saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis
Transcript of saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis
1
saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis
maregulirebeli
erovnuli komisia
damtkicebulia komisiis
2008 wlis 28 martis
#3/3 gadawyvetilebiT
wliuri angariSi
2007 weli
2
marti 2008 weli
3
sarCevi
Sesavali
3
komisiis wevrebi komisiis aparati
5
biujeti
7
ZiriTadi funqciebis ganxorcieleba 8
tarifebis dadgena da regulireba 8
licenzireba 14
samarTlebrivi uzrunvelyofa 17
meTodologiuri uzrunvelyofa 19
sertifikacia
21
sazogadoebasTan da saerTaSoriso organizaciebTan urTierToba
23
energetikuli seqtoris mdgomareoba 26
eleqtroenergetika 26
bunebrivi gazis seqtori 34
samomavlo gegmebi 37
danarTebi #1-14 38
danarTi #15: momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis angariSi
4
S e s a v a l i
winamdebare angariSSi warmodgenilia saqarTvelos energetikisa da
wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisiis (komisiis) 2007 wlis
saqmianobis ZiriTadi Sedegebi. drois am monakveTSi saqarTvelos energetikaSi
mniSvnelovani raodenobrivi da xarisxobrivi gaumjobeseba ganxorcielda,
raSic, Tavisi wvlili cxadia, dargis saxelmwifoebrivma regulirebamac
Seitana. 2007 wels energetikis ganviTarebaSi momxdari miRwevebidan, pirvel
rigSi, unda aRiniSnos, rom saqarTvelos eleqtroenergetikulma sistemam
2007 wels gasul wlebTan SedarebiT ukeT imuSava. wlis ganmavlobaSi sul
gamomuSavebul iqna 8169,5 mln kvt.sT eleqtroenergia, rac 10,1%-iT metia
2006 wlis maCvenebelze.
2007 wels eleqtrobalansi udeficito iyo. qveyanaSi warmoebul iqna
192,2 mln.kvt.sT-iT meti eleqtroenergia mis moxmarebasTan SedarebiT. aman
SesaZlebeli gaxada gasul welTan SedarebiT 7,6-jer gazrdiliyo
eleqtroenergiis eqsporti, xolo 1,8-jer Semcirebuliyo importi.
garkveulwilad Semcirda eleqtroenergiis saerTo moxmarebac(_1,7%). rac
ZiriTadad gamanawilebel kompaniebSi misma klebam ganapiroba(_2,3%).
samagierod, gazardes eleqtroenergiis moxmareba pirdapirma
momxmarebelma(+3,3%), romelic zogadad ekonomikis ganviTarebaze miuTiTebs
(danarTi #7).
calkeuli kompaniebidan eleqtroenergiis moxmareba Semcirda `TelasSi~
4,2%-iT, kaxeTis distribuciaSi 7,2%-iT, `energo-pro jorjiaSi~-3,8%-iT. am
kompaniebSi eleqtroenergiis moxmarebam 2007 wels Sesabamisad Seadgina
1995,8; 212,7 da 2448.4 mln.kvt.sT.
rac Seexeba eleqtroenergiis eqsport-imports, aq aseTi mdgomareobaa.
2007 wels eqsporti ganxorcielda ruseTSi 300,3 mln.kvt.sT. (saerTo
raodenobis 48,1%), TurqeTSi-215,6 mln.kvt.sT. (34,4%), azerbaijanSi-109,6
mln.kvt.sT (17,5%). importirebuli eleqtroenergia miviReT ruseTidan 176,9
mln.kvt.sT (saerTo raodenobis 40,8%), azerbaijanidan-107,4 mln.kvt.sT
(24,8%), TurqeTidan-149,0 mln.kvt.sT. (34,4%).
aRsaniSnavia, rom 2007 wels afxazeTs miewoda 1255,3 mln.kvt.sT.
eleqtroenergia, romelic 2006 wlis analogiur maCvenebelze 6.2%-iT metia.
eleqtroenergiis aRniSnuli raodenoba engurhesis 2007 wlis gamomuSavebis
43,6%-s Seadgens. Sesabamisi maCvenebeli ki 2006 wels 71,5%-s udrida.
garkveuli cvlileba ganicada bunebrivi gazis balansma. arsebuli
monacemebiT, 2007 wels sakuTriv saqarTvelos miewoda TiTqmis 1684
mln.kub.m. gazi, romelic 10,5%-iT naklebia 2006 wlis analogiur
maCvenebelze. bunebrivi gazis aRniSnuli odenoba aseve naklebia energetikis
5
saministros mier damtkicebuli wliuri prognozis sidideze (1726,5
mln.kub.m.) 2,5%-iT.
2006 welTan SedarebiT, bunebrivi gazis saerTo wliuri moxmarebis
Semcireba gamowveulia Tbosadgurebis mier eleqtroenergiis warmoebis
SemcirebiT. ekonomikisa da sayofacxovrebo seqtorSi bunebrivi gazis
moxmareba ki gaizarda; magaliTad, `yaztransgaz-Tbilisma~ 2007 wels sul
miiRo da gaanawila 454,8 mln.kub.m. gazi; es ki 18,7%-iT sWarbobs
dedaqalaqis 2006 wlis analogiur parameters (ix. danarTi #8).
zemoT aRniSnulisa da saqarTvelos energetikis regulirebaSi
ganxorcielebuli samuSaoebis Sesaxeb, ufro vrclad, saubaria winamdebare
angariSSi.
6
komisiis wevrebi
`eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis
me-6 muxlis Sesabamisad, komisia sami wevrisagan Sedgeba. saqarTvelos
prezidentis 2007 wlis 9 agvistos #421 gankargulebiT, komisiis
Tavmjdomare giorgi TavaZe gaTavisuflda komisiis wevrisa da Tavmjdomaris
Tanamdebobidan uflebamosilebis vadis gasvlis gamo. saqarTvelos
prezidentis 2007 wlis 30 agvistos #454 da #455 gankargulebebiT
komisiis wevrad da Tavmjdomared dainiSna guram CalagaSvili. saqarTvelos
prezidentis 2007 wlis 21 seqtembris #517 gankargulebiT komisiis wevrad
6 wlis vadiT dainiSna zurab gabelaia, xolo komisiis wevr irma qavTaraZes,
prezidentis 2005 wlis 17 agvistos #662 gankargulebiT uflebamosileba 6
wlis vadiT gaugrZelda.
komisiis aparati
2007 wlis 1 ianvris mdgomareobiT, komisiis aparati Sedgeboda 90
muSakisagan, xolo 2007 wlis seqtember-oqtomberSi Catarebuli
struqturuli reorganizaciis Sedegad 2008 wlis 1 ianvrisaTvis _ 72
TanamSromelisagan. komisiis debulebis Sesabamisad, komisiis aparatis
SemadgenlobaSia Semdegi struqturuli erTeulebi :
a. 7 departamenti (eleqtroenergetikis, bunebrivi gazis, tarifebisa da
faswarmoqmnis, iuridiuli, meTodologiuri da informaciuli
uzrunvelyofis, sazogadoebasTan da saerTaSoriso urTierTobis,
saqmiswarmoebisa da sakadro saqmeTa);
b. 2 sammarTvelo – sertifikaciisa da materialur-teqnikuri
uzrunvelyofis;
g. komisiis Tavmjdomarisa da wevrebis aparati; d. buRalteria.
komisiis aparati, ZiriTadad, dakompleqtebulia inJiner-energetikosebiT,
gazis meurneobis specialistebiT, ekonomistebiTa da iuristebiT.
aparatis muSakebis miReba warmoebs sakontraqto sistemiT.
komisiasTan arsebobs momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi
damcvelis samsaxuri (5 saStato erTeuli), romlis xelmZRvaneli 2007
wlis noembridan malxaz ZiZikaSvilia.
2007 wlis ganmavlobaSi saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis
maregulirebeli erovnuli komisiis mier miRebul iqna 24 dadgenileba, maT
Soris iseTi mniSvnelovani dadgenilebebi, rogoricaa:
7
a) ,,ss ,,Telasis” 10(6) kv da 380/220 v Zabvis safexuris
gamanawilebel qselebze axali momxmareblebis mierTebis safasuris dadgenis
Sesaxeb” saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2007
wlis 20 ivlisis #12 dadgenileba. am dadgenilebiT regulirdeba ss
,,Telasis gamanawilebel qselze axali momxmareblebis mierTebis teqnikuri da
finansuri pirobebi.
b) `eleqtroenergiis gatarebis tarifebis Sesaxeb” saqarTvelos
energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2007 wlis 6 ivlisis #11
dadgenileba. am dadgenilebiT gamanawilebis licenziatebs daudgindaT
gatarebis tarifebi ganawilebis qselis Sesabamis Zabvebze.
daiwyo da amJamadac grZeldeba muSaoba iseT mniSvnelovan sakiTxebze,
rogoricaa _ `eleqtroenergiis tarifebis dadgenis” meTodologis axali
redaqciis SemuSaveba, romelic iTvaliswinebs tarifebis gaangariSebis axali
principebisa da midgomebis danergvas, rac xels Seuwyobs mimzidveli garemos
Seqmnas investiciebis mosazidad; `eleqtroenergiis moxmarebis wesebis”
SemuSaveba, romelic adgens da awesrigebs urTierTobebs gamanawilebel
kompanias, mcire simZlavris eleqtrosadgursa da sacalo momxmareblebs
Soris; ”licenzirebis wesebis” da `eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis
seqtorSi regulirebis safasuris gaangariSebisa da gadaxdis wesis” axali
redaqciis SemuSaveba. muSavdeba `sadavo sakiTxebis ganxilvis” axali wesi.
2007 wels komisiaSi sul Semovida 2127 werili. maTgan 46 werili
exeboda licenziis miRebas da vadis gagrZelebas, 146 tarifebis dadgenas da
cvlilebas. sadavo sakiTxebTan dakavSirebiT Semovida 165 gancxadeba. 24
fizikuri da iuridiuli piris mier moTxovnil iqna ganmartebebi sxvadaxva
sakiTxebze. gaigzavna 1612 werili.
2007 wels komisiaSi gaimarTa 37 sxdoma, romelzec miRebul iqna 24
dadgenileba. aseve, miRebul iqna 41 gadawyvetileba
2007 wels komisiaSi gaimarTa 105 samuSao Sexvedra.
8
biujeti
komisiis 2006 wlis 21 dekembris #30/5 gadawyvetilebiT damtkicebuli
saprognozo biujetiT, komisiis Semosavali ganisazRvra 3256030 lariT da,
Sesabamisad, xarjviTi nawili ganisazRvra 3224660 lariT.
2007 wlis manZilze komisiis biujetma garkveuli struqturuli
cvlileba ganicada. Sesabamisad, damtkicda 2007 wlis koreqtirebuli
biujeti, romlis Semosavlis nawili gaizarda 1373785 lariT, xolo
xarjviTi nawili 569689 lariT.
qvemoT moyvanilia 2007 wlis koreqtirebuli biujetis gegma da misi
faqtiuri Sesrulebis cxrili.
cxrili #1
komisiis 2007 wlis koreqtirebuli biujeti (lari)
## parametri koreqtirebuli
faqtiuri Sesruleba
1 2 4 3
1. naSTi 2007 wlis 1 ianvrisaTvis 324510 324510
2. 2007 wlis mosalodneli Semosavlebi, sul
4629815 4305305
3. gasavali, sul
maT Soris
3794349 3715130
3.1. xelfasebi 1219238 1218424
3.2. danaricxebi xelfasze 243848 243685
3.3. materialuri stimulirebisa da daxmarebis
fondebi
1151442 1151441
3.4. danaricxebi stimulirebisa da daxmarebis
fondebze
230288 230288
3.5. mivlinebis xarjebi 140000 101723
3.6. treiningebi 6000 4433
3.7. komunaluri xarjebi 40000 34337
3.8. sameurneo saqoneli 10000 8412
3.9. ZiriTadi saSualebebis, avejis da
mowyobilobebis SeZena
250000 245642
3.10. ofisis saremonto xarjebi 2600 2575
3.11. warmomadgenlobiTi xarjebi 5500 5242
3.12. avtomobilebis momsaxureba 55000 51273
3.13. saavtomobilo sawvavi 84000 83279
3.14. bankis momsaxureba 5600 5564
3.15. sawevro gadasaxadebi 15245 12741
3.16. kavSirgabmulobis xarjebi 75000 70800
3.17. sakancelario nivTebi 19000 15274
3.18. kompiuterebis momsaxureba 15000 13251
3.19. dacvis Senaxvis xarjebi 30588 30588
3.20. auditoruli Semowmeba, sul 52300 52300
9
m.S. komisia
licenziatebi
13400
38900
13400
38900
3.21. meTodologiuri xasiaTis masalebis SekveTa 15000 11141
3.22. informaciuli uzrunvelyofa 17300 17218
3.23. safosto momsaxureba 4000 3536
3.24. avtomobilebis ijara 2100 2046
3.25. avtomobilebis dazRveva 6000 3720
3.26. ofisis ijara 82500 81124
3.27. sxvadasxva gauTvaliswinebeli xarjebi 16800 15073
ZiriTadi funqciebis ganxorcieleba
tarifebis dadgena da regulireba
2007 wels `eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb~
saqarTvelos kanonSi Setanili cvlilebebisa da damatebebis (8.06.2007w.
#4911, 20.11.2007w.#5466), saqarTvelos eleqtroenergetikul seqtorSi
ekonomikuri da struqturuli reformebis, aseve wlis dasawyisidan
ruseTidan importirebuli bunebrivi gazis gaZvirebis (orjer ufro metad)
safuZvelze, komisiis mier 2007 wels ganxorcielebul iqna Sesabamisi
cvlilebebi qveynis energetikuli seqtoris satarifo regulirebis sferoSi.
2007 wels aRniSnul sferoSi miRebuli iqna komisiis 21 dadgenileba, maT
Soris eleqtroenergetikaSi _ 9, xolo gazis seqtorSi _12.
1. eleqtroenergetika
2007 wels mniSvnelovani cvlileba ganicades eleqtroenergiis
gamanawilebelma kompaniebma. kerZod, eleqtroenergiis bazarze damkvidrda ss
,,energo-pro jorjia”, romelmac Seisyida ss ,,saqarTvelos gaerTianebuli
sadistribucio energokompaniis” da Sps ,,aWaris energokompaniis” aqtivebi,
agreTve generaciis 6 obieqti da Seiqmna eleqtroenergiis warmoeba-
ganawilebis erTiani kompleqsi.
2007 wlis ganmavlobaSi eleqtroenergiis samomxmareblo tarifebSi
cvlileba ar ganxorcielebula, amasTan ramodenime cvlileba iqna Setanili
`eleqtroenergiis tarifebis Sesaxeb~ komisiis 2006 wlis 15 maisis #18
dadgenilebaSi. kerZod, 2007 wlis 20 Tebervlis #4 dadgenilebiT, ss
,,enerji investis” ganacxadis safuZvelze, Seicvala misi warmoebis
(simZlavris) tarifebi. imis gaTvaliswinebiT, rom ss ,,bJuJahesma” Sewyvita
saijaro xelSekruleba Sps ,,rusTavcementTan” da daibruna Tavis sakuTrebaSi
hidroeleqtrosadguris ZiriTadi saSualebebi, komisiis mier warmoebis
licenzia gacemul iqna ss ,,bJuJahesze” da Sesabamisad 2007 wlis 29 martis
#5 dadgenilebiT warmoebis tarific daudginda am kompanias.
10
2007 wlis ivnisSi (8.06.2007. #4911) cvlileba iqna Setanili
,,eleqtoenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb” kanonSi, romlis 431 muxlis
Tanaxmad, eleqtroenergiis rezervis wyarosTvis (Sesabamisi eleqtroenergiis
mwarmoeblisTvis), warmoebis tarifis garda, komisia adgens organakveTian
tarifs, romelic Sedgeba simZlavris sasistemo rezervis tarifisa da
gamoyenebuli rezervis warmoebis tarifisagan. amasTan, rogorc zemoT
aRvniSneT, ruseTidan importirebuli bunebrivi gazis gaZvireba wlis
dasawyisSi ar iqna asaxuli Tboeleqtrosadgurebis tarifebSi. aqedan
gamomdinare, Tboeleqtrosadgurebis ganacxadebis safuZvelze, komisiis 2007
wlis 2 noembris #20 da 21 noembris #22 dadgenilebebiT cvlileba iqna
Setanili komisiis 2006 wlis 15 maisis #18 dadgenilebaSi da ss
,,Tbilsresis”, ss ,,enerji investis” da Sps ,,mtkvari-energetikas” kanonis
Sesabamisad daudgindaT simZlavris sasistemo rezervisa da gamoyenebuli
rezervis eleqtroenergiis warmoebis zRvruli tarifebi.
aRsaniSnavia, rom Tboeleqtrosadgurebis tarifebis gazrdas, 2007-2008
wlis eleqtroenergiis balansis struqturidan gamomdinare, samomxmareblo
tarifebis sidideze gavlena ar mouxdenia.
,,eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb” saqarTvelos kanonSi
(2007 wlis 8 ivnisis #4911) Setanil iqna cvlileba da daemata 491 muxli,
romlis Tanaxmadac, komisias daevala daadginos eleqtroenergiis gatarebis
tarifebi kvalificiuri sawarmoebisTvis Zabvebis mixedviT. aRniSnulidan
gamomdinare, komisiis 2007 wlis 6 ivlisis #11 dadgenilebiT aRniSnuli
kompaniebisTvis damtkicda eleqtroenergiis gatarebis tarifebi.
,,eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb” saqarTvelos kanonSi
2006 wlis 9 ivniss Setanili cvlilebis (muxli 462 amoqmedda 2006 wlis
1 seqtembridan) Tanaxmad, komisia adgens axali momxmareblis gadamcem an
gamanawilebel qselze mierTebis safasurs, romelic aunazRaurdeba Sesabamis
licenziats. aRniSnulidan gamomdinare, ss ,,Telasis” ganacxadisa
(12.02.2007w. #1-04/26, 26.02. #1-04/34, 29.03. #1-04/225 da 5.06. #1-
04/373 werilebi) da Sps ,,energoqselproeqtis” (2007 wlis 29 ivnisis #01-
05/71 werili) warmodgenili daskvnis safuZvelze, komisiis 2007 wlis 20
ivlisis #12 dadgenilebiT damtkicda ss ,,Telasis” gamanawilebel qselebze
axali momxmareblebis mierTebis safasuri yovel 1 kvt misaerTebel
simZlavreze Zabvebis mixedviT. es dadgenileba droebiTia da misi mizani iyo
moewesrigebina ss ,,Telasis” saSualo da dabali Zabvis qselebze axali
momxmareblebis mierTebis xarjebis ganawileba momxmarebelTa kategoriebis,
agreTve momxmareblebsa da ss ,,Telass” Soris.
Sps ,,eleqtroenergetikuli sistemis komerciuli operatoris” da ss
,,energo-pro jorjias” mier warmodgenili ganacxadebisa da Sesabamisi
xelSekrulebebis safuZvelze komisiis mier miRebul iqna 2007 wlis 7
noembris #21 dadgenileba, romliTac dadginda formula, riTac aRniSnuli
11
organizaciebi gansazRvraven saqarTveloSi importirebuli eleqtroenergiis
zRvrul (zeda zRvari) tarifs. am dadgenilebis miRebis aucilebloba
ganpirobebuli iyo aRniSnul kompaniebsa da TGR ENERGY ELECTRICITY WHOLESALE TRAGE CO._s Soris 2007 wlis 20 ivniss gaformebuli
xelSekrulebebiT (#400_07/14 da #401-07/12) ,,eleqtroenergiis import-
eqsportis Sesaxeb saqarTvelos, ruseTis, TurqeTis, azerbaijanisa da
somxeTis eleqtrosistemebs Soris~, romelTa Tanaxmadac saqarTvelo 2007
wlis gazafxul-zafxulSi energetikul mdinareebze wylis Warbi modinebiT
gamomuSavebul eleqtroenergias miawvdis aRniSnul sistemebs, xolo
eleqtroenergias miiRebs ukan Semodgoma-zamTris (anu eleqtroenergiis
deficitis) periodSi naturaluri formiT. iportirebuli eleqtroenergiis
tarifis gansazRvra aucilebelia misi Semdgomi realizaciis mizniT.
aRniSnuli xelSekrulebebis moqmedebis periodSi dabalansebul unda iqnes
eqsportirebuli da importirebuli eleqtroenergiis moculoba da
Rirebuleba. amasTan dadgenili formuliT gansazRvruli importirebuli
eleqtroenergiis tarifi ar gamoiwvevs moqmedi samomxmareblo tarifebis
gazrdas.
2. bunebrivi gazis seqtori
2007 wels bunebrivi gazis seqtorSi tarifebis cvlilebis, aseve,
axali licenziatebisTvis tarifis dadgenis moTxovniT komisiaSi Semotanil
iqna 39 satarifo ganacxadi, Sesabamisad saangariSo wels bunebrivi gazis
tarifebis regulirebis sferoSi sul miRebul iqna 12 dadgenileba.
rogorc ukve aRiniSna, 2007 wlis ianvridan ruseTis federaciidan
importirebuli bunebrivi gazis fasi kvlav gaizarda 110,0 aSS dolaridan
235,0 aSS dolaramde anu 113,6%-iT. 2007 wlis ianvridan saqarTveloSi
bunebrivi gazis importis ganxorcieleba daiwyo azerbaijanidanac, romlis
fasic mniSvnelovnad dabali iyo ruseTidan importirebul gazis fasze. 2007
wlis dasawyisidan qveyanaSi ruseTidan importirebuli bunebrivi gazis fasis
orjer ufro metad gazrdis gamo, miwodebis tarifis arsebiTad gazrdis
moTxovniT komisias mimarTa bunebrivi gazis yvela importiorma kompaniam –
Sps “navTobis da gazis korporaciam”, Sps `yaztransgaz-Tbilisma~, ss `itera-
saqarTvelom~, Sps `saqarTvelos saerTaSoriso energetikulma korporaciam~.
tarifebis mkveTri gaZvirebis Sedegad mosalodneli mZime socialuri
da ekonimikuri Sedegebis (gansakuTrebiT ki zamTris sezonze) Tavidan
asacileblad, rogorc zemoT iTqva, ,,saqarTvelos energetikuli sistemisa da
mosaxleobis bunebrivi airiT stabiluri momaragebis uzrunvelyofis
RonisZiebaTa Sesaxeb’’ saqarTvelos mTavrobis 2007 wlis 3 ianvris #1
gankargulebiT, saxelmwifo biujetidan sul gamoyofili iqna 125 mln
laramde krediti wliuri 0,5%_is sargebliT.
12
aRniSnuli finansuri resursebis gamoyenebis Sedegad, 2007 wlis
ianvar_aprilSi uzrunvelyofili iqna rogorc qveynis Seuferxebeli
gazmomarageba, aseve bunebrivi gazis samomxmareblo tarifebis stabiluroba.
amasTan, oTx TveSi miRebul sabiujeto kreditebs, romlebiTac dafaruli
iqna amave periodSi mimwodeneli (importiori) kompaniebis mier miRebuli
fasTasxvaobiT gamowveuli zarali, kompaniebi dafaraven 2008 wlis bolomde.
Sedegad miviReT tarifebis naxtomiseburi zrdis Tavidan acileba.
bunebrivi gaziT uzrunvelyofis wyaroebis diversifikaciis Sedegad,
qveynis Sida bazris regulirebis TvalsazrisiT, arsebiTad maRldeba
bunebrivi gazis miwodebisa da moxmarebis balansebis roli da mniSvneloba;
saqarTvelos energetikis saministros mier 2007 wlis 12 aprils (#28
brZaneba) damtkicebuli bunebrivi gazis balansi safuZvlad daedo bunebrivi
gazis yidva _ gayidvis wliur xelSekrulebebs. balansis mixedviT
saqarTvelos wliuri moxmareba Seadgenda 1726,48 mln m3. am balansze
dayrdnobiT, mimwodeblebis (importiorebis) mier bunebrivi gazis Sesyidvis
xelSekrulebebSi resursis miRebis wyaroebi (romelTac gansxvavebuli fasebi
gaaCniaT) ise iqna SerCeuli, rom yvela maTganisaTvis (garda
eleqtroenergetikisa) 2007 wels yalibdeba erTiani saSualo fasi _ 167,0
aSS$/1000m -ze. 3 TavisTavad cxadia, rom aseTi meqanizmi mTlianad Seesabameba
rogorc ekonomikuri samarTlianobis principebs, aseve saqarTvelos mTavrobis
2007 wlis 3 ianvris #1 gankargulebis moTxovnebs.
bunebrivi gazis miwodebis fasis daaxloebiT 52%_iT gazrdam (110 aSS
dolaridan 167 aSS dolaramde anu 57 aSS dolari/1000 m3), cxadia, Tavis
mxriv ganapiroba ganawilebis tarifebis zrdis aucilebloba. bunebrivi gazis
gamanawilebeli kompaniebs miwodebis (sabiTumo) da ganawilebis tarifebis
cvlilebis Sesabamisad gaezardaT samomxmareblo tarifebi,.
amasTan, amave periodSi ganxilul iqna gazgamanawilebeli kopaniebis ss
,,quTaisigazis,’’ ss ,,rusTavigazis,’’ ss ,,samtrediagazis,’’ ss ,,qareligazis,’’
ss ,,Telavigazis,’’ ss ,,kaspigazis,’’ ss ,,gorigazis,’’ ss ,,mcxeTagazis,’’ ss
,,saCxeregazis’’, Sps “dacvis uzrunvelyofis samsaxuris” satarifo
ganacxadebi, romelTa moTxovnebi nawilobriv iqna dakmayofilebuli da
met_naklebi zomiT gaezardaT ganawilebis tarifebi.
zemoaRniSnuli cvlilebebi asaxul iqna ,,bunebrivi gazis tarifebis
Sesaxeb” komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebis da
damatebebis Setanis Sesaxeb” komisiis 2007 wlis 16 aprilis #6
dadgenilebaSi.
qvemomoyvanil grafikebze mocemulia aRniSnuli dadgenilebiT Sps
`yaztransgaz-Tbilisis” da ss “quTaisgazisTvis” damtkicebuli samomxmareblo
tarifebis struqtura:
Примечание [U1]: baton elizbars SeniSvna aqvs ix.
TbosadgurisTvis 143$
13
grafiki #1
1. Sps “yaztransgaz_Tbilisi” TeTri/m³ dRg-is gareSe
samomxmareblo tarifi 42.898 100%
maT Soris
importi 28.39 66,18%
miwodeba 0.185 0.43%
transportireba 1.383 3,23%
ganawileba 12.94 30,16%
grafiki #2
2. ss “quTaisgazi
TeTri/m³ dRg-is gareSe
samomxmareblo tarifi 43.00 100%
maT Soris
importi 28.39 66,02%
miwodeba 0.846 1,97%
transportireba 1.383 3,21%
ganawileba 12.381 28,8%
30.16%
3.23% 66.18% 0,43%
ganawileba transportirebaimporti miwodeba
28.8%
66.02%
miwodeba ganawileba transportirebaimporti
3.21%1.97%
14
2007 wels kvlav gagrZelda gazgamanawilebeli kompaniebis ganawilebis
da, Sesabamisad, moxmarebis tarifebis diferencireba, rac metyvelebs imaze,
rom samrewvelo seqtorSi izrdeba gazis moxmareba. kerZod, 2007 wlis 15
ianvris #1 dadgenilebiT Sps `aWaris bunebriv airs~ ganacxadis safuZvelze
daudginda diferencirebuli tarifebi momxmarebelTa (samrewvelo _ maRali
da saSualo wnevis, aseve sayofacxovrebo _ dabali wnevis) kategoriebis
mixedviT: ganawilebis tarifebi, Sesabamisad, 1.831 TeTri/m3, 6.907 TeTri/m3 da
10.83 TeTri/m3, xolo moxmarebis tarifebi _ 24.119 TeTri/m3, 29.195
TeTri/m3 da 33.118 TeTri/m3 dRg-is gareSe. 2007 wlis 18 maisis #8
dadgenilebiT diferencirebuli tarifebi daudginda aseve ss `energokavSirs”
_ ganawilebis tarifebi saSualo wnevis momxmareblebisTvis _ 3.957
TeTri/m3, dabali wnevis momxmareblebisTvis _ 12.178 TeTri/m3, xolo
moxmarebis tarifebi, Sesabamisad, _ 34.576 TeTri/m3 da 42.797 TeTri/m3,
2007 wlis 28 dekembris #24 dadgenilebiT Sps `di-vi-ess~ _ ganawilebis
tarifebi saSualo wnevis momxmareblebisTvis _ 4.254 TeTri/m3, dabali
wnevis momxmareblebisTvis _ 10.483 TeTri/m3, xolo moxmarebis tarifebi,
Sesabamisad, _ 34.873 TeTri/m3 da 41.102 TeTri/m3.
ss `avtogazis~ mier xelSekruleba bunebrivi gazis miwodebaze nacvlad
ss `itera-saqarTvelosi~, gaformebul iqna Sps `saqarTvelos saerTaSoriso
energetikul korporaciasTan~, Sesabamisad misi ganacxadis safuZvelze 2007
wlis 18 maisis #8 dadgenilebiT Seicvala ss ,,avtogazis” moxmarebis tarifi
da ganisazRvra 32.533 TeTri/m3-ze (Semcirda 0.05 TeTriT) dRg-is gareSe.
amave dadgenilebiT kompaniebis ganacxadebis safuZvelze cvlileba iqna
Setanili Sps `milis~ da Sps `didi diRomis~ tarifebSi kerZod, Sps
`milisaTvis~ ganisazRvra bunebrivi gazis ganawilebis tarifi _ 10.949
TeTri/m3, xolo moxmarebis _ 41.568 TeTri/m3, Sps `didi diRomisaTvis~
bunebrivi gazis ganawilebis tarifi _ 11.467 TeTri/m3, xolo moxmarebis _
43.136 TeTri/m3).
2007 wlis 22 ivnisis #10 dadgenilebiT cvlileba iqna Setanili ss
`marneuligazis~ da ss ,,borjomigazis” tarifebSi. kerZod, ss ,,marneuligazs”
daudginda _ ganawilebis tarifebi saSualo wnevis momxmareblebisTvis _
9.296 TeTri/m3, dabali wneviT momxmareblebisTvis _ 13.449 TeTri/m3, xolo
moxmarebis tarifebi, Sesabamisad, _ 39.915 TeTri/m3 da 44.068 TeTri/m3 dRg-
is gareSe. ss ,,borjomigazis” ganawilebis tarifi ganisazRvra 14,805
TeTri/m3, xolo moxmarebis _ 45,424 TeTri/m3. aRsaniSnavia, rom ss
,,borjomgazi” pirveli gazgamanawilebeli kompaniaa, romelmac 2007 wels
daiwyo sayofacxovrebo mricxvelebis Secvla, koreqtoriani mricxvelebiT,
rac kompanias mniSvnelovnad Seumcirebs temperaturuli cvlilebebiT
gamowveuli gazis danakargebis raodenobas da Sesabamisad finansur zarals.
kompania mricxvelebis Secvlas axorcielebs sakuTari saxsrebiT.
15
2007 wlis 20 ivlisis #13 dadgenilebiT Seicvala ss
`TeTriwyarogazis~ da ss ,,bolnisigazis” tarifebic. ss `TeTriwyarogazis~
ganawilebis tarifebi ganisazRvra saSualo wnevis momxmareblebisTvis _
10.398 TeTri/m3, dabali wnevis momxmareblebisTvis _ 15.228 TeTri/m3, xolo
moxmarebis tarifebi Sesabamisad _ 41.017 TeTri/m3 da 45.847 TeTri/m3. ss
,,bolnisisgazis” ganawilebis tarifi ganisazRvra _ 14.55 TeTri/m3, xolo
moxmarebis tarifi _ 45.169 TeTri/m3.
2007 wlis 31 ivlisis #14 dadgenilebiT Seicvala aseve Sps
`vanigazis~ da Sps `varkeTiliairis~ tarifebi. kerZod, Sps `vanigazisaTvis~
ganisazRvra bunebrivi gazis ganawilebis tarifi _ 13.872 TeTri/m3, xolo
moxmarebis tarifi _ 44.491 TeTri/m3. Sps `varkeTiliairisaTvis~ ganisazRvra
bunebrivi gazis ganawilebis tarifi _ 11.128 TeTri/m3, xolo moxmarebis
tarifi _ 42.797 TeTri/m3.
mniSvnelovani reforma iqna ganxorcielebuli bunebrivi gazis seqtorSi
2007 wlis seqtemberis TveSi. kerZod, „eleqtroenergetikisa da bunebrivi
gazis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis me-3 muxlis me-4 punqtis Tanaxmad,
energetikul dargSi saxelmwifo politikis ZiriTadi mimarTulebebidan
gamomdinare, energetikis saministro uflebamosilia miiRos gadawyvetileba
deregulirebis an nawilobrivi deregulirebis Taobaze. aRniSnuli kanonis
safuZvelze saqarTvelos energetikis ministris mier miRebuli „bunebrivi
gazis miwodebis saqmianobis deregulirebisa da nawilobrivi deregulirebis
Sesaxeb“ 2007 wlis 25 seqtembris #69 brZanebis Tanaxmad, bunebrivi gazis
miwodebis saqmianoba gamocxadda deregulirebulad, xolo nawilobriv
deregulirebulad _ q. Tbilisis administraciul-teritoriul sazRvrebSi
sacalo momxmareblebze bunebrivi gazis miwodebis saqmianoba da saqarTvelos
danarCen teritoriaze am brZanebis ZalaSi Sesvlamde arsebul sacalo
momxmareblebze bunebrivi gazis miwodebis saqmianoba.
aRniSnuli garemoebebis safuZvelze, 2007 wlis 10 oqtombris #16
dadgenilebiT, komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi Sevida
saTanado cvlilebebi. kerZod, regulirebisagan ganTavisuflda bunebrivi
gazis sabiTumo mimwodeblebi da Sesabamisad dadgenilebidan amoRebul iqna is
muxli, romliTac damtkicebuli iyo miwodebis (sabiTumo) tarifebi. xolo
gazgamanawilebeli komaniebisTvis, romlebic amave dros arian maTi
ganawilebis arealSi myofi momxmareblebisTvis bunebrivi gazis mimwodeblebi,
am etapze arsebuli tarifebis done darCa ucvleli. amasTan, sacalo
momxmareblebisTvis ganisazRvra bunebrivi gazis miwodebisa da moxmarebis
zRvruli (zeda zRvari) tarifebi, xolo ganawilebis da transportirebis
tarifebi darCa fiqsirebuli.
sawarmoTa marTvis saagentos 2007 wlis 27 agvistos #1-3/595
brZanebiT gazgamanwilebeli licenziatebis ss `mcxeTagazis”, ss
`duSeTigazis”, ss `xaSurigazis”, ss `qareligazis”, ss `yazbegigazis”, ss
16
`gardabangazis”, da ss `dmanisigazis” Serwymis Sedegad Seiqmna ss
`qarTligazi”, xolo sawarmoTa marTvis saagentos 2007 wlis 17 seqtembris
#33-03-590/7-7 werilis safuZvelze, ss `qarTligazis” 2007 wlis 17
seqtembris brZanebiT dafuZnebul iqna Sps `qarTligazi”. 2007 wlis 16
oqtombris # 18 dadgenilebiT Sesabamisi cvlileba iqna Setanili `bunebrivi
gazis tarifebis Sesaxeb~ komisiis 2005 welis 30 dekembris #30
dadgenilebaSi. kerZod, Sps ,,qarTligazs” tarifebi daudginda masSi
gaerTianebuli regionebis WrilSi. amasTan, am etapze regionebSi tarifebi
darCa ucvleli.
2007 wels, miuxedavad bunebrivi gazis tarifebis zrdisa, qveyanaSi
grZeldeboda gazificirebis procesi, Sesabamisad komisiis mier gacemul iqna
bunebrivi gazis ganawilebis licenziebi Semdeg kompaniebze: ss
`ambrolaurgazi~, Sps `gio~, Sps `di-vi-es~, Sps `CiraRdani XXI saukune~.
Sesabamisad, aRniSnuli kompaniebis satarifo ganacxadebis safuZvelze
komisiis 2007 wlis 18 maisis #8, 22 ivnisis #10, 16 oqtombris #18, da 28
dekembris #24 dadgenilebebiT daumtkicdaT bunebrivi gazis ganawilebis da
moxmarebis tarifebi.
licenzireba
1. eleqtroenergetika
`licenziebisa da nebarTvebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis Tanaxmad,
komisia eleqtroenergetikaSi gascems uvado licenziebs Semdeg saqmianobaze:
a)eleqtroenergiis warmoeba;
b) eleqtroenergiis dispetCerizacia;
g)eleqtroenergiis gadacema;
d) eleqtroenergiis ganawileba.
2007 wels komisiam didi moculobis samuSaoebi Caatara rogorc
eleqtroenergetikuli bazris axali subieqtebis licenzirebis, aseve
arsebuli licenziatebis saqmianobis salicenzio pirobebTan Sesabamisobis
kontrolis, agreTve licenzirebis procedurebis daxvewisa da Sesabamisi
normatiuli bazis arsebul sakanonmdeblo aqtebTan srul SesabamisobaSi
mosayvanad.
eleqtroenergetikul seqtorSi, 2007 wlis 31 dekembris mdgomareobiT,
funqcionirebda Semdegi licenziatebi: warmoebis – 16; ganawilebis – 3; ga-
dacemis – 2; dispetCerizaciis – 1 (licenziatebis sruli nusxa (ix. danarTi
#9).
saangariSo periodSi eleqtroenergetikul seqtorSi gaica
eleqtroenergiis warmoebis ori da eleqtroenergiis ganawilebis erTi
licenzia. Setanil iqna cvlilebebi ss `ei-i-es xramhesi I~-is, ss `ei-i-es
17
xramhesi II~-is, ss `energo-pro jorjias~ da Sps `saqarTvelos rkinigzis~
ele-qtroenergiis warmoebis licenziebSi.
2007 wlis 5 Tebervals `hidroeleqtrosadgurebisa da eleqtro-
energiis gamanawilebeli kompaniebis aqtivebis nasyidobis Sesaxeb~ xel-
Sekruleba gaformda erTis mxriv, saqarTvelos mTavrobas, ss `saqarTve-los
gaerTianebul sadistribucio energokompanias~, Sps `aWaris energo-kompanias~
da meores mxriv, ss `energo-pro ei-es-s~ da ss `energo-pro jorjias~ Soris.
aRniSnuli xelSekrulebis mixedviT ss `energo-pro jorjias~ sakuTrebaSi
gadaeca ss `saqarTvelos gaerTianebuli sadistribucio energokompaniis~ da
Sps `aWaris energokompaniis~ aqtivebi, agreTve ss `rionhesis~, ss
`Saorhesis~, ss `lajanurhesis~, ss `gumaT-hesebis kaskadis~, ss
`Zevrulhesis~ da Sps `awhesis~ sawesdebo kapita-lidan amoRebuli da
saxelmwifo sakuTrebaSi arsebuli aqtivebi.
`eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi
Sesuli cvlilebebidan gamomdinare, saangariSo wels daiwyo komisiis
1999wlis #3 dadgenilebaSi `licenzirebis wesebi eleqtroenergetikisa da
bunebrivi gazis seqtorSi~ Sesatani cvlilebebisa da damatebebis momzadeba.
komisiis aparati licenziatebis saqmianobis monitoringisas iyenebda
rogorc maTi saqmianobis damtkicebuli gegma-grafikis mixedviT SerCeviT
Semowmebas, Sesabamisi kvalifikaciis TanamSromlebis adgilebze mivlinebiT,
aseve licenziatebis mier yovelwliurad mowodebuli masalebis analizs.
kerZod, gamanawilebeli kompaniebis mier saangariSo wels masalebi
mowodebul iqna Semdegi CamonaTvalis Sesabamisad:
1. ZiriTadi aqtivebis CamonaTvali, maxasiaTeblebi da mdgomareoba;
2. eleqtroenergiis aRricxvis kvanZebis mowesrigebis programa;
3. eleqtroenergiis danakargebis da sakuTari moxmarebis dinamika Tveebis
mixedviT da mis Sesamcireblad gatarebuli organizaciul-teqnikuri
RonisZiebebi.
4. informacia 2007 wlis sainvesticio programebis da saremonto
samuSaoebis gegmis Sesrulebis Sesaxeb.
5. 2008 wlis sainvesticio da saremonto samuSaoebis programebi.
6. saltidan – qselidan gacemuli da realizebuli eleqtroenergiis
moculoba Tveebis mixedviT (mTlianad da Zabvebis safexurebis
mixedviT).
7. kvalificiur sawarmoebTan gaformebuli pirdapiri xelSekrulebebis
Sesrulebis mimdinareoba.
8. avariebis statistika; avariis Sedegad miuwodebeli eleqtroenergiis
raodenoba.
9. sawarmoo travmebisa da ubeduri SemTxvevebis statistika (2002-2007w).
18
10. informacia sainJinro-teqnikuri personalis kvalifikaciisa da
kompetenciis Sesaxeb da am kuTxiT Catarebuli RonisZiebebi (atestacia,
kvalifikaciis amaRleba) da a.S.
salicenzio saqmianobis saxidan gamomdinare kiTxvari Sesabamisad
koreqtirdeba. licenziatebidan miRebuli masalebis analizis safuZvelze
muSavdeba reagirebis formebi. saangariSo wels licenziatebis mimarT
administraciuli xasiaTis sanqciebi Semoifargla gafrTxilebebiT.
komisia axorcielebda SerCeviT monitorings salicenzio saqmianobaze,
rogorc winaswar damtkicebuli gegma-grafifikiTa da programiT, aseve
momxmarebelTa saCivrebis kvalobaze, kerZod:
saangariSo wels komisiis 2006 wlis 31 dekembris #31/1
gadawyvetilebis safuZvelze eleqtroenergetikis departamentis
specialistebis mier Semowmebul iqna eleqtroenergiis warmoebis Semdegi
licenziatebi: ss `rionhesi~, ss `Zevrulhesi~, ss `gumaThesis kaskadi~, ss
`Saorhesi~, ss `varcixe 2005~, Sps `saqarTvelos rkinigza~ (CiTaxevhesi,
sacxenishesi), ss `enerji investi~, Sps `mtkvari energetika~, ss `xramhesi I~ da ss `xramhesi II~. Sedgenilia saTanado Semowmebis aqtebi.
`eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis
28-e muxlis pirveli punqtidan gamomdinare komisia uflebamosilia Caataros
mricxvelebis inspeqcia. Amave punqtiT gansazRvrulia licenziatis movaleoba
aRricxos mis saSualebebSi gatarebuli eleqtroenergia. ukanaskneli
moTxovna Sesulia Sesabamisi licenziebis pirobebSi.
licenzirebuli saqmianobis pirobebis Sesrulebis Semowmebisas
gansakuTrebuli adgili eTmoboda eleqtroenergiis saangariSsworebo
aRricxvis mowesrigebis sakiTxs. 2007 wels dasrulda mniSvnelovani
proeqtebi eleqtroenergiis aRricxvis sferoSi. saqarTvelos saxelmwifo
eleqtrosistemis qselSi miRebisa da qselidan gacemis wertilebSi
induqciuri mricxvelebis nacvlad damontaJda eleqtronuli mricxvelebi.
qvesadgurebSi damontaJda saTanado klasis denisa da Zabvis sazomi
transformatorebi. Seiqmna eleqtroenergiis xarisxis kontrolisa da
aRricxvis avtomatizebuli sistema calkeuli licenziatebis farglebSi.
mimdinareobs eleqtrobazris subieqtebis erTiani avtomatizebuli sistemis
(alfacentris) eqsploataciaSi miReba.
aRricxvis sistemis mowesrigebis saqmeSi mniSvnelovani Zvrebis
miuxedavad, mTel rig qvesadgurebSi eleqtroenergiis aRricxva problemuria
(engurhesi, zestafoni-fero da sxva.). yvela problema aRricxvis sferoSi
ganixileba komisiis aparatis aqtiuri monawileobiT.
2. bunebrivi gazis seqtori
19
,,licenziebisa da nebarTvebis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis Tanaxmad,
komisia bunebrivi gazis seqtorSi uvadod gascems ganawilebisa da
transportirebis licenziebs.
2007 wels gaica bunebrivi gazis ganawilebis 12 licenzia (danarTi #10).
11 kompaniis licenziaSi Setanili iqna cvlilebebi (danarTi #11).
2007 wlis 31 dekembris mdgomareobiT, bunebrivi gazis sferoSi
moqmedebaSia sul 63 licenzia, m.S. bunebrivi gazis transpotirebis – 1 da
bunebrivi gazis ganawilebis – 62 (danarTi #12).
komisiis 2007 wlis 15 ianvris #1/1 gadawyvetilebis safuZvelze
Seswavlili iqna gamanawilebeli kompaniebis: ss `quTaisgazis~, Sps
`samtrediagazis~, ss `qareligazis~, ss `kaspigazis~, ss `mcxeTagazis~, Sps
`milis~, Sps `borjomigazis~, ss `gorigazis~, ss `xaSurigazis~, Sps
`varkeTilairis~, ss `energokavSiris~ Sps `didi diRomis~, ss `rusTavgazis~
mier salicenzio pirobebis Sesruleba.
Semowmebis Sedegebi dafiqsirda saTanado aqtebiT. gamovlinda
darRvevebi, razedac mieTiTa licenziatebs da mieca vada maT
gamosasworeblad.
komisia sistematiurad awarmoebs licenziatebisagan informaciis
miRebas maT mier Catarebuli saqmianobis Sesaxeb, romelTa gadamuSavebis
Semdeg akeTebs daskvnebs da iZleva rekomendaciebs. informacia licenziatebis
2000-2007 wlebSi miRebuli da realizebuli bunebrivi gazis moculobebis
Sesaxeb mocemulia danarT #13-Si, informacia kompaniebis gazsadenebis
marTvasTan dakavSirebiT _ danarT #14-Si.
20
samarTlebrivi uzrunvelyofa
komisiis efeqtiani muSaoba gulisxmobs, dakisrebul amocanaTa
srulfasovan ganxorcielebaze orientirebul kanonSesabamis funqcionirebas.
am strategiis umTavresi mimarTulebebia komisiis funqcionirebisaTvis
aucilebeli normatiuli bazis analizi da srulyofa. aucilebelia
Camoyalibdes met-naklebad erTgvarovani xedva regulirebis ZiriTad
principebTan dakavSirebiT, raSic mniSvnelovani roli sasamarTlo
praqtikasac ekisreba.
qveyanaSi mimdinare dinamiuri procesebi, Sesabamisad, aisaxeba qveynis
kanonmdeblobaSi, ris gamoc, xSirad, aucilebeli xdeba moqmed normatiul
aqtebSi mniSvnelovani cvlilebebis Setana. aRniSnuli garemoebebi komisias
did pasuxismgeblobas akisrebs.
kanonmdeblobasTan SesabamisobaSi moyvanis mizniT, sistematurad xdeba
komisiis mier miRebul dadgenilebebSi cvlilebebisa da damatebebis Setana.
2007 wlis 20 noembers, saqarTvelos parlamentis mier, saqarTvelos
moqmed kanonmdeblobaSi ganxorcielebuli mniSvnelovani cvlilebebis Sedegad,
saqarTvelos energetikis maregulirebel erovnul komisias Seecvala saxeli
da ewoda ,,saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli
erovnuli komisia”, gaizarda komisiis funqcia wyalmomaragebis sakiTxTan
dakavSirebiT. kerZod, komisias daekisra sasmeli wylis miwodebisa da Canadeni
siTxis gatareba-gawmendis sferoSi satarifo regulireba, ramac ganapiroba
komisiis mier miRebul normatiul aqtebSi (komisiis debuleba da sxva)
Sesabamisi cvlilebebis Setana.
2007 wels komisiaSi Semovida 98 sadavo sakiTxi. aqedan 6 sakiTxze
miRebul iqna komisiis gadawyvetileba. danarCeni sakiTxebis umravlesoba
mogvarda komisiaSi Catarebuli samuSao SexvedrebiT da gagzavnili werilebis
safuZvelze
komisiis mier 2007 wels miRebul iqna 24 normatiuli
administraciul-samarTlebrivi aqti-dadgenileba da 41 individualur
administraciul-samarTlebrivi aqti-gadawyvetileba.
komisiis erT-erTi umTavresi funqciaa misi interesebis dacva sxvadasxva
instanciis sasamarTloebSi. 2007 wels komisia sasamarTlo procesebSi--
mosarCelis, mopasuxis an mesame piris statusiT--CarTuli iyo rogorc
administraciul, ise samoqalaqo saqmeTa ganxilvisas. sasamarTloebSi
ZiriTadad davis sagans warmoadgenda komisiis mier gamotanili
administraciul-samarTlebrivi aqtebis baTilad cnoba, rac xSirad komisiis
sasargeblod wydeboda da sasamarTlo ar akmayofilebda mosarCeleebis
moTxovnas, kerZod, 4 saqmeze komisia mopasuxe mxares warmoadgenda da
mosarCeleebis moTxovna ar iqna dakmayofilebuli. 3 SemTxvevaSi nawilobriv
dakmayofilda mosarCeleebis moTxovna da komisias daevala axali
21
administraciul-samarTlebrivi aqtebis gamocema. erT saqmeze ki moqalaqeebis
moTxovna komisiis administraciul-samarTlebrivi aqtis (Seexeboda
komunalur mricxvels) ararad cnobis Taobaze ar iqna dakmayofilebuli.
komisia mosarCele iyo 5 saqmeSi, romlebic amJamadac ixileba raionul
sasamarTloebSi da Seexeba regulirebis safasuris gadauxdelobas. 20
sasamarTlo saqmeze mimdinareobs saqmis warmoeba pirveli da saapelacio
instanciis sasamarTloebSi, romelTagan 11 saqmeSi komisia CarTulia mesame
pirad, aqedan 1 saqme ixileba samoqalaqo samarTalwarmoebis wesiT, xolo
danarCeni saqmeebi administraciuli samarTalwarmoebis wesiT. saqalaqo
sasamarTlos administraciul saqmeTa kolegiam dauSveblad cno ori sarCeli,
ganuxilvelad iqna datovebuli 2 sarCeli, xolo mosarCelis mier
gamoxmobil iqna 1 sarCeli, sasamarTlom sarCelze uari uTxra 3 mosarCeles.
sasamarTlo procesze specialistis saxiT komisia miwveul iqna 1 saqmeze.
sistematiurad ixileboda elqtroenergetikisa da bunebrivi gazis
seqtorebSi licenziis maZiebelTa dokumentebi da maTze keTdeboda Sesabamisi
samarTlebrivi eqspertiza.
komisia, agreTve, sxvadasxva saxelmwifo uwyebasa da dawesebulebasTan,
maT Soris samarTaldamcav uwyebebTan, axorcielebda samarTlebrivi
daxmarebisa da TanamSromlobis koordinacias.
komisiis saerTaSoriso TanamSromlobam samarTalSemoqmedebac moicva.
sul ufro aqtualuri xdeba eleqtroenergetikis maregulirebeli
saerTaSoriso kanonmdeblobis unificireba. am mimarTulebiT komisia
sistematurad monawileobs energetikis regulirebis regionuli asociaciis
(ERRA) muSaobaSi.
22
meTodologiuri uzrunvelyofa
komisiis mier 2007 wlis ganmavlobaSi miRebul iqna ramdenime
meTodologiuri cvlileba dargis funqcionirebis Semdgomi
gaumjobesebisaTvis, maT Soris:
`eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis seqtorSi regulirebis
safasuris gaangariSebisa da gadaxdis wesis” damtkicebis Sesaxeb” komisiis
2003 wlis 8 seqtembris #17 dadgenilebaSi cvlilebebisa da damatebebis
Setanis Taobaze“ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli
komisiis (semek) 2007 wlis 18 aprilis # 7 dadgenileba.
komisiis mier 2003 wlis 8 seqtembers miRebul iqna #17 dadgenileba
,,eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis seqtorSi regulirebis safasuris
gaangariSebisa da gadaxdis wesis damtkicebis Sesaxeb”. am dadgenilebiT,
regulirebis safasuris gadamxdelebi iyvnen mxolod licenziatebi, rasac
iTvaliswinebda im periodSi moqmedi kanonmdebloba.
„eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb” saqarTvelos kanonSi
Setanili cvlilebebiT regulirebis safasuris gadamxdelebad ganisazRvrnen:
licenziatebi, importiorebi da mimwodeblebi, aseve “damoukidebeli erovnuli
maregulirebeli organoebis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis regulirebis
safasuris gadamxdelad ganisazRvra eleqtroenergetikuli sistemis
komerciuli operatoric. Sesabamisad yvela es cvlileba aisaxa dadgenilebis
proeqtSi.
imis gamo, rom saangariSo wels moxerxda licenziatebis mier komisiis
biujetisadmi gasul wlebSi dagrovili regulirebis safasuris davalianebis
gadaxda, moqmedi kanonmdeblobis Sesabamisad ganxorcielda regulirebis
safasuris koeficientis sididis Semcireba. Sesabamisad,
eleqtroenergetikis seqtorSi koeficienti Semcirda 0,004-dan 0.0035-mde,
xolo bunebrivi gazis seqtorSi _ 0,006-dan 0,004-mde, koeficienti
mimwodeblebs SeumcirdaT 0.006-dan 0.003 –mde.
,,eleqtroenergiis gamanawilebeli kompaniebis momxmareblebis mier
individualuri mricxvelis gareSe moxmarebuli eleqtroenergiis raodenobis
gansazRvris droebiTi wesis damtkicebis Sesaxeb” saqarTvelos energetikis
maregulirebeli erovnuli komisiis (semek) 2007 wlis 30 maisis # 9
dadgenileba
aRniSnuli dadgenilebis miReba ganapiroba, im faqtma, rom saqarTvelos
mTavrobas, ss ”saqarTvelos gaerTianebuli sadistribucio energokompanias”,
23
Sps `aWaris energokompanias”, erTis mxriv da, meores mxriv, `energo-pro
ei.es.”-s da ss `energo-pro jorjias” Soris daido
`hidroeleqtrosadgurebisa da eleqtroenergiis gamanawilebeli kompaniebis
aqtivebis nasyidobis xelSekruleba”, romelic iTvaliswinebda ss
`saqarTvelos gaerTianebuli sadistribucio energokompaniis”, Sps `aWaris
energokompaniis” da rigi hidroeleqtrosadgurebis aqtivebis ss `energo-pro
jorjias” sakuTrebaSi gadacemas. xelSekrulebis Semadgeneli nawili iyo
eleqtroenergiis gamanawilebeli kompaniebis momxmareblebis mier
individualuri mricxvelis gareSe moxmarebuli eleqtroenergiis raodenobis
gansazRvris droebiTi wesi, romelic iTvaliswinebda umricxvelo
momxmareblebisaTvis moxmarebuli eleqtroenergiis daricxvis pirobebs.
xelSekrulebis Tanaxmad, xelSekrulebze xelmoweris erT-erTi
winapiroba iyo komisiis mier zemoaRniSnuli wesis damtkiceba.
yovelive amis gaTvaliswinebiT, komisiis mier miRebul iqna dadgenileba,
romelic iTvaliswinebda ss `saqarTvelos gaerTianebuli sadistribucio
energokompaniis” da Sps `aWaris energokompaniis” ganawilebis arealSi
arsebuli momxmareblebisaTvis individualuri mricxvelis gareSe
moxmarebuli eleqtroenergiis raodenobis gansazRvris droebiTi wesis
damtkicebas. dadgenilebis moqmedebis vada ganisazRvra eleqtroenergiis
gamanawilebeli kompaniebis mier momxmareblebis srul individualur
gamricxvelianebamde, magram araumetes 10 (aTi) wlis vadiT, rogorc es
gaTvaliswinebulia zemoaRniSnul nasyidobis xelSekrulebaSi.
`bunebrivi gazis tarifebis dadgenis wesisa da meTodologiis
damtkicebis Sesaxeb” saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli
komisiis 1999 wlis 8 seqtembris N6 dadgenilebaSi cvlilebebisa da
damatebebis Setanis Sesaxeb saqarTvelos energetikis maregulirebeli
erovnuli komisiis (semek) 2007 wlis 16 oqtombris #17 dadgenileba
am dadgenilebis miReba ganapiroba „eleqtroenergetikisa da bunebrivi
gazis Sesaxeb” saqarTvelos kanonSi Setanilma cvlilebebma. kerZod,
meTodologiaSi aisaxa is cvlileba, romelic iTvaliswinebs bunebrivi gazis
miwodebis, transportirebis, ganawilebis da moxmarebis stadiebze zRvruli
tarifis dadgenis SesaZleblobas. momxmarebelTa kategoriebis dayofas
aramarto wnevebis mixedviT.
`saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis (semek)
debulebis damtkicebis Sesaxeb” saqarTvelos energetikis maregulirebeli
erovnuli komisiis 2003 wlis 24 seqtembris #18 dadgenilebaSi
cvlilebebisa da damatebebis Setanis Sesaxeb. saqarTvelos energetikis
24
maregulirebeli erovnuli komisiis (semek) 2007 wlis 26 oqtombris #
19 dadgenileba.
aRniSnuli dadgenilebis proeqtis SemuSaveba ganpirobebuli iyo
sakanonmdeblo aqtebSi Sesuli cvlilebebis moqmed debulebaSi asaxvis, aseve
komisiis aparatis struqturis optimizaciis, misi funqcionirebis
srulyofisa da kanonmdeblobiT dadgenil moTxovnebTan SesabamisobaSi
moyvanis mizniT.
25
sertifikacia
mimdinare etapze komisiis winaSe dadga eleqtroenergiis ganawilebis
licenziatebsa da momxmareblebss Soris urTierTobis iseTi axali formis
danergva, romelic mWidrod aris dakavSirebuli momxmarebelTa momsaxurebis
xarisxis gaumjobesebasTan. pirvel rigSi, saWiroa komisiam SeimuSaos da
danergos momxmarebelTa momsaxurebis xarisxis monitoringis sistema.
aRniSnuli sistemis danergvas rekomendacia gauwia erra-am (energetikis
regulirebis regionaluri asociacia). es sistema Sesabamisi standartebiT
moqmedebs msoflios wamyvan qveynebSi, aseve xdeba misi danergva erra-Si
Semaval qveynebSi (ungreTi, ukraina, somxeTi da sxva).
momsaxurebis xarisxis monitoringis sistema xels uwyobs ganawilebis
licenziatebis mier licenziis pirobebis dacvas da maT xarisxianad
Sesrulebas, aseve igi saSualebas iZleva, licenziatebis momsaxurebis xarisxi
gauTanabrdes msoflioSi aRiarebuli komunaluri momsaxurebis standartebs.
praqtika gviCvenebs, rom im qveynebSi, sadac danergilia aRniSnuli
sistema, bevrad ufro efeqtiania maregulirebeli organoebis mier
eleqtroenergiis ganawilebis licenziatebis saqmianobis monitoringi.
sistema gansakuTrebiT xels uwyobs eleqtroenergiis miwodebis
saimedoobis gazrdas, wyvetebis raodenobisa da xangrZlivobis Semcirebas,
momxmarebelTa mimarTvebze da saCivrebze pasuxis droulad gacemis
damkvidrebas.
momsaxurebis xarisxis monitoringis sistema Seicavs:
1. momxmarebelTa eleqtroenergiiT momaragebis saimedoobas
(uwyvetobas), romelic gulisxmobs eleqtroenergiis miwodebis wyvetis
Sesamcireblad saWiro RonisZiebebis gatarebas,
2. komerciul xarisxs, romelic xasiaTdeba eleqtroenergiis
ganawilebis licenziatisa da momxmareblebis urTierTobiT (qselTan mierTeba,
aRricxvis xelsawyoebis dayeneba, angariSebis wardgena, pasuxi momxmarebelTa
saCivrebsa da mimarTvebze da sxva).
2007 wels komisiam mimarTa msoflio bankis saqarTvelos
warmomadgenlobas, daxmareba gaewia sakonsultacio samuSaoebis CatarebaSi
eleqtroenergiis momxmarebelTa momsaxurebis xarisxis monitoringis sistemis
danergvasTan dakavSirebiT.
msoflio bankis mier komisiaSi 2007 wlis oqtomber-noemberSi
movlinebuli iqna specialisti, romelmac komisiis muSakebTan erTad
Seiswavla saqarTvelos eleqtroenergiis ganawilebis licenziatebis
momsaxurebis xarisxis sakiTxebTan dakavSirebuli mdgomareoba. moxda maTi
ganxilva da gaanalizeba ramdenime samuSao Sexvedraze, romelSic
monawileobdnen gamanawilebeli licenziatebis warmomadgenlebi, gamoTqmuli
26
SeniSvnebisa da mosazrebebis Semdeg msoflio bankis specialistis mier
SemuSavebul iqna winadadebebi da rekomendaciebi aRniSnuli sistemis
dasanergad.
saangariSo wels komisiaSi Seiqmna muSa jgufi eleqtroenergiis
ganawilebis licenziatebis mier momxmarebelTa momsaxurebis xarisxis
monitoringis sistemis SesamuSaveblad. damuSavebul iqna aRniSnuli sistemis
monitoringis proeqti, romelic moicavs:
a) eleqtroenergiis wyvetis registraciis formas da misi Sevsebis
wess.
b) komisiaSi warsadgeni eleqtromomaragebis uwyvetobis angariSis
formas da misi Sevsebis wess.
g) eleqtroenergiis ganawilebis licenziatebis
kompaniebis mier komisiaSi warmodgenili monacemebis Semowmebis wess.
aRniSnul sistemis danergvasTan dakavSirebiT samuSaoebi grZeldeba da
igi dasruldeba 2008 wlis ganmavlobaSi.
2007 wels komisiam ss `Telasis” warmomadgenlebTan erTad kvlav
gaagrZela 2005-2006 wlebSi dawyebuli eleqtroenergiis xarisxis
maCveneblebis (sixSiris da Zabvis gadaxrebi) cvalebadobaze Catarebuli
monitoringis samuSaoebi, TbilisSi ganlagebuli, ,,saqarTvelos saxelmwifo
eleqtrosistemis” maRali Zabvis im qvesadgurebSi, romelTaganac xdeba ss
`Telasis” momxmarebelTaTvis eleqtroenergiis miwodeba. monitoringis
samuSaoebi xorcieldeboda 220 kv Zabvis qvesadgurebSi (gldani, didube,
didi navTluRi, lisi) da or hidroeleqtrosadgurSi: orTaWalahesi,
TeTrixevihesi.
analizis dros gamoyenebul iqna saqarTveloSi moqmedi normatiuli
dokumenti (gost 13109-97) `saerTo daniSnulebis eleqtromomaragebis
sistemaSi eleqtruli energiis xarisxis normebi”. aRsaniSnavia, rom sixSirisa
da Zabvis gadaxrebis ricxobrivi maCveneblebi SesabamisobaSi aRmoCnda
aRniSnuli standartebis moTxovnebTan.
27
sazogadoebasTan da saerTaSoriso
organizaciebTan urTierToba
sazogadoebasTan urTierToba
sazogadoebis informirebulobis xarisxis gazrdisa da meti
gamWvirvalobis mizniT, 2007 wlis ianvridan gagrZelda komisiis
`sainformacio biuletenis~ regularulad gamocema. biuleteni, romelSic
komisiis mier 2007 wlis manZilze miRebuli dadgenilebebi da
gadawyvetilebebi gamoqveynda, gankuTvnilia da xelmisawvdomia rogorc
energetikis dargSi moqmedi licenziatebisTvis da sxva pirebisaTvis, aseve,
masmediisTvis, arasamTavrobo organizaciebisa da dainteresebuli
momxmareblisaTvis.
sazogadoebisTvis eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis seqtorSi
nebismieri cvlilebis Sesaxeb informaciis miwodebas, gansakuTrebiT maSin,
roca es cvlileba Seexeba tarifebs, didi mniSvneloba eniWeba. 2007 wlis 1
maisamde, bunebrivi gazis axali samomxmareblo tarifebis ZalaSi Sesvlamde,
komisiam Caatara analitikuri da sainformacio kampania, rac miznad isaxavda
sazogadoebisaTvis maqsimalurad obieqturi informaciis miwodebas im
mizezebsa da garemoebebze, ramac ganapiroba bunebrivi gazis tarifebis mateba.
Catarebulma sainformacio kampaniam moicva masmediis yvela saSualeba da,
Sesabamisad, sazogadoebis farTo speqtri. komisiis mier amgvari strategiis
momzadebisa da ganxorcielebis aucilebloba ganapiroba iseT makroekonomikur
faqtorTa zegavlenam, rogoricaa 2007 wlis dasawyisidan ruseTidan
importirebuli bunebrivi gazis fasis orjer gazrda 235 aSS dolaramde
(negatiuri faqtori) da qveynis gazmomaragebis wyaroebis diversifikacia
(pozitiuri faqtori) da aseve, im faqtmac, rom Seqmnil situaciaSi komisias
miwodebis tarifebis arsebiTad gazrdis moTxovniT mimarTa bunebrivi gazis
importiorma yvela kompaniam _ ss `itera-saqarTvelom~, Sps `saqarTvelos
saerTaSoriso energetikulma korporaciam~, Sps `yaztransgaz-Tbilisma~ da
yvela gazgamanawilebelma licenziatma.
saangariSo wlis manZilze komisia TanamSromlobda yvela sainformacio
saSualebasTan, Catarda mravali miznobrivi Sexvedra masmediis
warmomadgenlebTan.
yvela saWiro SemTxvevaSi, komisia mizanmimarTulad TanamSromlobda
energetikis dargSi saqarTveloSi moqmedi saerTaSoriso organizaciebisa da
kompaniebis _ aSS-is saerTaSoriso ganviTarebis saagento (USAID), ESBI, PA-Consalting, РАО ЕЭС-is samsaxurebTan da sxva.
2007 wels aSS-is saerTaSoriso ganviTarebis saagentom (USAID)
kvlavac ganagrZo proeqtis _ `dialogi masmediasa da energetikuli seqtoris
28
warmomadgenlebs Soris~ ganxorcieleba. proeqti miznad isaxavda masmediis
maqsimalur informirebasa da CarTvas energetikul seqtorSi mimdinare
procesebSi. am mxriv, mniSvnelovani iyo komisiis saqmianobis Semajamebeli
prezentaciis momzadeba, romliTac komisia 2007 wlis seqtemberSi, q.
baTumSi, USAID-is mier proeqtis farglebSi organizebul warmomadgenlobiT
Sexvedraze warsdga. Sexvedras eswrebodnen energetikis dargSi moqmedi yvela
uwyebis pirveli piri, sazogadoebasTan urTierTobis samsaxurebis
TanamSromlebi da masmediis warmomadgenlebi. Sexvedris dasasrul
Jurnalistebs Soris Catarebulma reitingulma kvlevam komisiis
sazogadoebasTan da saerTaSoriso urTierTobis departamenti, komunikaciis
strategiis, informaciis miwodebisa da gamWvirvalobis TvalsazrisiT,
saukeTesod daasaxela.
wlis ganmavlobaSi komisia aqtiurad TanamSromlobda arasamTavrobo
seqtorTan, kerZod, arasamTavrobo organizaciebTan: `kavkasiis garemosdacviTi
arasamTavrobo organizaciebis qseli~ (CENN), `mwvane alternativa~,
`ekoxedva~. Sexvedrebi Sedga Semdeg sakiTxebze: eleqtroenergiisa da
bunebrivi gazis tarifebis struqtura; saerTo moxmarebis mricxvelebTan
dakavSirebuli problemebi da momxmarebelTa interesebis gaTvaliswineba;
energetikis seqtorSi mimdinare procesebze obieqturi sazogadoebrivi azris
formireba; gadawyvetilebaTa miRebis procesSi arasamTavrobo seqtoris
gaTvaliswineba da sxva.
saerTaSoriso urTierTobebi komisia aqtiurad TanamSromlobs saerTaSoriso organizaciebTan da
uzrunvelyofs mudmiv kavSirs: energetikis regulirebis regionul
asociaciasTan (ERRA), aSS-is komunaluri momsaxurebis regulatorTa
erovnul asociaciaciasTan (NARUC) da aSS-is saerTaSoriso ganviTarebis
saagentosTan (USAID).
2007 wels komisiis wevrebi da aparatis TanamSromlebi aqtiurad
iRebdnen monawileobas msoflios sxvadasxva qveynebSi gamarTul, energetikis
regulirebisadmi miZRvnil konferenciebSi, seminarebsa da teqnikuri gacvlis
programebSi.
komisia sxva qveynebis analogiur organizaciebTan erTad warmoadgens
energetikis regulatorTa regionaluri asociaciaciis (ERRA) wevr-
damfuZnebels da aqtiurad monawileobs ERRA-s egidiT mowyobil
RonisZiebebSi. ERRA-s samuSao komitetebis Sexvedrebis dros ganixileba
ERRA-s wevri qveynebis energetikis dargSi mimdinare movlenebi, xorcieldeba
informaciis da arsebuli gamocdilebis urTierTgacvla, warmoebs fasTa
indeqsis Sedareba, igegmeba sxvadasxva saxis seminarebi da saswavlo
programebi, saqarTvelos kanonmdeblobis harmonizacia evropul
29
kanonmdeblobasTan da energetikuli sistemebis teqnikuri standartebis
gaumjobeseba.
2007 wlis noemberSi q. budapeStSi (ungreTi), konkurenciis
xelSemwyobi organizaciebisa da maregulirebeli komisiebis monawileobiT,
Catarda saerTaSoriso konferencia, romelic eZRvneboda
eleqtroenergetikuli bazris liberalizacias, regionuli bazrebis Seqmnis
mniSvnelobas, konkurentuli organosa da regulatorebis urTierTobas.
eleqtroenergetikuli bazris liberalizaciisaTvis Catarebuli reformebis
warmatebiT ganxorcielebis kuTxiT komisiis prezentaciam gansakuTrebuli
yuradReba daimsaxura.
2007 wlis 11-15 noembers, q. romSi, energetikis msoflio sabWos
(WEC) egidiT gaimarTa me-20 msoflio energetikuli kongresi. aRniSnul
RonisZiebaSi monawileobis misaRebad miiwvies warmomadgenlebi energetikis
maregulirebeli organoebidan, momxmarebelTa uflebebis dacvis
organizaciebidan, konsultantebi, investorebi, specializirebuli
Jurnalistebi sxvadasxva qveynebidan. kerZod, italiidan, avstriidan, amerikis
SeerTebuli Statebidan, kanadidan, saberZneTidan, meqsikidan, TurqeTidan,
inglisidan, SvedeTidan, norvegiidan, argentinidan, braziliidan, daniidan,
irlandiidan, espaneTidan, safrangeTidan, germaniidan, fineTidan, indoeTidan,
belgiidan, iaponiidan da sxva. saqarTvelodan msoflio forums eswrebodnen
komisiis warmomadgenlebi. konferenciaze ganixiles energobazris efeqtiani
regulirebis sakiTxebi, energoefeqtianobis zrdisa da ganviTarebis
saSualebebi da sxva mniSvnelovani Temebi.
2007 wels, eleqtromomaragebisa da momsaxurebis xarisxis
gaumjobesebis RonisZiebebis SemuSavebasTan dakavSirebiT, komisia msoflio
bankis eqspertebTan TanamSromlobda. komisiaSi miwveviT imyofeboda msoflio
bankis eqsperti, romelTan erTad komisiis TanamSromlebma SeimuSaves
rekomendaciebi eleqtromomaragebis saimedoobisa da momsaxurebis komerciuli
xarisxis maCvenebelTa monitoringis instruqciebis Sesadgenad. aRniSnulTan
dakavSirebiT normatiuli dokumentebis miReba 2008 wlisTvis igegmeba.
saangariSo wels komisia gaxda evropis qveynebis energetikis
regulirebis sazogadoebrivi sabWos (ECRB) damkvirvebeli wevri, rac udaod
sagulisxmo da metad mniSvnelovani movlenaa komisiisaTvis evropuli
regulirebis procesebis gasacnobad da gamocdilebis asamaRleblad.
aseve, komisia aqtiurad TanamSromlobda aSS-is komunaluri
momsaxurebis regulatorTa erovnul asociaciaciasTan (NARUC) da aSS-is saerTaSoriso ganviTarebis saagentosTan (USAID) amerikis Sesabamisi
maregulirebeli komisiebidan partniori maregulirebeli komisiis SesarCevad,
rac uaxloes momavalSi ganxorcieldeba.
30
energetikuli seqtoris mdgomareoba
1. eleqtroenergetika
rogorc cnobilia, eleqtroenergetika qveynis ekonomikis erT-erTi
yvelaze dinamikurad ganviTarebadi da misi politikuri, socialuri da
ekonomikuri stabilurobis ganmsazRvreli dargia. ekonomikuri TvalsazrisiT
misi roli Cans misi wvliliT mTlian Sida produqtSi, sadac masze
mrewvelobaSi warmoebuli Sida produqtis 20%-mde modis, dasaqmebulia 13
aTasi adamiani, romelTa saSualo xelfasi aRemateba 500 lars.
energomomaragebis stabiluroba da energetikaSi moqmedi faswarmoqmnis
meqanizmebi mniSvnelovan zemoqmedebas axdenen qveynis mosaxleobis socialur
mdgomareobaze, rogorc materialuri, aseve fsiqologiuri fonis
TvalsazrisiT. energetikuli usafrTxoeba qveynis usafrTxoebis
umniSvnelovanesi Semadgeneli nawilia. ukanasknel wlebSi qveyanaSi moqmedi
eleqtroenergetikuli bazari mniSvnelovnad gajansaRda da TandaTan gadadis
konkurentul-sabazro urTierTobaTa sferoSi, rac gapirobebulia swori
politikuri kursiT, Sesabamisi sakanonmdeblo-normatiuli baziT da komisiis
maregulirebeli zemoqmedebebiT.
cnobilia, rom Tavis saqmianobaSi komisia xelmZRvanelobs
`eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb~, `damoukidebeli erovnuli
maregulirebeli organoebis Sesaxeb~, `licenziebisa da nebarTvebis Sesaxeb~
da sxva kanonebiT, saqarTvelos energetikis saministros mier damtkicebuli
`eleqtroenergiis (simZlavris) bazris wesebiT~ da sxva normatiuli aqtebiT.
komisia xels uwyobs saxelmwifos politikis ganxorcielebas
energetikul, erovnuli usafrTxoebis, socialur, ekologiur da
saxelmwifo politikis sxva sferoebSi, risTvisac adgens eleqtroenergiis
warmoebis, gadacemis, dispetCerizaciis, ganawilebis, importis saqmianobis,
aseve am sferoSi licenzirebis wesebsa da normebs; adgens da aregulirebs
sabiTumo da sacalo tarifebs eleqtroenergiis warmoebaze, gadacemaze,
dispetCerizaciaze, ganawilebasa da gatarebaze, importsa da moxmarebaze;
ixilavs davebs eleqtroenergiis warmoebis, gadacemis, dispetCerizaciis,
ganawilebis, importis da moxmarebis sferoSi; axorcielebs kontrols da
monitorings eleqtroenergetikis sferos licenziatebis saqmianobaze da,
agreTve organizebas da koordinacias uwevs am sferoSi sertificirebis
samuSaoebs. .
31
32
nax. #1
33
Cveni qveynis eleqtroenergetikulma bazarma (funqcionaluri struqtura nax.
1) ukanaskneli weliwadnaxevris ganmavlobaSi mniSvnelovani cvlilebebi
ganicada. saqarTvelos erTian eleqtroenergetikul sistemaSi Semavali yvela
eleqtrosadguris mier gamomuSavebuli da saqarTveloSi importirebuli
eleqtroenergiisa da simZlavris yidva-gayidva xorcieldeba mxolod
pirdapiri xelSekrulebebis an sistemis komerciuli operatoris meSveobiT.
(2007 wlis monacemebi mocemulia nax. #2)`eleqtroenergiis sabiTumo
bazris~ nacvlad Seiqmna `sistemis komerciuli operatori~, romlis
funqciebSi Sedis sabalanso eleqtroenergiiis (simZlavris) yidva-gayidva (maT
Soris, importze da eqsportze saSualo da grZelvadiani xelSekrulebebis
gaformebis gziT), simZlavris sasistemo rezerviT uzrunvelyofa,
eleqtroenergiis sabiTumo vaWrobaSi monawileobis misaRebad kvalificiuri
sawarmoebis registracia da eleqtroenergiis yidva-gayidvis Sesaxeb erTiani
bazis, maT Soris aRricxvianobis erTiani reestris Seqmna da warmoeba da a.S.
nax.#2
2007 wels moxmarebuli eleqtroenergia
6,573,443,049
1,397,862,763
pirdapiri kontraqtebiT
gayiduli eleqtroenergia
sabalanso eleqtroenergia
(kvt.sT)
eleqtroenergetikuli bazris ganviTarebaSi arsebuli tendenciebi
angariSSi moyvanil grafikul masalebSi (nax. ##3, 4) mocemulia
eleqtroenergiis warmoebis, xolo nax. #5-ze eleqtroenergiis moxmarebis
dinamika 2003 – 2007 ww-Si. gasuli wlis umniSvnelovanesi Sedegi iyo
eleqtroenergiis import-eqsportis dadebiTi saldo (nax. ##6-7), rac
uzrunvelyofili iyo `sistemis komerciuli operatorisa~ da `energo-pro
jorjias~ mier ganxorcielebuli eleqtroenergiis gacvlis xelSekrulebiT
mezobel qveynebTan (ruseTi, TurqeTi,azerbeijani), rodesac wyaluxvobis
periodSi saqarTveloSi warmoebuli Warbi hidroenergia gadis eqsportze da
34
Semdgom zamTris TveebSi qveyanaSi iafi hidroresursebis deficitis dros
brundeba ukan. am SemTxvevaSi komisiis mier dadgenili iqna importis tarifis
gamosaTvleli formula, romliTac importis tarifi iangariSeba
eqsportirebuli eleqtroenergiis faqtiuri Rirebulebidan gamomdinare, es
xels Seuwyobs zamTris TveebSi eleqtroenergiis warmoebis saSualo
Sewonili tarifis Semcirebas da ar imoqmedebs samomxmareblo tarifis
gaZvirebaze.
eleqtroenergiis balansi 2007 wels (mln.kvtsT) nax #3
433,3
8 169,50
warmoeba importi
nax. #4
2003
7144320
2004
6902171
2005
7061016
2006
7419900
2007
8169516
0 1000000 2000000 3000000 4000000 5000000 6000000 7000000 8000000 9000000
eleqtroenergiis gamomuSaveba 2003-2007ww. (aTasi kvtsT)
164,7625,5
7 812,60
moxmareba eqsporti danakargebi
=
35
nax #5
2003
6691395
2004
7404236
2005
7822735
2006
7879500
2007
7812604
0
1000000
2000000
3000000
4000000
5000000
6000000
7000000
8000000
eleqtroenergiis moxmareba (aTasi.kvtsT)
nax. #6
2003
1065716
2004
1278788
2005
1398638
2006
777568
2007
433264
0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
1400000
eleqtroenergiis importi (aTasi kvt.sT)
nax. #7
36
2003
231 631
2004
70547400
2005
121831279
2006
96077986
2007
629470079
0
100000000
200000000
300000000
400000000
500000000
600000000
700000000
eleqtroenergiis eqsporti (kvt.sT)
37
eleqtroenergetikuli seqtoris Semdgomi komercializaciisa da
ekonomikuri gajansaRebis aucileblobidan gamomdinare, axali investiciebis
mozidvisa da konkurenciis ganviTarebis mizniT, Tanaxmad saqarTvelos
parlamentis mier damtkicebuli `saqarTvelos energetikul seqtorSi
saxelmwifo politikis ZiriTadi mimarTulebebisa~, privatizacias
daeqvemdebara eleqtroenergiis sadistribucio kompaniebi da
eleqtrosadgurebi. Tanamedrove pirobebSi privatizebulia yvela
gamanawilebeli kompania da eleqtrosadgurebis udidesi nawili (garda
`engurhesis da `vardnilhesebis kaskadisa~, `Tbilsresisa~, agreTve
grZelvadiani marTvis uflebiTaa gacemuli `xramhesi I da II~.) saangariSo
2007 wels privatizebul iqna `gaerTianebuli sadistribucio
energokompaniis~ da `aWaris energokompaniis~ aqtivebi, romelic SeiZina
kompania `energo-pro~-m. amave kompaniam SeiZina eqvsi eleqtrosadguri
(`rionhesi~, `lajanurhesi~, `Zevrulahesi~, `awhesi~, `gumaThesebis kaskadi~,
`Saorhesi~,) da funqcionireba daiwyo 2007 wlis ivlisidan, agreTve
privatizebul iqna `zahesi~ kompania `boneser treiding limited~-is mier.
warmoebuli eleqtroenergiis struqturis analizidan Cans (nax 8), rom
qveyanaSi warmoebuli eleqtroenergiis 82,3% modis ganaxlebadi
energoresursebis (hidroresursebis) gamoyenebaze. Tanamedrove pirobebSi
aqtiurad viTardeba proeqtebi bioresursebisa da qaris energiis
gamoyenebasTan dakavSirebiT. zemoaRniSnuli dadebiTad imoqmedebs qveyanaSi
arsebul ekologiur fonze, gaaZlierebs qveynis energousafrTxoebas da
stabilurs gaxdis warmoebuli eleqtroenergiis saSualo Sewonil fass.
nax. #8
eleqtrosadgurebis mier salteze gaSvebuli
eleqtroenergia 2007w. (mln.kvtsT)
1 445,00104,502 155,90
4464,08
Tbosadgurebi
maregulirebeli hesebi sezonuri hesebi
mcire hesebi
1 445,00
6 724,50
hidrosadgurebi
Tbosadgurebi
38
energetikuli resursebis mopovebis gafarToebis, ganaxlebadi
(alternatiuli) energiis wyaroebis upiratesi aTvisebis, energoefeqtiani
RonisZiebebis xelSewyobis da ganxorcielebuli investiciebis amoRebis
xelSewyobis mizniT axladaSenebuli eleqtrosadgurebis mier warmoebuli
eleqtroenergia (simZlavre) eqvemdebareba srulad an nawilobriv
savaldebulo wesiT Sesyidvas da maT komisia winaswar udgens sistemis
komerciuli operatoris mier Sesyidvis grZelvadian tarifebs. amasTan,
saangariSo wels axladasaSenebeli eleqtrosadgurebis winaswari savaraudo
tarifebis SeTanxmebis mizniT ganacxadiT Semovidnen `energoaragvi~,
`faravanhesi~, `bJuJa 2~ da sxvebi. komisiam procedurebiT dadgenil vadebSi
ganixila warmodgenili masalebi da SeiTanxma winaswari tarifebi, romelTa
dazusteba da damtkiceba moxdeba mSeneblobis dasrulebis da sadguris
gaSvebis Semdeg, dadgenili procedurebis dacviT.
2006 wlis seqtembridan `eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis
Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi Setanili cvlilebebis Sesabamisad,
deregulirebul iqna mcire simZlavris (10 megavatis CaTvliT)
eleqtrosadgurebi da maT licenziisa da tarifis gareSe saqmianobis ufleba
miecaT, xolo nawilobrivad deregulirebul iqna warmoebis
licenziatebi (garda `engurhesisa~da `vardnilhesebis kaskadisa~), romelTac
daudgindaT zRvruli tarifebi (nax. 9 mocemulia 2007 wels gamomuSavebul
energiaSi mcire sadgurebis, zRvruli da fiqsirebuli tarifebiT warmoebuli
da importirebuli eleqtroenergiis struqtura).
nax. #9
regulirebadi, zRvruli da Tavisufali tarifebiT realizebuli
eleqtroenergia (mln.kvtsT; %)
4 681,10; 58%
3 383,90; 41%
104,5; 1%
eleqtrosadgurebis mier warmoebuli eleqtroenergia – realizdeba regulirebadi tarifiT eleqtrosadgurebis mier warmoebuli eleqtroenergia –realizdeba zRvruli tarifiT
mcire hesebis mier warmoebuli eleqtroenergia – realizdeba Tavisufali tarifiT
39
qveynis erTiani eleqtroenergetikuli sistemis saimedo
funqcionirebisaTvis da eleqtroenergiis (simZlavris) miwodeba-moxmarebis
dasabalanseblad aucilebelia garkveuli simZlavris sasistemo rezervi,
romelic unda darezervdes Sesabamisi kvalificiuri sawarmoebis mier. im
SemTxvevaSi, Tu kvalificiuri sawarmoebis mier ar iqna darezervebuli
simZlavre saWiro odenobiT, sistemis komerciuli operatori, romelic
pasuxismgebelia aRniSnuli sakiTxis organizaciul-finansur uzrunvelyofaze,
Sesabamisi wesiT arezervebs mas, xolo kvalificiuri sawarmo anazRaurebs mis
Rirebulebas. 2007 wels darezervebul iqna 462 427 152 kvtsT
eleqtroenergia (maT Soris ss `enerji investidan~ - 448 612 353 kvtsT; ss
`Tbilsresidan~ - 13 814 799 kvtsT). gamoyenebuli rezervis raodenobam (ss
`enerji-investi~) Seadgina- 12 253 410 kvtsT. komisia adgens simZlavris
sasistemo rezervis da gamoyenebuli rezervis eleqtroenergiis warmoebis
tarifebs. 2007 wels aRniSnuli tarifebi daudgindaT `enerji-invests~,
`mtkvari-energetikas~ da `Tbilsress~. garda amisa, komisia udgens sistemis
komerciul operators simZlavris sasistemo rezerviT uzrunvelyofis
tarifs, maT mier warmodgenili ganacxadis safuZvelze.
komisiis erT-erTi umniSvnelovanesi funqciaa licenziatebs,
importiorebs, eqsportiorebs, mimwodeblebsa da momxmareblebs, agreTve
sistemis komerciul operators Soris warmoqmnili sadao sakiTxebis
gadawyveta Tavisi kompetenciis farglebSi. davebis gadawyvetis procedura
regulirdeba komisiis 2000 wlis 6 aprilis #4 dadgenilebiT.
2007 wels komisiaSi Semovida 95 sadavo sakiTxi, romelic exerboda
eleqtroenergetikas. aqedan 6 sakiTxze miRebul iqna komisiis gadawyvetileba.
danarCeni sakiTxebis umravlesoba mogvarda departamentSi Catarebuli
samuSao SexvedrebiT da gagzavnili werilebis safuZvelze.
- davebis umetesi wili saangariSo wels modioda davebze gamanawilebel
kompaniebsa da sacalo momxmareblebs Soris (85%);
- davebi ganawilebis licenziatebsa, erTis mxriv da, meores mxriv,
ganawilebis qselis fragmentebis mflobel iuridiul pirebs, sacalo
momxmareblebs da sxva kvalificiur sawarmoebs Soris ( 10 %);
- kvalificiur sawarmoebs Soris (5 %);
saangariSo wels gamwvavda urTierTobebi kompania `energo-pro
jorjiasa~ da yofil mcire licenziatebs (Sps `roba~, Sps `meoxi~, Sps
`rusenergoservisi~ da a.S.) Soris, romelTa ganawilebis licenziebi `ele-
qtroenergiis (simZlavris) bazris wesebidan~ gamomdinare gauqmda komisiis
gadawyvetilebebiT. kerZod, `energo-pro jorjiam~ Seuwyvita maT
xelSekrulebebi energetikuli (gatarebis) momsaxurebis gawevaze, maT
sakuTrebaSi arsebuli aqtivebis flobis damadasturebeli dokumentebis
40
warmodgenis motiviT. aRniSnuli davis gadawyvetas komisiam xuTi samuSao
Sexvedra miuZRvna. komisiis moTxovna `energo-pro jorjiasadmi~ mis mier
sxvisi kuTvnili qselis gamoyenebisas gatarebis momsaxurebis safasuris
gadaxdis aucileblobis Sesaxeb motivirebuli iyo `eleqtroenergiis
(simZlavris) bazris wesebis~ 29-e muxlis, me-4 punqtis g) qvepunqtiT.
saangariSo wels Zalze aqtualuri iyo urTierToba ganawilebis
licenziatebsa da sacalo momxmareblebs Soris, romelic umeteswilad
gapirobebuli iyo sadistribucio kompaniebis mier komisiis 2001 wlis 20
seqtembris #10 da 31 dekembris #15 , agreTve 2007 wlis 30 maisis #9 da
20 ivlisis #12 dadgenilebebis araswori interpretaciiT.
2007 wels gamanawilebel kompaniebsa da momxmareblebs Soris davebi
ZiriTadad dakavSirebuli iyo:
- daricxuli Tanxebis samarTlianobis dadgenasTan (rogorc saerTo
moxmarebis mricxveliT, asev davalianebis da umricxvelod moxmarebuli
energiis SemTxvevaSi);
- mricxvelis gamarTulad muSaobis dadgenasTan;
- binis axali mesakuTreebis mimarT, Zveli mesakuTris mier dagrovil
valebze;
- eleqtroenergiis datacebasTan;
- iZulebiT gadaadgilebul pirTa eleqtromomaragebaSi arsebul
problemebTan;
- kompaniebis mier sayofacxovrebo momxmareblebisaTvis gankuTvnili
safexurebrivi tarifiT daricxvisas 30 dRiani vadis dacvasTan;
- axali momxmareblis gamanawilebel qselze mierTebis safasuris
gadaxdasTan da a.S.
komisiaSi Semosuli saCivrebidan, romlebic exeba licenziatebsa da
momxmareblebs Soris warmoSobili sadavo sakiTxebs, aRsaniSnavia moqalaqe s.
jioSvilsa da ss `Telass~ Soris, saqarTvelos soflis meurneobis
mecnierebaTa akademiasa da ss `Telass~ Soris, Sps `gzaproeqtsa~ da ss
`Telass~ Soris, Sps `xevsa~ da `energo-pro~ jorjias~ Soris, sof.marabdis
mosaxleobasa da `energo-pro~ jorjias~ Soris da a.S davebi.
aRniSnuli sakiTxebis ganxilva xdeboda samuSao Sexvedrebze modave
mxareebis, momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxurisa
da komisiis aparatis TanamSromelTa monawileobiT.
2. bunebrivi gazis seqtori saqarTvelos magistraluri gazsadenebis sistemas momsaxurebas uwevs
saqarTvelos gazis transportirebis kompania. 2008 wlis 1 ianvris
mdgomareobiT, eqspluataciaSia magistraluri gazsadenebi da ganStoebebi
41
saerTo sigrZiT 1940 km, romliTac xorcieldeba saqarTvelos momxmarebelTa
bunebrivi gaziT momarageba da satranzito momsaxureba somxeTisaTvis.
gazsadenebis mTliani saproeqto warmadoba Seadgens 55 mln.m3 dRe-RameSi, anu
20 mliard m3 weliwadSi.
bunebrivi gazis transportireba saqarTvelos magistraluri
gazsadenebiT ruseTidan da azerbaijanidan naCvenebia sqemaze-danarTi #2.
2007 wlisaTvis bunebrivi gazis mowodebam sul Seadgina 3738 mln. m3,
maT Soris: tranzitiT somxeTs miewoda 2054 mln. m3, saqarTvelos – 1684
mln. m3. teqnologiurma danakargma Seadgina 3.9 mln. m3
qvemoT grafikulad naCvenebia 2000-2007 wlebSi saqarTvelosaTvis
mowodebuli bunebrivi gazis moculobebi (mln. m3).
42
grafiki #3
0200400600800
100012001400160018002000
1 2 3 4 5 6 7 8
bunebr
ivi gazis raodenoba, ml
n. m3
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
wlebi
magistraluri gazsadenebis mniSvnelovani nawili eqspluataciaSia 30 da
meti wlis ganmavlobaSi. amasTan ukanaskneli 15 weli funqcionirebs aqtiuri
elqtroqimiuri dacvis gareSe. aRniSnulis gamo mniSvnelovnadaa Sesustebuli
gazsadenebis muSaobis saimedooba. informacia saqarTvelos bunebrivi gaziT
momaragebis Sesaxeb mocemulia danarTebSi #10-14.
saangariSo periodSi magistraluri gazsadenebis faqtiuri datvirTva
Seadgenda 18 %-s. bunebrivi gazis momwodeblebi iyvnen: gazpromeqsporti, ss
,,itera-saqarTvelo”, germanuli kompania `ЗМБ ГмбХ~, azerbaijanuli
sawarmoo gaerTianeba `azerigaznegl~-i.
aRniSnul periodSi gazis transportirebis kompania Tavis saqmianobas
warmarTavda `eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonis, magistraluri gazsadenebis obieqtebis teqnikuri da usafrTxo
eqspluataciis wesebis moTxovnebis Sesabamisad.
saqarTvelos magistraluri gazsadenebis eqsploatacias awarmoebda
saguramos, qveSeTisa da Terjolis saxazo-saeqsploatacio filialebi.
bunebrivi gazis danakargebis Semcirebisa da sistemis usafrTxo
eqspluataciis mizniT saangariSo periodSi filialebis mier tardeboda
magistraluri gazsadenebis calkeuli ubnebis reabilitaciis, moZvelebuli
gazis xarjis aRmricxveli xelsawyoebis Secvlis, Camketi da maregulirebeli
43
armaturis profilaqtikur-saremonto samuSaoebi da magistraluri
gazsadenebis eqspluataciis wesebiT gaTvaliswinebuli sxva RonisZiebebi.
kapitalur remonts saWiroebs q. Tbilisis gazmomaragebis sistema,
radgan gazsadenebi da misi infrastruqtura avariul mdgomareobaSia. rig
abonentebTan damontaJebulia moZvelebuli tipis mwyobridan gamosuli da
arastandartuli mricxvelebi, romelic Secvlas moiTxovs.
amJamad q. Tbilisis gazmomarageba xorcieldeba 2420 km-mde sigrZis
gazsadeniT, maT Soris 232 km maRali, 811 km saSualo da 1377 km dabali
wnevis gazsadeniT. qalaqSi gazi Semoedineba 3 saTao gazgamanawilebeli
sadguridan. funqcionirebs 643 gazgamaregulirebeli punqti da sakarado
danadgari.
Sps “yaztransgaz-Tbilisma”, romelmac SeiZina gakotrebis masaSi
Semavali ss ,,Tbilgazis” uZrav-moZravi qoneba, 2006 wels semekisagan miiRo
bunebrivi gazis ganawilebis licenzia da Seudga q. Tbilisis abonentTa
gazmomaragebas. 2007 wels Sps “yaztransgaz-Tbilisis” abonentTa raodenobam
sayofacxovrebo momxmareblebSi (mosaxleobaSi) Seadgina 301511 erTeuli,
samrewvelo da komunalur momxmareblebSi _ 6039 erTeuli.
investors - ss “yaztrangazs” q. Tbilisis gazmomaragebis sistemebis
SeZenisa da aRdgenis proeqtSi mTlianobaSi gaTvaliswinebuli aqvs 92,32
milioni aSS dolaris investireba 2006-2011 w.w. periodSi, maT Soris 12,5
milioni aSS dolari - aqtivebis SeZenisaTvis, xolo 79,82 milioni aSS
dolari - gazmomaragebis sistemebis aRdgenisaTvis.
2007 wels komisiis mier ganxilul iqna bunebrivi gazis licenziatebs
Soris wamoWrili 3 sadavo sakiTxi da, momxmarebelTa da licenziatebs
Soris arsebuli 5 sadavo sakiTxi, romelTaganac 4 sakiTxi gadawyda
momxmarebelTa sasargeblod.
44
samomavlo gegmebi
komisia 2008 wlisaTvis axali amocanebis winaSe dgas. ukve dRis
wesrigSi dadga wyalmomaragebis regulirebis saWiroeba. rogorc cnobilia,
`eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi 2007
wlis 20 noembris kanoniT Setanili cvlilebebisa da damatebebis Sesabamisad,
komisias mieniWa sasmeli wylis miwodebisa da Canadeni siTxis
gatareba_gawmendis sferoSi satarifo regulirebis funqcia. navaraudevia
agreTve, rom komisiam unda SeimuSaos wylis moxmarebis wesebic.
wyalmomaragebis seqtoris regulirebis funqciis SeZeniT mniSvnelovnad
izrdeba komisiis samuSaoTa moculoba. cnobilia, rom amJamad qveynis
wyalmomaragebis ZiriTadi fondebi da infrastruqtura rTul pirobebSi
funqcionirebs, gansakuTrebiT regionebSi. amitom komisias dargis ganviTarebis
Tanamedrove etapze wyalmomaragebasTan erTad ekisreba wylis momxmarebelTaA
interesebis dacvac. komisiis mier SemuSavebulma satarifo sistemam unda
Seqmnas wyalmomaragebaSi xelsayreli sainvesticio garemo, romelic
uzrunvelyofs dargis ara marto aRdgenas, aramed mis perspeqtiul
ganviTarebasac. aranakleb mniSvnelovania am seqtorSi mimdinare
privatizebisadmi mxardaWera da xelSewyoba, konkurentuli bazris formireba.
tarifebi unda iyos samarTliani; kanonis Tanaxmad, mis xarjze ar unda
ganxorcieldes momxmarebelTa arc erTi kategoriis da mimwodebelTa Soris
pirdapiri an jvaredini subsidireba.
komisiam ukve SeimuSava RonisZiebebi aRniSnuli funqciis warmatebiT
SesrulebisaTvis. komisiis Tavmjdomaris brZanebiT, Seqmnilia samuSao jgufi,
romelsac daevala wyalmomaragebis tarifis dadgenis meTodologiis
proeqtis SemuSaveba, agreTve am dargis sawarmoTa reestrisa da monacemTa
bazis Seqmna. Sesabamis daxmarebas velodebiT saerTaSoriso organizaciebidan.
wyalmomaragebis regulirebis sakiTxebTan erTad gadasawyvetia mTeli
rigi sxva problemebi eleqtroenergiisa da bunebrivi gazis seqtorebSic,
kanonis Sesabamisad unda daixvewos arsebuli normatiul-samarTlebrivi baza.
gadamuSavebas saWiroebs eleqtroenergiis (simZlavris) miwodebisa da
moxmarebis wesebis proeqti, romelic dasrulebis fazaSia. unda
ganxorcieldes samuSaoebi dargis regulirebis racionalizaciisa da
satarifo meTodologiis srulyofisaTvis, romelzec muSaoba aqtiurad
mimdinareobs. dargSi liberaluri da konkurentuli garemos
CamoyalibebisaTvis. komisiis saqmianobis prioriteti iqneba seqtoris
safinanso mdgomareobis gaumjobeseba, momxmarebelTa uflebebis dacva,
licenziatebis mier salicenzio pirobebis Sesruleba, gamanawilebeli
kompaniebis mier momxmarebelTa eleqtromomaragebis saimedoobis monitoringi
45
da, Sesabamisad, kanoniT miniWebuli uflebebisa da funqciebis maqsimalurad
ukeT ganxorcieleba.
46
danarTi16
saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis
maregulirebel erovnul komisiasTan arsebuli
momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis
2007 wlis angariSi
Tavi I. zogadi nawili
1. samsaxuris Seqmna da uflebamosileba, saxelwodebis cvlileba
2003 wlis 22 ivliss `damoukidebeli erovnuli maregulirebeli
organoebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi ganxorcielebuli cvlilebebis
safuZvelze, energomomxmarebelTa interesebis dacvis mizniT, saqarTvelos
energetikis maregulirebel erovnul komisiasTan, misi aparatisagan
damoukideblad Seiqmna momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis
samsaxuri, romlis saqmianoba regulirebis Semadgenel saqmianobas
warmoadgens, finansdeba Sesabamis maregulirebel organoSi gadaxdili
regulirebis safasuridan da aisaxeba maregulirebeli organos biujetSi
calke muxlad.
momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris
funqciebi gansazRvrulia `damoukidebeli erovnuli maregulirebeli
organoebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanoniT.
momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris
ZiriTad funqcias warmoadgens:
− daicvas eleqtroenergiisa da bunebrivi gazis momxmarebelTa
interesebi;
− Seafasos momxmareblebze satarifo da sxva saxis saregulacio
cvlilebaTa gavlena da maTi Sedegebi;
47
− miiRos monawileoba sakanonmdeblo da aRmasrulebeli
xelisuflebis mier im normatiuli aqtebis proeqtebis
momzadebaSi, romlebmac, SesaZlebelia, zegavlena iqonios
momxmarebelTa interesebze.
sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri Tavisi funqciebis
ganxorcielebisas uflebamosilia:
− maregulirebel organoSi momxmarebelTa saxeliT gamovides
mxared;
− gaecnos yvela im dokumentacias da masalas, romelic
kanonmdeblobiT nebadarTulia maregulirebeli komisiis mier
gasacnobad;
− warmoadginos individualuri momxmarebeli momsaxure kompaniasTan
davaSi.
`eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi
cvlilebebisa da damatebebis Setanis Taobaze 2007 wlis 20 noembris � 5466
kanonis ZalaSi Sesvlidan, anu 2007 wlis 18 dekembridan Secvlil iqna
erovnuli maregulirebeli komisiis saxelwodeba da Sesabamisad,
sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri iwodeba rogorc: saqarTvelos
energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebel erovnul komisiasTan
arsebuli momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri.
2. sazogadoebrivi damcveli, aparatis struqtura da TanaSemweebi
2005 wlis oqtombris Tvidan saqarTvelos energetikis maregulirebel
erovnul komisiasTan arsebul momxmarebelTa interesebis sazogadoebriv
damcvelad daniSnul iqna daviT miqautaZe, romelis sazogadoebrivi damcvelis
uflebamosilebebs axorcielebda kanoniT dadgenili vadis amowurvamde 2007
wlis noembramde.
48
2007 wlis 30 oqtombers saqarTvelos saxalxi damcvelis � 47-e
brZanebis Tanaxmad Seqmnili damoukidebel erovnul maregulirebel
organoebTan momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis SesarCevi
sakonkurso komisiis gadawyvetilebiT saqarTvelos energetikis
maregulirebel erovnul komisiasTan arsebul momxmarebelTa interesebis
sazogadoebriv damcvelad SeirCa axali kandidati, malxaz ZiZikaSvili,
romelic saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis
Tavmjdomaris 2007 wlis 19 noembris � 230-e brZanebis Tanaxmad daniSnul
iqna Sesabamis Tanamdebobaze.
momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis ori TanaSemwis
SromiTi xelSekrulebis gasvlis gamo saqarTvelos energetikis
maregulirebel erovnul komisiis mier 2007 wlis 4 dekembers gamocxadebul
iqna konkursi da amave wlis 28 dekembers SerCeul iqna axali kandidatebi.
saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebel erovnul
komisiasTan arsebuli momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis
samsaxuris ricxovneba gansazRvrulia komisiis saStato ganrigiT da 2007
wlis bolosaTvis Sedgeba sazogadoebrivi damcvelis 4 TanaSemwisagan.
Tavi II. momxmarebelTa uflebebis darRvevis gamovlenili faqtebi
da problemaTa analizi
2007 wels momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis
samsaxurSi registrirebul iqna 447 gancxadeba, aqedan 394
eleqtroenergetikaSi da 53 bunebrivi gazis seqtorSi momxdar darRvevebs
exeba.
zemoaRniSnuli gancxadebebis, agreTve sajarod cnobili informaciebis
safuZvelze Seswavlil iqna energetikuli seqtoris licenziatTa mier
momxmarebelTa uflebebis darRvevebi 2007 wlis ganmavlobaSi, raTa migveRo
srulyofili informacia, Tu ra saxis darRvevebs hqonda adgili TiToeuli
kompaniis mxridan. am informaciis analizis Sedegad ikveTeba, rom
49
eleqtroenergiisa da bunebrivi gazis gamanawilebeli kompaniebi metwilad
imeoreben iseTive saxis darRvevebs, romlebsac adgili hqondaT 2006 wlis
ganmavlobaSi, es darRvevebia:
− aRricxvis kvanZis Semdgom dakvirvebis Sedegad miRebuli faqtiuri
moxmarebuli eleqtroenergiis odenobis mixedviT pirobiTad
daricxuli Tanxebis gadaangariSebis usafuZvlo gaWianureba da
Sesabamisad, komisiis 2001 wlis 20 seqtembris � 10 dadgenilebis da
amave wlis 31 dekembris � 15 dadgenilebis moTxovnaTa darRveva;
− iribi zewolis gziT, kerZod eleqtroenergiis miwodebis SewyvetiT
gauTvicnobierebeli eleqtroenergiis momxmareblebis iZuleba
xandazmuli davalianebebis aRiarebaze Semdgom valis
restruqturizaciis xelSekrulebis gaformebiT;
− e.w. komunaluri (saerTo) mricxvelebTan dakavSirebuli problemebi
da mis mixedviT daricxuli Tanxebis safuZvlianoba;
− safexureobrivi tarifebis gamoyenebiT gamowveuli problemebi im
regionebSi, sadac moxmareblebs aqvT gamarTuli aRricxvis kvanZi;
− eleqtroenergiisa da bunebrivi gazis ukanono moxmarebis Taobaze
aqtis Sedgenisas dadgenili wesebis darRveva da maT Soris, ukanono
momxmareblis arasrulyofili identificireba;
− bunebrivi gazis ukanono moxmarebis gamovlenis SemTxvevaSi
datacebis periodze gamanawilebeli kompaniis mier abonentisaTvis
dausabuTeblad didi odenobis (900-1000 m3) bunebrivi gazis
moxmarebulad daricxva erTjeradi aqtebiT;
− iribi zewolis gziT momxmareblebis xarjze bunebrivi gazis
mricxvelebis Semowmebis an Secvlis davaldebuleba;
− bunebrivi gazis momxmareblebisaTvis dausabuTebeli uari
davalianebis restruqturizaciaze an restruqturizaciisaTvis
winaswar miuRebeli pirobebis SeTavazeba;
− araswored wakiTxuli anaTvlebis Sesabamisad SecdomiT daricxuli
Tanxebis koreqtirebis dagvianeba;
50
− eleqtroenergiis da bunebrivi gazis ganawilebis qselebze axali
moxmareblebis mierTebis gaumarTleblad maRali safasuri im dros,
rodesac ganawilebis licenziatis faqtiurad gaweuli xarjebi
moTxovnil Tanxaze ramodenimejer naklebia;
− momxmarebelTa gancxadebebis ganxilvis vadebis gaumarTleblad
gawelva.
qvemoT moyvanilia konkretuli licenziatis saqmianobisas gamovlenili
naklovanebebisa da momxmarebelTa uflebebis darRvevis faqtebis analitikuri
angariSi.
samwuxarod, am angariSSi veRar aisaxa im Tanxis odenoba, ra TanxiTac
dasabuTebuli pretenziis SemTxvevebSi moxda Tanxebis koreqtireba, vinaidan
ganawilebis licenziatebis mxridan 2007 wlis ganmavlobaSi aRar xdeboda
aseTi saxis informaciis mowodeba sazogadoebrivi damcvelis samsaxurSi,
xolo Setyobineba rogorc wesi, Seicavda mxolod miTiTebas, rom abonentis
moTxovna dakmayofilda. aRniSnulis gami angariSs aRar erTvis Tan Sesabamisi
diagramebi.
1. s.s. `Telasi~
2007 wels s.s. `TelasSi~ irRveoda momxmarebelTa uflebebs, rac
dasturdeba momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxurSi
asobiT Semosuli gancxadebiTa da saCivriT. ganvlili periodis ganmavlobaSi
dafiqsirda sxvadasxva xasiaTis darRvevebi, romelTa umravlesoba aRmoifxvra
Cveni samsaxuris uSualo Carevis Sedegad.
s.s. “Telasi”-s mxridan ZiriTadaT gamoikveTa Semdegi saxis darRvevebi:
− rogorc 2006 wels, 2007 wlis ganmavlobaSic aseve aqtualuri iyo
s.s. “Telasi” mier eleqtroenergiis momxmareblebisaTvis 1999
wlidan individualur gamricxvelianebamde pirobiTad (arsebuli
meTodologiis Sesabamisad) daricxuli eleqtroenergiis gadasaxadi,
rac xSir SemTxvevebSi imaze gacilebiT met Tanxas Seadgenda, vidre
momxmarebeli faqtiurad moixmarda. Tavis mxriv, es iwvevda
51
abonentebis aSkara da samarTlian ukmayofilebas. am problemas xSir
SemTxvevaSi amZafrebda is garemoeba, rom s.s.`Telasi~-s biznes-
centrebSi momxmareblebs ar miewodebodaT srulyofili informacia
abonentis im uflebebis Sesaxeb, romelic maT aZlevda
SesaZleblobas, moeTxovaT mricxvelis dadgmidan dakvirvebis
periodis Sedegad miRebuli moxmarebuli eleqtroenergiis
raodenobis mixedviT wina wlebis gadaangariSeba. aRniSnuli
problemis samarTlianad gadawyvetisaTvis sazogadoebrivi damcvelis
samsaxuris uSualod s.s. “Telasi”-s saTao ofisisaTvis mimarTvis
Sedegad ramodenime aTeuli momxmareblisaTvis ganxorcielda
pirobiTad daricxuli Tanxebis gadaangariSeba.
unda aRiniSnos, rom eleqtroenergiis umricxvelod moxmarebis
problema sabolood mogvarebuli dRemde ar aris, vinaidan s.s.
“Telasi”-s samoqmedo arealSi dResac arian aseTi kategoriis
momxmareblebi, romlebic ar arian individualurad
gamricxvelianebulni da es problema droul gadawyvetas saWiroebs,
vinaidan mricxvelis armqone abonentebi eleqtroenergiis safasuris
angariSsworebas swored im tarifiT axorcieleben, rogorc sxva
abonentebi da Sesabamisad, maT mier gadasaxdeli safasuri
gamricxvelianebisaTvis investirebuli Tanxebis komponentsac moicavs;
aqedan gamomdinare, pirobiTad daricxuli eleqtroenergiis problema
albaT aqtualuri iqneba 2008 da 2009 wlebis ganmavlobaSic;
− umricxvelod registrirebuli abonentebisaTvis (romelTac
moxmarebuli eleqtroenergiis raodenoba ericxebaT pirobiTad)
yovelgvari dasabuTebis gareSe, erTjeradi aqtebis safuZvelze
damatebiTi Tanxebis daricxva drois garkveul monakveTSi (rogorc
wesi – saRamos, anu rodesac eleqtroenergiis moxmarebis yvelaze
aqtiuri periodia) gazomil sadenSi gamavali Zabvis mixedviT.
aRniSnuli garemoeba miuTiTebs, rom s.s. “Telasi”-s teqnikuri
personali da aqtis Sedgenis Semdgom, amave sazogadoebis biznes-
centrebis xelmZRvaneloba arasworad ganmartavs komisiis 2001 wlis
31 dekembris � 15 dadgenilebiT damtkicebul meTodikas `saabonento,
52
sabiujeto da komerciul seqtorSi aRuricxavi eleqtroenergiis
daricxvis Taobaze~, agreTve `fiqsirebuli gadasaxadis mixedviT
eleqtroenergiis safasuris gadaxdis wesis Sesaxeb~ da imis
magivrad, rom am momxmareblebis pirad baraTebze daricxva
ganaxorcielon mxolod pirobiTi daricxvis wesiT, paralelurad
iyeneben meTodikis arasaTanado punqtebs da momxmareblebs erTjeradi
aqtis safuZvelze aricxaven damatebiT gadasaxads iseTi saxiT,
TiTqos am momxmareblebs mowyobili hqondaT aralegaluri xazi da
isini warmoadgendnen eleqtroenergiis ukanono momxmarebel
komerciul pirs;
− gancxadebaTa garkveuli nawili exeba Zveli davalianebis
gadauxdelobis Sedegad warmoqmnil problemas, rac xSir SemTxvevaSi
eleqtroenergiis miwodebis Sewyvetas iwvevs.
sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri aqtiurad cdilobs daexmaros
aseTi kategoriis momxmareblebs davalianebis restruqturizaciaSi
da aRudginos maT eleqtroenergia. sazogadoebrivi damcvelis
samsaxuris Carevis Sedegad abonentebTan kompania debs
xelSekrulebas davalianebis maqsimalurad grZel periodze
ganawilvadebis Taobaze, radgan momxmarebelma, davalianebis
erTdroulad didi odenobiT warmoqmnis SemTxvevaSi, mimdinare
gadasaxadTan erTad SeZlos etapobrivad dafaros arsebuli vali da
amiT xeli SeuSalos eleqtroenergiis miwodebis Sewyvetas;
− unda aRiniSnos, rom 2007 wels Semosul gancxadebebs Soris
SedarebiT iklo iseTi saxis saCivrebma, romlebic Seexeboda uZravi
qonebis gasxvisebis Semdgom axali mesakuTrisaTvis Zveli mesakuTris
davalianebas daricxvas da am Tanxebis axali mflobelebisagan
amoRebis mcdelobas eleqtroenergiis gaTiSvis gziT. samwuxaroa,
magram msgavsi SemTxvevebis mimarT ar arsebobs erTiani sasamarTlo
praqtika da SeiZleba iTqvas, rom yvelaze kompetentur organos,
sadac erTgvarovnad wydeba aseTi SemTxvevebi, warmoadgens
saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli
erovnuli komisia;
53
− iseve rogorc 2006 wels, 2007 welsac aqtualuri iyo sakiTxi
eleqtroenergiis aRricxvianobis Semowmebis aqtis, mis safuZvelze
administraciuli samarTaldarRvevis aqtis Sedgenisa da maTgan
gamomdinare Sedegebis gamijvnis Sesaxeb. kompaniis warmomadgenlebi
aqtis Sedgenisas srulyofilad ar ganumartaven eleqtroenergiis
ukanono momxmareblebs, rom eleqtroenergiis aRricxvianobis
Semowmebis aqti aris safuZveli, rom daangariSebul iqnes ukanonod
– aralegaluri xaziT moxmarebul eleqtroenergiis xarji, romelic
s.s. “Telasi”-s mier damatebiT iqneba daricxuli
momxmareblebsaTvis, xolo administraciuli samarTaldarRvevis
aqti warmoadgens specialuri delegirebis safuZvelze Sedgenil
administraciul aqts, ris safuZvelzec saerTo sasamarTlos mier
damrRvevs administraciuli saxdelis Seefardeba sanqcia – 600
laris odenobiT;
− administraciul samarTaldarRvevis aqtTan dakavSirebiT calke
aRsaniSnavia kidev erTi garemoeba: rig SemTxvevaSi administraciul
samarTaldarRvevis aqti Sedgenilia arasrulyofilad, ufro zustad,
identificirebuli ar aris ukanono momxmarebeli, rac xSir
SemTxvevaSi iwvevs sasamarTloSi mesame pirebis dabarebas. xSiria
SemTxvevebi, rodesac eleqtroenergiis datacebis faqts ar aqvs
adgili da momxmarebelTa mier sazogadoebrivi samsaxurisadmi
momarTvis SemTxvevaSi, sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris
warmomadgenlebis sasamarTloSi saqmeTa ganxilvaSi monawileobis
Sedegad abonentebis mimarT saqmis warmoeba wydeba samarTaldarRvevis
ararsebobis gamo;
− 2007 wlis ganmavlobaSi isev aqtualuria problema, romelic
warmoiSva komisiis 2006 wlis 15 maisis #18 dadgenilebis
safuZvelze tarifis gazrdis, amavdroulad aragamWoli
safexurebrivi tarifis SemoRebam da safexureobrivi moxmarebis 30
dRian vadaze gansazRvram. amas emateba is problema, rom s.s.
“Telasi”-s warmomadgenlebi xSir SemTxvevaSi mricxvelebis anaTvlebs
ver (momxmarebelTa mtkicebiT – ar) iReben erTsa da imave dRes, rac
54
naTlad Cans momxmareblis saxelze misul qviTarSi da es iwvevs
momxmarebelTa protests. momxmareblebis azriT, adgili aqvs
mricxvelis Cvenebis aRebas iseTi gaTvliT, rom maTi moxmareba TveSi
ascdes I an II safexurs. (es problma yvelaze metad gamoCnda 2008
wlis dasawyisSi. rodesac mricxvelis anaTvlebis aReba moxda 10-12
dRis dagvianebiT);
s.s. `Telasi~-s ganmartebiT, arsebuli pirobebis SemTxvevaSi
SeuZlebelia 30 kalendarul dReze zustad moxdes Cvenebis aReba,
xolo Cvenebis aRebis Semdgom xorcieldeba momxmarebuli
eleqtroenergiis raodenobis gayofa im dReebis raodenobaze,
romelic gavida wina Cvenebis aRebidan da mravldeba 30 dReze. Tu
aseTi saxis daangariSebuli raodenoba pirvel an meore safexuriT
dadgenil zRvrul odenobaze naklebia an metia, xdeba Sesabamisi
safexuris tarifis miyeneba. sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri
miiCnevs, rom tarifis gamoyeneba da Sesabamisi safexurebis miyeneba
dRes moqmedi wesis Tanaxmad da arsebuli teqnikuri realobidan
gamomdinare SeuZlebelia daregulirdes sxva saxiT, magram
amavdroulad, s.s. `Telasi~-s TanamSromlebis mier Cvenebis aReba
konkretul mricxvelze unda ganxorcieldes Tvis erTsa da imave
dros, rom gamoiricxos momxmarebelTa samarTliani guliswroma
anaTvlebis aRebis 30 dRiani vadis darRvevis gamo. upriani iqneba,
rom Tavis mxriv, s.s. `Telas~-ma momxmarebelTa srulyofilad
informirebis mizniT Secvalos qviTarSi miTiTebuli informaciis
formati da srulyofilad miuTiTos qviTarze, Tu rogor xdeba
moxmarebuli eleqtroenergiis raodenobis da Sesabamisi safexuris
tarifis miyeneba (anu, moxmarebuli kilovat-saaTebis raodenoba
gaiyos 30-ze da gamravldes gasuli dReebis raodenobaze), an
qviTris meore mxares detalurad da srulyofilad miuTiTos
zemoaRniSnuli meTodika;
− safexurebrivma tarifma aseve didi problemebi warmoSva sadarbazos
ganaTebis tarifTan dakavSirebiT. sadarbazos ganaTebisaTvis
damontaJebul el.mricxvelze elenergiis safasuris daangariSeba
55
xorcieldeba komisiis 2006 wlis 15 maisis #18 dadgenilebis me-9
muxlis pirveli punqtiT gansazRvruli tarifiT, rac
sazogadoebrivi damcvelis samsaxurs miaCnia arasworad, vinaidan
sayofacxovrebo saxlis sadarbazos ganaTeba ar warmoadgens
sabiujeto an komerciul abonents da kompaniam daricxva unda
awarmoos xsenebuli dadgenilebis me-12 muxlis da me-9 muxlis me-2
punqtis Sesabamisad, rogorc saerTo moxmarebis mricxvelebis mqone
abonentebis (mosaxleobis) individualuri mricxvelebis gareSe
moxmarebuli eleqtroenergia da Sesabamisad, gamoyenebuli unda iqnes
pirveli safexuriT (100 kvtsT-mde) dadgenili tarifi (13,48 TeTri
dRg-s CaTvliT).
− dRemde arsebobs problemebi iZulebiT gadaadgilebul pirTa
mimarTebaSi. problema ki ZiriTadSi imaSi mdgomareobs, rom
kompaqturad Casaxlebuli devnilebis nawili dRemde ar aris
individualurad gamricxvelianebuli da Sesabamisad, s.s. `Telasis~
sainformacio-saabonento bazaSi isini ar iricxebian individualur
abonentebad. xSirad, abonentad registrirebulia is dawesebuleba,
sadac droebiT iZulebiT gadaadgilebuli pirebi arian Sesaxlebulni,
rac im SemTxvevaSi, Tu am SenobaSive arseboben sxva pirebi
(damqiravebeli fizikuri Tu iuridiuli pirebi), xSirad iwvevs
uTanxmoebas e.w. abonentsa da ltolvilebs Soris, vinaidan abonentis
mier ar xdeba ltolvilTa gazafxuli-zafxulis periodSi gaweuli
danazogis gaangariSeba da gviani Semodgoma-zamTris periodSi,
rodesac eleqtroenergiis moxmareba imatebs, iZulebiT
gadaadgilebul pirebs damatebiT sTxoven Tanxebis gadaxdas. es
situacia 2007 wlis bolos garkveulwilad mogvarebul iqna
ltolvilTa da gansaxlebis saministros mier, rodesac magaliTad
bagebSi saministros dafinansebiT gamricxvelianda iZulebiT
gadaadilebul pirTa kompaqturi Casaxleba, magram am mimarTulebiT
samuSao kidev bevria da imedia, rom ltolvilTa da gansaxlebis
saministro s.s. `Telas~-Tan erTad kidev gaagrZelebs erTobliv
samuSaoebs;
56
− daketil binebsa da iq armcxovreb mflobelebisaTvis pirobiTi
daricxvebis Sesaxeb Semosul saCivrebTan dakavSirebiT
sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris SuamdgomlobiT da ar
cxovrebis faqtis damamtkicebeli sabuTebis warmodgenis Sedegad
ganxorcielda daricxuli Tanxis abonentTa brunvis istoriebSi
koreqtireba, arcxovrebis periodis gaTvaliswinebiT, garda im
SemTxvevebisa, roca ar cxovrebis faqti ar dadasturda da Sesabamisi
argumentebiT iqna gaqarwylebuli;
− rogorc 2006 wels, aseve 2007 welsac arsebobda s.s. `Telasi~-s
braleulobiT momxmarebelisaTvis zianis miyenebasTan dakavSirebuli
saCivrebi, romlebic ZiriTadad gamoixateboda momxmarebelTa
gancxadebebis ganxilvis procedurebis didi xniT gawelviT an
saerTod arganxilviT.
zogadad aRniSnuli problemis gadawyveta (garda ganxilvis vadebis
darRvevisa) scdeba mxolod normatiuli aqtiT regulirebis sakiTxs
da Sesabamisad, am kategoriis moTxovnebis dakmayofilebas da
momxmarebelTa uflebebis dacvas sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri
apirebs sasamarTlo sistemaSi davebis warmarTvis gziT. rac Seexeba
momxmareblTa gancxadebebis ganxilvis vadebis gaumarTleblad
gawelvas, es sakiTxi detalurad aris daregulirebuli
`eleqtroenergiis (simZlavris) miwodebisa da moxmarebis weseb~-is
proeqtiT da am wesebis amoqmedebisTanave yvela gamanawilebeli
licenziati (maT Soris s.s. `Telasi~-c SeizRudeba ori kviris
vadiT, rac mniSvnelovnad daaCqarebs msgavsi sakiTxebis gadawyvetas.
− miuxedavad imisa, rom didi raodenobis werilobiTi gancxadebebi
sazogadoebrivi damcvelis samsaxurSi Semosuli ar yofila (am
Temaze warmodgenili iyo mxolod 2 gancxadeba), momxmareblebis
sityvieri gancxadebebidan gamomdinare SeiZleba imis daskvna, rom
garkveuli problemebi warmoeSvaT pirebs, visac survili hqondaT da
axlac aqvT gaxdnen s.s. `Telasi~-s abonenti, xolo am problemebis
safuZveli gaxda komisiis 2007 wlis 20 ivlisis � 12 dadgenileba,
romlis Tanaxmadac s.s. `Telas~-s daudginda 10(6) kv da 380/220 v
57
Zabvis safexuris gamanawilebel qselebze axali momxmareblebis
mierTebis safasuri. realurad aRmoCnda, rom s.s. `Telas~-ma
sayofacxovrebo momxmareblad abonentis ayvanis dros angariSi
xdeboda 4-8 kilovatsaaTis moTxovnaze, rac mosaxleobis umetes
nawils ayenebda sakmaod seriozuli danaxarjis winaSe. uTuod
aRsaniSnavia is garemoeba, rom saqarTvelos energetikisa da
wyalmomaragebis maregulirebel erovnul komisiaSi mzaddeba proeqti
eleqtroenergiis gamanawilebel qselebze axali momxmareblebis
mierTebis axali safasuris gansazRvris Taobaze yvela
gamanawilebeli licenziatisaTvis, rac am problemas gadawyvets da
moaqcevs erTian normatiul sivrceSi.
−
calke unda aRiniSnos, rom s.s. «Telasi» dRemde agrZelebs e.w.
pasuxis gaucemlobis politikas zogierT gancxadebebze da moTxovnebze, maT
Soris momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris
moTxovnebze sxvadasxva informaciis miwodebisa Tu darRvevis gamomwvev
mizezebze da rogorc wesi, msgavsi SemTxvevebi Seexeba iseTi saxis
informacias, romelTac SesaZloa daadaturon s.s. `Telasi~-s mxridan
sxvadasxva normatiuli aqtebis darRvevis faqtebi. es sakiTxi moiTxovs raime
saxiT gadawyvetas da am mimarTulebiT momxmarebelTa uflebebis
sazogadoebrivi damcveli gaargZelebs muSaobas saqarTvelos energetikisa da
wyalmomaragebis maregulirebel erovnul komisiasTan.
zogadad, s.s. `Telasi~-s mier momxmarebelTa uflebebis darRvevis
SemTxvevaSi sazogadoebrivi damcvelis samsaxurisagan reagirebis gareSe ar
darCa arcerTi momxmareblis moTxovna. zogjer korespondenciis, zogjer
zepiri mosmenebis (e.w. muSa-Sexvedra), komisiis sajaro sxdomebze ganxilvis
saSualebiT da sasamarTloSi saqmiswarmoebiT mogvarebulia problemebi,
Tumca Cveni samsaxuri dResac aqtiurad cdilobs permanentulad
sakanonmdeblo cvlilebebis doneze Seamciros momxmarebelTa interesebis
darRvevis faqtebi da SeimuSavos rekomendaciebi.
58
2. s.s. `saqarTvelos gaerTianebuli sadistribucio energokompania”
miuxedavad imisa, rom s.s. `saqarTvelos gaerTianebuli sadistribucio
energokompania”-sTan dakavSirebiT jer kidev 2006 wlis ganmavlobaSi iqna
miRebuli gadawyvetileba am kompaniis aqtivebis privatizaciis Sesaxeb,
eleqtrogamanawilebeli qselebis gadacema da axali mflobelis, s.s. `energo-
pro jorjia”-s saxelze ganawilebis licenzis gacema ganxorcielda mxolod
2007 wlis zafxulSi da Sesabamisad, 2007 wlis 30 ivnisamde
eleqtroenergiis ganawilebas axorcielebda TviTon s.s. `saqarTvelos
gaerTianebuli sadistribucio energokompania~ da Sesabamisad, mis ganawilebis
arealSi arsebuli problemebi, agreTve momxmareblebis mier sazogadoebrivi
damcvelis samsaxurSi Setanili gancxadebebi gayofilia or nawilad da
pirveli eqvsi Tvis ganmavlobaSi moicavs uSualod s.s. `saqarTvelos
gaerTianebuli sadistribucio energokompania~-s, xolo danarCeni periodi
dawyebuli 2007 wlis 1 ivlisidan, rogorc sxva ganawilebis licenziatze
Semosuli gancxadebebi gamoyofilia calke da asaxulia rogorc pretenziebi
s.s. `energo-pro jorjia~-s mimarT.
zemoaRniSnulis gamo s.s. `saqarTvelos gaerTianebuli sadistribucio
energokompania`-sTan mimarTebaSi sazogadoebrivi damcvelis samsaxurSi
Semosuli saCivrebis saerTo raodenoba bevrad naklebia, vidre 2006 wels,
Tumca saCivrebis Tematika igivea, rac iyo 2006 wels.
s.s. `saqarTvelos gaerTianebuli sadistribucio energokompania”-s
mxridan ZiriTadad gamoikveTa Semdegi saxis darRvevebi:
− saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2006
wlis 17 ianvris �1 dadgenilebiT damtkicebuli «s/s ,,saqarTvelos
gaerTianebuli sadistribucio energokompaniis” saerTo moxmarebis
mricxvelis mqone abonentebis mier individualuri mricxvelis gareSe
moxmarebuli eleqtroenergiis raodenobis gansazRvris droebiTi
wesi»-s darRvevebi. kerZod, gamarTuli aRricxvis mqone pirisaTvis
moxmarebuli eleqtroenergiis safasuris daricxva saerTo
mricxvelis mixedviT, saerTo mricxvelis mqone momxmareblisaTvis
59
eleqtroenergiis miwodebis Sewyveta im SemTxvevaSi, Tu saerTo
mricxvelze CarTul ramodenime momxmarebels gadaxdili ar aqvs
eleqtroenergiis safasuri, saerTo mricxvelze misaerTebel
abonentTa maqsimaluri raodenobis darRvevebi, denis
transformatorebis dazianebis aRdgenis gaumarTleblad didi xniT
dagvianeba da sxva wvrilmani darRvevebi.
3. Sps `aWaris energokompania~
Sps «aWaris energokompania»-sTan dakavSirebiTac 2006 wlis
ganmavlobaSi miRebuli gadawyvetileba iqna am kompaniis aqtivebis
privatizaciis Sesaxeb da eleqtrogamanawilebeli qselebis gadacemis Semdeg,
anu 2007 wlis 1 ivlisidan es regioni Sevida qselebis axali mflobelis,
s.s. “energo-pro jorjia”-s salicenzio arealSi.
2007 wlis ganmavlobaSi Sps `aWaris energokompani~-is
momxmareblebisagan sazogadoebrivi damcvelis samsaxurSi gancxadebebi ar
Semosula, rac albaT aixsneba regionis Tbilisidan didi manZiliT daSorebiT
da momxmareblebisaTvis samsaxuris Sesaxeb informaciis naklebobiT.
miuxedavad zemoaRniSnulisa, sajarod cnobili informaciebis
(televizia da presa) da JurnalistebTan uSualo kontaqtis Sedegad
miRebuli informaciebis safuZvelze SeiZleba imis daskvna, rom Sps `aWaris
energokompani~-is mxridanac hqonda adgils momxmarebelTa uflebebis
darRvevebs da es ZiriTadaT gamoixateboda momxmarebelTaTvis
eleqtroenergiis usafuZvlo SewyvetiT.
4. s.s. `energo-pro jorjia~
2007 wlis 1 ivlisis, anu mas Semdgom, rac ganxorcielda s.s.
`gaerTianebuli sadistribucio energokompani~-is da Sps `aWaris
energokompani~-is aqtivebis s.s. `energo-pro jorjia~-saTvis gadacema, TiTqmis
60
yvela problemam, romelic arsebobda s.s. `gaerTianebuli sadistribucio
energokompania~-Si, Tavi iCina s.s. `energo-pro jorjia~-s saqmianobis
periodSic, Tumca am periodSi maregulirebeli komisiis mier ukve
damtkicebuli iyo axali droebiTi wesi `eleqtroenergiis gamanawilebeli
kompaniebis momxmareblebis mier individualuri mricxvelis gareSe
moxmarebuli eleqtroenergiis raodenobis gansazRvris Sesaxeb~.
2007 wlis 1 ivlisidan 31 dekembris CaTvlis ZiriTadaT gamoikveTa
Semdegi saxis darRvevebi:
− gamarTuli aRricxvis mqone momxmareblisaTvis moxmarebuli
eleqtroenergiis safasuris daricxva saerTo mricxvelis mixedviT;
− saerTo mricxvelze mierTebul abonentTa maqsimaluri raodenobis
gadameteba;
− gamarTuli aRricxvis mqone momxmareblebis saerTo moxmarebis
mricxveliT aRricxvaze gadayvana;
− individualuri aRricxvis mowyobisaTvis praqtikulad
Seusrulebeli teqnikuri pirobebis dadgena.
s.s. `energo-pro jorjia~-s salicenzio arealisa da momxmarebelTa
raodenobis, agreTve presisa da televiziis meSveobiT gaSuqebul
informaciaTa gaTvaliswinebiT, sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri askvnis,
rom samsaxurSi Semosuli saCivrebis odenoba realurad ar asaxavs im
darRvevebs da momxmarebelTa pretenziebs, romlebsac adgili hqonda 7 Tviani
periodis ganmavlobaSi, rac igive mizezebiT unda aixsnas, ra mizezebsac
hqonda adgili Sps `aWaris energokompania~-sTan mimarTebaSi, kerZod bevri
regionis Tbilisidan didi manZiliT daSorebiT da momxmareblebisaTvis
sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris Sesaxeb informaciis miuwodeblobiT.
aqve unda aRiniSnos rom s.s. “energo-pro jorjia”-s mmarTvelobis mier
gadadgmul iqna sakmaod seriozuli nabiji, raTa kompaniaSi Seqmnas abonentTa
momsaxurebis standartebi da daiwyos momxmarebelTa momsaxurebis centrebis
61
gaxsna. Cvens xelT arsebul informaciiT am periodisaTvis gaxsnilia 30-ze
meti centri da maTi gaxsna kidev grZeldeba. am procesma TavisTavad unda
gamoiwvios momxmarebelTa uflebebis darRvevebis mkveTrad Semcireba da
momxmareblebis pretenziebis drouli gadawyveta adgilzeve.
5. s.s. `kaxeTis energodistribucia~
unda iTqvas, rom s.s. `kaxeTis energodistribucia~-sTan dakavSirebuli
problemebs TiTqmis aqvT igive struqtura, rogorc iyo 2006 wlis
ganmavlobaSi.
momxmarebelTa sazogadoebrivi damcvelis samsaxurSi Semosul
gancxadebebi ZiriTadad exeboda:
− saerTo mricxveliT daricxuli Tanxebis samarTlianobas;
− individualuri aRricxvis mqone abonentebisaTvis damatebiTi
Tanxebis daricxvas.
2007 wlis 31 ivlisis saqarTvelos energetikis maregulirebeli
erovnuli komisiis mier � 15 dadgenilebiT damtkicebul iqna «ss ,,kaxeTis
energodistribuciis” saerTo moxmarebis mricxvelis mqone momxmareblebis
mier individualuri mricxvelis gareSe moxmarebuli eleqtroenergiis
raodenobis gansazRvris droebiTi wesi» da amave dadgenilebiT wesis
moqmedebis vada calkeul gaumricxvelianebeli momxmarebelebisaTvis: axmetis,
yvarlis, dedofliswyaros da lagodexis raionebSi – 2007 wlis 31
dekembramde, xolo sxva raionebSi 2008 wlis 1 ivlisamde.
samwuxarod, momxmareblTa uflebebis sazogadoebrivi samsaxuri 2007
wlis angariSis Sedgenis momentisaTvis ar flobs informacias, zemoaRniSnul
dadgenilebiT gansazRvrul vadaSi dasrulda Tu ara momxmareblebis
individualuri gamricxvelianeba, magram sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri
2008 wlis ganmavlobaSi apirebs detalurad Seiswavlos ss ,,kaxeTis
62
energodistribuci”-is salicenzio arealSi momxmarebelTa uflebebis
mdgomareoba.
zogadad eleqtroganawilebis seqtoris Sesaxeb
momxmarebelTa uflebebis damcvelis samsaxuri miiCnevs, rom rogorc
2006 wels, aseve 2007 wlis ganmavlobaSic aqtualuria safexurebrivi
tarifis limitis momateba pirveli safexurisaTvis mainc, vinaidan 100 kvt.-
sT moxmareba nebismier SemTxvevaSi Zalian mcirea (dReSi saSualod Seadgens
3,3 kvt.-sT) da misi gazrda 150 kvt.sT-mde (anu dReSi 5 kvt.-mde), rac
socialurad xelmokle ojaxebisaTvis damatebiTi socialuri garantia iqneba.
udavod misasalmebelia saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis
maregulirebeli erovnuli komisiis mtkice neba, rom eleqtroenergetikis
seqtorSi miRebul iqnes erTiani wesebi “eleqtroenergiis miwodebisa da
moxmarebis Sesaxeb”, romelic mkacrad daaregulirebs eleqtroenergiis
mimwodebeli sawarmoebis saqmianobas, vinaidan yvela zemoaRniSnuli
problemebi, romlebic exeboda s.s. “Telas”-s, s.s. “saqarTvelos gaerTianebul
sadistribucio energokompania”-s, s.s. “kaxeTis energodistribucia”-s da s.s.
“energo-pro jorjia”-s, gamowveuli mxolod im mizeziT, rom `normatiuli
aqtebis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis ZalaSi Sesvlidan dRemde ar
gamocemula arc erTi normatiuli aqti, romelic daadgenda eleqtroenergiis
mimwodebeli sawarmoebis erTian da erTvarovan saqmianobis wesebs,
erTmniSvnelovnad daaregulirebda urTierTobas momwodebelsa da
momxmarebels Soris, agreTve qviTris meSveobiT martivi xelSekrulebis
dadebis SemTxvevaSi gansazRvravda mimwodeblis pasuxismgeblobas
eleqtroenergiis miwodebis uwyvetobaze, mis xarisxze da uxarisxo
eleqtroenergiiT momaragebis SemTxvevaSi gansazRvravda mimwodeblis mier
miyenebuli zaralis anazRaurebis wess.
63
aseve mniSvnelovania is garemoeba, rom “eleqtroenergiis miwodebisa da
moxmarebis wesebi”-s arsebuli proeqtis Tanaxmad, eleqtroenergiis
gamanawilebeli licenziati valdebuli xdeba Seqmnas da awarmoos
momxmarebelTa gancxadebebis registraciis Jurnalebi, xolo TviT dagrovili
informacia unda gaxdes sajarod xelmisawvdomi. aRniSnuli Jurnalebis
Seqnis da informaciis Segrovebis Sedegad advili gaxdeba momxmarebelTa
uflebebis darRvevebis gamovlena, romelTac adgili aqvT yvela
gamanawilebel licenziatis saqmianobaSi da sazogadoebrivi damcvelis
samsaxurs seriozulad daexmareba Seqmnas saerTo suraTi momxmarebelTa
uflebis darRvevis Sesaxeb im momxmarebelTa pretenziebis gaTvaliswinebiT,
romlebsac garkveuli mizezebis gamo ar moumarTavT sazogadoebrivi
damcvelis samsaxurisaTvis.
6. Sps ,,yaztranzgaz-Tbilisi”
2006 wlis gazafxulis, anu mas Semdgom, rac moxda s.s. `Tbilgazi~-s
aqtivebis gasxviseba da es aqtivebi gadaeca Sps `yaztransgaz-Tbilis~-s,
momxmarebelTa pretenziaTa kategoriebis struqtura, romelic
sazogadoebrivi damcvelis samsaxurSi Semodioda s.s. “Tbilgazi”-s muSaobis
periodSi TiTqmis ucvleli darCa da igive tendencia SenarCunda 2007 wlis
ganmavlobaSi.
aRsaniSnavia, rom uSualod momxmareblebisagan Semosuli gancxadebebis
raodenoba arc ise bevri iyo da qvemod moyvanili informacia Sevsebulia
sajarod gaSuqebuli faqtebiT. Sps `yaztranzgaz-Tbilis~-Tan momxmarebelTa
urTierTobisas gamoikveTa Semdegi ZiriTadi problemebi da darRvevis faqtebi:
− yvelaze aqtualuri problema, romelic 2007 wlis ganmavlobaSi
gamoCnda, aris Sps `yaztranzgaz-Tbilisi~-s warmomadgenlTa
sxvadasxva (sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris azriT – mraval
SemTxvevaSi dausabuTebuli) motiviT wamoyenebuli moTxovna
mricxvelis moxsnis da momxmareblis xarjze misi laboratoriuli
64
Semowmebis Taobaze. aRniSnul moTxovnas Sps “yaztransgaz-Tbilisi”
asabuTebs imiT, rom mricxveli warmoadgens momxmareblis
sakuTrebas da Sesabamisad, manve unda gawios am mricxvelTan
dakavSirebuli xarjebi.
momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri ver
daeTanxmeba Sps “yaztransgaz-Tbilisi”-s zemoaRniSnul midgomas,
rom vinaidan mricxveli, romelic SeZenili iyo uSualod
momxmareblis mier, warmoadgens mis sakuTrebas, momxmarebeli
TviTon aris valdebuli awarmoos am mricxvelis SekeTeba,
dayalibeba da akreditebul laboratoriaSi damowmeba. miuxedavad
imisa, rom momxmarebeli warmoadgens mricxvelis mesakuTres, Sps
“yaztarnsgaz-Tbilisi” bunebrivi gaziT momxmareblis momaragebis
procesSi aRricxvas awarmoebs mxolod am mricxvelis meSveobiT,
Sesabamisad igi batonobs am nivTze da saqarTvelos samoqalaqo
kodeqsis 155-e muxlis Tanaxmad igi warmoadgens mricxvelis
faqtiur mflobels, xolo mas, rogorc mflobels ekisreba yvela
is valdebuleba, rac mas dakisrebuli aqvs saqarTvelos energetikis
maregulirebeli erovnuli komisiis 2004 wlis 30 seqtembris � 10
dadgenilebiT damtkicebul `bunebrivi gazis moxmarebis wesebi~-s
me-4 da me-7 muxlis Tanaxmad.
momxmareblis nebismieri saCivari, romelic warmodgenili iqneba Sps
`yaztransgaz-Tbilisi~-s mier iZulebiTi wesiT mricxvelis
damowmebis an Secvlis Taobaze (amis Sesaxeb aRniSnulia Semdeg
abzacSi), momxmarebelTa interesebis damcvelis samsaxuris mier
ganixileba mxolod am konteqstSi da Sps“yaztransgaz-Tbilisi”-s
mier nebayoflobiT aRusruleblobis SemTxvevaSi gatarebuli iqneba
adekvaturi zomebi, maT Soris saqarTvelos energetikisa da
wyalmomaragebis maregulirebel erovnul komisiaSi
administraciuli warmoebis wesiT saqmis warmarTviT.
− mricxvelis Semowmebis paralelurad adgili aqvs Sps
`yaztranzgaz-Tbilisi~-s mier momxmarebelTa irib iZulebas
mricxvelis Secvlaze, risTvisac momxmareblebs sTavazoben sakuTari
65
xarjebiT SeiZinon axali mricxvelebi da kompania am mricxvelebs
maT daumontaJebs usasyidlod.
− xSir SemTxvevaSi adgili aqvs iseT SemTxvevas, rodesac
Sps `yaztransgaz-Tbilisi~-s TanamSromlebis mier mricxvelis
moxsnis dros mricxvels adevs s.s. `Tbilgazi~-s an Sps
`yaztranzgaz-Tbilisi~-s bjeni, magram mxolod imis gamo, rom
uSualod mricxvelze dazianebulia erT-erTi qarxnuli bjeni (ris
Taobazec aRiniSneba laboratoriul Semowmebis aqtSi), Sps
`yaztransgaz-Tbilisi~ mainc Tvlis, rom adgili hqonda bunebrivi
gazis ukanono moxmarebas da adgens aqts amis Taobaze, rasac
moyveba administraciuli samarTaldarRvevis aqtis Sedgena.
sazogadoebrivi damcvelis samsaxurs miaCnia, rom im SemTxvevaSi, Tu
gamanawilebeli kompaniis mier mricxvelze dadebuli bjenis
mTlianoba darRveuli araa, SeuZlebelia adgili hqondes bunebrivi
gazis ukanono moxmarebas, miuxedavad imisa, aris Tu ara darRveuli
mricxvelis qarxnuli bjenebis mTlianoba.
− seriozul problemas warmoadgens Sps `yaztransgaz-Tbilisi~-s
Sesabamisi samsaxuris mier bunebrivi gazis datacebis Sesaxeb
aqtebis xSir SemTxvevaSi arasworad an araobieqturad Sedgena da
maT safuZvelze daricxuli jarimis odenoba (magaliTisaTvis:
momxmarebels Seudgines aqti ukanono moxmarebis Sesaxeb da
damatebiT daaricxes moxmarebuli gazi 4 sanaTurian gazquraze im
dros, rodesac am quras vizualurad etyoboda, rom igi gamosuli
iyo mwyobridan da misi eqspluatacia SeuZlebeli iyo). bunebrivi
gazis ukanono moxmarebis faqtis gamovlenisas, ukanonod
moxmarebuli gazis odenobis aricxvisas Sps `yaztransgaz-Tbilisi~
iyenebs gazis xelsawyoebis maqsimalur (xSir SemTxvevaSi 24
saaTian) gamoyenebis periods, ris gamoc momxmareblebs damatebiT
gadasaxdelad ericxebaT 900-970 m3 bunebrivi gazi da gazis is
raodenoba, romelic momxmarebels gadaxdili aqvs mricxvelis
mixedviT, mxedvelobaSi ar miiReba.
66
− mricxvelebis laboratoriuli Semowmebis daskvnaTa safuZvelze
umravles SemTxvevaSi Sps `yaztransgaz-Tbilisi~ bunebrivi gazis
ukanonod moxmarebaSi gulisxmobs im SemTxvevebs, rodesac
mricxvelis xufis damWerebi aris moSvebuli, magram ar dasturdeba
arc mricxvelis meqanizmSi SeRwevis kvali da arc masze fizikuri
zemoqmedeba, amavdroulad ki mricxvels dadebuli hqonda Sps
`yaztransgaz-Tbilisi~-s bjeni.
momxmarebelTa uflebebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri
miiCnevs, rom aseTi SemTxvevebSi Sps `yaztransgaz-Tbilisi~ arRvevs
saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2004
wlis 30 seqtembris �10 dadgenilebiT damtkicebul `bunebrivi
gazis moxmarebis weseb~-s, vinaidan am wesebis me-4 muxlis me-8
punqtis Tanaxmad mxolod ganawilebis licenziati aris
pasuxismgebeli sworad daados bjeni mricxvels da bjenis sworad
dadeba mricxvelis xufze TavisTavad gamoricxavs mricxvelis
mTvlel meqanizmSi SeRwevas miuxedavad imisa, moSvebulia Tu ara
raime damWeri.
− Sps `yaztransgaz-Tbilisi~-s momxmarebelebs aqvT garkveuli
problemebi valis restruqturizaciasTan dakavSirebiT. zogadad,
restruqturizaciis sakiTxi daregulirebulia komisiis 2004 wlis
30 seqtembris �10 dadgenilebiT damtkicebul `bunebrivi gazis
moxmarebis wesebi~-T, magram imis gamo, rom am wesebSi arsebuli
Canaweri bundovania, Sps `yaztransgaz-Tbilisi~, rogorc sabazro
Zalauflebis mqone piri calmxrivad gansazRvravs valis dafarvis
sakmaod mcire periods. aRniSnuli problemis mogvarebis erTaderT
gzad sazogadoebrivi damcvelis samsaxurs miaCnia `bunebrivi gazis
moxmarebis weseb~-Si damatebis Setana da am wesebiTve savaldebulo
periodis gansazRvra.
− aseve problematuria gazis gamanawilebel qselze axali abonentebis
mierTebis sakiTxi. gaugebaria, Tu rogori meTodikiT axorcieleben
Sps “yaztransgaz-Tbilisi” an misi kontraqtori kompaniebi axali
abonentebis mierTebis safasuris dangariSebas, romelic sakmaod
67
aRemateba bunebrivi gazis gamanawilebeli licenziatis faqtiur
danaxarjebs.
aRniSnuli sakiTxis gadawyveta SesaZloa mxolod maregulirebeli
komisiis gadawyvetilebiT da albaT es unda aisaxos `bunebrivi
gazis moxmarebis weseb~-Si.
− garkveuli saxis problemebs aqvs adgili momxmareblisaTvis or
kvirian vadaSi pasuxis gacemas, rogorc amas iTvaliswinebs
`bunebrivi gazis moxmarebis wesebi~. momxmarebelTa uflebebis
sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri Tvlis, rom am problemis
erTaderTi gadawyvetis gza aris maregulirebeli komisiisaTvis
mimarTva Sesabamisi SemTxvevis gamovlenisas moTxovniT, daiwyos
administraciuli warmoeba Sps “yaztransgaz-Tbilisi”-s an uSualod
misi xelmZRvanelis dajarimebis Taobaze, administraciul
samarTaldarRvevaTa kodeqsis Tanaxmad.
rac Seexeba 2006 wels arsebul problemas, romelic Seexeboda
Sps “yaztransgaz-Tbilisi”-s mier moxmarebuli bunebrivi gazis safasuris
winaswar gadaxdis moTxovnas momxmareblebisagan, 2007 wlis ganmavlobaSi
msgavsi darRvevebi ar dafiqsirebula da imedia, rom msgavsi aRarc Semdgom
wlebSi ar ganmeordeba.
7. bunebrivi gazis gamanawilebeli sxva kompaniebis saqmianoba
Sps „yaztransgaz-Tbilisi“-s garda, TbilisSi da mTlianad
saqarTveloSi sul moqmedebs bunebrivi gazis ganawilebis 62 licenziati,
xolo maT momxmarebelTa sazogadoebrivi damcvelis samsaxurisadmi
momarTvebis odenoba ar iyo didi.
zogadad, momxmarebelTa uflebebis darRevebi Seexeboda Semdeg
sakiTxebs:
68
− bunebrivi gazis ganawilebis qselebTan mierTebis gaumarTleblad
maRali safasuris moTxovna;
− bunebrivi gazis ganawilebis qselebSi zenormatiuli danakargebis
momxmareblebze daricxva;
− momsaxurebis ukanonod Sewyveta;
− momxmareblisagan damatebiTi xarjebis gawevis moTxovna mrcxvelis
moxsna-dayenebaze da mis laboratoriul Semowmebaze.
miuxedavad imisa, rom 2004 wels miRebul iqna „bunebrivi gazis
moxmarebis wesebi“, masSi ver moxvda da arc sxva gadawyvetilebiT ar
daregulirda bunebrivi gazis gamanawilebel qselebze axali momxmareblis
mierTebis safasuris gaangariSeba, rac regionalur gazgamanawilebel
kompaniebs aZlevs saSualebas, yovelgvari dasabuTebis gareSe moiTxovon
maRali safasuri da piri, romelsac aqvs survili miiRos bunebrivi gazi da
gaxdes Sesabamisi licanziatis momxmarebeli, iZulebulia gadaixados igi im
SemTxvevaSic ki, rodesac es safasuri bevrad (2-4-jer) aRemateba faqtiurad
gasawev xarjebs. xSir SemTvevaSi bunebrivi gazis miRebis msurveli piri
TviTon yidulobs mricxvels, milebs da saWiro sayrdenebs, xolo gazis
gamanawilebeli licenziatebi axorcieleben mxolod milebis SeduRebas da
mricxvelis bjenis dadebas, raSic iTxoven 300 larze ufro met Tanxas, rac
Cveni azriT arasamarTliania.
rac Seexeba zenormatiuli danakargebis momxmareblebze daricxvis
problemas, aseT SemTxvevebs sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri miiCnevs,
rogorc moqmedi kanonmdeblobis erTmniSvnelovnad darRvevas. saqarTvelos
energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis mier dadgenili
meTodologiis mixedviT, gazis gamanawilebeli kompaniebisaTvis dadgenilia
bunebrivi gazis danakargis maqsimaluri odenoba – araumetes 5 %, romelic
tarifis damtkicebis dros Seitaneba ganawilebis danaxarjebSi da
gaiTvaliswineba samomxmareblo tarifSi. Tu adgili aqvs zenormatiul
danakargs, es aris mxolod ganawilebis licenziatis mosagvarebeli problema,
rac maT rogorc dakisrebuli aqvT licenziis pirobebiT.
69
zogierT bunebrivi gazis gamanawilebeli kompanias gamoyvanili aqvs
raRac Tavisi maTematikuri modeli, ris Tanaxmadac mricxvelis mixedviT
moxmarebul bunebrivi gazis raodenoba mravldeba garkveul koeficientze –
sezonis mixedviT 1,02-1,15 (anu 2-dan 15 %-mde) da aseTi wesiT miRebuli
cifris mixedviT axdevinebs momxmareblebs safasurs miuxedavad mricxvelis
tipisa da imisi, aris Tu ara konkretuli mricxveli Semowmebuli Sesabamisi
akreditebuli laboratoriis mier temperaturul cvlilebebze da aqvT Tu
ara Tvis gasaSualebuli temperaturuli monacemebi miRebuli saTanadi wesiT.
amave Temaze unda aRiniSnos, rom bunebrivi gazis mricxvelis
optimaluri muSaoba rogorc wesi gansazRvrulia 20° C temperaturisaTvis
da Tu temperaturam gadalaxa es niSnuli, am SemTxvevaSi temperaturuli
cvlilebebis koeficienti unda iyos 1-ze ufro naklebi. arc erTi
gazgamanawilebeli licenziati, romelic iyenebs e.w. gamzrdel koeficients
dabali temperaturis gamo, ar axorcielebs Semamcirebeli koeficientis
gamoyenebas maRali temperaturis SemTxvevaSi.
xSir SemTxvevaSi, zemoaRniSnuli problemidan gamomdinareobs
momxmareblis momsaxurebis ukanonod Sewyvetac.
rogorc Sps „yaztransgaz-Tbilisi“-s SemTxvevaSi, xSir SemTxvevebSi e.w.
regionaluri gazgamanawilebeli kompaniebi yovelgvar xarjebs, romelic
dakavSirebulia mricxvelis moxsnasTan da dayenebasTan, mis laboratoriul
SemowmebasTan da saTanado wesiT damowmebasTan, agreTve licenziatis
moTxovnis SemTxvevaSi mricxvelis adgilmdebareobis SecvlasTan, akisreben
momxmareblebs, rac aseve unda CaiTvalos momxmarebelTa uflebebis
darRvevad, vinaidan im momentidan, rodesac bunebrivi gazis ganawilebis
licenziati miaerTebs axali momxmarebels gamanawilebel qselebTan da
daaregistrirebs momxmarelebs abonentad, yvela xarji, romelic
dakavSirebulia momxmareblisaTvis gazis miwodebasTan, maT Soris qselebis
70
modernizacia, mricxvelis sxva adgilas gadatana an misi laboratoriuli
Semowmeba, ekisreba mxolod bunebrivi gazis ganawilebis licenziats.
Tavi III. normatiuli bazis srulyofa
momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxurSi
Semosuli saCivrebisa da gancxadebebis safuZvelze gamokveTili problemebis
analiziT sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris mier inicirebul iqna axali
normatiuli aqtebis gamocema da cvlilebebi moqmed normatiul aqtebSi.
samsaxurma 2007 wels monawileoba miiRo ,,bunebrivi gazis moxmarebis
wesebSi“ cvlilebebisa da damatebebis SemuSavebaSi.
im garemoebis gaTvaliswinebiT, rom saqarTvelos energetikisa da
wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisiis mxridan gamoxatulia
mtkice neba 2008 wlis pirvel naxevarSi miRebul iqnes `eleqtroenergiis
(simZlavris) miwodebisa da moxmarebis wesebi~, romlis proeqtis Sesabamisad
gansazRvrulia ganawilebis licenziatebis mier momxmarebelTa gancxadebebis
ganxilvis vada da wesi, sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri miiCnevs, rom am
momentisaTvis s.s. `Telasi~-s, s.s. `energo-pro jorji~-is da s.s. `kaxeTis
energodistribuci~-is saqmianobis marglamentirebel calkeul normatiul
aqtebSi momxmarebelTa uflebebis dacvis mizniT damatebiTi cvlilebebis
Setanis aucilebloba am stadiaze ar arsebobs.
bunebrivi gazis ganawilebis seqtorTan dakavSirebiT, momxmarebelTa
interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxurs miaCnia, rom komisiis 2004
wlis 30 seqtembris � 10 dadgenilebiT damtkicebuli `bunebrivi gazis
moxmarebis wesebi~ veRar pasuxobs dRevandel realobebs da am seqtorSic
arsebobs axali wesebis damtkicebis saWiroeba, xolo TviTon axali wesebi
Sedgenil unda iqnes igive mkacri iuridiuli terminologiiT da mkacri
moTxovnebiT, rogoriTac aris Sedgenili `eleqtroenergiis (simZlavris)
miwodebisa da moxmarebis wesebi~-s proeqti.
71
rac Seexeba momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis
samsaxuris inicirebul `eleqtroenergiisa da bunebrivi gazis seqtorSi
momxmarebelTa saCivrebis miRebis, gadawyvetis procedurebisa da
momxmarebelTa uflebebis dacvis reglaments~, im SemTxvevaSi, Tu miRebul
iqneba `eleqtroenergiis (simZlavris) miwodebisa da moxmarebis wesebi~ im
redaqciiT, romelic arsebobos saboloo proeqtis saxiT da miRebuli iqneba
axali wesebi `bunebrivi gazis moxmarebis Sesaxeb~, am ori wesis amoqmedebis
Semdeg saWiro iqneba garkveuli vadiT dakvirveba da im SemTxvevaSi, Tu
gamovlindeba, rom ganawilebis licenziatebi arRveven momxmarebelTa
pretenziebis ganxilvis vadebs an dausabuTeblad, damatebiT moiTxoven
sxvadasxva dokumentebs, mxolod amis Semdeg SeiZleba dadges dRis wesrigSi
erTiani reglamentis miRebis sakiTxi.
rogorc zemoT aRiniSna, eleqtroenergiis ganawilebis licenziatebi
xSir SemTxvevaSi momxmareblebs teqnikur pirobebSi miuTiTeben iseT
moTxovnebs, romelTa Sesruleba praqtikulad SeuZlebelia, xolo es
gamowveulia teqnikuri xasiaTis mareglamentirebeli normatiuli aqtis –
energoobieqtebis da sxva teqnikuri saSualebebis eqspluataciis, mowyobis da
maTiT sargeblobis wesebis ararsebobiT. `eleqtroenergetikisa da bunebrivi
gazis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis Tanaxmad aseTi wesis damtkiceba Sedis
saqarTvelos energetikis saministros kompetenciaSi da mas msgavsi
dokumentis gamocemis valdebuleba daekisra jer kidev 2006 wlis ivnisSi.
samwuxarod, saministros mier msgavsi xasiaTis dokumenti dRemde miRebuli
araa, rac Sesabamis licenziatebs aZlevs saSualebas, TviTneburad da
araerTgvarovanad gansazRvron axali abonentebis mierTebisaTvis Casatarebeli
samuSaoebi.
Tavi IV. sasamarTlo davebi
2007 wlis ganmavlobaSi eleqtroenergiisa da bunebrivi gazis
mimxmarebelTa uflebebis dacvis mizniT sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris
72
warmoebaSi iyo sul 19 saqme sxvadasxva instanciis sasamarTloSi, saidanac
administraciuli da samoqalaqo kolegiebSi sasamarTlo sxdoma Catarda 13
saqmeze, maT Soris mogebul iqna 7 saqme, nawilobriv dakmayofilda erTi
momxmareblis sasarCelo moTxovna, ganuxilvelad datovebul iqna 2 saqme, ar
dakmayofilda 2 saqme, da erT momxmareblis mier gamoTxovil iqna misi
saCivari sasamarTlodan.
Tbilisis saqalaqo sasamarTlos administraciul saqmeTa kolegiaSi
miRebul iqna monawileoba 4 saqmis ganxilvaSi, romelic ZiriTadaT Seexeboda
fizikuri pirebisaTvis administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 961-e
muxlis Tanaxmad, bunebrivi gazis da eleqtroenergiis datacebisaTvis
administraciuli saxdelis saxiT 600 laris dakisrebis Taobaze. aRniSnuli
kolegiis mier gaziarebuli iqna momxmarebelTa uflebebis sazogadoebrivi
damcvelis samsaxuris warmomadgenlebis pozicia, yvela saqmeze
kanonsawinaaRmdegod iqna miCneuli ganawilebis licenzitebis mier Sedgenili
administraciul samarTaldarRvevaTa oqmebi da momxmareblebi
ganTavisuflebul iqnen administraciul pasuxismgeblobisagan.
Tbilisis saqalaqo sasamarTlos samoqalaqo saqmeTa kolegiaSi miRebul
iqna monawileoba sul 9 sasamarTlo ganxilvaSi, saidanac sasamarTlos mier
erTi momxmareblis mier, arauflebamosili piris mier Setanili sarCelis
gamo Sewyvetil iqna saqmis warmoeba, sarCelis ganxilvaSi armonawileobis da
axali rwmunebulebis ararsebobis gamo erT saqmeze aseve Sewyvetil iqna
warmoeba, momxmarebelTa 3 saCivari dakmayofilda srulad (maT Soris erTi
mowinaaRmdege mxaris mier gasaCivrebul iqna saapelacio wesiT), erTi
sasarCelo moTxovna dakmayofilda nawilobriv da momxmareblis mier
gasaCivrebul iqna saapelacio wesiT (saqme jer ar ganxilula), xolo
momxmarebelTa 2 saCivari sasamarTlos mier ar dakmayofilda, erTi sarCeli
ki gamoTxovili iqna momxmareblis mier.
samoqalaqo davis saxiT mimdinare davaSi Tbilisis saqalaqo saqmeTa
samoqalaqo saqmeTa kolegiaSi moq. Tamar janeliZis mier sasamarTloSi mTavar
73
sxdomare gacxadebul iqna uari sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris
warmomadgenlis dacvaze da Sesabamisad aRniSnuli saqme, miuxedavad imisa, rom
sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris warmomadgeneli monawileobda saqmis
momzadebaSi, ar aris Sesuli sasamarTlo saqmeTa erTian statistikaSi.
Tavi V. formaluri warmoeba
2007 wlis pirveli naxevris ganmavlobaSi sazogadoebrivi damcvelis
samsaxurSi imarTeboda muSa-Sexvedrebi sxvadasxva licenziatebis
warmomadgenlebTan, magram 2007 wlis meore naxevarSi es praqtika Sewyda
licenziatebis mizeziT.
momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxuri miiCnevs,
rom Sesabamis seqtorebSi moxmarebis wesebis miRebis Semdeg sazogadoebrivi
damcvelis samsaxurSi formaluri warmoebis Catarebis aucilebloba muSa-
Sexvedrebis saxiT aRar iarsebebs da Tu gamovlenil iqneba konkretuli
licenziatis mier momxmarebelTa uflebis darRveva komisiis mier
damtkicebuli Sesabamisi wesebis SeusruleblobiT, amasTan igi dadasturdeba
dokumentalurad, sazogadoebriv damcvelis samsaxuri pirdapir mimarTavs
maregulirebel komisias administraciuli warmoebis dawyebis SuamdgomlobiT
momxmarebelTa uflebebis damrRvevi licenziatis an misi xelmZRvanelisaTvis
saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 921 muxlis
safuZvelze administraciuli saxdelis saxiT 5 000 aTasi lari jarimis
dakisrebis Taobaze.
Tavi VI. adgilze Semowmebebi
saqarTvelos energetikis maregulirebel erovnul komisiasTan arsebul
momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxurs 2007 wlis
ganmavlobaSi komisiis warmomadgenlebTan erTad momxmarebelTa gancxadebebis
Sesabamisad mouwiaT adgilze Semowmebebis Catareba saqarTvelos sxvadasxva
74
regionSi rogorc eleqtroenergiis, aseve bunebrivi gazis momxmarebelTa
uflebebis darRvevis gamo.
zemoaRniSnuli Semowmebebis safuZvelze Sedga Sesabamisi oqmebi da
licenziatebs miecaT miTiTebebi an rekomendaciebi problemebis
aRmosafxvrelad.
Tavi VII. sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris urTierToba
momxmareblebTan, sazogadoebriv da saxelmwifo dawesebulebebTan
momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxurs dRidan
misi daarsebisa aTasobiT momxmarebelma mimarTa gancxadebiTa da saCivriT
sakuTari uflebebisa da kanonieri interesebis dacvisaTvis. momxmarebelTa
aqtiuroba sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris yoveldRiuri saqmianobis
ganxorcielebisas vlindeba. amis naTeli dadasturebaa damcvelis
samsaxurisadmi momxmarebelTa masiuri xasiaTis mimarTvebi rogorc
darRveuli uflebis aRsadgenad, aseve iuridiuli konsultaciis misaRebad
sakuTar ufleba-movaleobebSi garkvevisaTvis. momxmareblTa miReba
xorcieldeba yoveldRiurad (garda dasvenebis dReebisa) da ar aris
SezRuduli raime formiT.
sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris winadadebiT, maregulirebeli
komisiis mier specialurad samsaxurisaTvis saTanado wesiT registrirebul
iqna internet-saiti http://www.pdci.ge, romelzedac am momentisaTvis
ganTavsebulia mxolod momxmarebelTa uflebebis sazogadoebrivi damcvelis
samsaxuris sakontaqto informacia, magram samsaxurSi mimdinareobs muSaoba
mis Tematur Sevsebaze.
zemoaRniSnul saitze momxmareblebis safuZvliani informirebis da
informaciuli vakuumis aRmofxvris mizniT ganTavsebuli iqneba energetikasa
da wyalmomaragebis sferoSi moqmedi normatiuli aqtebi, agreTve sxvadasxva
tipis gancxadebebis nimuSebi, maT Soris nimuSebi Sesabamisi seqtoris
75
licenziatis, sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris, sasamarTlosa da sxva
saxelmwifo dawesebulebebis saxelze.
internet-saitis meSveobiT aseve SesaZlebeli gaxdeba gancxadebis
gamogzavna momxmarebelTa uflebebis sazogadoebrivi damcvelis samsaxurSi,
raTa saqarTvelos sxvadasxva regionebidan saWiro aRar gaxdes piradad
misvla sazogadoebrivi damcvelis samsaxurSi
2007 wlis ganmavlobaSi momxmarebelTa interesebis sazogadoebriv
damcvelis samsaxurTan aqtiurad TanamSromlobs saqarTvelos parlamenti,
saqarTvelos energetikis saministro, saxalxo damcvelis aparati, q.
Tbilisis sakrebulo da meriasTan arebuli struqturuli erTeulebi, q,
quTaisis sakrebulo da meria, regionebSi moqmedi adgilobrivi samsaxurebi,
saqarTvelos ltolvilTa da gansaxlebis saministro.
2007 wlis ganmavlobaSi momxmarebelTa interesebis sazogadoebriv
damcvelis samsaxuri aqtiurad TanamSromlobda rogorc TbilisSi
ganTavsebul, aseve regionebSi arsebul arasamTavrovo organizaciebTan,
sainformacio saagentoebTan da presis sxva warmomadgenlebTan.
aRniSnuli tendencia gagrZeldeba momavalSic, raTa Sesabamisi media-
saSualebebis, arasamTavrobo organizaciebisa da adgilobrivi
TviTmmarTvelobis meSveobiT eleqtroenergiis, bunebrivi gazisa da sasmeli
wylis momxmareblebisaTvis axsnil da ganmartebul iqnes maTi uflebebi, am
uflebebis dacvis efeqturi gzebi maT Soris sasamarTlosa da sazogadoebriv
damcvelis samsaxurisaTvis mimarTvis gziT.
Tavi VIII. finasuri angariSgeba
76
2007 wlis ganmavlobaSi momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi
damcvelis samsaxurisaTvis damtkicebuli 2007 wlis biujetis farglebSi
gaweuli xarjebis angariSi*:
1. sul xelfasi - 109 042,38 lari;
2. socialuri gadasaxadi (20%) - 21 808,48 lari;
3. samivlinebo xarji - 5 926 lari;
4. internet-momsaxureba - 840 lari;
5. ZiriTadi saSualebebis SeZena (aveji) - 1 140 lari;
6. avtomobilis xarjebi - 5 960 lari;
9. moxmarebuli el.energiis safasuri - 607 lari;
10. satelefono momsaxureba - 300 lari;
11. satelefono baraTebi - 790 lari;
12. saijaro qira - 2719 lari;
12. komunaluri xarji (wyali, lifti, gazi) - 1 000 lari;
13. sakancelario da sameurneo saq. - 1 000 lari;
sul: 151 132,86 lari
• saqonlisa da momsaxurebis Sesyidvebi ganxorcielebulia
komisiis mier. finansuri angariSi momzadebulia komisiis
buRalteriis mier mowodebuli informacis safuZvelze (komisiis
aRmasrulebeli direqtoris 2008 wlis 7 martis werili
� 4/07-21/2-300).
38
danarTi #1
soxumhesi
soxumi
aRstafa
azsresi
Jinvalhesi
rusTavi
zahesi
lisi
orTaWalhesi II
I
xramhesi
xofa
baTumi
dagomisi
bzifi
tyvarCelsresi
lajanurhesi
menji
zugdidi
xaSuri
marneuli
didube d. navTluRi
gldani
vardnilhesi
engurhesi
IV III II I
varcixe hesi
tyibulis sresi
ozurgeTi
qsanid. zestafoni
gori
IV III II I
gudauTa
Crd. kavkasiis energosistema
gumaThesi
I II
rionhesi
Saorhesi
tyibulhesi
alazanhesi
awhesi
wyaltubo
Telavi
gurjaani
dedo
Tbilsresi
varkeTili
moliTi
axalcixe
d. quTaisiWiaTura
fSq
xudonhesi
Jonetihesi
namaxvanihesi
tviSihesi
axalqalaqi
s a q a rT v elo s e n e r g o s i st e m i s 2 2 0 – 5 0 0 k v q s el i s ru q a - s q e m a
adleri
pirobiTi aRniSvnebi:
dasaxeleba arsebuli perspeqtiva
500kv qvesadgurebi
220kv qvesadgurebi
Tbosadgurebi
hidrosadgurebi
500kv egx-ebi
330kv egx
220kv egx-ebi
alaverdi
39
danarTi #2
40danarTi #3
saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli komisiis mier 2007 wels miRebuli dadgenilebebis
nusxa
nomeri
TariRi dadgenilebis dasaxeleba
#1 15.01.07 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ semekis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#2
31.01.07 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebis Setanis Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2006 wlis 21 dekembris #43 dadgenilebaSi cvlilebis Setanis Sesaxeb~ semekis dadgenilebis proeqtis damtkicebis Taobaze
#3
16.02.07 `eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis seqtorSi licenzirebis wesebis damtkicebis Sesaxeb~ semekis 23.08.99 #3 dadgenilebaSi cvlilebebisa da damatebebis Setanis Taobaze
#4 20.02.07 `eleqtroenergiis tarifebis Sesaxeb~ semekis 2006 wlis 15 maisis #18 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#5
29.03.07 `eleqtroenergiis tarifebis Sesaxeb~ semekis 2006 wlis 15 maisis #18 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#6
16.04.07 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb~
#7
18.04.07 `eleqtroenergetikisa da bunebrivi gazis seqtorSi regulirebis safasuris gaangariSebisa da gadaxdis wesis damtkicebis Sesaxeb~ semekis 2003 wlis 8 seqtembris #17 dadgenilebaSi cvlilebebisa da damatebebis Setanis Taobaze
#8
18.05.07 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#9 30.05.07 eleqtroenergiis gamanawilebeli kompaniebis momxmareblebis mier individualuri mricxvelis gareSe moxmarebuli eleqtroenergiis raodenobis gansazRvris droebiTi wesis damtkicebis Sesaxeb
41#10 22.06.07 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ saqarTvelos
energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#11 06.07.07 eleqtroenergiis gatarebis tarifebis Sesaxeb #12 20.07.07 ss `Telasis~ 10 (6) kv da 380/220 v Zabvis safexuris
gamanawilebel qselebze axali momxmareblebis mierTebis safasuris dadgenis Sesaxeb
#13
20.07.07 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb~ (bolnisigazi, TeTriwyarogazi)
#14
31.07.07 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#15 31.07.07 ss `kaxeTis energodistribuciis~ saerTo moxmarebis mricxvelis mqone momxmareblebis mier individualuri mricxvelis gareSe moxmarebuli eleqtroenergiis raodenobis gansazRvris droebiTi wesis damtkicebis Sesaxeb
#16 10.10.07 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#17 16.10.07 `bunebrivi gazis tarifebis dadgenis wesisa da meTodologiis damtkicebis Sesaxeb~ semekis 08.09.99 #6 dadgenilebaSi cvlilebebisa da damatebebis Setanis Sesaxeb
#18 16.10.07 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#19 26.10.07 `semekis debulebis damtkicebis Sesaxeb~ semekis 2003 wlis 24 seqtembris #18 dadgenilebaSi cvlilebebisa da damatebebis Setanis Sesaxeb
#20 02.11.07 `eleqtroenergiis tarifebis Sesaxeb~ semekis 2006 wlis 15 maisis #18 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
42#21 07.11.07 Sps `eleqtroenergetikuli sistemis komerciuli
operatorisa~ da ss `energo-pro jorjias~ mier eleqtroenergiis import-eqsportis Sesaxeb TGR ENERGY ELECTRICITY WHOLESALE TRADE CO-sTan 2007 wlis 20 ivniss gaformebuli xelSekrulebebis safuZvelze saqarTveloSi importirebuli eleqtroenergiis zRvruli tarifis (zeda zRvaris) gansazRvris Sesaxeb
#22 21.11.07 `eleqtroenergiis tarifebis Sesaxeb~ semekis 2006 wlis 15 maisis #18 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#23 11.12.07 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#24 28.12.08 `bunebrivi gazis tarifebis Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis 2005 wlis 30 dekembris #30 dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
43danarTi #4
saqarTvelos energetikisa da wyalmomaragebis maregulirebeli erovnuli
komisiis mier 2007 wels miRebuli
gadawyvetilebebis nusxa
nomeri
TariRi
gadawyvetilebis dasaxeleba
#1/1 15.01.07 bunebrivi gazis seqtorSi ganawilebisa da transportirebis
licenziatebis mier licenziis pirobebis Sesrulebis
Semowmebis programisa da gegma-grafikis damtkicebis Sesaxeb
#1/2 15.01.07 ss `itera-saqarTvelosa~ da Sps `yaztransgaz-Tbilisis~
satarifo ganacxadebis komerciul saidumloebad miCnevis
Sesaxeb
#2/1
07.02.07 Sps `orujevi da janmrTelobas~ bunebrivi gazis ganawilebis
licenziaSi cvlilebis Setanis Sesaxeb (arealis gafarToeba)
#3/1 29.03.07 ss `bJuJahesze~ eleqtroenergiis warmoebis licenziis gacemis
Sesaxeb
#4/1 04.04.0
7
moq. zarquasa da ss `Telass~ Soris arsebuli davis Sesaxeb
#5/1 10.04.07 ss `lixaurigazze~ bunebrivi gazis ganawilebis licenziis
gacemis Sesaxeb
#6/1 18.04.07 kvalificiuri sawarmoebis mier eleqtroenergiis sarezervo
simZlavris Sesyidvis Sesaxeb
#7/1 26.04.07 semekis 2006 wlis wliuri angariSis damtkicebis Sesaxeb
#8/1 14.05.07 ss `ambrolaurigazze~ bunebrivi gazis ganawilebis licenziis
gacemis Sesaxeb
#9/1 18.05.07 Sps `saqarTvelos rkinigzis~ eleqtroenergiis warmoebis
licenziis vadis gagrZelebis Sesaxeb
#9/2 18.05.07 ss `energo-pro jorjias~ eleqtroenergiis warmoebis
licenziis ganacxadis Sesaxeb
#9/3 18.05.07 ss `energo-pro jorjias~ eleqtroenergiis ganawilebis
licenziis ganacxadis Sesaxeb
#10/1 30.05.07 Sps `gioze~ bunebrivi gazis ganawilebis licenziis gacemis
Sesaxeb
#11/1 06.07.07 bunebrivi gazis ganawilebis licenziatebis licenziis vadis
gagrZelebis Sesaxeb
#12/1 20.07.07 Sps `energia+~-ze bunebrivi gazis ganawilebis licenziis
gacemis Sesaxeb
#13/1 27.09.0
7
saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis
2008 wlis saprognozo biujetis damtkicebis Sesaxeb
#13/2 27.09.0 ss `xramhesi 1~-is eleqtroenergiis warmoebis licenziis
447 Sesaxeb
#13/3 27.09.0
7
ss `xramhesi 2~-is eleqtroenergiis warmoebis licenziis
Sesaxeb
#13/4 27.09.0
7
Sps `qarTligazze~ bunebrivi gazis ganawilebis licenziis
gacemis Sesaxeb
#13/5 28.09.07 Sps `eleqtroenergetikuli sistemis komerciuli
operatorisaTvis~ (esko) avariul situaciebSi ruseTidan
eleqtroenergiis importis tarifis dadgenis Sesaxeb
#13/6 28.09.07 saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis,
komisiis aparatisa da komisiis aparatisagan damoukideblad
arsebuli momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi
damcvelis samsaxuris saStato ganrigis damtkicebis Sesaxeb
#14/1 10.10.07 Sps `di-vi-es~-ze bunebrivi gazis ganawilebis licenziis
gacemis Sesaxeb
#15/1 01.11.07 `saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiis
aparatisa da komisiis aparatisagan damoukideblad arsebuli
momxmarebelTa interesebis sazogadoebrivi damcvelis
samsaxuris saStato ganrigis damtkicebis Sesaxeb~ semekis
2007 wlis 28 seqtembris #13/6 cvlilebis Setanis Sesaxeb
#16/1 02.11.07 saqarTvelos soflis meurneobis mecnierebaTa akademiasa da ss
`Telass~ Soris arsebuli davis Sesaxeb~
#16/2 02.11.07 moq. jioSvilsa da ss `Telass~ Soris arsebuli davis Sesaxeb
#17/1 21.11.07 Sps `saqarTvelos rkinigzisa~ da ss `energo-pro jorjias~
eleqtroenergiis warmoebis licenziebSi cvlilebebis Setanis
Sesaxeb
#17/2 21.11.07 Sps `gaskoze~ bunebrivi gazis ganawilebis licenziis gacemis
Sesaxeb
#17/3 21.11.07 ss `quTaisigazis~ bunebrivi gazis ganawilebis licenziaSi
cvlilebi Setanis Sesaxeb
#18/1 30.11.07 Sps `akrianze~ bunebrivi gazis ganawilebis licenziis gacemis
Sesaxeb
#18/2 30.11.07 Sps `saqarTvelos saxelmwifo eleqtrosistemasa~ da ss
`Telass~ Soris davis Sesaxeb
#19/1 11.12.07 saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli komisiisa
da komisiis aparatis saStato ganrigis damtkicebis Sesaxeb
#19/2 11.12.07 saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnul
komisiasTan arsebuli momxmarebelTa interesebis
sazogadoebrivi damcvelis samsaxuris saStato ganrigis
damtkicebis Sesaxeb~
#20/1 24.12.07 Sps `di-v-es~-is bunebrivi gazis ganawilebis licenziaSi
cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#20/2 24.12.07 Sps `CiraRdani XXI saukune~-ze bunebrivi gazis ganawilebis
licenziis gacemis Sesaxeb
45#20/3 24.12.07 Sps `gzaproeqtsa~ da ss `Telass~ Soris arsebuli davis
Sesaxeb
#21/1 28.12.07 Sps `versalze~ bunebrivi gazis ganawilebis licenziis gacemis
Sesaxeb
#21/2 28.12.07 ss `axmetagazze~ bunebrivi gazis ganawilebis licenziis
gacemis Sesaxeb
#21/3 28.12.07 Sps `lemSvenieraze~ bunebrivi gazis ganawilebis licenziis
gacemis Sesaxeb
#21/4 28.12.08 Sps `orujevi da janmrTelobis~ bunebrivi gazis ganawilebis
licenziaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb
#21/5 28.12.07 `semekis 2008 wlis saprognozo biujetis damtkicebis
Sesaxeb~ saqarTvelos energetikis maregulirebeli erovnuli
komisiis 2007 wlis 27 seqtembris #13/1 gadawyvetilebaSi
cvlilebebis Setanis Taobaze
#21/6 28.12.08 semekis 2007 wlis biujetis koreqtirebis Sesaxeb
danarTi #5
saqarTvelos eleqtrobalansi
#
dasaxeleba eleqtroenergia
(mln.kvt.sT)
1 . warmoeb a (saltedan gaSveba)
8 169,5
m aT Soris :
2 . h esi
6 724,5
3 . Tesi
1 445,0
4 .
im porti a ) ru s e T i d a n
b ) a z e r b a i j a n i d a n
g ) Tur q e T i d a n
433,3
1 7 6 , 9
1 0 7 , 4
1 49 , 0
5 . e qsporti a ) ru s e T S i
b ) a z e r b a i j a n S i
g ) Tur q e T S i
625,5
3 00 , 3
1 09 , 6
2 1 5 , 6
6 . dan a k argebi
164,7
7 .
wminda moxm areb a a ) k o m p a n i e b i
b ) p i rd a p i r i
m o m x m a r e bl e b i
7 812,6 5 8 0 0 , 3
2 0 1 2 , 3
47
danarTi #6
ele qtros adgure b i s m i er g a mo muS a v e buli
ele qtroe n erg i a 2007 w .
# eleqtrosadgurebis
dasaxeleba
eleqtroenergiis
gamomuSaveba
(mln.kvtsT)
saltedan gaSveba
eleqtrosadg
urebis
dadgmuli
simZlavre
(mvt)
1 engurhesi 2 878,5 1300
2 vardnilhesi 505,4 219,9
3 varcixehesebis kaskadi 727,0 184
4 lajanurhesi 274,7 112,5
5 Saorhesi 135,3 38,4
6 Zevrulhesi 122,3 60
7 munleik-jorjia 34,5 20
8 gumaThesebis kaskadi 229,4 66,8
9 rionhesi 289,4 48
10 xrami I 237,9 112,8
11 xrami II 183.1 110
12 Jinvalhesi 367,1 134
13 zahesi 157,9 37,8
14 orTaWalhesi 78,7 18
15 awhesi 78,6 16
16 bJuJahesi 52,7 12,24
17 CiTaxevhesi 110,2 21
18 TeTrixevhesi 24,8 14
19 sacxenishesi 32,9 14
20 xadorihesi 99,5 24
21 danarCeni hesebi 104,6 57,6
hidrosadgurebi sul 6 724,5 2 621,0
22 mtkvari 984,2 300
23 Tbilsresi 340,7 416
24 enerji investi 120,1 110
Tbosadgurebi sul 1 445,0 826
mTliani generacia 8 169,5 3 447,0
48
danarTi #7
saqarTveloSi eleqtroenergiis warmoeba-moxmarebis da eqsport-
importis krebsiTi maCveneblebi 2006-2007 wlebSi (mln.kvt.sT)
maCveneblebi
2006 w.
2007 w.
2007 w.
2006 welTan
SedarebiT, %
eleqtroenergiis
warmoeba
maT Soris
hesi
Tesi
eleqtroenergiis
moxmareba
maT Soris
gamanawilebeli
kompaniebi
pirdapiri
momxmareblebi
eqsporti
importi
7419,9
5316,1
2103,8
8114,9
5934,2
1948,4
82,6
777,6
8169,5
6724,5
1445,0
7977,3
5800,3
2012,3
625,4
433,2
110,1
126,5
68,7
98,3
97,7
103,3
7,6-jer
55,7
49
danarTi #8
bunebrivi gazis miwodeba saqarTveloSi da maT Soris TbilisSi
2006-2007 wlebSi(mln.kub.m)
maCveneblebi
2006 w.
2007 w.
2007 w.
2006 welTan
SedarebiT,%
transportirebis
kompaniis mier
mowodebuli
gazi kvartlebis
mixedviT I
II III IV
sul
Tbilisi
514,1
391,1
354,1
621,7
1881,0
383,1
557,4
312,5
245,9
568,0
1683,8
454,8
108,4
79,9
69,4
91,4
89,5
118,7
50
danarTi #9
eleqtroenergiis warmoebis, ganawilebis, gadacemisa da dispetCerizaciis
licenziatTa sia
#
licenziatis
dasaxeleba
licenziis
gacemis TariRi
licenziis
nomeri
licenz
iis
seria
warmoeba
1 ss `xramhes I~ 1999 w. 24 dekemberi 001 11
2 ss `xramhes II~ 1999 w. 24 dekemberi 002 11
3 Sps `Tbilwyalkanali~ (TeTrixevihesi,
Jinvalhesi)
2000 w. 23 Tebervali 007 11
4 Sps `vardnilhesebis kaskadi~ 2000 w. 23 Tebervali 008 11
5 Sps `engurhesi~ 2000 w. 23 Tebervali 011 11
6 Sps `orTaWalenerji~ 2000 w. 28 ivnisi 022 11
7 Sps `zahesi 06~ 2001 wlis 2 marti 041 11
8 Sps `saqarTvelos rkinigza~ (CiTaxevhesi) 2002 wlis 24 maisi 046 11
9 Sps `munleik jorjia~ (Zevrulhesis 1
agregati)
2002 wlis 21 Tebervali 050 11
10 ss `Tbilsresi~ 2003 wlis 3 dekemberi 057 11
11 Sps `aRmosavleTis energokorporacia~ 2004 wlis 12 noemberi 059 11
12 Sps `mtkvari energetika~ 2004 wlis 10 seqtemberi 060 11
13 Sps `varcixe-2005~ 2005 wlis 21 marti 062 11
14 `enerji investi~ 2006 wlis 24 marti 067 11
15 ss `bJuJhesi~ 2007 29 marti 074 11
16 ss `energo-pro jorjia~ 2007 weli 18 maisi 075 11
ganawileba
1 ss `Telasi~ 1998 wli 28 dekemberi 3/01
2 ss `kaxeTis energodistribucia~ 2003 wlis 23 maisi 052 14
3 ss `energo-pro jorjia~ 2007 weli 18 maisi 057 14
gadacema
1 ss `saqrusenergo~ 2000 w. 23 Tebervali 001 12
2 Sps `saqarTvelos saxelmwifo
eleqtrosistema~ 2002 wlis 20 dekemberi 004 12
dispetCerizacia
511 Sps `saqarTvelos saxelmwifo
eleqtrosistema~ 2002 wlis 20 dekemberi 004 13
51
bunebrivi gazis seqtorSi
2007 wels licenzirebuli organizaciebis
s i a
licenziatis licenziis
#
dasaxeleba misamarTi xelmZRva-
nelis
g.s.
tele-
foni
gacemis
dro da
gadawyve-
tilebis
#
seria # licen-
ziis
moqme-
debis
vada
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1. Sps `lixa-
urigazi~
ozurgeTis
raionis
sofeli
lixauri
vladimer
saluqvaZe
877
44-98-
90
10.04.07w.
gadawyv.
#5/1
23 089 uvado
2. ss
`ambrolaur-
gazi~
ambrola-
uri,
vaJa-
fSavelas
# 8
ivane
cagarei-
Svili
899
94-40-
37
14.05.07w.
gadawyv.
#8/1
23 090 uvado
3. Sps `gio~
gardabnis
raioni
sofeli
norio
giorgi
Wriki-
Svili
899
27-55-33
30.05.07w.
gadawyv.
#10/1
23 091 uvado
4. Sps
`energia + ~
qalaqi
quTaisi
razmaZis
#44
zaal
msxviliZe
899
94-22-
00
20.07.07w
gadawyv.
#12/1
23 092 uvado
5. Sps
`di-vi-es~
q. rusTavi,
XXI m/r-ni 2-14
vasil
afciauri
vano
gogolaZe
899
94-48-
00;
877
505-779
10.10.07w.
gadawyv.
#14/1
23 093
uvado
danarTi #10
52
6
Sps
`qarTligazi~
q. mcxeTa,
vaJa-
fSavelas
# 1
elguJa
cxvaraZe
899
24-42-
01
27.09.07w
gadawyv.
#13/4
23 094 uvado
7.
Sps
`gasko+~
q. senaki,
wminda
ninos
# 1
soso
dgebuaZe
nika
prosto-
serdovi
899
20-88-
55,
899
30-21-43
21.11.07w.
gadawyv.
#17/2
23 095 uvado
8.
Sps
`akriani-
2006~
gardabnis
raioni
sofeli
martyofi
konstan-
tine
farsmana-
Svili
893
20-04-
29
30.11.07w.
gadawyv.
#18/1
23 096 uvado
9. Sps
`versali~
siRnaRis
raioni
sofeli
bodbe
zurab
goCita-
Svili
899
77-33-
20
28.12.07w.
gadawyv.
#21/1
23 097
uvado
10.
Sps
`CiraRdani-
XXI~
sofeli
diRomi
Samil
odiSaria
895
60-09-
87
24.12.07w.
gadawyv.
#20/2
23 098 uvado
11.
ss
`axmetagazi~
q. axmeta,
stalinis
q. # 1
giorgi
goreli-
Svili
899
51-31-99
28.12.07w.
gadawyv.
#21/2
23 099 uvado
12.
Sps
`lemSveni-
era~
gardabnis
raionis
sofeli
lemSveniera
maizer
dadvani
899
75-44-
02
28.12.07w.
gadawyv.
#21/3
23 100 uvado
53
bunebrivi gazis seqtorSi
2007 wels modificirebuli licenziebis
s i a
#
licenziatis
dasaxeleba
modifici-
rebis
mizezi
licenziis
modificirebis
TariRi da
Sesabamisi
gadawyvetilebis
nomeri
SeniSvna
1 2 3 4 5
1. ss
`wyaltubogazi~
vadis
gagrZeleba
06.07.07 w.
gadawyv.
#11/1
2. ss `yvareligazi~ vadis
gagrZeleba
06.07.07 w.
gadawyv.
#11/1
3. Sps `gama~ vadis
gagrZeleba
06.07.07 w.
gadawyv.
#11/1
4. Sps `didi
diRomi~
vadis
gagrZeleba
06.07.07 w.
gadawyv.
#11/1
5. ss `dedoflis-
wyarogazi~
vadis
gagrZeleba
06.07.07 w.
gadawyv.
#11/1
6. ss
`zestafonigazi~
vadis
gagrZeleba
06.07.07 w.
gadawyv.
#11/1
7. ss `duSeTigazi~ vadis
gagrZeleba
06.07.07 w.
gadawyv.
#11/1
8. Sps `gazmSeni~ vadis
gagrZeleba
06.07.07 w.
gadawyv.
#11/1
9.
ss `quTaisgazi~
arealis
gafarToeba
21.11.07w.
gadawyv.
#17/3
samoqmedo areals
daemata sofel
geguTis
gamanawilebeli
qseli.
danarTi #11
54
10.
Sps
`di-vi-es~
arealis
gafarToeba
24.12.07 w.
gadawyv.
#20/1
samoqmedo areals
daemata loWinis
velis teritoriaze
sacxovrebeli
korpusebis
gazmomarageba
11.
Sps
`orujevi da
janmrTeloba~
arealis
gafarToeba
28.12.07w.
gadawyv.
#21/4
samoqmedo areals
daemata sofeli
kalinino
54
danarTi #12
bunebrivi gazis transportirebis da ganawilebis
licenziatebi
I. transportirebis licenziatebi
1. Sps `saqarTvelos gazis transportirebis kompania~ -
q. Tbilisi, 300 aragvelis 24
II. bunebrivi gazis gamanawilebeli kompaniebis
s i a
1. Sps `yaztransgaz-Tbilisi~ _ q. Tbilisi, mickeviCis #18a
2. ss `kaspigazi~ _ q. kaspi, wereTlis q. #46
3. ss `quTaisigazi~ _ q. quTaisi, lomouris q. #2
4. ss `rusTavigazi~ _ q. rusTavi, daviT garejis #25
5. ss `gorigazi~ _ q. gori, iosebiZis #1
6. ss `bolnisigazi~ _ q. bolnisi, wminda ninos #36a
7. ss `TeTriwyarogazi~ _ q. TeTriwyaro, qeTevan wamebulis #4
8. ss `borjomigazi~ _ q. borjomi, Toris q. #92
9. ss `samtrediagazi~ __ q. samtredia, daviT aRmaSeneblis gamziri #463a
10. ss `gurjaanigazi~ __ q. gurjaani, sanapiros #4
11. ss `marneuligazi~ __ q. marneuli, iaRlujis q. #23
12. sps `mRebriSvili~ _ gurjaanis raionis sof. veliscixe, 9 aprilis
q.#31
13. ss `Telavigazi~ __ q. Telavi, kavkasionis q. #15
14. ss `Terjolagazi~ __ q. Terjola, sofromaZis q. #87
15. sps `iaganaSvili da orvelaSvili~ __ gurjaanis r-ni, sof. kaWreTi
16. ss `wyaltubogazi~ __ q. wyaltubo, 9 aprilis #62
17. ss `yvareligazi~ __ q. yvareli, daviT aRmaSeneblis q. #62
18. Sps `gama”-aggss aeroporti _ q. Tbilisi, kaxeTis gzatkecili #67
19. Sps `airi” (gori) _ q. gori, mejvrisxevis q. #24
20. ss `zestafonigazi~ _ q. zestafoni, Tamaris q. #71
21. Sps `axalgorigazi~ _ daba axalgori, 9 aprilis q. #16
22. Sps `breTigazi~ _ qarelis raioni, sof. breTi
23. ss `dedofliswyarogazi~ - q. dedofliswyaro, xornabujis q. #18
24. Sps `didi diRomi~ __ q. Tbilisi, i. petriwis q. #12, b. 5
25. ss `siRnaRigazi~ _ q. wnori, sixaSvilis q. #84
26. Sps `orujevi da janmrTeloba~ - gardabnis raioni, sof. yaraTaqla
55
27. ss `saCxeregazi~ - q. saCxere, Tamar mefis Cixi #8
28. Sps `ninika~ _ yvarlis raionis sofeli Silda
29. Sps `aWaris bunebrivi airi~ - q. baTumi, farnavaz mefis quCa #57
30. Sps `gazmSeni~ _ q. Tbilisi, kairos q. #2
31. Sps `iberia – 2004~ _ gardabnis raionis sof. krwanisi
32. ss `avtogazi~ _ q. Tbilisi, al. yazbegis Cixi 32/34
33. Sps `sarTiWalis gazi~ - gardabnis raionis sof. sarTiWala,
merab kostavas q. #145
34. Sps `mili~ _ q. Tbilisi, faliaSvilis q. #18
35. Sps `varkeTilairi~ - q. Tbilisi, varkeTili 3, IIIa m/r, korp. 336 (dvalis
q. #11)
36. ss `energokavSiri~ - q. Tbilisi, muxianis I m/r, korpusi 13
37. ss `WiaTurgazi~ - WiaTura, saCxeris gzatkecili #2a
38. Sps `vake~ - q. TeTriwyaro, daviT aRmaSeneblis 35
39. Sps `dacvis uzrunvelyofis samsaxuri~ - sofeli wavkisi
40. Sps `ganTiadi~ - gardabnis raioni, sof. yarajalari
41. ss `sagarejogazi~ - q. sagarejo, jafariZis q. #2
42. ss `lagodexgazi~ _ q. lagodexi, ninoSvilis q. #49
43. sps `gogoWuri da kompania~ - gardabnis raionis sofeli gamarjveba,
skolis q. #52
44. ss `Coxataurigazi~ - q. Coxatauri, kostavas q. #7
45. Sps `sTs~ (gardabnis raionis sof. gamarjveba) – q. Tbilisi, Temqa, me-3
m/r, II kvart., korp. 37, b. 18 46. ss `lanCxuTigazi~ _ q. lanCxuTi, cincaZis q. #11
47. Sps `arzu-gazi~ - gardabnis raionis sof. vaxtangisi 48. Sps `didgori~ - q. rusTavi, me-8m/r, korp. 9, b. 54 49. Sps `vanigazi~ - q. vani, tabiZis q. #55a
50. Sps `taba~ - gardabnis raionis sofeli tabaxmela
51. Sps `lixaurigazi~ - ozurgeTis raionis sofeli lixauri
52. ss `ambrolaurgazi~ - q. ambrolauri, vaJa-fSavelas #8
53. Sps `g i o~ - gardabnis raionis sofeli norio
54. Sps `energia+~ - q. quTaisi, razmaZis q. #44
55. Sps `qarTligazi~ - q. mcxeTa, vaJa fSavelas q. #1
56. Sps `di-vi-es~ - q. rusTavi, XXI m/r 2-14 57. Sps `gasko+~ - q. senaki, wminda ninos #1
58. Sps `akriani-2006~- gardabnis raioni, sof. martyofi
59. Sps `CiraRdani-XXI~ - q. Tbilisi, qeburias quCa #59 (sof. diRomi)
60. Sps `versali~ - siRnaRis raionis sofeli bodbe
61. ss `axmetagazi~ - q. axmeta, stalinis q #1
56
62. Sps `lemSveniera~ - gardabnis raionis sof. lemSveniera.
58
miReba realiz miRebarealiz miRebarealiz miReba realiz. miReba realiz. miReba realiz. miReba realiz. miReba realiz.
saxelmwifos wilobrivi
monawileobiT Seqmnili
sawarmoebi
Sps `qarTligazi~
bc ,,mcxeTagazi" 0,625 0,490 0,925 0,674 1,121 0,922 2,123 1,247 2,377 1,659 4,199 3,069 4,940 4,067 5,521 5,095bc ,,xaSurigazi" 0,935 0,496 1,016 0,402 0,222 0,154 0,62 0,473 1,448 0,965 2,194 1,5 2,330 1,762 3,082 2,338bc ,,qareligazi" 0,012 0,011 0,267 0,096 0,145 0,139 0,115 0,114 0,150 0,149 0,775 0,627 1,851 1,503 2,500 1,990bc ,,duSeTigazi" 1,646 1,680 1,577bc ,,yazbegigazi" 12,2 12,292 11,556bc ,,gardabanigazi" 0,017 0,015 0,133 0,13 0,223 0,217 0,437 0,429 1,386 1,238 3,545 3,001 3,097 2,873 1,884bc ,,dmanisigazi" 0,144 0,135 0,163 0,131 0,092 0,048 0,157 0,089 0,126 0,067 0,172 0,141 0,218 0,192 0,263 0,231 sul `qarTligazi~ 27,222ss ,,gurjaanigazi" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1,928 1,685 1,808 1,386 2,741ss ,,marneuligazi" 1,292 1,178 1,589 1,,377 1,449 1,167 1,734 1,466 2,313 1,873 3,305 2,781 5,417 3,264 6,656ss ,,Terjolagazi" 0,064 0,061 0,263 0,199 0,621 0,481 0,582 0,434 0,924 0,68 0,737 0,484 0,755 0,548 0,573ss ,,wyaltubogazi" 0 0 0 0 0 0 0,184 0,172 0,738 0,561 1,259 1,058 1,411 1,150 1,719 1,352ss ,,yvareligazi" 0,070 0,064 0,099 0,078 0,125 0,116 0,267 0,254 0,327 0,290 0,448 0,353 0,625 0,390 1,000 0,872ss ,,zestafonigazi" 0,409 0,224 1,689 0,581 0,482 0,111 0,543 0,239 0,735 0,474 1,875 1,359 2,494 1,909 4,135 2,537ss ,,dedofliswyarogazi" 0 0 0 0 0,255 0,111 0,472 0,187 0,482 0,307 0,272 0,163 1,365 1,110 1,397ss ,,siRnaRigazi" 0,152 0,121 0,079 0,059 0,207 0,093 0,115 0,108 0,493 0,394 0,541 0,515 1,173 0,833 1,821ss ,,saCxeregazi" 0 0 0 0 0 0 0,289 0,277 2,526 2,411 5,275 5,035 6,975 6,657 10,704 10,142ss ,,WiaTuragazi" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,166 0,12 0,674 0,537 1,524 1,214ss ,,ozurgeTigazi" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,028 0,021 0,217 0,208 0,714ss ,,sagarejogazi" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7,183 5,087 17,784 11,296ss ,,lagodexigazi" 0 0 0,031 0,031 0,051 0,051 0 0 0 0 0 0 0,060 0,034 0,000ss ,,Coxataurigazi" 0,023 0,023 0,101ss ,,lanCxuTigazi" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,012 0,012 0,068 0,63ss `avtogazi~ 21,232ss ,,axmetagazi~ 0,000
sul saxelmwifos
wilobrivi monawileobiT
Seqmnili sawarmoebi 3,72 2,80 6,25 2,38 4,99 3,61 7,64 5,49 14,03 11,07 26,719 21,91 56,47 33,55 99,39
200720062005 b/gazis miReba - realizacia gazis meurneobebSi (mln. metr-kubi) danarTi #13
2000 2001 2002 2003 2004
58
miReba realizmiRebarealiz. miRebarealiz. miRebarealiz. miRebarealiz. miRebarealiz. miReba realiz. miReba realiz.
ss ,,kaspigazi" 1,478 1,026 1,126 0,947 1,146 0,975 0,971 0,892 1,361 1,054 1,778 1,451 1,930 1,667 4,966 2,076ss ,,quTaisgazi" 11,652 11,06 5,554 5,429 9,584 5,477 10,07 6,361 13,057 9,717 18,209 14,41 20,91 18,614 24,99 22,358ss ,,rusTavigazi" 0 0 12,2 10,36 6,926 5,125 10,78 7,426 13,444 10,32 14,694 12,51 18,93 15,253 23,728 19,622ss ,,gorigazi" 2,20 1,60 6,42 2,57 2,05 1,58 1,40 1,31 1,80 1,52 10,60 7,300 12,28 9,597 17,488ss ,,bolnisigazi" 0,599 0,513 0,771 0,661 0,737 0,679 1,162 1,018 1,679 1,367 2,894 2,046 3,828 2,579 3,227ss ,,TeTriwyarogazi" 0,485 0,440 0,074 0,064 0,281 0,237 0,977 0,901 2,024 1,767 1,852 1,543 1,352 1,237 1,858Sps ,,borjomigazi" 2,137 1,670 3,011 1,886 3,676 2,317 3,658 2,609 4,475 3,303 5,184 4,355 5,500 4,767 6,227 5,574ss ,,samtrediagazi" 1,811 0,942 2,737 1,505 1,227 0,773 1,825 1,156 2,194 1,599 3,010 2,488 3,216 2,,710 3,486 3,067Sps ,,vanigazi" 0 0 0 0 0,058 0,050 0,194 0,129 0,314 0,205 0,595 0,419 0,976 0,755 1,264ss ,,Tbilgazi" 96,41 55,65 156,0 70,7 150,0 127,5 289,7 87,18 343,31 125,52 380,34 163,01 205,80 119,30Sps ,,yaztransgaz-Tbilisi" 174,0 101,0 454,82 305,4sps ,,mRebriSvili~ (veliscixe) 0,013 0,012 0,033 0,029 0,042 0,036 0,036 0,031 0,089 0,077 0,203 0,167 0,276 0,236 0,341 0,298ss ,,Telavigazi" 0,935 0,683 0,491 0,359 0,170 0,128 0,254 0,191 1,141 1,121 3,265 2,562 4,017 3,052 5,376 4,381sps ,,iaganaSvili-orvelaSvili" 0 0 0 0 0,067 0,061 0,088 0,082 0,117 0,089 0,211 0,182 0,077 0,065 0,235Sps ,,gama" 12,351Sps ,,airi" 0,000Sps `axalgorigazi~ 0,046 0,046 0,166 0,094 0,822 0,72Sps ,,breTigazi" 0 0 0 0 0 0 0 0 0,087 0,072 0,421 0,324 0,326 0,264 0,245Sps ,,didi diRomi" 0 0 0 0 0,111 0,107 0,782 0,734 2,401 2,169 3,923 3,711 4,998 4,906 6,110 5,887Sps ,,orujevi da janmrTeloba" 0 0 0 0 0 0 0 0 0,114 0,110 0,414 0,909 1,931 1,850 2,347 2,183Sps ,,ninika" 0 0 0 0 0 0 0 0 0,006 0,006 0,019 0,018 0,029 0,027 0,082Sps ,,aWaris bunebrivi airi" 0 0 0 0 0 0 0 0 0,343 0,258 1,519 1,053 3,873 3,275 7,220 6,795Sps ,,gazmSeni" 0 0 0 0 0 0 0 0 2,659 2,579 1,498 1,454 1,342 1,303 2,070Sps ,,iberia -2004" 0,131 0,131 0,150 0,142 0,332 0,31Sps ,,sarTiWalis gazi" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 29,366 29,37 34,58 34,578 0,266 0,185Sps ,,mili" 0 0 0 0 0 0 0 0 0,075 0,074 0,541 0,525 0,617 0,603 0,584 0,583Sps ,,varkeTilairi" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1,475 1,067 5,723 4,696 6,756 5,909ss ,,energokavSiri" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,258 0,189 3,17 2,293 5,526 4,643
117,72 73,59 188,4 94,5 176,1 145 321,9 110 390,69 162,9 482,45 251,2 509,99 332,15 592,72
kerZo sawarmoebi2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
58
miReba realizmiRebarealiz. miRebarealiz. miRebarealiz. miRebarealiz. miRebarealiz. miReba realiz. miReba realiz.
Sps ,,vake" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,034 0,025 0,129Sps ,,dacvis uzrunvelyofis sams. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,229 0,197 0,931 0,884Sps ,,ganTiadi" 0,79 0,657Sps ,,gogoWuri da kompania" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,573 0,546 2,291Sps ,,s T s" 0,040 0,040 0,170Sps ,,arzu gazi" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,051 0,050 0,133Sps ,,didgori" 0,000Sps ,,taba" 0,103 0,102Sps ,,lixaurigazi" axalia 0,109Sps ,,ambrolaurgazi~ 0,019Sps `gio~ (axalia) 0,159Sps `di-vi-es~ (axalia) 0,363Sps `gasko+~ 0,100 0,052Sps `akriani-2006~ 0,025Sps `energia+~ 0,532Sps `CiraRdani-XXI~ 0,000Sps `versali~ 0,000Sps `lemSveniera~ 0,000
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,927 0,858 5,854sul kerZo sawarmoebi 117,7 73,6 188,4 94,5 176,1 145,0 321,9 110,0 390,7 162,9 482,4 251,2 510,9 333,0 598,6 sul 121,4 76,4 194,7 96,9 181,1 148,7 329,6 115,5 404,7 174,0 509,2 273,1 567,4 366,6 698,0
2004 2005 2006 20072000 2001 2002 2003
64
saxelmwifo
wili %
kerZo wili %
maRali wneva
saSualo wneva
dabali wneva
xelSekrulebis
saxe
xelSemkvreli
mxareebi
xelSekrulebis
dadebis TariRi
xelSekrulebis
moqmedebis vada
sawarmoebi
(erTeuli)
mosaxleoba
(aTasi erTeuli)
maRali wneva
saSualo wneva
dabaliwneva
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
saxelmwifos wilobrivi
monawileobiT Seqmnili
sawarmoebi
1Sps `qarTligazi~ - 23 #094.
#13/4, 27.09.07 w. 100biznes centri ,,mcxeTagazi"
32,288 43,051 163 4,8 0,0 85,7 86,8 5,521biznes centri ,,xaSurigazi"
45,000 125 4,6 0,0 19,3 38,0 3,082biznes centri ,,qareligazi"
44,356 53 2,1 0,0 33,5 40,5 2,500biznes centri ,,duSeTigazi"
38,560 37 0,2 0,0 74,0 113,0 1,060biznes centri ,,yazbegigazi"
21,568 0,0 63,0 12,292biznes centri ,,gardabanigazi"
30,14 39,737 40 4,3 3,2 51,1 49,4 1,884biznes centri `dmanisigazi~
42,246 24 0,6 0,0 5,7 26,3 0,263sul Sps `qarTligazi~
442 16,6 3,2 269,3 417 26,60
informacia bunebrivi gazis ganawilebis licenziatebis Sesaxeb
01.01.2008 wlis mdgomareobiT
#
licenziati,
licenziis seria, #,
gadawyvetilebis # da
gacemis TariRi
mesakuTre
gazsadenis ijarasTan an
marTvasTan dakavSirebuli
xelSekruleba
abonentTa
raodenoba
miRebuli gazis wliuri
moculobaM 2007 wels
(mln.kub.m.)
moqmedi tarifi
TeTri / m3
(dRg-s gareSe)
gazsadenis
sigrZe km-Si
danarTi #14
64
2ss ,,gurjaanigazi" - 23 #013.
#57, 21.10.99 w. 97,52 2,48 41,398 71 2,7 0,0 26,4 50,9 2,741
3
ss ,,wyaltubogazi" - 23 #029.
#39, 28.06.2000 w.
95,56 4,44 40,559
marTvis
ufle-
biT
(3,217km)
sof.
qvitiris
mosaxle-
obis amxa-
nagoba 13.09.07w. uvadod 27 3,5 0,0 18,4 37,3 1,719
4ss ,,yvareligazi" - 23 #046.
#18,13.03.02 w. 100 42,246
eqsplu-
atacia
(33,3km)
Sps
`nika~
(Silda) 18.08.03w. 3 wliT 33 2,0 0,0 17,5 56,5 1,000
5ss ,,zestafonigazi" - 23 #034.
#25, 06.04.01w. 98,2 1,8 40,559 61 5,1 0,0 4,135
6ss,,dedofliswyarogazi"-23 #045
#9, 14.02.02 w. 100 34,678 42,415 2 2,4 0,0 17,0 54,0 1,397
7ss ,,siRnaRigazi" - 23 #052.
#4, 21.02.03 w. 51 49 41,890 32 3,5 0,0 32,5 79,4 1,821
8ss ,,saCxeregazi"-23 #060.
38/1, 24.09.03 w. 99,6 0,4 34,390 41,525 73 5,3 14,8 68,7 96,5 10,704
9ss ,,WiaTuragazi"-23 #072.
#3/3, 24.02.05 w. 98 2 43,110 42 2,5 0,0 20,0 22,0 1,524
10ss ,,ozurgeTigazi" - 23 #075.
#14/1, 03.08.05 w. 96,66 3,34 42,415 23 0,3 0,0 9,8 6,3 0,714
11ss ,,sagarejogazi" - 23 #078.
#19/3, 20.09.05 w. 98 2 9,942 48 5,0 21,3 20,9 61,1 17,784
12ss ,,lagodexigazi" - 23 #077.
#22/3, 31.10.05 w. 96,8 3,2 39,737 0 0,2 0,0 10,1 29,2 0,00
13ss ,,Coxataurigazi" - 23 #082.
#1/1, 17.01.06 w. 97,43 2,57 42,415 4 0,07 0,0 7,2 1,5 0,101
14ss ,,lanCxuTigazi" - 23 #084.
#12/2, 05.05.06 w. 96,25 3,75 42,699 3 0,01 0,5 4,2 2,6 0,068
15ss `avtogazi~ - 23 #066.
#15/2,30.08.04 w. 100 32,533 0,0 21,232
16ss `axmetagazi~ - 23 #099.
#21/2, 28.12.07 w. 100 42,542 0,0 0,00
sul saxelmwifos wilobrivi
monawileobiT Seqmnili
sawarmoebi 861 49,2 39,8 522,0 914,3 91,54
64
ss ,,itera-saqarTvelo"-s sawarmoebi
17ss ,,kaspigazi" - 23 #002.
#48, 10.09.99 w. 45 55 31,186 46,644 64 2,3 11,9 10,4 19,1 4,966
18
ss ,,quTaisgazi" - 23 #001.
#48, 10.09.99 w.
43.46 54.95 37127 43.000 Txoveba
(0.7km)
geguTis
mcx-bTa
amxanagoba 15.11.07w. 1 wliT 200 41.96,3
47.5 186.224,926
19
ss ,,rusTavigazi" - 23 #006.
#48, 10.09.99 w.
100 31,102 37,373 42,543 213 27,4 3,75 33,7 107,2 23,728
20ss ,,gorigazi" - 23 #088.
#73, 10.08.01 w. 6,2 93,8 34,237 43,475ijara
(3,5 km)
Sps
`airi~ 01.02.07w. 6 Tve 112 8,6 3,2 53,0 234,2 17,488
21
ss ,,bolnisigazi" -23 #005.
#48, 10.09.99 w.
38,33 61,67 45,169 135 5,3 0,0 21,9 36,3 3,227
22ss ,,TeTriwyarogazi" -23 #004.
#48, 10.09.99 w. 3 97 41,017 45,847 1,6 0,0 37,5 25,7 1,858
23
ss ,,borjomigazi" -23 #007.
#7, 08.02.02 w.
100 45,424 246 5 0,0 42,2 82,9 6,227
24
ss ,,samtrediagazi" -23 #008.
#52, 24.09.99 w.
100 44,068 22 5,9 0,0 15,4 47,7 3,486
25
Sps ,,vanigazi" - 23 #087.
#20/2, 28.07.06 w.
100 44,491 1,7 0,0 47,6 39 1,264sul ss ,,itera-saqarTvelo"-s
sawarmoebi 792 57,8 25,15 261,7 592,1 87,17 kerZo sawarmoebi
26
Sps ,,yaztransgaz-Tbilisi"-
23 #085.
#14/4, 01.06.06 w. 100 31,669 34,805 42,898 5950+7 297,0 200,3 609,4 1207 454,823
27
sps ,,mRebriSvili" (veliscixe) -
23 #014.
#57, 21.10.99 w. 100 41,398 0,9 0,0 7,0 15,7 0,341
28ss ,,Telavigazi" - 23 #021.
#15, 17.03.2000 w. 100 44,915 125 7,9 0,0 73,5 294,2 5,376
64
29ss ,,marneuligazi" - 23 #011.
#57, 21.10.99 w. 100 39,915 44,068 75 6,4 0,0 28,0 66,1 6,656
30ss ,,Terjolagazi" - 23 #022.
#15, 17.03.2000 w. 100 41,398 28 1,4 0,0 13,5 34,7 0,573
31
sps ,,iaganaSvili-orvelaSvili"
(kaWreTi) - 23 #025.
#15, 17.03.2000 w. 100 41,398
ijara-
gamos-
yidviT
koope-
raciuli
agro-
firma
`kaWreTi~
03.01.2000w.
01.01.11w.-
mde 0 1,0 0,0 0,8 30,0 0,235
32Sps ,,gama" - 23 #031.
#19, 14.03.01 w. 100 35,610 0,036 0,0 4,7 0 12,351
33Sps ,,airi" (gori) - 23 #032.
#45/2, 28.11.03 w. 100 34,017 41,398
ijariT
gadasca
(3,5 km)
ss `go-
rigazi~ 01.02.07w. 6 Tve 1,1 0,0 33,0 9,5 0,00
34Sps ,,breTigazi" -23 #044.
#4,18.01.02 w. 100 44,000 0,5 0,0 4,0 12,8 0,245
35
Sps ,,didi diRomi" - 23 #048,
#55, 14.06.02 w.
100 43,136 0 7,2 0,0 0 19,7 6,110
36
Sps ,,orujevi da janmrTeloba" -
- 23 #058.
#37/2, 12.09.03 w. 100 35,373 40,424
Txoveba
(2,542km
sof. ka-
lininos)
gardab-
nis r-nis
gamgeoba 14.12.07w. 1 weli 4 0,25 0,0 7,0 19,0 2,347
37Sps ,,ninika" (Silda) - 23 #061.
#44/4, 19.11.03 w. 100 42,246 0 0,5 0,0 16,8 16,5 0,082
38Sps,,aWaris bunebrivi airi"-23 #062.
#50/1, 30.12.03 w. 100 32,534 37,788 41,890
uzu-
fruqti Sps `qobu-
leTgazi~
(8,2 km)21.10.03w.(23km)26.11.03w. 49 weli 171 5,0 28,7 66,4 29,8 7,220
39Sps ,,gazmSeni" - 23 #063.
#4/2, 18.02.04 w. 100 35,161 0 0,0 3,8 0,7 2,070
40Sps ,,iberia -2004" - 23 #064.
#12/2, 09.09.04w. 100 41,330 1 0,5 0,0 9,0 31,8 0,332
41Sps ,,sarTiWalis gazi"-23 #069.
#22/3, 12.11.04 w. 100 35,661 41,169
marTvis
ufle-
biT
(4,3km)
sof.
sarTi-
Walis
sakre-
bulo 08.07.04w. 25 weli 4 0,16 0,0 20,5 4,2 0,266
42Sps `axalgorigazi~ - 23 #057.
#35/2, 29.08.03 w. 100 36,136 40,559 1 0,3 0,0 17 7 0,822
64
43
Sps ,,mili" - 23 #027.
#14/5, 13.08.04 w. 100 41.568ijara-
gamos-
yidviT
(3,4km)
moq.
daviT
kalaZe
23.02.04w. 18 0.02
0,0
8.4 0
0,584
44Sps ,,varkeTilairi" - 23 #068.
#26/1, 13.12.04 w. 100 42,797
mflobe-
lobaSi
gadacema
ufaso
ijara
(6,011km)
varkeTi-
lis
gazs-is
mesak.
Amxanagoba
d/lilos
sakrebu-
lo
04.12.04w
20.07.06w.
2015w.-mde
1 weli 63 8,3 0,0 4,8 8,2 6,756
45ss ,,energokavSiri" - 23 #068.
#26/1, 13.12.04 w. 100 34,576 42,797 81 7,5 0,5 15 203 5,526
46Sps ,,vake" - 23 #073.
#9/1, 27.06.05 w. 100 41,310 0,08 0,0 10,0 3,0 0,129
47
Sps ,,dacvis uzrunvelyofis sam-
saxuri~ - 23 #074.
#12/2, 22.07.05 w. 100 44,575 ijara
wavkisis
mosax-
leoba 30.06.04w. uvadod 4 0,32 0,0 1,0 8,0 0,931
48Sps ,,ganTiadi" - 23 #076.
#17/1, 26.08.05 w. 100 33,924 35,373 40,127 1 0,70 0,0 1,5 11,0 0,790
49
Sps ,,gogoWuri da kompania"-
- 23#080.
#27/2, 21.12.05 w. 100 35,712 7 0 0,0 3,8 0 2,291
50
Sps ,,s T s" - 23 #081.
#13/4, 11.05.06 w.
100 37.085 40.127 arenda
gardab-
nis r-nis
sof.
gamarj-
vebis
sakre-
bulo
17.01.06w. 10 weli 0 0.2
0,0
5.38 6.86
0,170
51
Sps ,,arzu gazi" - 23 #083.
#14/3, 31.05.06 w. 100 40.551 ijara
gardabnis
r-nis sof.
vaxtan-
gisis
sakrebu-
lo
27.12.05w 10 weli 0 0.3
0,06
0.2 3.0
0,133
52Sps ,,didgori" - 23 #086.
##20/1, 28.07.06 w. 100ijara
(28,73km)
givi
maisuraZe 25.04.06w. droebiT 3 0 0,0 39,1 0,07 0,00
64
53Sps ,,taba" - 23 #088.
#25/2, 01.11.06 w. 100 43,025 0 0,2 0,0 0 6,5 0,103
54Sps ,,lixaurigazi" -23 #089.
#5/1, 10.04.07 w. 100 43,475 0 0,4 0,0 8,1 11,3 0,109
55Sps ,,ambrolaurigazi"-23 #090.
#8/1, 14.05.07 w. 100 44,915 0,3 9,2 3,1 1,8 0,019
56
Sps `gio~ - 23 #091.
#10/1, 30.05.07 w.
100 43.22 ijara gardabnis
r-nis
sof.
norios
sakrebu-
lo
2.11.06w
.
10 weli 2 0.6
0,0
2.3 2.3
0,159
57Sps `di-vi-es~ - 23 #093.
#14/1, 10.10.07 w.
100 34.873 41.102 40,0
1.8 0.30,363
58
Sps `gasko+~ -23 #095.
#17/2, 21.11.07 w.
100
34,661 45,170
ijara Sps `saq-
Txevad-
gazi~
14.09.07w.
1.01.11w-
mde
1 1.5
0,0
10.4 27.6
0,100
59
Sps `akriani-2006~ - 23 #096
#18/1, 30.11.07 w.
100
43,220
ijara gardabnis
r-nis
sof.
martyo-
fis Temis
sakrebu-
lo
27.11.06w. 10 weli 0.8
0,0
5.1
0,025
60Sps `energia+~ - 23 #092.
#12/1, 20.07.07 w. 100 40,848 2 0,0 2,4 0,532
61Sps `CiraRdani-XXI~- 23 #098.
#20/2, 24.12.07 w. 100 42,330 1,5 0,0 1,1 0,00
62
Sps `versali~ - 23 #097.
#21/1, 28.12.07 w. 10042,373
Txoveba
(35km)
sof.
bodbes
sakrebu-
lo
23.03.06w.
droebiT
sargeb-
lobaSi 0,01.0 7
0,00
63Sps `lemSveniera~ - 23 #100.
#21/3, 28.12.07 w. 100 40,678Txoveba
(23,67km)
gardabnis
municipa-
litetis
gamgeoba 24.12.07w. 2 wliT 0 0,5 0,0 3,185 23,67 0,00kerZo sawarmoebi
6442 350,0 238,8 1006 2076 518,569 sul 8095 456,97 303,7 1790,1 3582,5 697,28