Standaarden en digitale archivering

K. van der Meer 1, 2 en H.H.J. Lorist 1

1 TU Delft 2 IBW UI Antwerpen

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 2

Waarom kiezen voor standaarden

Samenwerking tussen leveranciers ofleveranciers en gebruikers + Bieden meer uniforme toegang (metadata)

+ Bieden betere duurzaamheid (object)

+ Bieden referentiemodel voor disambiguïteit(functies, acties)

hoewel... - Kosten geld (wat brengt het op?)

- Kosten moeite (voorbeeld EDI)

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 3

Welke normen en standaarden?

http://www.diffuse.org/archives.html#imaginggeeft een overzicht van 12 typen normen enstandaarden die voor ons van belang zijn

Er zijn echter meer typen voor ons van belangdan in die url gegeven worden

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 4

OAIS: referentiemodel

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 5

ISO/CD 15489Records management

Betreft procedures voor archiefbescheiden eninformatiesystemen voor records managementvoor openbare en private ondernemingen (nietvoor archiefinstellingen)

Gaat uit van vereisten aan betrouwbare enauthentieke documenten

Beschrijft zowel de ontwerpfase als degebruiksfase van het informatiesysteem

Mogelijk van belang bij ISO 900x certificatie

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 6

Duurzaamheid van standaarden?

SGML / XML (!)

PDF (!)Voorbeelden e-book uitgevers, klassieke

uitgevers, NARA

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 7

Standaarden voor gegevensdragers

Voor CD, ROM, DVD, RW, WORM, 90 mm,120 mm, 130 mm, 300 mm, 356 mm:

ISO/IEC 10090, 13863, 15041, 15498, 14760,9171, 10089, 11560 (130 mm 650 MBWORM), 13481, 13549 (130 mm 1,3 GBRW), 13842, 14517, 15486, 15281, 13614,13403, 10885, 15898, 9660 (oer-CD ROM120 mm),… (Deze lijst is onvolledig)

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 8

Minder gelukkige voorbeelden

Standaarden voor digitale gegevensdragersBeheersbaarheid

ODA - het RDO opslagformaat

WordPerfect en oudere tekstverwerkers

SPDL, een afdrukformaat

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 9

Samenwerking bij beheer (!!)

Als: de documenten zijn opgeslagen in een‘document repository’ (magazijn)

Als: samenwerking bij beheer ervan

Hoe dan toegang tot andermans collecties?Wat bieden metadatastandaarden, Z39.50 etc.,

ODMA (Open Document Management API) enWebDAV (Web Distributed Authoring andVersioning)?

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 10

Metadata

ISAD (G); uitgebreide documentbeschrijving;ICA standaard

Dublin core metadata; titelbeschrijving vanelektronische publicaties (bijvoorbeelddocumenten op Internet); OCLC

l Lijst van 15 elementen

l Sluit aan op RDF

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 11

RDF

<rfd:RDF>

<rdf:Description about=“ (URI) ”>

<s:Publisher>XIJZ Uitgeverij</s:Publisher>

<s:Title>XIJZ Home page </s:Title>

<s:Date>2000-11-06T20:17+01:00</s:Date>

</rdf:Description>

</rdf:RDF>

(of: s:Date=“2000-11-06T20:17+01:00”/>)

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 12

Standaarden voor opsporen

§Z39.50 en verwanten

§ISO 10162 en 10163 Search and retrieve inZ39.50

§ISO/IEC 10166 Document Filing andRetrieval

§ISO 23950

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 13

Document repositories: ODMA

DocumentManagementServer Applicaiton

ODMA

ODMA

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 14

Document repositories: DMA

Vendor A Vendor B Vendor C Vendor D

DMADMADMA DMA

DMAWeb-basedClient

Web Server

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 15

Document repositories: WebDAV

Hoe kunnen OAIS, XML, Dublin core, ... ofandere standaarden worden samengesmeedtot ‘bouwstenen’ voor digitale archivering?

Dat is een verdere onderzoeksvraag

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 17

Een bruikbare standaardWordt alom veel gebruikt

Is er een kritische massa?

Sluit aan op een behoefte (nood).ALS.geen probleem.DAN.niet standaardiseren

Zal ook morgen nog nodig zijnOver 10, 30, 100 jaar

30 november 2000 Standaarden en digitale archivering 18

ConclusieGebruik van standaarden kan nuttig zijn

Voor een argwaner zijn er geschikte standaardenl Maak er gepast gebruik van

l Zegt het voort, zegt het voort

Duurzaamheid van standaarden behoeft denkenaan duurzaamheid

Bouwstenen vormen uit verschillende typenstandaarden