Erlendir ferðamenn í Reykjavík 2004-2013 - samanburður og þróun
Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í...
Transcript of Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í...
![Page 1: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/1.jpg)
Ása Dóra Konráðsdóttir,
sérfræðingur hjá
Starfsendurhæfingarsjóði
Starfshæfnismat VIRK
-þróun og rannsóknir-
![Page 2: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/2.jpg)
Yfirlit
• Bakgrunnur
• Skilgreiningar
• Helstu áhrifaþættir
• Uppbygging og aðferðarfræði
• Þróun og rannsóknir til dagsins í dag
• Næstu skref
![Page 3: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/3.jpg)
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Örorkulífeyrisþegar 16-66 ára. Ársskýrsla TR, 2010
Örorka á Íslandi 1999-2009
![Page 4: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/4.jpg)
Nýtt starfshæfnismat og
vinnuaðferðir VIRK
• Skýrsla forsætisráðuneytisins 2007
• Bollanefndin
• Faghópur um matsaðferðir
• Drög að starfshæfnismati 2009 – snemmbært inngrip
– samfelldni í upplýsingöflun
– færni með aðstoð ICF kerfisins
– einstaklingsmiðað
![Page 5: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/5.jpg)
Skilgreining VIRK
Starfshæfnismat er heildrænt mat á möguleikum einstaklings
út frá líkamlegum, andlegum og félagslegum forsendum til að
taka virkan þátt í atvinnulífinu.
Það metur styrkleika og tækifæri ásamt því að greina
hindranir einstaklings m.t.t. atvinnuþátttöku. Starfshæfnismat
er ferli mats annars vegar og virkniaukandi aðgerða og/eða
starfsendurhæfingar og meðferðar hins vegar.
![Page 6: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/6.jpg)
Starfshæfnismat
• Mat á starfshæfni er ekki einföld og einangruð
mæling á ákveðnum einkennum einstaklings
• Starfshæfnismat er ferli sem hægt er að meta út frá
mismunandi sjónarhornum í lagalega skilgreindu
umhverfi (Boer, 2010)
• Að horfa á hvað einstaklingurinn getur gert í stað
þess hvað hann getur ekki gert skilar góðum
árangri (OECD, 2010).
![Page 7: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/7.jpg)
Starfshæfni
Einstaklingur er með fulla starfshæfni ef hann hefur til
að bera líkamlega, andlega og félagslega heilsu til að
sinna þeim verkefnum sem um ræðir og ná þeim
markmiðum sem fylgja umræddu starfi,
að því gefnu að starfsumhverfið sé ásættanlegt eða
hægt er með aðlögun að gera það ásættanlegt
(Nordenfelt, 2008)
![Page 8: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/8.jpg)
Learning ICF
8
Heilsufarsástand
Umhverfisþættir Persónutengdir þættir
Líkamsstarfsemi Líkamsbygging
Athafnir Þátttaka
Sjónarhorn ICF í starfshæfnismati
![Page 9: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/9.jpg)
Heilbrigðisstéttir tala
mismunandi tungumál þegar
kemur að
Færni
Af hverju ICF….
6.1. Development of ICF Core Sets
![Page 10: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/10.jpg)
Helstu áhrifaþættir
![Page 11: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/11.jpg)
Helstu áhrifaþættir
• Skilgreiningar og skilningur á orðinu
starfshæfni – Þátttökuhindrun er metin í tengslum við viðhorf
einstaklingsins, aðstæður hans og markmið
• ICF-kerfið – Flokkunar-og kóðunarkerfi þróað af WHO
– Stöðluð gagnasöfnun á færni og færnisskerðingu
![Page 12: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/12.jpg)
Helstu áhrifavaldar frh.
• Ákveðnir þættir úr ICF kerfinu (kjarnasafn) – Samtök tryggingalækna í Evrópu völdu 20 þætti
– þættir til notkunar þegar verið er að meta óvinnufærni til vinnu
• Markmið endurhæfingar – Greina færniskerðingu og finna leiðir til að auka færnina
– Aðlögun með styrkleika einstaklingsins í huga
– Þátttaka til starfa og launaðrar vinnu
• Reynsla innlendis og erlendis frá
![Page 13: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/13.jpg)
Uppbygging og aðferðarfræði
• Grunnmat – Snemmbær íhlutun
– Virkniáætlun
– Íhlutun
– Rödd einstaklingsins
• Sérhæft mat – 30 þættir úr ICF kerfinu
– Dýpra og sérhæfðara mat
– Metur færniskerðingu og endurhæfingarmöguleika
Endurmat
![Page 14: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/14.jpg)
Mismunandi leiðir
einstaklings eftir stöðu hans:
• Er í vinnu – miklar og tíðar fjarvistir
• Er veikur – ráðningarsamband til staðar
• Er veikur – ráðningarsamband ekki til staðar
![Page 15: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/15.jpg)
Áhugahvöt að hætti Hagbards….
”Áhugalaus er sá sem ekki vill gera það sem ég vil að hann geri !?”
![Page 16: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/17.jpg)
Þróun og rannsóknir
![Page 18: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/18.jpg)
Innlent samstarf
• Reykjalundur – alþjóðleg rannsókn
• Hveragerði – alþjóðleg rannsókn
• Sérfræðingar í sérhæfðu mati – Þróun og prófun á sérhæfðu mati
![Page 19: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/19.jpg)
Sérhæfð matsteymi og
áframhaldandi þróun á
sérhæfðu mati
• Sérhæfð matsteymi á höfuðborgarsvæðinu,
norðurlandi og austurlandi
• U.þ.b. 20 sérfræðingar
• þróun á skýrsluformi
• notkun mælitækja
• drög að handbók sérfræðinga í sérhæfðu mati
![Page 20: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/20.jpg)
Erlent samstarf
• ICF Research Branch
• EUMASS- samtök tryggingalækna
• NAV í Noregi
• Danmörk
• Holland
• Rauland-miðstöð starfsendurhæfingar í Noregi
![Page 21: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/21.jpg)
Er starfshæfnismat gagnlegt verkfæri
í starfsendurhæfingu og mati á
örorku?
![Page 22: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/22.jpg)
Þróun og rannsóknir
• Skipulögð þróun á grunnmati
• Viðhorf notenda á grunnmati og sérhæfðu mati
• Prófun á réttmæti (validation) kjarnasafns EUMASS
• Viðhorf tryggingalækna og samanburður
• Meistararitgerð unnin í samstarfi við Sören Brage
![Page 23: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/23.jpg)
Skipulögð þróun á grunnmati
• Rýnihópur ráðgjafa • Margrét Gunnarsdóttir BS Sjúkraþjálfun, MS í viðtalsmeðferð
• Karen Björnsdóttir B.ed Kennaramenntun, MA Náms- og starfsráðgjöf,
• Soffía Erla Einarsdóttir BA í sálfræði, MA í mannauðsstjórnun,
• Kristín Waage BA Félagsfræði, Diploma í mannauðsstjórnun
• Sigrún Sigurðardóttir BA Uppeldis- og menntunarfræði,Kennslufræði,Námsráðgjöf
• Rýnihópur opinbera aðila • Svala Björgvinsdóttir félagsráðgjafi TR
• Auðbjörg Ingvarsdóttir félagsráðgjafi TR
• Kristján Valdimarsson forstöðumaður Örva starfsþjálfunar og formaður Hlutverks- samtaka um vinnu-og verkþjálfunar
• Þórdís Guðmundsdóttir ráðgjafi Vinnumálastofnun
• Guðlaug H. Pétursdóttir ráðgjafi Vinnumálastofnun
![Page 24: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/24.jpg)
Niðurstöður
• Breytingar á skimunartækjum
• Einföldun á verklagi til að tryggja
gegnsæi
• Breytingar prófaðar í 4 vikur
![Page 25: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/25.jpg)
Viðhorf notenda í grunnmati og
sérhæfðu mati
• 14 einstaklingar tóku þátt, 10 konur og 4 karlar
• Aldur þátttakenda 24-51 árs (meðalaldur 38,7 ár)
Niðurstöður:
• Upplýsingaöflun ráðgjafa viðeigandi og gerð á
kerfisbundinn hátt
• Sérhæft mat gaf hvatningu og markvissara plan
• Upplýsingar og framkvæmdarferli í sérhæfðu mati
stundum óljóst
![Page 26: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/26.jpg)
Prófun á réttmæti kjarnasafns
EUMASS
• Þættir sem gefa lágmarks upplýsingar
um færni viðkomandi með vinnu í huga
• Endurhæfingarlæknar á Reykjalundi og í Hveragerði
(48 einstaklingar)
• Tryggingalæknar hjá TR sem ákvarða örorku (44
einstaklingar)
![Page 27: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/27.jpg)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Mjög sammála Frekar sammála Hvorki né Frekar ósammála Mjög ósammála
Voru viðkomandi þættir gagnlegir við mat á starfshæfni -endurhæfingarlæknar-
Starfhæfni
![Page 28: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/29.jpg)
Niðurstöður
• Endurhæfingarlæknar og tryggingalæknar töldu að valdir þættir úr ICF kerfinu væru gagnlegir þegar kemur að því að meta starfshæfni
• Endurhæfingarlæknum fannst það oftar gagnlegt en tryggingalæknum
• Norskir tryggingalæknar töldu að þessir þættir væru oftar gagnlegir miðað við ísl. Tryggingalækna
• Verið að vinna samanburð á 7 löndum, niðurstöður
væntanlegar
![Page 30: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/30.jpg)
Mentor: Sören Brage
Student: Ása Dóra Konráðsdóttir
Meistararitgerð í samvinnu við
Sören Brage
Work ability assessment - description and
evaluation of a new tool in vocational
rehabilitation and in disability claims
![Page 31: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/31.jpg)
Niðurstöður
• Aðferðir frá öðrum löndum sem reynst hafa vel voru nýttar í
þróun starfshæfnismatsins
• Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga
ólíka aðila sem ætti að tryggja lágmarksgagn
• Sérfræðingar í endurhæfingu og mati á örorku eru sammála um
gagnsemi matsins
• Er í samræmi við nútíma skilgreiningar á starfshæfni og
skilninginn á þeim
Starfshæfnismat er gagnlegt verkfæri í
starfsendurhæfingu og í ákvörðun um örorku
![Page 32: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/32.jpg)
Næstu skref
• Tenging við störf á vinnumarkaði. Eru þættir á
vinnustað að hafa áhrif á starfshæfni?
• Endurskoðun á grunnmati og ferlum þess
• Samstarf við Rauland- miðstöð starfsendurhæfingar í
Noregi
• Áframhaldandi þróun og rannsóknir
![Page 33: Starfshæfnismat VIRK -þróun og rannsóknir- · þróun starfshæfnismatsins • Verkfæri í starfshæfnismatinu voru þróuð í samvinnu við marga ólíka aðila sem ætti að](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022041907/5e63fe44510e473ebe155d60/html5/thumbnails/33.jpg)
Takk fyrir