1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

LÊ NGỌC TUẤN

QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CƠ SỞ LƢU TRÚ DU LỊCH Ở

VIỆT NAM TRONG XU THẾ HỘI NHẬP

Chuyên ngành: Du lịch

LUẬN VĂN THẠC SỸ DU LỊCH HỌC (CHƢƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THÍ ĐIỂM)

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ ANH TUẤN

HÀ NỘI, 2009

2

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Mục lục……………………………………………………………... i

Danh mục chữ viết tắt………………………………………………. vii

Danh mục các bảng…………………………………………………. viii

Danh mục các biểu đồ………………………………………………. ix

MỞ ĐẦU……………………………………………………………

1

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC

TRONG LĨNH VỰC LƢU TRÚ DU LỊCH TRƢỚC XU THẾ

HỘI NHẬP QUỐC TẾ.....................................................................

10

1.1. Khái niệm cơ bản và phân loại cơ sở lưu trú du lịch................... 10

1.1.1. Lịch sử về nhu cầu về lưu trú.................................................... 10

1.1.1.1. Giai đoạn chế độ nô lệ........................................................... 10

1.1.1.2. Giai đoạn chế độ phong kiến................................................. 11

1.1.1.3. Giai đoạn cận đại................................................................... 11

1.1.1.4. Giai đoạn giữa hai cuộc chiến tranh thế giới và giai đoạn

hiện nay...............................................................................................

12

1.1.2. Khái niệm cơ bản về lưu trú, cơ sở lưu trú du lịch và hội nhập 12

1.1.2.1. Khái niệm lưu trú................................................................... 12

1.1.2.2. Khái niệm và phân loại cơ sở lưu trú du lịch ........................ 13

1.1.3. Khái niệm về hội nhập, hội nhập kinh tế quốc tế và toàn cầu

hóa.......................................................................................................

17

1.1.3.1. Khái niệm hội nhập kinh tế quốc tế....................................... 17

3

1.1.3.2. Toàn cầu hóa.......................................................................... 18

1.2. Quản lý nhà nước về cơ sở lưu trú du lịch................................... 19

1.2.1. Khái niệm về quản lý và quản lý nhà nước.............................. 19

1.2.2. Quản lý nhà nước về cơ sở lưu trú du lịch................................ 22

1.2.2.1. Quy trình quản lý nhà nước về lưu trú du lịch....................... 22

1.2.2.2. Chủ thể và khách thể trong quản lý nhà nước về lưu trú du

lịch......................................................................................................

25

1.2.2.3. Hình thức quản lý hành chính trong lĩnh vực lưu trú du lịch 25

1.2.2.4. Phương pháp quản lý hành chính nhà nước về lưu trú du

lịch......................................................................................................

26

1.2.2.5. Nội dung quản lý nhà nước về lưu trú du lịch ở Việt

Nam....................................................................................................

26

1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về cơ sở lưu trú du lịch của một

số nước trong khu vực........................................................................

28

1.3.1. Kinh nghiệm của Thái Lan....................................................... 28

1.3.1.1. Văn phòng phát triển du lịch (Office of Tourism

Development)……………………………………………………….

29

1.3.1.2. Cơ quan du lịch Thái Lan (Tourism Authority of Thailand) 30

1.3.1.3. Quản lý cơ sở lưu trú du lịch ở Thái Lan............................... 31

1.3.2. Kinh nghiệm của Ma-lai-xi-a ................................................... 33

1.3.2.1. Cơ cấu tổ chức của Bộ Du lịch Malayxia.............................. 33

1.3.2.2. Nhiệm vụ của Bộ Du lịch Malayxia...................................... 34

1.3.2.3. Hiến chương khách hàng của Du lịch Malayxia.................... 34

1.3.2.4. Chức năng của Vụ cấp phép - Bộ Du lịch............................. 35

1.3.2.5. Đăng ký kinh doanh lưu trú du lịch....................................... 36

1.3.2.6. Đăng ký tên cơ sở lưu trú du lịch.......................................... 37

1.3.3. Một số bài học kinh nghiệm đối với quản lý nhà nước về lưu

trú du lịch ở Việt Nam........................................................................

38

4

TÓM TẮT CHƢƠNG

1......................................................................

40

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CƠ SỞ

LƢU TRÚ DU LỊCH Ở VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH

HỘI NHẬP........................................................................................

42

2.1. Khái quát thực trạng hệ thống cơ sở lưu trú du lịch ở Việt Nam 42

2.1.1. Khái quát về tình hình phát triển du lịch của Việt Nam........... 42

2.1.2. Thực trạng hệ thống cơ sở lưu trú du lịch ở Việt Nam............. 49

2.1.2.1. Đánh giá theo loại hình cơ sở lưu trú du lịch........................ 51

2.1.2.2. Đánh giá theo hình thức sở hữu............................................. 53

2.1.2.3. Đánh giá theo vốn đầu tư ban đầu......................................... 55

2.1.2.4. Đánh giá theo vị trí địa lý...................................................... 56

2.1.2.5. Đánh giá theo quy mô............................................................ 58

2.1.2.6. Số lượng và chất lượng cơ sở lưu trú du lịch......................... 59

2.1.2.7. Đánh giá thực trạng đội ngũ lao động thuộc hệ thống cơ sở

lưu trú du lịch......................................................................................

61

2.1.2.8. Thực trạng công tác đảm bảo vệ sinh môi trường, vệ sinh

an toàn thực phẩm và an ninh, an toàn, phòng chống tệ nạn xã hội...

65

2.1.2.9. Thực trạng hoạt động kinh doanh lưu trú du lịch.................. 66

2.2. Thực trạng hội nhập khu vực và quốc tế của hệ thống cơ sở lưu

trú du lịch Việt Nam...........................................................................

70

2.2.1. Hiệp định chung về Thương mại và dịch vụ (GATS) và các

cam kết của Việt Nam trong Tổ chức Thương mại Thế giới..............

70

2.2.2. Thực trạng hội nhập của hệ thống cơ sở lưu trú du

lịch......................................................................................................

73

2.3. Thực trạng quản lý nhà nước trong lĩnh vực cơ sở lưu trú du

lịch......................................................................................................

78

5

2.3.1. Quản lý nhà nước về lưu trú du lịch giai đoạn trước tháng 9

năm 2007.............................................................................................

78

2.3.2. Quản lý nhà nước về lưu trú du lịch giai đoạn sau tháng 9

năm 2007.............................................................................................

81

2.3.3. Đánh giá hoạt động quản lý nhà nước về cơ sở lưu trú du lịch

trong bối cảnh hội nhập......................................................................

83

2.3.4. Cơ hội và thách thức của của quản lý nhà nước về cơ sở lưu

trú du lịch trong xu thế hội nhập.........................................................

90

TÓM TẮT CHƢƠNG

2......................................................................

94

Chƣơng 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM

TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CƠ SỞ LƢU

TRÚ DU LỊCH TRONG XU THẾ HỘI NHẬP.............................

95

3.1. Mục tiêu và định hướng phát triển cơ sở lưu trú du lịch ở Việt

Nam....................................................................................................

95

3.1.1. Xu hướng phát triển các cơ sở lưu trú du lịch khu vực Châu

Á - Thái Bình Dương..........................................................................

95

3.1.1.1. Phát triển các loại khách sạn thương mại cao cấp................. 95

3.1.1.2. Phát triển tổ hợp khách sạn kết hợp với trung tâm thương

mại......................................................................................................

96

3.1.1.3. Phát triển tổ hợp khách sạn kết hợp nghỉ dưỡng và tổ chức

hội nghị, hội thảo quốc tế....................................................................

96

3.1.1.4. Phát triển các khu du lịch ở vùng biển với các loại hình cơ

sở lưu trú đa dạng...............................................................................

96

3.1.1.5. Phát triển loại hình du lịch sinh thái với các cơ sở lưu trú đa

dạng và gần gũi với thiên nhiên..........................................................

97

3.1.1.6. Các thương hiệu khách sạn nổi tiếng sẽ trở thành những

6

nhà quản lý thuê, nhà đầu tư chuyên nghiệp....................................... 97

3.1.2. Quan điểm và mục tiêu cải cách công tác quản lý nhà nước

trong xu thế hội nhập..........................................................................

98

3.1.2.1. Giải pháp đẩy mạnh tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của

Việt Nam.............................................................................................

99

3.1.2.2. Mục tiêu cải cách hành chính của Đảng và Nhà nước…….. 100

3.1.3. Mục tiêu và phương hướng phát triển Du lịch Việt Nam trong

xu thế hội nhập....................................................................................

102

3.1.3.1. Mục tiêu tổng quát................................................................ 102

3.1.3.2. Một số mục tiêu cụ thể của Ngành Du lịch Việt Nam đến

2010....................................................................................................

103

3.1.4. Xu hướng phát triển các loại cơ sở lưu trú du lịch ở Việt Nam 103

3.1.4.1. Cơ sở lưu trú du lịch là một tổ hợp đáp ứng đầy đủ nhất

nhu cầu đa dạng của con người...........................................................

104

3.1.4.2. Các cơ sở lưu trú du lịch hạng cao sao, cao cấp sẽ phát triển

mạnh....................................................................................................

104

3.1.4.3. Xu hướng nâng cao tỷ lệ sử dụng sản phẩm “sinh thái”,

phát triển khách sạn “xanh” phục vụ khách.......................................

105

3.1.4.4. Xu hướng thuê tập đoàn quản lý, thuê thương hiệu và phát

triển khách sạn theo chuỗi .................................................................

106

3.2. Một số giải pháp và kiến nghị nhằm tăng cường quản lý nhà

nước về cơ sở lưu trú du lịch ở Việt Nam...........................................

106

3.2.1. Một số giải pháp....................................................................... 106

3.2.2. Một số kiến nghị....................................................................... 112

3.2.2.1. Kiến nghị đối với Chính phủ................................................. 112

3.2.2.2. Kiến nghị đối với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch............. 114

3.2.2.3. Kiến nghị đối với một số Bộ, Ngành và Ủy ban Nhân dân

các cấp.................................................................................................

115

7

TÓM TẮT CHƢƠNG

3......................................................................

116

KẾT LUẬN........................................................................................ 117

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................ 121

PHỤ LỤC

8

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

WTO: Tổ chức Thương mại Thế giới

GDP: Tổng sản phẩm quốc nội

ASEAN: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

UNWTO: Tổ chức Du lịch Thế giới

CSLTDL: Cơ sở lưu trú du lịch

TCVN: Tiêu chuẩn Quốc gia Việt Nam

SEA Games: Đại hội Thể thao Đông Nam Á

ASEM: Hội nghị Hợp tác Á Âu

APEC: Diễn đàn hợp tác kinh tế khu vực châu Á - Thái Bình

Dương

UBND: Ủy ban Nhân dân

9

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Khách sạn được xếp hạng tính đến tháng 3/2008............. 45

Bảng 2.2: Cơ sở lưu trú du lịch phân theo loại hình......................... 52

Bảng 2.3: Phân bố cơ sở lưu trú du lịch theo các khu vực................ 56

Bảng 2.4: Phân bố cơ sở lưu trú du lịch tại một số trung tâm du

lịch lớn..............................................................................................

57

Bảng 2.5: Tỷ lệ cơ sở lưu trú du lịch tính theo quy mô.................... 59

Bảng 2.6: Công suất buồng bình quân của các cơ sở lưu trú du lịch

theo hạng sao.....................................................................................

67

Bảng 2.7: Những cam kết của Việt Nam trong lĩnh vực dịch vụ du

lịch.....................................................................................................

72

10

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1: Tăng trưởng khách quốc tế đến Việt Nam giai đoạn 1990

- 2007......................................................................................................

44

Biểu đồ 2.2: Tăng trưởng khách du lịch nội địa từ năm 1990 – 2007....

46

Biểu đồ 2.3: Số lượng và tốc độ tăng trưởng của CSLTDL ở Việt

Nam giai đoạn từ năm 1990 – 2007.......................................................

50

Biểu đồ 2.3: Phân bố cơ cấu cơ sở lưu trú du lịch theo hình thức sở

hữu..........................................................................................................

54

11

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Ngày 7 tháng 11 năm 2006, Việt Nam chính thức là thành viên thứ 150

của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt

quan trọng, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình cải cách, phát huy nguồn lực của đất

nước và thu hút, sử dụng có hiệu quả các thế mạnh bên ngoài. Từ thời điểm

này, nền kinh tế Việt Nam chính thức hội nhập vào sân chơi lớn nhất của thế

giới, “sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia luôn bị chi phối, ràng buộc lẫn

nhau thông qua các thể chế, sự kiện kinh tế quốc tế. Cũng như các ngành kinh

tế khác, du lịch không tránh khỏi sự tác động, ràng buộc tất yếu trên” [20].

Điều này đặt ra cho công tác quản lý nhà nước về lưu trú du lịch cơ hội, vận

hội và trách nhiệm mới.

Theo ông Iswaran, Quốc vụ khanh đặc trách công nghiệp và thương mại

Singapore, trong bài phát biểu với báo chí1 tại Diễn đàn kinh tế Việt Nam,

tháng 5/2007, thì thách thức mới cho các nền kinh tế thế giới và châu Á hiện

nay, trong đó có Việt Nam, là cuộc cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Châu Âu và Mỹ, hiện đóng góp đến 40% GDP của thế giới, đang nỗ lực điều

chỉnh chính sách kinh tế để cạnh tranh với châu Á nhằm đảm bảo việc làm và

thu nhập cho người dân của đất nước họ. Trung Đông, với tổng GDP hàng

năm khoảng 1.000 tỉ USD [42] là một vùng đất đầy tiềm năng và cơ hội, cũng

đang tham gia tích cực hơn vào đấu trường kinh tế toàn cầu.

Ở châu Á, những quan tâm truyền thống về an ninh, chạy đua vũ trang

không dịu đi nhưng cũng không căng thẳng hơn, song sự ổn định là mối quan

tâm của hầu hết các quốc gia trong khu vực. Thêm vào đó, các mối nguy cơ

1 “Hội nhập sâu hơn” - Thời báo kinh tế Sài Gòn - Số Tuần thứ 2 - Tháng 5/2007

12

mới như khủng bố, tranh chấp, dịch bệnh đang trở thành các yếu tố gây bất ổn

toàn khu vực. Để vượt qua những thách thức đó, các nước đang phát triển

châu Á và Việt Nam chúng ta không có con đường nào khác hơn là nỗ lực,

hợp tác để cùng làm cho chiếc bánh trên thị trường chung lớn dần lên, đóng

góp vào sự ổn định và phát triển của khu vực ASEAN và châu Á.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia kinh tế, du lịch là ngành dịch vụ lớn

nhất thế giới, chiếm tới 40% giá trị thương mại toàn cầu. Du lịch còn là ngành

sử dụng khoảng 1/10 lao động trên toàn thế giới, đặc biệt là ngành kinh tế có

khả năng tạo việc làm cho vùng sâu, vùng xa và vùng nông thôn. Trong bức

thông điệp nhân Ngày Du lịch thế giới, ngày 27 tháng 9 năm 2006, Tổng Thư

ký Tổ chức Du lịch Thế giới đã khẳng định: “Du lịch - Công cụ quan trọng

nâng cao chất lƣợng cuộc sống” [50]2. Thực vậy, ngành du lịch trên thế giới

là một trong những ngành có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, tốc độ tăng

trưởng nguồn khách đạt khoảng 3,8%/ năm và doanh thu ngoại tệ tăng khoảng

14,6%/năm.

Cũng theo dự báo của UNWTO [50], năm 2010, lượng khách du lịch

quốc tế trên toàn thế giới ước lên tới 1.046 triệu lượt khách, thu nhập từ du

lịch dự kiến đạt 900 tỷ USD và ngành du lịch sẽ tạo thêm khoảng 150 triệu

việc làm, chủ yếu tập trung ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Đối với

Việt Nam, trong văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, du lịch đã được

xác định là ngành kinh tế mũi nhọn trong chiến lược phát triển kinh tế - xã

hội. Văn kiện Đại hội X của Đảng cũng xác định, du lịch là ngành kinh tế

dịch vụ quan trọng, góp phần tăng trưởng GDP quốc gia và chuyển dịch cơ

cấu kinh tế - xã hội.

Từ năm 1990 đến nay, du lịch đã phát triển vượt bậc, liên tục tăng

trưởng ở mức hai con số, góp phần xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm và tăng

nguồn thu ngoại tệ cho đất nước. Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam giai

2 Chủ đề Ngày du lịch thế giới năm 2006 – Nguồn: http://vietnamtourism.gov.vn/index.php?option=com

13

đoạn 2001 - 2010 [25] đặt mục tiêu tăng trưởng đạt 11-11,5%/năm. Năm 2010

khách quốc tế vào Việt Nam du lịch ước từ 5,5 đến 6 triệu lượt, khách nội địa

đạt từ 25 đến 26 triệu lượt, số lượng và chất lượng cơ sở lưu trú du lịch phát

triển đáp ứng nhu cầu lưu trú đa dạng của các đối tượng khách. Thu nhập du

lịch, năm 2010, ước đạt tới 4 đến 4,5 tỷ USD, trong đó doanh thu thuộc lĩnh

vực kinh doanh lưu trú luôn chiếm 70 - 75%, đóng góp của ngành du lịch sẽ

chiếm 6,5% GDP của cả nước.

Cùng với tốc độ phát triển chung của Ngành Du lịch, các loại cơ sở lưu

trú du lịch đã và đang phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng, cơ bản

đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách. Hệ thống CSLTDL và các dịch vụ bổ

sung trong cơ sở lưu trú du lịch đang ngày càng góp phần tích cực tạo nên sức

hấp dẫn chung của sản phẩm du lịch Việt Nam. Tuy nhiên, trước thực trạng

phát triển quá nhanh và đa dạng, cầu lưu trú du lịch hiện luôn vượt quá cung

như hiện nay, giá buồng lưu trú du lịch ở Việt Nam cao so với khu vực và

thậm chí cả một số nơi trên thế giới, nhiều nhà đầu tư không thể hoặc khó có

thể có được địa điểm để đầu tư xây dựng cơ sở lưu trú du lịch mới xứng tầm,

cạnh tranh không lành mạnh vẫn xảy ra,... và để cơ sở lưu trú du lịch thực sự

phát triển ổn định, bền vững trong giai đoạn phát triển mạnh cả về lượng và

chất, nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng hợp tác và tích cực, chủ động hội

nhập với khu vực và thế giới, đáp ứng các yêu cầu về phát triển bên trong,

công tác quản lý nhà nước cần phải chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa. Tuy

nhiên, vấn đề đặt ra trong bối cảnh hiện nay đối với các nhà quản lý và những

nhà khoa học là cải thiện như thế nào, cách thức ra sao vẫn còn là vấn đề thời

sự cần phải được nghiên cứu đầy đủ và thấu đáo.

Xuất phát từ thực tiễn đó, học viên lựa chọn đề tài cho Luận văn Thạc sỹ

du lịch học là "Quản lý nhà nƣớc về cơ sở lƣu trú du lịch ở Việt Nam trong xu

thế hội nhập quốc tế" để tiến hành nghiên cứu.

14

2. Lịch sử nghiên cứu trong và ngoài nƣớc

Quản lý nhà nước về cơ sở lưu trú du lịch trong xu hướng hội nhập đã và

đang là vấn đề cấp bách của Ngành Du lịch Việt Nam trước đây và trong xu

hướng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế quốc tế hiện nay của Việt Nam hiện

nay. Vấn đề đã được một số tổ chức, cá nhân, cơ quan nghiên cứu, các báo,

tạp chí trong và ngoài nước nhiều lần đề cập đến ở các khía cạnh khác nhau.

Tuy nhiên, các nghiên cứu này mang tính khái quát cho Ngành Du lịch Việt

Nam, chưa đi sâu vào từng lĩnh vực cụ thể, cơ bản. Một trong những khía

cạnh cần nghiên cứu là cơ sở lưu trú du lịch.

Đề tài nghiên cứu cấp ngành năm 2006 của Tổng cục Du lịch: “Thực

trạng và giải pháp chủ yếu phát triển du lịch Việt Nam trở thành ngành kinh

tế mũi nhọn” đã đề cập đến một số nội dung chủ yếu như: (i) xu hướng phát

triển của du lịch trên thế giới; (ii) quan điểm, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước

nhằm phát triển du lịch Việt Nam thành ngành kinh tế mũi nhọn trong xu

hướng hội nhập; và (iii) thực trạng Ngành Du lịch Việt Nam, các định hướng,

giải pháp hiện nay của Ngành trong việc thực hiện các mục tiêu của Đảng và

Nhà nước giao để từng bước đưa du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Báo cáo “Tăng cƣờng năng lực quản lý và xúc tiến các hoạt động

thƣơng mại dịch vụ của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập” thuộc Dự án

VIE/02/009 do nhóm tác giả trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội và

chuyên gia tư vấn Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia Nhật Bản thực hiện

năm 2006. Bản báo cáo trên là công trình nghiên cứu công phu, hữu ích đối

với Ngành Du lịch Việt Nam, qua đó một số nội dung đã được nhóm nghiên

cứu làm rõ như: (i) thực trạng, xu hướng phát triển của ngành du lịch Việt

Nam trong xu hướng hội nhập, (ii) kết quả điều tra, phân tích, đánh giá sản

phẩm du lịch Việt Nam, (iii) phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách

thức đối với Ngành Du lịch Việt Nam và (iv) một số khuyến nghị, giải pháp

nhằm phát triển bền vững Ngành du lịch.

15

Ngân hàng thế giới thực hiện “Bản báo cáo tóm tắt Du lịch Việt Nam”

năm 2002, đây là công trình nghiên cứu, phân tích sâu sắc thực trạng Ngành

Du lịch Việt Nam, phân tích SWOT (điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách

thức), một số khuyến nghị và giải pháp nhằm phát triển du lịch trong xu

hướng hội nhập. Tuy nhiên, bên cạnh phương pháp luận rất hữu ích được báo

cáo nêu lên, các số liệu và một số kiến nghị đưa ra trong Bản báo cáo cho đến

nay đã không còn phù hợp, lạc hậu với thực tế của nền kinh tế Việt Nam nói

chung và Ngành du lịch nói riêng.

Bên cạnh các công trình nghiên cứu trên, Kỷ yếu hội thảo: “WTO -

những giải pháp phát triển du lịch Việt Nam” do Tạp chí Du lịch Việt Nam

phối hợp với Ban Quốc tế - Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức.

Đây là tập hợp các công trình, tham luận của các nhà nghiên cứu, cán bộ đang

công tác trong và ngoài Ngành Du lịch Việt Nam bàn về thực trạng, giải pháp

đột phá để đẩy mạnh tốc độ phát triển du lịch Việt Nam trong giai đoạn hậu

WTO của Việt Nam, công tác đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực trong

Ngành Du lịch.

Ngoài ra, còn một số luận văn, bài viết liên quan đến quản lý nhà nước

về du lịch. Tuy nhiên, vấn đề quản lý nhà nước trong lĩnh vực lưu trú du lịch

thì chưa được quan tâm một cách đầy đủ. Như vậy, đề tài này cần thiết được

triển khai để giải quyết các vấn đề liên quan cả về mặt lý luận và thực tiễn.

3. Mục tiêu nghiên cứu của Luận văn

Mục tiêu của Luận văn tập trung vào những nội dung sau:

- Hệ thống hóa cơ sở khoa học về công tác quản lý nhà nước, quản lý

nhà nước về cơ sở lưu trú du lịch trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế của

Việt Nam. Xác định xu hướng phát triển của cơ sở lưu trú du lịch trong khu

vực và trên thế giới, kinh nghiệm quản lý nhà nước chuyên ngành lưu trú du

lịch của một số nước trong khu vực.

16

- Phân tích thực trạng cơ sở lưu trú du lịch ở Việt Nam, công tác quản lý

nhà nước của Ngành Du lịch đối với lĩnh vực lưu trú du lịch trong bối cảnh

hội nhập.

- Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm tăng cường quản lý nhà

nước trong lĩnh vực lưu trú du lịch ở Việt Nam.

4. Đối tƣợng và giới hạn nghiên cứu

a.Đối tƣợng nghiên cứu: Công tác quản lý nhà nước về cơ sở lưu trú du

lịch trước xu thế hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.

b. Giới hạn nghiên cứu:

- Phạm vi về không gian và nội dung nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên

cứu về thực trạng hệ thống cơ sở lưu trú du lịch và công tác quản lý nhà nước

về lĩnh vực lưu trú du lịch trong xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế ở Việt

Nam.

- Phạm vi về thời gian: Do tính chất phát triển mạnh mẽ, nhạy cảm của

ngành lưu trú du lịch và sự biến động không ngừng của kinh tế thế giới, kinh

tế khu vực và ở Việt Nam, đề tài nghiên cứu, tham khảo và đánh giá các số

liệu, tài liệu đã công bố chủ yếu từ năm 2002 đến năm 2007, kết quả nghiên

cứu có thể áp dụng cho 5 năm sau.

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

Phương pháp luận nghiên cứu của luận văn dựa trên quan điểm của Đảng

và Nhà nước Việt Nam về công tác quản lý nhà nước, quan điểm và chính

sách cải cách hành chính, đổi mới kinh tế, phát triển du lịch, chiến lược phát

triển hệ thống cơ sở lưu trú du lịch của Ngành Du lịch trong quá trình mở cửa

và hội nhập kinh tế quốc tế. Luận văn sử dụng một số phương pháp cụ thể

sau:

- Nghiên cứu tài liệu

17

Mục đích của phương pháp này nhằm thu thập tài liệu liên quan đến lý

luận về khoa học quản lý nhà nước, quản lý nhà nước về lưu trú du lịch,

ngành khách sạn và lý thuyết hội nhập kinh tế quốc tế. Bên cạnh đó, việc

nghiên cứu tài liệu góp phần thu thập kết quả nghiên cứu đã công bố, liệt kê

chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan đến vấn đề của Luận

văn, làm nổi bật nội dung nghiên cứu, tạo cơ sở tin cậy về lý luận và thực tiễn

để áp dụng giải quyết các nội dung của Luận văn.

- Phƣơng pháp thống kê

Kết quả thu thập thông tin từ các tài liệu, số liệu thống kê đã công bố

giúp Luận văn chứng minh hoặc bác bỏ các giả thuyết đặt ra trong đề tài hoặc

thực tiễn, xử lý thông tin giúp nghiên cứu hoạch định một số phương hướng,

kiến nghị và giải pháp giải quyết vấn đề về nâng cao năng lực quản lý nhà

nước trong lĩnh vực lưu trú du lịch trước xu hướng hội nhập.

- Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp

Mục đích của phương pháp này nhằm bổ túc tài liệu đã nghiên cứu, phát

hiện những thiếu sót của việc thống kê và xử lý thông tin, phân tích các vấn

đề cần thiết phục vụ Luận văn, sắp xếp, bổ sung và tổng hợp thành nội dung

nghiên cứu hoàn chỉnh.

- Phƣơng pháp phỏng vấn chuyên gia

Phỏng vấn là đưa ra câu hỏi đối với người đối thoại để thu thập thông

tin. Trong Luận văn này, do tính đặc thù của chuyên môn thuộc lĩnh vực quản

lý nhà nước chuyên ngành của một số nước trong khu vực cũng như những

vấn đề cấp bách hiện nay của Ngành Du lịch Việt Nam và hệ thống cơ sở lưu

trú du lịch chưa được công bố, thông qua phỏng vấn Bà Đỗ Thị Hồng Xoan,

Vụ trưởng Vụ Khách sạn - Tổng cục Du lịch, tiếp xúc trực tiếp với cán bộ

Tổng cục Du lịch Thái Lan, Bộ Du lịch Malaysia, Luận văn đã được các

chuyên gia trên cung cấp thông tin chuyên môn, gợi ý phương án giải quyết

vấn đề rất thực tiễn. Đây là một trong những phương pháp hữu ích giúp Luận

18

văn cập nhật thực tế hiện nay của Ngành Du lịch, lưu trú du lịch ở khu vực và

Việt Nam.

6. Kết quả nghiên cứu

Hệ thống lý luận cơ bản về cơ sở lưu trú du lịch, thực trạng hội nhập,

quản lý nhà nước về lưu trú du lịch ở Việt Nam trong xu hướng hội nhập và

một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà

nước góp phần đẩy nhanh hơn nữa tốc độ phát triển hệ thống cơ sở lưu trú du

lịch cả về lượng và chất.

7. Kết cấu của Luận văn

Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, nội dung luận văn được cấu trúc

thành 3 chương như sau:

Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý nhà nƣớc trong lĩnh vực lƣu trú du

lịch trƣớc xu thế hội nhập quốc tế.

Chương này tập trung nêu các vấn đề về khoa học quản lý, quản lý nhà

nước; lý luận về lưu trú du lịch và hội nhập kinh tế quốc tế. Kinh nghiệm về

quản lý cơ sở lưu trú du lịch của một số quốc gia trong khu vực và bài học

thực tiễn đối với Việt Nam.

Chƣơng 2: Thực trạng cơ sở lƣu trú du lịch và công tác quản lý nhà

nƣớc về lƣu trú du lịch ở Việt Nam.

Chương 2 chủ yếu phân tích thực trạng phát triển của cơ sở lưu trú du

lịch và công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực lưu trú du lịch ở Việt Nam

trong xu hướng hội nhập; phân tích cơ hội, thách thức và những hạn chế của

quản lý nhà nước cần phải khắc phục để phát triển hơn nữa số lượng, chất

lượng cơ sở lưu trú du lịch đáp ứng các mục tiêu của Đảng và Nhà nước về du

lịch trong giai đoạn mới của đất nước.

Chƣơng 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm tăng cƣờng quản lý nhà

nƣớc về cơ sở lƣu trú du lịch trong xu hƣớng hội nhập

19

Chương này có các nội dung:

- Mục tiêu và định hướng phát triển cơ sở lưu trú du lịch ở Việt Nam;

quan điểm và mục tiêu cải cách công tác quản lý nhà nước trong xu thế hội

nhập;

- Phương hướng phát triển du lịch và cơ sở lưu trú du lịch ở Việt Nam;

một số giải pháp và kiến nghị với Chính phủ, Ngành Du lịch và các cơ quan

có thẩm quyền để tăng cường công tác quản lý nhà nước trong xu hướng hội

nhập.

20

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng Việt:

1. Bộ Nội vụ và Học viện Hành chính quốc gia (2006), Một số giải pháp

hoàn thiện quản lý nhà nƣớc đối với doanh nghiệp, Hà Nội.

2. Bộ Nội vụ, Cải cách hành chính Nhà nƣớc, trang thông tin điện tử

www.caicachhanhchinh.gov.vn.

3. Chính phủ Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2007), Nghị

định số 185/2007/NĐ-CP ngày 25 tháng 12 năm 2007 của Chính phủ

quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ

Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hà Nội.

4. Chính phủ Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2007): Nghị

định số 92/2007/NĐ-CP ngày 01 tháng 6 năm 2007 của Chính phủ

quy định chi tiết một số điều của Luật Du lịch, Hà Nội.

5. Chính phủ Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2008), Quyết

định số 63/2008/QĐ-TTg ngày 19 tháng 5 năm 2008 của Thủ tƣớng

Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ

chức của Tổng cục Du lịch trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du

lịch, Hà Nội.

6. Chính phủ Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Báo cáo tình

hình kinh tế - xã hội của Chính phủ từ 2002 - 2006.

7. Dự án phát triển nguồn nhân lực du lịch Việt Nam (2005), Hội thảo

Phát triển nguồn nhân lực du lịch Việt Nam và Hội nhập khu vực, Hà

Nội.

8. Hà Đăng, Tạp chí Cộng sản điện tử (2007), Hội nhập quốc tế và vai

trò lãnh đạo của Đảng ta, Hà Nội.

9. Học viện hành chính quốc gia (2001), Tài liệu bồi dƣỡng về quản lý

hành chính nhà nƣớc chƣơng trình chuyên viên - Phần I, II,III, Nhà

xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

21

10. Lương Văn Tự - Thứ trưởng Bộ Thương mại (2006), Đẩy nhanh tiến

trình hội nhập kinh tế quốc tế - vấn đề và giải pháp, Hà Nội.

11. Nguyễn Tấn Dũng - Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ

nghĩa Việt Nam, Báo Điện tử Vietnamnet (2007): Tiến tới xóa bỏ Bộ

chủ quản đối với doanh nghiệp nhà nƣớc, Hà Nội.

12. Nguyễn Văn Lưu (1998), Thị trƣờng Du lịch, NXB Đại học Quốc gia

Hà Nội, Hà Nội.

13. Nguyễn Văn Mạnh (2004), Giáo trình quản trị kinh doanh khách sạn,

NXB Lao Động - Xã hội, Hà Nội.

14. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia (2005), Toàn cầu hóa dƣới những

góc nhìn khác nhau - Tiếng nói bạn bè, Hà Nội.

15. Phạm Hồng Chương, PGS.TS. Hoàng Văn Hoa, TS. Trần Văn Hòe,

TS. Trần Đình Thọ và GS.TS. Kenichi Ohno - Chuyên gia tư vấn

Viện nghiên cứu Chiến lược Nhật Bản (2006), “Báo cáo Dự án “Tăng

cƣờng năng lực quản lý và xúc tiến các hoạt động thƣơng mại dịch vụ

của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập”(Dự án Vie/02/009 do Chƣơng

trình phát triển Liên Hiệp Quốc tài trợ), Hà Nội.

16. Phan Doãn Nam - Học viện Quan hệ Quốc tế (2006), Lại bàn về Hội

nhập quốc tế, Hà Nội.

17. Phan Văn Khải, Tạp chí Cộng sản Điện tử (2007), Chƣơng trình tổng

thể cải cách hành chính nhà nƣớc giai đoạn 2001 – 2010, Hà Nội.

18. Quốc hội Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật Du

lịch, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

19. Tạp chí Cộng sản Điện tử (2007): Kinh tế thị trƣờng qua các bƣớc đổi

mới tƣ duy, Hà Nội.

20. Tạp chí Du lịch và Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (2007), Kỷ

yếu Hội thảo WTO - Những giải pháp phát triển du lịch Việt Nam, Hà

Nội.

22

21. Thông tấn Xã Việt Nam, Ông Klaus Rohland, Giám đốc Ngân hàng

Thế giới tại Việt Nam trả lời phỏng vấn của phóng viên Thông tấn xã

Việt Nam (2007), Việt Nam là điển hình về hội nhập kinh tế, Hà Nội.

22. Tôn Nữ Thị Ninh, Tạp chí Cộng sản Điện tử (2007), Một số yêu cầu

của hội nhập kinh tế quốc tế đối với chính sách và phƣơng thức hoạt

động đối ngoại của nƣớc ta, Hà Nội.

23. Tổng cục Du lịch (2001), Các văn bản hƣớng dẫn thi hành Pháp lệnh

du lịch về cơ sở lƣu trú du lịch: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà

Nội.

24. Tổng cục Du lịch (2003), Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu

tổ chức của Tổng cục Du lịch, Nhà Xuất bản Xây dựng, Hà Nội.

25. Tổng cục Du lịch (2003), Tóm lƣợc điều chỉnh quy hoạch tổng thể du

lịch Việt Nam giai đoạn 1995 - 2010, Hà Nội.

26. Tổng cục Du lịch (2006), Chƣơng trình hành động quốc gia về du lịch

giai đoạn 2006 - 2010, Hà Nội.

27. Tổng cục Du lịch (2006), Đề tài nghiên cứu khoa học “Thực trạng và

giải pháp chủ yếu phát triển du lịch Việt Nam trở thành ngành kinh tế

mũi nhọn, Hà Nội.

28. Tổng cục Du lịch Việt Nam (2001), Chiến lƣợc phát triển Du lịch Việt

Nam giai đoạn 2001- 2010, Hà Nội.

29. Tổng cục Du lịch Việt Nam, Báo cáo tổng kết các năm từ 2000 –

2006.

30. Tổng cục Du lịch, Cơ quan quản lý môi trường và năng lượng Pháp

(ADEME) (2007), Sách hƣớng dẫn quản lý tài nguyên trong khách

sạn ở Việt Nam để tiết kiệm chi phí và thân thiện môi trƣờng, Nhà

xuất bản Thế giới, Hà Nội.

31. Tổng cục Du lịch, Đề tài khoa học cấp ngành (2005), Nghiên cứu cơ

sở lý luận và thực tiễn cho việc xây dựng mạng lƣới cơ sở đào tạo

nghề du lịch, Hà Nội.

23

32. Tổng cục Thống kê (2006), Kết quả điều tra chi tiêu của khách du

lịch năm 2005, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội.

33. Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng - Bộ Khoa học và Công

nghệ (2008), Tiêu chuẩn Quốc gia - Ttiêu chuẩn xếp hạng các loại cơ

sở lƣu trú du lịch, Hà Nội.

34. Trần Đức Thanh (1999): Nhập môn Khoa học Du lịch, Nhà xuất bản

Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

35. Trần Nhâm (2004), Tƣ duy lý luận với sự nghiệp đổi mới, Nhà xuất

bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.

36. Trang tin điện tử báo Đảng Cộng sản: www.dangcongsan.org.vn.

37. Trang tin điện tử Báo điện tử Vietnamnet: www.vietnamnet.vn.

38. Trang tin điện tử Bộ Công thương: www.mot.gov.vn.

39. Trang tin điện tử Bộ Kế hoạch và Đầu tư: www.mpi.gov.vn.

40. Trang tin điện tử Bộ Ngoại giao: www.mofa.gov.vn.

41. Trang tin điện tử Tạp chí Cộng sản: www.tapchicongsan.org.vn.

42. Trang tin điện tử Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương:

www.ciem.org.vn.

43. Trịnh Xuân Dũng (1999), Giáo trình Quản trị Kinh doanh khách sạn,

Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

44. Trịnh Xuân Dũng (2004), Giáo trình Tâm lý du lịch, Nhà xuất bản

Văn hóa Thông tin, Hà Nội.

45. Viện nghiên cứu phát triển du lịch (2004), Kết quả điều tra thống kê

Cơ sở lƣu trú du lịch năm 2004, Hà Nội.

46. Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt

Nam, Báo Điện tử Vietnamnet (2007), Hội nhập kinh tế quốc tế và gia

nhập WTO - Nghiêm túc và quyết liệt, Hà Nội.

Tiếng Anh

24

47. Alastair M.Morrison (2006), Hospitality and Travel Marketing - Third

Edition, Oxford Publisher, London.

Trang thông tin điện tử tiếng nước ngoài

48. Ministry of Tourism of Malaysia: www.tourism.gov.my./.

49. Tourism Authority of Thailand: www.tourismthailand.org

50. World Tourism Organisation: www.unwto.org.

51. World Trade Organisation: www.wto.org.