Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking,...

18
De opzet 27-februari-2019 Source: www.tennet.eu , www.gasunie.nl and www.gasunie.de

Transcript of Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking,...

Page 1: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019Source: www.tennet.eu, www.gasunie.nl and www.gasunie.de

Page 2: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Opdracht

2Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 3: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Opzet

3

• Integrale benadering

energiesysteem

• Integrale benadering van

de netplanning

• Bepalen consequenties

voor netten met

geïntegreerd

infrastructuurmodel.

Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 4: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Netwerken

Tennet high-voltage net Gasunie high-pressure net

Capacity: 20 GW Capacity: 350 GW

4Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 5: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Aanpak

Visualiseer

stromingspatronen

en knelpunten

Bereken

energietransport

met geïntegreerd

model

TenneT-GTS

Regionaliseer data

per markt

Genereer

tijdreeksen

met

ETM van Quintel

Scenario’s

“Net voor de

Toekomst” CE Delft

Loading

---None---

Normal

High

Overloaded

Zon-PV

Wind op land

Wind op zee

Groen gas

Industrie

Huishoudens

Mobiliteit

Etc.Q →

T(Q

) →

0 Qmax

L

Regionaal

Nationaal

Internationaal

8760 uur

temperatuur en wind:

jaar 2015

5Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 6: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Hoofdbeelden (1)• Rol aardolie grotendeels overgenomen door

elektriciteit en (duurzame) gasvormige energiedragers.

• Toename eindverbruik van elektriciteit door elektrificatie warmtevraag en vervoer.

• (Duurzame) gassen belangrijk als feedstock (bijv. groene waterstof en biogas)

6Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 7: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Hoofdbeelden (2)• Vervijfvoudiging piekaanbod elektriciteit

7Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 8: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

• Behoefte seizoensopslag: 35 TWh.

Hoofdbeelden (3)

8Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 9: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

• Behoefte energieopslag voor waterstoflevering: gem. 15 TWh.

Hoofdbeelden (4)

Tesla autobatterij: 60 kWh

Tesla PowerWall: 6 kWh.

15 TWh =250 mln. Tesla autobatterijen

(=15 auto’s per Nederlander)

of

2,5 mrd. Tesla PowerWalls.

Kosten PowerWall: €3000,-

12 March 2019

Opslag van 15 TWh met PowerWalls = € 7500 mrd.

9Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 10: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Aanpak

Visualiseer

stromingspatronen

en knelpunten

Bereken

energietransport

met geïntegreerd

model

TenneT-GTSLoading

---None---

Normal

High

Overloaded

Q →

T(Q

) →

0 Qmax

L

Regionaliseer

data

per markt

Genereer

tijdreeksen

met

ETM van

Quintel

Scenario’s

“Net voor de

Toekomst” CE

DelftZon-PV

Wind op land

Wind op zee

Groen gas

Industrie

Huishoudens

Mobiliteit

Etc.

Regionaal

Nationaal

Internationaal

8760 uur

temperatuur en wind:

jaar 2015

10Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 11: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Voorbeeld 1zonnige zomerdag, veel wind, lage vraag

Loading

---None---

Normal

High

Overloaded

Regionaal scenario: zonnepanelen + wind op land

Juni 2050, 12:00 ‘s middags

Elektrolyse bij stroomproductie

MethaanWaterstofElektriciteit

11Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 12: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Voorbeeld 2zomerdag, lage vraag, P2H2 bij de markt

Loading

---None---

Normal

High

Overloaded

Elektriciteit Waterstof Methaan

Regionaal scenario: zonnepanelen + wind op land

Juni 2050, 12:00 ‘s middags

Elektrolyse bij de markt

12Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 13: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Voorbeeld 3winteravond, weinig wind, hoge vraag

Loading

---None---

Normal

High

Overloaded

Regionaal scenario: zonnepanelen + wind op land

Februari 2050, 18:00 ‘s avonds

Elektrolyse bij stroomproductie

MethaanWaterstofElektriciteit

13Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 14: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Voorbeeld 4winteravond, hoge warmtevraag

Loading

---None---

Normal

High

Overloaded

Elektriciteit Waterstof Methaan

Internationaal scenario: import en export

Februari 2050, ‘s avonds

Import van energie; maximale productie bergingen

14Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 15: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Conclusies

• Cruciale rol voor geïntegreerde elektriciteits- en

gasinfrastructuur

• Bestaand gasnetwerk wordt gesplitst in waterstof en

methaan en biedt voldoende capaciteit

• Grote behoefte aan seizoensopslag

• Locatie, capaciteit en inzet van P2G-installaties is bepalend

voor infrastructuurinvesteringen

15Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 16: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Aanbevelingen

• P2G-implementatiestrategie

• Ontwikkelpaden richting 2050

• Betrekken bij investeringsplannen (NEP in Duitsland en

IP/NOP in Nederland)

• Internationale lucht- en scheepvaart

16Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 17: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

De opzet27-februari-2019

Vervolg

17Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019

Page 18: Source: , and  · Workshop Netbeheer Nederland –Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019. 27-februari-2019 De opzet Opzet 3 • Integrale benadering energiesysteem

Aansprakelijkheid en auteursrecht TenneT

Disclaimer

Deze powerpoint wordt u aangeboden door TenneT TSO B.V. (“TenneT”). De inhoud ervan - alle teksten,

beelden en geluiden - is beschermd op grond van de auteurswet. Van de inhoud van deze powerpoint

mag niets worden gekopieerd, tenzij daartoe expliciet door TenneT mogelijkheden worden geboden en

aan de inhoud mag niets worden veranderd. TenneT zet zich in voor een juiste en actuele

informatieverstrekking, maar geeft ter zake geen garanties voor juistheid, nauwkeurigheid en

volledigheid.

TenneT aanvaardt geen aansprakelijkheid voor (vermeende) schade, voortvloeiend uit deze powerpoint,

noch voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van gegevens en informatie op

deze powerpoint.