Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang...

13
.วิทย. มข. 48(3) 364-376 (2563) KKU Sci. J. 48(3) 364-376 (2020) ความหลากชนิดของไม้พื้นล่างในป่าโคกหนองขวาง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang Forest, Kantharawichai District, Maha Sarakham Province ศรายุทธ รักอาชา 1* สุรพล แสนสุข 2 และปิยะพร แสนสุข 3 1 สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติองค์การสวนพฤกษศาสตร์ .แม่ริม .เชียงใหม่ 50180 2 หน่วยวิจัยอนุกรมวิธานพืชและสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังและการประยุกต์ใช้ สถาบันวิจัยวลัยรุกขเวช มหาวิทยาลัยมหาสารคาม .กันทรวิชัย .มหาสารคาม 44150 3 หน่วยวิจัยอนุกรมวิธานพืชและสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังและการประยุกต์ใช้ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม .กันทรวิชัย .มหาสารคาม 44150 Sarayut Rakarcha 1* Surapon Saensouk 2 and Piyaporn Saensouk 3 1 Queen Sirikit Botanic Garden, the Botanical Garden Organization, Mae Rim District, Chiang Mai, 50180 Thailand 2 Plant and Invertebrate Taxonomy and Its Applications Unit Group, WalaiRukhavej Botanical Research Institute, Mahasarakham University, Maha Sarakham, 44150 Thailand 3 Plant and Invertebrate Taxonomy and Its Applications Unit Group, Department of Biology, Faculty of Science, Mahasarakham University, Maha Sarakham, 44150 Thailand * Corresponding Author, E-mail: [email protected] Received: 18 December 2019 Revised: 5 May 2020 Accepted: 11 June 2020 บทคัดย่อ ศึกษาความหลากชนิดของไม้พื ้นล่าง ในพื้นที่ป่าโคกหนองขวาง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม ดำเนินการระหว่าง เดือนมกราคม ถึง เดือนธันวาคม .. 2559 โดยกำหนดเส้นทางเดินศึกษาครอบคลุมพื ้นที่ศึกษาเป็นระยะทาง 3.5 กิโลเมตร บันทึก ข้อมูลช่วงเวลาออกดอกและติดผล ชื่อวิทยาศาสตร์ จัดทำตัวอย่างพันธุ์ไม้แห้งเพื่อเป็นตัวอย่างอ้างอิง พบพืชทั้งหมด 40 วงศ์ 103 สกุล 121 ชนิด โดยพืชวงศ์ถั่วพบมากที่สุดจำนวน 15 ชนิด นอกจากนี้พบว่าน้ำใจใคร่เป็นพืชที ่จัดอยู ่ในกลุ่มสิ ่งมีชีวิตที่เสี่ยงต่อการสูญพันธุและพืชอีก 23 ชนิดถูกจัดอยู่ในกลุ่มสิ ่งมีชีวิตที่มีความเสี่ยงต่ำต่อการสูญพันธุ์จากการประเมินสถานภาพการอนุรักษ์ตามองค์การ ระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ ABSTRACT Study species diversity of understory plant in Khok Nong Khwang Forest, Kantharawichai District, Maha Sarakham Province was conducted between January to December 2016 by using line transect methods in 3.5 km covering the study area. Phenological data, scientific names and plant specimens were provided. A total of 40 family, 103 genera, and 121 species were enumerated. The Fabaceae are the most diverse species with 15 species.

Transcript of Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang...

Page 1: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

ว.วทย. มข. 48(3) 364-376 (2563) KKU Sci. J. 48(3) 364-376 (2020)

ความหลากชนดของไมพนลางในปาโคกหนองขวาง อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม

Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang Forest, Kantharawichai District, Maha Sarakham Province

ศรายทธ รกอาชา1* สรพล แสนสข2 และปยะพร แสนสข3 1สวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต องคการสวนพฤกษศาสตร อ.แมรม จ.เชยงใหม 50180

2หนวยวจยอนกรมวธานพชและสตวไมมกระดกสนหลงและการประยกตใช สถาบนวจยวลยรกขเวช มหาวทยาลยมหาสารคาม อ.กนทรวชย จ.มหาสารคาม 44150

3หนวยวจยอนกรมวธานพชและสตวไมมกระดกสนหลงและการประยกตใช ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม อ.กนทรวชย จ.มหาสารคาม 44150

Sarayut Rakarcha1* Surapon Saensouk2 and Piyaporn Saensouk3 1Queen Sirikit Botanic Garden, the Botanical Garden Organization, Mae Rim District, Chiang Mai, 50180 Thailand 2Plant and Invertebrate Taxonomy and Its Applications Unit Group, WalaiRukhavej Botanical Research Institute,

Mahasarakham University, Maha Sarakham, 44150 Thailand 3Plant and Invertebrate Taxonomy and Its Applications Unit Group, Department of Biology, Faculty of Science,

Mahasarakham University, Maha Sarakham, 44150 Thailand *Corresponding Author, E-mail: [email protected]

Received: 18 December 2019 Revised: 5 May 2020 Accepted: 11 June 2020

บทคดยอ ศกษาความหลากชนดของไมพนลาง ในพนทปาโคกหนองขวาง อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม ดำเนนการระหวาง

เดอนมกราคม ถง เดอนธนวาคม พ.ศ. 2559 โดยกำหนดเสนทางเดนศกษาครอบคลมพนทศกษาเปนระยะทาง 3.5 กโลเมตร บนทกขอมลชวงเวลาออกดอกและตดผล ชอวทยาศาสตร จดทำตวอยางพนธไมแหงเพอเปนตวอยางอางอง พบพชทงหมด 40 วงศ 103 สกล 121 ชนด โดยพชวงศถวพบมากทสดจำนวน 15 ชนด นอกจากนพบวานำใจใครเปนพชทจดอยในกลมสงมชวตทเสยงตอการสญพนธ และพชอก 23 ชนดถกจดอยในกลมสงมชวตทมความเสยงตำตอการสญพนธจากการประเมนสถานภาพการอนรกษตามองคการระหวางประเทศเพอการอนรกษธรรมชาต

ABSTRACT Study species diversity of understory plant in Khok Nong Khwang Forest, Kantharawichai District, Maha

Sarakham Province was conducted between January to December 2016 by using line transect methods in 3.5 km covering the study area. Phenological data, scientific names and plant specimens were provided. A total of 40 family, 103 genera, and 121 species were enumerated. The Fabaceae are the most diverse species with 15 species.

Page 2: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 365 Moreover, Olax psittacorum ( Lam. ) Vahl have been evaluated as of critically endangered (CR) and twenty-three species were evaluated in least concern (LC) by the IUCN Red List.

คำสำคญ: ความหลากชนด ไมพนลาง ปาโคกหนองขวาง กนทรวชย มหาสารคาม Keywords: species diversity, understory plant, Khok Nong Khwang Forest, Kantharawichai, Maha Sarakham

บทนำ จงหวดมหาสารคามเปนจงหวดทอยในภาคตะวนออก-

เฉยงเหนอทไมมภเขา พนทสวนใหญเปนทงนา แมนำลำธาร พนทปาราบ พนทปาบงปาทาม ซงพนทปาเหลานมความสมพนธกบวถชวตของคนในชมชนของจงหวดมหาสารคามทงเปนแหลงอาหารพนบาน สมนไพรพนบาน และอปกรณกอสราง รวมทงการใชสอยประโยชนอน ๆ กอนหนานมนกวจยหลายคนศกษาความหลากชนดของพชในบางพ นทของจงหวดมหาสารคาม ไดแก การศกษาความหลากชนดของพรรณไมและพฤกษศาสตรพนบานของปาโคกไร อำเภอเชยงยน จงหวดมหาสารคาม (เทยมหทย, 2550) ความหลากชนดของพรรณไมและการใชประโยชนผลผลตจากปาในปาชมชนโคกใหญ อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม (สมหญง และคณะ, 2552) ความหลากชนดพชและภมปญญามขปาฐะ ในปาชมชนโคกดงเคง จงหวดมหาสารคาม (สทธรา และวรงค, 2560) ความหลากชนดของพรรณพช เหด และการใชประโยชนปาชมชนบานโพนทอง จงหวดมหาสารคาม (วรชาต และคณะ, 2556) และ ความหลากหลายของพรรณพช และชนดพรรณพชเดนในปาวฒนธรรม อำเภอนาดน จงหวดมหาสารคาม (คมกรช และคณะ, 2549) เปนตน ประกอบกบมหาวทยาลยมหาสารคามไดมโครงการจดทำหนงสอพรรณไมในมหาวทยาลยมหาสารคามข นโดยมวตถประสงคเพ อรวบรวมพรรณไมในมหาวทยาลยมหาสารคามใหผท สนใจนำไปประกอบการศกษาดานพชตอไป (ชฎาพร และคณะ, 2559) แตในพนทปาโคกหนองขวางซงเปนบรเวณทชาวบานใชประโยชนจากปาโดยเปนแหลงอาหาร ยารกษาโรค และเชอเพลง พบวาในพนทดงกลาวยงไมมการศกษามากอน ดงนนการศกษาในครงนไดเลอกศกษาความหลากชนดของพชทเปนไมพนลางในบรเวณปาโคกหนองขวาง อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม ซ งเปนปาสาธารณ-ประโยชนหรอปาชมชน มขนาดประมาณ 1,000 ไร ตงอยทตำบลนาสนวน อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม (16°20'28.9"N 103°12'23.3"E) ในพนทดงกลาวมความหลากหลายของพนธพชท ส งเน องจากเปนปาเตงรงผนใหญประกอบกบมสภาพทาง

กายภาพทหลากหลายตงแตบรเวณทมไมใหญปกคลม บรเวณทเปนหนองนำ และบรเวณทเปนทงหญา จงสงผลใหเกดความแตกตางของพรรณพชในแตละพนทภายในปาแหงน ปจจบนพนทนมหาวทยาลยมหาสารคามไดจดตงเปนศนยถายทอดเทคโนโลยเกษตรกรรมเฉลมพระเกยรตฯ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวร ชกาลท 9 เน องในโอกาสพระราชพธ มหามงคลเฉลมพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ 5 ธนวาคม 2542 (กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2561) ปจจบนมการพฒนาพนทปาโคกหนองขวางจงทำใหพนทปาบางสวนถกทำลายเพอสรางอาคารและถนน สงผลใหพชหลายชนดมจำนวนลดลงเปนอยางมาก เชน หญาขดมหาสารคาม (Sida linifolia Juss. ex Cav.) ซงเปนพชทมรายงานพบครงแรกในประเทศไทยและมรายงานพบเฉพาะปาโคกหนองขวางโดย Saensouk et al. (2016) อยางไรกตามพบวายงขาดขอมลความหลากหลายของพชทเปนไมพนลางเนองจากพนทปาโคกหนองขวางยงไมมการศกษาความหลากชนดของพชเพอใชเปนขอมลการวางแผนหร อการจ ดการอนร กษ ดวยเหต น การสำรวจและศ กษาอนกรมวธานของไมพนลางจงเปนขอมลเบองตนทมความสำคญ จะชวยเพมขอมลดานความหลากหลายของประเทศ ตลอดจนเปนขอมลพนฐานดานความหลากชนดของพนธพชใหผทสนใจนำไปใชประโยชน รวมถงนำองคความรทไดวางแผนเกยวกบการอนรกษทรพยากรทางธรรมชาตในพนทและพฒนาเปนแหลงเรยนรทรพยากรธรรมชาตใหผทสนใจตอไป

วธดำเนนการวจย สำรวจพชทเปนไมพนลาง โดยนยามของไมพนลาง คอ พรรณไมทขนอยในเรอนยอดชนตำของสงคมพช ปกคลมผวดน และมความส งไม เก น 1.5 เมตร ได แกพ ชล มล ก (annual, perennial) เฟรนและพชกล มใกลเคยงเฟน (fern and fern allies) ไมเลอย (climber) ไมพมรอเลอย (scandent shrub) ไมพมขนาดเลก (subshrub) ทำการเดนสำรวจตามเสนทางดงรปท 1 ระยะทาง 3.5 กโลเมตร เปนเสนทางดงเดมทชมชนใชประโยชน

Page 3: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

366 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research ระหวางเดอนมกราคม ถง ธนวาคม พ.ศ. 2559 สำรวจทกเดอน โดยเกบตวอยางพรรณไมประกอบดวย ใบ กง ดอกและผล พรอมบ นท กภาพ จ ดทำพรรณไม แห งชน ดละ 5 ช น ตามหลกอนกรมวธาน ตวอยางพรรณไมอางองเกบไวทพพธภณฑพช มหาวทยาลยมหาสารคาม ระบช อวทยาศาสตรโดยใชหนงสอพรรณพฤกษชาตไทย (Flora of Thailand) เชน Larsen et al. (1984) Nielsen (1985) Simpson and Koyama (1998) Chayamarit and Van Welzen (2005) Van Welzen and Chayamarit (2005) และ Staples (2010) เปนตน นอกจากนยงศกษาเอกสารทรายงานในพนทไกลเคยงไดแก พรรณไมพนลางปาเตงรง บรเวณโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำรสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

โคกภตากา อำเภอภเวยง จงหวดขอนแกน (สรพล, 2540) พรรณไมภเรอ (ประนอม และคณะ, 2549) พรรณไมภพาน (ประนอม, 2550) พรรณไมโคกภตากา (วโรจน และประนอม, 2554) ความหลากชนดของพชดอกในปาชายนำบรเวณลำหวยหญาเครอและหวยพรมแลง อทยานแหงชาตนำหนาว จงหวดเพชรบรณ (พมพวด และคณะ, 2558) ความหลากชนดของพชวงศแตงและวงศถวในอทยานแหงชาตภเวยงจงหวดขอนแกน (ประนอม และคณะ, 2559) หนงสอพรรณไมในมหาวทยาลยมหาสารคาม (ชฎาพร และคณะ, 2559) ตรวจสอบสถานภาพดานการอนรกษของพชแตละชนดโดยองตามการประเมนสถานภาพพชของ IUCN Red List (IUCN, 2019) และ Thailand Red Data: Plant (Santisuk et al., 2006)

รปท 1 พนทททำการสำรวจพรรณไมพนลางบรเวณปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม คอ ขอบเขตพนทททำการศกษา คอ เสนทางททำการศกษา คอ จดเรมตนและจดสนสด

ผลการวจย 1. ความหลากชนดของพชในปาโคกหนองขวาง จากการศ กษาไมพ นล างด วยการเด นสำรวจตามเสนทาง ปาโคกหนองขวาง อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม พบพชทงหมด 40 วงศ 103 สกล 121 ชนด (ตารางท 1 และรปท 2) จำแนกตามลกษณะนสย ไมลมลก (herb) 68 ชนด (รอยละ 56.19) ไมเล อย (climber) 20 ชนด (รอยละ 16.53) ไมพมรอเลอย (scandent shrub) 4 ชนด (รอยละ 3.31) และไมพมขนาดเล ก (subshrub) 29 ชนด (ร อยละ 23.97) โดยพบ วงศ ถว (FABACEAE) มากทสดจำนวน 15 ชนด รองลงมาคอ วงศหญา (POACEAE) จำนวน 13 ชนด วงศปอ (MALVACEAE) จำนวน 11 ชนด วงศเขม (RUBIACEAE) และวงศกก (CYPERACEAE) จำนวนวงศละ 9 ชนด และวงศทานตะวน (ASTERACEAE) จำนวน 5 ชนด

2. การตรวจสถานภาพดานการอนรกษของพช จากการประเมนสถานภาพการอนรกษตาม Thailand

Red Data: Plant พบวาพชท ศ กษาท งหมด 121 ชนด ไมพบสถานะเพ อการอนรกษ สวนจากการประเมนสถานภาพการอนรกษตามองคการระหวางประเทศเพอการอนรกษธรรมชาต (IUCN Red List) ของพชทงหมด 121 ชนด (ตารางท 1) พบวา นำใจใคร (Olax psittacorum (Lam.) Vahl) เปนพชทจดอยในกลม CR (Critically endangered) หรอ สงมชวตทเสยงตอการสญพนธ สวนพชทจดอยในกลมสงมชวตทมความเสยงตำตอการส ญพ นธ (LC - Least Concern) ม 23 ชน ด ได แก กะเมง (Eclipta prostrata (L.) L.) ผ กปลาบใบกว าง (Commelina benghalensis L.) ผกปลาบใบแคบ (C. diffusa Burm.f.) ผกปลาบนา (Cyanotis axillaris (L.) D.Don ex Sweet) ผ กบ ง (Ipomoea aquatica Forssk.) กกสามเหลยม (Actinoscirpus

Page 4: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 367 grossus (L.f.) Goetgh. & D.A.Simpson) กกขนาก (Cyperus difformis L.) กกนา (C. haspan L.) กกทราย (C. iria L.) หญาแห ว หม (C. rotundus L.) หญ า แห ว หม ( Fimbristylis ferruginea (L.) Vahl) หญาหนวดปลาดก (F. quinquangularis (Vahl) Kunth) ไมยราบ (Mimosa pudica L.) เกลดปลาซอน (Phyllodium pulchellum (L.) Desv.) บปลาไหล (Hydrolea zeylanica (L.) Vahl) เ ท ย น น า ( Ludwigia hyssopifolia (G.Don) Exell) ผกกะแยง (Limnophila aromatica (Lam.) Merr. ) หญาขน (Brachiaria mutica (Forsk. ) Stapf) หญาช นกาด (Panicum repens L. ) เข มทอง (Ixora javanica (Blume) DC.) กระถนนา (Xyris indica L.) ขาวจ (Grewia abutilifolia W.Vent ex Juss.) และ เ ล บ แม ว (Ziziphus oenopolia (L.) Mill.)

สรปและวจารณผลการวจย จากการศกษาความหลากหลายของพรรณพชพนลางในปาโคกหนองขวาง พบพรรณพชพนลางทงหมด 40 วงศ 103 สกล 121 ชนด จากการประเมนสถานภาพดานการอนรกษตาม Thailand Red Data: Plant ไมพบสถานะเพอการอนรกษและจากการประเมนสถานะเพอการอนรกษตามเกณฑการประเมนสถานภาพของ IUCN Red List พบพชท จ ดอย ในกล ม CR (Critically Endangered) หรอ สงมชวตทเสยงตอการสญพนธ ไดแก นำใจใคร (Olax psittacorum (Lam.) Vahl) สวนพชทจดอยในกลมสงมชวตทมความเสยงตำตอการสญพนธ (LC - Least Concern) ม 23 ชนด ลกษณะพรรณพชในปาโคกหนองขวางจะคลายคลงกบปาโคกไร อำเภอเชยงยน ซงพบพชทงหมด 151 ชนด มพชบางชนดท ไมพบในการศกษาคร งน เชน ผกชชาง (Asparagus racemosus Willd.) หนอนตายหยาก (Stemona tuberosa Lour.) เปนตน (เทยมหทย, 2550) ปาโคกใหญ อำเภอวาปปทม ซงพบพชทงหมด 107 ชนด จดเปนไมพนลาง 48 ชนด มพชบางชนดทไมพบในการศกษาครงน เชน กลอย (Dioscorea hispida Dennst.) เปนตน (สมหญง และคณะ, 2552) ปาชมชนโคกดงเคง อำเภอนาดน ซงพบพชทงหมด 151 ชนด จดเปนไมพนลาง 64 ชนด มพชบางชนดทไมพบในการศกษาครงน เชน มนเทยน (Dioscorea filiformis Blume) บหรพระราม (Neoalso-mitra sarcophylla (Wall.) Hutch.) เปนตน (สทธราและวรงค, 2560) และ ปาชมชนบานโพนทอง อำเภอนาดน ซ งพบพช

ทงหมด 89 ชนด จดเปนไมพนลาง 34 ชนด มพชบางชนดทไมพบในการศ กษาคร งน เช น ขาป า (Alpinia siamensis K. Schum.) ปรงปา (Cycas siamensis Miq.) เป นตน (วรชาต และคณะ, 2556) จากการศกษาทงหมดรวมถงการศกษาในครงนพบวา พชทพบไดทวไป ไดแก เพก กนครก เครอสมลม อลอก หญางวงชาง ผกปลาบนา ผกบง หญาชนดตาง ๆ กกชนดตาง ๆ และเลบแมว นอกจากนพชบางชนดมรายงานพบเฉพาะในพนทปาโคกหนองขวาง ไดแก หญาขดมหาสารคาม ปาโคกหนองขวางจดเปนปาทมความหลากชนดของพชทเปนไมพนลางทสงเมอเทยบกบพ นท อ น ๆ ในจงหวดมหาสารคาม เน องจากพ นทดงกลาวมลกษณะของปามความหลากหลายของพ นท มทงบรเวณทเปนปาทบ หนองนำ ทงหญาเลยงสตว และพนทเปดโลง จงสงผลตอความหลากหลายของพรรณพชตามมา ในปจจบนพนทปาโคกหนองขวางเรมมการพฒนาถนนและอาคารมากขนเพ อพฒนาเปนพ นท ถ ายทอดเทคโนโลยของมหาวทยาลยมหาสารคามจงส งผลต อพรรณพชบางชนด เช น หญาขดมหาสารคาม และพชทถกจดสถานะทางการอนรกษ ทมการกระจายพนธ จำเพาะตอพ นท มโอกาสจะลดจำนวนลงไดในอนาคตหากไมมการจดการพนทอยางเหมาะสม

จากผลการศกษาไมพ นลางคร งน พบพชท ม ความหลากหลายสงถง 121 ชนด ซงพชบางชนดชมชนรอบขางปาโคกหนองขวางนำไปใชประโยชน โดยเฉพาะเปนอาหาร เชน ตบหมบ และอลอก เปนตน นอกจากดานอาหารมการนำพชจากปาไปใชประโยชนดานอน ๆ เชน ยารกษาโรค เชอเพลง เปนตน แสดงใหเหนถงประโยชนของปาทควรมการอนรกษในพนทปาโคกหนองขวาง นอกจากนในพนทดงกลาวควรมการศกษาเพมเตมในสงคมไมยนตน และทควรศกษาเปนอยางยงคอความหลากหลายของเหดซงในพนทจงหวดมหาสารคามมการศกษานอย เพราะในปาโคกหนองขวางมจำนวนเหดทหลากหลายสงมากในชวงฤดฝน และควรศกษาการใชประโยชนของพช ซงจะทำใหขอมลของความหลากหลายของพชสมบรณมากยงขนและเกบเปนขอมลเพอใชในการวางแผนจดการทรพยากรพชในพนทตอไป อยางไรกตามการศกษาในครงนเปนประโยชนตอชมชนรอบปาโคกหนองขวาง และชวยเพ มขอมลดานความหลากหลายของประเทศ ตลอดจนนำองคความรทไดวางแผนเกยวกบการอนรกษเพอคงสภาพปาใหเปนแหลงเรยนรใหแกผทสนใจ

Page 5: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

368 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research

รปท 2 ไม พ นล างบางชน ดในป า โคกหนองพอก ; (ก ) สม ด เล ก (Micromelum minutum Wright & Arn.), (ข ) ซ อนป า (Prismatomeris tetrandra (Roxb.) K.Schum.) , (ค ) ห น ไ ห ( Erythroxylum cuneatum (Miq.) Kurz) , (ง ) กะ เ ม ง (Eclipta prostrata (L.) L.), (จ ) หญาข ดมหาสารคาม (Sida linifolia Juss. ex Cav.), (ฉ) เง ยงด กน อย (Canthium berberidifolium Geddes), (ช) ดอกดน (Aeginetia indica L.), (ซ) บปลาไหล (Hydrolea zeylanica (L.) Vahl), (ฌ) ผกกะแยง (Limnophila aromatica (Lam.) Merr.), (ญ) ครามขน (Indigofera hirsuta L.), (ฎ) กะตงใบเลก (Leea thorelii Gagnep.), (ฏ) สรอยนก (Microstachys chamaelea (L.) Mull. Arg.), (ฐ) ดานราชสห (Tephrosia vestita Vogel), (ฑ) ขอน (Pavonia rigida (Wall. ex Mast.) Hochr.), (ฒ) ขตน (Helicteres angustifolia L.) สเกลบาร: 2 ซม. (ก ข ง ฉ ช ซ ฌ ญ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ); 1 ซม. (ค จ)

ก ข ค

ง จ ฉ

ช ซ ฌ

ญ ฎ ฏ

ฐ ฑ ฒ

Page 6: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 369 ตารางท 1 ชนดของไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม

ลำดบ ชอวงศ

ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง

ชวงเวลาออกดอกและตดผล

ลกษณะวสย

สถานะ IUCN

นเวศวทยาทพบ ตวอยางอางอง

AMARANTHACEAE 1 Amaranthus viridis L. ผกโขม พ.ค-ก.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.

MS 109 2 A. spinosus L. ผกโขมหนาม พ.ค.-ก.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.

MS 110 3 Gomphrena celosioides Mart. บานไมรโรย

ปา ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.

MS 003 ANNONACEAE 4 Polyalthia debilis Finet & Gagnep. กนครก ก.ค.-ต.ค ไมพมขนาด

เลก บรเวณทมไมใหญ

ปกคลม Rakarcha et al.

MS 087 5 P. evecta Finet & Gagnep. นมนอย พ.ค.-ก.ย. ไมพมขนาด

เลก บรเวณทมไมใหญ

ปกคลม Rakarcha et al.

MS 065 6 Uvaria cherrevensis (Pierre ex Finet & Gagnep.)

L.L.Zhou, Y.C.F.Su & R.M.K.Saunders พพวนนอย เม.ย.-ส.ค. ไมพมขนาด

เลก บรเวณทมไมใหญ

ปกคลม Rakarcha et al.

MS 002 APOCYNACEAE 7 Aganonerion polymorphum Spire เครอสมลม ม.ค.-ก.ค ไมเลอย บรเวณทมไมใหญ

ปกคลม Rakarcha et al.

MS 001 8 Amphineurion marginatum (Roxb.) D.J.

Middleton ไสตน เม.ย.-พ.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญ

ปกคลม Rakarcha et al.

MS 012 9 Ichnocarpus frutescens (L.) W.T.Aiton เครอซด พ.ย.-ม.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญ

ปกคลม Rakarcha et al.

MS 032 ARACEAE

10 Pseudodracontium harmandii Engl. อลอก พ.ค.-ก.ค. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 005

11 Scindapsus officinalis (Roxb.) Schott. พลชาง พ.ค.-ก.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 119

12 Streptocaulon juventas (Lour.) Merr. เถาประสงค เม.ย.-ก.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 014

ASTERACEAE 13 Chromolaena odorata (L.) R.M.King & H.Rob. สาบเสอ พ.ย.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.

MS 077 14 Eclipta prostrata (L.) L. กะเมง ส.ค.-ม.ค. ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.

MS 023 15 Elephantopus scaber L. โดไมรลม ก.ค.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.

MS 007 16 Praxelis clematidea (Griseb.) R.M.King & H.Rob. สาบมวง ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.

MS 018 17 Cyanthillium cinereum (L.) H.Rob. หมอนอย ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.

MS 022 BORAGINACEAE

18 Heliotropium indicum L. หญางวงชาง ก.พ.-เม.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 054

CLEOMACEAE 19 Cleome rutidosperma DC. ผกเสยนขน ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.

MS 091 20 C. viscosa L. ผกเสยนผ ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.

MS 111

Page 7: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

370 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research ตารางท 1 ชนดของไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ)

ลำดบ ชอวงศ

ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง

ชวงเวลาออกดอก และตดผล

ลกษณะวสย

สถานะ IUCN

นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยาง

COMMELINACEAE 21 Commelina benghalensis L. ผกปลาบใบกวาง เม.ย.-ก.ค. ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS

040 22 C. diffusa Burm.f. ผกปลาบใบแคบ ก.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS

067 23 Cyanotis axillaris (L.) D.Don ex Sweet ผกปลาบนา พ.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

086 CONVOLVULACEAE

24 Ipomoea aquatica Forssk. ผกบง ก.พ.-ส.ค. ไมเลอย LC บรเวณทชนแชะและเปดโลง

Rakarcha et al. MS 021

25 Merremia hirta (L.) Merr. จงจอนวล ก.ย.-ธ.ค. ไมเลอย บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 090

COSTACEAE 26 Cheilocostus speciosus (J.Koenig)

C.D.Specht เอองหมายนา ก.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

062 CUCURBITACEAE

27 Coccinia grandis (L.) Voigt ตำลง ตลอดป ไมเลอย บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 114

28 Gymnopetalum scabrum (Lour.) W.J.de Wilde & Duyfjes

ขกาขาว เม.ย.-ก.ค. ไมเลอย บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 042

29 Momordica charantia L. มะระขนก ม.ย.-ก.ย. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 066

30 Solena heterophylla Lour. ตำลงตวผ เม.ย.-ก.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 041

CYPERACEAE 31 Actinoscirpus grossus (L.f.) Goetgh. &

D.A.Simpson กกสามเหลยม ตลอดป ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

063 32 Cyperus difformis L. กกขนาก ตลอดป ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

068 33 C. haspan L. กกนา ม.ค.-ม.ย. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

027 34 C. iria L. กกทราย ก.ย.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

095 35 C. laxus Lam. หญาตนกา พ.ค.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

082 36 C. rotundus L. หญาแหวหม พ.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS

088 37 Fimbristylis ferruginea (L.) Vahl หญาแหวหม พ.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

089 38 F. quinquangularis (Vahl) Kunth หญาหนวดปลาดก พ.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

093 39 Scleria levis Retz. หญาคมบาง ก.ย.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS

102 ERYTHROXYLACEAE

40 Erythroxylum cuneatum (Miq.) Kurz หนไห พ.ค.-พ.ย. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 076

Page 8: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 371 ตารางท 1 ชนดของไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ) ลำดบ ชอวงศ

ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง ชวงเวลาออกดอก

และตดผล ลกษณะวสย

สถานะ IUCN

นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยาง

EUPHORBIACEAE 41 Breynia glauca Craib ระงบพษ พ.ค.-พ.ย. ไมพม

ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

118 42 Euphorbia hirta L. นำนมราชสห ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS

029 43 Microstachys chamaelea (L.) Mull. Arg. สรอยนก พ.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

099 44 Trigonostemon reidioides (Kurz) Craib โลดทะนงแดง ม.ค.-ม.ย. ไมพม

ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

044 FABACEAE

45 Abrus precatorius L. มะกลำตาหน ก.ย.-ธ.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 092

46 Aeschynomene aspera L. โสนคางคก ก.ย.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 115

47 Alysicarpus vaginalis (L.) DC. ถวลสงนา ก.ย.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 117

48 Clitoria ternatea L. อญชน ตลอดป ไมเลอย บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 048

49 Crotalaria pallida Aiton หงเมน พ.ค.-ก.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 026

50 C. retusa L. หงหาย พ.ค.-ก.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 064

51 Droogmansia godefroyana (Kuntze) Schindl.

ไชหน ม.ค.-เม.ย. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 051

52 Indigofera hirsuta L. ครามขน ส.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 098

53 Mimosa pigra L. ไมยราบยกษ พ.ย.-ม.ย. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 112

54 M. pudica L. ไมยราบ ตลอดป ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 120

55 Phyllodium pulchellum (L.) Desv. เกลดปลาชอน ก.ค.-ธ.ค. ไมพมขนาดเลก

LC บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 100

56 Senna occidentalis (L.) Link ชมเหดเลก เม.ย.-ม.ย. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 039

57 Stylosanthes humilis Kunth หญาถว ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 010

58 Tephrosia vestita Vogel ดานราชสห ม.ย.-พ.ย. ไมพมขนาดเลก

บรเวณเปดโลง Rakarcha et al. MS 113

59 Uraria crinita (L.) Dc. หางหมาจอก ก.ค.-พ.ย. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 104

HYDROLEACEAE 60 Hydrolea zeylanica (L.) Vahl บปลาไหล ธ.ค.-ม.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

020 LAMIACEAE

61 Hyptis suaveolens (L.) Poit. แมงลกคา ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 034

Page 9: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

372 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research ตารางท 1 ชนดของพไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ) ลำดบ ชอวงศ

ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง ชวงเวลาออกดอก

และตดผล ลกษณะวสย

สถานะ IUCN

นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยาง

LAURACEAE 62 Cassytha filiformis L. เครอเขาดำ ก.ค.-ต.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

058 MALVACEAE

63 Corchorus aestuans L. กระเจานา ก.ย.-ธ.ค. ไมลมลก Rakarcha et al. MS 085

64 Grewia abutilifolia W.Vent ex Juss. ขาวจ ตลอดป ไมพมขนาดเลก

LC บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 009

65 Helicteres angustifolia L. ขตน เม.ย.-ส.ค. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 037

66 H. hirsuta Lour. ปอขตนใหญ เม.ย.-ต.ค. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 057

67 Hibiscus glanduliferus Craib ปอตอม ส.ค.-พ.ย. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 078

68 Melochia corchorifolia L. เซงใบมน ส.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 075

69 Pavonia rigida (Wall. ex Mast.) Hochr. ขอน ต.ค.-ม.ค. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 101

70 Sida cordifolia L. หญาขดใบปอม

ธ.ค.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 047

71 S. linifolia Juss. ex Cav. หญาขดมหาสารคาม

ธ.ค.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 049

72 Urena lobata L. ขครอก ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 008

73 Waltheria indica L. ตานทราย ก.พ.-เม.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 019

MELASTOMATACEAE 74 Memecylon edule Roxb. เหมอดแอ ม.ค.-ม.ย. ไมพมขนาด

เลก บรเวณทไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

043 75 Osbeckia stellata Buch.-Ham. ex Ker

Gawl. เอนอา ตลอดป ไมพมขนาด

เลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

028 MENISPERMACEAE

76 Tinospora baenzigeri Forman ชงชาชาล ม.ค.-เม.ย. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 004

MYRTACEAE 77 Rhodamnia dumetorum (DC.) Merr. &

L.M. Perry กนถวย ม.ย.-ต.ค. ไมพมขนาด

เลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

050 OLACACEAE

78 Olax psittacorum (Lam.) Vahl นำใจใคร ม.ค.-ก.ค. ไมพมรอเลอย

CR บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 038

ONAGRACEAE 79 Ludwigia hyssopifolia (G.Don) Exell เทยนนา ก.ย.-ม.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ

เปดโลง Rakarcha et al. MS

006 OROBANCHACEAE

80 Aeginetia indica L. ดอกดน ก.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 061

Page 10: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 373 ตารางท 1 ชนดของไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ) ลำดบ ชอวงศ

ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง ชวงเวลาออกดอก

และตดผล ลกษณะวสย

สถานะ IUCN

นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยาง

PASSIFLORACEAE 81 Passiflora foetida L. กระทกรก พ.ค.-พ.ย. ไมเลอย บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS

094 PLANTAGINACEAE

82 Limnophila aromatica (Lam.) Merr.

ผกกะแยง ม.ค.-ก.ย. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและเปดโลง

Rakarcha et al. MS 052

83 Scoparia dulcis L. กรดนำ ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 017

POACEAE 84 Brachiaria mutica (Forsk.) Stapf หญาขน ตลอดป ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและเปด

โลง Rakarcha et al. MS

036 85 Chloris barbata Sw. หญารงนก เม.ย.-พ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS

053 86 Cyrtococcum patens (L.) A.Camus หญาไขเหา ก.ย.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS

084 87 Dactyloctenium aegyptium (L.)

Willd. หญาปากควาย

ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 083

88 Digitaria ciliaris (Retz.) Koeler หญาตนนก ม.ย.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 096

89 Heteropogon contortus (L.) P.Beauv. ex Roem. & Schult.

หญาหนวดฤษ

พ.ย.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 013

90 Imperata cylindrica (L.) Raeusch. หญาคา พ.ค.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 016

91 Ischaemum rugosum Salisb. หญาเดอย ก.ย.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทชนแชะและเปดโลง

Rakarcha et al. MS 072

92 Panicum luzonense J.Presl หญากศลา ก.ย.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 103

93 P. repens L. หญาชนกาด ม.ย.-ส.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและเปดโลง

Rakarcha et al. MS 081

94 Pennisetum pedicellatum Trin. หญาขจรจบ ต.ค.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 116

95 Sacciolepis indica (L.) Chase หญาปลองธป ก.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 074

96 Vietnamosasa pusilla (A.Chev. & A.Camus) T.Q. Nguyen

เพก ก.พ.-เม.ย. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS 033

RHAMNACEAE 97 Ziziphus cambodianus Pierre หนามคอม ก.พ.-พ.ย. ไมพมรอ

เลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS

011 98 Z. oenopolia (L.) Mill. เลบแมว ม.ค.-ส.ค. ไมพมรอ

เลอย LC บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS

024 PHYLLANTHACEAE

99 Phyllanthus urinaria L. หญาใตใบ ก.ย.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS 073

100 P. virgatus G.Forst. ขางอำไพ ก.ย.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS 071

Page 11: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

374 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research ตารางท 1 ชนดของไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ) ลำดบ ชอวงศ

ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง ชวงเวลาออกดอก

และตดผล ลกษณะวสย

สถานะ IUCN

นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยางพช

RUBIACEAE 101 Canthium berberidifolium Geddes เงยงดกนอย เม.ย.-ก.ค. ไมพม

ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

035 102 Ixora javanica (Blume) DC. เขมทอง ตลอดป ไมพม

ขนาดเลก LC บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

079 103 Oxyceros horridus Lour. คดเคา ธ.ค.-ม.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

105 104 Paederia linearis Hook.f. เครอตดหมา ม.ค.-พ.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

045 105 Pavetta tomentosa Roxb. ex Sm. ขาวสารปา เม.ย.-ส.ค. ไมพม

ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

056 106 Prismatomeris tetrandra (Roxb.)

K.Schum. ซอนปา ม.ค.-พ.ค. ไมพมขนา

เลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

059 107 Richardia brasiliensis Gomes หญาทาพระ ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS

015 108 Spermacoce laevis Lam. หญาเขมร ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS

070 109 Xantonnea parvifolia (Kuntze) Craib ครอบจกรวาล พ.ค.-ส.ค. ไมพม

ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

097 RUTACEAE

110 Clausena excavata Burm.f. สมดใหญ เม.ย.-ม.ย. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 060

111 C. wallichii Oliv. สองฟา ม.ค.-พ.ค. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 046

112 Micromelum minutum Wright & Arn. สมดเลก เม.ย.-ม.ย. ไมพมขนาดเลก

บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 030

SMILACACEAE 113 Smilax ovalifolia Roxb. ex D.Don เของ พ.ค.-ส.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

069 SOLANACEAE

114 Solanum americanum Mill. มะแวงนก ตลอดป ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 025

THYMELAEACEAE 115 Enkleia malaccensis Griff. ปอเตาไห ม.ค.-เม.ย. ไมพมรอ

เลอย บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

031 VERBENACEAE

116 Stachytarpheta jamaicensis (L.) Vahl พนงเขยว ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 121

VITACEAE 117 Cayratia japonica (Thunb.) Gagnep. เถาคน พ.ค.-ส.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

106 118 Leea thorelii Gagnep. กะตงใบเตย พ.ค.-ก.ค. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

107 119 L. rubra Blume ex Spreng. กะตงใบแดง พ.ค.-ก.ค. ไมพม

ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก

คลม Rakarcha et al. MS

108

Page 12: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 375 ตารางท 1 ชนดของพชพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ) ลำดบ ชอวงศ

ชอวทยาศาสตร ชอ

พนเมอง ชวงเวลาออกดอกและ

ตดผล ลกษณะวสย

สถานะ IUCN

นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยางพช

XYRIDACEAE 120 Xyris indica L. กระถนนา ต.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS

080 ZINGIBERACEAE

121 Kaempferia marginata Carey ex Roscoe

ตบหมบ ม.ย.-ส.ค. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม

Rakarcha et al. MS 055

หมายเหต: สถานภาพดานการอนรกษของ IUCN Red List (LC = Least Concern, CR = Critically endanger

กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณภาคว ชาช วว ทยา คณะว ทยาศาสตร

มหาวทยาลยมหาสารคาม ทเออเฟอสถานทและอปกรณในการทำวจย

เอกสารอางอง กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม. (2561).

ประวตฟารมมหาวทยาลยมหาสารคาม. กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม. แหลงขอมล: http://www.farm.msu.ac.th. คนเม อว นท 11 มถ นายน 2561.

คมกรช วงศภาคำ อษา กลนหอม สทธรา ขมกระโทก และถวล ชนะบญ. (2549). ความหลากหลายของพรรณพช และชนดพรรณเดนในปาวฒนธรรม อำเภอนาดน จงหวดมหาสารคาม. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยมหาสารคาม 25(3): 13-24.

ชฏาพร เสนาคณ สรพล แสนสข อษา ทองไพโรจน กมลหทย แวงวาสต สทธรา ขมกระโทก ปยะพร แสนสข พฒนา ภาสอน และ วรวต ตนบญ. (2559). พรรณไมในมหาวทยาลยมหาสารคาม. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา.

เทยมหทย ชพนธ. (2550). ความหลากชนดของพรรณพชและพฤกษศาสตรพ นบานของปาโคกไร อำเภอเชยงยน จงหวดมหาสารคาม. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยมหาสารคาม 26(2): 150–157.

ประนอม จนทรโณทย สไว มฐผา และโรเบรต เฟนเนลล. (2549). พรรณไมภเรอ. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา.

ประนอม จนทรโณทย. (2550). พรรณไมภพาน. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา.

ประนอม จนทรโณทย วรนาถ ธรรมรงค ศกลตลา นลแกว วษณ สายศร และสระชย โภคะมณ. (2559). ความหลากชนดของพชวงศแตงและวงศถวใน อทยานแหงชาตภเวยง จงหวดขอนแกน. วารสารพฤกษศาสตรไทย 8(2): 219–229.

วรชาต โตแกว ปยะ โมคมล กรรณการ ทองดอนเปรยง ถวล แสนตรง และวรนช วอนเกานอย. (2556). ความหลากชนดของพรรณพช เหด และการใชประโยชนปาชมชน บานโพนทอง จงหวดมหาสารคาม. วารสารพฤกษศาสตรไทย 5(2): 83-98.

วโรจน เกสรบว และประนอม จนทรโณทย. (2554). พรรณไมโคกภตากา. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา.

พมพวด พรพงศรงเรอง ณฐวฒ ไตรยทธชย และ ธระวฒน ศรสข. (2558). ความหลากชนดของพชดอกในปาชายนำบรเวณลำหวยหญาเครอ และหวยพรมแลง อทยานแหงชาตนำหนาว จงหวดเพชรบรณ. วารสารพฤกษศาสตรไทย 7(2): 97-110.

สทธรา ขมกระโทก และวรงค สขเสวต. (2560). ความหลากชนดพชและ ภมปญญามขปาฐะ ในปาชมชนโคกดงเคง จงหวดมหาสารคาม. การประชมวชาการชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. ครงท 8. 314-323.

สมหญง บแกว เพญแข ธรรมเสนานภาพ และธวชชย ธาน. (2552). ความหลากชนดของพรรณไมและการใชประโยชนผลผลตจากปา ในปาช มชนโคกใหญ อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม. Environment and Natural Resources Journal 7( 1) : 36-49.

สรพล แสนสข. (2540). การศกษาพรรณไมพนลางปาเตงรง บรเวณโครงการอนร กษพ นธ กรรมพชอนเน องมาจากพระราชดำรสมเดจพระเทพ-รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร โคกภตากา อำเภอภเวยง จงหวดขอนแกน. ปญหาพเศษทางชววทยา ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

Chayamarit, K. and Van Welzen, P. C. (2005). Euphorbiaceae. In: Flora of Thailand. T. Santisuk and K. Larsen (Eds), vol. 8 part 1, Bangkok: Prachachon. pp. 1-103.

IUCN. (2019). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019-2. Available from: http://www.iucnredlist.org. 18 July 2019.

Larsen, K. and Larsen, S. S. (1984). Leguminosae-Caesalpinioideae. In: Flora of Thailand. T. Smitinand and K. Larsen (Eds), vol. 4, part 1, Bangkok: The Tistr Press. pp. 1-129.

ฐ ฑ ฒ

Page 13: Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang …scijournal.kku.ac.th/files/Vol_48_No_3_P_364-376.pdf · 2021. 1. 11. · งานวิจัย วารสารวิทยาศาสตร

376 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research Nielsen, I. C. (1985). Leguminosae-Mimosoideae. In: Flora of

Thailand. T. Smitinand and K. Larsen (Eds), vol. 4, part 2, Bangkok: The Tistr Press. pp. 131-222.

Saensounk, P., Saensounk, S. and Pasorn, P. (2016). Sida linifolia ( Malvaceae) , a New Record for Thailand. The Journal of Japanese Botany 91(5): 295–297.

Santisuk, T., Chayamarit, K., Pooma, R., Suddee, S., (2006). Thailand Red Data: Plants. Bangkok: Office of National Resources and Environmental Policy and Planning.

Simpson, D.A. and Koyama, T. (1998). Cyperaceae. In: Flora of Thailand. T. Smitinand and K. Larsen (Eds), vol. 6 part 4, Bangkok: Diamond Printing. pp. 449-484.

Staples, G. (2010). Convovulaceae. In: Flora of Thailand. T. Santisuk and K. Larsen (Eds), vol. 10 part 3, Bangkok: Prachachon. pp. 330-468.

Van Welzen, P.C. and Chayamarit, K. (2005). Euphorbiaceae. In: Flora of Thailand. T. Santisuk and K. Larsen (Eds), vol. 8 part 2, Bangkok: Prachachon. pp. 305-592.