Atilla Kara, İsa Sahar, Mehmet N. Güllü, Kezban Özmen Süner, Kazım Rollas,

Burçin Halaçlı, Ebru Ortaç, Serpil Öcal, Arzu Topeli

Hacettepe Üniversitesi Yoğun Bakım Eğitim Programı

14.11.2014

Yoğun bakım ünitelerinde en önemli mortalite-morbidite nedeni enfeksiyonlardır.

Antibiyotiklerin doğru, uygun dozda ve sürede kullanımı; yoğun bakımda karşılaşılan enfeksiyonların kontrolünde, dirençli mikroorganizmaların önlenmesinde ve tedavisinde çok önemlidir.

Bu çalışma yoğun bakımda antibiyotik kullanımının boyutunun tespit edilmesi amacıyla yapılmış, tanımlayıcı bir çalışma olarak tasarlanmıştır.

Hacettepe Üniversitesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım Ünitesine bir yıl içinde yatan, ve antibiyotik kullanan tüm hastaların verileri retrospektif olarak değerlendirildi.

Çalışma öncesi etik kurul onayı alındı (GO 14/191-29).

Demografik Özellikler Hasta (n=118) Yaş (ortalama±SS) 62,4±18,1 Cins erkek 62 (%52,5) APACHE II 18,2±7,5 Giriş SOFA 5,4±2,8 Hastaneye ilk başvuru Acil servis Servis Dış merkez yoğun bakım sevk

%75,4%20,4%4,2

Yoğun bakım yatış neden Solunum yetmezliği Sepsis Diğer

76 (%64)27 (%23)15 (%13)

Ko-morbiditeler Konjestif kalp yetmezliği Kronik akciğer hastalığı Orta ve ciddi böbrek hastalığı Kanser Diyabet

47 (%40)46 (%39)21(%18)28 (%23)29 (%24)

Yoğun bakım öncesi bulgular Hasta %

Yoğun bakım öncesi antibiyotik kullanımı

80,5

Yoğun bakım öncesi antibiyotik başlanma

nedeni

Pnömoni

Sepsis

KOAH alevlenme

Diğer

60,2

8,5

12,7

18,6

Yoğun bakım öncesi kültür taraması 72,6

Yoğun bakım kültür üreme p değeri

Var Yok

Yoğun bakım öncesi

antibiyotikKullanımı

Var% 48,4 (n=46)

%51,6 (n=49)

0,28Yok

%73,9 (n=17)

%26,1 (n=6)

Yoğun bakımda antibiyotik kullanımı Hasta % Yoğun bakım kabulünde antibiyotik değişimi 34,7 Yoğun bakım süresince antibiyotik değişimi 65,2 Yoğun bakım süresince antibiyotik değişim sayısı

12

>3

39,014,411,8

Kültürde üreyen mikroorganizmalar ve üreme odakları

%

Yoğun bakım kültür üremeleri 41,5

Yoğun bakım kültürlerinde üreyen en sık mikroorganizmalar Acinetobacter baumanii Enterococcus spp Escherichia coli Klebsiella pneumonia Pseudomanas aeruginosa Polimikrobiyal mikroorganizmalar Diğer mikroorganizmalar

22,5 8,8 7,3 4,4 2,9

39,7 14,4

Kantitatif derin trakeal aspirat İdrar Kan Kataterden alınan kan Birden fazla üreme odağı

22,922

12,7 16,1 18,6

Yoğun bakım hasta sonuçları

Yoğun bakım öncesi yatış süresi (gün)* 2,5 (0-61)

Yoğun bakım öncesi antibiyotik kullanım süresi

2 (0-59)

Yoğun bakım kültür üremesi sonrası antibiyotik kullanımsüresi

11 (0-105)

Toplam antibiyotik kullanım süresi 17 (2-110)

Yoğun bakım yatış süresi 10 (1-72)

Hastane yatış süresi 24 (5-184)

Yoğun bakım mortalitesi %28,8

Hastane mortalitesi %39

* Ortanca değerler ve minimum maksimum kullanılmıştır.

Yoğun bakım yatış

günü

Antibiyotik

değişim günü

p değeri

SOFA 5,4±2,8 6,4±3,6 0,006

Prokalsitonin 7,8±32,2 12,7±40,9 0,176

CRP 9,9±9,6 11,8±10,4 0,368

Antibiyotik değişim günü verilerin korelasyonu

r değeri p değeri

Prokalsitonin-CRP 0,505 <0.001

Prokalsitonin-SOFA 0,424 <0.001

CRP-SOFA 0,353 0,003

Yoğun bakımda kullanılan antibiyotiklerin %80’i yoğun bakım öncesi başlanmaktadır.

Yoğun bakım öncesi antibiyotik almayanların yoğun bakım kültür üremesi %73,9 iken, öncesi antibiyotik alanlarda bu oran %48,4’ te kalmıştır.

Yoğun bakıma gelişte %34 gibi yüksek oranda antibiyotik değişimi yapılmaktadır.

Toplam antibiyotik kullanım süresi çok yüksektir. SOFA değerleri antibiyotik değişim kararı için önemli

olabilir.