ชนิ�ดและการกระจายตั�วของปู�ในิปู�าชายเลนิ

ตั�าบลบ�านิคลองโคนิ จ�งหว�ดสมุ!ทรสงครามุ (Species Composition and Distribution

of Mangrove Crabs in Bann Klongkone, Samutsongkham

Province)

ผู้��จ�ดท�า

นิางสาวพิ�มุพิ%ชนิก จ�นิทร%นิ�ล มุ.6/6 เลขท&' 6

นิางสาวอร�สสาพิ('งพิ�ฒนิา มุ.6/6 เลขท&' 11

ท&'มุาและความุส�าค�ญ

ปู�าชายเลนิเปู+นิแหล,งทร�พิยากรธรรมุชาตั�ท&'มุ&ความุส�าค�ญย�'ง มุ&ความุเข&ยวชอ! ,มุตัลอดปู. เปู+นิแหล,งเพิาะขยายพิ�นิธ!%ส�ตัว%นิ�/าว�ยอ,อนิ เปู+นิแหล,งอาหารของท�/งมุนิ!ษย%และส�ตัว%นิานิาชนิ�ด ด�งนิ�/นิปู�าชายเลนิจ(งมุ&ค!ณ

ปูระโยชนิ%เหล2อคณานิ�บ อย,างไรก4ตัามุ ในิปู5จจ!บ�นิธรรมุชาตั�ของปู�าชายเลนิ

เปูล&'ยนิแปูลงไปูโดยฝี.มุ2อของมุนิ!ษย%และตัามุธรรมุชาตั�ซึ่('งส,งผู้ลกระทบตั,อส�ตัว%ท&'อาศั�ยอย�,บร�เวณนิ&/ ในิแง,ขององค%ปูระกอบชนิ�ดและความุหนิาแนิ,นิ

ของปู� (อรรถว!ฒ� ก�นิทะวงศั% , 2544)

ว�ตัถ!ปูระสงค%ของการศั(กษา

เพิ2'อศั(กษาชนิ�ดและการกระจายตั�วของปู�ในิปู�าชายเลนิ ตั�าบลคลองโคนิ จ�งหว�ดสมุ!ทรสงครามุ

เพิ2'อศั(กษาปู5จจ�ยสภาวะแวดล�อมุทางธรรมุชาตั�ท&'มุ&ผู้ลตั,อการกระจายตั�วของปู�ในิปู�าชายเลนิ ตั�าบล

คลองโคนิ จ�งหว�ดสมุ!ทรสงครามุ

ว�ธ&การศั(กษา

การเก4บรวบรวมุข�อมุ�ล

ศั(กษาเอกสาร งานิว�จ�ยเก&'ยวก�บปู�าชายเลนิ นิ�เวศัว�ทยาปู�าชายเลนิ ส�ตัว%ในิปู�าชายเลนิ พิรรณพิ2ชในิปู�าชายเลนิ และส�'งแวดล�อมุในิปู�าชายเลนิ

ก�าหนิดบร�เวณท&'ศั(กษาค2อปู�าชายเลนิ ตั�าบลบ�านิคลองโคนิ อ�าเภอเมุ2อง จ�งหว�ดสมุ!ทรสงครามุ

การเก4บรวบรวมุข�อมุ�ล (ตั,อ)

บ�นิท(กปู�และพิรรณพิ2ชแตั,ละชนิ�ดท&'พิบในิแตั,ละบร�เวณศั(กษา

จากนิ�/นินิ�บจ�านิวนิปู�และร�ปู�ในิปู�าชายเลนิโดยจ�าแนิกร�ตัามุชนิ�ดของปู� จดบ�นิท(กจ�านิวนิร�ปู�ตั,อพิ2/นิท&' 1 ตัารางเมุตัร แตั,ละบร�เวณศั(กษาบร�เวณละ 3 เขตัค2อ A, B และ C

การเก4บรวบรวมุข�อมุ�ล (ตั,อ)

เก4บตั�วอย,างปู�แตั,ละชนิ�ดท�/งตั�วผู้��และตั�วเมุ&ยแช,นิ�/าแข4ง เก4บใส,ถ!งพิลาสตั�ก นิ�าไปูศั(กษาในิห�องปูฏิ�บ�ตั�การ

เก4บตั�วอย,างนิ�/าในิด�นิในิแตั,ละสถานิ& ในิท!กบร�เวณศั(กษา

เก4บตั�วอย,างด�นิในิพิ2/นิท&'ตัารางส&'เหล&'ยมุจ�ตั!ร�สในิแตั,ละบร�เวณศั(กษาท&'ผู้�วด�นิล(กไมุ,เก�นิ 15 เซึ่นิตั�เมุตัร ปูระมุาณ 1 ก�โลกร�มุ

การเก4บรวบรวมุข�อมุ�ล (ตั,อ)

ว�ดอ!ณหภ�มุ�ของด�นิและนิ�/าในิด�นิแตั,ละเขตั ในิท!กบร�เวณศั(กษาโดยใช�เทอร%โมุมุ�เตัอร%

การทดลองในิห�องปูฏิ�บ�ตั�การ

นิ�าตั�วอย,างปู�มุาจ�าแนิกชนิ�ดและแยกเพิศั โดยอ�างอ�งจาก อนิ!กรมุว�ธานิของปู�ก�ามุดาบในิปูระเทศัไทย (เสร& บรรพิว�จ�ตัร , 2522)

ปู�นิ�/าเค4มุของไทย (ส!ร�นิทร% มุ�จฉาช&พิ ,2540  )

การทดลองในิห�องปูฏิ�บ�ตั�การ (ตั,อ)

นิ�าตั�วอย,างด�นิมุาผู้('งลมุให�แห�งสนิ�ทและท�าการบดตั�วอย,างด�นิ จากนิ�/นิร,อนิตั�วอย,างด�นิท&'บดแล�วผู้,านิตัะแกรงร,อนิ

นิ�าด�นิท&'ร,อนิแล�วไปูว�เคราะห%หาขนิาดอนิ!ภาคตัะกอนิด�นิ โดยว�ธ& Hydrometer Method (ณรงค% ช�นิบ!ตัรและจ�กรพิงษ% เจ�มุศั�ร�, 2536)

นิ�าด�นิท&'ร,อนิแล�วไปูว�เคราะห%หาปูร�มุาณอ�นิทร&ย%สาร โดยว�ธ& Wet Oxidation ของ Walkley Black (ปูระไพิ ช�ยโรจนิ%,2536 )

ผู้ลการทดลอง

การกระจายตั�วของปู�ในิปู�าชายเลนิ

จากการศั(กษาส�ารวจจ�านิวนิชนิ�ดของปู�ในิปู�าชายเลนิท&'กระจายในิบร�เวณศั(กษาตั,าง ๆ ท&'แตักตั,างก�นิตัามุอาย! พิบว,า ปู�แสมุชนิ�ด Chiromanthes eumolpe เปู+นิปู�แสมุ

ชนิ�ดเด,นิพิบกระจายอย�,เก2อบท!กบร�เวณท&'ท�าการศั(กษา ปู�แสมุชนิ�ด Metaplax dentipes พิบได�เฉพิาะปู�า

ปูล�กอาย! 16 ปู.ปู�ก�ามุดาบ Uca forcipata เปู+นิปู�ก�ามุดาบเพิ&ยงสปู.ช&ส%

เด&ยวท&'พิบและพิบเก2อบท!กบร�เวณ ปู�ก�ามุห�ก Macrophthalmus sp. พิบได�เฉพิาะในิ

หาดเลนิเท,านิ�/นิ

การกระจายตั�วของปู�ในิปู�าชายเลนิ

ความุหนิาแนิ,นิของร�ปู�ในิปู�าชายเลนิ

ปู�าปูล�ก 12 ปู.

ปู�าปูล�ก 16 ปู.

หาดเลนิ

ปู�าธรรมุชาตั�ด�านินิอก

ปู�าธรรมุชาตั�

ด�านิในิ

ปู5จจ�ยสภาพิแวดล�อมุในิบร�เวณศั(กษา(ล�กษณะเนิ2/อด�นิและขนิาดอนิ!ภาคตัะกอนิด�นิ)

87.93 90.33 90.09 89.88 88.28

10.44 8.4 8.31 8.48 8.451.63 1.27 1.6 1.64 3.27

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%100%

1 2 3 4 5

บร�เวณศั(กษา

% Silt

% Clay

% Sand

ปู�าปูล�ก 12 ปู.

ปู�าปูล�ก 16 ปู.

หาดเลนิ

ปู�าธรรมุชาตั�ด�านินิอก

ปู�าธรรมุชาตั�

ด�านิในิ

ปู5จจ�ยสภาพิแวดล�อมุในิบร�เวณศั(กษา(ปูร�มุาณอ�นิทร&ย%สารในิด�นิ)

7.823 7.7

5.717

7.7237.167

4.537 4.467

3.313

4.477 4.157

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5

บร�เวณศั(กษา

OM

OC

ร�อยละ

ปู�าปูล�ก 12 ปู.

ปู�าปูล�ก 16 ปู.

หาดเลนิ

ปู�าธรรมุชาตั�ด�านินิอก

ปู�าธรรมุชาตั�

ด�านิในิ

ความุส�มุพิ�นิธ%ระหว,างความุหนิาแนิ,นิของร�ปู�ก�ามุดาบ (Uca forcipata)ก�บปู5จจ�ยสภาพิแวดล�อมุ

ปู5จจ�ยสภาพิแวดล�อมุ

สมุการความุส�มุพิ�นิธ% ค,าสหส�มุพิ�นิธ%(r)

อ!ณหภ�มุ�ด�นิอ!ณหภ�มุ�นิ�/าในิด�นิความุเค4มุความุเปู+นิกรด-เบสขนิาดอนิ!ภาคตัะกอนิ

ด�นิ% Clay% Sand% Siltปูร�มุาณอ�นิทร&ย%สาร

ในิด�นิOMOC

Y = -381.51 + 13.962X

Y = 229.75 – 6.871X

Y = 77.274 - 3.951X

Y = 366.022 – 46.7 X

Y = - 49.178 + 8.664 X

Y = 820.526 - 8.884 X

Y = 15.796 + 6.06 X

Y = -100.798 + 17.714 X

Y = -100.555 + 30.489X

0.449-0.281-0.286

-0.777 **

0.483-0.605 **

0.294

0.957 **0.957 **หมุายเหตั! * มุ&นิ�ยส�าค�ญทางสถ�ตั� ( p < 0.05 )

ความุส�มุพิ�นิธ%ระหว,างความุหนิาแนิ,นิของร�ปู�แสมุ(Chiromanthes eumolpe, Metaplex dentipes) ก�บปู5จจ�ยสภาพิแวดล�อมุ

หมุายเหตั! * มุ&นิ�ยส�าค�ญทางสถ�ตั� ( p < 0.05 )

ปู5จจ�ยสภาพิแวดล�อมุ

สมุการความุส�มุพิ�นิธ% ค,าสหส�มุพิ�นิธ%(r)

อ!ณหภ�มุ�ด�นิอ!ณหภ�มุ�นิ�/าในิด�นิความุเค4มุความุเปู+นิกรด-เบสขนิาดอนิ!ภาคตัะกอนิ

ด�นิ% Clay% Sand% Siltปูร�มุาณอ�นิทร&ย%สาร

ในิด�นิOMOC

Y = -264.680 +9.615X

Y = 364.982 – 11.811X

Y = 12.909 + 0.307X

Y = 158.588 – 19.542X

Y = 32.655 - 1.798 X

Y = 348.574 – 3.715X

Y = -1.476 + 9.712X

Y = -59.315 + 10.534 X

Y = - 59.132 + 18.122 X

0.472- 0.738 **

0.034- 0.497

- 0.153-0.387

0.719 **

0.870 **0.869 **

สร!ปูและว�จารณ%ผู้ลการศั(กษา

จากการศั(กษาชนิ�ดและการกระจายตั�วของปู�ในิปู�าชายเลนิพิบปู�แสมุชนิ�ด Chiromanthes eumolpeและ Metaplex dentipes ปู�ก�ามุดาบชนิ�ด Uca forcipata และปู�ก�ามุห�กชนิ�ด Macrophthalmus sp. กระจายในิพิ2/นิท&'ตั,างก�นิ

ซึ่('งแตักตั,างจากผู้ลการศั(กษาของ จ�าลอง โตัอ,อนิ (2542) และจตั!พิล นิวลอ,อนิ (2539)

แตั,สอดคล�องก�บผู้ลการศั(กษาของ จตั!พิล นิวลอ,อนิ (2539) และส!ร�นิทร% มุ�จฉาช&พิ (2547)

ชนิ�ด แหล,งอาศั�ยและการกระจายของปู�ในิปู�าชายเลนิ

ความุส�มุพิ�นิธ%ระหว,างความุหนิาแนิ,นิของร�ปู�ก�ามุดาบ (Uca forcipata)ก�บปู5จจ�ยสภาพิแวดล�อมุ

จากการเปูร&ยบเท&ยบพิบว,าผู้ลการศั(กษาสอดคล�องก�บการศั(กษาของ ว�นิว�วาห% ว�ช�ตัวรค!ณ (2544 ) ในิปูระเด4นิตั,อไปูนิ&/ความุหนิาแนิ,นิของปู�ก�ามุดาบ Uca forcipata ในิบร�เวณปู�าชายเลนิปูล�กอาย! 12 ปู. มุ&ความุหนิาแนิ,นิมุากกว,าบร�เวณอ2'นิ ๆ ท�/งนิ&/เนิ2'องจาก บร�เวณด�งกล,าวมุ&ปูร�มุาณอ�นิทร&ยสารส�งและปู�ก�ามุดาบจ�ดเปู+นิส�'งมุ&ช&ว�ตัท&'เล2อกก�นิอ�นิทร&ยสารจากผู้�วด�นิเปู+นิอาหาร ปู5จจ�ยด�านิอาหารนิ&/ท�าให�ความุหนิาแนิ,นิของร�ปู�ก�ามุดาบและปูร�มุาณอ�นิทร&ยสาร(OM)แสดงความุส�มุพิ�นิธ%ก�นิอย,างมุ&นิ�ยส�าค�ญทางสถ�ตั� (p<0.05 ) ค,าสหส�มุพิ�นิธ% (r) = 0.957 มุ&สมุการแสดงความุส�มุพิ�นิธ%ค2อ Y = -10

0798 17714 X

ความุส�มุพิ�นิธ%ระหว,างความุหนิาแนิ,นิของร�ปู�แสมุ(Chiromanthes eumolpe, Metaplax dentipes) ก�บปู5จจ�ยสภาพิแวดล�อมุ การศั(กษาความุหนิาแนิ,นิของปู�แสมุชนิ�ด

Chiromanthes eumolpe และ Metaplax dentipes พิบว,าในิบร�เวณปู�าชายเลนิปูล�กอาย! 16 ปู.

มุ&ความุหนิาแนิ,นิมุากกว,าบร�เวณอ2'นิ ๆ ท�/งนิ&/เนิ2'องจากบร�เวณด�งกล,าวมุ&ปูร�มุาณอ�นิทร&ยสารส�งและปู�แสมุก4

เปู+นิกล!,มุท&'ก�นิพิ2ช , ส�ตัว%และอ�นิทร&ยสารในิด�นิ โดยความุหนิาแนิ,นิของร�ปู�แสมุและปูร�มุาณอ�นิทร&ยสาร(OM )

แสดงความุส�มุพิ�นิธ%ก�นิอย,างมุ&นิ�ยส�าค�ญทางสถ�ตั� (p<0.05 ) ค,าสหส�มุพิ�นิธ% (r) = 0.87 มุ&

สมุการแสดงความุส�มุพิ�นิธ%ค2อ Y = -59.315 + 10.534 X

บรรณานิ!กรมุ

1975Crane, J. . Fiddler Crabs of the World. Princetown: UUUUUUUUUU UUUUUU .

UUUUUUUU UU UUU UUUUUUU UUUUU , .. 1980. , Uca burgersi .Mar.Behav.Physiol. -7 1 4756( ): .

Paphavasit, N., Dechaprompun, S. and E. Aumnuch. 1990. Physiology Ecology of Selected Mangrove Crabs: Physiological Tolerance Limits. UNDP/UNWSO Regional Manggroves Project Ras/86/120. Funny Pudlishing Limited Partnership, Bangkok, Thailand.

Paphavasit, N., Dechaprompun, S. and E. Aumnuch. 1986. Physiological Ecology of Selected Mangrove Crabs: Physiological Tolerance Limits. Final Report Summitted to UNESCO under the UNDP/UNESCO Regional Project on Mangrove Ecosystem.