การลดปญหาสนคาขาดมอดวยเทคนคการวางแผน การพยากรณ

และเตมเตมสนคารวมกน

กรณศกษา บรษทน าเขาและสงออกอปกรณล าเลยงสนคาอากาศยาน SHORTAGE PROBLEM REDUCTION BY USING COLLABORATIVE

PLANNING, FORECASTING AND REPLENISHMENT CASE STUDY: IMPORT AND EXPORT AIR CARGO

HANDLING EQUIPMENT COMPANY

ปณดา เรอนนล PANIDA RUEANNIN

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน

วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน มหาวทยาลยศรปทม ปการศกษา 2559

ลขสทธของมหาวทยาลยศรปทม

SHORTAGE PROBLEM REDUCTION BY USING COLLABORATIVE PLANNING, FORECASTING AND REPLENISHMENT CASE STUDY: IMPORT AND EXPORT AIR CARGO

HANDLING EQUIPMENT COMPANY

PANIDA RUEANNIN

AN INDEPENDENT STUDY SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCES OF

LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT COLLEGE OF LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN

SRIPATUM UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2016

COPYRIGHT OF SRIPATUM UNIVERSITY

ชอหวขอการคนควาอสระ การลดปญหาสนคาขาดมอดวยเทคนคการวางแผน การพยากรณและเตมเตมสนคารวมกน กรณศกษา บรษทน าเขาและสงออกอปกรณล าเลยงสนคาอากาศยาน SHORTAGE PROBLEM REDUCTION BY USING COLLABORATIVE PLANNING, FORECASTING AND REPLENISHMENT CASE STUDY: IMPORT AND EXPORT AIR CARGO HANDLING EQUIPMENT COMPANY

นกศกษา ปณดา เรอนนล รหสประจ าตว 59500666 หลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน คณะ วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน อาจารยทปรกษา ดร.พรธรชต อฐรตนโชค

คณะกรรมการสอบการคนควาอสระ

...........................................................................ประธานกรรมการ ( รองศาสตราจารย ดร.พรรณ สวนเพลง )

...........................................................................กรรมการ ( ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรน มณศร )

...........................................................................กรรมการ ( ดร.วรพล วงฆนานนท )

วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน มหาวทยาลยศรปทม อนมตใหนบการคนควาอสระฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญามหาบณฑต

รกษาการคณบดวทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน

............................................................ ( ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรน มณศร ) วนท.........เดอน..........................พ.ศ. ........

I

การคนควาอสระเรอง การลดปญหาสนคาขาดมอดวยเทคนคการวางแผนการ พยากรณและเตมเตมสนคารวมกน กรณศกษา บรษท น าเขาและสงออกอปกรณขนถายสนคาอากาศยาน ค าส าคญ การวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกน, การพยากรณ, สนคาขาดมอ นกศกษา ปณดา เรอนนล อาจารยทปรกษา ดร.พรธรชต อฐรตนโชค หลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน คณะ วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน มหาวทยาลยศรปทม ปการศกษา 2559

บทคดยอ

การลดปญหาสนคาขาดมอดวยเทคนคการวางแผนการพยากรณ และการเตมเตมสนคารวมกนของบรษทกรณศกษา บรษทน าเขาและสงออกอปกรณขนถายสนคาอากาศยานนน เปนการศกษาและน าเทคนคดงกลาวมาใชเพอลดปญหาสนคาขาดมอ และเพอเปนการเพมประสทธภาพในการพยากรณความตองการสนคาลวงหนา ใหมแนวทางเพอสรางความสมพนธรวมกนระหวางบรษทและซพพลายเออร ท าใหเพมขดความสามารถใหกบบรษทสรางความพงพอใจใหกบลกคาใหเพมมากขน จากการศกษา ไดใชวธการเกบรวบรวมขอมลการสงซอของลกคา เพอมาค านวนหาคาพยากรณปรมาณการสงซอ โดยใชการค านวนโดยวธการหาคาเฉลยแบบ Moving Average และท าการเพมคา Safety Stock จ านวน 15% เพอน าคาปรมาณการสงซอทไดนน น ามาใชในการวางแผน การพยากรณ และการเตมเตมสนคารวมกน เพอใหเกดความรวมมอในการแบงปนขอมลตางๆรวมกน ท าใหเกดการท างานรวมกนอยางใกลชด และท าใหเกดการวางแผนการสงซอสนคามประสทธภาพมากยงขน ลดคาเสยโอกาสในการขายสนคา และในสวนของลกคานน ท าใหบรษทสามารถจดสงสนคาไดทนตามเวลา ท าใหลกคามความเชอมนในบรษทมากขน และสามารถขยายฐานลกคาใหเพมมากขนในอนาคต

II

IS TITLE SHORTAGE PROBLEM REDUCTION BY USING COLLABORATIVE PLANNING, FORECASTING AND REPLENISHMENT CASE STUDY: IMPORT AND EXPORT AIR CARGO HANDLING EQUIPMENT COMPANY KEYWORD CPFR, FORECASTING, OUT OF STOCK STUDENT PANIDA RUEANNIN ADVISOR PEERATARAT ITRATTANACHOK DR. LEVEL OF STUDY MASTER OF SCIENCE OF LOGISTICS AND

SUPPLY CHAIN MANAGEMENT FACULITY COLLEGE OF LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN SRIPATUM UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2016

ABSTRACT The research on “ Shortage problem reduction by using Collaborative Planning,

Forecasting and Replenishment Case Study: Import and Export Air Cargo Handling Equipment Company” is study for planning and seeking the way to reduce the problem of out-of-stock, increase the efficiency of demand forecasting, improve the collaboration between company and supplier, for empower the company and more satisfied customers.

According to the studies, it has been found that Collection of customer’ s order information to calculate the forecast volume of orders by using a Moving Average calculation method, provides the closest approximation to the actual purchase order value. The advantages of collaborative planning, forecasting, and replenishment can build relationships between company and supplier growing up together, exchange of information between each other. Collaborate closely, and make the planning of the order more effective. Reduce the opportunity cost of sales. And in the customer. The company can deliver goods on time. Make customers more confident in the company, and can expand our customer base in the future.

III

กตตกรรมประกาศ

งานคนควาอสระฉบบน ส าเรจลงไดดวยดเนองดวยไดรบความกรณาอยางสงจาก ดร.พรธรชต อฐรตนโชค อาจารยทปรกษางานคนควาอสระ ทไดใหความกรณาแนะน า ตรวจตราตลอดจนปรบปรงแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใส ตลอดจนใหก าลงใจในการท าการศกษาคนควาดวยตนเอง ขาพเจาขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณคณพอ - คณแม และเพอนๆทไดใหก าลงใจเสมอมาตลอดการท างานคนควาอสระน ขอบพระคณผบรหารบรษทกรณศกษา ซงเปนผใหความอนเคราะหในสวนของขอมลตางๆทเออตอการท างานคนควาอสระ จนท าใหงานคนควาอสระนนส าเรจลลวงไปดวยด

สดทายน ผวจยหวงวางานคนควาอสระฉบบนจะมประโยชนอยไมมากกนอย จงขอมอบสวนดทงหมดนใหแกเหลาคณาจารยทไดประสทธประสาทวชาจนท าใหผลงานวจยเปนประโยชนตอผทเกยวของ ส าหรบขอบกพรองตางๆทอาจจะเกดขนนน ขาพเจานอมรบผดและยนดทจะรบฟงค าแนะน าจากทกทานทไดเขามาศกษางานวจยน

ปณดา เรอนนล สงหาคม 2560

IV

สารบญ บทคดยอภาษาไทย I บทคดยอภาษาองกฤษ II กตตกรรมประกาศ III สารบญ IV สารบญตาราง VI สารบญภาพ VII บทท หนา 1 บทน า 1 ความส าคญและทมาของปญหา 1 วตถประสงคของการวจย 1 ขอบเขตของการวจย 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2 นยามศพท 2 กรอบแนวคดของการวจย 3 2 แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 4 ทฤษฎการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกน 5 ทฤษฎเกยวกบการพยากรณ 12 งานวจยทเกยวของ 19 3 วธด าเนนการวจย 22 รปแบบการวจย 22 ประชากรและกลมตวอยาง 22 ขนตอนการด าเนนการวจย 22 - การเกบรวบรวมขอมลทตยภม 22 - ด าเนนการพยากรณดวยเทคนคตางๆ 23 - สรปผลการทดลอง 23 เครองมอทใชในงานวจย 23

V

สารบญ (ตอ)

บทท หนา การรวบรวมขอมล 24 การวเคราะหขอมล 25 4 ผลการด าเนนการวจย 27 ผลการด าเนนการวจย การลดปญหาสนคาขาดมอดวยเทคนคการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกน 27 - Step 1: Evaluate the Current Condition 27 - Step 2: Define Scope and Objective 28 - Step 3: Prepare for Collaboration 30 - Step 4: Execute – Performing the Collaborate 31 - Step 5: Assess Performance and Identify Improvement 31 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 33 สรปผลและอภปรายผลวจย 33 ขอเสนอแนะในงานวจยครงตอไป 34 บรรณานกรมภาษาไทย 35 บรรณานกรมภาษาองกฤษ 36 ประวตผวจย 37

VI

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 CPFR Benefits: Demand and Supply 6 2 Process-Related Challenges in the Supply Chain 7 3 ปรมาณการสงซอยอนหลง ป 2560 24 4 มลคาการสงซอยอนหลง ป 2560 24 5 การค านวนการพยากรณโดยใชวธ Moving Average 25 6 Team Members, Role and Responsibilities 28 7 การวางแผนการสงซอสนคาเพอเตมเตมรวมกบซพพลายเออร 29 8 เปรยบเทยบราคา Out-of-Stock 31 9 เปรยบเทยบยอดขายกอน - หลงการใชเทคนค CPFR 33

VII

สารบญภาพ

ภาพประกอบท หนา 1 กรอบแนวคดของการวจย 3 2 Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment Process Model 9 3 Data Pattern: Constant 14 4 Data Pattern: Trend 14 5 Data Pattern: Seasonal 15 6 Data Pattern: Cyclical 15 7 Data Pattern: Random, Irregular 15 8 Carbon Contact 23

บทท 1

บทน า

ความส าคญและทมาของปญหา

ความรวมมอระหวางองคกรตางๆ ทอยในโซอปทานมความจ าเปนเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงของสงแวดลอมทางธรกจและความตองการของลกคาทมความซบซอนมากขน เพอใหความรวมมอนมประสทธภาพ องคกรไดน าเทคโนโลยมาใชในกจกรรมตางๆ เชน การวางแผนรวมกน การพยากรณ การสงซอ และการบรหารสนคาคงคลง ซงท าใหกจกรรมเหลานไดจดท ารวมกนไดสะดวกมากขน อยางไรกตามองคกรตางๆ ตองเปลยนวธคดในการสรางความสมพนธกบพนธมตรธรกจอนๆ โดยเฉพาะอยางยงซพพลายเออรและลกคา สงผลใหบรษทตองท าการปรบปรงประสทธภาพของกระบวนการท างาน ผลตภณฑ และ ความสมพนธระหวางองคกรเพอให บรษทของตนเองยงสามารถแขงขนได (www.logistic.go.th)

การวจยของ ดายเออรและช (Dyer & Chu, 2003: 246) ไดวเคราะหและยนยนวา ความไววางใจท าใหเกดการแลกเปลยนขอมลเพมข น ซงเปนประโยชนตอผลการด าเนนงานท งทางดานเศรษฐศาสตรและการเงน แสดงใหเหนถงความไดเปรยบทางการแขงขน และสนบสนนการลงทนทเพมความสมพนธท าใหเกดการพฒนาการแลกเปลยนขอมลระหวางกน

ดงนน งานวจยฉบบน มวตถประสงคเพอลดความเสยงกรณสนคาขาดมอ (out-of-stock) และหาแนวทางสรางความรวมมอระหวางบรษทและซพพลายเออร สามารถน าความรทไดจากการวจยมาเพอใชเปนแนวทางในการบรหารจดการเพอยกระดบความวางแผนรวมกนซงเปนความสมพนธทมผลตอกก าไรในระยะยาวของทงสองฝายไดมากขน โดยงานวจยนจะใชเทคนคการพยากรณยอดสงซอสนคา และท าการแลกเปลยนขอมลระหวางซพพลายเออรในการวางแผน การพยากรณ และการเตมเตมสนคารวมกน เพอเพมขดความสามารถ อกทงเปนการสรางความพงพอใจใหกบลกคาใหเพมมากขน

วตถประสงคการวจย 1. เพอลดความเสยงกรณสนคาขาดมอทมไมเพยงพอตอความตองการของลกคา 2. เพอหาแนวทางสรางความรวมมอระหวางบรษทและซพพลายเออร

2

ขอบเขตของการวจย

การวจยครงน เปนการศกษาความสมพนธของปจจยพนฐานจ านวน 1 ชนด และใชการรวบรวมขอมลการสงซอสนคาในอดตเปนระยะเวลา 6 เดอน เพอน ามาท าการพยากรณความตองการในอนาคต และหาแนวทางเพอใหเกดความรวมมอในการประสานงานของขอมลระหวางบรษทและซพพลายเออร ในการแลกเปลยนขอมลการสงซอสนคาของลกคา และการพยากรณการสงซอของลกคาในอนาคต ใหเกดการวางแผน การพยากรณ และการเตมเตมสนคารวมกนกบ ซพพลายเออร เพอใหมการจดการปรมาณสนคาใหเพยงพอตอค าสงซอของลกคาและทนตอการจดสงสนคา เพอสรางความเชอมน เพมความพงพอใจใหกบลกคา รวมถงสรางความสมพนธระหวางบรษทและซพพลายเออร โดยผลลพธทไดส าหรบงานวจยฉบบน อาจมขอบเขตทจ ากด เนองจากสนคาทน ามาใชในการวจยนน เปนสนคาทตองน าเขามาจากตางประเทศ มชวงเวลาน าทแนนอนคอ 14 วน และมระยะเวลาในการเตรยมสนคากอนการจดสง 7 วน ซงหากมการจดสงสนคาลาชาจะตองเสยคาปรบเปนจ านวนเงน 350 บาทตอวน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ท าใหเกดแนวทางในการจดการเพอแกไขปญหาสนคามไมเพยงพอตอความตองการ มาใชในการด าเนนการส าหรบสนคาอนๆของบรษทกรณตวอยางตอไป

2. ไดแนวทางการวางแผนการพยากรณยอดการสงซอของลกคาลวงหนา เพอน าขอมลทไดมาแลกเปลยนเพอการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกนกบซพพลายเออร

3. เพอเพมขดความสามารถในการแขงขน และสรางความสมพนธทดในระยะยาวระหวางบรษทกบลกคา และบรษทกบซพพลายเออร

นยามศพท

การวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคาคงคลงรวมกน (CPFR) คอ กระบวนการระหวางคคาทตกลงรวมกนในการวางแผนและการประมาณการ การตรวจวดความส าเรจ ผานการเตมเตม (Replenishment) การรบรอง และการสนองตอบขอยกเวนตางๆรวมกน

การพยากรณ (Forecasting) หมายถง การคาดการณสงหนงสงใดทเกดขนในอนาคต และน าคาพยากรณทไดนนมาใชประโยชนเพอการตดสนใจ

การจดหา (Source) หมายถง การจดหาผลตภณฑทมการผลตไวลวงหนา (Make-to-Stock) ผลตตามสง (Make-to-Order) และผลตตามการออกแบบทางวศวกรรม (Engineer-to-Order) ไดแก การจดตารางการจดสง การรบ การตรวจสอบ การเคลอนยายผลตภณฑและการอนมตการจายเงนใหกบ

3

ผจดสงวตถดบ และการเกบรกษาขอมล การจดการสนคาคงคลง สนทรพย ทน ผลตภณฑใหม การสรางโครงขายผจดสงวตถดบ ความตองการของการน าเขา/สงออกและขอตกลงของผจดสงวตถดบ

การสงมอบ (Deliver) หมายถง การจดสงผลตภณฑทมการผลตไวลวงหนา ผลตตามค าสง และผลตตามการออกแบบทางวศวกรรม ตงแตการรบค าสงซอ การจดการคลงสนคา การจดสง รวมไปถงการตดตง ไดแก กระบวนการจดการกบขอบเขตของงานและขอก าหนดคณลกษณะเฉพาะจากลกคา เสนทางการจดสง การรบหรอรบรองสนคากอนการสงออกตามกฎหมายของแตละประเทศ การจดการและกฎของการสงมอบ

สนคาขาดมอ (Out-of-Stock) คอ เปนปญหาทเกดจากฝายจดซอของกจการไมสามารถทจะจดหาสนคาชนดใดชนดหนงใหทนกบความตองการใช ซงสนคาขาดมอเกดจากความไมแนนอนในอตราการใชสนคา และชวงเวลาทรอสนคา

กรอบแนวคดของการวจย

ภาพประกอบท 1.1 กรอบแนวคดของการวจย

รวบรวมขอมล การสงซอในอดต

วเคราะหหาสาเหต ปญหาสนคาขาดมอ

ใชทฤษฎการพยากรณ และเทคนคการวางแผน

การพยากรณและเตมเตมสนคารวมกน

แนวทางเพอลดปญหาสนคาขาดมอ

บทท 2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

บรษททน ามาเปนกรณศกษาน มทต งส านกงานใหญอยท 1749/1 ซอยลาดพราว 94 (ปญจมตร) แขวงพลบพลา เขตวงทองหลาง กรงเทพมหานคร 10310 เพอประกอบธรกจน าเขาและสงออกอปกรณล าเลยงสนคา และระบบจดเกบสนคาของคลงสนคาอากาศยาน ตอมาเพอเพมศกยภาพในการแขงขนในอตสาหกรรมการผลตอปกรณล าเลยงตางๆในคลงสนคา ทางกจการไดเพมการใหบรการค าปรกษา และบรการจดวางผงภายในระบบงานคลงสนคาอากาศยาน รวมถงจ าหนายอปกรณชนสวนอปกรณทใชในคลงสนคา และอะไหลเพอการซอมบ ารงทน าเขาจากตางประเทศ

ลกคาหลกจะเปนกลมธรกจสายการบนทใหบรการคลงสนคาอากาศยานทงในประเทศและตางประเทศ โดยเฉพาะกลมประเทศในทวปยโรป ตะวนออกกลางและแอฟรกา เนองจากบรษทกรณศกษานน มแนวคดทจะลดปญหาจ านวนสนคามไมเพยงพอตอความตองการของลกคา ซงปญหาเกดจากซพพลายไมสามารถเกบ โดยขนตอนการสงซอนนจะเปนการสงซอวตถดบเมอมค าสงซอมาจากลกคาเทานน เพอลดปญหาในการจดหาสถานทจดเกบสนคาในคลงสนคา

บรษท มหลกการในการประกอบธรกจคอ ความตรงตอเวลา เนองจากเวลานนถอเปนตนทนแฝงในธรกจเกอบทกธรกจ หากลกคาท าดามสงซอสนคาแลวไดรบสนคาลาชา อาจสงผลอยางมากในธรกจ ท าใหเกดตนทนคาเสยโอกาสในการขายและการด าเนนงานตางๆ เพราะฉะนน ทางบรษทจงเนนการสงสนคาทตรงตอเวลาเสมอ โดยเปนการสรางความรวมมอกบซพพลายเออรใหเปนผ จดเกบสนคาใหตรงกบปรมาณทพยากรณรวมกนไว ท าใหบรษทไมจ าเปนตองรบผดชอบคาใชจายในสวนของการจดเกบสนคาเอง

ซงกอนการเรมตนกระบวนการโลจสตกสทงระบบทมหลากหลายกระบวนการประกอบเขาดวยกน การพยากรณ เปนกจกรรมแรกๆ ทมความส าคญ และเปนหวใจส าคญ ท งน หากการพยากรณมความถกตองแมนย า จะชวยใหผบรหารสามารถน าขอมลทได ไปใชส าหรบการวางแผนตางๆ ทงดานการวางแผนการผลต การจดซอจดหาวตถดบ การจดการสนคาคงคลง และการจดสงสนคา ทงนเพอใหการบรหารจดการองคกรเปนไปอยางมประสทธภาพ เพอใหตอบสนองความตองการของลกคาได ในบทน เปนการรวบรวมทฤษฎและงานวจยตางๆ ทเกยวของกบกรณศกษาน เพอใชเปนแนวทางในการศกษา มดงตอไปน

5

1. ทฤษฎการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคาคงคลงรวมกน (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment: CPFR)

2. ทฤษฎการพยากรณ (Forecasting) 3. งานวจยทเกยวของ

1. ทฤษฎการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคาคงคลงรวมกน (Collaborative Planning,

Forecasting and Replenishment: CPFR)

สมาคมการผลตและการควบคมสนคาคงคลงแหงประเทศสหรฐอเมรกา (The American Production and Inventory Control Society: APICS) ไดใหความหมายของการวางแผน การพยากรณ และการเตมเตมสนคารวมกน (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment: CPFR) วา เปนกระบวนการการรวมมอและการแลกเปลยนขอมมลระหวางหนสวนในโซอปทานเพอทจะวางแผนกจกรรมหลกในโซอปทานตงแตการผลต การขนสงวตถดบไปยงแหลงผลตจนถงการสงมอบสนคาในขนสดทายไปยงผบรโภคคนสดทาย การรวมมอและแลกเปลยนขอมลระหวางกนน ประกอบไปดวยการวางแผนธรกจ การพยากรณยอดขาย รวมถงการด าเนนการทงหมดทจ าเปนในการเตมเตมวตถดบและสนคาส าเรจรป โดยมวตถประสงค คอ การท าใหหวงโซอปทานเกดประโยชนสงสด โดยการปรบปรงการพยากรณความตองการของลกคาใหมความถกตอง การจดสงสนคาไดอยางถกตอง ตามเวลาทถกตองและไปยงสถานททถกตอง การลดสนคาคงคลงทวทงโซอปทาน หลกเลยงการขาดแคลนสนคาและปรบปรงการบรการลกคา โดยพนฐานแลว กระบวนการดงกลาวนจะส าเรจได ถาหนสวนทางการคามความไววางใจระหวางกนจนท าใหเกดการวางแผนธรกจ การพยากรณยอดขาย และการด าเนนการทเกยวของกบการจดสงสนคาทมความถกตอง อนเนองมาจากการแลกเปลยนจอมลทมความถกตองระหวางกนมากกวาการท างานโดยฝายใดฝายหนงแตเพยงล าพง ท าใหหลกเลยงคาใชจายในการแกไขขอผดลาดไดเปนอยางมาก (Wisner, Leong, & Tan,2005:143-147)

อตสาหกรรมตางๆ เรมแสวงหาขอไดเปรยบในโลกโลกาภวฒน ระยะทางทเพมขนระหวางคคาและการตดตอสอสาร น าไปสความสมพนธทไมปะตดปะตอกน กระบวนการดาน Supply Chain ทเพมความซบซอนขน น าไปสความไมมประสทธภาพในโครงสรางของตนทน (Cost Structure) เชน การเพมขนของสนคาคงคลง (Inventories for Safety Stock) การเพมขนของตนทนคาขนสงส าหรบการสงสนคาทเรงดวน ความทาทายในการน าสนคาเขาสตลาดทมผลตอการสญเสยรายได ประโยชนของ CPFR ไมเพยงแตลดตนทน แตยงชวยในบรษทยงคงรกษาความไดเปรยบในการแขงขน และยงชวยบรษทในการพฒนาประสทธภาพใหมๆในการปรบปรงดานโครงสรางของตนทนได

6

ตารางท 2.1 CPFR Benefits: Demand and Supply

CPFR Benefit

Demand Supply

- เสรมสรางความสมพนธและสรางความเตบโตระหวางบรษทและซพพลายเออรอยางใกลชด โดยเรมจากการท าแผนธรกจ รวม ถ ง ปจจยพ นฐาน ตางๆ และการพยากรณผล - เปนการวางแผนการท างานรวมกนระหวางบรษทและซพพลายเออ ร ขอไ ด เ ป ร ย บ เ ช ง ก ล ย ท ธ ท า ใ ห ม ก า รเปลยนแปลงไปสการเพมยอดขายของสนคาได - สามารถรกษาความสมพนธระหวางบรษทและลกคาใหด าเนนตอไปไดอยางยาวนาน

- สามารถ Forecast Order ในแตละชวงเวลา โดยจดเตรยมขอมล ระยะเวลาส าหรบการวางแผนการผลต และปรบปรงความแมนย าในการพยากรณ - ชวยลดความไมแนนอนของการ Forecast แ ล ะ ก ร ะ บ ว น ก า ร ท ไ ม มประสทธภาพ โดยการลด Stock สนคาทเผอไวส าหรบการพยากรณทอาจผดพลาด - สนคาขาดมอ (Out of Stock) จะนอยลง ซงเปนผลจากการวางแผนทดข น ระดบการใหบรการ (Service Level) สงขน สงผลตอความพงพอใจของลกคาสงขนดวย

วตถประสงคหลกของ CPFR คอการวางแนวทางทดกวาส าหรบ Supply และ Demand ผานการแลกเปลยนขอมลกบซพพลายเออร การจดการขอยกเวนตางๆ และโครงสรางความรวมมอในการขจดปญหาและอปสรรคตอความคาดหวงของลกคา ซงมความทาทายมากมายทตองใสใจในการน า CPFR มาใช เชน

- การเลอกซพพลายเออรและสนคาในการเรม CPFR - การตงกฏเกณฑในการวดผล - การไดรบมอบหมายใหท า CPFR จากผบรหารระดบสง - การวางแนวทางของบรษทใหสอดคลองกบปรชญาของ CPFR - การปรบโครงสรางขององคกรหากจ าเปน

หนงในอปสรรคทใหญทสดคอ การตอตานการเปลยนแปลงและการออกนอกกระบวนการทางธรกจเดมๆ ดงนนบรษทจะตองแสดงใหพนกงานเหนกระบวนการทเปลยนไปทจะน าไปสการ

7

ปรบปรงทดขน จากตารางจะแสดงใหเหนบางสวนของกระบวนการทางธรกจทสมพนธกบ Supply Chain

ตารางท 2.2 Process-Related Challenges in the Supply Chain

Supply Chain Area Challenges Pre-Manufacturing Planning - การวางแผนสนคาจะถกพฒนารวมกบผคา

ปลก หรอขอมลจากผบรโภคทนอยทสด - วางแผน Top-down และ Bottom-down (ถาม)

Sourcing - การสอสารระหวางผคาปลกกบผผลตมกจะสนเปลองเวลา เชน Email, Fax โทรศพทและการเดนทาง

- การสงซอสนคามกจะมาจากหลายๆซพพลายเออร

Manufacturing & Fulfillment Production - สถานะของการผลตจะถกรายงานผานแผน

ตาราง และผานทาง Fax ซงจะเกดความลาชาหากพบปญหา

- การรวบรวมแผนงานทไ ม ด การเปลยนแผนการผลตมกจะไมสะทองกลบในแผน

Order Management - ความลาชาในการสงสนคไปยงศนยกรจายสนคา / รานคา น าไปสสนคาขาด (Stock-Outs)

- ความลาชาในการสง สดทายมอผลตอรายได ท าใหรายไดนนลดลง

Sales & Marketing Retails Operations - มสนคาทตองการถกสถานทในเวลาทถกตอง

- ประวตขอมลลกคาและกลมเปาหมายในการขาย

- การรบสงสนคาท เรงดวนทไมไดก าหนดตารางไว ท าใหเกดคาแรงทสงกวาเดม

8

การวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคาคงคลงรวมกน (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment: CPFR) เปนกระบวนการระหวางบรษทและซพพลายเออรทตกลงรวมกนในการวางแผนและการประมาณการ การตรวจวดความส า เ รจผานการเตม เตม (Replenishment) การรบรอง และการสนองตอบขอยกเวนตางๆ

CPFR สรางบนพนฐานหลกการของ Efficient Consumer Response (ECR) โดยเปนการรวมเครองมอ Vender – Managed Inventory (VMI), Jointly – Managed Inventory (JMI), Continuous Replenishment (CRP) และ Category Management

1.1 Guiding Principle หลกในการพฒนา CPFR มดงน

- กรอบการท างานของคคาในกระบวนการจะมงไปทลกคา และความส าเรจของหวงโซคณคา (Value Chain)

- คคาด าเนนการพฒนาและยอมรบการพยากรณบนความตองการเดยวกน (Forecast of demand) ในการวางแผนเพอครอบคลมทง Value Chain

- คคารวมกนยอมรบการพยากรณผานการกระจายความเสยงทเกดจากความจ าเปนทตองปรบขนตอนในกระบวนการผลต 1.2 The Trading Partner Framework CPFR เปนโครงสรางของชดตางๆซงกระบวนการของ CPFR เปนทางเลอกส าคญส าหรบคคาทจะน ามาใช โดยกญแจส าคญจะตองถกก าหนดโดยคคาทมผลตอกจกรรมกระบวนการหลก และกลมคคาในแตละกลม สามารถเลอกวธการมาใชไดมากกวาหนงรปแบบ ขนอยกบลกษณธของสนคา ผลกระทบของโปรโมชนหรอฤดกาล และระดบความส าคญของแตละคคา 1.3 A Single Forecast for Demand ผซอและผขายมมมมองการตลาดทแตกตางกน ซงคคาสามารถปรบปรงความสามารถในการวางแผนความตองการ การพยากรณการสงสนคาถกสรางจากความตองการของลกคา ในกรณเดยวกนกบของผคาปลก ควรตองมาจากความตองการของลกคาเชนกน จงกลายเปนการวางแผนความตองการคราวเดยวกน (Single Shared – Demand Plan) โดยการวางรากฐานส าหรบกจกรรมการวางแผนภายในทสมพนธกบสนคาส าหรบทงผซอและผขาย 1.4 Removal of Supply-Process Constraints การประสานงานในกจกรรมตางๆใน Value Chain ทด จะสงผลทส าคญตอแผนความตองการเดยวกน ซงจะไดรบประโยชนอยางดเยยมกตอเมอแผนความตองการนน มผลตอสวนทส าคญทเปนอปสรรคตอผลส าเรจใน Supply Process

9

Process Model Overview

การอธบาย Process Model ใน 9 ขนตอนของกระบวนการ (Nine Primary Process Activities) จะเปนการก าหนดขนตอนในการด าเนนกจกรรมขอมลเขาและผลลพธ โดยจะเปนการอธบายความหลากหลายของกระบวนการทจะประยกตถงความสมพนธของคคาบนพนฐานของความสามารถ ทรยพยากร และระบบ ซงเปนการลงในหลกการของ CPFR โดยไมบงคบวาใครจะเปนล าดบสดทายในการจดการกระบวนการ Forecasting หรอ Replenishment

ภาพประกอบท 2.1 Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment Process Model

จากภาพประกอบท 1 จะแสดงใหเหนถง Process Model ทงหมด 9 ขนตอน ซงสามารถอธบายตามล าดบไดดงน

Step 1: Establish Collaborative Relationship

ผซอผขายจดตงโครงรางและกฎระเบยบตางๆส าหรบความรวมมอ โดยระบถงความคาดหวงของแตละฝาย การกระท า และทรพยากรตางๆ วตถประสงคของความรวมมอ รวมถงความเขาใจทงหมด และขอมลตางๆทงหมดในกระบวนการ CPFR ในขนตอนน เปนการซกถามซพพลายเออรถงขอมลหลกทวๆไป กรอบการท างาน ผทรบผดชอบในการพยากรณ (Forecasting) ซงเปนการททงสองฝายไดรวมกนก าหนดความรวมมอ ระบถงบทบาทหนาทของแตละซพพลายเออรและการปฏบตงานในแตละสวน และจะตองมการตรวจวดเพอแสดงใหเหนถงความพรอมของแตละองคกรโอกาสทจะเปนไปไดทจะไดรบประโยชนสงสดจากความสมพนธน

10

Step 2: Create Joint Business Plan

ในขนท 2 ของกระบวนการ CPFR ผซอและผขายมการแลกเปลยนขอมมลเกยวกบกลยทธองคกร และแผนธรกจ เพอความรวมมอในการพฒนาแผนธรกจรวมกน เพอสรางกลยทธ (Strategies) และก าหนดบทบาท วตถประสงค และยทธวธ (Tactics) โดยท งสองฝายเหนพองตองกนในแผนธรกจรวมกนนนจะน าไปสบทบาททชดเจน แผนธรกจคอหลกส าคญในการะบวนการการพยากรณ (Forecasting) ในชวงเรมตนของความรวมมอและลดขอยกเวนตางๆ

Step 3: Create Sales Forecast

ในขนตอนท 3 เปนขอมลทใชในการสราง Sales Forecasting ทใชในการสนบสนนแผนธรกจรวมกน โดยขอมลจะมความแตกตางในแตละตวสนคา แตละอตสาหกรรม แตละซพพลายเออร ซงขอมลดงกลาวมาจากขอมลขายของผคาปลก (Point of Sale: POS) การเบกถอนของคลงสนคาของผคาปลกหรอผผลต ซงขอมลดงกลาวจะเปนพนฐานส าหรบการสราง Order Forecast ตอไป

Step 4: Identify Exception for Sale Forecast

ในขนตอนท 4 ผซอและผขายจะก าหนด Item ทอาจมกรณทนอกเหนอจากเงอนไขทไดก าหนดไว ผลลพธทไดคอ รายการสนคาทมการยกเวน (List of Exception Items) ซงรายการสนคาประเภทนจะเปนขอมลทส าคญตอไปในขนตอนท 5

Step 5: Resolve / Collaborate on Exception Items

ในขนตอนท 5 เปนการเจรจาตอรองในความรวมมอกนระหวางผซอและผขายในการแกไขจะเกยวพนถงการแกปญหาในขอยกเวนของสนคา ท าการปรบปรงการพยากรณ (Forecasting) การเพมเตมความรวมมออยางในทนททนใด (Real-Time) ของกระบวนการ CPFR อยางมประสทธภาพในการตดสนใจรวมกนรหวางผซอและผขาย เปนการสรางความเชอมนเพอใหเกดการยนยน Order ในทสด

Sales Forecast และการแลกเปลยนขอมลในขนตอนของกระบวนการ CPFR น จะเรมตนและน าไปสการลดจ านวนความเสยงทจะเกดขน โดยทงสองฝายอนญาตใหหนสวนดขอมลการขาย การตลาด กจกรรมของ Supply Chain ขอมลการวเคราะหผลกระทบ และการปอนขอมลสารสนเทศททนสมยทงในดานการเงนและการวางแผน

11

Step 6: Create Order Forecast

ในขนตอนท 6 น Sale Forecast ขอมลทไมมเกณฑทแนนอน และกลยทธสนคาคงคลง จะถกรวบรวมเพอสราง Order Forecast โดยไดรบขอมลในแตละชวงเวลาและการตอบสนองตอวตถประสงคของสนคาคงคลงในแตละชนดของสนคา และพนทในการรบสนคา การพยากรณในระยะส นน นจะใชส าหรบ Order Generation ในขณะทระยะยาวน นจะใชส าหรบการวางแผน (Planning)

ผลลพธหลงจาก Sale Forecast คอระยะหรอชวงเวลา (Time-Phrased) และ Order Forecast โดย Order Forecast นน ผขายใชในการจดสรรก าลงการผลตทสอดคลองกบความตองการท Safety Stock ในจดต าทสด และยงเพมความมนใจใหผซอวา Order จะไดรบตามก าหนด

Step 7: Identify Exception for Order Forecast

ในขนตอนน จะเปนการก าหนด Order Forecast ในแตละ Item โดยเปนความรวมมอจากทงผ ซอและผขาย ผลลพธทไดคอ รายการสนคาทมการยกเวน (List of Exception Items) ซงไดมการก าหนดเงอนไขไวในขนตอนความรวมมอเพอเตรยมการ

Step 8: Resolve / Collaborate on Exception Items

ในขนตอนท 8 น จะเปนขนตอนของกระบวนการของการพจารณาขอยกเวนของ Order Forecast โดยการดขอมลทใชรวมกน Email โทรศพท การประชมตางๆ และน ามาปรบผลของ Order Forecast ซงผลลพธทไดจากขนตอนน คอ การเจรจาตอรองในความรวมมอระหวางผซอและผขายในการแกไขปญหาขอยกเวนของสนคา ท าการปรบปรงการ Forecast การเพมความรวมมออยางทนททนใด (Real-Time) ของกระบวนการ CPFR อยางมประสทธผลในการตดสนใจรวมกนระหวางผซอและผขาย และเปนการเพมความเชอมนในการยนยนการสงซอในทสด

Step 9: Generate Order

ในขนตอนท 9 ขนตอนสดทาย เปนการแปลง Order Forecast ใหเปน Order จรง โดยแตละฝายทงผซอหรอผขายสามารถควบคมการสราง Order ตามความสามารถทมในระบบ และ resource ตางๆ ผลลพธทไดจากขนตอนน คอ การสราง Order ภายในระยะเวลาทก าหนด จากขนตอนของการพยากรณ (เอกสารประกอบการสอน ส านกหอสมด มหาวทยาลยธรรมศาสตร)

12

2. ทฤษฎเกยวกบการพยากรณ (Forecasting)

การพยากรณ คอ การคาดการณถงสงหนงสงใดทเกดขนในอนาคต และน าคาพยากรณทไดนน มาใชประโยชน เพอการตดสนใจ โดยทวไปแลวการพยากรณจะถกจดแบงตามหนาทหลกๆทเกยวของ เชน ในดานการผลต (Operation) อปสงคทประมาณการไวถกน ามาใชเปนขอมลในการด าเนนการตางๆในฝายการผลต คอ การบรหารสนคาคงคลงและการจดซอ เพอมวตถดบเพยงพอในการผลตและมสนคาส าเรจรปเพยงพอตอการขาย ภายใตตนทนสนคาคงคลงในระดบทเหมาะสม การบรหารแรงงานโดยการจดการก าลงคนใหสอดคลองกบปรมาณงานการผลตทพยากรณไวแตละชวงเวลาการก าหนดก าลงการผลต เพอจดใหมขนาดของโรงงานทเหมาะสม มเครองจกร หรอสถานการผลตทเพยงพอตอการผลตในปรมาณทพยากรณไวตามตารางการผลตรวมเพอการจดสรรแรงงานและก าลงการผลตใหสอดคลองกบการจดซอวตถดบและชนสวนทตองใชในการผลตในแตละชวงเวลา การเลอกสถานทและท าเลทตงส าหรบการผลต คลงเกบสนคา หรอศนยกระจายสนคาในแตละแหลงของลกคา หรอแหลงการขายทมอปสงคมากพอกบการวางแผนผงกระบวนการผลตและการจดตารางการผลต เพอจดกระบวนการผลตใหเหมาะสมกบปรมาณสนคาทตองผลตและก าหนดเวลาการผลตใหสอดคลองกบชวงของอปสงค (ณฏฐพนธ เขจรนนท และ คณะ, 2545)

วธการพยากรณทไดผลถกตอง แมนย าและใกลเคยงกบความเปนจรงน น จะตองระบวตถประสงคในการน าผลการพยากรณไปใช และชวงเวลาทการพยากรณจะครอบคลมถง เพอทจะเลอกใชวธในการพยากรณไดถกตองและเหมาะสม (Gaither & Frazier, 2003)

ชวงเวลาของการพยากรณ 1. การพยากรณในระยะสน เปนการพยากรณเหตการณทไมเกน 1 ป โดยทวไปมกจะอย

ในชวงไมเกน 3 เดอน เชน การพยากรณการวางแผนการจดซอ การจดตารางการท างาน การมอบหมายงาน การพยากรณยอดขาย และการพยากรณระดบการผลต

2. การพยากรณระยะกลาง เปนการพยากรณเหตการณทอยในชวง 3 เดอน ถง 3 ป จะใชกนมากในการพยากรณการวางแผนการขาย การวางแผนการผลต การวางแผนดานงบประมาณและเงนสด และการวเคราะหการวางแผนการด าเนนงานตางๆ

3. การพยากรณระยะยาว เปนการพยากรณเหตการณทมากกวา 3 ปขนไป มกใชส าหรบ การวางแผนผลตภณฑใหม คาใชจายในการลงทน การขยายท าเลทตงและการวจยพฒนา

ความส าคญของการพยากรณ การพยากรณเปนวธการทจะไดค าตอบเกยวกบเหตการณทจะเกดขนในอนาคต ซงค าตอบเหลานจะน ามาใชในการวางแผนและการตดสนใจซงจะเกยวของกบสงตอไปน

13

1. ดานทรพยากรบคคล การประมาณความตองการของผลตภณฑทถกตองจะท าใหสามารถคาดการณการใชก าลงคน การวางแผนการฝกอบรม และการเลกจางไดอยางเหมาะสม

2. ดานก าลงการผลต การประมาณความตองการทนอยเกนไป ยอมสงผลตอการประมาณก าลงการผลตและอาจสงผลตอการสญเสยสวนแบงทางการตลาดในทายทสด ในทางตรงกนขาม ยอมสงผลตอตนทนของบรษทเชนเดยวกน

3. ดานการจดการโซอปทาน การพยากรณทดจะสงผลตอการจดการโซอปทาน ซงไดแกการมความสมพนธทดกบผจดหาวตถดบในกจกรรมการเคลอนยายวตถดบเขาสการผลต จนกระทงถงการจดผลตภณฑออกสตลาด ทงหมดนจะสงผลตอการบรหารตนทน ซงท าใหสามารถบรหารตนทนใหต าลงได

เทคนคการพยากรณ (Forecasting Techniques)

การพยากรณเปนเรองของการคาดคะเนในอนาคต ดงนนการพยากรณและความเปนจรงอาจจะเหมอนหรอไมกได แตการพยากรณทดนนควรจะตองใหใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด ดงนน เทคนคและวธการพยากรณเปนเรองทจะตองเขาใจรวมกน (กณฑล รนรมย, 2545) เทคนคของการพยากรณนนจะแบงออกเปน 2 ประเภท ตามลกษณะและวธการพยากรณทอาศยขอมลในอดตประกอบการสรางรปแบบในการพยากรณไดดงน

1. เทคนคการพยากรณแบบไมเปนทางการ (Informal Forecasting Technique) วธการพยากรณแบบนจะใชประสบการณและดลยพนจของผท าการพยากรณ ผพยากรณจะเปนผทมความรความเชยวชาญในเรองนนๆอยางด จงสามารถคาดคะเนได

2. เทคนคการพยากรณแบบเปนทางการ (Formal Forecast Technique) การพยากรณวธนจะตองอาศยขอมลมาสนบสนนและใชความรทางสถต คณตศาสตรเขามาชวยในการวเคราะหขอมล ดงนนผพยากรณจะเปนใครกไดทเขาใจวธการ และขนตอนในการน าขอมลมาวเคราะห เทคนควธการพยากรณแบบเปนทางการน ยงแบงออกไดเปน 2 จ าพวก คอ การพยากรณเชงคณภาพ (Qualitative Method) และการพยากรณเชงปรมาณ (Quantitative Methods)

2.1 การพยากรณเชงคณภาพ (Qualitative Method) เทคนคการพยากรณเชงคณภาพ เปนเทคนคทอาศยประสบการณผพยากรณเปนสวน

ใหญ ซงอาจจะไมมการใชขอมลในอดต เนองจากไมไดมการเกบรวบรวมขอมลในอดตไว หรอมแตไมเพยงพอตอการน ามาสรางรปแบบในการพยากรณ ดงนนความถกตองในการพยากรณเชงคณภาพจะขนอยกบประสบการณและความสามารถของผพยากรณเปนหลก ซงไดแก

- ทศนคตของผจดการ การพยากรณโดยกลมผบรหาร (A Jury Executive Opinion) - พนกงานขายท าการพยากรณ (Sale Forecast Estimate)

14

- ส ารวจตลาด (Market Research) - เทคนคเดลฟ (Delphi Techniques)

2.2 การพยากรณเชงปรมาณ (Quantitative Methods) เทคนคการพยาการณเชงปรมาณ จะเปนเทคนคทตองใชขอมลในอดตมาสราง

รปแบบการพยากรณในรปแบบของสมการคณตศาสตร ซงแบงไดเปน 2 ประเภท ดงน 2.2.1 รปแบบอนกรมเวลา (Time Series Model) ซงไดแก วธการหาคาเฉลยแบบตรงตว

วธหาคาเฉลยเคลอนทและวธการปรบเรยบแบบเอกซโปเนนเชยล และวธการคาดคะเนแนวโนม 2.2.2 รปแบบปจจยสาเหต หรอรปแบบเชงเหตผล (Associative Models) เปนการพยากรณ

ดวยการวเคราะหปจจยตางๆ ทจะมผลกระทบตอสงทจะพยากรณ เชน การพยากรณโดยการวเคราะหการถดถอยเชงเสนตรง (Linear Regression) ซงจะวเคราะหในความสมพนธของตวแปรอสระและตวแปรตามวามความเกยวเนองกนจนท าใหมาพยากรณหาความสมพนธได

การพยากรณโดยใชรปแบบอนกรมเวลา (Time Series Methods)

การพยากรณในรปแบบอนกรมเวลาจะเปนการพยากรณขอมลในอนาคตจากขอมลในอดตเทาน น ตวแปรอนๆจะไมน ามาพจารณา ซงรปแบบของขอมล (Data Pattern) มเทคนคการพยากรณหลายรปแบบ แตโดยปกตขอมลจะแบงได 5 รปแบบ ดงน 2.2.1.1 รปแบบคงท (Constant): ความตองการไมเปลยนไปตามเวลา

ภาพประกอบท 2.2 Data Pattern : Constant

2.2.1.2 รปแบบมแนวโนม (Trend): ความตองการเปลยนไปอยางมทศทาง

ภาพประกอบท 2.3 Data Pattern : Trend

15

2.2.1.3 รปแบบฤดกาล (Seasonal): ขอมลมการเคลอนไหวข นๆลงๆตามต าแหนงของเวลา (จดเวลา) โดยชวงเวลาจะเปนชวงสนๆ เชน รายเดอน รายไตรมาส เปนตน

ภาพประกอบท 2.4 Data Pattern : Seasonal

2.2.1.4 รปแบบวฏจกร (Cyclical): ขอมลมการเคลอนไหวขนๆลงๆตามชวงเวลาทแนนอน ขอมลทเกบโดยมากจะเปนรายป และเกบเปนระยะเวลาทยาว

ภาพประกอบท 2.5 Data Pattern : Cyclical

2.2.1.5 รปแบบสมหรอไมแนนอน (Random, Irregular): ขอมลมลกษณะการเคลอนไหวอสระ

จากเวลา

ภาพประกอบท 2.6 Data Pattern : Random, Irregular

16

เทคนคการพยากรณเชงปรมาณโดยวธทางสถต 1. การพยากรณโดยวธหาคาเฉลยเคลอนท (Moving Average) เปนการน าเอาขอมลในอดตมาหา

คาเฉลยทเปลยนไปตามชวงเวลา เพอพยากรณอนาคต โดยมสตรการพยากรณดงน

𝐹𝐹+1 =(𝐹𝐹 + 𝐹𝐹−1 + 𝐹𝐹−2 + ⋯ + 𝐹𝐹−𝐹+1)

𝐹

โดย 𝐹𝐹 = คาพยากรณ

t = เวลาทท าการพยากรณ

𝐹𝐹 = คาความตองการในงวดท t N = จ านวนขอมลทน ามาเฉลย

2. การพยากรณโดยวธปรบเรยบแบบเอกซโปเนนเชยล (Single Exponential Smoothing) เปนวธการพยากรณแบบเฉลยน าหนกทซบซอน แตงายตอการท าความเขาใจผลการพยากรณแตละคาจะไดมาจากพยากรณลาสด บวกดวยอตรารอยละของสวนตางระหวางคาทพยากรณนนกบคาจรง

𝐹𝐹 = 𝐹𝐹−1 + 𝐹(𝐹𝐹−1 − 𝐹𝐹−1)

โดย 𝐹𝐹 = คาพยากรณ

t = เวลาทท าการพยากรณ

𝐹𝐹 = คาความตองการในงวดท t 𝐹 = คาคงทของการปรบเรยบ

3. การพยากรณโดยวธ Double Exponential Smoothing จะใหคาพยากรณทดพอๆกบคาเฉลยเคลอนทซ าสองครง แตจะมขอไดเปรยบ คอ สามารถค านวนคาตางๆ ไดสะดวกและรวดเรวกวา นอกจากนยงสามารถใชพยากรณไดดกบขอมลทมรปแบบทเปนเสนตรงตามแนวนอน (Horizontal Pattern) และแนวทศทาง

𝐹𝐹𝐹 = 𝐹𝐹𝐹 + (1 − 𝐹)𝐹𝐹𝐹−1 𝐹𝐹𝐹𝐹 = 𝐹𝐹𝐹𝐹 + (1 − 𝐹)𝐹𝐹𝐹𝐹−1 𝐹 = 2𝐹𝐹𝐹 − 𝐹𝐹𝐹𝐹

𝐹 =𝐹(𝐹𝐹

𝐹 − 𝐹𝐹𝐹𝐹)

1 − 𝐹

𝐹𝐹+𝐹 = 𝐹 + 𝐹𝐹

17

โดย 𝐹 = คาคงทของการปรบเรยบ M = จ านวนชวงเวลาลวงหนาทตองการพยากรณ

ความแมนย าและการควบคมการพยากรณ

พระ โรหตะบตร (2552,น.15) ในทางปฏบตแลวไมมทางทจะพยากรณคาในอนาคตไดอยางแมนย าสมบรณแบบ ดงนนจงเปนตองมตวชวดทใชบอกวาผลจากการค านวนจะเบยงเบนจากผลทเกดขนจรงไปมากนอยเพยงใด ซงจะท าใหเหนภาพวาการพยากรณหางไกลความเปนจรงไปเทาใด นอกจากนนเนองจากวธการพยากรณแตละวธการ มความแมนย าไมเทากน ซงขนอยกบสถานการณ ผทตดสนใจ จงตองมการวดความแมนย าเพอทจะเลอกวธการทเหมาะสม การพยากรณมทงการพยากรณหลายครงตอเนองกนไป เชน รายรบตอสปดาห และการพยากรณเพยงครงเดยว เชน ขนาดของโรงผลตไฟฟา

𝐹𝐹 = 𝐹𝐹 − 𝐹𝐹

โดย 𝐹𝐹 หมายถง คาความผดพลาดในชวงเวลา t 𝐹𝐹 หมายถง ยอดทเกดขนจรงในชวงเวลา t 𝐹𝐹 หมายถง ยอดพยากรณในชวงเวลา t

การวดความแมนย าสามารถแบงออกเปน 5 วธ ดงน

1. คาเฉลยความผดพลาด (Mean Error) เปนวธวดความแมนย าโดยเปรยบเทยบยอดทเกดขนจรงกบยอดพยากรณ แลวหาคาเฉลยความผดพลาดตองวด ปญหาทพบจากการใชเทคนคน คอ ถามยอดขายจรงสงกวายอดพยากรณคาผดพลาดจะเปนบวก ในทางกลบกนถายอดขายจรงต ากวายอดพยากรณจะมคาพยากรณเปนลบ ท าใหคาเฉลยความผดพลากมคาต า แตการพยากรณไมแมนย า

Mean Error = ∑(𝐹𝐹−𝐹𝐹)

𝐹

โดย 𝐹𝐹 หมายถง คาความผดพลาดในชวงเวลา t 𝐹𝐹 หมายถง ยอดทเกดขนจรงในชวงเวลา t N หมายถง จ านวนขอมล

2. คาเฉลยความผดพลาดสมบรณ (Mean Absolute Deviation, MAD) เปนเทคนคการวดความแมนย าโดยแกปญหาวธการหาคาเฉลยความผดพลาดโดยการพจารณาความแตกตางของยอดขายจรงและยอดพยากรณโดยไมค านงถงเครองหมาย

18

MAD = ∑ |𝐹𝐹−𝐹𝐹|

𝐹

โดย 𝐹𝐹 หมายถง คาความผดพลาดในชวงเวลา t 𝐹𝐹 หมายถง ยอดทเกดขนจรงในชวงเวลา t N หมายถง จ านวนขอมล

3. คาเฉลยความผดพลาดก าลงสอง (Mean Square Error, MSE) เปนวธวดความแมนย าโดยแกปญหาวธคาเฉลยความผดพลาด โดยพจารณาความแตกตางระหวางยอดจรงกบยอดพยากรณโดยวธยกก าลงสอง

MAD = ∑(𝐹𝐹−𝐹𝐹)²

𝐹

โดย 𝐹𝐹 หมายถง คาความผดพลาดในชวงเวลา t 𝐹𝐹 หมายถง ยอดทเกดขนจรงในชวงเวลา t N หมายถง จ านวนขอมล

4. รอยละของความผดพลาดเฉลย (Mean Percentage Error, MPE) เปนวธวดความแมนย าโดยวดความผดพลาดเทยบเปนเปอรเซนต

MPE = ∑[

(𝐹𝐹−𝐹𝐹)𝐹𝐹

]𝐹100

𝐹

โดย 𝐹𝐹 หมายถง คาความผดพลาดในชวงเวลา t 𝐹𝐹 หมายถง ยอดทเกดขนจรงในชวงเวลา t N หมายถง จ านวนขอมล

5. คาเฉลยของรอยละความผดพลาดสมบรณ (Mean Absolute Percentage Error, MAPE) เปนวธวดความแมนย าโดยค านวนเปอรเซนตความผดพลาดในการพยากรณ โดยไมค านงถงเครองหมาย คาทไดต า มความแมนย าสง เชน ถา MAPE = 4% แสดงวาวธท เลอกมความคลาดเคลอนในการพยากรณเฉลยอยทรอยละ 4

MPE = [∑|𝐹𝐹−𝐹𝐹|/𝐹𝐹]𝐹100

𝐹

โดย 𝐹𝐹 หมายถง คาความผดพลาดในชวงเวลา t 𝐹𝐹 หมายถง ยอดทเกดขนจรงในชวงเวลา t N หมายถง จ านวนขอมล

19

คาความคาดเคลอนทใดจากเทคนคการพยากรณเชงปรมาณโดยวธทางสถตน จะถกน ามาเปรยบเทยบแตละวธ โดยจะใชการวดคาความคาดเคลอนการพยากรณ 3 คา โดยใหคาความคาดเคลอน MAD, MSE, MAPE นอยทสด เพอใหไดวธทดทสดทเหมาะสมในการพยากรณขอมลนน โดยวธทใหคาความคาดเคลอนต าทสดจะท าใหการพยากรณใกลเคยงกบความจรงมากทสด (เอกสารประกอบการสอนวชาหลกการจดการทางวศวกรรม มหาวทยาลยธรกจบณฑต)

3. งานวจยทเกยวของ

ปรารถนา ลาภอดศร (2547) ไดศกษาเรองการน าระบบการจดการหวงโซอปทานในอตสาหกรรมเสอผาพนเมอง โดยใชตวแบบ SCOR Model เพอหาจดด าเนนงานในสายโซอปทาน ตงแตตนสายไปจนถงปลายสาย เพอหาจดบกพรองทเกดขนจากการด าเนนงาน แลวด าเนนการปรบปรงจดบกพรองดงกลาว โดยใชแนวคด CPFR (Collaborative Planning Forecasting and Replenishment) ซงประกอบดวย ความรวมมอในการวางแผน การพยากรณ และการเตมเตมสนคา ด าเนนการสนบสนนการจดการหวงโซอปทานและแกไขจดบกพรองดงกลาว ผลจากการด าเนนการดงกลาวพบวา สามารถลดชวงเวลาการน าของการรอคอยการจดสงวตถดบลดลง (ผาทอพนเมองและอปกรณตดเยบ) จากผจ ดสงมายงลกคาจาก 14 วนเหลอ 0 และ 2-7 วนเหลอ 0 ตามลาดบ สดสวนพสดคงคลงลดลงตอคาใชจายการผลตตอเดอน กมภาพนธ และเดอน มนาคม ลดลงเหลอ 0.46% และ 0.8% เมอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน และลดเวลาในการผลตจากสายการผลตเดม 22.5 วนเหลอ 8.5 วน

สมฤด กลนหอม (2555) ไดศกษาในเรองการปรบปรงประสทธภาพ เพอลดตนทนและเพมความสามารถในการใหบรการของบรษท อมเพรส เซอรวส จ ากด จากการเกบรวมรวมขอมลทเกยวของ ผศกษาพบวาสาเหตทท าใหการบรการของบรษทฯ ขาดประสทธภาพ และตองไดรบการปรบปรงคอ ระบบการสงซอ เนองจากไมรปรมาณการสงซอทแนนอน ปญหาทเกดท าใหมสนคาคงคลงเปนจ านวนมาก และระบบการจดสง เนองจากจากผลกระทบจากการสงซอทไมแนนอน ท าใหไมสามารถวางแผนการจดสงได และการจดสงแบบเทยวเดยวท าใหเกดการขนสงแบบไมเตมคน ท าใหเกดตนทนทเพมมากขน ผศกษาไดท าการปรบปรงกระบวนการสงซอและจดสง โดยใหฝายจดซอเปนผควบคมการสงซอ โดยใชการคาดกาณณปรมาณการใชจรงจากขอมลสถตปรมาณการใชน ายาจากแมบาน มการจดท าแบบฟอรมในรายการการใชน ายาและก าหนดใหมการแจงรายงานการใชงานในทกๆวนเพอน าขอมลนนมาใชในการพยากรณปรมาณการสงซอทแนนอน จากน นปรบปรงกระบวนการการขนสงโดยพจารณา 2 ทางเลอกคอ 1. จดแผนการสงน ายาใหมเพอลดปญหาการขนสงทไมเตมคน 2. ผลกภาระใหแก Supplier ในการจดสงน ายาแทน ผลการศกษาพบวาสามารถลดสนคาในการจดเกบ ลดคาขนสง ลกคาเกดความพงพอใจ มกระบวนการท างานทม

20

ประสทธภาพมากขน สามารถรกษาลกคารายเกา อกทงเพมลกคารายใหม ซงท าใหรายไดเพมขนอกดวย

ปนตา เชงร (2555) ไดศกษาเรองกระบวนการการวางแผนความตองการสนคา เพอเพมประสทธภาพในการวางแผน โดยศกษาและหาวธการพยากรณยอดขายทท าใหเกดความผดพลากนอยทสด โดยใชขอมลตงแตป 2552-2554 น ามาเรยงล าดบยอดขายสงสดไปต าสด และจดกลมดวยระบบ ABC ในสดสวน 80:15:5 หลงจากนนน ารายการสนคากลม A มาหาวธการพยากรณยอดขายทเหมาะสมทสด และน าไปใชในการวางแผนความตองการสนคาคงคลง โดยค านวนหาปรมาณการสงซอแบบใหมทประหยดทสดและจ านวนครงทสงซอ ซงพบวาประมาณการสงซอแบบประหยดนนท าใหตนทนการสงซอของสนคากลม A ลดลงจากการสงซอแบบเดมเปน 98,027 บาทตอป

วาสนา เจรญศร (2558) ไดศกษาเรองการปรบปรงการวางแผนการสงซอในปรมาณทเหมาะสม เพอใหมวตถดบคงคลงเพยงพอตอการผลต และสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดในกรณลกคามการเปลยนแปลงยอดการสงซอสนคา โดยการรวบรวมขอมลการใชวตถดบจากการค านวนปรมาณการสงซอสนคาของลกคาในป 2556 และคดเลอกวตถดบพารทหมายเลข 13MB30116100 มาท าการจ าลองการสงซอในป พ.ศ. 2557 โดยการหาปรมาณการสงซอแบบประหยดโดยใชวธการแบบ EOQ จากการพยากรณยอดใชวตดบลวงหนา และวธการน าขอมลการใชวตถดบในอดต โดยน าผลลพธทไดจากการค านวนทง 2 วธการดงกลาวมาเปรยบเทยบกบการสงซอแบบปจจบน ผลลพทธทไดพบวา ปรมาณการสงซอโดยวธ EOQ จากคาพยากรณพบวา ปรมาณการสงซอแตละครงมการปรบเรยบและคงท ท าใหพนกงานจดซอและซพพลายเออรสามารถท างานไดสะดวกและงายขน ซงหากพจารณาคาใชจายในการสงซอตอปพบวา ลดลง 9,375 บาท คดเปน 12.20% และพจารณาคาใชจายในการเกบรกษาวตถดบกรณสงซอตามจดสงซอใหมมมลคาเพมขน 308,910 บาท คดเปน 56.62% แตสามารถท าใหลดความเสยงในการขาดแคลนวตถดบในกรณลกคามการเปลยนแปลงการสงซอกระทนหน

ฉตรพล มณกล (2553) ไดศกษาเรองการจดการความสมพนธทมผลตอการวางแผนรวมกนในการจดการโลจสตกสระหวางประเทศ: กรณศกษาผ สงออกอาหารไทย ไดท าการศกษาความสมพนธทมอทธพลตอการวางแผนรวมกนในการจดการโลจสตกสระหวางประเทศโดยเทคนคของการวเคราะหปจจยและการวเคราะหความถดถอยเชงพหแบบขนตอน ผลการวจยสรปไดวา การสางแผนรวมกนประกอบดวยการวางแผนทมความรวมมอ และการวางแผนทมการแบงปนขอมลระหวางกน ความสมพนธทมอทธพลตอการวางแผนรวมกนในการจดการโลจสตกสระหวางประเทศประกอบดวย ความไววางใจทเกดจากจรรยาบรรณในวชาชพ ความมงมนทจะรกษาความสมพนธ ความไววางใจทเกดจากความนาเชอถอ และความไววางใจทเกดจากความตรง

21

ตอเวลา ซงผใหบรการและผใชบรการโลจสตกส ควรสงเสรมจรยธรรมทางธรกจ ความปรารถนาด ความสมพนธระหวางกนในระยะยาว ความสามารถในการท างานและความตรงตอเวลา เพอยกระดบการวางแผนรวมกนในการจดการโลจสตกสระหวางประเทศ

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง “การลดปญหาสนคาขาดมอดวยเทคนคการวางแผน การพยากรณ และการเตมเตมสนคารวมกน” น เปนการวจยเชงปรมาณ โดยมวตถประสงคเพอลดความเสยงกรณสนคาขาดมอ และหาแนวทางสรางความรวมมอระหวางบรษทและซพพลายเออร โดยมการเกบรวมรวมขอมลการสงซอสนคา และน ามาพยากรณความตองการของสนคาโดยใชขอมลการสงซอยอนหลงเปนเวลา 6 เดอน จากนนจงน ามาท าการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกนกบซพพลายเออร

3.1 รปแบบการวจย

งานวจยชนน เปนการวจยเชงปรมาณ โดยใชการรวบรวมขอมลการสงซอสนคาของลกคาในอดตเปนระยะเวลา 6 เดอน จากฝายจดซอมาใชเพอค านวน

3.2 ประชากรและกลมตวอยาง

ผวจยไดก าหนดกลมตวอยางสนคาทใชในการวจยครงน ซงเปนสนคาประเภทอะไหลทใชงานภายในคลงสนคา โดยเลอกสนคาทมมลคาสงสด 3 อนดบ จากการเปรยบเทยบมลคาสงซอยอนหลง 6 เดอน เพอท าการคดเลอกสนคาทมมลคาสง มความเสยงทจะเกดปญหาสนคาขาดมอ สามารถสงผลกระทบตอบรษทไดหากไมไดมการวางแผนการสงซอสนคา

3.3 ขนตอนการด าเนนการวจย

เพอใหการวจยด าเนนไปอยางตอเนองและมประสทธภาพ และเพอใหบรรลวตถประสงคของงานวจย ดงนนผวจยจงไดท าการก าหนดหวขอและขนตอนของการวจยดงตอไปน

3.3.1 การเกบรวบรวมขอมลทตยภม (Secondary Data)

งานวจยน จะใชการเกบรวบรวมขอมลการสงซอสนคาทมมลคาการสงซอสงสด 3 อนดบแรก ซงเปนการรวมรวมขอมลตงแตเดอนมกราคม ถงเดอนมถนายน 2560 เพอน ามาท าการพยากรณปรมาณการสงซอสนคาในอนาคต โดยสนคาตวอยางทง 3 ชนดทไดท าการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดท าการคดเลอกเพยง 1 ชนดโดยพจารณาจากมลคาการสงซอสงทสด คอ Carbon Contact (แปรงถาน)

23

ภาพประกอบท 3.1 Carbon Contact (แปรงถาน)

Carbon Contact (แปรงถาน) เปนชนสวนส าคญในการสงกระแสไฟฟาระหวางชนสวนทเคลอนทไมไดและชนสวนทหมนโดยการเลอนสมผสหนาไปมา จากการส ารวจและวเคราะหขอมลพบวา Carbon Contact เปนสนคาทตองน าเขาจากตางประเทศเพราะมคณสมบตพเศษทไมสามารถผลตไดในประเทศไทย ดงนนสนคาชนดนจงตองน าเขาจากประเทศจน ซงบรษทตองท าการสงสนคาผานซพพลายเออรทเปนตวแทนจ าหนาย เพอน ามาจ าหนายตอใหกบลกคา

3.3.2 ด าเนนการพยากรณดวยเทคนคตางๆ

ผวจยไดใชการพยากรณแบบ Moving Average เพอท าการหาคาพยากรณความตองการลวงหนาของลกคา และเพมปรมาณสนคา Safety Stock เปนจ านวน 15% เพอปองกนปรมาณสงซอทไมแนนอนของลกคาทอาจจะเกดขนได

3.3.3 สรปผลการทดลอง

จากการพยากรณโดยวธค านวนแบบ Moving Average และหาคาเพอน ามาโดยปรมาณสงซอทเหมาะสมส าหรบงานวจยน คอ 165 ชน โดยในขนตอนตอไปของการวจย จะเปนการน าคาทไดจากการพยากรณ ไปท าการก าหนดเพอท าการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกน (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment: CPFR) รวมกบซพพลายเออรทจ าหนายสนคาทผานการคดเลอกตอไป

3.4 เครองมอทใชในงานวจย

งานวจยน ไดใชเทคนคการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกน เปนเทคนคเพอน ามาลดความเสยงกรณสนคาขาดมอ แกปญหาสนคามจ านวนไมเพยงพอตอความตองการของลกคา และเพอเปนการหาแนวทางสรางความรวมมอระหวางบรษทและซพพลายเออร ใหเกดการแบงปนขอมลระหวางองคกร เพอใหการท าธรกจนนเปนไปอยางราบรน

24

3.5 การรวบรวมขอมล

จากการเกบรวมรวมยอดขายของสนคาทง 3 ชนด สามารถสรปยอดสงซอสนคา และมลคาการสงซอสนคา ตงแตเดอนมกราคม – มถนายน 2560 ไดจากตารางดานลางน ตารางท 3.1 ปรมาณการสงซอยอนหลง ป 2560

สนคา ปรมาณการสงซอยอนหลง ป 2560 ปรมาณการ

สงซอรวม (ชน) ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย.

Carbon Contact 125 150 100 180 145 150 850

Profile Rail Curve 45 inside

170 135 175 200 155 170 1,005

Strip 90 60 75 100 90 85 500

ตารางท 3.2 มลคาการสงซอยอนหลง ป 2560

สนคา มลคาการสงซอยอนหลง ป 2560 มลคาการ

สงซอรวม (ชน) ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย.

Carbon Contact 2,750 343,750 412,500 275,000 495,000 398,750 2,340,250

Profile Rail Curve 45 inside

1,690 287,300 228,150 295,750 338,000 261,950 1,700,140

Strip 1,500 135,000 90,000 112,500 150,000 135,000 751,500

ผวจยไดท าการเลอกสนคาเพอใชส าหรบงานวจยน โดยพจารณาจากสนคาทมมลคายอดขายสงสด คอ Carbon Contact โดยจากตารางขางตนสามารถสรปไดวา ชวงเดอนมกราคม - มถนายน 2560 มปรมาณการสงซอรวมอยท 850 ชน มมลคาการสงซออยท 2,340,250 บาท ดงนนจงคดเลอกสนคาดงกลาวมาท าการพยากรณความตองการลวงหนา เพอน าคาพยากรณทไดไปวางแผนรวมกบซพพลายเออร โดยใชเทคนคการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกน

25

3.6 การวเคราะหขอมล

งานวจยน ไดท าการวเคราะหขอมลโดยใชการรวบรวมขอมลปรมาณการสงซอในอดต มาท าการพยากรณยอดขายโดยใชการพยากรณแบบ Moving Average จากสตร

𝐹𝐹+1 =(𝐹𝐹 + 𝐹𝐹−1 + 𝐹𝐹−2 + ⋯ + 𝐹𝐹−𝐹+1)

𝐹

โดย 𝐹𝐹 = คาพยากรณ

t = เวลาทท าการพยากรณ

𝐹𝐹 = คาความตองการในงวดท t N = จ านวนขอมลทน ามาเฉลย

จากสตร สามารถแสดงวธค านวนการพยากรณออกมาในรปแบบตารางไดดงน

ตารางท 3.3 การค านวนการพยากรณโดยใชวธ Moving Average

เดอน ขอมลจรง (ชน) คาเฉลยเคลอนท 3 เดอน

มกราคม 125

กมภาพนธ 150

มนาคม 100

เมษายน 180 (125+150+100)/3 = 125 ชน

พฤษภาคม 145 (150+100+180)/3 = 143 ชน

มถนายน 150 (100+180+145)/3 = 142 ชน

จากการพยากรณโดยวธค านวนแบบ Moving Average เมอไดคาพยากรณออกมาแลว ผวจยไดเลอกคาพยากรณทสงทสด มาท าการค านวนเพอเพมปรมาณสนคา Safety Stock จ านวน 15% โดยเพมจากคาพยากรณทไดมาครงแรก ซงสามารถแทนคาไดดงตอไปน

143 ชน x 15% = 21.45 ชน = 143 + 22 = 165 ชน

26

จากการพยากรณโดยวธค านวนแบบ Moving Average ท าใหไดคาปรมาณสงซอทเหมาะสมส าหรบงานวจยน คอ 165 ชน โดยในขนตอนตอไปของการวจย จะเปนการน าคาทไดจากการพยากรณ ไปท าการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกน (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment: CPFR) รวมกบซพพลายเออรจ าหนายสนคาทผานการคดเลอกตอไป เพอคนหาจดส าคญในการสรางความรวมมอระหวางองคกร โดยด าเนนการตาม CPFR Roadmap ซงมขนตอนทงหมด 5 ขนตอนดงน

Step 1: Evaluate the Current Condition (ประเมนสถานะปจจบน) Step 2: Define Scope and Objectives (ก าหนดขอบเขตและวตถประสงค) Step 3: Prepare for Collaboration (เตรยมการส าหรบความรวมมอ) Step 4: Execute (ด าเนนการ) Step 5: Assess Results and Identify Improvement (วดผลและปรบปรง)

ในการวางแผนโซอปทานความตองการของผทมสวนรวมในโซอปทาน และวตถประสงคในความรวมมอตองมความชดเจน ซงการวางแผน การพยากรณ และการเตมเตมสนคา (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment: CPFR) นน ไมเพยงแตจะมโอกาสท าใหยอดขายเพมสงขน แตยงชวยลดปรมาณของสนคาคงคลงและเพมระดบความพงพอใจของลกคา และนอกจากนยงสามารถเพมระดบความไวใจซงกนและกน ซงท าใหสามารถแลกเปลยนขอมลไดอยางมประสทธภาพมากขนอกดวย

บทท 4 ผลการด าเนนการวจย

การน าเสนอในบทน เปนการแสดงผลการด าเนนการวจยการส ารวจและเกบรวบรวมขอมลการสงซอสนคาของลกคา และการท าแบบจ าลองกอนการน าไปปฏบตจรง ซงจะชวยใหบรษทไดท าความเขาใจในประโยชนของ CPFR และความตองการในการขยายผลตอไปในอนาคต

ผลการด าเนนการวจยการลดปญหาสนคาขาดมอดวยเทคนคการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกน (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment: CPFR)

Step 1: Evaluate the Current Condition (ประเมนสถานะปจจบน)

ในขนตอนนจะมองถงพนททจะปรบเปลยนมาใช CPFR และตองไดรบความรวมมอจากผบรหารระดบสง ซง CPFR นสามารถเตรยมไดทงสวนของ Demand และ Supply Benefit ซงจะเปนประโยชนตอองคกรในการท างานแบบ Cross-Functional ได

กอนการพจารณาตดสนใจน า CPFR มาใช ผวจยไดท าการพจารณาวฒนธรรมภายในองคกรของบรษทกรณตวอยาง โดยภายในบรษทมความรวมมอในการท างานและสามารถแบงปนขอมลทงระหวางหนวยงานและระหวางคคา เพอใหเกดความรวมมอในการวางแผนการสงซอสนคา ทงจากบรษทกรณศกษาเอง และซพพลายเออร เพอไมใหเกดปญหาฝายใดฝายหนงตองเปนผรบหนาทจดเกบส ารองสนคาเพอรอการจ าหนายมากเกนความจ าเปน ซงอาจจะสงผลท าใหเกดภาวะตนทนจม (Sunk Cost) ไดและจะท าใหเกดความขดแยงกนระหวางบรษทและซพพลายเออรไดในอนาคต

ส าหรบบรษทกรณศกษาไดมการประเมนศกยภาพในเรองตางๆดงน - ความสมพนธระหวางบรษทกรณศกษาและซพพลายเออร ไดมการตดตอซอขายสนคา

ตงแตอดตจนถงปจจบนรวมแลว 4-5 ป และมความไววางใจเพราะตลอดระยะเวลาทผานมา ซพพลายเออรไมมปญหาในเรองการจดสงสนคา รวมถงการประสานงานดานขอมลตางๆกไดรบความรวมมอจากซพพลายเออรเปนอยางดมาโดยตลอด

- การประเมนเรองจดแขงและจดออนของซพพลายเออร ซพพลายเออรมดงน จดแขง ในเรองของราคาสนคา เมอเทยบกบซพพลายเออรรายอนทน าเขาสนคาประเภทน

จากตางประเทศแลว ซพพลายเออรของบรษทกรณศกษาสามารถเสนอราคาใหถกกวารายอน ซงท าใหบรษทกรณศกษาสามารถลดตนทนผลตภณฑ และมโอกาสเพมก าไรของสนคาไดมากกวา

28

จดออน เนองจากซพพลายเออรเสนอราคาขายผลตภณฑไดถกกวาราคาตลาด ท าใหมลกคาเปนจ านวนมาก จนในบางเดอนกมสนคาไมเพยงพอตอความตองการ ท าใหตองรอสนคาเขาจากตางประเทศซงตองใชเวลา 14 วนกวาของจะมาถงและสามารถจ าหนายได ซงปญหานสงผลใหกบบรษทกรณศกษาคอไมสามารถสงของใหลกคาตางประเทศไดทนตามก าหนดเวลาได ท าใหลกคาขาดความเชอมน เชอถอ ซงหากเกดกรณนขนบอยครงอาจท าใหลกคาหนไปซอสนคากบบรษทอน สงผลใหบรษทกรณศกษาสญเสยโอกาสในการขาย และขาดรายไดในการขายสนคาประเภทนได

Step 2: Define Scope and Objective (ก าหนดขอบเขตและวตถประสงค)

ในขนตอนนจะเปนการก าหนดผทมหนาทรบผดชอบในสวนงานตาง การก าหนดทมงานและบทบาท เลอกสนคาทจะอยในกระบวนการ ผทมหนาทตดสนใจใน 9 ขนตอนของกระบวนการ CPFR รวมถงก าหนดตวชวดและวธการวดผลความส าเรจดงน ตารางท 4.1 Team Members, Role and Responsibilities

Role Responsibilities Typical Position

Retailer Typical Position

Retailer Sales Collaboration

Sales Collaboration Team รบผดชอบ Sales Forecast รวบรวมขอมลและรายงานยอดขาย ในทมนจะรบผดชอบในการแนะน า และท าการเปลยนระบบการเตมเตมสนคา

Category Manager, Buyer, Store Replenishment

Sale Representative (Account Relationship)

Replenishment Replenishment Team จ ะ ก า ห น ด แ ล ะตดสนใจใน Order Forecast และท าการรวบรวมขอมลทเกดขนจรงของ Order และ Inventory

Buyer, Rebuyer Costomer Service Manager

Collaboration Technology

Collaboration Technology Team ท า ก า ร ต ร ว จส อ บป ร ะ ส ท ธ ผ ล ข อ งเทคโนโลย และประเมนความตองการดานเทคนค

Project Manager Project Manager

29

ในขนตอนของการท า Sales Collaboration น น มการท าการพยากรณความตองการสนคาลวงหนาโดยใชเทคนคการพยากรณแบบ Moving Average ซงจะใชขอมลการสงซอสนคาในอดต (มกราคม – มถนายน 2560) มาท าการวเคราะหหาคาปรมาณการสงซอทเหมาะสม เพอสงซอสนคาเกบเปน Safety Stock ซงจากการค านวนแลว ผลทไดออกมาจะอยท 165 ชน

ในขนตอนการท า Replenishment นน จะเปนการวางแผนการเตมเตมสนคานน สามารถดไดจากตารางดานลางน ตารางท 4.2 การวางแผนการสงซอสนคาเพอเตมเตมสนคารวมกบซพพลายเออร

Activity Week Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4

1 2 Order to Supplier 3 165 165 + (10) = 175 165 165 + (-15) Customer Order 4 155 175 180 …

จากตาราง สามารถอธบายไดวา ในการสงซอสนคา จะมระยะเวลาน า (Lead Time) อยท 14 วน และระยะเวลาในการจดเตรยมสนคาใหกบลกคาไมเกน 7 วน ซงบรษทจะท าการสงสนคาในจ านวนทไดท าการพยากรณจากยอดขาย และเพมปรมาณสนคา Safety Stock จ านวน 15% แลว เพอปองกนความไมแนนอนในค าสงซอของลกคาในอนาคต ซงในแต Scenario นนจะเปนการวางแผนการสงซอในกรณทตางกนไป ดงน

Scenario 1 ในชวงตนสปดาหท 3 มค าสงซอสนคาไปยงซพพลายเออรจ านวน 165 ชน แตในตนสปดาหท 4 ลกคาสงค าสงซอมาใหเปนจ านวนแค 155 ชน ท าใหมสนคาคงเหลอในสตอกอย 10 ชน ในกรณน เพอเปนการรกษาความสมพนธระหวางบรษทและซพพลายเออรทไดมการซอขายกนมาอยางยาวนาน ซงบรษทและซพพลายเออรตกลงรวมกนเพอท า Consignment สวนของคาใชจายในการจดเกบสนคาในอตราสวน 50:50 หรอตามทเหนเหมาะสมโดยขนอยกบในแตละชวงเวลาทไดท าการพยากรณและความผนผวนของค าสงซอของลกคาเปนหลก

Scenario 2 สงเกตจากค าสงซอของลกคาทเขามาเปนจ านวน 175 ชน ซงเมอรวมค าสงซอใหมและสนคาเดมทเหลออย ท าใหบรษทมสนคาไดตรงกบจ านวนของลกคาไดพอด และสามารถจดสงสนคาไปยงลกคาไดทนท

30

ใน Scenario 3 จะอธบายถงกรณสนคามไมเพยงพอกบความตองการของลกคา โดยค าสงซออยทจ านวน 185 มวน แตจากการพยากรณค าสงซอทผานมาน นไดพยากรณไวแค 165 มวน เพราะฉะนน บรษทจงจ าเปนตองประสานงานท าความเขาใจถงปญหาทเกดขนใหลกคาไดทราบและเขาใจในเบองตนในเรองการวางแผนการพยากรณทบรษทไดวางแผนรวมกบซพพลายเออร จากนนจงท าการจดสงสนคาทจ านวน 165 มวนไปยงลกคากอนในเบองตน และจดสงอก 15 พรอมกบสนคาทมการสงซอในครงถดไปอยางเชนตวอยางใน Scenario 4

ภายหลงจากทไดก าหนดผมหนาทรบผดชอบในสวนงานตางๆแลว จะเปนการประชมรวมกนระหวางทมงานทง 2 ฝาย เพอสรปขอบเขตและวตถประสงคของโครงการรวมกน โดยมขนตอนดงน

- บรษทกรณศกษาและซพพลายเออรรวมกนท าขอมล Sales Forecast - ก าหนดระดบของสนคาคงคลง (In Stock Inventory) ตามปรมาณทเหมาะสมและเปนท

ยอมรบทง 2 ฝาย โดยจะค านวนจากค าสงซอทมการสงซอทงหมด แลวน ามาหาคาเฉลยเพอเกบเปน Safety Stock ส าหรบบรษทกรณศกษา และจ านวนสนคาทเหลอซงค านวนจากคาเฉลยและจ านวนทมการสงซอสงทสด บรษทกรณศกษาจะท า Consignment รวมกนซพพลายเออรเพอ Sharing Cost ในสนคาสวนทเหลอ

ในการก าหนดการวดผลในโครงการน จะมงไปทการลดความเสยงกรณสนคา Out of Stock ท าใหไมเพยงพอตอความตองการของลกคา

Step 3: Prepare for Collaboration (เตรยมการในความรวมมอ)

ในขนตอนนเปนการจดเตรยม ตดตงระบบสารสนเทศเพอใชสนบสนนความรวมมอระหวางบรษทกรณศกษาและซพพลายเออร เพอเปนการเตรยมความพรอมภายหลงจากททมงานทงหมดไดรบการอบรมแลวจงเรมกระบวนการเตรยมการเพอสราง Sales Forecasting

- ทม Sales Collaboration สรางขอมลเรมตนส าหรบ Sales Forecast โดยใชขอมล 12 เดอน และจ านวนเดอนในการพยากรณ (Forecast) จะเพมเตมในการค านวนในการประมาณการครงตอไป

- แบงปนขอมล Sales Forecast ระหวางกน ขอยกเวนจะถกกระท าตามเงอนไขและท าการเปลยนแปลงการพยากรณโดยไมตองค านงวาฝายใดฝายหนงเปนผท า

- ตงตนกระบวนการ Order Forecast เพอใหครอบคลมพยากรณการขายราย 6 เดอน

31

Step 4: Execute – Performing the Collaborate (การด าเนนการ)

ทม Sales และ Replenishment ไดท าการแลกเปลยนขอมล Forecasts กบแตละหนวยงาน และท าการปรบปรงและตอบสนองตอเงอนไขการเปลยนแปลงแลว ในความรวมดาน Forecast Collaboration มการก าหนดเงอนไขดงน

- ก าหนดกฎเกณฑกรณเปลยนแปลงการ Forecast - แลกเปลยนขอมลใหมหรอทบทวนการ Forecast กบซพพลายเออรอยางนอย 3 เดอนครง - เมอซพพลายเออรไมเหนดวยจากคาทไดจากการ Forecast สามารถคานไดพรอมกบ

ความเหน ซงควรท าภายใน 5 วนท าการหากเกนกวานนถอวาเปนอนยอมรบ ผทท า Order Forecast จะเปนผตดสนใจคนสดทายทสามารถเปลยนแปลงการ Forecast ได

ภายหลงจาก 4 สปดาหทรวมมอกน ใหทมงานท าการนดประชมความคบหนาเพอรายงานปญหาทพบและการเปลยนแปลงตางๆ และใชเวลาอก 2 สปดาหในการแกไขปญหาทเกดขน

Step 5: Assess Performance and Identify Improvement (การวดผลและปรบปรง)

ในขนตอนสดทายจะเปนการทบทวนผลการด าเนนงานทผานมา กบเปาหมายทตงไวกอนหนา โดยอยบนพนฐานในแผนงานทวางไวและขอมลทไดจากชวงเวลากอนหนา โดยจะท าการเปรยบเทยบจ านวนสนคา Out of Stock กอนและหลง จากทไดใชเทคนคการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกนแลว สามารถเปรยบเทยบจ านวนสนคา Out of Stock ไดดงน

ตารางท 4.3 เปรยบเทยบสนคา Out of Stock

เดอน ปรมาณความตองการสนคา

(ชน)

ปรมาณการสงซอ กอนการใชเทคนค CPFR

(ชน)

ปรมาณการสงซอ หลงการใชเทคนค CPFR

(ชน)

จ านวนสนคา Out of Stock

(ชน) มกราคม 343,750 125 - 0 กมภาพนธ 150 150 - 0 มนาคม 100 100 - 0 เมษายน 180 180 - 0 พฤษภาคม 145 145 - 0 มถนายน 150 150 - 0 กรกฎาคม 160 - 165 +5 สงหาคม 165 - 165 0

32

จากตาราง สามารถอธบายไดวา กอนการใชเทคนค CPFR นน การสงซอเปนแบบซอมาขายไป ท าใหไมมสนคา Safety Stock เหลอไว แตขอเสยคอระยะเวลาการจดสงสนคาไปยงลกคาตองลาชาไปอก 7 วนภายหลงจากทไดรบค าสงซอ เพราะการสงซอสนคานนตองใชระยะเวลาถง 14 วน จงสามารถท าการจดสงสนคาได เมอเปรยบเทยบตวเลขหลงจากทไดใชเทคนค CPFR แลว ท าใหบรษทและซพพลายเออรสามารถพยากรณความตองการของลกคาได โดยทผลการค านวนนนใกลเคยงกบความตองการจรง ซงในสวนของสนคา Safety Stock จ านวน 5 ชน ทมมลคารวมท งหมด 13,750 บาทน น ทางบรษทและซพพลายเออรจะท าการ Sharing Cost ฝายละ 50% (6,875 บาท) เพอรวมกนลดความเสยงทอาจจะเกดขนกบปรมาณความตองการของลกคาทอาจไมแนนอนในอนาคตได

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

เทคนคการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคา รวมกน (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment: CPFR) ของบรษทกรณศกษานน เปนการศกษาและน าเทคนคมาท าการแกไขปญหา และเปนแนวทางสรางความรวมมอระหวางบรษทและซพพลายเออร ในการ Sharing Cost สวนของสนคาส าหรบเกบสตอก เพอเปนการปองกนกรณความตองการสนคาของลกคามมาก หรอ นอยกวาคาพยากรณทค านวนออกมา เพอลดปญหาสนคาขาดมอ ท าใหสนคามไมเพยงพอตอความตองการของลกคา

สรปและอภปรายผลการวจย

จากการเกบรวบรวมขอมลการสงซอสนคาของลกคา ตงแตเดอนมกราคม - มถนายน 2560 มาท าการค านวนหาคาการพยากรณปรมาณการสงซอ โดยเลอกการใชการพยากรณแบบวธหาคาเฉลยเคลอนท (Moving Average) เพอใหไดใหคาพยากรณทใกลเคยงกบคาการสงซอสนคาจรงมากทสด และน าคาทได มาท าการค านวนปรมาณสนคาเพอเกบเปน Safety Stock ส าหรบการขายในครงถดไป และน าคาทไดนนมาท าการวางแผนเตมเตมสนคารวมกนกบซพพลายเออร ภายหลงจากทไดใชเทคนค CPFR เขามาแกไขเพอลดปญหาสนคาขาดมอแลว สามารถสรปยอดขายไดจากตารางดานลางน

ตารางท 5.1 เปรยบเทยบยอดขายกอน - หลงการใหเทคนค CPFR

เดอน มลคาการสงซอสนคา

(บาท)

ระยะเวลาทสงสนคาลาชา

(วน)

คาปรบ / วน (บาท)

รวมเปนเงน

มกราคม 343,750 7 -2,450 341,300

กมภาพนธ 412,500 7 -2,450 410,050

มนาคม 275,000 7 -2,450 272,550

เมษายน 495,000 7 -2,450 492,550

พฤษภาคม 398,750 7 -2,450 396,300

มถนายน 412,500 7 -2,450 410,050

กรกฎาคม 440,000 0 0 440,000

สงหาคม 453,750 0 0 453,750

34

จากตารางน สามารถสรปไดวา การใชการพยากรณรวมกบเทคนค CPFR เขามาลดปญหาสนคาขาดมอ ไมเพยงแตจะท าใหมสนคาส ารองใน Safety Stock เพยงพอเพอพรอมจดสงไปลกคาแลว แตยงเปนการลดความเสยงทจะเกดคาปรบกรณสงสนคาลาชาอกดวย

ทงน ความแมนย าของการการพยากรณความตองการของลกคา มโอกาสผดพลาดไดเสมอ เพราะการพยากรณเปนเพยงการคาดคะเนปรมาณความตองการของลกคาเทานน ซงเปนตวแปรส าคญทจะท าใหการท างานดานการวางแผนสามารถท างานไดอยางถกตองและมประสทธภาพ ซงหากตองการการพยากรณทไดผลใกลเคยงกบความตองการของลกคามากทสด จ าเปนตองมการศกษาและพจารณาเลอกตวแบบในการพยากรณทเหมาะสมกบแนวโนมของขอมลทไดจรง เพอใหผลการพยากรณทไดออกมานนมความคาดเคลอนนอยทสด

ในการน าเทคนคการวางแผน การพยากรณ และการเตมเตมสนคา (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment: CPFR) หากบรษทยงไมมความพรอมในดานการแบงปนขอมลภายในองคกร รวมถงภายนอกองคกรแลว การจดท าแบบความรวมมอนนกมอาจบรรลวตถประสงคหลกได จงจ าเปนตองอาศยความรวมมอกนจากทกฝายตงแตฝายบรหารไปจนถงฝายปฏบตการ และความรวมมอจากภายนอก เพอใหการน าเทคนค CPFR มาใชนนบรรลวตถประสงคไปไดดวยด

ขอเสนอแนะในงานวจยครงตอไป

เพอใหการน าเทคนคการวางแผน การพยากรณ และเตมเตมสนคารวมกน (Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment: CPFR) เกดประสทธผลสงสด ควรน าเทคนค CPFR นไปบรณาการรวมทงโซอปทาน ตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ซงรวมตงแตซพพลายเออร บรษท ไปจนถงลกคาเขาดวยกน เพอท าการรวมกนแบงปนขอมลความตองการสนคา รวมถงปรมาณสนคาทมอย และน ามาท าการวางแผนการสงซอสนคาในครงตอๆไป

35

บรรณานกรม ณฎฐพนธ เขจรนนท และคณะ. (2545). การวเคราะหเชงปรมาณทางธรกจ. กรงเทพ ฯ: ธรรกมล การพมพ. วาสนา เจรญศร. (2558). การปรบปรงการวางแผนการสงซอในปรมาณทเหมาะสมและการจดการ วตถดบคงคลงในโซอปทาน กรณศกษา บรษทผลตชนสวนยานยนต. งานนพนธวทยา ศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน, คณะโลจสตกส, มหาวทยาลยบรพา ปนตา เชงร. (2555). การศกษากระบวนการวางแผนความตองการสนคา เพอเพมประสทธภาพใน การวางแผน. งานนพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการจดการโลจสตกส, บณฑต วทยาลย, มหาวทยาลยหอการคาไทย สมฤด กลนหอม. (2555) . การศกษาเ พอปรบปรงประสทธภาพ เ พอลดตนทน และเพม ความสามารถในการใหบรการ ของบรษท อมเพรส เซอรวส จ ากด. งานนพนธบรหารธรกจ มหาบณฑต, สาขาวชาการจดการโลจสตกส, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยหอการคาไทย ธตวฒน ธรรมวทยเมธ. (2552). การลดตนทนของผประกอบการธรกจกอสราง กรณศกษาบรษท AAA, งานนพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชการจดการโลจสตกส, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยหอการคาไทย

36

BIBLIOGRAPHY Brewer, A. M. Button, K. J., & Hensher, D. A. (2001). Handbook of logistics and supply chain management. Amsterdam: Elsevier Science. Gaither, N., & Frazier, G. (2003). Operation management. Boston: McGraw-Hill Wisner, J.D. , Leong, G.K. , & Tan, K. C. (2005) . Principle of supply chain management: A balanced approach. South – Western. USA: Thomson. www.logistic.go.th http://digi.library.tu.ac.th/thesis/it/0038/11CHAPTER_4.pdf

37

ประวตผวจย

ชอ – สกล นางสาวปณดา เรอนนล

วน เดอน ปเกด 12 สงหาคม 2533

สถานทเกด จงหวดกรงเทพมหานคร

วฒการศกษา พ.ศ. 2554 ศลปศาสตรบณฑต (เกยรตนยมอนดบ 2) สาขาวชาภาษาจน คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย

ประสบการณการท างาน บรษทน าเขาและสงออกอปกรณล าเลยงสนคาอากาศยาน

ต าแหนงหนาทปจจบน เลขานการผบรหาร

สถานทอยปจจบน 77/434 ซอยประเสรฐมนกจ 29 แยก 2 ถนนประเสรฐ- มนกจ แขวง/เขตลาดพราว จงหวดกรงเทพมหานคร 10230