trng tiu hc ct linh

ti gip hc sinh hc tt mn tp lm vn

h tn: trn mnh hun

nm hc 2005 - 2006

i tm nguyn nhn ca vic dy v hc b mn tp lm vn 1/ nhng nguyn nhn v pha ngi dy : c rt nhiu nguyn nhn v pha ngi dy nhng ti thy ni ln nhng im ln sau y : - ngi dy cha xc nh c chun kin thc ca lm vn , ngha l : bi vit ca hc sinh nh th no l do th cng nhn c ? do : dy th no c th la tit tt ? nu xc nh c chun ny th chng ta mi c th thng nht dc khi nh gi cht lng dy cng nh cht lng hc . - hin nay , chng ta ang c xu hng nng cao dn nng cao mikt qu bi lm vn ca hc sinh . ngha l chng ta ang m tng nhng bi vn qu sc hc sinh trong khi vic dy ca thy , c gio li cha t dc yu cu hng dn , du dt ngi hc tng bc. chm bi thi d dng tm ra sai st nhng lm sao cho hc sinh khi sai st th nhiu khi , phn ln chng ta li khng ch ra dc mt cch y ng hng cho hc sinh . - bn thn thy lng tng th lm sao hc tr c th thnh thi m hc tt m lm vn tt dc . lp no cng c 4 loi trnh : gi , kh, trung bnh , yu .nhng xc nh cho ng trnh ny cng l mt vn d cn nhiu bn ci . im lng tng ca ngi dy cn th hin nhng im sau : + mi dng bi , hng dn hc sinh th no l l ng hng dn bng cch th no cho hc sinh c hng th hc , m vit . ngi dy dang b qu nhiu rng buc trong gi ln lp , m mi gi phi dy y , khng oc b st phn vic no : no ghi bng ra sao th oc coi l t ? ghi nhng g l ? phiu hc tp th no ? phiu gm my cu hi th ? ...... - sch vit v phng php dy lm vn , sch tham kho hin nay tuy nhiu nhng ni chung u cha tt , gy cho gio vin khng t kh khn . I.

- v sch gio khoa : oc vit t hng chc nm nay thi gian thay sch k c ni dung v phng php u c nhiu im lc hu li thi , rt kh s dng . - v sch tham kho : k c sch hng dn , lc hu c v ni dung v phng php . im kh dng nht cho hc sinh v gio vin l c c gn chc loi sch hc tt ting vit nu dng tt c cc loi sch th kt qu s ngc li . - thng l nhng ngi vit sch cha dy tiu hc bao gi , tuy c i d gi , thm lp nhng vn khng nm vng bng nhng ngi trc tip ging dy nn sch vn cha tht hp l . - do khng xut pht t thc t trnh hc sinh , nn sch no cng c bi mu. nhn chung cc bi mu cn qu y , n lc hc sinh ch vic chp bi mu l vt yu cu ca thy,c . hc sinh chp nhng thc cht khng hiu m chp mtt chc my mc . nn mt kha cnh no sch khng gip s pht trin m km hm , n s pht trin . - v pha gio vin : nhn chung gio vin tiu hc cha phn tch iu tt , cha tt ca sch c c sch l dng , dng nhiu sch qu li m ra lng tng . v vy c dy v hc c gp ht kh khn ny n cn tr khc . 2 / nguyn nhn v pha ngi hc . c lp 2,lp 3 , nhn chung khi tr li cu hi , lm cc bi , t , k , theo chng trnh hc sinh u lng tng khng bit tr li , vit th no l chun l hay . thng thng cc em bt chc theo bn , theo thy c > bt chc ht nh ngi khc. ( ngi khen ) l rt thch . bn cht ca lm vn khng phi la s bt chc my mc , bt chc mi , khng cn g l ca ring mnh , khng cn g ca ring mnh th s tr thnh ngi my . mt lp ton ngi my th khng cn l lp hc . lp m nh vy th vic dy v hc i chch con dng dy tt hc tt - cc phn mn t ng , ng php, chnh t ....c vit nhiu , vit k nhng li phc v t cho lm vn . quan im dy ting vit cho ngi bn ng cha c thu trit . sch vit

dy ting vit hin nay s rt tt nu dy cho ngi ngoi quc nhng li cha tt cho cc em ngi vit hc ting vit . - nhoc im r nht l dy ting vit tch khi cuc sng vn c ca ting vit . l ra phi dy xut pht t vn bn ting vit th dy tch khi vn bn , sau mi tr li vn bn . hay ni mt cch khc i , sch ting vit tiu hc ang c vit nh vit cho trung hc c s hay trung hc ph thng , cho nn hc sinh ri vo tnh trng hc mt dng vit mt no . cch dng vn ting vit th no cho lm vn thun li tr thnh mt vn cha oc gii quyt d dng , ng n , chun mc . - c hc nh vy , c c nh vy , hc sinh cng thy mn vn ni chung , mn tp lm vn ni rng l lnh vc khng th no chim lnh oc . c chng , ch mt t l phn trm t i l c may mn hc gi mn ny m thi . 3/ nguyn nhn v pha cha m hc sinh : - cha m hc sinh c th gip hc sinh tiu hc , hc tt cc mn khc . ring mn tp lm vn , s ngi c th phi hp dy cho con ci hc tt mn ny cn qu t . h va thiu iu kin thi gian , va cha c bi dng ni dung , phng php dy phi hp . v vy m thiu kin thc c th dy n c , dy h tr gio vin . - mt nt tm l kh ph bin ca cha m hc sinh l mun cho con hc thm v ton , v cc mn t nhin , rt cha m mun cho con hc lm vn nu khoong c yu cu ca c gio . - cha m hc sinh cng cn nhoc im l t mua sch mn tp lm vn cho cc em c thng chiu theo thch ca con thch c truyntang ca cu nht bn . him thy nh gia nh xy dng cho con t sch phc v tt cho vic hc mn vn tiu hc . 4/ cc nguyn nhn khc : c rt nhiu nguyn nhn thuc v x hi , ti ch xinn nhn mnh nguyn nhn xut bn sch :

a) v pha ngi vit : c nhiu cun sch c vit vi dng tt v mun gip cho hc sinh hc tt mn lm vn cho nn sch u c tiu . hc tt ... tuy nhin cch vit li cha xut pht t tiu hc nn cng vit nhiu cng di dm. hy th thng k: nu mt hc sinh mua cho bng ht cc sch hc tt... th s ti bao nhiu cun? cha ai ngh y : hc sinh lp 4, lp 5 phi c nhng g, c nh th no cho lm vn tt hn. b) v pha ngi in: nhn chung li ch ca ngi in l in cng nhiu cng tt. do cc loi truyn tranh nht bn ang trn lan. truyn, tranh ang kch thch tr t m, khuyn khch ht tp ny n tp khc. nhng nu ngi ta khng v tin m in cc loi sch khng c li ch thit thc cho hc sinh hc mn vn cng p, cng hp dn nh th th tt bit bao. cng bng m ni, thy bn cnh nhng -r- mon, by vin ngc rng, .... c d mn phiu lu k, l c thu 6 ch vng, an- c - xen. ng mng l vy nhng ng ni l sch in cha p (ngoi cc ba sch ton ch l ch, thiu tranh nh minh ho cho hc sinh). t nc ta thiu g nhng t hoi, on gii, phm h, v qung, ... thiu g nhng ha s ti ba nh: thi ngc, t lu... nu chng ta u t tin in v v minh ha cho nhng d mn phiu lu k, t rng phng nam, ch b tm bn.. th c li ch bit bao. 5. nguyn nhn no l chnh, l c bn. xut pht t cng vic ngi gio vin cho nn d cp n nguyn nhn no i na th nguyn nhn i ging dy vn l chnh, l c bn. cho nn suy cho cng vn c phi dy sao cho tt ngi hc t kt qu tt. cng v ngi ng lp, hng ngy i din vi tt c nhng thc t nu ra, ti thy: d sao, n th no, ngi gio vin vn phi lm ng cng vic c th, xut pht t nhng suy

ngh trn, mt lp hc vi nhng hc sinh m ti s trnh by phn sau y ii - nhng suy ngh v nhng cng vic c th ti lm. 1. dy t im xut pht ca trnh hc sinh nng dn tng bc. a) thc ra iu ny khng mi. gio vin no cng phi lm. ring ti ngh, sau t nht mt thng ti phi xc nh c hc sinh ti dy c nhng iu tt, nhng iu cha tt nh th no v lm vn. tt nhin nhn xt kt lun y cn phi c b xung thng xuyn trong sut hc k, sut nm hc. yu cu t ra l gio vin phi hiu thc s trnh ngi hc: em no loi gii, loi kh, loi trung bnh, loi yu km v lm vn ca lp mnh (ch khng phi lp khc). iu lm c s, lm im xut pht cho bi son, cho lng kin thc, cho phng php dy mi bi. b) lp ti dy v ang dy, hc sinh c nhng im yu lm vn c th nh sau: - cc em u bit mt bi vn c ba phn: m bi, thn bi, kt lun. nhng vit tng phn nh th no th li lng tng, ti gip cc em bng cch mi dng bi, chn mt bi vn chun tp phn tch. t xc nh cho mnh c tng phn, din t tng phn. trn y ti ni phn nguyn nhn v nhc im ca sch tham kho. hin nay rt may mn, chng ta c cun ting vit nng cao lp 4, lp 5. ring ti, ti thy 2 cun sch ng l sch tt cho mn tp lm vn, dy ting vit v ni dung, cn c nhng iu bn bc nhng cc tc gi nu ra quan im ng n: t mt bi vn c th m dy cc phn t ng, ng php, lm vn mi l cch dy ngi bn ng. mi ng quy lut dy vn v sch c nhan nng cao nn bi vn c chn thng l ca hc sinh gii c bin tp. nn nu s dng khng tt th vn gy cho hc sinh kh khn.

t suy ngh , ti s dng theo cch da sch, vit li bi vn cho ph hp vi trnh ca lp. ti vit li theo nhng suy ngh sau: sao cho ph hp trnh hc sinh ca mnh, sao cho st hp vi l thuyt mi loi bi; sao cho pht huy c ci ring ca mi loi trnh hc sinh, sao cho cc i tng hc sinh u c pht trin v m ba c cht vn chng. xin dn ra y mt th d: lp 4, lp 5, t cnh v t cnh sinh hot l loi bi kh, ti dy bng cch luyn cho hc sinh phn tch bi vn: bi: cnh sc ma xun vng trung du thu -cht nhn ra ma xun khi m 2 cnh ca s nhn ra bn ngoi. trc mt thu cnh sc hin ra tht huy hong. lp c non lc c ph ln tng mng trn nhng qu i chy tt tp n cui tm mt. nhng con ng mn cng tr ln mm mi ln khc, lc n, lc hin trng nh nh nhng chic khn la mm l lng trong gi. xa hn, mt t dy ni vi bng nhin sng sng uy nghi hn mi ngy. thu hnh dung n nh nhng thnh quch lu i c t nhng th k xa xa no . mi thong trc y thi, ma ng lm cho tt c tr nn huy hoang vu, gi ci. nhng qu i gy x xc, nhng con ng khng khiu v dy ni vi kia ngi im lng, trm mc nh nhng c gi n lc mn chiu, s bng. phi chng, ma xun k diu lm thay i tt c? mi vt sng ln, tr ra di nh nng ng , mt m nh nhung. i mt thu bao chm ln mi cnh vt. thu say sa ngm mi khng chn mt! (theo vn th - sch ting vit nng cao lp 4 - trang 53) *sau y l trnh t lp dy. - u tin ti c, c tht hay bi vn. - ti ging t (trung du) bn cch v nhanh vi phn mu,

cnh sc m bi vn miu t hc sinh c khi nim: qu i c nhng mnh c xanh non, nhng con ng n hin trn cc sn i, dy ni vi sng sng, uy nghi v ngi nh, c ca s, v tr m thu quan st. - ti ln lt cho hc sinh phn tch bi vn bng h thng cu hi. * tm cu m bi: - cu m bi din t nhn xt g ca thy? - thu quan st cnh vt v tr no? - v sao thu cht nhn ra? - t ti kt lun: cu m bi phi gii thiu c v tr quan st, gii thiu v tr quan st bng cch th hin c cm xc ngi vit. nu th vit, thu m ca s, trng thy cnh ma xun, th cu ch c gi tr thng ba, khng c gi tr thng ba, khng c gi tr cu vn. m bi cs th l mt cu, hai cu nhng phi bo m hai . nu vit hay hn s t loi gii. *tm cu kt thc bi vn: ( bi kt thc bng 2 cu). - cu 1: kt thc din t iu g? ( mt ln na, i mt thu ngm ton b cnh sc ma xun.) - cu 2: kt thc din t bi g? (din t nim say sa ca thu v cnh sc xun p, nhn mi khng chn) ti kt lun: kt thc va t cm xc ca mnh va gy ra truyn cm cho ngi c. nu ch vit: cnh sc ma xun p tht th cng ch l thng bo, cha phi l cu vn, cu vn phi c cm xc ca mnh v truyn cm. - v tr quan st ca thu c g c bit? (thu ngi trc ca s, thu khng ra ngoi). v tr ch cho php din t nhng iu trng thy. nu thu ra ngoi th phi bit c nhng iu nghe thy, cm thy na. * thn bi c my ln?

- 2 ln: + cnh sc ma xun trc mt thu + cnh sc ma ng trong tr nh thu c ln th nht: + cu 1 din t iu g? (din t ci nhn bao qut cnh sc) + thu - t t m cnh sc, nhn thy nhng chi tit no? (t gn n xa, n xa hn) + tm nhng t ly trong cu miu t thi tit? thu - t chi tit bng cch no? + ngoi nhng t ly, so snh, nhn ho, thu - cn din t cm xc ca mnh, cu no din t cm xc? - 2 miu t g? nu b 2 i th cnh sc ma xun c t s ra sao? + nh vy 2 ca thn bi ngc li vi 1, cnh c tn gi l g? (cnh i lp) + hy tm nhng chi tit i lp? (i lp t: huy hong, hoang vu, gi ci, mm mi, lng l, xc x, khng khiu, sng sng, uy nghi, im lng, trm mc ). (i lp : qu i trong xun, i trong ng. dy ni vi ma xun, dy ni vi ma ng ) - hy gi tn nhng kiu cu trong bi? (cu k, cu cm, cu hi). - nu trong cc cu cm, cu hi bng cu t th gi tr bi vn s th no? * hy luyn tp theo bi v yu cu sau. - da theo cch vit ca bi phn tch, em hy vit 2 cu m bi gii thiu cm xc ngi nh ca gia nh em? hay trng tiu hc em ang hc? hoc chu cy trng ca b hay ng em trng - hy vit 2 hay 3 cu kt bi ca nhng trn y: - bi lm nh: theo cch vit ca bi chn vit c bi vn miu t mt trong nhng bi vn sau y. *ti cng dng nhng cu hi dy t ng, ng php m

sch nu va dy cc phn mn va b sung cho dy tp lm vn. ti xin dn ra y mt bi t im 7: hm nay i hc v gn n nh, ti bng nhn ra v p ca ngoi nh mi sa sang ca b m ti, ci mu vi xanh hin ra trc mt ti tht p. nh ti ch c 2 tng thi nhng p hn my nh 3 tng bn cnh. trn tng 2 ca sn mu nu nht, vin nhng khun nu sm trng tht bng. 2 ca s ni cho ti nh sng vo gc hc tp v ging nm ca ti cng p khng km ngoi hin, nhng bng hng, bng cc lp l sau dy lan can bng st sn xanh. ca vo tng mt c 2 lp, lp ngoi l ca st sn vng nht, c nhng lp tn sng ng nh, ca trong bng st sn xanh. ca vo tng 1 c hai lp, lp ngoi l ca xp bng st sn vng nht, c nhng lp tn sng ng nh mi nm ngoi khi ti ang hc lp 3, nh ti ch c mt tng. tng c th n vi tr c gch. nhng hm tri ma to, di t tung t c a qun, sch v ca ti. b m ti ba dn ht c sc, c tin sa sang nh y. ti yu nh ti lm. - nu c phn lm vn lp 4 v 5 trong sgk th thy: va n gin qu, va bao qut qu, va c phn lc hu so vi hon cnh ngy nay. ti thy n lc v cn phi vit li sch dy lm vn theo cch ca cc tc gi. sch ting vit nng cao lp 4, lp 5. ti ngh l cch tt nht, hiu qu nht. 2. dy thu ht hc sinh hc vn, lm vn bng nhng bin php h tr: a. hc sinh tiu hc c c im tm l l thch hc say sa v ngc li. nhng bi vn c chn lc trong sgk hin nay c nhiu u im nhng nhn chung cn ngi ln qu, cht tr con trong bi cn qua t, mt khc cht vn chng trong nhiu bi cng cn t, chng ta vn ang nng n ni dung

m cn coi nh vn chng. cho nn hc nhng bi c th t kt qu cao v tinh thn, t tng nhng s khng cao v tm hn ngh thut, cng t kt qu v sng to, thng minh hn nhin ngy th. b. nh vy bi vn thiu tnh hp dn. hc sinh tiu hc khng thch nhng bi . cng l nguyn nhn dy lm vn kh t kt qu cao. ti chn dy thm nhng bi vn nh trn y. c bit chn nhng bi th ph hp vi tui cc em dy cm th, dng vit t cm th ci p, ci hay, ci l ca th vn. xin dn ra y mt vi v d - ti chn bi ng ri g m hi g con ng cha y h? c n g nhao nhao ng c ri y ! - hoc bi: nga con nga cha i mng st bt la di chn nga con thy ku m b i! chn b chy! trong th phm h c bit bao nhiu bi vit v nhng ti quen thuc, gn gi m li rt l vi tr em. ci l l s tinh t trong quan st ri vit ra nhng iu y. chnh l vn chng, l tm hn, l thng minh rt cn cho lm vn! nhng bi th loi y ch cn c tht hay l gieo vo tnh cm hc sinh bit bao nhiu vn ling cho vn chng hoc cn dy hc sinh nhng bi: ngun gc c hu ca h hng nh nga ca nguyn hong sn. con nga xa thun lm sut i n c xanh

nn tnh kh hin lnh sng cng khng mc c nhng nhiu khi rt cc hin nn lm k tru c ci ui m miu h cng la ct mt! nga mt ui m c v suy ngh ba m hin nhng khng th hn phi luyn chn cho kho! y u ui l th (hoa hng phi c gai) v qu ci ui di nga c thm c ! sau khi ging, ti cho hc sinh luyn c c nhn, chn em c hay nht dy c ngh thut lm tit mc biu din. ti cho hc sinh vit nhng ti; hy gii thch xem, v sao mo c mng sc, v sao chut hay dit mo, v sao ch- mo ght nhau dn dn cc em khng s lm vn na, yu thch v vit c, c nhng hc sinh (tuy t thi) nhng vit hay, vit gii. 3. ti yu cu ph huynh hc sinh chun b iu kin hc vn tt cho con ci: vi ph huynh d gn, d thn, d xut, ti yu cu mi thng mua cho con sch g, ti hng dn cch c v tm hiu ni dung, cha m h tr iu g khi c em vit bi tt, ti yu cu cha m c v c nhn xt.

vi nhng em hc sinh gii, thch vit ti yu cu cha m khuyn khch cc em tp vit nht k luyn cu vn cn ti vi i tr hc sinh, ti yu cu cha m theo di kt qu hc lm vn, hi gia vin nhng yu cu cn thit hng dn cc em lm vn mi ngy.. kt lun trn y l mt s kinh nghim m ti rt ra c trong qu trnh ging dy b mn tp lm vn, khng bit nhng ni dung t ra c p ng c cht no vi yu cu ch o! ti ch mun bng tm hn, lng chi ca ngi v tng lai con em chng ta m xut suy ngh, k li vic lm. qua nghin cu vic hng dn hc sinh hc tt mn tp lm vn, ti ch thy y l mt vn rt quan trng i vi vic gip hc sinh hc tt mn ting vit ni chung. hc sinh c hc tt mn ting vit mi c u kin thun li tip thu tt c cc mn hc khc nh: ton, ngoi ng, t nhin x hi v th trong nh trng tiu hc, gip cc em hc tt ln cc lp trn, cng nh sau ny khi bc vo cuc sng cc em c kin thc ton din, c trnh cao, c nng lc ca mt ngi cng dn th thy c gio tiu hc phi c trch nhim gip cc em hc tt mn tp lm vn t nhng bi u tin. do trnh v nng lc c hn nn vn trnh by cn nhiu hn ch. ti rt mong c s gip ca ban gim kho. h ni, ngy 01 thng 4 nm 2006 ngi vit

trn mnh hun