SOSYAL YAŞAM, İŞYERİ, İŞ YEMEĞİ

VE GÖRGÜ KURALLARI

Görgü kurallarının yasal hiçbir yaptırımı olmadığı halde, uyulmayıp çiğnendiği zaman, o bireyler toplum tarafından dışlanır ve uyumsuz kişilik olarak sayılır .

GÖRGÜ KURALLARIGörgü kurallarına uymak diğer insanlara saygı göstermektir.Görgü kurallarına uyan kişileri; terbiyeli, saygılı, nazik vb. şeklinde nitelemek mümkündür.Görgü kuralları, bir toplumun ayrı ayrı bölgelerinde farklı olduğu gibi değişik uluslarda da farklılıklar gösterir.

GÖRGÜ KURALLARI

Uygun dış görünüm ya da giysi, kapıdan geçmenizi sağlar. Oysa yerinde tavırlar ve görgü kuralları, bir yere ait olduğunuzu gösterir.

Genel Kurallar

• Hoşgörülü ve iyimser olmak• Eleştiriyi yerinde ve zamanında yapmak• Olgun bir kişiliğe sahip olmak, olgun davranmak (yaşına

uygun olgunlukta olmak)• Giyime önem vermek, Giysinin mevki yer ve zamana

uygun olmasına, temizliğine özen göstermek• Başkalarını rahatsız edici davranışlardan sakınmak• Ziyaretin kısa ve zamanlı olmasına özen göstermek• Oturuş ve kalkışlarda hareketlere özen göstermek• Gerektiğinde özür dilemesini bilmek• Özel konuşma yapanların yanına gitmemek• Verilen sözü tutmak• Uygun olmayan el ve sözlü şakalardan kaçınmak

Görgülü İnsanın Nitelikleri

Bir toplulukta aynı statüde olan insanlardan bazıları çok sevilirken bazıları daha az sevilmektedir. İnsanların sevilmesi, sayılması, aranılır olması nezaket kurallarını ne ölçüde bildiği ve ne kadarını uyguladığı ile alakalıdır.

“SİZE YAPILMASINI İSTEMEDİĞİNİZ BİR ŞEYİ SİZ DE BAŞKASINA YAPMAYINIZ”. Size nazik ve kibar

davranılmasını istiyorsanız siz de başkasına nazik ve kibar davranmak zorundasınız.

İnsanı diğer biyolojik canlılardan ayıran temel özellik, toplu halde yaşaması değil, toplu halde yaşamanın inceliklerini

bilmesidir.

GÖRGÜLÜLÜK• TEŞEKKÜR EDERİM!• SELAM VERMEK!

LÜTFEN!• İSİM UNUTMAYINIZ!• AYAĞA KALKINIZ! • TELEFON ETMEK!• ZİYARET ETMEK!• TEMİZLİK!• YEMEKTE DAVRANIŞLAR!• İŞ YERİNDE GÖRGÜ KURALLARI!

Selam Vermek

İnsanlar çok eski çağlardan beri selamlaşırlar. Selam vermek sevgi saygı ve nezaket ifade eden asil, kibar ve insancıl bir harekettir.

Erkekler de kadınlar da başlarını hafifçe öne eğerek selam verirler. Tanıdığınız bir kimse ile nerede olursa olsun karşılaştığınız zaman o kimseye mutlaka ve mutlaka selam vermek lazımdır. Tanımadığınız kimselerle de herhangi bir nedenle konuşacak iseniz bu şahsı da öncelikle selamlamak gerekir.

Selam verirken yerine ve zamanına göre; günaydın merhaba iyi günler iyi akşamlar gibi ifadeleri de kullanmak gerekir.

Selam Vermek

Önce Kim Selam Verir ?

• Genç yaşlıya (yani küçük büyüğe önce selam verir) ; • Aynı yaştakiler aynı anda; erkek bayana (ancak sokakta önce

bayan selam verir ) ; • Kıdemsiz kıdemliye; • Gelen orada bulunanlara; • Giden toplantıda kalanlara önce selam verir. • Bir toplantıya gidildiğinde önce ev sahibesi selamlanır. diğer

şahıslar bundan sonra selamlanır.• Bir toplantıya gelen erkek orada bulunan karısını; toplantıdaki

bütün bayanlardan sonra ve bütün erkeklerden önce selamlar.• Bir toplantıya gelen kadın orada bulunan kocasını; toplantıdaki

bütün bayanları ve sonra da erkekleri selamladıktan sonra kocasını selamlar.

Telefonla konuşurken dikkat edilecekler

• Yanlış numara çevirince de mutlaka özür dilemelisiniz.• Çok önemli ve zorunlu bir sebep olmadıkça sabahları çok

erken geceleri çok geç ve yemek saatlerinde kimseye telefon etmeyiniz.

• Telefonla konuşurken bağırmayınız.• Hızlı bir tempo ile konuşmayınız.• Nazik ve kibar konuşunuz.• Telefonla uzun konuşmayınız.• Telefonu kimsenin yüzüne kapatmayınız.• Telefonu kapatmadan önce mutlaka; "tekrar görüşelim" "sizi

tekrar ararım" "görüştüğümüze memnun oldum’’ "hoşça kalın" "güle güle" gibi bir iki nazik kelime ile vedalaşınız.

• Bir bayanla, amirinizle, sizden yaşça veya makamca büyük bir kimse ile telefon konuşması yaptığınızda telefonu ilk kapatan siz olmayınız

Konuşurken Dikkat Edilecekler

• Dedikodudan kaçınınız• Hiç kimseye `Anladınız mı?` demeyiniz `Anlatabildim mi?`

deyiniz.• Konuşmayı tekelinize almayınız.• Sıkıcı konuşma konularını değiştirmeye çalışınız.• Çok susmayınız. Nerede ne zaman ve nasıl konuşulacağını

biliniz.• Konuşanın sözünü kesmeyiniz.• Çatışmaya girilebilecek konuları ilk fırsatta değiştiriniz.• Bir bayana istemediği müddetçe ismiyle hitap etmeyiniz. Bütün konuşmalarınızda `Sen` yerine `Siz` diye hitap ediniz. (Ancak çok yakın samimi ve yaşıtınız olan kimselere `sen` diye hitap edilebilir.)• Bir kişiye de çok sayıda kişiye de emir verirken `Siz` şeklinde

ve `Soru` şeklinde emir verilmelidir. Yapar mısınız? Gider misiniz? kelimeleri karşınızdaki kişiye sorulmuş bir soru değil kibar ve nazikçe verilmiş birer `Emir`dir.

Ziyaret - Misafirlik ve Vedalaşma Kuralları

• Ziyaret edeceğimiz insanları önceden bilgilendirmeliyiz.• Randevu saatine uymalıyız• Temiz ve düzenli bir şekilde, mümkünse bir hediye ile ziyaretler

yapılmalıdır.• Kapıyı çaldıktan sonra kapının hemen ağzında değil, daha geride,

evin içini göremeyecek şekilde kapının açılmasını beklemeliyiz.• Eve girerken ev sahibinin yer göstermesini beklemeli, etraf meraklı

gözlerle incelenmemelidir.• Yemek sofrası kurulduğunda, ev sahibi davet etmeden oturmamalı

ve yemeği beğenmesek dahi bunu hal ve tavırlarımızla bile belli etmemeliyiz. Misafir umduğunu değil, bulduğunu yer ve medeni bir şekilde ev sahibine «teşekkür» eder.

Ziyaret - Misafirlik ve Vedalaşma Kuralları

• Yatıya kalıyorsak üç günden fazla kalınmamaya dikkat edilmelidir.

• Ev sahibi bütün misafirlerine aynı derecede yakınlık ve güler yüz göstermelidir.

• Misafirin yanında sık sık saate bakmamalı, sıkıldığını belli eden hal ve tavırlardan sakınmalıdır.

• Misafirlere ikramda bulunurken çok fazla(üç kereden) ısrar edilmemelidir.

• Misafir ayrılırken ev sahibi ziyaretten duyduğu memnuniyeti dile getirmeli.

• Misafirlikten ayrılma vakti gelince hemen kalkmalı ve vedalaşma uzatmamalıdır.

Hasta Ziyareti Adabı• Dostlarınız hastalandığında hemen, daha az samimi

olduklarınızı da iyileşince ziyaret etmeliyiz.• Yoğun bakımdaki hastaların yakınları ziyaret edilmeli.• Çok dinlenmesi gereken bir hastayı sık sık ziyaret

etmemeliyiz.• Hastanın yanında onun neşesini kaçıracak hiçbir şey

anlatılmamalıdır.• Hastanın odasına girerken ne çok üzgün ne de çok neşeli

bir tavır sergilemeliyiz. Ona normal bir insan muamelesi yapmalıyız.

• Ziyaret çok uzun tutulmamalıdır.

Temizlik Kuralları

• El ve ayak tırnakları düzenli olarak kesilmeli• Diş temizliğine dikkat edilmeli• Saçların ellerin ve yüzün sürekli temiz olmasına dikkat

edilmeli• Etrafımızdaki insanları ter kokusuyla rahatsız etmemek

için düzenli bir şekilde banyo yapmalıyız.• Tuvalet adabına dikkat edilmeli, tuvalete girerken çoraplar

çıkarılmalı ve pantolon giyiyorsak yukarı doğru katlanmalı• Tuvalette iken konuşmak, bir şeyler yiyip içmek uygun

değildir• Temizlik sol elle yapıldığından, çeşmeler bu elle açılıp

kapatılmamalıdır.• Tuvaleti nasıl bulmak istiyorsak öyle bırakmalıyız.

Yemekte Davranışlar

Yemekte Davranışlar

Bıçak kullanırken çatal sol, bıçak sağ elle tutularak kesme işi yapılır.Masada çatal sola, kaşık ve bıçak sağa yerleştirilir. Bıçak, kaşık ile tabak arasına konur. Bıçak sağ elle tutulur ve işaret parmağı bıçağın keskin olmayan tarafına dayatılıp kesme işi yapılır. Esasen kahvaltı hariç, kaşık sofrada sadece yemeğin başlangıcında çorba için gereklidir. Masa düzeninde salata veya tatlı için çatal balık çatalı, tatlı kaşığı, buzlu içecek kaşığı, çorba ve çay kaşığı kullanılabilir.

Yemekte DavranışlarSalata çatalı normal yemek çatalından kısa olup her iki işte de kullanılabilir. Salata yemekle beraber verilecekse çatal, yemek tabağının sol, yemek çatalının iç tarafına konur. Özel yemeklerde salata çatalı yemek çatalının dış tarafına konabilir.Tatlı kaşığı, tatlı tabağı içerisine konur. Fakat daha önceden de masadaki yerine konabilir.Çorba kaşıkları çorba tabaklarının sağ tarafında olup diğerlerine oranla en uzun saplı olanıdır.Büyük servis çatal ve kaşıkları, servis masalarında servis edilecek yemek tabaklarında bulunur. Tabağınıza servisi kendiniz bunlarla yapmalısınız.En resmi masalarda bile üçten fazla çatal ve gene üçten fazla bıçak bulundurulmaz. Ancak gerektikçe kullanılacağı yiyeceklerle beraber servis yapılır.

Yemekte DavranışlarSalata tabakları daha çok düz ve yuvarlak olurlar.

Çorba, tatlı ve meyve tabakları, daima bir başka tabağın içinde servis edilir.

Sürahi, bıçakların üst tarafına konur ve su bardakları, konuklar yerlerini almadan doldurulur.

Peçeteler resmi olmayan yemeklerde çatalların soluna, resmi yemeklerde servis tabağının içine konur. Masaya oturunca ev sahibesi, peçeteyi alır almaz siz de onu takip etmeli ve peçeteyi sağ üst köşesinden tutarak açıp dizlerinize yerleştirmelisiniz. Peçeteler kullanıldıktan sonra resmi yemeklerde tabağın sağına bırakılabilir. Özel yemeklerde kağıt peçete konmuşsa, bunlar tabağın sağına bırakılır. Kağıt peçeteleri elinizde buruşturup topaç haline getirmek ayıptır. Resmi yemeklerde sofraya oturduktan sonra tabağa el sürmek veya hele garsonun işini kolaylaştırmak için ona uzatmak görgüsüzlüktür. Yemekten sonra peçetelerin katlanması, ev sahibinden bir davet daha istediğiniz anlamına geldiğinden uygun değildir. Yemek esnasında masadan kalkmak gerekirse, peçete sandalye üzerine veya masanın size ait boş yerine bırakılabilir. Peçeteye ağzını, etrafa göstermeden silmeli ve peçetenin yağlanan veya kirlenen kısımlarını diğer konuklardan gizlenmeye çalışmalıdır.

Yemekte DavranışlarHerkesin yemeği gelene kadar yada ev sahibi başlamanızı rica etmeden yemeğe başlamayın. İçeceğinizi istediğiniz her zaman içebilirsiniz.Ağzınız açıkken yemeğinizi çiğnemeyin yada yemek yerken konuşmayın. Ağzınızı fazla doldurmayacak kadar küçük parçalar halinde yiyin.Masada dik oturun ve dirseklerinizi masanın üzerine koymayın.Çok hızlı yada yavaş yemeyin. Masadakilerin hızına uymaya çalışın.Masada iken asla dişlerinizi karıştırmayın. Ekmeğinize yağ sürerken her seferinde küçük bir parça almaya özen gösterin ve her zaman önce tabağınıza alın sonra ekmeğin üzerine sürün.Masadaki yiyecekleri uzatırken, her zaman sağınıza verin. Ekmek verirken kendinize almadan önce başkalarına önerin.Tadına bakmadan önce yemeğe tuz yada biber koymayın .

İşyeri Görgü Kuralları

• İşyerindeki kurallar birlikte çalıştığınız meslektaşlarınıza ve iş arkadaşlarınıza karşı saygı göstermek demektir.

• Her zaman takdim edildiğinizde yada tanıştırıldığınızda ayağa kalkın.

• Siz insanları tanıştıracağınız zaman daha önemli kişinin ismini önce söyleyin.

• Telesekreterinize isminiz, göreviniz, departmanınız ve ne zaman müsait olduğunuza dair kısa ve profesyonel bir mesaj bırakın.

• Mesaj bırakırken isminizi ve soyadınızı, neden aradığınızı ve telefonunuzu bırakın.

İşyeri Görgü Kuralları• Kıyafet kuralına uyun. Eğer belli bir kural yok ise üst

düzey yöneticilerden örnek alın.• Bütün toplantılara tam zamanında gelin.• Toplantı sırasında kalemler, ataçlar yada diğer ofis

araçları ile oynamayın.• Çok gerekmedikçe toplantı sırasında telefonunuzu kapalı

tutun. Eğer kapatamıyorsanız o zaman kapının yakınına oturun böylece telefonunuz çaldığında sessizce dışarı çıkabilirsiniz.

• Oturuşunuza ve duruşunuza dikkat edin, koltuğa gömülmeyin, sandalyenizde geriye yaslanmayın, yada kollarınızı göğsünüzün üzerinde kavuşturmayın.

• Karşınızdakini dinleyin ve aklınıza geldikçe laf kesmeyin. Dinleme terbiyesi hatırı sayılır bir terbiyedir.

Sosyal İletişim Kuralları

• İletişim hem beden hareketlerini hem de sözlü ifadeyi kapsar. Konuşurken karşınızdaki insana bakın ve kollarınızı kavuşturmayın (kızgınlık ifadesi).

• Eğer utangaç biriyseniz bunu kabul etmekten ve söylemekten çekinmeyin. Dürüstlük insanların rahatlamalarını sağlar.

• Normal hızda konuşun ne çok hızlı ne çok yavaş.• Karşınızdaki kişi üzerinde bıraktığınız izlenimi fazla

düşünmeyin.• Konuşmayı bitirirken geçerli bir neden öne sürün ve kişi

ile konuşmaktan keyif aldığınızı belirtin.• Karşınızdakine iltifat ederken içten ve samimi olun.

Karşılaştırma yada değerlendirme yapmamaya özen gösterin.

Sosyal İletişim Kuralları• İltifat aldığınızda basit bir "teşekkürler" hem yeterli hem de

kibarcadır.• Birisini eleştireceğiniz zaman karşınızdaki insanın

duygularını göz önünde bulundurun ve kişi ile özel olarak konuşmaya özen gösterin.

• Birisi sizi eleştirdiğinde sakin olun. Savunmaya geçmemeye özen gösterin. Eğer kişi sizi insanların içinde ve kabaca eleştiriyor ise içgüdüsel olarak reaksiyon göstermek isteyebilirsiniz fakat en iyisi basitçe "Düşünceni özel olarak bana iletmeni tercih ederdim" deyin.

• Her zaman "Lütfen" ve "Teşekkür ederim" demeyi unutmayın.

• Öksürürken yada esnerken ağzınızı kapatmayı unutmayın ve hemen elinizi yıkamaya özen gösterin. Bu hem görgü hem de temizlik kuralıdır.