REPUBLIKA E SHQIPËRISË 3

7/23/2019 REPUBLIKA E SHQIPRIS 3

1/65

Prioritete n zgjedhjen e vetive t plhurave sipas destinacionit

Nertila Zaranjaku Page 1

REPUBLIKA E SHQIPRISUNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANSFAKULTETI I INXHINIERIS MEKANIKEDEPARTAMENTI TEKSTIL DHE MODE

TEMA : Prioritete n zgjedhjen e vetive t plhurave sipas destinacionit

Dekani : Prof. Dr. Andonaq LONDO

Prgjegjsi i Departamentit: Prof. As. Dr. Genti GUXHO

Udhheqsi : Prof. As. Ermira SHEHI

Diplomanti : Nertila ZARANJAKU

TIRANE, 2013


2/65



PASQYRA E LNDS Faqe

HYRJE... ..6

KAPITULL I

FIBRAT DHE LLOJET E PLHURAVE

1.1 Llojet e fibrave.71.2 Fibra t reja t prdorura..10 1.3 Llojet e plhurave.10 1.3.1 Karakteristikat e plhurave t prdorura n shndetsi.14 1.4 Filli dhe karakteristikat e tij.17

KAPITULLI II

STRATEGJIA E ZGJEDHJES S PLHURS2.1 Prcaktimi i vetive t materialeve.182.1.1 Materialet dhe vetit e tyre...192.2 Mnyra e przgjedhjes s plhurave.21 2.2.1 Roli i vetive mekanike t tekstileve n kohn e prdorimit.212.3 Modelet mekanike t tekstileve22 2.3.1 Vlersimi n prekje i plhurs..37 2.3.2 Prcaktimi objektiv i cilsis s jashtme t veshjes.39 2.4 Rndsia e vetive fiziko-mekanike .392.4.1 Vlersimi objektiv n prekje pr pjest e stabilizuar t nj veshje..42

2.5 Vetit elastike t tekstileve..452.5.1 Stabiliteti dimensional i tekstileve...462.6 Vetit fizike t tekstileve ..46

KAPITULLI III

ANALIZAT LABORATORIKE3.1 Masa e tekstileve.50 3.1.1 Karakteristika strukturore513.1.2 Aparati mats i trashsis53

3.1.3 Matjet me sistemin KES.543.2 Matjet e vetive t siprfaqes553.2.1 Matjet n tendosje...56 3.3 Aparati i trheqje-grisjes..56 3.3.1 Matjet n trheqje ...573.3.2 Matjet n grisje58 3.4 Aparati i prkuljes 583.4.1 Matjet n prkulje58


3/65



3.5 Aparati i ngjeshjes593.6 Aparati i frkimit t siprfaqes60

KAPITULLI IV

METODAT E TESTIMIT T TEKSTILEVE

4.1 Efekti Piling i tekstileve.62 4.1.1 Testi Piling.62 4.2 Testi shirit...63 4.3 Testi grab65

V. PRFUNDIME.

VI. REFERENCAT.


4/65



LISTA E FIGURAVE

Nr Faqja

Fig.1.1 Pamja e fibrave natyrore ...7Fig. 1.2 Bima e pambukut ..8Fig. 1.3 Fibrat e mndafshit. ..8Fig. 1.4 Fibrat e xhamit .....9 Fig. 1.5 Pamje strukturore e plhurs s endur.11Fig. 1.6 Pamje strukturore e plhurs s thurur.11 Fig. 1.7 Fasho tradicionale ....14 Fig. 1.8 Doreza mbrojtse . 15Fig. 1.9 Mbulesa kpucsh 16Fig. 1.10 Plhurat q aplikohen n operacione ..... ..17Fig. 2.1 Skema: a) Fryrje me lng b) me sfer c) n cilindr....30

Fig. 2.2 Forma e seksionit t mostrs s fryr n drejtim t bazs () dhe indit (!) 30Fig. 2.3 Skemat: a) elementt e tekstilit n formn fillestare, b) n form t deformuar...31Fig. 2.4 Forcat q veprojn n fill ..32 Fig. 3.1 Aparati i trheqjes......56Fig. 3.2 Aparati i grisjes...57Fig. 3.3 Aparati i prkuljes..58Fig. 3.4 Aparati i ngjeshjes..59Fig. 3.5 Aparati i siprfaqes....59


5/65



LISTA E TABELAVE

Nr. Emrtimi i tabels Faqja

Tab. I Vlerat e prekjes (Hand Value) kryesore43

Tab. II Ndjesia fillestare e prekjes pr plhurat e kostumeve dimror pr burra44Tab. III Shprehia fillestare e prekjes pr plhurat e kostumeve verore pr burra44Tab. IV Ndjesia fillestare e prekjes pr plhurat e fustaneve pwr gra.45Tab. V Lista e vetive fizike60


6/65



HYRJE

Tekstili sht nj plhur, e cila sht e thurur me dor ose me makin. "Tekstil"tradicionalisht do t thot "plhur e endur". Termi vjen nga fjala latinishte texere, q do t thott endsh.Gjat konceptimit t do produkti industrial sht e domosdoshme t zgjidhet materiali prej tcilit do t prbhet ky product dhe rruga teknologjike pr prodhimin e tij. Rasti ideal do t ishtekur kto dy zgjedhje t bheshin njkohsisht, por n fakt ato mund t realizohen vetmnprmjet nj proesi prafrimesh t vazhdueshme, pra me etapa.

Gjat do etape shihet me sy kritik zgjidhja e br paraprakisht; n se zgjidhja e materialitdiskutohet vetm n etapn e fundit t konceptimit t objektit, kjo e ngushton hapsirn e

zgjedhjeve t mundshme.Duke qn se proeset teknologjike t prpunimit t materialeve jan t ndryshme, po ashtu tndryshme do t jen proeset e prodhimit, sjellja e tyre ndaj faktorve t jashtm, etj.; nuk mundt flitet pra pr nj koncept racional, n se nuk merren parasysh n kohn e duhur t gjith ktafaktor.

Zgjedhja sht njhersh thelbsore dhe e vshtir. Thelbsore, sepse prej saj varet cilsia eproduktit dhe vlefshmria e tij ekonomike; e vshtir, pr shkak si t shumllojshmris smaterialeve dhe proedurave t prpunimit t tyre, ashtu edhe t variacionit t krkesave q iparaqiten projektuesit.

Vshtirsia e zgjedhjes s materialeve pjesrisht rrjedh nga kjo pafundsi zgjedhjesh. Por, ngaana tjetr, ndryshueshmria e krkesave dhe karakteri i tyre shpesh kontradiktor, e ndrlikojnm tej zgjedhjen, duke i shtuar asaj vshtirsin e prcaktimit n mnyr objective t cilsive tkrkuara; akoma m tepr kjo vshtirsi paraqitet kur bhet fjal pr zgjedhjet shum kriteriale.


7/65



KAPITULLI I

Fibrat dhe llojet e plhurave

Produktet e tekstilit luaj nj rol jetik n prmbushjen e nevojave themelore t njeriut. Ne shpeshi konsiderojm tekstilet thjesht veshje. Natyrisht, industria e veshjeve sht vendi ku shumica etekstileve jan prodhuar dhe prdorur. Megjithat, tekstilet jan gjithashtu t rndsishme n tgjitha aspektet e jets son nga lindja deri n vdekje. Prdorimi i tekstileve daton mbi 8500 vjetm par. Prparimet teknologjike t tekstileve n industri t ndryshme jan gjithmon t njohuran industrin e veshjeve.

1.1Llojet e fibrave

Tekstilet klasifikohen n baz t fibrave prbrse : mndafshi, leshi, liri, pambuku, fibratsintetike si rajoni, najloni dhe poliesteri dhe disa fibra inorganike si veshje prej ari, fibre xhamidhe veshje asbesti; sipas strukturs s thurjes, sipas mnyrs sipas s cils fijet e bazs dhe inditndrthuren me njra-tjetrn n makinn e tezgjahut.

Fibrat tekstile natyrale:1. me origjin bimore2. me origjin shtazore3. me origjin minerale

Fig 1.1 Pamja e fibrave natyrore ( a-fibr sisal, b-fibr liri, c-fibr bananeje, d- fibr jute)


8/65



Origjin Bimore-Veshje Lvoreje : ka prdorime t shumta dhe prdoret pr letr.-Coir: sht nj fibr e cila merret nga arra e kokosit.-Pambuku : sht nj fibr e but e cila rritet rreth farave t bims s pambukut.-Krpi : prdoret kryesisht pr litar.

-Juta : prodhohet nga bimt.-Liri : prodhohet nga flaksi.-Hithr : prpunohet n mnyr t ngjashme me lirin.-Ramie (hithr kineze)-Fibr uji (algat e detit): sht e tretshme n uj dhe prdoret si fibr mbajtse pr disa tekstile.-Sisal

Fig1.2 Bima e pambukut

Origjin Shtazore-Alpaca-Qimet e lepurit Angora-Qimet e deves-Kashmiri-Lesh Angora

-Mndafshi-Leshi

Fig1.3 Fibrat e mndafshit


9/65



Teknofibrat :1. Fibra artificial2. Fibra sintetike3. Fibra inorganike

Fibra artificialFibrat artificiale ndrtohen duke u nisur nga produkte natyrale, ato jan qeliza edhe proteina.Kto substanca nprmjet proedurave kimike, bhen t tretshme dhe solucioni q prftohet,filtrohet,dhe merret prsri substanca n formn e fijeve pak a shum t gjata. Filllimi iindustris s fibrave artificiale daton n 1984, kur n Franc u formua nj shoqri pr prgatitjene fibrave nprmjet proeseve t filaturs dhe koagulimit, n formn e fijeve, t nj solucionime densitet t nitrocelulozs. Kto fije u quajtn mndafsh artificial sepse pavarsisht ndryshimitt natyrs, kishin t njjtin shklqim t mndafshit. M von filluan t prodhoheshin fibraartificiale duke u nisur nga proteinat shtazore (qumsht) ose bimore (soja). Disa nga llojet efibrave artificiale jan :

-Letra-Rajoni-Modal-Mineral-Asbesti-Fibrat e xhamit-Fibrat metalike, telat metalik dhe flett metalike kan disa prdorime n tekstile ,m vete oseme materiale t tjera pr shembull, punimet e arit.

Fig1.4 Fibrat e xhamit

Sintetike

-Fibra akrilike-Lurex-Material elastik, Tactel, Lycra (stilastik) dhe plhura t tjera elastike.-Fibrat e najlonit-Fibrat poliester-Polipropilene (t njohura gjithashtu si Olefin ose Herculon)
http://textiles.indianetzone.com/1/polyester.htmhttp://textiles.indianetzone.com/1/polyester.htmhttp://textiles.indianetzone.com/1/polyester.htm


10/65



Inorganike

Fibra t karbonitFibra t metalitFibra t silicit

Fibra t qeramiks

1.2 Fibra t reja t prdoruraPrve fibrave t zakonshme si poliesteri, nayloni, poliamidi, elastan, n veshje active sportivegjejn prdorim edhe fibra t reja, t gjeneruara nga poliesteri, nayloni apo edhe poliamidi.

Hygra sht fill filament i prbr nga przgjedhje fibrash absorbuese polimer dhe naylon.Polimeri uj absorbues ka nj struktur n form rrjete, e cila absorbon 35% t ujit ndaj peshs stij dhe ofron veti lehtsuese t mira q polimeri tradicional nuk i ofron. Nga ana tjetr, naylonijep fortsi dhe stabilitet dimensional. Nj plhur e till mund t prdoret n veshje sportive tatletiks, skive, golfit, etj.

Lumiac sht nj grup filamentesh poliester t trashsive t ndryshme (0.5 2.0 dernier prfilament) dhe me seksion trthor t rregullt. Komunikimi Hygra-Lumiac jep nj plhur ttrikotuar, q prdoret shum n atletik n Japoni.

Dryarn sht mikrofibra e propilenit plotsisht e riciklueshme. Kjo plhur e till ka pesh tleht, sht konforte dhe prdoret n sporte t ndryshm. Pr m tepr ka nj trajtim t but, njkapacitet termorekurues t lart, thahet shpejt dhe sht antibacterial.

Killat N sht nj filament i zbrazt najloni. Pjesa e zbrazt prbn rreth 33% t seksionit trthort secilit filament, gj e cila jep absorbim t ujit dhe veti t ruajtjes s ngrohtsis. Teknologjia emanifakturimit t Killat N sht shum interesante.

1.3 Llojet e plhurave

Sipas mnyrs s prodhimit tekstilet ndahen : T tezgjahuara T trikotuara Teknike

*-Procesi i kthimit t fijes n plhur n makinat e tezgjahimit njihet me emrin Endje*-Plhura e formuar nga fijet e boshtit t bazs dhe indit sipas nj rregulli t caktuar (thurje) n

makinat e tezgjahimit quhetPlhure tezgjahuar*-Plhura e formuar nga ndrthurja e laqeve dhe sytheve quhet trikotazh


11/65



Plhurat e endura (t tezgjahuara) Plhurat e thurura (trikotazhet)

Fig1.5 Pamje strukturore e plhurs s Fig1.6 Pamje strukturore e plhurs sendur thurur

Tekstilet pr shtpi:Tekstilet dhe prbrjet e prdorura n mobilim, pajisje dhe produktet e brendshme t shtpive,tapete, mbulesa dyshemeje. N varesi nga mjedisi dhe vendi, duhet t bhet zgjedhja e fibrsdhe plhurs.

Tekstilet n mjeksi:Zbatimet jan n shndetsi, higjien dhe shrbime shptimi. Prdoren zakonisht si fije prqepje dhe fasha. Vetit e krkuara jan rezistenca ndaj bio-degradimit, ndaj krpudhave, dhemikrobeve dhe prshtatshmria me trupin e njeriut. Bio tekstilet sht nj term i prdorur nzbatimet e tekstileve pr mjekesi, keto jan elemente tekstili t prdorur n ambjente specifikebiologjike. Kjo performanc varet nga ndrveprimi me qelizat dhe lngjet biologjike pr sa i

prket bio-stabilitetit dhe biokompatibilitetit.

Tekstilet teknike

Tekstilet teknike jan materiale tekstile dhe produkte t prodhuara kryesisht pr performancn etyre dhe veorit funksionale se sa pr qllime estetike dhe dekorative. Veorit estetike nuk janshum t rndsishme pr tekstilet teknike.Bazuar n prdorimet prfundimtare, zgjedhja e fibrave pr metoden e prpunimit sht kyi izhvillimit t produkteve t rinj n fushn e tekstileve. Ritmi i rritjes s tekstileve teknike n rangmbarbotror sht 4% pr vit ndrsa rritja e tekstileve pr shtpi dhe veshje sht vetm 1% nvit.

Rripa transportjeresh:Per aplikimet industriale dhe n tekstilet teknike t transmetimit t energjis prdorim t gjerkan rripat transportues. Karkasa sht nj plhur brenda rripit, e cila sht prgjegjese prfortsin dhe vetit n trheqje t rripit. Kjo karkas prbehet nga shtresa pelhure ttezgjahuar t lidhura me njra-tjetrn. Vendoset nj shtrese ngjitsi midis shtresave pr lidhje.Fortsi e lart, ruajtje forme, rezistenc n grryerje dhe rezistenc e mir ndaj rrezeve tdiellit jan vetit e krkuara pr karkasn dhe shtresn lidhese.


12/65



Gjeo tekstilet:

Materialet e tezjahuara ose jo t prdorura n industrin e ndrtimit pr mbshtetje,

qndrueshmri, ndarje dhe drenazh n nivel posht toks prfshihen n kt kategori. Fushate aplikimit prfshijn inxhinierin e ndrtimit, ndrtim rrugsh, inxhinieri molesh, ndrtimvendesh pr hedhjen e mbeturinave, sisteme drenazhimi etj. Fortsi, zgjatueshmri,kohzgjatje, thithje e ulet e lagshtis, rezistenc n shpim, trashsi, veti t mira hidraulike,dhe veti transmetuese t mira, rezistenc ndaj nxehjes biologjike dhe rezistenc ndajkimikateve jan veti esenciale pr gjeo tekstilet.

Veshjet mbrojtese:Mbrojtja ndaj nxehtsis, flaks, ujit dhe ambjenteve t rrezikshme prftohen nga prdorimi iprshtashm i tekstileve teknike me fibra t performancs s lart. Bazuar n prdorimin ndajnxehtsis, rezistenca kimike, kohzgjatja, thithja e lagshtis, komforti, rezisteca n prerje

dhe rezistenca n prplasje jan vetit kryesore t krkuara.

Mobiltech:Fusha e prdorimit t Mobiltech sht e gjer. Fushat e zbatimit prfshijn veshjeautomobilash, ndrtim anijesh, hapsire ajrore, automjetet hekurudhore, motocikleta, airbag,goma. do makin duhet t prdori rreth 17kg material tekstili. Vetit esenciale jan thithje emir e tingullit, rezistenc ndaj UV, ruajtje fortsie, kohzgjatje, ruajtje formash, eficienc nfiltrim, rezistenc n grryerje dhe rezistenc n erozion.

Industria e ushqimit:

Fermert veshin rroba mbrojtse kur bjn sprkatjen e prodhimeve t tyre me pesticide.Tekstilet jan prdorur pr t mbuluar bimt dhe pemt pr mbrojtje nga moti dhe insektet.

Materiale ndrtimi:Tekstilet jan prdorur n shtpit tona pr ta izoluar at nga t nxehtit dhe t ftoht. Mobiljet, nt cilat ne ulemi dhe flem, jan t prbr nga lloje t ndryshme t produkteve t tekstilit.Tekstilet jan prdorur n material pr mbulim, mbulesa, mbulesa muri,grila, kanalet e ajrit dheekranet e dritareve.

Materiale tekstile pr tapete :

Tapetin e nj vendi nga nj tjetr e bjn specifik dizenjoja, modeli, por edhe materiali.Prodhimet persiane kan filluar t furnizojn Europn aty nga shekulli i 18-t dhe prejather, prodhuesit m t mdhenj t tapeteve e kan pasur tpamundur tju shptojnndikimeve t modeleve t mbrekullueshm persiane. Tapetet dhe qilimat persian shquhen prestetikn e tyre, vlerat funksionale dhe veanrisht pr motivet e mrekullueshme. Formatgjeometrike, t cilat marrin variacione t ndryshme shpesh krijojn simbole dhe ikona tshenjta q prfaqsojn fise t ndryshme. Megjithat lulet, kafsht, dhe elemente t tjer tnatyrs pasqyrojn fondin e tapeteve Persiane, ku n qndr shpesh her qndron nj


13/65



medalion. Materialet q prdoren pr thurjen e tyre, gjithashtu i bjn shum t veant dheorigjinal kta tapete. Cilsia shum e mir e leshit shpesh ndrthuret me mndafshin, jovetm pr ta br m kompakte copn, por edhe pr t dhn mundsi dizenjuesit pr krijimine imazheve sa me te gjalla.

Tekstilet rezistente ndaj ujitKeto lloj tekstilesh jane perpunuar per tu bere rezistente ndaj pershkueshmerise se ujit dhedjerses. Termi rezistente ndaj ujit I referohet struktures se hollesishme dhe kushteve specifikete metodes analitike ne laborator. Zakonisht jane copa natyrale ose sintetike te petezuara ose tembluara me material rezistent nadj ujit si kaucuk, polivinil, klor, poliuretan, silikon, polimerfluoriti dhe dyll. Si shembuj mund te permendim xhaketat mushama, kostumet e saunave, varkat,topat e futbollit, syzet etjTekstilet kunder ujit, I rezistojne ujit qe kalon mbi ta, por lejojne avujt e ujit te kalojne. Aftesiaper te bllokuar shiun ose boren ndersa lejon avujt e djerses te dalin jashte (ajrosja), i ben ketocopa shume te perdorshme ne rrobat kunder shiut, ne rrobat e sporteve qe kane lidhje me ujin, ne

tenda dhe perdorime te tjera. Protokolli standart i testimit shpjegon performancen e ketyrecopave. Rezistenca ndja ujit matet nga sasia e ujit ne milimetra qe mund te qendroje mbi copeperpara se te depertoje brenda saj. Masa e perhapjes se avujve te lagesht matet nga masa e avujvete ujit qe kalojne ne te, avujt e ujit ne gram per meter katror te copes per nje perudhe prej 24oresh (g/m/d), e shkurtuar ne g. Vitet e fundit disa nga fabrikat e prodhimit te mallravesportive, kane filluar te vendosin kete ne etiketat e produkteve te tyre. Copat e serive mesatarekane nje vlere rezistence ndaj ujit prej prej 5,000 mm dhe 5,000 g ajrosje. Copat me te mira ekane kte vlere 20,000 mm dhe 20,000 g. Nje percaktim specifik i tekstileve kunder ujit eshte qecopa duhet te perballoje presionin e me shume se 1,000 mililitra uje pa pikuar. Testet e shiut nedhome kane treguar se disa copa me rezistence me pak se 1,000 mililitra uje, e mbajne ujinjashte per nje kohe te mjaftueshme, per qellime praktike. Veshjet e bra nga kto copa, te

testuara ne dhomen e shiut, ne Universitetin Leeds, nuk treguan shenja rrjedhje te ujit edhe pas 4oresh shi t fuqishem, te stimuluar (5 here sa shiu i fuqishem britanik). Gjithsesi disa nga ketoveshje qe kalonin 20.000mm kane pikuar nepermjet zinxhirave, kapucave dhe rrudhave. Persionimund te mos jete nje matese e mire per veshjet kunder shiut, pasi forca e renies se shiut ne copevaret gjithashtu edhe nga shpejtesia levizjes se copes, gjithsesi presioni eshte mates i mire per tuulur ne vende te lagura apo situata te tilla te ngjashme. Si perfundim aftesia e ajrosjes se copaverezistente ndaj ujit varet nga kushtet e motit, vecanerisht temperatura dhe lageshtia.

Struktura e copave qe mbajne ujin larg nga trupi, mund te perdoren per ta mbajtur perdoruesin tethate, me shume se membrana, stoferat per pallto, apo petezimi i copave. Kjo do te thote sedjersitja mund te largohet nga trupi ne menyre me efektive kur cops bie ne kontakt me ujin e

rrjedhshem apo avujt e ujit. Keto jane tekstile te drejtuara si Nikax Analogy apo FurTech, tecilat kane gjithashtu aftesine e ajrosjes ne kuptimin tradicional. Copat mund te behen rezistentendaj ujit edhe me sperkates (kjo mund te ndikoje ne cilesine e copes). Veshjet qe kombionojnecilesine e rezistences ndaj ujit me izolimin termik, si ato te prodhuara nga NikaxAnalogy apo FurTech, I rezistojne te fohtit ( nxehtesia transmetohet nepermjet disa shtresave teholla izotermike shume afer njera tjetres dhe pengohet nga nje hapesire e vogel ajrosese. Kureshte ftohte, avujt e thate kondensohen ne siperfaqe te ftohta, duke bere qe copa po pikon. Edherrobat rezistente ndaj ujit edhe tendat ose cadrat perdorin te njejtin lloj tekstili keshtu qe me e
http://en.wikipedia.org/wiki/Nikwax_Analogyhttp://en.wikipedia.org/w/index.php?title=FurTech&action=edit&redlink=1http://en.wikipedia.org/wiki/Nikwax_Analogyhttp://en.wikipedia.org/wiki/Nikwax_Analogyhttp://en.wikipedia.org/w/index.php?title=FurTech&action=edit&redlink=1http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=FurTech&action=edit&redlink=1http://en.wikipedia.org/wiki/Nikwax_Analogyhttp://en.wikipedia.org/wiki/Nikwax_Analogyhttp://en.wikipedia.org/w/index.php?title=FurTech&action=edit&redlink=1http://en.wikipedia.org/wiki/Nikwax_Analogy


14/65



mira eshte qe te prezantohen te dyja se bashku. Problem kryesor i rezistences ndaj ujit eshte segjate djersitjes dhe ajrosjes ne nxjerrim shume avuj uji. Nese nje tekstil eshte totalisht epadepertueshme nga uji, dhe jashte xhaketes apo tendes eshte ftohte atehere avujt e ujit do tekondensoheshin brenda copes. Gjate nje dite aktive mund te djersish pothuajse aq sa ne kete rast.

1.3.1 Karakteristikat e plhurave t prdorura n shndetsi.

Karakter istikat e fashos.

Ne shndetsi prdoren plhura me karakteristika te ndryshme ku do pelhure ka nje perdorim teveante. Keto pelhura perdoren si fasho,garze,doreza qe perdoren per vizite mjeksore apo te cilatperdoren ne salla operacioni perparese etj.Sipermaresit kane shpikur nje tip fashoje e cila eshte e papershkueshme nga uji,me elasticitet telarte si dhe lejon ajrin te depertoje deri ne plage.Ne pergjithesi spitalet dhe klinikat perdorin fasho me karakteristika te tilla, por ky produkt mund

te perdoret lehtesisht edhe ne per shtepi.Keto fasho, duke i studiuar nga menyra e ndertimit te tyre,jane te perbera nga nje shtrese e holledhe transparente e ndertuar nga poliuretani apo nga lende te tjera te ngjashme me te.Studiues tjeter i cili u mor me nje studim te tille arriti te krijonte nje fasho ku ne brendesi te sajndodhej nje shtrese e holle e futur brenda nje pelhure elastike e krijuar nga materiale kompozite.Pelhura eshte shume cilesore dhe e mbron membranen e cila eshte shume e holle dhe shume ajerkaluese se fashot tradicionale.Per me teper kjo lloj fashoje eshte shume elastike nese vendoset ne pjeset e kthyera, si eshtebrryli, pa shkeputur mberthesat e saj.

Fig1.7 Fasho tradicionale

Pelhura te holla te krijuara nga fusha e inxhinierise.Pelhura Transkit.

Transkitquhet pelhura bio-inxhinierike e cila sherben per zevendesimin e pjesshem ose te plotete plages se shkaktuar nga djegia,pra eshte nje pelhure qe zevendeson lekuren.


15/65



Pelhura Transkit eshte e ndertuar nga nje shtrese polimere si dhe nga qeliza keratine te rrituraartificialisht ne kushte shume sterile.Kjo shtrese siguron nje shtrese te holle lekure,transparente,e cila aplikohet mbi vendin e djegur.Me qene se kjo pelhure eshte transparente ben te mundur vezhgimin ne menyre te vazhdueshmete plages.

Pelhura Transkit permban proteina e cila ndihmon ne sherimin e vendit te demtuar gjithashtunepermjet saj kalon nje sasi e vogel ajri dhe lageshtire qe ndikojne pozitivisht mbi plage. Kjopelhure mund te kete efekt per nje kohe te gjate ne rast se ajo do te ruhet ne gjendje te ngrire netemperaturen -70C deri -20C dhe shkrin menjehere para perdorimit.

Pelhura OrCel.Kjo pelhure nuk ben zevendesimin e lekures sepse nuk permban qeliza, melankocite, makrofage,limfocite etc.

Pelhura ApligrafKjo eshte nje forme e njejte me lekuren e vertete.

Pelhura eshte krijuar nga ndarja e qelizave (keratinocite dhe fibroplaste) te nje pjese te trupit.Pelhura Apligraf eshte aplikuar shume tek pacientet duke ndihmuar plaget e tyre te sherohenshpejt si dhe te behet me pak e dhimbshme.

Dorezat mbrojteseElemente te tjera kryesore te perdorura ne shendetesi jane dorezat. Keto jane te ndertuara nganje material prej gome elastike. Ne brendesi te tyre ndodhet nje shtrese e holle pudre e cilalehteson veshjen e tyre ne duar. Dorezat perdoren gjate operacioneve apo vizitave te ndryshmemjeksore,ato jane vetem per nje perdorim dhe duhet te jene sterile. Psh.ne rast se mjeku ka kryernje vizite me nje pale doreza ai duhet t`i hedhe ato dhe per te bere nje vizite tjeter duhet te hapenje pako te re dorezash te cilat jane sterile.

Fig1.8 Doreza mbroj tse


16/65



Maske fytyreEdhe kjo eshte nje element mbrojtes. Maskat sherbejne qe mjeket te mos thithin mikrobe nerruge ajrore si dhe te mbrohen nga pacientet e semure. Maska eshte e ndertuar nga pelhura qe

permbajne elemente mbrojtes ndaj baktereve dhe nje material plastik e cila nuk lejon depertimine mikrobeve ne mushkrite e mjekeve.

Mbulesat e kepuceveKeto sherbejne per te mos ndotur dyshemete e ambjenteve sterile ne spitale.Mbulesat e kepucevejane prej plasmasi dhe ne brendesi te tyre eshte nje shtrese e perbere nga elemente qe pengojnerritjen e mikrobeve.Keto perdoren shume nga kirurget ne sallat e operacionit.

Fig1.9 Mbulesa kpucsh

Pelhurat qe aplikohen gjate operacioneveKeto pelhura jane shume sterile dhe perdoren vetem gjate nje operacioni.Pelhurat kane aftesi

shume te mire te thithin lageshtiren dhe gjakun,jane shume rezistente dhe nepermjet tyre behet emundur edhe kalimi i ajrit ne plage.


17/65



Fig1.10 Plhurat q aplikohen n operacione

1.4 Filli, funksionet, karakteristikat dhe przgjedhja e tij

Prve plhurs, por jo m pak i rndsishm se ajo, filli sht ndoshta komponenti m thmelo iqepjes, t cilin shpesh e shohim pa i dhn shum rndsi przgjedhjes s tij. Nevojiten disa

njohuri baz pr fillin n mnyr q t bj zgjedhjen e duhur t tij.Natyrisht zgjedhja e perit qeps krkon m tepr sesa prshtatjen me ngjyrn e plhurs.Qepjet formohen nga fije q duhet t jen n prputhje me llojet e thurjes, materialin dheplhurat mbi t cilat do punohet. Fijet qepse duhet t jen t fort, t buta, uniformed he tprafrta me plhurn ku do aplikohet qepja. Kosto e fijeve qepse edhe pse z nj pjes t voglt kostos s materialeve, ka efekt mbi produktin dhe knaqjen e krkesave t konsumatorve.Fijet qepse prbjn nj faktor t rndsishm n cilsi dhe punn e qepjes, n qndrueshmrine veshjes dhe knaqjen e konsumatorit. Nuk ka fije t prkryer pr aplikime t ndryshme,megjithat ekziston nj fije e prkryer pr aplikime t veanta. (American & Efrid).


18/65



Kapitulli II

Strategjia e zgjedhjes s plhurs

2.1 Prcaktimi i vetive t materialeve

do material mund t prfytyrohet si nj sistem atributesh, q jan vetit e tij. Nuk sht vetemmateriali n vetvete synimi i projektuesit pr prodhimin e nj tekstili me destinacion tprcaktuar, por kombinimi specifik i atributeve t tij, i quajtur ndryshe profili i vetive. Kshtunse do ti referohemi plhurave q prdoren prshembull n veshje aktive sportive ( futboll,volejboll, basketboll,) nj informacion m i detajuar mbi atributet kryesor t tyre (profili ivetive) jepet m posht:

1. Nxehtsi optimale dhe rregullim i lagshtis2. Ajrosje e mir dhe deprtueshmri e avujve3. Absorbim i shpejt i lagshtis dhe kapacitet transportues4. Munges lagshtie

5. Tharje e shpejt pr t parandaluar ftohjen6. Absorbim i pakt i ujit t shtresave t veshjes pran lkurs7. Dimensionalisht t qndrueshme edhe kur jan te laguar8. Rezistente9. Lehtsi n prdorim10.Pesh e leht11.T buta dhe t kndshm n prekje.

Po kshtu nse do t marrim n konsiderat veshjet q prdoren n sporte t tilla si : iklizm,not, etj, plhura q mund t prdoret duhet t ket kto atribute:

1. Deprtueshmri e ajrit

2. Absorbim i shpejt i lagshtis dhe tharje e shpejt3. Mbrojtje ndaj rrezeve UV4. Elasticitet i lart dhe ruajtje e trajts5. Pesh e leht6. Rezistente ndaj ujit me klor7. Rezistente ndaj rrs8. Rezistenc ndaj abrozionit dhe efektit Piling9. Etj

Nuk sht e mundur t arrihen t gjitha kto veti n nj struktur t nj fibre t vetme oseprzierjeve t saj. Struktura dy-shtresore ka nj shtres shum afr lkurs q gzon kapilaritetpsh fibra sintetike ose poliester dhe shtresa e jashtme zakonisht pambuk ose viskoz q absorbon

dhe avullon. Poliesteri zakonisht sht ideal pr largimin e lagshtis nga lkura. Jo t gjithafibrat e vetme ose przierjet fibrore t ndryshme japin veshje sportive ideale. Duhet t zgjidhettipi i prshtatshm i fibrave. Przierja e fibrave nuk jep t njjtin efekt si plhura me shumshtresa. Sjellja ndaj lagshtis e plhurs (kapilariteti) varet vetm nga vetit ndaj lagshtis sfibrave baz. Pikrisht n kt faz duhen konsideruar t gjitha materialet.


19/65



2.1.1 Materialet dhe vetit e tyre

a) PoliesteriPoliesteri sht i njohur pr stabilitetin dimensional dhe ofron rezistenc t lart ndajpapastrtive, alkaleve, shkatrrimit, mykut dhe tretsave t zakonshm organik. Duke qn se

sht rezistent dhe tashm edhe me pesh t leht, poliesteri ka elasticitet dhe nj ndjesi komfortidhe butsie (lmueshmrie) ose e but n prekje. T gjitha kto jan cilsi t rndsishme prkonsumatorinpr nj gam t gjer veshjesh t jashtme dhe aplikacione shplodhjeje. Po kshturezistenca ndaj nxehtsis dhe stabiliteti termik jan tipare t poliesterit.Kjo sht fibra q prdoret m shum n plhurat baz pr veshje aktive sportive, pr shkak tshkalls s ult t thithjes s lagshtis, vetive t lehtsis n prdorim dhe kostos s ult. Kshtupoliesteri sht hidrofobik dhe nuk e absorbon lagshtin. Megjithat m s shumti poliesteri iprdorur si shtres baz n veshje trajtohet kimikisht, kshtu q i rritet kapilariteti. Kjo mund trealizohet n dy mnyra:

Duke trajtuar poliesterin me nj prmbarues hidrofilik (nj shtres) Duke ndryshuar strukturn kimike t siprfaqes s tij pr t prmirsuar lagien e tij nga

lagshtia. Ndyshimi i strukturs kimike te poliesteri prfshin futjen e grupeve t rejahidroksile n molekulat q ndodhen n siprfaqe t filamentit. Rezultati q merret shtprishje e strukturs ujore, q shkakton lagien. Kombinimi i vetive t kundrta; shtresavehidrofobike me siprfaqe hidrofilike krijon nj plhur n t ciln fibrat detyrojnlagshtin t migroj prgjat plhurs n siprfaqen e jashtme t filamentit, ndrkoh qshtresa hidrofobike nuk absorbon lagshti.Disavantazhi i vetm i modifikimit molekular ose kimik sht kosto m e lart prmanifakturuesin e plhurs. Megjithat, efekti n plhur sht i prhershm. Pr tuklasifikuar si i qndrueshm, plhura duhet t ket aftsin ti rezistoj s paku 50larjeve t zakonshme (shtpiake).

b) PolipropileniPolipropileni nuk ka veti t mira kapilare. Megjithat avullimi i lagshtis mund t realizohetprmes plhurs polipropilene nga nxehtsia trupore. Polipropileni ka avantazhin e sigurimit tveimit kur sht i lagur, por mund t shkrij n nxehtsi mesatare n makinat tharse shtpiake.Gjithashtu, polipropileni sht m tepr oleofilik (absorbimi i vajit) se sa poliesteri. Pr pasoj aika nj tendenc t madhe t trheq dhe t mbaj vajrat madje dhe erzat. Polipropileni shtpohuar t jet nj zbatues i mir n menaxhimin e lagshtis n prputhje me natyrn e tijhidrofobike dhe ka karakteristika t mira termike, duke siguruar pr personin q e mban veshurngrohtsi n dimr dhe freski n mot t ngroht.

c) NajloniKarakteristikat e fibrs s najlonit jan: pesh e leht, fortsi t lart dhe butsi meqndrueshmri t mir. Ai konsiderohet si nj zgjedhje e mir kur kombinohet me shtresapoliuretani. Najloni ka nj rifitim m t madh t lagshtis se sa poliesteri ndaj ka sjellje m tmir kapilariteti. Prdoret gjersisht n veshjet e ngushta t jashtme, t cilat mund t ruajnnxehtsin pr shkak t deprtueshmris s ult t ajrit. Gjithashtu ai prdoret shum edhe nplhurat e trikotuara me deprtueshmri ajri, ku prshtatet mir. Megjithat ai sht m ishtrenjt se poliesteri prandaj prdoret vetm n ndarjet e mimeve t garave t notit dhe


20/65



iklizmit. Gjithashtu pr shkak t rimarrjes s lart t lagshtis ai thahet m ngadal sesaplhurat ekuivalente t prbra nga poliesteri.

d) MndafshiPr shkak t strukturs s tij t zbrazur, mndafshi ka deprtueshmri t lart t ajrit. Ai sht i

fort dhe ka veti natyrore t veprimit kapilar. Megjithat ai thahet ngadal dhe krkon kujdes npastrim.

e) LeshiJo t gjitha kualitetet e fibrave t leshta jan t prshtatshme pr plhurn baz. S pari dukeqn ngjitur me lkurn ai mund t shkaktoj kruarje. Kruarja zakonisht n veshjet prej leshi vjensi pasoj e kilikosjes nga fundet e fibrave. Pr pasoj fibrat e shkurtra mund t shkaktojn mshum kruarje se fibrat e gjata, pasi aty mund t ket m shum funde fibrash q prekin lkurn.S dyti, fibra duhet t jet shum e holl. Kjo krijon mundsin e prodhimit t fibrave medensitet t lart, q rrit fortsin dhe rezistencn ndaj abrazionit, prve rritjes s qarkullimit tajrit. S fundmi, fibrat e holla absorbojn m pak uj pr njsi t siprfaqes, kshtu q ato jan

m shum elastike se sa fibrat e trasha. Po kshtu efienca e veprimit kapilar sht m e madhen nj plhur me fibra t holla, sepse m shum fibra mund t paketohen n nj hapsir t dhnn krahasim me t njjtin vllim t fibrave t trasha.Leshi ka veti t mira natyrore t kapilaritetit dhe mund t siguroj veimin edhe kur sht injom. Megjithat ai thahet ngadal. Veshja e t brendshmeve prej leshi merinos do t mbajtrupin t that pr nj periudh t gjat ushtrimore. Fibrat e leshta kan mikropore (karakteristikjo e leshit t merinos) q lejojn absorbimin e avujve t ujit mbi 1/3 e peshs s fibrs. Pr pasojnevojitet m shum koh q veshjet prej leshi t arrijn lagshtin relative t krkuar prrealizimin e kondensimit (fibrat sintetike absorbojn m pak se 5% t peshs s tyre avuj uji parase t ndjejn lagshti.Nj plhur prej leshi (n trajtn e nj T-shirt me mng t gjata) ka treguar se thith m shumdjers se nj plhur poliesteri. Sasia e lagshtirs e desorbuar nga plhura ishte n menyr tkuptueshme m e lart se sa ajo nga plhura prej poliesteri dhe temperatura trupore binte (ulej)m shpejt dhe rikuperohej m ngadal pas kontaktit me plhurn prej leshi n krahasim mepelhurn poliester.

f) Pambuku

Veshjet prej pambuku sigurojn nj kombinim t mir t butsis dhe komfortit. Megjithatpambuku nuk rekomandohet t perdoret si plhur baz n veshje pr shkak t tendencs s tijpr t thithur dhe pr t mbajtur lagshtin. Kur sht e lagur, veshja prej pambuku t ngjitet ntrup, duke shkaktuar diskomfort. Duke veshur xhinse n ski, jo vetem q do t rndojn skiatorinpor gjithashtu do t shkaktojn ftohje nse xhinsi laget.Ngadalsia n tharje dhe ftohtsia kur jan t lagura si karakteristika t pambukut, e bjn at tpaprshtatshmn kushte n t cilat ka nivel t lart t lagshtis gjat djersitjes ose edhe gjatrreshjeve dhe kur temperatura e ambjentit sht e ult.

g) Mndafshi artificialMndafshi artificial nuk preferohet ngjitur me lkurn(duke qn se mban lagshtin 13 %rifitim lagshtie). Shtresa e jashtme mund t jet mndafsh artificial, e cila absorbon 2-3 her m


21/65



shum lagshti se pambuku. Kapilariteti arrihet nga inkoorporimi i disa prmbaruesvehidrofobik.

2.2 Mnyra e przgjedhjes s plhurave

Objekt i proesit t przgjedhjes s materialeve sht materiali me profilin e tij t vetive; por kjoprzgjedhje do t kuptohet si bashkveprim i ngusht midis trajts prfundimtare t komponentit,proesit me t cilin realizohet ai dhe funksionit q duhet t kryej ai.N rastin e materialeve tekstile (plhurs), przgjedhja mund t bhet n mnyr subjektive( mean t prekjes), dhe objektive (me an t testimeve laboratorike).Shqyrtimet e hollsishme dhe analizat e materialeve q prbjn veshjen jan shum trndsishme sepse ato japin informacionin e duhur pr pritshmrin e rezultateve prpara fillimitt proesit t prodhimit t veshjes. Nevoja pr prcaktimin objektiv t cilsis s pamjes sjashtme t veshjes rritet duke iu referuar krkesave ditore.Aplikimi i njohurive sht shum i rndsishm n praktiken industriale dhe n zhvillimin eindustris s veshjeve.

Cilsia e tekstileve p.sh. cilsia e materialeve prbrse t nj veshjeje mund t prcaktohet nkt rrug fare mir, megjithse nj prcaktim kaq subjektiv i cilsis sht pothuajse gjithmonkompleks dhe i pasigurt. Pavarsisht nga kjo cilsia e materialeve tekstile duhet t harmonizohetme cilsin e veshjes s prfunduar si dhe me krkesat e proesit t prodhimit t veshjes. Prandajplanifikimi inxhinierik i materialeve tekstile ashtu si edhe cilsia e lart e veshjeve e bazuar nshqyrtimin e plhurave sht br nj domosdoshmri e pashmangshme.Pr m tepr, planifikimi inxhinierik i veshjeve me cilsi t lart synohet pr t plotsuarkrkesat e individve dhe pr t prmbushur standartet e larta t komoditetit t veshjes.Mnyra tjetr pr przgjedhjen e materialeve tekstile dhe prcaktimin e cilsis s plhurs shtedhe ajo e bazuar n eksperimente dhe teste laboratorike pr t provuar dhe testuar materialintekstil baz.

2.2.1Roli i vetive mekanike t tekstileve n kohn e prdorimit

Gjat prdorimit, tekstilet jan nn veprimin e forcave t shumta dhe t deformimeve. Atotrhiqen n nj drejtim (rripat ndihms, transportiert) ose n shum drejtime (tekstilet prtapiceri gjat kohs s veshjes s mobilerive) mund t fiksohen npr an dhe mandej innshtrohen veprimit t presionit pingul me siprfaqen (parashutat, velat, adrat); i nnshtrohenprkuljes gjat fryrjes lokale t menjhershme (elemente t veshmbathjes: doreza, orape) bienn veprimin e forcave n shum drejtime (doreza, filtruese, tuba t zjarrfikksave); konfeksionet etrikotazhet e brndshme i nnshtrohen ngjeshjes gjat siprfaqes qndrore etj.

N t gjitha rastet krkohet q tekstilet t ken nj aftsi prthyese t mir gj q lidhet mengurtsin n prkulje, tregues ky q duhet t ket nj vler deri diku t kufizuar.

N t gjitha rastet e msiprme, gjat prdorimit tekstilet i nnshtrohen cikleve t puns qluhaten nga disa her deri n mijra her dhe n do cikl tekstilet deformohen, por e rndsishmesht q t kthehen n formn e tyre. Duhet t parashikohet tensioni i cili vepron mbi materialintekstil t mos kaloj kufijt e elasticitetit t prgjithshem.


22/65



Fibrat pr rrjedhoj dhe filli, n rastin m ideal e kan elasticitetin n masn 1 % t zgjatjesrelative dhe n raste t veanta te fibrat sintetike shum t trhequra ky tregues arrin n vlern 2%.

Te tekstilet e prmendura m lart, deformimet n shum raste kan vler m t madhe, kshtu qkthimi i tyre n formn e par shoqrohet me ndryshime t strukturs.Pr t gjetur lidhjen ndrmjet strukturs s tekstilit dhe vetive mekanike t fibrave, fillit e vettekstilit jan kryer mjaft studime.

2.3 Modelet mekanike te tekstileveStruktura e ndrlikuar e tekstilit sjell mjaft vshtirsi n vlersimin e vetive t tyre mekanike.sht menduar q t prpunohen modele t ngjashme me modelet mekanike t tilla q tlehtesojn studimin dhe njkohsisht t sigurojn saktsine e vlersimit.Duke qn se tekstilet jan ndrtuar nga kryqzimi i dy sisteme fijesh t vendosura pingul ndajnjra tjetrs sht menduar q ato mund t trajtohen si pllaka t holla ortotropike qe i

karakterizon ngurtsia e madhe n trheqie n drejtim t do sistemi. Por me qn se n vendet ekryqzimit t fijeve shfaqet nje far dobsie, modeli i msiprm, n studimet e mtejshme uzvndsua me rrjet ku shufrat lidhen ndrmjet tyre n vendin e kryqzimit me an t bryleve.Modelet e msiperme u propozuan dhe u shfrytzuan nga eissenbergu [28] . Gjat prcaktimitt vetive mekanike t tekstileve e n vecanti n prcaktimin e forms s deformimeve gjatveprimit t tensioneve t vogla , u verejt q edhe tensionet e vogla shkaktojn ndryshimin eforms s fillit. Lidhur me kt u propozua q modeli i rrjets t modifikohet me ndryshime tgjatsis s elementve formues.Propozimet e msiprme i prkasin ndryshimeve q ndodhin n fill gjat trheqies s tij, d.m.th.zvoglimi i seksionit t trthort, ndryshimi i forms s tij dhe s fundi rritja e gjatsis s fillit sirrjedhoj e veprimit t forcave. Faktor tjetr q duhet t merret parasysh gjat studimit t vetivemekanike t tekstilit sht ngurtsia n prkulje e fillit dhe frkimi midis fijeve. N studimet emtejshme jan marr n konsiderat disa thjeshtzime.

Vetite mekanike te tekstileve gjate terheqjes ne dy drejtime

Dukuria e trheqies n dy drejtime e tekstileve (gjat bazs e indit) haset m shpesh gjatprdorimit si dhe sht rasti m i thjesht prej t cilit mund t trajtohen nj sr variantesh ttjera t trheqies. Pr kt ky rast do t shqyrtohet n radh t par.Meqnse thurja garnitur sht m e prhapur - fillimisht pr kt struktur do t prcaktohetlidhja me vetit e fibrave , fillit dhe me vetit mekanike t tekstilit.Si n temat e msiprme, madhsit q i prgjigjen bazs do t shnohen me indeksin 0 ndrsaato t indit me indeksin . Pr gjendjen fillestare t dhnat do t shnohen me 0 Zero), ndrsaper gjendjen prfundimtare (t trhequr) do te shnohet indeksi 1. Njsia baz e vetis q do tanalizohet, prben nje raport, pra drejtkndshi, brinja e t cilit sht e barabart me dyfishin ediapazonit t bazs do t jet 2 Poi, ndrsa brinja e dyt do t jet dyfishi i diapazonit t indit 2Pi[ i - sht vendosur n vend t zeros (0) ose njshit (1)].Hyrja e llogaritur sipas formuls s Hoffmanit sht shum e afrt me matjet e kryeradrejtprdrejt, dhe modeli i forms s boshtit t fillit i propozuar prej tij do te prdoret prllogaritjet e mtejshme.


23/65



Bazuar n formulen e Hoffmanit mund te prcaktohet shuma e amplitudave n gjendjenprfundimtare t tekstilit kur njihet diapazoni i fillit dhe hyrja e tij.

2264.4 oowooo hPl (2.1)

prej nga22

465.0 wooooo Plh (2.2)

N mnyr analoge mund t prftohet ho .Varsia ndrmjet dy amplitudave rrjedh nga kushtet e ekuilibrit reciprok t trysnis n vndet ekryqzimit.

Pas prodhimit t tekstilit dhe lnies s tij n gjendje t lirshme, n.q.se nuk kalohen kufijt edndsis, forca komponente e fillit q sht paralele me siprfaqen qndrore t fillit do tzhduket ( T=o) dhe mbetet vetm komponentja normale.

Pas transformimeve t thjeshta nga formula (2.30) prftohet formula e mposhtme:

sinsin

2sinsin2

1 oo

C

Nn

ds

d(2.3)

ku : sht rrezja e kurbaturs s boshtit t fillit n at pik, ku tangentja me boshtin e fillit formonkndin me drejtimin pozitiv t boshtit t abshisave.Ngurtsia n prkulje e fillit C si dhe kndi o q formon boshti me siprfaqen qndrore t

tekstilit n pikn e kryqzimit t ksaj siprfaqeje me boshtin e fillit jan t prcaktuara pr fillin

e dhn dhe strukturn e tekstilit. Nqoft se e prcaktojm rrezen e kurbaturs s boshtit t fillitme , mund t gjendet forca normale N q vepron mbi sistemin e dyt t fillit n vendin ekryqzimit. N kt rast madhsia e krkuar, n radh t par sht kurbatura n pikn m tlart t boshtit t fillit, ku tangentja me kt bosht sht paralel me siprfaqen qndrore ttekstilit ( = o). si rrjedhoj:

o

oC

N

sin21

(2.4)

Nga barazimi ( 2.41) pasi pranohet =o dhe2

Px do t prftohet :

oNCP sin2

2 (2.5)

Duke shumzuar dy ant e barazimit (5.4) dhe (.5.5), si dhe pas thjeshtimeve mund t prftohet:

o

P

sin4 (2.6)

Prej nga:


24/65



o

o p

ccN

sin

8

sin222

(2.7)

Forcat e trysnis s bazs dhe indit barazohen dhe:

0.20.2sinsin wo

oo

woo

wo

o

P

C

P

C (2.8)

Duke pranuar sipas Hoffmanit se forma e boshtit t fillit mund t jet me afrsi sinusoid do tprftohet:

o

o

o

tg

tg

21

sin

(2.9)

Prej nga :

0.

2

0.

2

0.

2

0.

2

11 wo

wo

oo

w

oo

oo

wo

o

tg

tg

P

C

tg

tg

P

C

(2.10)

Pr tekstilet paraprakisht mund t pranohet se :

210.221

0.

211 wooo tgtg

Duke vendosur tek ekuacioni i fundit n vnd t tgo shprehjen e ans s djatht s barazimit(2.15) do t prftohet:

33

oo

wow

wo

ooo

P

hC

P

hC (2.11)

prej nga:3

0

0

oo

wo

o

w

w

o

P

P

C

C

h

h(2.12)

Nga ana tjetr :

wwoowowo ddbbhh 2

10000 (2.13)

Duke ditur raportin e ngurtsis n prkulje t fillit, diapazonin e bazs e t indit t tekstilit tgatshm, si dhe trashsin e fillit, mund t llogaritet amplituda e bazs dhe indit. sht njellogaritje e vrtetuar nga dy burime.

Kushti i ekuilibrit t trysnive luan rol te rendsishem n analizn e mtejshme t ndryshimeve qndodhin n tekstil gjat trheqies. Prandaj ky kusht sht si kriter plotsues pr prcaktimin eamplituds s boshtit t fillit n studimet e kryera pr vetit mekanike t tekstilit.

Le t shnohet (terheqja) me Po forca q vepron n njsine e gjrsis s tekstilit n drejtim tbazs dhe P forca n drejtim t indit. N nj fill t bazs vepron forca To=PooPo , ndrsa n tindit T = PoP

*).Kto forca shkaktojn zgjatje t fillit dhe ndryshime t prmasave t trthorta si dhe rritje ttrysnive n vendet e kryqzimit.


25/65



Forcat To dhe T veprojn gjat siprfaqes qndrore t tekstilit. Kto shkaktojn n fill forcatrheqse F t drejtuara gjat boshtit t tyre me madhsi:

1.cos

1

oo

oo TF

(2.14.a)

1.cos

1

wo

ww TF

(2.14.b)

si dhe forca normale:

1.01.

1.01.

wowwwoww

oooooooo

tgPPtgTN

tgPPtgTN

(2.15.a) dhe (2.15.b)

Ngurtsia n prkulje e fillit ka vler t vogl n krahasim me ngurtsin n trheqje gj qndikon n periudhn fillestare t trheqjes s tekstilit. Kur forcat q veprojn n tekstil jan m

t mdha, ather ndikimi i ktyre faktorve mund t mnjanohet.Nga kushtet e barazimit t forcave normale n vndin e kryqzimit do t prftohet:

1.1.0 wowwooooo tgPPtgPP (2.16)

*)Fillimi i vlers s diapazonit t fijeve t dy sistemeve merret sipas prvojes dhe i prgjigjetforcave vepruese n mostr pr matjet e para.Nn veprimin e forcs F, filli zgjatet duke arritur madhsin 11 oll .Njkohsisht ndryshon edhe trashsia n b1 .N.q.se shnohet me e njsia e zgjatjes s tekstilit do t kemi:

wo

wo

PPe 11 (2.17.a)

oo

ow

P

Pe 11 (2.17.b)

Duke prdorur formuln e Hoffmanit mund t llogaritet gjatsia e fillit t ndrthurur n tekstiline deformuar. Pr bazn prdoret formula:

ooowooowo lhPehPl 164.4164.4 0

2

1

222

1

2

11 (2.18)

prej nga :

woooooo Pelh

222

1 11465.0 (2.19)

N mnyr t ngjashme llogaritet amplituda e boshtit t indit n tekstilin e deformuar.Sipas kushteve t ekuilibrimit t trysnive n vendin e kryqzimit


26/65



P

htg o

do t prftohet (pas trheqjes) :

1

1

1

1

o

wwwo

w

oooo

P

hPP

P

hPP (2.20.a)

Prej nga

12

1

211 wwowooowoo hPePhPeP (2.20.b)

Ekuacioni (2.19) pr t dy sistemet e fijeve dhe (2.20 b) prbjn bazn e llogaritjeve t trysniverelative q deformojn tekstilin gjat trheqjes n dy drejtime. Duhet kujtuar se gjat gjithprocesit ka rndsi barazimi (2.13) q bn fjal pr lidhjen e shums s amplitudave dhetrashsis s fillit

1111 wowo bbhh (2.21)

Pr llogaritjet e krkuara, sht e domozdoshme njohja e trashsis s fillit n funksion tforcave vepruese gjat boshtit t fillit dhe n drejtim pingul me t n vendin e kryqzimit tfijeve t dy sistemeve. Kjo shtje sht shqyrtuar n paragrafin (2.12)Duke vendosur tek barazimi (2.20.b) n vend t ho1 dhe h1 shprehjen prkatse (2.19) prftohetpas transformimeve barazimi i mposhtem:

11

11

1

12

0

0

0

2

0

0

0

wo

wwww

ow

oooo

ep

lPp

ep

lPp

(2.22)

N kt barazim madhsit e supozuara jan: Po0 , P0 , lo0 , l0 - q i prgjigjen ndrtimit ttekstilit. Gjat trheqjes do t ndryshojn n : Po , P, o, , lo , l .Duhet kujtuar se forcat po0Po dhe p0P jan t lidhura me njsit e zgjatjes s fillit kshtu qgjasht vlera t ndryshueshme reduktohen n katr. Pr kto katr vlera t ndryshueshmemomentalisht disponohen dy ekuacione; (2.21) dhe (2.22).Per zgjidhjen e ktyre ekuacioneveduhen supozuar vlerat e forcave vepruese n drejtim t dy sistemeve t fillit ( Po , P ) , osenjsin e zgjatjes pr t dy drejtimet ( lo , l ) , dhe s fundi mund t pranohen njsit e zgjatjes sfillit ( o, ) .Kaabata, Nia, dhe Kaa-i [11] pr nj zgjidhje m t lehtsuar propozuan llogaritjen e forcsnormale No dhe N sipas formulave t transformuara (2.15a dhe 2.15b) n t cilat n vnd tpo0Po dhe p0P u vendos 1.cos oooF dhe 1.cos wowF Prftohet n kt

mnyr:

14.11

1

467.01

11

sin2

0

0

2

1

1

1

1

1.

2

1.

1.

ow

oo

o

w

o

w

o

o

oo

oo

ooooo

eP

lF

P

h

P

h

Ftg

tgFFN


27/65



1.sin oo

oo

NF

(5.23.a)

si dhe

14.111

467.01

2

0

wo

wwo

ww

epl

FN

ku :1.

sinwo

ww

NF

(2.23.b)

n rast se merret parasysh barazimi (2.19)

Forcat q veprojn n baz dhe n ind jan funksione t zgjatjes s fillit, ndrsa forcat normalejan funksione t dy ndryshimeve: zgjatjes s fillit () dhe zgjatjes s tekstilit (e) n drejtim tsistemit t dhn. N.q.se njihet njra nga kto zgjatje ather forca normale do t jet n funksiont tjetrs.Njsia e zgjatjes s tekstilit n t dy drejtimet kur njihet njsia e zgjatjes s fillit jepet nekuacionin (5.21) N kt mnyre jepet nj zgjidhje prfundimtare e gjendjes s tensionit dhedeformimeve t tekstilit n t dy drejtimet. Nj ndr zgjidhjet e para t ktij problemi shtdhn n rastin e analizs s qndrueshmrise n fryrje t tekstilit [30] Duke supozuar se fryrja emostrs merr formn e kupols s sfers zgjatjet n piken m t lart duhet t jen pothuajse tbarabarta: eo e . Llogarirtjet jan kryer n mnyr t till q t arrihet njsia e zgjatjes ssupozuar pr nj sistem filli kur trheqja e mostrs sht e barabart. Kriter shtes ka qn edheshuma e amplitudave t boshtit t fillit pr t dy sistemet dhe shuma e rrezeve t seksionit ttrthort t fijeve n kohn e plasaritjes s tekstilit , bazuar n postulatin e Barelit:

krwkrowo ddhh ..2

1 (2.24)

f

kr

Ttd

1000

4(2.25)

ku : Ttmasa lineare e fillitf- dndsia e fibrave

N prputhje me vrejtjet e shtruara ne paragrafin 2.12, n vendet kritike t diametrit t fillit,mund t pranohet nj diametr fillestar i reduktuar me koeficentin e ngushtimit . Shuma eamplitudave pr rastin e nj zgjatjeje relative t fardoshme do t jet:

wwoowo ddhh 2

1

(2.26)


28/65



Prcaktimi i qndrueshmris n frkim t tekstileve

Qndrueshmria n frkim e tekstileve varet nga:a. lloji i fibrave nga i cili sht i prbr;b. struktura e fillit prbrs;

c. struktura e tekstilitthurja, dendsia e fibrave, masa;d. proeset e prmbarimngjyrimit .

Sa m i ult t jet koeficienti i frkimit t fibrave, aq m e lart sht qndrueshmria n frkime tekstileve, pr shembull, n tekstilet e leshta ku prqindja e yndyrs s fibrs ndikon nkoeficientin e frkimit , ulet qndrueshmria n frkim me uljen e sasis s yndyrs.Struktura e tekstilit, sidomos lloji i thurjes dhe dendsia e fijeve n njsi t gjatsis, ndikojndrejtprdrejt n qndrueshmrin n frkim. Pr shembull, thurja saten sht shum m eqndrueshme n frkim se thurja garnitur. Ndrsa dendsia e fijeve ndikon deri n nj shkall tcaktuar n menyr pozitive, kur dendsia sht shum e madhe, ky tregues ndikon n mnyrnegative.

Po kshtu, tekstilet t cilat nuk kan kaluar n proeset prmbaruese, kan nj qndrueshmri nfrkim m t ult. Nprmjet proeseve prmbaruese mund t ulim koeficientin e frkimitsiprfaqsor dhe kshtu t prmirsojm vetit n frkim t plhurave.

Vlersimi i qndrueshmris n frkim bhet me kto mnyra : Me matjen e numrit t rrotullimeve t pajisjes testuese n frkim Martindale deri n

grisjen e tekstilit .

Vlersimin e qndrueshmris n trheqje t tekstilit pas nj numri t caktuarrrotullimesh t pajisjes testuese n frkim.

Vlersimin e rnies s mass s tekstilit ose t formimit t pushit pas nj numri t caktuar

rrotullimesh t pajisjes testuese n frkim.

Qndrueshmria n grisje

Nj tekstil i cili griset pa vshtirsi,konsiderohet nj product me cilsi m t ult prvecrasteve kur grisja sht vler thelbsore,pr shembull,fashat dhe shiritatadeziv.Qndrueshmria e tekstileve n grisje sht studiuar nga laborator t ndryshm

she jan arritur disa prfundime t prgjithshme:

a.Fijet kputen ve e ve ose n grupe t vogla gjat grisjes,prandaj qndrueshmria e njfijeje prbrse ka rndsi t madhe.

b.Kur e lejojn karakteristikat e tekstilit, fijet grupohen pran njra-tjetrs nn veprimin eforcs grisse. Kshtu, n vend t kputjes s njpasnjshme t fijeve, veprimi bhet m

shum nj test qndrueshmrie i tufs s fijeve. Ky grupim fijesh sht m i leht nse

fijet jan t lmuara dhe mund t rrshqasin ndaj njra-tjetrs.


29/65



c. I lidhur ngusht me pikn b, sht ndikimi i thurjes. Kshtu , nj struktur sarzh 2/2lejon m shum grupimin e fijeve se nj struktur garnitur. Struktura sarzh shfaq njqndrueshmri m t mir n grisje se struktura garnitur.

d. Tekstilet komplekse nuk lejojn zhvendosjen e fijeve dhe kontributi i grupimit t fijevereduktohen ndjeshm.

e. Prmbarimi special i tekstileve, si fiksimi n t that, trajtimi pr qndrueshmrin errudhave, mund t ulin qndrueshmrin n grisje, por ndonjher prmbarimi i tekstilit,

mund t jap efekte t kundrta.

Kawabati [11] dhe autor t tjer zgjidhn problemin e tensioneve dhe deformimeve n dydrejtimet e tekstilit n mnyr t afrt. Ndryshimi qndron vetm n llogaritjen e varsisendrmjet forcs dhe deformimit q i nnshtrohen tekstilet e sheshta n dy drejtimet gjat gjithecuris s trheqjes.Ndryshimet n studimet e mtejshme kan qn n thjeshtimin e problemit, duke e trajtuar fillinsi segmente shufrash t drejta (t pajisur me bryla n vndin e kryqzimit).Vlerat e njsis s zgjatjes s tekstilit n t dy drejtimet ( lo, l ) , autort e lartprmendur illogarisin n baz t supozimeve q nuk prputhen. Pasi prcaktohet njsia e zgjatjes s fillit,gjendet tensioni q vepron mbi t, mandej me afrsi prcaktohet vlera e forms normale qvepron n thurje si dhe ngjeshja e fillit. Kjo gj lejon prcaktimin e trashsis s fillit dheshumn e amplitudave t tekstilit t tensionuar.Bazuar n lidhjen q ekziston ndrmjet amplituds dhe forcave t tensionit (me ndrmjetsin ezgjatjes s fillit n tekstil) llogaritet sipas ketyre autorve vlera e forcs normale dhe kryhetdiagrami pr bazn. N kt diagram jepet lidhja ndrmjet amplituds ho dhe forcs normale Nopr vler t supozuar 1+loPo.Kshtu ndrtohet diagrami pr vlern e indit (1+l) duke marr si ndryshore t pavarur (bo + bho) dhe si ndryshore tvarur forcn normale N . Pika e prerjes s kurbave q prfaqsojnvlern e forcs normale No dhe N sht zgjidhja e krkuar.Vlera e tensionit t llogaritur, duke e supozuar zgjatjen t krahasuar me vlerat eksperimentaledhan prfundime t knaqshme.Metodat llogaritse t dhna m lart, shrbejne si baz pr projektimin e tekstileve nga pikpamjae vetive mekanike, duke prdorur mnyra t ndryshme pune. Ato jan nj ndihm prprgjithsimin e prfundimeve t prftuara nga analizat laboratorike q jan kryer n kushte tecaktuara.Ne shmbullin e fundit deformimet n shum drejtime mund t realizohen nprmjet fryrjes stekstilit me lng (duke prdorur membran t padeprtueshme), me sfer ose cilindr (Figura2.1). Ktu mund t analizohet edhe deformimi i tekstileve t sheshta, duke prdorur trheqien ndy drejtime.


30/65



Figura 2.1 Skema: a) Fryrje me lng b) me sfer c) n cilindr.

Pr t prcaktuar vetit mekanike t tekstilit t trhequr n shum drejtime, m shum prdorimka gjetur metoda e fryrjes. Pr interpertimin e rezultateve t matjeve si momenti i plasaritjes smostrs dhe shkalla e fryrjes bhet duke kufizuar trysnin q vepron mbi mostr.Lidhjen e par q prgjithson kt shembull e ka dhn Sommeri[22]. Ai supozoi q gjat

fryrjes me an t lngut, mostra merr formn e kupols sferike dhe tensionet lineare n seksionine mostrs gjat diametrit m t madh do t jen:

2

pRkp (2.27)

Studimet e kryera mbi mostrat e deformuara, treguan [30] se rrezet e kurbaturs nuk kanmadhsi konstante. Vler m e madhe arrihet n piken m t lart t mostrs, ndrsa n vndinafr shtrngimit t mostrs n aparat rrezja sht m e vogl. Nqoft se hyrja e fillit n t dysistemet ndryshon, ather dhe kupola e fryrjes n drejtim t bazs dhe indit ndryshon (figura2.2)

Figura 2.2 Forma e seksionit t mostrs s fryr n drejtim t bazs () dhe indit (!)

Nj zgjidhje e sakt e ktij problemi sht vshtir t arrihet. Kozbi[15], nprmjet nj materialit gjr eksperimental pretendon deri diku pr zgjidhjen e ktij problemi. Pr nj zgjidhje t afrt

t lidhjes q ekziston ndrmjet vetive mekanike t tekstilit gjat fryrjes dhe ndrtimit fizik t fillitjan marr parasysh kto supozime::1- Mostra e deformuar ka formn e kupols sferike (postulate i Somerit)2- Tensioni maksimal dhe deformimi i fillit ndodh n pikn e fryrjes m t lart t mostrs.3- Raporti ndrmjet prmasave lineare t mostrs pas deformimit dhe para deformimit sht ibarabart me raportin ndrmjet harkut m t madh t kupols pas deformimit dhe harkut paradeformimit.


31/65



Gjendja fillestare e tekstilit mund t zvndsohet nga nj rrjet e prbr nga shufra t drejta qshtrihen n siprfaqen qndrore t tekstilit. Elementi q merret n studim sht nj raport ithurjes s tekstilit .N rastin e thurjes garnitur elementi prbhet nga dy fije baz dhe dy fijeindi ( fig.2.3.a). Pas fryrjes s mostrs, elementi merr formn si n figurn 2.3.b.

Figura 2.3 Skemat: a) elementt e tekstilit n formn fillestare, b) n form t deformuar

Forca q vepron n kt element (pingul me siprfaqen e vet) sht :

wwoowo EPEpppppS 0011 422 (2.28)

ku : p- trysnia q vepron mbi mostrEo, Eraporti i elementit gjatsor pas dhe para deformimit t mostrs n drejtim t bazs t

bazs dhe indit , Eo = 1 + eo si dhe E = 1 + eForca S sht e ekuilibruar me forcat To dhe T t projektura n siprfaqen qndrore dhe qveprojn te fijet e bazs dhe inditShuma e projeksioneve t ktyre forcave n drejtim t forcs S jep:

2sin4

2sin4 ww

oo TTS

(2.29)

ku : o dhe jan kndet q formohen nga rrezet kufi t hequra n skajet e elementit tdeformuar. Kto lnd jan shum t vogla. Duke zgjidhur funksionin sin/2 do t prftohet :sin/2 /2 .


32/65



Figura 2.4. Forcat q veprojn n fill n nj raport

si dhe 11422 wowwoo PpPTTS (2.30)

N.q.se pranohet se rrezet e kurbaturs s mostrs s deformuar e barabart me Ro (n seksioningjat bazs) dhe R (n seksionin gjat indit), ather :2Po1= R ; 2P1= oRosi dhe :

11111122 ww

w

oo

o

wo

w

wo

oo

PR

T

PR

T

PP

wT

PPTP

(2.31)

N prputhje me supozimet se deformimi i mostrs formon kupoln sferike

Ro=R=R ,P1 = P0E ; Po1 = Po0Esi dhe :

00

1

w

w

o

o

P

T

P

T

REP (2.32)


33/65



N qoft se do t merret n konsiderat vlera e plot e tensionit si dhe kndi q formon boshti ifillit n siprfaqen q formon tangente n siprfaqen qndrore t tekstilit si dhe duke ditur qhyje t ndryshme t fillit shkaktojn tensione t ndryshme, barazimi (2.32) merr formn:

2

12

1

21

2

1

4

1110

o

w

rw

wwww

w

o

ro

oooo

PhfgTtP

PhfgTtP

ERP

2.33 Formula pr gjetjen e presionit q vepron mbi mostr.

Ku:

Po, Ptensionet kputse t bazs dhe indit t shprehura n N/tex ;Tto, Ttmasa lineare e bazs dhe indit ;go , g - numri i fijeve t bazs dhe indit n 100 mm ;

rw

w

ro

o ff

,, - funksioni q pasqyron raportin e seksionit t bazs e indit dhe zgjatjes o

dhe ndaj tensionit kputs t bazs e indit.

Njsia e zgjedhjes s tekstilit duke u bazuar n supozimet e mparshme do t jet:

1r

Re

(2.34)

ku : Rsht rrezja e sfers, e kupols q formon mostra:

R=h

hr

2

22 ;

rrrezja e mostrs s par - kndi q formon rrezja e skajshme e kupols me boshtin q kalon n qnder t mostrs.

222arcsin hrrh ;hlartsia e kupols (shigjeta e fryrjes) s mostrs.

Prfundimisht : 12

arcsin2

22

22

hr

rh

rh

hre (2.35)

Llogaritjet e kryera n mbshtetje t formulave t mesiperme. kalojn n prfundimeteksperimentale gj q krijon mundsin e parashikimit t vetive mekanike n fryrje.Gjrsisht sht prdorur dhe metoda e dyt e prcaktimit t qndrushmrise n trheqje nshum drejtime e cila bazohet n shpuarjen e mostrs me an t sfers (fig.2.1b)

N kt metod mostra fiksohet n nj rrotull unazore me diametr 2U. N qendr t mostrs,pingul me siprfaqen e mostrs vepron nj bosht q mbaron me nj sfer me diametr 2R. Si


34/65



rrjedhoj e veprimit t sfers, mostra n pjesn q takon sfern merr formn e kupols, ndrsapjesa tjetr formn e nj prizmi te prer.

Kur raporti i rrezes s sfers me rrezen e mostrs sht disi i madh (zakonisht 0.8) dhe fibrat nkt rast karakterizohen nga deformacion i madh.

Gabimi q mund t ndodh pr shkak te pjess s lirshme t mostres n form prizmi te prernuk ndikon n prfundimet e matjeve. Kur vlera e raportit q u prmnd m lart sht m evogl, ather gabimi n kt rast arrin vleren 15%, por megjithat edhe n kt rast prfundimete matjeve jan t pranueshme.

Formula pr gjetjen e trysnis q vepron mbi mostr sht (2.33). N rastin e fryrjes ose t arjess mostrs, veprojn trysni t momentit ose trysni kufi q llogariten po me formuln (2.33) dhevaren nga tensioni i dy sistemeve t fijeve dhe nga rrezja e kurbaturs. Qndrueshmria n rastine fryrjes gjndet me formuln:

K = PR = 2K (2.36)

Ku : K-simbol q tregon tensionin e propozuar nga SommeriNe rastin e arjes tensioni q vepron n mostr sht:

2r

FP

(2.37)

ku : Fforca q vepron n mostrrrezja e kupols

sinRr ku : R sht rrezja e sfers dhe kndi q formon rrezja e skajshme nboshtin e kupols. Nga t dhnat gjeometrike prftohet:

22222

sin URH

RURHRHUR

x

(2.38)

ku : Urrezja e mostrs;H - lartsia e ngritjes n mostr mbi nivelin fillestar.

Pas thjeshtimeve prftohet qndrueshmria e reduktuar pr rastin e arjes s tekstilit me sfer nkt form:

22xR

FpRKp

(2.39)

shte karakteristike q sikurse treguan studimet raporti K me Kp luhatet n kufijt 0.80.9dhe mesatarisht rreth 0.85.Si n rastin e fryrjes edhe ktu mund t matet zgjatja lineare sipas formuls:

111

1arcsin1cos

22

x

x

U

R

xx

U

R

U

RtgU

R

e

(2.40)


35/65



ku : x = sin t dhn n shprehjen (2.38).Prve analizs s trheqies n shum drejtime, sht punuar edhe per krijimin e mjediseve prstudimin e vetive mekanike t tekstileve t sheshta si dhe pr prcaktimin e tensioneve n dydrejtime. M shum kan dhn bashkautort Kawabati, Niwa dhe Kawai [11]. N mnyreanaloge me analizat e rekomanduara n pjesn e pare t ktij kapitulli u prgatit mjedisi mats ku

mund te trhiqen mostra drejtkndshe n dy drejtime..E instaluar krijojn mundsine q matjen e tensionit dhe deformimin n drejtimin e dhn.Madhsia e deformimeve varet nga detyra e eksperimentuesit dhe sht e pranuar nga drejtimi ifillit. Mostra mund t trhiqet n nj drejtim, ndrsa n drejtimin tjetr prmasat mund t mbetent pandryshueshme ose mund t shkurtohet edhe mostra. Mund t arrihet edhe n deformimet ebarabarta n t dy drejtimet.Prfundimet e arritura ne kt baz eksperimentale ishin shum te prafrta me studimetllogaritse duke dshmuar pr vrtetsin e supozimeve.Metoda e trheqies n dy drejtime nuk sht e prhapur gjrsisht, megjithse prej nj periudhekohe jan paraqitur rezultate t arritura n kt fush. Megjithat mungesa e popullaritetit tksaj analize sjell vshtirsi n prgatitjen e bazs eksperimentale si dhe mungesn e interesit

nga pala e prdoruesve t tekstileve.

Terheqja ne nje drejtimTrheqja n nj drejtim sht nj mjet i veant i terheqjes ne dy drejtime, ku forca trheqsevepron vetm n njren prej sistemeve t fillit, ndrsa forca e brendshme q vepron n sistemintjetr ka vlern zero. Nga studimet e kryera n rastin e deformimeve t tekstilit sht arritur nprfundimin q trheqja n nj drejtim lidhet me ngurtsin n prkulje t tekstilit.Gjat formimit t tekstilit filli i nnshtrohet trheqjes dhe prkuljes. Sikurse sht thn m lart,gjat formimit t tekstilit me thurje garnitur, n vndin e kryqzimit lindintensione pingule me madhesi (figura 2.7) N = (8c/p2)sino ; ku : C - sht ngurtsia n prkuljee fillit.Tek tekstilet e tjera madhsia e tensionit ndryshon n varsi t lloit t thurjes, dndsis sfijeve, kryqzimeve n thurje etj.

Nn ndikimin e kohs dhe t faktorve t tjer fizike (temperatura, mjedisi, tensionet e jashtmen presat dhe ko) tensionet q veprojn pingul me fillin zvoglohen, ndrsa pson deformim tdukshm forma e boshtit t fillit.Gjat trheqjes vetm t nje sistemi, rritet komponenti paralel me siprfaqen e tekstilit T tktyre fijeve. Kjo shkakton zvoglimin e kndit t mnjanimit t ktyre fijeve ndaj siprfaqesqndrore t tekstilit, duke ulur vlern (nominale) e kurbaturs s boshtit t fillit si dhe zvoglimine tensionit q vepron pingul, gj q rrjedh nga prkulja e fillit t sistemit t dhn. Shuma e t dykomponenteve sht e prbere nga forcat vepruese n drejtim t siperfaqeve qndrore dhe ngaforca pingul me kto siprfaqe, ku kjo e fundit barazpeshohet si rrjedhoj e tensionit pingul qvepron n sistemin tjetr.Pr thjeshtim t studimit, trheqja e tekstilit do t bhet n drejtim te bazs, ndrsa indi do tmbetet i lir. N rastin e trheqjes s indit dhe baza do t mbetet e lir, kuptohet q varsia do tjet po ajo, vetm se do t ndryshojn inicialet. Pas vrejtjeve t msiprme prftohet njbarazim i ri pr pikn e takimit t fillit n kryqzimin e thurjes q ka formn :


36/65



11.1 woooo NtgTN (2.41)

Ku : No1vlera e re e tensionit mbi fillin e bazsTo - forca q vepron n siprfaqen e bazs pr nj fillo.o1 - kndi q formon boshti i bazs me siprfaqen qndrore t tekstilit n

vendin e ndrthurjes

N1 - vlera e re e tensionit mbi fillin e indit

Vlerat e reja t tensionit t fillit do t jen t barabarta me :

1.221

sin1

8oo

ow

o

oeP

CN

(2.42)

ku : eo zgjatja e tekstilit n drejtim t bazs :

1.221

sin1

8wo

wo

ww

eP

CN

(2.43)

ku:

e prcakton kontraksionin e tekstilit n drejtim te indit. Njkohsisht lindin tensione gjatboshtit t fillit :

221.1

1

8

sin

1

wo

w

wo

wweP

CNF

1.

1.

sin

sin

wo

wo

(2.44.a)

1.1.

221.

1

sin

sin

1

8

sin

1

wo

wo

ow

o

oo

oo

eP

CNF

(2.44.b)

Ksaj force i prgjigjen zgjatjet e fillit dhe o .Vlerat numrore t funksionimit trigonometrikn ekuacionin e msiprm mund t lejojn prcaktimin e lidhjes q ekxiston ndrmjet gjatsis sfillit dhe hyrjes si m posht :

2

1.

1.

2

1.

1.

11

1

1sin

o

owoo

oooo

h

ePtg

tg

(2.45)

212 46.411 oowoo hePh (2.46)ku : ozgjatja e tekstilit

T njjtat varsi mund te prftohen dhe pr indin. Ve ksaj ekziston edhe nj lidhje:


37/65



fw

w

fo

o

wo

TtTthh

4(2.47)

ku : Tto , Tt - masa lineare e bazs dhe e indit. fo , f dndsia specifike e bazs dhe e indit.

Pr llogaritjen e treguesve veprohet n kt mnyr: Pr vlera t ndryshueshme t l , llogaritetforca F nga formula (2.44 a ) dhe mandej duke ditur lidhjen ndrmjet zgjatjes dhe forcsprcaktohet vlera . Sipas ktyre t dhnave duke transformuar formuln (2.46) llogaritet hdhe m tej nga formula (2.45) gjendet 1.sin wo .

Nga ekuacioni (2.46) llogaritet h . Per vlera t ndryshme t njesis s zgjatjes n drejtim te bazseo , llogaritet njsia e zgjatjes pr fillin e bazs o e mandej llogaritet tensioni i fillit n baz Fo .

Nga ana tjetr pr t njjtat vlera t eo , llogaritet 1.sin oo (2.45) . Duke vendosur kto dy t

dhna n barazimin (2.44 b) mund te shkruhet nj form tjetr:

1.

1.

sin

sin

oo

wowo FF

(2.48)

2.3.1 Vleresimi n prekje i plhurs

Vlersimi subjektiv dhe objektiv n prekjen e plhurs

Prekja e plhurs sht nj term i prgjithshm pr prshkrimin e karakteristikave t tekstilit tprfituara nprmjet krahasimit n prekje. Atributet e prekjes s plhurs mund t prfitohennprmjet vlersimit subjektiv ose matjeve objektive.

Vlersimi subjektiv sht metoda tradicionale pr prshkrimin e prekjes s plhurs i bazuar neksperienc dhe ndjeshmrite e ndryshme t qenies njerzore. Pr t fituar informacione rrethparametrave fizik tekstilet i neshtrohen prekjes, ngjeshjes ose frkimit. N industrin e veshjesekspertt profesionist n prekje przgjedhin kualitetet e plhurave. Vlersimi objektiv ka njqllim primar t ndryshm. Ky qllim ekziston n faktin e parashikimit te prekjes s plhursduke testuar marrdhniet midis reaksioneve t ndjeshmris dhe informacioneve instrumentale.Metoda m e prdorur sht sistemi i vlersimit Kaabata pr plhurat ose i njohur ndryshe KES-

F. Bazuar n rezultatet e matjeve t KES-F perftohen ekuacionet e regresit pr llogaritjen evlerave t para t prekjes dhe vlerave totale t prekjes, t cilat mund t krahasohen me rezultatete vlersimit subjektiv.

Megjithat, megjithse nga pikpamja mekanike vlersimet objektive jan m t sakta, ktometoda nuk kan gjetur nj prdorim t gjer n industrin tekstile dhe at t veshjes. Edhe sotshum kompani prdorin ende vlersimet subjektive n prcaktimin e vetive t plhurs. Arsyeja


38/65



kryesore e ksaj situate sht riprsritje dhe gjatsia n koh e procesit t matjeve si dhe mospasja e njohurive pr interpretimin e sakt t rezultateve t testeve.

Faktort t cilt ndikojn n vlersimin subjektiv

N procesin e vlersimit subjektiv t tekstileve, vlersimi me prekje nnkuptohet si nj rezultat ireagimeve psikologjike nprmjet ndjesis s prekjes. Ka ndryshime n mnyrn se si individtaktualisht ndjejn tekstilin, kjo sepse njerzit nuk kan t njjtin perceptim ndjesor per te njejtendukuri. Aspektet e ndjesis mund t rigrupohen n faktor sociologjik dhe n faktor psikologjik.

Punt krkuese t cilat fokusohen n aspektet sociologjike prdorin metoda statistike tradicionalet aplikuara n eksperimentet e kampionve prfaqsuese. Seksi, mosha, edukimi dhe formimikulturor u testuan dhe u studiuan si faktor influencues potencial. Individt femror n prgjithsireagojn me shum delikates dhe ndjeshmri n krahasim me individt meshkuj dhe si pasojkan nj vlersim m t mpreht pr parametrat specifik. Krahas konsideratave sociologjike osepsikologjike, faktort psikologjik t vlersimit kan gjithashtu nj ndikim direkt n vlersimin

subjektiv. Hidratimet e ndryshme t lkurs s individve ndikojn n mnyr t ndjeshme nndjesin e tekstilit. Nj nivel i lart lagshtie n lkur e bn me ndjeshm sensin e prekjes.

N mnyr q t sigurohet nj seriozitet n vlersimin subjektiv sht e domosdoshme q tzgjidhet shprehja e sakt pr prshkrimin e parametrave t prekjes s plhurs. Njerzit mund tprdorin t njjtn fjal dhe t nnkuptojn vlera t ndryshme t prekjes. Pr kt arsyepreferohet q t prdoren teknika krahasuese ift, t ashtuquajturat iftet bipolare t atributeve tndjeshmris, si jan i holl/i trash ose i but/i ashpr. Pr t njjtn arsye atributet n prekjene plhurs jan t matura n shkall specifike duke mnjanuar dobsit e brendshme tterminologjis deskriptive.

Vlersimi objektiv i tekstileve me prekje, Kufizimet e vlersimit subjektivMegjithse sistemi KES ka shum aplikime n fushn e kontrollit t prodhimit n sektorin eprmbarimngjyrimit dhe t konfeksionimit, zhvillimi i tij e ka origjinn n tentativn pr tvendosur nj metod matse objektive t vlersimit me prekje t tekstileve, q t mund tzvendsonte vlersimin subjektiv.Nj numr i madh operacionesh komerciale n fushn tekstile influencohen nga intuita empirike,e cila nuk mund t jet kursesi unike. Nse vzhgimi vlerson nj cilsi t ciln nuk mund taprcaktojm por konsiderohet shum e rndsishme, ai konsiderohet vlersim me prekje. Vlersime t tilla mund t ndikojn n proesin e prodhimit, n trajtimet prmbaruese dhe ndisa raste n projektimin e produktit dhe n zgjedhjen e lndve t para, pa mundur tverifikojm efektet e zgjedhjeve n terma sasior.Nj situat e till nuk sht e knaqshme dhe ka trhequr vmendjen e krkuesve shkencor prshum vjet. Sigurisht, studimi shkencor i problemit nuk sht i thjesht pr arsye t ndrveprimitt vetive objektive t fibrave, fijeve dhe tekstilit me ndjesit subjektive, t ndikuara nga nj srfaktorsh psikologjik, madje kulturor, t cilt jan individual pr cdo konsumator.N thelb prekja sht nj dukuri psikologjike q prfshin kapacitetin e gishtave pr t dhnnj ndjesi t sakt dhe t dallueshme njkohsisht edhe e trurit pr t integruar dhe shprehur


39/65



rezultatet n form t nj vlersimi. Skema e paraqitur m posht jep nj trajtim t ktij proesinga Kavabata.

2.3.2 Prcaktimi objektiv i cilsis s jashtme t veshjes

N rimodelimin e tekstileve t sheshta, plhurat duke qen struktura jo homogjene, sht evshtir t parashikohet sjellja e tyre gjat procesit t prodhimit t veshjes. sht e pamundur tflassh pr plhurn pa vetit e prshtatshme ri modeluese, t nevojshme pr ecurin e pashqetsuar t procesit t prodhimit t veshjes (prerja, bashkimi, qepja, hekurosja), pr sigurimin eprdorimit sa m t mir t vetive t veshjes s prfunduar (komforti dhe prkujdesja) dhe prpamjen e jashtme estetike t prshtatshme, pa pasur njohurit e sakta rreth strukturs dhe vetivemekanike t plhurs.

Studimet e lidhjes midis parametrave t vetive mekanike t plhurave dhe deformimeve t

shkaktuara si pasoj e ngarkimeve mekanike kan vazhduar pr dekada me radh. Prpjekje tmdha krkuese i jan kushtuar krijimit t nj lidhje midis vetive mekanike t plhurave dheprocesit prodhues t veshjes, me qllim identifikimin e prcaktimit objektiv t vetive mekaniket parametrave t plhurs[4, 5]. Shqyrtimet e hershme t hollsishme t nj lidhjeje t till uann skicimin e nj modeli pr prcaktimin e plhurave gjat prekjes s tyre me dor - T.H.V(Total Hand Value). Dhe studimet e mvonshme uan n skicimin e nj modeli pr parashikimine pamjes s jashtme t kostumeve TAV (Total Appearance Value)[6, 7]. Pr ket qllim ucaktua kufiri p.sh. vlera kritike e parametrave individual pr vetit mekanike, me qllimparashikimin e problemeve potenciale gjat procesit t prodhimit dhe shenjen e informacionevepr zgjidhjen e tyre[5, 7-10].

Shqyrtimet e hollsishme mbi cilsin e pamjes s jashtme t veshjes dhe pr elementet e tyre ukryen n laboratorin e inxhinieris s veshjeve pran fakultetit t inxhinieris mekanike tUniversitetit t Mariborit n Slloveni[11]. Ktu u prcaktua gjithashtu edhe kriteri prprcaktimin e cilsis s pamjes s jashtme t veshjes si edhe t elementeve t saj[3, 12, 13].Studimi i sjelljes mekanike t plhurave n zona me ngarkesa t ult, p.sh. i parametrave tvetive fiziko-mekanike t plhurs ashtu si edhe i ndikimit n shkalln e cilsis s elementve tveant t pamjes s jashtme t veshjes, krkon zhvillimin e nj sistemi pr parashikimin ecilsis s pamjes s jashtme t veshjes[14, 15]. Ideja pr zhvillimin e nj sistemi prparashikimin e cilsis s pamjes s jashtme t veshjes u prezantua nga J.Gerak n vitin2001[11]. U prfituan faktort pr cilsin e pamjes s jashtme t veshjes si dhe u sugjerua rrugapr skicimin e sistemit t parashikimit t cilsis s pamjes s jashtme t veshjes[3].

2.4 Rndsia e vetive fiziko-mekanike t nj siprfaqeje tekstili pr procesin e stabilizimit t

veshjesProduktet e industris s veshjeve zakonisht bazohen n tekstile t sheshta t cilat duhet t kent njjtat veti prgjat gjith siprfaqes, megjithse vetit e krkuara tregojn vlera t ndryshmen pjes t ndryshme t veshjes. Vetit e krkuara pr nj siprfaqe tekstili n disa pjes tcaktuara t veshjes mund t arrihen n baz t stabilizimit.


40/65



Pr kt qllim mund t prdoren astart e shkrishm (frazelinat) ose jo ose substanca t tjera tcilat mund t bashkohen n siprfaqe t nj pjese t nj veshje.

Qllimi i stabilizimit sht arritja e aftsis pr t marr form dhe fleksibilitet t prshtatshm,ashtu si edhe e prmirsimit t pamjes s jashtme, derdhshmris dhe aplikimit t disa vetive t

nj artikulli veshjeje. Zgjedhja e sakt e produktit te astarve (duke mare ne konsiderate llojin esiprfaqes s tekstilit t shesht, p.sh. vetit fiziko-mekanike t tij, krkesat e mods dheteknologjis s bashkimit) sht shum e rndsishme nga pikpamja e cilsis s nj produktiveshjeje dhe aplikimit t vetive t tij.

Nj artikull veshje sht nj pjes e pashmangshme e trsis s nj individi, duke plotsuarpersonalitetin e tij. Prvese t prmbush funksionet e saj t prdorimit dhe t komoditetit veshjaduhet t ket nj pamje trheqse t prshtatshme. Cilsia e pamjes s jashtme t veshjes mund tvlersohet nga nj vlersim deskriptiv i cili sht tepr vizual dhe subjektiv. Vlersimi subjektivi cilsis s pamjes s jashtme t veshjes sht nj detyre shum e rndsishme dhe e vshtir ecila mund t arrij rezultate t konsiderueshme me ndihmn e eksperiencave t plota. Gjithsesi,

sht akoma nj metod subjektive q sht e vshtir pr tu kuptuar plotsisht n termashkencor nga ata t cilt duan t modelojn veshje me cilsi t lart dhe pamje t jashtme tdshiruar n rrug inxhinierike. Prandaj prcaktimi objektiv i cilsis s pamjes s jashtme tveshjes sht shum i nevojshm.

Prcaktimi i pamjes s jashtme t veshjes nga pikpamja e gjith materialeve prbrs n t, ngaplhurat baze tek ato t lirit, nga astari dhe materialet e tjera ndihmse sht nj detyrjashtzakonisht impenjative. Prderisa plhurat kryesore, pavarsisht nga struktura dhe cilsia eprocesit t tyre, kan nj ndikim t pamjen e jashtme t veshjes, sht e nevojshme t kushtohetvmendje e veant ndaj tyre si elementi baz i ndrtimit t veshjes.

Vetit e parametrave fiziko-mekanik prcaktohen duke prdorur sistemin mats KES-FB(Kaabata Evaluation System for Fabrics). do parametr luan nj rol t rndsishm nshqyrtimin e bashkveprimeve pr realizimin e shkalls s cilsis s pamjes s jashtme tveshjes. Rezultati i fituar tregon nj korrelacion midis parametrave t vetive fiziko-mekanike dheshkalls s cilsis s pamjes s jashtme t veshjes. Korrelacioni sht baza e prcaktimitobjektiv t cilsis s pamjes s jashtme t veshjes dhe sht integruar n nj prdorim t lehtnga sisteme rrjetesh botrore pr parashikimin e cilsis s jashtme t veshjes. Ky sistem shtprojektuar duke prdorur sistemin msimor t mekanizmit Orange, i zhvilluar nga Laboratori iInteligjencs Artificiale n Fakultetin e Shkencave Informatike dhe Kompjuterike t Universitetitt Lubjans, Slloveni[1]. -

Stabilizimi i pjesve t veshjes mund t arrihet me an t bashkimit mekanik t astarve jo tshkrishm me plhurn ose n baz t bashkimit t par. Operacioni teknologjik i bashkimitsht nxehtsia dhe procesi kimik. Gjat bashkimit t par plhura bashkohet me astarin eshkrishm me an t nxehtsis dhe presionit. Duke konsideruar faktin q kjo metod prbnprocesin kryesor m t prdorur t stabilizimit t nj veshjeje, ktu duhet t paraqitet edheinfluenca e vetive fiziko-mekanike t veshjes n cilsi t kuadrit t shkrirjes, p.sh. pjest eveshjes.


41/65



Pr sa i prket qllimit t stabilizimit t veshjes, vetit fiziko-mekanike t plhurave dhe astaritkan funksion t dyfisht n veshjen e prfunduar:

Ato duhet t sigurojn aftsin e marrjes s forms dhe elasticitetin e prshtatshm tnj produkti veshjeje t prodhuar ashtu si edhe t prmirsojn pamjen e jashtme,

derdhshmrin dhe aplikimin e vetive t veshjes. Ato duhet t mundsojn prputhshmrin midis vetive prmasore t plhurs dhe

astarit gjat procesit t bashkimit ashtu si edhe gjat pastrimit dhe mirmbajtjes sveshje.

Pr t siguruar vetit e lartprmendura t stabilizimit t pjesve t veshjes, vetit n vijim jan trndsishme nga pikpamja e vetive fiziko-mekanike t plhurs dhe astarit: vetit elastike dhetrheqse, prkulja, grisja dhe vetit siperfaqesore. Vetit elastike dhe trheqse t plhurs, nnjrn ann, influencojn n vetit e stabilizimit t pjesve t veshje dhe n krahun tjetr,influencojn n prputhshmrin me astarin. Vetia e prkuljes s plhurs dhe astarit siguronprshtatshmrin e pamjes s jashtme si dhe derdhshmrin e pjesve t stabilizuara t veshjes.

Prve vetive t lartprmendur, gjithashtu edhe shtangsia n grisje sht shum e rndsishmepr procesin e bashkimit. Pra me fjal t tjera nuk sht e leht t mbash formn e duhur t njpjese t veshjes gjat bashkimit n qoft se shtangsia n grisje sht shum e ult.

Duke marr parasysh fakte t caktuara, sht e nevojshme t trajtohet me kujdesie t veantaftsia e marrjes s forms dhe vetit e nj veshjeje t prodhuar, me vmendje ndaj vetive fiziko-mekanike t plhurs dhe t ndrtimit t veshjes ashtu si edhe qllimit t procesit t bashkimit.N baz t njohurive t vetive fiziko-mekanike t pjesve t stabilizuara t veshjes dhe tndikimeve t tyre n vetit e krkuara pr kto pjes, mund t przgjidhet astari i prshtatshm sidhe kushtet e bashkimit.

Shkalla e prputhshmris midis vetive prmasore t plhurs dhe astarit n procesin ebashkimit, ashtu si edhe gjat mirmbajtjes s veshjes, i referohet pik s pari tkurrjes nrelaksacion dhe ekspansionit higral t plhurs dhe astarit n zonn bashkimit t pjesve tveshjes. Kjo nnkupton at q palosja e siprfaqes s pjesve t nj veshje t stabilizuar mund tndodh ather kur diferenca midis qndrueshmris prmasore t plhurs dhe astarit shtshum e madhe. Palosja mund t minimizohet n qoft se plhura ka mundsin e adaptimit ndajtkurrjes gjat bashkimit.

Zgjedhja e paprshtatshme e astarit t pa shkrishm dhe parametrave t bashkimit do t jap njcilsi t paknaqshme t pjesve t stabilizuara t veshjes e cila do t ndikoj n mnyr tndjeshme n cilsin e veshjes s prfunduar. Si rrjedhim, menjher mbas procesit t bashkimit,

po ashtu si edhe me pas gjat procesit t larjes dhe tharjes n t that, mund t ndodhin dmtimet pjesve t veshjes t cilat reflektohen n[1-3]:

Rrafshimin e plhurs n zonn e bashkimit t pjesve t veshjes; Forcimi i plhurs n zonn e bashkimit t pjesve t veshjes; Palosja e pjesve t veshjes s bashkuara ose fryrje midis plhurs dhe astarit ose ndarje

t plhurs nga astari;


42/65



Shfaqje e vijave t shkaktuara nga tkurrja e parregullt e plhurs dhe astarit gjat larjesdhe tharjes n t that;

Ndryshime prmasore n detalin bashkues.

Pr t shmangur vshtirsit e msiprme, sht e nevojshme q pr plhurat q do vlersohen n

prekje, tu njihen vetit fiziko-mekanike aktuale t tyre, t astarit dhe t detalit bashkues. Vetmather ne jemi n gjendje t planifikojm vetit e krkuara pr bashkimin e pjesve t veshjesdhe t sigurojm pamje t jashtme t prshtatshme dhe nj derdhshmri t veshjes s prfunduar.

Prcaktimi i aftsis pr t marr form (formability)Parametri B sht n prpjestim t drejt me produktin e modulit t Young t materialit tkampionit t testimit me momentin e tij t inercis. Pr m tepr, ai mund t prdoret prstudimin e sjelljes shtypje-prkulje dhe veanrisht pr vlersimin e aftsis pr t marrform F, me produktin e B dhe zgjatimit relative , i matur nn nj ngarkes t ult :F = B

F ka prmasa fizike t katrorit t gjatsis, sepse B sht n nj analiz t fundit prodhim i njforce me gjatsi t caktuar dhe q sht nj numr i marr nga raporti i nj force me gjatsi tcaktuar. Sistemet KES dhe FAST ndryshojn nga ngarkesa referuese :50 gf/cm n t parin dhe diferenca e vlerave t midis 50 gf/cm dhe 5 gf/cm n t dytin.

Duke supozuar se B n t dyja rastet shprehet n mN mm, llogaritja e F n do t jet : = =

,

= [] = []

.

2.4.1 Vlersimi objektiv n prekje pr pjest e stabilizuar t nj veshje

Vlersimi me prekje, qe prfaqson perceptimin psikologjik t karakterit t plhurs, si shtbutsia, qartsia, rixhiditeti, etj, sht e matshme dhe mund t prcaktohet n baz t vetivefiziko-mekanike t plhurs.

Karakteristikat e siprfaqes s tekstilit, t cilat prcaktohen n mnyr vizuale ose me njvlersim subjektiv n prekje, jan t rndsishme pr prcaktimin e cilsis s pjesve tbashkuara t veshjes. Megjithat vlersimi objektiv i cilsis s pjesve t bashkuara t veshjesnuk sht nj detyr e leht pr tu realizuar me an t prekjes. Vlersimi duhet tu prgjigjetpyetjeve t mposhtme: sht siprfaqja e tekstilit t shesht e mir pr tu veshur dhe cilat do t

jen vetit e procesit?Nga kndvshtrimi i konsumatorit, faktori i cilsis s siprfaqes s tekstilit t shesht, n njrinkrah, varet nga moda, nga pamja estetike dhe qndrueshmria mekanike e veshjes, dhe n krahuntjetr n ndjeshmrin njerzore, p.sh. komfortit t klientit gjat veshjes s produktit.

N t kaluarn jan zhvilluardy sisteme matjeje pr prcaktimin objektiv n prekje t plhurs.Objektivi i ktyre dy sistemeve ishte shmangia e matjeve subjektive n prekje t plhurs. Ktady sisteme jan KES-FB (Kaabatas Evaluating System for Fabrics)[4] dhe FAST (Fabric


43/65



Assurance by Simple Testing)[5]. Sistemi mats KES-FB sht projektuar pr vlersiminobjektiv t plhurave n prekje[4], e cila bazohet n karakterizimin e vetive fiziko-mekanike tsiprfaqes s tekstilit. Kto vlera prdoren pr t dhn vlern totale t plhurs t vlersuar nprekje n baz t ekuacioneve transformuese t zhvilluara nga Kaabata[4,6].

Kaabata ishte i pari i cili futi konceptin e shprehjeve fillestare t prekjes (Hand Values). Prdo kategori t plhurs u identifikuan 5 ose 6 veti si jan shtangsia, finiteti dhe plotsia dhe judha titulli i shprehive fillestare t prekjes. N tabeln 1.1. paraqiten termat japoneze pr vlerat edors s bashku me kuptimet e tyre n anglisht dhe shqip

Tabela IVlerat e prekjes (Hand Value) kryesoreJaponisht Anglisht Shqip Prcaktimi

Koshi Stiffness Shtangsia Ndjesi e lidhur me shtangsin nprkulje. Vetia e tensionimit eprforcon kt ndjesi. Nj tekstil

kompakt dhe i prodhuar nga fije ttensionuara dhe elastike e ka ktveti shum t lart.

Hari Anti-drapestiffness

Shtangsia kundrtendosjes

Fjala n fakt nnkupton nderjendhe i referohet nj shtangsie q ikundrvihet tendosjes.

Shinayakasa Flexibilityith softfeeling

Fleksibiliteti dhebutsia

Ndjesia e butsis dhefleksibilitetit.

Numeri Smoothness Lmueshmria,finiteti

Ndjesi e przier e rrsh

REPUBLIKA E SHQIPËRISË 3

Documents

Transcript of REPUBLIKA E SHQIPËRISË 3