Raporti i Auditimit - Drenas.pdf
-
Upload
krenarekrasniqi -
Category
Documents
-
view
171 -
download
0
Transcript of Raporti i Auditimit - Drenas.pdf
-
REPUBLIKA E KOSOVS
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM
Nr. i Dokumentit: 22.7-1-2013-08
RAPORTI I AUDITIMIT
PR PASQYRAT FINANCIARE T KOMUNS S GLLOGOCIT
PR VITIN E PRFUNDUAR M 31 DHJETOR 2013
Prishtin, Qershor 2014
-
2
Zyra e Auditorit t Prgjithshm (ZAP) kryen auditime t rregullsis
si dhe ato t performancs. Auditori i Prgjithshm, Lage Olofsson,
sht kreu i ZAP-it q ka t punsuar rreth 140 antar t stafit.
Auditori i Prgjithshm dhe ZAP jan t pavarur dhe q ertifikon
rreth 90 Pasqyra Vjetore Financiare pr do vit, ndrsa mund t
ndrmarr edhe forma t tjera t auditimit.
Misioni yn sht q t kontribuojm n menaxhim t shndosh
financiar n administrat publike. Ne do t kryejm auditime
cilsore n prputhje me standardet e njohura ndrkombtare t
auditimit t sektorit publik dhe praktikat e mira evropiane. Ne do t
ndrtojm besim n shpenzimin e fondeve publike. Ne do t luajm
nj rol aktiv n sigurimin e interesit t taksapaguesve dhe palve
tjer t interesit n rritjen e llogaridhnies publike.
Raportet e nxjerra nga ZAP n mnyr direkte promovojn
llogaridhnien pasi q ato ofrojn baz pr ti mbajtur llogaridhns
menaxhert e organizatave individuale buxhetore.
Auditori i Prgjithshm ka vendosur n lidhje me opinionin e
auditimit dhe raportin mbi Pasqyrat Vjetore Financiare t Gllogocit
n konsultim me Ndihms Auditorin e Prgjithshm, Qerkin
Morina, i cili e ka mbikqyrur auditimin.
Raporti dhe opinioni i lshuar jan rezultat i auditimit t kryer nn
menaxhimin e Drejtorit t Auditimit, Florim Beqiri, i mbshtetur nga
Ramadan Gashi (Udhheqs Ekipi), Selvete Foniqi dhe Cyme
Hoxhaj.
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM Adresa: Musine Kokollari, No. 16, Prishtina 10000, Kosova Tel.: +381(0) 38 25 35 /121/262-FAX: +381(0) 38 2535 122 /219
http://oag-rks.org/
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
3
TABELA E PRMBAJTJES
Prmbledhje e prgjithshme ................................................................................................ 4
1 Fushveprimi i auditimit dhe metodologjia ............................................................ 7
2 Pasqyrat vjetore financiare dhe obligimet e tjera pr raportimin e jashtm ........ 8
3 Rekomandimet e vitit paraprak ................................................................................ 12
4 Menaxhimi Financiar dhe Kontrolli ......................................................................... 13
Shtojca I: Shpjegim i llojeve t ndryshme t opinioneve t aplikuara nga ZAP ........ 28
Shtojca II: Rekomandimet e vitit paraprak ...................................................................... 31
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
4
Prmbledhje e prgjithshme
Hyrje
Ky raport prmbledh shtjet kryesore q dalin nga auditimi yn i Pasqyrave Vjetore
Financiare t komuns s Gllogocit (n tekstin e mtejm: Komuna) pr vitin 2013, i cili e
prcakton Opinionin e dhn nga Auditori i Prgjithshm. Falnderoj Kryetarin e Komuns
dhe ekipin e tij pr ndihmn e tyre gjat procesit t auditimit.
Ekzaminimi i Pasqyrave Vjetore Financiare pr vitin 2013 ishte ndrmarr n prputhje me
Standardet e njohura Ndrkombtare t Auditimit t Sektorit Publik. Qasja jon ka prfshir
testet dhe procedurat pr t cilat ne menduam se ishin t nevojshme pr t arritur n nj
opinion lidhur me Pasqyrat Vjetore Financiare. Qasja e ndrmarr sht paraqitur n
Memorandumin e Planifikimit t dats 31.10.2013.
Auditimi yn fokusohet n:
Pajtueshmrin me kornizn e raportimi dhe rreziqet domethnse pr Pasqyrat
Vjetore Financiare t theksuara n Memon e Planifikimit t Auditimit;
Veprimet e ndrmarra ndaj rekomandimeve tona pr vitin 2013 dhe atyre t
mhershme; dhe
Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin e Brendshm t Komuns (duke prfshir
menaxhimin dhe ekzekutimin e buxhetit).
Niveli i puns s kryer nga Zyra e Auditorit t Prgjithshm pr t prfunduar auditimin pr
vitin 2013 pasqyron drejtprsdrejti cilsin e kontrollit t brendshm t zbatuar nga kryetari
i komuns.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
5
Opinioni
Shtojca I shpjegon llojet e ndryshme t opinioneve t aplikuara nga ana e Zyra e Auditorit t
Prgjithshm.
Opinioni i Auditorit t Prgjithshm sht:
Sipas opinionit ton pasqyrat financiare prezantojn nj pamje t drejt dhe t vrtet n t gjitha
aspektet materiale.
Si Theksim i shtjes Regjistri i Pasurive Fikse ende nuk sht plot dhe i sakt pr arsye se
ekzistojn objekte dhe toka t pa regjistruara n regjistrin kontabl dhe nuk jan prezantuar
n PVF. Po ashtu, komuna kishte br keq klasifikim t shpenzimeve ku nga kategoria e
investimeve kapitale kishte paguar pr mallra dhe shrbime vlern prej 103,819. Regjistri i
pasurive fikse dhe keq klasifikimi ekonomik i shpenzimeve nuk ka ndikim n ndonjrn prej
dy Pasqyrave Vjetore Financiare (Pranimet dhe Pagesat n Para t Gatshme dhe Krahasimi
i Buxhetit me Shumat Aktuale), n pajtim me SNKSP n baz t kontabilitetit t paras s
gatshme.
(SNISA 200: Opinion i Pamodifikuar me Theksim t shtjes).
Konkluzioni i prgjithshm
Bazuar n detajet e paraqitura n seciln pjes t ktij raporti, konkluzioni yn i
prgjithshm sht se:
Edhe pse Pasqyrat Vjetore Financiare kishin adresuar shumicn e krkesave pr
prezantim, Pasqyrat Vjetore Financiare t paraqitura pr auditim kishin nj numr
lshimesh dhe pasaktsish. Disa jan ndryshuar n versionin final t Pasqyrave
Vjetore Financiare, por menaxhmenti zgjodhi ti linte disa zra t pakorrigjuara;
Rekomandimet e vitit 2012 dhe t viteve t mparshme nuk jan implementuar ende.
Kjo ka rezultuar me munges t veprimeve pr t forcuar kontrollin e brendshm;
Edhe pse ne arritm t merrnim siguri nga kontrollet efektive t menaxhmentit n
disa fusha t pasqyrave, vlersimi yn pr Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin ka
nxjerr n pah se n disa fusha t rndsishme t veprimtaris ekzistojn dobsi
domethnse. Kjo veanrisht ka ndodhur n t hyra; si mungesa e mekanizmave pr
inkasimin e llogarive t arktueshmeve, keq klasifikim t shpenzimeve, vonesa n
realizimin e projekteve, dhe mos prfshirja n payroll t pagave t msimdhnseve;
dhe
Ndonse nga ana e auditimit t brendshm ishin ngritur disa shtje q prshkruajn
dobsit ekzistuese t sistemeve dhe lidhur me to ishin dhn rekomandimet
prkatse, menaxhmenti i komuns nuk i kishte trajtuar kto me kujdesin e duhur.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
6
Rekomandimet tona kryesore jan si n vijim:
Kryetari duhet t siguroj q n procesin e hartimit t Pasqyrave Vjetore Financiare pr vitin
2014 t prfshihet formalisht edhe rishikimi nga menaxhmenti i draft pasqyrave, me fokus t
veant n fushat q konsiderohen me rrezik t lart pr gabime dhe/ose fushat ku gabimet
jan identifikuar n vitet e mparshme;
Kryetari duhet t siguroj q plani i veprimit, i rishikuar, t prcaktoj sakt afatet kohore
pr adresimin e rekomandimeve t bra nga Auditori i Prgjithshm, me stafin prgjegjs t
identifikuar, duke u fokusuar fillimisht n fushat m t rndsishme;
Kryetari i Komuns t siguroj se pengesat n rritjen e shkalls s inkasimit t t hyrave jan
identifikuar dhe nj plan konkret zbatohet n rritjen e shkalls s inkasimit t t hyrave dhe
t adresoj historikun e borxheve;
Kryetari i Komuns duhet t kryej nj vlersim t detajuar t procesit t prokurimit dhe
kontrollit prkats pr t kuptuar se pse dobsit e identifikuara vazhdojn t shfaqen dhe t
ndrmerren veprimet e nevojshme pr t eliminuar pengesat;
Kryetari i Komuns t siguroj se komuna nnshkruan kontrata pr msimdhnie brenda
buxhetit t parapar, n mnyr q t gjith punonjsit e komuns t paguhen rregullisht
dhe n prputhje me kontratat e tyre t puns; dhe
Kryetari duhet t bj nj plan veprimi ku prcakton se si do t reagoj n gjetjet dhe
rekomandimet e dhna nga Njsia e Auditimit t Brendshm..
Prgjigja nga Menaxhmenti auditimi pr 2013
Menaxhmenti sht pajtuar me t gjitha gjetjet e auditmit dhe sht zotuar se do ti adresoj
rekomandimet tona.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
7
1 Fushveprimi i auditimit dhe metodologjia
sht prgjegjsi e Komuns t prgatis Pasqyrat Vjetore Financiare (PVF) sipas Standardeve
Ndrkombtare t Kontabilitetit pr Sektorin Publik (SNKSP) pr Raportimin Financiar n
baz t Kontabilitetit t Paras s Gatshme. Zyra e Auditorit t Prgjithshm sht
prgjegjse pr kryerjen e auditimit t rregullsis q prfshin ekzaminimin dhe vlersimin e
PVF dhe t dhnave tjera financiare si dhe dhnien e opinioneve:
Nse PVF japin nj pamje t drejt dhe t vrtet t llogarive dhe shtjeve financiare
pr periudhn e auditimit;
Nse t dhnat financiare, sistemet dhe transaksionet jan n pajtim me ligjet dhe
rregulloret n fuqi;
Pr prshtatshmrin e funksioneve t kontrollit t brendshm dhe t auditimit t
brendshm; dhe
Pr t gjitha shtjet t cilat dalin apo kan t bjn me auditimin.
Ne kemi shqyrtuar shkalln deri n t ciln mund t mbshtetemi n kontrollet
menaxheriale gjat prcaktimit t testimit t hollsishm, t cilat jan t nevojshme pr t
siguruar nivelin e nevojshm t dshmive pr t mbshtetur opinionin e Auditorit t
Prgjithshm dhe fokusin e auditimit ton t pajtueshmris.
Pjest e mposhtme ofrojn nj prmbledhje m t detajuar t t gjeturave tona t auditimit,
me theks t veant n vzhgimet dhe rekomandimet n do fush t rishikimit.
Pr t qen m i plot, ne kemi prfshir shtjet e identifikuara gjat auditimit t
ndrmjetm aty ku ato kan mbetur relevante. T gjeturat tona jan definuar si:
T prioritetit t lart - shtje t cilat mund t rezultojn n dobsi materiale n kontrollin e
brendshm dhe ku veprimi i marr do t ofroj mundsin pr prmirsimin e efikasitetit
dhe efektivitetit t kontrolleve t brendshme; dhe
T prioritetit t mesm - shtje t cilat mund t mos rezultojn n dobsi materiale, por ku
veprimi i marr do t ofroj mundsin pr prmirsimin e efikasitetit dhe efektivitetit t
kontrolleve t brendshme.
Procedurat tona kan prfshir nj rishikim t kontrolleve t brendshme dhe sistemeve t
kontabilitetit dhe procedurave vetm deri n at mas q konsiderohet e nevojshme pr
kryerjen efektive t auditimit. T gjeturat e auditimit nuk duhet t konsiderohen sikur
prfaqsojn nj deklarat gjithprfshirse t t gjitha dobsive t cilat ekzistojn, apo edhe
t gjitha prmirsimet q mund t bhen n sistemet dhe procedurat q kan funksionuar.
T gjeturat q konsiderohen si me prioritet t ult do ti raportohen vemas stafit t
financave.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
8
2 Pasqyrat vjetore financiare dhe obligimet e tjera pr
raportimin e jashtm
Konkluzioni i prgjithshm
Rishikimi yn i PVF merr parasysh pajtueshmrin me kornizn raportuese si dhe cilsin
dhe saktsin e informatave t regjistruara n PVF. Ne gjithashtu e marrim parasysh
deklaratn e br nga Zyrtari Kryesor Administrativ (ZKA) dhe Zyrtari Kryesor Financiar
(ZKF), pr PVF-t t dorzuara n Qeveri.
Deklarata n lidhje me prezantimin e PVF prfshin nj numr t pohimeve pr sa i prket
pajtueshmris me kornizn raportuese dhe cilsin e informacionit n kuadr t pasqyrave
financiare. Disa deklarata kan pr qllim ti ofrojn Qeveris sigurin se t gjitha informatat
relevante jan ofruar pr t siguruar se mund t ndrmerret nj auditim gjithprfshirs.
2.1 Opinioni i Auditimit
Opinion i pamodifikuar1 me theksim t shtjes
Sipas opinionit ton pasqyrat financiare prezantojn nj pamje t drejt dhe t vrtet n t gjitha
aspektet materiale.
Si Theksim i shtjes Regjistri i Pasurive Fikse ende nuk sht plot dhe i sakt pr arsye se
ekzistojn objekte dhe toka t pa regjistruara n regjistrin kontabl dhe nuk jan prezantuar
n PVF. Po ashtu, komuna kishte br keq klasifikim t shpenzimeve ku nga kategoria e
investimeve kapitale kishte paguar pr mallra dhe shrbime vlern prej 103,819. Regjistri i
pasurive fikse dhe keq klasifikimi ekonomik i shpenzimeve nuk ka ndikim n ndonjrn prej
dy Pasqyrave Vjetore Financiare (Pranimet dhe Pagesat n Para t Gatshme dhe Krahasimi
i Buxhetit me Shumat Aktuale), n pajtim me SNKSP n baz t kontabilitetit t paras s
gatshme.
(SNISA 200 Opinion i Pamodifikuar me Theksim t shtjes).
1 Termi ,,opinion i pamodifikuar sht ekuivalent me termin ,,opinion i pakualifikuar i prdorur n versionin
paraprak t Raportit Vjetor. Terminologjia e re sht n pajtim me standardet t reja t INTOSAI-t (SNISA 200). Pr m tutje referohu n shtojcn I.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
9
2.2 Rreziqet domethnse n Pasqyrat Vjetore Financiare
Prshkrimi
N Memon ton t planifikimit t auditimit, t dats 31/10/2013, jan identifikuar dy
rreziqe domethnse lidhur me plotsin n Pasqyrat Vjetore Financiare. Ato kishin t bjn
me prezantimin e Pagesave nga Palt e treta dhe shpalosjen e pasurive. Kto jan rreziqe t
anomalive materiale, nga t cilat mund t rezultoj nj opinion i modifikuar, prfshir
Theksimin e shtjes.
Rreziku i identifikuar
shtja 1 - Pagesat nga palt e treta
Rreziku anomalive q ne kemi identifikuar n fazn e planifikimit n lidhje me prezantimin
e Pagesave nga Palt e treta nuk ka ndodhur. Kjo n saj t veprimit specifik q ka marr
menaxhmenti i Komuns pr t adresuar rrezikun.
Rreziku i identifikuar
shtja 2 - Pasurit nn pronsi t Komun nuk jan identifikuar dhe regjistruar n
mnyrn e duhur
Gjetja
Ne i kemi vlersuar kontrollet e zbatuara nga menaxhmenti pr ta dshmuar plotsin e t
dhnave t pasurive pr vitin 2013 dhe vitet paraprake. N memon e auditimit t
ndrmjetm, ne i kemi dhn kshilla menaxhmentit pr veprimin q nevojitet pr t
siguruar q gjendja e pasurive n PVF t jet e plot dhe e sakt. Megjithat, rreziku i
identifikuar sht materializuar sepse Menaxhmenti nuk ka arritur t aplikoj prmirsimet
e nevojshme n kontrollin e brendshm dhe ne kemi konfirmuar q vlerat e pasurive t
regjistruara n PVF jan materialisht t pasakta. Vlera e prezantuar n PVF nuk sht e plot
dhe e sakt sepse n t nuk jan t prfshira me vlera monetare objektet dhe toka.
Rekomandimi 1 Prioritet i lart - Kryetari i Komuns duhet t identifikoj arsyet si pr
keq deklarimin t vlers s pasurive, ashtu edhe dshtimit n adresimin e
kshills s ZAP. Procese adekuate duhet t vihen n funksion n vitin
2014 pr t siguruar se paraqitet sakt gjendja e pasurive kapitale dhe
jokapitale t komuns.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
10
2.3 Pajtueshmria me krkesat pr raportim n PVF
Prshkrimi
PVF duhet t jen n prputhje me kornizn e caktuara raportuese. Ne kemi marr
parasysh:
Pajtueshmrin me RrF Nr. 03/2013;
Krkesat e LMFPP-s nr. 03 / L-048;
PVF jan nnshkruar nga ZKA dhe ZKF;
PVF jan prgatitur brenda kornizs kohore dhe jan dorzuar n Ministrin e
Financave;
PVF jan pranuar n gjuhn shqipe dhe serbe;
PVF jan prgatitur n kopje fizike dhe elektronike; dhe
Komuna kishte prgatitur dhe dorzuar raporte t rregullta tremujore tek
Kuvendi Komunal gjat vitit 2013.
N draft PVF ishte e nevojshme q t bheshin disa korrigjime financiare dhe ne kemi dhn
edhe disa sugjerime t tjera pr t prmirsuar kto pasaktsi. Megjithat, menaxhmenti i
komuns nuk kishte br t gjitha korrigjimet e duhura. Gabimet e pakorrigjuara jan
prshkruar m posht:
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
11
shtja 2 Procesi i prgatitjes s PVF-ve Prioritet i lart
E gjetura N nenin 16- Shnimi 30 dhe Shnimi 31 Shpalosja e pasurive mbi dhe
nn 1,000 nuk ishin paraqitur shumat e plota t pasurive q jan pron e
komuns pr shkak se objektet, toka nuk jan t regjistruar.
Shpenzimet kapitale ishin mbivlersuar pr 103,819, si rezultat i
regjistrimeve t shpenzimeve n kodet ekonomike jo adekuate.
Rreziku Paraqitja jo e sakt e PVF dhe gabimeve t identifikuara n shumat e
regjistruara shpie n nj keqkuptim t pozits financiare t komuns dhe
ka ndikim n saktsin e krkesave t ardhshme buxhetore. Aty ku
gabimet jan materiale, PVF-t e komuns mund t jen subjekt i
kualifikimit ose theksimit t shtjes.
Rekomandimi 2 Kryetari i Komuns duhet t siguroj q plani pr hartimin e PVF t vitit
2014 t adresoj formalisht t gjitha krkesat e q kan t bjn me
cilsin e informatave dhe krkesat specifike t raportimit. Deklarata e
ZKA dhe ZKF lidhur me saktsin e PVF nuk duhet t dorzohet para se
t jen br t gjitha rishikimet e duhura.
2.4 Pajtueshmria me krkesat e tjera pr raportim t jashtm
Prshkrim
Prve hartimit t PVF-ve, nga Komuna krkohet t adresoj obligimet pr raportim t
jashtm si n vijim:
Krkesa Buxhetore pr financimin e shpenzimeve t komuns;
Raportet tremujore, duke prfshir pasqyrat financiare nnt mujore me koh;
Raportet Operacionale (performancs);
Draft Plani dhe Plani Prfundimtar i prokurimit me koh;
Raportet mbi borxhet e dorzuara n MF; dhe
Raporti i vetvlersimit sipas rregullave t MFK-s.
Plotsimi i krkesave ishte me koh dhe i cilsis s mir.
Rekomandimi
Nuk kemi rekomandim n kt fush.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
12
3 Rekomandimet e vitit paraprak
Konkluzioni i prgjithshm
Komuna kishte prgatitur dhe dorzuar nj plan pr adresimin e rekomandimeve nga viti
paraprak. Sidoqoft, ende krkohet implementimi i shumics s rekomandimeve.
Prshkrimi
Raporti yn i auditimit pr PVF-t t vitit 2012 t Komuns kishte rezultuar me 12
rekomandime. Deri n fund t auditimit ton pr vitin 2013, katr rekomandime jan
adresuar plotsisht, dy jan adresuar pjesrisht, dhe gjasht nuk jan adresuar ende. Pr nj
prshkrim m t plot t rekomandimeve dhe mnyrs se si jan adresuar ato, shihni
Shtojcn II
shtja 3 - Adresimi i rekomandimeve nga viti paraprak Prioritet i lart
E gjetura Vetm nj pjes e rekomandimeve t vitit t kaluar jan zbatuar sepse
Komuna nuk ka zbatuar ndonj proces formal pr t menaxhuar dhe
monitoruar mnyrn e zbatimit t rekomandimeve t AP. Dobsit e
vazhdueshme t kontrolleve t brendshme n sistemet financiare kye
kan treguar q: shkalla e dobt e inkasimit t t hyrave nuk sht
trajtuar, regjistri i aseteve mbetet i pakompletuar si dhe procesi i
prgatitjes s PVF sht i dobt.
Rreziku Dshtimi n implementimin e rekomandimeve t AP do t rezultoj n
humbje financiare t komuns dhe jo efektivitet t vazhdueshm, i cili
rezulton n dhnien e shrbimeve jo cilsore, shkalln e ult t
inkasimeve, pasaktsit n PVF dhe regjistrat financiar prkats.
Rekomandimi 3 Kryetari i Komuns duhet t siguroj q plani i veprimit, i rishikuar, t
prcaktoj nj afat kohor konkret dhe sfidues n adresimin e
rekomandimeve t bra nga AP, me stafin prgjegjs t identifikuar,
duke u fokusuar fillimisht n fushat m t rndsishme. Implementimi i
ktij plani duhet t rishikohet nga Kryetari i Komuns n baza mujore
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
13
4 Menaxhimi Financiar dhe Kontrolli
4.1 Konkluzioni i prgjithshm
Qasja jon e auditimit sht fokusuar n t kuptuarit dhe vlersimin e veprimeve t
ndrmarra nga menaxhmenti pr t siguruar menaxhim financiar dhe kontroll efektiv dhe
rezultateve nga kto veprime. Pr sisteme individuale financiare, ne krkojm t
identifikojm nivelin n t cilin operojn kontrollet aktuale. Ne konsiderojm se kontrollet
jan t dizajnuara mir, jan zbatuar si sht planifikuar dhe funksionojn n mnyr
efektive. Kjo krkon nj vlersim t strukturave, proceseve dhe linjave e llogaridhnies t
prezantuara nga menaxhmenti, duke prfshir rolin e ndrmarr nga Auditimi i Brendshm
dhe Komitetet e Auditimit.
Ne gjithashtu kemi marr n konsiderat vet-vlersimin e Komuns t ndrmarr n
kuadr t MFP n lidhje me vet-vlersimin e KBFP.
Ne kemi gjetur se kontrollet mbi t hyrat nuk po zbatohen n mnyr efektive, kontrollet
mbi nj sr fushash t shpenzimeve krkojn prmirsim t mtejshm n mnyr q t
parandaloj q komuna t ket humbje financiare, vler t dobt pr paran dhe menaxhim
jo efektiv. Fushat kryesore ku nevojiten m shum prmirsime jan; t hyrat, prokurimi,
pagat dhe mditjet n fushn e arsimit dhe menaxhimi i pasuris.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
14
4.2 Qeverisja e mir
Prshkrim
Ne arritm t marrim siguri nga kontrollet efektive t menaxhmentit n disa fusha t
pasqyrave financiare, mirpo vlersimi yn pr Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin ka
nxjerr n pah se n disa fusha t rndsishme t qeverisjes ekzistojn dobsi domethnse.
shtja 4- Dobsi n kontrollet e menaxhmentit t lart Prioritet i lart
E gjetura Rishikimi q ne i kemi br kontrolleve menaxheriale t zbatuara n
sistemin financiar kryesor t komuns ka nxjerr n pah nj raportim t
dobt mbi shpenzimet dhe t hyrat tek menaxhmenti i lart. Kjo ka
ndodhur pr shkak se nuk ka pasur raportime t rregullta dhe t plota
prej drejtorive prkatse tek kryetari i komuns. Funksionimi i
kontrolleve t nivelit t lart konsiderohet i dobt.
Rreziku Cilsia e dobt e raportimit financiar tek menaxhmenti i lart redukton
aftsin e menaxhmentit pr t menaxhuar n mnyr aktive aktivitetet e
komuns dhe dmton kontrollin efektiv buxhetor. Kjo mund t rezultoj
n deficit ose suficit t paplanifikuar dhe t vonoj veprimet e nevojshme
pr ti adresuar ato.
Rekomandimi 4 Kryetari i Komuns duhet t siguroj se nj struktur e prshtatshme
qeverisse sht zbatuar prmes s cils menaxhmenti i lart sht i
informuar pr mangsit e kontrollit dhe n mnyr aktive i menaxhon
ato. Ky proces duhet t mbshtetet me dorzimin e vetvlersimit t
krkuar nga MF.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
15
4.3 Planifikimi dhe realizimi i buxhetit
Prshkrimi
Ne kemi shqyrtuar burimin e fondeve buxhetore pr Komunn, shpenzimet e fondeve sipas
kategorive ekonomike dhe t hyrat e inkasuara. Kjo sht paraqitur n tabelat e mposhtme.
Tabela 1. Burimet e fondeve buxhetore shpenzimi kundrejt buxhetit (n )
Prshkrimi Buxheti fillestar
Buxheti Final2
2013 Shpenzimi
2012
Shpenzimi
2011 Shpenzimi
Burimet e Fondeve: 9,616,607 10,076,650 9,669,639 9,924,283 9,579,410
Granti i Qeveris-Buxheti 8,616,607 8,679,374 8,564,382 9,008,224 8,942,434
T bartura nga viti paraprak3
- 382,874 382,455 285,496 158,070
T hyrat vetanake4 1,000,000 1,000,000 710,067 611,793 438,540
Donacionet Vendore - 13,269 12,735 - -
Donacionet e Jashtme - 1,133 - 18,770 40,366
Buxheti Final sht m i lart se Buxheti Fillestar pr 460,043. Kjo rritje e buxhetit sht si
rezultat i rritjes s Grantit Qeveritar (62,767), t Hyrat e bartura nga viti i kaluar (382,874)
dhe Grantet e Donatorve (14,402).
Tabela 2. Shpenzimet e fondeve sipas kategorive - shpenzimi kundrejt buxhetit (n )
Prshkrimi Buxheti fillestar
Buxheti Final
2013 Shpenzimi
2012 Shpenzimi
2011 Shpenzimi
Shpenzimet e fondeve sipas kategorive ekonomike:
9,616,607 10,076,650 9,669,639 9,924,283 9,579,410
Pagat dhe Mditjet 6,054,025 6,055,171 6,040,187 6,014,799 5,820,190
Mallrat dhe Shrbimet 800,792 864,209 848,588 794,448 767,971
Komunalit 155,291 175,491 145,183 172,474 149,642
Subvencionet dhe Transferet
182,000 182,000 181,343 169,784 118,949
Investimet Kapitale 2,424,499 2,799,779 2,454,338 2,772,778 2,722,658
2 Buxheti Final buxheti i aprovuar nga Kuvendi q sht e prshtatur vazhdimisht nga Ministria e Financave 3 T hyrat vetanake t Komunave t pashpenzuara n vitin paraprak t bartura n vitin aktual. 4 T hyrat e planifikuara dhe t inkasuara n vitin 2013.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
16
Shpjegimet rreth ndryshimeve n kategorit buxhetore jan n dhn si n vijim:
Buxheti n total ishte shpenzuar pothuajse n shkall maksimale (rreth 96%), ka paraqet nj
performanc shum t mir buxhetore. Nj mosprputhje m e lart n mes planit dhe
shpenzimeve vrehet tek shpenzime kapitale, t cilat gjat vitit 2013 ishin shpenzuar 88%.
Rritja e buxhetit pr Paga dhe Mditje me 1,146, Mallra e Shrbime pr 63,417,dhe
komunali 20,200, sht si rezultat i t hyrave t bartura nga viti i mparshm
Komuna ka pranuar edhe grante nga donatort n vler prej 14,402, t cilat ishin alokuar
pr Subvencione pr t financuar mbshtetjen ndaj projekteve t ndryshme, ndrkoh q
edhe n kt kategori ekzekutimi i buxhetit ishte 88%.
Asnj vit t hyrat vetanake nuk shpenzohen n trsi, si rezultat direkt i mos ekzekutimit t
buxhetit, duke pas parasysh se t hyrat vetanake jan burimi i fundit financiar i prdorur.
N vitin 2014 vlera e bartur e t hyrave ka qen mbi 131mij euro.
Tabela 3. T hyrat e planifikuara dhe t inkasuararealizimi ndaj buxhetit (n )
Prshkrimi Buxheti fillestar
Buxheti Final
2013 Realizimi
2012 Realizimi
2011 Realizimi
T hyrat vetanake 1,000,000 1,000,000 841,160 868,358 837,277
Komuna kishte realizuar planin pr inkasimin e t Hyrave Vetjake n nj shkall prej 84%,
megjithse vrehet nj rnie 3% n krahasim me vitin e kaluar.
N ann tjetr, listat e debitorve ndaj komuns kan kaluar shifrn prej 1.4 milion, q
paraqet nj shum domethnse pr komunn. Gjendja e llogarive t arktueshme sht n
rritje t vazhdueshme.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
17
shtja 5 Ekzekutimi i buxhetit Prioriteti i Lart
E gjetura Planifikimi i buxhetit, m i dobt ishte tek shpenzimet kapitale. Kt e ka
shkaktuar edhe mos realizimi i planit t inkasimit t t hyrave vetjake.
Rreziku Planifikimi jo i duhur dhe ekzekutimi jo i knaqshm i buxhetit pr
projekte kapitale ka ndikuar q gati 200,000 t mbeten t pa
shfrytzuara nga fondet e mundshme pr alokim, me ndikimin q t mos
realizohen projektet e parashikuara n kt fush.
Rekomandimi 5 Kryetari i Komuns duhet t siguroj se procesit t prgatitjes s buxhetit
i paraprin nj rivlersim rigoroz i procesit i cili pasqyron n mnyr t
plot t gjitha informatat relevante, prfshir lvizjet e viteve t kaluara
apo ndryshimet e pritura npr vite.
4.4 T hyrat (prfshir t hyrat vetanake)
Prshkrimi
Komuna n prgjithsi kishte vendosur kontrolle mbi t hyrat si n procesin e regjistrimit,
ashtu edhe at t raportimit, megjithat ekziston nevoja pr prmirsime t mtejshme,
sidomos n nxjerrjen dhe aplikimin e politikave dhe mekanizmave adekuate n mbledhjen e
borxheve t mbetura nga vitet paraprake nga tatimi n pron, bizneset, qirat dhe borxhet
tjera si dhe sistemet e faturimit. Megjithat, ekziston nj nevoj pr prmirsim n disa
procese pr ta mbshtetur saktsin dhe plotsin e mbledhjes s t hyrave.
shtja 6- Sistemi automatik i faturimit Prioritet i lart
E gjetura Komuna nuk ka nj sistem automatik t faturimit (softuer), prve tatimit
n pron dhe pagesat e arks deri n 10.
Rreziku N t dhnat manuale ekzistuese kishte mangsi mbi t dhnat e sakta t
detajuara t debitorve. Mungesa e nj softueri, rrit rrezikun q Komuna
t mos posedoj informatat e sakta pr shumat e faturuara, inkasimet dhe
borxhet n lidhje me t hyrat vetjake.
Rekomandimi 6 Kryetari i Komuns duhet t siguroj vendosjen e nj sistemi t
prshtatshm t faturimit q prfshin detaje t prditsuara pr
paguesit. T ekzistoj lidhje automatike midis sistemit t faturimit dhe
sistemit t kontabilitetit n mnyr q t dhnat n librin kryesor t
procedohen n mnyr automatike.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
18
shtja 7- Taksa pr ushtrimin e veprimtarive t biznesi Prioritet i lart
E gjetura Nga taksat pr ushtrimin e veprimtarive t biznesit, komuna kishte
inkasuar 59,695. Gjat testimit ne kemi vrejtur q regjistri i bizneseve
q veprojn n Komun nuk sht i azhurnuar. Sipas pohimeve t
zyrtarit pr taksa komunale t bizneseve, nuk ka nj evidenc t sakt se
sa biznese aktive q operojn n kt Komun.
Rreziku Mungesa e evidencave pr obligimet e bizneseve ndaj Komuns bn t pa
mundur konfirmimin e debitorve dhe shumave t pa inkasura. Kjo rrit
rrezikun pr reduktimin e t hyrave dhe vendim marrjen e
menaxhmentit si pr planifikime buxhetore, ashtu edhe pr shpenzime
dhe financime t projekteve q si burim kan t hyrat vetjake.
Rekomandimi 7 Kryetari i Komuns duhet t siguroj se zyrtart e financave/t hyrave
do t hartojn nj baz t dhnash ku do t identifikohen t gjith
debitort dhe do t specifikohen qart shumat e ngarkuara t borxheve t
pr vitin 2014 si dhe borxhet e prapambetura.
shtja 8- Lejet e ndrtimit - Prioritet i lart
E gjetura T hyrat e inkasuara nga lejet e ndrtimit pr vitin 2013 ishin 101,520,
dhe krahasuar me vitin 2012 kishin shnuar nj rritje prej 34%. Komuna
nuk posedon evidenca t sakta pr numrin e krkesave pr leje ndrtimi
dhe sa prej tyre ishin refuzuar pr vitin 2013, por t dhnat jan n
dispozicion vetm pr numrin e lejeve t lshuara.
Drejtoria e Urbanizmit kishte inkasuar t hyra prej 1,100 nga shfrytzimi
i hapsirs publike, pr t cilat nuk kishte ndonj kontrat n mes t
komuns dhe shfrytzuesit e terasave t lokaleve. Kto t hyra ishin
regjistruar si e hyr nga lejet e ndrtimit.
Rreziku Mungesa e evidencave t plota rrit rrezikun e kontrolleve pr shqyrtimin
e krkesave pr leje ndrtimi n koh dhe nxit nevojn e ndrtimeve pa
leje. Shfrytzuesit e prons publike pa lidhje t kontratave mund t mos
paguajn obligimet e tyre. Regjistrimi i gabuar i t hyrave nnvlerson t
hyrat nga qiraja dhe mbivlerson t hyrat nga leje ndrtimi.
Rekomandimi 8 Kryetari i Komuns duhet t siguroj q Drejtoria e Urbanizmit t krijoj
nj baz t plot t dhnash pr numrin e krkesave pr leje ndrtim; sa
jan aprovuar dhe sa jan refuzuar, si dhe t gjitha krkesat ti shqyrtoj
brenda afateve t prcaktuara. Po ashtu, pr do shfrytzues t prons
publike t lidh kontrata pr shfrytzim t prkohshm t hapsirave
publike, dhe kto t hyra t regjistrohen sipas planit kontabl.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
19
4.5 Shpenzimet
4.5.1 Prokurimi
Prshkrimi
Komuna pr vitin 2013, kishte planifikuar q prmes prokurimit t i shpenzoj 2,799,779,
ndrsa kishte shpenzuar 2,454,338.
Kemi vrejtur se nga Investimet Kapitale dhe Mallra Shrbime ishin br pagesa t
ndryshme nga thesari sipas nenit 39.2 t LMFPP me vler prej 78,290. Kto pagesa ishin
br nga thesari pr shkak se komuna nuk i kishte br pagesat e faturave t Operatorve
Ekonomik (OE) n afatin e parapar ligjor.
Jan disa aspekte tjera t procesit t prokurimit mbi t cilat kontrollet nuk jan aplikuar n
mnyr efektive, si; shpenzimi i fondeve jo n pajtueshmri me klasifikimin ekonomik,
vonesa n planin dinamik. Gjithashtu kemi analizua nse projektet pr investime kapitale
kan qen prfshira n PIP dhe n kornizn afatmesm t shpenzimeve. Ne vlersojm se n
lidhje me kto pagesa nuk ka ndonj shtje pr t theksuar n raport. Auditimi yn mbi
menaxhimin e prokurimit identifikoi shtjet n vijim.
shtja 9 Shpenzimi i fondeve jo n pajtueshmri me klasifikimin ekonomik - Prioritet
i lart
E gjetura N 15 raste t pagesave n vler prej 103,819, komuna kishte paguar nga
kodi ekonomik Investime Kapitale pr Mallra dhe Shrbime dhe
Subvencione/Transfere.
Rreziku Shpenzimi i fondeve pr Investime Kapitale, pr blerje t Mallrave dhe
Shrbimeve dhe Subvencioneve/Transfereve, pasqyron nnvlersim t
shpenzimeve t nj kategorie (Mallrave dhe Shrbimeve dhe
Subvencioneve/Transfereve), dhe mbivlersim t nj kategorie tjetr
(Investimet Kapitale), t cilat reflektojn edhe n PVF.
Rekomandimi 9 Kryetari i Komuns duhet t siguroj vendosjen e sistemit t kontrollit n
klasifikimin adekuat t Kodeve, n mnyr q pagesat t bhen vetm
sipas ndarjeve t aprovuara buxhetore.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
20
shtja 10 Vonesa n realizimin e planit dinamik- Prioritet i mesm
E gjetura Sipas kontrats s nnshkruar me 31.05.2013 me vler prej 491,423 pr
Ndrtimin e shkolls fillore A.Bujupi n Arllat, kompania ishte e
obliguar q ti prfundoj punimet deri me 07.09.2013, mirpo deri n
kohen e auditimit (28.03.2014) punimet nuk kishin prfunduar.
Po ashtu te kontrata e nnshkruar me datn 16.10.2012 me vler prej
72,288 pr asfaltimin e rrugs n Bainc, afati pr kryerjen e punimeve
ishte parapar 20 dit pune, ndrsa situacioni prfundimtar ishte me
datn 03.07.2013. Nuk na sht ofruar ndonj dshmi arsyetimi pr kto
vonesa, si dhe nuk kemi vrejtur se jan zbatuar gjobat sipas kontratave.
Rreziku Vonesat e pun kryesit n prfundimin e kontratave sipas planit
dinamik, zvoglojn prfitimin e qytetarve nga projekti.
Rekomandimi 10 Kryetari i komuns duhet ta rishikoj vonesat n projektet e identifikuara
nga ZAP dhe t shtoj kontrollet pr t siguruar q jan marr veprime
me koh pr adresimin e mangsive.
shtja 11 - Pagesat jasht kontrats Prioritet i lart
E gjetura Ne kemi testuar shpenzimet pr riparim dhe servisim t veturave dhe
kemi vrejtur se komuna kishte br shpenzime prej 2,980 pr riparimin
e automjeteve pr pjest t cilat nuk ishin t specifikuara me kontrat. Po
ashtu, te pagesa pr shrbimet e transportit t nxnsve, komuna kishte
paguar shumn 584 m tepr se sa ishte kontraktuar.
Rreziku Shpenzimet jasht kontrate dhe specifikacionit teknik mund t ndikojn
n dmtimin e buxhetit t komuns.
Rekomandimi 11 Kryetari i Komuns duhet t siguroj q jan vendosur kontrollet e
duhura n procesin e pagesave, n mnyr q situata t tilla t mos
prsriten.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
21
4.5.2 Shpenzimet jo prmes prokurimit
Prshkrim
Gjat auditimit ne kemi testuar rregullsin e pagesave n vler prej 72,378 dhe kemi
vrejtur kto parregullsi:
shtja 12- Pagesat pa flet-drgesa -Prioritet i mesm
E gjetura Ne kemi testuar dy pagesa pr furnizim me derivate n vler 2,065 pr
automjete zyrtare dhe kemi vrejt se pagesat nuk kishin t bashkngjitura
flet drgesat e mallit.
Rreziku Mungesa e flet drgesave n rastet e furnizimit me derivate rrit rrezikun
q t ekzekutohen pagesa pr sasit q nuk jan pranuar nga ana e
komuns.
Rekomandimi 12 Kryetari i Komuns duhet t siguroj se kontrollet e duhura pr
furnizimet me derivate do t vendosen, dhe t gjitha sasit e derivateve
do t konfirmohen me flet drgesat e furnizimit.
shtja 13- Pagesat e kryera nga Thesari- Prioritet i lart
E gjetura Thesari i kishte ekzekutuar direkt pagesat n vler prej 62,293 nga
kategoria investime kapitale si dhe 15,997 nga mallra dhe shrbime
sipas nenin 39.2 t LMFPP. Kto pagesa ishin kryer nga thesari, sepse
komuna nuk ka arritur ti paguaj n afatin kohor prej 60 dit.
Rreziku Mos pagesat e bra me koh nga komuna si dhe ekzekutimi i tyre nga
thesari, rrit rrezikun q projektet e planifikuara t mos realizohen.
Rekomandimi 13 Kryetari i Komuns duhet t siguroj se t gjitha faturat do t paguhen
brenda aftit kohor..
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
22
4.5.3 Kompensimet (pagat dhe mditjet)
Prshkrimi
Buxheti i planifikuar pr kategorin e pagave dhe mditjeve ishte 6,055,171, ndrsa
shpenzimet 6,040,187.
Pr kt kategori testuam 52 njsi mostre nga administrata komunale dhe drejtoria e arsimit
dhe rishikuam pajtueshmrin e listave t pagave me sistemin e payrollit n Ministrin e
Administrats Publike (MPA), si dhe rregullsin e dosjeve t personelit dhe pranimin e stafit
t rijn.
Mangsit e identifikuara ishin si vijon:
shtja 14 - Mos prfshirje e personelit n listn e pagave - Prioritet i lart
E gjetura Gjat vitit 2013 drejtoria e arsimit kishte lidhur 8 (tet) kontrata me
msimdhns, mirpo ata nuk ishin prfshir n listn e pagave
(payrollin) dhe nuk ishin paguar.
Rreziku Mos pagesa e punonjsve t cilt kan kontrat, rrit rrezikun e padive
gjyqsore. Kjo do t rezultonte n kosto financiare pr komunn duke
ndikuar dmtimin e buxhetit dhe proceset e rekrutimit n t ardhmen.
Rekomandimi 14 Kryetari i Komuns duhet t siguroj se kontratat e reja pr msimdhnie
aprovohen vetm nse ka buxhet t mjaftueshm dhe pozita t lira, si dhe
pagat t ekzekutohen sipas kontratave t nnshkruara.
shtja 15 - Procedurat e rekrutimit Prioritet i Lart
E gjetura Sipas ligjit t puns neni 8 pika 1.1 dhe 1.2 pundhnsi n sektorin
publik, sht i obliguar q t shpall konkurs publik sa her q pranon staf
t ri, si dhe konkursi duhet t jet i barabart pr t gjith kandidatt e
synuar, pa asnj lloj diskriminimi. N vitin 2013 drejtori i Drejtoris s
Arsimit kishte nnshkruar shtat kontrata me msimdhns pr t cilat
kontrata nuk na sht ofruar dshmi se jan zhvilluar procedura t
rekrutimit dhe shpallje t konkursit publik.
Rreziku Rekrutimet e parregullta dhe punsimi i stafit pa konkurs, prve q
sht n kundrshtim me ligjin, rrit rrezikun e cilsis s msimdhnies
dhe punsimin e stafit t pakualifikuar.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
23
Rekomandimi 15 Kryetari i Komuns duhet t prcaktoj pse mangsit e identifikuara
kan ndodhur, t ndrmerr veprime pr ti adresuar kto dhe t siguroj
se t gjitha rekrutimet e ardhshme bhen n pajtim me ligjin dhe
pasqyrojn rezultatet e nj procesi formal dhe korrekt t vlersimit.
shtja 16- Pagesat pr msim jo formal - Prioritet i mesm
E gjetura Kemi testuar 4 mostra n vler 1,120 t paguara pr msimdhnsit pr
msim jo formal. Gjat testimit, ne nuk kemi qen n gjendje t
verifikojm mnyrn e prllogaritjes se ktyre pagesave pr shkak t
mungess s evidencave q tregojn numrin e orve t mbajtura nga
msimdhnsit.
Rreziku Mungesa e evidencave mbi mbajtjen e procesit msimor pr msim jo
formal rrit rrezikun q nga kto t hyra t prfitojn edhe
msimdhnsit tjer q nuk kan qen t inkuadruar n procesin
msimor.
Rekomandimi 16 Kryetari i Komuns t siguroj mbajtjen e evidencave t mjaftueshme pr
numrin e orve t realizuara pr secilin msimdhns pr t parandaluar
ndikimet negative n buxhetin e komuns.
4.5.4 Subvencionet dhe Transferet
Prshkrimi
Komuna n kategorin e subvencioneve dhe transfereve pr vitin 2013 kishte planifikuat ti
shpenzoj 182,000, ndrsa kishte shpenzuar 181,343.
Gjat auditimit kemi testuar 15 lnd n vler prgjithshme prej 21,328, dhe nuk kemi
vrejtur ndonj parregullsi domethnse.
Rekomandim
Ne nuk kemi rekomandim n kt fush.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
24
4.6 Pasurit dhe detyrimet
4.6.1 Pasurit kapitale dhe jo-kapitale
Prshkrim
Komuna ka br progres t dukshm n regjistrimin e pasurive krahasuar me vitin
paraprak. N PVF-t e vitit 2012 vlera e pasuris ishte 2,505,000 ndrsa n fund t vitit 2013
vlera e pasuris n SIMFK ishte 16,276,828, por ajo q mbetet t bj menaxhmenti, sht
vlersimi i plot i gjith pasurive t komuns.
shtja 17 - Regjistrimet n SIMFK dhe E -Pasuria - Prioritet i lart
E gjetura Komuna nuk mban regjistr t plot dhe gjithprfshirs t pasuris sipas
rregullores, pr faktin se disa projekte kapitale, si jan tokat, rrugt e
asfaltuara dhe trotuaret, nuk ishin regjistruar. Po ashtu, komuna nuk ka
br regjistrimin dhe azhurnimin e rregullt t pasurive n programin E-
Pasuria pr pasurit nn 1,000.
Rreziku Mungesa e regjistrit t plot t pasurive vshtirson identifikimin dhe
ekzistencn e pasurive, nuk siguron menaxhimin efektiv t tyre, si dhe
ndikon n shpalosje jo t drejt n PVF.
Rekomandimi 17 Kryetari i Komuns duhet t merr masa q t hartoj nj regjistr
gjithprfshirs, t plot dhe t sakt t pasuris, t aplikoj procedura
dhe kontrolle t duhura n identifikimin e t gjitha pasurive si dhe t
njjtat ti regjistroj sipas rregullores Nr. 02/2013.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
25
shtja 18- Vlersimi dhe inventarizimi i pasuris Prioritet i lart
E gjetura Kryetari i Komuns kishte emruar komisionet e vlersimit dhe
inventarizimit te pasuris pr sektorin e arsimit, shndetsis dhe
administrats. Mirpo komisioni pr administrat nuk kishte dorzuar
raporte pr punn e prfunduar.
Rreziku Mos prfundimi i puns pr vlersim dhe inventarizim t pasuris nga
komisioni, rrit rrezikun q pasurit e komuns mos t prfshihen n
regjistrat e duhur. Po ashtu kjo shton rrezikun se pasurit mund t
keqprdoren, tjetrsohen apo edhe t humbn.
Rekomandimi 18 Kryetari i Komuns duhet t siguroj q komisionet prkatse t
prgatisin raportet pr vlersim dhe inventarizim. Raportet e
komisioneve duhet t shqyrtohen nga menaxhmenti, dhe pasurit
jofunksionale t hidhen jasht prdorimit, ndrsa barazimi i gjendjes s
regjistrimeve duhet t reflektohet edhe n regjistrat final t pasuris.
4.6.2 Trajtimi i t arktueshmeve
Prshkrim
Komuna nuk kishte nxjerr dhe aplikuar ndonj politik adekuate n mbledhjen e borxheve
t mbetura nga vitet paraprake nga tatimi n pron, taksa pr ushtrimin e veprimtaris dhe
lejet e ndrtimit.
shtja 19 - Llogarit e arktueshme -Prioritet i lart
E gjetura Lista e debitorve ndaj komuns, sipas t gjitha bazave, prbn shumn e
llogarive t arktueshme n vler prej 1,478,330. Pjesa m e madhe e
ktyre llogarive kan t bjn me tatimin n pron prej 1,245,974, lejet e
ndrtimit 51,890, taksa pr ushtrimin e veprimtaris s biznesit
154,610, etj.
Rreziku Mos arktimi i t hyrave t ngarkuara mund t ndikoj n pamundsin
e Komuns pr ti prmbushur planet e shpenzimeve, dhe po ashtu,
mund t rezultoj n vshtirsi t mtutjeshme n arktimin e t hyrave
t ngarkuara.
Rekomandimi 19 Kryetari i Komuns duhet t inicioj nj proces rivlersimi, ku t gjitha
llogarit do t analizohen n kuptimin e vjetrsis, shumave
domethnse, mundsive reale pr inkasim dhe ushtrimin e masave
administrative sipas nevojs.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
26
4.7 Trajtimi i borxheve
Prshkrim
Komuna ka arritur t menaxhoj mir me borxhet. Konkludimet tona t auditimit jan se,
trajtimi i borxheve dhe kontrollet ndaj tyre prgjithsisht funksionojn mir.
Pasqyra e detyrimeve t papaguara ndaj furnitorve n fund t vitit 2013 ishte n shum prej
264,470. Kto detyrime jan bartur pr tu paguar n vitin 2014. Detyrimet pr mallra dhe
shrbime 153,730, ndrsa pr komunali 44,850. Arsyeja e mos pagess me koh t ktyre
detyrimeve ishte mungesa e fondeve. Komuna kishte prezantuar n PVF 65,850 fatura t
pranuara nga operatort pr Investime Kapitale mirpo ato nuk ishin paguar pr shkak t
mungess s mjeteve.
Rekomandimi
Nuk kemi rekomandim n kt fush
4.8 Sistemi i auditimit t brendshm
Prshkrimi
Sistemi i auditimit t brendshm sht nj pjes kye e kontrollit t brendshm dhe pr
shkak t rndsis s tij, ne e prezantojm ktu ndaras. Ne e marrim parasysh fushveprimin
e puns s auditimit t brendshm dhe aktivitetet e Komitetit t Auditimit.
Komuna ka t themeluar NjAB, i cili ka hartuar planin strategjik dhe vjetor t auditimit pr
vitin 2013. NjAB pr vitin 2013 ka planifikuar tet auditime t rregullta, dhe q t gjitha i
kishte kryer gjat vitit 2013.
Ne kemi vrejtur se NJAB n planin vjetor ka prfshi fushat me rrezik t lart. Raportet e AB
jan t shoqruara me gjetje dhe rekomandime prkatse, q shpalosin dobsit e
kontrolleve kryesore prgjat t gjitha sistemeve t rndsishme financiare.
Raportet e kryera jan:
Menaxhimi i pasuris s Komuns (Fushveprim; vitet 2012);
Rishikimi i proceseve t shpenzimeve dhe pagesave (Fushveprimi; viti 2013);
T hyrat vetanake nga taksat n biznese, dhnia e prons n shfrytzim dhe ofiqari
(Fushveprimi; viti 2013);
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
27
Rishikimi i proceseve tek t hyrat vetanake n Drejtorin e Urbanizmit dhe Gjeodezis
(Fushveprimi; viti 2012);
Rishikimi i proceseve tek t hyrat vetanake n drejtorin e shndetsis dhe Arsimit
(Fushveprimi; viti 2013);
Rishikimi i proceseve t prgatitjes se KASH (Fushveprimi; viti 2014-2016);
Rishikimi i proceseve t prokurimit (Fushveprimi; viti 2013); dhe
Auditimi i implementimit t rekomandimeve t dhna gjat vitit 2013.
Komiteti i auditimit sht themeluar me dat 05.01.2009. Ky komitet i auditimit gjat viti
2013 sht takuar katr her pr t shqyrtuar raportet e AB dhe ka nxjerr konkluzione mbi
ndrmarrjen e masave nga menaxhmenti pr implementimin e t gjitha rekomandimeve t
dhna nga NJAB.
shtja 20-Mungesa e nj planit t veprimit nga menaxhmenti pr zbatimin e
rekomandimeve t NjAB - Prioritet i lart
E gjetura Ne kemi vrejtur se menaxhmenti nuk kishte br ndonj plan t
veprimit pr adresimin e rekomandimeve t dhn nga NjAB, pr fushat
e audituara.
Rreziku Mos prgatitja e nj plan veprimi nga menaxhmenti pr adresimin e
rekomandimeve t dala nga NjAB-i rrit rrezikun q dobsit e
identifikuara t mos korrigjohen, dhe t prsritn vazhdimisht
rekomandimet e njjta.
Rekomandimi 20 Kryetari duhet t bj plan veprimi ku prcakton se si do t reagoj n
gjetjet dhe rekomandimet e dhna nga NjAB, t diskutohen dhe
adresohen nga t gjitha nivelet e menaxhimit.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
28
Shtojca I: Shpjegim i llojeve t ndryshme t opinioneve
t aplikuara nga ZAP
(e shkputur nga ISSAI 200)
Forma e opinionit
147. Auditori duhet t jap nj opinion t pa-modifikuar nse arrin n prfundimin se
pasqyrat financiare jan prgatitur, n t gjitha aspektet materiale, n pajtim me kornizn e
zbatueshme financiare.
Nse auditori, bazuar mbi dshmit e marra t auditimit, arrin n prfundimin se pasqyrat
financiare si trsi prmbajn anomali materiale ose nuk arrin t marr dshmi t
mjaftueshme auditimi pr t nxjerr prfundimin se pasqyrat financiare si trsi nuk
prmbajn anomali materiale, ather ai duhet t modifikoj opinionin n raportin e
auditorit sipas pjess q flet pr Prcaktimin e llojit t modifikimit q i bhet opinionit t
auditorit.
148. Nse pasqyrat financiare t prgatitura sipas krkesave t nj korniz pr prezantim t
drejt nuk arrijn t japin nj paraqitje t drejt, auditori duhet t diskutoj shtjen me
menaxhmentin dhe, varsisht nga krkesat e kornizs s zbatueshme pr raportim financiar
dhe nga mnyra se si zgjidhet shtja, t prcaktoj nse sht e nevojshme t modifikoj
opinionin e auditimit.
Modifikimet q i bhen opinionit n raportin e auditorit
151. Auditori duhet t modifikoj opinion n raportin e auditorit n rast se, duke u bazuar
n dshmit e marra t auditimit, arrin n prfundimin se pasqyrat financiare si trsi
prmbajn gabime materiale, ose n qoft se auditori nuk ka mundur t marr dshmi
auditimi t mjaftueshme dhe t prshtatshme pr t nxjerr prfundimin se pasqyrat
financiare si trsi nuk prmbajn anomali materiale. Auditort mund t japin tre lloje
opinionesh t modifikuara: opinion t kualifikuar, opinion t kundrt dhe mohim t
opinionit.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
29
Prcaktimi i llojit t modifikimit q i bhet opinionit t auditorit
152. Vendimi se cili lloj i opinionit t modifikuar sht i prshtatshm varet nga:
Natyra e shtjes q i jep shkas modifikimit d.m.th nse pasqyrat financiare
prmbajn anomali materiale ose, n rast se ishte e pamundur pr t marr dshmi
auditimi t mjaftueshme dhe t prshtatshme, mund t prmbajn anomali materiale;
dhe
Gjykimi i auditorit rreth prhapjes s efekteve ose efekteve t mundshme q shtja
ka n pasqyrat financiare.
153. Auditori duhet t jap nj opinion t kualifikuar nse: (1) pasi ka marr dshmi
auditimi t mjaftueshme dhe t prshtatshme, auditori arrin n prfundimin se anomalit,
ose individualisht ose s bashku, jan materiale por nuk prhapen n pasqyrat financiare,
ose (2) nse auditori nuk ka mundur t marr dshmi auditimi t mjaftueshme dhe t
prshtatshme n t cilat t bazoj nj opinion, por arrin n prfundimin se efektet e do
gabimi t pazbuluar mbi pasqyrat financiare mund t jen materiale por nuk prhapen.
154. Auditori duhet t jap nj opinion t kundrt nse, pasi ka marr dshmi auditimi t
mjaftueshme dhe t prshtatshme, auditori arrin n prfundimin se anomalit, ose
individualisht ose s bashku, jan edhe materiale edhe prhapen n pasqyrat financiare.
155. Auditori duhet jap mohim t opinionit nse, pasi nuk ka mundur t marr dshmi
auditimi t mjaftueshme dhe t prshtatshme n t cilat t bazoj nj opinion, auditori arrin
n prfundimin se efektet e do gabimi t pazbuluar mbi pasqyrat financiare mund t jen
edhe materiale edhe t prhapen. Nse, pas pranimit t angazhimit, auditori bhet i
vetdijshm se menaxhmenti ka imponuar nj kufizim t fushveprimit t auditimit, pr t
cilin auditori konsideron se mund t rezultoj n nevojn pr t shprehur nj opinion t
kualifikuar ose mohim opinioni mbi pasqyrat financiare, auditori duhet t krkoj nga
menaxhmenti ta heq at kufizimin.
Nse auditori jep nj opinion t modifikuar, ai duhet t modifikoj edhe titullin pr t
korresponduar me llojin e opinionit i shprehur. ISSAI 170519 jep udhzime shtes rreth
gjuhs specifike q duhet prdorur kur jepet nj opinion dhe pr t prshkruar prgjegjsin
e auditorit. Ajo gjithashtu prfshin shembuj ilustrues t raporteve.
Paragraft e Theksimit t shtjes dhe paragraft e shtjeve t Tjera n raportin e auditorit
157. Nse auditori e konsideron t nevojshme pr t trhequr vmendjen e prdoruesve n
nj shtje t paraqitur ose shpalosur n pasqyrat financiare, e cila sht sa e rndsishme aq
edhe thelbsore q ata t kuptojn pasqyrat financiare, por ka prova t mjaftueshme e t
prshtatshme se shtja nuk prmban anomali materiale n pasqyrat financiare, auditori
duhet t prfshij nj paragrafi t Theksimit t shtjes n raportin e tij. Paragraft pr
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
30
Theksimin e shtjes duhet t'i referohen vetm informacionit t paraqitur ose shpalosur n
pasqyrat financiare.
158. Nj paragraf i Theksimit t shtjes duhet:
T prfshihet menjher pas opinionit;
T ket titullin Theksim i shtjes ose ndonj titull tjetr t prshtatshm;
T prmbaj nj referenc t qart ndaj shtjes q theksohet dhe t tregoj se n
pjes t pasqyrave financiare mund t gjenden shpalosjet relevante q e
prshkruajn plotsisht shtjen;
T tregoj se opinioni i auditimit nuk sht modifikuar pr sa i prket shtjes t
theksuar.
159. Nse auditori e konsideron t nevojshme pr ta komunikuar nj shtje, prve atyre q
jan paraqitur ose shpalosur n pasqyrat financiare, e cila, n gjykimin e auditorit, sht e
rndsishme pr prdoruesit n mnyr q ta kuptojn auditimin, prgjegjsit e auditorit
apo raportin e auditimit, dhe me kusht q kjo nuk sht e ndaluar me ligj ose rregullore,
duhet t prpilohet nj paragraf me titullin "shtje T Tjetra", apo ndonj titull tjetr t
prshtatshm. Ky paragraf duhet t paraqitet menjher pas opinionit dhe pas do paragrafi
t Theksimit t shtjes.
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
31
Shtojca II: Rekomandimet e vitit paraprak
Komponenta e
Auditimit
Rekomandimet e dhna Rekomandimet
plotsisht t adresuara
Rekomandimet
pjesrisht t adresuara
Rekomandimet
e pa adresuara
2. Pasqyrat
Financiare
PVF nuk kan prfshir t gjith
informacionin e krkuar n lidhje me pagesat
e palve t treta.
I adresuar
Plani sistematik i prpilimit t pasqyrave
financiare inkorporon krkesn pr t
prfshir vlerat e plota dhe t sakta t
llogarive, duke integruar edhe t gjitha
shnimet shpjeguese mbi Pasqyrat financiare.
Pjesrisht
3. Rekomandimet e
vitit paraprak
Plani i veprimit i rishikuar n mnyr t qart
prcakton nj afat kohor pr adresimin e
rekomandimeve me antart e stafit
prgjegjs, t identifikuara me fokus
fillestar n ato t nj rndsie m t madhe.
Pjesrisht
4.4 Te hyrat Departamenti i t hyrave posedon nj
prditsim t vazhdueshm t bazs s t
dhnave t bizneseve aktive pr t mbledhur
borxhet e mbetura.
I pa adresuar
-
ZYRA E AUDITORIT T PRGJITHSHM KANCELARIJA GENERALNOG REVIZORA OFFICE OF THE AUDITOR GENERAL
32
Llogarit e arktueshme do t analizohen n
kuptimin e vjetrsis, shumave domethnse,
mundsive reale pr inkasim dhe ushtrimin e
masave administrative (nse ka nevoj).
I pa adresuar
Procesi regjistrimi i t gjitha pronave dhe
ngarkesave shoqruese, dhe t prcjellt n
baza mujore arktimi i qiras.
I adresuar
Mungesa e Sistemit Softuerik pr regjistrimin
e t hyrave
I pa adresuar
4.5 Shpenzimet Hyrje n obligime pa fonde t mjaftueshme t
buxhetuara.
I adresuar
Mungesa e ofertave t prgjegjshme. I adresuar
Klasifikimi i shpenzimeve n kategori
ekonomike jo adekuate.
I pa adresuar
4.6.2 Llogarite e
arktueshme
Mbledhja e llogarive t arktueshme I pa adresuar
5 Sistemi i auditimit
t brendshm
Mungesa e nj plani t veprimit I pa adresuar