Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

34
Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të shkollave fillore dhe të mesme të kryeqytetit rreth përceptimit të sigurisë në shkolla Republika e Kosovës Republika Kosova – Republic of Kosovo Qeveria – Vlada – Government Ministria e Punëve të Brendshme - MinistarstvoUnutrašnjih Poslova Ministry of Internal Affairs POLICIA E KOSOVËS/POLICIJA KOSOVA/KOSOVO POLICE DREJTORIA E POLICISË BASHKËSI DHE PREVENTIVË SEKTORI PËR PARANDALIM KRIMIT DHE DELIKUENCËS MITURVE

Transcript of Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

Page 1: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të shkollave fillore dhe të mesme të kryeqytetit

rreth përceptimit të sigurisë në shkolla

Republika e KosovësRepublika Kosova – Republic of Kosovo

Qeveria – Vlada – GovernmentMinistria e Punëve të Brendshme - MinistarstvoUnutrašnjih Poslova

Ministry of Internal Affairs

PolIcIA e KosoVës/PolIcIjA KosoVA/KosoVo PolIce

Drejtoria e Policisë në Bashkësi Dhe Preventivë sektori Për ParanDalim të krimit Dhe Delikuencës së të miturve

Page 2: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...
Page 3: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

.

PËRMBAJTJA

Lista e shkurtesave …………………………………………………………………...... 4

Parathënie nga menaxherët e projektit …...……………..…………………………...... 5

Hyrje ………………………………………………………………………………….... 6

Metodologjia ………………………………………………………………………....... 8

Përmbledhje ekzekutive ……………………………………………………………..... 9

Të gjeturat e përgjithshme nga zhvillimi i pyetësorit në ShFMU dhe ShML ……....... 10

Të gjeturat nga zhvillimi i pyetësorit në ShFMU “Ismail Qemajli” …..……………........ 14

Të gjeturat nga zhvillimi i pyetësorit në ShFMU “Dardania” ……………………….... 16

Të gjeturat nga zhvillimi i pyetësorit në ShFMU “Asim Vokshi” ………..…………...... 18

Të gjeturat nga zhvillimi i pyetësorit në ShFMU “Model” ………….………….…….. 20

Të gjeturat nga zhvillimi i pyetësorit në ShML “Sami Frashër” ….…………….……. 22

Të gjeturat nga zhvillimi i pyetësorit në ShML “28 Nënori” ……..…………….…….. 24

Të gjeturat nga zhvillimi i pyetësorit në ShML “Hoxhë Kadri Prishtina” …………....... 26

Të gjeturat nga zhvillimi i pyetësorit në ShML “Xhevdet Doda” ….…………….….... 28

REKOMANDIMET ….......................................................................................................……..…...... 30

ANEKSI …………………………………………………………………………..…..... 31

Page 4: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

4

PK Policia e Kosovës

DO Departamenti për Operacione

DSP Divizioni për Siguri Publike

DPBP Drejtoria e Policisë në Bashkësi dhe Preventivë

SPKDM Sektori për Parandalim të Krimit dhe Delikuencës së të Miturve

ZIMP Zyra për Informim dhe Marrëdhënie me Publikun

NjHKK Njësia për Hetimin e Krimeve Kibernetike

ZKSB Zyra Koordinuese për Siguri në Bashkësi

MASHT Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

DKA Drejtoria Komunale e Arsimit

SHFMU Shkolla Fillore e Mesme e Ulët

SHML Shkolla e Mesme e Lartë

KKSB Këshilli Komunal për Siguri në Bashkësi

EVSB Ekipi Veprues për Siguri në Bashkësi

KLSP Komiteti Lokal për Siguri Publike

SPVPB Strategjia dhe Plani i Veprimit 2012-2016 “Policimi në Bashkësi”

LISTA E SHKURTESAVE

Page 5: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

5

PARATHËNIE NGA MENAXHERËT E PROJEKTIT

Policia e Kosovës në kuadër të misionit dhe vizionit të saj në identifikimin, hetimin dhe ndjekjen e keqbërësve dhe sjelljen e tyre para drejtësisë, fokus të veçantë dhe me prioritet i jep parandalimit të veprave të ndryshme penal e sidomos delikuencës së të miturve si një fushë shumë e ndjeshme dhe e ndërlikuar.

Nëpër vite, Policia e Kosovës përmes Drejtorisë së Policisë në Bashkësi dhe Preventivë organizon aktivitete të ndryshme respektivisht ligjërata nëpër institucionet e arsimit parauniversitar ku trajtohen tema të ndryshme sa i përket vetëdijesimit të të miturve rreth dukurive negative dhe çështjeve tjera delikuente.

Projekti Parandalimi i dhunës dhe delikuencës së të miturve në vete shtjellon tema të ndryshme si për shembull: policimi në bashkësi, delikuenca e të miturve, siguria në trafik, parandalimi i përdorimit të narkotikëve, parandalimi i keqpërdorimit të internetit me theks të veçantë rrjeteve sociale të komunikimit.

Ky projekt është duke u zbatuar në tetë (8) shkolla fillore dhe të mesme të kryeqytetit.

Me këtë rast, falënderojmë përzemërsisht Drejtorinë Komunale të Arsimit në Komunën e Prishtinës dhe menaxhmentin e shkollave fillore të larta “Asim Vokshi”, “Model”, Dardania” dhe “Ismail Qemajli” si dhe menaxhmentin e shkollave të mesme të larta “Sami Frashëri”, Xhevdet Doda”, 28 Nëntori” dhe Hoxhë Kadri Prishtina” si dhe nxënësit e këtyre shkollave për një përkrahje të jashtëzakonshme në zbatimin e aktiviteteve që dalin nga ky projekt.

Policia e Kosovës do të vazhdojë me përkushtimin e saj në parandalimin e dukurive negative dhe dhunës në institucionet arsimore dhe asaj në përgjithësi ndaj fëmijëve duke zbatuar konceptin e policimit në bashkësi si një koncept mjaft i suksesshëm në parandalim të rasteve të ndryshme.

Për fund, inkurajojmë çdo qytetar të Republikës së Kosovës e posaçërisht të miturit që, nëse ka indikacione për dhunë potenciale apo ndokush tenton ose ushtron dhunë të cilës do formë, menjëherë të informojnë kujdestarin e klasës, prindërit dhe policinë në mënyrë që të parandalohen pasojat të cilat shpesh herë mund të jenë edhe fatale për nxënësit apo fëmijët tanë.

Me respekt,

Kapiten Sebahate REXHA - KRASNIQI

Zyrtar Policor Mentor CAKOLLI

Page 6: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

Shkolla është më shumë se një institucion akademik, para se gjithash, shkolla është një institucion

edukativo-arsimor për fëmijët tanë. Krijimi i një mjedisi të sigurt për nxënësit pa frikën nga sjelljet e

dhunshme dhe jo njerëzore, është një sfidë relativisht e madhe për shoqërinë dhe para se gjithash

një kusht elementar për ngritjen sigurisë dhe cilësisë së arsimit në Republikën e Kosovës.

Dhuna në shkolla (School Bullying, në anglisht) dhe delikuenca e të miturve në përgjithësi është një

realitet i pothuajse i përditshëm për miliona nxënës të shkollave në mbarë botën. Kohën e fundit,

jemi dëshmitarë të shfaqjes së disa sjelljeve jo-shoqërore apo të dhunshme të formave të ndryshme

në shoqërinë tonë. Së fundmi, një perceptim është shfaqur në shoqëri ku mendohet se sjelljet e

dhunshme apo dhuna në cilën do formë është bërë më e përhapur dhe e theksuar në shoqëri, duke

përfshirë edhe institucionet e edukimit para-universitar të Republikës së Kosovës.

Është me rëndësi të theksohet se, dhuna në shkolla nuk manifestohet menjëherë pas një

mosmarrëveshjeje në mes të nxënësve gjegjësisht bashkëmoshatarëve, mirëpo, kjo arrogancë dhe

sjellje jo shoqërore përcillet me një histori në të cilën palët në konflikt kanë kaluar para kryerjes së

ndonjë sulmi eventual. Tani më, me përsosmërinë e teknologjisë informative respektivisht lehtësimin

e komunikimit përmes rrjeteve sociale, ka avancuar dhe në të njëjtën kohë është vështirësuar

identifikimi i shkaktarëve apo historisë së konfliktit në fazat e hershme të zhvillimit e cila shpie

deri tek mundësia që dhuna fizike potencialisht të manifestohet në institucionin shkollor; p.sh. kemi

raste kur, për shkak të një statusi të postuar në rrjetin social FACEBOOK përmes të cilit një grup

nga një shkollë ka etiketuar një grup tjetër të bashkëmoshatarëve nga një shkollë tjetër kemi pasur

përleshje të rëndë ku janë përdorur edhe mjete të mprehta.

Kjo do të thotë se, dhuna në shkolla përfshinë shumë më tepër se vetëm përdorimin e forcës fizike,

mjeteve të ndryshme, thirrjeve me emra fyes (nënçmues) apo BULLYING siç njihet në anglisht,

frikësimit, rrëmbimit të ushqimit dhe parave nga viktimat etj.

6

HYRJE

Page 7: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

Nxënës të cilët janë viktimë e dhunës në shkolla mund të ndjehen “fajtorë” dhe të krijojnë

perceptimin dhe besimin se e meritojnë dhunën e ushtruar ndaj tyre. Në të kaluarën, por edhe në

ditët e sotme, në shoqëri dhe tradita të ndryshme, ndëshkimi fizik ka qenë dhe sipas situatës në

terren ende mbetet njëra nga mënyrat për imponimin e “zgjidhjeve”, disiplinimin dhe “edukimin” e

nxënësve apo nënshtrimin e tyre sipas rregullave të një grupi të caktuar nxënësish apo individësh

në hapësirat shkollore.

Policia e Kosovës përmes Drejtorisë së Policisë në Bashkësi dhe Preventivë respektivisht Sektorit për

Parandalimin e Krimit dhe Delikuencës së të Miturve vazhdimisht harton projekte dhe kampanja

vetëdijesuese me qëllim të parandalimit të sjelljeve të dhunshme dhe delikuente në shkolla, ngritjen

e vetëdijes së prindërve, mësimdhënësve dhe nxënësve rreth formave të ndryshme të dhunës të

cilat mund të shfaqen ndërmjet bashkëmoshatarëve.

7

Page 8: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

Policia e Kosovës përmes Drejtorisë së Policisë në Bashkësi dhe Preventivë respektivisht Sektorit

për Parandalim të Krimit dhe Delikuencës së të Miturve ka hartuar projektin i cili ka të bëjë me

parandalimin e dhunës në shkolla dhe delikuencës së të miturve në institucionet e edukimit para

universitar të Republikës së Kosovës.

Në kuadër të projektit, një ndër aktivitetet ka qenë edhe zhvillimi i një hulumtimi përmes pyetësorit

me nxënës të katër (4) shkollave fillore të mesme të ulëta të kryeqytetit (“Ismail Qemajli”, “Shkolla

Model”, “Dardania” dhe Asim Vokshi”) dhe katër (4) shkollave të mesme të larta të kryeqytetit

(“Sami Frashëri”, Xhevdet Doda”, “28 Nëntori” dhe “Hoxhë Kadri Prishtina”). Në këtë pyetësorë,

1200 nxënës të shkollave të lartpërmendura kanë marrë pjesë duke filluar që nga klasa e VI deri

në klasën e XII.

Menaxherët e projektit në mënyrë aktive janë takuar me drejtorët e shkollave që shënjestron

projekti të cilët në bashkëpunim të ngushtë kanë mundësuar organizimin e takimeve me nxënës

ku edhe është realizuar pyetësori.

Pyetësori është përpiluar në formën ku nxënësit të kenë mundësi të japin përgjigje rreth

problemeve të caktuara të cilat projekti synon të adresojë. Pyetjet kanë qenë të formuluara në

mënyrë që nxënësit me vetëm një “tik në formë të shenjës NIKE” të japin përgjigje të shpejtë dhe

adekuate.

Duke u bazuar në rezultatet dhe të gjeturat e pyetësorit do të përpilohen dhe dizajnohen

broshura vetëdijesuese për nxënësit rreth dukurive të ndryshme negative që mund të shfaqen në

institucionet shkollore siç janë; dhuna në mes të bashkëmoshatarëve dhe delikuenca e të miturve,

siguria në komunikacionin rrugorë, parandalimi i përdorimit të substancave narkotike gjegjësisht

pasojat nga droga, parandalimi i keqpërdorimit të teknologjisë informative dhe rrjeteve sociale

të komunikimit. Gjithashtu, menaxherët e projektit do të hartojnë këto broshura përfshirë edhe

broshurën sensibilizuese për nxënësit rreth konceptit të policimit në bashkësi, ku rreth dizajnit do

të përkujdeset ZIMP në kuadër të PK-së.

Në bashkëngjitje si aneks i këtij raporti me të gjeturat nga zhvillimi i pyetësorit me nxënës do të

gjeni pyetësorin.

METODOLOGJIA

8

Page 9: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

Raporti me të gjeturat nga hulumtimi i realizuar në tetë (8) shkolla fillore dhe të mesme të kryeqytetit

me 1200 nxënës është përpiluar nga menaxherët e projektit dhe ka për qëllim pasqyrimin e të

gjeturave.

Raporti synon që në përpikëri të elaborohen të gjeturat të cilat janë identifikuar nga hulumtimi i cili

është realizuar me nxënës përmes pyetësorit i cili përmbanë tetë (8) pyetje të cilat kryesisht kanë të

bëjnë me përceptimin e sigurisë në shkolla nga vet nxënësit.

Problemi i dhunës dhe delikuencës në institucionet e arsimit para-universitar mund të paraqitet edhe

më shpesh duke bartur me vete pasoja potencialisht serioze për fëmijët nëse nuk identifikohen me

kohë indikatorët kryesor që shpijnë deri tek përdorimi i dhunës në mes të bashkëmoshatarëve.

Lirisht mund të themi se, një nga arsyet e manifestimit të dhunës në shkolla është mungesa e

kulturës për raportimin e kësaj dukurie nga vet viktimat apo përjetuesit e dhunës, dëshmitarët apo

personeli shkollor dhe, kur bëhet fjalë për viktimën potenciale ata, dhunën e ushtruar ndaj tyre e

konsiderojnë si diçka normale me të cilën ata vetë duhet të ballafaqohen dhe të nënshtrohen.

Është me rëndësi të nënvizohet se, mos raportimi i rasteve të dhunës nga përjetuesit e dhunës

apo dëshmitarët dhe personeli shkollorë, po mundëson krijimin e një perceptimi ku, tek ushtruesi

i dhunës po krijohet bindja se me të vërtetë dhuna është e pranueshme dhe konsideron se dhuna

ndaj bashkëmoshatarëve është alternativë e mirë për të ushtruar ndikim tek të tjerët. Do me thënë,

ushtruesi i dhunës, dhunën të cilën e ushtron ndaj tjetrit e arsyeton dhe i duke krejt normale.

Derisa në anën tjetër, tek viktima potenciale e dhunës të ushtruar nga bashkëmoshatarët, krijohet

një perceptim i gabuar përmes së cilit ai apo ajo e sheh të arsyeshme dhunën e përjetuar për shkak

se veten e sheh si më të paaftë, të prapambetur në shumë fusha në raport me ushtruesin e dhunës.

Dhe për me tepër, viktima e arsyeton në njëfarë forme dhunën e përjetuar dhe mendon se ai apo

ajo si viktimë duhet të ndryshojë dhe t’i përshtatet kushteve dhe rregullave të atij apo asaj e cila e

ushtron dhunën.

PËRMBLEDHJE EKZEKUTIVE

9

Page 10: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

Të gjeturat e përgjithshme nga zhvill imi i pyetësorit në ShFMU dhe ShML

Drejtoria e Policisë në Bashkësi dhe Preventivë përmes Sektorit për Parandalim të Krimit dhe

Delikuencës së të Miturve ka bërë organizimin e tetë (8) takimeve me nxënësit dhe personelin

arsimorë në shkollat që shenjtëron projekti për të diskutuar rreth brengave dhe shqetësimeve në

përgjithësi në fushën e sigurisë:

1. Shkolla e Fillore e Mesme e Ulët “Asim Vokshi”, Prishtinë;

2. Shkolla e Fillore e Mesme e Ulët “Ismail Qemajli”, Prishtinë;

3. Shkolla e Fillore e Mesme e Ulët “Dardania”, Prishtinë;

4. Shkolla e Fillore e Mesme e Ulët “ Shkolla Model”, Prishtinë;

5. Shkolla e Mesme e Lartë “Xhevdet Doda”, Prishtinë;

6. Shkolla e Mesme e Lartë “28 Nëntori”, Prishtinë;

7. Shkolla e Mesme e Lartë “Hoxhë Kadri Prishtina”, Prishtinë;

8. Shkolla e Mesme e Lartë “Sami Frashëri”, Prishtinë.

Takimet janë organizuar në bashkëpunim dhe bashkërendim të plotë me menaxhmentin e shkollave

gjatë procesit mësimorë. Në përgjithësi, përmes pyetësorëve janë intervistuar 1200 nxënës nga

shkollat e lartpërmendura. Pyetësori është përbërë nga tetë (8) pyetje me mundësi alternative të

përgjigjeve. Pyetësori ka qenë anonim ku nxënësi përveç numrit të paralelës nuk ka pasur nevojë të

shkruaj emrin dhe mbiemrin.

Në vazhdim do të paraqesim në përgjithësi të gjeturat përmes pyetjeve të përgjigjura nga

1200 nxënësit e shkollave që ka shenjëstruar projekti për parandalimin e dhunës në shkolla dhe

delikuencës së të miturve:

10

Page 11: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

Të gjETUrAT NgA PyETëSOrI I ZHVILLUAr ME 1200 NxëNëS Në TETë (8) SHKOLLA që SHENjëSTrON PrOjEKTI:

PyETjA 1: A shfrytëzoni rrejtet sociAle të komunikimit?

PyETjA 2: Për çkA më shumë e shfrytëzoni internetin?

11

760

247

12766

0

100

200

300

400

500

600

700

800

1

FACEBOOK

TWITTER

INSTAGRAM

MESSENGER

662

69 73

203 193

0

100

200

300

400

500

600

700

1

Komunikimeme shoqëriHulumtime

Literaturë dheedukimTë kaloj kohëne lirëArgëtim melojëra online

Page 12: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

PyETjA 3: GjAtë komunikimit në internet, A kA PAsur rAste kur ju jeni kërcënuAr APo Përulur APo Përqeshur nGA bAshkëmoshAtArët APo ndonjë i rritur?

PyETjA 4: A keni PërjetuAr APo A keni qenë dëshmitArë të dhunës së ushtruAr nGA nxënësit në shkollën tuAj?

PyETjA 5: A e dini, A është dukuri e shPeshtë Përdorimi i substAncAve nArkotike?

12

325

875

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1

PO

JO

569 631

0

100

200

300

400

500

600

700

1

PO

JO

503

92

605

0

100

200

300

400

500

600

1

PO

JO

NUK E DI

Page 13: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

PyETjA 6: në komunikAcionin rruGorë, Për kAlimin e rruGës nGA një Anë në Anë tjetër, A i shfrytëzoni zebrAt (vendkAlimin e shënuAr Për këmbësorë)?

PyETjA 7: nëse jeni dëshmitArë të një Aktiviteti të dyshimtë, A e rAPortoni kujdestArin e klAsës, Prindin APo Policinë?

PyETjA 8: A e dini numrin Për të kontAktuAr Policinë e kosovës?

13

975

39

186

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

1

PO

JO

NGANJËHERË

305

727

168

0

100

200

300

400

500

600

700

1

Kujdestarin eklasësPrindërit

Policinë

496

704

0

100

200

300

400

500

600

700

1

PO

JO

Page 14: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

14

Të gjETUrAT NgA PyETëSOrI I ZHVILLUAr ME 229 NxëNëS Në SHKOLLëN FILLOrE Të

MESME Të ULëT “ISMAIL qEMAjLI”

PyETjA 1: A shfrytëzoni rrejtet sociAle të komunikimit?

Pyetësori është zhvilluar me 229 nxënës të SHFMU “Ismail Qemajli” në Prishtinë. Nxënësit kanë qenë të niveleve të ndryshme shkollore duke filluar

nga niveli i VI, VII, VIII dhe IX.

169

42

11

7

0 50 100 150 200 250

MESSENGERINSTAGRAMTWITTERFACEBOOK

PyetjA 2: Për çkA më shumë e shfrytëzoni internetin?

PyetjA 3: GjAtë komunikimit në internet, A kA PAsur rAste kur ju jeni kërcënuAr APo Përulur APo Përqeshur nGA bAshkëmoshAtArët APo ndonjë i rritur?

PyetjA 4: A keni PërjetuAr APo A keni qenë dëshmitArë të dhunës së ushtruAr nGA nxënësit në shkollën tuAj?

93

19

13

68

36

0 50 100 150 200 250

Argëtim me lojëra onlineTë kaloj kohën e lirëLiteraturë dhe edukimHulumtimeKomunikimi me shoqëri

39

190

0 50 100 150 200 250

1JO

PO 111

118

0 50 100 150 200 250

1JO

PO

Page 15: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

15

PyetjA 5: A e dini, A është dukuri e shPeshtë Përdorimi i substAncAve nArkotike??

PyetjA 6: në komunikAcionin rruGorë, Për kAlimin e rruGës nGA një Anë në Anë tjetër, A i shfrytëzoni zebrAt (vendkAlimin e shënuAr Për këmbësorë)?

PyetjA 7: nëse jeni dëshmitArë të një Aktiviteti të dyshimtë, A e rAPortoni kujdestArin e klAsës, Prindin APo Policinë?

PyetjA 8: A e dini numrin Për të kontAktuAr Policinë e kosovës?

71

18

140

0 50 100 150 200 250

1

NUK E DI

JO

PO

64

136

29

0 50 100 150 200 250

1

Policinë

Prindërit

Kujdestarin eklasës

111

118

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

194

10

25

0 50 100 150 200 250

1

NGANJËHERËJOPO

Page 16: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

16

Të gjETUrAT NgA PyETëSOrI I ZHVILLUAr ME 71 NxëNëS Në SHKOLLëN FILLOrE Të

MESME Të ULëT “DArDANIA”

PyETjA 1: A shfrytëzoni rrejtet sociAle të komunikimit?

Pyetësori është zhvilluar me 71 nxënës të SHFMU “Dardania” në Prishtinë. Nxënësit kanë qenë të niveleve të ndryshme shkollore duke filluar nga niveli i

VI, VII, VIII dhe IX.

PyetjA 2: Për çkA më shumë e shfrytëzoni internetin?

PyetjA 3: GjAtë komunikimit në internet, A kA PAsur rAste kur ju jeni kërcënuAr APo Përulur APo Përqeshur nGA bAshkëmoshAtArët APo ndonjë i rritur?

PyetjA 4: A keni PërjetuAr APo A keni qenë dëshmitArë të dhunës së ushtruAr nGA nxënësit në shkollën tuAj?

39

17

9

6

0 50 100 150 200 250

1

MESSENGER

INSTAGRAM

TWITTER

FACEBOOK

24

4

5

16

22

0 50 100 150 200 250

1

Argëtim dhe lojëraTë kaloj kohën e lirëLiteraturë dhe edukimHulumtimeKomunikime me shoqëri

16

55

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

19

52

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

Page 17: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

17

PyetjA 5: A e dini, A është dukuri e shPeshtë Përdorimi i substAncAve nArkotike??

PyetjA 6: në komunikAcionin rruGorë, Për kAlimin e rruGës nGA një Anë në Anë tjetër, A i shfrytëzoni zebrAt (vendkAlimin e shënuAr Për këmbësorë)?

PyetjA 7: nëse jeni dëshmitArë të një Aktiviteti të dyshimtë, A e rAPortoni kujdestArin e klAsës, Prindin APo Policinë?

PyetjA 8: A e dini numrin Për të kontAktuAr Policinë e kosovës?

27

2

0 50 100 150 200 250

1

NUK E DI JO PO

66

2

3

0 50 100 150 200 250

1

NGANJËHERË JO PO

19

38

14

0 50 100 150 200 250

1

Policinë

Prindërit

Kujdestarin e klasës

37

34

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

Page 18: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

18

Të gjETUrAT NgA PyETëSOrI I ZHVILLUAr ME 76 NxëNëS Në SHKOLLëN FILLOrE Të

MESME Të ULëT “ASIM VOKSHI”

PyETjA 1: A shfrytëzoni rrejtet sociAle të komunikimit?

Pyetësori është zhvilluar me 76 nxënës të SHFMU “Asim Vokshi” në Prishtinë. Nxënësit kanë qenë të niveleve të ndryshme shkollore duke filluar nga niveli i

VI, VII, VIII dhe IX.

PyetjA 2: Për çkA më shumë e shfrytëzoni internetin?

PyetjA 3: GjAtë komunikimit në internet, A kA PAsur rAste kur ju jeni kërcënuAr APo Përulur APo Përqeshur nGA bAshkëmoshAtArët APo ndonjë i rritur?

PyetjA 4: A keni PërjetuAr APo A keni qenë dëshmitArë të dhunës së ushtruAr nGA nxënësit në shkollën tuAj?

31

23

13

9

0 50 100 150 200 250

1

MESSENGER

INSTAGRAM

TWITTER

FACEBOOK

29

9

7

13

18

0 50 100 150 200 250

1

Argëtim me lojëra onlineTë kaloj kohën e lirëLiteraturë dhe edukimHulumtimeKomunikime me shoqëri

17

59

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

35

41

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

Page 19: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

19

PyetjA 5: A e dini, A është dukuri e shPeshtë Përdorimi i substAncAve nArkotike??

PyetjA 6: në komunikAcionin rruGorë, Për kAlimin e rruGës nGA një Anë në Anë tjetër, A i shfrytëzoni zebrAt (vendkAlimin e shënuAr Për këmbësorë)?

PyetjA 7: nëse jeni dëshmitArë të një Aktiviteti të dyshimtë, A e rAPortoni kujdestArin e klAsës, Prindin APo Policinë?

PyetjA 8: A e dini numrin Për të kontAktuAr Policinë e kosovës?

64

1

11

0 50 100 150 200 250

1

NGANJËHERËJOPO

46

30

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

19

44

13

0 50 100 150 200 250

1

PolicinëPrindëritKujdestarin e klasës

50

8

21

0 50 100 150 200 250

1

NUK E DI

JO

PO

Page 20: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

20

Të gjETUrAT NgA PyETëSOrI I ZHVILLUAr ME 27 NxëNëS Në SHKOLLëN FILLOrE Të

MESME Të ULëT “MODEL”

PyETjA 1: A shfrytëzoni rrejtet sociAle të komunikimit?

Pyetësori është zhvilluar me 27 nxënës të SHFMU “Model” në Prishtinë. Nxënësit kanë qenë të niveleve të ndryshme shkollore duke filluar nga niveli i

VI, VII, VIII dhe IX.

PyetjA 2: Për çkA më shumë e shfrytëzoni internetin?

PyetjA 3: GjAtë komunikimit në internet, A kA PAsur rAste kur ju jeni kërcënuAr APo Përulur APo Përqeshur nGA bAshkëmoshAtArët APo ndonjë i rritur?

PyetjA 4: A keni PërjetuAr APo A keni qenë dëshmitArë të dhunës së ushtruAr nGA nxënësit në shkollën tuAj?

16

6

3

2

0 50 100 150 200 250

1

MESSENGER

INSTAGRAM

TWITTER

FACEBOOK

12

1

4

5

5

0 50 100 150 200 250

1

Argëtim me lojëra onlineTë kaloj kohën e lirëLiteraturë dhe edukimHulumtimeKomunikime me shoqëri

16

11

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

11

16

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

Page 21: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

21

PyetjA 5: A e dini, A është dukuri e shPeshtë Përdorimi i substAncAve nArkotike??

PyetjA 6: në komunikAcionin rruGorë, Për kAlimin e rruGës nGA një Anë në Anë tjetër, A i shfrytëzoni zebrAt (vendkAlimin e shënuAr Për këmbësorë)?

PyetjA 7: nëse jeni dëshmitArë të një Aktiviteti të dyshimtë, A e rAPortoni kujdestArin e klAsës, Prindin APo Policinë?

PyetjA 8: A e dini numrin Për të kontAktuAr Policinë e kosovës?

9

2

16

0 50 100 150 200 250

1

NUK E DI JO PO

21

0

6

0 50 100 150 200 250

1

NGANJËHERËJOPO

8

15

4

0 50 100 150 200 250

1

PolicinëPrindëritKujdestarin e klasës

19

8

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

Page 22: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

22

Të gjETUrAT NgA PyETëSOrI I ZHVILLUAr ME 108 NxëNëS Në SHKOLLëN E MESME Të

Të LArTë “SAMI FrASHërI”

PyETjA 1: A shfrytëzoni rrejtet sociAle të komunikimit?

Pyetësori është zhvilluar me 108 nxënës të SHML “Sami Frashëri” në Prishtinë. Nxënësit kanë qenë të niveleve të ndryshme shkollore duke filluar nga niveli i

X, XI dhe XII.

PyetjA 2: Për çkA më shumë e shfrytëzoni internetin?

PyetjA 3: GjAtë komunikimit në internet, A kA PAsur rAste kur ju jeni kërcënuAr APo Përulur APo Përqeshur nGA bAshkëmoshAtArët APo ndonjë i rritur?

PyetjA 4: A keni PërjetuAr APo A keni qenë dëshmitArë të dhunës së ushtruAr nGA nxënësit në shkollën tuAj?

69

21

11

7

0 50 100 150 200 250

1

MESSENGER

INSTAGRAM

TWITTER

FACEBOOK

71

4

6

11

16

0 50 100 150 200 250

1

Argëtim me lojëra onlineTë kaloj kohën e lirëLiteraturë dhe edukimHulumtimeKomunikime me shoqëri

42

66

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

67

41

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

Page 23: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

23

PyetjA 5: A e dini, A është dukuri e shPeshtë Përdorimi i substAncAve nArkotike??

PyetjA 6: në komunikAcionin rruGorë, Për kAlimin e rruGës nGA një Anë në Anë tjetër, A i shfrytëzoni zebrAt (vendkAlimin e shënuAr Për këmbësorë)?

PyetjA 7: nëse jeni dëshmitArë të një Aktiviteti të dyshimtë, A e rAPortoni kujdestArin e klAsës, Prindin APo Policinë?

PyetjA 8: A e dini numrin Për të kontAktuAr Policinë e kosovës?

70

5

33

0 50 100 150 200 250

1

NUK E DI JO PO

76

5

27

0 50 100 150 200 250

1

NGANJËHERËJOPO

27

63

18

0 50 100 150 200 250

1

PolicinëPrindëritKujdestarin e klasës

42

66

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

Page 24: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

24

Të gjETUrAT NgA PyETëSOrI I ZHVILLUAr ME 140 NxëNëS Në SHKOLLëN E MESME Të

Të LArTë “28 NëNTOrI”

PyETjA 1: A shfrytëzoni rrejtet sociAle të komunikimit?

Pyetësori është zhvilluar me 140 nxënës të SHML “28 Nëntori” në Prishtinë. Nxënësit kanë qenë të niveleve të ndryshme shkollore duke filluar nga niveli i

X, XI dhe XII.

PyetjA 2: Për çkA më shumë e shfrytëzoni internetin?

PyetjA 3: GjAtë komunikimit në internet, A kA PAsur rAste kur ju jeni kërcënuAr APo Përulur APo Përqeshur nGA bAshkëmoshAtArët APo ndonjë i rritur?

PyetjA 4: A keni PërjetuAr APo A keni qenë dëshmitArë të dhunës së ushtruAr nGA nxënësit në shkollën tuAj?

73

33

21

13

0 50 100 150 200 250

1

MESSENGER

INSTAGRAM

TWITTER

FACEBOOK

31

109

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

52

88

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

84

9

6

10

31

0 50 100 150 200 250

1

Argëtim me lojëra onlineTë kaloj kohën e lirëLiteraturë dhe edukimHulumtimeKomunikime me shoqëri

Page 25: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

25

PyetjA 5: A e dini, A është dukuri e shPeshtë Përdorimi i substAncAve nArkotike??

PyetjA 6: në komunikAcionin rruGorë, Për kAlimin e rruGës nGA një Anë në Anë tjetër, A i shfrytëzoni zebrAt (vendkAlimin e shënuAr Për këmbësorë)?

PyetjA 7: nëse jeni dëshmitArë të një Aktiviteti të dyshimtë, A e rAPortoni kujdestArin e klAsës, Prindin APo Policinë?

PyetjA 8: A e dini numrin Për të kontAktuAr Policinë e kosovës?

25

12

103

0 50 100 150 200 250

1

NUK E DI

JO

PO

126

2

12

0 50 100 150 200 250

1

NGANJËHERËJOPO

44

59

37

0 50 100 150 200 250

1

PolicinëPrindëritKujdestarin e klasës

42

98

0 50 100 150 200 250

1

JO PO

Page 26: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

26

Të gjETUrAT NgA PyETëSOrI I ZHVILLUAr ME 229 NxëNëS Në SHKOLLëN E MESME Të

Të LArTë “HOxHë KADrI PrISHTINA”

PyETjA 1: A shfrytëzoni rrejtet sociAle të komunikimit?

Pyetësori është zhvilluar me 229 nxënës të SHML “Hoxhë Kadri Prishtina” në Prishtinë. Nxënësit kanë qenë të niveleve të ndryshme shkollore duke filluar

nga niveli i X, XI dhe XII.

PyetjA 2: Për çkA më shumë e shfrytëzoni internetin?

167

33

22

7

0 50 100 150 200 250

1

MESSENGER

INSTAGRAM

TWITTER

FACEBOOK

138

15

19

31

26

0 50 100 150 200 250

1

Argëtim me lojëra onlineTë kaloj kohën e lirëLiteraturë dhe edukimHulumtimeKomunikime me shoqëri

62

167

0 50 100 150 200 250

1

JO

PO

PyetjA 3: GjAtë komunikimit në internet, A kA PAsur rAste kur ju jeni kërcënuAr APo Përulur APo Përqeshur nGA bAshkëmoshAtArët APo ndonjë i rritur?

PyetjA 4: A keni PërjetuAr APo A keni qenë dëshmitArë të dhunës së ushtruAr nGA nxënësit në shkollën tuAj?

122

107

0 50 100 150 200 250

1

JO

PO

Page 27: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

27

PyetjA 5: A e dini, A është dukuri e shPeshtë Përdorimi i substAncAve nArkotike??

PyetjA 6: në komunikAcionin rruGorë, Për kAlimin e rruGës nGA një Anë në Anë tjetër, A i shfrytëzoni zebrAt (vendkAlimin e shënuAr Për këmbësorë)?

PyetjA 7: nëse jeni dëshmitArë të një Aktiviteti të dyshimtë, A e rAPortoni kujdestArin e klAsës, Prindin APo Policinë?

PyetjA 8: A e dini numrin Për të kontAktuAr Policinë e kosovës?

94

23

112

0 50 100 150 200 250

1

NUK E DI

JO

PO

179

12

38

0 50 100 150 200 250

1

NGANJËHERËJOPO

115

114

0 50 100 150 200 250

1

JO

PO

62

141

26

0 50 100 150 200 250

1

PolicinëPrindëritKujdestarin e klasës

Page 28: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

28

Të gjETUrAT NgA PyETëSOrI I ZHVILLUAr ME 320 NxëNëS Në SHKOLLëN E MESME Të

Të LArTë “xHEVDET DODA”

PyETjA 1: A shfrytëzoni rrejtet sociAle të komunikimit?

Pyetësori është zhvilluar me 320 nxënës të SHML “Xhevdet Doda” në Prishtinë. Nxënësit kanë qenë të niveleve të ndryshme shkollore duke filluar nga niveli i

X, XI dhe XII.

PyetjA 2: Për çkA më shumë e shfrytëzoni internetin?

PyetjA 3: GjAtë komunikimit në internet, A kA PAsur rAste kur ju jeni kërcënuAr APo Përulur APo Përqeshur nGA bAshkëmoshAtArët APo ndonjë i rritur?

PyetjA 4: A keni PërjetuAr APo A keni qenë dëshmitArë të dhunës së ushtruAr nGA nxënësit në shkollën tuAj?

196

72

37

15

0 50 100 150 200 250

1

MESSENGER

INSTAGRAM

TWITTER

FACEBOOK

211

8

22

40

39

0 50 100 150 200 250

1

Argëtim me lojëra onlineTë kaloj kohën e lirëLiteraturë dhe edukimHulumtimeKomunikime me shoqëri

102

218

0 50 100 150 200 250

1

JO PO152

168

0 50 100 150 200 250

1

JO

PO

Page 29: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

29

PyetjA 5: A e dini, A është dukuri e shPeshtë Përdorimi i substAncAve nArkotike??

PyetjA 6: në komunikAcionin rruGorë, Për kAlimin e rruGës nGA një Anë në Anë tjetër, A i shfrytëzoni zebrAt (vendkAlimin e shënuAr Për këmbësorë)?

PyetjA 7: nëse jeni dëshmitArë të një Aktiviteti të dyshimtë, A e rAPortoni kujdestArin e klAsës, Prindin APo Policinë?

PyetjA 8: A e dini numrin Për të kontAktuAr Policinë e kosovës?

160

22

138

0 50 100 150 200 250

1

NUK E DI

JO

PO

249

7

64

0 50 100 150 200 250

1

NGANJËHERËJOPO

84

236

0 50 100 150 200 250

1

JO

PO62

231

27

0 50 100 150 200 250

1

PolicinëPrindëritKujdestarin e klasës

Page 30: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

30

Në fazën e parë të projektit, gjegjësisht gjatë takimeve që kemi zhvilluar me nxënës kemi kërkuar që, në përgjigjet e dhëna të jenë sa më të sinqertë si dhe gjatë dhënies së përgjigjeve të mos komunikojnë me njëri tjetrin, në mënyrë që të gjeturat të jenë reale dhe të punohet bashkërisht në zgjidhjen e çështje që dalin nga ky hulumtim. Pasi kemi bërë kompletimin dhe analizën e të gjeturave nga pyetësorët. Nga përgjigjet e pranuara, është shqetësuese se shumica prej tyre në pyetjen se për çka e shfrytëzojnë internetin apo rrjetet sociale të komunikimit, përgjigjja e tyre ka qenë për komunikim me shoqëri, për kalimin e kohës së lirë apo për lojëra online. Kjo na jep të kuptojmë se edhe dhuna e ushtruar në shkolla shumë shpesh vije pikërisht për shkak të keqpërdorimit të rrjeteve sociale të komunikimit. Vlen të theksohet po ashtu edhe në pyetjen se sa prej tyre e dinë numrin e Policisë së Kosovës për raportim, shumica e nxënësve kanë dhënë përgjigjen se e dinë por numri i shkruar prej tyre ka qenë 112, 911, 912, 111 apo të ngjashme (asnjëri nga këta numra nuk i takon PK-së) apo nxënësit nuk e dinë numrin fare.

Gjithashtu na shqetëson fakti se në pyetjen se gjatë komunikimit në internet a keni qenë të kërcënuar, të përulur apo të përqeshur nga bashkëmoshatarët apo nga ndonjë i rritur, përgjigjja e një numri të konsiderueshëm të nxënësve ka qenë PO, gjë që na jep të kuptojmë se ka pasur raste të ngacmimeve, etiketimeve apo dhunës përmes teknologjisë informative por se ajo nuk është raportuar asnjëherë në organet e rendit.

Bazuar në të gjeturat, rEKOMANDOjMë:1. Në bashkëpunim me menaxherët e shkollave si dhe me nxënës të organizohen takime për të bashkëbiseduar në mënyrë që të ndikojmë në vetëdijesimin e nxënësve që rastet e dhunës, dukurive negative dhe substancave narkotike të raportohen tek kujdestari, prindi ose edhe te policia. Takimet të organizohen çdo tre muaj, dhe në këto takime të pranishëm të jeni zyrtarët policorë nga sektorët policorë në zonën e përgjegjësisë të të cilëve është shkolla.

2. Organizimi dhe mbajtja e ligjëratave me qëllim të sensibilizimit të nxënësve dhe përmirësimit të nivelit të sigurisë në shkolla, me tema aktuale ( parandalimi i dhunës, siguria ne komunikacionin rrugor, komunikimi ne internet ne mënyrë të sigurt, policimi në bashkësi, parandalimi i përdorimit të substancave narkotike etj.), ligjëratat të mbahet muajve vijues duke filluar nga muaji Maj e për të vazhduar edhe tutje nga muaji Shtator. Sipas nevojës, inkurajohen drejtorët e shkollave që të ftojnë Policinë e Kosovës për të mbajtur ligjërata për tema që do të ndikonin në ngritjen e sigurisë së nxënësve.

3. Mbajtja e takimeve me drejtorët, menaxherët e shkollave, këshillin e prindërve si dhe këshillin e nxënësve për të parë mendimet dhe shqetësimet e secilit prej tyre sa i perkës sigurisë si dhe adresimin e tyre në fazat e hershme të zhvillimit me qëllim të evitimit të pasojave për fëmijët – rekomandojmë që pjesë e këtyre takimeve të jetë edhe zyrtari policor i sektorit përkatës. Gjithashtu, të angazhohemi si institucione edukative dhe të sigurisë për të ngritur nivelin vetëdijes në mënyrë që secili nga nxënësit të mbajë përgjegjësi për neglizhencë dhe për mospërkujdesje ndaj obligimeve që ka. Takimet të organizohen gjatë muajve Shtator - Dhjetor 2015, nga shefi i sektorit së bashku me menaxhmentin e shkollave në sektorin përkatës.

Page 31: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

31

AN

EKS

Page 32: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

32

Page 33: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...

33

ky rAPort hulumtues i zhvilluAr në tetë (8) shkollA fillore dhe të mesme të kryeqytetit është reAlizuAr nGA PoliciA e kosovës Përmes drejtorisë së Policisë në bAshkësi dhe Preventivë resPektivisht sektorit Për PArAndAlim të krimit dhe delikuencës së të miturve.

Prill 2015

Prishtinë, rePublikA e kosovës

Page 34: Raport mbi të gjeturat nga hulumtimi i realizuar me nxënës të ...