Sabancı Hat Koleksiyonu

Hat sanatındakullanılan bazı araçve gereçler:

DivitKalemdanRihdanHokkaMikta’KalemtraşlarMakas

Mehmet Nazif’in yazdığı celi sülüs levha

Hattat Sami Efendi’nin bir “istifli sülüs” yazısı: ALLAH HU/LÂ İLÂHE İLLA’LLAHMUHAMMEDÜN RESÛLULLAH – Allah O’dur, Allah’tan başka ilah yoktur, Muhammed Allah’ın resulüdür. Yazılışı: 1289 / 1872

Hattat Seyit Mehmet Sami’nin istifli sülüs bir yazısı: BİSMİLLAH’R-RAHMANİ’R RAHİMKUL HÜVE’ALLAHU AHAD ALLAHU’S SAMED LEM YELİD VE LEM YÛLED VE LEM YEKUNLEHU KÜFÜVEN AHAD – EL-İHLAS suresi: Mealen: De ki O Allah’tır, bir tektir, samed’dir,Doğurmamıştır, doğurulmamıştır. Hiçbir şey O’nun dengi ve benzeri değildir.

Kufi yazı. El-fevzu li’l-ilmi leyse’l-fevzu li’l-âlimi

Başarı ilmindir, âlimin değil.

Şefik Bey’in 1286/1869tarihli celî sülüs bir yazısı:

Yâ Hazreti Mevlânâ, kuddisesırruhü’l-a’lâ

(Ey Hazreti Mevlana, O’nun yüce sırrı kutsal olsun.)

Hulusi Efendi’nin 1353/1934 tarihli celi Ta’lik bir hattı:YUHRİCU’LAHAYYE MİNE’L-MEYYİTİ VE YUHRİCUL-MEYYİTE MİNE’L HAYYİ

Ölüden diriyi, diriden ölüyü O çıkarıyor.

5 Muharrem 1310 / 30 Temmuz 1892tarihli Konstantiniyye’de yazılmış bir tuğra.

Tuğrada:

Abdülhamid Han bin Abdülmecid Hanel muzaffer dâima

yazmakta.

İzzet’in 1263/1847 tarihli celi sülüs yazısı:VE UFAVVİDU EMRİ İL’ALLAH İNNE’LLAHA BASİRUN Bİ’L İBADMeali: Ben işimi Allah’a ısmarlayayım. Çünkü Allah, kullarını çok iyi görendir.(El-Mümin suresi, 44. ayet)

Ta’lik yazı: Kale’n-Nebiyyu (SAS) İnne li’llahi Teâlâ tis’aten ve Tis’îne ismen men ahsâhâdahale’l-cennete

Hadis-i Şerifin manası: Allahü Teala’nın peygamberi buyurdular ki: O’nun doksan dokuzismi vardır; kim bunları zaptedip sayarsa cennete girer.

Abdülfettah Efendi’nin istifli bir celi sülüs yazısı:VEŞ’ŞEMSE VE’L KAMERE VE’NNÜCÜME MASTAHHARATİN Bİ-EMRİHÎ ELÂ LEHU’L-HALKUVE’L EMRÜ TEBÂREKE’LLAHÜ RABBU’LÂLEMİN

El-Araf suresi 54. ayet. Mealen: Güneşi, ayı, yıldızları , hepsini emrine ram olarak yaratanO’dur. Haberin olsun ki yaratmak da emretmek de O’na mahsus. Alemlerin Rabbi olanAllah’ın şanı ne kadar yücedir.

Üstte, Sultan Abdülmecid’in tarihsiz iki yazısı. Ayetler harekeli Sülüs, hadis ise nesihtir. İKRA’ VE REBBUKE’L-EKREMÜ’LLEZİ ALLEME Bİ’L KALEMİ(El-Alak suresi, 3-4. ayetler. Mealen:Oku, Rabbin nihayetsiz kerem sahibidir ki, O, kalemle öğretendir.)

Altta: Kale Resûllullah (SAS): Ez-Sultanü’l-âdilü’l mütevâziu zıllu’llahi ve rumhuhu fi’lardi yurfa’ahehu amele sab’îne sıddikan. SadakaResûllahi. Allahüma salli ve sellimMuhammedin ve Alihi acmaîn.Ketebahu Abdülmecid bin MahmûdHan.

Seyyid Abdullah’ın muhakkak,harekeli sülüs ve harekeli nesihlebir hilye’si

Yazılış tarihi: 1110 / 1698

Hattat Arif Efendi’nin (tahminen) 1356/1937 tarihli, istifli sülüsle yazılmış bir yazısı:Allah hû/lâ ilahe illa’llah Muhammedün ResûlullahAllah O’dur, Allah’tan başka ilah yoktur, Muhammed O’nun resuludür.

Hattat Ali’den ketebeli bir “Rabb-i Yessir”

Mehmet Şefik Bey’in bir eseri. Harekeli celî sülüsle 1275/1858’de yazılmış.Allahümme’stür uyûbenâ ve’ğfir zün’ûbenâ ve tahhir kulûbena. Allahümme salli ve sellimalâ Nebiyyi’r-rahmeti ve şefîi’l-ümmeti Muhammedin ve Alihi ve sahbihi.Allah’ım, ayıplarımızı ört, günahlarımızı bağışla, kalplerimizi temizle. Allah’ım rahmetpeygamberi ve ümmetinin şefâatçısı Muhammed’le âline, eshabına salât ve selâm eyle.

Mehmet Şefik Bey’in 1251/1835 tarihliMuhakkak, harekeli sülüs ve harekeli Nesihle duası:

BİSMİ’LLÂHİ’R-RAHMANİ’R-RAHİM VE’ŞŞEMSİ VE DUHÂHÂ VE’L-KAMERİ İZÂTELÂHÂ VE’N-NEHÂRİ İZÂ CELLÂHA VE’L-LEYLİ İZÂ YAGŞAHÂ VE’S-SEMÂİ VEMÂ BENÂHÂ VE’L-ERDİ VE MÂ TAHÂRÂ

Eş-Şems suresi, 1-15. ayetler. Mealen:

Andolsun güneşe ve onun kuşluk vaktineve ona tâbi olan Ay’a ki, ona tâbi olduğuzaman Ay’a , ona parlaklık verdiği zamangündüze, onu örtüp bürüdüğü zamangeceye ve onu bina edene, yere onu yayıp döşeyene …

Sultan Mahmud’un (Mahmud II) Muhakkak türünden bir yazısı. VE MÂ TEVKÎKÎ İLLÂ Bİ’LLÂH (Hud suresi, 88. ayet) Mealen:Benim muvaffakıyetim ancak Allah’ın yardımıyladır.

Mahmut Celâlettin’in 1215/1800 tarihliBir istifli sülüs yazısı:

Ala’llahi fi külli’l-umûri tevekküli / Ve bi’l-hamsi Ashâbi’l-’Abâ tevessüli/Muhammedi(ni)’l-meb’ûsi ve ‘b-neyhibba’dehû/Ve Fâtımeti’z-Zehrâ ve’l-Murtaz’âAli

Bütün işlerde tevekkülüm Allah’adır.Ve (Allah’a) tevessülüm de Abâ sahipleriolan beş vasıtayladır. Onlar da gönderilenMuhammed (SAS) ve sonra iki torunu ilesonra da Fatımetü’z-Zehrâ ve Aliyyü’l-Murtazâ’dır.

Mustafa İzzet Efendi’nin Murakkaı. Tarihi 1280/1863Ulüvvü’l-himmeti mine’l-imanHimmetin yüceliği imandandır.

Mahmut Celâlettin Efendi’nin nefis birsülüs yazısı

Ey gönül etme gurur dünya fanâdır âkibetKâmyâb olsan cihanda yine hicran âkibetÇün fenadır gam ve endîş-’tmeğe mûcib nedirŞâd u hurrem hem gam ü mihnet yegâmdır âkibetGel tevekkül gûşesinde ey gönül kıl vahdetiGörelim Allah ne derse pür-keremdir âkibet

Sal keşti-i umûru bahr-i tevekküle akAç bâdbân-i himmeti yan gel de seyre bak

Mustafa İzzet (Bende-i âl-i abâ, seyyid İzzet Mustafâ) 1280/1863 tarihli celi sülüs Murakkaı

YA GALİBEN GAYRE MAĞLÛBEy yenilmeyen Galib

İzzet’in 1279/1862’de yazdığı istifli sülüs bir hattıHUVE’L-EVVELÜ VE’L-ÂHİRÜ VE’Z-ZÂHİRÜ VE’L-BÂTINÜ VE HUVE Bİ KÜLLİ ŞEY’İN ALÎMEl-Hadid suresi, 3. ayet. Mealen:O, hem evveldir, hem ahirdir, hem zâhirdir, hem bâtındır. O herşeyi kemâliyle bilendir.

Necmeddin Okyay’ın nefis bir celi Ta’likle 1351/1932’de yazdığı levhaŞefâ’at yâ Nebiyallah

Ey Allah’ın nebisi, şefaat istiyorum.

Râkım’ın tuğrâ şeklindeyazısı. Tuğrâ’nınbacakları arasında, sağda:

Esteîzü bi’llah(Allah’a sığınıyorum)

Tuğrâ’nın içinde:

Ve ce’alnâ mine’l-mâikülli şey’in hayyin

(Her diri şeyi sudanyarattık)

Sami Efendi’nin 1318/1900 tarihli Ta’lik bir yazısı:HÜVE’S-SEMÎ’U’L-ALÎM

(O, her şeyi işiten ve en iyi bilendir)

Mehmet Sâmî’nin 1309/1891’de yazılmış Ta’lik bir levhası:Garîk-ı bahri isyânem Dahîlek yâ Resûlallahİsyan denizine batmışım, Ey Allah’ın Resûlü, sana sığınıyorum

Li Ebi’l Huseyn Muhammed bin Cubeyri’l-EndülüsîVe cerrebtü ihvâne’z-zamani felem ecid/Sadîkan cemîla’l-gaybi fihâli bu ‘dihi/Ve kem sahibin âşiretühû ve eliftühu/Femâ dâme li yevmen alâ hüsni ahdihi/Fekûn zâ-iktisâdinfi umûrike küllihâ/Feahsin ahvâl’l-fetâ husnü kasdihi.Ebi’l-Hüseyn Muhammed bin Cübeyrü’l-Endülüsi’nin sözü: Zamanın dostlarını denedim. Gözden ırak olduğu zamanlarda vefâkâr dost bulamadım. Nice dostlarla muaşeret ve ülfetettim de bir gün olsun benim için ahdına devam etmedi. Bütün işlerinde ölçülü ol, çünküinsanın en güzel hali, dengeli halidir. Bu celi sülüs yazı 1310/1892 tarihinde Hattat Hafız-Tahsin tarafından yazılmıştır.

Hattat Tahsin’in 1314/18996’da yazdığı harekeli sülüs yazısı:Dime aşk içre bana kim ola irşâd-i tarîk

Sen hemen gir yola Allah veliyyü’t-tevfik

Mehmed Es’ad el-Yesârî’nin 1192/1779 tarihli nefis bir celi Ta’lik hattı

FE’L-YENZURİ’L-İNSANÛ MİMME HULİKA

(Et-Tarık suresi, 5. ayet. Mealen: Şimdi insan neden yaratıldığına dikkat etsin

1271’deyazılmış Zühdimzalı celi sülüsbir yazı

Sünnet hakkında birhadis-i Şerif

Bu güzel Ta’lik hattın hattatı ve tarihi belli değildir.

Çık salın ey serv-i nâzım görsün âlemler seniAşinâlar saf saf olsun beklesün yer yer seni

Hattat Hulûsi Efendi’nin 1324/1906 tarihli celi Ta’lik yazısı

Elâ külli şey’in mâ hale’llaha bâtılü

Dikkat, Allah’tan başka her şey bâtıldır.

Osmanlı arması.Tuğrâda:

“Abdülhamid Han el-muzafferdâima” yazısı ile sağ üst köşede“El-Gazi” ünvanı okunuyor.

Kalkan tabir edilen oval biçimlikısmın kenarı boyunca:

El-Müstenid bi’t-tavfikati’rrabbâniyye Abdülhamid HanMelikü’d-Devleti’l-Osmaniyye

yazısı vardır.

İsmine Rab, Allah, Kudret,Yahova, Ulu Babamız, Tengri,

Tao … ne dersek diyelim;

Hakk’ın (doğruluğun, gerçekliğin)

ışığı daimasizlerle olsun.

Gününüz aydın olsun

Levent Ertürk – levbaba@yahoo.com