SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ İŞ SAĞLIĞI VE İŞ SAĞLIĞI VE

GÜVENLİĞİ HAKKIGÜVENLİĞİ HAKKI

AV:SÜREYYA TURANAV:SÜREYYA TURAN

turan_sureyya@hotmail.comturan_sureyya@hotmail.com

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASININ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASININ ÖNEMİÖNEMİ

İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanabilmesi , İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanabilmesi , yani meslek hastalıklarının meydana yani meslek hastalıklarının meydana gelmeden önce önlenmesi çok önemlidir.gelmeden önce önlenmesi çok önemlidir.

İş yasaları iş sağlığı ve güvenliğinin İş yasaları iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanabilmesi için getirilmiş ve iş hukuku sağlanabilmesi için getirilmiş ve iş hukuku da öncelikle işçilerin sağlığını ve beden da öncelikle işçilerin sağlığını ve beden bütünlüğünü koruma hukuku olarak bütünlüğünü koruma hukuku olarak gelişmiştir.gelişmiştir.

Günümüzde iş kazaları anlamlı bir azalma Günümüzde iş kazaları anlamlı bir azalma göstermemiş ve son yıllarda özellikle göstermemiş ve son yıllarda özellikle tersane kazaları gündeme oturmaktadır.tersane kazaları gündeme oturmaktadır.

SGK İstatistiklerine göre iş kazalarında SGK İstatistiklerine göre iş kazalarında günde 3-4 kişi hayatını kaybetmekte, 6-7 günde 3-4 kişi hayatını kaybetmekte, 6-7 kişi de sürekli işgöremez hale gelmektedir.kişi de sürekli işgöremez hale gelmektedir.

ÖNLEMEK ÖDEMEKTEN UCUZDURÖNLEMEK ÖDEMEKTEN UCUZDUR 1-İş Sağlığı ve Güvenliğinin Anayasal Dayanağı:1-İş Sağlığı ve Güvenliğinin Anayasal Dayanağı: AY 2-5.Md-Sosyal Devlet İlkesi; iş sağlığı ve AY 2-5.Md-Sosyal Devlet İlkesi; iş sağlığı ve

güvenliğini sağlama koşullarını oluşturma güvenliğini sağlama koşullarını oluşturma görevini devlete aittir.görevini devlete aittir.

AY 17.Md-herkesin yaşama ve maddi manevi AY 17.Md-herkesin yaşama ve maddi manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı güvence varlığını koruma ve geliştirme hakkı güvence altına alınmıştır.altına alınmıştır.

AY 56.Md-devlet, herkesin yaşamını, beden ve ruh AY 56.Md-devlet, herkesin yaşamını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak zorundadır.sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak zorundadır.

AY 50.Md-kimsenin yaşına ve cinsiyetine uygun AY 50.Md-kimsenin yaşına ve cinsiyetine uygun olmayan işlerde çalıştırılamayacağına ve olmayan işlerde çalıştırılamayacağına ve dinlenme hakkına yer verilmiştir.dinlenme hakkına yer verilmiştir.

AY.60-Md.Herkes Sosyal Güvenlik hakkına AY.60-Md.Herkes Sosyal Güvenlik hakkına sahiptir , devlet gerekli önlemleri alır.sahiptir , devlet gerekli önlemleri alır.

2- İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı2- İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı

İş Kanunu, Borçlar Kanunu, Sosyal Sigortalar İş Kanunu, Borçlar Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu , Umumi ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu , Umumi Hıfz.Kan, Belediyeler Kanunu….Hıfz.Kan, Belediyeler Kanunu….

3-İş Sağlığı Ve Güvenliği Örgütü (SGK)3-İş Sağlığı Ve Güvenliği Örgütü (SGK)

4-İş.Kan.91Md-4-İş.Kan.91Md-Devlet çalışma hayatı ile ilgili Devlet çalışma hayatı ile ilgili mevzuatun uygulanmasını izler, denetler ve teftiş mevzuatun uygulanmasını izler, denetler ve teftiş eder “ denilmiştir.eder “ denilmiştir.

İşverenin Yükümlülükleriİşverenin Yükümlülükleri 1-Gerekli Her Türlü Önlemi Alma Yükümlülüğü1-Gerekli Her Türlü Önlemi Alma Yükümlülüğü 4857 Sayılı İş Kan.77/1- İşverenler işyerlerlerinde iş 4857 Sayılı İş Kan.77/1- İşverenler işyerlerlerinde iş

sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmakla yükümlüdürler.bulundurmakla yükümlüdürler.

2- Denetleme Yükümlülüğü2- Denetleme Yükümlülüğü İşveren İş.Sağ.ve Güv.Önlemlerini almakla İşveren İş.Sağ.ve Güv.Önlemlerini almakla

yetinme- yetinme- yecek, bu önlemlerin uygulanıp uygulanmadığını yecek, bu önlemlerin uygulanıp uygulanmadığını

da denetlemekle yükümlüdür.da denetlemekle yükümlüdür. Yargıtay “ İşveren bu tür işlerde çalıştırdığı işçisi Yargıtay “ İşveren bu tür işlerde çalıştırdığı işçisi

için işyerinde baret bulundurmakla yetinmez bu için işyerinde baret bulundurmakla yetinmez bu bareti sürekli olarak vermek ve verdiği baretin işçi bareti sürekli olarak vermek ve verdiği baretin işçi tarafından kullanıldığını da denetlemekle tarafından kullanıldığını da denetlemekle yükümlüdür”yükümlüdür”

3-Eğitim Verme ve Bilgilendirme Yükümlülüğü3-Eğitim Verme ve Bilgilendirme Yükümlülüğü İş Kan.77/2.Md-İşverenler…işçileri karşı karşıya İş Kan.77/2.Md-İşverenler…işçileri karşı karşıya

bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadır.eğitimini vermek zorundadır.

Tehlikeleri anlatma.Tehlikeleri anlatma. Önlemler.Önlemler. Yasal hak ve sorumluluklarının anlatılması.Yasal hak ve sorumluluklarının anlatılması. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında” işçiyi iş Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında” işçiyi iş

güvenliği konusunda bilgilendirmeyen, gerekli güvenliği konusunda bilgilendirmeyen, gerekli eğitimi vermeyen” işvereni denetim görevini de eğitimi vermeyen” işvereni denetim görevini de hatırlatmak suretiyle iş kazasının oluşumundan hatırlatmak suretiyle iş kazasının oluşumundan sorumlu tutmuştur.sorumlu tutmuştur.

4-İşyeri Hekimi4-İşyeri Hekimi: : Devamlı olarak en az Devamlı olarak en az elli işçielli işçi çalıştıran işverenler oluşturmak zorunda oldukları çalıştıran işverenler oluşturmak zorunda oldukları işyeri sağlık ve güvenlik birimindeişyeri sağlık ve güvenlik biriminde , işçi sayısını, , işçi sayısını, işyerinin niteliği ve işin tehlike sınıf derecesine işyerinin niteliği ve işin tehlike sınıf derecesine göre bir veya birden fazla işyeri hekimi ile göre bir veya birden fazla işyeri hekimi ile gereğinde diğer sağlık personelini gereğinde diğer sağlık personelini görevlendirmekle yükümlüdürler.görevlendirmekle yükümlüdürler.

İşyeri Hekimi; İşyeri Hekimi; *alınması gerekli önlemlerin *alınması gerekli önlemlerin

belirlenmesi,uygulanmasıbelirlenmesi,uygulanması nın izlenmesi,nın izlenmesi, *iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi,*iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi,

*işçilerin ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu *işçilerin ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi

TEDAVİ SGK’ya ait.TEDAVİ SGK’ya ait.

İŞÇİLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİİŞÇİLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İş Kan.77.md- işçiler de iş sağlığı ve güvenliği İş Kan.77.md- işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlü-yükümlü-

dürler.dürler. *İşçinin önlemlere uymaması müterafik kusur *İşçinin önlemlere uymaması müterafik kusur

olarakolarak değerlendirilir.değerlendirilir. *Disiplin cezası uygulanabilir.*Disiplin cezası uygulanabilir. *İşverene tazminat ödemek zorunda kalabilir.*İşverene tazminat ödemek zorunda kalabilir. *İş *İş güvenliğini tehlikeye düşürmesigüvenliğini tehlikeye düşürmesi derhal fesih derhal fesih

nedenidir.Yargıtay “işçinin ısrarla toz maskesi nedenidir.Yargıtay “işçinin ısrarla toz maskesi kullanmamasını haklı fesih nedeni” saymıştır.kullanmamasını haklı fesih nedeni” saymıştır.

İŞÇİLERİN HAKLARIİŞÇİLERİN HAKLARI

1-Çalışmaktan kaçınma 1-Çalışmaktan kaçınma hakları:hakları:İş.Kan.83/1.Md-İş.Kan.83/1.Md-yakın,acil ve hayatiyakın,acil ve hayati bir tehlikeyle karşı karşıya bir tehlikeyle karşı karşıya kalan işçi, kalan işçi, iş sağlığı ve güvenliği kuruluna iş sağlığı ve güvenliği kuruluna başvurarakbaşvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir.Kurul acilen aynı gün toplanır ve işçinin edebilir.Kurul acilen aynı gün toplanır ve işçinin talebi yönünde karar verirse, işçi gerekli tedbirler talebi yönünde karar verirse, işçi gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir.

Kurul yoksa işveren veya vekiline başvuru yapılır.Kurul yoksa işveren veya vekiline başvuru yapılır. 2-İş Akdini Fesih Hakkı:2-İş Akdini Fesih Hakkı:83/5-iş sağlığı ve güvenliği 83/5-iş sağlığı ve güvenliği

kurulunun kararına ve işçinin talebine rağmen kurulunun kararına ve işçinin talebine rağmen gerekli tedbirin alınmadığı işyerlerinde işçiler 6 iş gerekli tedbirin alınmadığı işyerlerinde işçiler 6 iş günü içinde hizmet sözleşmelerini derhal günü içinde hizmet sözleşmelerini derhal haklı haklı olarak feshedebilirolarak feshedebilir..

SENDİKALARSENDİKALAR

İşçi sendikaları iş sağlığı ve güvenliği mevzuatının İşçi sendikaları iş sağlığı ve güvenliği mevzuatının uygulanmasının etkili birer izleyicisi olarak;uygulanmasının etkili birer izleyicisi olarak;

iş sağlığı ve güvenliği kurullarının , iş sağlığı ve güvenliği kurullarının , işyeri sağlık ve güvenlik birimlerinin kurulması ve işyeri sağlık ve güvenlik birimlerinin kurulması ve

iyi işletilmesi konularında ellerindeki hukuki iyi işletilmesi konularında ellerindeki hukuki araçları etkin bir biçimde kullanmalıdırlar.araçları etkin bir biçimde kullanmalıdırlar.

Kadın İşçilerin KorunmasıKadın İşçilerin Korunması Agır ve Tehlikeli işler Yönetmeligine göre kadın işçiler ve 16 Agır ve Tehlikeli işler Yönetmeligine göre kadın işçiler ve 16

yasını doldurmus fakat 18 yasını bitirmemis genç isçilerin agır yasını doldurmus fakat 18 yasını bitirmemis genç isçilerin agır ve tehlikeli islerde çalıştırılamayacaklarını düzenlemiştir.ve tehlikeli islerde çalıştırılamayacaklarını düzenlemiştir.

Ancak, ihtisas ve meslek ögrenimi veren okulları ve söz Ancak, ihtisas ve meslek ögrenimi veren okulları ve söz konusu işlerle ilgili Bakanlıkların yeterliligi kabul edilen konusu işlerle ilgili Bakanlıkların yeterliligi kabul edilen kurslarını bitirip, o isi meslek edinmis kadınlar ağır ve tehlikeli kurslarını bitirip, o isi meslek edinmis kadınlar ağır ve tehlikeli işlerde çalışabilirler.işlerde çalışabilirler.

Agır ve tehlikeli islerde çalıstırılacak isçiler (kadınlar dahil) ile Agır ve tehlikeli islerde çalıstırılacak isçiler (kadınlar dahil) ile 16 yasını doldurmus fakat 18 yasını bitirmemis genç isçilerin 16 yasını doldurmus fakat 18 yasını bitirmemis genç isçilerin ise girislerinde, isin niteligine ve sartlarına göre bedence bu ise girislerinde, isin niteligine ve sartlarına göre bedence bu islere elverisli ve dayanıklı olduklarının fizik muayene ve islere elverisli ve dayanıklı olduklarının fizik muayene ve gerektiginde laboratuar bulgularına dayanılarak hazırlanan gerektiginde laboratuar bulgularına dayanılarak hazırlanan hekim raporu ile belirlenmesi zorunludur.hekim raporu ile belirlenmesi zorunludur.

İşin devamı süresince de bu islerde çalıstırılmalarında bir İşin devamı süresince de bu islerde çalıstırılmalarında bir sakınca olmadıgının genç isçiler için en az 6 ayda bir, digerleri sakınca olmadıgının genç isçiler için en az 6 ayda bir, digerleri için de en az yılda bir defa hekim raporu ile tespiti zorunludur.için de en az yılda bir defa hekim raporu ile tespiti zorunludur.

Kadın isçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan Kadın isçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam 16 hafta sonra sekiz hafta olmak üzere toplam 16 hafta çalıştırılmaya-çalıştırılmaya-

cakları esastır. cakları esastır. Çoğul gebelik halinde bu sekiz haftalık süreye iki Çoğul gebelik halinde bu sekiz haftalık süreye iki

haftahafta daha eklenir.daha eklenir. Ancak sağlık durumu uygun olduğu takdirde Ancak sağlık durumu uygun olduğu takdirde

doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar çalısabilir. Bu durumda önceki üç haftaya kadar çalısabilir. Bu durumda kadın işçinin çalıstığı süreler doğum sonrası kadın işçinin çalıstığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.sürelere eklenir.

Yukarıda öngörülen süreler isçinin sağlık durumuna Yukarıda öngörülen süreler isçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.belirtilir.

Doğumda veya doğum sonrasında izin kullanılırken Doğumda veya doğum sonrasında izin kullanılırken annenin ölümü halinde, isteği üzerine memur olan annenin ölümü halinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilmektedir. Ayrıca memura eşinin doğum verilmektedir. Ayrıca memura eşinin doğum yapması halinde isteği üzerine 10 gün babalık izni yapması halinde isteği üzerine 10 gün babalık izni verilmektedir.verilmektedir.

Kadın memura doğum sonrası analık izin süresinin Kadın memura doğum sonrası analık izin süresinin bitiminden, eşi doğum yapan memura ise doğum bitiminden, eşi doğum yapan memura ise doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine 24 aya kadar tarihinden itibaren istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilmektedir.aylıksız izin verilmektedir.

Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası izin süresinin bitim tarihinden itibaren ilk sonrası izin süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilmektedir. Süt izninin hangi buçuk saat süt izni verilmektedir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esas hususunda, kadın memurun tercihi esas alınmaktadıralınmaktadır

GECE ÇALIŞMASIGECE ÇALIŞMASI 1475 sayılı Kanun ile kadının gece çalısmasını 1475 sayılı Kanun ile kadının gece çalısmasını

sınırlayan, yasaklayan 69. maddehükmü 4857 sınırlayan, yasaklayan 69. maddehükmü 4857 sayılı kanun ile kaldırılmıstır. Gece çalısması ile sayılı kanun ile kaldırılmıstır. Gece çalısması ile ilgili olarak her yasta kadın için yasaklama getiren ilgili olarak her yasta kadın için yasaklama getiren madde hükmü, kadın erkek esitligi ve bu konuda madde hükmü, kadın erkek esitligi ve bu konuda günümüz gelismeleri dikkate alınarak kaldırılmıs, günümüz gelismeleri dikkate alınarak kaldırılmıs, gece çalısma yasagı sadece çocuk ve genç isçiler gece çalısma yasagı sadece çocuk ve genç isçiler için kabul edilmistir. “Kadın işçilerin Gece için kabul edilmistir. “Kadın işçilerin Gece Postalarında Çalıstırılma Kosulları Hakkında Postalarında Çalıstırılma Kosulları Hakkında Yönetmelik” 2004 yılında yayımlanmıstır.Yönetmelik” 2004 yılında yayımlanmıstır.

Bu Yönetmeligin amacı, on sekiz yasını doldurmuş Bu Yönetmeligin amacı, on sekiz yasını doldurmuş kadın isçilerin gece postalarında çalıstırılmasına kadın isçilerin gece postalarında çalıstırılmasına iliskin usul ve esasları düzenlemektir Kadın isçiler iliskin usul ve esasları düzenlemektir Kadın isçiler her ne şekilde olursa olsun gece postasında her ne şekilde olursa olsun gece postasında yedibuçuk saatten fazla çalıstırılamaz.(Yön. m.5) yedibuçuk saatten fazla çalıstırılamaz.(Yön. m.5)

SERVİS ve 6 AYDA BİR RAPOR ALMALARI GEREKSERVİS ve 6 AYDA BİR RAPOR ALMALARI GEREK

İş Sağlığı ve güvenliğine ilişkin İdari Yaptırımlarİş Sağlığı ve güvenliğine ilişkin İdari Yaptırımlar

1-İdari Para cezası1-İdari Para cezası 2-İşin durdurulması ve işyerinin kapatılması2-İşin durdurulması ve işyerinin kapatılması İş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyulmaması İş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyulmaması

sonucunda ölüm veya yaralama meydana sonucunda ölüm veya yaralama meydana gelmişse işveren TCK 85-89 maddelere göre gelmişse işveren TCK 85-89 maddelere göre cezalandırılır.cezalandırılır.

85.Md- Taksirle ölüme sebep olma.85.Md- Taksirle ölüme sebep olma. 86.Md-Taksirle yaralamaya sebep olma.86.Md-Taksirle yaralamaya sebep olma.

Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğinin SağlanmasıSağlanması

ve Korunmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındave Korunmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında 1) Çalışan güvenliği için alınması gereken 1) Çalışan güvenliği için alınması gereken

tedbirler tedbirler a) Çalışanları olası risk ve tehlikelere karşı a) Çalışanları olası risk ve tehlikelere karşı

korumak amacıyla, riskli alan ve gruplar korumak amacıyla, riskli alan ve gruplar belirlenir. Bu çerçevede Çalışan Güvenliği belirlenir. Bu çerçevede Çalışan Güvenliği Programı oluşturulur ve uygulamaya Programı oluşturulur ve uygulamaya konulur.konulur.

b) Riskli bölümlerde çalışan personel için b) Riskli bölümlerde çalışan personel için ilgili mevzuat doğrultusunda düzenli olarak ilgili mevzuat doğrultusunda düzenli olarak sağlık taramaları yapılır.sağlık taramaları yapılır.

c) İğne ucu yaralanmaları takip edilir ve c) İğne ucu yaralanmaları takip edilir ve gerekli önlemler alınır.gerekli önlemler alınır.

ç) Kemoterapi hazırlama ve uygulama ç) Kemoterapi hazırlama ve uygulama alanları gibi yüksek riskli bölümlerde çalışan alanları gibi yüksek riskli bölümlerde çalışan personelin güvenliği için yürürlüğe konulan personelin güvenliği için yürürlüğe konulan Antineoplastik İlaçlarla Güvenli Çalışma Antineoplastik İlaçlarla Güvenli Çalışma RehberiRehberi doğrultusun- doğrultusun-

da uygulama yapılır.da uygulama yapılır. d) Kan veya vücut sıvısının d) Kan veya vücut sıvısının

damlama/sıçrama riskinin olduğu tüm hasta damlama/sıçrama riskinin olduğu tüm hasta bakım ve müdahale bölgelerinde önlük, bakım ve müdahale bölgelerinde önlük, eldiven, yüz maskesi, gözlük ve benzeri eldiven, yüz maskesi, gözlük ve benzeri kişisel koruyucu ekipmanlarkişisel koruyucu ekipmanlar

bulundurulur.bulundurulur. e) Bulaş özelliği yüksek hastalar ve özellikli e) Bulaş özelliği yüksek hastalar ve özellikli

grupların tedavi ve bakım sürecinde,hasta grupların tedavi ve bakım sürecinde,hasta ve çalışanları korumak için kurum gerekli ve çalışanları korumak için kurum gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.tedbirleri almakla yükümlüdür.

f) Radyasyona tabi çalışan kişilerin f) Radyasyona tabi çalışan kişilerin dozimetre kontrolleri düzenli olarak dozimetre kontrolleri düzenli olarak yapılır.Türkiye Atom Enerjisi Kurumunca yapılır.Türkiye Atom Enerjisi Kurumunca önerilen takip sürelerine uyulması önerilen takip sürelerine uyulması zorunludur.zorunludur.

g) Lateks allerjisi olan personele yönelik g) Lateks allerjisi olan personele yönelik düzenlemeler yapılır.düzenlemeler yapılır.

h) Çalışanların bulaş riski olan hastalıklara h) Çalışanların bulaş riski olan hastalıklara karşı korunması için, Enfeksiyon Kontrol karşı korunması için, Enfeksiyon Kontrol Komitesi tarafından aşı listesi oluşturulur Komitesi tarafından aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda çalışan personelin ve riskli alanlarda çalışan personelin aşılanması sağlanıraşılanması sağlanır..

Aynı tebliğin hasta ve çalışanlar için güvenlik Aynı tebliğin hasta ve çalışanlar için güvenlik

tedbirleri başlıklı 18.maddesine göretedbirleri başlıklı 18.maddesine göre Hasta ve çalışanların fiziksel saldırı, cinsel taciz ve Hasta ve çalışanların fiziksel saldırı, cinsel taciz ve

şiddete maruz kalmalarına karşı gerekli güvenlik şiddete maruz kalmalarına karşı gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması için yapılacak işlemler şunlardır:tedbirlerinin alınması için yapılacak işlemler şunlardır:

a) Sağlık kurum veya kuruluşu tarafından, fiziksel a) Sağlık kurum veya kuruluşu tarafından, fiziksel saldırılara karşı gerekli tedbirler alınır ve prensipler saldırılara karşı gerekli tedbirler alınır ve prensipler belirlenir.belirlenir.

b) Özellikle çalışanların şiddete maruz kaldığı b) Özellikle çalışanların şiddete maruz kaldığı durumlarda çalışanın şikâyetlerini değerlendirecek ve durumlarda çalışanın şikâyetlerini değerlendirecek ve üst yönetimin desteğini hissedeceği bir düzenleme üst yönetimin desteğini hissedeceği bir düzenleme yapılır.yapılır.

c) Bu tür durumlara müdahale edecek ve 24 saat c) Bu tür durumlara müdahale edecek ve 24 saat esasına dayalı olarak görev yapabilecek nitelikte esasına dayalı olarak görev yapabilecek nitelikte sorumlu bir ekip bulundurulur.sorumlu bir ekip bulundurulur.

HEKİMLERİN-SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HEKİMLERİN-SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARIHAKLARI

Hekimlerin Çağdaş Bilimsel Tıp Olanaklarını Hekimlerin Çağdaş Bilimsel Tıp Olanaklarını Uygulama H.Uygulama H.

Hekimin iş yaşamında tanı ve tedavide teknolojik gelişmeleri Hekimin iş yaşamında tanı ve tedavide teknolojik gelişmeleri kullanmayı istemesi hakkıdır. Bu amaçla ihtiyaç duyması kullanmayı istemesi hakkıdır. Bu amaçla ihtiyaç duyması halinde hekim hastasını ileri bir merkeze sevk edebilir.halinde hekim hastasını ileri bir merkeze sevk edebilir.

   Hekimlerin/Sağlık Çalışanlarının Mesleğini Hekimlerin/Sağlık Çalışanlarının Mesleğini Uygularken Etik İlkelere Bağlı Olma HakkıUygularken Etik İlkelere Bağlı Olma Hakkı::

Hekimler mesleklerini icra ederken birçok etik ikilemle Hekimler mesleklerini icra ederken birçok etik ikilemle karşılaşmaktadırlar. Bunlar politik, kültürel, toplumsal ve karşılaşmaktadırlar. Bunlar politik, kültürel, toplumsal ve ekonomik değerler olabilir. O nedenle mesleklerinin ekonomik değerler olabilir. O nedenle mesleklerinin gerektirdiği sorumluluk bilinci ile hiçbir şeyden gerektirdiği sorumluluk bilinci ile hiçbir şeyden etkilenmeden, etik kurallara bağlı kalarak hizmet sunma etkilenmeden, etik kurallara bağlı kalarak hizmet sunma hakları vardır. hakları vardır. 

Hekimlerin Ve Sağlık Çalışanlarının Baskı Altında Hekimlerin Ve Sağlık Çalışanlarının Baskı Altında Olmadan Mesleklerini Uygulama Hakkı:Olmadan Mesleklerini Uygulama Hakkı:

Hekimler/sağlık çalışanları mesleğe tüm insanlara ayırt Hekimler/sağlık çalışanları mesleğe tüm insanlara ayırt etmeden eşit şekilde hizmet edeceğine dair yemin ederek etmeden eşit şekilde hizmet edeceğine dair yemin ederek başlarlar. Bu nedenle yapılacak politik, sosyal ve fiziksel başlarlar. Bu nedenle yapılacak politik, sosyal ve fiziksel baskılar asla kabul edilemez. Mesleki sorumlulukları baskılar asla kabul edilemez. Mesleki sorumlulukları çerçevesinde hiçbir şeyden etkilenmeden, baskı altında çerçevesinde hiçbir şeyden etkilenmeden, baskı altında bırakılmadan hizmet vermeye hakları vardır.bırakılmadan hizmet vermeye hakları vardır.

Hekimlerin/Sağlık Çalışanlarının Kendi Değerlerine Hekimlerin/Sağlık Çalışanlarının Kendi Değerlerine Ters Düşen Durumlardan Kaçınma Hakkı:Ters Düşen Durumlardan Kaçınma Hakkı:

Bir sağlık çalışanından kendi değerlerine ters düşen bir Bir sağlık çalışanından kendi değerlerine ters düşen bir hizmet talep edilemez. Sağlık çalışanları görevi ve hastalar hizmet talep edilemez. Sağlık çalışanları görevi ve hastalar açısından olumsuzluk yaratmamak koşulu ile kendi açısından olumsuzluk yaratmamak koşulu ile kendi değerlerini savunabilir.değerlerini savunabilir.

   Hekimlerin/Sağlık Çalışanlarının Kendi ve Ailelerinin Hekimlerin/Sağlık Çalışanlarının Kendi ve Ailelerinin

Sağlığını Koruma Hakkı:Sağlığını Koruma Hakkı: Sağlık çalışanının risklerin en aza indirileceği koşullarda Sağlık çalışanının risklerin en aza indirileceği koşullarda

çalışmayı isteme hakkı mevcuttur.çalışmayı isteme hakkı mevcuttur. Tabip icabında, tedaviye devamı reddetmek pahasına da Tabip icabında, tedaviye devamı reddetmek pahasına da

olsa hijyen ve korunma kaidelerine riayeti temin için gayret olsa hijyen ve korunma kaidelerine riayeti temin için gayret sarf eder.( Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Md.5)sarf eder.( Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Md.5)

   Hizmetten Çekilme Hakkı:Hizmetten Çekilme Hakkı: Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu esnasında şiddete Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu esnasında şiddete

uğraması halinde, acil verilmesi gereken hizmetler hariç uğraması halinde, acil verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme talebinde bulunabilir. olmak üzere hizmetten çekilme talebinde bulunabilir. (Çalışan Güvenliği Genelgesi)(Çalışan Güvenliği Genelgesi)

  

Hekimin Hastayı Reddetme Hakkı:Hekimin Hastayı Reddetme Hakkı: Hekim ya da diş hekimi acil yardım, resmi ya da insani Hekim ya da diş hekimi acil yardım, resmi ya da insani

görevin yerine getirilmesi hariç olmak üzere mesleki ve görevin yerine getirilmesi hariç olmak üzere mesleki ve kişisel sebeplerle hastaya bakmayabilir (Tıbbi Deontoloji kişisel sebeplerle hastaya bakmayabilir (Tıbbi Deontoloji Tüzüğü 18. Madde) Tüzüğü 18. Madde) 

İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı:İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı: Hekim bilimsel gereklere uygun olarak tanıyı koyar ve Hekim bilimsel gereklere uygun olarak tanıyı koyar ve

gerekli tedaviyi uygular. gerekli tedaviyi uygular. Sonucun kesinlikle şifa ile Sonucun kesinlikle şifa ile sonuçlanmamasından dolayı tenkit edilemez.sonuçlanmamasından dolayı tenkit edilemez. Tabip ve diş Tabip ve diş tabibi; teşhis, tedavi veya korunmak gayesi olmaksızın tabibi; teşhis, tedavi veya korunmak gayesi olmaksızın hastanın arzusuna uyarakhastanın arzusuna uyarak veya diğer sebeplerle, akli veya veya diğer sebeplerle, akli veya bedeni mukavemetini azaltacak her hangi bir şey yapamaz bedeni mukavemetini azaltacak her hangi bir şey yapamaz (Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Md.13) (Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Md.13)

Hastalara Yeterli Zaman Ayırma Hakkı:Hastalara Yeterli Zaman Ayırma Hakkı: Hekimden hastasına gerekli özeni göstermesi, bilgi ve Hekimden hastasına gerekli özeni göstermesi, bilgi ve

belgeleri iyi kaydetmesi, hastaya hastalığı ile ilgili bilgi belgeleri iyi kaydetmesi, hastaya hastalığı ile ilgili bilgi vermesi için zamana ihtiyacı vardır. Hekim hastasına yararlı vermesi için zamana ihtiyacı vardır. Hekim hastasına yararlı olabilmek için ayrıntılı inceleme yapmak ister ve bu da onun olabilmek için ayrıntılı inceleme yapmak ister ve bu da onun en doğal hakkıdır.en doğal hakkıdır.

Tanıklıktan Çekilme Hakkı:Tanıklıktan Çekilme Hakkı: Hekimler ve tüm diğer sağlık çalışanları meslek Hekimler ve tüm diğer sağlık çalışanları meslek

sırrı nedeniyle hasta ile ilgili öğrendiği bilgiler sırrı nedeniyle hasta ile ilgili öğrendiği bilgiler konusunda tanıklık etmekten kaçınabilir.Sağlık konusunda tanıklık etmekten kaçınabilir.Sağlık çalışanları bu sırları (bilgileri) izinsiz olarak çalışanları bu sırları (bilgileri) izinsiz olarak açıkladığında meslek sırrını ifşa suçunu işlemiş açıkladığında meslek sırrını ifşa suçunu işlemiş olurlar. Hukuk davalarında, meslek sırrı nedeniyle olurlar. Hukuk davalarında, meslek sırrı nedeniyle tanıklıktan çekinme hakkını kullanacağını ileri tanıklıktan çekinme hakkını kullanacağını ileri süren sağlık çalışanı, duruşmadan önce bir dilekçe süren sağlık çalışanı, duruşmadan önce bir dilekçe ile durumu mahkemeye bildirebilir. Ancak ceza ile durumu mahkemeye bildirebilir. Ancak ceza davalarında duruşmaya gitmek ve duruşmada bu davalarında duruşmaya gitmek ve duruşmada bu hakkı kullanacağını bildirmek zorundadır. hakkı kullanacağını bildirmek zorundadır. 

Hekimin Danışma/ Konsültasyon İsteme Hekimin Danışma/ Konsültasyon İsteme Hakkı:Hakkı:

Hekimin gereksinim duyduğu anda konsültasyon Hekimin gereksinim duyduğu anda konsültasyon ya da danışma hakkı vardır. Bu danışmanlık ya da danışma hakkı vardır. Bu danışmanlık süreci, tanı ve tedavi sorunları için olduğu kadar, süreci, tanı ve tedavi sorunları için olduğu kadar, etik sorunlar için de söz konusu olabilir. etik sorunlar için de söz konusu olabilir. 

Tedavi Yöntemini Seçme Hakkı:Tedavi Yöntemini Seçme Hakkı: Tabip ve diş tabibi, sanat ve mesleğini uygularken hiçbir Tabip ve diş tabibi, sanat ve mesleğini uygularken hiçbir

etki ve baskıya kapılmaksızın vicdani ve mesleki görüşüne etki ve baskıya kapılmaksızın vicdani ve mesleki görüşüne göre davranır.göre davranır.

Tabip uygulayacağı iyileştirme yöntemini saptamada Tabip uygulayacağı iyileştirme yöntemini saptamada serbesttir (Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Md.6).serbesttir (Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Md.6).

   Hukuki Yardım Alma Hakkı:Hukuki Yardım Alma Hakkı: Şiddete uğrayan sağlık çalışanının  “Sağlık Bakanlığı Şiddete uğrayan sağlık çalışanının  “Sağlık Bakanlığı

Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde, ücretsiz hukuki destek alma hakkı vardır.çerçevesinde, ücretsiz hukuki destek alma hakkı vardır.

               Çalışana Yönelik Şiddetin Bildirimi:Çalışana Yönelik Şiddetin Bildirimi: Kamu görevlilerine karşı işlenen şiddet olaylarının takibi Kamu görevlilerine karşı işlenen şiddet olaylarının takibi

şikâyete bağlı olmadığından, ilgili personelin şikâyetinin şikâyete bağlı olmadığından, ilgili personelin şikâyetinin olup olmadığına bakılmaksızın yöneticiler olayı mutlaka adli olup olmadığına bakılmaksızın yöneticiler olayı mutlaka adli mercilere intikal ettirecektir. Özel sağlık kuruluşları da adli mercilere intikal ettirecektir. Özel sağlık kuruluşları da adli bildirim konusunda gerekli hassasiyeti gösterecektir. bildirim konusunda gerekli hassasiyeti gösterecektir.

Hizmetten Çekilme TalebiHizmetten Çekilme Talebi Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu

esnasında şiddete uğraması halinde, esnasında şiddete uğraması halinde, acil acil verilmesi gerekenverilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme talebinde bulunabilir. Yetkili hizmetten çekilme talebinde bulunabilir. Yetkili yönetici, hizmetten çekilme talebini uygun yönetici, hizmetten çekilme talebini uygun bulduğu takdirde hastanın sağlık hizmetini devam bulduğu takdirde hastanın sağlık hizmetini devam ettirecek yeni sağlık çalışanını belirleyecek, ettirecek yeni sağlık çalışanını belirleyecek, kurum içerisinde bunun mümkün olmaması kurum içerisinde bunun mümkün olmaması halinde hastanın hizmet alabileceği başka bir halinde hastanın hizmet alabileceği başka bir sağlık kurumuna sevkini ve hizmet alımını sağlık kurumuna sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır.sağlayacaktır.