McKenzie Wark

Spektakldezintegracji

SytuacjoniStyczne drogi wyjścia z XX wieku

McKenzie Wark

S p e k ta k l d e z i n t e g R ac j i

warszawa 2014

s y t u a c j o n i s t y c z n e d r o g i w y j ś c i a z x x w i e k u

S p i S t R e ś c i

1. Coraz szersze kręgi 11 2. Krytyka życia codziennego 29 3. Wolność wiodąca lud na barykady 43 4. Spektakl nowoczesnego życia 61 5. Anarchie percepcji 73 6. Rewolucja życia codziennego 85 7. Przechwycenie jako utopia 105 8. Teoria queerowa Charles’a Fouriera 121 9. Wielka dupa w chińskiej dzielnicy 141 10. Mao o sobie 155 11. Sekrety i państwa 169 12. Ostatnia szansa, by ocalić kapitalizm 183 13. Antykino 195 14. Stronnictwo diabła 215 15. Guy Debord, jego sztuka i czasy 229 16. Romski objazd 245 17. Potajemny język 255 18. Gra w wojnę 269 19. Strateg 279 20. Nieludzka komedia 291 21. Podziękowania 313

Ku pamięci:

The Mode of Information Marka PosteraPlace, Taste and Tradition Bernarda SmithaThe Otherness When It Comes Adama Cullena

Brak całości może wcale nie być tym, czym się wydaje.anna mendelssohn

Pod chodnikiem wyczuwam rzekę Neckinger, mdlące toksyny, które spływają do St. Saviours.laura oldfield ford

11

1. Coraz szersze kręgi

Bystrość i zdrowy sąd! Kto połączy te zalety, staje się panem położenia.Baltasar Gracián1

Gdy w transportowiec Hansa Carrier uderzył sztorm, z pokładu statku spadło do Pacyfiku dwadzieścia jeden kontenerów, unosząc około osiemdziesięciu

tysięcy par najków. Seryjne numery butów wyrzuconych przez ocean na deszczowe zachodnie wybrzeże Ameryki Północnej pozwoliły Curtisowi Ebbesmeyerowi, oceano-grafowi z Seattle, wyznaczyć położenie rosnącego wiru oceanicznego śmiecia, który pojawia się zwykle między Kalifornią a Hawajami. Większy od Teksasu nosi nazwę Subtropikalnego Wiru Północnopacyficznego; marynarze od dawna wiedzą, że od tego obszaru — obejmującego re-jon od równika do piętnastego stopnia szerokości północ-nej — lepiej trzymać się z dala.

Zwykle jest to strefa bezwietrznego pustkowia, gdzie mało co żyje. Gromadzą się tu i krążą szczątki, które ule-gają biodegradacji. Chyba że są z plastiku — ten podlega tylko fotodegradacji w słońcu i rozpada się na coraz mniej-sze kawałki. Dziś można tu znaleźć więcej plastikowych drobin niż planktonu. Wir to kraina mebli, lodówek, za-palniczek i telewizorów, do których nikt się nie przyznaje — podskakują w wodzie i powoli niszczeją, nigdzie jednak nie zamierzają odpłynąć2.

1 Wszystkie cytaty z Baltasara Graciána za: tenże, Wyrocznia podręczna, przekł. Stanisław Łoś, Test, Lublin 1997 (przyp. tłum.).

2 cnn.com, 28 maja 2003; „Sydney Morning Herald”, 29 grudnia 2007. New Hawaii, w: Bernadette Corporation, Eine Pinot Grigio, Bitte, Sternberg Press, New York 2007, s. 10.

12

McKe n z i e Wa rk Sp ek takl d e z in teg racji

Teraz, kiedy Wir Północnoatlantycki stanowi zagłę-bie współczesnych towarów konsumpcyjnych, niektórzy satyrycy chętnie nazywają go Nowymi Hawajami. Ktoś mógł by go określić mianem spektaklu dezintegracji. Ten natłok plastikowych szczątków wirujących bezładnie na powierzchni i w głębinach oceanu jest tak samo dobrym emblematem dzisiejszego życia jak każda inna przelotna atrakcja. Plastik i ocean są od siebie oddzielone także wte-dy, gdy plastik ulega rozpadowi i przenika w głąb — wdzie-ra się w wodę, zawsze jednak pozostając jej obcy.

Lautréamont pisał kiedyś: „Stary oceanie, jesteś sym-bolem tożsamości, zawsze jednakowy. Nie zmieniasz się w sposób istotny, bo jeżeli gdzieś twoje fale dostają napadu furii, to dalej, w jakimś innym miejscu, zachowują całkowity spokój”3. Obraz ten jednak nie pasuje już do oceanu, który dziś wydaje się daleki od równowagi. Przystaje natomiast do spektaklu, Morza Sargassowego obrazów, wiecznej ci-szy otoczonej wrzeniem, w centrum zawsze takiej samej.

Gdy Guy Debord publikował Społeczeństwo spektaklu (1967), sądził, że spektakl istnieje w dwóch formach: skon-centrowanej i rozproszonej. Spektakl skoncentrowany wy-stępował wyłącznie w państwach faszystowskich i stalinow-skich — tym, co go spajało, był kult jednostki. Dziś podobne państwa należą do rzadkości, o ile całkiem nie wyginęły. Na formę dominującą wyrosła spektakularność rozproszona, której Stalin czy Mao w roli centralnego wyobrażenia jest niepotrzebny. Wielki Brat już na was nie patrzy. Jego miej-sce zajęła mała siostrzyczka i jej przyjaciółki: niekończące się obrazy modelek i innych ślicznych rzeczy. Rozproszony spektakl szepce do swych śpiących poddanych: „co się uka-zuje, jest dobre; a co jest dobre, ukazuje się”4.

3 Lautrémont, Pieśni Maldorora i Poezje, przekł. Maciej Żurowski, piw, Warszawa 1976, s. 60.

4 Guy Debord, Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie

13

1 . Coraz s zers ze k rę g i

Jednak zwycięstwo spektakularności rozproszonej nad jej skoncentrowaną kuzynką nie sprawiło, że wygrana rozprzestrzeniła się po świecie. W Rozważaniach o społe-czeństwie spektaklu (1988) Debord uznał, że spektakl zin-tegrowany wchłonął elementy obu form, tworząc nowe spektakularne uniwersum. Choć z pozoru sprawiało ono wrażenie spektaklu rozproszonego, nadającego pragnie-niu postać towaru, to miało pewne cechy koncentracji, zwłaszcza w utajonym państwie, gdzie władza staje się co-raz mniej przejrzysta.

Tego, że państwo będzie tajemnicą dla swoich obywa-teli, można się było spodziewać, jednak fakt, że może stać się enigmą także dla rządzących, to co innego. Zintegro-wany spektakl rozszerzył zasięg spektakularności nie tylko na zewnątrz, ale i wewnątrz; falsyfikacja świata objęła rów-nież tych, którzy nim zawiadują. W 1978 roku Debord pi-sał: „Tą ziemią jałową, na której nowe cierpienia przybie-rają nazwy dawnych przyjemności, nie można już rządzić. A ludzie ją zamieszkujący odczuwają tylko strach (…). Cho-dzą słuchy, że ci, którzy wywłaszczyli ich z życia, teraz, na domiar złego, zgubili je. Oto więc cywilizacja, która pło-nie, chwieje się i pogrąża w otchłani. Ach, jakże piękne torpedowanie!”5.

Debord, który umarł w 1994 roku, nie zdążył zoba-czyć najbardziej rozbuchanych oraz zapaskudzonych form tego cudu, spektakularnej potęgi, która łączy w sobie roz-

spektaklu, przekł. Mateusz Kwaterko, piw, Warszawa 2006, par. 12 [dalej cytowane jako — odpowiednio — SS i RoSS, z podaniem paragrafu (przyp. tłum.)]. Zastąpienie Wielkiego Brata małymi siostrzyczkami to zjawisko analogiczne do tego, co lacaniści nazywają

„upadkiem skuteczności symbolicznej”. Zob. Slavoj Žižek, The Ticklish Subject: The Absent Centre of Political Ontology, Verso, London 1999.

5 Guy Debord, In girum imus nocte et consumimur igni, w: tegoż, Dzieła filmowe, przekł. Mateusz Kwaterko, Ha!art, Kraków 2007, s. 169–170. Zob. też: tenże, In girum imus nocte et consumimur igni, Gallimard, Paris 1999, s. 54; lub: tenże, Œuvres, Gallimard, Paris 2006, s. 1399–1400.

14

McKe n z i e Wa rk Sp ek takl d e z in teg racji

proszenie i koncentrację. Ku jego pamięci nazwijmy ten punkt dojścia spektaklu zintegrowanego spektaklem dez-integracji — widowiskiem, w którym widz zaczyna do-strzegać, że stary porządek się wali, niemal starty w pył nieodmienną alienacją od wszelkiego lęku przed sobą. De-bord: „takim państwem nie można już kierować w sposób strategiczny”6.

A mimo to spektakl wciąż trwa, wciąż wokół siebie krąży, wciąż sam siebie zadziwia. Wszystko jest nim prze-sycone, przesiąknięte, lecz ów nowy świat pozostaje pło-dem poronionym. Spektakl rozpada się, rozprasza i prze-nika nie tylko ciało społeczne, ale też to, co utrzymuje je przy życiu. Ów świat, jak pisze T.J. Clark, niegdysiejszy to-warzysz Deborda, nie jest „»kapitałem, który osiągnął taki stopień akumulacji, że stał się obrazem«, by zacytować słynne stwierdzenie Guya Deborda, lecz jest raczej obra-zami, które rozpraszają się i przyspieszają, póki nie staną się prawdziwymi towarami”7.

Spektakl przemawia językiem rozkazów. Rozkaz spek-taklu skoncentrowanego brzmiał: „BĄdŹ posŁusznY!”. Spektakl rozproszony nakazywał: „KupuJ!”. W spektaklu zintegrowanym komendy „BĄdŹ posŁusznY!” i „Ku-puJ!” stały się wymienne. Natomiast komenda spektaklu dezintegracji brzmi: „przetwarzaJ!”. Niczym ameba krztusząca się w oceanie granulkami reklamówek spektakl może dziś iść naprzód, tylko jeśli rozwinie umiejętność wchłaniania własnych odchodów.

Spektakl dezintegracji jest w stanie zaakceptować ko-niec wszystkiego z wyjątkiem końca samego siebie. Potrafi ze spokojem kontemplować topnienie pokrywy lodowej,

6 RoSS, par. Vii [w polskim przekładzie ten passus Rozważań… ma postać: „gdy rządzący cierpią na trwały deficyt wiedzy historycznej, nie mogą już kierować państwem w sposób strategiczny” (przyp. tłum.)].

7 T.J. Clark, The Sight of Death: An Experiment in Art Writing, Yale University Press, New Haven 2008, s. 184.

15

1 . Coraz s zers ze k rę g i

morze śmieci czy peak oil, ale sam się przy tym ostaje. Jest odporny na cząstkową krytykę. Mustapha Khayati: „Fo-urier już dawno temu obnażył roztrzepanie metodyczne związane z rozpatrywaniem zasadniczych kwestii z po-minięciem całościowego punktu widzenia nowoczesnego społeczeństwa. Fetyszyzm faktów przesłania zasadniczą kategorię, a szczegóły »maskują całokształt«”8.

Nawet gdy mowa o dezintegracji, spektakl w całości dotyczy szczegółów. Plastikowy Pacyfik, chociaż wielki jak Teksas, jest przedstawiany jako wydarzenie szczególne. Cząstkowa krytyka pociąga spektakl do odpowiedzialności za fałszowanie tego obrazu czy tamtej opowieści, uprawo-mocniając tym samym jego pretensję, że w ogólności może stanowić wehikuł prawdy. Tymczasem postawa rzeczywi-ście krytyczna wychodzi od przesłanki wręcz przeciwnej: że spektakl może niekiedy przedstawiać jakiś prawdziwy fragment, z konieczności jednak jest fałszywy jako całość. Debord: „W świecie rzeczywiście odwróconym na opak prawda jest momentem fałszu”9.

Naszym zadaniem jest zatem krytyka spektaklu jako całości, przy czym jest to zadanie, które myśl krytyczna na ogół zarzuca. Otępiała od własnej bezsilności zamieniła się w pijaka, który zgubiwszy kluczki od samochodu, szuka ich pod latarnią. Pijak wie, że kluczyki zniknęły w mętnej ka-łuży obok, tam, gdzie panuje ciemność, łatwiej mu jednak

8 Mustapha Khayati, O nędzy w środowisku studenckim, przekł. Mateusz Kwaterko, http://dixierom.blogspot.com/2010/06/o-nedzy-w-srodowisku-studenckim.html, data dostępu: 15 października 2013. Khayati to jeden z najzdolniejszych późnych sytuacjonistów. Niestety, w tej książce pojawi się jeszcze tylko raz, niewiele bowiem mogę dodać do jego świetnego tekstu. Najlepszy hołd dla niego stanowi cała masa anonimowych publikacji — niektóre są całkiem udane — powstających w łonie ruchu oburzonych na Uniwersytecie Kalifornijskim, w New School i na innych uczelniach od roku 2008.

9 SS, par. 9; zob. też: RoSS, par. XVii. Por. „Całość jest nieprawdą”, w: Theodor Adorno, Minima moralia: refleksje z poharatanego życia, przekł. Małgorzata Łukasiewicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, s. 52.

16

McKe n z i e Wa rk Sp ek takl d e z in teg racji

szukać ich pod latarnią, w miejscu, gdzie może znaleźć światło, jeśli nie oświecenie.

A potem myśl krytyczna poddaje się, zarzuca nawet ta-kie poszukiwania i zasypia na poboczu. I całe szczęście. Bo absolutnie nie była w stanie prowadzić. W zamrocze-niu fetyszyzuje pewne szczególne aspekty spektakularnej organizacji życia. Krytyka treści (critique of content) stała się zadowoloną z siebie krytyką beztreściową10. Chce zaj-mować się tylko polityką, kulturą, podmiotowością, jakby wszystkie one wciąż istniały, jakby nie zostały skolonizo-wane przez spektakl i nie stały się ciałami obcymi w jego pochodzie. Myślenie krytyczne zadowala się fragmentami: zjawia się na scenie spóźnione i przepatruje pozostałe ka-wałki. Albo chowa się w totalności filozofii. Ma na pieńku z metafizyką. Cofa się przed spektaklem, któremu filozo-fia nadała konkretność. Krótko mówiąc, myśl krytyczna sama stała się spektakularna. Teoria krytyczna zamieniła się w teorię hipokrytyczną. Potrzebuje odnowy, i to nie tylko treści, ale też formy.

Swego czasu amerykańska Agencja Żywności i Leków oznajmiła, że sprzedaży pewnych powszechnie przepisy-wanych tabletek nasennych będzie towarzyszyło ostrzeże-nie przed nietypowymi zachowaniami. Była to reakcja na doniesienia nie tylko o zaspanych kierowcach czy otuma-nionych ludziach rozmawiających przez telefon, lecz także o półprzytomnych zakupach przez internet11. Fakt, że spektakl przeniknął nawet w te rejony codzienności, ozna-cza, że życiem, które zaleca, można żyć także podczas snu. Co stwarza pewną trudność dla otwarcia się na inne możli-wości życia nawet w myślach.

10 Na temat „zadowolonych krytyków” — zob. Todd Gitlin, Media Unlimited: How the Torrent of Images and Sounds Overwhelms Our Lives, Henry Holt, New York 2007, s. 136.

11 „New York Times”, 15 marca 2007. Zob. też: Call It Sleep, film w reżyserii Isaaca Cronina i Terrel Seltzer z 1982 roku.

313

Podziękowania

Prawdy, na których nam najbardziej zależy, słyszymy tylko połowicznie; kto uważny, zrozumie je w całości.Baltasar Gracián

Większości z tego, czego potrzebowałem, by napisać tę książkę, nauczyłem się nie w szkole, lecz od pewnych osób, które spotkałem poza jej murami. Tu chciałbym złożyć szczególne wyrazy uznania dla sieci artystów, te-oretyków i aktywistów realizujących swe projekty w la-tach dziewięćdziesiątych pod szyldem Nettime. Na różne owocne sposoby kontynuowali oni, przechwytywali, mik-sowali, szatkowali, krytykowali lub ignorowali spuściznę Międzynarodówki Sytuacjonistycznej. Dziękuję ponad-to Raoulowi Vaneigemowi, René Viénetowi, Martine Bar-raqué, Brigitte Cornand, Jacqueline de Jong, Arthurowi Guibertowi, Simonowi Guibertowi, Aliette Guibert, He-diemu el Kholti, Sylvère’owi Lotringerowi, Danie Polan, Michaelowi Pettingerowi, Alexowi Gallowayowi, Richar-dowi Barbrookowi, Red Channels, Project X, Issue Pro-ject Room, „Cabinet”, Samowi Cooperowi, Tomowi Bu-nyardowi, Jen Kennedy i zmarłemu Markowi Posterowi. Podziękowania składam również moim asystentom: Julii P. Carrillo i Pablowi Busdinduyowi Amadorowi. Dzięku-ję wszystkim w Verso Books, w tym Rowanowi Wilsono-wi, Sarah Shin, Jacobowi Sevensowi, Markowi Martinowi, Timowi Clarkowi i zmarłej Clarze Heyworth. Szczegól-ne wyrazy wdzięczności kieruję pod adresem moich stu-dentów w Lang College i New School for Social Rese-arch. Wcześniejsze wersje części tekstów zamieszczonych w książce zostały opublikowane w „Angelaki”, „October”,

„Social Research”, „Data Browser”, „Grey Room” i w bro-

McKe n z i e Wa rk Sp ek takl d e z in teg racji

szurze 50 Years of Recuperation of the Situationist Interna-tional. Dziękuję moim gospodarzom w „Cabinet”, White-chapel, na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis, w School of Visual Arts, na Uniwersytecie Duke, na Uniwersytecie Zachod-niego Ontario, na Uniwersytecie w Sussex, na Uniwersy-tecie w Sydney i w sztokholmskim Iaspis, gdzie znaczna część książki została po raz pierwszy zaprezentowana.

Publikacje Fundacji bęc Zmiana

Seria kieSZOnkOWaMarkus Miessen, Koszmar partycypacji, Warszawa 2013McKenzie Wark, Spektakl dezintegracji. Sytuacjonistyczne

drogi wyjścia z XX wieku, Warszawa 2014Kuba Snopek, Bielajewo: zabytek przyszłości, Warszawa 2014

Seria deSiGn / PROjekTOWanieNerwowa drzemka. O poszerzaniu pola w projektowaniu,

red. Sebastian Cichocki, Bogna Świątkowska, Warszawa 2009

Jakub Szczęsny, Wyspa. Synchronizacja, red. Kaja Pawełek, Warszawa 2009

Handmade. Praca rąk w postindustrialnej rzeczywistości, red. Marek Krajewski, Warszawa 2010

Monika Rosińska, Przemyśleć u/życie. Projektanci. Przedmioty. Życie społeczne, Warszawa 2010

Redukcja / Mikroprzestrzenie. Synchronizacja, red. Bogna Świątkowska, Warszawa 2010

Artur Frankowski, Typespotting. Warszawa, Warszawa 2010Coś, które nadchodzi. Architektura XXI wieku, red. Bogna

Świątkowska, Warszawa 2011Piotr Bujas, Alicja Gzowska, Aleksandra Kędziorek,

Łukasz Stanek, Postmodernizm jest prawie w porządku. Polska architektura po socjalistycznej globalizacji, partner: Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa 2012

Natalia Fiedorczuk, Wynajęcie, Warszawa 2012Maciej Rawluk, Przystanki polskie. Element infrastruktury

punktowej systemu transportu zbiorowego, współwy-dawca: Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012

Chwała miasta, red. Bogna Świątkowska, Warszawa 2012Piotr Korduba, Ludowość na sprzedaż, Warszawa 2013TR Laszuk. Dizajn i rewolucja w teatrze, współwydawca:

TR Warszawa, Warszawa 2013Marek Krajewski, Są w życiu rzeczy… Szkice z socjologii

przedmiotów, Warszawa 2013Miasto-Zdrój. Architektura i programowanie zmysłów,

red. Bogna Świątkowska, Joanna Kusiak, Warszawa 2013

Seria ORienTuj SięPiotr Bazylko, Krzysztof Masiewicz, Podręcznik kolekcjonera

sztuki najnowszej, Warszawa–Kraków 2008Stadion X: miejsce, którego nie było, red. Joanna Warsza,

Warszawa–Kraków 2008 (książka dostępna również w wersji angielskiej)

Piotr Bazylko, Krzysztof Masiewicz, 77 dzieł sztuki z historią. Opowiadania zebrane, Warszawa 2010

Mikołaj Długosz, 1994, Warszawa 2010Rafał Drozdowski, Marek Krajewski, Za fotografię!

W stronę radykalnego programu socjologii wizualnej, Warszawa 2010

Cecylia Malik, 365 drzew, Warszawa 2010Badania wizualne w działaniu. Antologia tekstów,

red. Maciej Frąckowiak, Krzysztof Olechnicki, współpraca wydawnicza: Instytut Socjologii UAM, Narodowy Instytut Audiowizualny, Warszawa 2011

Konrad Pustoła, Widoki władzy, Warszawa 2011David Harvey, Bunt miast. Prawo do miasta i miejska

rewolucja, Warszawa 2012Niewidzialne miasto, red. Marek Krajewski,

współpraca: Instytut Socjologii UAM, Warszawa 2012Rafał Drozdowski, Maciej Frąckowiak, Marek Krajewski,

Łukasz Rogowski, Narzędziownia, czyli jak badaliśmy (Niewidzialne) miasto, Warszawa 2012

Fanny Vaucher, Polskie pigułki / Polish pills / Pilules polo-naises, wydane dzięki wsparciu Szwajcarskiej Fundacji dla Kultury Pro Helvetia oraz Instytutu Polskiego w Paryżu, współwydawca: Noir sur Blanc, Warszawa 2013

Seria kulTuRa nie dla ZYSkuCzytanki dla robotników sztuki. Zeszyt 1, red. zbiorowa,

Warszawa 2009Ivan Illich, Odszkolnić społeczeństwo, Warszawa 2010Dragan Klaić, Mobilność wyobraźni. Międzynarodowa współ-

praca kulturalna. Przewodnik, współwydawca: Narodowy Instytut Audiowizualny, Warszawa 2011

Wieczna radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. zbiorowa. Warszawa 2011

Seria ekSPeRYmenTZnikanie. Instrukcja obsługi, red. zbiorowa, Warszawa 2009Katarzyna Krakowiak, Andrzej Kłosak, Słuchawy.

Projektowanie dla ucha, Warszawa 2009Magdalena Starska, Dawid Wiener, Komunikacja.

Pogłębianie poczucia przestrzeni, Warszawa 2009Aleksandra Wasilkowska, Andrzej Nowak, Warszawa jako

struktura emergentna, Warszawa 2009Janek Simon, Szymon Wichary, Zmaganie umysłu ze światem.

Gry losowe, Warszawa 2009Grzegorz Piątek, Marek Pieniążek, Jan Dziaczkowski,

Góry dla Warszawy!, Warszawa 2009Kasia Fudakowski, David Álvarez Castillo, Pokonać obiekt.

W wypadku rzeźby, Warszawa 2009Eksperyment. Leksykon. Zbiór tekstów, red. zbiorowa,

Warszawa 2012Formy przestrzenne jako centrum wszystkiego,

red. Karolina Breguła, Warszawa 2012

kwartalnik FORmaT P# 1 Piekło rzeczy, 2009# 2 Bóle fantomowe, 2009# 3 Manifesty, Precz z neutralnością!, 2009# 4 The Future of Art Criticism as Pure Fiction, 2011 # 5 Wystawy mówione / Spoken Exhibitions, 2011# 6 Publiczna kolekcja sztuki XXI wieku m.st. Warszawy, 2012# 7 Ziemia pracuje! Wystawa o mauzoleach, ruinach i szlamie,

2013# 8 Nieposłuszeństwo. Teoria i praktyka, 2013

www.sklep.beczmiana.pl zamówienia: sklep@beczmiana.pl

Seria kieszonkowaSpektakl dezintegracji. Sytuacjonistyczne drogi wyjścia z XX wiekuMcKenzie Wark

Warszawa 2014

ISBN 978-83-62418-34-3

First published in English as The Spectacle of Disintegration: Situationist Passages out of the 20th Century by Verso 2013© McKenzie Wark 2013© wersja polska: Fundacja Bęc Zmiana, Katarzyna Makaruk

KoordynacjaEla Petruk

tłumaczenieKatarzyna Makaruk

redaKcjaMateusz Kwaterko

KoreKtaPaulina Sieniuć

ProjeKt Graficzny i sKładGrzegorz Laszuk K+S, Anna Hegman K+S

WydaWca

Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmianaul. Mokotowska 65/700-533 Warszawawww.beczmiana.plwww.sklep.beczmiana.plbec@beczmiana.plzamówienia: sklep@beczmiana.pl

druKDrukarnia Stabilul. Nabielaka 1631-410 Kraków

McKenzie Warkaustralijski teoretyk mediów, pracuje jako wykładowca (studia nad mediami i kulturą) w New School w Nowym Jorku.

Autor m.in. A Hacker Manifesto — książki, w której poddaje krytyce zjawisko utowarowie-nia informacji, Gamer Theory — pracy upatrującej w grach komputerowych utopijnej wizji świata, oraz The Beach Beneath the Street — książki podejmującej temat spu-ścizny Międzynarodówki Sytuacjonistycznej.

9 788362 418343

ISBN 978-83-62418-34-3

Spektakl dezintegracji to kontynuacja opowieści o Międzynarodów-ce Sytuacjonistycznej, którą McKenzie Wark rozpoczął w świetnie przyjętej książce The Beach Beneath the Street (Plaża pod brukiem). W swojej nowej pracy Wark przedstawia spuściznę lat sześćdziesią-tych i umieszcza późne dzieła sytuacjonistów w kontekście znacznie szerszym i głębszym, niż się to przyjęło robić. Ujawnia ich związki ze współczesnością i odkrywa przenikliwą krytykę nowoczesności. Posiłkując się pracami sytuacjonistów, wyznacza historyczne etapy społeczeństwa spektaklu: od formy rozproszonej przez zintegrowa-ną, aż po ulegającą dezintegracji. Spektakl dezintegracji to niezwy-kła alternatywna historia radykalnej praxis, a zarazem wezwanie do podjęcia działań w dobie kryzysu finansowego i ożywienia ulicznych protestów. Przywołuje ukryte drogi wyjścia z XX wieku i wskazuje na

te, które wiodą w wiek XXI.

cena 44 zł