 2.5 1.7 1.2 0.9 0.9 F -b -b -b -b -b

* Bkz. Ek B a Ssin ara deerleri iin lineer interpolasyon yaplacaktr. b Sahaya zel geoteknik inceleme ve dinamik zemin davran analizi yaplacaktr.

izelge 9: 1.0 s Periyodu Zemin Katsays, Fv (DLH 2008 - Ky ve Liman Yaplar, Demiryollar, Hava Meydanlar naatlarna likin Deprem Ynetmelii Tablo 1.2)

1.0 sn periyodunda Spektral vme (g)a Zemin Snf* S1 0.1 S1 = 0.2 S1 = 0.3 S1 = 0.4 S1 = 0.5

A 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 B 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 C 1.7 1.6 1.5 1.4 1.3 D 2.4 2.0 1.8 1.6 1.5 E 3.5 3.2 2.8 2.4 2.4 F -b -b -b -b -b

* Bkz. Ek B a S1in ara deerleri iin lineer interpolasyon yaplacaktr. b Sahaya zel geoteknik inceleme ve dinamik zemin davran analizi yaplacaktr.

izelge 10: Yap nem katsays, I

Tankn Kullanm Amac I III Zararl maddelerin depoland tanklar 1.5

II Depremden sonra gvenlik ya da yaamsal nedenlerle kullanlabilir durumda kalmas gereken tanklar 1.25

I I. ve 2.kategoride bulunmayan tanklar 1

izelge 11: Deprem azaltma katsays, R

Ri Yap tipi Gml

olmayan Gml* Rc

Zemine oturan, temel - duvar balants 3.0 3.0 1.0

V

Dt T

SC 1=

DSt SC 4.0=


31

ankrajl, fleksibl olan tanklar Zemine oturan, temel - duvar balants ankrajsz, fleksibl olan tabklar 1.5 2.0 1.0

Zemine oturan, temel - duvar balants sabit ya da mafsall olan tanklar 2.0 3.0 1.0

Ayakl tanklar** 2.0 - 1.0

* Servis durumunda maksimum su seviyesi zemin seviyesinde ya da zemin seviyesinin altnda olan tanklar gml olarak kabul edilecektir. Yar gml tanklar iin Ri deeri, gml ve gml olmayan tanklar iin verilen deerler arasnda lineer interpolasyon yaparak bulunabilir.

** Bu tanmlama, konsol tipi bir ayak stne oturan tanklar kapsamaktadr.

A.4- Etkili ktle katsaysnn hesab:

Dikdrtgen Tanklar iin:

0.1021.11908.00151.02

+

-

=

LL HL

HL

e

Dairesel Tanklar iin:

0.1021.11908.00151.02

+

-

=

LL HD

HD

e

B- Ayakl Tanklar iin Dinamik Karakteristiklerin Hesaplanmas:

Edeer arlklar; Wi, Wc ve arlk merkezine olan mesafeler; hi, hc, hi, hc, zemine oturan tanklar iin kullanlan yntem takip edilerek hesaplanr. Dinamik zellikler ise uygun bir dinamik analiz metodu ile bulunacaktr.

2.8.4.2.6.2 Duvarn Gml Ksmna Etki Eden Dinamik Toprak Basncnn Hesab

Deprem durumunda oluacak yanal toprak basnc Mononobe-Okabe denklemleri ile hesaplanacaktr:

Mononobe-Okabe Denklemleri:

PEA = KEA* g * x + KEA * q

PEP = KEP* g * x + KEP * q

( )2

ii2

2

)-( cos )( cos)(sin )(sin 1 coscoscos

)(cos

++--+

+++

--=

baladbljdj

ladal

aljiEAK


32

( )2

ii2

2

)-( cos )( cos)(sin )(sin 1 coscoscos

)(cos

+-+-+

-+-

+-=

baladbljdj

ladal

aljiEPK

Burada;

PEA : Aktif toprak basnc (kN/m2)

PEP : Pasif toprak basnc (kN/m2)

KE : Aktif toprak basnc katsays

KEP : Pasif toprak basnc katsays

g : Arka dolgu malzemesi birim arl (kN/m3)

x : Arka dolgu derinlii (m)

q : Srarj yk (kN/m2)

ij : sel srtnme as (derece)

a : Duvar-zemin arakesitinin deyle aktif veya pasif basn tarafna doru yapt a

d : Zeminle duvar arasndaki srtnme as Zeminin suya doygun veya su altnda olmas durumunda zeminle duvar arasndaki srtnme as olarak d yerine d/2 alnacaktr.

l : Kombine a (derece)

Kurudaki zeminlerde; l = tan-1 kh

Su seviyesinin altndaki zeminlerde; l = tan-1

h

b

s kgg

kh : Edeer deprem ivmesi katsays

05.0 Akh =

0A : Etkin yer ivmesi katsays

sg : Zeminin suya doygun birim hacim arl (kN/m3)

bg : Zeminin su altndaki birim hacim arl(kN/m3)

2.8.4.2.6.3 Duvarn gml ksmna etki eden dinamik yeralt suyu basncnn hesab

yHkp WhWd '87

g=


33

2'127 HkP WhWd g=

'53 HhWd =

Wdp : Statik edeer dinamik su basnc

H : Su tablasnn temelden ykseklii (m)

WdP : Statik edeer dinamik su basncnn bileke kuvveti

Wdh : Bileke kuvvetin su yzeyinden itibaren derinlii (m)

Wg : Suyun birim hacim arl

2.8.4.2.6.4 Dey ivme etkisinin hesab

hyvvy qp =

DSi

tv SRbIC 2.0

=

hyq : Tanktaki svdan gelen hidrostatik yk (kPa)

v : Spektral ivme

b : Dey ivmenin yatay ivmeye oran, b 2/3

2.8.4.2.6.5 Deprem Yklerinin Dalm

Dikdrtgen Tanklar:

Deprem Yn

Arka Yar n Yar

ncelenen deprem ynne dik duvarlarn n yars, kendi dzlemlerine dik ynde (B boyutu) kendi atalet kuvvetleri Pw, impulsif kuvvet Pinin yars ve konvektif kuvvet Pcnin yars ile yklenirler.


34

ncelenen deprem ynne dik duvarlarn arka yars, kendi dzlemlerine dik ynde (B boyutu) kendi atalet kuvvetleri Pw, impulsif kuvvet Pinin yars, konvektif kuvvet Pcnin yars, gml blmn dinamik toprak ve yeralt suyu basnlar ile yklenirler.

ncelenen deprem ynne paralel duvarlar kendi dzlemlerinde (L boyutu), duvarn kendi dzlemindeki atalet kuvveti PW, mesnetlendii komu duvarn ke reaksiyonlar ile yklenir.

Dey ivmelenmeden dolay oluan hidrodinamik kuvvet pvynin etkisi de bu yklere ilave edilecektir.

Duvar dzlemine dik ynde oluan dinamik kuvvetlerin duvar ykseklii boyunca dey dalm aada verilmitir:

Konvektif mpulsif Duvar Ataleti

( )[ ]wci

iwy BtyR

ICP e

=

( )2

126642

L

LiLiL

i

iy HHyhHhH

P

P

---

=

( )2

126642

L

LcLcL

c

cy HHyhHhH

P

P

---

=

Dinamik basnlarn duvar genilii B boyunca yatay dalm aada verilmitir:

=

BP

P wywy

=

BP

P iyiy


35

=

BP

P cycy

hyvvy qP =

Duvarn n yarsna etki eden dinamik kuvvetler, hidrostatik kuvveti arttrc; duvarn arka yarsna etki eden dinamik kuvvetler, hidrostatik kuvveti azaltc etki gsterirler.

Dairesel Tanklar:

Dairesel tanklarn duvarlar epeevre ve uniform olarak kendi atalet kuvvetleri ile yklenirler, mpulsif kuvvet Pinin yars, konvektif kuvvet Pcnin yars tankn n ve arka yarlarna etki ettirilir. Ayrca tankn gml blmne etki eden dinamik toprak ve yeralt suyu kuvvetleri, tankn arka yarsna uygulanr.

Dey ivmelenmeden dolay oluan hidrodinamik kuvvet pvynin etkisi de bu yklere ilave edilecektir.

Deprem Yn

Arka Yar n Yar

Dairesel tank duvarn bir yarsna etkiyen dinamik kuvvetlerin duvar ykseklii boyunca dey dalm aada verilmitir:

Konvektif mpulsif Duvar Ataleti

w

wwy H

PP

2=


36

( )2

126642

L

LiLiL

i

iy HHyhHhH

P

P

---

=

( )2

126642

L

LcLcL

c

cy HHyhHhH

P

P

---

=

Dinamik basnlarn tank ap D boyunca yatay dalm aada verilmitir:

=

rP

P wywy p

= q

pcos

2r

PP iyiy

= q

pcos

916

rP

P cycy

hyvvy qP =

r : dairesel tankn i yarap (m)

2.8.4.2.6.6 Hava Pay

Tankn st kotunda braklacak hava paynn belirlenmesi iin dalgalanmadan dolay oluan maksimum kabarma yksekliinin hesaplanmas gerekir.

Dikdrtgen Tanklar

ICLd c2max=

Dairesel Tanklar

ICDd c2max=

2.8.4.2.7 Dier Ykler

Darbe (arpma) yk: Kreyn, monoray, tat, asansr, kaldrma kancalar, boru gei basnlar ve operasyon halindeki ekipmanlar vb. durumlarda darbe ykleri dikkate alnmaldr. lgili standartlar ve artnamelere uygun olarak ekipman arlnn belli bir yzdesi yaklak darbe yk olarak alnabilir. Alternatif olarak, darbe yk dinamik analiz sonucunda da belirlenebilir.


37

2.8.4.3 Duvarlarn Analizi

Sv tutan yaplar plan olarak kare, dikdrtgen, okgen veya silindirik olabilirler.Yap duvarlar yaplarn plandaki ekline bal olarak aadaki koullara uygun olarak tasarlanmaldr.

Planda Drtgen veya okgen olan Tank Duvarlar:

Bu eit yap duvarlar her iki ynde olmak zere eilme momenti veya eksenel kuvvetlere gre hesaplanacaktr. Yapnn tamamnn bir kutu olarak veya duvarlarnn ayr ayr birer plak olarak projelendirilemedii hallerde, d duvarlar ve i duvarlar, dey ve serbest durur konsol olarak projelendirilecektir. Byle projelendirilen duvarlarla, eer varsa atlar arasnda greceli yan hareketlere izin veren yatay kayma derzleri oluturulacaktr. Bu duvarlarn ankastre olarak baland kelerde meydana gelecek yatay eilme momentleri iin ek yatay donat koyulmaldr.

Silindirik Tank Duvarlar:

Duvarlarn tepe noktasnn da doru sehiminin Dr deerini amamas kaydyla, duvarlar konsol duvar olarak projelendirilebilir. Aksi halde duvarlar eksenel halka ekmeye gre projelendirilmelidir.

Dr = (fct/Ec) r

Burada:

Dr: Duvarn tepe noktasnn dar doru sehimi

fct: Betonun ekme emniyet gerilmesi

Ec= Betonun elastisite modl

r= yar ap

Silindirik tanklar tabanda ankastre, mafsall veya duvarla taban demesi arasnda kayma derzi oluturularak ina edilirler.

Arka Dolgu:

Serbest duran konsol duvarlara (ve gerekiyorsa dierlerine) iyice sktrlm geirimli malzemeden arka dolgu yaplacaktr. Bu dolgu duvar yzne bitiik yerletirilmi 30 cm geniliinde granlometresi ayarlanm akl filtreye sahip olacaktr. rtl veya gml yaplarda (temiz su deposu gibi) bu drenaj filtresi duvarn tam ykseklii boyunca uzanacak ve altta duvar temeli boyunca uzanan evre drenaj ile birleecektir.

Yklemeler:

duvarlar iin sadece sv yklemesi sz konusudur. D duvarlarda ise ykleme dnlmelidir.

- Su yklemesi,

- Zemin yklemesi,

- te su + dta zemin yklemesi birlikte.


38

Bunlara ek olarak inaatn geici artlarna gre gelebilecek deiik ykleme durumlar da dikkate alnacaktr. rnein;

- Duvarn geri dolgusu yaplmadan tankn szdrmazlk testi iin n dolumunun yaplmas,

- Bakm, onarm, eklenti ve benzeri nedenlerle kaz yaplarak toprak basncnn kaldrlmas,

- Arka dolgunun at inaat balamadan nce yaplmas gibi.

Zemin yklemesi halinde arka dolgunun aktif zemin basncnn en byk teorik deeri kullanlacaktr. Yap ayrca tm ykleme hallerinde depreme gre kontrol edilecektir. Ancak test halindeki su yklemesi depremsiz olarak dnlmelidir. Eer yapnn geometrisi rzgar yklerini yap iin nemli klyorsa yap rzgara kar da kontrol edilmelidir.

Depremin etkisiyle oluacak ilave ykler deprem ykleri blmnde anlatld gibi alnacaktr.

ok gzl su yaplarnda, gzlerin bo ya da dolu oluuyla ilgili kombinasyonlar tasarmda gznnde bulundurulmaldr.

Boyutlandrma:

Sv tutucu yaplarda betonun sktrlmas zellikle nemlidir. nce kesitli, yerinde dkme betonarme duvarlarda betonun yerletirilmesi ve sktrlmas daha zordur. Bu nedenle ykseklii 3 m ve daha yksek duvarlarda kesit kalnl en az 300 mm, her iki yz donatl, 3 metreden alak duvarlarda ise en az 250 mm olacaktr. Su tutucularn kullanld yerlerde gerekli pas paynn salanmas, donatnn ve su tutucunun uygun ekilde yerletirilmesi iin daha byk kesit seilmesi gereklidir. Genel bir kural olarak, 3 metreden yksek konsol duvarlarda, en az kesit kalnl dikkate alnarak, kalnlk yksekliin 1/12sinden daha az olamaz.

2.8.4.4 Stabilite Analizi

Minimum kayma gvenlii, devrilme gvenlii iin basn blgesinde kalmas gereken minimum taban alan ve temel tama gc gvenlik faktrleri ile yzme gvenlik faktrleri aada tablo halinde verilmitir.

Tabloda normal ykleme olarak tanmlanan yklemeler; tesisin iletme koullar altnda maruz kalaca ykleri, beklenmeyen ykleme; geici inaat durumlarn, test ve en olumsuz su seviyesini, deprem yklemesi; sismik ykleri ifade etmektedir.

izelge 12: Stabilite Gvenlik Faktrleri *

Kaymaya kar minimum gvenlik

katsays Ykleme durumlar

(1) (2)

Basn blgesinde

kalan minimum

taban alan

Temel tama gc gvenlik

faktrleri

Suyun kaldrma kuvveti iin

gvenlik katsays

Normal 1.5 3 100% 3.0 1.5

Beklenmeyen 1.33 2 75% 2.0 1.1

Deprem 1.1 1.5 50% 1.0 1.05


39

*izelge, kaya ya da zemin ankraj gibi ankraj elemanlar ile stabilitesi salanan zemin dayanma yaplar iin kullanlamaz.

(1) c = 0 Kohezyon yok

(2) c 0 Kohezyon var

2.8.4.4.1 Kaymaya ve devrilme

Kayma, btn ykleme halleri iin kontrol edilecektir. Eer kaymay nlemek iin kayma kamas kullanlyor ise, kamann her iki yzndeki toprak etkisi de dikkate alnmaldr.

Kaymaya kar diren, zeminin srtnme ve kohezyonuna bal olarak deiir.

Suyun kaldrma kuvvetinin sz konusu olduu ykleme durumlarnda, kayma dzleminde oluan toplam kuvvete kaldrma kuvveti de dahil edilmelidir.

Kaymaya kar gvenlik faktr aada verilen forml kullanlarak hesaplanr:

FS = h

Av

FBcF +dtan

Fv= Kaymaya kar koyan toplam dey ykler

tand= zemin ile temel arasndaki srtnme faktr

cA=zemin ile temel arasndaki adezyon

B= taban genilii

FH= Kaydrmaya alan toplam yatay ykler

Serbest duran konsol duvar temeli ile bitiik taban demesi birleimi altnda yeterli bir drenaj sisteminin bulunmasn garantilemek nemlidir. Aksi halde devrilme ve kayma gvenlii aratrlrken, alttan kaldrmann negatif etkisi hesaplarda gz nnde tutulacaktr. Duvar temelinin d kenar boyunca da drenaj salanacaktr.

Zemin tama kapasitesi ve basn blgesinde kalan minimum taban alanna baklarak devrilme gvenlii salanmaldr.

Rijit drtgen temellerde bileke kuvvet, temel tabannn orta noktasna gre B/3 mesafesi iinde kalyorsa, birim genilik iin maksimum ve minimum gerilmeler, aada verilen formller ile hesaplanr:

qmax =

+

Be

BP 61

qmin =

-

Be

BP 61

B= taban genilii

e = taban orta noktasna gre eksantrisite


40

P = temel dzlemine dik ynde etki eden toplam kuvvet

qmax = temel tabanndaki maksimum gerilme

qmin = temel tabanndaki minimum gerilme

Rijit drtgen temellerde bileke kuvvet, temel tabannn orta noktasna gre B/3 mesafesinin dnda kalyorsa, birim genilik iin maksimum taban gerilmesi aadaki forml kullanlarak hesaplanr.

q = eB

P

23

4

-

Basn blgesinde kalan taban genilii aadaki eitlikten hesaplanr.

Bc = 2)2(3 eB -

Bc = basn blgesinde kalan temel genilii

2.8.4.4.2 Takn Durumu

Yzey sularnn veya yeralt suyu seviyesinin ykselmesi, ya da her ikisinin birlikte grld durumlarda yaplar takn etkisine maruz kalabilirler.

Yzme gvenlik katsays izelge 12den alnmal ve yapnn toplam l arl, toplam hidrostatik kaldrma kuvvetine blnerek bulunmaldr. Zeminin srtnmeden dolay oluacak direnci dikkate alnmamaldr.

2.8.4.5 atlak Genilikleri

Yaplarn grnn bozacak veya donatnn korozyonuna neden olabilecek genilikte atlaklarn olumasna izin verilmemelidir. D yklerden dolay oluan eilme, kesme ve burulma gibi i kuvvetler yannda, genleme ve bzlme gibi hacmsal ekil deitirmelerin kstlanmas veya mesnet hareketleri ile ortaya kan ekme gerilmelerinin belli snrlar amas ile oluan atlaklarn genilikleri 0.2 mm ile snrlandrlmaldr.

2.8.4.6 atlaklarn Kontrol

Rtre ve s deiiminden dolay beton yaplarda meydana gelen atlaklar azaltmak iin aada belirtilen konulara uyulmas gerekmektedir.

- Rtre ve s deimesinin etkilerini snrlamak,

- Hareket derzleri oluturarak genleme ve bzlmeye engel unsurlar snrlamak,

- Planl bir inaat sras ile yap elemannn genleme ve bzlmesine engel unsurlar snrlamak,

- Elemann kendi kalnl iinde farkl artlarn etkilerini snrlamak,

- Bir yap elemannda hareket derzleri arasnda atlaklarn olumasn donat ile kontrol altna almak


41

Temellerin tasarm atlaklarn oluumunun kontrolnde nemlidir. Farkl oturmadan dolay oluabilecek atlaklar, hareket derzlerinin oluturulmas ve donatyla kontrol altna alnabilir.

Sv tutucu yaplar yava doldurarak da meydana gelebilecek atlaklar nlenebilir. Baka trl belirtilmedike sv tutucu yaplarn ilk doldurulmas 24 saatte su seviyesi 2 myi gemeyecek ekilde uniforma yakn bir hzla olmaldr.

atlak kontrol ve yapsal dayankll arttrmak iin, betonun her iki yzne koyulan donat eleman boyunca devam ettirilmelidir. atlak kontrolnn salanmas iin daha kk apta ve sk aralkta donat kullanlmas nerilir. Byk ap ve aralk atlak geniliini arttrr.

2.8.4.7 Farkl Oturmalar

Farkl oturmalardan dolay oluabilecek atlaklar ciddi problemler yaratabilir. Arazinin jeolojik yapsna, faylara, temel zemininin skma zelliine, dikkat edilmelidir. Yerel artlar iyi olmayan bir arazi seme zorunluluu varsa, zeminin yapya etkileri ynnden baz nlemler almak gerekir.

Temel rijitlik farkllklarna da dikkat edilmesi gerekir; rnein, gerekli nlemleri almadka zemine oturan elemanlar kazklara oturan elemanlarla birletirmekten kanlmaldr. Benzer ekilde, yapnn bir ksm komu blme gre daha s ise bu blm farkl oturmaya eilimlidir, nlem alnmaldr.

2.8.4.8 Betona Kar Zararl Madde eren Zeminler

Zararl maddelerden phe edildii taktirde zemin ve yeralt suyunun kimyasal analizleri yaplmaldr. Slfat gibi zararl maddelere kar koyan zel imentolar kullanlmaldr. Gerektiinde zel bileimlerle yaltm yaplmaldr.

2.8.4.9 Betonun Geirimsizlii

Sv tutucu yaplarda betonun geirimlilii dk olmaldr. Bu zellik sadece yapdaki szntlar ynnden deil, ayn zamanda betonun dayankll, kimyasal etkilere, erozyona, don etkisine kar direnci ve donatnn korozyonu ynnden de ok nemlidir.

2.8.5 Projelendirme Yntemi

2.8.5.1 Projelendirme Esaslar

Beton etki snfna bal olarak kullanlmas gereken en kk beton dayanm snf izelge 4te verilmitir.

Sv tutucu yaplarn kesit hesab; Emniyet Gerilmeleri Yntemi veya Snr Durumlar Yntemi ile yaplacaktr.

2.8.5.1.1 Emniyet Gerilmeleri Yntemi (Elastik Tasarm)

Kesit tesirlerinin elastisite teorisine gre yapld bu yntemde beton ve eliin dorusal elastik davrandklar varsaylr.

Homojen kesit elde edebilmek amac ile eliin edeer beton alanna dntrlmesinde, eliin elastisite modlnn betonun elastisite modlne oran;

h= = 15 EcEs


42

alnmaldr.

2.8.5.1.1.1 Beton Emniyet Gerilmeleri

Hesaplarda iki kriter esas alnr: mukavemet ve atlamaya kar diren.

Mukavemet hesaplar atlam kesit kabul ile yaplr. elikte izin verilen gerilmeler dk tutularak atlaklarn snrlandrlmas salanr. Mukavemet hesaplarnda beton ekme gerilmeleri ihmal edilir.

Betondaki kayma gerilmesi emniyet gerilmesini aarsa, kaymann tamam donat ile alnmaldr.

izelge 14: Mukavemet Hesaplar iin Beton Emniyet Gerilmeleri

Beton Snf Emniyet Gerilmeleri (N/mm2) Kesit Zorlamas Aderans

Eksenel Basn

Eilmede Basn

Kayma S220 S420

C20/25 6.5 8.0 0.7 0.60 1.2 C25/30 8.0 10.0 0.8 0.70 1.3 C30/37 9.0 11.0 0.9 0.80 1.4

Eilme ve eksenel ekmede atlamaya kar diren hesaplarnda beton ekme gerilmeleri alr. atlamaya kar diren hesab yaplrken betondaki ekme gerilmeleri snrlandrlr ve beton kesitin atlamad kabul edilir. Emniyet gerilmelerinin almas durumunda kesit derinlii ya da donat arttrlarak kesitin atlamad gsterilir. atlamaya kar diren hesaplarnda izin verilen beton gerilmeleri aadaki izelgeden alnacaktr.

izelge 13: atlamaya Kar Diren Hesaplar iin Beton Emniyet Gerilmeleri

Emniyet Gerilmeleri (N/mm2) Kesit Zorlamas Kesme Beton Snf

Eksenel ekme Eilmede ekme V/bz* C20/25 1.0 1.6 1.6 C25/30 1.1 1.8 2.0 C30/37 1.2 2.0 2.2

* V/bz forml ile verilen kayma gerilmesi, kayma donats ne olursa olsun, izelgedeki deerleri aamayacaktr. Burada;

V= Toplam kesme kuvveti

b= Genilik

z= Moment kolu

2.8.5.1.1.2 elik Emniyet Gerilmeleri

elik ekme gerilmeleri betonda meydana gelen ekme gerilmeleri tarafndan tayin edilmektedir.


43

izelge 15: Mukavemet Hesaplar iin elik Emniyet Gerilmeleri

Emniyet Gerilmeleri (N/mm2) Gerilme Etki Snf S220 S420 S500 Eksenel ekme,

Eilmede ekme, Kesme

X0 dndaki snflar 100 160 175

Basn X0 dndaki snflar 140 200 240

2.8.5.1.1.3 Rtre ve Scaklk Etkisinden Doan Gerilmeler

Betonda oluacak hacimsal ekil deitirmelerin kstlanmas sonucu oluan gerilmeler emniyet gerilmelerini aarsa atlaklar oluur. Aadaki artlarn salanmas durumunda rtre ve s tesirlerinden dolay meydana gelecek gerilmelerim ayrca hesab yaplmaz.

- Donat 2.8.5.2.3 de verilenden az olamaz,

- Hareket derzleri 2.8.5.2de verilen esaslara gre dzenlenmelidir,

- Sv tutucu yaplar iklimsel deiikliklerden korunmal ve evre artlarndan dolay beton kurumamaldr,

- Sv tutucu yaplar inaat srasnda veya hizmete alnncaya kadar betonun atlamasna engel olunacak tedbirler alnmaldr.

2.8.5.1.2 Snr Durumlar Yntemi

Herhangi bir yap veya yap eleman, Snr Durum olarak adlandrlan belirli bir konuma gelip ilevini kaybedebilir. Yapnn kullanm sresi boyunca karlalabilecek iki nemli snr durumu vardr: Tama Gc Snr Durumu ve Kullanlabilirlik Snr Durumu. Hesaplarda her iki snr durumunda da gvenliin saland gsterilecektir. Kesit seimi ve donat hesaplar tama gc snr durumuna, atlak hesab ise kullanlabilirlik snr durumuna gre yaplacaktr.

a-Tama Gc Snr Durumu:

Yap elemanlarndan her birinin TS500de belirtilen biimde azaltlm malzeme dayanmlar (tasarm dayanmlar) kullanlarak tama gc deerleri hesaplanr.

TS500de belirtilen yk katsaylar ile arttrlm tasarm ykleri ile hesaplanan i kuvvetlerin tama gc deerlerini amad kantlanr.

Hesaplarda kullanlacak tasarm dayanm deerleri, karakteristik malzeme dayanm deerlerinin malzeme katsaysna blnmesi ile elde edilir. Tama gc snr durumu iin beton ve elik hesap dayanmlar aada verilmitir.

Beton: fcd = fck/gmc

fctd = fctk/gmc

elik: fyd = fyk/gms

fcd = beton tasarm basn dayanm


44

fck = beton karakteristik basm dayanm

fctd = beton tasarm eksenel ekme dayanm

fctk = beton karakteristik eksenel ekme dayanm

fyd = donat tasarm akma dayanm

fyk = donat karakteristik akma dayanm

gmc = Beton iin malzeme katsays

gms = elik iin malzeme katsays

Yerinde dkme beton iin gmc = 1.5, donat eliinin tm snflar iin gms = 1.15 alnacaktr.

Yk katsaylar ve Yk Birlrimleri:

Tasarmda, yapya etkimesi olasl bulunan tm yk birleimleri dikkate alnmaldr. Hesaplarda genellikle karlalan yk birleimleri aada verilmitir.

-Yalnz dey ykler iin,

Fd=1.4G+1.6Q (1)

Fd=1.0G+1.2Q+1.2T (2)

-Rzgar yknn szkonusu olduu durumlarda Denklem 1 ve 2 ile birlikte,

Fd=1.0G+1.3Q+1.3W (3)

Fd=0.9G+1.3W (4)

-Depremin szkonusu olduu durumlarda Denklem 1 ve 2 ile birlikte,

Fd=1.0G+1.0Q+1.0E (5)

Fd=0.9G+1.0E (6)

-Yanal toprak itkisi bulunan durumlarda Denklem 1 ve 2 ile birlikte,

Fd=1.4G+1.6Q+1.6H (7)

Fd=0.9G+1.6H (8)

-Akkan basnc bulunan durumlarda, bu basn 1.4 katsays ile arplarak iinde hareketli yk bulunan tm yk birleimlerine eklenir.

Fd=Tasarm kuvveti

G=Kalc yk etkisi

Q=Hareketli yk etkisi


45

T=Scaklk deiimi, bzlme, farkl oturma vb ekil deitirmeler ve yer deitirmeler nedeniyle oluan yk etkisidir. Bu yk birleimi, bu tr etkilerin ihmal edilemeyecei durumlarda gznne alnmaldr.

W=Rzgar etkisi

H=Yatay kuvvet

E=Deprem etkisi

b-Kullanlabilirlik Snr Durumu:

Servis ykleri altnda sv tutucu yaplar iin verilen en byk tasarm atlak geniliinin almamas gerekmektedir.

Bu amala yaplan hesaplarda malzeme katsaylar ve btn yk katsaylar 1.0 alnmaldr.

zin verilen en byk atlak genilii 0.2 mm olarak alnacak ve hesapla bu deerin almad gsterilecektir.

atlak hesab:

Sv tutucu yaplarn atlak hesab BS 8007 Design of Concrete Structures for Retaining Aqueous Liquids standardna uygun olarak yaplacaktr. Rtre ve scaklk etkisiyle oluan atlaklarn hesab bu artnamenin Ek A blmnde, eilme etkisiyle oluan atlak hesab ise Ek B blmnde yer almaktadr.

2.8.5.2 Derzler

Burada sv tutucu yaplar iin gerekli olabilecek derz eitlerinin tanmlar ve projelendirme esaslar verilmitir.

2.8.5.2.1 Derz eitleri

naat Derzleri:

Uygulamada kolaylk salamak zere betonda yaplan ve sreklilii bozmayan derzlerdir. Betonda sreklilii ve szdrmazl temin iin nlemler alnmaldr. Yatay ve dey olarak dzenlenen inaat derzleri yapnn mukavemetini bozmayacak ve dkm srekliliini salayacak aralklarda yerletirilecek ve uygulama projelerinde mutlaka gsterilecektir. naat derzlerinde donat devam edecek, betonun da beraber almas iin her nlem alnacaktr. Dey inaat derzleri su tutucu bant ile donatlacaktr. Yatay inaat derzlerinde su tutucu kullanm idarenin onayna baldr.

Hareket Derzleri:

Hareket derzleri yk, s etkisi, bzlmeden dolay betonda oluan boyut deiikliklerine ve temeldeki farkl oturmalara izin vermek; yapnn bitiik ksmlarnn birbirinden bamsz olarak almasna olanak salamak ve dolaysyla atlamalar nlemek amac ile yaplan derzlerdir. Hareket derzleri aadaki tiplerde olabilir:

a-) Daralma derzi:

Derz boyunca betonun srekli olmad, fakat derzin iki yana boyunca boluk braklmam olan ve betonun bzlmesine olanak veren derzlerdir. Derz boyunca hem betonun, hem de donat ubuklarnn sreksiz olduu Tam Daralma Derzleri ve derz boyunca sadece


46

betonun sreksiz, donat ubuklarnn srekli olduu Ksmi Daralma Derzleri olarak iki eit daralma derzi vardr. Daralma derzleri su tutucu bant ile donatlacaktr.

b-) Genleme derzi:

Yapdaki hem daralma hem de genleme hareketlerine olanak veren, derz boyunca hem betonun hem de donat ubuunun sreksiz olduu ve derzin her iki yana arasnda uygun bir boluk braklm olan derzlerdir. Hareket derzleri su tutucu bant ile donatlacaktr.

2.8.5.2.2 Hareket Derzleri Arasndaki Mesafeler

Dairesel yaplarda sadece inaat derzleri oluturulabilir, hareket derzlerine gerek olmaz. Bu yaplarda merkezdeki dairesel blmn betonu dkldkten sonra demenin kalan blm ve perdeler eit segmanlar halinde dklr.

Dairesel olmayan yaplarda ise her iki ynde en fazla 7.5 metrede bir ksmi daralma derzi veya en fazla 15 metrede bir tam daralma derzi veya en fazla 11.25 metrede bir; bir ksmi bir tam daralma derzi yaplmaldr.

Genleme derzi gml yaplarda her iki ynde en fazla 30 metrede bir, dorudan atmosferik artlara ak yerst yaplarnda en fazla 22.5 metrede bir yaplmaldr.

Duvarlarda yatayda betonun ilenebilirliinin mmkn olduu ykseklie kadar monolitik dkm yaplmaldr.

Bu dkmlerde bulundurulmas gereken minimum rtre ve scaklk donats izelge 16da verilmitir.

2.8.5.2.3 Rtre ve scaklk donats

Derz mesafelerine uygun olarak kesitte bulundurulmas gereken minimum rtre ve scaklk donats aadaki tabloda verilmitir.

izelge 16: Minimum rtre ve scaklk donats

Hareket derzleri arasndaki mesafe (m) Minimum rtre ve scaklk donat yzdesi

9 mden az 0.35 9.0 m -12.0 m aras 0.40 12 m 15 m aras 0.50

15 mden fazla 0.60

Rtre ve scaklk donatsnn kesitte dalm:

a-) Kalnl 500 mmden az olan duvarlar ve askdaki demelerde; her donat yznn her iki dorultuda betonun h/2 kadar derinliini kontrol ettii varsaylr.

b-) Kalnl 500 mmden fazla olan duvarlar ve askdaki demelerde; her donat yznn her iki dorultuda betonun 250 mm derinliini kontrol ettii varsaylr, ekirdek iptal edilir.

c-) Kalnl 500 mmden az olan zemine oturan demelerde; kesitin suya bakan donat yznn her iki dorultuda betonun h/2 kadar derinliini kontrol ettii, dier yzndeki donatnn her iki dorultuda betonun 100 mm derinliini kontrol ettii varsaylr.


47

d-) Kalnl 500 mmden fazla olan zemine oturan demelerde; kesitin suya bakan donat yznn her iki dorultuda betonun 250 mm derinliini kontrol ettii, dier yzndeki donatnn her iki dorultuda betonun 100 mm derinliini kontrol ettii varsaylr.

2.8.5.3 Drenaj

2.8.5.3.1 Sv tutucu yaplarn i drenaj

drenajn amac yaplarn boaltlmas annda gllenmelere engel olarak svnn tmden boaltlmasn salamaktr. %0.25den az olmamak zere taban demesi veya taban demesi zerindeki tesviye tabakas ile tahliye ukurlarna ynelen eim verilecektir.

2.8.5.3.2 Sv tutucu yaplarn alt drenaj ve evre drenaj

Yapdan szmas mmkn svlarn yapya zarar vermemesi iin uygun ekonomik bir alt drenaj sistemiyle toplanmas ve tahliyesi gereklidir. ien killi zeminlere oturan yaplarda alt drenaj sistemi daha da nemlidir.

evreden veya arka dolgudan szan sularn toplanmas ve tahliyesi iin temel d topuklar boyunca temel alt kotundan daha aa kotta bir evre drenaj yaplmaldr.

Alt drenaj sistemi ile evre drenaj birletirilebilir. evre drenajnda eim ve ynn deitii noktalara ek olarak ayn dorultuda en fazla 40 metrede bir rogar yaplmaldr.

Her eit yapda drenaj eimi akm ynnde %0.40 ve akma dik ynde %0.25den az olmamaldr.

2.8.5.3.3 Saha drenaj

Yamur, kar gibi yzeysel sularn takn kanallarna tahliyesi salanmaldr.

2.9 SANAT YAPILARI

Bu blm imesuyu temin, iletim, datm ve depolama hatlarnda yer alan ;

- Tahliye Odas

- Vantuz Odas

- Vana Odas

- Debi lm Odas

- Basn lm Odas

- Bakiye Klor lm Odas vb. yaplarn statik hesaplarna ait kurallar kapsamaktadr.

2.9.1 Genel

Statik-betonarme hesaplara esas olacak zati ve hareketli ykler, TS 498 standardnn son basksnda belirtildii gibi alnacaktr. Ekipman ykleri ve uygulama yerleri, ilgili makina ve/veya elektrik projesinden alnacaktr. Betonarme hesaplar TS 500 standardnn son basksnda yer alan esaslara gre yaplacaktr. Bu kapsamdaki yaplar arazi /yol dzenleme kotuna kadar toprak iine gml olduklar iin deprem etkileri ihmal edilecektir.


48

Mhendis yapaca statik-betonarme hesaplarn banda, hesap yntemini, kullanaca standart ve ynetmelikleri ve ilgili kaynaklar belirtecektir. Yap kalp planlar A3 veya okunakl olmak koulu ile A4 formatnda hesap cildinde verilecektir. Beton snf TS EN 206-1e uygun olarak en az C20/25, elik snf ise S420a olarak seilecektir. Statik ve betonarme hesaplarda; yap zerindeki trafik yk, varsa toprak yk dikkate alnacaktr. Trafik yk yolun standardna, trafik younluuna ve ara cinsine gre H20 S16 veya H30 S24 yk snflar arasndan seilecektir. Duvarlara gelen zemin itkileri hesabnda Ko katsays dikkate alnacaktr. YAS seviyesine uygun olarak hidrostatik basn etkisi de alnacaktr.Yapda maksimum kesit tesirlerini veren ykleme halleri incelenecek, kesit boyutlar bu tesirlere uygun olarak belirlenecek, ancak minimum kesit kalnl 25 cmden az olmayacaktr.

Statik hesaplar Blm 2.8.5 ve bu hesaplara dayal betonarme projeler Blm 2.6 ya uygun olarak yaplacaktr.

3 ELK YAPILAR

3.1 ELK YAPILARIN HESAP VE YAPIM KURALLARI

3.1.1 Tanmlar ve Kapsam

artnamenin bu blm, scak haddelenmi ve scak ekillendirilmi, kaynaklanm, souk ekillendirilmi elik mamullerden imal edilen elik yap uygulamalarna ait genel ve teknik esaslar kapsar.

Bu artnamenin kapsamna giren elik yaplarn genel tanmlar TS EN 1090-1de, uygulamalara ilikin teknik gereksinimlerin tanm EN 1090-2de belirtilmi olup, elik yaplarda kullanlan yapsal elik rnlerinin tanm EN 10079 da verilmitir.

3.1.2 Standartlar

elik yaplarn tm;

TS 498,

TS648,

TS EN 1993-1,

TS 3357,

TS 4561,

DBYBHY (Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik),

elik ve beton karma yaplar iin; TS EN 1994-1-1,

Hafif elik yaplar; TS EN 1993-1-3 (Eurocode-3) ve TS 11372, standartlarna uygun olarak projelendirilecektir.

3.1.3 Projelendirme Esaslar

Tasarm raporu her hesap admn ve tm detaylar kapsayacak ekilde hazrlanmaldr.

Eer bir paket program kullanlacak ise; paket program ve lisans idareye sunulacaktr.


49

Hesap raporlarnda, yk kabulleri, kombinasyonlar, kullanlan malzeme snflar, kullanlan tasarm ynetmelikleri, sistem ve mesnet kabulleri gibi veriler ile tm elemanlara ait kesit tesirleri, deplasmanlar, birleim elemanlarna ve mesnetlere ait hesap ve boyutlandrma gibi sonular ayrntl olarak anlatlacaktr. Raporlarda izim ve kontrol aamas da dnlerek taslak izimlere yer verilecektir.

Sz konusu rapor ile birlikte mahal listesi de ieren, mimari nokta detaylarn zmlerinin de bulunduu mimari tasarm izimleri ile montaj, markalama ve detay resimlerini kapsayan, malzeme listesinin de olduu elik tasarm izimlerine yer verilecektir.

Kullanlan bilgisayar programnn doru zmler yapt kabul edilse bile, statik zm yapacak olan mhendisin mesleki formasyonu, program hakimiyeti yaplan zmn doruluunu olumlu ya da olumsuz etkileyecektir. Bu nedenle; tasarmc mhendis gerekli mesleki deneyime sahip olmaldr.

Hesaplarda kullanlacak yk kabulleri;

l Ykler

l ykler; sistemi oluturan elemanlarn z arlndan oluan yklerdir.

Hareketli Ykler

Servis Yk

Kreyn ve Vin Ykleri

Makine ve Ekipman Ykleri

Titreim ve Dinamik Ykler

Ara ve Fren Ykleri

Su ve Hidrolik Ykler

Kar Yk

Yapnn kar yk blgesine gre ilgili yk artnamesinden alnmakla birlikte meteoroloji verilerine gre o blgedeki llen en yksek kar ykseklii kullanlarak hesaplanacaktr. atda kar birikmesine neden olacak, baca, kalkan duvar, parapet, komu yap vb. koullarn incelenmesi ve birim metrede llen kar ykseklikleri iin tanmlanan kar yklerinin yeni koullar dorultusunda artrlmas gerekmektedir.

Rzgar Yk

Vakum etkisi yaratan rzgar yk; basn ve ekme elemanlarnn tam tersi ekilde almasna neden olacaktr. lgili ykler dz ve eimli yzeyler iin artnamedeki tanmlarna uygun olarak hesaplanacaktr. Hangar tipi yaplarda rzgarl havalarda hangarn kapsnn ak olmas durumu gz nne alnarak rzgarn hangar yaps iinde yarataca i patlama basnc rzgar basncnn %80`i olarak gz nne alnacaktr.

Buz Yk

malat Ykleri


50

Kompozit yaplarda inaat yapm aamalarna ait prizini tamamlamam betonlara ait yklemeler alnacaktr.

Toz Yk

Deprem Yk

Scaklk Etkisi

Kullanlacak tasarm ynetmelii ve ynetmelikte tanmlanan hesap yntemi dorultusunda en olumsuz durumu oluturacak ekilde ilgili yklemeler kombine edilecektir.

3.2 ELK PROJELERN ZM VE TANZM KURALLARI

izimler; A0,A1,A2,A3,A4 boyutlarnda yaplacaktr.

Paftalar standart dolulukta ve izimin mmkn olduunca pafta iinde eit datlm ekilde oluturulacaktr.

izim lei; 1/1,1/2,1/5,1/10,1/15,1/20,1/25,1/30,1/50,1/100,1/200 boyutlarnda seilmelidir. Detay ve genel izimlerinde lek; izimin uygulama ve kontrol aamasnda kullanlabilirlie gre seilecektir.

Pafta ierikleri; 3 boyutlu grn (elik izim program kullanld ise), montaj resimleri, antiyeye imalat hazr ekilde gnderilen aksam izimleri, aksamlar oluturan para izimlerini kapsayacaktr.

Proje anlatm sade, fakat tm elik imalat iin yeterli detayda olmaldr.

Her parann kesim lleri ile paralarn bir yzndeki delikleri dier yzndekilerle kartrmadan kendi grnleri iinde ayr ayr ve parann iki bana gre referans alnarak llendirilecektir. malatta, metrajda ve markalama aamasnda ayrca l hesabna gerek kalmayacak ekilde tm ller verilmelidir.

Aks

Statik Betonarme Tekn Sart Derz

Documents

Transcript of Statik Betonarme Tekn Sart Derz