Raporti i Vleresimit te Ndikimit ne Medise ne veprimtarine e Karriera ...

“AS Mineral ” ltd “Raporti i Vleresimit te Ndikimit ne Mjedis> nga shfrytezimi, zona konkuruese

nr.780/4, objekti i troktoliteve “Manza”,Qarku i Korçës”

2

“STUDIOPROJEKT” sh.p.k Tirane

Adresa: Bulevardi “ Zogu I –re ” Pallati i ri, Shkalla 2, Zyra 5 , Tirane

Fax : 04 2264677 Cel : 068 20 56654 E-Mail : [email protected]

PERMBAJTJA

Hyrje

-Qellimi i projektit

-Qellimi i ketij raporti.

-Objektivat e ketij raporti

- Objektivat afat gjate

- Indentifikimi i ndikimeve ne mjedis

-Kuadri ligjor dhe administrativ -Baza ligjore

-Pershkrimi i vendndodhjes se veprimtarise shoqeruar me harte ilustruese dhe fotografi nga objekti

-Vendodhja e objektit.

-Gjeografia e zones.

-Relievi

-Klima.

-Bimesia.

-Hidrografia, hidrogjeologjia -Demografia , infrastruktura ekzistuese,etj.

-Infrastruktura.

-Ekonomia e zones dhe aktivitetet kryesore

PERSHKRIMIN E PROCESEVE TEKNOLOGJIKE TE VEPRIMTARISE NXJERRESE TE

MINERALIT TE TROKTOLITEVE

-Ndertimit gjeologik i rajonit.

-Ndertimi gjeologjik i vendburimit -Tektonika e vendburimit.

-Kushtet hidrogjeologjike dhe rrjeti hidrografik i zones -Kushtet hidrografike dhe hidrogjeologjike te

vendburimit.

-Rezervat e kromit ne vendburim, sasia dhe cilesia e tyre.

-Te dhena te shkurtra per llojin e mineralit.

-Punimet e kryera.

-Punimet qe do te kryhen:

-Hapja e minieres.

-Konditat tekniko-minerare te shfrytezimit.

-Sistemi i shfrytezimit -Prodhimi vjetor dhe jeta e karieres.

-Fuqia puntore.

-Rradha dhe drejtimi i shfrytezimit.

-Trashesia dhe lloji i mbuleses.

-Sasia dhe koefiçenti i zbulimit

-Percaktimi i vendit te depozitimit te mineralit.

-Percaktimi i sheshit te depozitimit te sterilit, llogaritja e kapacitetit depozitues.

-Rrezimi i mineralit dhe sterilit.

-Ngarkimi i mineralit dhe sterilit.

-Transporti i sterilit dhe mineralit.

-Pasaportat e shpim plasjes per zbulimin dhe rrezim minerali.

-Paisjet e makinerite e shpimit.

-Furnizimi me ajer te ngjeshur.

-Lufta kunder pluhurit.

-Investimet e parashikuara

mailto:[email protected]



3




LLOJI, VOLUMI, KONSUMI DHE PRODHIMI I LENDEVE TE PARA SIPAS SHTOJCES I

UDHEZIMIT NR 4. DATE 15.4.2013;

INFORMACION I DETAJUAR PER SHKARKIMET NE MJEDIS SIPAS SIPAS SHTOJCES II TE

UDHEZIMIT NR 4. DATE 15.4.2013;

RREZIQET/AKSIDENTET E MUNDSHME NE MJEDIS TE VEPRIMTARISE DHE NEVOJEN

PER TE PARANDALUAR AKSIDENTET OSE KUR KETO NDODHIN, PER TE MINIMIZUAR

PASOJAT NE MJEDIS;

MASAT PER KAPJEN DHE TRAJTIMIN E NDOTJES DHE SHKARKIMEVE NE MJEDIS SIPAS

SHTOJCES III QE SYNOJNE; PLANIN E MENAXHIMIT TE MBETJEVE NE PERPUTHJE ME

KERKESAT E LIGJIT NR. 10 463, DATE 22.9.2011 “PER MENAXHIMIN E INTEGRUAR TE

MBETJEVE.

MONITORIMI MJEDISOR




4




Hyrje

Raporti i vleresimit te ndikimit ne mjedis hartohet me kerkese te shoqerise ”AS

MINERAL” shpk per marrjen e lejes Medisore per zhvillimin e aktivitetit minerar ne

objektin Manëz mineral troktoliezona minerare konkuruese nr.780/4.

Subjekti “AS Mineral”shpk ka marre pjese ne konkurimin e zhvilluar me

11.07.2014 dhe me shkresen me Nr 4696/1 Prot, daten 04.08.2014 eshte njoftuar

nga MEI si fitus i ketij konkurime dhe ka fituar te drejten e pergatitjes se

dokumentave perkatese per pajisjen me leje minerare shfrytezimi ne zonen

konkuruese Nr 780/4,

Prodhimi realizuar nga shfrytezimi i ketij vendburimi ne zonen e kerkuar do te kete si

destinacion perdorimin e tij ne industrine e ndertimit si gure dekorative.

Qëllimi kryesor dhe i vetëm i projektit është që të nxjerre blloqe te troktolitevesi

gure dekorative me punime siperfaqesore, karierë.

Relacioni per veprimtarine qe kerkohet leja e mjedisit eshte eshte nje proçes

sistematik per te percaktuar dhe vleresuar efektet apo ndikimet ne mjedis te nje

veprimtrie apo projekti te caktuar. Ne nje situate normale, ky proçes aplikohet perpara

se te merren vendimet dhe te fillojne angazhimet per realizimin e projektit. Por

sidoqofte dhe ne çdo kohe, efektet sociale, kulturore dhe shendetesore jane

konsideruar si pjese integrale e ketij relacioni. Kujdes i veçante i kushtohet praktikave

te relacionit per veprimtarine qe kerkohet leje mjedisi per te parandaluar dhe

minimizuar efektet e mundshme negative te veprimtarise.

Qellimi i ketij raporti per veprimtarine eshte;

Te jape informacion per vendim-marresit per pasojat mjedisore te veprimeve te

propozuara;

Te promovoje zhvillimin miqesor dhe te qendrueshem me mjedisin duke

identifikuar masat e duhura per permiresimin dhe zvogelimin e ndikimeve ne

mjedis.

Rendesia e relacionit per veprimtarine eshte: Reduktimi i ndikimeve ne mjedis

arrihet ne se nje zhvillim behet i qendrueshem me mjedisin. Keto ndikime jane mjaft

komplekse, me te medha ne shkalle dhe per me teper shtrijne pasojat e tyre deri ne

perfundim te shfrytezimit te mineralit te ranor silicore dhe rehabilitimin e hapsires se

shfrytezuar.




5




Objektivat e ketij raporti jane;Objektivat mund te ndahen ne dy kategori:

Objektivi i pare, drejtperdrejte, eshte te informoje proçesin e vendim-marrjes duke

identifikuar ndikimet e konsiderueshme potenciale ne mjedis dhe rreziqet e perfitimet

te projektit dhe zhvillimit te propozuar.

Objektivi dyte dhe perfundimtar, afatgjate eshte te promovoje zhvillimin e

qendrueshem duke siguruar qe propozimet e projektit nuk minojne burimet natyrore

dhe funksionet ekologjike ose mireqenien, stilin e jetes dhe jetesen e komunitet si dhe

te njerezeve qe lidhen apo varen nga ky projekt ose veprimtari.

Objektivat afat shkurter dhe te drejtperdrejte te ketij relacioni eshte :

Permiresim nga pikepamja mjedisore i propozimit dhe projektit;

Siguron qe burimet natyrore jane perdorur ne menyren e duhur dhe me

efiçente;

Identifikon masat e duhura per zvogelimin e ndikimeve te mundshme

potenciale negative te projektit apo propozimit;

Lehteson informimin e vendim-marresit, duke perfshire vendosjen e termave

dhe kushteve mjedisore per zbatimin e projektit apo propozimit.

Objektivat afatgjate jane:

Siguron dhe mbron shendetin e njeriut;

Parashikon dhe perjashton ndryshimet e pakthyeshme dhe demtimet serioze te

mjedisit;

Ruan dhe mbron burimet natyrore, pesiazhet e natyres dhe komponentet

perberes te ekosistemeve;

Permireson aspektet sociale te projektit.

Identifikimi i ndikimeve ne mjedis nga zbatimi i projektit

Ne perputhje me Udhezimin Nr.6, date 27/12/2006 “Per miratimin e metodologjise se

vleresimit paraprak te ndikimit ne mjedis te nje veprimtarie” me keto identifikime

dhe vleresime eshte plotesuar tabela I, II dhe III e aneksit te ketij udhezimi per te

analizuar ne mynyre te detajuar vleresimet sasiore te ndikimeve ne mjedis nga zbatimi

i projektit te shfrytezimit te mineralit te ranor silicore .Zbatimi i kërkesave të

metodologjisë, sipas së cilës realizohet procesi i vlerësimit të ndikimit në mjedis

(Relacioni per veprimtarine), synon:




6




a) Thjeshtimin dhe reduktimin e angazhimeve të biznesit, nëpërmjet ndarjes qysh në

fillim të projekteve e veprimtarive që do t'i nënshtrohen hartimit të ketij relacioni per

veprimtarine, nga ato që nuk kanë nevojë për relacion;

b) Lehtësimin e proçedurave të komunikimit midis propozuesve dhe ekspertëve të

çertifikuar me organet mjedisore e ato të qeverisjes vendore;

c) Unifikimin e rregullave e veprimeve konkrete që zbatohen gjatë proçesit;

d) Garantimin e rezultateve sa më të besueshme për ndikimet në mjedis, nëpërmjet

rritjes së cilësisë së relacionit per veprimterine;

e) Përputhjen e kërkesave të kësaj metodologjie dhe të veprimeve praktike që kryhen

në zbatim të tyre, me ato që përdoren në BE e në vendet anëtare të saj.

Të zbatuara që në fazën fillestare, kërkesat e metodologjisë bëjnë të mundur :

a) Identifikimin e ndërveprimeve dhe ndikimeve të mundshme të relacionit per

veprimtarine me elementet e veçanta të mjedisit sipas informacionit të dhënë në

tabelat e aneksit përkatës, çështjet, informacioni mjedisor, si dhe lloji i relacionit

që përgatitet ;

b) Vlerësimin sasior të ndikimit në mjedis të veprimtarisë në fazën e zbatimit të saj

sipas informacionit të dhënë në tabela, si dhe çështjet e informacioni mjedisor që

trajtohen në kete relacion

c) Përcaktimin e qartë të akteve ligjore dhe nënligjore që propozuesi u referohet për

zbatimin e projektit;

d) Përcaktimin e qartë të aktorëve të tjerë që mund të ndikohen nga zbatimi i projektit

dhe që duhet të përfshihen në procesin e relacionit per veprimtarine siç trajtohet në

aneksin perkates;

e) Vlerësohet saktësisht nëse një veprimtari i nënshtrohet ose jo proçesit të vlerësimit

të ndikimit në mjedis dhe pajisjes ose jo me Leje Mjedisore.

Projekti i shfrytezimit te karrieres se troktoliteve, Manëz Kolonje qarku Korçe ka

si qellim shfrytezimin e mineralit te ranor silicore ne kete vendburim. Ky projekt

eshte zgjedhur ne menyre te atille qe te kete shfrytezim maksimal te rezervave te

parashikuar dhe te kete mundesi ti shtoje ato.Prodhimi i mineralit te troktoliteve e

kemi parashikuar me kosto sa me te ulet.. Prodhimi i mineralit shkon ne rritjen e

prodhimit ne kete rajone dhe i shtohet sasise qe prodhohet ne te gjithe Shqiperine

nga me burimet natyrore. Ky prodhim kryesisht do te perdoret per tregun brenda

vendit dhe eksport. Minerali shtrese trashe ka fushe te gjere perdorimi ne industrine e

ndertimit ne veshje dhe shtrim fasadash.




7




Veprimtaria minerare eshte parashikuar te filloje ne gjashtemujorin e pare te vitit

2015 po qe se do te miratohet ne kohen e duhur si leja mjedisore dhe leja minerare e

shfrytezimit.

Kuadri ligjor dhe administrativ

Baza ligjore

Në zbatim të ligjit Nr 10304, datë 15.7.2010, “Për sektorin minerar në

Republikën e Shqipërisë’, me VKM Nr 347, datë 29.4.2011 “Për miratimin e

programit të veprimit 3 vjeçar në zbatim të strategjisë minerare” për periudhën

2011-2013 u shpallën zonat konkuruese, ne kete plan eshte edhe zona minerare

konkuruese Nr. 312/2

Për realizimin e raportit të Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis të veprimtarisë së

propozuar u konsultuan dokumente mjedisore që lidhen me politikat shtetërore të

mbrojties së mjedisit, zonës ku do të hapet kariera. Përgatitja e Raportit të

Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis të aktivitetit të propozuar është kryer duke u

bazuar në aktet ligjorë të mëposhtëm:

Ligji Nr 10431, date 9.06.2011 “Për Mbrojtjen e Mjedisit”

Ligj Nr. 10 440, datë 7.7.2011 “Për Vlersimin e Ndikimit në Mjedis”

Ligji Nr 8897, datë 16.05.2002 “Për mbrojtjen e ajrit nga ndotja” të ndryshuar

dhe aktet nënligjore që rrjedhin prej tij.

Ligji Nr 9115, datë 27.02.2003 “Për trajtimin mjedisor të ujrave të ndotur”. të

ndryshuar dhe aktet nënligjore që rrjedhin prej tij.

Ligji Nr 8093, datë 21.03.1996 “Për rezervat ujore”. të ndryshuar dhe aktet

nënligjore që rrjedhin prej tij.

Ligji Nr 10463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”.

Ligji Nr 9385, datë 04.05.2005 “Për pyjet dhe shërbimin pyjor”. të ndryshuar

dhe aktet nënligjore që rrjedhin prej tij.

Ligji Nr 8906, datë 06.02.2002 “Për zonat e mbrojtura”. të ndryshuar dhe aktet

nënligjore që rrjedhin prej tij.

Ligj Nr 10304, datë 15.7.2010 “Për sektorin minerar në Republikën e

Shqipërisë”.

VKM. Nr 249, datë 24.04.2003 “Për miratimin e dokumentacionit per leje

mjedisore dhe të elementeve të lejes mjedisore”.




8




VKM. Nr 1189, datë 18.11.2009 “Për rregullat dhe proçedurat për hartimin dhe

zbatimin e programit kombëtar të monitorimit të mjedisit”.

VKM. Nr 177, datë 31.03.2005 “Për normat e lejuara të shkarkimeve të lëngta

dhe kriteret e zonimit të mjediseve ujore pritëse”.

VKM. Nr 435, datë 12.09.2002 “Për normat e shkarkimeve në ajër në

Republikën e Shqipërisë”.

Udhëzim Nr 8, datë 27.11.2007 “Për nivelet kufi të zhurmave në mjedise të

caktuar”

Udhëzim Nr 3, datë 17.05.2006 “Për planet e rehabilitimit të sipërfaqeve të

dëmtuara nga guroret”

Udhezim, Nr 4 date 15 04 2013, ‘’Per dekumentacjonin e aplikimit per Leje

Mjedisi te tipit A B dhe C ne Qendren Kombetare te Licensimit (Q.K.L.)

Etj.

a) PERSHKRIMI I I VEPRIMTARISE

Vendndodhja e objektit

1.2. Vendndodhja e objektit

Objekti i troktoliteve ne te cilen kerkohet leje minerare, në objektin e quajtur

“Manze,” për mineralin troktoliteve, i cili bazuar në Ligjin 10304 , datë 15.07.2010 “

Për sektorin minerar në Republikën e Shqipërisë”, i përket grupit të materialeve

ndertimore.

a) Koordinata shtetërore në plan të zonës së kërkuar janë sin në tabelën e

mëposhtëme:

Koordinata e pikave kufizuese të zonës së kërkuar

Nr Y X

1 45 59 265 44 79 248

2 45 59 335 44 80 295

3 44 59 528 44 80 931

4 44 59 773 44 81 057




9




5 44 60 035 44 80 697

6 44 60 144 44 79 270

7 44 59 754 44 79 100

c. Sipërfaqja e zonës së kërkuar për shfrytezim është 1.296 km2

Pjesa e ngritur e objektit shkon deri ne me kuote 1373 mbi nivelin e detit.

Objekti vendoset ne te dy krahet e shtratit te “Përroit te Ballabanoves” dhe fillon ne

kuoten 1300m mbi nivelin e detit dhe zgjatet per gjate kodres Per te shkuar ne objekt

shoqeria ka hapur nje rruge gjurme per te bere verifikimin te troktoliteve me distance

150ml nga rruga lidhese e fshatrave te zones.

Rruga automobilistike më e afërt eshte ajo qe lidhet me rrugen nacionale ne vendin e

quajtur kryqezimi i Qafe Zezes, ne veri te zones vendoset fshati Ndriçim Terreni deri

afer objektit eshte me kalushmeri te mire.

Sheshi i kerkuar ndodhet ne distance te larget nga fshatrat dhe shtepite te banimit dhe

nuk eshte prone individuale.

Ai eshte pasqyruar ne harten topografike te Republikes se Shqiperise ne shkallen 1 :

25000, ne planshetin K- 34 – 126 – C – a( LUBONJA ) dhe kufizohet nga pikat me

koordinata ne pasqyren e meposhtme:




10




Harta topografike me kufinjte e zones 780/4m,Manez, Kolonje




11




Harta gjeologjike me kufinjte e zones 780/4, Manez, Kolonje




12




Relevi i rajonit ne pergjithesi dhe i vete zones se kerkuar ne veçanti eshte pjeserisht i

thyer.

Ai përbehet nga kodra e cila zbret , lugina e Lumit te Ballabanoves, lugina e vete

perroit Objekti vendoset per gjate kodres se Pyllit te ballabanoves ne ne ju dhe ne

very te tij.

Perberja shkembore e njesise fushore perbehet nga konglomeratet bazal, zhavoret e

shtratit te lumit dhe depozitimet e Pliocen – Kuaternarit N2 – Q1 te perfaqesuar nga

konglomerate, ranore, argjila.

Njesia kodrinore perbehet nga kurrizoret e kodres ,disa kodra te vogla ku eshte

vendosur objeti , lugina e lumit Kurrizorja me zgjatje mbi 3km dhe gjersi 1.6 – 2km..

Shtrirja e pergjithshme e kesaj kurrizorje eshte VL –JP dhe ndertohet kryesisht nga

ultrabazike.

Kodra ku vendoset objekti ka drejtim JP –VL . Objekti vendoset pergjate kodrës me

ondulacione te vogëla te te terrenit.

Lartesite e njesise kodrinore dhe kodrinore malore ne drejtim te objektit jane nga 1100

- 1370m ( maja e malit), njeherësh edhe maja me larte ne zone.

Ne kete ane dallohen disa nenkodra te vogla te rrumbullakosura me lartesi te

ndryshme

Nga ana gjeomorfologjike terreni eshte shume i favorizuar per shfrytezim, larg nivelit

te ujerave nentokesore me koofiçt te larte tekniko -minerar shfrytezimi.

1.4 Te dhëna per popullsine ,klimen, hidrografine e hidrologjine dhe bimesine,

infrastruktura ekzistuese

a.Popullsia

Popullsia e kesaj zone i perket nje zone rurale dhe merret kryesisht me bujqesi dhe

blegtori dhe nje pjese e madhe me emeigracion dhe me aktivitete te tjera pak te

rendesishme.

Ata banojne ne fshatin Çlirim, Manez, Kaltanj Psari i Zi.dhe qyteti i Ersekes me nje

popullsi rreth 4000 banore.

Per nje aktivitet minerar me permasa te vogla deri te mesme mund te gjendet fuqi

punetore e kualifikuar nga popullsia rreth e qark, gje qe eshte avantazh per zhvillimin

e veprimtarise minerare.

b. Klima

Klima e zones eshte kontinentale qe karakterizohet nga nje vere e thate dhe me dimer te

ftohte me reshje bore dhe shiu. Era fryn kryesisht nga drejtimi i veriut.




13




Temperatura ne periudhen e dimerit me ngrica te medha ( Janar - Shkurt ) arrin ne - 20° C,

ndersa ne stinen e veres ( Korrik – Gusht ) temperatura luhatet 27- 35 °C. Ne kete territor

bien reshje mesatare te shiut deri 1300mm, kryesisht ne fundin e Vjeshtes dhe ne

Pranvere.

Reshjet e Veres bien ne forme rrebeshesh.

Numri i diteve me reshje lekundet nga 95 - 100 dite. Bore bjegjate periudhes se ftohte

te dimrit dhe ne object mund te punohet deri ne fund te Tetorit

Reshjet atmosferike ushqejne përroin e Ballabanoves afer objektit i cili derdhet ne

lumin e Osumit.

Ne stinet pranverore dhe te vjeshtes zona pershkrohet nga erëra te ngrohta, hera- heres

murla te cilat kryesisht vijne nga prendimi, por edhe nga VL qe sjellin prishjen e motit

dhe shkarkim reshjesh.

Ne Vere keto erera jane te nxehta dhe te thata qe shkaktojne temperatura te larta deri

ne zagushi.

Ne periudhen e Dimri erërat vijne nga veriu, , qe jane erera te ftohta shoqeruar me ulje

temperature e rreshje te dendura debore.

Ne kete zone punohet ne periudhen MAj -Tetor. Kjo eshte edhe koha per kryerjen e

veprimtarise minerare.

c.Hidrografia

Nga pikepamja hidrografike zona e marre per shfrytezim eshte e thate. Keshtu qe

objekti i troktoliteve eshte ne mbyllje te kodrës me lartesi nga 1373m, siper nivelit te

prrojit Ballabanoves.

Debiti i ketij prroji shkon nga 200 l/sek deri 3.5m3/sek ne kohen me shterngata shiu.

Niveli i fundit i shfrytëzimit te karrjeres eshte parashikuar 1130m dhe uji nuk

rrezikon asnjehere shfrytezimin. Materiali steril do te sistemohet vendet qe do

percaktohen ne projektin e shfrytëzimit te karjeres.

Prania e prrojit te Ballabaoves perben avantazh per ujera teknologjik per tu perdorur

gjate shfrytezimit te karrjeres.

d.Hidrologjia

Nisur nga llojeshmeria shkembore, per zonen e marrre ne studim kemi te bejme me

kompleksin e shkembinjeve kompakt.

Ne kompleksin e shkembinjeve me ujembajtje sporadike te çarjeve kemi

perfshire:Shkembinjet ultrabazike ( verlitet, lercolotet) te Jurasikut te mesem, J2,




14




formacionin vullkanogjeno –sedimentar te T2 –J1, Troktolitet, Gabrot, Gabro -

Traktolite te J2.

Debiti i ujerave qe lidhen me keto lloje shkembore eshte i vogel nga 0.002 – 0.5 l/sek.

Masen kryesore te shkembinjeve te objektit e perbejne troktolitet. Burimet qe lidhen

me keta lloje shkembinjesh jane me teper burime çarjesh, verehen raste qe takojme

burime me debit te paperfilleshem ne zona te tektonitizuara, zona te serpentinitizuara

te cilat banoret i kane kaptazhuar dhe i perdorin per uje te pishem, bujqesi dhe

blegtori.

e.Bimesia

Bimesia eshte e shperndare dhe jo uniforme e cila varet nga kushtet klimaterike dhe

perberja e shkembinjeve. Pergjithsisht zona e kerkuar per shfrytezim eshte e me pyll

pishash te rralla,

Rrjedhimisht shfrytezimi nuk ndikon fare ne zhveshmerine e zones dhe demtimet e

pemve frutore( bime te rendesishme ) e cila mungon ne zone.

f. Infrastruktura ekzistuese

Zona qe kerkohet per tu shfrytezuar eshte prane rruges se fshatrave te zones dhe prane

saj. Rruga e pershkon pjesen jugore dhe perendimore te zones .

Vete objekti nodhet rreth 21 km nga qyteti i Ersekes, dhe se nje pjese e saj eshte rruge

e asfalutar

Pjesa e rruges eshte me gjersi 3.5m e cila don riparmime, vendosjen e disa tobinave

1.5 Ekonomia e zones dhe aktiviteti kryesor

Zona ku ben pjese objekti eshte rurale dhe popullsia kryesisht merret me pune

blegtorale dhe bujqesore. Relativisht eshte ne nje gjendje mesatare dhe te dobet

ekonomike. Nje pjese e banoreve merret me emigracion.

Hidrologjia dhe hidrografia e zones ne te cilen kufizohet objekti i shfrytezimit

Per nga pikpamja hidrologjike dhe hidrografike objekti i kerkuar ndodhet ne kushte te

mira. Nuk vihen re burime natyrale ujrash. Pikerisht ne vendin ku kerkohet leja minerare

nuk ka prroska. Kur ka reshje, neper te rrjedhin me rrembim ujra siperfaqesore per shkak

dhe te pjerresise mjaft te madhe te terrenit.

Ne pjesen fundore te zones, jashte siperfaqes se kerkuar, rrjedh Lumi i Shushice . Ai me se

shumti perfaqson nje perrua testermadh me prurje te qendrueshme. Ne sezonin e rreshjeve

prurjet e tija jane deri ne 1000 litra/sek , ndersa ne vere prurjete jane te pakta




15




Infrastruktura ekzistuese.

Objekti i kerkuar ndodhet prane rruges automobilistike qe lidh fshatrat e zones.

Ushtrimi i aktivitetit minerar ne vitet e fundit ka beret e mundur ndertimin e nje rrjeti

shume te dendur rrugesh qe lidhin objektet e shfrytezimit me rrugen qe shkon ne

fshatin Kuç, Bolene dhe Kallarat Rruga kryesore dhe ato dytesore ne zone jane

kryesisht ne gjendje te mire te pa shtruara dhe shfrytezimi i ketij objekti do te ndikoje

dukshem ne permiresimin e infrastruktures se zones.

Ekonomia e zones dhe aktivitete kryesore

Popullsia e kesaj zone i perket nje zone rurale dhe merret kryesisht me pune bujqesore

dhe blegtorale si dhe nje pjese e tyre ne emigracion dhe ne aktiviete te tjera pak te.

Relativisht eshte ne gjendje ekonomike mesatare.Kohet e fundit zona ka marre

zhvillim te dukshem si rezultat i shtimit te aktivitetit te shfrytezimit te blloqeve te

ranorit pllakore

Ky aktivitet perfaqson nje burim te rendesishem te ardhurash per banoret e komunes

dhe te fshatrave per rreth

2. Pjesa gjeologjike

2.1 Ndertimi gjeologo-tektonik i zones Manëz - Kolonje

2. Te dhena te shkurtura gjeologjike

2.1 Ndertimi gjeolgjik i rajonit

Ne ndertimin gjeologjik te zones te marre ne studim marrin pjese formacionet

shkembore magmatike te zones se Mirdites, duke filluar nga vullkonogjeno –

sedimentaret ßT2-J1 ne forme te dy brezave ne VP dhe JP te objektit me gjersi nga 80

deri 160m dhe zgjatje VP-JL deri 300-450m. Shkembinjet ultrabazike te perfaqesuar

nga verlite plagjiklazike σJ2 te cilet perbejne nje mase te madhe te shkembinjeve qe

rrethojne traktolitet e objektit me kalim gradual ne gabro troktolite.Keto lloje

shkembore zgjaten deri 1km dhe mbesin te hapur jashte planshete Shkembinjet bazik

te perfaqesuar nga traktolite melanokrate te v J2 . Keto lloje shkembore zgjaten per

me se 1km dhe mbesin te hapur jasht planshete. Shtrirja e tyre shkon veri - Jug dhe

VL - JP me trashesi deri 70 -180m.

Me lart ne prerje magmatike kemi gabro – traktolite te pandara qe alternojne verlitet

dhe traktolitet e objektit.

Kuaternari Qh ( Holoceni ) perfaqesohet nga depozitime proluviale – deluviale te

shtratit te lumit Baballanoves qe kalon afer objektit te perfaqesuara nga rera,

zhavorre, alevrite dhe copera shkembinjesh ultrabazike.




16




- Formacionet vullkanogjeno – sedimentare β T2 –J1

Ky formacion del ne gjithe kodren dhe ze siperfaen e kodres te objektit me shtrirje VP –

JL me trashesi 70 – 160m me renie per VL me kend 65 –75°. Kontakti me shkembinjet

ultrabazik eshte tektonik.

Keto lloje shkembore perbehen nga llava jastekore anglomeratike, ndershtresa

silicoresh radiolaritik. Brenda tyre verehen blloqe ultrabazikesh dhe olistolite

gelqeroresh.

- Formacioni i shkembinjeve plutogjene ultrabazike σJ2

Keto lloje shkembore perbejne nje pjese te madhe te zones se marre ne studim.

-Formacioni ( seria e kumulateve ultrabazike ) σ J2

Formacioni i verliteve plagjiklazike v J2, dalin ne pjesen qendrore , prendimore dhe

lindore te zones, perfaqesohen nga verlite plagjioklazike ,shfaqen ne forme shliresh

mes lercoliteve me llojet me plagjioklaz Pl te zonave kalimtare, kalime graduale ne

lercolite. Ne keto lloje shkembore dallohen lehte kristalet e medha te piroksenit

monoklin qe permbyllin kokerriza te vogla olivine duke dhene strukture poikilitike te

qarte.

Ne mikroskop verehen struktura dytesore, rrjetore, fijezore, ashkelore ne varesi te

proçeseve te ndryshme autometamorfike, metasomatike, serpentinitizimit,

amfibolizimit, kristalizimit magnetizimit.

Keto lloje shkembore jane kompakte dhe bejne kalim gradual ne traktolite. Keto lloje

shkembore kur formojne blloqe te medha jane shume te mira per tu perdorur per gur

dekorativ ( mermere intruzive).

- Shkembinjet ultrabazik me plagjiklaz Keta shkembinj kane perhapje te madhe ne

zonen e marre ne studim, duke patur kalime nga me te ndryshmet( te shpejta, te

ngadalshme, prera dhe graduale) ne llojet pa plagjioklaz e ne sasine e gabrove

olivinike –traktoliteve.

Keta konsiderohen shkembinj si ultrabazik te injektuar me plagjiklaz gjate ose mbas

masivit ultrabazik.

Plagjioklazimi ka ndjekur çarjet prototektonike, te çarat sipas teksturave brezore,

rralle here çarjet e tjera kryq dhe terthore.

Ne zone perhapjen me te madhe e kane llojet petrografike te ultrabazikeve me

plagjioklaz, deri ne gabro.




17




Ne zone me kalime graduale diferencohen lercolitet, verlitet me plagjioklaz e shume

rralle harcburgitet me plagjiklaz.

Shkembinjet kalimtar i perkasin llojeve te ultrabazikeve me plagjiklaz deri ne

traktolite, traktolite – leukokrate e me siper kalohet ne plagjioklazike.

Mbi troktolitet leukokrate ne kalime ne gabro – plagjiklazik vendosen shkembinjet

intruziv bazik te llojeve gabrore, veçimi I te cileve ne tersi eshte i veshtire.

Intruzionet bazike fillojne me shtimin e gabrove melanokrate – sideronite, me siper

ato te grupuara mezokrate e me tej leukokrate.

Troktolitet v J2 T

Keto lloje kane perhapje te konsiderueshme ne zone e marre ne studim dhe ne

siperfaqen e objektit te troktoliteve te kerkuar per leje minerare.

Toktolitet te pa ndara dalin ne pjesen qendrore te planshetit me shtrirje meridionale

deri VL-JP .

Trashesia e ketij brezi troktolitesh shkon nga 80 - 220m dhe zgjatja e ketij brezi

shkon 600- 900m.

Ne varesi te meneraleve me ngjyre dhe pa ngjyre paraqiten llojet melanokrate me

permbajtje plagjioklazi deri 20%, mezokrate me permbajtje te plagjiklazit deri 60%,

leukokrate me permbajtje plagjiklazi deri 80% deri ne anortozite olivinike me

permbajtje plagjiklazi 90-95%.

Ne varesi te madhesise se kokerrizave te mineraleve shkembformuese kemi dalluar

llojet e meposhtme:

Kokerrvogel, kokerrmesem, kokerrmedha me madhesi kokerrizash deri 0.2 – 0.5 deri

1Cm. Ne varesi te shkalles se ndryshimeve autometamorfike hidrotermale –

metasomatike hipergjene , dallohen traktolite qe jane shndrruar ne shkembinj

serpentino –kloritore, hidrogranitike, serpentino prenitike, serpentino -kaolinore.

Teksturat e tyre jane masive e me rralle brezore, ose me pamje syzore ( nga kokerrizat

e zgjatura te plagjiklazit).

- Gabro- troktolitet v J2 ( Г – T)

Takohen ne krahun prendimore , VP, VL dhe JL te planshetes. Kalimi nga traktolite

ne Gabro - traktolite te pandashme behet gradual.

Keto do ti përshkruajme se bashku sepse jane te pandashme.




18




Shtrirja e pergjithshme e ketyre formacioneve eshte VL -JP me renie 75° per ne JL.

Gabrot e takuara ne alternimin gabro - traktolit jnae : Gabro melanokrate, leukokrate,

mezokrate, gabro sideronite si dhe shkembinjet damarore te perfaqesuar nga

mikrogabro e mikro gabroporfiritet e llojet diabaste te perfaqesuara nga

gabropegmatit, shkembinj damaror te perberjes mesatare - acide te perfaqesuara nga

damare shume te rralle mikrodioritesh, mikrodioritesh porfirite e plagjiogranitesh.

Trashesia e ketyre llojeve shkembore te pandashme ( gabro - troktolit shkon 5 -230m

dhe zgjaten der 500 – 900m ne zonen e marre ne studim .

Maredhenit me shkembinjet e series efuzivo - sedimentare jane tektonike

Depozitimet kuaternarore te Holocenit Qh kane perhapje te kufizuar ne shtreterit e

lumit Gjader dhe te lumit Vome.

Depozitime te Holocenit Qh, proluviale, deluviale te perfaqesuara nga rera ,

zhavorre, alevrite. Keto depozitime shtrihen per gjate shtratit te lumitdhe ne

veriperendim te zones.

Keto depozitime kane madhesi te coperave te shkembinjeve ultrabazike, bazike nga

10X10Cm deri 60 x 70 CM te rrubullakosura.

Trashesia e ketyre depozitimeve eshte 15 - 25m.

Depozitimet deluviale te Holocenit Qh.

Keto depozitimer dalin ne pjesen VP te planshetit , perfaqesohen nga deluvionet -

aluvionet te formuara nga shplarja e shkembinjeve. Trashesia e ketyre depozitimeve shkon

0.5 m deri 2m. Banoret i kane perdorur per kullose bagtishe dhe toke buke.

2.2 Ndertimi gjeologjik i vendburimit.

Objekti qe kerkohet per shfrytezim perfaqesohet kryesisht nga troktolite ( llojit ultrabazike

me plagjioklaz).

Keto lloje shkembore kane siperfaqe te konsiderueshme duke mbuluar po thuajse te

gjithe siperfaqen e kerkuar per leje minerare , duke mbetur te hapura ne skajin VL dhe

JP dhe meridional.

Kane ngjyre gri ne te errte ne jeshile ne te zbardhur ne varsi te permbajtjes se

plagjiklazit. Shtrirja e pergjithshme eshte VP-JL me renie 65 -75 - 80° per ne JL.

Perfaqesohen nga llojet te ndryshme, duke filluar nga ato melanokrate, leukokrate

mezokrate ku hera heres kalojne ne gabro -traktolite. Ne pergjithesi keto lloje

shkembore jane pjeserisht te ndryshuara nga proçeset dytesore si serpentinitizimi,

kloritizimi dhe kaolinitizimi.




19




Nga kryerja e disa punimeve te lehta siperfaqesore ( karrjera, puseza, pastrime) ne

objektin e marre perpara me leje si dhe nga germimi I fundit ( kr-1 ) kryer kete vit me

thellesi 8ml dhe gjeresi 16ml , rrezulton se masa shkembore e traktoliteve del direkt

ne siperfaqe me nje kore alternimi 0.5 deri 3cm, me nje mbulese te vogel te mases

shkembore nga deluvione 0.10- 0.40ml dhe pjeserisht te zbuluara per siperfaqen e

marre ne studim.

Por nga kryerja e karjeres arrijme ne konkluzionin se troktolitet e ketij objekti deri ne

thellesine 5ml nga siperfaqja e tokes jane me te alteruara, copetuara me çarje ne

drejtime te ndryshme.

Kjo ka ardhur si rrezultat iftohjes se menjehereshm te intruzioneve plagjoklazike ne

kontakt me ajrin.

Kete mase shkembore deri ne thllesine 5ml nga siperfaqja e kemi kategorizuar ne

cilesi te dyte ( IItë ) te troktoliteve.

Per kete trashesi kemi nje bllokshmeri te kufizuar dhe pllaka me nderfutje çarjesh ne

drejtime te ndryshme.

Per kete rast do te kemi skacitim te blloqeve dhe kufizim ne permasa 06ml x 0.80 ml.

Poshte thellesise 5ml nga siperfaqja e tokes takojme troktolite te mirefillta, gri me

nuance jeshile, melanokrate me shperndarje uniforme te perpmajtjes se plagjiklazit,

mikrokokerrizore shume kompakte dhe te forta ne thyerje me trashesi te blloqeve qe

shkon 1.20 -2ml dhe gjatesi 3-4ml.

Ne kete shtrese dhe vazhdim ne rënie nuk kemi çarje ne drejtime te ndryshme, por

vetem ne nje drejtim 290 -300 ° shtrirje dhe renie per VL me kend 45 -60 °.

Brenda ketyre çarjeve kemi bllokshmeri shume te mire te troktoliteve dhe me

siperfaqe te hapur ne renie.

Çarshmeria ne pergjithesi eshte e zhvilluar dhe nuk ka orientim te caktuar per shresen

deri 5ml nga siperfaqja , por pas 5ml nga siperfaqja kemi çarshmeri terthore me

strukturen.

Ne masen shkembore verhen sektor me çarshmeri te vogel. Sektore me mbulese te

pakte dhe shkalle erodimi te vogel ( pakaolinizuar ) . Sektore ku prodominojne

traktolitet melano- mezokrate, preferenca e te cilave eshte me e madhe per dekoracion

ne ndertime.

Nga pikepamja stukturore kemi te bejme me krah monoklinali me shtrirje VL-JP me

renie JL me kend 65 –85°.




20




Formacioni ofiolitit qe nderton objektin perfaqeson nje kat strukturor me perberje te

larmishme te shkembinjeve intruziv te cilet kane lidhje te ngushte paragjenetike dhe i

perkasin nje cikli tektoniko –magmatik.

- Rajoni perben nje stukture te gjere te rrudhosur antiklinale –izometrike dhe e inklinuar,

gadi e permbysur me nderlikime tektonike.

Tektogjeneza e fuqishme ne kete rajon ka kushtezuar ngritjen ose uljen e formacioneve

ofiolitike ne krahet e antiklinalit, nxjerrjen dhe mbyhypjen e luspave e blloqeve tektonike e

patjeter obduksionin e pjeseshem te ofioliteve.

2.3. Te dhena te shkurtera per llojin e mineralit ( shkembit )

Formacionet qe do ti nenshtrohen shfrytezimit jane shtrese trashe deri masiv . Shtresat

bien ne drejtim te JL me kend 70 - 75 °, pra ne te kundert me zhvillimin e punimeve te

shfrytezimit. Objekti eshte pjeserisht i zhveshur, shpesh gjen nje mbulese argjilore,

humus mes gureve qe nuk arrijne me shume se 1% te mases shkembore.

Aktualisht mund te terhiqen nga ky sektor matrial ne formen e blloqeve me

dimensione 30x60x80cm deri 2x1.5x1m ne gjendje te gateshme.

Keto lloje shkembore kane nje dekoracion mjaft te mire dhe jane te qendrueshem ndaj

agjenteve atmosferik, luçidohen mire dhe jane shume te forte ne thyerje..

Ndertuesit kete tip te “mermereve“e fusin ne familjen e graniteve, jo vetem per shkak

te fortesise dhe vetive dekorative, por edhe per faktin se keta shkembinj jane me

prejardhje magmatike te thellesive.

Per kete objekt jane marre kampione per studimin mineralogjik dhe perberjen

lendore.

-Treguesit cilesor te mineralit.

Perberja minerale sasiore e traktoliteve.

- Olivine 50%

- Piroksen monoklin 10 %

- Plagjioklaz 20%

- Kromite 1%

- Serpentinite 16%

- Klorite 1%

- Magnetit dytesor 2%




21




Nga studimi i kryer rrezulton se mineralet jane shume pak te kataklazuar dhe te ndryshuar

e cila rrite qendrushmerine e shkembit dhe luçidueshmerine dhe perdorimin e tij.


“AS Mineral ” ltd “Raporti i Vleresimit te Ndikimit ne Mjedis> nga shfrytezimi, zona konkuruese nr.780/4, objekti i troktoliteve “Manza”,Qarku i Korçës”

19




Perberja lendore ( analiza e plote kimike ) e shkembinjeve kryesor te objektit te kerkuar per shfrytezim:

Nr.

Lloji I

shkembit

SiO2

TiO2

Al2O3

Fe2O3

FeO

MnO

MgO

CaO

Na2O

K2O

H2O-

H2O+

Hkv

P2O5

V2O5

NiS

1 Gabro melano. 43.83 7.68 10.80 5.55 12.13 0.23 5.63 8.90 2.62 0.21 0.56 1. 07 0.31 0.06 0.30 -

2 Gabro mezokrate 35.86 5.30 12.17 7.0 10.34 0.25 0.67 14.00 2.2 0.00 0.18 1.35 0.74 4.32 0.20 -

3 Troktolite 41.50 0.40 1.00 7.82 10.76 0.26 26.57 3. 73 0.61 0.06 1.17 4.95 1.21 - - 0.19

4 Verlite

Plagjioklazi. 51.78 0.55 2.23 1.08 14.14 0.30 25.16 3.15 0.44 0.00 0.16 0.79 0.00 - 0.20 -

5 Ultrabazik me magnetit 39.46 0.13 3.97 6.00 14.50 0.26 26.04 2.94 0.60 0.10 0.89 3.22 0.60 - - 0.015

6 Gabro sideronite 41.78 6.55 12.27 5.62 11.50 0.22 6.66 9.81 2.25 0.25 0.48 1.53 0.06 0.007 0.3 -

Treguesit cilesor ne tabelen e mesiperme plotesojne me se miri kerkesat e tregut per perdorim ne ndertim dhe eksport te ketij minerali.

Me poshte po japim disa karakteristika gjeologo – inxhinierike dhe vetit fizikeo – mekanike te gureve dekorative ( troktolite ) ne

sheshin e kerkuar per shfrytezim ne gjendje natyrale.


Raporti i Vleresimit te Ndikimit ne Mjedis nga shfrytëzimi ne karrieren e troktoliteve, objekti “Manëz”,

Kolonjë,zona minerare nr. 780/4

20




Vetit fiziko - mekanike te xeherorit dhe te shkembinjeve rrethues ( troktolite ).

Struktura .

Struktura e gureve ( traktoliteve ) eshte mezokokrrizore, rralle mikrokokerrizore, rralle gjen

strukture brekçioze ( afer zonave tektonike). Tektonika e shkembit eshte masive me

shperndarje homogjene te komponentit te dobishem, rralle gjen teksture brekçioze, brezore

shliroze.

Çarshmeria

Çarshemeria ne pergjithesi eshte e zhvilluar dhe nuk ka ndonje orientim te caktuar. Ne

objektin e kerkuar per leje kemi çarje terthore me azimuth renie 35°. por duhet theksuar se jo

ne te gjitha rastet çarshmeria ka nje zhvillim uniforme, keshtu kemi sektor me çarshemri me te

zhvilluar si dhe sektor më me pak çarshmeri.

Nisur nga vrojtimet ne terren dallohen :

- Sektori me çarshmeri me te vogel ne pjesen qendrore te objektit deri ne thellesine

5ml.

- Sektore me çarshemri te dukshme afer zonave tektonike.

- Çarshmeria ne drejtim te thellesise ulet dhe kalon ne shkembinj masiv me

plagjiklaz.

Masa shkembore e ketyre shkembinjeve eshte me çarje ne pjesen e siperme dhe drejt

thellesise kemi ulje te çarshemrise.

Ne siperfaqe keto lloje shkembore jane te eroduara deri 2-3cm.

Mikroçarshmeria dhe makroçarshmeria ka rendesi per shfrytezimin e trupit mineral, sepse

ndan trupin ne pjese dhe blloqe me permasa te ndryshme, duke lehtesuar shfrytezimin.

Rrezistenca e shkembit

Sjellja mekanike e shkembinjeve traktolit ne pergjithesi eshte elastike. Vetit fiziko –mekanike

varen nga dendsia e çarjeve dhe shkalla e serpentinitizimit dhe e proçeseve te mevoneshme.

Ne pergjithesi kane thyerje guackore copetohen sipas drejtimit te deshirueshem.

Disa tregues te vetive fiziko- mekanike te shkembinjeve traktolite per sheshin e

studiuar jane:

- masa specifike 2.4 – 2.85 gr / cm3

- masa vellimore 2.2 – 2.7 gr /cm3




21




- poroziteti - 3- 10 %

- kofiçenti i filtrimit < 10 –7 m/sek

- ujethithja specifike 0.05 - 0.005 l/min/ml

- rezistenca ne shtypje njeboshtore 300 – 1400 bar

- rezistenca ne prerje 50 –250 bar

- moduli i elasticitetit 10 3 - 10 5

Rrezistenca e shkembinjeve ndikon tek punimet e hapjes dhe pregaditore, para se te

shkoje ne trup mineral.

Fortesia e shkembinjeve per ( troktolitet ) eshte me kategori VII dhe VIII, ndersa per

gabrot kategori VIII te .

Pamje e troktoliteve te coptuara dhe mbulesa deluvionale

Studimi i parametrave fizik

Ky studim eshte bere si ne vrojtimet ne terren ashtu edhe ne studimet laboratorike.

Ngjyra

Gjate studimit ne terren u vrojtua ngjyra e troktoliteve e cila luahatet nga gri e erret me

nuance te bardhe me kristale te zgjatur te plagjiklazit, ku mbizoteron sfondi i zi me

nuanca te bardha per traktolitet melanokrate dhe gri ne te bardhe per traktolitet mezokrate

te cilat i japin pllakave nje dizenjo shume te pelqyeshme.




22




Vetit dekorative

Ne pllakat e bera , bie ne sy ngjyra gri e mbyllur deri ne te zeze me damare te zgjatur te

plagjiklazit te bardhe ,duke rritur shume vleren dekorative. Ne disa raste kemi zotërim

te ngjyres bardh dhe zi ne rastin e troktoliteve mezokrate dhe gri me nuance jeshile e

dammar te zgjatur te plagjiklazit shume terheqese.

Fortesia

U studiua fortesia e troktoliteve dhe tingellimi gjate goditjes me çekiç qe shpreh nje veti

mjaft te perdorur ne guret dekorative te ngjashem me tingellimin metalik, qe tregon per

fortesine e tyre, duke plotesuar kerkesat e tregut. Fortesia mesatare e ketyre llojeve

shkembore eshte e kategorise VIII të.

Bllokshmeria

Nga studimet e bera kemi blloqe me keto permasa:

- Sorti i Ire me permasa te blloqeve 1.5 mX 1m X 2 m reth 30% e objektit.

- Sorti i IIte me permasa te blloqeve 2m X 1m X 1 m reth 45 % e objektit.

- Sorti i IIIte me permasa 0.50X 0.60X0.80 m rreth 20% e objektit.

- Sorti i IVte blloqe per qoshe me permasa 0.30 X 0.80X 0.50m rreth 5% e objektit.

Ne varesi te kerkesave te tregut per kete mineral, subjektit shfrytezues i rekomandojme qe

me specialiste gjeolog te marre kampione sipas nje metodike te caktuar dhe ti analizoje

ato ne laboratore perkatese te çertifikuar.




23




Dalje e blloqeve te troktoliteve

2.4 Zhvillimet tektonike

Kushtet tektonike te objektit te troktoliteve jane shume te mira. Vihen re spostime te vogla

tektonike afer zonave tektonike regjionale jashte kontureve te kerkuara per shfrytezim.

2. 5 Kushtet hidrogjeologjike te vendburimit.

Kushtet hidrogjeologjkike te shfrytezimit jane te mira per objektin e kerkuar. Niveli i

ujerave siperfaqesor eshte 40m nen nivelin e poshtem te shfrytezimit( përroi i

Ballabanoves). Ne siperfaqen e marre per studim nuk kemi ardhje uji, prrocka, apo nivel

afer te ujerave nentokesore qe demtojne shfrytezimin.

2.6 Kushtet tekniko - minerare.

Nisur nga te dhenat e mesiperme objekti i troktoliteve “ Manëz“ ka kushte te

pershtateshme tekniko – minerare per shfrytezim me qiell te hapur.

Qendrushmeria e formacioneve shkembore eshte e mire dhe mund te perdoret lende

eksplozive ne punimet pregatitore jashte kontureve te shfrytezimit.




24




Largësia e objektit nga qendrat e banuara eshte e konsoderueshme Ne objekt nuk do te

punohet me eksploziv sepse shtohet numri i çarjeve dhe ulet bllokshmëria.

Mbulesa siperfaqesore ( deluvionet) pothuajse eshte e paperfillshme. Ne kete objekt gjate

shfrytezimit nuk krijohen probleme mjedisore. Mbulesa qe pritet te dali mund te sherbeje

per rehabilitimin e sheshit te shfrytezimit.

Punimet e kryera dhe metoda e llogaritjes se rezervave te mineralit, rezervat

gjeologjike dhe te nxjereshme te mineralit ne sasi e cilesi.

Ne kete vendburim deri tani jane kryer punime te ndryshme rilevimi, e kerkim zbulimi

dhe shpime, duke e kaluar edhe nivelin e fundit qe mendohet te shfrytezohet ( shiko

harten gjeologo topografike dhe profilet gjeologjik ne shkallen 1:1000 nga autoret

nepermjet te cilave jane marre te dhenat per ndertimin e hartes gjeologjike ne shkallen

1:1000 te vendburimit, i cili e beri te gjithe prerjen ku do te shfrytezohet dhe u be edhe

10m me shume qe ne rast shtimit te rezervave te jene te garantuara, puse etj. Nepermjet

gjithe kompleksit te punimeve te kryera, eshte bere i mundur deshifrimi i VB-it si per sa i

perket perberjes litologjike, asaj formacionale, moshore, jane llogaritur rezervat e pakos

produktive, etj.

Rezervat e objektit te ranorit “Manëz” te perfshira brenda siperfaqes se zones konkurues

Nr 780/4 te fituar nga subjekti “AS MINERAL” sh.pk jane llogaritur me metoden e

prerjeve vertikale ne shkallet e shfrytezimit, duke matur siperfaqen ne prerje te pakos

produktive ne cdo shkalle .

2.7 Punimet e kryera dhe metoda e llogaritjes se rezervave te mineralit, rezervat

gjeologjike dhe te nxjerreshme te mineralit ne sasi dhe cilesi.

Ne kete vendburim deri tani jane kryer punime te ndryshme rilevimi, e kerkim zbulimi

dhe shpime, duke e kaluar edhe nivelin e fundit qe mendohet te shfrytezohet ( shiko

harten gjeologo topografike dhe profilet gjeologjik ne shkallen 1:1000 nga autoret

nepermjet te cilave jane marre te dhenat per ndertimin e hartes gjeologjike ne shkallen

1:1000 te vendburimit, i cili e beri te gjithe prerjen ku do te shfrytezohet dhe u be edhe

10m me shume qe ne rast shtimit te rezervave te jene te garantuara, puse etj. Nepermjet

gjithe kompleksit te punimeve te kryera, eshte bere i mundur deshifrimi i VB-it si per sa i

perket perberjes litologjike, asaj formacionale, moshore, jane llogaritur rezervat e pakos

produktive, etj.




25




Duke u ulur ne thellesi kalojne ne troktolite te mirefillta, stukture mikromezo kokerrizore,

teksture masive, ngjyrat bëhen teper terheqese, duke kaluar ne troktolite gri me nuance jeshile,

duke mbizoteruar sfondi gri me damare plagjioklazi te bardhe.

Disa blloqe qe jane prere nga fierma jane teper terheqes dhe te kerkuar ne treg.

Blloqet e troktoliteve te prodhuara 1 jane te permasave 1x 1.5 x1 m deri 2 .2m x 1x1m dhe

jane te sistemuara ne sheshin e karjeres.

Ne siperfaqe te zones duket mbulesa e vogel e deluvioneve, kompaktesia dhe disa tregues

cilesor dhe teknik te traktoliteve.

Siperfaqja e zones

Rezervat gjeologjike te objektit jane llogaritur me metoden e prerjeve paralele vertikale.

Ne keto raste kemi perdorur materialin grafik dhe elementet teknik te gjendjes

perfudnimtare te karrjerave.

Ne llogaritje te rezervave nuk eshte perjashtuar karjera -1, sepse blloqet e prodhuara jane

te sistemuara ne sheshin e karjeres dhe ruhen per ekspozim.

Per llogaritjen e rezervave jane matur siperfaqet ne prerje te pakos se shfrytezueshme si

per rezervat e cilesise se pare ( Ire ),

ashtu edhe per cilesine e dyte (IIte ).

Per llogaritjen e rezervave gjeeologjike jane perdorur formulat e meposhtme:

A. Kur ndryshimi ndrmjet dy siperfaqeve kufizuese te bllokut nuk i kalon 40% eshte

perdorur formula :

S1 +S2

VR = -------- X L ( 1 )

2

B. Kur ndryshimi ndermjet dy siperfaqeve kufizuese eshte mbi 40 % eshte perdorur formula.

S1 + S2 + √ S1 X S2

VR = --------------------------- X L ( 2 )

3




26




C. Kur siperfaqja ka formen e trung konit eshte perdorur formula:

S1

VR = ----------------------- X L ( 3)

3

Prodhimi i parashikuar ne projektin e shfrytezimit eshte i mbeshtetur plotesisht ne rezervat

gjeologjike te llogaritura si per çdo bllok, sipas cilesise dhe per gjithë objektin ne tërsi.

Pasqyra e llogaritjes se rezervave gjeologjike te objektit

Ne pamje te pare, kodra e Ballabaoves, e zgjedhur si zone minerare per prodhim

troktolitesh , I cili mund te perdoret si material inert apo qe sherben per prodhim pllakash

dekorativ, ka sipefaqe te konsiderueshme dhe volum gjitheashtu te konsiderueshem

rezervash.

Kodra ne fjale dhe siperfaqja eshte e pa studiuar lidhur me rezervat, pasi ne te kaluar nuk

ka qene I dukshem interesimi per perdorim si gure dekorativ apo qofte edhe per prodhime

inertesh..

Grupi i projektimit se bashku me perfaqesues te investitorit qe ka fituar te drejten e

apllikimit per leje minerare shfrytezimi, realizuar gjate mujait Gusht 2014, nje marrshute

ne gjithe siperfaqen e objekti me qellim zgjedhjen e pjeses se shendosh te troktoliteve,

duke marre edhe mostra pertu analizuar lidhur me vetitet fiziko mekanike dhe decorative.

Nga ky studim, kemi veçuar zonen ne pjesen veriore, prane lumit te Ballabanoves dhe

rruges automobilistike qe lidh qendren e rrethit me fshatrat si Maneza etj.

Nisur nga sa prezanton kjo pjese e kodres, siperfaqja e zgjedhur per tu perdorur si shesh

per ndertimin e karieres ze nje pjese shume te vogel te kodres

Siperfaqja e zgjedhur per shfrytezim eshte 0.039 km2 ose 3.9ha

Siperfaqje karrieres se bashku me ambientet e tjere te infrastructures si rruge sheshe

depozitimi per mineralin apo depozitimin e sterileve me shkallet dhe pjeset e tjera te

shfrytezimit eshte ndertuar ne vizatimin “Planimetria e karrieres ne fund te shfrytezimit”

Sipas variantit te zgjedhur per shfrytezim, karriera vendoset prane rruges dhe niset nga

niveli +1130 dhe ngrihet deri ne +1200m mbi nivelin e detit.

Pas llogaritjeve paraprake te ndara perkatesisht ne shkalle dhe treguesit e tjere, rezervat te

nxejerreshme jane dhene ne tabelen e me poshteme




27




Pas ndertimit te karrieres ne gjendjen e saj ne perfundim te afatit 25 vjeçar, u be

rrillogaritja e rezervave me matje te siperfaqes se shkalleve ne kompiuter dhe ne tabelen

me poshte jepen volume i rezervave te nxjerrshme.

Volumi i rezervave gjeologjike, m3

nr. Shkallet Sipefaqe, m2 Lartesia e shkalles,m Volumi rezevave, m3

1 1200 8350 10 27833

2 1190 15790 10 120700

3 1180 23750 10 197700

4 1170 32350 10 280500

5 1160 37360 10 348550

6 1150 43400 10 403800

7 1140 49934 10 466670

1130 54613 10 522735

Shuma 2 368 488

Me larte kemi llogaritur qe sasia e pergjithshme e rezervave gjeologjike te objektit qe do

ti nenshtrohet shfrytezimit eshte 2 368 488 m3

Kryerja e punimeve te shfrytezimt me qiell te hapur, gjithashtu, favorizohet nga:

Renia e formacioneve, qe ndertojen pakon produktive ne drejtim te kundret me

terreni, ne pjesen perendimore dhe te njejte me ate lindore ne te cilat

parashikohet te zhvillohet aktiviteti minerar, me nje kend mesatar 10o.

Forma e pershtateshme e ranoreve, shtresa me permasa te ndryshme e me

prezencen e rafsheve te shtresezimit te mbushur me material argjilor apo te

çarjeve, te cilat mund te levizen me lehtesi me dore ose me mjete te mekanizuar

pa patur nevojen e perdorimit te Lendeve Plasese. Menyra e shkeputjes se

blloqeve te ranorit do te trajtohet ne kapitujt me poshte ;




28




Thellesia relativisht e vogel e germimit ( deri ne 40 m ), e cila mundeson

rujatjen te nje kendi te pjeresise se terenit te pershtatshem per rehabilitimin pas

shfrytezimit ;

Hidrogarfia e zones ne pergjithesi dhe e pjeses se kerkuar per leje minerare ne

veçanti, e cila nuk krijon probleme per shfrytezimin e vendburimit.

Perroi qe pershkon zonen e kerkuar dhe e ndan ate ne dy pjese parashikuar te

mbrohet me kollone te posaçme dhe e njeta gje parashikohet te behet ne

ekstremitetin verior te zones

Hidrologjia , burimet e ujrave etj, te cilat nuk jane te pranishme ne zonen e

shfryezimit.

Koefiçeni i zbulimit, ne saj te te cilit nuk ka nevoja per siperfaqe shtese per

depozitimin e perhershem ose te perkohshem te sterileve

Menyra e hapjes

Sikunder eshte permendur ne pjesen gjeologjike te zones 780/4 objekti I troktoliteve

Maneza, ne ndertimin gjeologjik te zones te marre ne studim marrin pjese formacionet

shkembore magmatike te zones se Mirdites, duke filluar nga vullkonogjeno –sedimentaret

ßT2-J1 ne forme te dy brezave ne VP dhe JP te objektit me gjersi nga 80 deri 160m dhe

zgjatje VP-JL deri 300-450m. Shkembinjet ultrabazike te perfaqesuar nga verlite

plagjiklazike σJ2 te cilet perbejne nje mase te madhe te shkembinjeve qe rrethojne

traktolitet e objektit me kalim gradual ne gabro troktolite.Keto lloje shkembore zgjaten

deri 1km dhe mbesin te hapur jashte planshete Shkembinjet bazik te perfaqesuar nga

traktolite melanokrate te v J2 . Keto lloje shkembore zgjaten per me se 1km dhe mbesin te

hapur jasht planshete. Shtrirja e tyre shkon veri - Jug dhe VL - JP me trashesi deri 70 -

180m.

Me lart ne prerje magmatike kemi gabro – traktolite te pandara qe alternojne verlitet dhe

traktolitet e objektit.

Elementet e karrieres

Kendi i skarpates se shkalleve dhe transheve .

Ne percaktimin e kendit te skarpates se shkalleve dhe trasheve te hyrjes ne cdo shkalle

dhe shesh pune te karrieres jane marre parasyh tregues te tille si :, sistemi i carjeve,

shtresezimi dhe orientimi i tyre ne raport me pozicionin dhe kendin e orientimit te

shkalleve dhe shesheve te karieres, treguesit gjeomekanike dhe fiziko mekanime te

shkembenjve dhe eksperienca e shfrytezimit ne karrierave analoge ne zonen e objektit.




29




Duke pasur parasysh treguesit e me siper eshte llogaritur kendi i skarpates duke perdorur

metodat kompiuterike te cilat se bashku me rezultatet e tyre paraqiten si me poshte(Tab 9)

Ne llogaritjet e kryera jane marre ne konsiderate pjeset e ekstremeve te karrieres te cilat

nuk do te shuhen normalisht sipas izohipsit por do te kufizohen nga vijat e kufizuaese te

zones se shfrytezimit.Lartesia maksimale e mbetur, ne kete raste, eshte 40 m .

Tabela Nr 4. Vlera e kendit te skarpates e llogaritur sipas metodave

Nr Metoda Rezultati i

kendit

Koeficenti i sigurise

1 FELENIUS 73o 1.24

2 BISHOP 73 o 1.38

3 SPENCER 73o 1.29

4 RAULIN 74 o 1.22

5 JANBU 75 o 1.26

6 MORGENSTEN E PRICE 74o 1.14

Nga llogaritjet e mesiperme del se kendi i skarpates eshte nga 73 o deri 75 o , ndersa

koeficenti i sigurise, nga 1.14-1.38

Bazuar ne llogaritjet e mesiperme, jane bere llogaritje shtese te kendit te skarpates duke

marre ne konsiderate dhe pranine eventuale te ujit te rreshjeve dhe mundesine e ngricave,

pranine e rgjilave midis blloqeve gelqerore . Pas llogaritjeve te mesiperme kendi i

skarpates eshte pranuar 73o18’ .

Koeficenti i sigurise eshte pranuar 1.3 (rekomanduar nga litertura perkatese per nje kohe

ekspozimi mb 50 vjet )

Kendi i skarpates ne pjeset me perkulje konvekse te shkalleve te perkoheshme (cepat e

karrieres) eshte pranuar 9-10 grade me i vogel

Kendi i zgjedhur prej 73o18’ perputhet me nevojat teknologjike te shkeputjes e

zhvendosjes se blloqeve te ranorit silicor me mjete te thjeshta .

Parametrat gjeometrike te karrieres

Duke pasur parasysh pozicionin gjeografik te karrieres, relievin dhe parametrat

gjeometrike te shkalleve, karriera, ne gjenje perfundimtare, do te kete pamjen e nje

siperfaqe te germuar me thllesi deri ne 10m me te njetin kend te shehsit te poshtem qe ka

dhe tereni per’rreth .




30




Parametrat e me poshtem jane per zhvillimin e karrieres nga kuota +1130m deri ne ate

+1200m

1. Thellesia e vertikale e karrieres gjate shfrytezimit te saj , 20-80m;

2. Numuri i shkalleve te punes qe do te zhvillohen gjate shfrytezimit 2-8;

3. Gjeresia ne plan e karierres, ne pjesen e siperme 500-760m

4. Gjeresia ne plan e karierres, ne pjesen e poshteme 25-150m

5. Kendi i shuarjes se shkalleve ne varesi te shtrirjes se karrieres eshte 38-48 o

6. Lartesia e shkalles 10m;

3.6.3 Percaktimi i lartesise se shkalles

Percaktimi i lartesise se shkalles se punes ne karriere eshte bere duke patur parasysh

faktoret e meposhtem:

1. Kushtet tekniko-minerare te objektit ;

2. Vetitet gjeomekanike te shkembinjve rrethues;

3. Mjetet e parashikuara dhe menyren e prerjes dhe shkeputjes se blloqeve te

ranorit silicor ;

4. Menyren e transportit te brendshem dhe te jashtem te blloqeve dhe mbetjeve te

ndryshme ;

5. Menyren dhe mjetet e ngarkimit ne shkallet dhe menyren e krehjes se shpateve

te shkalleve ne pjesen e siperme te tyre gjate heqjes se pjeses se shkembenj te

coptuar dhe blloqeve ;

Per zhvendosjen e troktoliteve te coptuar dhe mbuleses apo perzjerrjeve te ndryshme ne

sheshet e punes se karrieres, do te perdoret eskavator me kove te variueshme 1-1.5m3 .

Ngarkimi blloqeve me trashesi te ndryshme parashikohet te behet me mjet te tipit pirrun.

Transporti nga sheshet e punes ne sheshin e depozitimit te blloqeve (kuota +1130m)

parshikohet te behet me kamion 9-12 ton

Duke pasur parasysh eksperiencen e shfrytezimit te gureve dekorative ne vendburime te

ndryshme shkalla e plote do te perbehet nga disa nenshkalle. Lartesi e nenshkalles deri ne

formimin e shkalles se plote 10 m do te varet nga:

Trashesia e mbuleses vegjetale apo me shkembinj pllakore me trashesi te

madhe ose te coptuara :




31




Kushtet e terenit dhe pjerresia e siperfaqes, qe do te germohet;

Pozicioni i shtreses te shfrytezueshme ne raport me shtresat dhe pakot e tjera .

Thellesia e ndodhjes se shtreses se shfrytezueshme ne raport me siperfaqen e

terenit

Punimet e shfrytezimit

Sistemi i shfrytezimit

Ne zgjedhjen e sistemit te shfrytezimit jane mare parasysh faktoret e meposhtem:

Menyra e ngarkimit dhe transportit te sterilit

Menyra e kryerjes se punimeve te zbulimit

Menyra e ngarkimit dhe transportit ne brendesi te karrieres dhe jashte saj

Materiali i prodhuar ne sheshet e shkalleve do te jete kryesisht ne forme blloqesh me

dimensione 1x1 m3 ose edhe me shume si edhe material I shkriftuar qe do te jete material

skarco I cili do te depozitohen ne shkallet e poshteme ne te cilat eshte shfrytezuar me pare

Ngarkimi ne sheshet e shkalleve parshikohet te kryet me mjete ngarkimi me kapacitet 15-

20 ton . ndersa sterilet e dala nga prerja e blloqeve ose nga qe jane te demtuar, do te

transportohen jashte kufijeve te shkalleve, ne vende depozitimin e caktuar. Bazuar ne sa

me siper sistemi i shfrytezimit qe parashikohet te perdoret eshte i thjeshte me transport te

sterilit ne distance 50-100m , duke lejuar ne kete menyre depozitimin e sterilit ne brendesi

te karrieres.

Elementet e sistemit te shfrytezimit qe parashikohet te perdoret ne kete objekt jane

Gjeresia e shesheve perfundimtare te shkalleve 3 m

Kapaciteti ditor 115 m3nga i cili 35% ose rreth 40 m3 ne dite do te prodhohet ne

trajte blloqe

Ngarkimi dhe transporti i mekanizuar

Prodhimi i blloqeve me mjeta te mekanizuara

Rendimenti per dite pune efektive te punonjesve direkte 4 m3/dp

Humbjet dhe varferimi

Sikunder eshte trajtuar ne pjesen gjeologjike te studimit ka nje raport te perafert te

blloqeve te traktoliteve sipas dimensioneve dhe kerkesave te tregut




32




Nisur nga eksperienca e deitanishme ne objekte te ngjashem me te kemi pranuar qe

koeficienti i nxjerrjes se blloqeve nga objekti te jete rreth 35 % e rezervave te objektit

3.8.2 Elementet e sistemit te shfrytezimit

Elementet e sistemit te shfrytezimit qe parashikohen te perdoret do te jene:

* Lartesia e shkalles se karrieres eshte 10m ;

* Lartesia e nenshkalles do te jete e variushme ne varesi te kushteve te terenit, per

pjesene shkembenjve me çarje shkon 1.5-3m per pjesen e shkembenjve monolite 1-

1.3 m ;

* Gjeresia e sheshit te punes ne gjendje fillestare 15-20 m dhe ne gjendje

perfundimtare sa gjeresia e nenshkalles te percaktuar nga konfiguracioni i terenit ;

* Kendi i skarpates te perkoheshme ne shkallet normale te punes ne shkembenj me

çarje 68 o -73o ;

* Ngarkimi dhe transporti i mekanizuar;

* Rrezimi, heqja ose spostimi i ranorit silicor, ne masivin me çarje te pjeses se

siperme, i mekanizuar me koven e skavatorit ose çekiçin e tij;

* Shkeputja e blloqeve monolite, e makanizuar, prerje me tel te diamantuar ne dy faqe

dhe shkeputje me bira konturuese me pyka hidraulikene faqen e trete ose konturim

me bira me makine hidraulike te tipit LINER 100 dhe shkeputje me ndaresa

hidraulike te tipit Tamsplit.

Radha dhe drejtimi i shfrytezimit

a) Rradha dhe drejtimi i shfrytezimit

Pas kryerjes se zbulimit ne vitin e pare ne siperfaqen e zones ne te cilen parashikohet te

filloje shfrytezimi dhe qe ka mbulese te pa perfillshme, po ne kete vit parashikohet te

filloje dhe prodhimi ne sasine e kerkuar nga tregu prej 2000m3

Radha e shfrytezimit te objektit do te jete nga lart poshte, ndersa drejtim i shfrytezimit

nga kufiri perendimore per ne kufirin lindor dhe nga larte poshte.

Nisur nga fakti se shfrytezimi i objektit do te behet me qellim prodhimin e blloqeve me

permasa 30cmx30cm dhe 1mx1m, shkallet , ne vartesi edhe te mjeteve te ngarkimit do te

ndahen ne kater nenshkalle ne te cilat do te realizohet prerja e blloqeve me nje nga

metodat e rekomanduara me poshte.




33




Nese pjerresia e vete shkalleve te medha me lartesi 10 m parashikohet 700, (kendi i

shuarjes se nenshkalleve), nenshkallet kane pjerresi te skarpates 900

Kapaciteti nxjerres i minieres, regjimi i punes, nderesa ne dite, dite ne muaj, ose vit,

Grafiku i punimeve te zbulimit dhe grafiku i podhimit per gjithe minieren.

Kapaciteti Prodhues

Prodhimi realizuar nga shfrytezimi i ketij vendburimi ne zonen e kerkuar do te kete si

destinacion perdorimin e tij ne industrine e ndertimit per prodhime blloqesh per veshje te

jashteme e te brendeshme, kolona , blloqe etj

Kapaciteti vjetor i objekti eshte percaktuar ne perputhje me nevojat e tregut te shitjes dhe

parashikohet te jete mesatarisht 7000 m3/vit blloqe

Regjimi i punes

Per realizimin e prodhimit te parshikuar karriera do te punoje rreth 200 dite ne vit, 20-22

dite ne muaj dhe si pas rasti me nje ose dy nderesa ne dite

Per vitin e pare te aktivitetit te saj karriera do te punoje me nje intensitet me te larte per

realizimin e rruges dhe te zbulimit . Per kete vit nuk parashikohet prodhim . prodhimi do

te filloje ne vitine dyte . zbulimin do te shkoje deri ne 32 000 m3

Grafiku i zbulimit dhe prodhimit

Sasia e pergjitheshme e zbulimit dhe prodhimit te kesaj karriere per 25 vite aktivitete

eshte 126421 m3 masiv dhe parashikohet te realizohet sipas viteve me nje zbulim vjetor

nga 2000-6000 m3/ vitin dhe nje prodhim deri ne 8500 m3/vit.

Po ne vitin e pare parashikohet te realizohet dhe nje prodhim prej 150 m3 blloqe

Vellimi i pergjithshem i zbulimit dhe prodhimit ne vitin e pare te fillimit te shfrytezimit

do te jete rreth .10000 m3 , nderas ne vitet ne vazhdim nga 12 000 deri ne 33 000 m3

Vellimi ditor, per vitin e pare do te jete 45-60 m3/dite, ndersa per vitet e tjera 75-

90m3/dite.




34




Vetite gjeomekanike te formacioneve qe ndertojen e vendburimin ne pergjithesi dhe

ne pjesen qe do te shfrytezohen kerkojne levizjen e tyre me me ane te mjeteve

mekanike duke ruajtur formen e blloqeve masive, te cilet do te perdoren per prerjen e

tyre ne gaterra per prodhim pllakash.

Ne praktiken e nxjerrjes se blloqeve te madhesive te ndryshme te cilet me pas kalojne

ne prerje ne gaterr per prodhimin e pllakave te simensioneve te ndryshme, njihen disa

metoda te efektshme, si

Ndarja e blloqeve me dore

Ndarja e blloqeve me ndihmen e shpimeve mekanike dhe perdorimin e pykave

Prerja e blloqeve me litar preres (tel i diamantuar)

Prerje e blloqeve me rrahjen e pykave me çekiç te rende dore

Prerja e blloqeve me flake

Punimet per nxjerrjen e blloqeve ne karriere perfshijne te gjithe kompleksin e

operacioneve qe lidhen me ndarjene blloqeve masive dhe me perpunimin e tije ne

karriere. Detyra kryesore e punimeve te nxjerrjea qendron ne nxjerrjen maksimale te

blloqeve monolitr me permasa dhe forma qe vendosen ne pershtatje me karakterin e

vendburimit dhe kerkesat e perdorimit.

Teknika e nxjerrjes se blloqeve te gelqerorit karakterizohet nga perdorimi i shpimit, i

punimeve me kunja (pyka), i litarit preres , si dhe makinave speciale.

Kerkuesi i lejes per prodhimin e blloqeve , duhet paraprakisht te njihet me metodat qe

perdoren ne ditet tona per prerjen e blloqeve para se te filloje nga prodhimi i tyre.

Autori i ketij studimi rekomandon disa metoda ne nxjerrjen e blloqeve, nga me te

thjeshtat deri ne metodat me te avancuara te teknollogjise se nxjerrjes sse blloqeve.

1. Ndarja er blloqeve me dore

Metoda e ndarjes se blloqeve me dore eshte perdorur ne vendin tone dhe perdoret ne

te tilla raste analoge nga individe te ndryshem.

Ndarja e blloqeve nga masivi behet duke shfrytezuar çarjet natyrale te vete shkembit,

neper te cilat futen pyka si dhe kryhen nje sere birash ne masivin qe nuk ka çarje. Keto

pyka vendosen gjate gjithe konturit te bllokut dhe do te ngulen gradualisht per te

eleminnuar formimin e çarjeve te reja.qe demtojne bllokun. Per kete qellim,

nganjehere perdoren pyka druri. Kjo metode do te kombinohet me punime shpimi

birash. Birat e shpimit do te kene diameter 20-22 mm dhe hapja e tyre behet nga dy

punetore nga te cilet njeri mban barominen dhe tjetri godet.




35




Largesia midis birave mund te varjoje nga 50 deri 300 mm, ne vartesi te çarjeve. Ne

perfundim te procesit te hapjes se birave vendosen pyka ne gjtihe gjatesine e konturit.

Ne keto raste birat shpohen prane njera tjetres. Shpimi I birave mund te behet

1. Me çekiç shpues dore

2. Me çekiç te montuar ne kollone

3. Me çekiç te montuar ne trekendesh

4. Me çeikç te montuar ne pajisje vetelevizese

2. Ndarja e blloqeve me tel te diamantuar

Eshte e njohur nje teknike e tille ne prodhimin e blloqeve ne vendin tone dhe eshte

efikase edhe ne rastin e karrieres per te cilen po flasim. Peredorim i telit te diamantuar

ne prodhimin e blloqeve eshte relativishti shtrenjte dhe i komplikuar.

Ne foton me poshte paraqitet metoda e nxjerrjes se blloqeve ne nje karriere me

metoden e propozuar me prerja e blloqeve me litar te diamantuar ne nje nga karrierat e

vendit

Ne karrieren e troktoliteve Maneza, ku formacionet shkermbore jane te forta ,

rekomandohet qe kjo te jete predominuese ne prerjen e blloqeve.

Ne praktike, nxjerrja e blloqeve me prerje me litar te diamantuar konsiston ne hapjen

paraprakkisht e birave sipas tre dimensioneve , me kusht qe fundet e tyre te takojne ne

nje pike .

Me takimin e birave te hapura ne drejtimet vertikale dhe horizontale, ne per bira

vendoset ( futet) teli i diamantuar i cili vihet ne levizje nga nje makine me motor me

xhito te ngadalesuara i cili çvendoste nertikalish apo horizontalisht duke prere gurin.

Kjo shoqerohet me lagie te vazhdueshme me uji per te ulur temperature e ferkimit tel-

gur.

Metodat e nxjerrjes se blloqeve nga karriera e kerkuar per license te

prezantuara me larte mund te aplikohen nga subjekti. I takon praktikes dhe

rezultateve qe do te arrhen gjat eksperimentimit te njeres apo tjetres metode, ato qe

do te bejne zgjedhjen e metodes me te leverdiseshme. Lidhur me kete eshte e

nevojshme marrja e pervojes nga drejtuesi i punimeve jashte vendit.




36




Perdorimi i telit te diamantuar ne prerje blloqesh

Bllok troktoliti i prere nga objekti




37




Pllake troktoliti e prere nga blloqe te nxjerre ne objekt

Mjete pune per realizimin e prerjeve te blloqeve ne objekte te ngjashem

3. Ndarja e blloqeve me fitil detonant

Nje metode shume e sukseshme per arritjen e rezultateve ne karrierat qe shfrytezojne

gure dekorative eshte perdorimi special i fitilit detonant si ngarkese lineare.

Ne perdorimin e kesaj teknike, shpohen nje rrjesht birash afer njera-tjetres, paralel dhe

ne te njejtin plan. Birat ngarkohen me fitil detonant.

Detonimi (faktivisht i njekoheshem), i gjithe gjatesise se fitilit detonant prodhon nje

prerje gjate siperfaqes qe percaktojne birat.




38




Kjo metode eshte ne pergjithesi praktike ne perdorim, por qe kerkone paraprakisht

kualifikim te drejtuesit te punimeve per njohjen e kesaje teknologjie


Raporti i Vleresimit te Ndikimit ne Mjedis nga shfrytëzimi ne karrieren e troktoliteve, objekti “Manëz”, Kolonjë,zona minerare nr. 780/4

39




Tab Parshikimi i prodhimit dhe zbulimit ne shkalle ne vite per 25 vjet kapaciteti deri ne 8000m3/vit blloqe se bashku me produktet ne natyre

a)Sasia e dheut ne vite

Nr Shkalla Dhera Vitet Shuma

m3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

1 200 672 52 462 158 672

2 190 3840 190 231 462 577 577 577 577 462 3651

3 180 6080 415 462 462 462 462 462 577 577 577 577 462 0 0 0 0 0 0 5492

4 170 7680 162 208 231 231 346 462 462 462 462 462 462 577 577 577 577 577 577 153 0 0 0 7561

5 160 8728 49 403 403 403 403 403 671 671 671 671 671 537 671 671 537 537 8375

6 150 13030 290 580 580 580 726 726 726 726 4934

7 140 18933 642 642 802 963 963 4012

8 130 25715

Shuma 179199 35 288 692 1035 1200 1246 1269 1269 1269 1088 1441 1441 1441 1326 864 1248 1248 1539 1829 1829 2336 2192 2199 2226 2226 9392

b)Sasia e shkembit me çarje

N

r

Shkall

a Vitet

Shuma 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Shuma

1 200 7616 594

523

1 1792 7616

2 190 43520

215 261

5231 6538 6538 6538 6538 5231 41383



40




2 5

3 180 68907 4708 5231 5231 5231 5231 5231 6538 6538 6538 6538 5231 0 0 0 0 0 0 62246

4 170 87040 1831 2354 2615 2615 3923 5231 5231 5231 5231 5231 5231 6538 6538 6538 6538 6538 6538 1739 0 0 0 85693

5 160 87606 493 4044 4044 4044 4044 4044 6739 6739 6739 6739 6739 5391 6739 6739 5391 5391 84061

6 150 123092 0 0 0 0 2742 3910 2742 2742 2742 5483 5483 5483 6854 6854 6854 6854 58744

7 140 165591 0 0 0 0 0 0 1404 1404 2807 2807 2807 5614 5614 7018 8421 8421 46316

8 130 209569

1

2 Shuma

139783

4

39

2

326

9

784

6

1173

0

1360

0

1412

3

1438

5

1438

5

1438

5

1226

3

1581

3

1581

3

1581

3

1724

7

1318

4

1742

3

1742

3

1882

7

2156

8

2156

8

2302

7

2094

7

2061

1

2066

7

2066

7

38697

5



41




Sasia e prodhimt te blloqeve monolite ne vite

Nr Shkalla Vitet Shuma

Shuma 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

1 200 2912 227 2000 685 2912

2 190 16640 823 1000 2000 2500 2500 2500 2500 2000 817 16640

3 180 26347 1000 1800 2000 2000 2000 2000 2000 2500 2500 2500 2500 2000 1574 26374

4 170 33280 515 700 900 1000 1000 1500 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2500 2500 2500 2500 2500 2500 665 33280

5 160 32498 183 1500 1500 1500 1500 1500 2500 2500 2500 2500 2500 2000 2500 2500 2000 2000 31183

6 150 44896 1000 1426 1000 1000 1000 2000 2000 2000 2500 2500 2500 2500 21426

7 140 58991 500 500 1000 1000 1000 2000 2000 2500 3000 3000 16500

8 130 72906 835 1000 1000 1000 3835

12 Shuma 478605 150 1250 5000 5000 5200 5400 5500 5500 5500 5500 6000 6000 6000 6500 6500 6500 6500 7000 8000 8000 8500 8500 8500 8500 8500 153500




42




3.8.Argumentimi dhe zgjedhja e pajisjeve te shpimit, ngarkimit dhe transportit

Siç eshte permendur ,parashikohet qe prodhimi I gurit do te jete 40m3/dite.

Ne procesin e shfrytezimit te ketij objekti do te perdoren pajisje shpimi, pajisje coptimi-

prerje –ngarkimi dhe transporti

Per realizimin e ketij kapaciteti ditor si ne vitin e pare ashtu dhe ne ato te tjere nevjoitet

vetem nje mjet per levizjen e blloqeve, nje mjet per ngarikimin dhe nje makine transporti

si dhe karele shpimi ose çekiç shpues .

Germimi dhe rrezimi i mbuleses dhe shkembit te coptuar

Per realizimin e prodhimit te parashikuar parshikohet qe ne objekt te levizin 250-300 m 3

/dite dhera shkem i çare dhe mbetje te ndryshme .

Per realizimin e ketij procesi parashikohet nje eskavator O&K me kapacitet kove te

variushme 1-1.5m3 ose eskavator me lopate mekanike inverse me karakteristiak te

peraferta

Eskavatori eshte zgjedhur tip i tille mbasi krahu i tij lejon germimin ne distance dhe

lartesi te madhe . Meqenese ne karrier nuk parashikohet te perdoret absolutisht lende

plasese , coptimi i nje pjese te shkembenjve me çarje te mbuleses do te realizohet ose me

ane te koves se eskavatorit ose duke perdorur çekiçin hidraulik .

Per spostime te ndryshme sidomos gjate ndertimit te rruges parashikohet te perdoret dhe

nje buldozer

Ngarkimi i materialit te zbulimit, shkembit me çarje dhe mbetjeve te ndryshme.

Ngarkimi i materialit te pershkruar me siper parashikohet te behet me te njejtin eskavator

Per kryerjen e procesit normale te ngarkimit sipas kapacitetit te koves nevojite 4-6 ore

pune efektive. Koha tjeter e punes, do te perdoret pe te zhvendosur shkembinjte me çarje

qe jane ne pjesen e siperme te shkalles

Theksojme se treguesit teknike te ketyre makinerive te ngarkimit dhe transportit jane te

tilla qe mund te perballojne kapacitet me te medha prodhimi, por ato mund te perdoren

dhe per kryerjen e punimeve te tjera qe subjekti kryen jashte atij te shfryezimit te

argjilave .

3.9.Zgjedhja e shesheve te depozitimit te sterileve , mineraleve ose te nenprodukteve

Gjate kryerjes se proceseve te zbulimit, skarifikimit te pjeses se gryer per sisemimn e

rruges dhe atyre te prodhimit parashikohet te veprohet si me poshte :




43




Volumi i prgjitheshem i zbulimit, per te gjithe karrieren, parashikohe te kryet paralelisht

me shfrytezimin, mbasi si volum zbulimi do te shebejne formacionet gelqerore te

eroduar.

Kjo sasi parapraksisht mendohet te jete ne formen e nje mbulese e vendosur ne gjithe

siperfaqen e karrieres . per efekr llogarithe te zbulimit kemi parashikuar qe thellesia e

kesaje shtrese te jete 0.3 m ne gjithe siperfaqen e objkektit. Sipas kesaje rezulton qe

volumi paraprak i zbulimit te jete i konsiderueshem. Nje pjese e tij do te perdoret per

mbushjen e pjeses se gryer ne afersi te profilit rruges ekzistues sikunder eshte paraqitur

ne vizatimin perkates.

Perceç ketij zbulimi, si rezultat i shfrytezimit te objektit per blloqe per prodhim te gureve

dekorativ, sipas projektit parashikohet qe koeficienti I shfrytezimit ne object do te jete

35%. Kjo do te thote qe rreth 75 % e materialit do te jete ne formen e skarciteteve .

Depozitimi mbetjeve teknologjike do te behet paralelisht me shfrytezimin ne sejcilen

shkalle. Nee pjese e sterileve qe dalin ne forme gursh do te trajtohen si gure ndertimi per

themele ndertesash per zonat per rreth.

Prerja e blloqeve massive.

Per prerjen e blloqeve massive parshikohen te perdoren teknika me ane te blloqeve

konturues. Per realizimin e prerjes shkeputjes dhe ngarkimit te blloqeve parshikohen :

2 Cope Liner 100 per bira vertikale dhe horizontale pajisur me çekiçe shpues me

diameter 38mm, Ose shpues me zinxhir i perdorshem per relieve te pjeret dhe pa

patur nevoje rruge te tipit MARINI Quarry Group dhe dy shpuesa me pluhurkapse

te vendosur ne shtart

1 Tamsplit per shkeputjen e blloqeve si dhe disa komplete pykash dhe zgjeruesish

per shkeputje blloqesh .

Shtresezimi natyral i blloqeve dhe prania e ndershtresave te holla ndarese prej argjiliti ose

ranori me çimentim te dobet ben te padobishem perdorimin e telit te diamantuar per

prerjen e faqes se poshteme.




44




Foto Nr 1 Makine shpimi me diezel e Tipit « MARINI »

Foto Nr 2 Çekiç shpimi me per sonden shpuese Tip « MARINI »

Çekiçet e shpimit te paraqitur ne foton Nr 2 mund te perdoren , gjithashtu edhe ne shtrat

shpimi te tipit po MARINI, i cili perdoret per shpim birash ne siperfaqe te rafshet e te

sistemuar .

Per te siguruar prodhim sipas kerkeses per prerjen e blloqeve parashikohet te perdoret

impiant preres me tel te diamantuar tipit




45




Foto Nr 3 Shtrat shpues me pluhurkapese

Foto Nr 4, pyka zgjeruese per shkeputjen e blloqeve pas shpimit te birave




46




Foto Nr 5 Impiant peres me tel te diamantuar i tipit PELLEGRINI

Ngarkimi i Blloqeve

Per ngarkimin e blloqeve parashikohet te perdoret ngarkues tip piruni me kapacitet 10 ton

. Zgjedhja e shesheve te depozitimit te sterileve , mineraleve ose te nenprodukteve

Per te krijuar kushtet e nje aktiviteti minerar normal dhe per te mundesuar depozitimin

brenda kufijve te shfrytezimit te sterileve te zbulimit dhe mbetjeve te ndryshme, ne

planimetri jane lene perkatesisht sheshet e paraqitura ne planimetri (shih planimetrine e

gjendjes perfundimtare )

Fillimi i aktiviteti minerar ne shkallen +1130 dhe ate +1140 do te mundesoje marrjen e

experiences se duhur per perdorimin e makinerive dhe njeheresh do te lejoje kryerjen e

rruges per hapjen teresore te objektit

Per zbulimin dhe shfrytezimin e shkalles +1130m , qe eshte dhe shaklla e poshteme rruga

parashikohet te mbrije deri ne kuoten +1200 dhe prodhimi po ne kete vit do te filloje ne

kete

Sigurimi teknik

Gjate ushtrimit te aktivitetit minerar subjekti duhet te mbaje parasysh se problemet e

sigurimit teknik dhe te mbrojtjes ne pune jane me te rendesishmet dhe me te mprehta dhe

kerkojne vleresim serioz.




47




Drejtuesi teknik i punimeve, para fillimit te punes dhe gjate saj , do te zbatoje rregullat

dhe normat e percaktuara ne:

Regulloren e Teknikes se Sigurimit per Minierat dhe Karierat te Vitit 1999 te hartuar nga

Instituti i Teknollogjise Nxjerrese dhe Perpunuese te Mineraleve te miratuar me urdher te

Ministrit Nr 132, date 07.04.1999 , mbeshtetur ne nenin 17 te Ligjit Minerar Shqipetar Nr

7796, date 17.02.1994, botuar ne vitin 2001

Regulloret e Teknikes se Sigurimit, nga ana e drejtuesit teknik te punimeve dhe subjektit

privat , do te zbatohen ne cdo proces pune te percaktuar ne plan- organizimin e kryerjes

se punimeve te hartuar nga drejtuesi teknik i punimeve dhe te miratuar nga drejtuesit e

firmes , i cili do te permbaje :

Plan organizimi i punimeve do te hartohet para fillimit te punimeve;

Plan organizimi i punes hartohet nga drejtuesi teknik i punimeve;

Drejtuesi teknik i punimeve, ose personi i ngarkuar, do te beje kontrollin teknik

dhe azhornimin e sakte te punimeve minerare te cdo lloji per te cilat subjekti ka

marre leje shfrytezimi;

Rradha e kryerjes do te percaktohet hollesisht ne planin e masave tekniko-

organizative dhe do te miratohet nga pronari i firmes;

Ne kete plan tekniko-organizativ, masat e teknikes se sigurimit do te zene

vendin kryesor .

Drejtuesi teknik i punimeve do te kryeje instruktime te rregullta mujore e tre

mujore , ku do te trajtohen tema te vecanta per te gjitha profesionet .

Punonjesit, qe do te punojne ne karriere per kontrollin e shpateve te shkalleve,

shesheve te ngarkimit , rrugeve te transportit etj., do te instruktohen rregullisht

dhe do te ndjekin me rigorozitet zbatimin e rregullave dhr normave te Rr.T.S.,

qe lidhen me keto probleme.

Kujdes i vecante do te tregohet ne krijimin e kushteve te punes , pastrimit te

shesheve te shkalleve, rrugeve te transportit, krefjes dhe skarifikimit te

shpateve te shkalleve te punes dhe nenshkalleve sidomos kur punohet ne zonen

me shkembinj me çarje.

Do te zbatohet nje regjim i rrepte ne aplikimin e pasaportave teknike te

punimeve te ngarkimit dhe transportit te brendshem . .




48





punimeve te shkeputjes , zhvendosjes ngarkimit dhe transportit te blloqeve te

ranorit.

Nje proces i veçante qe eshte karakteristik ne keto raste eshte permbyaja e

blloqeve te prera . Gjate kryerjes se ketij procesi do te kushtohet kujdesi i

duhur dhe do te zbatohen te gjitha rregullat e Teknikes se sigurimit per keto

procese.


punimeve te prerjes se blloqeve me tel te diamantuar.


punimeve te shkeputjes te blloqeve me perdorimin e tam splitit ose te pykave te

zgjerueshme

Organizimi i punes

Ne kete kariere do te prodhohet nga 2000 deri ne 22 600 m3/vit Ne prodhim do te

punohet me nje nderrese ne dite dhe dite te planifikuara ne vit 200

Prodhimi ditor I blloqeve te troktolitit per kapacitetin makzimal prej 22 600 m3/vit,eshte

40 m3, Ne te do te punojne nje numur i nevojshem punonjesish sipas tabeles, duke

perfshire te gjithe specialistet, punonjesit direkt ne karriere, punonjesit e mirembajtjes,

punonjesit e sherbimit dhe ato te administrates.

Ne karrjere parashikohet te punojne :

Drejtues teknik punimesh 1

Eskavatorist 1

Fadromist 1

Drejtues mjeti transporti 2

Puntore per levizjen e blloqeve dhe ngarim 2

Roje 2

Gjithesej 9




49




Pjesa ndertimore

4.1 Rruget automobilistike per hapjen dhe shfrytezimin e objketit

Sikunder kemi trajtuar ne kapitullin per hapjen dhe shfrytezimin e karriere, rruga

automobilistike per ne object eshte hapur deri ne afersi te karrieres . Ajo eshte pjese e

rruges se vjeter, qe lidh fshatrat e zones perrreth. Ne vijim te saje duhet te hapen edhe

rreth 1257 m rruge e re e cila do te hapet deri ne nivelin e shkalles se pare +1130 per te

viluar per ne nivelet e shkalleve te siperme. Kjo rruge do te kete formen e gjysem

transhese dhe gjatesi 1257m

Nga kjo rruge, me cdo 10m kuote, do te hapen transhete e hyrjeve ne objekt per cdo

shkalle dhe nenshkalle .Transhete do te pershkojene formacione te forta dhe te

qendrushme.

Zgjedhja e skarpates se transheve do te varet nga shtrirja e tyre ne raport me renien e

ranoreve dhe do te jete nga 68 o deri ne 70o

Objektet industriale e te sherbimit te makinerive dhe pajisjeve

Ne objekt parashikohen te ndertohen objekte industriale dhe te sherbimit te cilat do te

jene si me poshte .

Objekte siperfaqesore dhe sociale

Qe ne fillim te aktivitetit te tij subjekti ka parshikuar ndertimin e nje ambient qe do te

sherbeje si zyra dhe ambient pushimi .

Siperfaqja per m3 bllok

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18Vellimi i bllokut

Sip

erf

aq

ja m

2/m

3




50




Furnizimi me energji elektrike dhe telefoni.

Gjate shfrytezimit te ranorit silicor pllakor te ketij objekti ne karriere nuk parashikohet te

perdoren makineri dhe pajisje te ndryshme te cilat punojne me energji elektrike. Energjia

elektrike do te perdoret per stacionin e pompimit. Per kete arsye do te ndertohet nje linje dhe

nje kabine elektrike e pajisur me transformator dhe te gjithe aksesoret e nevojshme

Lidhja telefonike e objektit me subjektin do te behet me telefona mobile

Furnizimi me uje

Procesi teknologjik i konturimit prerjes dhe shkeputjes se blloqeve kerkon ndertimin e nje

ujesjellesi me gjatesi rreth 0.6 km dhe te nje stacioni te vogel pompimi per te siguruar

sasi uji prej prej 0.4-1 l/sek. Ne rast se nuk do te ndertohet nje i tille uji do te sillet ne

objekt me bot dhe per kete do te perdoret nje rezervuar qe do te lidhet me sistem

tubacionesh me LINERIN Per te siguruar furinizimin uniform te LINERIT, shpuesit me

zinxhir, atij ne shtrat dhe spliterit , ne kuoten +460m do te vendosen 2 rezervuare

metalike me kapacitet 5m3 sejcili.

Objekte te tjera

Ne zonen e shfrytezimit, ne sheshin, do te ndertohen objekte te tjera si ambiente

magazine dhe sistemime te ndryshme ne zonen ku eshte parashikuar te jete qendra e

sektorit ..

Pjesa ekonomike

Investimet e parashikuara

Per shfrytezimin, e ketij objekti parashikohen te kryen investimet e me poshteme

Investimet per rruge sheshe e sitemime

Investime per rruge sheshe e sistemime 1 300 000 leke

Investimet per ndertesa industriale 800 000 leke

Investimet per ndertesa sociale 1000 000 leke

Investimet e parashikuara per venien ne funksionim te kesaj karriere per kapacitetin 22

600 m3/vit jane 34 956 000 leke:

Ne baze te kontrates se qirase me Shoqerine “BUZI KOMPANI – 8” sh.p.k. Shoqeria

“AS MINERAL LTD” disponon mjetet e meposhtme:

1. Kamion “MAN”, cope 1 (nje) me vlere 4 500 000 leke

2. Kamion “Mercedez Benz”, cope 1(nje) 5 400 000


4. Kamion “MAN”, cope 1(nje) 3 800 000




51




5. Eskavator me zinxhir “FIAT HITACHI cope 1(nje) 6 500 000


7. Eskavator me zinxhir “CAT 320 CL”, cope 1(nje) 6 500 000

8. Cekic Eskavatori, cope 1(nje) 560 000

9. MT “JBC”, cope 1(nje)

10. APV “FAI”, cope 1(nje)

Gjithesej vlera e makineri e pajisje 39 660 000 leke.

Llogaritja e kostos se prodhimit deri ne produktin e shitshem

Duke mare ne konsiderte shpenzimet e parashikuar per prodhimin ne vit ne te gjitha zerat

, investimet qe do te kryen si dhe riparimet e ndryshme ne infrastrukture per fillimin dhe

vazhdimin e prodhimit, ne tabelen e meposhteme eshte dhene parshikimi i kostos se

prodhimit

Vlera e amortizimit eshte pranuar duke pasur parasysh qe investimet per fillimin e ketij

aktviteti do te behen sipas afateve te parshikuara ne tabelen e mesiperme

Nr Emertimi Njesia Sasia Çmimi Vlera

1 Materiale 186.0

a Karburant litra/m3 0.69 200 138.0

b Lubrifikant litra/m3 0.04 250 10.0

c Pjese ndrimi +goma etj lek /m3 38.0

2 Pagat direkte lek /m3 360.0

3 Shtesat mbi paga lek /m3 42.1

4 Shpenzime te firmes lek /m3 4.0

5 Kosto operacionale lek /m3 592.1

LLOJI, VOLUMI, KONSUMIN DHE PRODHIMIN E E LENDEVE TE

PARA SIPAS SHTOJCES I.

Ne kete veprimtari minerare do te prodhohet troktolite ne trajte natyrale per tu perdorur

ne infrastrukturen rrugor si dhe material me permasa blloku per prodhim pllaka

dekorative (gure dekorativ) nga vendburimi fshati Manëz rrethi Kolonje Ky prodhim do

te realizohet duke perdorur teknologji te perparuar ne zbulimin e mineralit dhe ne

shfrytezimin e bllok te ranorit Ne kete karriere eshte parashikuar te prodhohet deri ne 22




52




600 m3 ne vit troktolite. Materiali i zbulimit do te jete kryesisht material argjilor

Materiali zbulues do te perdoret per rehabilitimin e hapsires se krijuar per nxjerrjen e

blloqeve te ranorit.

SHTOJCA I – Te dhena specifike per lendet e para.

TABELA Nr. 1 – Lendet e para

Nr. EMERTIMI Po Jo Nqse Po pershkruaj(Tipin

sasine&burimin)

1 A perdorin lende te para? jo Jo nuk do te perdoret pasi perdorja e

Lendes Eksplozive e shkaterron

strukturen e bllok

2 A perdorin material ndihmese? jo Jo

3 A perdorin lende djegese dhe

ose energji?

Po Po perdoret nafte per sonden e

shpimit, ekskavatorin, automjeti i

transportit

4 A perdorin kimikate

sintetike/laboratorike?

Jo Jo se nuk jane te nevojshme

TABELA Nr. 2 – Perdorimi/sigurimi i energjise.

Nr. EMERTIMI Po Jo Nqse Po pershkruaj(Tipin

sasine&burimin)

1 A perdorin energji? Jo Te gjitha makinerite do te punojne

me diegie te brendshme. Energjia

elektrike do te perdoret vetem

gjate nates per ndriçimin e zones

minerare dhe per rojen..Energjia

elektrike do te merret nga rrjeti i

fshatit qe kalon ne afersi me

objektit

2 A prodhohet kjo energji ne

territorin e impjantit apo sigurohet

nga burimet te tjera?

Po Nuk prodhohet mbasi nuk eshte e

nevojshme.

3 Konsumi i lendeve diegese per

sigurimin e energjise ne se

Jo Nuk ka




53




prodhohet ne impiant/instalim ?

4 Informacion tjeter sqarues ? Jo

TABELA Nr. 3 – Konsumi i energjise dhe ujit.

Nr. KONSUMI I ENERGJISE

BURIMI Konsumi ditor dhe total ne baze viti (kwh/g. t/g

dhe te ngjashme)

1 Energji elektrike 10 kw/dite dhe 3600 kw/vit

2 KONSUMI I UJIT

3 Burimi i furnizimit Uji do te merret ne perroin e Ballabanoves poshte

objektit

4 Rrjeti publik Nuk eshte rrjet public por nje perrua ne afersi

5 Pus personal Nuk do te kete pus

6 Informacion tjeter sqarues? Konsumi ditor 2 m3, kosumi vjetor 520 m3

b) Informacion i detajuar per shkarkimet ne mjedis sipas shtojces Nr.II

1. Shkarkimet ne mjedis dhe mbetjet.

1.1 Shkarkimet ne ajer.

Nr. PYETJE Po Jo Nqse Po

pershkruaj(Tipin

sasine&burimin)

1. A ka shkarkime ne ajer( nga oxhaqet)? Jo

2. A ka shkarkime ne ajer( nga burimet te

shperndara)?

Jo

3. A ka errera te kqija nga shkarkimet? Jo

1.2 Shkarkime te ujerave te ndotura


pershkruaj(Tipin

sasine&burimin)

1. A ka shkarkime te ujerave te ndotura? Jo

2. A ka ujerave te ndotura me natyre

toksike?

Jo

3. A ka shkarkime ne rrjetin e Jo




54




kanalizimeve?

4. A behen shkarkime ne siperfaqet ujore? Jo

5. Ujerat e ndotura (m3/dite)

Shkarkim nga ujerat e ndotura nuk do te kete mbasi proçesi teknologjik nuk kryhet ne te

njome.Shkembinjet ku ndodhen blloqet e ranorit jane shkembini jo

ujembajtes(argjila).Ne te gjithe teritorin rreth vendburimit nuk eshte takuar asnje burim

uji. .Shkarkime te ujerave te ndotura nuk do te kete . Ne kohen me rreshje ujerat e shiut

brenda siperfaqes se shfrytezimit do te mblidhen me anan e kanaleve dhe do te futen ne

tre vaska deksntimi te cilat do te ndertohen ne afersi te perroit ne afersi. Ujerat ekarrieres

duke kaluar ne keto tre vaska do te dalin te pastra dhe te tilla do te derdhen ne perroin

prane.

Mbetjet argjilore qe do te grumbullohen ne keto vaska do te nxirren me ndihmen e

ekskaavatorit dhe do te depozitohen ne hapsiren e shfrytezimit.Gjate gjithe perimetrit te

karrieres ne kuota me te larta do te ndertohet nje kanal i cili do te grumbulloje ujerat

jashte karriere dhe nuk do ti lejoje te futen ne territorin e karrieres qe te ndoten por do te

derdhen ne perua te pastra.Ndotja e ujrave siperfaqesore dhe atyre te nendheshem eshte

pasoje e thuajse te gjitha veprimtarive aktuale urbane, industriale dhe bujqesore.

1.3 Zhurmat & vibracione.

Nr. PYETJE Po Jo Nqse Po pershkruaj(Tipin sasine&burimin)

1. A gjenerohen

zhurma?

Po Po por te lehta nga puna e makinerive si sonde

shipimi e vogel ku thellesia maksimale e

birave do te jete deri 1.5ml,(keto bira do te

sherbejne per futjen e pykave per ndarjen e

blloqeve dhe jo per lende plasese)ekskavator

pirun per ngarkimin e bllok shtrese

trashe,automjete transporti

2. A gjenerohen

vibracione?

Jo

Per sa i perket nivelit te zhurmave ne objektin e studjuar tani per tani jane te nivelit

pothuajse minimale. Zhurma do te kete vetem ne nderresen e pare nga makinerite e

karrierese qe vihen ne levizje Makinerite do te jene te reja dhe zhurama e tyre do te jete

minimale. Punonjesit e sondes se shpimi,ekskavatorit,automjetet e transportit do te jene




55




te paisur me aparat kunder zhurmes(kufje). Ne afersi te objektit qe kerkohet te kryhet

aktiviteti minerar nuk ndodhen shtepi dhe keto jane shume larg

Per sa i perket nivelit te zhurmave ne objektin e ndertuar tani per tani jane te nivelit

minimal. Zhurma te lehta do te kete vetem nga makinerite e firmes si sonda shpimi,

ekskvator per germim dhe ngarkim sit e sterilit dhe te bllok, automjete per transportin e

sterilit dhe te bllok,

1.4 Mbetjet e ngurta


pershkruaj(Tipin

sasine&burimin)

1. A gjenerohen mbetje te ngurta ? Jo

2. Agjenerohen mbetje te ngurta te

rrezikshme?

Jo

3. Te asgjesuara ne territorin e karrieres

rreth 945 625m3

Jo

Mbetje te ngurta ne kryerjen e veprimtarise minerare nuk do te kete por do te kete vetem

mbetje argjilore te cilat do te jene deri ne 67800m3/vit, . Keto sterile fillimisht do te

depozitohen ne sheshin e planifikuar ne projekt dhe me mbrapa kur te krijohet hapsira e

shfrytezuar do te vendoset atje. Ne perfundim te shfrytezimit ne karriere nuk do te kete

mbetje mbasi do te sistemohen ne hapsiren e shfrytezuar per rehabilitimin e saje.

1.5 Burimet e shkarkimit ne ajer.

Nr. Emertimi i shkarkuesit Nqse Po pershkruaj(Tipin

sasine&burimin)

1. Pershkrimi Jo

2. Koordinatat(UTM ose sistemi

koordinues)

Jo

3. Informacion per oxhakun Jo

4. Diametri Jo

5. Lartesia nga toka (m) Jo

6. Data e venies ne pune Jo

1.6 Fluksi dhe kohezgjatja e shkarkimeve( per çdo pike/burimi shkarkimi) ne ajer.




56




Nr. Rrjedhja (volume i shkarkuar); Jo

1. Vlera mesatare/ditore N. m3/d Maks/dite m3/d

2. Vlera maksimale/ore N. m3/ore Rrjedhje min. m.s-1

3. Faktore te tjere

4. Temperatura 0C (max) 0C (min) 0C (vlera mes.)

5. Burimet e djegies:

6. Vlerat e volumit te dhene si;



56




Karakteristikat e shkarkimit ne ajer.

Numuri referues i pikes se shkarkimit.

Parametri Perpara trajtimit Pershkrim i shkurter i

trajtimit

Pas trajtimit (filtra etj)

mg/Nm3 Kg/ore mg/Nm3 Kg/ore

Mes. Maks. Mes. Maks. Mes. Maks. Mes. Maks.

Jo Jo Jo Jo Jo Jo Jo Jo Jo Jo

Periudhat kur ndodhin shkarkimet

Kohezgjatja e shkarkimit (mesatarer) min/ore Ore/dite Dite/vit

Jo Jo Jo Jo

Çlirimi i zhurmes ne mjedis Jo

Kohezgjatja e shkarkimit (mesatarer) min/ore Ore/dite Dite/vit

Mjediset/Godinat e instalimit te impjantit Jo Jo Jo

Vendndodhja 1: Jo Jo Jo



Vendndodhjet e ndjeshme te zhurmes Jo Jo Jo






57




2. Shkarkimet e ujerave te ndotura

1.Pika e shkarkimit

Nr. Ref. i pikes se shkarkimit( numuri referues duhet

te jete i njejte me numurin e shkruar ne harten e

instalimit te impjantit

Jo

Burimi i shkarkimit Jo

Vendndodhja: Jo

Kodinatat ne sistemin shteteror te koordinatave Jo

Emri/Emertuesi i marresit Jo

2.Informacion i detajuar per shkarkimet e lengeta.

Sasia e shkarkuar Jo

Mesatare/dite m3 Jo Sasia maksimale/dite m3 Jo

Sasia maksimale/ore m3 Jo

Periudhat e shkarkimit (mesatare) min/ore Jo ore/dite Jo dite/vite Jo

3. Keristikat e shkarkimeve te ujerave te ndotura.

Paramet

ri

Mesatarjamak

s. e

vleres/ore(mg/l

)

Mesatarjamaks.

e vleres

ditore(mg/l)

Kg/dit

e

Kg/di

te

Vlera

mesatare

maks. ne ore

(mg/l)

Vlera

ditore e

mesatare

maks.

(mg/l)

kg/dite Kg/vit

Jo Jo Jo Jo Jo Jo Jo Jo Jo




58

STUDIOPROJEKT” sh.p.k Tirane



c) Informacion per cilesine e ajrit dhe ujerave siperfaqesore ne zonen e

veprimtarise ku do te kryhen shkarkimet ne mjedis

Cilesia e ajrit ne zonen e studjuar.

Indikatorët më kryesorë të cilësisë së ajrit, LNP, PM10, NO2, SO

2, Pb, O

3, CO dhe

BTEX të përzgjedhura qellimisht në zonat urbane më të rënduara, përfaqësojnë treguesit

më të rëndësishëm për vlerësimin e cilësisë së tij, mbështetur në udhëzimet e BE-së dhe

të reflektuara edhe në VKM nr 803, datë 4.12.2003 “Për miratimin e normave te

cilësise së ajrit “. Monitorimi i ajrit është realizuar me pajisje automatike, për indikatorët

e gaztë NO2, O

3 të dhënat regjistrohen çdo 30 minuta kurse të dhënat e SO

2 regjistrohen

çdo 5 minuta, d.m.th matjet realizohen 100% te kohes vjetore. Monitorimi i pluhurave

(PM10) realizohet 24 orëshe.

Përmbajtja e ndotësave të gaztë (NO2, SO

2)

Në vlerësimin e cilësise së ajrit urban, rëndesi të veçantë ka përmbajtja e gazeve, nivelet

e larta të së cilave janë me pasoja të rëndësishme për shëndetin dhe për mjedisin.. Sipas të

dhënave, ajri urban rezulton i pastër nga ndotësit e gaztë, pasi në të gjithë stacionet

përmbajtja e SO2 dhe NO

2 janë brenda normave të lejuara të Standardit Shqiptar .

Rezultatet e fundit ne lidhje me cilesine e ajrit ne zone jane te viteve te fundit dhe pikat

me te aferta qe jane bere matjet eshte Kavaja ne kuader te monitorimit te ajrit ne disa

qytete kryesore te vendit tone.

Stacionet LPN

µg/m³

PM10

µg/m³

SO2

µg/m³

NO2

µg/m³

Ozoni

µg/m³

Pb

µg/m³

Vlora 113 24 29 91 0.26

Normat shqiptare 140 70 60 50 120 1

Normat e BE 90 50 50 40 110 0.5

Rezultatet e monitorimit te ajrit tregojne se perzenca e mbetjeve urbane eshte akoma e

larte. Por zona e propozuar per shfrytezimin e gips alabastres eshte relativisht large

qytetit dhe e distancuar nga qendrat e banimit dhe per pasoje karakterizohet nga nje trafik

shume i kufizuar dhe prezence e reduktuar e veprimtarise prodhuese. Keta faktore

ndikojne ne tregues me te mire te cilesise se ajrit, veçanerisht per sa i takon prezences se




59




lendes se ngurte pezull dhe PM10. Ne vijim po paraqesim materjalet grafike qe shprehin

permbajtjen e sejcilit element krahesuar me normen Shqiptare dhe ate te BE.

Figura 1. Vlerat vjetore te NO2 krahesuar me normen Shqiptare dhe standartin e BE.

Figura 2. Vlerat vjetore te SO2 krahesuar me normen Shqiptare.




60




Figura 3. Vlerat vjetore te LNP krahesuar me normen Shqiptare.

Figura 4 .Vlerat vjetore te PM10 krahesuar me normen Shqiptare dhe standartin e BE.

Figura 5 Vlerat ditore te O3 krahesuar me normen ditore Shqiptare




61




Vlerat vjetore te Pb krahesuar me normen Shqiptare dhe standartin e BE.

Cilesia e ujrave

Ne zonen ne afersi te vendit ku po zbatohet projekti takohen ujera siperfaqesore te

perroit ne afersi te cilet jane te pastra kimikisht dhe te pa ndotura bakterjalisht sepse

qendrat e banuara jane larg .

d) Pikat ku do te kryhen shkarkimet ne ajer dhe ku do te shkarkohen ujerrat e

ndotura (vetem pasi te kene permbushur cilesine e kerkuar e cila percaktohet

ne aktet ligjore perkatese). Keto pika duhet te pasqyrohen ne harten e

posaçme me koordinatat perkates.

Pikat ku do te kryhen shkarkimet ne ajer jane ne vendin ku do te ryhet aktiviteti

minerar ku do te kete nderhyrje ne siperfaqe te percaktuar ne harten topografike ne

shkallen 1:1000 siperfaqe e cila do te preket nga shfrytezimi Aty jane te percaktuar pika

edhe te monitorimit te ajerit. Pikat e shkarkimit ne ajer jane kryesisht pikat ku do te

kryhet aktiviteti i shfrytezimit. Objekti ku do te kryhet veprimtarria minerare eshte nje

objekt i hapur karriere. Pikat eshkarkimit ne ajer do te jene pikat dhe vendet ku do te

kryhen proçeset e punes si :

Proçesi i zbulimit.

Proçesi i shpimit te birave por shume te pakta pasi hapen vetem ne pllakat e

ranorit dhe jo ne sterile pasi ato jane material argjilor dhe nuk kane nevoje.

Proçesi i ngarkimit te sterilit ne frontet e zbulimit..

Proçesi i ngarkimit te bllok te ranorit ne frontet e prodhimit.

Proçesi i rehabilitimit te hapsires se shfrytezuar.




62




Te gjitha keto proçese do te kryhen ne territorrin e karrieres ku do te zhvillohet edhe

veprimtaria minerare Pikat ku do te kryhen shkarkimet (zona ku do te kryhet aktiviteti

minerar) ne ajer jane te percaktuar ne harten topografike ne shkallen 1:1000.

Ne kete harte jane te percaktuar edhe pikat e monitorimit te ujerave te ndotura. Pikat e

shkarkimit te ujerave te ndotura do te jene ne rrjedhjen e djathte te rrjedhjes se perroit

Shkarkim nga ujerat e ndotura nuk do te kete mbasi proçesi teknologjik nuk kryhet ne te

njome.Shkembinjet ku ndodhet objekti i shfrytezimit te plakave te ranorit jane argjila jo

ujembajtes .Ne te gjithe teritorin rreth vendburimit nuk eshte takuar asnje burim uji.

.Shkarkime te ujerave te ndotura nuk do te kete . Ne kohen me rreshje ujerat e shiut

brenda siperfaqes se shfrytezimit do te mblidhen me anan e kanaleve dhe do te futen ne

tre vaska deksntimi te cilat do te ndertohen ne afersi te perroit . Ujerat e karrieres duke

kaluar ne keto tre vaska do te dalin te pastra dhe te tilla do te derdhen ne perroin prane.

Mbetjet argjilore qe do te grumbullohen ne keto vaska do te nxirren me ndihmen e

ekskaavatorit dhe do te depozitohen ne hapsiren e shfrytezimit.Gjate gjithe perimetrit te

karrieres ne kuota me te larta do te ndertohet nje kanal i cili do te grumbulloje ujerat

jashte karriere dhe nuk do ti lejoje te futen ne territorin e karrieres qe te ndoten por do te

derdhen ne perua te pastra.

e) Rreziqet/aksidentet e mundshme ne mjedis te veprimtarrise dhe nevojen per

te parandaluar aksidentet ose kur keto ndodhin, per te minimizuar pasojat ne

mjedis.

Kryerja e veprimtarise minerare per prodhimin e mineralit te ranor silicore eshte

rregulluar mire me projektin e shfrytezimit hartuar per marrjen e lejes se shfrytezimit.

Ne projekt jane marre masa te tilla qe rreziqet/aksidentet e mundshme ne mjedis te

veprimtarrise dhe nevojen per te parandaluar aksidentet ose kur keto ndodhin, per te

minimizuar pasojat ne mjedis.

Per te shmangur dhe menaxhuar sa me mire ndikimet negative ne mjedis te shkaktuara

nga elementet e pershkruar me siper, subjekti nepermjet personelit te tij ka perpiluar dhe

zbaton nje plan efikas menaxhimi te ndikimit ne mjedis. Ne perpilimin e Planit te

Menaxhimit dhe analizimin e tij eshte vrejtur se realizimi me sukses i ketij plani sjell nje

sere perfitimesh per shoqerine te tilla si: ushtrimi i veprimtarise ne perputhje me ligjet

dhe rregulloret, mardhenie te mira me publikun dhe ambjentalistet, shmangia e

penaliteteve nga organet e kontrollit te mjedisit etj.

Parimet e zbatueshme te programit te menaxhimit te elementeve me ndikim ne mjedis

jane paraqitur me poshte nga ana e stafit drejtues i konsultuar me stafe inxhinerike dhe

drejtues te objektit. Detajimi i parandalimit, kontrollit dhe nderhyrjeve te stafit te linjes




63




ne elementet e veçante dhe delikate sipas nje tabele te kuadrit logjik eshte mjaft

domethenes per inisjativen dhe pergjegjesine.

Filozofia e ketij plani mbeshtetet ne keto parime te zbatueshme.

Ç`fare Si Kush

Parandalim

Perzgjedhja e teknologjise plotesisht te

kontrolluar dhe moderne e me pajtueshmeri

mjedisore.

Paisja e territorit te linjes dhe ambjenteve te

punes me sisteme perballimi te emrgjencave.

Zbatim i rigoroz i rregullave te sigurimit

teknik gjate punes dhe nderprerjes se saj duke

zbatuar normat e vendosura per kete qellim.

Perdorimi i mjeteve mbrojtese ne pune si

doreza syze mbrojtese rroba pune.

Plotesimi i gjithe dokumentacjonit figurativ

qe ka te beje me zbatimin e rregullave te

manovrimit per çdo paisje, rregullave te

sigurimit teknik dhe mbrojties ne pune si dhe

atyre kundra zjarrit. Ne vendet me

preçedente vendosen parrulla paralajmeruese.

Kontrolli mjekesore periodik i punonjesve.

Tokezimi i te gjitha paisjeve qe punojne me

energji elektrike per te shmangur aksidente

me pasoja

- subjekti .

Kontrroll

vendosja e rezervuareve te ujit dhe te gjithe

pajisjeve te MNZ-se

Sigurimi i te gjitha pajisje te nevojshme per

riparim, pastrim dhe nderhyrje ne rast

emergjencash.

Sigurimi i amabalazhuesve te sigurt dhe

rezistent per mbetjet (kazan, kova, kosha ,

qese etj).

subjekti dhe stafi i

tij




64




Nderhyrje

Riparim i menjehershem i difekteve dhe

avarive teknologjike.

Aktivizim i menjehershem i stafit dhe

mjeteve te fikjes se zjarrit.

Njoftim i menjehershem i autoriteteve dhe

njesive te specializuara ne rast emergjencash

(zjarrfikes, autoambluanca).

Personeli dhe

organet shteterore

te specializuara

Administrim

Perdorimi dhe ruajtja me pergjegjesi i te

gjithe infrastruktures dhe mjeteve te

pershkruara me siper

Stafi i kompanise

Ne rubriken “Output” diktohen cilesia e sherbimit te kryer ndaj komunitetit me

avantazhet dhe disavantazhet e tij. Ndersa, ne pergjithesi, ndikimet negative diktohen ne

ekstremin fundor te skemes prodhues, nderkohe qe menaxhimi i tyre perkon qe ne fillim

te procesit. Ne kete material po japim skemen edhe filozofin e menaxhimit

Filozofia e Menaxhimit

Metodat e zbatuara per parashikimin e ndikimeve ne mjedis.

Per vleresimin e ndikimeve ne mjedis te projektit u ndoqen hapat e me poshteme:

MJEDISI

Ekosistemet, Politikat, Ligjshmeria, Tregu

Inputet Puna

Materialet

Energjia

Teknologjia

Njohurite

Vlera

Prodhimi

Proceset

Njerzit

Organizimi

Kultura

Infrastruktura

Njohurite

Teknologjia

Output

Produkti

Sherbimi

Perfitimi

Mbetjet

Harxhimi

Ndotja

Mbetjet toksike

Menaxhimi

Njohurite

mbi menaxhimin

Menaxhimi i

teknologjise Operacione

dhe zbatim




65




Njohja me projektin dhe teknologjine etij.

Njohja me natyren e operacioneve te nevojshme ne mjedis.

Njohja me vleren natyrore dhe mjedisore te zones dhe siperfaqes qe do te

shfrytezohet.

Njohja me infrastrukturen egzistuese dhe nevojen per infrastrukture te re per

projektin.

Njohja me lendet e para qe do te perdoren per zbatimin e projektit.

Duke njohur teknologjine, operacionet ne terren dhe menyren e shfrytezimit te objektit u

indetifikuan ndikimet e mundeshme negative ne çdo receptore - perberes te mjedisit ne

objekt.

Indetifikimi i ndikimeve – Permes te cilit u percaktua nderveprimi mjedis-

projekt i prodhimit te bllok te troktolitevene objektin Manëz dhe u indetifikua

ndikimet e mundeshme gjate kesaj faze sipas receptoreve te mjedisit.

Vleresimi i ndikimeve – Eksperttet mjedisore te fushave te ndryshme bene

perpjekje per matjen e gravitetit te ndikimeve dhe u vleresuan me argumentime

shkencore.Vleresimi i Sinjifikances ka te beje me vete rendesine e ndikimeve dhe

eshte faza me e rendesishme per zbatuesit e projektit sepse argumenton çdo

ndikim negativ dhe perafron ate, me objektivisht me teresine e bashkeveprimeve

midis projektit dhe mjedisit. Kriteret e perdorur per vleresimin e rendesise se

ndikimeve variojne dhe drejtohen kryesisht nga vlerat e mjedisit te ndikuar.

Shtrirja fizike dhe kohezgjatja e ndikimeve te indetifikuara

(Shkalla)

- Shtrirja fizike- Vlereson siperfaqen apo dimesionin hapsinore te nje ndikimi te dhene

ne raport me burimin qe gjeneron ate ndikim, p.sh. ndikimi ne toke eshte nje ndikim

saktesisht i percaktuar i cili mund te matet , por ne se do te zhvillohet erozion atehere

ndikimi zhvendoset si ne permase fizike ashtu dhe te proçeseve dhe roleve tokesore.

- Kohezgjatja e ndikimit – Vlereson se sa do te zgjase nje ndikim i caktuar ne

dimesionin kohe (ndikim i perhershem apo i perkoshem). Ne rastin tone pakesimi i

rezervave te bllok te ranorit eshte e perhereshme. Ndersa te gjitha ndikimet e tjera

negative ne mjedis jane te perkoshme, si shkarkimet e aluvjoneve llumrave dhe ujit sipas

veprave qe kryejne funksionet e procesit te prodhimit te bllok te ranorit.-Kthyeshmeria –

Vlereson mundesin e kthimit te mjedisit te ndikuar ne gjendjen e tij te me pareshme

(aftesia per tu rehabilituar dhe regjeneruar )




66




-Rendesia – Realizon nje vleresim total te tre permasave te me siperme dhe njekohesisht

thekson vemendjen qe duhet pature per administrimin e ndikimit.

Lloji i ndikimeve te indetifikuara (direkte dhe jo indirekte)

Tabela e indetifikimit te ndikimeve te mundeshme negative ne toke.

Ndikimi i mundshem Sqarim

1 Derdhja pa dashje e

vajrave dhe

lubrifikanteve nga mjetet

e punes.

Behet fjale per ndonje rast te rralle te rrejedhjes

gjate difekteve dhe çarje te tubave. dhe

sotokartit. Dhe nderrimit te vajrave ne

makinerite e karrieres per prodhimine e bllok te

ranorit.

Tabela e indetifikimit te ndikimeve te mundeshme negative ne ajer.

Ndikimi i mundeshem Sqarim

1 Shkarkimi i gazrave ne

sasi minimale nga lenda

djegese

Sasia e gazrave nga djegja e karburantit fosil qe

do te shkarkohet nga karburantit qe djegin mjetet

motorrike. Eshte standart i teknologjise se

prodhimit te mjeteve dhe i karburantit.

2 Emetimi i zhurmave nga

puna e makinerive te

karrieres.

Vlerat standart te emetimit te zhurmave sipas

teknologjise se prodhimit te makinerive, kontroll

teknik te makinerive te karrieres..

3 Emetimi i nxetesise dhe

zhurmes nga shperthimi

i lendes plasese.

Nuk do te kete as emetim te nxehtesise dhe

perdorim te lendes plasese.

Tabela e indetifikimit te ndikimeve te mundeshme negative ne biodiversitet.

Ndikimi i mundeshem Sqarim

1 Shqetesim i

mundeshem i faunes.

Si pasoje e levizjes se njerezve dhe mjeteve, por i

perkoshem.




67




Mbas vleresimit profesional dhe kosultimit me specialistet perkates u arrit qe te kihet

parasysh ne planin e manaxhimit nga subjekti keto gjera :

Rreziqe me pasoja ne mjedis

1. Demtim habitatesh dhe fole speciesh ne zonen ku do te kryt shfrytezimi.

2. Renien e ndonje zjarri ne ambjentin e zones se shfrytezimit.

Rreziqet me pasoja ne mjedisin human dhe ekonomik

Aksidentet e punonjesve gjate proçesit teknologjik ne objekt.

Aksidentet si pasoj e renies se zjarrit.

Duke kuptuar se probabiliteti qe secili nga skenaret e me siper te ndodhin do te varen

shume nga masat qe do teparashikohen dhe zbatohen ne Planin e Manaxhimit.

Rendesia e ndikimeve negative.

Vleresimi i rendesise se ndikimeve d.m.th.sa ushtrohet ndikimi ne mjedisin natyrore dhe

social ekonomik. Brenda konceptit kohe eshte nje nder aspektet me te rendesishem per te

vlersuar masen e vertet te ndikimit ne mjedis te veprimtarise se ndertimit dhe funksionimi

te projektit. Qellimi per te vleresuar rendesin e ndikimit ne mjedis eshte qe veprimtaria te

vleresohet ne menyre objektive si dhe te propozohen masa me efektive per minimizimin e

ndikimeve thelbesore.Kriteret nga jemi nisur per te percaktuar rendesin e ndikimit ne

mjedise jane:

Rendesia ekologjike.

Kriteret lidhur me rendesin ekologjike perfshijne funksione mjedisore te ekosistemeve

dhe vlerat estetike.

Efektet ne habitatin e bimeve dhe kafsheve.

Speciet e rralla dhe ne zhdukje.

Kapacitetin mbajtes te ekosistemit,ndjeshmerine dhe qetesin e kafsheve.

Rendesia sociale.

Efektet biofizike perkthehen ne efekte mbi faktore te vleresuar nga njerezit. Shqetesimet

e me poshteme influencojne ne perceptimet e vlerave mjedisore :

Efekte ne shendetin human dhe sigurise .

Humbje potenciale e llojeve dhe vlerave potenciale.

Vlera rekreacioni dhe estetike.




68




Nevojat e shoqerise per burime natyrore dhe sherbime sociale.

Nevojat per trasport dhe infrastrukture tjeter.

Efekte demografike.

Standartet mjedisore.

Standartet mjedisore jane mjetet me te zakonshme per te vlersuar ndikimin ne mjedis.

Keto standarte jane kushtet mjedisore apo kufijt limit, brenda te cileve besohet se

arrihen objektiva sociale dhe mjedisore p.sh. vlerat e lejuara te shkarkimeve ne ajer,uje

apo mjedise te tjera.

Rendesia statistikore.

Disa karakteristika mjedisore mund te pesoj ndryshime nga forma e shfaqes natyrale. Nje

vleresim i rendesise statistikore mund te realizohet per te parashikuar nje shkalle te

pritshme variabilitet. Ky perafrim eshte shpesh i kufizuar per shkak te mungeses se

njohurive dhe te dhenave per varjabilitetin e parametrave te natyres te trasheguara ne

sistemet natyrale. Per kete nevojitet monitorim i vazhdushem i aktivitetit.

Mundesia e zbutjes se ndikimeve dhe argumentimet perkatese nese

per ndikime te caktuara nuk mund te merren masa zbutese.

Vleresimi i rendesise te ndikimeve ne mjedis te aktivitetit te prodhimit te bllok te ranorit

silicore

Receptori

i ndikimit

Shtrirja

fizike

madhesi

a

Kohezgjatj

a

Kthyeshm

eria

Rendesia si

shumatore e

shtrirjes

,kohezgjatja

dhe

kthyshmeria.

Nevojat per

masat zbutese.

TOKA

Gjenerim

dherash dhe

mase inertesh.

Lokale

Perkoshem

PO

I parendesishm

Nevojitet

sistemimi i

tyre.

Ndikim ne

gjenerim

Vendosja e

koshave te per




69




mbetjesh

amballazh.

Lokale Perhershem Po I pa rendesishem grumbullimin e

mbetjeve.

Zenia e nje

siperfaqe toke

nga ndertimi i

te gjithe

objektet e

Karriera e

ranorit fshati

Manëz rrethi

Korçe

Lokale

Perhereshm

e

Jo

I pa rendesishem

Pyllezimin e

mudeshem per

rreth objekteve

te Karriers se

bllok te ranorit

BIODIVERSI

TET

Shqetesim i

faunes ne zone

Lokale

Perkoshem

Po

I pa rendesishem

Duhet te

kontrollohet se

mos folenizon

ne zonen e

ndertimit

Ujrat

Shkarkim i

aluvioneve ne

impiantin e

pastrimit te

ujerave te

ndotura

Lokale

I

perkoshem

Po

I rendesishem

vetem per

momentin

Shkarkimi i

aluvioneve do te

behet sa here qe

ai do te

mbushet .

Shkarkimi i

llumit nga

gropat e

dekantimit

Lokale

Ciklik

Po

I rendesishem

per momentin

Shkarkim ne nje

grop dekantimi

para derdhjes ne

perrua.

AJER

Zhurmat nga Zhurmat e tyre




70




makinerit e

prodhimit te

bllok

Lokale I

perkoshem

Po I pa rendesishem jane te

standartizuara

nga uzinat e

prodhimit te

makinerive

Shkarkimi i

gazrave nga

motorrat qe

punojne me

lende djekese

fosile.

Lokale

I

perkoshem

Po

I pa rendesishem

Te behet

kontrolli i

clirimit te

gazrave ne

skrapamentot e

makinerive.

Zonat e ndjeshme ndaj ndikimeve te projektit si: zona te mbrojtura, habitate,

qendra te banuara,burime ujore,zona arkeologjike etj.

Gjate funksonimit te karrieres se bllok te troktolitevefshati Manëz rrethi Kolonje do te

kete ndikime ne :

Habitatet. Habitatet ne shfrytezim do te permisohen me pyllezimin per rreth

objekteve te Karrieres se troktoliteve, fshati Manëz Kolonje.

Qendrat e banuara. Ne qendrat e banuara do te ndikoj per mire si ne punesimin e

personelit te sherbimit ne funksjonim te kariera e pallakave te troktoliteve dhe ne

infrastrukturen automobilistike e cila do te rikonstruktohet nga subjekti “AS

MINERAL”Shpk qe do te veri ne shfrytezim karrieren e troktoliteve .

Burimet ujore. Per sa i perket ujrave siperfaqesore funksionimi i projektit do te

paksoje ujin ne rrjedhen e perroit nga marrja e ujit per proçes teknologjik. Ndersa

burimi nentokesore nuk preken mbasi nuk ka te tille ne ate zone.

Zona arkeologjike dhe te mbojtura . Ne rajonin tone nuk ka vende

arkeologjikeura.

Ndikimet ne mjedisin nderkufitare te projektit

Per sa i perket ndikimeve ne mjedisin nderkufitare te funksjonimin te projektit tone per

momentin nuk ndikon, mbasi ndodhet large.

Ndikimet pozitive ne mjedisin e zones se projektit

Per sa i perket ndikimeve pozitive ne mjedisin e zones se karrieres se

troktolitevebllokor ato jane si me poshte




71




- Shfrytezimi i lendes se pare qe jane blloqet e ranorit silicore.

- Ndertimi i infrastruktures rrugore e cila do te perdoret nga banoret ezones.

- Zona qe ishte e çveshur do te pyllezohet per rreth objektit dhe do te ndikoj ne

rregullimin e pejsazhit

- Do te punsohen disa punonjes ne objekt do te permisoj kushtet e jeteses se

punonjesve.

- Do te shtoje prodhimine mineralit te ranor silicore ne rang kombetare dhe do te zbus

nevojat per kete lende te pare qe jane shume te medhaja.

f) Masat per kapjen dhe trajtimin e ndotjes dhe shkarkimeve ne mjedis sipas

Shtojces III qe synojne;

- Zbatimin e alternativave me te mira te disponueshme per parandalimin, ose kur

eshte e praktikueshme, per reduktimin e shkarkimeve nga instalimi/ impjanti.

Kryerja e aktivitetit minerar te shfrytezimit te troktoliteveeshte parashikuar te behet

duke marre te gjitha masat per parandalimin, ose kur eshte e praktikueshme, per

reduktimin e shkarkimeve nga instalimi/ impjanti dhe makinerite e karrieres qe do te

perdoren per prodhimin e pllakave te troktolitevedhe per zbulimin e pakos produktive.

Te gjitha makinerite qe do te instalohen ne kete karriere do te jene te reja dhe te paisura

me filtra per shkarkimin e gazerave dhe reduktimin e shkarkimin e tyre ne mjedis. Ne

kete karriere shkarkimet nga makinerite do te jene minimale mbasi dhe puna qe do te

kryhet aty nuk do te jete me intesitet te larte. Ne kete karriere do te prodhohet 7000

m3/vit blloqe.

Vleresimi i ndikimeve te mundeshme si pasoje e veprimtarise behet duke u nisur edhe

nga nje sere faktoresh qe lidhen me natyren e veprimtarisesi: teknollogjine e perdorur,

mynyren e operimit, sasia e bllok , mbetjet te gjeneruara te gjitha keto nen

kontekstin e mjedisit fizik,biologjik dhe socjal-ekonomik.

Funksjonimi i Karrieres te troktoliteve Manëz rrethi Kolonje, shoqerohet me ndikime

mjedisore qe do te paraqiten si me poshte:

Per nga natyra e veprimtarise dhe mynyra sesi eshte parashikimi shfrytezimi i objektit

potencjalisht ndikimet me thelbesore mund te analizohen sipas fazave te veprimtarise dhe

konkretisht:

Ne fazen e ndertimit te veprave te ne karrieren e troktoliteve (do te kryhet )

Ne fazen e montimit te makineri pajisjeve sipas projektit (do te kryhet)

Ne fazen e funksionimit te objekteve te objektit




72




Efektivisht vleresimi yne do te perqendrohet vetem ne fazen e operimit pasi dy fazat e

para jane te konsumuara pasi objekti eshte ne fazen endertimit dhe te prodhimit. Me

poshte jane identifikuar ndikimet e mundeshme te objektit ne faza e veprimtarise se tij.

Pa tjeter qe çdo operacion apo aktivitet qe zhvillohet ne mjedis shoqerohet me pasoja dhe

ndikime ne mjedis dhe qe jane pjese e atij kompromisi qe shoqeria jone ka zgjedhur per

tu zhvilluar. Megjithate e rendesishme eshte qe te kuptohet natyra e ketyre proçeseve dhe

format e shfaqes se tyre direkte dhe indirekte dhe konkretisht ndikimet e çdo operacioni

te perdorur, klasifikohen ne dy grupe te medha sipas natyres.

Ndikime te kthyeshme

Ndikime te pa kthyeshme

Te dy llojet e ndikimeve mund te shtypen apo minimizohen ne terma relative ku qellimi

me i rendesishem eshte mbajtia e ndikimit brenda siperfaqes se çdo objekti dhe

krijimi i kushteve natyrore per te siguruar riaktivizim te proçeseve komplekse te

natyres dhe rigjenerimit te biodiversitetit.

Ndikimet negative ne karakteristikat fizike te zones se projektit

Gjate ushtrimit te aktivitetit, do te kete ndryshime te topografise lokale. Gjate ushtrimit te

aktivitetit duke patur parasyshe dhe disa masat e tjera suplementare qe kane te bejne me

sistemimit dhe trajtimit, te parandaloje fenomenin e erozionit :

Ndikimet ne perdorimin e tokes dhe te burimeve

Ne cilesine dhe sasine e tokes are.

Siperfaqa qe zhvillohet veprimtaria eshte nje siperfaqe inproduktive shkembore dhe

deluvjoale. Pra nuk kemi te bejme me toka bujqesore. Ushtrimi i aktivitetit ne kete zone

nuk ndikon negativisht ne sasine dhe cilesine e tokes are. Ne zonen e shfrytezuar, nuk

jane parashikuar masa lidhur me ruajtien dhe mbrojtien e zonave arkeologjike apo

historike, pasi nuk ka te tilla ne te.Sic eshte theksuar dhe me siper, aktiviteti i ushtruar

eshte kombinuar dhe me funksjonet e nderhyrjeve inxhinjerike te veprave te karrieres se

troktoliteve dhe kjo gje te çoje ne evitimin e ndryshimeve shume te rendesishme te

sistemit te ujrave te siperfaqsore te perroit por jane marre masa qe te mos nderprtet

asnjehere rrjedha e ujit .

Ndikimet negative ne habitate dhe biodiversitet te zones se projektit

Zona siç eshte pershkruar dhe me larte, eshte e mbushur me bimesi, nje objekti ne pjesen

me te madhe zhvillohet bimesi e dobishme. Aktualisht flora dhe fauna ne zonen per te

cilen behet fjale eshte e zhvilluar ne periferi te projektit . Por gjithesesi,as fauna dhe as




73




flora egzistuese e zones, nuk peson ndonje ndryshim te ndjeshem nga ky

projekt..Aktiviteti i shfrytezimit te karriera e troktoliteve nuk sjell influenca negative ne

folenizim, shumezim etj.

Gjate fazes se shfrytezimit nuk ka elemente shqetesues per demtimin e faunes. Po ashtu

dhe fauna karakteristike e zones eshte e paprekeshme nga ndikimet e shfrytezimit te

objektit, per aresye se aktiviteti i shfrytezimit nuk demton as ne lloje e as ne numur

elementet e flores dhe faunes, si pjese perberese e ketij rajoni.

Lloji ndikimeve Identifikimi

ndikimeve

Ne floren dhe faunen Gjate

shfrytezimit

Po Jo

Shkaterrim i rendesishem habitateve natyrore X

Ndertimi i rrugeve te reja qe kalojne ne zonat e virgjera Po X

Rrezikimi i nderhyrjes ne bimet e ujit po

Perçarje/izolim habitanteve te egra X

Interferenca midis rrugeve natyrale te emigrimit te sisoreve X

Minimizimi/eleminimin e ndotjeve te konsideruara domethenese.

Per te minimizuar eleminur ndotjet dhe ndikimet negative ne mjedis te shkaktuara nga

elementet e pershkruar me siper, subjekti nepermjet personelit te tij ka perpiluar dhe

zbaton nje plan efikas menaxhimi te ndikimit ne mjedis. Ne perpilimin e Planit te

Menaxhimit dhe analizimin e tij eshte vrejtur se realizimi me sukses i ketij plani sjell nje

sere perfitimesh per shoqerine te tilla si: ushtrimi i veprimtarise ne perputhje me ligjet

dhe rregulloret, mardhenie te mira me publikun dhe ambjentalistet, shmangia e

penaliteteve nga organet e kontrollit te mjedisit etj.

Parimet e zbatueshme te programit te menaxhimit te elementeve me ndikim negativ ne

mjedis jane paraqitur me poshte nga ana e stafit drejtues i konsultuar me stafe inxhinerike

dhe drejtues te objektit. Detajimi i parandalimit, kontrollit dhe nderhyrjeve te stafit te




74




linjes ne elementet e veçante dhe delikate sipas nje tabele te kuadrit logjik eshte mjaft

domethenes per inisjativen dhe pergjegjesine.

Filozofia e ketij plani mbeshtetet ne keto parime te zbatueshme.

Ç`fare Si Kush

Parandalim

Perzgjedhja e teknologjise plotesisht te kontrolluar

dhe moderne e me pajtueshmeri mjedisore.

Paisja e territorit te linjes dhe ambjenteve te punes

me sisteme perballimi te emrgjencave.

Zbatim i rigoroz i rregullave te sigurimit teknik

gjate punes dhe nderprerjes se saj duke zbatuar

normat e vendosura per kete qellim.

Perdorimi i mjeteve mbrojtese ne pune si doreza

syze mbrojtese rroba pune.

Plotesimi i gjithe dokumentacjonit figurativ qe ka te

beje me zbatimin e rregullave te manovrimit per çdo

paisje, rregullave te sigurimit teknik dhe mbrojties

ne pune si dhe atyre kundra zjarrit. Ne vendet me

preçedente vendosen parrulla paralajmeruese.

Kontrolli mjekesore periodik i punonjesve.

Tokezimi i te gjitha paisjeve qe punojne me energji

elektrike per te shmangur aksidente me pasoja

- subjekti .

Kontrroll

Vendosja e rezervuareve te ujit dhe te gjithe

pajisjeve te MNZ-se

Sigurimi i te gjitha pajisje te nevojshme per riparim,

pastrim dhe nderhyrje ne rast emergjencash.

Sigurimi i amabalazhuesve te sigurt dhe rezistent

per mbetjet (kazan, kova, kosha , qese etj).

subjekti dhe

stafi i tij

Nderhyrje

Riparim i menjehershem i difekteve dhe avarive

teknologjike.

Aktivizim i menjehershem i stafit dhe mjeteve te

fikjes se zjarrit.

Njoftim i menjehershem i autoriteteve dhe njesive te

specializuara ne rast emergjencash (zjarrfikes,

Personeli

dhe organet

shteterore te

specializuara




75




autoambluanca).

Administrim

Perdorimi dhe ruajtja me pergjegjesi i te gjithe

infrastruktures dhe mjeteve te pershkruara me siper

Stafi i

kompanise

- Parandalimin e gjenerimit te mbetjeve, ne perputhje me ligjin per menaxhimin e

e integruar te mbetjeve, ne rastet kur gjenerohen mbetje,mbetjet duhet te

asgjesohen per te evituar ose reduktuar impaktin ne mjedis;

Per sa i perket administrimit te mbetjeve ne ndertim ato jane sistemuar dhe rregulluar ne

pejsazhin e duhur, per sa i perket ujra urbane jane vetem ato te rruges qe shkon nga rruga

e fshatit Manëz , te cilat jane sistemuar dhe jane orentuar sipas parametrave te kerkuar

per te minizuar errozionin e mundeshem . Por gjithashtu dhe ujrat e zeza te vendit te

strehimit te personelit ne e karrieren do te ndertohen te tipit grope septike me dekantim.

Per grumbullimin e mbeturinave qe gjenerohen gjate ushqyerjes do te vendosen kosha

plehrash qe dergohen ne qendrat e grumbullimit te plehrave.

Perdorimi efiçent te energjise;

Energjia qe do te perdoret ne prodhimin e troktoliteveshtrese trashe do te jete lenda

djegese gasoil dhe energjia elektrike. Te treja keto burime do te perdoren ne menyre

efiçente dhe duke respektuar normat teknike te perdorimit te tyre. Ne studimin tekniko

ekonomik jane te llogarritura narmat per njesine e prodhimit te blloqeve te ranorit per

nje meter kub material zbulues. Keto lende energjitike do te perdoren ne menyre efiçente

mbasi rendojne koston e prodhimit.

- Marrjen e te gjitha masave te nevojshme per te parandaluar aksidentet dhe

minimizimin e impakteve te tyre.

Nr. Pyetje qe duhen

marre parasyshe per

klasifikim gjate

ushtrimit te

veprimtarise

Po/j

o

Pershkruj shkurtimisht

Do te kete nderveprime

ndikimete rendesishme

Po /Jo

Perse




76




1 Do te kete shkarkime

ne ajer te

ndotesve,substancave

te rrezikeshme, toksike

apo helmuese

Jo Jo Mbasi nuk do te

perdoren te tilla ne

prodhimin e ranorit

2 Do te kete zhurma e

vibrime apo çlirim

drite,energji ose

rrezatim elektro

magnetik

Po Po.Zhurma minimale te

punes se impiantit dhe

makinerive

germuese,shpuese,transpo

rtuese dhe nje here ne dy

jave

zhurme nga shperthimi i

lendes plsase, por qe jane

ne mjedise pune, ndersa

çlirim drite, rrezatim

magnetik nuk do te kete

Zhurmat dhe vibrimet

jane brenda normave

pasi ne pergjithesi

paisjet punojne te

qeta

dhe zhurma e krijuar

nga ato do te jete e

kufizuar brenda

territorit te karrieres

dhe rrethimit te

ambjenteve te punes.

3 Do te kete rrezik per

ndotje te tokes dhe te

ujrave nga shkarkimet

e ndotesve mbi

siperfaqen e tokes ose

te ujrave

siperfaqesore,ujrave

nentokesore ujrave

bregdetare ose ne det

Jo Jo.

4 Ka rrezik per aksidente

qe mund te ndikojne

ne shendetin e njerezve

apo te mjedisit

Jo

Jo

5 Nga shperthime,

zjarre, nxjerrje etj.Nga

depozitimi, perdorimi

e prodhimi i

Jo




77




substancave te

rrezikshme e toksike?

6 Ka faktore te tjere qe

duhet te merren ne

konsiderate si

zhvillime te nje

pasnjeshme qe mund te

çojne ne pasoja ne

mjedis apo mundesi

per mbivendosje

ndikimesh te ndryshme

nga veprimtari

egzistues ose te

planifikuara ne zone

Jo Jo

7 Eshte zona nen

rrezikun e ndotjes ose

demtimeve mjedisore

(ku standartet

mjedisore jane

tejkaluar)

Jo Jo

8 Eshte zona me

probleme per sa i

perket

termeteve,rreshqitjeve

te dheut, erozionit

permbytjeve, kushteve

ekstreme klimaterike

(ndryshime te

temperaturave ,

mjergulla, erera te

forta)

Jo Jo




78




9 Do te rezultoje projekti

ne ndryshim me shfaqe

semundjesh ose efekte

ne vektoret e

semundjeve.

Jo Per vete perberjen

kimike te ranorir nuk

do te kete shfaqe

semundjesh por

punonjesit do ti

nenshtrohen analizave

te ndryshme.

10 A ka grupe njerezish

qe mund te ndikohen

nga projekti p.sh te

semure apo te moshuar

Jo

11 Mbetje rrezik-toksike

apo radio-aktive

Jo

12 Mbetje te tjera

proçeseve industriale

Jo ambalazhe Jo. Keto mbetje do te

grumbullohen,sistemo

hen ne sheshin e

sterileve

13 Nga ngjarje qe

kapercejne kufijt e

mbrojties normale te

mjedisit, p.sh. demtimi

i sistemit te kontrollit

te ndotjes?

Jo

14 Mund te ndikohet

projekti nga fatkeqesi

natyrore qe shkaktojne

deme per mjedisin

(permbytje, termete,

shkarje dheu, etj)

Jo

15 Shkarkim nga djegia e

karburanteve nga

burime stacionare te

Po Te gjithe mjetet e

transportit dhe ato

teknollogjike qe punojne

Po Kane ndikime

minimale ne

mjedis.Shkarkimi i




79




levizeshme me karburante

shkarkimin e gazeve te

djegies ne ambjentet e

lira.

tyre do te behet

brenda normave te

vendosura per kete

qellim.

16 Shkarkime nga

proceset prodhuese.

Jo

17 Shkarkime nga

perpunimi i

materialeve perfshi

depozitimin apo

transportin

Jo

18 Shkarkime nga

aktiviteti perfshi

impiantet dhe paisjet

Jo

19 Mbetje apo erera

sulmuese nga

perpunimi i

materialeve te

ndertimit, ujrat e zeza

e mbetjet

Jo

20 Shkarkime nga

inceneratoret e

plehrave

Jo

21 Shkarkime nga djegia

e mbetjeve

Jo

22 Shkarkime nga burime

te tjera

Jo

23 A ka rrezik te ndonje

akumulimi afat gjate te

ndotsave ne mjedis nga

keto burime?

Jo




80




24 A do te çoje projekti

ne presjone per per

zhvillime te

metejeshme qe do te

kene ndikim te caktuar

ne mjedis si: me

shume strehime, rruge

te reja,industri apo

sherbime publike

mbeshtetese te reja?

Jo


ne nje riperdorim te

tije pas shfrytezimit te

tije qe do te kete nje

ndikim ne mjedis

Jo


ne krijimin e nje

precedenti per

zhvillime te

mevoneshme

Jo

27 A do te kete projekti

pasoja kumulative per

shkak te afersise me

projekte te tjera

egzistuese ose te

planifikuara e me

pasoja te ngjajshme?

Jo

28 Ka ndonje zone ne dhe

per rreth zones se

zbatimit te projektit qe

eshte aktualisht subjekt

i ndotjes ose

demtimeve mjedisore

Jo




81




p.sh. ku standartet

egzistuese mjedisore

ligjore jane tejkaluar te

cilat mund te ndikohen

nga projekti?

A ka te ngjare qe

projekti te ndikoje ne

shendetin ose

mireqenien e

komunitetit

29 - Cilesine e

ajrit,ujit,ushqimet dhe

çdo produkt te

konsumuar nga njeriu

Jo

30 -Semundshmeria ose

vdekshmeria e

individeve ,

komuniteteve apo

popullsive nga

ekspozimi ndaj ndotjes

Jo

31 -Shfaqes apo perhapjes

e bartesve te

semundjeve, perfshi

insektet

Jo

32 -Ndjeshmeria e

individeve te veçante ,

komuniteteve ose

popullatave ndaj

semundjeve

Jo

33 - Perceptimi

individual i sigurise

personale

Jo




82




Si kunder eshte permendur dhe me siper, ky aktivitet ka te beje me shfrytezimin e nje

vendburimi troktoliti qe do te perdoret ne industrine e ndertimit.

Mbeshtetur ne te dhenat e tabeles se me siperme si dhe ne teknollogjine qe do te

aplikohet per nxjerrjen e blloqeve te ranorit dhe me masat qe do te merren,

aksidentet dhe minimizimin e impakteve te tyre.

Marrjen e masave per te eleminuar rreziqet e ndotjes dhe krijimin e kushteve

te favorshme ne instalim/impiant, pas nderprerjes se funksionimit te tij.

Me perfundimin e shfrytezimit dhe hap pas hapi do te kryhet rehabilitimi i

siperfaqes se demtuar gjate kryerjes se veprimtarise minerare te shfrytezimit. Ne

projektin e shfrytezimit jane marre te gjitha masat qe ne perfundim te shfrytezimit do

te krijohen kushte te favorshme per te eleminuar rreziqet e ndotjes. Ne shkallet e

karrieres jane lene çdo 10m lartesi shkalle breza sigurimi te cilet do te mbillen me dru

pyjor dhe do te sherbejne per kotrollin e bimesise dhe te skarpates se shkalles nga

erozioni. Buze skarpates se çdo shkalle do te hapet kanal per kullimin e ujerave dhe

drejtimin e tyre per ne vaskat e dekantimit

Ne kuoten +1130 cili do te jete niveli i fundit i shfrytezimit per fazen e pare te

shfrytezimit do te krijohet nje shesh i madhe i cili do te mbillet me dru pyjor. Ne te

dy anet e ketij sheshi do te behen kanale kullimi te ujerave qe do te vijne nga larte.

Ujrat e kanalizuar do te drejtohen per ne vaskat e dekantimit per tu pastruar dhe

mandej te derdhen te pastra ne perroin aty prane.

Ne pjesen lindore dhe perendimore te vendulimit jashte karrieres ne largesi 20 m nga

kjo karriere do te hapen kanale per gjate gjithe shtrirjes se karrieres. Keto kanale do te

sherbejne per grumbullimin e ujerave te bardha dhe mos lejimin e futjes se tyre ne

territorin e karrieres. Te gjitha keto kanale do te jene ne funksionime dhe pas

nderprerjes se funksionimit te veprimtarise minerare te shfrytezimit.

Mbeshtetur ne Ligjin Minerar Nr.10 304 date 15.07.2010 dhe Urdherin e

Ministrit te Ekonomise Tredetise dhe Energjitikes nr. 718 per percaktimin e vlerave te

garancise se rehabilitimit te mjedisit, ne projektin e shfrytezimit eshte llogaritur kjo

vlere. Subjekti çdo vit do te depozitoje ne numurin e llogarise te deges se thesari

vleren e garancise se rehabilitimit te mjedisit. Llogaritjet e garancise se rehabilitimit

te mjedisit jepen ne vijim.

Proçesi perfundimtare i rehabilitimit te karrieres ka nje kosto per 1 ha si me poshte




83




Llogaritja e shpenzimeve te rehabilitimit

Siperfaqja qe shoqeria “AS MINERAL” shpk ka fituar konkurimin eshte 1.296 km2(ose

12.9 hektare) dhe me nje prodhim deri ne 22 600 troktolite, nga te cilat 35% e trye,

do te jene blloqe me dimensione 30 x 30 cm deri ne 2m x 2 m blloqe/vit.

Siperfaqja e zones se projekti, se bashku me rruget per ne shkallet e karrieres eshte =

0.11.74 km2 ose 11.74 ha).

Siç eshte theksuar dhe ne grafikun e prodhimit, per 25 vjet kariera pavareshish se eshte

ndertuar grafikisht si e tille, per nga niveli I prodhimit, pjesa e siperfaqes qe do te preket

ze vetem 1/5 e saj ose vetem 20 %.

1. Shpenzimet per mbylljen dhe rehabiltimin e 1 ha kariere per pjesen e

shfrytezuar me siperfaqe rezulton 322 750 leke/ha

2. Ne siperfaqen e pergjithshme horizontale qe do te trajtohet eshte marre ne

konsiderate:

Siperfaqja qe do te preket nga shfrytezimi i troktoliteve 9.1 ha

+ Siperfaqe e shesheve te sterileve 2 3ha;

Siperfaqe e rrugeve te brendeshme 0.36 ha

Siperfaqja totale per rehabilitim rezulton 11.74 ha

Shpenzimet e pergjithshme per mbylljen, trajtimin e mbetjeve dhe

stoqeve dhe rehabilitim e zones se shfrytezuar rezultojne 3 789

085 leke.

Garancia vjetore e mjedisit do të jetë 151 563 leke /vit

Koha e pergjithshme per realizimin e proçesit te mbylljes sistemimit dhe rehabilitimit

parashikohet te jete rreth 6 muaj.



84




Preventivi i planit te rehabilitimit te karierres Zona 780/4

Nr.

Operacionet

Siperfaqja Norma Siperfaqe norma Volumi i

punes

Çmimi Vlera

ha/ha operacionale m³/ha per m³ Leke/m³ Leke

I Plani i mbylljes se Karrieres

Nr Emertimi

a Krehje sistemim i faqeve

anesore 1 1.5 1.5 200 300 50 15 000

Shuma I . 15 000

II Plani i menaxhimit te mbetjeve

a Sistemimi i mbetjeve te

zbulimit 1 0.6 0.6 2000 1200 20 24 000

b Sistemimi i mbetjeve

teknologjike 1 0.25 0.25 2000 2000 20 40 000

Shuma II 64 000

III Plani i rehabilitimit perfundimtar te mjedisit

nr/ha nr

a Mbushje me dhe e

siperfaqes 1 0.5 0.5 2 500 1250 35 43 750

b Mbjellje pemesh 1 0.5 0.5 300 150 100 15 000

c Hapje gropash 1 0.5 0.5 300 150 1 000 150 000

d Blerje pemesh 1 0.5 0.5 300 150 50 7 500

e Sherbime 1 0.5 0.5 300 150 50 7 500

Shuma (a-e) 223 750

Norm.ml/ha Gjatesia,ml Volumi

m3 Çmimi,leke/m3 Vlera,leke

f Kanali i ujrave te larta 1 300 300 75 200 15 000



85




g Sinjalistikë 5 000

Shuma (f-g) 20 000

Shuma I+II+III 322 750




86




a) Programin e vetmonitorimit te shkarkimeve ne mjedis sipas Shtojces III;

Programi i vetmonitorimit.

Monitorimi dhe mirmbajtja

Rehabilitimi eshte nje proçes qe mund te shkoj ne vite per te dhene nje ekosistem te

qendrushem dhe vendqendrues. Kujdesi i me pastajshem eshte vitalisht i rendesishem dhe

çdo demtim duhet te riparohet shpejt.

Masat qe rekomandohen ne monitorim:

Inspektimi i zones per te kontrolluar shendetin e vegjitacionit.

Kontrollin e errozionit.

Demtim nga kullotja e kafsheve si shtepijake dhe ato te egra.

Ndotja nga barrnat e keqia.

Me VKM per programin e monitorimit ne RSH jepen qarte indikatoret mjedisor qe

monitorohen, megjithate keta indikator duhet te pershaten dhe ti perkasin veprimtarise.

Qellimi i monitorimit mjedisor per veprimtarine e projektit te zbatuar eshte qe te siguroje

te dhena nepermjet te cilave te vleresohet nese operimi i veprimtarise eshte ne perputhje

me ligjet dhe standartet mjedisore qe lidhen me te, si dhe per te vleresuar performancen

mjedisore te menaxhimit te saj ne kuader te permiresimit te vazhdueshem

Treguesit e monitorimit.

Nr Elementi i monitorimit Frekuenca Pergjegjesi

1 Monitorimi i gjithe shkarkimeve te

aluvjoneve nga veprimtaria minerare

ne karriere.

Vazhdushme

Firma

2 Monitorimi i shkarkim te llumrave

dhe reres nga punimete qe do te

kryhen ne karriere dhe ne vaskat e

dekantimit dhe prej andej ne shtrat te

lumit

vazhdushem

Firma

3 Parametrat fizike,temperatura, pH, te

ujrave qe do te shkarkojne nga karriera

.

vazhdushem Firma




87




4

Monitorimi i gjendjes se mekanikes

dhe mundesit per shtimin e zhurmave

ne pune.

vazhdushem Firma

5 Monitorimi i vegjitacionit te kultivuar

ne veprat e Karriera e mineralit te

troktoliteve

periodik firma

Indikatoret e mesiperm te monitorimit jane nje nderthurje treguesish me te cilet

vleresohet shume objektivisht trysnia qe ushtron zbatimi i ketij projekti ne mjedis si dhe

gjendja e mjedisit, ndikimit e ndertimit dhe funksionimit te projektit te zbatuar ne kete

gjendje.Matja dhe mbledhja e te dhenave per treguesit e mesiperm do te behet konform

metodave dhe teknikave shkencore te njohura dhe te pranueshme. Te dhenat qe do te

mblidhen do te vihen ne dispozicion te organeve shteterore dhe te interesuarve te tjere,

gjithashtu keto te dhena do te analizohen me qellim permiresimin e performances

mjedisore te veprimtarise dhe berjen e korigjimeve te nevojshme. Per te ruajtur te dhenat

mjedisore te veprimtarise do te pergatitet dhe mbahet nje regjister i veçant ku do te

hidhen vazhdimisht te dhenat mjedisore. Dokumentacioni mjedisore tabelare qe do te

mbahet ne karriere do te permblidhet ne regjistrat dhe vazhdimisht do te raportohet ne

Agjencine Rajonale te Mjedisit.

a) Planin e menaxhimit te mbetjeve ne perputhje me kerkesat e ligjit ”Per

menaxhimin e integruar te mbetjeve”.

Problemet e gjenerimit te mbetjeve dhe administrimit te tyre jane te shumta dhe te

larmishme.Sasite me te medha te mbetjeve te gjeneruara (nga pesha) priren te jene

substanca argjilore ( toka vegjetale) qe jane si mbulese mbi pakon productive dhe perreth

tij, sidomos mbetje nga zbulimi i gurit gelqerore.

Sistemet per grumbullimin dhe heqjen e mbetjeve jane te mjaftueshme dhe

efikase;

Mungon ndergjegjesimi publik per demin e shkaktuar nga keqadministrimi i

mbetjeve por ne kete rast mbetjet do te stokohen brenda karrieres dhe ato do te jene

vetem dhera (toka vegjetale) e cila ndodhet mbi gelqerore dhe midis çarjeve te

gelqeroreve.

Mbetjet urbane hidhen kryesisht ne vende te caktuara per kete qellim, por sasi te

konsiderueshme hidhen edhe ne vende te pa autorizuar ne lum dhe pergjate rrugeve.Ne




88




shumicen e rasteve, vendet e caktuara jane projektuar per kete qellim apo nuk

administrohen mire. Jane krijuar pa infrastrukturen e nevojshme apo masat teknike per

grumbullimin e tyre dhe çlirojne gaze te prodhuar prej mbetjeve te groposura dhe leng qe

formohet ne fund te gropave te tyre. Shume prej ketyre vendeve te grumbullimit nuk jane

te sigurta dhe nuk jane mjetet e mjaftueshme per administrimin e tyre te qendrueshem. Si

pasoje, hyrja ne to dhe hedhja e pa autorizuar eshte gje e zakonshme, ashtu si edhe

zjarret. Inspektimi i mbetjeve hyrese nuk praktikohet. Nuk mbahet procerverbal per

depozitimet e bera.Investimet ne kete sektor deri tani ka qene shume te kufizuar.

Megjithate, po merren masa per modernizimin e nje prej vendeve kryesore te

grumbullimit te mbetjeve. Materialet shpesh i merr uji apo era dhe i shperndan ne mjedis,

duke ndotur token dhe rrjedhen e ujit ku bien. Afersisht i njejti vellim i mbetjeve nga

ndertimet krijohet si mbetje urbane. Shume prej tyre jane inerte, por permbajne gjithashtu

metale, asbest, ose bojra dhe sasi te vogla materialesh te tjera jo inerte. Vellimi do te

rritet me rritjen e industrise se ndertimit. Nje pjese e madhe e tyre hidhet ne vendet e

grumbullimit te mbetjeve urbane. Megjithate, ne shume zona, mbetjet e ndertimit hidhen

ne vende te paautorizuara.

Mbetjet industriale

Grumbullimi dhe heqja e mbetjeve industriale eshte pergjegjesi e prodhuesit. Sasia e

ketyre mbetjeve industrial eshte 60 000 m3/vit. Te gjitha keto mbetje do te perdoren per

rehabilitimin e hapsires se shfrytezuar dhe nuk mjaftojne. Ne perfundim te shfrytezimit

nuk do te kemi ne zonen ku do te kryhet veprimtaria minerare e shfrytezimit mbetje te pa

sistemuara.

PLANIN E MENAXHIMIT TE MBETJEVE NE PERPUTHJE ME KERKESAT E

LIGJIT NR. 10 463, DATE 22.9.2011 “PER MENAXHIMIN E INTEGRUAR TE

MBETJEVE.

Veprimtaria e nxjerrjes se troktoliteve eshte veprimtari minerare. Ajo do te zbatohet me

punime siperfasore, kariere. Si rrezultat i kesaj veprimtarie nxirret troktolite, qe ne

madhesi te caktuara perdoren per prodhim pllaka per veshje muresh dhe shtrimi

Per te mundesuar nxjerrjen e troktolitevefillimisht behet zbulimi i tyre

Per te zbuluar troktolitin nga mbulesa ndertohet kariera me elementet e saj, rruget,

gjysem transhete dhe shkallet e karieres.

Te gjitha keto punime minerare hapen ne shkembinjte te cilet mbulojne troktolitin dhe

rreth tij.




89




Mbetjet qe gjenerohen gjate hapjes se rrugeve, gjysem transheve, shkalleve per zbulimin

dhe nxjerrjen e mineralit jane mbetje minerare.

Keto mbetje jane objekt i ligjit Nr 10304, date 15.07.2010 “Per sektorin minerar

Shqiptar” dhe veçanerisht udhezimet Nr.3 date 17.05.2006 “Per planet e rehabilitimit te

siperfaqeve te demtuara nga aktiviteti minerar”

Per te plotesuar kerkesat e ketij udhezimi eshte hartuar plani i rehabilitimit te karieres dhe

mbetjeve minerare te gjeneruara nga veprimtaria minerare nga kjo kariere.

MONITORIMI MJEDISOR

Pavarsisht se ne veprimtarine minerare te nxjerrjes se troktolitev, enuk do te kete

vetmonitorim sipas pikes 3 te shtojces III, te Udhezimit nr 4, date 15.4.2013, subjekti do

te monitoroje aktivitetin ne disa drejtime sipas nje programi.

Ne pergatitjen e programit te monitorimit mjedisor eshte marre ne konsiderate mundesia

e realizimit te nje monitorimi realist te elementeve me ndikim ne mjedis. Sa i takon

vetemonitorimit subjekti duhet te vezhgoje ata elemente dhe treguesit e tyre, qe realisht

eshte e nevojshme te dihet sa jane ne krahasim me normat e lejuara kombetare dhe me

gjerer. Elemente te cilet jane te matshem. Te gjitha te dhenat do te regjistrohen dhe per

rezultatet e matjeve do te informohen organet e administrimit te mjedisit ne qender dhe

ne qark.

Te dhenat cilesore, sipas tabeles do te hidhen ne nje regjister qe administrohet nga vete

kompania dhe do te dorezohen ne ARM-ne e qarkut Korçe sa here eshte e nevojshme,

sipas procedurave ligjore dhe rregulloreve.

Me poshte jepen disa indikatore te cilet duhen monitoruar per te vleresuar suksesin dhe

matur realizimin e objektivave mjedisore te projektit.

Nr Elementi i monitorimit Frekuenca

1

Monitorim i zhurmave te mjeteve te ngarkim-transportit ne

fazen e hapjes se karieres, shfrytezimit dhe gjate transportit

prane qendrave te banuara.

Vazhdimisht

2 Monitorimi i sjelljes se bimesise se zonen rreth karieres ne

nje distance me rreze 200 ml. Vazhdimisht


Raporti i Vleresimit te Ndikimit ne Medise ne veprimtarine e Karriera ...

Documents

Transcript of Raporti i Vleresimit te Ndikimit ne Medise ne veprimtarine e Karriera ...