МИТЕ КУРТ ООРУЛАРЫНЫН БАЛДАРГА ТИЙГИЗГЕН

ТЕРС ТААСИРИ

Ногойбаева Калыс Асанбековна,

Медицина илимдеринин кандидаты, жогорку категориядагы инфекционист дарыгер,

Кыргыз мамлекеттик кайра даярдоо жана адистикти оркундотуу медициналык институтунун инфекция кафедрасынын доценти

Презентациянын түзүлүшү Убактысы

Маалымдоонун максаты 5 мин

Видеофильм 20 мин

«Мите курт оорулары» жонундо тушунук

Турлору

Жугуу жолдору

Ден соолукка тийгизген кесепеттери

Алдын алуучу чаралар

10 мин

Балдар арасындагы мите курт ооруларынын денгээли, Кыргызстан 5 мин

Балдар арасында мите курт ооруларына каршы жургузулуп жаткан иш чаралар жана алардын

жыйынтыктары, Кыргызстан 10 мин

Балдарды мите курттан арылтуу боюнча келечектеги иш пландар 5 мин

Талкулоо жана жыйынтыктоо 5 мин

Маалымдоонун максаты

• Кыргызстанда балдардын арасында мите курт оорусу ото кенири таралгандыгын чагылдыруу

• Мите куртка чалдыккан балдардын ден соолугу начар болуп, окуу сапаты томондошун маалымдоо

• Гигиеналык эрежелерди сактоо менен бул оорулардын алдын алса боло турганын тушундуруу

• Келечекте Мите куртооруларына каршы иш чараларды Саламаттык сактоо жана агартуу системалырынын бирдикте откорушун негиздоо

Мите курт ооруларынын турлору

Мите курттар - МК

Кене жана чиркейден жуга турган МК

Адамдан адамга тузмо туз жуга турган МК

Малдан жуга турган

МК Топурактан жуга

турган МК

Эхинококкоз, альвеококкоз, тениаринхоз, тениоз, описторхоз, дифиллоботриоз, Фасциолез, трихинеллез, дикроцелиоз, шистосомоз, филяриидозы, цистицеркоз.

Аскаридоз, Трихоцефалез, Стронгилоидоз, Анкилостомидоз, Токсокароз

Гименолепидоз

Суудан жуга турган

МК

Безгек Кене энцефалити

Энтеробиоз.

Лямблиоз Амебиаз ж.б.у.с.

Мите курттардын жугуу жолдору

Зан менен булганган топурак аркылуу

Адамдан адамга Жан жаныбар аркылуу

Чымын-чиркей аркылуу

Жуулбаган жер жемиш аркылуу

Жуулбаган булганыч кол аркылуу

Кайнатылбаган суу аркылуу

Журуш-туруш терс корунуштор

Мите курттардын балдардын ден соолугуна тийгизген кесепеттери

Ичеги карын

оорулары

Аллергиялык оорулар

Физикалык осуунун озгорушу (тулку бой,

тери, чач, тырмак ж.б.у.с)

Псих-эмоциялык

озгоруулор

Башка ооруларга (инфекция, анемия) бат чалдыгышы

Сабакка болгон жондомдуулуктун

озгорушу

Балдарга мите курт ооруларынын жугушун алдын алуучу чаралар

Корутунду: Балдардын мите курт ооруларын жугузуудагы

негизги себептери

• Мите курттар жана алардын ооруга себепкерлиги жонундо билбегендик.

• Мите курт ооруларынын жугуу жолдорун жана алардын алдын алуусун билбегендик.

• Оздук гигиенаны сактабоо.

• Сууну кайнатпай ичуу

• Журуш-туруштарда терс корунуштордун болушу.

• Уй жаныбарлар менен тыгыз байланышта болушу

• Даараткананы колдонбогондуктан айлана чойронунун булганышы

• Кесек колдонуу.

Балдар арасындагы мите курт ооруларынын денгээли, Кыргызстан

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ошск. обл. Жалал. обл.

Баткен. обл.

Нарын. обл.

Ыссык-К. обл.

Талас. обл.

Чуйск. обл.

г.Ош г.Бишкек

Ичеги мите курт ооруларыныны областтар боюнча калк арасында катталышы, Кыргызстан, 2015г

0-14 лет 15-17 лет старше 18 лет

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Ошск. обл. Жалал. обл.

Баткен. обл.

Нарын. обл.

Ыссык-К. обл.

Талас. обл. Чуйск. обл. г.Ош г.Бишкек

Ичеги мите курт ооруларынын областтар боюнча балдардын арасында катталышы, Кыргызстан, 2015г

До 1 года 1 год 2-4 года 5- 14 лет

ОКИ; 30,0

ВГ; 17,2 Паразитозы; 27

Туберкулез; 6,8

Бруцеллез; 4,4 ВИЧ/СПИД; 0,8 другие инфекции;

5,5

2014г.

24 17 37 35 37 26 26 25 27

847 842

391

258 220 159 158 132 120

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 за 9 мес 2015

на

10

00

об

с. л

иц

.

ДЭН стат

2015г – 35,5

Основные мероприятия, проводимые по улучшению ситуации по паразитозам в республике, 2007-2015гг. По данным

ДПЗ и ГСЭН МЗ КР

• Подача заявки

№ Задачи Партнеры

1 Определение истинной пораженности детей паразитозами ЮНИСЕФ , 2007г.

2 Изучение условий санитарии и гигиены в школах и причины неблагополучия по паразитарным заболеваниям

ЮНИСЕФ 2014-2015гг.

3 Привитие навыков санитарии и гигиены в школах ЮНИСЕФ, ШКК, Фонд Вишневского- Растроповича, 2009-2015гг.

4 Разработка и размножение 5 видов информационно образовательного материала ЮНИСЕФ, ШКК, 2008г.

5 Массовая дегельминтизация и социальная мобилизация населения на борьбу с паразитозами

ЮНИСЕФ, ХОУП, ШКК, Фонд Вишневского-Растроповича, 2007-2014гг

6 Лабораторный мониторинг и оценка качества массовой дегельминтизации ЮНИСЕФ, Фонд Вишневской- Растроповича, 2007-2014гг.

7 Модернизация и улучшение качества лабораторной диагностики и материально технической оснащенности

ЮНИСЕФ, 2008-2015гг.

8

Внедрение компьютерного электронного слежения за паразитозами для проведения мониторинга и оценки качества проводимых работ по улучшению санитарии и гигиены

ЮНИСЕФ, АРИС, ВБ, 2014-2015гг.

9 10

Обеспечение антигельминтыми препаратами Альбендазол, 400мг. Соглашение с ВОЗ по обеспечение антигельминтного препарата в рамках

Региональной стратегии по борьбе и профилактике геогельминтозов странах

Европейского региона ВОЗ (2013г.)

Фонд Вишневской-Растроповича, 2009-2013гг. ВОЗ, до 2020 года.

Межведомственная взаимосвязь По данным ДПЗ и ГСЭН МЗ КР

Меморандум о взаимодействии в борьбе с паразитарными заболеваниями» между: • Министерством здравоохранения Кыргызской Республики (ДПЗиГСЭН, РЦУЗ, ЛПО) и • Министерством образования и науки (Общеобразовательные школы) • органами местного самоуправления (главы областных/районных администраций, местных округов,

местных кенешов) • Мэриями крупных городов. • Сообществами.

Мите курт ооруларына каршы жургузулгон иш чаралар, ноябрь, 2007 -2015г жыл

• Элдин арасында

тушундуруу

иштери журугузулду

• Элди массалык

дегельминтизациялоо

жургузулду

Элдин арасында тушундуруу иштерин жана элди массалык дегельминтизациялоону жургузуу

Результаты обследования детей в пилотных школах

По данным ДПЗ и ГСЭН МЗ КР

Санитарно-техническое состояние туалетов в школах до и после внедрения Программы

«Вода, санитария и гигиена» По данным ДПЗ и ГСЭН МЗ КР

продолжение

ДО ПОСЛЕ

Балдарды мите курттан арылтуу боюнча келечектеги иш пландар

• Элдин арасында оорунун денгээлин томондотуу

• Айлана чойрону мите курттардан сактоо жана тазалоо

• Элдин санитардык маданиятын которуу

• Элдин арасында тушундуруу иштерин дайыма жургузуп туруу • Баштапкы класстардын тарбия саатардын программасына санитария жана

гигиена суроолорун киргизуу • Короолорду, кочолорду, айылдарды тазалоону уюштуу

• Жергиликтуу бийликтин жардамы менен «таза уй» «таза кочо » «таза айыл» ж.б.у.с. конкурстарын уюштуруу

• Ата-энелер комитетинин иш планына санитария жана гигиена сурооорун киргизуу

Корутунду максат • Балдарга жана алардын ата-энелерине санитария жана

гигиена эрежелерин сактоону адатка айлантууну уйротуу

• Балдардын мите куртка чалдыгышын азайтуу

• Балдардын анемия, аллергикалык, дерматологиялык, инфекциялык ооруларын, ж.о.э, нейропсихикалык озноруулорун азайтуу Повышение успеваемости в школе и интеллектуального развития

• Балдардын эс тутум жана физикалык корсоткучторун жакшыртуу