Quality of life in relation to costs

Prof. Dr. Jan van BusschbachMedische Psychologie en Psychotherapie

1

Budget 2012 government NL

2

Volksgezondheid, Welzijn en Sport 75 29%Sociale Zaken en Werkgelegenheid 70 27%Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 31 12%Gemeente- en provinciefonds 21 8%Buitenlandse Zaken 12 5%Infrastructuur en Milieu 11 4%Rentelasten 10 4%Defensie 7 3%Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties 4 2%Veiligheid & Justitie 10 4%Economische zaken, Landbouw en Innovatie 5 2%Financiën 2 1%Overig 0 0%

257 100%

Raising costs in NL: 87 billion

3

More than growth national income

4

How much money is it worth?

Willingness to pay Non familiarity with payment in health care Starting point error Strong relation with income

Does not do the job

6

Framing the question helps…

Pair comparisons DCE, conjoint analysis

Comparisons between health care interventions remain difficult

7

Remove large scarInvolve painful operationCost € 500,-

Remove large scarInvolve painless operationCost € 1000,-

OR

8

Health Economics

Comparing different allocations Should we spent our money on

• Wheel chairs• Screening for cancer

Comparing costs Comparing outcome

Outcomes must be comparable Make a generic outcome measure

8

9

Outcomes in health economics

Specific outcome are incompatible Allow only for comparisons within the specific field

• Clinical successes: successful operation, total cure• Clinical failures: “events”

“Hart failure” versus “second psychosis”

Generic outcome are compatible Allow for comparisons between fields

• Life years• Quality of life

Most generic outcome Quality adjusted life year (QALY)

9

Example Blindness Time trade-off value is 0.5 Life span = 80 years 0.5 x 80 = 40 QALYs

Quality Adjusted Life Years (QALY)

10

0.00

1.00

X

Life years40 80

0.5 x 80 = 40 QALYs

11

Area under the curve

0 10 20 30 40 50 60 70 800

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1

Co-morbidity

Psychotherapy

No psychotherapy

Life years

QA

LY

we

igh

ts

12

Which health care program is the most cost-effective?

A new wheelchair for elderly (iBOT) Special post natal care

12

13

www.ibotnow.com

13

Segway Dean Kamen

14

Which health care program is the most cost-effective?

A new wheelchair for elderly (iBOT) Increases quality of life = 0.1 10 years benefit Extra costs: $ 3,000 per life year QALY = Y x V(Q) = 10 x 0.1 = 1 QALY Costs are 10 x $ 3,000 = $ 30,000 Cost/QALY = 30,000/QALY

Special post natal care Quality of life = 0.8 35 year Costs are $ 250,000 QALY = 35 x 0.8 = 28 QALY Cost/QALY = 8,929/QALY

14

15

QALY league table

Intervention $ / QALYGM-CSF in elderly with leukemia 235,958

EPO in dialysis patients 139,623

Lung transplantation 100,957

End stage renal disease management 53,513

Heart transplantation 46,775

Didronel in osteoporosis 32,047

PTA with Stent 17,889

Breast cancer screening 5,147

Viagra 5,097

Treatment of congenital anorectal malformations 2,778

15

16

7000 Citations in PubMed

0100200300400500600700800900

1000

1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015

Pu

blic

ati

on

s

1980[pdat] AND (QALY or QALYs)

17

Direct valuation

Time Trade-Off

Rolstoel 50 jaar levensverwachting

Hoeveel jaar zou je maximaal willen inleveren? Max. trade-off: 10 jaar

QALY(wiel) = QALY(voet) Y * V(wiel) = Y * V(voet) 50 V(wiel) = 40 * 1.00

V(wiel) = 0.80

18

19

…or use validated questionnaires

MOBILITY I have no problems in walking about I have some problems in walking about I am confined to bed SELF-CARE I have no problems with self-care I have some problems washing or dressing myself I am unable to wash or dress myself USUAL ACTIVITIES (e.g. work, study, housework family or

leisure activities) I have no problems with performing my usual activities I have some problems with performing my usual activities I am unable to perform my usual activities PAIN/DISCOMFORT I have no pain or discomfort I have moderate pain or discomfort I have extreme pain or discomfort ANXIETY/DEPRESSION I am not anxious or depressed I am moderately anxious or depressed I am extremely anxious or depressed

20

A problem in the patient perspective….

Stensman Scan J Rehab Med

1985;17:87-99.

Scores on a visual analogue scale

36 subjects in a wheelchair

36 normal matched controls

Mean score Wheelchair: 8.0 Health controls: 8.3

Healthy

Death

21

Validated questionnaires

Rosser

EuroQol EQ-5D www.euroqol.org

QWB

SF-36 (SF-6D) www.sf-36.org

HUI Mark 2

HUI Mark 3

15D www.15d-instrument.net

EQ-5D-3L versus EQ-5D-5l

Zet bij iedere groep in de lijst hieronder een kruisje in het hokje achter de zin die het best past bij uw eigen gezondheidstoestand vandaag. Mobiliteit

Ik heb geen problemen met lopen

Ik heb een beetje problemen met lopen

Ik heb matige problemen met lopen

Ik heb ernstige problemen met lopen

Ik ben niet in staat niet om te lopen

Zelfzorg

Ik heb geen problemen met mijzelf wassen of aankleden

Ik heb een beetje problemen met mijzelf wassen of aankleden

Ik heb matige problemen met mijzelf wassen of aankleden

Ik heb ernstige problemen met mijzelf wassen of aankleden

Ik ben niet in staat mijzelf te wassen of aan te kleden

Dagelijkse activiteiten (bijv. werk, studie, huishouden,

gezins- en vrijetijdsactiviteiten)

Ik heb geen problemen met mijn dagelijkse activiteiten

Ik heb een beetje problemen met mijn dagelijkse activiteiten

Ik heb matige problemen met mijn dagelijkse activiteiten

Ik heb ernstige problemen met mijn dagelijkse activiteiten

Ik ben niet in staat mijn dagelijkse activiteiten uit te voeren

Pijn/ongemak

Ik heb geen pijn of ongemak

Ik heb een beetje pijn of ongemak

Ik heb matige pijn of ongemak

Ik heb ernstige pijn of ongemak

Ik heb extreme pijn of ongemak

Angst/somberheid

Ik ben niet angstig of somber

Ik ben een beetje angstig of somber

Ik ben matig angstig of somber

Ik ben erg angstig of somber

Ik ben extreem angstig of somber

Zet bij iedere groep in de lijst hieronder een kruisje in het hokje achter de zin die het best past bij uw eigen gezondheidstoestand vandaag. Mobiliteit

Ik heb geen problemen met lopen

Ik heb enige problemen met lopen

Ik ben bedlegerig

Zelfzorg

Ik heb geen problemen om mijzelf te wassen of aan te kleden

Ik heb enige problemen om mijzelf te wassen of aan te kleden

Ik ben niet in staat mijzelf te wassen of aan te kleden

Dagelijkse activiteiten (bijv. werk, studie, huishouden,

gezins- en vrijetijdsactiviteiten)

Ik heb geen problemen met mijn dagelijkse activiteiten

Ik heb enige problemen met mijn dagelijkse activiteiten

Ik ben niet in staat mijn dagelijkse activiteiten uit te voeren

Pijn/klachten

Ik heb geen pijn of andere klachten

Ik heb matige pijn of andere klachten

Ik heb zeer ernstige pijn of andere klachten

Stemming

Ik ben niet angstig of somber

Ik ben matig angstig of somber

Ik ben erg angstig of somber

23

Validating disease specific questionnaires

International Symptom Prostate Score (IPSS) BPH

Enlargement of the prostate Causes voiding problems in elderly men

• Difficulties to pee 7 questions: How often have you

had to push or strain to begin urination? had a sensation of not emptying your bladder completely? had to urinate again less than two hours after you finished urinating?

found you stopped and started again several times when you urinated?

you find it difficult to postpone urination? had a weak urinary stream? How many times did you most typically get up to urinate from the time

you went to bed at night until the time you got up in the morning?

24

Can we convert the IPSS outcomes into utilities?

Attribute TTO values to the IPSS health states Problem: IPSS has 279.936 health states

7 items, 6 answer levels = 6x6x6x6x6x6x6 = 279.936 health states

Too many to value with TTO

Reduce number of health states Reduce items

• Factor analysis Reduce answer levels

• Combine answer levels

25

Factor analysis on patients IPSS responses N = 1414

Two main factors Obstructive (alpha= 0.8018) Irritative (alpha= 0.7165)

• Confirmed in literature Factors divided in 3 levels Number of health states reduced to 33 = 9

Can be valued directly TTO

General public, representative for gender/age (N=170)

Reduce number of health states

26

QALY weights for BPH

almost always

sometimes

seldom/never

almost alwayssometimes

seldom/never

0,5

0,55

0,6

0,65

0,7

0,75

0,8

0,85

0,9

0,95

1

utilities (TTO)

obstructive

irritative

Conclusions

QALY can help to related quality of life to cost QALYs are the most accepted for of cost

effectiveness analysis At least in the Netherlands Might not be true in the US and Germany

QALY often need new validation of disease specific questionnaires.

27