Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng Duyên hải Nam Trung Bộ ...

THUYT MINH TNG HP QUY HOCH TNG TH PHT TRIN DU LCH VNG DUYN HI NAM TRUNG B N NM 2020,

TM NHN N NM 2030

1

M U

1. S cn thit lp quy hoch

Vng Duyn hi Nam Trung B theo nh hng pht trin du lch vng ca

chin lc v quy hoch tng th pht trin du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn

2030 bao gm thnh ph Nng v 7 tnh l Qung Nam, Qung Ngi, Bnh nh,

Ph Yn, Khnh Ha, Ninh Thun v Bnh Thun vi din tch t nhin 44.376,9 km2,

dn s nm 2012 xp x 9.000.000 ngi.

Theo t chc lnh th du lch Vit Nam, vng Duyn hi Nam Trung B tip

gip vng Bc Trung B pha Bc, vng Ty Nguyn pha Ty, Cng ha Dn ch

Nhn dn Lo Ty Bc, vng ng Nam B pha Ty Nam, pha ng l bin

ng. Vng bao gm lnh th 4 tnh v thnh ph thuc vng Kinh t trng im

min Trung ( Nng, Qung Nam, Qung Ngi v Bnh nh) pha Bc v 4 tnh

cn li cc Nam Trung B l Ph Yn, Khnh Ha, Ninh Thun v Bnh Thun.

Vng c ng b bin t Nng n Bnh Thun di gn 1.200 km vi nhiu

vng, vnh, m, ghnh, bn o, bi ct. Cc o ven b gm C Lao Chm (Qung

Nam) rng 16,5 km2; L Sn (Qung Ngi) rng 10 km2, Ph Qu (Bnh Thun) rng

16,4 km2 v nhiu o ln nh khc. Hai qun o Hong Sa ( Nng) nm cch

b bin Nng khong 130 hi l (240 km) v Trng Sa (Khnh Ha) nm cch b

bin Khnh Ha khong 250 hi l (465 km). y l vng c ti nguyn du lch bin,

o ni bt.

Duyn hi Nam Trung B cng l vng c nhiu di tch lch s - vn ha, l hi,

lng ngh truyn thng ni ting gn vi cc nn vn ha Sa Hunh, vn ha Chm

Pa, vn ha cc dn tc thiu s ng Trng Sn, cc cuc chin tranh dng nc v

gi nc ca dn tctrong ni bt l h thng di tch ca nn vn ha ChmPa.

y l ngun ti nguyn du lch nhn vn c trng ca Vng.

H sinh thi vi cc khu bo tn t nhin, vn quc gia, khu d tr sinh quyn

gn vi bin, o v h sinh thi ng Trng Sn l cc ti nguyn du lch sinh thi.

Vng cng l ni c thin nhin u i v ban tng nhiu sn vt c gi tr

phc v vn ha m thc.

Vng Duyn hi Nam Trung B c v tr thun li trong mi lin kt vng

pht trin du lch. Du lch Duyn hi Nam Trung B nm trn tuyn du lch xuyn

Vit, l cu ni du lch Bc - Nam; im u ca cc tuyn du lch Con ng Di sn

Min Trung, Con ng xanh Ty Nguyn; ca ng vng Ty Nguyn; u cu v

cng l ca ng ra bin ng ca hnh lang du lch ng - Ty.

Thi gian qua du lch vng Duyn hi Nam Trung B c bc pht trin v

ng gp nht nh vo s nghip pht trin du lch c nc ni chung. S pht trin

du lch gp phn thc y pht trin kinh t - x hi v lm thay i din mo ca

nhiu tnh trong Vng, to nn nhiu cng n vic lm, ng gp tch cc vo cng


TM NHN N NM 2030

2

cuc xa i, gim ngho; cng c quc phng, an ninh vng bin v hi o. Nhng

kt qu thu c thc s ng ghi nhn.

Tuy nhin, bn cnh nhng thnh tu t c, s pht trin du lch Vng vn

cn manh mn, cha tng xng vi tim nng, thiu tm nhn tng th v s lin kt

pht trin du lch ton Vng, thiu n nh, bn vng.

thc hin cc ch tiu ca Chin lc pht trin du lch i vi Vng, cn

phi c nhng nh hng mang tnh t ph gn vi vic lin kt pht trin du lch

cc a phng trong Vng, khai thc hp l ti nguyn, xy dng thng hiu du lch

Vng. Theo , vic lp "Quy hoch tng th pht trin du lch vng Duyn hi Nam

Trung B n nm 2020, tm nhn 2030" l cn thit.

2. Cn c lp quy hoch

2.1. Cn c php l

- Lut Du lch s 44/2005/QH11 ngy 14/6/2005;

- Lut Di sn vn ho s 28/2001/QH10 ngy 29/6/2001 v Lut sa i, b sung

mt s iu ca Lut Di sn vn ha s 32/2009/QH12 ngy 18/06/ 2009;

- Lut Bo v Mi trng s 52/2005/QH11 ngy 29/11/2005;

- Lut u t s 59/2005/QH11 ngy 29/11/2005;

- Lut t ai s 45/2013/QH13 ngy 29/11/2013;

- Lut Quy hoch th s 30/2009/QH12 ngy 17/6/2009;

- Ngh quyt s 09/NQ-TW ngy 09/02/2007 ca Ban chp hnh Trung ng

ng Cng sn Vit Nam kho X v Chin lc bin Vit Nam n nm 2020;

- Ngh quyt s 17/2001/QH13 ngy 22/11/2011 ca Quc hi nc CHXHCN

Vit Nam v quy hoch s sng t n nm 2020 v K hoch s dng t 5 nm

(2011 - 2015) cp quc gia;

- Ngh quyt s 27/2007/NQ-CP ngy 30/5/2007 ca Th tng Chnh ph v

vic ban hnh Chng trnh hnh ng ca Chnh ph thc hin Ngh quyt Hi ngh

ln th 4 Ban chp hnh Trung ng ng Cng sn Vit Nam kho X v Chin lc

bin Vit Nam n nm 2020;

- Ngh nh s 92/2006/N-CP ngy 07/9/2006 ca Chnh ph v lp, ph duyt

v qun l quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi;

- Ngh nh s 92/2007/N-CP ngy 01/6/2007 ca Chnh ph quy nh chi tit

thi hnh mt s iu ca Lut Du lch;

- Ngh nh s 98/N-CP ngy 21/9/2010 ca Chnh ph quy nh chi tit thi

hnh mt s iu ca Lut Di sn vn ha v Lut sa i, b sung mt s iu ca

Lut Di sn vn ha;


TM NHN N NM 2030

3

- Ngh nh s 04/2008/N-CP ngy 11/1/2008 ca Chnh ph sa i, b sung

mt s iu ca Ngh nh s 92/2006/N-CP ngy 07/9/2006 ca Chnh ph v lp,

ph duyt v qun l quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi;

- Ngh nh s 42/2012/N-CP ngy 11/5/2012 ca Chnh ph v qun l, s

dng t trng la v cc Ngh quyt ca Chnh ph v quy hoch s dng t n

nm 2020 v K hoch s dng t 5 nm (2011 2015) i vi cc tnh thnh ph

trn a bn Vng;

- Ngh nh s 180/2013/N-CP ngy 14/11/2013 ca Chnh ph sa i, b

sung mt s iu ca Ngh nh s 92/2007/N-CP ngy 01/6/2007 ca Chnh ph

quy nh chi tit thi hnh mt s iu ca Lut Du lch;

- Quyt nh s 148/2004/Q-TTg ngy 13/8/2004 v phng hng ch yu

pht trin kinh t - x hi vng kinh t trng im min Trung n nm 2010 v tm

nhn n nm 2020;

- Quyt nh s 1086/2008/Q-TTg ngy 12/8/2008 ca Th tng Chnh ph

ph duyt quy hoch xy dng vng Duyn hi nam trung B n nm 2025;

- Quyt nh s 1436/2009/Q-TTg ngy 10/9/2009 ca Th tng Chnh ph

ph duyt iu chnh quy hoch pht trin ngnh Giao thng vn ti ng st Vit

Nam n nm 2020 v tm nhn n nm 2030;

- Quyt nh s 129/Q-TTg ngy 18/01/2010 ca Th tng Chnh ph ph

duyt quy hoch chi tit ng b ven bin Vit Nam;


duyt quy hoch h thng cng c, bn c n nm 2020, nh hng n nm 2030;


duyt iu chnh quy hoch khu neo u trnh, tr bo cho tu c n nm 2020, nh

hng n nm 2030;


duyt chin lc pht trin Du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030;


duyt quy hoch tng th pht trin Du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n

2030;


duyt quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi vng Bc Trung B v Duyn hi

min Trung n nm 2020;


duyt iu chnh quy hoch pht trin Giao thng vn ti ng b Vit Nam n nm

2020 v nh hng n nm 2030;


TM NHN N NM 2030

4

- Quyt nh 45/Q-TTg ngy 08/01/2014 ca Th tng Chnh ph ph duyt

quy hoch bo tn a dng sinh hc c nc n nm 2020, tm nhn 2030;

- Quyt nh s 1037/Q-TTg ngy 24/6/2014 ca Th tng Chnh ph ph duyt iu chnh quy hoch pht trin h thng cng bin Vit Nam n nm 2020,

nh hng n nm 2030;


duyt quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi vng Kinh t trng im min

Trung n nm 2020, tm nhn n nm 2030;

- Thng t s 01/2007/TT-BKHT ngy 07/02/2007 ca B K hoch v u t

hng dn thc hin mt s iu ca Ngh nh s 92/2006/N-CP ngy 07/9/2006

ca Th tng Chnh ph v lp, ph duyt v qun l quy hoch tng th pht trin

kinh t - x hi;

- Thng t s 01/2012/TT-BKHT ngy 09/02/2012 ca B K hoch v u t

v hng dn xc nh mc chi ph cho lp, thm nh v cng b quy hoch tng th

pht trin kinh t - x hi; quy hoch pht trin ngnh, lnh vc v sn phm ch yu;

- Thng t 05/2013/TT-BKHT ngy 31/10/2013 ca B K hoch u t

hng dn t chc lp, thm nh, ph duyt, iu chnh v cng b quy hoch tng

th pht trin kinh t - x hi; quy hoch ngnh, lnh vc v sn phm ch yu;

- Quyt nh s 2782/Q-BVHTTDL ngy 15/8/2013 ca B trng B Vn

ha, Th thao v Du lch ph duyt n Pht trin du lch bin, o v vng ven

bin Vit Nam n nm 2020;


ha, Th thao v Du lch giao nhim v lp Quy hoch tng th pht trin du lch

vng Duyn hi Nam Trung B n nm 2020, tm nhn n nm 2030;


ha, Th thao v Du lch ph duyt ni dung cng Quy hoch tng th pht trin

du lch vng Duyn hi Nam Trung B n nm 2020, tm nhn n nm 2030;

- Cc vn bn php l khc c lin quan.

2.2. Cc cn c khc

- nh hng pht trin kinh kinh t - x hi vng Kinh t trng im min

Trung, vng Duyn hi Nam Trung B n nm 2020;

- Cc bo co quy hoch cc ngnh kinh t v sn phm ch yu c lin quan

trn a bn ca Vng;

- Tim nng v thc trng pht trin du lch Vng n nm 2012; nhu cu v xu

th pht trin du lch quc t, khu vc v trong nc trong giai on mi;

- Cc s liu thng k v ti liu khc.


TM NHN N NM 2030

5

3. Quan im, mc tiu, nhim v v ni dung lp quy hoch

3.1. Quan im

m bo cc nguyn tc v quy hoch c quy nh trong Lut Du lch:

- Ph hp vi chin lc v quy hoch tng th pht trin Du lch Vit Nam n

nm 2020, tm nhn 2030; Quy hoch tng th pht trin Kinh t - x hi vng Duyn

hi min Trung v vng Kinh t trng im min Trung n nm 2020; Quy hoch cc

ngnh c lin quan trn a bn.

- m bo ch quyn quc gia, quc phng an ninh, trt t an ton x hi.

- Bo v, pht trin ti nguyn v mi trng du lch gi gn v pht huy cc gi

tr di tch v bn sc vn ha cc dn tc trn a bn Vng.

- m bo tnh kh thi, cn i cung v cu du lch.

- Pht huy li th du lch ca Vng, to sn phm du lch c th, hp dn nhm

s dng hp l, hiu qu ti nguyn du lch.

- m bo cng khai trong qu trnh lp v cng b quy hoch.

Tng cng tnh lin kt vng pht huy li th vng, a phng trong vng,

s dng hp l, hiu qu ti nguyn, p ng nhu cu du lch.

3.2. Mc tiu

- L bc c th ha chin lc v quy hoch tng th pht trin Du lch Vit

Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030.

- Lm c s lp cc quy hoch tng th pht trin Du lch cc a phng; quy

hoch cc khu, im du lch quc gia.

- To iu kin thun li cho cng tc qun l khai thc v bo v ti nguyn,

cnh quan mi trng, qu tm bo pht trin bn vng.

3.3. Nhim v v ni dung quy hoch

1. Xc nh v tr, vai tr v li th ca ngnh du lch Vng.

2. Phn tch, nh gi cc yu t ngun lc v hin trng pht trin du lch Vng.

3. Xc nh quan im, mc tiu; d bo ch tiu v lun chng cc phng n

pht trin du lch Vng.

4. T chc khng gian, kt cu h tng, c s vt cht k thut du lch Vng.

5. Xc nh danh mc cc khu vc, cc d n u t, vn u t, ngun nhn

lc; th trng v sn phm du lch Vng.

6. nh gi tc ng mi trng, cc gii php bo v ti nguyn v mi trng.

7. xut gii php thc hin quy hoch.


TM NHN N NM 2030

6

4. Phng php lp quy hoch

4.1. Phng php thu thp ti liu: c s dng la chn nhng ti liu, s

liu, nhng thng tin c lin quan n ni dung v i tng nghin cu trong quy

hoch. Phng php ny l tin gip cho vic phn tch, nh gi tng hp cc ni

dung v i tng nghin cu mt cch khch quan v chnh xc.

4.2. Phng php phn tch tng hp: Phn tch, nh gi ton din cc ni

dung, cc i tng nghin cu trong quy hoch nh: thc trng tim nng ti nguyn

du lch; thc trng cng tc t chc qun l v khai thc ti nguyn du lch; thc trng

pht trin ca h thng c s h tng phc v pht trin du lch; thc trng bin ng

ca mi trng du lch; thc trng pht trin ca cc ch tiu kinh t du lch...

4.3. Phng php iu tra, kho st thc a: iu tra, kim tra chng cc t

liu v s liu trn thc t. Thng qua phng php ny cho php xc nh c th hn

v tr, ranh gii, quy m cng nh tm quan trng ca cc i tng nghin cu; ng

thi cn cho php xc nh kh nng tip cn i tng (xc nh c kh nng tip

cn bng cc loi phng tin g t th trng khch du lch n cc im ti nguyn).

4.4. Phng php chuyn gia: Tham vn kin cc chuyn gia trong v ngoi

nc hon thin cc kt qu phn tch nh gi, cc d bo pht trin ph hp vi

thc t v xu hng pht trin chung.

4.5. Phng php bn : c s dng th hin cc s liu, t liu v tim

nng, hin trng v nh hng pht trin du lch trn ton b lnh th vng Duyn hi

Nam Trung B cng nh v tr vai tr du lch vng trong mi lin h pht trin du lch

quc gia v khu vc.


TM NHN N NM 2030

7

PHN TH NHT

NH GI NGUN LC V HIN TRNG PHT TRIN DU LCH

VNG DUYN HI NAM TRUNG B (GIAI ON 2000 - 2013)

I. NH GI NGUN LC PHT TRIN DU LCH VNG DUYN HI

NAM TRUNG B

1. c im t nhin, iu kin kinh t - x hi ca vng Duyn hi Nam

Trung B

1.1. c im t nhin ca vng Duyn hi Nam Trung B

1.1.1. V tr a l, a hnh: Vng Duyn hi Nam Trung B c ta a l trn

t lin t 1103318 n 1601258 v Bc; t 10701240n 10902324 kinh

ng. Nu tnh c qun o Trng Sa th im cc ng ca Vng (hin ang kim

sot) nm ti Tin N thuc qun o ny c ta 805118 v Bc,

11403918 kinh ng. Pha Bc Vng gip Tha Thin - Hu (vng Bc Trung

B); pha ng gip bin ng; pha Ty gip Cng ha Dn ch Nhn dn Lo v

cc tnh Kon Tum, Gia Lai, k Lk, Lm ng (vng Ty Nguyn); pha Nam gip

cc tnh ng Nai, B Ra Vng Tu (vng ng Nam B). Tng din tch t nhin

ton vng xp x 44.376,9 km2 chim 13,4% din tch c nc (ngun: Nin gim

Thng k 2012).

C th nhn thy, vng Duyn hi Nam Trung B l di t hp ngang (trung

bnh 40 km n 50 km) ko di khong 800 km t Nng n Bnh Thun, nm kp

gia mt bn l Ty Nguyn rng ln mt bn l bin ng vi nhiu o, qun o,

trong c 2 qun o Hong Sa v Trng Sa ni ting. a hnh bao gm ng

bng ven bin v ni thp. Ni, g i pha Ty, di ng bng hp pha ng b

chia ct bi nhiu dy ni m ngang st bin to thnh cc ng bng nh hp lin k

nhau. ng bng ch yu do sng v bin bi p, khi hnh thnh nn thng bm st

theo cc chn ni. B bin su, khc khuu c nhiu vng, vnh; m, bn o, ghnh

hp, bi v cn ct...Do vng Duyn hi Nam Trung B l mt khu vc cha

ng ngun ti nguyn du lch a dng, phong ph (c bit l cnh quan v bi tm

ven bin) l yu t thun li pht trin du lch v c mnh danh l "thin ng du

lch bin, o ca Vit Nam".

Cng vi phn t lin, vng Duyn hi Nam Trung B c thm lc a v vng

lnh hi rng ln, vi rt nhiu o, qun o, trong c qun o Hong Sa (thuc

thnh ph Nng) v qun o Trng Sa (thuc tnh Khnh Ha). Qun o Hong

Sa nm trong mt phm vi khong 15.000 km2, t 15045 n 17005 v Bc v gia

kinh tuyn khong 1110 n 1130 kinh ng; xung quanh l su hn 1.000 m,

song gia cc o c su thng di 100 m. Qun o Hong Sa nm ngang b

bin cc tnh Qung Tr, Tha Thin - Hu, Qung Nam v mt phn Qung Ngi,

cch o L Sn 123 hi l (xp x 228 km).


TM NHN N NM 2030

8

Qun o Trng Sa tri di t 602 n 11028 v Bc, t 1120 n 1150 kinh

ng, trong vng bin chim khong 160.000 km2 n 180.000 km2. Bin tuy rng

nhng din tch cc o, , bi ni trn mt nc rt t, ch khong 11 km2. Trng

Sa cch b bin Khnh Ha (Cam Ranh) khong 250 hi l (464 km) v pha ng

Nam.

1.1.2. Kh hu: Vng Duyn hi Nam Trung B nm pha Nam dy Bch M

nn mang kh hu c trng nhit i gi ma nng m, quanh nm nng nng, nhit

cao v t bin ng. Nhit trung bnh nm t 250C n 260C, trung bnh nm cao

nht 290C n 310C, trung bnh nm thp nht 21oC n 23oC. Ring vng rng ni

cao 1.500 m nh B N c nhit trung bnh t 17C n 20C. Nn nhit rt thch

hp vi hot ng du lch ngh mt, tm bin.

Vng khng chu tc ng trc tip ca gi ma ng Bc m ch yu chu nh

hng ca gi Tn Phong nn ma ng m. Khu vc pha Bc ca Vng ( Nng,

Qung Nam) thnh thong c nhng t rt ma ng nhng khng m v khng ko

di. Bn cnh , Vng cng t chu nh hng ca gi Ty kh nng vo u ma h

nh vng Bc Trung B. So vi cc vng t pha Bc dy Bch M tr ra, chu nh

hng su sc ca ch gi ma to nn c ma ng lnh, vi li th v kh hu

ny, vng Duyn hi Nam Trung B t chu chi phi ca kh hu n tnh cht thi v

ca hot ng du lch. Vng lun thu ht khch n quanh nm c bit l cc tnh

pha Nam ca Vng.

Ngoi ra, y cng l mt trong nhng vng c ti nguyn gi ni tri so vi c

nc. Cng gi ln cc di ven bin ca Vng, c bit l ti Ninh Thun, Bnh

Thun l ngun nng lng pht trin phong in.

Vng Duyn hi Nam Trung B mi nm c 2 ma r rt: ma kh ko di thng

1 n thng 8 v ma ma t thng 9 n thng 12. Ngoi ra thi k thng 5, thng 6

thng xy ra thi k ma l tiu mn ca khu vc. Thi k ma ma trng vo thi

k hot ng ca bo, p thp nhit i v gi ma ng Bc nn lng ma tp trung

ch yu vo ma ma, chim t 65% n 80% tng lng ma nm. Tng lng ma

nm trung bnh trong ton khu vc ph bin t 1.150 mm n 1.950 mm; ring tnh

Ninh Thun lng ma nm t t 700 mm n 800 mm, khng bng mt na lng

ma trung bnh ca c nc (1.900 mm/nm) v gy nn hin tng sa mc ho. Ninh

Thun, Bnh Thun l hai tnh kh hn nht ca c nc. C th thy vng Duyn hi

Nam Trung B c ma kh ko di v mt c im quan trng l ma ma v ma

kh ca Vng khng cng lc vi ma ma v kh ca cc vng khc, ma ma

thng n mun hn v ngn. Ma h, trong khi c nc c lng ma ln nht, th

Vng kh hu ny li ang thi k kh nht. Vi c im nhiu nng, t ma bn

cnh c im a hnh l vng bin su nn nc bin ca Vng lun trong vt, xanh

bic cng to nn s hp dn khch du lch.

Vng Duyn hi Nam Trung B cng l mt trong nhng khu vc chu nh

hng nng n ca bo v p thp nhit i. Bo hot ng mnh nht vo thng 10,

tn sut 1,0 n 1,3 cn bo/thng, ch sau vng Bc Trung B (vi tn sut 1,3 n


TM NHN N NM 2030

9

1,7 cn bo/thng). y l mt yu t bt li ca Vng i vi hot ng du lch trong

ma ma bo. Ngoi ra Vng cng l mt trong nhng khu vc chu nh hng su

sc ca bin i kh hu v hin tng nc bin dng.

1.1.3. Thy vn: Sng ngi vng Duyn hi Nam Trung B gm hai h thng

sng chnh sau: h thng sng Thu Bn - Vu Gia vi lu vc 10.350 km2 (gm cc

sng Thu Bn, Vu Gia, Ty Loan, Hn, Cu , Yn) h lu chy qua cc tnh

Nng, Qung Nam, Qung Ngi; h thng sng Rng c lu vc rng ti 13.900

km (vi hai sng chnh l Rng v sng Hinh) phn h lu chy qua a bn tnh

Ph Yn. Ngoi ra cn phi k n cc sng khc nh sng Cu ( Nng); sng

Tam K, Trng Giang (Qung Nam); sng V, Tr Bng, Tr Khc (Qung Ngi);

sng Cn, sng Mang, sng C, An Lo, H Thanh (Bnh nh); sng Ci, Nng

(Ph Yn); sng Ci - Nha Trang (Khnh Ha); sng Pha, sng Dinh (Ninh Thun);

sng Phan, sng Ly, C Ty, Mng Mn, La Ng (Bnh Thun).

Cc sng vng Duyn hi Nam Trung B c c im ngn, dc, l ln nhanh,

xung nhanh, bin dao ng ln, nc chy rt xit vo ma ma v t nc vo

ma kh. H thng ngn l thp, mt s sng cha c . Nc l khng ch chy

trong dng chnh m cn chy trn qua ng bng, gy nh hng n hot ng du

lch. Ma l bt u t thng 9, kt thc vo thng 12 (ring tnh Bnh Thun bt u

t thng 6, kt thc vo thng 11). Lng dng chy ma l chim t 65% n 75%

lng dng chy nm, tp trung ch yu vo thng 10 v thng 11, ring sng La Ng

ma l chim 80% lng dng chy nm. y cng l vng c mt sng thp nht

c nc. Cc sng trong vng chy theo hng Ty Bc - ng Nam. Cc sng ln

bt ngun t Ty Nguyn. Sng ngi chy qua dc cao, nn tnh nng thy in

ln, cng sut va v nh. Cc sng ny cung cp nc, lm thy li, giao thng,

ng thi cng l tim nng du lch th thao, mo him.

Vng Duyn hi Nam Trung B c tng cha nc ngm nng (thng nh hn

50 m, mc nc tnh nh hn 5 m) nhng li kh khai thc l do ngun nc ngm

vng c tng tr trong cc ng bng thung lng sng vi din phn b hp, b dy

tng cha nc khng ln, tr lng nc khng nhiu, c bit l thng b nhim

mn theo chiu su kh phc tp. Chnh v th cht lng nc di t b suy gim.

Bn cch , ti cc di ct ven bin, do cc tng cha nc ngm u nm su di

ct, nn vic khai thc phi dng n cc bin php k thut cao v ngun kinh ph

ln. iu ny cho thy phi c chin lc khai thc v qun l hp l ti nguyn nc

ngm, trnh tnh trng hn hn nng nh nm 2005 ti hai tnh Ninh Thun v Bnh

Thun. Trong ti nguyn nc ngm, cc m nc khong, nc nng c tc dng

sinh l tt i vi c th con ngi do c cha nhng thnh phn c bit c hm

lng cao v nhit thch hp l ti nguyn du lch cha bnh, chm sc sc kho,

sc p. Vng c s lng cc m nc khong, nc nng kh nhiu (ch ng sau

vng Trung du v min ni Bc B) l ngun ti nguyn du lch tm khong nng,

chm sc sc khe c gi tr.

1.1.4. Sinh vt: H sinh thi vi nhng loi ng thc vt a dng cng to nn

sc ht du lch cho Vng. Trc tin phi k n l ngun hi sn phong ph. Vng


TM NHN N NM 2030

10

Duyn hi Nam Trung B chim gn 20% sn lng nh bt thy sn ca c nc

vi cc ng trng ln Ninh Thun, Bnh Thun, c nhng loi hi sn nh tm, tm

hm, c m, ngc traiBn cnh , cn c nhiu loi ng vt vi chng loi a

dng, th vi nhiu loi nh: h, bo, gu, b rng, sn dng, sc chn vng, voc

ng sc, kh ui di, trn gm;chim c cc loi i din nh: cng, i bng t, g

li, bm bp, c bit chim yn cho sn phm c gi tr cao, ni ting trong nc v

quc t. c bit, ti y cn c nhiu loi c hu qu him c a vo Sch

Vit Nam nh ch v chn en, g tin mt , ch cy Trung B (Vn quc gia Ni

Cha), b tt, ba ba gai (Vn quc gia Phc Bnh). ng thi, rn san h ti khu

bo tn bin Hn Mun c tm quan trng mang tnh quc t v a dng sinh hc thuc

loi cao nht Vit Nam.

1.2. iu kin kinh t - x hi ca vng Duyn hi Nam Trung B

1.2.1.Cc c im dn c, dn tc: Dn s Duyn hi Nam Trung B nm 2012

khong 9 triu ngi, chim 10% dn s c nc.

Mt dn c trung bnh c Vng l 202 ngi/km2, tng ng vi vng Bc

Trung B v thp hn so vi mt dn s trung bnh c nc (268 ngi/km2). S

phn b dn c khng u. a phng c mt dn c cao nht trong Vng l thnh

ph Nng (758 ngi/km2), tip n l Bnh nh (248 ngi/km2), Qung Ngi

(238 ngi/km2), Khnh Ha (227 ngi/km2), Ph Yn (173 ngi/km2), Ninh Thun

(172 ngi/km2), Bnh Thun (153 ngi/km2) v Qung Nam l tnh c mt dn

s thp nht Vng vi 139 ngi/km2.

Phn b dn c c s khc bit gia vng i ni pha Ty v vng ng bng

ven bin pha ng. Vng ng bng ven bin ch yu l ngi Kinh v mt b phn

nh ngi Chm - thuc h ngn ng Nam o ( Ninh Thun, Bnh Thun). Vng

ny c mt dn s cao, phn b tp trung cc thnh ph, th x. Vng i ni pha

Ty ch yu l ng bo cc dn tc t ngi: cc dn tc thuc nhm ngn ng Mn -

Khme Trng Sn - Ty Nguyn nh: Ctu ( Nng, Qung Nam), Gie-Tring

(Qung Nam), X - ng (Qung Nam, Qung Ngi), Co (Qung Ngi), Hr (Qung

Ngi, Bnh nh), Bana (Bnh nh, Ph Yn) v cc dn tc thuc ng h Nam o

nh: Giarai (Ph Yn), (Ph Yn, Khnh Ha), Raglai (t Khnh Ha n Bnh

Thun), Churu (Ninh Thun, Bnh Thun). Bn sc vn ha ca cc dn tc (c bit

l dn tc Chm v cc dn tc ng Trng Sn) l mt trong nhng ti nguyn du

lch ni tri v l th mnh khai thc pht trin du lch ca vng.

1.2.2. c im kinh t - x hi: y l mt khu vc c tc tng trng GDP

bnh qun khong 10%/ nm, cao hn nhiu so vi mc bnh qun c nc (5,42%).

C cu kinh t ca vng c nhng bc tin ng k theo hng khai thc th mnh

kinh t bin th hin trong cc ngnh dch v, nng nghip v cng nghip, c th nh

nh bt v nui trng thy sn, khong sn, vn ti bin v du lch. y cng l vng

c cht lng iu hnh kinh t kh tt, ni bt l Nng c ch s nng lc cnh

tranh cp tnh (PCI) nm 2013 ng u ton quc, Qung Ngi ng th 7 (thuc

nhm xp hng rt tt), cc tnh cn li trong Vng (tr Ph Yn v Ninh Thun) u


TM NHN N NM 2030

11

thuc nhm xp hng kh. Qua cho thy c hi thun li cho mi trng kinh

doanh ni chung v ngnh du lch ni ring ti vng Duyn hi Nam Trung B.

Cng ging nh s phn b dn c, cc hot ng kinh t cng c s khc bit

gia vng i ni pha Ty v vng ng bng ven bin pha ng. Cc hot ng

kinh t ch yu vng ng bng ven bin bao gm: cng nghip, thng mi, du

lch, khai thc v nui trng thu sn; vng i ni pha Ty - chn nui gia sc ln

(b n, cu), ngh rng, trng cy cng nghip.

* Nng nghip: Kh khn ca vng l qu t nng nghip rt hn ch. Sn

lng lng thc bnh qun nm l 393,2 kg/ ngi, thp hn mc trung bnh c nc

(546 kg/ngi, nm 2012). Ngoi sn xut lng thc vng cn trng cc loi cy

cng nghip v cy thc phm khc phc v i sng v c ngha i vi hot ng

du lch nh: thanh long, nho,...l nhng c sn gp phn to nn thng hiu du lch,

qu - khng nhng l nguyn liu cho thc phm, dc liu m cn l nguyn liu cho

nhng sn phm m ngh.

* Ng nghip: L th mnh ca vng, bao gm nui trng, nh bt thy sn.

Din tch nui trng thu sn khong 60.000 ha, c th nui trng cc loi c sn

(tm, tm hm, c m, ngc trai...) trn cc loi thu vc: mc, ngt, l. Cc mt hng

xut khu ch yu l mc, tm, c ng lnh. Ngh mui, ch bin thy sn kh pht

trin, ni ting l mui C N, Sa Hunh, nc mm Nha Trang, Phan Thit

* Dch v: Nh iu kin a l thun li nn cc hot ng vn ti trung chuyn

trn tuyn Bc - Nam din ra si ng. Vn ti bin trong nc v quc t c nhiu

thun li. Cc thnh ph cng bin va l u mi giao thng thy b va l c s

xut, nhp khu quan trng ca cc tnh trong vng v Ty Nguyn. Duyn hi Nam

Trung B ang tr thnh im n ca khch quc t bng ng bin.

Du lch l th mnh kinh t ca vng. y l mt trong 3 vng pht trin mnh

v du lch. Mt s a phng nh Bnh Thun, Khnh Ha, Qung Nam, Nng

dn khng nh c thng hiu v du lch ca mnh.

* Cng nghip: Cng nghip lc ha du, c kh, ch bin nng sn, thy sn,

in nng, thc phm kh pht trin. Phn ln gi tr cng nghip tp trung cc

thnh ph Nng, Quy Nhn v di ven bin.

* Cc trung tm kinh t v vng kinh t trng im: Cc trung tm kinh t

Duyn hi Nam Trung B u l nhng thnh ph bin vi cc hot ng xut nhp

khu, du lch nhn nhp nh Nng, Quy Nhn, Nha Trang, Phan Thit.

Ton Vng c 5 khu kinh t trong khu kinh t m Chu Lai (Qung Nam),

khu kinh t Dung Qut (Qung Ngi) c u tin pht trin; khu kinh t Nhn Hi

(Bnh nh), khu kinh t Vn Phong (Khnh Ha) c c s h tng tng i hon

thin; hn 30 khu cng nghip tp trung pht trin cc ngnh cng nghip ch lc c

quy m ln vi lc lng lao ng ng o v nhu cu du lch ln.


TM NHN N NM 2030

12

Vng kinh t trng im min Trung bao gm Tha Thin - Hu, thnh ph

Nng, Qung Nam, Qung Ngi, Bnh nh. Trong Nng, Qung Nam, Qung

Ngi, Bnh nh thuc vng Duyn hi Nam Trung B. Vng kinh t trng im min

Trung tc ng mnh ti s chuyn dch c cu kinh t khng ch cc tnh trong

bn thn n m cn ti cc tnh cc Nam Trung B v hnh thnh nn cc trung tm

kinh t ven bin.

2. Ti nguyn du lch vng Duyn hi Nam Trung B

2.1. Ti nguyn du lch t nhin

2.1.1. Ti nguyn du lch bin, o: Vi gn 1.200 km b bin, mi tnh, thnh

ph ca vng Duyn hi Nam Trung B u c ng b bin ko di v nhng bi

bin p, khung cnh l tng, hp dn du khch trong v ngoi nc t nhiu nm

qua. Nng c bin M Kh, Tin Sa, Sn Tr trong bi bin Nng c tp

ch Forbes ca M bnh chn l mt trong su bi bin hp dn nht hnh tinh; Qung

Nam c bin Ca i; Qung Ngi c bi bin M Kh, Sa Hunh; Bnh nh c bi

Hong Hu; Ph Yn c bi bin Long Thy; Ninh Thun c bi bin C N, Ninh

Ch; t lu c du khch trong v ngoi nc bit n. Khnh Ha ni ting ti

tm quc t vi thnh ph bin Nha Trang, bi bin quanh nm trn ngp nng vng,

sc tri xanh khng km a Trung Hi. Thm vo , vnh Nha Trang, cn c xp

hng trong Cu lc b nhng vnh p nht th gii. Bn cnh vnh Nha Trang, cn

phi k n cc vnh tuyt p nh Vn Phong, Cam Ranh ca Khnh Ha, Vnh Hy

ca Ninh Thun. Th resort l danh hiu dnh cho khu du lch bin Mi N ca

Bnh Thun t nhiu nm nay.

Bn cnh cc vnh ni ting, nhiu m mang v p hoang s, l ti nguyn du

lch hp dn nh m Th Ni, vnh Quy Nhn (Bnh nh), m C Mng, m

Loan, vnh Xun i, Vng R (Ph Yn), m Nha Phu (Khnh Ha)...

H thng o ven b cng l nhng ti nguyn du lch gi tr. Cc o C Lao

Chm (Qung Nam), L Sn (Qung Ngi), h thng cc o ti Khnh Ha, o Ph

Qu (Bnh Thun)... c nhng bi tm p, cnh quan c o, mi trng trong lnh

l ti nguyn du lch tm bin, th thao bin v khm ph.

c bit, vng Duyn hi Nam Trung B c hai qun o xa b (hai huyn o)

l Hong Sa (thnh ph Nng), Trng Sa (tnh Khnh Ha) vi nhiu tim nng

pht trin du lch bin, o, th thao, khm ph.

Cc c sn t bin gm nhng loi thc phm cao cp nh bo ng, tm hm,

cua hunh , mc khu vc ny ngon ni ting v r. Bn cnh , cc sn phm

hng ha khc sn xut t bin nh hng m ngh, lu nim cng rt c gi tr i

vi du lch.

C th nhn thy, ti nguyn du lch bin, o l th mnh ni bt ca Vng,

khng nh thng hiu du lch Vng so vi c nc.


TM NHN N NM 2030

13

2.1.2. Ti nguyn du lch thuc sng, h, sui nc nng, nc khong: Sng,

h, sui nc nng, nc khong l nhng ti nguyn du lch rt hp dn vng

Duyn hi Nam Trung B. Nhng ti nguyn ny c khai thc phc v mc ch

tham quan, ngh dng, vui chi gii tr, th dc th thao v cha bnh.

Cc sng Hn ( Nng), sng Thu Bn (Qung Nam), sng Tr Khc (Qung

Ngi)l ti nguyn du lch v ang c khai thc.

Cc h nc t nhin v nhn to nh h Ph Ninh (Qung Nam), h nh Bnh

(Bnh nh) h sng Hinh (Ph Yn)trong h Ph Ninh Qung Nam c gi tr

du lch sinh thi cao.

Mt s m nc khong, nc nng c pht hin v a vo s dng nh

m nc khong Phc Nhn ( Nng), Ty Vin (Qung Nam); Thch Bch, Thch

Tr, Ngha Thun (Qung Ngi); Hi Vn (Bnh nh); Ph Sen, Tr , Lc Sanh

(Ph Yn); Nha Trang, Cam Ranh, nh Thnh (Khnh Ha); Tn M (Ninh

Thun); Vnh Ho, DaKai (Bnh Thun)v y cng l ngun cung cp bn khong

cho cc im du lch tm bn khong nh Phc Nhn ( Nng), Nha Trang, Cam

Ranh (Khnh Ha), Vnh Ho, Mi N, (Bnh Thun)...

2.1.3. Ti nguyn du lch thuc cc khu rng c dng: Vng Duyn hi Nam

Trung B c 18 khu bo tn, trong c 2 vn quc gia; 9 khu bo tn thin nhin; 2

khu bo tn bin v 5 khu bo v cnh quan (rng vn ha lch s - mi trng).

c bit trn lnh th phi k n 2 khu bo tn bin (trong tng s ba khu bo tn

bin ca Vit Nam) l Hn Mun (Khnh Ha) v C Lao Chm (Qung Nam). Khu

bo tn bin Hn Mun (Khnh Ha) l khu bo tn bin u tin ca Vit Nam vi h

sinh thi san h rt phong ph. Khu bo tn bin C Lao Chm, ng thi l khu d

tr sinh quyn th gii, vi nhng loi san h ln u tin c tm thy Vit Nam.

Ti cc khu bo tn bin ny rt pht trin cc loi hnh du lch ln bin ngm h sinh

thi san h.

Cc vn quc gia Ni Cha, Phc Bnh (Ninh Thun) l ni lu gi ngun

gen ng thc vt, bo tn sinh thi v a dng sinh hc v th c ngha rt ln v

khoa hc, v kinh t, gio dc v du lch. c bit Ni Cha l mt vn quc gia v

cng c o ca Vit Nam, ni c th bt gp trong mt khng gian khng qu ln c

bin, c sa mc v nhng cnh rng thm, c bit n vi ci tn rt ph thng

Rng kh Phan Rang c gi tr du lch cao.

Cc khu bo tn thin nhin c gi tr kt hp du lch phi k n: bn o Sn

Tr, B N - Ni Cha. ng thi, cc khu bo v cnh quan nh Quy Ha - Ghnh

Rng, o C - Hn Na... u nm trong cc khu vc c quy hoch phc v

mc ch du lch.

2.1.5. Mt s cnh quan du lch c bit: Thin nhin trn a bn vng Duyn

hi Nam Trung B to nn mt s cnh quan c bit c gi tr du lch cao, tiu biu l:

- Gnh a (Ph Yn): y l thng cnh thin to him thy v a cht m

trn ton th gii ch xut hin Ireland, Hn Quc v Vit Nam. y c dng


TM NHN N NM 2030

14

ng theo tng ct, lin kht vi nhau, c tit din hnh lc gic hoc hnh trn, ging

nh nhng ci a xp chng ln nhau nn mi c tn gi l gnh (ghnh) a. Ti

nguyn du lich c o ny li n tng kh qun cho du khch khi n tham quan.

- Cn ct Ninh Thun, Bnh Thun: Vng t y ct v gi Duyn hi Nam

Trung B c mt dng ti nguyn du lch c trng l cc cn ct. Ninh Thun phi

k n cn ct trng Tun T, cn ct Nam Dng, cn ct di ng Phc Dinh ni

ting. Bnh Thun li c nhng cn ct p n m hn nh i Hng v Bu Trng.

Ti nguyn du lch ny rt hp dn cho nhng du khch khm ph vng i ct, c

bit vo lc bnh minh v hong hn.

2.2. Ti nguyn du lch nhn vn

Vng Duyn hi Nam Trung B c h thng ti nguyn du lch nhn vn c o

th hin qua cc di tch lch s - vn ha, kin trc ngh thut, kho c; cc l hi vn

ha dn gian; ca ma nhc; m thc; lng ngh th cng truyn thng; cc bo tng v

c s vn ha ngh thut; yu t con ngi v bn sc vn ha dn tc. Trong cc nn

vn ha ti vng t ny, ni bt l cc gi tr vn ha ChmPa c sc v vn ha

cng ng dn c ven bin a dng, phong ph. y l c s pht trin cc loi

hnh v sn phm du lch du lch c trng mang thng hiu vng v c sc hp dn

khch du lch cao.

2.2.1. Cc di tch lch s - vn ha, kin trc ngh thut, kho c: Ton vng

hin c 221 di tch cp quc gia, so vi c nc c 3.125 di tch, trong c 2 di sn

vn ha vt th. y l h thng ti nguyn c bit gi tr phc v du lch ca vng.

Trong s cc di tch k trn, h thng di tch gn vi vn ha ChmPa l c

trng ni bt ca Vng. Ti y cn lu gi nhiu du tch ca nn vn ha ChmPa

phn b trn ton lnh th Vng vi cc gi tr c o. Qua hng trm nm tn ti, d

b xung cp t nhiu, nhng cc thp Chm vn lung linh nt huyn o, thu ht khch

du lch tham quan, nghin cu, tm hiu. Khu n thp M Sn l di tch tiu biu. M

Sn l mt tng th kin trc gm 70 n thp Chm v mt s ln bia k c nin lch

lin tc qua nhiu th k t IV n XIII, trong nhiu nht vo khong th k VI n

IX c UNESCO cng nhn Di sn vn ha th gii. Ngoi ra cn phi k n

Kinh c Tr Kiu (Qung Nam), cc cm thp i, Bnh t, Cnh Tin, Dng

Long,...(Bnh nh), Thp Nhn (Ph Yn), Thp B Ponagar (Nha Trang), qun th

thp Poklongarai (Ninh Thun), nhm n thp Poshanu (Bnh Thun).

Mt di sn vn ha khc ca Vng l th c Hi An (Qung Nam). T cui

th k 16, ni ny l thng cng phn thnh nht ca x ng Trong, ni cc thng

thuyn ca Nht Bn, Trung Hoa, B o Nha, Ty Ban Nha, H Lan... n trao i,

mua bn hng ha qua cc triu i cha Nguyn. Hi An l mt qun th kin trc c

gm nhiu cng trnh nh , hi qun, nh cha, miu mo, ging cu, nh th tc,

bn cng, chv nhng con ph hp chy ngang dc to thnh cc vung kiu bn

c. y c xem l mt bo tng sng v kin trc v li sng th c.


TM NHN N NM 2030

15

Hai di sn vn ha th gii Khu n thp M Sn v th c Hi An cng

c cng nhn l di tch quc gia c bit v kin trc ngh thut, lun thu ht rt

ng khch du lch.

Trn a bn Vng cng pht hin c nhiu di ch kho c c gi tr nghin

cu gn lin vi nn vn ha Sa Hunh (Qung Ngi).

H thng di tch gn vi cc cuc u tranh dng nc v gi nc ca dn tc

cng l ngun ti nguyn du lch quan trng i vi pht trin du lch ca Vng. Ni

bt trong h thng ti nguyn du lch trn l cc di tch gn vi khi ngha Ty Sn

(Bnh nh), di tch thuc hai cuc khng chin chng Php v M ca dn tc.

Bn cnh , bn sc vn ha cc tc thiu s ng Trng Sn phn b min

Ty ca Vng cng ang tr thnh nhng ti nguyn du lch nhn vn gi tr.

Danh mc h thng di tch cp quc gia ca cc a phng trn a bn Vng c

gi tr du lch c th hin ph lc 1.

2.2.2. L hi vn ha dn gian: Vng Duyn hi Nam Trung B s hu nhng

nt vn ha bin a dng, phong ph, th hin qua i sng tm linh ca nhn dn.

Thc t cho thy, vn ha bin min Trung, c bit l vng duyn hi Nam Trung

B m c hn so vi hai u t nc.

Cc lng chi u c Lng ng Nam Hi, ni ci tng hi ct ca c voi m ng

dn gi l ng. Hng nm, cc lng chi t chc L hi cu ng (cn gi l L t

ng Nam Hi) trong 3 n 5 ngy, vo khong t thng Ging n thng Nm m

lch, cu mong mt nm ma thun gi ha, sng yn bin lng, mt ma nh bt

thng li, i sng ng dn no m. Ngoi l hi cu ng c xem l l hi ln nht

trong nm, cc lng chi Duyn hi Nam Trung B cn duy tr nhng l thc cng

thuyn rt c trng vo nhiu dp khc nhau.

Nng, th pht trin bc nht min Trung vn bo tn nhiu l hi cng

ng ca c dn cc ngnh ngh, trong ni bt l Cu ng Sn Tr, Thanh Kh

Cc loi hnh ngh thut din xng dn gian, cc tr chi si ng, hp dn, nh ht

bi, bi chi, ht h khoan i p, ua ghe, u vt, ua thuyn, thi nu cm, lm

bnhL hi pho hoa quc t Nng thng nin l mt l hi c o. T l hi,

pho hoa tr thnh thng hiu ring ca Nng, thu ht s ch ca hng trm

ngn khn gi trong v ngoi nc, tr thnh c hch mnh m thc y pht trin du

lch v thu ht cc nh u t.

Qung Nam ni bt vi l hi cng c ng, l hi Cu Bng, l hi B Thu Bn,

l hi Cu Ng bn Ca i, l hi rc C B Ch c, l Nguyn Tiu...ang thu

ht du khch trong v ngoi nc.

Qung Ngi cng c rt nhiu l hi c ng, l hi in Trng B nhng ni

bt l l Khao l Th lnh Hong Sa o L Sn. L Khao l Th lnh Hong Sa

khng ch mang ngha phc v cng tc nghin cu vn ha cng ng c dn ven


TM NHN N NM 2030

16

bin Vit Nam, du lch m cn th hin o l ung nc nh ngun, truyn thng gn

gi v bo v lnh th v lnh hi T quc ca cha ng.

Ti Bnh nh l hi cu ng gn lin hnh thc din xng ht B tro, l hnh

thc sinh hot vn ha tn ngng ni bt ca ng dn Bnh nh. Ni dung bi ht B

tro cu trc cht ch, ti hin kh trn vn, su sc quan nim, cuc sng, sinh hot,

lao ng sn xut trn bin ca ng dn Bnh nh tiu biu cho dng B tro min

bin Nam Trung B. Bn cnh , l hi ng a Ty Sn tng nh cc th lnh

ca phong tro Ty Sn cng l mt l hi ln li nhiu du n vi du khch.

Ph Yn, l hi sng nc Tam Giang, l hi m Loan, l hi Cu ng,

hi ua nga g Th Thng. Ti cc l hi trn, bn cnh nhng nghi thc tn ngng

ring l nhng hot ng m cht vn ha bin a phng, nh ua thuyn, ko co

di nc, th hoa ng, ma siu, sng chi, sng li, sng chng so, lc thng

chaihp dn, thu ht hng ngn ngi tham d.

Khnh Ha cng c l hi c ng nh cc a phng khc. Nhng im

ring c c l l l hi Yn So (ni din ra l hi l miu th B Cha o Yn, Hn

Ni). c bit Festival bin Nha Trang c t chc hai nm mt ln l mt sn phm

vn ha du lch kh thnh cng.

Ninh Thun ni bt vi nhng l hi ca ngi Chm (l hi Kat, Ranuwan...)

m ngi ta c th nhn thy du vt trm tch vn ha bin truyn thng. y l

mt trong nhng l hi vn ha truyn thng c trng ca Vng.

Bnh Thun, tnh cc Nam ca vng Duyn hi Nam Trung B ni ting vi l

hi Nghinh ng (thn c voi). Nghinh ng - Quan Thnh Qun Bnh Thun

c xem l l hi nghinh ng ln nht Vit Nam.

2.2.3. Ca ma nhc: i vi pht trin du lch vng Duyn hi Nam Trung B,

ca ma nhc dn tc cng l mt loi ti nguyn du lch gi tr.

Ht B tro, loi hnh vn ha dn gian c ngun gc t "vn ha bin" nhm

phc v i sng tinh thn cho nhn dn; Ht bi (tung) l di sn vn ha ca Bnh

nh; c bit, tc chi Bi chi ma xun ca ngi Vit (Ngh thut Bi chi ca

ngi Vit) c t chc thnh mt l hi lng qu vo dp tt Nguyn n ca ng

bo Nam Trung B ang c trnh UNESCO cng nhn di sn vn ha phi vt th

i din ca nhn loi; iu ma Kat ca dn tc dn tc Chml nhng loi hnh

ngh thut dn gian th hin mt cch sinh ng s sng to, tm hn, tnh cm ca

mi ngi dn trong cng ng v lun hp dn khch du lch tham quan nghin cu.

Ngoi ra, vng Duyn hi Nam Trung B cn ni ting vi cc l v c truyn

Bnh nh. Hin ti, tnh Bnh nh c 96 v ng, cu lc b v thut. Tnh Bnh

nh 4 ln t chc Lin hoan quc t v c truyn nhm hng ti mc ch chn

hng v c truyn Bnh nh, a tinh hoa vn ha Vit ra khp nm chu. y cng

l sn phm du lch c o, to du n ring cho du lch Bnh nh.

http://www.thanhnien.com.vn/pages/20130216/bai-choi-dau-nam.aspxhttp://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BB%85_h%E1%BB%99ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%BFt_Nguy%C3%AAn_%C4%90%C3%A1n


TM NHN N NM 2030

17

Nhn chung ca ma nhc dn tc thng gn vi l hi truyn thng v cc di

tch lch s vn ha. Tt c gn b vi nhau to nn sc thi vn ha vng Duyn

hi Nam Trung B trong vn ha Vit Nam.

2.2.4. m thc: m thc min Trung ni chung, vng Duyn hi Nam Trung B

ni ring, vi tt c tnh cht c sc ca n th hin qua hng v ring bit, nhiu

mn n cay v mn hn n min Bc v min Nam, mu sc c phi trn phong

ph, rc r, thin v mu v nu sm. Cc mn n c khuynh hng kt hp

mi khu v nh chua, cay, ng, cht, ngt, bi. Khng qu cu k trong ch bin,

mn ngon min bin Duyn hi Nam Trung b dn d nhng m hng v bin t

nhin. c sn ca bin o Duyn hi Nam Trung B phi k n: mc mt nng

nng, cho hu, gi c, sa - nu bn, trn hoc lm gi v cc loi mm.

M Qung, cao lu ph Hi, cm g Tam K, bnh hoa hng trng, b thui Cu

Mng (Qung Nam); c bng sng Tr rim (Qung Ngi); bn ch c (Bnh nh); c

ng i dng, s huyt Loan (Tuy Ha); cho tm hm Bnh Ba, yn so Hn Ni

(Khnh Ha); cho c Nc hay mn c tc k nng (Ninh Thun); bnh xo nhn hi

sn ti sng (Bnh Thun)u l mn ngon rt ni ting mang m vn ha m

thc ca Vng.

Bn cnh , vng Duyn hi Nam Trung B cng ni ting vi cc c sn

mang hng v t nhin nh ti L Sn, qu Tr Bng (Qung Ngi); nho, to (Ninh

Thun); thanh long (Bnh Thun) v cc c sn nhn to nh ko mch nha, ng

phi (Qung Ngi); bnh trng (Bnh nh)gn lin vi cc lng ngh truyn thng.

ung vng Duyn hi Nam Trung B tuy khng phong ph nhng cng c

nhiu loi. Ru dn gian ni ting phi k n ru Bu (Bnh nh). Mt s

ung khc nh ru nho Phan Rang, mt nho (Ninh Thun), nc khong Thch Bch

(Qung Ngi), nh Thnh (Khnh Ha), Vnh Ho (Bnh Thun).

2.2.5. Lng ngh th cng truyn thng: Ngh th cng truyn thng vng

Duyn hi Nam Trung B c lch s pht trin t lu i trn hu ht cc a phng

trong Vng v a ra th trng nhiu sn phm khng ch ni danh trong nc m

c nc ngoi. Cc lng ngh tiu biu c gi tr khai thc du lch nh: Non Nc,

nc mm Nam ( Nng); gm Thanh H, ng Phc Kiu, la M Chu, n

lng Hi An, mc Kim Bng, rau Tr Qu (Qung Nam); ng phi, ko gng T

Ngha (Qung Ngi); ru Bu , nn Ph Gia (Bnh nh); bnh trng Ha a,

nc mm gnh (Ph Yn); nem chua Ninh Ha, nai kh Din Khnh, yn so hn

Ni, nc mm Ca B (Khnh Ha); gm Bu Trc, dt th cm M Nghip - Chung

M (Ninh Thun), bnh trng Ph Long, dt th cm La D, nc mm Phan Thit

(Bnh Thun)...

C th nhn thy cc lng ngh th cng truyn thng vng Duyn hi Nam

Trung B l mt trong nhng ngun ti nguyn du lch c o, ph bin khp cc

tnh trong Vng v ang thu ht khch du lch.


TM NHN N NM 2030

18

2.2.6. Cc bo tng v c s vn ha ngh thut:

a) Bo tng: Vng Duyn hi Nam Trung B l ni c nhng bo tng c o,

mang c trng vng min v lu tr nhng c vt l tinh hoa vn ha ngh thut, lch

s ca khu vc c gi tr tham quan, nghin cu, tm hiu.

Bo tng ngh thut iu khc Chm nm trung tm thnh ph Nng, c

xy dng trong 21 nm, t nm 1915 n nm 1936 bn b sng Hn, theo m tp thp

Chm gm nh gia v hai dy nh bn. Bo tng lu gi rt nhiu tng thn v

tng v n. Tt c cho thy s pht trin rc r ca ngh thut iu khc Chm th

k VII v th k VIII.

Bo tng vn ha Sa Hunh Hi An l ni cung cp nhng thng tin phong

ph v c dn c thuc h vn ho Sa Hunh. Ti y trng by 216 hin vt vn ho

Sa Hunh c nin i trn di 2000 nm c pht hin qua cc t kho st, khai

qut kho c hc ti cc a im nh Hu X, Thanh Chim, An Bng, Xun Lm

t nm 1989 n nm 1994.

Bo tng Quang Trung trng by cc hin vt lin quan n phong tro Ty Sn

v Hong Quang Trung. Ti y trng by nhng di vt v chin tch lng ly ca

phong tro khi ngha nng dn Ty Sn cui th k XVIII. Ngoi ra, ti y cn din

ra cc chng trnh biu din phong ph, c o, hp dn v v Ty Sn, trng trn

Ty Sn, ca ma nhc dn tc...

Vin Hi dng hc Nha Trang khng nhng l mt bo tng bin m cn l

Vin nghin cu bin u tin ca Vit Nam. Ti y c gi gn y nhng b

su tp v mu sinh vt bin nh rong, ru, tm, c, cua, mc, c, trai c nui trong

cc b bng thy tinh.

Ngoi ra mi tnh, thnh ph ln u c h thng cc nh bo tng v nh

trng by v lch s a phng. c bit trong l h thng bo tng v chng tch

chin tranh chng Php v chng M l nhng ti nguyn du lch khai thc cc loi

hnh nh v li chin trng xa, du lch gio dc, tri n, tm linh.

b) Cc c s vn ha ngh thut: Ti cc thnh ph ln nh Nng, Quy

Nhn, Khnh Ha, nhiu c s vn ha c phc hi, nng cp hoc xy mi. Hu

nh a phng no cng c cc on ngh thut ring. Nhng hot ng ngh thut,

c bit l ngh thut dn tc thc s c sc hp dn v thu ht du khch.

Tuy nhin, cc hot ng vn ha ngh thut vn cha c quan tm ng mc,

nht l cc vng xa trung tm. Nhiu loi hnh vn ha ngh thut dn tc ang c

nguy c tn li, nhiu c s vn ha b xung cp. Ngnh vn ha v du lch cc a

phng cn phi c k hoch phi hp u t khi phc v pht trin cc loi hnh

ngh thut dn tc nhm mc ch chn hng vn ha v pht trin du lch.

2.2.7. Cc cng trnh kinh t - x hi v cnh quan th: Trong qu trnh pht

trin kinh t - x hi, trn a bn vng Duyn hi Nam Trung B hnh thnh nhiu

cng trnh phc v kinh t - x hi, cnh quan th v tr thnh ti nguyn du lch c


TM NHN N NM 2030

19

gi tr nh hm o Hi Vn, cu Rng, cu quay ( Nng), khu kinh t Dung Qut

(Qung Ngi), cu Th Ni v khu kinh t Nhn Hi (Bnh nh). Trong tng lai trn

a bn Vng s cn c thm nhiu cng trnh mi c gi tr phc v du lch nh hm

ng b o C (Ph Yn), cc nh my in ht nhn (Ninh Thun)...Bn cnh h

thng ti nguyn nhn vn vn c, nhng ti nguyn du lch ny gp phn a dng ha

sn phm du lch v thu ht khch tham quan.

nh gi chung v ti nguyn du lch:

Qua nh gi h thng ti nguyn du lch vng Duyn hi Nam Trung B, c th

rt ra nhng nhn xt sau:

1) Vng Duyn hi Nam Trung B c th mnh ni bt v ti nguyn du lch

bin, o vi s a dng ca cc h sinh thi c trng:

- H sinh thi bi bin, c s hnh thnh cc bi tm, cc khu vc cnh quan;

- H sinh thi o vi cc o ln, nh, gn b v xa b;

- H sinh thi trong lng bin (cc rn san h, sinh vt bin);

- H sinh thi m ph, vng, vnh, bn o, ghnh , ng thc vt rng ven

bin

H thng ti nguyn bin, o l tin pht trin dng sn phm chnh, c

trng, c sc hp dn cao, to thng hiu du lch Vng.

2) Ti nguyn du lch nhn vn vi nt c o, giu bn sc ca vn ha

ChmPa. Vng Duyn hi Nam Trung B vn l vng t ca ngi Chm v Vng

quc ChmPa c (hay Chim Thnh) l s giao lu gia vn ha Sa Hunh v vn ha

ng Sn. Di sn ca vn ha Chm hu nh ch cn hin hu di ven bin ny vi

kinh Tr Kiu, o Chm, cng Chm, h thng n thp, l hi v bo tng vn

ha Chm... Trong ni bt l cc Di sn vn ha Khu n thp M Sn v th c

Hi An c UNESCO vinh danh l Di sn vn ha ca nhn loi. Cc di sn vn ha

th gii cng l c s pht trin dng sn phm chnh cho Vng.

3) Bn cnh h thng ti nguyn ni bt trn, v t nhin vng Duyn hi Nam

Trung B cn c h sinh thi ni pha Ty (h sinh thi ng Trng Sn), cc m

nc khong, cc h nc; v vn ha c h thng di tch gn vi chin tranh gi

nc ca dn tc (thi Ty Sn, chin tranh chng Php, chng M); nt vn ha ca

cng ng dn c ven bin; vn ha cc dn tc thiu s ng Trng Sn...gp phn

lm phong ph v a dng ngun ti nguyn du lch ca Vng.

4) Cc khu vc tp trung ti nguyn du lch gm di ven bin Hi Vn - Sn Tr

- Non Nc - Hi An gn vi B N, C Lao Chm (thuc Nng v Qung Nam)

v di ven bin Vng R - Vn Phong - m Nha Phu - Nha Trang - Cam Ranh (thuc

Ph Yn v Khnh Ha). y l c s hnh thnh cc a bn trng im, cc khu vc

tp trung u t pht trin thnh ng lc du lch ca Vng.


TM NHN N NM 2030

20

5) Cc ti nguyn bin, o; vn ha ChmPa l tin quan trng xy dng sn

phm du lch Vng c sc cnh tranh khu vc v quc t. H thng cc ti nguyn t

nhin v nhn vn khc gp phn lm a dng ha cc sn phm du lch cho Vng.

3. H thng kt cu h tng, c s vt cht k thut phc v du lch

3.1. Hin trng v cc d n pht trin h thng giao thng

Vng Duyn hi Nam Trung B c nn tng mng li giao thng pht trin v

hi t y cc loi hnh giao thng ng b, ng thy (sng v bin), ng st

v ng khng, thun li cho vic lin kt pht trin du lch.

3.1.1. ng b: Vng Duyn hi Nam Trung B c thnh ph Nng l mt

trong nm Trung tm quc gia v nhiu th ln nn mng li giao thng ng b

pht trin gm cc ng quc l v ng tnh. Phn ln h thng ng b c

hnh thnh v xy dng t thi Php thuc. Tuy nhin, cng vi qu trnh pht trin

kinh t ca c nc, h thng giao thng ng b c u t nng cp v pht trin

khng ngng.

Cc tuyn quc l trn a bn vng ch yu theo hai h thng Bc - Nam v

ng - Ty ni vi cc trung tm hnh chnh ca cc tnh trong vng. Ngoi ra, h

thng ng tnh, ng huyn i hu ht cc im dn c trn a bn to nn mt

giao thng dy c.

Cc tuyn quc l theo hng Bc - Nam bao gm:

- Quc l 1A (AH 1): L tuyn ng huyt mch chy dc theo a bn cc tnh

trong vng v ni vi cc vng Bc Trung B v ng Nam B. Mt ng rng 10

m n 12 m, thm b tng nha, cht lng kh tt, hin ang c m rng, pht

trin thnh ng cao tc Bc - Nam. n nm 2020, ng s hnh thnh 4 ln xe c

gii, thun li cho vic vn chuyn hnh khch du lch theo hng Bc - Nam.

- Quc l 14 (on trng vi ng H Ch Minh): ng chy pha Ty tnh

Qung Nam, qua vng Ty Nguyn. Mt ng rng 10 m n 12 m, thm b tng nha, cht lng kh tt, hin ang c m rng, nng cp. ng 14 mc d chy

qua a phn vng khng nhiu nhng c vai tr quan trng trong lin kt pht trin du

lch Vng vi Ty Nguyn.

- Tuyn ng ven bin: L tuyn giao thng ng b ang c hnh thnh

trn c s lm mi hoc nng cp m rng mt s on ng ven bin sn c (gm

c quc l, tnh l, bin...). ng t tiu chun cp III v IV ng bng. n nm

2020, tuyn ven bin s c bn hon thnh. y l mt trong nhng tuyn giao thng

ng b c ngha quan trng i vi pht trin du lch bin, o ca Vng.

Cc tuyn quc l theo hng ng - Ty bao gm:

- Quc l 14B t Tin Sa ( Nng) n Thch M (Qung Nam), di 74 km.

- Quc l 14D t Ging n ca khu T c (Qung Nam), di 75 km ( hp nht

hai tuyn quc l 14B v quc l 14D thnh mt tuyn 14B.)


TM NHN N NM 2030

21

- Quc l 14C t Ngc Hi (Kon Tum) n Buprng (k Nng), di 387 km.

- Quc l 14E t H Lam n Khm c ni ng ven bin (Qung Nam), di

76 km.

- Quc l 19 t thnh ph Quy Nhn (Bnh nh) qua thnh ph Pleiku (Gia Lai)

ln ca khu L Thanh (Gia Lai) sang Campuchia. Chiu di ton tuyn 238 km.

- Quc l 19B t Khu kinh t Nhn Hi i sn bay Ph Ct di 60 km trn c s

nng cp cc ng tnh T 639 v T 635. ng t tiu chun cp 3 ng bng

vi chiu rng khong 25 m.

- Quc l 24 t Thch Tr (Qung Ngi) n thnh ph Kon Tum, di 169 km.

- Quc l 24B t cng Sa K n quc l 1 (Qung Ngi), chiu di 18 km.

- Quc l 25 t thnh ph Tuy Ha (Ph Yn) n Ch S (Gia Lai), chiu di

192 km.

- Quc l 26 t Ninh Ha (Khnh Ha) n thnh ph Bun Ma Thut (k

Lk), chiu di 165 km.

- Quc l 26B t quc l 1 n nh my tu bin Hyunai. (Ghp quc l 26 v

quc l 26B thnh quc l 26).

- Quc l 27 t thnh ph Bun Ma Thut (k Lk) n thnh ph Phan Rang

(Ninh Thun), chiu di 277 km.

- Quc l 27B t Ninh Bnh (Ninh Thun) n Cam Thnh ng (thnh ph Cam

Ranh, Khnh Ha), chiu di 53 km.

- Quc l 28 t thnh ph Phan Thit (Bnh Thun) n th x Gia Ngha (k

Nng), chiu di 194 km.

- Quc l 29 t Vng R (Ph Yn) n Bun H (k Lk), c nng cp t

tnh l 645, chiu di 180 km.

Tuyn ng tnh 723 ni Khnh Ha vi Lt cng c vai tr lin kt vng

Duyn hi Nam Trung B vi Ty Nguyn.

Hu ht cc tuyn ng b trn bc u u c ci to, nng cp m

bo giao thng tng i thun tin gia cc a phng trong vng vi cc tnh thuc

vng Ty Nguyn. Tuy nhin, cht lng h thng giao thng cn yu, vic i li cn

kh khn, cha p ng yu cu ngy cng cao ca pht trin du lch (v tc , an

ton v v sinh mi trng). V vy, trong giai on mi, pht huy c hiu qu

v khai thc tt cc tim nng du lch ca vng Duyn hi Nam Trung B, cn:

+ M rng, nng cp tuyn ng quc l huyt mch ni cc trung tm th

ln trong v ngoi vng to ra hnh lang lin kt kinh t v du lch.

+ Hon chnh tuyn ven bin thun tin pht trin cc khu du lch quan trng

ca vng.


TM NHN N NM 2030

22

+ Ci to h thng giao thng ni , cc tuyn vnh ai ca cc thnh ph ln

to iu kin thun li thu ht cc dng khch du lch t cc sn bay, bn cng

3.1.2. ng st: Vng Duyn hi Nam Trung B c tuyn ng st Bc - Nam

chy qua a bn tt c cc tnh vi chiu di ton tuyn t ga Nng n ga Bnh

Thun (Mng Mn) khong 760 km. Cc ga quan trng trn tuyn c Nng

(thnh ph Nng), Diu Tr (tnh Bnh nh), Nha Trang (tnh Khnh Ha).

Giao thng ng st l phng tin vn chuyn quan trng, mt trong nhng

iu kin lin kt vng v lin kt quc t pht trin du lch. c bit l tuyn

ng st xuyn , vi nh hng pht trin mi hnh thnh tuyn ng st cao tc

Bc - Nam s to iu kin thun li kt ni du lch vng Duyn hi Nam Trung B

vi cc trung tm du lch ln ca cc nc trong khu vc.

Cc tuyn ng st thnh ph H Ch Minh - Phan Thit, thnh ph H Ch

Minh - Nha Trang thuc h thng ng st k trn c u t nng cp phc

v chuyn ngnh du lch.

Ngoi ra, trn a bn vng c tuyn ng st rng ca Phan Rang - Thp Chm

i Lt, di 84 km, ang c sa cha phc v khch du lch kt ni cc trung

tm Nha Trang, Ninh Ch ca Vng vi Lt (Lm ng, thuc vng Ty Nguyn).

Mc du c ng st i qua cc tnh, thnh ph nhng cht lng dch v vn

ti hnh khch trn tuyn cn thp, cha p ng yu cu vn chuyn khch du lch.

3.1.3.ng khng: So vi cc vng khc trn c nc, giao thng ng khng

vng Duyn hi Nam Trung B kh pht trin.

Hin nay trn a bn vng c 5 sn bay sau:

- Sn bay quc t Nng: Sn bay quc t Nng l cng hng khng ln

nht ca khu vc min Trung - Ty Nguyn v ln th ba ca Vit Nam, sau sn bay

quc t Tn Sn Nht (Thnh ph H Ch Minh) v sn bay quc t Ni Bi (H Ni).

Nm 2012, sn bay ny phc v 3,6 triu khch, d kin nm 2016 t 6 triu lt

khch, nm 2020 t 10 triu hnh khch/ nm vi mc tng lng khch 15% mi

nm. Hin c 4 hng hng khng ni a v 12 hng hng khng quc t ang c

ng bay n sn bay quc t Nng.

- Sn bay quc t Cam Ranh: Sn bay quc t Cam Ranh l sn bay dn s chnh

phc v cho tnh Khnh Ha v cc tnh cc Nam Trung B. Nm 2012 sn bay n

1,2 triu lt khch (ng th 4 Vit Nam) trong c hn 1.000 chuyn bay quc t

vi hn 200.000 hnh khch lm th tc xut nhp cnh ti sn bay, d kin t 2,5

triu lt/nm vo nm 2015.

- Sn bay quc t Chu Lai: Sn bay Chu Lai l sn bay tnh Qung Nam, nm

trong Khu kinh t m Chu Lai. c bt u xy dng nm 2004. Sn bay Chu Lai

c din tch ln nht trong cc sn bay Vit Nam, vi 3.000 ha. ng bng di 3.050

m. Sn bay ny s c cng sut thit k 4 triu lt khch v 5 triu tn hng mi nm.

http://vi.wikipedia.org/wiki/Mi%E1%BB%81n_Trung_(Vi%E1%BB%87t_Nam)http://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%A2y_Nguy%C3%AAnhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Vi%E1%BB%87t_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%A2n_bay_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_T%C3%A2n_S%C6%A1n_Nh%E1%BA%A5thttp://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%A2n_bay_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_T%C3%A2n_S%C6%A1n_Nh%E1%BA%A5thttp://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A0nh_ph%E1%BB%91_H%E1%BB%93_Ch%C3%AD_Minhhttp://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%A2n_bay_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_N%E1%BB%99i_B%C3%A0ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99i


TM NHN N NM 2030

23

Vic sn bay Chu Lai vo hot ng thng mi thc y mnh m s pht

trin khng ch ca Qung Nam (vi khu cng nghip Chu Lai) m cn ca

tnh Qung Ngi (vi khu cng nghip Dung Qut). Sau ny, khi sn bay Chu Lai

c pht trin thnh sn bay quc t s to iu kin cho du khch n vi hai di sn

vn ha th gii Hi An v M Sn d dng hn.

- Sn bay Ph Ct: Ph Ct l cng hng khng dn dng kt hp vi hot ng

bay qun s ca tnh Bnh nh vi nng lc phc v 300 hnh khch/ gi cao im.

D kin n nm 2015 my bay tip nhn A320/321 v tng ng, lng hnh

khch tip nhn 300.000 lt/nm, lng hnh khch gi cao im 300 khch; n

nm 2025, lng hnh khch tip nhn 500.000 lt/nm, lng hnh khch gi cao

im 400 khch.

- Sn bay Tuy Ha: Sn bay Tuy Ha thuc tnh Ph Yn. Hin nay cc chuyn

bay ny u s dng loi my bay tm thp, vi ng c cnh qut v c sc cha 60

ch ngi. Theo quy hoch pht trin, n nm 2015, sn bay Tuy Ha s tr thnh mt

sn bay quan trng, c th n c cc loi my bay tm trung

ca Boeing hay Airbus A320.

Ngoi ra, theo quy hoch h thng sn bay Vit Nam n nm 2020, nh hng

n nm 2030 trn a bn Vng s xy dng sn bay Phan Thit, tnh Bnh Thun kt

hp dn dng qun s vi nng lc tip nhn 300 hnh khch gi cao im vo nm

2020 (tng ng 500.000 hnh khch/nm) v 500 hnh khch gi cao im nm

2030 (tng ng 1.000.000 hnh khch/ nm); sn bay qun s Trng Sa trn o

Trng Sa ln vi ng bng di 800 m c kh nng tip cn my bay nh. y l

nhng iu kin thun li cho pht trin du lch ca Vng ni ring v c nc ni

chung.

Ngnh hng khng ni chung v cc sn bay vng Duyn hi Nam Trung B

ni ring c nhng bc tin b v pht trin ng k. Cc tuyn bay trong nc v

quc t c m rng, cc chuyn bay c tng cng. Nhng tin b ni trn

p ng kp thi yu cu pht trin du lch ca vng v to ra tin m rng khai

thc cc ngun khch du lch quc t n Vit Nam...

Tuy nhin, n nay nhn chung h tng k thut hng khng cn lc hu so vi

cc nc trong khu vc v cha p ng c nhng nhu cu pht trin kinh t - x

hi ni chung v du lch ni ring trong thi k i mi v hi nhp.

Vic m rng Cng hng khng quc t Nng, kh nng phc v 10 triu

hnh khch mi nm vo nm 2020, xy dng mi sn bay Phan Thit, Trng Sal

nhng c hi i vi pht trin du lch Vng.

3.1.4. ng thy: Vi ng b bin di, giao thng ng thy l th mnh

ni bt ca vng Duyn hi Nam Trung B. C hai loi hnh giao thng thy l giao

thng ng sng v giao thng ng bin.

a) Giao thng ng sng: Vng Duyn hi Nam Trung B c nhiu tuyn

ng sng quc gia c a vo danh sch h thng ng sng Vit Nam nh


TM NHN N NM 2030

24

sng Hn ( Nng); sng Thu Bn (Qung Nam); sng Tr Khc, sng V (Qung

Ngi); sng Cn (Bnh nh); sng Rng (Ph Yn); sng Dinh (Ninh Thun). Tuy

nhin, do a hnh hp nn cc sng ngn v dc. Bn cnh , ma kh lng nc t, ma ma hay gy l lt nn khng thun li cho giao thng thy, c bit trong vic

vn chuyn khch du lch. Ti cc ca sng k trn c mt s cng sng l ph tr c

lc cho h thng cng bin ca khu vc ny.

b) Giao thng ng bin: Giao thng ng bin l th mnh ca vng Duyn

hi Nam Trung B. Vi gn 1.200 km b bin v h thng cng bin pht trin l li

th so snh ca Vng trong lin kt giao thng bin phc v kinh t - x hi ni chung

v du lch ni ring. Theo quy hoch v iu chnh quy hoch pht trin h thng cng

bin Vit Nam n nm 2020, nh hng n nm 2030, h thng cng bin vng

Duyn hi Nam Trung B gm:

- Cng tng hp quc gia:

+ Cng trung chuyn quc t (loi IA): Cng Vn Phong (thuc cng Khnh

Ha, tnh Khnh Ha).

+ Cng u mi khu vc (loi I): Gm cng Nng (thnh ph Nng), cng

Dung Qut (Qung Ngi), cng Quy Nhn (Bnh nh).

- Cng tng hp a phng (loi II): Gm cng K H (Qung Nam); cng

Vng R (Ph Yn); cng C N (Ninh Thun), cng Bnh Thun (Bnh Thun).

Trong h thng cng trn, ngoi cng trung chuyn Vn Phong chuyn phc v

khu kinh t Vn Phong th cc cng khc u c ngha quan trng i vi pht trin

du lch c bit l du lch tu bin.

b1) Cng Nng: Cng Nng l cng tng hp quc gia, u mi khu vc

(loi I), v lu di c kh nng pht trin m nhn vai tr ca ng quc t khu vc

min Trung (loi IA). Cng Nng bao gm cc khu bn chc nng: Tin Sa, Sn

Tr (Th Quang), Lin Chiu, cu Trng v khu bn sng Hn. Trong khu bn Tin

Sa l bn tng hp, container, c bn chuyn dng khch du lch quc t 100.000 GT

v ln hn vi ga hnh khch ng b, hin i. Khu bn Sng Hn l khu dch v

hng hi, du lch. Cng Nng c vai tr quan trng trong pht trin du lch ng

bin ca thnh ph Nng ni ring v vng Duyn hi Nam Trung B ni chung.

b2) Cng Dung Qut: Cng Dung Qut l cng bin tng hp quc gia, u mi

khu vc (loi I). Cng Dung Qut gm c 1 khu bn cng chnh vnh Dung Qut.

y l khu bn tng hp, bn container, bn chuyn dng phc v nh my lc du

Dung Qut. Bn cnh bn chnh cn c khu bn Sa K ca bin Sa K lm bn v

tinh v phc v nhu cu vn ti hng hi ca a phng. Bn cng Bn nh (o L

Sn) l bn v tinh a phng ca huyn o, tip nhn tu hng, khch n 2.000

tn. y l cng c kh nng phc v du lch o L Sn v tuyn du lch ven bin.

Theo quy hoch h thng cng bin Vit Nam, trong tng lai cng Dung Qut s c

thm mt khu bn na ti vnh M Hn.

http://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%B4ngten%C6%A1_h%C3%B3ahttp://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_m%C3%A1y_l%E1%BB%8Dc_d%E1%BA%A7u_Dung_Qu%E1%BA%A5thttp://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_m%C3%A1y_l%E1%BB%8Dc_d%E1%BA%A7u_Dung_Qu%E1%BA%A5thttp://vi.wikipedia.org/wiki/Sa_K%E1%BB%B3http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=V%E1%BB%8Bnh_M%E1%BB%B9_H%C3%A0n&action=edit&redlink=1


TM NHN N NM 2030

25

b3) Cng Quy Nhn: Cng Quy Nhn ti thnh ph Quy Nhn, tnh Bnh nh

l ca ng giao thng quan trng ca khu vc Min Trung v Ty Nguyn Vit Nam.

Cng Quy Nhn gm cc khu bn: Quy Nhn - Th Ni, Nhn Hi v cc bn a

phng chuyn dng v tinh ti ng a, Gi, Tam Quan. Bn Quy Nhn - Th Ni

l khu bn tng hp c bn chuyn dng cho tu trng ti t 5.000 tn n 7.000 tn

y l tin thun li khai thc phc v pht trin phc v khch du lch.

b4) Cng Khnh Ha: Cng Khnh Ha gm cc khu bn Vn Phong, Nha

Trang, Ba Ngi, Trng Sa.

Khu bn cng Vn Phong: Bn cng Vn Phong (loi IA) gi vai tr trung

chuyn quc t gm cc bn m Mn (Bc vnh Vn Phong) v Nam Vn Phong l

cc bn cng ch yu phc v cng nghip.

Bn cng Nha Trang: Cng Nha Trang nm trong vnh Nha Trang thuc tnh

Khnh Ho, l mt cng hng ha kt hp du lch, u mi giao thng quan trng bng

ng bin ca thnh ph Nha Trang, tnh Khnh Ho ni ring v khu vc Nam

Trung B ni chung. Bn cng Nha Trang tng bc c chuyn i cng nng

thnh u mi du lch bin ng b, hin i theo tiu chun quc t, c th tip nhn

tu khch du lch quc t 100.000 GT v ln hn v tu ch khch trn tuyn du lch

Bc - Nam. y l mt trong nhng bn cng quan trng ca du lch Khnh Ha, du

lch vng Duyn hi Nam Trung B v du lch c nc.

Bn cng Ba Ngi (Cam Ranh) l bn cng tng hp nm trong vnh Cam

Ranh thuc tnh Khnh Ha, ni hi t nhng iu kin t nhin thun li cho pht

trin dch v cng bin nh mc nc su, kn gi, din tch ln, nm gn ng hng

hi quc t v sn bay Cam Ranh, cch quc l 1A khong 1,5 km v tuyn ng st

Bc - Nam 3 km nn t lu cng l u mi giao thng ng bin quan trng cho

khu vc Nam Khnh Ha v cc tnh ln cn.

Bn cng Trng Sa (huyn o Trng Sa) cho tu trng ti 1.000 tn n

2.000 tn c ngha quan trng i vi pht trin du lch bin, o xa b.

b5) Cng K H: Cng K H nm ti ca sng Trng Giang thuc x Tam

Quang, huyn Ni Thnh, tnh Qung Nam. y l cng tng hp a phng (loi II),

gm cc bn cng K H v Tam Hip. Bn cng K H c cng chuyn dng c th

tip nhn tu 1.000 tn n 3.000 tn.

b6) Cng Vng R: y l cng bin tng hp a phng (loi II) ca Vit

Nam nm trong vng R, huyn ng Ha, tnh Ph Yn. Cng Vng R gm cc

khu bn Ty Vng R v ng Vng R v Bi Gc - ng Ha.

b7) Cng C N: L cng bin tng hp a phng (loi II) Ninh Thun, gm

bn C N cho tu 1.000 tn n 2.000 tn v bn Ninh Ch cho tu 2.000 tn n

5.000 tn.

b8) Cng Bnh Thun: L cng bin tng hp a phng (loi II) ca tnh Bnh

Thun. Cng bao gm cc bn cng Phan Thit cho tu 2.000 tn n 3.000 tn; bn

http://vi.wikipedia.org/wiki/Quy_Nh%C6%A1nhttp://vi.wikipedia.org/wiki/B%C3%ACnh_%C4%90%E1%BB%8Bnhhttp://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%A2y_Nguy%C3%AAnhttp://vi.wikipedia.org/wiki/V%E1%BB%8Bnh_Cam_Ranhhttp://vi.wikipedia.org/wiki/V%E1%BB%8Bnh_Cam_Ranhhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Kh%C3%A1nh_H%C3%B2ahttp://vi.wikipedia.org/wiki/N%C3%BAi_Th%C3%A0nhhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BA%A3ng_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BA%A3nghttp://vi.wikipedia.org/wiki/Vi%E1%BB%87t_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Vi%E1%BB%87t_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/V%C5%A9ng_R%C3%B4http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C3%B4ng_H%C3%B2a,_Ph%C3%BA_Y%C3%AAnhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%BA_Y%C3%AAnhttp://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BA%A3ng


TM NHN N NM 2030

26

cng Vnh Tn (huyn Tuy Phong); bn cng Sn M v bn cng Ph Qu ( o

Ph Qu) cho tu 2.000 tn. Cc bn cng Phan Thit v Ph Qu c th khai thc

phc v du lch.

Nh vy, mi a phng trong Vng u c cng bin, k cc cc o L Sn,

Ph Qu, Trng Sa. Trong thi gian qua, giao thng ng bin c nhng ng

gp tch cc cho pht trin du lch ca cc a phng trong Vng, c bit i vi du

lch tu bin ca thnh ph Nng, tnh Khnh Ha. Tuy nhin, so vi tim nng v

th mnh ca Vng, cc hot ng du lch tu bin v giao thng t h thng cng

bin cha p ng yu cu ca khch du lch v cht lng dch v. gp phn pht

trin du lch bin, o l th mnh ca Vng, cn thit phi u tin nng cp h thng

c s h tng vn ti bin trn a bn Vng.

3.2. Hin trng v cc d n pht trin h tng k thut khc

3.2.1. Cung cp in: Vng Duyn hi Nam Trung B c din tch hp, i ni

khng nhiu, kinh t pht trin v vy in li quc gia n hu ht cc a phng

trong vng, tr mt s o gn b nh C Lao Chm (Qung Nam), Ph Qu (Bnh

Thun) v cc o xa b nh Hong Sa ( Nng) v Trng Sa (Khnh Ha). Tuy

nhin cc o u c ngun in ti ch (diezen v in gi). Trong tng lai khng

xa, mng in li quc gia s cung cp cho cc o gn b k trn.

Nhng nm gn y sn lng in c tng ln khng ngng v cht lng

in cung cp cng tt hn, cng vi vic pht trin mng li in rng khp m

bo vng chc ngun in phc v cho cc ngnh v cc a phng trong vng, trong

c hot ng du lch.

Bn cnh li in quc gia, vng Duyn hi Nam Trung B tp trung cc nh

my in, thy in, in gi v trong tng lai c in ht nhn.

Nhit in: Nh my nhit in Vnh Tn 2 (Bnh Thun) c tng cng sut lp

t 1.244 MW vi hai t my, s dng cng ngh nhit in ngng hi truyn thng.

Thnh 2 nm 2014, ti Bnh Thun khi cng xy dng nh my Vnh Tn 4 cng

sut 1.200 MW v tng lai s xy dng cc nh my nhit in Vnh Tn 1,3. Ngoi

ra, ti tnh Ph Yn s xy dng nh my nhit in chy bng than vi tng cng sut

2.400 MW, Bnh nh vi cng sut 700 MWNh vy ngun nhit in trong

vng rt ln.

Thy in: Vng tp trung nhiu nh my thy in ln nh A Vng (210

MW), Sng Boung 2 (100 MW), Sng Boung 4 (220 MW), Sng Ging (60 MW),

ak Mi 1 (255 MW), ak Mi 4 (210 MW), Sng Cn 2 (60 MW), Sng Tranh 2 (135

MW) Qung Nam; akdrinh (125 MW) Qung Ngi; An Kh (160 MW ) Bnh

nh; Sng Hinh (72 MW), sng Ba (2 x 110 MW) Ph Yn; a Nhim (160 MW)

Ninh Thun; Hm Thun (2 x 150 MW), a Mi (2 x 87,5 MW), i Ninh (300 MW)

Bnh Thun...


TM NHN N NM 2030

27

in gi: Nh my Phong in 1 Bnh Thun (Tuy Phong) 120 MW, giai on 1

l 30 MW, nh my in gi trn o Ph Qu cng sut 6 MW.

in ht nhn: Nh my in ht nhn Ninh Thun I v II vi tng cng sut trn

4.000 MW.

Tuy nhin, thc trng ca mng li dy ti in v h thng trm bin h th

hin nay l ng lo ngi bi s qu ti trc sc p gia tng dn s, th ha v tc

pht trin kinh t. Nhiu khu vc ng dy ti in qu c, lc hu cha c

thay th v lm mi khng nhng khng p ng c nhng cng trnh u t ln,

yu cu tiu th in cng sut ln m cn khng p ng tt nhu cu sinh hot ca

nhn dn. Cho n nay khng cn tnh trng cp in do thiu in m ch yu l do

ct in sa cha ng dy, dn n tnh trng gin on in phc v sn xut,

kinh doanh v sinh hot xy ra cc b mt s khu vc.

Cc h thy in tr thnh ngun ti nguyn du lch cho cc a phng. Tuy

nhin, vic xy dng nh my thy in nh hng rng u ngun v vic x l vo

ma ma nh hng n hot ng dn sinh v du lch.

3.2.2. Cung cp nc sch:

a) Ngun nc: Do iu kin a l t nhin c nhiu sng ngi, lng ma

hng nm ln... nn vng Duyn hi Nam Trung B c ngun nc mt v nc ngm

phong ph iu kin v kh nng gii quyt c bn nhu cu nc phc v du lch.

- Ngun nc mt: Vi din tch ln, vng Duyn hi Nam Trung B c nhiu

sng ln nh nh sng Hn, sng Thu Bn, sng Tr Khc, sng V, sng Cn, sng

Ba, sng Hinh, nhiu h cha nc a chc nng t nhin v nhn to nh Ph

Ninh, Thch Nham, nh Bnh, Ni Mt... H thng sng c hnh thnh v i qua

hu ht cc tnh. y l ngun cung cp nc cho sinh hot v sn xut trong c du

lch. Tuy nhin lu lng nc trn cc sng ph thuc rt nhiu vo thi tit. Bn

cnh , h thng thy in u ngun cng nh hng n ngun nc mt. Vo ma

kh hn (t thng 1 n thng 8) nc rt khan him, kh nng cung cp nc sch c

kh khn hn.

- Ngun nc ngm: Ngun nc ngm tuy cha c kho st nh gi k thut

nhng qua nh gi a cht thu vn vng ven bin Nam Trung B cng c nhiu kh

nng vi tr lng kh.

b) Hin trng cung cp nc sch:

- Kh nng cung cp nc sch: Nc sch ang l mt vn ln ang c

quan tm nghin cu trn ton lnh th vng Duyn hi Nam Trung B.

Nhu cu dng nc rt ln, c bit l khu vc ven bin. Cc tnh trong vng u

c nh my cung cp nc sch. Tuy nhin, kh nng cp nc sinh hot cc thnh

ph ln nh Nng, Quy Nhn, Nha Trang mi t 100 lt - 150 lt/ngi/ngy, cn


TM NHN N NM 2030

28

cc thnh ph khc trung bnh t 60 lt - 80 lt/ngi/ngy...Vi tc th ha v

pht trin kinh t hin nay vic cung cp cho nhu cu sinh hot v sn xut kinh doanh

vn cn gp nhiu kh khn.

Khu vc nng thn cung cp nc sch cn kh khn hn, c bit cc a

phng vng bin gii, hi o. Trong mc tiu ca Chng trnh nng thn mi, n

nm 2020 m bo c bn cung cp nc sch cho vng nng thn. y l mt trong

nhng iu kin thun li cho pht trin du lch.

- Mng cp nc v v sinh mi trng: Mng li cp nc ca cc thnh ph

qu c, s lng cc trm phn phi cha , n nay ch c thnh ph Nng

mi c ci to mt phn nhng cha c ci thin nhiu.

Ngoi ngun cung cp nc, cht lng nc cng l mt vn cn lu .

Ngun nc mt c nguy c b nhim do cc hot ng dn sinh hoc do s pht

trin ca kinh t - x hi.

3.2.3. Thng tin v truyn thng:

a) Hin trng v kh nng cung cp cc dch v thng tin truyn thng: Trong

my nm gn y ngnh Thng tin v truyn thng Vit Nam sm ha nhp vo trnh

ca khu vc v quc t ng thi t n trnh tin tin v hin i ha.

Thnh ph Nng mt trong nhng trung tm kinh t, chnh tr, vn ha ln nht

c u tin u t trang b sm hon thin. iu c ngha quan trng i vi

cng cuc pht trin kinh t - x hi ca trung tm vng, v c bit i vi pht trin

du lch cc tnh trong vng.

Cng vi mng in thoi c nh, cc mng in thoi di ng Mobiphone v

Vinaphone, Viettel ph sng ti hu ht cc a danh du lch thuc vng Duyn

hi Nam Trung B, gp phn gip thng tin thng sut, nhanh chng v tin li. S

thu bao ca 3 mng di ng ny ngy mt tng nhanh, tuy nhin do s tng t bin

nn thng dn n hin tng nghn mch, i hi c s u t ng b hn na.

b) K hoch v d n cho cc nm tip theo: Ngnh Thng tin v truyn thng

Vit Nam l mt trong nhng ngnh c bc chuyn bin nhanh, mnh dn u t, to

nn nhng chuyn bin ln cho pht trin thng tin truyn thng quc gia. Hin nay

ngnh Thng tin v truyn thng c mt s cc d n pht trin gm:

- Thit lp mng VSAT, qua to iu kin cho khch hng c th s dng

thng tin v tinh bt k a im no trn lnh th Vit Nam.

- Nng cp h thng cp quang bin, nng s knh khai thc ln nhiu ln.

- Ci thin cc bu cc, nng s my bnh qun trn 100 dn.

- a dng ha cc dch v bu chnh vin thng.

y l nhng tin quan trng i vi pht trin du lch vng Duyn hi Nam

Trung B.


TM NHN N NM 2030

29

3.2.4. H thng th: Vng Duyn hi Nam Trung B l khu vc tp trung

ng dn c vi nhiu th tp trung l im n v u mi phn phi khch du lch

cho cc a phng trong vng v l im kt ni ca cc tuyn du lch.

Theo quy hoch h thng th Vit Nam, cc th trn a bn vng gm:

- th loi I, thnh ph trc thuc Trung ng, trung tm quc gia: Nng.

- th loi I, thnh ph cp tnh: Quy Nhn, Nha Trang. Trong thnh ph

Nha Trang n nm 2020 c nh hng tr thnh thnh ph trc thuc Trung

ng, l ht nhn, l trung tm kinh t, du lch, khoa hc v cng ngh, trung tm o

to ngun nhn lc phc v pht trin kinh t bin, kinh t du lch v chm sc sc

khe nhn dn ca vng Duyn hi Nam Trung B, Ty Nguyn v ca c nc.

- th loi II, thnh ph cp tnh: Tuy Ha, Phan Thit.

- th loi III, thnh ph cp tnh: Tam K, Hi An, Qung Ngi, Cam Ranh,

Phan Rang - Thp Chm

V nhiu th trn, khu dn c tp trung khc.

3.2.5. H thng ca khu: H thng ca khu l mt trong nhng yu t quan

trng khai thc ngun khch du lch quc t thng qua vic pht trin cc tuyn du

lch quc gia. Vng Duyn hi Nam Trung B c h thng ca khu ng khng,

ng thy v ng b gn vi h thng giao thng trong Vng.

a) Ca khu ng khng: Vng hin c hai ca khu quc t Nng (thnh

ph Nng) v Cam Ranh (tnh Khnh Ha), trong tng lai s a vo khai thc

ca khu quc t Chu Lai (Qung Nam). Ngoi ra, Vng cng c th khai thc ngun

khch du lch thng qua ca khu quc t Ph Bi (tnh Tha Thin - Hu).

b) Ca khu ng Thy: Vng Duyn hi Nam Trung B c h thng ca khu

quc t ng thy pht trin gm cng Tin Sa ( Nng), cng K H (Qung

Nam), cng Dung Qut (Qung Ngi), Cng Quy Nhn (Bnh nh), cng Ba Ngi

v cng Nha Trang (Khnh Ho). Ngoi ra, Vng c th khai thc ngun khch du lch

qua cng Chn My (Tha Thin - Hu). y l tin quan trong thu ht khch qua

ng bin vn l th mnh ca Vng.

c) Ca khu ng b: Vng Duyn hi Nam Trung b c bin gii ng b

vi Cng ha Dn ch Nhn dn Lo trn a bn tnh Qung Nam nhng khng c h

thng ca khu quc t dc tuyn bin gii trn. Tuy nhin, qua nh gi c th nhn

thy, Vng c nhng nh hng quan trng t h thng ca khu quc t ng b

ca cc vng ln cn nh Lao Bo (Qung Tr), Cha Lo (Qung Bnh), L Thanh (Gia

Lai), B Y (Kon Tum). Trong cc ca khu quc t Lao Bo v B Y c vai tr

quan trng nht i vi pht trin du lch vng Duyn hi Nam Trung B.

Nhn chung h thng c s h tng phc v du lch c nhng ci thin tch

cc, tuy nhin cht lng dch v cha cao, ch mi p ng yu cu ti thiu ca

khch du lch.

http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C3%A0_N%E1%BA%B5nghttp://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BA%A3ng_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BA%A3ng_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BA%A3ng_Ng%C3%A3ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/B%C3%ACnh_%C4%90%E1%BB%8Bnhhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Kh%C3%A1nh_H%C3%B2a


TM NHN N NM 2030

30

4. Cc ngun lc khc

4.1. Ngun nhn lc

Vng Duyn hi Nam Trung B dn s ng, ngun lao ng di do, trnh

dn tr cao, mt b phn lao ng c kinh nghim v sn xut cng nghip, nh bt

hi sn, thng mi v dch v, bc u tip cn c vi sn xut hng ho, gi

nhn cng r. Ngun lao ng ca a bn sn sng p ng cho nhu cu ti ch v

hon ton kh nng tham gia cc chng trnh v hp tc quc t v lao ng.

Theo s liu thng k nm 2012, trong s gn 9 triu ngi dn s tui lao

ng chim l xp x 60%. Trong dn s tui lao ng t l lao ng tr chim

65%, lao ng qua o to ngh trn 33,5%.

y l ngun lc rt quan trng cho pht trin kinh t - x hi ni chung v cho

pht trin du lch ni ring ca vng. Trnh dn tr vng kh cao, ngoi ngun nhn

lc di do vng cng l khu vc lao ng c trnh tay ngh cao trn c nc. y

cng l khu vc c th mnh nht v pht trin ngun nhn lc, vi hng trm vin

nghin cu chuyn ngnh, cc trng i hc, cao ng, cc trng dy ngh, to

nn th mnh i vi vic pht trin cc sn phm ch lc trong cc lnh vc nng

nghip, cng nghip nh: sn phm la go, cy n qu, thy sn, gia cm; c kh ch

to, in t, cng nghip ha cht v ch bin khong sn.

Du lch l ngnh kinh t dch v, v vy nhu cu v nhn lc l rt cn thit. Cn

c quy hoch pht trin ngun nhn lc du lch c Th tng Chnh ph ph

duyt, d bo nhu cu ngun nhn lc du lch n nm 2020 khong trn 4 triu, trong

khong 1,5 triu l lao ng trc tip. Nhu cu ny c phn b khng ng u

theo lnh th m s tp trung cc trng im du lch trong c cc trng im

Nng, Qung Nam, Nha Trang vng Duyn hi Nam Trung B.

Kt qu iu tra dn s cho thy nhng trng im du lch gn vi cc th

ln nh thnh ph Nng, Hi An, Quy Nhn, Nha Trang, Phan Thittp trung

dn s cao, cc huyn vng su, vng xa, bin gii hi o thuc cc tnh Qung Nam,

Bnh nh, Ph Yn, Khnh Ha, dn s t v mt thp. S phn b ny kh ph

hp vi nhu cu nhn lc cho pht trin du lch v y l ngun lc quan trng cho

pht trin du lch thi gian qua v cho giai on ti n nm 2020.

4.2. H thng c ch, chnh sch

Ngoi h thng c ch, chnh sch chung ca c nc, vng Duyn hi Nam

Trung B c ng v Nh nc quan tm pht trin v nhiu mt trong c Du

lch th hin qua vic ban hnh v p dng h thng cc c ch, chnh sch v u i

u t, v pht trin sn phm du lch c th, v pht trin ngun nhn lc cht lng

cao, pht trin khoa hc v cng ngh cao, bo tn v pht huy gi tr cc lng ngh

truyn thngCc chng trnh mc tiu quc gia nh Bin ng hi o, Nng thn

mi; 30a; Vic lm v dy ngh; Gim ngho bn vng; Vn ha; ng ph vi bin

i kh hu; a thng tin v c s min ni, vng su, vng xa, bin gii v hi o;


TM NHN N NM 2030

31

Nc sch v v sinh mi trng nng thn; Khc phc v ci thin nhim mi

trng to iu kin thun li cho pht trin du lch v l mt trong cc yu t

ngun lc pht trin du lch Vng.

4.3. u t, khoa hc cng ngh

4.3.1. u t: Vng Duyn hi Nam Trung B c v tr quan trng trong chin

lc pht trin kinh t bin v an ninh, quc phng i c nc nn c ng v

Chnh ph ht sc quan tm u t. Vng cng c u t nhiu t cc t chc khc

nc ngoi. V vy ngoi nhng d n u t pht trin du lch, cc d n pht trin

kinh t - x hi, giao thng, cu cng bin, sn bay, cc d n pht trin cng trnh

dch v, ch bin hi sn, in nng, nng nghip nng thn cc khu kinh t v

th ln nh Nng, Chu Lai, Dung Qut, Nhn Hi, Tuy Ha, Vn Phong, Phan

Rang, Phan Thitc tp trung u t to ngun lc cho pht trin du lch:

- Khu kinh t m Chu Lai: tnh n ngy 30 thng 7 nm 2012, c 61 d n v

ang trin khai hot ng vi tng s vn ng k khong 1.562 triu USD. Trong ,

c 17 d n u t nc ngoi v 44 d n u t trong nc, vi s vn ng k ln

lt l 195 triu USD 1.367 triu USD.

- Khu kinh t Dung Qut: n nay c 112 d n cp giy chng nhn ng k

u t vi tng s vn 114.022 t ng. Ngoi ra cn c 35 d n chp thun u t

vi tng vn 48.623 t ng.

- Khu kinh t Nhn Hi: ly k n nay c 32 d n c cp giy chng

nhn u t vi tng s vn ng k 32.506 t ng, trong c 07 d n u t nc

ngoi vi s vn ng k 495,72 triu USD. Tuy nhin vn thc hin ca cc d n

c t khong 1.530 t ng.

- Khu kinh t Vn Phong: trc khi thnh lp ti khu kinh t Vn Phong c 21

d n i vo hot ng (gm 12 d n nc ngoi v 9 d n trong nc vi tng vn

thc hin tng ng l 321,86 triu USD v 86,62 t ng). K t sau khi thnh lp

n ht qu I nm 2011 khu kinh t Vn Phong thu ht c 80 d n (bao gm 11

d n nc ngoi v 69 d n trong nc vi tng s vn u t ng k tng ng l

13,17 t USD v 47.630 t ng).

4.3.2. Khoa hc v cng ngh: Nhng iu kin kinh t, x hi, t nhin thun

li ca vng kt hp vi vic u t nghin cu khoa hc, i mi v pht tin cng

ngh to nn th mnh i vi vic pht trin cc sn phm ch lc nh: la go,

cy n qu, thy sn, gia cm, c kh ch to, in t, cng nghip ha cht, cng

nghip khai thc, ch bin khong sn. Nh c ng dng KH&CN vo sn xut, hng

lot sn phm c cht lng ca vng Duyn hi Nam Trung B c ch ng vng chc trn th trng, nhiu sn phm ng dng KH&CN ca vng to c thng

hiu uy tn nh: Cc phm nng nghip cng ngh cao Ninh Thun, Bnh Thun;

ru Bu Bnh nh, nc mm Phan Thit Bnh Thun...Theo nh hng

pht trin chung ca c nc hot ng khoa hc cng ngh trong khu vc vn gi vai

tr then cht v l cng c thc hin cng nghip ha, hin i ha.


TM NHN N NM 2030

32

II. NH GI HIN TRNG V KT QU THC HIN QUY HOCH

PHT TRIN DU LCH VNG DUYN HI NAM TRUNG B (GIAI ON

T NM 2000 N NM 2013)

1. V tr, vai tr ca du lch vng Duyn hi Nam Trung B

1.1. V tr du lch Vng trong tng th pht trin du lch Vit Nam

Trong giai on pht trin va qua, vng Duyn hi Nam Trung B l mt tiu

vng thuc vng Du lch Nam B v Nam Trung B (theo Chin lc pht trin n

nm 2010) v gi v tr quan trng i vi pht trin du lch Vng cng nh du lch

Vit Nam.

- Vng Duyn hi Nam Trung B c nhiu ti nguyn du lch ni tri c bit l

cc ti nguyn bin, o v di sn vn ha th gii l c s pht trin cc sn phm c

trng, ni bt cho ngnh Du lch Vit Nam v tr thnh mt trong nhng vng ng

lc v du lch bin ca c nc.

- Thi gian qua tng thu t du lch ca Vng lun chim hn 30% ngun thu t

du lch ca c nc, ng th ba trong by vng du lch trn c nc (theo chin lc

pht trin du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030).

- Lnh th vng c nh hng n nm 2010, pht trin 2 trong s 4 khu du

tng hp quc gia (Hi Vn - Non Nc v Vnh Vn Phong - i Lnh), 3 th du

lch (Hi An, Nha Trang, Phan Thit) v nhiu khu, im du lch quan trng khc.

- Nng, Qung Nam, Khnh Ha, Bnh Thun l nhng a bn trng im du

lch ca c nc. Nng ng v tr th 4; Qung Nam th 5; Bnh Thun th 6 v

Khnh Ha th 8 trong s 63 tnh, thnh trn c nc v tng thu t du lch.

- Vng c thnh ph Nng vi cc ca khu hng khng quc t Nng v

cng bin quc t l mt trong ba trung tm du lch ln ca quc gia. Khnh Ha vi

sn bay quc t Cam Ranh v cng bin u ngun quc gia l nhng a bn phn

phi khch khng ch cho Vng m cn i vi cc vng khc trn c nc.

1.2. Vai tr du lch Vng trong tng th pht trin kinh t - x hi khu vc

Nh c tim nng du lch phong ph, a dng v ni tri thi gian qua du lch

cc a phng trong vng pht trin vi tc nhanh. Du lch ngy cng khng nh

l ngnh kinh t c v tr quan trng trong c cu kinh t chung ca a phng.

- Du lch vng Duyn hi Nam Trung B pht trin gp phn tng trng v

chuyn dch c cu kinh t cho cc tnh, thnh trong vng: Pht trin du lch s thu ht

khch du lch n vng, tng ngun thu t khch du lch, tng gi tr GDP du lch

trong c cu kinh t ca cc tnh. Thc t hin nay, GDP du lch tng nhanh, tng

bc c khng nh l ngnh c v tr quan trng trong c cu kinh t ca mi a

phng trong vng. Cc tnh, thnh ph nh Nng, Qung Nam, Bnh nh, Khnh

Ha, Bnh Thun c t trng ngnh du lch trong khi dch v v trong c cu kinh t

chung t cao. Cc a phng khc, tuy mc ng gp so vi GDP ton tnh cn


TM NHN N NM 2030

33

khim tn nhng cao hn mt bng chung c nc v c bc chuyn dch theo

hng tng ln. S liu thng k cho thy nm 2013, t trng gi tr gia tng (GDP) du

lch cc a phng so vi GDP ton tnh chim trung bnh 3% n 3,5%. Nhng a

phng nh thnh ph Nng, cc tnh Khnh Ha, Qung Nam, Bnh Thun GDP

du lch chim t kh cao trong khi dch v v trong GDP ton tnh, thnh.

- Du lch vng Duyn hi Nam Trung B pht trin gp phn gii quyt vic lm,

nng cao i sng vt cht cho cng ng dn c v cng tc xo i gim ngho:

Pht trin du lch vng, ngoi vic thu ht lc lng lao ng trc tip, s li ko theo

mt lng ln lao ng gin tip ngoi x hi nh s xut hin nhng ngnh ngh

phc v du lch nh a n khch, sn xut hng th cng, dch v n ung...gp

phn lm tng thu nhp cho ngi dn, c ngha trong cng cuc gim ngho v

vn ln lm giu. Nm 2013, ton Vng c gn 74,5 nghn lao ng ngnh du lch,

chim 14% lao ng du lch trn c nc. Theo lao ng gin tip ngoi x hi c

th t trn 150 nghn ngi.

- Du lch vng Duyn hi Nam Trung B pht trin gp phn tng cng c s

h tng, vt cht k thut cho x hi: Pht trin du lch i i vi vic xy dng h

thng giao thng, h thng cung cp in, nc sch, cc khu du lch, khu vui chi

gii tr, cng vin tng hp, khch sn, nh hng...gp phn lm giu thm c s vt

cht k thut cho a phng, ci to b mt nng thn v thnh th trong vng. Thc

t va qua c mt s cng trnh vt cht k thut du lch gp phn lm p thm b

mt cc tnh, cc thnh ph ln vng t lin v hi o c bit i vi cc th ven

bin nh Nng, Hi An, Quy Nhn, Tuy Ha, Nha Trang, Phan Rang -Thp Chm,

Phan Thit.

- Du lch vng Duyn hi Nam Trung B pht trin gp phn nng cao dn tr:

Ngoi vic lm tng thu nhp cho a phng gp phn nng cao i sng v vt cht,

pht trin du lch cn c vai tr nng cao dn tr nh s m rng giao tip ca ngi

dn vi khch du lch. Nhng s kin quan trng nh Lin hoan Pho Hoa Nng,

Festival Hu, Festival bin Nha Trang, hay cc l hi trn vn ha dn gian a bn

gp phn nng cao nhn thc v du lch cho nhn dn trong vng.

- Du lch vng Duyn hi Nam Trung B pht trin gp phn bo tn v pht

huy bn sc vn ho dn tc, cc gi tr cnh quan thin nhin gp phn pht trin

bn vng: Du lch pht trin gp phn gn gi v lm tng cc gi tr cnh quan, cc di

tch, cc gi tr vn ho bn a. Thng qua tuyn truyn qung b v s giao lu ca

khch du lch, cc gi tr v cnh quan thin nhin v bn sc vn ha cc dn tc

trong vng s c qung b rng ri trong nc v quc t. Thc t pht trin cho

thy, bin o ca Vng ngy cng thu ht khch du lch, cc gi tr di sn vn ha

Chm, vn ha Sa Hunh, cc di tch lch s vn ha, bn sc vn ha cc dn tc

thiu s ng Trng Snngy cng c nhiu ngi bit n.

- Du lch vng Duyn hi Nam Trung B pht trin gp phn cng c v gi

vng quc phng, an ninh quc gia, m bo trt t an ton x hi vng bin v hi


TM NHN N NM 2030

34

o: i i vi vic pht trin v kinh t, khai thc ti nguyn du lch l mt bc

khng nh ch quyn lnh th, c bit l khu vc bin, hi o Vit Nam.

2. Thc hin cc ch tiu pht trin du lch ch yu

2.1. Khch du lch

2.1.1. Khch quc t: Lng khch du lch quc t i li cc a phng trong

vng Duyn hi Nam Trung B giai on t nm 2000 n nm 2013 tng kh nhanh.

Nm 2000 cc tnh, thnh trong Vng n c hn 512,6 nghn lt khch, nm

2005 n gn 1,15 triu lt, nm 2010 t gn 1,7 triu lt khch v n nm 2013

t hn 2,5 triu lt khch, ng th 3 sau ng Nam B, ng bng sng Hng v

Duyn hi ng Bc.

Tc tng trng trung bnh nm lng khch quc t i li gia cc tnh giai

on t nm 2000 n nm 2005 t 23%/nm; giai on t nm 2006 n nm 2013

t 13,7%/nm, nu tnh c giai on t nm 2000 n nm 2013 t gn 17,3%/nm,

t mc cao nht trong cc vng ca c nc.

Din bin lng khch du lch quc t n cc tnh, thnh trong Vng c th

hin bng 1 ph lc 2, so snh cc vng khc xem bng 6 ph lc 2.

Khch quc t n Vng ch yu tp trung Qung Nam, Nng v Khnh

Ha. Ring Qung Nam, Nng nm 2013 n c lng khch hn 60%

ton Vng. Cc tnh Qung Ngi, Ph Yn, Ninh Thun lng khch cn rt hn ch.

Khch quc t n Vng bng nhiu phng tin khc nhau nhng ch yu i

bng ng hng khng (hn 60%), tip theo l ng b (24%), cn li i bng

ng st, ng thy. Nhng nm gn y khch du lch i bng ng thy c xu

hng tng dn do hnh thc du lch bng tu bin pht trin. y l c im lu

cho d bo du lch bng tu thy nhng nm tip theo.

Mc chi tiu trung bnh ca mt khch quc t ti Vng nm 2012 v nm 2013

xp x 1.800.000 VN ngy/m (tng ng 90 USD). Mc chi tiu v thi gian

lu tr trn u cao hn bnh qun c nc, tuy nhin c s khc nhau gia cc a

phng. Nng, Qung Nam mc chi tiu t 2.400.000 ng n 2.500.000

ng (120 USD n 125 USD); Khnh Ha, Bnh Thun 2.000.000 ng n

2.200.000 ng (100 USD n 110 USD); Bnh nh, Ph Yn: 1.500.000 ng n

1.700.000 ng (75 USD n 85 USD); Qung Ngi, Ninh Thun 1.200.000 ng n

1.300.000 ng (60 USD n 65 USD)/ngy m.

Thi gian lu tr trung bnh tng t 2,0 ngy nm 2000 ln 2,5 ngy nm 2005

v 3,0 ngy nm 2013.

2.1.2. Khch ni a: Khch ni a n cc tnh trong Vng giai on t nm

2000 n nm 2005 t tc tng trng trung bnh 23,7%/nm; giai on t nm

2006 n nm 2013 xp x 17%/nm. Nm 2000, tng s khch ni a cc a phng

trong Vng t xp x 938 ngn lt; 2005 t gn 1,98 triu lt; nm 2010 t 4,3

triu lt v nm 2013 t gn 6,5 triu lt khch. Khch ni a n Vng ng th


TM NHN N NM 2030

35

4, sau c vng ng bng sng Cu Long (do vng ny c l hi b cha X, l l hi

thu ht s lng ln khch ni a). iu ny cho thy vng Duyn hi Nam Trung B

cng rt thu ht khch ni a.

Din bin lng khch ni a n cc a phng trong Vng c th hin

bng 2 ph lc 2, so snh cc vng khc xem bng 7 ph lc 2.

Cc a im thu ht khch ni a l Nng, Bnh nh, Khnh Ha v Bnh

Thun. Khch ni a n Vng t mi min ca c nc, tuy nhin ln nht l t

thnh ph H Ch Minh, cc tnh trong Vng, vng Ty Nguyn, H Ni v cc tnh

pha Bc. Khch ni a c th i nhiu ln trong nm di nhiu hnh thc khc nhau:

s dng cc dch v ca cc cng ty du lch hoc t chc theo nhm, on hoc i l.

S lng khch t t chc chuyn i ngy cng xut hin nhiu hn.

Cc hnh thc i du lch ca khch ni a: Du lch ngh dng tm bin, l hi -

tn ngng, tham quan, du lch kt hp cng v

Mc chi tiu trung bnh ca mt khch ni a ti cc a phng trong Vng

nm 2000 t khong 80.000 ng n 100.000 ng; giai on t nm 2012 n nm

2013 t khong 380.000 ng n 450.000 ng/ ngy m (19 USD n 22 USD).

Tuy nhin mc chi tiu c s khc nhau theo tng a phng. Ti Nng, Qung

Nam mc chi tiu t 800.000 ng n 900.000 ng (40 USD n 45 USD);

Khnh Ha, Bnh Thun 700.000 ng n 750.000 ng (35 USD n 38 USD)

Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng Duyên hải Nam Trung Bộ ...

Documents

Transcript of Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng Duyên hải Nam Trung Bộ ...