Słabe filary polskiej emerytury

Słabe filary polskiej emerytury

...czyli Polacy o swojej przyszłości emerytalnej.

Warszawa, maj 2012

Raport przygotowany przez On Board PR Ecco Network na podstawie badania opinii publicznej przeprowadzonego przez Instytut Homo Homini na losowo dobranej, reprezentatywnej próbie dorosłych mieszkańców Polski

Partnerem raportu jest:

2


raport

Wstęp

Mistrzostwa Europy w piłce nożnej

UEFA Euro 2012 przez wiele miesięcy były

tematem numer jeden. I pewnie tak byłoby

do czerwca, gdyby nie ogłoszona przez

Rząd reforma systemu emerytalnego i

wywołana przez nią burza komentarzy

niemal wszystkich środowisk. Nic dziwne-

go, jest to przecież zagadnienie nadzwyczaj

wrażliwe, tym bardziej, że zapowiadane

zmiany dotyczą przyszłości milionów Pola-

ków - przyszłych emerytów.

Jak pokazują wyniki przeprowadzo-

nego badania, Polacy niestety nie wierzą,

że proponowane zmiany w systemie eme-

rytalnym, a w szczególności przedłużenie

wieku emerytalnego, zapewnią im bez-

pieczną przyszłość. Tocząca się od pewnego

czasu dyskusja jedynie wzmaga brak zaufa-

nia w tej kwestii do państwa i sprawia, że

większość obywateli na myśl o wysokości

swojej przyszłej emerytury czuje lęk i nie-

pokój. Wydawałoby się, więc, że taka sytu-

acja powinna wpływać na decyzje Polaków

związane z oszczędzaniem na przyszłą eme-

ryturę. Tymczasem, mimo, że wiele wska-

zuje na to, iż na emeryturze będziemy mieli

tyle, ile sami odłożymy, ponad połowa

Polaków nie zamierza dodatkowo oszczę-

dzać na ten cel. Dopiero likwidacja ZUS i

OFE mogłaby skłonić nas do zmiany zacho-

wań.

Biorąc pod uwagę fakt, że mało, kto

dziś jeszcze wierzy, że środki z funduszu

ubezpieczeń społecznych będą wystarcza-

jące, kwestia samodzielnego, świadomego

oszczędzania na przyszłą emeryturę jest nie

tylko istotnym problemem społecznym, ale

również wielkim wyzwaniem dla państwa

oraz instytucji rynku finansowego. To one

powinny wspólnie pracować na rzecz roz-

wijania wiedzy Polaków w tym zakresie i

zachęcania do myślenia o przyszłej emery-

turze jak najwcześniej. Polacy niewątpliwie

potrzebują szeroko zakrojonej kampanii

informacyjnej. Pytanie tylko, czy nie bar-

dziej niż kampanii budujących poparcie i

zrozumienie dla proponowanych zmian w

systemie, potrzebujemy obecnie przemy-

ślanej komunikacji podkreślającej potrzebę

świadomego, dobrowolnego oszczędzania

na przyszłą emeryturę? Niewątpliwie taka

komunikacja byłaby z korzyścią dla wszyst-

kich, nie tylko dla przyszłych emerytów, ale

również dla państwa, jak i samych instytucji

finansowych.

Zapraszam do lektury,

Katarzyna Szczypek

Head of Department Finance, IT, Real Estate

Katarzyna Szczypek Head of Department Finance, IT, Real Estate w On Board PR

3


raport

Zmiany w systemie emerytalnym

dotykają najbardziej newralgicznego

zagadnienia osób aktywnych zawodowo -

ich przyszłości. Dokładnie zabezpieczenia

finansowego w sytuacji, w której ze

względu na wiek nie będą w stanie już dalej

pracować. Nie powinna zatem dziwić

powszechność dyskusji emerytalnej, ani

towarzyszące jej emocje. Pośród wielu

aspektów reformy emerytalnej należy

wskazać kilka istotnych grup zagadnień:

podniesienie wieku emerytalnego, sposoby

zabezpieczania środków na emeryturę,

zaufanie do instytucji publicznych i

finansowych gwarantujących emerytury.

Tak, jak zmiany w systemie podważają

zaufanie do państwa, jako gwaranta

niezmienności reguł umowy społecznej w

zakresie zabezpieczenia emerytalnego, tak

widmo kryzysu gospodarczego niszczy

zaufanie do instytucji finansowych. Polacy

jednak darzą większym zaufaniem Państwo

i w nim pokładają nadzieje na gwarancje

dochodów na starość. Należy przy tym

zauważyć, że bardziej niż Państwu ufają

sobie samym i swojej zaradności. Ci, którzy

dysponują nadwyżkami finansowymi -

akumulują je budując kapitał, z którego

zamierzają korzystać na emeryturze. Co

ciekawe oszczędzają wykorzystując

powszechne i wcale “nieemerytalne”

narzędzia takie jak lokata, czy konto

osobiste lub oszczędnościowe. Wszelkie

produkty inwestycyjne obarczone ryzykiem

straty nie znajdują szerokiego uznania.

Zagadnienie podniesienia wieku

emerytalnego, chociaż sprawa jest już

przesądzona - Sejm uchwalił nowe prawo, a

Prezydent zapewne ustawę podpisze, budzi

duże kontrowersje. Co ciekawe

najsilniejsze obawy w związku ze

zmieniającymi się warunkami są

towarzyszą 40-50 latkom. Młodsi, u progu

swojej kariery zawodowej lub na dorobku,

pomimo oczywistego niepokoju, nie boją

się o odległą dla nich perspektywę

emerytalną.

Przeprowadzone badanie pokazuje

obraz społeczeństwa z jednej strony

niepewnego swojej przyszłości na

emeryturze, a z drugiej nie mającego i nie

poszukującego wiedzy na temat

instrumentów inwestowania oraz

oszczędzania długoterminowego z myślą o

zabezpieczeniu jesieni życia.

Zapraszam do lektury,

Marcin Duma

Prezes Zarządu Instytutu Badania Opinii Homo Homini

Marcin Duma Prezes Zarządu Instytutu Badania Opinii Homo Homini

4


raport

Większość Polaków, uważa, że Pań-stwo nie jest w stanie zabezpieczyć ich przyszłości emerytalnej, a prze-dłużenie wieku emerytalnego skłoni-łoby ponad 1/3 Polaków do dodat-kowego samodzielnego oszczędzania na emeryturę (37 proc.).

Polacy boją się o swoją przyszłość emerytalną

W dobie debaty publicznej wokół zmian w systemie emerytal-

nym, sprawa przedłużenia wieku emerytalnego

budzi wiele emocji. Projekt reformy zakłada stop-

niowe podwyższanie i zrównanie wieku emerytal-

nego kobiet i mężczyzn do 67 lat. Docelowy po-

ziom w przypadku mężczyzn ma zostać osiągnięty

w roku 2020, natomiast kobiet - w 2040. Nowe

regulacje obejmą kobiety urodzone po 31 grudnia 1952 r. i mężczyzn

urodzonych po 31 grudnia 1947 r.

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Homo Homini na

zlecenie On Board Public Relations Ecco Network, Polacy są przeciwni

wprowadzeniu obowiązku pracy do 67 roku życia. Blisko 2/3 bada-

nych (65 proc.) nie zgodziłoby się na wydłużenie wieku emerytalnego

nawet w zamian za wyższe świadczenia emerytalne. Najbardziej prze-

ciwne są temu osoby w wieku 18-24 lata oraz 45-54 lata.

Mimo zapewnień Rządu, że wraz z wydłużeniem wieku emerytal-

nego wzrosną świadczenia emerytalne, na myśl o wysokości swojej

emerytury 56 proc. Polaków odczuwa niepokój. Zdaniem 62 proc. ba-

danych planowane zmiany w systemie emerytalnym podważają zau-

fanie do Państwa. Większość Polaków (84 proc.) uważa, że Państwo

nie jest w stanie zabezpieczyć ich przyszłości emerytalnej.

Przedstawiciele Rządu przekonują, że rozłożenie zmian na lata

pozostawia wiele czasu na dostosowania na rynku pracy, zarówno po

stronie pracowników, jak i pracodawców. Jednak Polacy nie kryją

swoich obaw o miejsca pracy dla seniorów, którzy będą musieli pra-

cować dłużej. Większość, bo aż 88 proc. Polaków jest zdania, że po

5


raport

Mimo rosnącej świadomości Polaków nt. potrzeby oszczędzania na emeryturę, jeszcze nie wszyscy są do tego przeko-nani. Co piąty badany jest zdania, że nie warto gromadzić oszczędności na czas, gdy zakończy swoją aktywność zawodo-wą.

wprowadzeniu obowiązku pracy do 67 roku życia nie będzie dla nich

pracy. Najbardziej sceptycznie do tematu podchodzą młodzi ludzie

(18-24 lat) oraz osoby w średnim wieku (45-54 lat).

„Pożyjemy – zobaczymy”, czyli podejście Polaków do oszczędzania na emeryturę

Debata wokół reformy emerytalnej, która przetoczyła się przez

polskie media w ostatnim czasie zmusiła Polaków do zastanowienia

nad ich emerytalną przyszłością. Wielu zwróciła uwagę na fakt, że

system emerytalny w aktualnej formie może okazać się niewystar-

czający do zapewnienia godnej starości. Coraz bardziej realna wydaje

nam się konieczność samodzielnego zadbania o

swoją finansową przyszłość. Już blisko trzy

czwarte Polaków uważa, że warto oszczędzać

dodatkowe środki na przyszłą emeryturę. Zda-

jemy sobie, bowiem sprawę, że te zgromadzo-

ne w ZUS i II filarze mogą okazać się nieza-

dowalające.

Świadomość o konieczności odkładania dodatkowych środków na

przyszłą emeryturę najbardziej widać wśród osób w wieku 35-44 lata.

W tej grupie prawie 90 proc. respondentów przekonanych jest, że

warto gromadzić własne środki. Natomiast wśród Polaków, którzy za

chwilę zakończą swoją aktywność zawodową (pomiędzy 55. a 65. r.ż.)

tylko połowa jest podobnego zdania. Co ważne, młodzi ludzie, którzy

dopiero zaczynają swoją karierę zawodową, świetnie zdają sobie

sprawę, że warto już teraz podjąć kroki zabezpieczające odległą eme-

6


raport

Prawie 75 proc. ankietowanych stwier-dziło, że dopiero likwidacja ZUS I OFE byłaby dla nich bodźcem do rozpoczęcia samodzielnego oszczędzania na przyszłą emeryturę.

rytalną przyszłość. Trzy czwarte z nich twierdzi, że warto oszczędzać

w tym celu.

Poza wiekiem, również poziom wykształcenia jest czynnikiem, któ-

ry wpływa na postawy Polaków w tym zakresie.

Wśród badanych z wykształceniem pod-

stawowym i zawodowym odsetek odpowiedzi

twierdzących wynosił odpowiednio – 40 proc. i

62 proc. Natomiast u osób ze średnim i wyższym wykształceniem – 82

proc. i 74 proc.

Świadomość o konieczności oszczędzania na emeryturę rośnie.

Jednak trend, który obserwujemy od kilku lat pokazuje, że nie prze-

kłada się ona na podejmowane przez Polaków działania. Mimo że, aż

74 proc. respondentów uważa, że warto dodatkowo oszczędzać na

emeryturę, 59 proc. Polaków nie odkłada na ten cel środków innych

niż te zgromadzone w ZUS i II filarze.

Wśród 41 proc., którzy oszczędzają, najwięcej stanowi grupa wie-

kowa 35-44 lata. Już prawie połowa osób w tym przedziale wieko-

7


raport

wym przeznacza dodatkowe środki na emeryturę. Może to świadczyć

o tym, że pogłębiona refleksja na temat oszczędzania na „jesień ży-

cia” przychodzi wraz ze stabilizacją życiową. Stała praca, zabezpie-

czone potrzeby mieszkaniowe i dostępność wolnych środków na

pewno ułatwiają podjęcie decyzji inwestycyjno-oszczędnościowych.

Widać również znaczące różnice pomiędzy płciami. To kobiety

częściej deklarowały, że dostrzegają konieczność oszczędzania na

emeryturę (79 proc. wobec 69 proc. mężczyzn). Jednak to mężczyźni

prezentują długofalowe podejście i stanowią przeważającą część osz-

czędzających. Prawie 42 proc. z nich deklaruje, że oszczędza poza ZUS

i OFE. Wśród kobiet jest to tylko 35 proc., a więc niewiele więcej, niż

co trzecia z Pań.

8


raport

Obawa i ograniczone możliwości oszczę-dzania towarzyszą Polakom tuż przed wejściem w życie reformy emerytalnej. Tradycjonalizm podejścia wyraża się w przywiązaniu do lokat bankowych (20 proc.) oraz niechęci do ryzykownych inwestycji kapitałowych (2 proc.). Trend ten przełamują Polacy w wieku 25-34 lata, którzy oszczędzają najwięcej.

Co nas motywuje do odkładania na emeryturę?

Siłą motywującą Polaków do oszczędzania jest przede wszystkim

obawa o wysokość przyszłej emerytury. Aż 65 proc. z nich nie wierzy,

że oferowane przez państwo świadczenia po-

zwolą na komfort życia w momencie zaprzesta-

nia aktywności zawodowej. W 18 proc. przy-

padków przejawia się to w deklaracji dążenia

do wyższego standardu życia. Wspomniana

tendencja dotyczy przede wszystkim mężczyzn

(23 proc.), którzy ponad dwukrotnie częściej niż

kobiety (10 proc.) przywiązują dużą wagę do kwestii jakości życia.

Nieprzewidziane sytuacje (13 proc.) frapują z kolei głównie osoby

o najniższych dochodach (do 1000 zł), które i tak z trudnością wiążą

koniec z końcem.

9


raport

Strach przed wizją „głodowej emerytury” przemawia przede

wszystkim do osób w wieku 25-34 lat (30 proc.). Odkładają oni jedno-

cześnie najwięcej – 47 proc. z nich jest w stanie zaoszczędzić od 200

do 500 złotych na miesiąc. Większość Polaków (64 proc.) odkłada

miesięcznie od 100 do 199 zł na przyszłą emeryturę. Przy czym 17

proc. deklaruje, iż nie odkłada regularnie. Co więcej tylko 10 proc.

Polaków oszczędza powyżej 500 zł miesięcznie.

10


raport

35 proc. mężczyzn deklaruje, że korzysta z funduszy inwestycyjnych, które niosą ze sobą ryzyko utraty części zainwesto-wanych środków.

Niewykorzystany potencjał IKE i IKZE

Polacy wciąż preferują tradycyjne formy oszczędzania, korzysta-

jąc z produktów finansowych, które nie są przeznaczone stricte do za-

bezpieczenia przyszłości emerytalnej. Najczęściej korzystamy z lokat

bankowych, których posiadanie deklaruje, co piąty badany. Znacznie

mniejszym powodzeniem cieszą się typowe produkty emerytalne, ta-

kie jak np. IKE czy IKZE. Jedynie 18 proc. Pola-

ków oszczędza w ramach III filaru, lecz nie wie,

z którego konkretnie produktu korzysta. Brak

zainteresowania tymi produktami świadczy o

niewykorzystanym potencjale indywidualnego konta emerytalnego,

które posiada tylko 7 proc. dorosłych Polaków. Kampanie promujące

ten produkt przekładają się na jego rozpoznawalność, natomiast nie

dość skutecznie przekonują do korzystania z niego.

11


raport

Ryzykowne inwestycje kapitałowe, jak np. inwestycje giełdowe

czy nietypowe formy inwestycji (złoto, wino lub sztuka) cieszą się zni-

komym zainteresowaniem Polaków, choć męż-

czyźni (12 proc.) są skłonni podjąć takie wyzwa-

nia. Dodatkowo, 35 proc. mężczyzn deklaruje,

że korzysta z funduszy inwestycyjnych, które

niosą ze sobą ryzyko utraty części zainwesto-

wanych środków. Kobiety, choć bardziej zatro-

skane o swoją emerytalną przyszłość, w znacz-

nie mniejszym stopniu (11 proc.) są przekonane

do takich instrumentów.

Co nas zniechęca, czyli dlaczego nie oszczędzamy na emeryturę?

Zdaniem Polaków głównym powodem wpływającym na to, że nie

odkładamy pieniędzy na dodatkową emeryturę jest wciąż brak wol-

nych środków finansowych. Tak uważa prawie 60 proc. responden-

tów. 16 proc. twierdzi, że nie myślała jeszcze o tym, a dla 13 proc.

emerytura jest jeszcze daleką perspektywą i dlatego nie przeznaczają

środków na ten cel.

Aż 9 proc. respondentów motywuje swój wybór nieufnością w

stosunku do produktów emerytalnych oferowanych przez instytucje

finansowe.

Prawie 30 proc. Polaków uważa, że eme-rytura jest wciąż odległą perspektywą I nie myślą o wcześniejszym zagwaranto-waniu swojej finansowej przyszłości. Zatem celem działań komunikacyjnych powinno być przekonanie Polaków, że na emeryturę trzeba odkładać systema-tycznie I przez cały okres aktywności zawodowej.

12


raport

Obok nieufności wobec oferowanych produktów, do korzystania

z nich zniechęcają także cechy poszczególnych instrumentów emery-

talnych. Do najczęściej wskazywanych należą wysokość składki oraz

brak przejrzystości umów, które byłyby w wystarczającym stopniu

zrozumiałe dla potencjalnych klientów. Obydwie kategorie wskazało

po 15 proc. respondentów. Większe różnice widoczne są w odpowie-

dziach kobiet i mężczyzn. Kobiety zdecydowanie bardziej niż męż-

czyzn zniechęca wysokość składki (32 proc.) oraz brak możliwości wy-

płacenia pieniędzy przed terminem (22 proc.).

13


raport

Dla osób spośród grup wiekowych 18-24 i 55-65 lat najczęściej

wymienianą powodem, który ich zniechęca do korzystania z tego ro-

dzaju usług był właśnie brak klarownych i zrozumiałych warunków

umowy – odpowiednio 44 proc. i 41 proc. respondentów wskazało tę

odpowiedź. Oferenci tych produktów powinni zatem w ramach pro-

wadzonych działań komunikacyjnych zwrócić szczególną uwagę na

ten aspekt, a także dostosować przekazy do potrzeb poszczególnych

grup społecznych potencjalnie zainteresowanych oszczędzaniem na

emeryturę.

14


raport

Niechętnie powierzamy oszczędności instytucjom

finansowym

Brak zaufania przekłada się także na stosunek Polaków do korzy-

stania z usług instytucji finansowych. Aż, co czwarty Polak nie powie-

rzyłby swoich oszczędności żadnej z nich. Instytucją, której najmniej

chętnie Polacy przekazaliby swoje pieniądze jest Zakład Ubezpieczeń

Społecznych. Natomiast najchętniej lokujemy swoje oszczędności w

bankach. Takiej odpowiedzi udzieliła ponad połowa (51 proc.) re-

spondentów.

W związku z tym pozostałe instytucje finansowe powinny skon-

centrować się na budowaniu zaufania oraz podnoszeniu świadomości

społecznej odnośnie oferowanych przez nie produktów. Towarzystwa

15


raport

Aż 37 proc. Polaków twierdzi, że nie ma żadnej wiedzy o instrumentach emery-talnych, a kolejne 34 proc. uważa, że ma jedynie podstawową wiedzę w tym za-kresie.

Funduszy Inwestycyjnych mają największe szanse pozyskać nowych

klientów wśród osób zamożnych i mężczyzn, którzy są skłonni ponieść

większe ryzyko w zamian za wyższe zyski. Zaledwie 3 proc. kobiet w

pierwszej kolejności bierze pod uwagę ofertę TFI. W większym stop-

niu (6 proc.) Panie skłonne byłyby skorzystać z oferty Towarzystw

Ubezpieczeniowych. Ofertą Domów Maklerskich i TFI zdecydowanie

częściej zainteresowani są ludzie młodzi w wieku do 34 lat.

Co wiemy o produktach emerytalnych?

Jednym z czynników wpływających na brak zaufania do produk-

tów emerytalnych oraz niechęć do powierzania

środków na zabezpieczenie naszej przyszłości

instytucjom finansowym jest zapewne ogra-

niczona wiedza na ich temat. Aż 37 proc. Pola-

ków twierdzi, że nie ma żadnej wiedzy o instrumentach emerytal-

nych, a kolejne 34 proc. uważa, że ma jedynie podstawową wiedzę w

tym zakresie. Jednak ponad połowa badanych przyznaje, że chciałaby

wiedzieć więcej na ten temat.

Porównując wyniki tegorocznego badania z prezentowanymi dwa

lata temu w Raporcie On Board PR „Emerytura po polsku”, można za-

uważyć, że spada liczba osób wyedukowanych w tej dziedzinie.

Wzrósł natomiast odsetek chętnych do pogłębiania wiedzy na temat

dostępnych form oszczędzania na emeryturę. Uprzednio aż 44 proc.

respondentów oceniało swoją wiedzę, jako wystarczającą, a niemal

43 proc. uważało, że chciałoby wiedzieć więcej na ten temat. Uzasad-

nia to ciągłą potrzebę informowania społeczeństwa o dostępnych na

rynku rozwiązaniach finansowych.

16


raport

Gdzie szukamy informacji o produktach?

siebie.

Wiedza Polaków nt. emerytalnych produktów finansowych jest

przez wielu z nich oceniana, jako niewystarczająca. Jednocześnie ba-

dani deklarują chęć jej pogłębiania. Wyniki ba-

dania pokazują, jak wiele jest jeszcze do zrobie-

nia w zakresie edukacji Polaków na temat osz-

czędzania środków na poczet przyszłej emery-

tury. To dobry moment dla instytucji finanso-

wych i państwa do rozpoczęcia szerokiej akcji pomagającej zrozumieć

Polakom, jak ważne jest podjęcie działań na rzecz zabezpieczenia

swojej przyszłości już teraz. Szczególnie w dobie zmian w systemie

emerytalnym i rosnącej niepewności zapewnienia odpowiednich

świadczeń emerytalnych przez państwo. Uświadomieni członkowie

społeczeństwa być może już dziś zrobią pierwszy krok ku samodziel-

Blisko jedna trzecia Polaków twierdzi, że nie ufa nikomu lub nie potrzebuje po-mocy w kwestii wyboru produktu finan-sowego dla siebie.

17


raport

nemu zapewnieniu sobie stabilności finansowej i utrzymaniu dotych-

czasowego poziomu życia po przejściu na emeryturę. Dlatego nie-

zbędne jest prowadzenie działań edukacyjnych wykorzystujących

różnorodne formy komunikacji we wszystkich środkach przekazu.

Najbardziej popularnym i najczęściej wykorzystywanym miej-

scem poszukiwań informacji na ten temat jest Internet. Stanowi on

źródło wiedzy dla aż 44 proc. Polaków. W tym zakresie przede

wszystkim korzystamy ze stron instytucji finansowych (23 proc.) i fo-

rów internetowych (12 proc.). Zaglądamy również na portale bran-

żowe. Natomiast 12 proc. Polaków wiedzę na temat produktów eme-

rytalnych czerpie również z mediów tradycyjnych, takich jak prasa,

radio i TV. W związku z tym właśnie w tych mediach powinny być

prowadzone skuteczne kampanie edukacyjno-promocyjne.

Jednak istnieje również duża niezagospodarowana grupa po-

tencjalnych odbiorców. Bowiem aż 14 proc. z nas przyznaje się, że

18


raport

wcale nie szuka informacji o emerytalnych produktach finansowych.

Tylko 8 proc. respondentów poszukuje takiej wiedzy bezpośrednio u

doradcy finansowego, a jedynie 4 proc. z nas udaje się po informację

do placówek oferujących produkt. W związku z tym instytucje finan-

sowe prowadząc działania komunikacyjne powinny wykorzystywać

różne formy dotarcia do odbiorców.

19


raport

Za najmniej wiarygodną i pomocną Pola-cy uznają poradę przedstawicieli domów maklerskich oraz towarzystw ubezpie-czeniowych.

Do kogo zwrócimy się po poradę?

Polacy najchętniej szukają informacji na temat produktów eme-

rytalnych na własną rękę, wykorzystując do tego dostępne źródła in-

formacji. Natomiast, jeżeli mieliby szukać porady przy wyborze pro-

duktu dedykowanego do oszczędzania na emeryturę w pierwszej ko-

lejności skorzystaliby z pomocy doradców finansowych, ponieważ to

właśnie ich opinie uznają za najbardziej wia-

rygodne – 27 proc. wskazań. O pomoc do do-

radcy chętniej zwróciłyby się kobiety niż męż-

czyźni. Natomiast mężczyźni chętniej niż ko-

biety pytają o radę członków rodziny. Do przedstawiciela banku lub

członka rodziny zwróciłoby się odpowiednio, 14 proc. i 15 proc. re-

spondentów. Wyraźnie widać wpływ wysokości wynagrodzenia na

wybór pomocnika. Mianowicie im wyższe zarobki tym bardziej skłon-

ni jesteśmy do korzystania z usług profesjonalnego doradcy.

Za najmniej wiarygodną i pomocną Polacy uznają poradę przed-

stawicieli domów maklerskich oraz towarzystw ubezpieczeniowych.

Blisko jedna trzecia Polaków twierdzi, że nie ufa nikomu lub nie po-

trzebuje pomocy w kwestii wyboru produktu finansowego dla siebie.

20


raport

Dlatego działania komunikacyjne powinny być skupione wokół

zwiększania zaufania do instytucji finansowych, jej pracowników oraz

oferowanych przez nie produktów emerytalnych. Jednocześnie

uświadamiając, że to właśnie w instytucjach finansowych uzyskać

można kompleksową i wiarygodną informację na temat możliwości

finansowego zabezpieczenia swojej przyszłości.

21


raport

Komentarze do raportu Paweł Gąsiorowski Firma doradztwa finansowego AWD

Świadomość dotycząca systemu, na którym

opiera się dzisiejszy model wypłat świadczeń emery-talnych jest znikoma. Obawy Polaków oraz deklaro-wany sprzeciw przed wprowadzeniem zmian byłyby prawdopodobnie niższe, pod warunkiem prowadze-nia równolegle działań edukacyjnych. Niepokojący jest również wysoki odsetek społeczeństwa (84 proc.) uważających, że Państwo emerytalnej przy-szłości nie zapewni.

W założeniach Bismarcka, gdy konstruował

podwaliny do systemu emerytalnego, istniała duża rozbieżność pomiędzy kryterium osiągnięcia wieku emerytalnego, a średnią życia. Wtedy wieku emery-talnego dożywało średnio 6 proc. społeczeństwa. Dziś szacujemy, że za 30 lat będziemy mieli tyle sa-mo emerytów, co ludzi w wieku produkcyjnym. Brak zrozumienia przyczyn reform wywołuje u większości obawę o atrakcyjność pracownika w wieku przede-merytalnym na dynamicznym i innowacyjnym rynku pracy. Jestem w stanie zaakceptować nastawienie tych, którzy przy aktualnym stanie wiedzy wolą dzi-siejszy system z niskimi wypłatami z państwowej emerytury, zamiast obiecywanych wyższych świad-czeń w przyszłości.

W takim razie pracować dłużej czy krócej? Eks-pertyza specjalisty w tym temacie, prof. dr hab. Tadeusza Szumlicza1 wskazuje, że we wszystkich krajach EU istnieje ten sam trend zrównujący i pod-wyższający wiek emerytalny kobiet i mężczyzn. Sko-ro żyjemy dużo dłużej, powinniśmy też dłużej pra-cować.

1 Uzasadnienie dla nieopodatkowania dodatkowych oszczędności

emerytalnych, prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz luty 2012

Rekomendowałbym naszym rządzącym edu-kowanie społeczeństwa. Prawdopodobnie w roku 2012 więcej pieniędzy wydajemy na promocję roz-grywek piłkarskich niż na poparcie dla kierunku re-form.

Zadowalający jest rosnący udział osób dekla-

rujących samodzielne oszczędzanie na przyszłość, (74 proc.), choć warto zadać sobie pytanie, czy spontaniczna deklaracja jest poparta planem bu-dowy kapitału uwzględniającym czas pozostały do emerytury oraz standard życia, jaki podczas „zasłu-żonych wakacji” chcemy wieść. Najczęściej poda-wany średni poziom regularnej składki (100-199 zł mies.) prawdopodobnie wystarczy dla dzisiejszego 30 latka, aby uzyskać dodatkowe 500 zł do pań-stwowej emerytury. Czy z takiego efektu będziemy zadowoleni?

Choć najczęściej wskazujemy, że przeszkodą przed rozpoczęciem oszczędzania jest wysokość składki to warto pamiętać, że aktualny poziom osz-czędności na lokatach bankowych jest rekordowo wysoki. Gotowość do rozpoczęcia oszczędzania ro-śnie, jednak jest jeszcze słabo przenoszona na kon-kretne działania. Odpowiedzi dotyczące utrudnień w rozpoczęciu oszczędzania odczytywałbym raczej, jako niezdecydowanie respondentów i odpowie-dziami na „chybił – trafił”, gdyż jednocześnie 61 proc. pytanych potwierdza swoją niską wiedzę nt. oferowanych produktów emerytalnych.

Po lekturze raportu nasuwa się jedno podsu-

mowanie: w państwowe reformy nie wierzymy, wcześniejsze działania z OFE, IKE i dzisiejszym IKZE oceniliśmy słabo, jesteśmy coraz bardziej gotowi samodzielnie zadbać o swoją przyszłość na emerytu-rze, natomiast brakuje nam wiedzy, jasno ułożonego

22


raport

planu działania, produktu z przewidywalną rentow-nością oraz motywacji ze strony Państwa np. realnej

ulgi podatkowej zamiast majsterkowania przy odra-czaniu podatku.

Dr Marcin Dyl Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami

Temat emerytur podgrzewa emocje Polaków już kolejny rok. Najpierw debata dotycząca obniże-nia składki do OFE i wprowadzenie Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego, teraz kilkumie-sięczne dyskusje w zakresie zmiany wieku emerytal-nego – to wszystko powinno nas skłonić do bliż-szego zainteresowania się naszą emerytalną przy-szłością.

Wyniki badań wskazują jednak, że zmiany w

podejściu do emerytur następują bardzo powoli. A w nastrojach społecznych dominują bunt i sprzeciw. W mojej opinii takie reakcje są oczywistym dowo-dem na to, że boimy się tego, co nas czeka w przy-szłości. Strach ten wynika przede wszystkim z braku zrozumienia idei i potrzeby zmian oraz zasad funk-cjonowania obecnego systemu emerytalnego.

Dobrą wiadomością jest na pewno rosnąca

świadomość społeczna dotycząca indywidualnego odkładania środków na emeryturę. Z drugiej jednak strony za taką wiedzą nie stoją dalsze działania. Wiemy, że dobrze jest samodzielnie oszczędzać, ale tego nie robimy. Dlaczego? Powód jest może oczy-

wisty – brak pieniędzy – ale nie do końca praw-dziwy. Wydaje mi się, że mimo strachu i obaw, co do wysokości państwowej emerytury, podświa-domie wierzymy, że jakoś to będzie. Potwierdzają to wyniki świadczące o tym, że dla prawie 3/4 bada-nych bodźcem do rozpoczęcia samodzielnego osz-czędzania byłaby likwidacja ZUS i OFE. Oszczędzanie utrudnia też brak zaufania do instytucji finanso-wych. Mimo ponad dwudziestoletniej historii rynku kapitałowego, nadal wierzymy przede wszystkim bankom. To pozostałość dawnego systemu. Myślę, że sytuacja się zmieni wraz ze zmianami pokolenio-wymi. Roczniki dorastające w dzisiejszej rzeczywi-stości będą chętniej dywersyfikowały swój portfel i korzystały z usług różnych instytucji finansowych, nie tylko banków. Liczę też na to, że z czasem zwięk-szy się rola produktów III-filarowych. Pomimo, iż ciągle dla wielu Polaków lokata jest tym instrumen-tem, za pomocą, którego oszczędzają na emeryturę, warto podkreślić, że 15 proc. badanych wybiera w tym celu fundusze inwestycyjne, które są właśnie narzędziami długoterminowego oszczędzania.

Anna Kiraga PZU Życie

Wyniki raportu są niepokojące – obawę budzi

w szczególności podejście Polaków do zabezpiecze-nia swojej przyszłości w kontekście prognoz doty-czących przyszłych świadczeń. Niepewność doty-cząca wysokości przyszłej emerytury nie przekłada się na podjęcie konkretnych działań inwestycyjnych.

PZU Życie promuje ideę samodzielnego dodat-kowego oszczędzania. Uświadamiamy naszym klien-

tom, że przyszłe emerytury nie zapewnią oczekiwa-nego standardu życia, a troska o godne życie po zakończeniu aktywności zawodowej i tym samym oszczędzanie w ramach III filaru systemu emerytal-nego staje się koniecznością. Jednocześnie stwa-rzamy naszym klientom możliwości długotermino-wego oszczędzania środków na dodatkową, indywi-dualnie gromadzoną emeryturę i propagujemy re-gularne oszczędzanie nawet niewielkich kwot.

23


raport

Badanie utwierdza nas w przekonaniu, że to-warzystwa ubezpieczeniowe powinny skupić się na zwiększaniu świadomości swoich klientów, budo-waniu zaufania do instytucji finansowych i przekła-

daniu potrzeby odkładania na przyszłą emeryturę na konkretne inwestycyjne decyzje klientów, w ramach dostarczanych przez specjalistów nowoczesnych rozwiązań inwestycyjnych.

Jeremi Mordasewicz PKPP Lewiatan

Polacy nie mają złudzeń, że emerytura wypła-cana przez ZUS i OFE będzie zbyt niska, by się utrzymać. Dyskusja, która przez kilka miesięcy to-czyła się wokół propozycji podwyższenia wieku emerytalnego, pewnie uświadomiła wielu, że bez dodatkowego oszczędzania nie ma, co liczyć na ko-kosy na starość. Większość z tych, którzy nie odkła-dają na emeryturę, twierdzi, że nie robi tego, po-nieważ nie ma wolnych pieniędzy. Są przekonani, że

aby oszczędzać trzeba dużo zarabiać. Tymczasem, jeśli zaczniemy wcześnie odkładać pieniądze na emeryturę, i będziemy robili to systematycznie, np. co miesiąc, to przez 30-40 lat uzbieramy pokaźną kwotę, nawet, jeśli będą to wpłaty tylko w wysoko-ści 50-100 zł miesięcznie. Przy oszczędzaniu na eme-ryturę najważniejsze są, bowiem systematyczność i długi okres zbierania pieniędzy.

Norbert Kilen Agencja social mediowa Think Kong

Wyniki badania na pewno pokazują jasno, że po-trzebne są intensywne i długofalowe działania edu-kacyjne. Dużo osób szuka informacji online, wiele milionów jest aktywnych w mediach społecznych. Dlaczego nie wykorzystać tego potencjału? W ser-wisach takich jak Facebook czy przez blogi można stosunkowo niskim kosztem dotrzeć do milionów ludzi. Wyzwanie jest oczywiście dużo trudniejsze niż dobór mediów. To kwestia odpowiedniej strategii - np. zaangażowania młodych ludzi w edukację ich najbliższych. Myślę, że to fascynujący temat do dzia-

łań w social media. Najlepsze jest jednak to, że in-stytucja, która zdecydowałaby się na taką kampanię mogłaby liczyć na dodatkową korzyść - pierw-szeństwo w tej dziedzinie. Lektura wyników nasuwa też jeszcze jedno spostrzeżenie. Dużym obszarem do zagospodarowania są miejsca gdzie ludzie szu-kają porady - np. fora. Tu też, wdrażając odpowiedni produkt taki jak Social Response, firmy sektora fi-nansowego mogłyby sporo zdziałać edukując poten-cjalnych klientów i generując sprzedażowe leady.

Grzegorz Zalewski DM BOŚ

Ogromnym problemem jest to, że IKE i IKZE nie mają, ani nie miały żadnej rozsądnej kampanii edu-kacyjnej. Były to wyłącznie kampanie produktowe. To powoduje, że ludzie nie rozumieją, czym się od siebie różnią oferty np. banku od biura makler-skiego. Dużym kłopotem jest również to, że wiele

osób w rozmowach na ten temat przyjmuje strate-gię „ja się nie znam, niech Pan coś mi wybierze”. W ten sposób na starcie stawiają się na bardzo złej pozycji.

24


raport

On Board PR

On Board PR – ECCO Network (www.onboard.pl)

Pomagamy przedsiębiorstwom i organizacjom w osiąganiu ich celów biznesowych wierząc, że komunikacja jest jednym z najważniejszych instrumentów nowoczesnego zarządzania. Posiadamy wieloletnie doświadczenie w tworzeniu skutecznych rozwiązań komunikacyjnych. Wspólnie z kilkudziesięcioma partnerami z pięciu kontynentów tworzymy ECCO International Communications Network – jedną z największych międzyna-rodowych sieci firm doradztwa public relations. Przynależność do globalnej sieci umożliwia nam realizację dzia-łań komunikacyjnych na całym świecie.

On Board PR Ecco Network należy do największych i najbardziej renomowanych firm public relations w Polsce, czego potwierdzeniem są wysokie pozycje we wszystkich liczących się rankingach branżowych oraz nagrody i wyróżnienia zdobywane przez nasze programy PR. Firma jest członkiem Związku Firm Public Relations. Prowadzi również stałą współpracę z wiodącymi polskimi ośrodkami akademickimi, m.in. Wydziałem Dziennikar-stwa Uniwersytetu Warszawskiego, jak również z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jako sygnata-riusz Kodeksu Dobrych Praktyk ZFPR jesteśmy przekonani, że etyka powinna wyznaczać przestrzeń dla działań komunikacyjnych i jest praktycznym czynnikiem ich skuteczności i wiarygodności.

Zespół konsultantów On Board PR Ecco Network, realizuje działania z zakresu komunikacji korporacyjnej, kryzy-sowej, komunikacji zmiany i komunikacji wewnętrznej. Korzystamy z naszych dobrych relacji z instytucjami bran-żowymi oraz partnerstwa z organizacjami z otoczenia biznesu (PKPP Lewiatan, Polska Konfederacja Pracodaw-ców Polskich). Podstawą do budowania efektywnych kampanii i wiarygodnych przekazów są przeprowadzone diagnozy i badania, a także współpraca z ekspertami z wybranych sektorów. On Board PR Ecco Network oferuje kompleksowe usługi doradcze. Korzystając ze znajomości branż i sektorów, naszym Klientom oferujemy różnorodne narzędzia i rozwiązania, wynikające z celów biznesowych firmy, wy-zwań, przed którymi stoi oraz indywidualnych oczekiwań.

Homo Homini

Homo Homini (www.homohomini.com.pl)

Obecnie najszybciej rozwijającą się firmą badawcza w Polsce i najszybciej wzrastający brand w branży badawczej na polskim rynku. Początki działalności firmy związane są z badaniami ilościowymi, jednak obecnie dysponuje zespołem profesjonalistów oraz środkami niezbędnymi do prowadzenia badań ilościowych i jakościowych na dowolną skalę. Efekty firmy Homo Homini są doceniane i wykorzystywane przez wiele firm polskich i instytucji publicznych jak również przez firmy zagraniczne. Homo Homini może poszczycić się ciągle rosnącą listą swoich wiernych klientów. Do realizacji poszczególnych projektów wykorzystuje sieć konsultantów m.in. praktyków i naukowców z pozostałych dziedzin.

http://www.onboard.pl/

25


raport

PKKP Lewiatan

PKKP Lewiatan (www.pkpplewiatan.pl)

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan zabiega o konkurencyjność polskiej gospodarki i sukces polskich przedsiębiorstw. Skupia branżowe i regionalne związki pracodawców oraz kilkudziesięciu członków in-dywidualnych – łącznie reprezentuje 3500 firm, zatrudniających ponad 630 000 pracowników. Od momentu powstania, tj. od 1999 r. członkowie i eksperci PKPP Lewiatan zaopiniowali ponad 2500 projektów ustaw i rozpo-rządzeń dotyczących różnych sfer gospodarki, zabiegając o uwzględnienie postulatów przedsiębiorców w proce-sach legislacyjnych. PKPP Lewiatan reprezentuje pracodawców w Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodar-czych, jako jedyna polska organizacja pracodawców ma swoje biuro w Brukseli i jest członkiem BUSINESSEU-ROPE, największej organizacji pracodawców w Unii Europejskiej.

26


raport

Departament Financial & Investor Relations w On Board PR Ecco Network to zespół profesjonalnych konsultantów, dbających o wizerunek instytucji finansowych oraz przekonanych, iż reputacja jest jednym z kluczowych elementów składających się na wartość firm w tym sektorze. Wiemy, jak ważną kwestią jest umiejętność profesjonalnego budowania i zarządzania swoim wizerunkiem oraz skuteczne komunikowanie się z szeroko rozumianym otoczeniem. Mając na względzie przede wszystkim budowanie pozycji rynkowej naszych klientów podchodzimy bardzo indywidualnie do opracowywanych przez nas strategii komunikacji, adaptując je każdorazowo do aktualnej sytuacji rynkowej i specyfiki branży. W ramach współpracy oferujemy działania public relations skierowane do wszystkich dostawców i odbiorców usług finansowych: od administracji pu-blicznej, przez instytucje bankowe, finansowe, otoczenie biznesu, aż po inwestorów indywidualnych. Prowadząc działania public relations dla sektora finansowego, zbudowaliśmy trwałe relacje z dzienni-karzami redakcji gospodarczych, finansowych oraz ogólnoinformacyjnych w prasie, radiu i telewizji. Nawiązaliśmy również współpracę z przedstawicielami środowiska biznesowego oraz akademickiego. Na co dzień przy realizacji działań komunikacyjnych dla instytucji finansowych korzystamy z wiedzy i doświadczenia analityków finansowych, ekspertów od rynków finansowych oraz inwestycji giełdo-wych. Wspólnie z ośrodkami badawczymi opracowujemy także własne raporty, stanowiące wytyczne dla prowadzenia działań komunikacyjnych na rynku finansowym. Poza standardowymi działaniami w zakresie komunikacji korporacyjnej i launchingu produktów, reali-zujemy działania z zakresu komunikacji zmiany, CSR, komunikacji wewnętrznej, komunikacji kryzyso-wej i relacji inwestorskich.

PR korporacyjny i budowanie marki: Audyt wizerunkowy i komunikacyjny, pozycjonowanie firmy na rynku finanso-wym, analizy benchmarkingowe. Budowa-nie misji, wizji i wartości korporacyjnych, warsztaty dotyczące wartości firmowych. Opracowanie strategii budowania i umac-niania wizerunku firmy (świadomości marki), strategiczne doradztwo i budowa-nie wizerunku Zarządów, expert positio-ning. Launching nowych produktów i usług, doradztwo w zakresie komunikacji marke-tingowej firmy.

Komunikacja wewnętrzna: Opracowanie strategii komunikacji we-wnętrznej, implementacja strategii komu-nikacji wewnętrznej. Opracowanie planu i pomoc we wdrożeniu przygotowanej komunikacji wewnętrznej. Opracowanie i wdrażanie narzędzi komunikacji we-wnętrznej – intranet, spotkania, szkolenia i warsztaty, wydarzenia specjalne dla pra-cowników. Przygotowanie tekstów wystą-pień, listów do pracowników. Wdrożenie procedur zarządzania informacją w firmie, komunikowanie wewnętrzne trudnych kwestii i komunikacja zmiany.

27


raport

IPO i IR: Analiza dotychczasowej strategii firmy w ramach relacji inwestorskich, audyt wizerunkowy spółki, opracowanie i realizacja kampanii informacyj-nych wspierających oferty publiczne akcji (IPO i SPO). Bieżące doradztwo w zakresie polityki informacyjnej, doradztwo w zakresie budowy serwisu relacji inwestorskich w Internecie. Ob-sługa komunikacyjna procesów fuzji i przejęć. Przygotowanie raportów, prospektów, prezenta-cji i innych materiałów informacyjnych dla uczestników rynku kapitałowego.

Relacje z mediami: Prowadzenie biura prasowego i budowanie relacji z mediami, opracowanie materiałów prasowych, organizacja briefingów, konferencji prasowych i indywidualnych spotkań z dziennika-rzami, organizacja Study Tours. Bieżący monito-ring mediów i alerty kryzysowe.

PR kryzysowy: Audyt i analiza potencjalnych zagrożeń, opraco-wanie procedur zarządzania informacją w kryzy-

sie oraz manuali kryzysowych. Stworzenie zespo-łu kryzysowego, doradztwo w zakresie zarządza-nia sytuacjami kryzysowymi.

CSR: Stworzenie strategii społecznej odpowiedzialno-ści (Corporate Social Responsibility), opracowa-nie i wdrożenie programów CSR adresowanych do wybranych grup docelowych, usystematyzo-wanie i analiza efektywności dotychczas realizo-wanych przez firmę działań z dziedziny CSR (sponsoring, darowizny, ekologia, programy etyczne i motywacyjne). Określenie metod ra-portowania i oceny efektów działań. Nagłaśnia-nie i promowanie dobrych praktyk firmy w jej społecznym otoczeniu.

Szkolenia: Przygotowanie szkoleń w zakresie kontaktów z mediami i komunikacji kryzysowej, dostosowa-nych do specyficznych, indywidualnych potrzeb klientów. Szkolenia opracowywane na podstawie wybranych przypadków z branży. Podzielone na część teoretyczną oraz praktyczną. Przygotowa-nie pakietu materiałów szkoleniowych.

28


raport

Raport opracował zespół On Board PR Ecco Network

Katarzyna Szczypek – Head of Department Finance, IT, Real Estate

On Board Public Relations Ecco Network Sp. z o.o.

Ul. Wolska 88, 01-141 Warszawa

tel.(+48 22) 321-51-00

e- mail: [email protected]

Anna Wrzosk – Konsultant



tel.(+48 22) 321-51-00

e- mail: [email protected]

Badanie zrealizował Instytut Badania Opinii Homo

Homini

Instytut Badania Opinii "Homo Homini" Sp. z o.o. ul. Świętokrzyska 36 lok. 5 00-116 Warszawa tel. +48 22 827 96 26 fax. +48 22 827 96 26 e- mail: [email protected]

Kontakt dla prasy

Dariusz Chrzanowski



tel.(+48 22) 321-51-00

e-mail: [email protected]

29


raport

Słabe filary polskiej emerytury

Documents

Transcript of Słabe filary polskiej emerytury