1

หลกเกณฑในการเขยนเรยงความแกกระทธรรมธรรมศกษาชนเอก

หลกเกณฑในการเขยนเรยงความแกกระทธรรม มดงน

1. รปแบบถกตองตามเกณฑ ๒. โดดเดนเนอหาจบใจ ๓. ภาษาอานแลวลนไหล ๔. สะอาด ถกใจ ไมเปรอะเป อน

รปแบบถกตองตามเกณฑ หมายถง เขยนใหถกตองตามกฎเกณฑททานวางไว ดงน

1) ตองเขยนดวยตวหนงสอบรรจงครงบรรทด2) ตองเขยนใหได ๔ หนากระดาษขนไปโดยเวนบรรทด3) ตองอางพทธศาสนสภาษตอนมาเชอมอธบายประกอบ ๓ สภาษต4)จดวางเขยนสภาษต การเขยนอารมภบท การยอหนา การสรปให

ถกตองตามรปแบบททานกำาหนดไวโดดเดนเนอหาจบใจ หมายถง เขยนอธบายพทธศาสนสภาษตทยกมาใหไดสมเหตสมผลนำาเสนอเนอหาตามลำาดบ อานไดใจความ ปลกใจใหอยากปฏบตตาม

เนอหาจะเปนตววดความรของนกเรยนวา สมควรทจะสอบผานหรอไม และถอเปนเกณฑสำาคญอนดบแรกในการใหคะแนน ฉะนน นกเรยนตองพยายามอธบายใหไดเนอหาสมบรณทสด

ภาษาอานแลวลนไหล หมายถง ภาษาทใชเขยนดวยคำาสำานวลทอานงายเขาใจงาย หลกเลยงคำาไมสภาพ คำาทเปนภาษาตลาดหรอภาษาพด เชน คำาวา กน เวลาเขยนใหใช คำาวา รบประทาน, พอ แม ใชคำาวา บดา

2

มารดา, ตาย ใหคำาวา สนชพ เปนตน นอกจากนการเขยนตองเขยนสระ พยญชนะ สะกดการนตใหถกตองตามหลกภาษาอยาใหผดตกหลน

สะอาด ถกใจ ไมเปรอะเปอน คอ พยายามอยาใหมรอยลบ รอยขดฆาจนดสกปรกหากจำาเปนตองขดฆาใหใชปากกาขดฆาตดขอความเพยงเสนเดยว อยาขดฆาจนดำาเลอะเทอะ ถาเลอะมากใหเขยนใหม

หลกเกณฑทง ๔ ประการน ถอเปนหวใจหลกของการเขยนเรยงความแกกระทธรรมซงนกเรยนตองพยายามเขยนใหไดและถกตองตามน จงจะไดคะแนนเตมในการสอบ

แบบฟอรมการเขยนเรยงความแกกระทธรรมธรรมศกษาชนเอก1. .................................(สภาษตบท

ตง).....................................................................(คำาแปล).........................................

(๒) ณ บดน จกไดอธบายเนอความแหงกระทธรรมสภาษต ทไดลขตไว ณ เบองตน พอเปนแนวทางแหงการศกษาและนำามาปฏบตเปนลำาดบไป (ใหทองจำา)

(๓) คำาวา ..........................(อธบายเนอความสภาษตบทตง).......................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

3

........................................................................................

...........................................................................สมดงสภาษตทมาใน..............................................วา

(๔) .................................(สภาษตเชอม).................................

...................................(คำาแปล).........................................

คำาวา..............................(อธบายเนอความสภาษตเชอม)..................................................................

........................................................................................

..............................................................................

.....................................................................................สมดงสภาษตทมาใน..............................................วา

(๔) ..............................(สภาษตเชอม).................................

.................................(คำาแปล)..........................................

คำาวา ...........................(อธบายเนอความสภาษตเชอม).....................................................................

........................................................................................

...............................................................................

4

.................................................................................สมดงสภาษตทมาใน...................................................วา

(๔) ................................(สภาษตเชอม)..............................

...................................(คำาแปล).......................................

คำาวา...................................(อธบายเนอหาความสภาษตเชอม).........................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

........................................................................................

..................................................................... (๕)สรปความวา ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5

........................................................................................

................................................................................

.......................................................................................

.สมดงพทธศาสนสภาษตทไดลขตไว ณ เบองตนวา

(๖) ................................(สภาษตบทตง)...............................

....................................คำาแปล).........................................

(๗) มนยดงพรรณนามาดวยประการฉะนฯ

หมายเหต : 1.เขยนใหได ๔ หนากระดาษอยางนอย, 2. เขยน เวนบรรทด, 3. ตองมสภาษตมาเชอม ๓ ภาษต, 4.ตองมบทสรป

ตวอยางการเขยนกรทธรรม

ในใบตอบสนามหลวง

เลขท ......................ประโยคนกธรรมศกษาชน ....เอก......

วชา ............................................................

6

สอบในสนาหลวงวนท ................. เดอน

.........................................พ.ศ. ...................

สลเมว อธ อคคำ ปญญวา ปน อตตโม มนสเสส จ เทเวส สลปญญญาณโต ชยำ ศลเทานนเปนเลศในโลก สวนผทมปญญาเปนผสงสด ความชนะในหมมนษยและเทวดายอมมเพราะศลและปญญาฯ

บดน จกไดอธบายความแหงกระทธรรมภาษต ทอญเชญมาตงเปนอเทสคาถาขางตนน พอเปนแนวทางแหงการศกษาและปฏบตธรรมเปนลำาดบไป

  กระทธรรมคาถาน แสดงถงความชนะเปนทยอมรบเปนทยนดในหมมนษยและเทวดาวา ตองเปนความชนะทไดมาเพราะศล และปญญา ฟงแลวออกจะเปนเร องทแปลกหแปลกใจของผทหางจากพระพทธศาสนา ไมเคยสนใจในการศกษาและปฏบตธรรม เพราะความชนะในทางคดโลก สวนใหญมงแตความชนะผอนเปนทตง เรองการชนะตนเองไมคอยคำานงถง เมอมงแตจะเอาชนะผอน กตองเตรยมพรอมเรองการตอสทกๆดาน ทงดานกำาลง ดานชนเชง ดานเชาวไวไหวพรบ เปนตน เพอใหเหนอกวา ยงกวาคตอส ในการบางครงมงหวงเพอผลคอ ความชนะแกตนเองและแกหมคณะของตนจนเกนไป ถงกบพรกผนปญญาความพรบไหวทถกตองยตธรรม เปนทปปญญาไป กจำาตองทำาอยางนกม ทปปญญานนไดแก ปญญาทเจอดวยเลหเหลยม กลโกง เอารดเอาเปรยบ ไมสจรตมประการตางๆ ความชนะทไดมาดวยวธการเชนน แมจะยนยอมกนได กเปนแตเพยงเพอยตเทานน แตหาหยดสดสนยนยอมทแทจรงไม ยงจะตองมการตอสขบเคยวกนตอไป ไมมทสนสด ฝายทพายแพยอมไมพอใจ เปนทกขเปนโศก มความเคองแคน หมายมนจองเวรกนตอไป นานเทานาน ฝายทชนะเปนฝายกอเวร ฝายแพ

7

เปนฝายจองเวร ไดชอวาเปนผมเวรทง ๒ ฝาย ขนชอวาผมเวรแลว ยอมจะมความสข ทแทจรงไมได และทส ำาคญอกอยางหนงกคอ ความไมเปนทยอมรบ ไมเปนทปราบปลมอนโมทนาสาธการในหมมนษยและเทวดาโดยทวหนา ดงทกลาวถงตามกระทขางตนน ความมงหมายของกระทน เปนความมงหมายในทางคดธรรม หมายถงความชนะทบรสทธยตธรรม และมงถงความชนะตนเองเปนทตง เพราะความชนะเชนนน เปนความชนะทปราศจากเวรภย ทงเปนทยอมรบของมนษย และเทวดาทงหลายทงปวง ความชนะเชนนนยอมเกดมขนไดกเพราะศลและปญญา ดงเชนททานผรทงหลายมพระพทธเจาเปนประธาน และทานไดรบรองและยนยนวา ศลเทานนเปนเลศในโลก เพราะศล ไมวาจะเปนศลประเภทใด มศล ๕ เปนตน ลวนแตเปนขอปฏบตเปนเครองดำาเนนของชวต ทำาชวตใหเปนอยอยางปกต ทนนกเปนสข ศลนนนอกจากเปนเลศในการทำาผปฏบต ใหมความเปนอยอยางปกตสขแลว ศลยงเปนเลศในดานปรบปรงรากฐานของชวตใหมนคง เปนทพง เปนบอเกดแหงคณธรรมนอยใหญ ใหตงมนและเจรญยงๆ ขนไป สมตามเทศนานยเถรภาษต ทมาในขททกนกาย เถรคาถาวา

อาท สลำ ปตฏฐา จ กลยาณนญจ มาตกำ ปมขำ สพพธมมานำ ตสมา สลำ วโสธเย ศลเปนทพงเบองตน เปนมารดาของกลยาณธรรมทงหลาย เปนประมขของธรรมทงปวง เพราะเหตนน ควรชำาระศลใหบรสทธ.

           ศลจะมคณคา มประสทธภาพ เปนทพง เปนมารดา เปนประมขของความดทงปวงได กอยทผปฏบตคอยพจารณาสำารวจตรวจตรา ชำาระศลของตนใหบรสทธอยเสมอ ไมใหขาดไมใหดางพรอย ศลทบรสทธจงเปนเลศในการเปนเกราะคมครองเวรภย ทำาความระแวง หวาดกลวใหสลายไป มความเปนอยเปนสขสดใสในโลกสนนวาสน สมจรงตามพระคาถาบาล ทมาในขททกนกาย ธรรมบทวา

8

สสขำ วต ชวาม เวรเนส อเวรโน เวรเนส มนสเสส วหาราม อเวรโน ในหมมนษยผมเวรกน เราเปนผไมมเวรอย ในหมมนษย ผมเวรกน เราเปนผไมมเวรอย เราจงเปนอยอยางเปนสขดหนอ.

           การรกษาศลใหบรสทธ เปนทมนใจในศลของตนกตองอาศยปญญา ปญญาเปนเคร องชำาระศลใหบรสทธ ศลนนแมจะเปนเลศ ทำาใหปลอดเวรปลอดภย มความสขกายสขใจได กอยในระดบของศลเทานน เพราะศลเปนเพยงเบองตน เปนเครองปองกน กำาจดไดเฉพาะกเลสอยางหยาบ มทจรตทางกาย ทางวาจา ปดกนทคตภม เปดทางนำาไปสทคตภมเทานนศลเปนเครองอบรมจตเบองตน ทำาจตใหมหลก หนกแนนเปนสมาธทจะดำาเนนไปสระดบสงยงๆ ขนไป ผมศลสมบรณ มสมาธ มปญญาพอประมาณ เปนผทรงไวซงอรยคณขนสงสด คอพระอรหนต ปญญาจงเปนคณขนอดม สามารถกำาจดกเลสาสวะทงอยางหยาบ อยางละเอยดใหหมดสนไป ไมมสวนเหลอ เมอกลาวถงความชนะกนแลว ผทกำาจดกเลสของตนได ไมตกอยภายใตอำานาจของกเลส ไมถกกเลสฉดคราพาไป ผนนชอวา เปนผชนะตนเอง ผทชนะตนเองได ไดชอวาเปนจอมแหงผชนะ ความขอน สมกบพระพทธวจนะคาถาทมาใน ขททกนกาย ธรรมบทวา

โย สหสสำ สหสเสน สงคาเม มานเส ชเน เอกญจ ชยมตตานำ ส เว สงคามชตตโม บคคลใด พงชนะหมมนษยตงพนคณดวยพนในสงคราม

บคคลนน(ยงหา) ชอวาเปนผชนะอยางสงในสงครามไม สวนบคคลใด พงชนะตนผเดยวได บคคลนนแล (ชอวา) เปนยอดแหงผชนะในสงคราม.

           ความขอน พงเหนไดจากพระปฏปทาของพระสมมาสมพทธเจาททรงชนะศตรหมมารคนพาลทงปวงเปนอทาหรณ พระองคทรงใชคณธรรม

9

คอ ศลและปญญา เปนเคร องปราบ ทำาเหลาพาลใหสงบราบคาบ โดยไมร สกตววา ตนเปนผไดรบความเจบชำาระกำาใจ ไมคดจองเวรจองภย เพราะความพายแพ มความสขดวยกนทงสองฝาย และเปนทช นชมแซซองสาธการกนทวหนา ปราชญผมปญญาในอดตจงไดบนทก จารกเปนพทธชยมงคลอฏฐคาถา สรรเสรญพทธปฏปทาททรงมชยแกเหลาหมมารพาลรายครงยงใหญรวม ๘ หน พทธศาสนกชนผมศรทธา ใชเปนขอสวดรองทองบน จำาทรงสบๆ กนมาจนตราบเทาทกวนน

สรปความตามทไดบรรยายมา จะเหนจรงไดวา ศลและปญญาเปนปฏปทาทลำาเลศประเสรฐสงสด ใชไดทงเปนเกราะและอาวธรกษาตน ทงเปนเคร องตอสกบเหลาพาลชนประสบผลคอความมชย เปนทพงพอใจของมนษยและเทวดา สมตามกระทธรรมคาถาทตงไวตอนตนวา ศลเทานนเปนเลศในโลก สวนผทมปญญาเปนผสงสด ความชนะในหมมนษยและเทวดายอมมเพราะศลและปญญาฯ

มอรรถาธบายตามทบรรยายมา ดวยประการฉะน ฯ

พทธศาสนสภาษตธรรมศกษาชนเอก

1. อปปมาทวรรค คอ หมวดไมประมาท

10

อปปมตตา สตมนโต สลลา โหถ ภกขโวสสมาหตสงกปปา สจตตมนรกขถ.ภกษทงหลาย พวกเธอจงเปนผไมมาท มสต มศลดงาม ตงความดำารไวใหด คอยรกษาของของตน.

(ทฆนกาย มหาวรรค)อปปมาทรโต โหถ สจตตมนรกขถทคคา อทธรถตตานำ ปงเก สนโนว กญชโร.ทานทงหลายจงยนดในความไมประมาท คอยรกษาจตของตนจงถอนตนขนจากหลม เหมอนชางตกหลมถอนขนฉะนน.

(ขททกนกาย ธรรมบท)อปปมาทรโต ภกข ปมาเท ภยทสส วาสญโญชนำ อณำ ถลำ ฑหำ อคคว คจฉต.ภกษยนดในความไมประมาท หรอเหนภยในความประมาทยอมเผาสงโยชนนอยใหญไป เหมอนไฟไหมเชอนอยใหญไปฉะนน

(ขททกนกาย ธรรมบท)2. จตตวรรค คอ หมวดจต

อนวสสตจตตสส อนนวาหตเจตโสปญญปาปปหนสส นตถ ชาครโต ภยำ.ผมจตอนไมชมดวยราคะ มใจอนโทสะไมกระทบแลวมบญและบาปอนละไดแลว ตนอย ยอมไมมภย.

11

(ขททกนกาย ธรรมบท)จตเตน นยต โลโก จตเตน ปรกสสตจตตสส เอกธมมสส สพเพว วสมนวค.โลกถกจตนำาไป ถกจตชกไป สตวทงปวงไปสอำานาจแหงจตอยางเดยว

(สงยตตนกาย สคาถวรรค)ทนนคคหสส ลหโน ยตถ กามนปาตโนจตตสส ทมโถ สาธ จตตำ ทนตำ สขาวหำ.การฝกจตทขมยาก ทเบา มกตกไปในอารมณทนาใครเปนความด (เพราะวา) จตทฝกดแลว นำาสขมาให.

(ขททกนกาย ธรรมบท)3. ธมมวรรค คอ หมวดธรรม

โอวเทยยานสาเสยย อสพภา จ นวารเยสตำ ห โย ปโย โหต อสตำ โหต อปปโยบคคลควรเตอนกน ควรสอนกน และปองกนคนไมด เพราะเขายอมเปนทรกของคนด แตไมเปนทรกของคนไมด

(ขททกนกาย ธรรมบท)กาเมส พรหมจรยา วตตณโห สทา สโตสงขาย นพพโต ภกข ตสส โน สนต อญชตา.ภกษผเหนโทษในกาม มความประพฤตประเสรฐ ปราศจากตณหา

12

มสตทกเมอ พจารณาแลว ดบกเลสแลว ยอมไมมความหวนไหว.

(ขททกนกาย สตตนบาต)

ขนตโย จ อธมมฏโฐ เวสโส จาธมมนสสโต

เต ปรจจชชโภ โลเก อปปชชนต ทคคต.

กษตรยไมทรงตงอยในธรรม และแพศย (คนสามญ) ไมอาศยธรรม

ชนทง ๒ นนละโลกแลว ยอมเขาถงทคต.

(ขททกนกาย ชาดก ปญจกนบาต)

4.วรยวรรค คอ หมวดควมเพยรโกสชชำ ภยโต ทสวา วรยารมภญจ เขมโตทานทงหลายจงเหนความเกยจครานเปนภย เหนการปรารภความเพยรเปนความปลอดภย แลวปรารภความเพยรเถด นเปนพทธศาสน.

(ขททกนกาย จรยาปฏก)ตมเหห กจจำ อาตปป อกขาตาโร ตถาคตาปฏปนนา ปโมกขนต ฌายโน มารพนธนา.ทานทงหลายตองทำาความเพยรเอง ตถาคตเปนแตเพยงผบอก

13

ผมปกตเพงพนจดำาเนนไปแลว จกพนจากเครองผกของมาร

(ขททกนกาย ธรรมบท)

โย จ วสสสตำ ชเว กสโต หนวรโต

เอกาหำ ชวตตำ เสยโย วรยำ อารภโต ทฬหำ.

ผใดเกยจคราน มความเพยรเลว พงเปนอยตงรอยป แตผปรารภความเพยรมนคง

มชวตอยเพยงวนเดยวประเสรฐกวาผนน.

(ขททกนกาย ธรรมบท)5. สามคควรรค คอ หมวดสามคค

ววาทำ ภยโต ทสวา อววาทญจ เขมโตสมคคา สขลา โหถ เอสา พทธานสาสน.ทานทงหลายจงเหนความววาทโดยความเปนภย และความไมววาทโดยความปลอดภย นเปนพทธานศาสน.

(ขททกนกาย จรยาปฏก)สามคยเมว สกเขถ พทเธเหตำ ปสำสตำสามคยรโต ธมมฏโฐ โยคกเขมา น ธำสต.พงศกษาความสามคค ความสามคคนน ทานผรทงหลายสรรเสรญแลว

14

ผยนดความสามคค ตงอยในธรรม ยอมไมคลาดจากธรรมอนเกษมจากโยคะ.

(ขททกนกาย ชาดก เตรสนบาต)สขา สงฆสส สามคค สมคคานญจนคคโหสมคครโต ธมมฏโฐ โยคกเขมา น ธำสต.ความพรอมเพรยงของหมเปนสข และการสนบสนนคนผพรอมเพรยงกนกเปนสขผยนดในคนผพรอมเพรยงกน ตงอยในธรรม ยอมคลาดจากธรรมอนเกษมจากโยคะ.

(ขททกนกาย อตวตตกะ)

15

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๔๘

๑. นกศกษาควรมองโลก โดยเปรยบเทยบกบอะไร ? ก. ยาพษ ข. ของมนเมา ค. อาหารและยา ง. ถกทกขอ๒. พระพทธองคตรสเรยกคน

ไรวจารณญาณวาอะไร ? ก. พวกอนธพาล ข. พวกนอกลทธ ค. พวกบรษเปลา ง. พวกคนเขลา๓. พระองคตรสเรยก ผรโลกตามความเปนจรงวาอะไร ? ก. ผร ข. ผรโลกธรรม ค. ผรทนเหตการณ ง. ผรพระไตรปฎก

ค. ปรบอารมณมใหขนมว ง. หมนอานหนงสอธรรมะ๘. ความไมดในขอใด จดเปนมาร ? ก. ความโกรธทำาลายลาง ข. ความเกยจคราน ค. เจตสกอนเศราหมองชกใหใคร ง. ความเหนแกตว๙. ปฏบตอยางไร จงจะตดบวงแหงมารได เปนสมจเฉทปหาน ? ก. สำารวมอนทรย ข. มนสการกมมฏฐาน ค. เจรญวปสสนา ง. เขาฌานสมาบต๑๐. คำาวา “สงขาร ” ในปฏปทาแหงนพพทหมายถงอะไร ?

16

๔. ทรงมพทธประสงคใด จงตรสชวนใหมาด

โลกน ? ก. เพอไมใหหลง ข. เพอ

ใหเหนคณและโทษ ค. เพอไมใหมวเมาตดอย ง. ถกทกขอ

๕. คนเชนไร ควรสงเคราะหเขาในคำาวา “มาร ”

ก. คนเปนศตรกน ข. คนขดขวางการทำาด ค. คนอนธพาล ง. คนโกหกหลอกลวง๖. อะไรเรยกวา “บวงแหงมาร ” ? ก. อายตนะภายใน ข. อายตนะภายนอก ค. โลภ โกรธ หลง ง. สงทผกใจใหตดอย

๗. ทำาอยางไร จงจะพนจากบวงแห งมาร ?

ก. สำารวมอนทรยมใหความยนดครอบงำา

ข. รกษาศลใหบรสทธ๑๓. ทกขไปดวยกน หรอ

ก. สภาพทปรงแตงจต ข. ปญจขนธ ค. อนทรย ง. อายตนะ๑๑. ความเกดขน ตงอย ดบไปแหงสงขาร เปนลกษณะแหงอะไร ? ก. อนจจลกษณะ ข. ทกขลกษณะ ค. อนตตลกษณะ ง. สปปรสลกษณะ๑๒. ทกขเพราะหาเงนไมพอใช จดเปนทกขอะไร ? ก. สภาวทกข ข. นพทธทกข ค. วปากทกข ง. อาหารปรเยฏฐทกข

๑๙. เมอจตเบอหนาย ยอมเกดอะไรขน ? ก. ความไมฟงซาน ข. ความไมหลง ค. ความสนกเลส ง. ความสนกำาหนด

17

ทกขกำากบกน อนไดชอวาสหคตทกข ตรงกบขอใด ? ก. ขนธ ๕ ข. อายตนะ ๑๒ ค. อคต ๔ ง. โลกธรรม ๘๑๔. ทกขขนธ อนเปนทกขรวบยอด ไดแกอะไร ? ก. ความยดมนปญจขนธ ข. การหาเลยงปญจขนธ ค. การเยยวยาปญจขนธ ง. ความหนกแหงปญจขนธ๑๕. ขอใด จดเปนปกณณกทกข ? ก. ความแก ข. ความเศราโศกเสยใจ ค. ความหวกระหาย ง. ความทะเลาะววาท๑๖. สงขารเปนอนตตา โดยความเปนสภาพหาเจาของม

๒๐. ขอวา “ธรรมยงความเมาใหสราง ” นน เมาอะไร ? ก. เมาสราเมรย ข. เมาสงเสพตดใหโทษ ค. เมาอาย วย ยศ ง. เมากเลส ตณหา ราคะ๒๑. ขอวา “นำาเสยซงความระหาย ” หมายความวาอยางไร ? ก. กำาจดความหวได ข. กำาจดความทกขรอนได ค. กำาจดตณหาเสยได ง. กำาจดความยากจนได๒๒. ขอใด มความหมายตรงกบคำาวา “อาลย ” ก. ความตดใจ ข. ความสญเสย ค. ความเศราโศก ง. ความสมหวง๒๓. ขอใด ไมใชความหมายของตณหา ? ก. ความอยาก ข. ความหงดหงด ค. ความเพลดเพลน ง.

18

ได คอ ? ก. นนมใชของเรา ข. นนมใชเรา ค. นนมใชตวของเรา ง. ถกทกขอ๑๗. เพราะอะไรปดบงไว จงไมเหนสงขารเปนอนตตา ? ก. สำาคญวาเทยง ข. สำาคญวาไมใชของเรา ค. สำาคญวาเปนสข ง. สำาคญวาเปนกองเปนกอน๑๘. ความเบอหนายเกดจากปญญานน ไดแกเบอหนายอะไร ? ก. เบอหนายทวไป ข. เบอหนายสงขาร ค. เบอหนายปญจขนธ ง. เบอหนายภพชาต

๒๖. ขอใด ไมใชสมมาสงกปปะ ? ก. คดลด ละ เลกกาม

ความปรารถนา๒๔. วกขมภนวมตต ความหลดพนดวยขมไวนน ขมอะไร ? ก. นวรณ ข. โทส ค. ตณหา ง. กเลส๒๕. การบรรลอรยผล ดวยการเจรญวปสสนาอยางเดยว จดเปน...? ก. เจโตวมตต ข. ปญญาวมตต ค. วกขมภนวมตต ง. สมจเฉทวมตต

๓๒. ขอใด ไมใชแนวคดแบบวถพทธ ? ก. อยากไดสนต ควรพอกพนทางสนต ข. ผมงสนต ควรละผลประ

โยชนทเปนอามส ค. อยากใหเกดสนต ควรทำาใหคนเลกจน ง. สนตภาพภายนอก เกดจาก

19

ข. คดลด ละ เลกพยาบาท ค. คดลด ละ เลกชวต ง. คดลด ละ เลกเบยดเบยน๒๗. ขอใด ไมใชสมมากมมนตะ ? ก. เวนธรกจผดกฎหมาย ข. เวนเจรจาหลอกลวง ค. เวนลกฉอคอรรปชน ง. เวนธรกจคาประเวณ๒๘. ขอใด ไมใชสมมาวายามะ ? ก. เพยรพยายามหนปญหา ข. เพยรหาวธปองกนปญหา ค. เพยรพยายามระงบปญหา ง. เพยรพฒนาสงดงามขนมา๒๙. ขอใด ไมนบเขาในสมมาสต ? ก. เหนโลกวาเทยง ข. เหนกายวาเปนสง

สนตภาพภายใน๓๓. ขอใด จดวาสวนทางกบพระนพพาน ? ก. วมตต หลดพน ข. วสทธ บรสทธ ค. อรต ไมยนด ง. สนต สงบ๓๔. “ผเพงความสงบพงละโลกามสเสย ” โลกามสคออะไร ? ก. กามคณ ข. กามฉนทะ ค. กามกเลส ง. กามราคะ๓๕. ปฏบตเชนไร ชอวาปฏบตใกลพระนพพาน ? ก. ยนดในสมถะ ข. ยนดในวปสสนา ค. เหนโทษการครองเรอน ง. เหนภยในความประมาท๓๖. ผมจตเปนสมาธตงมนดแลว ยอมรเหนอะไร ? ก. สภาพเปนจรง ข. ภพชาต ค. อารมณ ง. ตวตน

20

ไมงาม ค. เหนเวทนาวาแปรปรวน ง. เหนจตวามความเกดดบ๓๐. สมมาสต จดเขาในวสทธขอใด ? ก. สลวสทธ ข. จตตวสทธ ค. ทฏฐวสทธ ง. กงขาวตรณวสทธ๓๑. ขอใด มความหมายสอดคลองกบสลวสทธ ? ก. เบอหนายการอยครองเรอน ข. ประกอบอาชพสจรต ค. เหนวาทกขเปนสงมอยจรง ง. สอดคลองทง ๓ ขอ

๓๙. ผหมนเจรญเมตตา ยอมไดอานสงสอะไร

ก. รกตวเองมากขน ข. รกผอนมากขน ค. กำาจดโทสะเสยได ง. รจก

๓๗. กายคตาสต สตไปในกาย พงกำาหนดเหนดวยอาการอยางไร ? ก. เหนอาการ ๓๒ ข. เหนเปนของนาเกลยด ค. เหนวาไมเทยง ง. เหนวาไมมตวตน

๓๘. กายคตาสตนน เปนค ปรบแกนวรณใด ?

ก. กามฉนทะ ข. ถนมทธะ ค. อทธจจกกกจจะ ง. วจกจฉา๔๕. ขณะรบบณฑบาต พระสงฆพงเจรญกมมฏฐานอะไร ? ก. เมตตาพรหมวหาร ข. อาหาเรปฏกลสญญา ค. ไมไดเจรญแตสำารวมระวง ง. ไมไดเจรญแตสวดใหพร

๔๖. พระสงฆออกเดนธดงคไปในทตางๆ เพอ

จดประสงคใด ?

21

ใหอภยไมจองเวร๔๐. วธแผกรณา ทานสอนใหแผอยางไร ? ก. ขอสตวจงเปนสขเถด ข. ขอสตวจงพนจากทกขเถด ค. ขอสตวอยาจองเวรกน ง. ขอสตวอยาเบยดเบยนกน๔๑. ขอใด เปนวธแผมทตา ? ก. ขอสตวจงเปนสขเถด ข. ขอสตวจงมสขยงขนไป ค. ขอสตวจงพนทกข ง. ขอสตวจงอยามเวรกน๔๒. ขณะกราบพระรตนตรย ๓ ครง ควรมสตระลกถงอะไร ? ก. พระรตนตรย ข. คณพระรตนตรย

ก. เพอขดเกลากเลส ข. เพอไมตดทและบคคล ค. เพอเผยแผธรรม ง. ถกทกขอ

๔๗. พระธดงคประเภทใด ถอวาปฏบตไมถกตอง

ก. นำาวตถมงคลไปแจก ข. ดหมอ ใหหวย ค. ปกกลดยานชมชน ง. ถกทกขอ ๔๘. คำาวา “ทำางานดวยจตวาง ” นน หมายถงทำาอยางไร ? ก. เจรญกมมฏฐานไปดวย ข. ไมใหถกความโกรธครอบงำา ค. ทำาจตใหปราศจากอารมณ ง. ทำางานอยางมสต

๔๙. คำาวา “จตวาง ” นน หมายถงวางจากอะไร

ก. อารมณ ข. นวรณ ค. ความเครยด ง.

22

ค. พระพทธคณ ง. พระธรรมคณ๔๓. การเจรญมรณสสตวา “อวสสำ มยา มรตพพำ เราตองตายแน ” ควรเจรญ ในขณะใด ก. ขณะรดนำาศพ ข. ขณะฟงสวดพระอภธรรม ค. ขณะเผาศพ ง. เจรญไดทกขณะ๔๔. เมอกลาวบทวา “นโม ตสส ภควโต อรโต สมมาสม พทธสส ” ควรมสตกำาหนดอะไร จงเปนการเจรญกมมฏฐาน ? ก. พระพทธคณ ข. พระธรรมคณ ค. พระสงฆคณ ง. กำาหนดจตไมใหฟงซาน

ความกงวล๕๐. อะไรเปนผลสงสดของวปสสนา ? ก. เหนสงขารตามเปนจรง ข. เหนสงขารเกดดบ ค. เหนสงขารนากลว ง. เหนสงขารเปนทกข

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาพทธานพทธ ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๔๘

๑. ปญจมหาวโลกนะทพระมหา ๗. พราหมณททำานายเจา

23

สตวทรงพจารณาถง คอขอใด ? ก. ทวป ประเทศ ชนบท สกล มารดา ข. กาล ประเทศ ชนบท สกล มารดา ค. แควน ทวป ชนบท สกล มารดา ง. กาล ทวป ประเทศ สกล มารดา๒. ขอใด แสดงความเปนผมมานะของชาวชมพทวป ? ก. ถอวาโลกเทยง ข. ถอวาโลกมทสด ค. ถอชนวรรณะ ง. ถอวาตายแลวเกด๓. ขอใด ไมใชสหชาตกบเจาชายสทธตถะ ? ก. พระนางยโสธรา ข. กาฬทายอำามาตย ค. พระนางกสาโคตม ง. มากณฐกะ

๔. พระอนชาตางพระมารดาของเจาชายสทธต

ชายสทธตถกมารมคตเปนอยางเดยว คอ ? ก. รามพราหมณ ข. ยญญพราหมณ ค. โกณฑญญพราหมณ ง. สทตตพราหมณ๘. พระมารดาของพระนางพมพา มพระนามวาอะไร ? ก. พระนางปชาบดโคตม ข. พระนางปมตา ค. พระนางกสาโคตรม ง. พระนางอมตา๙. เจาชายสทธตถะทรงเหนการเกด แก เจบ ตาย มผลอยางไร ? ก. หนออกบวชทนท ข. ตดความทกขทงปวง ค. ปรกษากบนายฉนนะ ง. บรรเทาความเมา ๓ ประการได๑๐. “ราหลำ ชาตำ พนธนำ ชาตำ ” มความหมายวาอยางไร ? ก. บวงเกดแลว เครอง

24

ถะ มพระนามวา ? ก. พระอานนท ข. พระนนทะ ค. พระนนทกะ ง. พระรปนนทา๕. เจาชายสทธตถะ ทรงเปลงอาสภวาจาในคราวใด ? ก. ประสต ข. ตรสร ค. แสดงปฐมเทศนา ง. ปรนพพาน๖. ใครทำานายลกษณะพระมหาบรษเปนคนแรก ? ก. อทกดาบส ข. กบลดาบส ค. อาฬารดาบส ง. อสตดาบส๑๒. การบำาเพญทกรกรยาวาระ

ท ๒ คอขอใด ? ก. ผอนลมหายใจเขาออก ข. นอนบนหนาม ค. เอาลนกดเพดาน ง. อดอาหาร๑๓. ตนโพธทตรสร มชอเดมวาอะไร ?

ผกเกดแลว ข. พระราหลเปนทรก ค. พระราหลคอทรพย ง. พระราหลประสตแลว๑๑. ขอใด ไมใชบารม ๑๐ ทพระองคใชตอสกบกเลสมาร ? ก. ทาน ข. ศล ค. สมาธ ง. ปญญา

๑๙. คำาวา “อรหนต ” เรยกกนมาตงแตเมอไร ?

ก. กอนพทธกาล ข. ครงพทธกาล ค. หลงพทธกาล ง. ครงทำาปฐมสงคายนา

๒๐. พระพทธเจาทรงแสดงธรรมอะไร โปรด

พระเจาพมพสาร ? ก. อาทตตปรยายสตร ข. อนตตลกขณสตร ค. อนปพพกถา จตรารยสจ

25

ก. อสสตถพฤกษ ข. ชมพพฤกษ ค. ราชพฤกษ ง. ชยพฤกษ๑๔. เจดยใด เรยกวา “เจดยเรอนแกว ” ? ก. อนมสเจดย ข. รตนฆรเจดย ค. รตนจงกรมเจดย ง. บรโภคเจดย

๑๕. สปดาหท ๗ ประทบทตนราชายตนะ ทรง

พบกบใคร ? ก. พราหมณหหกชาต ข. ต

ปสสะและภลลกะ ค. พระยานาคมจลนท ง. ยสกลบตร๑๖. การปฏบตทางสายกลาง คอขอใด ? ก. อรยสจ ๔ ข. อนทรย ๕ ค. มรรคมองค ๘ ง. สมมปปธาน ๔๑๗. พระอญญาโกณฑญญะบรรลพระอรหต

ง. ธมมจกกปปวตตนสตร๒๑. ขอใด เปนชอสามกกง

สกธรรม ธรรมทพระพทธองคแสดงเอง ? ก. เวทนาปรคคหสตร ข. วสทธ ๗ ค. กถาวตถ ๑๐ ง. อรยสจ ๔๒๒. พระโมคคลลานะบรรลพระอรหต เพราะฟงธรรมเทศนาอะไร ? ก. อาทตตปรยายสตร ข. อบายในการนงสมาธ ค. อนปพพกถา จตรารยสจ ง. อบายแกงวง ๘ ประการ๒๓. ตณหกขยธรรม ธรรมเปนทสนไปแหงตณหา พระพทธเจาตรสทไหน ? ก. ถำาสกรขาตา ข. ปาอสปตนมฤคทายวน ค. วดเวฬวน ง. กลลวาลมตตคาม๒๔. คำาวา “สงทงปวงไมควร

26

เพราะฟงธรรมอะไร ? ก. ธมมจกกปปวตตนสตร ข. อนตตลกขณสตร ค. อาทตตปรยายสตร ง. เวทนาปรคคหสตร๑๘. ยสกลบตรพบพระพทธเจา ในพระอรยาบถใด ? ก. ประทบยน ข. เสดจจงกรม ค. ประทบนง ง. บรรทม๒๕. เวทนาปรคคหสตร คอพระสตรวาดวยเรองอะไร ? ก. อบายเครองบรรเทา ข. อบายเครองไมถอมน ค. อบายเครองงดเวน ง. อบายเครองสำารวม๒๖. พระสารบตรเถระบรรลพระ

อรหตทไหน ก. ถำาสกรขาตา ภเขาคชฌกฏ ข. ถำาสตตบรรณ เวภารบรรพต ค. ถำาสกรขาตา เวภาร

แกขาพเจา ขาพเจาไมชอบใจหมด ”เปนคำาพดของใคร ? ก. พราหมณหหกชาต ข. ทฆ

นขะ อคคเวสนะ ค. ตปสสะ ภลลกะ ง. อปกาชวก

๓๑. พระสาวกรปใด ไมใชศษยของพราหมณ

พาวร ? ก. พระโมฆราช ข. พระปงคยะ ค. พระภททยะ ง. พระอทยะ

๓๒. พระสาวกรปใด เปรยบวสทธ ๗ ดวยรถ

๗ ผลด แกพระสารบตร ? ก. พระอรเวลกสสปะ ข. พระมหากสสปะ

ค. พระอานนท ง. พระปณณมนตานบตร

๓๓. ฝนโบกขรพรรษตก ในคราวเสดจไป ณ ทใด ก. กรงราชคฤห ข.

27

บรรพต ง. ถำาสตตบรรณ เวปลลบรรพต

๒๗. พระเจาจณฑปชโชตทรงสดบธรรมจาก

ใคร เปนครงแรก ? ก. พระพทธเจา ข. พระมหากจจายนะ

ค. พระมหาโมคคลลานะ ง. พระมหากสสปะ

๒๘. พระมหากจจายนะไดรบเอตทคคะดานใด ก. แสดงธรรมไพเราะ ข. มเสยงไพเราะ ค. อธบายความยอใหพสดาร ง. เปนพหสต๒๙. พระมหากสสปะบวชทไหน ? ก. พหปตตนโครธ ข. ถำาสตตบรรณคหา ค. ถำาสกรขาตา ง. วดเวฬวน๓๐. “สงใดเปนมาร ทานจงละความพอใจสงนนเสย ” พระองคตรสแกใคร ?

กรงกบลพสด ค. กรงเวสาล ง. กรงเทวทหะ๓๔. พระเจาสทโธทนะฟงธรรมอะไร จงบรรลพระอรหต ? ก. อนปพพกถา ข. อนจจาทปฏสงยต ค. ธรรมปาลชาดก ง. เวสสนดรชาดก๓๕. พระอนรทธะออกบวช ขณะ

พระพทธเจาประทบอยทไหน ? ก. ปาอนธวน ข. วดเวฬวน ค. วดเชตวน ง. อนปยนคม๓๖. พระพทธเจาทรงเปรยบธรรมะใด เหมอนกระจกเงา ? ก. เมตตา ข. กรณา ค. สมาธ ง. ปญญา๓๗. พระอานนทไดบรรลโสดาปตตผล เพราะฟงธรรม

28

ก. พระวกกล ข. พระโสณโกฬวสะ ค. พระอานนท ง. พระราธะ

๓๘. ใครเปนพระอปชฌายของพระปณณมนตานบตร ? ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระอสสช ค. พระมหากสสปะ ง. พระกาฬทาย๓๙. พระสาวกรปใดตงอยในกถาวตถ ๑๐ ประการ มมกนอย สนโดษ ชอบสงด เปนตน ? ก. พระยมกะ ข. พระปณณมนตานบตร ค. พระสารบตร ง. พระพากละ

๔๐. ความเปนผฉลาดในภาษา เขาใจพดใหคน

เลอมใส คอขอใด ? ก. นรตตปฏสมภทา ข. ธมมปฏสมภทา

จากใคร ? ก. พระพทธเจา ข. พระสารบตร ค. พระปณณมนตานบตร ง. พระอสสช

๔๕. พระเขมาเถรไดรบเอตทคคะดานใด ? ก. มปญญามาก ข. มฤทธมาก ค. ชำานาญสมาบต ง. มความเพยรมาก

๔๖. ภกษณรปใด ไดรบยกยองวาเลศทางพระ

วนย ? ก. พระภททากจจานาเถร ข. พระรปนนทาเถร ค. พระปฏาจาราเถร ง. พระกสาโคตมเถร๔๗. ขอใด เรยกวาปฏปจฉาพยากรณ ? ก. ทรงยอนถามแลวจงแกปญหา ข. ทรงแยกปญหาแกทละขอ

29

ค. อตถปฏสมภทา ง. ปฏภาณปฏสมภทา

๔๑. “อะไรเปนเครองหามความอยากอนไหล

ไปสอารมณตางๆ และจะละไดเพราะธรรมอะไร ”เปนปญหาของใคร ? ก. อชตมาณพ ข. ปงคยมาณพ ค. ตสสเมตเตยยมาณพ ง. ปณณกมาณพ๔๒. ใครเปนผแสดงธรรมเทศ ๔ ? ก. พระสารบตร ข. พระอานนท ค. พระรฐบาล ง. พระมหากจจายนะ๔๓. อภญญาเทสตธรรม คอขอใด ? ก. โพธปกขยธรรม ๓๗ ข. มรรคมองค ๘ ค. โพชฌงค ๗ ง. อรยสจ ๔๔๔. ภกษณรปแรกในพระพทธ

ศาสนา คอใคร

ค. ทรงแกปญหานนโดยสวนเดยว ง. ทรงระงบไมแกปญหานน๔๘. ใครเปนอครศาสนปภมภก คราวทำาตตยสงคายนา ? ก. พระเจาอชาตศตร ข. พระเจาอโศกมหาราช ค. พระเจากาลาโศกราช ง. พระเจาเทวานมปยตสสะ๔๙. การสงคายนาครงใด ปรารภพวกเดยรถยปลอมเขามาบวช ? ก. ครงท ๑ ข. ครงท ๒ ค. ครงท ๓ ง. ครงท ๔๕๐. สงคายนาครงท ๔ ทำาทไหน ? ก. วาลการาม ข. มหาวหาร ค. อโศการาม ง. ถปาราม

30

ก. พระธรรมทนนาเถร ข. พระปชาบดโคตมเถร ค. พระเขมาเถร ง. พระอบลวณณาเถรโรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชากรรมบถ ธรรมศกษาชน

เอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๔๘

๑. พระพทธศาสนาสอนวา สงทสามารถทำาใหคนกลายสภาพเปนสตว หรอเทวดาได คออะไร ? ก. เทพเจา ข. ดวงชะตา ค. กรรม ง. พรหมลขต๒. กรรมทจะนำาสตวไปสทคตและสคตนน เรยกวาอะไร ? ก. กรรมลขต ข. กรรมบถ ค. วบากกรรม ง. กรรมคต๓. การไดไปเกดเปนมนษย เทวดา พรหม เรยกวาอะไร ? ก. สคต ข.

๗. โลภอยากไดของเขา เปนกรรมชนดใด ? ก. กายกรรม ข. วจกรรม ค. มโนกรรม ง. ถกทกขอ๘. ขอใด เปนกายกรรมทเกดทางวาจา ? ก. พดเชญชวน ข. พดเกยวหญง ค. พดหยาบคาย ง. สงใหเขาลกทรพย๙. การสนศรษะปฏเสธ เพอใหผอนเขาใจผด จดเปนกรรมชนดใด ? ก. กายกรรม เกดทางวจทวาร

31

ทคต ค. ภพ ง. ภม๔. ในการทำาความดและความชว มอะไรเปนใหญ ? ก. เจตนา ข. เหตจงใจ ค. สงลอใจ ง. อารมณ

๕. “ทำาความดอยารราง สรางกศลอยารโรย ” ม

ความหมายตรงกบ ? ก. กศลมล ข. อกศลมล ค. กศลกรรมบถ ง. อกศลกรรมบถ๖. การประพฤตผดในกาม เกดขนโดยการกระทำาทางใด ? ก. ทางกาย ข. ทางวาจา ค. ทางใจ ง. ทง ๓ ทาง๑๓. อทนนาทาน มความหมายตามขอใด ?

ข. วจกรรม เกดทางกายทวาร ค. มโนกรรม เกดทางกายทวาร ง. กายกรรม เกดทางกายทวาร ๑๐. การกระทำาความชว มอะไรเปนมล ? ก. กศลมล ข. อกศลมล ค. กศลจต ง. อกศลจต๑๑. บคคลทเบยดเบยนสตว จะมผลกรรมตรงกบขอใด ? ก. มอปสรรคมาก ข. เจบไขไดปวย ข. ชกหนาไมถงหลง ง. มอายสน๑๒. อทนนาทาน ถงความเปนกรรมบถเมอใด ก. ของนนมเจาของหวง ข. รวาของมเจาของหวง ค. มจตคดจะลก

32

ก. การถอเอาสงของทเจาของทง ข. การถอเอาสงของทเจาของไมให ค. การถอเอาสงของทเจาของไมหวง ง. การถอเอาสงของทเจาของไมสนใจ๑๔. ขอใด เปนความหมายขอกาเมสมจฉาจาร ก. การนอกใจคครองของตน ข. การลวงละเมดคครองของคนอน ค. การลวงละเมดในฐานะทไมควรละเมด ง. ถกทกขอ๑๕. การพดเอาดใสตวเอาชวใสผอน เรยกวาอะไร ? ก. พดเทจ ข. พดสอเสยด ค. พดคำาหยาบ ง. พดเพอเจอ๑๖. ขอใด ไมเปนปสณ

ง. ลกมาไดดวยความพยายาม

๒๐. ทเรยกวาอภชฌานน คอขอใด ? ก. เจตนาเปนเหตละโมบ ข. เจตนาเปนเหตคดราย ค. เจตนาเปนเหตงมงาย ง. เจตนาเปนเหตปองราย๒๑. ขอใด จดเปนมจฉาทฏฐ ? ก. เจตนาเปนเหตเหนผด ข. เจตนาเปนเหตเพงเลง ค. เจตนาเปนเหตเสยสละ ง. เจตนาเปนเหตปองราย๒๒. ขอใด จดเปนมโนกรรมลวน ? ก. อภชฌา, พยาบาท, มจฉาทฏฐ

33

วาจา ? ก. พดใหเพอนรกตน ข. พดใหเพอนเกลยดกน ค. พดทำาลายความสามคค ง. พดใหเพอนเลกคบคนชว๑๗. พดคำาหยาบ ตรงกบขอใด ? ก. ปสณวาจา ข. ผรสวาจา ค. ปยวาจา ง. มสาวาท๑๘. ผรสวาจา เกดจากอกศลมลขอใด ? ก. โลภมล-โทสมล ข. โทสมล-โมหมล ค. โลภมล-โมหมล ง. โมหมลอยางเดยว๑๙. พดเรองเชนไร เรยกวาพดเพอเจอ ? ก. เรองการเรยน ข. เรองการออกกำาลงกาย ค. เรองสวนตวคนดง ง. เรองโรคตดตอรายแรง

ข. อภชฌา, มจฉาทฏฐ, สมผปลาป ค. พดเทจ, พดสอเสยด, พดคำาหยาบ ง. ฆาสตว, ลกทรพย, ประพฤตผดในกาม๒๓. สตวโลกชนดใด ตำาวามนษย ? ก. สตวดรจฉาน ข. เปรต ค. อสรกาย ง. ถกทกขอ

๒๔. เพอพฒนาชวตของตนใหพนปญหา ควร

ปฏบตตามขอใด ? ก. บชาราห ข. ทำาพธตดกรรม ค. ทำาพธเสรมดวงชะตา ง. ไมประพฤตอกศลกรรมบถ๒๕. ขอใด เปนทงอกศลกรรมบถและอกศลมล ก. อภชฌา ข. ปาณาตบาต ค. ผรสวาจา ง.

34

๒๖. ขอใด เปนอารมณคอเหตจงใจใหเกดอภชฌา ? ก. มนษย ข. สตว ค. สมบตคนอน ง. ถกทกขอ๒๗. ขอใด เขาขายมจฉาทฏฐ ? ก. ไมเชอประเพณ ข. ไมเชอฟงคร ค. ไมเชอตำารา ง. ไมเชอศลธรรม๒๘. พดสอเสยด หมายถงขอใด ? ก. พดแซงผใหญ ข. พดใหแตกสามคค ค. พดทะลกลางปลอง ง. พดใหรำาคาญ๒๙. ผรสวาจาขอใด เปนกรรมบถ ? ก. พดเหนบใหเจบใจ ข. ฝนตกกแชง ค. ฝนแลงกดา ง. นนทาชาวบาน๓๐. คำาพดใด ตรงกบคำาวา

มจฉาทฏฐ

๓๓. ความเหนของใคร จดเปนมจฉาทฏฐ ? ก. ดำาเหนวายาบาทำาใหขยน ข. แดงเหนวาเรยนไปกไรคา ค. ขาวเหนวาการพนนรวยเรว ง. เหลองวาโกหกครไมบาป ๓๔. กศลกรรมบถจดเขาในขอใด ? ก. ศล ข. สมาธ ค. ปญญา ง. ภาวนา๓๕. พดแตคำามประโยชน ชอ

วาประพฤตกศลกรรมบถขอใด ? ก. เวนขาดจากมสาวาท ข. เวนขาดจากปสณวาจา ค. เวนขาดจากผรสวาจา

35

“นำาทวมทงผกบงโหรงเหรง ” ? ก. มสาวาท ข. ปสณวาจา ค. ผรสวาจา ง. สมผปลาป๓๑. มสาวาทเปนวจกรรม เพราะ….. ? ก. เกดทางวจทวารโดยมาก ข. เกดทางวจทวารอยางเดยว ค. ไมเกดขนทางกายทวาร ง. ไมเกดทางมโนทวาร

๓๒. ความโกรธใด เปนพยาบาททถงกรรมบถ

ก. โกรธวาเขาดาตน ข. โกรธวาเขาทำารายตน ค. โกรธวาเขาโกงตน ง. โกรธแลวคดแชงใหเขาตาย

๓๘. เครองมอสำาหรบทำาความด

ง. เวนขาดจากสมผปลาป ๓๖. คำาพดในขอใด ตรงกบสำา

นวนวา “นำารอนปลาเปน ” ? ก. พดเพราะ แตมงราย ข. พดไมเพราะ แตหวงด ค. พดเพราะและหวงด ง. พดไมเพราะและมงราย ๓๗. “พดอยางมะนาวไมมนำา ” ประพฤตผดกศลกรรมบถขอใด ? ก. เวนขาดจากมสาวาท ข. เวนขาดจากปสณวาจา ค. เวนขาดจากผรสวาจา ง. เวนขาดจากสมผปลาป

๔๕. คดปองรายในขอใด ไมจดเปนพยาบาท ? ก. คน ข. สตว

36

ทสำาคญทสดของมนษย คอขอใด ? ก. กาย วาจา ใจ ข. สถานท ค. กลยาณมตร ง. ทรพย ๓๙. ผสนใจใฝศกษาหาความร ชอวาม….. ? ก. ทานปนสย ข. สลปนสย ค. ภาวนปนสย ง. อปนสย ๔๐. พระพทธศาสนา แสดงการ

ประพฤตธรรมทางกายไวกประการ ? ก. ๕ ประการ ข. ๔ ประการ ค. ๓ ประการ ง. ๒ ประการ๔๑. ลกทรพยชนดใด มโทษมากทสด ? ก. ของสวนตว ข. ของสวนรวม ค. ของมขนาดเลก ง. ของไหวเจา

ค. สงของ ง. ถกทกขอ ๔๖. ผทำาบาปประเภทใด ตองตกนรก ? ก. ทำาบาปเอง ข. ชกชวนคนอนใหทำาบาป

ค. ยนดกบคนทำาบาป ง. ตกนรกทง ๓ ประเภท

๔๗. คนประเภทใด ไดชอวาชวมากกวา ? ก. ฆาสตวเอง ข. ชกชวนใหคนอนฆา

ค. ยนดกบผฆา ง. ทงฆาเอง ทงชกชวนคนอน

๔๘. ผปรารถนามรรค ผล นพพาน ควรประพฤตเชนไร ? ก. เขาปาหนหนามนษย ข. สละทรพยสนทงหมด ค. ประพฤตกศลกรรมบถ ง. รบประทานแตผกผลไม๔๙. “ทำานาบนหลงคน ” ชอวาประพฤตผดกศลกรรมบถขอใด ?

37

๔๒. พดเทจอยางไร ชอวามโทษมาก ?

ก. พดเรองสนกสนาน ข. พดใหเขาเขาใจผด

ค. พดเลานทานโกหก ง. พดหลอกเดกใหกลว

๔๓. “เวรยอมระงบดวยการไมจองเวร ” ประพฤตกศลกรรมบถขอใดจงจะบรรลผลตามน ? ก. เวนจากปาณาตบาต ข. เวนจากอภชฌา ค. เวนจากพยาบาท ง. เวนจากมจฉาทฏฐ

๔๔. ขอใด เปนเพราะวบากกรรมของมสาวาท

เมอชาตปางกอน ? ก. ถกใสรายปายส ข. ถกโกหกหลอกลวง ค. ไดยนแตคำาพดสะเทอนใจ ง. มแตความขดแยงกบคนอน

ก. เวนขาดจากอภชฌา ข. เวนขาดจากพยาบาท ค. เวนขาดจากมสาวาท ง. เวนขาดจากอทนนาทาน๕๐. ผประพฤตกศลกรรมบถ

ประเภทใด ไดทงทรพยสมบตและ บรวารสมบต ? ก. ประพฤตกศลกรรมบถเอง ข. ชกชวนใหคนอนประพฤต ค. ทงประพฤตเอง ทงชกชวนคนอน ง. ทงไมประพฤตเอง ทงไมชกชวนคนอน

โงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๔๙

38

๑. คำาวา “โลก ” ในบาลวา “เอถ ปสสถมำ โลกำ ” หมายถงขอใด ? ก. แผนดนและหมสตว ข. แผนดนและจกรวาล ค. แผนดน นำา อากาศ ง. หมมนษยและสตว๒. พระพทธเจาตรสสอนใหดโลกอยางไร ? ก. ดประโยชนมใชประโยชน ข. ดคณและโทษ ค. ดตามเปนจรง ง. ดวาไมมแกนสาร๓. ขอใด เปนพทธประสงคใหมาดโลก ? ก. เพอไมใหมวเมาตดอย ข. เพออยอยางปลอดภย ค. เพอความไมประมาท ง. เพอหาทางออกจากโลก๔. ทำาอยางไร จงจะไมถกเรยกวา “พวกคนเขลา ” ก. ตองรทนโลก ข.

๗. โดยตรง ทานจดอะไรเปนมาร ? ก. กเลสกาม ข. วตถกาม ค. กามกเลส ง. กามตณหา๘. เพราะเหตไร จงจดวาเปนมาร ? ก. เพราะทำาใหตดใจ ข. เพราะทำาใหหลง ค. เพราะลางผลาญความด ง. เพราะทำาใหเปนอนธพาล๙. กำาจดมารนนได ดวยวธอยางไร ? ก. สำารวมกาย วาจา ใจ ข. สำารวมจต ค. ปดปาก ปดห ปดตา ง. ไมรบรอารมณ๑๐. การทำาใจใหสงบเปนสมาธ จดเปนวสทธใด ในวสทธ ๗ ? ก. สลวสทธ ข. จตตวสทธ

39

ตองรโลกตามเปนจรง ค. ตองรโลกธรรม ง. ตองรคดโลกคดธรรม๕. ทำาอยางไร ถงจะไมของอยในโลก ? ก. ไมตดในสงลอใจ ข. ไมยงกบใคร ค. ปรารถนาไมเกดอก ง. ออกบวช๖. ขอใด มใชอาการสำารวมจตตามหลกของนพพทา ? ก. สำารวมอนทรย ๖ ข. พจารณาปจจย ๔ ค. มนสการกมมฏฐาน ง. เจรญวปสสนา ค. ธรรมเปนอนตตา ง. มารดาบดา๑๔. สงขารทผนแปรไปในระหวาง เรยกวาอะไร ? ก. อนจจลกษณะ ข. ทกขลกษณะ ค. อนตตลกษณะ ง. ถกทกขอ๑๕. ขอใด เปนความหมาย

ค. ทฏฐวสทธ ง. ญาณทสสนวสทธ๑๑. สงขารในปฏปทาแหงนพพทานน โดยตรงไดแกอะไร ? ก. สงขารทงหมด ข. สงขารในขนธ ๕ ค. ปญจขนธ ง. รปขนธ๑๒. นพพทานนเกดขนดวยอะไร จงเปนนพพทาญาณ ? ก. เกดดวยปญญา ข. เกดดวยฌาน ค. เกดดวยวสทธ ง. เกดดวยสมาธ๑๓. ขอใด เปนสมมตสจจะ ? ก. สงขารไมเทยง ข. สงขารเปนทก๒๐. สนตาปทกข ทกขเพราะใจรอนรน เกดจากอะไร ? ก. อารมณเครยด ข. ความผดหวง

40

ของทกข ? ก. สภาพทเบยดเบยนสตว ข. สภาพอนปจจยปรงแตง ค. สภาพไมมความยงยน ง. ถกทกขอ๑๖. ความหนาว รอน หว กระหาย จดเปนทกขขอใด ? ก. สภาวทกข ข. นพทธทกข ค. วปากทกข ง. พยาธทกข๑๗. อวยวะไมทำาหนาทตามปกตจนเกดความทกข เปนทกขขอใด ? ก. สภาวทกข ข. นพทธทกข ค. วปากทกข ง. พยาธทกข๑๘. “พดโดยไมคด พนพษใสคนอน ” จดเปนทกขขอใด ? ก. สหคตทกข

ค. ราคะเปนตนแผดเผา ง. วตกจรตแผดเผา๒๑. ขอใด เปนสภาวทกข ? ก. เกด แก ตาย ข. รอน หว กระหาย ค. โรค ภย ไขเจบ ง. ยากจน อดอยาก ๒๒. ทกขทงหมดรวมเรยกวา ทกขขนธ เกดขนเพราะสาเหตใด ? ก. ขาดสต ข. ขาดปญญา ค. ความยดมน ง. ความเหนแกตว๒๓. ขอใด ชวยบรรเทาความเศราโศกเสยใจได ก. ตงสตปลอยวาง ข. รองไหดง ๆ ค. ไปเทยวพกผอน ง. ฟงพระเทศน๒๔. พงปฏบตตอสงขารอยางไร ? ก. มสตทกเมอ ข. พจารณาทกเมอ

41

ข. ววาทมลกทกข ค. พยาธทกข ง. นพทธทกข๑๙. วปากทกข หมายถงทกขขอใด ? ก. ทกขเพราะเสวยผลกรรม ข. ทกขเพราะววาทกน ค. ทกขเพราะเศรษฐกจ ง. ทกขเพราะเจบปวย๒๗. เพราะถกอะไรปดบงไว จงไมเหนสงขารเปนอนตตา ? ก. อรยาบถ ข. สนตต ค. อนจจสญญา ง. ฆนสญญา๒๘. เมอเกดนพพทา ยอมเปนเหตใหเกดอะไรตามมา ? ก. ความหลดพน ข. ความสนกำาหนด ค. ความไมประมาท ง. ความบรสทธ๒๙. อรยาบถใด เหมาะ

ค. ศกษาใหรจรง ง. ศกษาตวเอง๒๕. เหนสงขารเปนทกขแลวเกดอะไรขน จงเรยกนพพทา ? ก. เบอหนาย ข. คลายกำาหนด ค. ปลอยวาง ง. ปลงตก๒๖. เหนวา “นนมใชเรา นนมใชของเรา ” จดเปนอนตตาในขอใด ? ก. ไมอยในอำานาจ ข. แยงตออตตา ค. หาเจาของมได ง. เปนสภาพสญ

๓๔. คนทเหนวา “ทำาดไดด ทำาชวไดชว ” ตรง

กบขอใด ? ก. สมมาสต ข. สมมาทฏฐ ค. สมมาสมาธ ง. สมมาสงกปปะ

42

แกผเรมเจรญกมมฏฐาน ? ก. ยน เดน ข. ยน นอน ค. นง เดน ง. นง นอน

๓๐. ผฝกจตจนชำาชองแลว ควรใชอรยาบถใด

ก. ยน ข. เดน ค. นง ง. ทกอรยาบถ๓๑. อะไรเปนสาเหตสำาคญททำาใหการเจรญกมมฏฐานไมไดผล ? ก. ไมตงใจจรง ข. ปฏบตไมถกวธ ค. มปลโพธมาก ง. กมมฏฐานไมถกจรต๓๒. สถานทใด เหมาะแกผเรมเจรกมมฏฐาน ? ก. ปาไม ข. ปาชา ค. โคนไมอนสงด ง. ถกทกขอ

๓๓. ขอใด มใชความหมาย

๓๕. ขอใด จดเขาในจตตวสทธ ? ก. สมมาวาจา ข. สมมากมมนตะ ค. สมมาอาชวะ ง. สมมาสต๓๖. ขอใด เปนอบายดบกามฉนทนวรณ ? ก. พจารณาวาไมเทยง ข. พจารณาวาไมงาม ค. พจารณาสกวาเปนธาต ง. ถกทกขอ๓๗. คนชอบงวงนอน ควรเจรญกมมฏฐานอะไร ? ก. พรหมวหาร ข. กสณ ค. มลกมมฏฐาน ง. พทธานสสต๓๘. ขอใด ตรงกบคำาวา “จรต ” ความประพฤตเปนไปของสตวโลก ? ก. อปนสย ข. นสย ค. จต ง. อา

43

ของคำาวา “พทโธ ” ก. ผร ข. ผตน ค. ผเบกบาน ง. ผมโชค

๔๑. คนโทสจรต มกมลกษณะเชนไร ? ก. เครยดงาย ข. หงดหงดงาย ค. ฟงซานงาย ง. ใจนอยงาย๔๒. กมมฏฐานขอใด เหมาะแกคนโทสจรต ? ก. อสภะ ข. อนสสต ค. กสณ ง. พรหมวหาร๔๓. คนวตกจรต มลกษณะเชนไร ? ก. คดฟงซาน ข. กงวลไปทกเรอง ค. นอนไมคอยหลบ ง. ถกทกขอ๔๔. กมมฏฐานขอใด เหมาะ

รมณ๓๙. คนสทธาจรต มลกษณะเชนไร ? ก. เชองาย ข. เชอเหตผล ค. เชอมนตวเอง ง. เชออาจารย๔๐. กมมฏฐานขอใด เหมาะแกคนสทธาจรต ก. พทธานสสต ข. กายคตาสต ค. มรณสต ง. อปสมานสสต๔๖. เจรญมรณสตอยางไร ชอวาไมแยบคาย ? ก. ไมกลวตาย ข. เกดความสงเวช ค. สะดงหวาดผวา ง. กลาเผชญความตาย๔๗. พจารณา เกสา โลมา …อยางไร จงจดเปนวปสสนา ? ก. ปฏกลนาเกลยด ข. ไมงามนารงเกยจ ค. เตมไปดวยซากศพ

44

แกคนวตกจรต ? ก. อานาปานสต ข. มรณสต ค. อสภะ ง. พรหมวหาร๔๕. ผเจรญมรณสตตองประกอบดวยองคอะไรบาง จงจะแยบคาย ? ก. ระลกถงความตาย ข. รวาตองตายแน ค. เกดสงเวชสลดใจ ง. ถกทกขอ

ง. ไมจรงตองแตกสลาย๔๘. เหตใด ทานจงสอนใหเจรญเมตตาในตนกอน ? ก. เพอใหตนเปนพยาน ข. เพอใหรกตนมากๆ ค. เพอใหตนเปนทรก ง. เพอใหหมดโทสะ๔๙. สตกำาหนดพจารณาใจทเศราหมองหรอผองแผวเปนอารมณวา ใจนสกว“ าใจ …”

จดเขาในสตปฏฐานขอใด ก. กายานปสสนา ข. เวทนานปสสนา ค. จตตานปสสนา ง. ธมมานปสสนา๕๐. พจารณาธาต ๔ อยางไร จงจดเปนวปสสนากมมฏฐาน ? ก. พจารณาสกวาเปนธาต ข. พจารณาวาวางเปลา ค. พจารณาวาไมเทยง

45

ง. ถกทกขโรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาพทธานพทธ ธรรม

ศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๔๙

๑. การศกษาพทธานพทธประวต ไดความรทางใดบาง ? ก. ประวตศาสตร ข. พทธจรยา ค. ศาสนธรรม ง. ถกทกขอ๒. ประชาชนสวนใหญกอนพทธกาล นบถอศาสนาใด ? ก. ศาสนาพราหมณ ข. ศาสนาพทธ ค. ศาสนาซก ง. ศาสนาอสลาม๓. ขอใด เปนผลเสยของการแบงชนวรรณะ ? ก. ความแตกแยก ข. เกดชองวางในสงคม ค. ขาดเอกภาพ ง. ถกทกขอ๔. การปกครองโดย

๘. อะไรเปนเหตใหพระมหาบรษเกดสงเวชแลวเสดจออกบรรพชา ? ก. พระราหลประสต ข. ความแก เจบ ตาย ค. เบอหนายในชวต ง. การเมอง๙. พระมหาบรษไดอปมา ๓ ขอ ณ ทไหน ? ก. เมองกบลพสด ข. ฝงแมนำาคงคา ค. ตำาบลอรเวลาเสนานคม ง. ปาอสปตนมฤคทายวน๑๐. ผครองเรอนและมความพอใจในกาม เปรยบไดกบขอใด ? ก. ไมสดแชในนำา ข. ไมสดบนบก ค. ไมแหงบนบก ง. ไมแหงแชนำา

46

สามคคธรรม ตรงกบขอใด ? ก. ประชาธปไตย ข. จกรพรรดราช ค. เผดจการ ง. สงคมนยม๕. ขอใด เปนผลเสยของพวกมความเหนวาตายแลวสญ ? ก. ไมกลวบาปกรรม ข. เอาตวรอดในปจจบน ค. ไมกลวเกดในทคต ง. ถกทกขอ๖. กษตรยพระองคใด เปนตนศากยวงศ ? ก. พระเจาชยเสนะ ข. พระเจาอญชนะ ค. พระเจาสหหน ง. พระเจาโอกกากราช๗. พระเจาชยเสนะ เปนพระบดาของใคร ? ก. พระเจาสหหน ข. พระเจาอญชนะ

ค. พระเจาสทโธทนะ ง. พระเจาสปปพทธะ

๑๑. บคคลใด ปฏบตธรรม แตไมอาจจะบรรลมรรคผลได ? ก. คนครองเรอน ข. คนไมมกลยาณมตร ค. คนไมมกำาลง ง. คนไมไดพบพระพทธเจา๑๒. มารทพระมหาบรษทรงเอาชนะไดในคราวตรสร ไดแกอะไร ? ก. กเลส ข. มารจรง ๆ ค. เจาลทธอน ง. เทวดามจฉาทฏฐ๑๓. ในปฐมยาม พระพทธเจา

ทรงบรรลธรรมอะไร ? ก. ปพเพนวาสานสสตญาณ ข. จตปปาตญาณ ค. อาสวกขยญาณ ง. ทศพลญาณ๒๑. คำาวา “รตตญ ” ในตำาแหนงเอตทคคะความหมายอยางไร ?

47

๑๔. หลงจากตรสร พระองคทรงพจารณาปฏจจสมปบาททไหน ? ก. รมไมศรมหาโพธ ข. รมไมราชายตนะ ค. รมไมมจลนท ง. รมไมอชปาลนโครธ๑๕. ตปสสะกบภลลกะ แสดงตนเปนอบาสกทไหน ? ก. อชปาลนโครธ ข. มจจลนท ค. ราชายตนพฤกษ ง. อสสตถพฤกษ๑๖. ผทสามารถเขาใจได ตอเมอผอนอธบายความ ตรงกบขอใด ? ก. อคฆฏตญ ข. วปจตญ ค. เนยยะ ง. ปทปรมะ๑๗. ในปฐมเทศนา ทกขอะไรททกคนตองประสบ ? ก. เกด แก ตาย ข. รองไห เสยใจ

ก. ผรกาลนาน ข. ผมอายมาก ค. ผรธรรมมาก ง. ผรธรรมกอนผอน๒๒. คำาวา “สงใดสงหนงมความเกดขนเปนธรรมดา สงนนทงหมดลวนมความดบไปเปนธรรมดา ” เกดขนแกใครเปนครงแรก ? ก. พระวปปะ ข. พระภททยะ ค. พระโกณฑญญะ ง. พระอสสช๒๓. พระยสะบรรลอรหตผล เพราะฟงธรรมเทศนาอะไร ? ก. ธมมจกกปปวตตนสตร ข. อนปพพกถา อรยสจ ค. อาทตตปรยายสตร ง. อนตตลกขณสตร๒๔. หลงจากตรสร พระพทธ

เจาทรงจำาพรรษาแรกทใด ? ก. ตำาบลอรเวลาเสนานคม ข. ปาอสปตนมฤคทายวน

48

ค. ผดหวง รำาพน ง. เครยด หงดหงด

๑๘. โดยรวบยอด ทกขมอยางเดยว คออะไร ? ก. ความตาย ข. ความยดมน ค. ความทะยานยาก ง. ความลมเหลว๑๙. เราจกดบทกขหนงเดยวนนไดเดดขาด ดวยวธใด ? ก. ไตรสกขา ข. มรรคมองค ๘ ค. เจรญวปสสนา ง. ถกทกขอ๒๐. ใครออกบวช เพราะเชอมนในวชาโหราศาสตร ? ก. พระวงคสะ ข. พระโกณฑญญะ ค. พระมหากสสปะ ง. พระอสสช

๒๗. อปตสสะและโกลตะไปดมหรสพ คดอยางไรจงออกบวช ?

ค. เวฬวนเมองราชคฤห ง. ใตตนศรมหาโพธ๒๕. พระอรยสาวกรปท ๖ มชอวาอะไร ? ก. พระควมปต ข. พระอรเวลกสสปะ ค. พระสารบตร ง. พระยสะ๒๖. จดประสงคหลกทพระพทธองคทรงสงพระสาวกไปประกาศพระศาสนาคออะไร ? ก. เพอเผยแผพระศาสนา ข. เพอทำาใหโลกรมเยน ค. เพอใหมหาชนหมดกเลส ง. เพอประโยชนสขแกมหาชน๓๓. ใครอปสมบทดวยญตตจตตถกรรมวาจา เปนรปแรก ? ก. พระรฐบาล ข. พระอานนท ค. พระราธะ ง. พระสภททะ

49

ก. คนพวกนไมถงรอยปกตาย ข. คนพวกนหลอกลวงพวกเรา ค. คนพวกนหลงละเลงในกเลส ง. สงเหลานเปนเพยงมายา๒๘. มตรมอปการะตอมตร ปรากฏชดในประวตของใคร ? ก. พระอรเวลกสสปะ ข. พระมหากสสปะ ค. พระโมคคลลานะ ง. พระสารบตร๒๙. พระสาวกรปใด เปรยบเหมอนนางนมผเลยงดทารก ? ก. พระสารบตร ข. พระโมคคลลานะ ค. พระอสสช ง. พระอนรทธะ๓๐. พระสาวกรปใด ทพระพทธองคทรงแลกผาสงฆาฏดวย ? ก. พระสารบตร ข.

๓๔. ใครทลเชญพระศาสดาเสดจไปกรงกบลพสดไดสำาเรจ ? ก. พระอานนท ข. พระอบาล ค. พระฉนนะ ง. พระกาฬทาย๓๕. พระสาวกรปใด ไดรบเอตทคคะทำาตระกลใหเลอมใส ? ก. พระกาฬทาย ข. พระโสภตะ ค. พระพากละ ง. พระรฐบาล๓๖. พระศาสดา แสดงธรรมโปรดพระเจาสทโธทนะครงแรกทไหน ? ก. บพพาราม ข. เวฬวนาราม ค. นโครธาราม ง. อมพวนาราม๓๗. พระเทวทตไมไดบรรลมรรคผล เพราะอะไร ? ก. มมานะวาเปนกษต

50

พระมหากสสปะ ค. พระมหากจจายนะ ง. พระโมคคลลานะ๓๑. มหาสนนบาตแหงพระอรยสาวก เปนเหตใหเกดอะไร ? ก. ธมจกกปปวตตนสตร ข. อนตตลกขณสตร ค. อาทตตปรยายสตร ง. โอวาทปาฏโมกข๓๒. “ความสงสยเกดขนเมอใด ขอขาพระองคทลถามไดเมอนน ” เปนคำาพดของใคร ? ก. พระภททยะ ข. พระมหานามะ ค. พระอานนท ง. พระอนรทธะ๓๙. เพราะเหตไร นายภษามาลาชออบาลจงไดบวชกอนเจาชายทง ๖ ? ก. อบาลมอายมากกวา ข. ตองการละมานะ ค. เคยมอปการตอกน ง. เปนพทธประสงค

รย ข. ไมไดบวชดวยศรทธา ค. มปญญาดอยกวาผอน ง. ลาภสกการะครอบงำา๓๘. ใครสอนวธการทำานาแกอนรทธศากยะ ? ก. พระเจามหานามะ ข. พระเจาอมโตทนะ ค. พระเจาภททยะ ง. พระเจาสกโกทนะ

๔๖. เพราะเหตใด พระอานนทจงไมไดทลอาราธนาใหพระพทธเจาดำารงอยอกกปหนงหรอเกนกวานน ? ก. ถกมารดลใจ ข. กำาลงใจ ค. ยงไมบรรลพระอรหต ง. เกดปรวตก๔๗. พระศาสดาเสดจดบขนธปรนพพานทเมองไหน ? ก. เมองราชคฤห ข. เมองกสนารา

51

๔๐. พระสาวกรปใด เดนจงกรมจนเทาแตก ? ก. พระรฐบาล ข. พระโสณกฏกณณะ ค. พระโสณโกฬวสะ ง. พระภททยะ๔๑. พระนางปชาบด แสดงความตงใจจะบวชดวยวธใด ? ก. ตดพระเมาล ข. อดพระกระยาหาร ค. นงประทวง ง. กลนลมหายใจ๔๒. พระนางปชาบด บวชเปนภกษณดวยวธใด ก. เอหภกขอปสมปทา ข. ตสรณคมนปสมปทา ค. รบครธรรม ๘ ง. ญตตจตตถกรรม๔๓. พระสาวกรปใด ทลขอใหมการบวชภกษณเปนครงแรก ? ก. พระสารบตร ข. พระมหากสสปะ ค. พระโกณฑญญะ ง. พระอานนท๔๔. พระพทธองคทรงแสดงม

ค. เมองสาวตถ ง. เมองพาราณส๔๘. ตนพระศรมหาโพธ จดเปนเจดยประเภทใด ก. ธาตเจดย ข. บรโภคเจดย ค. ธรรรมเจดย ง . อทเทสกเจดย๔๙. สถานทใด เปนททำาสงคายนาครงแรก ? ก. ถำาสตตบรรณ ข. ถำาปปผล ค. ถำาสกรขาตา ง. ถำาอสคล ๕๐. พระเถระใด นำาพระพทธศาสนามาเผยแผยงสวรรณภม ? ก. พระโสณะ-พระอตตระ ข. พระธมมรกขตะ-พระมหนทะ ค. พระรกขตะ-พระมหาเทวะ ง. พระมชฌนตกะ-พระมชฌมะ

52

หาปเทส ๔ ทไหน ? ก. โภคนคร ข. อานนทเจดย ค. กฏาคารศาลา ง. ภณฑคาม๔๕. บคคลตอไปน ใครเปนผถวายผาสงควรรณ ? ก. ตปสสะ ข. ปกกสะ ค. ภลลกะ ง. จนทะโรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชากรรมบถ (วนย) ธรรม

ศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๔๙

๑. ธรรมชาตทมอทธพลเหนอดวงดาว ผสางเทวดา ตรงกบขอใด ? ก. เทวานภาพ ข. พระผเปนเจา ค. เครองรางของขลง ง. กฎแหงกรรม๒. การประกอบกรรมด ทำาสงทเปนประ

๗. ความชวทางใจ เปนเหตใหเกดความทกข ตรงกบขอใด ? ก. การลกทรพย ข. การพดเทจ ค. การนอกใจสาม ง. การปองราย๘. การทำากรรมดหรอกรรมชว มอะไร

53

โยชน เรยกวาอะไร ? ก. กศลเจตนา ข. อกศลเจตนา ค. กศลกรรม ง. อกศลกรรม๓. การทำาความดของมนษยทงหลาย มงถงประโยชนอะไร ?

ก. เพอเพมพนบญกศล ข. เพองดเวนความชว

ค. เพอละความเหนแกตว ง. ถกทกขอ๔. กศลกรรมบถ มความหมาย

ตรงกบขอใด ? ก. ทางแหงความด ข. ทางไปทคต ค. ทางแหงกรรม ง. ทางกาวหนา๕. ผลแหงกรรมดทบคคลพงไดรบในชาตหนา ตรงกบขอใด ? ก. มนษยสรรเสรญ ข. เทวดาสรรเสรญ ค. ตายแลวไปสคต ง. ตายแลวไปทคต

เปนเครองสนบสนน ? ก. อารมณ ข. เจตนา ค. มลเหต ง. เวทนา๙. ปกตของจตเปนธรรมชาตใสสะอาด แตกลายสภาพเปนความโลภ เพราะมอะไรเขาไปองอาศย ? ก. โลภะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. ถกทกขอ๑๐. บคคลมจตประกอบดวยโทสะ ยอมมพฤตกรรมเชนไร ? ก. ฟงซาน ข. มกใจรอน ค. ยมแยม ง. หลงๆ ลมๆ๑๑. โทสะเปนเหตใหเกดความเดอดรอนในชาตหนา ตรงกบขอใด ? ก. ตนเองเดอดรอน ข. โลกเรารอน ค. ขาดสนตภาพ ง.

54

๖. ความดทางกาย เปนเหตใหเกดความสข ตรงกบขอใด ? ก. การไมฆาสตว ข. การไมพดโกหก ค. การไมโลภอยากได ง. การไมปองราย๑๓. การบำาเพญทาน ศล ภาวนา ชวยบรรเทาอะไรใหเบาบางลง ? ก. โลภะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. ถกทกขอ๑๔. บคคลมจตประกอบดวยเมตตา พดวา “ขอเหลาสตว จงเปนสข ” จดเปนมโนกรรม เกดขนทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ทกทวาร๑๕. เมอโทสะเกดขน หากระงบไมได จะทำาใหคนเราทำาความผดใด ? ก. ทำารายกน ข.

เกดในอบาย๑๒. บคคลมจตถกโมหะครอบงำา ยอมมพฤตกรรมเชนไร ? ก. เหนแกได ข. ลกขโมย ค. เชองมงาย ง. กอววาท ค. สมผปปลาป ง. มจฉาทฏฐ๒๐. การพดเพอหกประโยชนผอน แตตนไดประโยชน ตรงกบขอใด ? ก. อภชฌา ข. อนภชฌา ค. มสาวาท ง. ผรสวาจา

๒๑. การพดยแหยเพอใหแตกความสามคคใน

หมคณะ ตรงกบขอใด ? ก. ปสณวาจา ข. ผรสวาจา ค . มจฉาทฏฐ ง. พยาบาท๒๒. “คนนพดหาสาระมได ”ผกลาวหมายเอา

55

ลกขโมยกน ค. นอกใจกน ง. เชอในสงผด๑๖. ความพลดพรากจากของทชอบ เปนผลของอกศลกรรมบถใด ? ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทาน ค. กาเมสมจฉาจาร ง. สมผปปลาป๑๗. “โหดราย มอไว ใจมากรก ” ตรงกบอกศลกรรมบถหมวดใด ? ก. กายกรรม ข. วจกรรม ค. มโนกรรม ง. ถกทกขอ๑๘. การประพฤตผดในกาม ยอมเปนไปเพอเพมอกศลธรรมใด ? ก. ราคะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. มานะ๑๙. การแสดงธรรมวาเปนอธรรม ชอวาประพฤตอกศลกรรมบถใด ?

วจทจรตขอใด ? ก. ปสณวาจา ข. มสาวาท ค. สมผปปลาป ง. ผรสวาจา๒๓. ขอใด ผใหการเปนพยานในศาลควรเวน ไมควรกระทำา ? ก. รบอกวาร ข. ไมรบอกวาไมร ค. รบอกวาไมร ง. เหนบอกวาเหน๒๔. คำาพดใด เปนสาเหตใหพระเจาวฑฑภะตองฆาพวกเจาศากยะ ? ก. ปสณวาจา ข. มสาวาท ค. สมผปปลาป ง. ผรสวาจา๒๕. ขอใด จดเปนมโนกรรมฝายอกศล ? ก. อยากไดของเขา ข. ประทษรายเขา ค. หลอกลวงเขา ง. ผดลกเมยเขา

56

ก. อภชฌา ข. มสาวาท๒๗. คนเราสามารถกระทำาความดทางใจไดอยางไร ? ก. ไมโลภอยากไดของเขา ข. ไมพยาบาทปองรายเขา ค. ไมเหนผดคลองธรรม ง. ถกทกขอ๒๘. พระพทธศาสนาสอนเกยวกบความเหนไวอยางไร ? ก. เหนวาโลกเทยง ข. เหนวาตายแลวสญ ค. เหนวากรรมลขต ง. เหนวาพรหมลขต๒๙. ความโลภอยากไดของบคคลเกดขนในขณะใด จดเปนอภชฌา ? ก. กำาลงเหน ข. เหนแลว ค. ยงไมเหน ง. ทกขณะ

๒๖. ขอใด จดเปนมโนกรรมฝายกศล ? ก. อยากฆาคน ข. อยากโกหก ค. อยากทำาบญ ง. อยากฉอฉล

๓๓. อกศลกรรมบถใด เกดขนดวยอำานาจของ

ความโกรธ ? ก. มสาวาท ข. อภชฌา ค. พยาบาท ง. มจฉาทฏฐ๓๔. “ฝากไวกอนเถอะ เดยวคอยเหนดกน ” พดดวยอารมณเชนไร ? ก. แคนใจ ข. เสยใจ ค. นอยใจ ง. เศราใจ๓๕. คณธรรมใด มคณปการชวยใหคนเราปราศจากความพยาบาท ? ก. เมตตา ข.

57

๓๐. สงทจตเขาไปยดตดแลวเปนเหตใหเกดอภชฌา ตรงกบขอใด ? ก. ลาภ ยศ ข. เสอมลาภ ค. เสอมยศ ง. ถกนนทา

๓๑. อภชฌา เปนมลเหตใหบคคลประพฤตผด

เรองใด ? ก. ฆาสตว ข. ลกทรพย ค. เหนผด ง. ปองราย๓๒. บคคลมจตใจปราศจากอภชฌา ยอมมลกษณะเชนไร ? ก. ไมโลภ ข. ไมโกรธ ค. ไมหลง ง. ไมถอตว๔๐. “ทำาดไดดมทไหน ?” ผพดมความคดเหนเชนใด ? ก. ไมเชอผลกรรม

กรณา ค. มทตา ง. อเบกขา๓๖. อพยาบาท การไมคดรายทำาลายกน จะเกดขนไดอยางไร ? ก. ถอพวก ข. ถอเพอน ค. ถอสถาบน ง. ถอธรรม๓๗. “เวรยอมระงบดวยการไมจองเวร ” ตรงกบขอใด ? ก. อพรหมจรรย ข. อนภชฌา ค. สมมาทฏฐ ง. อพยาบาท๓๘. อะไรเปนเหตใหคนเราไมเชอบญไมเชอบาป ? ก. มจฉาสต ข. มจฉาทฏฐ ค. มจฉาสมาธ ง. มจฉาวาจา๓๙. อกศลกรรมบถใด ใหผล

58

ข. ไมปฏเสธกรรม ค. ไมคดคานกรรม ง. ไมทำาบาปกรรม๔๑. “เหนกงจกรเปนดอกบว ” มความหมายตรงกบขอใด ? ก. อภชฌา ข. พยาบาท ค. มจฉาทฏฐ ง. ถกทกขอ๔๒. ความเหนในทกข สมทย นโรธ มรรค ตรงกบขอใด ? ก. สมมาสต ข. สมมาสงกปปะ ค. สมมาทฏฐ ง. สมมาวายามะ๔๓. การกระทำาใด ไมเกยวของกบการประพฤตกศลกรรมบถ ? ก. ใหทาน ข. สะเดาะเคราะห ค. รกษาศล ง. เจรญกรรมฐาน๔๔. คนมอปนสยชอบแบงปน เสยสละ คอย

หนกและรนแรงกวากรรมอน ? ก. ปาณาตบาต ข. มสาวาท ค. มจฉาทฏฐ ง. พยาบาท๔๖. ผลของการกระทำาความด ความชว ตรงกบขอใด ? ก. กเลส ข. กรรม ค. วบาก ง. ถกทกขอ๔๗. คำาวา “เจากรรมนายเวร ” ทคนนยมพดกน หมายถงอะไร ? ก. กรรมบถ ข. ผลกรรมด ค. กรรมเวร ง. ผลกรรมชว๔๘. การไดเกดในตระกลพราหมณมหาศาล จดเปนสมบตใด ? ก. มนษยสมบต ข. สวรรคสมบต

59

ใหความชวยเหลอผอน ดวยจตใจดงาม ตรงกบขอใด ? ก. ทานปนสย ข. สลปนสย ค. ภาวนปนสย ง. ถกทกขอ๔๕. “เขามอปนสยเรยบรอยมาตงแตเดกๆ แลว ” ตรงกบขอใด ? ก. ทานปนสย ข. สลปนสย ค. ภาวนปนสย ง. ถกทกขอ

ค. ทรพยสมบต ง. นพพานสมบต๔๙. เพราะเหตไร สตวโลกจงตองเปนไปตามกรรม ? ก. เพราะเปนอนจจง ข. เพราะทกคนมทกข ค. เพราะขดขนไมได ง. เพราะตองเกดอก๕๐. กศลกรรมบถ ๑๐ ประการ

สงเคราะหเขาในสกขาขอใด ? ก. ศล ข. สมาธ ค. ปญญา ง. ถกทกขอ-------------------------------

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๐

๑. พระพทธเจาทรงเชญชวนใหมาดโลก เพอประโยชนอะไร ? ก. เพอคลายเครยด ข.

๘. คำาวา บวงแหงมาร หมายถงขอใด ? ก. กเลสกาม ข. วตถ

60

เพอคลายทกข ค. เพอใหรความจรง ง. เพอเพลดเพลน๒. คำาวา โลก ในสวนปรมตถปฏปทา หมายถงอะไร ? ก. แผนดนนำาอากาศ ข. แผนดนและหมสตว ค. แผนดนทอยอาศย ง. หมสตวผอยอาศย๓. คำาวา คนเขลา หมายถงคนเชนไร ? ก. คนดอรน ข. คนมความเหนผด ค. คนขาดสต ง. คนไมมการศกษา๔. คำาวา ผร หมายถงใคร ? ก. ผรทนโลก ข. ผรโลกตามเปนจรง ค. ผรโลกธรรม ง. ผรคดโลกคดธรรม๕. คำาวา ของอยในโลก ไดแกอาการเชนไร ? ก. พวพนอยในสงอนลอใจ ข. มวเมาในสงทอำานวยสข

กาม ค. กามฉนท ง. กามตณหา๙. ทำาอยางไร จงจะพนจากบวงแหงมาร ? ก. สำารวมอนทรย ข. มนสการกมมฏฐาน ค. เจรญวปสสนา ง. ถกทกขอ๑๐. เบอหนายอะไร จดเปนนพพทา ? ก. เบอหนายสงขาร ข. เบอหนายการงาน ค. เบอหนายการเรยน ง. เบอหนายสงคม๑๑. คนและสตว จดเปนสงขารประเภทใด ? ก. วสงขาร ข. ปญญาภสงขาร ค. อปาทนนกสงขาร ง. อนปาทนนกสงขาร๑๒. ความขาดแหงสนตต ทำาใหเหนอะไร ? ก. ความไมเทยง ข. ความทกข

61

ค. เพลดเพลนในสงใหโทษ ง. ถกทกขอ๖.โทษลางผลาญคณความดและทำาใหเสยคน เรยกวาอะไร ? ก. มาร ข. บวงมาร ค. เสนามาร ง. มจจมาร๗. คนเชนไร สงเคราะหเขาในคำาวา มาร ? ก. คนเปนศตรกน ข. คนอนธพาล ค. คนขดขวางการทำาด ง. คนหลอกลวง๑๖. มองไมเหนทกข เพราะมอะไรปดบงไว ? ก. สนตต ข. อรยาบถ ค. ฆนสญญา ง. สขเวทนา๑๗. ปกณณกทกข ไดแกขอใด ? ก. เศราโศกเสยใจ ข. หนาวรอน

ค. ความแก ง. ความตาย๑๓. อนจจลกษณะ ไมปรากฏในขอใด ? ก. รางกาย ข. จตใจ ค. ตนไม ง. นพพาน๑๔. อนจจตา มลกษณะเชนไร ? ก. เกดแลวเสอมไป ข. ทนอยไมได ค. ไมอยในอำานาจ ง. หาเจาของมได๑๕. เกด แก ตาย จดเปนทกขประเภทใด ? ก. สภาวทกข ข. ปกณณกทกข ค. นพทธทกข ง. พยาธทกข

๒๔. การหลดพนดวยวธใด เรยกวาปญญาวมตต ? ก. เจรญสมถะอยางเดยว ข. เจรญวปสสนาอยางเดยว

62

ค. เจบไขไดปวย ง. หวกระหาย๑๘. ขอใด จดเปนนพทธทกข ? ก. เสยใจ ข. เจบปวย ค. เกด แก ตาย ง. หนาวรอน

๑๙. ลาภ ยศ สรรเสรญ จดเปนทกขประเภทใด

ก. สภาวทกข ข. ปกณณกทกข ค. นพทธทกข ง. สหคตทกข๒๐. ความไมอยในอำานาจ จดเปนอาการของอะไร ? ก. อนจจตา ข. ทกขตา ค. อนตตตา ง. สามญญตา๒๑. ทกสงมสภาพสญ หมายถงขอใด ? ก. ควบคมไมได ข. คนหาไมพบ

ค. เจรญทงสมถะและวปสสนา ง. ถกทกขอ๒๕. วสทธ ความหมดจดแหงสตวทงหลาย ในพระพทธศาสนากลาวเรองนไวอยางไร ? ก. สตวบรสทธไดดวยลอยบาป ข. สตวบรสทธไดดวยชำาระบาป ค. สตวบรสทธไดดวยปญญา ง. สตวบรสทธไดดวยเทพเจ๒๖. ขอใด ไมจดเขาในสลวสทธ ความหมดจดแหงศล ? ก. สมมาวาจา ข. สมมากมมนตะ ค. สมมาอาชวะ ง. สมมาสมาธ๒๗. วสทธ เปนจดหมายปลาย

ทางของอะไร ? ก. นพพทา ข. วราคะ

63

ค. ไมเทยงแท ง. มความแปรปรวน๒๒. ขอใด เปนความหมายของวราคะ ? ก. สนอาลย ข. สนกำาหนด ค. สนวฏฏะ ง. สนตณหา๒๓. วกขมภนวมตต ความหลดพนดวยขมไวนน คอขมอะไร ? ก. โลภะ ข. โทสะ ค. นวรณ ง. ตณหา๓๐. ปฏบตอยางไร จงจะเขาใกลพระนพพาน ก. ฝกสมาธเปนนตย ข. เหนภยในความประมาท ค. ฟงธรรมสมำาาเสมอ ง. รกษาศลเปนประจำา๓๑. อปมาวา ไฟสนเชอแลวยอมดบไปเอง กลาวถงเรองใด ? ก. ฌาน

ค. นพพาน ง. วมตต๒๘. ขอใด เปนทางแหงสนตภาพแท ? ก. ทำาตามกฎหมาย ข. เชอฟงผใหญ ค. เคารพสทธผอน ง. มกายวาจาใจสงบ๒๙. ผเพงความสงบพงละโลกามส คำาวา โลกามส คออะไร ? ก. กามคณ ข. กามฉนท ค. กามกเลส ง. กามราคะ๓๕. ผเจรญกายคตาสต ยอมไดรบอานสงสอยางไร ? ก. ไมกลวความตาย ข. มผวพรรณผองใส ค. มจตใจเบกบาน ง. ไมยดตดกายตนคนอน๓๖. กายคตาสต เปนค ปรบนวรณใด ?

64

ข. สมาบต ค. อภญญา ง. นพพาน๓๒. ขอใด กลาวถงสอปาทเสสนพพานไดถกตอง ? ก. ปฏบตเพอละกเลส ข. สนกเลส มชวตอย ค. สนกเลส สนชวต ง. สนชวต มกเลสอย๓๓. จตทเปนสมาธ มลกษณะอยางไร ? ก. มอารมณเดยว ข. ปราศจากนวรณ ค. มสมาธตงมน ง. ถกทกขอ๓๔. กายคตาสตกมมฏฐาน กำาหนดอะไรเปนอารมณ ? ก. ผมขนเลบฟนหนง ข. ซากศพ ค. ลมหายใจ ง. ความตาย๔๑. ประโยชนของการเจรญอสภกมมฏฐาน คอขอใด ?

ก. กามฉนท ข. พยาบาท ค. ถนมทธะ ง. วจกจฉา๓๗. ผเจรญเมตตา พงแผไปในใครกอน ? ก. ตนเอง ข. บดามารดา ค. คนทวไป ง. คนเปนศตร๓๘. ผเจรญพทธานสสต ควรระลกถงอะไร ? ก. พทธประวต ข. พทธโอวาท ค. พระพทธรป ง. พระพทธคณ๓๙. การเจรญกสณ เพอขมนวรณใด ? ก. พยาบาท ข. วจกจฉา ค. อทธจจกกกจจะ ง. ถนมทธะ๔๐. การกำาหนดรปกายโดยความเปนธาต ๔ หมายถงขอใด ?

65

ก. คลายสงสย ข. คลายกำาหนด ค. ตดกเลส ง. ใหเกดเมตตา๔๒. การเจรญมรณสต มประโยชนอยางไร ? ก. ทำาใหไมประมาท ข. ทำาใหกลาหาญ ค. ทำาใหอดทน ง. ทำาใหวางเฉย๔๓. คนโทสจรต มลกษณะเชนไร ? ก. เจาระเบยบ ข. โกรธงาย ค. เชอคนงาย ง. ลมงาย๔๔. คนโทสจรต ควรเจรญกมมฏฐานอะไร ? ก. เมตตา ข. จาคานสสต ค. อสภะ ง. มรณานสสต๔๕. คนมสตไมมนคง หลงๆ

ลมๆ ตรงกบจรตใด ?

ก. จตธาตววตถาน ข. อสภกมมฏฐาน ค. กายคตาสต ง. อาหาเรปฏกลสญญา๔๗. การแสดงธรรมโปรดสตว จดเปนพทธคณขอใด ? ก. พระปญญาคณ ข. พระวสทธคณ ค. พระกรณาคณ ง. ถกทกขอ๔๘. จตธาตววตถาน ทานใหกำาหนดพจารณากายใหเหนวา... ? ก. เปนเพยงสมมตวาธาต ๔ ข. เปนเพยงธาต ๔ ประชมกน ค. ธาต ๔ เปนนพพานบญญต ง. ธาต ๔ เปนปรมตถบญญต๔๙. บคคลเชนไร เจรญวปส

สนากมมฏฐานไมไดผล ? ก. มจตฟงซาน

66

ก. วตกกจรต ข. พทธจรต ค. โมหจรต ง. สทธาจรต๔๖. คนมสตไมมนคง ควรแกดวยวธใด ? ก. พจารณาความตาย ข. กำาหนดลมหายใจ ค. พจารณาอสภะ ง. กำาหนดธาต ๔

ข. มศลไมบรสทธ ค. ไมรวปสสนาภม ง. ถกทกขอ๕๐. ประโยชนสงสดของการเจรญวปสสนากมมฏฐาน คออะไร ? ก. พนจากสงสารทกข ข. ระงบนวรณ ค. กำาจดความสงสย ง. พนจากอบาย

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาพทธานพทธ ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๐

๑. การศกษาพทธานพทธประวต มประโยชนอยางไร ? ก. รความเปนไป ข. รปฏปทาจรยาวตร ค. ไดทฏฐานคต ง. ถกทกขอ

๒. ไตรเพท เปนคมภรการศกษาของวรรณะใด

ก. กษตรย ข. พราหมณ ค. แพศย ง.

๗. พระอนชาตางมารดาของเจาชายสทธตถะ มพระนามวาอะไร ? ก. อานนท ข. นนทะ ค. นนทกะ ง. มหานามะ๘. พระเจาสหหนและพระนางกญจนา เปนอะไรกบเจาชายสทธตถะ ? ก. ตา ยาย ข. ป

67

ศทร๓. เพราะเหตใด คนชมพทวปสมยนน จงมทฏฐความเหนทแตกตางกน ? ก. มคณาจารยมากมาย ข. มการสอนลทธตางกน ค. มการแบงชนวรรณะ ง. ถกทกขอ๔. ความเหนวา ตายแลวสญ จดเปนทฏฐประเภทใด ? ก. อเหตกทฏฐ ข. นตถกทฏฐ ค. อจเฉททฏฐ ง. สสสตทฏฐ๕. ตามลทธพราหมณ เชอวาผไมมบตร จะมคตเปนอยางไร ? ก. ตายแลวสญ ข. ตายแลวตกนรก ค. ตายแลวเกดในสคต ง. มคตไมแนนอน๖. พระเจาสทโธทนะ ทรงครองราชยสบสนตตวงศตอจากใคร ? ก. พระเจาโอกกากราช ข.

ยา ค. ลง ปา ง. พอตา แมยาย๙. ขอใด ไมใชบพพนมต ๕ ประการ ทปรากฏแกพระมหาสตว ? ก. ทพยภษาทหมมสเศราหมอง ข. พระสรระมอาการชราปรากฏ ค. พระเสโทไหลจากพระนลาฏ ง. ทพยบปผาทประดบเหยวแหง๑๐. พระนางสรมหามายาเสดจไปเทวทหนคร เพราะเหตใด ? ก. บวงสรวงเทวดา ข. ไหวสงศกดสทธ ค. เยยมสกลวงศ ง. เยยมมารดาบดา๑๑. พระวาจาวา “เราเปนเลศ เปนหนง ประเสรฐสดในโลก ”เรยกวา...? ก. สจจวาจา ข.

68

พระเจาชยเสนะ ค. พระเจาสหหน ง. พระเจาอญชนะ

๑๒. พระมหาสตวมพระรศมออกจากพระวรกาย จงมพระนามวา ก. อรหนต ข. โคตมะ ค. องครส ง. สทธตถะ๑๓. ใครมใชเปนสหชาตกบ

เจาชายสทธตถะ ? ก. อานนท ข. อบาล ค. กาฬทาย ง. พมพา๑๔. ราหลำ ชาตำ พนธนำ ชาตำ มความหมายวาอยางไร ?

ก. บวง พนธะ ผกแลว ข. บวง พนธะ รดแลว

ค. บวง พนธะ เกดแลว ง. บวง พนธะ ดบแลว

๑๕. ตนพระศรมหาโพธทตรส

มธรวาจา ค. ปยวาจา ง. อาสภวาจา

๑๙. โดยธรรมาธษฐาน พระยามารคออะไร ? ก. กามตณหา ข. กามราคะ ค. วตถกาม ง. กเลสกาม๒๐. สถานทเพงดตนพระศรมหาโพธ มไดกระพรบพระเนตร คอ ? ก. อนมสเจดย ข. รตนฆรเจดย ค. รตนจงกรมเจดย ง. รตนเจดย๒๑. พระพทธเจาประทบเสวยวมตตสข หลงจากตรสรกวน ? ก. ๗ วน ข. ๒๑ วน ค. ๒๘ วน ง. ๔๙ วน๒๒. คำาวา อรหนต เปนคำาเรยกกนมาตงแตเมอไร ?

69

ร เรยกอกอยางหนงวาอะไร ? ก. อสสตถพฤกษ ข. ชมพพฤกษ ค. ราชพฤกษ ง. ชยพฤกษ ๑๖. ใครอปฏฐากพระมหาบรษ ขณะทรงบำาเพญทกรกรยา ? ก. ฉนนะ ข. สชาดา ค. ปญจวคคย ง. ภททวคคย๑๗. ใครเปนศษยของสญชยปรพพาชก ? ก. โกลตะ ข. ปกกสะ ค. ปปผล ง. ราธะ๑๘. พระพทธเจาทรงผจญกบธดาของพระยามาร ณ สถานทใด ? ก. อนมสเจดย ข. รตนจงกรมเจดย ค. ตนอชปาลนโครธ ง. ตนราชายตนะ

ก. กอนพทธกาล ข. สมยพทธกาล ค. หลงพทธกาล ง. หลงสงคายนา๒๓. ตณหกขยธรรม ธรรมเปนทสนไปแหงตณหา ตรสทไหน ? ก. ถำาสกรขาตา ข. ปาอสปตนมฤคทายวน ค. วดเวฬวน ง. กลลวาลมตตคาม๒๔. บคคลผไมสามารถแนะนำาใหรตามได เปรยบดวยบวชนดใด ? ก. บวใตนำา ข. บวเสมอนำา ค. บวพนนำา ง. บวพนนำาพรอมบาน๒๕. ขอใด กลาวถงพระอญ

ญาโกณฑญญะไมถกตอง ? ก. เปนปฐมสาวก ข. เปนลงปณณมาณพ ค. เกดทบานโทณวตถ ง. เปนบตรกปล

70

๒๖. ยสกลบตรพบพระพทธเจา ในพระอรยาบถใด ? ก. ประทบยน ข. เสดจจงกรม ค. ประทบนง ง. บรรทม๒๗. แควนกาสมชอเสยงในเรองใด ? ก. ธญญาหาร ข. สมนไพร ค. อญมณ ง. เสอผา๒๘. พระพทธเจาทรงเนนคนกลมใดกอน ในการประกาศพระศาสนา ? ก. หมสามญชน ข. หมเศรษฐ ค. หมนกบวช ง. พระราชา เจาลทธ ๒๙. ปปผลมาณพและภททกาปลาน คดอยางไรเกยวกบการครอง เรอนจงตดสนใจออกบวช ? ก. เปนการสรางบารม ข. เปนการคอยรบบาป

พราหมณ ๓๒. ขอใด กลาวถงพระเจาพมพสารไมถกตอง ? ก. เปนพระอรยบคคล ข. ถวายวดแหงแรก ค. พระราชาแควนมคธ ง. เปนปฐมอบาสก๓๓. พระเจาแผนดนผครองแควนโกศล คอใคร ? ก. พระเจาสปปพทธะ ข. พระ

เจาปเสนทโกศล ค. พระเจาสทโธทนะ ง. พระเจาพมพสาร๓๔. พระเทวทตไมสามารถบรรลมรรคผล เพราะเหตใด ? ก. มมานะวาเปนกษตรย ข. คดจะตงตนเปนใหญ ค. ลาภสกการะครอบงำา ง. สำาคญตนวามความร๓๕. ใครบอกวธการทำานาใหเจาชายอนรทธะไดรบร ? ก. พระเจามหานามะ ข.

71

ค. เปนการสบทอดมรดก ง. เปนการสบตอสงสารวฏ๓๐. การประกาศพระศาสนาของสาวกยคแรก มอปสรรคอยางไร ? ก. มคนเลอมใสนอย ข. ถกเจาลทธตอตาน ค. ใหอปสมบทเองไมได ง. ทางสญจรลำาบากมาก๓๑. พระเจาพมพสารถวายอทยานเวฬวน เพราะทรงเหนอยางไร ? ก. อยไกลจากพระนคร ข. เหมาะแกสมณวสย ค. เปนสถานทกวางขวาง ง. มคนอยอาศยมาก๓๘. พระสาวกรปใด ไดศษยดและเปนกำาลงสำาคญของพระศาสนา ? ก. พระอสสช ข. พระยสะ ค. พระอานนท ง. พระสารบตร๓๙. บคคลใด พระพทธเจาจด

พระเจาภททยะ ค. พระเจาสกโกทนะ ง. พระเจาอมโตทนะ๓๖. “อะไรเปนภยของสตวโลก ” ตรสตอบอชตมาณพวาอยางไร ? ก. ลาภเปนภยใหญ ข. ทกขเปนภยใหญ ค. ยศเปนภยใหญ ง. ทรพยเปนภยใหญ๓๗. พระสาวกคใด สนทนาเรองการตายของพระขณาสพ ? ก. พระอสสช พระอนรทธะ ข. พระอานนท พระอบาล ค. พระสารบตร พระยมกะ ง. พระยสะ พระโมคคลลานะ๔๕. ดอกไมชนดใด เปนเครองบงบอกวาพระศาสดาปรนพพานแลว ? ก. ดอกบว ข. ดอกสาละ ค. ดอกโศก ง. ดอกมณฑารพ๔๖. ขอใด ไมจดเขาในสงเวชนยสถาน ๔ ?

72

ใหเปนทศเบองหนา ? ก. บดา มารดา ข. คร อาจารย ค. บตร ภรรยา ง. มตร สหาย๔๐. พระรฐบาลใชวธใด จงไดบวชเปนพระภกษ ? ก. หนบวชซงหนา ข. อดอาหาร ค. บวชตามเพอน ง. ขอรองบดามารดา๔๑. พระสาวกรปใด ไมไดบรรลพระอรหตอรยาบถทง ๔ ? ก. พระสารบตร ข. พระอานนท ค. พระอบาล ง. พระอนรทธะ

๔๒. พระสาวกรปใด นพพานกอนพระศาสดา

ก. พระอานนท ข. พระอนรทธะ ค. พระมหากสสปะ ง. พระโมคคลลานะ

ก. สถานทประสต ข. สถานทตรสร ค. สถานทปรนพพาน ง. สถานทถวายพระเพลง๔๗. อทเทสกเจดย หมายถงขอใด ? ก. พระพทธรป ข. พระบรมสารรกธาต ค. พระพทธบรขาร ง. พระไตรปฏก๔๘. ขอใด ไมจดเขาในถปารหบคคล ๔ จำาพวก ? ก. พระพทธเจา ข. อรหนตสาวก ค. พระเจาจกรพรรด ง. พระราชา๔๙. สงคายนาครงใด มการจารกคำาสอนลงในใบลาน ? ก. ครงท ๒ ข. ครงท ๓ ค. ครงท ๔ ง. ครงท ๕๕๐. ขอใด กลาวถงการทำาสงคายนาครงท ๓

73

๔๓. พระสาวกรปใด สนบสนนใหมการบวชภกษณครงแรก ? ก. พระมหากสสปะ ข. พระสารบตร ค. พระอานนท ง. พระอบาล๔๔. พระพทธเจา ทรงจำาพรรษานานทสด ณ เมองใด ? ก. พาราณส ข. เวสาล ค. สาวตถ ง. กสนารา

ไดถกตอง ? ก. ทำาหลงปรนพพาน ๒๑๘ ป ข. ประชมทำา ณ อโศการาม ค. ใชเวลาทำานาน ๙ เดอน ง. ถกทกขอ

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชากรรมบถ (วนย) ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๐

๑. พระพทธศาสนาสอนใหเชอในเรองใด ? ก. เรองพรหมลขต ข. เรองดวง ค. เรองการกระทำา ง. เรองลลบ

๗. อารมณเปนเหตใหกระทำากรรมนนๆ มความหมายตรงกบขอใด ? ก. สงทใจเขาไปยดเหนยว ข. สงทเกดรวมกบเจตนา ค. รากเหงาของอกศลอน

74

๒. คนจะดหรอเลว พจารณาจากอะไร ? ก. การกระทำา ข. คำาพด ค. ความคด ง. ถกทกขอ๓. การกระทำาตางๆ ของบคคลในโลกน จะสำาเรจเปนกรรมบถหรอไม และมอะไรเปนเครองกำาหนด ? ก. เจตนา ข. อารมณ ค. ทจรต ง. สจรต

๔. สขหรอทกขของสรรพสตว ขนอยกบอะไร

ก. ดวงชะตา ข. ปาฏหารย ค. เทพเจา ง. การกระทำา๕. การกระทำาทางกาย วาจา ใจ รวมเรยกวาอะไร ? ก. กรรม ข. เจตนา

ง. กรรมเกดในมโนทวาร๘. ปกตของจตเปนธรรมชาตใสสะอาด แตกลายสภาพเปนความโหดราย ดวยอำานาจแหงอกศลมลใด ? ก. โลภะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. ถกทกขอ ๙. กรรมลขต มความหมายตรงกบขอใด ? ก. เกดเปนมนษย ข. เกดเปนเทวดา ค. เกดเปนสตวนรก ง. ถกทกขอ๑๐. ขอใด เปนทางนำาไปสสคตททกคนตางปรารถนา ? ก. กศลมล ข. อกศลมล ค. กศลกรรมบถ ง. อกศลกรรมบถ๑๑. คนทเชอวา โลกหนาไมมจรง เพราะถกอะไรครอบงำา ? ก. โลภะ ข. โทสะ

75

ค. เวทนา ง. อารมณ๖. ผลแหงกรรมชวทบคคลจะพงไดรบในชาตหนา ตรงกบขอใด ? ก. เกดเปนมนษย ข. เกดเปนเทวดา ค. เกดเปนพรหม ง. เกดเปนเปรต

๑๒. การฆาสตวตดชวต เบยดเบยนซงกนและกน เปนกรรมชนดใด ? ก. กายกรรม ข. วจกรรม ค. มโนกรรม ง. ถกทกขอ๑๓. ขอใด ไมใชปาณาตบาตทเกดขนทางกายทวาร ? ก. ใชมดฟนใหตาย ข. ทำากบดกใหตกไปตาย ค. ใชปนยงใหตาย ง. สงใหคนอนฆาใหตาย๑๔. ขอใด ไมเปนอา

ค. โมหะ ง. ราคะ

๑๙. สงใหคนอนไปลกทรพย เปนกายกรรมเกดขนทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ทง ๓ ทวาร๒๐. เมอความโลภเกดขน หากยบยงไมได จะทำาใหคนเรากระทำาความผดใด ? ก. คอรรปชน ข. ผกอาฆาต ค. พยาบาท ง. เชอเรองผด ๒๑. ขอใด เปนอารมณแหงกาเมสมจฉาจาร ? ก. บรษ ข. สตร ค. ซากศพ ง. ถกทกขอ๒๒. กาเมสมจฉาจาร เกดขนทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข.

76

รมณแหงปาณาตบาต ? ก. เงน ข. นก ค. ปลา ง. มา๑๕. วางทอนไม วางศสตรา มเมตตาจตตอกน ตรงกบขอใด ? ก. ละปาณาตบาต ข. ละอทนนาทาน ค. ละกาเมสมจฉาจาร ง. ละมสาวาท ๑๖. ขอใด ไมใชองคแหงปาณาตบาต ? ก. สตวมชวต ข. รวาสตวมชวต ค. พยายามฆา ง. รวาสตวตาย๑๗. วตถอนเปนทตงแหงอทนนาทาน ตรงกบขอใด ? ก. มเจาของ ข. เขาหวงแหน ค. เขายงไมให ง. ถกทกขอ๑๘. การฉอโกงทรพยสน

วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ทง ๓ ทวาร๒๓. วจกรรมขอใด เรยกวามสาวาท ? ก. พดเทจ ข. พดคำาหยาบ ค. พดสอเสยด ง. พดเพอเจอ๒๔. มสาวาทเชนใด ไมสำาเรจเปนกรรมบถ ? ก ผฟงเขาใจ ข. ผฟงไมเขาใจ ค. ผฟงเสยประโยชน ง. ผฟงเชอถอ๒๕. คำาพดเชนไร ทำาใหคนแตกความสามคคกนมากทสด ? ก. พดใหรายผอน ข. พดไรสาระ ค. พดใหแตกแยก ง. พดโกหก๒๖. ปสณวาจา ผพดตงใจจะใหเกดผลอยางไร ก. เพอหลอกลวง ข.

77

ของชาต จดเปนกรรมบถขอใด ? ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทาน ค. กาเมสมจฉาจาร ง. มสาวาท๒๗. ผรสวาจาทบคคลประกอบในทเชนใด มโทษมาก ? ก. ลบห ข. ลบตา ค. ตอหนา ง. ลบหลง๒๘. ขอใด ไมจดเปนผรสวาจาทถงความเปนกรรมบถ ? ก. ดาลกเพอสงสอน ข. ดาเพอนเพราะโมโห ค. ดานาชอบเมาสรา ง. ดาลกนองทขเกยจ๒๙. ขอใด ไมใชลกษณะของผรสวาจา ? ก. ดา ข. พดประชด ค. พดแดกดน ง. พด

เพอลอเลน ค. เพอใหแตกแยก ง. เพอใหเจบใจ

๓๔. เพงเลงอยากไดของผอนดวยอำานาจโลภะ

ตรงกบขอใด ? ก. อนภชฌา ข. อภชฌา ค. มจฉาทฏฐ ง. พยาบาท๓๕. เหนวาทานทใหแลวมผลจรง ตรงกบขอใด ? ก. สมมาทฏฐ ข. นตถกทฏฐ ค. อเหตกทฏฐ ง. อกรยทฏฐ๓๖. คดใหผอนประสบความพนาศ ตรงกบขอใด ? ก. อภชฌา ข. อนภชฌา ค. พยาบาท ง. อพยาบาท

78

เสยงดง๓๐. เจตนาเปนเหตกลาวถอยคำาหาประโยชนมได ตรงกบขอใด ? ก. มสาวาท ข. ปสณวาจา ค. ผรสวาจา ง. สมผปปลาปะ๓๑. พดคยเรองละครทวในขณะฟงเทศน จดเปนวจกรรมใด ? ก. มสาวาท ข. ปสณวาจา ค. ผรสวาจา ง. สมผปปลาปะ๓๒. คนเราสามารถจะทำาความดทางวาจาไดอยางไร ? ก. ไมคดทำารายผอน ข. ไมอยากไดของผอน ค. ไมพดใหรายผอน ง. ไมคดปองรายผอน๓๓. เมอถกถามกลบสนศรษะปฏเสธ จดเปนกรรมประเภทใด ? ก. กายกรรม ข.

๓๗. เวรยอมระงบดวยการไมจองเวร ตรงกบขอใด ? ก. อพยาบาท ข. อนภชฌา ค. สมมาทฏฐ ง. มจฉาทฏฐ๓๘. ตาตอตา ฟนตอฟน เปนพฤตกรรมทเกดขนจากขอใด ? ก. อภชฌา ข. พยาบาท ค. มจฉาทฏฐ ง. อพยาบาท๓๙. อภชฌาทสำาเรจเปนกรรมบถ มอาการเชนไร ? ก. อยากไดของคนอน ข. อยากไดชวคราว ค. อยากไดเหมอนเขา ง. อยากไดอยางนน

๔๖. ความรสกอมใจในขณะทำาบญตกบาตร จดเปนเวทนาใด ?

79

วจกรรม ค. มโนกรรม ง. ทง ๓ กรรม

๔๐. อกศลกรรมบถขอใด ทานกลาววามโทษมากทสด ? ก. อภชฌา ข. พยาบาท ค. มจฉาทฏฐ ง. มสาวาท๔๑. มจฉาทฏฐ เปนกรรมเกด

ขนทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ทง ๓ ทวาร๔๒. ความบรสทธทางใจ ม ๓ อยาง ยกเวนขอใด ? ก. อภชฌา ข. อนภชฌา ค. อพยาบาท ง. สมมาทฏฐ๔๓. คนทมเมตตากรณา

ก. สขเวทนา ข. ทกขเวทนา ค. โสมนสสเวทนา ง. อเบกขาเวทนา๔๗. ทานปนสย เปนธรรมกำาจดอะไร ? ก. ความโลภ ข. ความโกรธ ค. ความหลง ง. ความเบยดเบยน๔๘. สลปนสย เปนธรรมกำาจดอะไร ? ก. ความโลภ ข. ความโกรธ ค. ความหลง ง. ความเบยดเบยน๔๙. ภาวนปนสย เปนธรรมกำาจดอะไร ? ก. ความโลภ ข. ความโกรธ ค. ความหลง ง. ความเบยดเบยน๕๐. รกสขหวงสบาย อยาลมสรางทางกศล สอนเกยวกบเรองใด ?

80

จะเวนหางจากอกศลธรรมใด ? ก. อภชฌา ข. พยาบาท ค. มจฉาทฏฐ ง. ถกทกขอ๔๔. ความไมอาฆาตมาดราย จดเปนธรรมจรยาและสมจรยาทางใด ? ก. ทางกาย ข. ทางวาจา ค. ทางใจ ง. ถกทกขอ๔๕. การละกาเมสมจฉาจาร จดเปนธรรมจรยาและสมจรยาทางใด ? ก. ทางกาย ข. ทางวาจา ค. ทางใจ ง. ถกทกขอ

ก. ไมทำาความชว ข. ทำาแตความด ค. ทำาจตใหผองใส ง. ถกทกขอ

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๑

81

๑. พระพทธเจาตรสเรยกใหมาดโลก เพอประโยชนอะไร ? ก. เพอคลายเครยด ข. เพอคลายทกข ค. เพอเพลดเพลน ง. เพอใหรความจรง ๒. คำาวา พวกคนเขลา หมายถงบคคลขอใด ? ก. คนอนธพาล ข. คนสมองไมด ค. คนขาดสต ง. คนผไรพจารณ๓. ผรหาของอยไม คำาวาผร ตรงกบขอใด ? ก. ผรโลกตามเปนจรง ข. ผรสงคมโลก ค. ผรโลกธรรม ง. ผรคดโลกคดธรรม๔. ทำาอยางไรจงจะไมหลงอยในโลก ? ก. หนออกจากโลก ข. หนออกไปบวช ค. ไมยงกบใคร ง. ไมตดในสงลอใจ

๘. ความไมดในขอใด จดเปนมาร ? ก. ความเหนแกตว ข. ความเกยจคราน ค. ความทะยานอยาก ง. ความ

โกรธทำาลายลาง๙. กเลสกามไดชอวาเปนมาร เพราะเหตใด ? ก. เปนเครองจงใจ ข. ทำาใหเศราหมอง

ค. ทำาใหใจหลงระเรง ง. ลางผลาญคณความด

๑๐. วตถกาม เรยกวาอะไร ? ก. ขนธมาร ข. บวงแหงมาร ค. มจจมาร ง. กเลสมาร๑๑. ปฏบตอยางไร จงจะตดบวงแหงมารไดเดดขาด ? ก. สำารวมอนทรย ข. มนสการกมมฏฐาน ค. เจรญวปสสนา ง. เขาฌานสมาบต๑๒. คำาวา สงขาร ในปฏปทา

82

๕.ในเรองนพพทา อาการเชนใดเรยกวา สำารวมจต ? ก. มนสการกมมฏฐาน ข. ทำาใจใหสบาย ค. ทำาใจไมรบรอารมณ

ง. ทำาใจไมใหยดตด๖. เบอหนายอะไร จดเปนนพพทา ? ก. เบอหนายสงขาร ข. เบอหนายสงคม ค. เบอหนายการงาน ง. เบอหนายการเรยน๗. บวงแหงมาร หมายถงอะไร ? ก. อายตนะภายใน ข. อายตนะภายนอก ค. โลภ โกรธ หลง ง. สงทเกดภายในใจ๑๕. ขอใดจดเปนวปากทกข ? ก. กลวไมมงานทำา ข. กลวถกยดทรพยสน ค. รอนใจเพราะทจรต ง. เสยใจเพราะพลาดตำาแหนง

แหงนพพทา หมายถงอะไร ? ก. เบญจขนธ ข. อายตนะ ค. อนทรย ง. ธาต๑๓. ความเกดขน ตงอย และ

ดบไปแหงสงขาร เรยกวาอะไร ? ก.อนตตลกษณะ ข. อนจจลกษณะ ค. ไตรลกษณะ ง. ทกขลกษณะ๑๔. เกด แก เจบ ตาย จดเปนทกขชนดใด ? ก. ทกขเวทนา ข. สภาวทกข ค. พยาธทกข ง. ทกขรวบยอด

๒๒. อะไรปดบงไว จงไมเหนสงขารเปนอนต

ตา ? ก. อนจจสญญา ข. ทกขสญญา ค. สขสญญา ง. ฆนสญญา

83

๑๖. ความหนาว รอน หว กระหาย จดเปนทกข

อะไร ? ก. สภาวทกข ข. วปากทกข ค. นพทธทกข ง. พยาธทกข๑๗. ทกขเพราะหาเงนไมพอใช จดเปนทกขอะไร ? ก. สภาวทกข ข. นพทธทกข ค. วปากทกข ง. อาหารปรเยฏฐทกข๑๘. พดโดยไมคด พนพษใสคนอน จดเปนทกขอะไร ? ก. ปกณณกทกข ข. สภาวทกข ค. นพทธทกข ง. ววาทมลกทกข๑๙. อะไรปดบงไว จงไมเหนสงขารเปนอนตตา ? ก. อรยาบถ ข.

๒๓. นนมใชเรา นนมใชของเรา จดเปนอนตตาขอใด ? ก. หาเจาของมได ข. แยงอนตตา ค. เปนสภาพสญ ง. ไมอยในอำานาจ๒๔. เมอเบอหนายสงขาร ยอมเกดอะไรขน ? ก. ไมหลง ข. ไมฟงซาน ค. สนกเลส ง. สนกำาหนด๒๕. ความตดพนหวงใยในอารมณอนเปนทรก เรยกวาอะไร ? ก. ความเมา ข. ความอยาก ค. ความอาลย ง. ความหวกระหาย๒๖. ขอใดไมเกยวของกบวราคะ ? ก. ความเบอหนาย ข. ความสข ค. ความสนทกข ง.

84

สนตต ค. ฆนสญญา ง. สขเวทนา๒๐. ขอใดเปนลกษณะของอนจจตา ? ก. ไมมเจาของ ข. ไมอยในอำานาจ ค. ทนไดยาก ง. เกดขนแลวดบไป๒๑. เมอรวา สงขารเปนไปตามเหตปจจย พงปฏบตอยางไร ? ก. ยนดทกเมอ ข. ปลอยวางทกเมอ ค. มสตทกเมอ ง. มสขทกเมอ

๒๙. การเวยนเกดดวยอำานาจกเลส กรรม วบาก

เรยกวาอะไร ? ก. วฏฏะ ข. อาลย ค. วบาก ง. ตณหา๓๐. ความหลดพนดวยขมไวนน หมายถง

ความดบ๒๗. มทนมมทโน ธรรมยงความเมาใหสราง นน หมายถงขอใด ? ก. สรา ข. ยาบา ค. กญชา ง. ลาภยศ๒๘. ปปาสวนโย ความนำาเสยซงความระหาย หมายถงขอใด ? ก. กำาจดความหว ข. กำาจดความทกขรอน ค. กำาจดตณหา ง. กำาจดความยากจน๓๕. ขอใด ไมใชสมมากมมนตะ ? ก. เวนธรกจผดกฎหมาย ข. เวนลกฉอคอรรปชน ค. เวนเจรจาหลอกลวง ง. เวนธรกจคาประเวณ๓๖. ขอใด ไมใชสมมา

85

ขมอะไร ? ก. ตณหา ข. ราคะ ค. นวรณ ง. อนสย๓๑. พจารณาเหนสงขารอยางไร จดเปนอทยพพยญาณ ? ก. เหนวาวางเปลา ข. เหนวาไมเทยง ค. เหนวาเปนทกข ง. เหนวาเปนอนตตา

๓๒. หนทางนำาสความดบทกขประเสรฐท สด

คอขอใด ? ก. วมตต ๕ ข. อรยทรพย ๗ ค. มรรค ๘ ง. บญกรยาวตถ ๑๐๓๓. กจในอรยสจ ๔ ขอใดกลาวไมถกตอง ? ก. ทกขควรละ ข. สมทยควรละ ค. นโรธควรทำาใหแจง ง. มรรคควรเจรญ

วายามะ ? ก. พยายามระงบปญหา ข. พยายามปองกนปญหา ค. พยายามหนปญหา ง. พยายามพฒนาสงดงาม๓๗. ขอใด ไมนบเขาในสมมาสต ? ก. เหนวาโลกเทยง ข. เหนกายวาไมสวยงาม ค. เหนจตวามความเกดดบ ง. เหนเวทนาวาปรวนแปร๓๘. การเลยงชพโดยสจรต งดเวนทจรต จดเปนวสทธขอใด ? ก. สลวสทธ ข. จตตวสทธ ค. ทฏฐวสทธ ง. กงขาวตรณวสทธ๓๙. ขอใด จดเขาในจตตวสทธ ?

86

๓๔. ขอใด ไมใชสมมาสงกปปะ ? ก. คดเลกกาม ข. คดเลกพยาบาท ค. คดฆาตวตาย ง. คดเลกเบยดเบยน๔๑. ถามความคดฟงซานหรอคดมาก ควรใชกมมฏฐานขอใด ? ก. กสณ ข. อสภะ ค. เมตตา ง. พทธานสสต๔๒. คนลกษณะเชนไร เรยกวาสทธาจรต ? ก. เชอเหตผล ข. เชองาย ค. เชอตำารา ง. เชอมนตวเอง๔๓. คนลกษณะเชนไร เรยกวามโทสจรต ? ก. หงดหงด ข. สงสย ค. เจาระเบยบ ง. ทอแท

ก. สมมาวาจา ข. สมมากมมนตะ ค. สมมาอาชวะ ง. สมมาสต

๔๐. คนมกงวงนอน ควรเจรญกมมฏฐานอะไร

ก. กสณ ข. มลกมมฏฐาน ค. พรหมวหาร ง. พทธานสสต๔๖. ขอใด เปนคำาแผกรณา ? ก. ขอสตวจงเปนสขเถด ข. ขอสตวจงพนจากทกขเถด ค. ขอสตวอยาจองเวรกน ง. ขอสตวจงอยาเบยดเบยน๔๗. ขอใด เปนคำาแผมทตา ? ก. ขอสตวจงเปนสขเถด ข. ขอสตวจงมสขยงขนไป

87

๔๔. ขอใด ไมจดเขาในวตกจรต ? ก. คดฟงซาน ข. คดกงวล ค. โกรธงาย ง. นอนไมหลบ๔๕. ขอใด เปนอานสงสของการเจรญเมตตา ? ก. ไมมเวรภย ข. ไมประมาท ค. ไมมอคต ง. ไมกลว

ค. ขอสตวมทกขจงพนทกข ง. ขอสตวจงอยามเวรกน๔๘. ขณะกราบพระพทธรป ไดชอวาเจรญอนสสตใด ? ก. พระพทธานสสต ข. ธมมานสสต ค. สงฆานสสต ง. สลานสสต๔๙. วปสสนาคออะไร ? ก. ความสงบ ข. ความรในอารมณ ค. ความสขใจ ง. ความไมฟงซาน๕๐. อะไรเปนผลสงสดของวปสสนา ? ก. เหนสงขารตามเปนจรง ข. เหนสงขารเกดดบ ค. เหนสงขารนากลว ง. เหนสงขารเปนทก

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาพทธานพทธ ธรรมศกษาชนเอก

88

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๑

๑. พระพทธเจาเสดจอบตขนในโลก เพออะไร

ก. เปนศาสดาสรางสนต ข. เปนศาสดาคมครองโลก ค. เปนศาสดาสรางโลก ง. เปนศาสดาสอนเวไนยสตว๒. ขอใด แสดงความเปนผมมานะถอตวของชาวชมพทวป ? ก. ถอวาโลกเทยง ข. ถอวาโลกมทสด ค. ถอชนวรรณะ ง. ถอวาตายแลวเกด๓. พระโอรสของพระเจาโอกกากราช เปนผสรางเมองใด ? ก. เทวทหะ ข. กบลพสด ค. ราชคฤห ง. สาวตถ๔. กอนทเจาชายสทธตถะจะมาอบตในโลกน

๗. ใครเปนผทำานายพระสตธตถกมารวาจะตองออกบวชแนนอน ? ก. รามพราหมณ ข. ยญญพราหมณ ค. โกณฑญญพราหมณ ง. สทตตพราหมณ๘. การนกถง ชรา พยาธ และมรณะ เปนเหตใหทำาลายอะไร ? ก. อกศลวตก ๓ ข. ความเมา ๓ ค. ตณหา ๓ ง. อกศลมล ๓๙. การบำาเพญทกรกรยาในวาระท ๓ คอขอใด ก. กดพระทนต ข. กดพระตาล ค. กลนลมหายใจ ง. อดพระกระยาหาร๑๐. พระพทธเจาทรงเปรยบธรรมใด เหมอนกระจกเงา ? ก. เมตตา ข. กรณา

89

อยสวรรคชนใด ? ก. จาตมหาราช ข. ดาวดงษ ค. ยามา ง. ดสต๕. พระมารดาของพระนางพมพา มพระนามวาอะไร ? ก. พระนางปชาบดโคตม ข. พระนางปมตา ค. พระนางกสาโคตม ง. พระนางอมตา๖. เจาชายสทธตถะทางเปลงอาสภวาจา ในคราวใด ? ก. ประสต ข. ตรสร ค. แสดงปฐมเทศนา ง. ปรนพพาน๑๓. คำาวา อบาสก อบาสกา มความหมายวาอยางไร ? ก. ผนงใกลพระพทธ ข. ผนงใกลพระธรรม

ค. ผนงใกลพระสงฆ ง. ผนงใกลพระรตนตรย

ค. มทตา ง. อเบกข๑๑. การททรงไดปญญาเปนเหตใหสนอาสวะ ทำาใหไดพระนามวา ? ก. ภควา ข. อรหำ ค. สคโต ง. โลกวท๑๒. พระพทธเจาเสวยวมตตสขทตนราชายตนะ ไดทรงพบกบใคร ? ก. พราหมณหหกชาต ข. ตปสสะ และภลลกะ ค. พระยานาคมจลนท ง. ยสกลบตร๑๙. บคคลใด ไมใชเปาหมายของการทำาปพพเปตพลของพราหมณ ? ก. ปยา ข. ตายาย ค. พอแม ง. ลกหลาน๒๐. พระองคเปนศาสดาของ

90

๑๔. สถานททรงพจารณาอภธมมปฎก ซงเทวดานรมต เรยกวา ? ก. อนมสเจดย ข. รตนฆรเจดย ค. รตนจงกรมเจดย ง. บรโภคเจดย๑๕. ขอใด พระองคทรงแส

ดงวา บรรพชตควรปฏบต ? ก. กามสขลลกานโยค ข. อตตกลมถานโยค ค. มชฌมาปฏปทา ง. อปณณกปฏปทา๑๖. ขอใด เรยกวา ปฏปจฉาพยากรณ ? ก. ยอนถามแลวจงแกปญหา ข. แยกปญหาแกทละขอ ค. แกปญหานนโดยสวนเดยว ง. ถามตอบไปทละขอ๑๗. ผฉลาดในภาษาสามารถเขาใจพดใหคนอนเลอมใส

ขาพระองค ขาพระองคเปนสาวก ใครเปนคนกลาว ? ก. พระมหากสสปะ ข. พระคยากสสปะ ค. พระอรเวลกสสปะ ง. พระนทกสสปะ๒๑. ใครไดถวายกฎ ๖๐ หลง ในกรงราชคฤหแกพระพทธเจา ? ก. พระเจาพมพสาร ข. วสาขามหาอบาสกา ค. อนาถปณฑกเศรษฐ ง. ราชคหกเศรษฐ๒๒. อปสรรคยคแรกในการประกาศพระศาสนา คออะไร ? ก. อาหารไมเพยงพอ ข. ผคนดถกรงเกยจ

ค. การสญจรลำาบาก ง. ใหอปสมบทเองไมได

๒๓. พระสารบตรบรรลพระอรหตผล ทไหน ก. ถำาสกรขาตา ข. ถำาสตตบรรณ ค. ถำาอนทศาล ง. ถำา

91

ได เรยกวา? ก. ธมมปฏสมภทา ข. นรตตปฏสมภทา ค. อตถปฏสมภทา ง. ปฏภาณปฏสมภทา๑๘. พระพทธเจาโปรดพระเจาพมพสาร ดวยธรรมอะไร ? ก. ทานกถา ข. สลกถา ค. สคคกถา ง. อนปพพกถา

ค. เพอทานจะไดไปดวย ง. เพอปองกนอนตราย ๒๖. พระพทธเจาตรสชมเมอง

ใดวา ปลกสรางไดเปนระเบยบ ? ก. ปาฏลบตร ข. สาวตถ ค. พาราณส ง. กสนารา๒๗. อนาถปณฑกเศรษฐไดดวงตาเหนธรรม ณ สถานทใด ? ก. เชตวน ข. สต

บปผล๒๔. พระอครสาวกทงสอง บรรลพระอรหตในสำานกใคร ? ก. พระพทธเจา ข. สญชยปรพพาชก ค. พระอสสช ง. พราหมณพาวร

๒๕. ถามภกษมาทลลาเทยวจารกไปทอน พระ

ศาสดาสงตรสใหไปลาพระสารบตร เพอประโยชนใด ? ก. เพอเรยนกมมฏฐาน ข. เพอทานจะไดสงสอน๓๒. คำาวา อรหนต เรยกกนมาตงแตเมอไร ? ก. กอนพทธกาล ข. ครงพทธกาล ค. หลงพทธกาล ง. ครงปฐมสงคายนา๓๓. พระเจาจณฑปชโชตทรงสดบธรรมจากใคร เปนครงแรก ? ก. พระพทธเจา ข. พระมหากจจายนะ ค. พระมหาโมคคลลานะ ง.

92

วน ค. เวฬวน ง. มคทายวน๒๘. พระอานนทไดบรรลโสดาปตตผล เพราะฟงธรรมจากใคร ? ก. พระพทธเจา ข. พระสารบตร ค. พระปณณมนตานบตร ง. พระอสสช ๒๙. สงทงปวงไมควรแกขาพเจา ขาพเจาไมชอบใจหมด ใครกลาว ? ก. พราหมณหหกชาต ข. พระสารบตร ค. ตปสสะ ภลลกะ ง. อปกาชวก๓๐. อะไรเปนเครองหามความอยากอนไหลไปสอารมณตาง ๆ และจะละได ดวยธรรมอะไร ใครเปนคนทลถาม ? ก. อชตมาณพ ข. ปงคยมาณพ

พระมหากสสปะ๓๔. ใครเปนพระอปชฌายะของพระปณณมนตานบตร ? ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระอสสช ค. พระมหากสสปะ ง. พระมหานามะ๓๕. ขอใด ชอวาสามกกงสกเทศนา ทพระพทธองคทรงแสดงเอง ? ก. เวทนาปรคคหสตร ข. วสทธ ๗ ค. กถาวตถ ๑๐ ง. อรยสจ ๔๓๖. พระพทธเจาทรงแสดงธรรมขอใดมากเปนพเศษ ทบานภณฑคาม ? ก. ไตรลกษณ ข. ไตรสกขา ค. ไตรรตน ง. ไตรภม๓๗. อปตสสะและโกลตะไปดมหรสพ คดอยางไรจงออกบวช ?

93

ค. นนทมาณพ ง. ปณณกมาณพ๓๑. ตณหกขยธรรม ธรรมเปนทสนไปแห งตณหา ทรงแสดงทไหน ? ก. ถำาสกรขาตา ข. ปาอสปตนมฤคทายวน ค. วดเวฬวน ง. กลลวาลมตตคาม ข. แสดงธรรมโปรดพระมารดา ค. กาฬทายอำามาตยเชญเสดจ ง. พระเจาพมพสารเขาเฝา๓๙. อะไรเปนมลเหตใหอบาล

บวชกอนเจาชายศากยะทง ๖ ? ก. พระประสงคของพระพทธเจา ข. ความตองการของเจาศากยะทง ๖ ค. ความตองการของอบาล ง. ใหผมอายมากบว

ก. สงเหลานเปนมายา ข. คนพวกนหลงละเลงในกเลส ค. คนพวกนไมถงรอยปกตาย ง. คนพวกนหลอกลวงพวกเรา๓๘. ขอใด เปนเหตการณทเกดขนขณะเสดจกรงกบลพสด ? ก. ฝนโบกขรพรรษตก ๔๔. ใครเปนผแสดงธรรมเทศ ๔ แกพระเจาโกรพยะ ? ก. พระสารบตร ข. พระอานนท ค. พระรฐบาล ง. พระมหากจจายนะ๔๕. พระนางปชาบด แสดงความตงใจจะบวชดวยวธใด ? ก. อดพระกระยาหาร ข. กลนลมหายใจ ค. นงประทวง ง. ตดพระเมาล๔๖. พระนางเขมาเถรไดรบ

94

ชก อน๔๐. ขอใด ไมใชบารม ๑๐ ทพระพทธเจาใชตอสกบกเลสมาร ? ก. ทาน ข. ศล ค. สมาธ ง. ปญญา๔๑. เวทนาปรคคหสตร วาดวยเรองอะไร ? ก. อบายเครองบรรเทา ข. อบายเครองไมถอมน ค. อบายเครองงดเวน ง. อบายเครองสำารวม

๔๒. พระสาวกรปใด เปรยบวสทธ ๗ ดวยรถ

๗ ผลดแกพระสารบตร? ก. พระอรเวลากสสปะ ข. พระมหากสสปะ ค. พระอานนท ง. พระปณณมนตานบตร๔๓. พระสาวกรปใด ตงอยในกถาวตถ ๑๐ มความมกนอยเปนตน ? ก. พระยมกะ ข. พระปณณมนตานบตร

เอตทคคะดานใด ก. มปญญามาก ข. มฤทธมาก ค. ชำานาญสมาบต ง. มความเพยรมาก๔๗. อานภาพแหงธรรมใดสามารถใหดำารงชวตได ๑ อายกป ? ก. อธษฐาน ๔ ข. สงคหวตถ ๔ ค. พรหมวหาร ๔ ง. อทธบาท ๔๔๘. ใครเปนอครศาสนปถมภกในคราวทำาสงคายนา ครงท ๓ ? ก. พระเจาอชาตศตร ข. พระเจาอโศกมหาราช ค. พระเจากาลาโศกรา ง. พระเจาปเสนทโกศล๔๙. การสงคายนา ครงท ๓ ปรารภเรองใด ? ก. เรองวตถ ๑๐ ข. เดยรถยปลอมบวช

ค. ความเสอมถอย ง. จวงจาบพระธรรมวนย

๕๐. เหตใด ปงคยมาณพ จง

95

ค. พระสารบตร ง. พระมหากจจายนะ

ไมหลดพนจากอาสวกเลส ? ก. คดถงการงาน ข. คดถงคนรก ค. คดถงอาจารย ง. คดสงสยในธรร

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชากรรมบถ (วนย) ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๑

๑. ชวตสรรพสตวจะสขหรอทกข มอะไรเปนเครองกำาหนด ? ก. เทวดา ข. กรรม ค. มาร ง. พรหม ๒. วชากรรมบถ เนนหลกคำาสอนวาดวยเรองอะไร ? ก. อำานาจแหงวบากกรรม ข. อำานาจแหงสงศกดสทธ ค. อำานาจแหงดาวเคราะห ง. อำานาจจตอนประภสสร๓. กรรมบถจดเปนศล

๗. สงทใจเขาไปยดเหน ยว เปนเหตใหกระทำากรรม เรยกวาอะไร ? ก. เจตนา ข. เวทนา ค. อารมณ ง. สญญา๘. ความรสกในอารมณวาเปนสขทกข เรยกวาอะไร ? ก. เจตนา ข. เวทนา ค. อารมณ ง. สงขาร

๙. การกระทำาทขาดเจตนา จด

96

แตไมเหมอนศล ๕ เพราะไมมสกขาบทใด ? ก. ขอ ๑ ข. ขอ ๒ ค. ขอ ๔ ง. ขอ ๕๔. กรรมบถนน วาโดยการกระทำาม ๓ อยาง ยกเวนขอใด ? ก. กายกรรม ข. วจกรรม ค. มโนกรรม ง. เวรกรรม๕. เชอโรคเขาทางรางกาย สวนกเลสจะเขาสตวเราทางใด ? ก. ทางกาย ข. ทางวาจา ค. ทางใจ ง. ถกทกขอ๖. อะไรเปนมลเหตใหบคคล

กระทำากรรมชว ? ก. กศลมล ข. อกศลมล ค. กศลจต ง.

เปนกรรมอะไร ? ก. กายกรรม ข. วจกรรม ค. มโนกรรม ง. ไมเปนกรรม

๑๐. อกศลกรรมเปนกจไมควรทำา เพราะ

เหตไร ก. ใหผลบางคราว ข. ใหผลแกบางคน ค. ใหผลเปนทกข ง. ใหผลไมแนนอน๑๑. อกศลกรรมทางกายทคนไมควรกระทำา ตรงกบขอใด ? ก. ปาณาตบาต ข. มสาวาท ค. สมผปปลาปะ ง. พยาบาท ๑๒. ผประพฤตอกศลกรรม ยอมเกดในอบายภม ตรงกบขอใด ? ก. มนษย ข. เทวดา ค. พรหม ง.

97

อกศลจต๑๓.โลภะ โดยตรงเปนสมฏฐานใหเกดอะไร ? ก. ฆาสตว ข. ลกขโมย ค. เหนผด ง. พยาบาท๑๔.โทสะ โดยตรงเปนสมฏฐานใหเกดอะไร ก. ความโลภ ข. ความโกรธ ค. ความหลง ง. ความกลว๑๕.โมหะ โดยตรงเปนสมฏฐานใหเกดอะไร ก. ความรนแรง ข. ความละโมบ ค. ความอาฆาต ง. ความงมงาย ๑๖. คำาวา มอเปอนเลอด ตรงกบอกศลกรรมบถขอใด ? ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทาน ค. กาเมสมจฉาจาร ง. สมผปปลาปะ

เปรต๒๐. การตายลกษณะใด ไมถอวาเปนปาณาตบาต ? ก. ถกตตาย ข. ประหารชวต ค. ตายเอง ง. สงฆาใหตาย ๒๑. คำาวา เถยยจต ในอทนนาทาน หมายถงอะไร ? ก. จตเปนฆาตกร ข. จตเปนขโมย ค. จตเปนหวหนา ง. จตเปนตวนำา๒๒. อทนนาทานทเกดขนทางวจทวาร ตรงกบขอใด ? ก. มจตคดจะลก ข. พยายามจะลก ค. ลกดวยตนเอง ง. สงใหคนอนลก๒๓. ขอใด เปนผลกรรมของผกระทำาอทนนาทาน ? ก. ดอยทรพย ข. อบปญญา

98

๑๗. คำาวา ปาณะ ในปาณาตบาต โดยปรมตถ ไดแกอะไร ? ก. สรรพสตว ข. มนษย ค. ชวตนทรย ง. สงของ๑๘. ในปาณาตบาต เมอรปชวตนทรยขาด อะไรยอมขาดตามดวย ? ก. อาสวกเลส ข. ตณหาอปาทาน ค. กายนทรย ง. อรปชวตนทรย๑๙. ขอใด เปนผลกรรมของผกระทำาปาณาตบาต ? ก. ออนแอ ข. อดอยาก ค. ยากจน ง. คนนนทา

๒๗. เจตนาบดเบอนขอมลขาวสาร ทำาใหคนเขาใจผดในสถานการณ จดเปนวจกรรมประเภทใด ?

ค. หมดบารม ง. มโรคมาก๒๔. กาเมสมจฉาจาร เกดขนทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ถกทกขอ๒๕. กาเมสมจฉาจารอาศยอะไร จงจะสำาเรจเปนกรรมบถได ? ก. สมผสทางกาย ข. สมผสทางใจ ค. สมผสทางวตถ ง. สมผสทางใน๒๖. องคแหงกาเมสมจฉาจาร ตรงกบขอใด ? ก. จตคดจะฆา ข. จตคดจะลก ค. จตคดจะเสพ ง. จตคดจะพด๓๓. ผรสวาจามโทษมาก เพราะคนทถกดาเปนคนเชนไร ? ก. มความรมาก ข. ม

99

ก. มสาวาท ข. ปสณวาจา ค. ผรสวาจา ง. สมผปปลาปะ๒๘. กลาวโจมตใหรายปายสฝายตรงขาม เพอใหคนอนเขาขางตนจดเปนวจกรรมประเภทใด ก. มสาวาท ข. ปสณวาจา ค. ผรสวาจา ง. สมผปปลาปะ๒๙. มสาวาททเกดขนทางกายทวาร ตรงกบขอใด ? ก. แจงความเทจ ข. เปนพยานเทจ ค. เบกความเทจ ง. ปลอมเอกสาร๓๐. องคแหงมสาวาทขอใด ทำาใหสำาเรจเปนกรรมบถ ? ก. เรองไมจรง ข. คดจะพด ค. พดออกไป ง. คน

ทรพยสนมาก ค. มอำานาจมาก ง. มคณธรรมมาก ๓๔. อกศลธรรมทางใจ ตรงกบขอใด ? ก. เหนผด ข. ทำาผด ค. พดผด ง. สงผด๓๕. ความโลภคดอยากไดของคนอน เรยกวาอะไร ? ก. อเนสนา ข. อทนนา ค. อภชฌา ง. อนภชฌา๓๖. บคคลเชนไร เรยกวาลแกอำานาจอภชฌา ? ก. โลภมาก ข. พดมาก ค. นอนมาก ง. คดมาก๓๗. เมออภชฌาเกดขนบอย ๆ เปนเหตใหคนกระทำาอกศลกรรมใด ?

100

อนเชอ๓๑. ปสณวาจา ตรงกบขอใด ? ก. ความแตกแยก ข. ทำาใหแตกแยก ค. พดใหแตกแยก ง. คดใหแตกแยก๓๒. ปสณวาจา เกดขนทางทวารใด ? ก. กายทวาร วจทวาร ข. กายทวาร มโนทวาร ค. วจทวารอยางเดยว ง. วจทวาร มโนทวาร

๔๐. อนภชฌา มลกษณะตรงกนขามกบขอใด ? ก. คดเสยสละ ข. คดประจบ ค. คดสงสาร ง. คดละโมบ๔๑. การผกโกรธทำาใหใจเรารอน ควรแกดวยกศลกรรมบถขอใด ? ก. อนภชฌา ข. อพยาบาท

ก. ฆาสตว ข. ลกทรพย ค. เสพกาม ง. พดโกหก๓๘. เมอพยาบาทเกดขนบอย ๆ เปนเหตใหกระทำาอกศลกรรมใด? ก. ฆาสตว ข. ลกทรพย ค. เสพกาม ง. พดโกหก๓๙. ความเหนผดในขอใด ทานกลาววามโทษมากทสด ? ก. นตถกทฏฐ ข. อกรยทฏฐ ค. อเหตกทฏฐ ง. มากทกขอ ๔๖. นอกจากพดดแลว ควรพดคำาทเปนประโยชนดวย ตรงกบขอ? ก. พดเรองจรง ข. พดใหรกกน ค. พดหวานห ง. พดใหมสาระ

101

ค. สมมาทฏฐ ง. ถกทกขอ๔๒. เหนวาพอแมเปนผมพระคณแกลก ตรงกบขอใด ? ก. สมมาทฏฐ ข. นตถกทฏฐ ค. อกรยทฏฐ ง. อเหตกทฏฐ๔๓. ปญญารเทาทนความ

เปนจรง จดเปนกศลกรรมบถขอใด ? ก. อภชฌา ข. อพยาบาท ค. สมมาทฏฐ ง. ถกทกขอ๔๔. บคคลประพฤตอยางไร เรยกวามเมตตากายกรรม ? ก. งดทำารายกน ข. งดใหรายกน ค. งดปายสกน ง. งดระแวงกน๔๕. คนมพฤตกรรมเปนนกเลงหวไม เพ

๔๗. บคคลประพฤตเชนไร เรยกวาตามรกษาวาจา ? ก. เวนกายทจรต ข. เวนวจทจรต ค. เวนมโนทจรต ง. ถกทกขอ

๔๘. การไมผกพยาบาท จดเปนธรรมจรยาและ

สมจรยาทางใด ? ก. ทางกาย ข. ทางวาจา ค. ทางใจ ง. ถกทกขอ๔๙. ความรสกอมเอบใจในขณะไหวพระสวดมนต จดเปนเวทนาใด ? ก. สขเวทนา ข. ทกขเวทนา ค. โสมนสสเวทนา ง. อเบกขาเวทนา๕๐. ผประพฤตกศลกรรมบถ ในขณะใกลตายจะไดรบอานสงสใด ? ก. ไมตำาหนตวเอง ข. ไมหลงลมสต

102

ราะไมงดเวนเรองใด ? ก. อภชฌา ข. ปาณาตบาต ค. มสาวาท ง. สมผปปลาปะ

ค. มคนสรรเสรญ ง. เขาถงสคตภม

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาธรรมวจารณ ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๒

๑. ธรรมวจารณ หมายถงขอใด ? ก. การวพากษวจารณธรรม ข. การเลอกเฟนพจารณาธรรม ค. การโตวาทในหวขอธรรม ง. การวเคราะหธรรม๒. คนผไรพจารณ หมายถงอะไร ? ก. ไรการศกษา ข. ไรความสามารถ ค. ไรศลธรรม ง. ไรปญญาพจารณา

๗. คำาวา “นพพทา ” มความหมายตรงกบขอใด ก. ความหนายทำาบาป ข. ความหนายปฏบตธรรม ค. ความหนายทเกดจากกเลส ง. ความหนายในกองสงขาร๘. คำาวา “มาร ” มความหมายตรงกบขอใด ? ก. ลางผลาญชวต ข. ลางผลาญความดค. ลางผลาญความเจรญ ง.

ลางผลาญสตปญญา

103

๓. ผของอยในโลก มอาการเชนไร ? ก. ตดในสงลอใจ ข. สนใจขาวสารโลก ค. อยากมอยากเปน ง. อยากเกดในโลก๔. ผของอยในโลก จะไดรบผลอยางไร ? ก. ไดสขฝายเดยว ข. สนใจขาวสารโลก

ค. ไดทงสขและทกข ง. ไมไดทงสขและทกข

๕. “ผรหาของอยไม” หมายความวาอยางไร ?

ก. ผรยงยนดอย ข. ผของอยจงจะไดร ค. ผรเปนผฉลาด ง. ผรโลกตามความเปนจรง๖. ทานเปรยบสงทมอปการะวาเหมนเภสช เพราะเหตใด ? ก. ใหคณฝายเดยว ข. ใหโทษฝายเดยว ค. ใหทงคณและโทษ

๙. “ผใดรกษาจต ผนนจกพนจากบวงแหงมาร ”

คำาวา มาร หมายถง ? ก. พญามาร ข. กเลสมาร ค. ขนธมาร ง. อภสงขารมาร๑๐. คำาวา “บวงแหงมาร ”คออะไร ? ก. วตถกาม ข. กเลสกาม ค. กามราคะ ง. กามตณหา

๑๑. กามคณ ๕ จดเปนบวงแหงมาร เพราะเหตใด ? ก. ทำาใหใจเศราหมอง ข. ทำาใหใจเดอดรอน ค. ทำาใหใจเบกบาน ง. ทำาใหใจหลงตด๑๒. จะพนจากบวงแหงมารได ตองทำาอยางไร ก. ใหทาน ข. รกษาศล ค. ฟงธรรม ง. สำา

104

ง. ใหความสะดวกสบาย๑๔. สามญลกษณะ ไดแกอะไร ? ก. ลกษณะไมเทยง ข. ลกษณะเปนทกข ค. ลกษณะไมใชตวตน ง. ลกษณะเสมอกนแหงสงขาร๑๕. สงขารในขนธ ๕ ตรงกบขอใด ก. สภาพอนธรรมดาแหงขน ข. สภาพผปรงแตงใจ ค. สภาพอนธาต ๔ แตงขน ง. สภาพทเปนเอง ๑๖. ขอใดไมใชอนจจลกษณะ ? ก. วางเปลา ข. แปรไปในระหวาง ค. ไมคงท ง. เกดแลวดบ๑๗. คำาวา “ปกณณกทกข ”ในทกขตาไดแกอะไร ? ก. ชาต ข. ชรา

รวมจต/เจรญปญญา๑๓. ขอใดไมใชอาการสำารวมจต ? ก. สำารวมอนทรย ข. สำารวมในปาฏโมกข ค. บำาเพญสมถะ ง. เจรญวปสสนา๒๑. สนตาปทกข เกดจากอะไร ? ก. เกดเอง ข. ผลกรรม ค. กเลส ง. ทกขเวทนา๒๒. การเหนอนตตาตองมอะไรกำากบ จงจะไมเปนมจฉาทฏฐ? ก. ศรทธา ข. นพพทาญาณ ค. สมาธ ง. โยนโสมนสการ๒๓. คำาสอนขอใด ทศาสนาอนไมม ? ก. บาป บญ ข. นรก สวรรค ค. อนตตา ง. ตาย

105

ค. มรณะ ง. โสกะ๑๘. อะไรปดบงไว จงมองไมเหนอนจจลกษณะ ? ก. ความเขาใจผด ข. ความเคลอนไหว ค. ความสบตอ ง. ความเปนกลมกอน๑๙. สภาวะทกขไดแกขอใด ? ก. ความเจบปวด ข. ความแกชรา ค. ความรอนใจ ง. ความหวกระหาย๒๐. นพทธทกข ทกขเนองนตย ไดแกอะไร ? ก. ชาต ข. ชรา ค. โสกะ ง. หว

๒๘. ความบรสทธภายใน ยอมมไดดวยอะไร ?

ก. ทาน ข. ศล ค. สมาธ ง. ปญญา๒๙. สมมาวายามะ ในมรรค ๘

แลวเกด๒๔. คำาวา “วมตต ” หมายถง

หลดพนจากอะไร ก. ตณหา ข. อาสวกเลส ค. อวชชา ง. อปาทาน๒๕. การออนวอนบวงสรวง จดเขาในอาสวะขอใด ? ก. อวชชาสวะ ข. กามาสวะ ค. กเลสาสวะ ง. ภวาสวะ๒๖. กเลสหมกดองอยในจตตสนดาน เรยกวาอะไร ? ก. อนสย ข. อาสวะ ค. โอฆะ ง. อวชชา๒๗. ปฏปทาของพระอรหนตผเจรญสมถะกอนแลวจงเจรญวปสสนา เรยกวาอะไร ก. เจโตวมตต

106

สงเคราะหในวสทธขอใด ? ก. สลวสทธ ข. จตตวสทธ ค. ทฏฐวสทธ ง. ญาณทสสนวสทธ๓๐. การพจารณาเหนสงขารโดยไตรลกษณ จดเปนวสทธอะไร ? ก. จตตวสทธ ข. กงขาวตรณวสทธ ค. ทฏฐวสทธ ง. ญาณทสสนวสทธ๓๑. ผเวนจากการเบยดเบยน

ทางกาย วาจา ใจ ชอวามธรรมใดอยภายใน ? ก. วมตต ข. วสทธ ค. วราคะ ง. สนต๓๒. ธรรมในขอใดสงเสรมใหสงคมเกดสนตสข ? ก. สจรต ข. บญกรยาวตถ ค. อคต ง. พรหมวหาร

ข. ปญญาวมตต ค. วกขมภนวมตต ง. สมจเฉทวมตต

๓๔. จดมงหมายสงสดของพระพทธศาสนา คออะไร ? ก. สวรรค ข. พรหมโลก ค. นพพาน ง. ดบสญ๓๕. “หาเครองเสยดแทงมได” เปนความหมายของขอใด ? ก. วราคะ ข. นพพทา ค. วมตต ง. นพพาน๓๖. “ภกษ เธอจงวดเรอน เรออนเธอวดแลว จกพลนถง ”เรอในทนหมายถงอะไร ? ก. วตถ ข. สตว ค. อตตภาพ ง. กเลส๓๗. กมมฏฐาน คออะไร ?

107

๓๓. โลกามส ไดแกอะไร ? ก. กามคณ ข. กามตณหา ค. กามราคะ ง. กเลสกาม

๔๑. ขอใดตอไปนกลาวไดถกตอง ? ก. อสภะแกโทสจรต ข. เมตตาแกสทธาจรต ค. ศรทธาแกวตกจรต ง. อานาปานสตแกโมหจรต๔๒. คนประเภทใด ปฏบตกมมฏฐานไมไดผล ก. คนหลงสต ข. คนหนมสาว ค. เดกนกเรยน ง. คนเจบปวย๔๓. “ทรงเปนผฝกฝนไดอยางยอดเยยม ” ตรงกบพทธคณขอใด ? ก. สมมาสมพทโธ ข. วชชาจรณสมปนโน ค. อนตตโร ปรสทมมสาร

ก. อบายชำาระจต ข. อบายกำาจดกเลส ค. อบายสงบใจ ง. อบายเรองปญญา๓๘. ความมจตแนวแน เรยกวาอะไร ? ก. สมาบต ข. สมาธ ค. ฌาน ง. กมมฏฐาน๓๙. จตเปนสมาธ ตองเปนจตสงบจากอะไร ? ก. กเลสตณหา ข. อาสวะกเลส ค. อกศลวตก ง. นวรณ

๔๐. คนราคะจรต ควรเจรญกมมฏฐานขอใด ?

ก. เมตตา ข. กรณา ค. อสภะ ง. อนสสต

๔๖. คนนอนฝนราย ควรเจรญกมมฏฐานอะไร ก. เมตตา

108

ถ ง. สตถา เทวมนสสานำ๔๔. พทธคณขอใด จดเปนพระวสทธคณ ? ก. อรหำ ข. สมมาสมพทโธ ค. ภควา ง. วชชาจรณสมปนโน๔๕. ตจปญจกกมมฏฐาน มวธพจารณาโดยอาการอยางไร ? ก. โดยเปนของนารก ข. โดยเปนของโสโครก ค. โดยเปนของไมเทยง ง. โดยความมใชตวตน

ข. กายคตาสต ค. กสณ ง. จตธาตววตถาน๔๗. คนละโมบในอาหาร แกดวยกมมฏฐานชนดใด ? ก. อสภกมมฏฐาน ข. มรณสสต ค. อนสสตกมมฏฐาน ง. อาหาเรปฏกลสญญา

๔๘. คำาวา “วปสสนา ” มความหมายวาอยางไร

ก. เหนแจงรปนาม ข. เหนแจงนพพาน ค. เหนแจงสงขาร ง. เหนแจงอวชชา๔๙. อะไรเปนเหตใหผบำาเพญวปสสนาเขาใจผดวาตนบรรลมรรคผล ? ก. วปลลาส ข. วปสสนปกเลส ค. อปกเลส ง. นวรณ๕๐. ผลสงสดของวปสสนา คออะไร ?

109

ก. เหนสงขารเกดดบ ข. เหนสงขารตามเปนจรง ค. เหนสงขารเปนทกข ง. เหนสงขารเปนอนตตา

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาพทธานพทธประวต ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๒

๑.ประวตของพระพทธเจาและพระสาวก คอขอใด ? ก. อนพทธประวต ข. พระพทธประวต ค. พทธานพทธประวต ง. ปจเจกพทธประวต

๒. ชาวชมพทวปมทฏฐมานะกลา ชอบรงเกยจ

กนดวยเหตใด ? ก. เกยรตยศ ข. ความมงคงสมบต ค. ชาตและโคตร ง. ฐานะความเปนอย

๓. สวนกลางของประเทศ

๗. สเมธดาบส ไดรบพยากรณจากพระพทธเจาพระองคใด ? ก. พระตณหงกร ข. พระสรณงกร ค. พระทปงกร ง. พระกสสปะ๘. พระโพธสตวบำาเพญบารมครบถวน ขณะเสวยพระชาตเปนใคร ? ก. พระมหาชนก ข. พระเตมย ค. พระมโหสถ ง. พระเวสสนดร๙. การตรวจดอนยง

110

เปนทอยของชนชาตอรยกะ เรยกวาอะไร ? ก. ปจจนตประเทศ ข. มชฌมประเทศ ค. ปฐมประเทศ ง. ปจฉมประเทศ๔. ชมพทวป แบงออกเปนกอาณาจกรใหญ ? ก. ๑๐ อาณาจกร ข. ๑๕ อาณาจกร ค. ๑๖ อาณาจกร ง. ๒๖ อาณาจกร๕. บตรทเกดจากมารดาบดาตางวรรณะกน เรยกวาอะไร ? ก. พราหมณ ข. แพศย ค. ศทร ง. จณฑาล๖. ใครประกอบดวยลกษณะแหงเบญจกลยาณ ก. พระนางสรมหามายา ข. พระนางปชาบดโคตม ค. พระนางกญจนา ง. พระนางอมตา

ใหญกอนเสดจอบตเปนมนษยของพระมหาสตวตรงกบขอใด ? ก. ปญจโกลาหล ข. เทโวโรหณะ ค. เบญจมหาบรจาค ง. มหาวโลกนะ๑๐. ขอใด ไมจดเขาในมหาบรษลกษณะ ๓๒ ประการ ? ก. ฝาเทามลายกงจกร ข. มผวดงทองคำา ค. มพระทนต ๓๒ ซ ง. มลำาคอกลมเสมอ๑๑. คำาอทานตอนประสตวา เราเปนผเลศในโลก เรยกวาอะไร ? ก. สจจวาจา ข. เจตนาวาจา ค. อาสภวาจา ง. สภาสตวาจา๑๒. ขอใด ไมนบเขาในสหชาตของพระพทธเจา ? ก. มากณฐกะ ข.

111

๑๓. พระนามใด มความหมายวา พระผมฉพพรรณรงสแผซานออกจากพระวรกาย ? ก. พระสทธตถะ ข. พระองครส ค. พระโคดม ง. พระชนสห๑๔. ดาบสทเขาเยยมพระมหาบ

รษเปนคนแรกหลงประสต คอใคร ? ก. กาฬเทวลดาบส ข. อาฬารดาบส ค. อทกดาบส ง. กบลดาบส๑๕. เมอดาบสกราบพระโอรส เหลาราชตระกลเหนแลวทำาอยางไร ? ก. ใหโอรสเปนบรวาร ข. ใหออกบวชตาม ค. ใหโอรสเปนขาทาส ง. เสอมศรทธาดาบส๑๖. พระมหาบรษไดปฐมฌาน ในขณะพระชนมายเทาไร ? ก. ๕ พรรษา ข. ๖

ตนศรมหาโพธ ค. ขมทรพยทง ๔ ง. พระนนทกมาร

๒๐. ญาณเปนเหตใหระลกชาตในหนหลงได ตรงกบขอใด ? ก. จตปปาตญาณ ข. นพพทาญาณ ค. ปพเพนวาสนสสตญาณ

ง. อาสวกขยญาณ๒๑. พระมหาบรษบรรพชาแลว ทรงบำาเพญเพยรอยกป จงตรสร ? ก. ๔ ป ข. ๕ ป ค. ๖ ป ง. ๗ ป

๒๒. พระนามวา สมมาสมพทโธ เปนพระนาม

ทไดจากอะไร ? ก. เหลาบรษทถวาย ข. เหลาสาวกถวาย ค. เหลาเทพถวาย ง. พระคณสวนพระองค

112

พรรษา ค. ๗ พรรษา ง. ๘ พรรษา๑๗. คนแก คนเจบ คนตาย และสมณะ รวมเรยกวาอะไร ? ก. ธรรมทต ข. เทวทต ค. สมณทต ง. ยมทต๑๘. ในวนทพระมหาบรษเสดจ

ออกบวช มใครคอยหามปรามได ? ก. พระราชบดา ข. พระนางพมพา ค. นายฉนนะ ง. พญาวสวตดมาร๑๙. ใครเปนพยานวา การบำาเพญทกรกรยาไมใชหนทางตรสร ? ก. ปญจวคคย ข. อาฬารดาบส ค. อทกดาบส ง. ตปสสะ ภลลกะ๒๗. ยสกลบตร มสหายทตาม

ออกบวชดวยกน

๒๓. พราหมณผมกตวาดผอนวา ห ห ไดทลถามปญหาพระพทธเจาในขณะเสวย วมตตสขทตนไมใด ? ก. ตนมหาโพธ ข. ตนอชปาลนโครธ ค. ตนราชายตนะ ง. ตนมจลนท๒๔. ตปสสะและภลลกะ ไดถวายขาวสตตกอนสตตผงทตนไมใด ? ก. ตนมหาโพธ ข. ตนอชปาลนโครธ ค. ตนมจลนท ง. ตนราชายตนะ๒๕. ขอใด จดเปนเหตใหเกดทกขในอรยสจ ๔ ก. ราคะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. ตณหา๒๖. คำาวา ดวงตาเหนธรรม ตรงกบขอใด ? ก. พทธจกษ ข.

113

กคน ? ก. ๔๕ คน ข. ๕๐ คน ค. ๔๕ คน ง. ๕๕ คน๒๘. คำาวา สงทงปวงเปนของรอน เพราะไฟคอราคะ โทสะ โมหะ เปนใจความแหง พระสตรใด ? ก. ธมมจกกปปวตตนสตร ข. อนตตลกขณสตร ค. เวทนาปรคคหสตร ง. อาทตตปรยายสตร๒๙. บรวารมากเพราะนำาใจม เปนคณสมบตของพระสาวกรปใด ? ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระเจาพมพสาร ค. พระอรเวลกสสปะ ง. พระสารบตร๓๐. พระเจาแผนดนพระองคใด ตงความปรารถนาไว ๕ ประการ แลวประสบ ผลสำาเรจตามความประสงค ? ก. พระเจาสทโธทนะ ข. พระ

ธมมจกษ ค. ทพยจกษ ง. มงสจกษ๓๒. เหตใดพระสารบตร จงกลบไปนพพานทบานเกดของตนเอง ? ก. ไปเยยมบาน ข. ไปเยยมมารดา ค. ไปเทศนโปรดมารดา ง. ไปรกษาตว๓๓. เพอนดมหนงถงจะนอย ดกวารอยเพอนคดรษยา ใครกบใคร ? ก. ตปสสะ-ภลลกะ ข. ภททยะ-อนรทธะ ค. อสสช-อปตสสะ ง. อปตสสะ-โกลตะ๓๔. พระพทธเจาทรงสรรเสรญพระสาวกรปใดวา กตญกตเวท ? ก. พระสารบตร ข. พระโมคคลลานะ ค. พระอรเวลกสสปะ ง. พระมหากสสปะ๓๕. พระดำารสวา มธรรมเปน

114

เจาพมพสาร ค. พระเจาอชาตศตร ง. พระเจาปเสนทโกศล๓๑. ธรรมใดเกดแตเหต พระศาสดาแสดงเหตและความดบแหงธรรมนน ใครกลาวกบใคร ? ก. อปตสสะกบสญชย ข. พระอสสชกบโกลตะ ค. โกลตะกบสญชย ง. พระอสสชกบอปตสสะ

๓๙. มหาปเทส ๔ พระพทธเจาทรงแสดง ณ สถานทใด ? ก. อานนทเจดย ข.ปาวาลเจดย ค. อจลเจดย ง. ปาสาณเจดย๔๐. พระกายของพระตถาคต ยอมผองใสยงนก ในเวลาใด ? ก. ตอนประสต ข. ตอนตรสร ค. ตอนปรนพพาน ง. ตอนตรสร-ปรนพพาน

เครองอยเสมอดวยพระองค หมายถงสาวกรปใด ? ก. พระสารบตร ข. พระอานนท ค. พระมหากจจายนะ ง. พระมหากสสปะ๓๖. ขอใด ไมจดเขาในสหธรรมกของบรรชต ก. ภกษ ข. ภกษณ ค. สกขมานา ง. อบาสก๓๗. พระพทธเจาทรงประทานครธรรม ๘ แกใครเปนครงแรก ? ก. ปชาบดโคตมเถร ข. เขมาเถร ค. อบลวณณาเถร ง. ปฏาจาราเถร๓๘. ในพรรษาท ๔๕ พระพทธเจาทรงอยจำาพรรษา ณ สถานทใด ? ก. บานภณฑคาม ข. บานอมพคาม

115

๔๑. นาคาวโลก คอการเหลยวกลบมามองเมองใด เปนครงสดทาย ? ก. วชช ข. สาวตถ ค. เวสาล ง. กสนารา๔๒. พระสาวกรปใด ไดรบกา

รบวชเปนปจฉมสาวก ? ก. พระอานนท ข. พระอนรทธะ ค. พระสภททะ ง. พระมหากสสปะ๔๓. พระศาสดาตรสแกพระสาวกรปใดวา ธรรมและวนยทเราแสดงแลว จกเปนศาสดาแหงท านทงหลาย โดยกาลลวงไปแหงเรา ? ก. พระอนรทธ ข. พระมหากสสปะ ค. พระอบาล ง. พระอานนท๔๔. พระสาวกรปใด วสชนาพระ

ค. บานชมพคาม ง. บานเวฬวคาม

๔๕. ขอใด ไมนบเขาในเจดย ๔ ประเภท ? ก. สถปเจดย ข. บรโภคเจดย ค. ธรรมเจดย ง. อทเทสกเจดย๔๖. ขอใด ไมจดเขาในถปารหบคคล ? ก. พระปจเจกพทธเจา ข. พระอรหนต ค. พระเจาจกรพรรด ง. พระอนาคาม๔๗. เมองทสงทตมาขอพระบรมสารรกธาตคครงแรก มจำานวนเทาไร ? ก. ๖ เมอง ข. ๗ เมอง ค. ๘ เมอง ง. ๙ เมอง๔๘. พระราชาพระองคใด ถวาย

การอปถมภในคราวสงคายนาครงท ๓ ?

116

ธรรมในคราวสงคายนาครงท ๑ ? ก. พระมหากสสปะ ข. พระอานนท ค. พระอนรทธะ ง. พระอบาล

ก. พระเจากาลาโศกราช ข. พระเจาอโศกมหาราช ค. พระเจาอชาตศตร ง. พระเจาเทวานมปยตสสะ๔๙. อนตรธานใด เปนชนแรก

แหงความเสอมในพระพทธศาสนา ? ก. ปรยตอนตรธาน ข. ปฏบตอนตรธาน ค. ปฏเวธอนตรธาน ง. ลงคอนตรธาน

๕๐. ความเสอมสญไปแหงสมณเพศ หมายถง

อนตรธานใด ? ก. ปรยตอนตรธาน ข. ปฏบตอนตรธาน ค. ปฏเวธอนตรธาน ง. ลงคอนตรธาน

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชากรรมบถ (วนย) ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๒

๑. ขอใด เปนความหมายของกรรมบถ ?

๗. การกระทำาของสตวทงหลาย จะเปนบญหรอบาป ขนอ

117

ก. กรรมนำาสตวสสคต-ทคต ข. กรรมนำาสตวสพรหมโลก ค. กรรมนำาสตวสมนษยภม ง. กรรมนำาสตวไปอบายภม

๒. กศลกรรมบถนำาสตวใหไปเกดในกำาเนดท

ด ตรงกบขอใด ? ก. สตวนรก ข. เปรต ค. อสรกาย ง. มนษย

๓. อกศลกรรมบถนำาสตวใหไปเกดในกำาเนด

ทเลว ตรงกบขอใด ? ก. พรหม ข. เทวดา ค. เปรต ง. มนษย๔. กรรมบถ ๑๐ ประการ จดเปนกรรม ๓ อยาง ยกเวนขอใด ?

ยกบอะไร ? ก. เจตนา ข. สญญา ค. เวทนา ง. อารมณ๘. การทำาความด-ความชวของสตวทงหลาย เกดขนไดทางใด ? ก. การกระทำา ข. คำาพด ค. ความคด ง. ถกทกขอ๙. การกระทำาทไมสำาเรจเปนกรรมบถ เพราะขาดองคประกอบใด ? ก. เวทนา ข. สญญา ค. เจตนา ง. อารมณ๑๐. กรรมทเกดจากการกระทำาทางกาย เรยกวาอะไร ? ก. กายกรรม ข. วจกรรม ค. มโนกรรม ง. คร

118

ก. กายกรรม ข. วจกรรม ค. มโนกรรม ง. เวรกรรม๕. ในทางพระพทธศาสนา วาสข-ทกขของสตวทงหลายเกดจากอะไร ? ก. กเลส ข. กรรม ค. วบาก ง. ชะตา ๖. อโลภะ อโทสะ อโมหะ เปนเหตใหบคคลกระทำากรรมใด ? ก. บาปกรรม ข. อกศลกรรม ค. กศลกรรม ง. อโหสกรรม๑๓. ปาณาตบาตเปนกายกรรม เพราะโดยมากเกดขนทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ถกทกขอ๑๔. ขอใด เปนอา

กรรม๑๑. ขอใด ไมนบเขาในวจกรรมฝายอกศล ? ก. ปสณวาจา ข. มสาวาท ค. ผรสวาจา ง. พยาบาท๑๒. การฆาสตวตดชวต โดยตรงเกดขนจากกเลสใด ? ก. โลภะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. ทฏฐ

๒๐. ขอใด เปนโทษทเกดจากการกระทำาอทนนาทาน ? ก. เงนทองรวไหล ข. ถกใสรายปายส ค. ไมมคนเชอถอ ง. มสตเลอะเลอน๒๑. คำาวา “อยามอไวใจเรว ”หมายถง หามประพฤตอกศลกรรมบถขอใด ? ก. มจฉาทฏฐ ข. ปาณาตบาต ค. ปสณวาจา ง. อทนนาทาน

119

รมณใหบคคลกระทำาปาณาตบาตได ? ก. ภเขา ข. ตนไม ค. สตว ง. ลำาธาร๑๕. จตคดจะฆา เปนองคแหงอกศลกรรมบถขอใด ? ก. ปาณาตบาต ข. พยาบาท ค. อทนนาทาน ง. ผรสวาจา๑๖. จตคดจะลก เปนองคแหงอกศลกรรมบถขอใด ? ก. ปาณาตบาต ข. พยาบาท ค. อทนนาทาน ง. ผรสวาจา

๑๗. นาย ก. สงนาย ข. ใหไปฆาคน เปนปาณา

ตบาตเกดขนทางทวารใด ?

๒๒. พสดสงของในขอใด จดเปนวตถแหงอทนนาทาน ? ก. เจาของทง ข. เจาของหวง ค. เจาของให ง. เจาของแจก๒๓. อทนนาทานมโทษมาก เพราะเจาของมคณมาก ตรงกบขอใด ? ก. พอแม ข. เพอน ค. พนอง ง. หลาน๒๔. อทนนาทาน ทเกดขนทางวจทวาร ตรงกบขอใด ? ก. มจตคดจะลก ข. พยายามจะลก ค. ลกดวยตนเอง ง. สงใหคนอนลก๒๕. พฤตกรรมใด เรยกวา กาเมสมจฉาจาร ? ก. จบปลาสองมอ ข. นบถอภรรยาตน ค. เปนคนรกเดยว ง. ไมเกยวแฟนใคร

120

ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ทกทวาร๑๘. ปาณาตบาตมโทษมาก เพ

ราะฆาสตวมคณ ตรงกบขอใด ? ก. ชาง ข. บาง ค. คาง ง. ชะน๑๙. ขอใด เปนโทษทเกดจากการกระทำาปาณาตบาต ? ก. ครอบครวแตกแยก ข. มโรคภยเบยดเบยน ค. ทรพยสนสญสลาย ง. มแตคนคอยวาราย๒๗. เจตนาเปนเหตใหคนพด

เทจ เรยกวาอะไร ก. มสาวาท ข. ปสณวาจา ค. สมผปปลาปะ ง. ผรสวาจา๒๘. องคททำาใหมสาวาทสำาเรจเปนกรรมบถ ตรงกบ

๒๖. เจตนาเปนเหตใหกระทำาวจกรรมฝายอกศล ตรงกบขอใด ? ก. ฆาสตว ข. เหนผด ค. ละโมบ ง. พดปด

๓๔. ความคดอาฆาตจองเวรผอน ควรแกดวยวธใด ? ก. เจรญเมตตา ข. ภาวนาพทโธ ค. วานะโมใหจบ ง. สงบหยดนง๓๕. จตทสหรคตดวยอภชฌา เปนเหตใหคนทำาอกศลกรรมใด ? ก. ฆาสตว ข. ลกทรพย ค. อาฆาต ง. พดโกหก๓๖. จตทสหรคตดวยพยาบาท เปนเหตใหคนทำาอกศลกรรมใด ? ก. เสพกาม ข. ลก

121

ขอใด ? ก. เรองไมจรง ข. จตคดจะพด ค. พยายามพด ง. คนอนเขาใจ๒๙. คำาพดยยงทำาใหคนเขาใจผดตอกน เรยกวาอะไร ? ก. มสาวาท ข. ปสณวาจา ค. สมผปปลาปะ ง. ผรสวาจา๓๐. คำาพดทไมเกดประโยชนทงแกผพดและผฟง เรยกวาอะไร ? ก. มสาวาท ข. ผรสวาจา ค. สมผปปลาปะ ง. ปสณวาจา๓๑. อภชฌา โดยสภาวะ ไดแกกเลสใด ? ก. โลภะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. มานะ

ทรพย ค. ฆาสตว ง. พดโกหก๓๗. ความเหนใด ปฏเสธกรรมและผลแหงกรรมอยางสนเชง ? ก. สมมาทฏฐ ข. มจฉาทฏฐ ค. สกกายทฏฐ ง. สสสตทฏฐ๓๘. ความเหนใด ไมนบเขาในนยตมจฉาทฏฐ ก. สมมาทฏฐ ข. นตถกทฏฐ ค. อกรยทฏฐ ง. อเหตกทฏฐ๓๙. ความเหนผดทเปนมจฉาทฏฐ เกดขนจากอกศลมลใด ? ก. โลภะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. ถกทกขอ๔๐. ความเหนใด ไมใชความเหนทเปนมจฉาทฏฐ ? ก. โลกหนาไมม ข.

122

๓๒. พยาบาท โดยสภาวะ ไดแกกเลสใด ? ก. โลภะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. ทฏฐ๓๓. ความคดพยาบาทปองรายผอน ตรงกบขอใด ? ก. จงอยามเวรตอกนเลย ข. จงอยาทกขกายใจเลย ค. จงอยาเบยดเบยนกน ง. จงถงความพนาศเถด

๔๑. บางคนมจตโกรธแคน พดสาปแชงคนอนใหประสบความวบต จดเปนมโนกรรมทเกดขนทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ทกทวาร๔๒. อกศลกรรมบถใด เพยง

บาป-บญไมม ค. ตายแลวสญ ง. ทานมผลจรง

๔๖. ขอใด เปนผลทไดรบจากการประพฤตกศลกรรมบถโดยตรง ? ก. มนษย ข. สตวเดรจฉาน ค. สตวนรก ง. เปรต-อสรกาย๔๗. บคคลประพฤตอยางไร เรยกวามเมตตาวจกรรม ? ก. งดทำารายกน ข. งดปองรายกน ค. งดปายสกน ง. งดลกขโมยกน๔๘. สมมาทฏฐ เปนธรรมจรยา และสมจรยาทางใด ? ก. ทางกาย ข. ทางวาจา ค. ทางใจ ง. ถกทกขอ๔๙. ผสละประโยชนสวนตนใหแกสวนรวม ไดชอ

123

แตคดในใจกสำาเรจเปนกรรมบถได ? ก. กาเมสมจฉาจาร ข. ผรสวาจา ค. สมผปปลาปะ ง. พยาบาท๔๓. กรรมบถใด จดเปนมโนกรรมฝายกศล ? ก. มจฉาทฏฐ ข. อภชฌา ค. สมมาทฏฐ ง. มสาวาท๔๔. มทอนไมและศตราอนวางแลว หมายถงขอใด ? ก. หยดทำารายกน ข. หยดลกขโมยกน ค. หยดใสรายกน ง. หยดปองรายกน๔๕. ขอใด กลาวเรองกรรมใพระพทธศาสนาไดถกตอง ? ก. ตดกรรมได ข. ถอนกรรมได ค. แกกรรมได

วามอปนสยใด ? ก. ทานปนสย ข. สลปนสย ค. ภาวนปนสย ง. ถกทกขอ๕๐. กศลกรรมบถ ๑๐ ประการ จดเขาในหลกธรรมใด ? ก. ศล ข. สมาธ ค. ปญญา ง. วมตต

124

ง. ไดรบผลกรรมโรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาธรรมวจารณ ธรรม

ศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๓

๑. พระพทธเจาตรสชวนพทธบรษทใหมาดโลก เพอประโยชนใด ? ก. ใหเหนคณและโทษ ข. ใหเกดความเบอหนาย ค. ใหเกดความเพลดเพลน ง. ใหเกดความไมประมาท๒. ทำาอยางไร จงจะไมของอยในโลก ? ก. ออกบวช ข. ปรารถนาไมเกดอก ค. ไมยงกบใคร ง. ไมตดในสงลอใจ๓. ผไมของอยในโลก จะไดรบผลอยางไร ? ก. เปนคนรทนโลก ข. พนจากความวนวาย

๗. ผใดเหนตามจรงดวยปญญาวา สงขารทงหลายไมเทยง ผนน....? ก. ยอมเมาในทกข ข. ยอมพนจากทกข ค. ยอมหมดสนทกข ง. ยอมหนายในทกข๘. ความตางกนแหงสงขาร มไดเพราะอะไร ? ก. บญ ข. บาป ค. กศล ง. กรรม๙. หนายอะไร จดเปนนพพทา ? ก. หนายสงขาร ข. หนายสงคม ค. หนายการเรยน ง. หนายการงาน๑๐. คนและสตว จดเปนสงขารประเภทใด ?

125

ค. เปนอสระแกตน ง. เปนคนมอเบกขา๔. เจตสกทเปนกเลสกามเกยว

ของกบจตอยางไร ? ก. ทำาใหจตผองใส ข. ทำาใหจตเศราหมอง ค. ทำาใหจตออนแอ ง. ทำาใหจตเขมแขง

๕. รป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ ทนาใคร ตรง

กบขอใด ? ก. กเลสกาม ข. วตถกาม ค. กามโอฆะ ง. กามโยคะ๖. ปฏบตอยางไร จงจะตดบวงแหงมารไดเปนสมจเฉทปหาน ? ก. เจรญวปสสนา ข. สำารวมอนทรย ค. เขาฌานสมาบต ง. มนสการกมมฏฐาน

๑๓. อนจจลกษณะ ไมปรากฏ

ก. วสงขาร ข. ปญญาภสงขาร ค. อปาทนนกสงขาร ง. อนปาทนนกสงขาร

๑๑. ในปฏปทาแหงนพพทา ใครเหนปญจขนธ

ไมเทยง แลวเกดความหนาย ? ก. บรรพชต ข. คฤหสถ ค. ปถชน ง. อรยสาวก๑๒. อนจจตา มลกษณะเชนไร ? ก. ทนอยไมได ข. หาเจาของไมได ค. เกดแลวเสอมไป ง. ไมอยในอำานาจ

๑๙. ชวตไมไดดงใจหวงเสมอไป ตรงกบอนตตลกษณะขอใด ? ก. ไมอยในอำานาจ ข. เปนสภาพสญค. หาเจาของมได ง. เปนไปตามเหตตามปจจย๒๐. เมอ

126

ในทใด ? ก. นรก ข. สวรรค ค. พรหมโลก ง. นพพาน๑๔. ทกขทเกดขนเพราะไมสมหวงในสงทปรารถนา จดเขาในทกขประเภทใด ? ก. วปากทกข ข. ปกณณกทกข ค. สนตาปทกข ง. สหคตทกข๑๕. หนาว รอน หว กระหาย จดเปนทกขประเภทใด ? ก. สภาวทกข ข. วปากทกข ค. นพทธทกข ง. สหคตทกข ๑๖. ลาภ ยศ สรรเสรญ สข โทมนส จดเปนทกขประเภทใด ? ก. นพทธทกข ข. วปากทกข ค. ปกณกทกข ง. สหคตทกข

รวาสงขารเปนไปตามเหตตามปจจย

พงปฏบตอยางไร ? ก. มสขทกเมอ ข. มทกขทกเมอ ค. มสตทกเมอ ง. วางเฉยทกเมอ๒๑. วราคะ เกดจากขอใด ? ก. ความสงบ ข. ความหลดพน ค.ความบรสทธ ง. ความหนายสงขาร๒๒. ความนำาออกเสยซงความ

ระหาย หมายถงนำาอะไรออก ? ก. วฏฏะ ข. ตณหา ค. อาลย ง. ความเมา๒๓. วมตตขอใด เปนของปถชน ? ก. สมจเฉทวมตต ข. วกขมภนวมตต ค. นสสรณวมตต ง. ปฏปสสทธวมตต

127

๑๗. ขอใด จดเปนวปากทกข ? ก. กลวแพคด ข. กลวไมมงานทำา ค. หว กระหายนำา ง. รอนใจจากการทำาทจรต๑๘. คำาวา “คนตนแลวยอมไมเหนอารมณในความฝน ฉนใด ” บงถงสงขารในลกษณะใด ? ก. เปนสภาพวาง ข. เปนสภาพหายไป ค. หาเจาของมได ง. เปนไปตามเหตปจจย๒๖. ขอใด เปนทางแหงวสทธ ? ก. วมตต ข. นพพทา ค. วราคะ ง. นพพาน๒๗. ความบรสทธภายใน ยอมมดวยอะไร ? ก. สมถะ ข. สมาธ

๒๔. วมตตขอใด จดเปนโลกยะ ? ก. สมจเฉทวมตต ข. วกขมภนวมตต ค. นสสรณวมตต ง. ปฏปสสทธวมตต๒๕. วกขมภนวมตต เปนความหลดพนดวยอำานาจแหงอะไร ? ก. ฌาน ข. ญาณ ค. ปญญา ง. สทธา๓๓. ขอใด เปนทางสนตภาพแท ตามวถพทธ ? ก. เคารพสทธมนษยชน ข. ทำากาย วาจา ใจ ใหสงบ ค. เคารพกฎหมายบานเมอง ง. พยายามปรบปรงตนเอง๓๔. อนโต ทกขสส ทสดแหงทกข ตรงกบขอใด ? ก. ฌาน ข.

128

ค. ฌาน ง. ปญญา๒๘. ทำาบาปเองยอมเศราหมองเอง ไมทำาบาปเองยอมหมดจดเอง ตรงกบขอใด? ก. บญบาปไมม ข. บญบาปเกดจากตนเอง ค. บญบาปเกดเอง ง. บญบาปเกดจากเทพเจา๒๙. จต (ตาย) อยางไร จงจะไปเกดในภพทด ? ก. นกถงพระอรหนต ข. อธษฐานจตไปสวรรค ค. เจรญเทวตานสสต ง. ทำาจตไมใหเศราหมอง๓๐. ขอใด ไมใชสมมาวายามะ ? ก. พยายามระงบปญหา ข. พยายามปองกนปญหา ค. พยายามหนปญหา ง. พยายามพฒนาสงดงาม๓๑. จงพอกพนทางแหงความ

มรรค ค. นพพาน ง. วมตต๓๕. ขอใด ไมใชวธปลกฉนทะ (ความพอใจ) ในนพพาน ? ก. ทำากจทควรทำา ข. ทำาทกรกรยา ค. ไมเปนผอยเปลา ง. อยดวยความไมมภย๓๖. ปฏบตอยางไร จงจะเขาใกลพระนพพาน ก. รกษาศลเปนประจำา ข. ฝกสมาธเปนนตย ค. ฟงธรรมสมำาเสมอ ง. เหนภยในความไมประมาท๓๗. ขอใด กลาวถงสอปาทเสสนพพาน ไดถกตอง ? ก. สนกเลส มชวตอย ข. ปฏบตเพอละกเลส ค. สนกเลส สนชวต ง. สนชวต มกเลสอย๓๘. สงทเปนอปสรรคตอการฝกสมาธ

129

สงบ อะไรเรยกวา “ทาง ” ? ก. ไตรทวาร ข. วสทธ๗ ค. ไตรสกขา ง. มรรค ๘๓๒. โลกามส เปนอปสรรคของธรรมใด ? ก. วสทธ ข. วมตต ค. วราคะ ง. สนต๓๙. คนมกงวงนอน ควรเจรญกมมฏฐานอะไร ก. กสณ ข. มลกมมฏฐาน ค. พรหมวหาร ง. พทธานสสต๔๐. อรยาบถใด ไมเหมาะแกผเรมเจรญกมมฏฐาน ? ก. ยน ข. เดน ค. นง ง. นอน๔๑. มลกมมฏฐาน ตรงกบ

คอขอใด ? ก. นวรณ ข. กามคณ ค. วปลาส ง. อปกเลส๔๕. ขอใด เปนอานสงสของการเจรญเมตตา ? ก. ไมมอคต ข. ไมมภยเวร ค. ไมประมาท ง. มคนนบถอ๔๖. ขอใด เปนอานสงสของการเจรญพทธานสสต ? ก. ไดรพทธประวต ข. ใหเกดปญญา ค. ใหมความอดทน ง. ใหมความอตสาหะ๔๗. คนมใจฟงซานและรำาคาญ ควรเจรญกมมฏฐานอะไร ? ก. กสณ ข. กายคตาสต ค. พทธานสสต ง. จตธาตววตถาน๔๘. ผจะเจรญวปสสนา ควร

130

ขอใด ? ก. เบญจขนธ ข. อายตนภายใน ค. ตจปญจกะ ง. อายตนภายนอก๔๒. การเจรญกายคตาสต มประโยชนอยางไร ก. ละความเหนผด ข. ละความเหนแกตว ค. ละความโกรธ ง. ละความพอใจในกาม๔๓. คนหลงในรปตนเองและคน

อน ควรเจรญกมมฏฐานอะไร ? ก. เมตตา ข. พทธานสสต ค. กายคตาสต ง. จตธาตววตถาน๔๔. การแผเมตตา ควรแผไปในใครกอน ? ก. ตนเอง ข. มารดา-บดา ค. มตรสหาย ง. สตวทงปวง

ทำากจใดกอน ? ก. ทำาจตใจใหสงบ ข. ชำาระศลใหบรสทธ ค. ชำาระจตใหบรสทธ ง. ทำาความเหนใหตรง๔๙. กจของวปสสนา ไดแกขอใด ? ก. กำาจดกเลส ข. กำาจดโทสะ ค. กำาจดโมหะ ง. กำาจดนวรณ๕๐. ผลของวปสสนา คอขอใด ? ก. มจตตงมน ข. เหนนพพานตามจรง ค. เหนโลกตามจรง ง. เหนสงขารตามจรง

131

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาพทธานพทธประวต ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๓

๑. พทธานพทธประวต กลาวถงเรองอะไร ? ก. ประวตพระพทธเจา ข. ประวตพระสาวก ค. ประวตพระพทธเจาและพระสาวก ง. ประวตศาสตรพทธศาสนา๒. ปญจมหาวโลกนะ ทพระมหาสตวทรงพจารณาถง คอขอใด ? ก. แควน เมอง ชนบท สกล มารดา ข. กาล ทวป ประเทศ สกล มารดา ค. กาล ทวป ประเทศ เมอง มารดา ง. ชนบท ทวป ประเทศ สกล มารดา

๓. ขอใดแสดงถงทฏฐมานะกลา ของชาวชมพ

๖. ขณะเสวยวมตตสขทรตนฆรเจดย พระพทธ

เจาทรงพจารณาอะไร ? ก. พระวนย ข. พระสตร ค. พระอภธรรม ง. เวไนยสตว๗. พระพทธคณวา อรหำ เปนผไกล... หมายถงไกลจากอะไร ? ก. จากทกข ข. จากภพชาต ค. จากกเลส ง. จากอปาทาน

๘. ในอนตตลกขณสตร พระพทธเจาตรสวาสง

ใดไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา? ก. เวทนา ๕ ข. ขนธ ๕ ค. นวรณ ๕ ง.

132

ทวป ? ก. นบถอพระพรหม ข. นบถอลทธฤาษ ค. ถอชนวรรณะ ง. นบถอพระอศวร๔. พระวาจาวา เราเป“ นเลศ เปนใหญ ประเสรฐสดในโลก...” เรยกวาอะไร ? ก. สจจวาจา ข. มธรวาจา ค. ปยาวาจา ง. อาสภวาจา๕. เจาชายสทธตถะ มพนองรวมพระราชบดา คอใคร ? ก. พระนนทะ-พระนางยโสธรา ข. พระนนทะ-พระนางโรหณ ค. พระนนทะ-พระนางกญจนา ง. พระนนทะ-พระนางรปนนทา ค. เพอใหมหาชนหมดกเลส ง. เพอประโยชนสข

อายตนะ ๖๙. ใครออกบวช เพราะเชอมนในตำาราทายลกษณะ ? ก. พระมหากสสปะ ข. พระอญญาโกณฑญญะ ค. พระวงคสะ ง. พระอสสช๑๐. สามกกงสกธรรม แปลวาอะไร ? ก. ธรรมทพระองคทรงประกาศครงแรก ข. ธรรมทพระองคทรงแสดงแกเจาลทธตางๆ ค. ธรรมทพระองคทรงยกขนแสดงเอง ง. ธรรมทพระองคทรงแสดงกอนธรรมขออนๆ๑๑. พระพทธประสงคหลกทพระองคทรงสงสาวกไปประกาศพระศาสนา คอ ? ก. เพอเผยแผพระศาสนา ข. เพอทำาใหโลกรมเยน๑๘. พระพทธเจาทรงยกยองพระสาวกองคใด

133

แกมหาชน๑๒. เหตใดพระพทธเจาทรงประกาศพระศาสนาในแควนมคธกอนทอน ? ก. เพราะเปนเมองเจรญ ข. เพราะมเจาลทธอยมาก ค. เพราะชาวมคะนมนต ง. เพราะเปนทางผานพอด๑๓. พระพทธเจาทรงสงสอนคนกลมใด จงประกาศพระศาสนาไดเรว ? ก. นกบวช ข. เศรษฐคหบด ค. กษตรยและเจาลทธ ง. สามญชน๑๔. พระเจาพมพสารไดดวงตาเหนธรรม เพราะฟงธรรมอะไร ? ก. ธมมจกกปปวตนสตร ข. อรยธรรม ค. อาทตตปรยายสตร ง. อนปพพกถาและอรยสจ ๔

วามธรรมเปนเครองอยเสมอดวยพระองค ? ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระอานนท ค. พระมหากสสปะ ง. พระอบาล๑๙. พระเจาจณฑปชโชต ทรงสดบฟงธรรมจากใครเปนครงแรก ? ก. พระพทธเจา ข. พระมหาโมคคลลานะ ค. พระมหากสสปะ ง. พระมหากจจายนะ๒๐. อะไรเปนภยใหญของสตวโลก พระพทธเจาตรสตอบอชตมาณพวาอยางไร? ก. ลาภเปนภยใหญ ข. ทกขเปนภยใหญ ค. ยศเปนภยใหญ ง. ความโกรธเปนภยใหญ๒๑. โลกมอะไรผกพนไว พระพทธเจาตรสตอบอยางไร ? ก. ความเพลดเพลน ข.

134

๑๕. ใครทำากตกากนไววา ผใดบรรลธรรมวเศษกอน จกบอกแกกน ? ก. ยสกลบตรกบสหาย ข. ปญจวคคย ค. ชฎล ๓ พนอง ง. อปตสสะกบโกลตะ๑๖. ผใดเปนมตร ทมอปการะตอมตร ? ก. พระอรเวลกสสปะ ข. พระมหากสสปะ ค. พระสารบตร ง. พระมหาโมคคลลานะ๑๗. ธรรมเปนทสนไปแหงตณหา พระพทธเจาตรสทไหน ? ก. ถำาสกรขาตา ข. ปาอสปตนมฤคทายวน ค. วดเวฬวน ง. กลลวาลมตตคาม ค. พระโสณกฏกณณะ ง. พระปงคยะ๒๕. ใครเปนผสรางวดเชตวน ? ก. เจาเชต ข. พระ

ความทะยานอยาก ค. ความยนดในกาม ง. ความไมรอรยสจ๒๒. มาณพทง ๑๖ คน ใครบรรลธรรมชากวาเพอน ? ก. โมฆราชมาณพ ข. ปงคยมาณพ ค. อทยมาณพ ง. โปสาลมาณพ๒๓. สงใดเปนมาร เธอพงละความพอใจในสงนนเสย ตรสแกใคร ? ก. พระภททวคคย ข. พระนนทะ ค. พระราธะ ง. พระอานนท๒๔. พระสาวกองคใด เปนหลานของพระอญญาโกณฑญญะ .? ก. พระโสณโกฬวสะ ข. พระปณณมนตานบตร๓๒. คำาวา อบาสก-อบาสกา มความหมายวาอยางไร ?

135

เจาอชาตศตร ค. โฆสกเศรษฐ ง. อนาถปณฑกเศรษฐ

๒๖. ใครทลขอใหงดบวชกลบตรทบดามารดา

ไมอนญาต ? ก. พระเจาพมพสาร ข. พระเจาสทโธทนะ ค. พระเจาปเสนทโกศล ง. พระเจาอชาตศตร๒๗. ฝนโบกขรพรรษ ตกในคราวพระพทธเจาประทบ ณ ทใด ? ก. กรงกบลพสด ข. กรงราชคฤห ค. กรงเวสาล ง. กรงเทวทหะ๒๘. พระเจาสทโธทนะฟงธรรมอะไร จงสำาเรจเปนพระอรหนต ? ก. อนปพพกถา ข. อนจจาทปฏสงยต ค. ธรรมปาลชาดก ง. เวสสนดรชาดก๒๙. “ความสงสยเกดขนเมอใด

ก. ผนบถอพระพทธเจา ข. ผนบถอพทธศาสนา ค. ผนงใกลพระสงฆ ง. ผนงใกลพระรตนตรย๓๓. พระมหาปชาบดโคตรมเถร แสดงความตงใจในการบวชอยางไร ? ก. อดพระกระยาหาร ข. กลนลมหายใจ ค. ตดพระเกศา ง. ยอมสนพระชนม๓๔. พระมหาปชาบดโคตรมเถร อปสมบทเปนภกษณดวยวธใด ? ก. ญตตจตตถกรรม ข.รบคร

ธรรม ๘ ประการ ค. ตสรณคมนปสมปทา ง. รบโอวาท ๓๓๕. อครสาวกา(พระสาวกผหญง) เบองขวา-เบองซาย ของพระพทธเจา คอใคร ? ก. พระอบลวรรณาเถร-พระรปนนทาเถร ข. พระเขมาเถร-พระอบล

136

ขอขาพระองคทลถามไดเมอนน ” เปนคำาพดของ? ก. พระภททยะ ข. พระมหานามะ ค. พระอานนท ง. พระอนรทธะ๓๐. พระสาวกองคใด มความเชยวชาญในพระวนย .? ก. พระอบาล ข. พระนทกสสปะ ค. พระอานนท ง. พระมหากสสปะ๓๑. พระสาวกองคใด สนบสนนการบวชภกษณเปนครงแรก ? ก. พระสารบตร ข. พระมหากสสปะ ค. พระอบาล ง. พระอานนท๓๘. เจดยทบรรจพระไตรปฎก เปนเจดยประเภทใด ? ก. ธาตเจดย ข. บรโภคเจดย

วรรณาเถร ค. พระเขมาเถร-พระปฏาจาราเถร ง. พระธรรมทนนาเถร-พระรปนนทาเถร๓๖. พระเถรองคใด ไดรบการยกยองวาเปนผเลศดานวนย ? ก. พระภททกาปลานเถร ข. พระมหาปชาบดโคตมเถร ค. พระปฏาจาราเถร ง. พระรปนนทาเถร๓๗. ดอกไมทพยชนดใด ตกในสถานทพระศาสดาปรนพพาน ? ก. ดอกปารฉตร ข. ดอกสาละ ค. ดอกโศก ง. ดอกมณฑารพ๔๕. ความเปนผฉลาดในภาษา เขาใจพดใหคนเลอมใส คอขอใด ? ก. อตถปฏสมภทา ข. ธมมปฏสมภทา

137

ค. ธรรมเจดย ง. อทเทสกเจดย

๓๙. พระพทธเจาทรงแสดงอภญญาเทสตธรรม

ทไหน ? ก. กฏาคารศาลา ข. โภคนคร ค. อานนทเจดย ง. ภณฑคาม๔๐. ใครเปนผถวายผาสงควรรณ ? ก. ตปสสะ ข. ปกกสะ ค. ภลลกะ ง. จนทะ๔๑. ปจฉมสาวก คอใคร ? ก. อปตสสปรพาชก ข. โกลตปรพาชก ค. สภททปรพาชก ง. อปกาชวก๔๒. บณฑบาตทตรสวามอาน

สงสมาก มกครง ก. ๒ ครง ข. ๓ ครง ค. ๔ ครง ง. ๕

ค. นรตตปฏสมภทา ง. ปฏภาณปฏสมภทา๔๖. สถานทใด เปนททำาปฐมสงคายนา ? ก. ถำาสตตบรรณ ข. ถำาปบผล ค. ถำาสกรขาตา ง. ถำาอสคล๔๗. กษตรยพระองคใด ทรงอปถมภการทำาปฐมสงคายนา ? ก. พระเจาพมพสาร ข. พระเจาปเสนทโกศล ค. พระเจาอโศกมหาราช ง. พระเจาอชาตศตร๔๘. ใครเปนอครศาสนปถมภก คราวทำาสงคายนาครงท ๓ ? ก. พระเจาอชาตศตร ข.พระเจาอโศกมหาราช ค. พระเจากาลาโศกราช ง. พระเจาเทวานมปยตสสะ๔๙. เหตแหงการทำาสงคายนา ครงท ๓ คออะไร ก. การจวงจาบพระธรรม

138

ครง๔๓. พระพทธเจาทรงแสดงปจฉมโอวาท ทไหน ? ก. อมพวน ข. สาลวโนทยาน ค. ปาอสปตนมฤคทายวน ง. ลฏฐวน๔๔. พระโอวาททงปวงททรงประทานสงสอนตลอดพระชนมชพ ประมวลลงเปนหนงเดยวคออะไร ? ก. ความไมประมาท ข. ทางสายกลาง ค. ความอดทน ง. ความกตญ

วนย ข. การทะเลาะววาท ค. การบญญตวตถ ๑๐ ประการ ง. เดยรถยปลอมบวชเพอลาภผล๕๐. พระเถระรปใด นำาพระพทธ

ศาสนามาเผยแผยงสวรรณภม ? ก. พระโสณะ-พระอตตระ ข. พระธรรมรกขต-พระมหนทะ ค. พระรกขต-พระมหาเทวะ ง. พระมชฌนตกะ-พระมชฌมะ

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชากรรมบถ (วนย) ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๓

๑. พระพทธศาสนาสอนวา สขทกขของสตวทงหลายเกดจากอะไร ? ก. อำานาจสงศกดสทธ ข. อำา

นาจพทธานภาพ

๗. การกระทำาจะสำาเรจเปนกรรมบถได ตองประกอบดวยอะไร ? ก. ตณหา ข. อภชฌา

139

ค. อำานาจแหงเทพเจา ง. อำานาจวบากกรรม๒. คำาวากรรมบถ หมายถงกร

รมนำาสตวใหไปเกดในสถานทใด ? ก. สคต-ทคต ข. มนษยโลก ค. เทวโลก ง. พรหมโลก

๓. กศลกรรมบถนำาสตวใหไปเกดในกำาเนดท

ด ตรงกบขอใด ? ก. สตวนรก ข. มนษย ค. อสรกาย ง. เปรต

๔. อกศลกรรมบถนำาสตวใหไปเกดในกำาเนด

ทเลว ตรงกบขอใด ? ก. สตวดรจฉาน ข. มนษย ค. เทวดา ง. พรหม๕. กรรมบถ ๑๐ ประการ จดเปนกรรม ๓

ค. เจตนา ง. อารมณ๘. ขอใดไมจดเขาในอกศลกรรมบถ ๑๐ ประการ ? ก. ปาณาตบาต ข. สมมาทฏฐ ค. พยาบาท ง. มจฉาทฏฐ๙. อะไรเปนมลเหตใหบคคลประพฤตกศลกรรมบถ ๑๐ ประการ ? ก. กศลมล ๓ ข. สจรต ๓ ค. อกศลมล ๓ ง. ทจรต ๓๑๐. กรรมทเกดขนจากการกระทำาทางกาย เรยกวาอะไร ? ก. กายกรรม ข. วจกรรม ค. มโนกรรม ง. ครกรรม๑๑. ขอใด ไมจดเขาในกายกรรมฝายอกศล ? ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทาน

140

อยาง ยกเวนขอใด ? ก. กายกรรม ข. วจกรรม ค. บญกรรม ง. มโนกรรม ๖. โลภะ โทสะ โมหะ เปนเหตใหบคคลกระทำากรรมใด ? ก. บญกรรม ข. อกศลกรรม ค. กศลกรรม ง. อโหสกรรม

๑๓. เมอวาโดยอารมณ ปาณาตบาตมอะไรเปนอารมณ ? ก. รปสมาบต ข. รปชวตนทรย ค. อรปสมาบต ง. อรปชวตนทรย ๑๔. ขอใด ไมจดเปนอรปชวตนทรย ? ก. รป ข. เวทนา ค. สญญา ง. สงขาร

ค. กาเมสมจฉาจาร ง. สมผปปลาปะ๑๒. ปาณาตบาต โดยมากเกด

ขนทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ถกทกขอ

๒๐. อทนนาทาน จะสำาเรจเปนกรรมบถในขณะใด ? ก. รวามเจาของ ข. คดจะลก ค. พยายามลก ง. ลกมา๒๑. อทนนาทานทเกดขนทางวจทวาร ตรงกบขอใด ? ก. มจตคดจะลก ข. พยายามจะลก ค. สงใหคนอนลก ง. ลกดวยตนเอง๒๒. รวามเจาของหวง เปนองคแหงอกศลกรรมบถขอใด ?

141

๑๕. ปาณาตบาตทเกดขนทางวจทวาร ตรงกบขอใด ? ก. คดจะฆา ข. พยายามฆา ค. ฆาเอง ง. สงใหคนอนฆา๑๖. ปาณาตบาตมโทษมาก เพ

ราะผฆามกเลสรนแรง ตรงกบขอใด ? ก. ฆาเพราะความแคน ข. ฆาเพราะหวขาว ค. ฆาเพราะเขาใจผด ง. ฆาเพราะขาดสต๑๗. พยายามฆา เปนองคแหงอกศลกรรมบถขอใด ? ก. พยาบาท ข. ปาณาตบาต ค. ผรสวาจา ง. อทนนาทาน๑๘. การกระทำาอทนนาทาน เพราะมโทสะเปนมล ตรงกบขอใด ? ก. ลกเพราะตกทกข ข.

ก. อทนนาทาน ข. พยาบาท ค. กาเมสมจฉาจาร ง. ผรสวาจา๒๓. ความผดทเรยกวา กาเมสมจฉาจาร ตรงกบขอใด ? ก. ไมเคารพพอแม ข. ไมเชอฟงผใหญ ค. ไมพอใจคครอง ง. ไมทำาตามกตกา๒๔. สทารสนโดษ หมายถงความพงพอใจในเรองใด ? ก. ยศศกด ข. คครอง ค. การงาน ง. บรวาร

๒๕. กาเมสมจฉาจารจะสำาเรจเปนกรรมบถได

ตองเกดทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ถกทกขอ

142

ลกเพราะตกงาน ค. ลกเพราะแคนใจ ง. ลกเพราะถกยยง๑๙. อทนนาทานมโทษมาก เพราะขโมยของประเภทใด ? ก. ของประณต ข. ของสำาคญ ค. ของผมคณธรรม ง. ถกทกขอ

๒๗. มสาวาททเกดขนจากความพยายามทางกาย ตรงกบขอใด ? ก. แจงความเทจ ข. ทำาเอกสารเทจ ค. เปนพยานเทจ ง. ใหการเทจ๒๘. องคแหงมสาวาทขอใด ทำาใหมสาวาทสำาเรจเปนกรรมบถ ? ก. เรองไมจรง ข. จตคดจะพด ค. พยายามพด ง. คนอนเขาใจ๒๙. มสาวาททสำาเรจเปนกร

๒๖. ความเสอมโทรมทางสงคมกรณใด เกดจากกาเมสมจฉาจาร ? ก. ขายยาเสพตด ข. ลอบวางระเบด ค. ละเมดทางเพศ ง. ทจรตคอรปชน๓๓. คำาพดยยงใหคนอนเกดความแตกแยก เรยกวาอะไร ? ก. มสาวาท ข. ผรสวาจา ค. สมผปปลาปะ ง. ปสณวาจา๓๔. คำาพดทไมเกดประโยชนแกผพดและผฟง เรยกวาอะไร ? ก. มสาวาท ข. ผรสวาจา ค. สมผปปลาปะ ง. ปสณวาจา๓๕. ปสณวาจา จะสำาเรจเปนกรรมบถในขณะใด ? ก. เมอคนอนเขาใจ ข. เมอคนอนเกดแตกแยก

143

รมบถ ตองมลกษณะเชนไร ? ก. คดจะพดเรองโกหก ข. คนอนไดประโยชน ค. คนอนเสยประโยชน ง. คนพดเสยประโยชน๓๐. มสาวาท เกดผลกระทบโดยตรงตอสงคมอยางไร ? ก. คบหาไมสนทใจ ข. ชวตไมปลอดภย ค. ทรพยสญหาย ง. ไมเออเฟอตอกน๓๑. มสาวาท ยอมใหผลในภายหนาแกผกระทำาอยางไร ? ก. มอายสน ข. มชวตขดสน ค. เปนคนบา ง. ไมนาเชอถอ๓๒. พดคำาหยาบ เรยกวาอะไร ? ก. มสาวาท ข. ผรสวาจา ค. สมผปปลาปะ ง. ปสณวาจา

ค. เมอคนอนถกดา ง. เมอคนอนเสยประโยชน

๓๖. คำาพดทเปนผรสวาจา ผพดมงถงเจตนาใด

ก. ประทษราย ข. หลอกลวง ค. ใหแตกแยก ง. ใหเขาใจผด๓๗. ผพดกลาวผรสวาจาดวยเจตนาเชนไร จงไมเปนผรสวาจา ? ก. มเจตนาราย ข. มเจตนาหวงด ค. มเจตนาโลภ ง. มเจตนาทำาลาย๓๘. เพราะเหตใด คำาพดทออนหวาน แตคนพดมเจตนามงจะทำาลาย จงจดเปนผรสวาจา ? ก. เพราะมจตหยาบคาย ข. มจตเศราหมอง ค. มจตออนโยน ง. มจตหลอกลวง

๔๕. บคคลทไมมพยาบาทเกด

144

๓๙. คดละโมบอยากไดของคนอนเอามาเปนของตน เรยกวาอะไร ? ก. อทนนาทาน ข. อนภชฌา ค. อภชฌา ง. อพยาบาท๔๐. มจฉาทฏฐ โดยสภาวะ ไดแกกเลสใด ? ก. โลภะ ข. โทสะ ค. มานะ ง. โมหะ๔๑. ขอใด เปนกรรมบถและเปนเหตเกดอกศลกรรมบถเหลาอนดวย ? ก. ปาณาตบาต ข. อภชฌา ค. ปสณวาจา ง. มสาวาท๔๒. จตทสหรคต (เจอ) ดวยมจฉาทฏฐ เปนเหตใหคนทำาอกศลกรรมใด ? ก. ฆาสตว ข. ลกทรพย

ขนในใจ ยอมงดเวนอกศลกรรมใด ? ก. เหนผด ข. ลกทรพย ค. จองเวร ง. พดโกหก๔๖. บคคลประพฤตเชนไร ไดชอวามเมตตากายกรรม ? ก. งดคดรายกน ข. งดทำารายกน ค. งดปองรายกน ง. งดใหรายกน๔๗. เหนคนอนไดดแลวมจตพลอยอนโมทนา จดเปนมโนกรรมเกดขนทางทวารใด? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ทกทวาร๔๘. ผมจตตงมนในการเจรญพระกรรมฐาน แสดงวามอปนสยใด ? ก. ทานปนสย ข. สลปนสย ค. ภาวนปนสย ง.

145

ค. จองเวร ง. ถกทกขอ๔๓. ความเหนใด ปฏเสธกรรมและผลแหงกรรมอยางสนเชง ? ก. สมมาทฏฐ ข. มจฉาทฏฐ ค. สกกายทฏฐ ง. สสสตทฏฐ๔๔. กศลกรรมบถทเกดขนทาง

มโนทวารอยางเดยว ตรงกบขอใด ? ก. มจฉาทฏฐ ข. อภชฌา ค. สมมาทฏฐ ง. มสาวาท

ถกทกขอ๔๙. ขอใด กลาวเรองกรรมในพระพทธศาสนไดถกตอง ? ก. ตดกรรมได ข. ถอนกรรมได ค. แกกรรมได ง. เสวยผลกรรม๕๐. ขอใด เปนผลสงสดในการประพฤตกศลกรรมบถ ๑๐ ประการ ? ก. มจตหลดพน ข. มจตใจมนคง ค. มกายเรยบรอย ง. มปญญารอบร

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๔

๑. คำาวา “สทงหลาย ” หมายถงใคร ? ก. พทธบรษท ข. สตวโลก

๘. วตถกามจดเปนบวงแหงมาร เพราะเหตใด ก. เพราะทำาจตใหเศรา

146

ค. คฤหสถ ง. ภกษสงฆ๒. คำาวา “คนเขลา ” หมายถงใคร ? ก. คนไรการศกษา ข. คนไรจรรยา ค. คนไรมารยาท ง. คนไรพจารณ๓. คำาวา “หมกอย ” หมายถงอาการเชนใด ? ก. ตดในสงลอใจ ข. เพลดเพลนในสงอนใหโทษ ค. หลงในสงอนอาจใหโทษ ง. ถกทกขอ๔. คำาวา “หาของอยไม”

มความหมายตรงกบอะไร ? ก. ไมพวพนในสงลอใจ ข. ไมปรารถนาเกดในโลก ค. ไมสนใจโลก ง. ไมเกยวของกบใคร

๕. พระพทธเจาทรงชกชวนใหพทธบรษทด

โลกอยางไร ?

หมอง ข. เพราะทำาจตใหเขมแขง ค. เพราะทำาจตใหออนแอ ง. เพราะทำาจตใหลมหลง๙. เหนสงขารวาไมเทยงแลวเกดความเบอหนาย จดเปนอะไร ? ก. ทฏฐวปลลาส ข. สมถกมมฏฐาน ค. นพพทา ง. วราคะ๑๐. สงขารทงปวงลวนตกอยภายใตกฎเกณฑใด ? ก. ไตรลกษณ ข. ไตรสกขา ค. ไตรทวาร ง. ไตรรตน๑๑. อนจจลกษณะ กำาหนดรไดอยางไร ? ก. ตงอยไดนาน ข. ตงอยไดชวขณะ ค. ตงอยในสภาพเดม ง. ตงอยในอำานาจ

147

ก. ดใหเหนคณและโทษ ข. ดใหเพลดเพลน

ค. ดใหสวยงาม ง. ดใหตระการตา

๖. อาการสำารวมจตตามหลกนพพทา คอขอใด

ก. สำารวมอนทรย ข. ปดใจไมรบอารมณ ค. ปดตาหไมดไมฟง ง.

ทำาใจมใหหลงใหล๗. กเลสกามไดชอวามาร เพราะเหตใด ? ก. ทำาใหเศราหมอง ข. ทำาใหหลงระเรง ค. เปนเครองจงใจ ง. ลางผลาญคณความด๑๔. พยาธทกข คอขอใด ? ก. ความเจบไข ข. ความเศราโศก ค. ความคบแคนใจ ง. ความหวกระหาย๑๕. ทกขเพราะผลกรรม จดเปนทกขอะไร ? ก. สภาวทกข ข. ปกณกทกข

๑๒. คนมองไมเหนอนจจลกษณะของสงขาร

เพราะอะไรปดบงไว ? ก. ความสข ข. ความทกข ค. ความสบตอ ง. โลกธรรม๑๓. ทกขตา หมายถงอะไร ? ก. ความหนายในสงขาร ข. ความทนไดยาก ค. ความทนอยไมได ง. ความไมอยในอำานาจ

๒๑. การเหนอนตตา ตองมอะไรกำากบไวจงจะ

ไมเปนมจฉาทฏฐ ? ก. สต-สมปชญญะ ข. อนจจสญญา ค. โยนโสมนสการ ง. นพพทาญาณ๒๒. เมอเกดความหนายในสงขาร มผลอยางไร ? ก. ทำาใหสงบ ข. ทำาใหหลดพน ค. ทำาใหทอแท

148

ค. สนตาปทกข ง. วปากทกข๑๖. อาหารปรเยฏฐทกข คอขอใด ? ก. ทกขเพราะเจบไข ข. ทกขเพราะหวกระหาย ค. ทกขเพราะหาเลยงชวต ง. ทกขเพราะทะเลาะววาท๑๗. ถกปลดจากตำาแหนง จด

เปนทกขประเภทใด ? ก. สนตาปทกข ข. วปากทกข ค. สหคตทกข ง. ววาทมลกทกข

๑๘. ความเปนอนตตาแหงสงขาร พงกำาหนดร

ดวยอาการอยางไร ? ก. เปนสภาพวางเปลา ข. เปนของๆ เรา ค. เปนตวของเรา ง. เปนกลมกอน๑๙. เพราะอะไรปดบงไว จงไมเหนสงขาร

ง. ทำาใหสนกำาหนด๒๓. ความตดพนหวงใยในอา

รมณอนเปนทรก เรยกวาอะไร ? ก. ความอาลย ข. ความอยาก ค. ความเมา ง. ความระหาย๒๔. ขอวา ธรรมอนยงความเมาใหสราง นนไดแกเมาอะไร ? ก. เมาอาย-วย-ยศ ข. เมากเลส-ตณหา-ราคะ ค. เมาสราเมรย ง. เมาสงเสพตดใหโทษ

๒๕. ขอวา นำาเสยซงความระหาย หมายความ

วาอยางไร ? ก. กำาจดความหวได ข. กำาจดตณหาเสยได ค. กำาจดความยากจนได ง. กำาจดความทกขรอนได

๓๓. ขอใด จดเปนสลวสทธ ?

149

เปนอนตตา ? ก. สนตต ข. อรยาบถ ค. ฆนสญญา ง. อนจจสญญา๒๐. ความเหนสงขารเปนอนต

ตา มประโยชนอยางไร ? ก. ละความเหนแกตว ข. ละความทกข ค. ละความกำาหนด ง. ละความถอมน

๒๖. เพราะสนกำาหนดแลว จตยอมหลดพนจากอะไร ? ก. ราคะ ข. ตณหา ค. อาสวะ ง. อปาทาน๒๗. อวชชาสวะ ไดแกขอใด ? ก. ราคะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. โลภะ

๒๘. ถอความศกดสทธไหวจงจกสามหาง สง

ก. ดำารชอบ ข. พยายามชอบ ค. การงานชอบ ง. ระลกชอบ๓๔. ขอใด จดเปนสมมากมมนตะ ? ก. คามนษย ข. คาประเวณ ค. ขายประกน ง. ขายของมนเมา๓๕. ขอใด จดเปนสนตภายใน ? ก. สงบกาย ข. สงบวาจา ค. สงบใจ ง. สงบสข๓๖. อะไรจดเปนโลกามส ในเรองสนต ? ก. ขนธ ๕ ข. กามคณ ๕ ค. กเลสกาม ง. กามฉนทะ๓๗. เมอเกดความหนายในสงขาร ยอมเกดอะไรขน ? ก. ไมหลง ข.

150

เคราะหเขาในอาสวะใด ? ก. กามาสวะ ข. ภวาสวะ ค. อวชชาสวะ ง. ผลาสวะ ๒๙. จตหลดพนจากกามตณหา ชอวาหลดพนจากอาสวะใด ? ก. กามาสวะ ข. ภวาสวะ ค. อวชชาสวะ ง. ผลาสวะ

๓๐. วสทธ คอความหมดจด ใครบนดาลใหได

ก. พระเจา ข. เทพเจา ค. ตนเอง ง. โหราจารย๓๑. เลงเหนสงขารวาเปนทกข จดเปนญาณอะไร ? ก. อทยพพยญาณ ข. ภงคญาณ ค. อาทนวญาณ ง. นพพทาญาณ

สนกำาหนด ค. ไมฟงซาน ง. สนกเลส๓๘. นพพาน แปลวาอะไร ? ก. ดบ ข. ปฏสนธ ค. จต ง. อนตรธาน

๓๙. คำาวา มลกศรอนถอนแลว เปนคณบทของ

ใคร ? ก. พระโสดาบน ข. พระสกทาคาม ค. พระอนาคาม ง. พระอรหนต

๔๕. ผเจรญกายคตาสตกมมฏฐาน ควรกำาหนดอะไรเปนอารมณ ? ก. ผม-ขน-เลบ-ฟน-หนง ข. รป-เวทนา-สญญา-สงขาร ค. กาย-เวทนา-จต-ธรรม ง. ดน-นำา-ลม-ไฟ

151

๓๒. ขอใด จดเขาในจตตวสทธ ? ก. เจรจาชอบ ข. พยายามชอบ ค. การงานชอบ ง. เลยงชวตชอบ

๔๐. คำาวา ดจไฟสนเชอแลวยอมดบไปเอง กลาวถงเรองใด ? ก. ฌาน ข. สมาบต ค. อภญญา ง. นพพาน๔๑. ผเหนภยในความประมาท ชอวาปฏบตใกลตออะไร ? ก. สวรรค ข. พรหมโลก ค. นพพาน ง. เทวโลก๔๒. การบรรลนพพาน มผลอยางไร ? ก. เปนสขอยางยง ข. รนรมยอยางยง ค. เพลดเพลนอยางยง

๔๖. เมตตากมมฏฐาน เหมาะแกใคร ? ก. คนมกโกรธ ข. คนรกสวยรกงาม ค. คนมกสงสย ง. คนมกงวงนอน๔๗. การเจรญอสภกมมฏฐาน เพอประโยชนอยางไร ? ก. ไมหลงตด ข. ไมมเวรภย ค. ไมทจรต ง. มความอดทน๔๘. ปญญาทเหนแจงชดในอารมณ เรยกวาอะไร ? ก. สมถะ ข. วปสสนปกเลส ค. วปสสนา ง. วปลลาส๔๙. อะไรเปนผลของการปฏบตวปสสนา ? ก. ความบรสทธแหงจต ข. ความบรสทธของความเหน

152

ง. ยนดอยางยง๔๓. ขอใด เปนความหมายของสมถกมมฏฐาน ก. วธทำาใหรแจง ข. วธตดกเลส ค. วธทำาใหใจสงบ ง. วธกำาจดความมด๔๔. จตทเปนสมาธ มลกษณะอยางไร ? ก. มอารมณเดยว ข. ปราศจากความรสก ค. ปราศจากกเลส ง. มความเหนแจง

ค. ความบรสทธของปญญา ง. ถกทกขอ๕๐. ประโยชนสงสดของการเจรญวปสสนากมมฏฐาน คออะไร ? ก. พนจากสงสารทกข ข. กำาจดพยาบาท ค. กำาจดความสงสย ง. กำาจดความมานะ

โรงเรยนปทมวไล ตวเขมญหาวชาพทธานพทธประวต ธรรมศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๔

๑. การตรวจดอนยงใหญกอนเสดจอบตเปนมนษยของพระมหาสตว ตรงกบขอใด ? ก. ปญจโกลาหล ข. ปญจขนธ ค. ปญจมหาบรจาค ง. ปญจมหาวโลกนะ

๘. ในปฐมยาม พระพทธเจาทรงบรรลธรรมอะไร ? ก. ปพเพนวาสานสสตญาณ ข. จตปปาตญาณ ค. อาสวกขยญาณ ง. ทศพลญาณ

๙. พระพทธเจาทรงเหน

153

๒. พระนามใดหมายถง พระผมฉพพรรณรงส

แผซานออกจากพระวรกาย ? ก. พระสทธตถะ ข. พระองครส ค. พระโคดม ง. พระชนสห๓. ใครไมใชสหชาตกบเจาชายสทธตถะ ? ก. อานนท ข. อบาล ค. กาฬทาย ง. พมพา

๔. พระวาจาวา “เราเปนผเลศเปนผเจรญ

เปนผประเสรฐสดในโลก ” เรยกวาอะไร ? ก. สจจวาจา ข. มธรวาจา ค. ปยวาจา ง. อาสภวาจา

๕. ตนไมทพระพทธเจาประทบนงในวนตรสร

ชอวาอะไร ?

สตวทงหลายผจตและเกด ดวยญาณอะไร ? ก. กมมสกตาญาณ ข. จตปปาตญาณ ค. อาสวกขยญาณ ง. ปพเพนวาสานสสตญาณ๑๐. โดยธรรมาธษฐาน พญามารคออะไร ? ก. กามตณหา ข. กามราคะ ค. วตถกาม ง. กเลสกาม ๑๑. ขอใดไมใชบารม ๑๐ ทพระพทธเจาใชตอสกบกเลสมาร ? ก. ทาน ข. ศล ค. สมาธ ง. ปญญา ๑๒. วชชา ๓ ทพระมหาบรษทรงบรรลนน ขอท ๓ คออะไร ? ก. ระลกชาตของตนเองได ข. ทำากเลสาสวะใหสน ค. ระลกชาตของสรรพ

154

ก. อสสตถพฤกษ ข. ราชายตนพฤกษ ค. อชปาลนโครธ ง. มจจลนท๖. ขอปฏบตทางสายกลาง หมายถงอะไร ? ก. อรยสจ ๔ ข. โพชฌงค ๗ ค. มรรค ๘ ง. อนปพพวหาร ๙๗. ใครเปนผถวายผาสงควรรณ ? ก. ตปสสะ ข. ปกกสะ ค. ภลลกะ ง. จนทะ๑๓. พทธอทานวา “ธรรมทงหลายปรากฏแกพราหมณผเพยรเพงอย ” ธรรมหมายถง? ก. อรยสจ ๔ ข. โพชฌงค ๗ ค. มรรค ๘ ง. อนปพพวหาร ๙๑๔. พระพทธเจาประดษฐาน

สตว ง. ไดทพยจกษ ๑๙. ขอใด เปนเหตการณทเกดขนในคราวเสดจกรงกบลพสด ? ก. ฝนโบกขรพรรษตก ข. แสดงธรรมโปรดพระมารดา ค. กาฬทายอำามาตยบวช ง. พระเจาพมพสารมาเขาเฝา ๒๐. สาลวโนทยาน เปนสถานทพระพทธเจาทรงแสดงอะไร ? ก. ปฐมเทศนา ข. ยมกปาฏหารย ค. ปจฉมโอวาท ง. โอวาทปาฏโมกข๒๑. เรองทกลาวถงการรกษากายวาจาใหเรยบรอย ชอวาอะไร ? ก. ทานกถา ข. สลกถา ค. สคคกถา ง. กามาทนวกถา

155

พระพทธศาสนา ครงแรกทไหน ? ก. แควนกาส ข. แควนวชช ค. แควนมลละ ง. แควนมคธ๑๕. คำาสอนทเปนหลกการของพระพทธศาสนา คอขอใด ? ก. เวนขอหาม ข. ทำาตามพทธานญาต ค. ความไมเบยดเบยน ง. โอวาทปาฏโมกข๑๖. พระพทธเจาตรสชมเมองใดวาปลกสรางไดเปนระเบยบ ? ก. ปาฏลบตร ข. สาวตถ ค. พาราณส ง. กสนารา๑๗. อนปพพกถาและอรยสจ ๔ ทรงแสดงแกใคร ? ก. ปญจวคคย ข. ยสกลบตร ค. ชฎล ๓ พนอง ง.

๒๒. ขอใด เรยกวาปฏปจฉาพยากรณ ? ก. ทรงยอนถามแลวจงแกปญหา ข. ทรงแยกปญหาแกทละขอ ค. ทรงแกปญหานนโดยสวนเดยว ง. ทรงระงบไมแกปญหานน๒๓. การนกถง ชรา พยาธ และมรณะ เปนเหตใหบรรเทาอะไร ? ก. อกศลวตก ๓ ข. ความเมา ๓ ค. ตณหา ๓ ง. อกศลมล ๓๒๔. ตามลทธพราหมณ เชอวาผไมมบตรจะมคตเปนอยางไร ? ก. ตายแลวสญ ข. ตายแลวตกนรก ค. ตายแลวเกดในสคต ง. มคตไมแนนอน

156

พระสารบตร๑๘. ทบานภณฑคาม พระพทธเจาทรงแสดงธรรมขอใดมาก ? ก. ไตรลกษณ ข. ไตรสกขา ค. ไตรรตน ง. ไตรภม

๒๕. บคคลใด จดเปนทศเบองหนา ? ก. บดา-มารดา ข. คร-อาจารย ค. บตร-ภรรยา ง. มตร-สหาย๒๖. ขอธรรมทพระสารบตรสนทนากบพปณณมนตานบตรทเมองสาวตถ เรองใด ? ก. ขนธ ๕ ข. อนทรย ๕ ค. วสทธ ๗ ง. มรรรค ๘๒๗. พระนางปชาบดโคตรม อปสมบท

๓๒. พระพทธเจาทรงยกยองพระสาวกรปใด วามธรรมเปนเครองอยเสมอพระองค? ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระอานนท ค. พระมหากสสปะ ง. พระอบาล๓๓. พระสาวกรปใด ไดรบเอตทคคะทำาตระกลใหเลอมใส ? ก. พระกาฬทาย ข. พระโสภตะ ค. พระพากละ ง. พระรฐบาล๓๔. พระสาวกคใด สนทนาเรองการตายของพระขณาสพ ? ก. พระอสสช-พระอนรทธะ ข. พระอานนท-พระอบาล ค. พระสารบตร-พระยมกะ ง. พระยสะ-พระโมคคลลานะ๓๕. ปงคยมาณพ ไมหลดพนจากอาสวกเลส

157

เปนภกษณดวยวธใด ? ก. ญตตจตตถกรรม ข. รบครธรรม ๘ ค. ตสรณคมนปสมปทา ง. รบโอวาท ๓๒๘. ใครไดรบการอปสมบทเพราะอานสงสของการถวายขาวเพยงทพพเดยว ? ก. พระราธะ ข. พระพาหยะ ค. พระวกกล ง. พระพากละ๒๙. บรวารมากเพราะมนำาใจ เปนคณสมบตของพระสาวกรปใด ? ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระอานนท ค. พระอรเวลกสสปะ ง. พระสารบตร๓๐. เพอนดมหนงถงจะนอย ดกวารอยเพอนคดรษยา คอใคร ? ก. ตปสสะ-ภลลกะ ข. ภททยะ-อนรทธะ ค. อสสช-อปตสสะ ง. อ

ในขณะฟงธรรมเพราะเหตใด ? ก. คดถงการงาน ข. คดถงคนรก ค. คดถงอาจารย ง. คดสงสยในธรรม๓๖. โลกมอะไรผกพนไว พระพทธเจาตรสตอบวาอยางไร ? ก. ความเพลดเพลน ข. ความทะยานอยาก ค. ความยนดในกาม ง. ความไมรอรยสจ๓๗. พระเทวทตไมไดบรรลมรรคผล เพราะสาเหตใด ? ก. ถอตววาเปนกษตรย ข. ถกลาภสกการะครอบงำา ค. ไมไดบวชดวยศรทธา ง. มปญญาดอยกวาคนอน๔๕. ธรรมและวนยทเราแสดงแลว จกเปนศาสดาแหงทานทงหลาย พระศาสดา

158

ปตสสะ-โกลตะ๓๑. โกลตปรพาชก ฟงธรรมจากใครจงไดดวงตาเหนธรรม ? ก. พระพทธเจา ข. พระอสสช ค. อปตสสปรพาชก ง. ทฆนขปรพาชก๓๘. พระอานนทไดบรรลโสดาปตตผล เพราะฟงธรรมจากใคร ?

ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระสารบตร

ค. พระปณณมนตานบตร ง. พระอสสช๓๙. พระมหาสนนบาตแหงพระอรยสาวก เปนเหตใหเกดอะไร ? ก. ธมมจกกปปวตนสตร ข.

อนตตลกขณสตร ค. อาทตตปรยายสตร ง. โอวาทปาฏโมกข๔๐. ตณหกขยธรรม ธรรมเปนทสนไปแหงตณหา ทรงตรสทไหน ?

ตรสแก ? ก. พระอนรทธะ ข. พระมหากสสปะ ค. พระอบาล ง. พระอานนท๔๖. พระพทธโอวาททงปวงททรงประทานแลว ประมวลลงเปนหนงเดยว คออะไร ? ก.ความไมประมาท ข. ทางสายกลาง ค. ดวงตาเหนธรรม ง. ความกตญ ๔๗. ผวกายพระตถาคต ผองใสยงนกในกาลใด ? ก. วนประสต ข. วนแสดงปฐมเทศนา ค. วนแสดงยมกปาฏหารย ง. วนตรสรและปรนพพาน๔๘. สงคายนาครงใด ทมการจารกคำาสอนลงในใบลาน ? ก. ครงท ๒ ข. ครงท ๓

159

ก. ถำาสกรขาตา ข. อสปตนมฤคทายวน ค. วดเวฬวน ง. กลลวาลมตตคาม๔๑. มหาปเทส ๔ พระพทธเจาทรงแสดง ณ สถานทใด ? ก. อานนทเจดย ข. ปาวาลเจดย ค. อจลเจดย ง. ปาสาณเจดย๔๒. สงเวชนยสถานทง ๔ แหง จดเปนเจดยประเภทใด ? ก. ธาตเจดย ข. บรโภคเจดย ค. ธรรมเจดย ง. อทเทสกเจดย๔๓. ขอใด จดเปนอทเทสกเจดย ? ก. พระพทธรป ข. พระบรมสารรกธาต ค. พระพทธบรขาร ง. พระไตรปฎก๔๔. สถานททรงพจารณาอภธรรมปฎก ซงเทวดานรมต เรยก

ค. ครงท ๔ ง. ครงท ๕๔๙. ใครเปนอครศาสนปถมภก คราวทำาตตยสงคายนา ? ก. พระเจาอชาตศตร ข. พระเจาอโศกมหาราช ค. พระเจากาลาโศกราช ง. พระเจาเทวานมปยตสสะ๕๐. อนตรธานใด เปนชนแรกแหงความเสอมในพระพทธศาสนา ? ก. ปรยตอนตรธาน ข. ปฏบตอนตรธาน ค. ปฏเวธอนตรธาน ง. ลงคอนตรธาน

160

วาอะไร? ก. อนมสเจดย ข. รตนฆรเจดย ค. รตนจงกรมเจดย ง. บรโภคเจดยโรงเรยนปทมวไล ตวเขมปญหาวชากรรมบถ (วนย) ธรรม

ศกษาชนเอก

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๕๔

๑. พระพทธศาสนาสอนใหเชอในเรองใด ? ก. กรรมลขต ข. พรหมลขต ค. ฟาลขต ง. ดวงลขต๒. ผลของการกระทำา เรยกวาอะไร ? ก. บญกรรม ข. เวรกรรม ค. วบากกรรม ง. เจตนากรรม ๓. พระพทธศาสนากลาววา สรรพสตวลวนตกอยภายใตอำานาจของใคร ? ก. กเลส ข.

๘. กาเมสมจฉาจาร จะสำาเรจความเปนกรรมบถทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ไตรทวาร๙. ขอใด เปนวจกรรมอยางเดยว ? ก. อภชฌา ข. พยาบาท ค. มจฉาทฏฐ ง. สมผปปลาปะ๑๐. มโนกรรม เกดไดทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจ

161

กรรม ค. ดวงชะตา ง. เทพเจา๔. กรรมบถ แปลวาอะไร ? ก. ทางทำากรรม ข. ผลของกรรม ค. การทำากรรม ง. การชดใชกรรม

๕. ขอใด เปนความหมายของกศลกรรมบถ ?

ก. ทางแหงความด ข. ทางแหงกรรม ค. ทางแหงอบาย ง. ทางกาวหนา ๖. การกระทำาพรอมทงเจตนา

เรยกวาอะไร ? ก. กรรมบถ ข. กรรมวบาก ค. กรรมกเลส ง. กรรมลขต๗. มโนกรรม หมายถงอะไร ? ก. การกระทำาทางกาย ข. การกระทำาทางวาจา ค. การกระทำาทางใจ ง. การกระทำาทกวถทาง

ทวาร ค. มโนทวาร ง. ถกทกขอ๑๑. พยาบาทปองรายเขา จด

เปนกรรมชนดใด ก. กายกรรม ข. วจกรรม ค. มโนกรรม ง. ถกทกขอ๑๒. ขอใด เปนทงอกศลกรรมบถ และอกศลมล ? ก. พยาบาท ข. ปาณาตบาต ค. มสาวาท ง. สมผปปลาปะ๑๓. วจกรรมใด มทกขเวทนาอยางเดยว ? ก. มสาวาท ข. ปสณวาจา ค. ผรสวาจา ง. สมผปปลาปะ๑๔. ขอใด เปนอารมณของพยาบาท ? ก. มนษย ข.

162

๑๕. กายกรรม ๓ วจกรรม ๔ โดยสภาวธรรมไดแกอะไร ? ก. เจตนา ข. โกฏฐาสะ ค. อารมณ ง. เวทนา๑๖. อกศลมลใด มอยในอกศลกรรมทกขอ ? ก. โลภะ ข. โทสะ ค. โมหะ ง. ถกทกขอ๑๗. ปาณาตบาต เกดขนจากอกศลมลใด ? ก. โทสะ-โมหะ ข. โลภะ-โทสะ ค. โลภะ-โมหะ ง. โลภะ-โทสะ-โมหะ๑๘. ขอใด จดเปนมจฉาทฏฐ ? ก. ทำาดมความสข ข. ทำาชวไดความทกข ค. ทำาบญไดบาป ง. ทำาบาป

เกดในอบาย๑๙. รปชวตนทรย เปนธรรมชาตทำาใหสงใด

เปรต ค. เทวดา ง. พรหม

๒๓. สงใหคนอนฆาสตว เปนกายกรรมเกดขนทางทวารใด ? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ไตรทวาร

๒๔. คำาวา “อทนนะ ” ในอทนนาทาน หมายถง

อะไร ? ก. ของทเจาของหวงแหน ข. ของทเจาของแบงให ค. ของทไมมเจาของ ง. ของทเจาของทงแลว๒๕. กาเมสมจฉาจาร อาศยอะไรจงจะสำาเรจเปนกรรมบถได ? ก. สมผสทางกาย ข. สมผสทางใจ ค. สมผสทางวตถ ง.

163

มชวตอยได ? ก. รป ข. เวทนา ค. สญญา ง. สงขาร๒๐. เมอรปชวตนทรยขาด ทำาใหสงใดขาดไปดวย ? ก. เวทนา ข. สญญา ค. สงขาร ง. ถกทกขอ

๒๑. คำาวา “ปาณะ ” ในปาณาตบาต โดยสมมต

สจจะ ไดแกอะไร ? ก. สตว ข. รปชวตนทรย ค. อรปชวตนทรย ง. นามธรรม๒๒. ขอใด จดเปนองคของปาณาตบาต ? ก. จตคดจะฆา ข. จตคดจะลก ค. จตคดจะเสพ ง. จตคดจะพดสอเสยด

สมผสทางใน๒๖. สำานวนใด มความหมายตรงกบกาเมสมจฉาจาร ? ก. นำาพงเรอเสอพงปา ข. นำานงไหลลก ค. จบปลาสองมอ ง. นำาขนใหรบตก๒๗. องคแหงมสาวาทขอใด เปนเหตใหถงความเปนกรรมบถ ? ก. เรองไมจรง ข. จตคดจะพดใหผด ค. พยายามจะพด ง. คนอนเขาใจเรองนน๒๘. กรรมทสงผลในปฏสนธกาล ตรงกบขอใด ? ก. เกดเปนมนษย ข. เกดเปนกษตรยนกรบ ค. เกดเปนหวหนาเทวดา ง. เกดเปนผหญงสวยงา

๓๕. ความพยาบาท เปนเหตใหบคคลประพฤต

164

๒๙. กรรมทสงผลในปวตตกาล หมายถงใหผลในกาลใด ? ก. อดตกาล ข.อนาคตกาล ค. ปจจบนกาล ง. ไมกำาหนดกาล๓๐. กายกรรม ๓ จะสำาเรจความ

เปนกรรมบถไดเพราะอะไร ? ก. เจตนา ข. อารมณ ค. เวทนา ง. มลเหต๓๑. ขอใดเปนสมผปปลาปะ ทถงความเปนกรรมบถ ? ก. เชอเรองไรสาระวาเปนจรง ข. เชอเรองไรสาระวาไมจรง ค. เชอเรองไรสาระวาไมถกตอง ง. เชอเรองไรสาระวาไมมเหตผล๓๒. เจตนาเปนเหตละโมบ

ผดเรองใด ? ก. ฆาสตว ข. ลกทรพย ค. เหนผด ง. ประพฤตผดในกาม ๓๖. นยตมจฉาทฏฐทง ๓ ปฏเสธเรองใด ? ก. กรรมและผลกรรม ข. โลกนและโลกหนา ค. นรกสวรรค ง. ถกทกขอ ๓๗. พระพทธศาสนาปฏเสธนยตมจฉาทฏฐ ขอใด ? ก. นตถกทฏฐ ข. อเหตกทฏฐ ค. อกรยทฏฐ ง. ถกทกขอ๓๘. มจฉาทฏฐขอใด มโทษเบากวาทฏฐอน ? ก. นตถกทฏฐ ข. อเหตกทฏฐ ค. อกรยทฏฐ ง. สกกายทฏฐ๓๙. อกศลกรรมบถใด เพยง

165

อยากไดสงของผอน เรยกวาอะไร ? ก. อภชฌา ข. พยาบาท ค. มจฉาทฏฐ ง. กรรมบถ๓๓. ขอใด เปนองคแหงอภชฌา ? ก. ของมเจาของ ข. รวามเจาของ ค. จตคดจะลก ง. การนอมมาเพอตน

๓๔. พยาบาทในขอใด เปนเพยงกรรมยงไมถง

ความเปนกรรมบถ ? ก. คดใหพนาศ ข. คดใหเสยหาย ค. คดปองราย ง. คดเรองโกรธ

๔๑. อกศลกรรมบถขอใด เกดขนไดทง ๓ทวาร ? ก. ปาณาตบาต ข. กาเมสมจฉาจาร

แคคดในใจกสำาเรจเปนกรรมบถ ? ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทาน ค. สมผปปลาปะ ง. มจฉาทฏฐ ๔๐. คดวาผลของกรรมดกรรมชวไมม จดเปนมโนกรรมฝายอกศลเกดทางทวารใด? ก. กายทวาร ข. วจทวาร ค. มโนทวาร ง. ถกทกขอ

๔๖. ขอใด ไมเปนรากเหงาของกศลกรรมบถ ? ก. อภชฌา ข. อนภชฌา ค. อพยาบาท ง. สมมาทฏฐ๔๗. ความปรองดอง เกดขนไดเพราะประพฤตกศลกรรมบถใด ? ก. เวนจากพดเทจ

166

ค. มสาวาท ง. อภชฌา๔๒. กรรมบถใด จดเปนมโนกรรมฝายกศล ? ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทาน ค. อภชฌา ง. อพยาบาท๔๓. การประพฤตธรรมจรยาและสมจรยา เปนเหตไดสวรรคสมบตขอใด ? ก. เกดเปนกษตรย ข. เกดเปนพราหมณ ค. เกดเปนแพศย ง. เกดเปนเทวดา๔๔. ขอใด จดเปนธรรมจรยาและสมจรยาทางวาจา ? ก. เวนจากปาณาตบาต ข. เวนจากอทนนาทาน ค. เวนจากกาเมสมจฉาจาร ง. เวนจากสมผปปลาปะ๔๕. พดถอยคำาทมหลกฐานและเหตผล ชอวาประพฤต

ข. เวนจากพดสอเสยด ค. เวนจากพดคำาหยาบ ง. เวนจากพดเพอเจอ๔๘. ความเหนแจงอรยสจ ๔ จดเปนกศลกรรมบถใด ? ก. อนภชฌา ข. อพยาบาท ค. สมมาทฏฐ ง. ถกทกขอ๔๙. ขอใด เปนอานสงสแหงกศลกรรมบถทนำาไปสสคต ? ก. เกดเปนสตวเดรจฉาน ข. เกดเปนมนษย ค. เกดเปนเปรต ง. เกดเปนอสรกาย๕๐. ขอใด เปนเหตใหไปเกดในพรหมโลก ? ก. อกศลกรรมบถ ข. กศลกรรมบถ ค. อกศลเจตนา ง. อกศลมล

167

กศลกรรมบถใด ? ก. เวนจากพดเทจ ข. เวนจากพดคำาหยาบ ค. เวนจากพดสอเสยด ง. เวนจากพดเพอเจอ

เฉลยธรรมศกษาชนเอก 2548-2554

เฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก พ.ศ. ๒๕๔๘

๑. ง ๑๑. ก ๒๑. ค ๓๑. ข ๔๑. ข๒. ง ๑๒. ง ๒๒. ก ๓๒. ค ๔๒. ข๓. ก ๑๓. ง ๒๓. ข ๓๓. ค ๔๓. ง๔. ง ๑๔. ก ๒๔. ก ๓๔. ก ๔๔. ก๕. ข ๑๕. ข ๒๕. ข ๓๕. ง ๔๕. ข๖. ง ๑๖. ง ๒๖. ค ๓๖. ก ๔๖. ง๗. ก ๑๗. ง ๒๗. ข ๓๗. ข ๔๗. ง๘. ค ๑๘. ค ๒๘. ก ๓๘. ก ๔๘. ง๙. ค ๑๙. ง ๒๙. ก ๓๙. ค ๔๙. ข๑๐. ข ๒๐. ค ๓๐. ข ๔๐. ข ๕๐. ก

เฉลยวชากรรมบถ ธรรมศกษา

ชนเอก พ.ศ. ๒๕๔๘๑. ค ๑๑. ข ๒๑. ก ๓๑. ก ๔๑. ข๒. ข ๑๒. ง ๒๒. ก ๓๒. ง ๔๒. ข๓. ก ๑๓. ข ๒๓. ง ๓๓. ง ๔๓. ค๔. ก ๑๔. ง ๒๔. ง ๓๔. ก ๔๔. ข๕. ค ๑๕. ข ๒๕. ก ๓๕. ง ๔๕. ค๖. ก ๑๖. ง ๒๖. ง ๓๖. ข ๔๖. ง๗. ค ๑๗. ข ๒๗. ง ๓๗. ค ๔๗. ง๘. ง ๑๘. ข ๒๘. ข ๓๘. ก ๔๘. ค๙. ข ๑๙. ค ๒๙. ก ๓๙. ค ๔๙. ง๑๐. ข ๒๐. ก ๓๐. ง ๔๐. ค ๕๐. ค

168

เฉลยวชาพทธานพทธประวตธรรมศกษาชนเอก พ.ศ.

๒๕๔๘๑. ง ๑๑. ค ๒๑. ง ๓๑. ค ๔๑. ก๒. ค ๑๒. ก ๒๒. ง ๓๒. ง ๔๒. ค๓. ค ๑๓. ก ๒๓. ง ๓๓. ข ๔๓. ก๔. ข ๑๔. ข ๒๔. ข ๓๔. ข ๔๔. ข๕. ก ๑๕. ข ๒๕. ข ๓๕. ง ๔๕. ก๖. ง ๑๖. ค ๒๖. ก ๓๖. ง ๔๖. ค๗. ค ๑๗. ข ๒๗. ข ๓๗. ค ๔๗. ก๘. ง ๑๘. ข ๒๘. ค ๓๘. ก ๔๘. ข๙. ง ๑๙. ก ๒๙. ก ๓๙. ข ๔๙. ค๑๐. ก ๒๐. ค ๓๐. ง ๔๐. ก ๕๐. ง

เฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก พ.ศ. ๒๕๔๙

๑. ก ๑๑. ค ๒๑. ก ๓๑. ค ๔๑. ข๒. ค ๑๒. ก ๒๒. ค ๓๒. ง ๔๒. ง๓. ก ๑๓. ง ๒๓. ก ๓๓. ง ๔๓. ง๔. ข ๑๔. ก ๒๔. ก ๓๔. ข ๔๔. ก๕. ก ๑๕. ง ๒๕. ก ๓๕. ง ๔๕. ง

เฉลยวชากรรมบถ (วนย) ธรรมศกษาชนเอก พ.ศ.

๒๕๔๙๑. ง ๑๑. ง ๒๑. ก ๓๑. ข ๔๑. ค๒. ค ๑๒. ค ๒๒. ค ๓๒. ก ๔๒. ค๓. ง ๑๓. ง ๒๓. ค ๓๓. ค ๔๓. ข๔. ก ๑๔. ข ๒๔. ง ๓๔. ก ๔๔. ก๕. ค ๑๕. ก ๒๕. ก ๓๕. ก ๔๕. ข๖. ก ๑๖. ข ๒๖. ค ๓๖. ง ๔๖. ค๗. ง ๑๗. ก ๒๗. ง ๓๗. ง ๔๗. ง๘. ข ๑๘. ก ๒๘. ค ๓๘. ข ๔๘. ก๙. ก ๑๙. ข ๒๙. ก ๓๙. ค ๔๙. ค

169

๖. ข ๑๖. ข ๒๖. ค ๓๖. ข ๔๖. ค๗. ก ๑๗. ง ๒๗. ง ๓๗. ง ๔๗. ง๘. ค ๑๘. ข ๒๘. ข ๓๘. ข ๔๘. ก๙. ข ๑๙. ก ๒๙. ค ๓๙. ง ๔๙. ค๑๐. ข ๒๐. ค ๓๐. ง ๔๐. ง ๕๐. ง

เฉลยวชาพทธานพทธประวตธรรมศกษาชนเอก พ.ศ.

๒๕๔๙๑. ง ๑๑. ค ๒๑. ง ๓๑. ง ๔๑. ก๒. ก ๑๒. ก ๒๒. ค ๓๒. ค ๔๒. ค๓. ง ๑๓. ก ๒๓. ข ๓๓. ค ๔๓. ง๔. ก ๑๔. ก ๒๔. ข ๓๔. ง ๔๔. ข๕. ง ๑๕. ค ๒๕. ง ๓๕. ก ๔๕. ข๖. ง ๑๖. ข ๒๖. ง ๓๖. ค ๔๖. ก๗. ก ๑๗. ก ๒๗. ก ๓๗. ง ๔๗. ข๘. ข ๑๘. ข ๒๘. ง ๓๘. ก ๔๘. ข๙. ค ๑๙. ง ๒๙. ข ๓๙. ข ๔๙. ก๑๐. ก ๒๐. ข ๓๐. ข ๔๐. ค ๕๐. ก

๑๐. ข ๒๐. ค ๓๐. ก ๔๐. ก ๕๐. ก

เฉลยวชากรรมบถ (วนย) ธรรมศกษาชนเอก พ.ศ.

๒๕๕๐๑. ค ๑๑. ค ๒๑. ง ๓๑. ง ๔๑. ง๒. ง ๑๒. ก ๒๒. ก ๓๒. ค ๔๒. ก๓. ก ๑๓. ง ๒๓. ก ๓๓. ก ๔๓. ข๔. ง ๑๔. ก ๒๔. ข ๓๔. ข ๔๔. ค๕. ก ๑๕. ก ๒๕. ค ๓๕. ก ๔๕. ก๖. ง ๑๖. ง ๒๖. ค ๓๖. ค ๔๖. ค๗. ก ๑๗. ง ๒๗. ค ๓๗. ก ๔๗.

170

เฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก พ.ศ. ๒๕๕๐

๑. ค ๑๑. ค ๒๑. ก ๓๑. ง ๔๑. ข๒. ข ๑๒. ก ๒๒. ข ๓๒. ข ๔๒. ก๓. ข ๑๓. ง ๒๓. ค ๓๓. ง ๔๓. ข๔. ข ๑๔. ก ๒๔. ข ๓๔. ก ๔๔. ก๕. ง ๑๕. ก ๒๕. ค ๓๕. ง ๔๕. ค๖. ค ๑๖. ข ๒๖. ง ๓๖. ก ๔๖. ข๗. ก ๑๗. ก ๒๗. ก ๓๗. ก ๔๗. ค๘. ข ๑๘. ง ๒๘. ง ๓๘. ง ๔๘. ก๙. ง ๑๙. ง ๒๙. ก ๓๙. ค ๔๙. ง๑๐. ก ๒๐. ค ๓๐. ข ๔๐. ก ๕๐. ก

เฉลยวชาพทธานพทธประวตธรรมศกษาชนเอก พ.ศ.

๒๕๕๐๑. ง ๑๑. ง ๒๑. ง ๓๑. ข ๔๑. ข๒. ข ๑๒. ค ๒๒. ก ๓๒. ง ๔๒. ง๓. ง ๑๓. ข ๒๓. ง ๓๓. ข ๔๓. ค๔. ค ๑๔. ค ๒๔. ก ๓๔. ค ๔๔. ค๕. ข ๑๕. ก ๒๕. ง ๓๕. ก ๔๕. ง

ก๘. ข ๑๘. ข ๒๘. ก ๓๘. ข ๔๘. ง๙. ง ๑๙. ข ๒๙. ง ๓๙. ก ๔๙. ค๑๐. ค ๒๐. ก ๓๐. ง ๔๐. ค ๕๐. ง

171

๖. ค ๑๖. ค ๒๖. ข ๓๖. ข ๔๖. ง๗. ข ๑๗. ก ๒๗. ง ๓๗. ค ๔๗. ก๘. ข ๑๘. ค ๒๘. ง ๓๘. ก ๔๘. ง๙. ค ๑๙. ง ๒๙. ข ๓๙. ก ๔๙. ง๑๐. ค ๒๐. ก ๓๐. ค ๔๐. ข ๕๐. ง

เฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก พ.ศ. ๒๕๕๑

๑. ง ๑๑. ค ๒๑. ค ๓๑. ข ๔๑. ก๒. ง ๑๒. ก ๒๒. ง ๓๒. ค ๔๒. ข๓. ก ๑๓. ข ๒๓. ก ๓๓. ก ๔๓. ก๔. ง ๑๔. ข ๒๔. ง ๓๔. ค ๔๔. ค๕. ก ๑๕. ค ๒๕. ค ๓๕. ค ๔๕. ก๖. ก ๑๖. ค ๒๖. ข ๓๖. ค ๔๖. ข๗. ข ๑๗. ง ๒๗. ง ๓๗. ก ๔๗. ข๘. ค ๑๘. ง ๒๘. ค ๓๘. ก ๔๘. ก๙. ง ๑๙. ก ๒๙. ก ๓๙. ง ๔๙. ข๑๐. ข ๒๐. ง ๓๐. ค ๔๐. ง ๕๐.

เฉลยวชากรรมบถ (วนย)ธรรมศกษาชนเอก พ.ศ.

๒๕๕๑๑. ข ๑๑. ก ๒๑. ข ๓๑. ค ๔๑. ข๒. ก ๑๒. ง ๒๒. ง ๓๒. ก ๔๒. ก๓. ง ๑๓. ข ๒๓. ก ๓๓. ง ๔๓. ค๔. ง ๑๔. ข ๒๔. ก ๓๔. ก ๔๔. ก๕. ค ๑๕. ง ๒๕. ก ๓๕. ค ๔๕. ข๖. ข ๑๖. ก ๒๖. ค ๓๖. ก ๔๖. ง๗. ค ๑๗. ค ๒๗. ก ๓๗. ข ๔๗. ข๘. ข ๑๘. ง ๒๘. ข ๓๘. ก ๔๘. ค๙. ง ๑๙. ก ๒๙. ง ๓๙. ง ๔๙. ค๑๐. ค ๒๐. ค ๓๐. ง ๔๐. ง ๕๐.

172

ก

เฉลยวชาพทธานพทธประวตธรรมศกษาชนเอก พ.ศ.

๒๕๕๑๑. ง ๑๑. ข ๒๑. ง ๓๑. ง ๔๑. ข๒. ค ๑๒. ข ๒๒. ง ๓๒. ก ๔๒. ง๓. ข ๑๓. ง ๒๓. ก ๓๓. ค ๔๓. ข๔. ง ๑๔. ข ๒๔. ก ๓๔. ก ๔๔. ค๕. ง ๑๕. ค ๒๕. ข ๓๕. ง ๔๕. ง๖. ก ๑๖. ก ๒๖. ก ๓๖. ข ๔๖. ก๗. ค ๑๗. ข ๒๗. ข ๓๗. ค ๔๗. ง๘. ข ๑๘. ง ๒๘. ค ๓๘. ก ๔๘. ข๙. ง ๑๙. ง ๒๙. ข ๓๙. ข ๔๙. ข๑๐. ง ๒๐. ค ๓๐. ก ๔๐. ค ๕๐. ค

เฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก

พ.ศ. ๒๕๕๒๑ ข ๑๑ ง ๒๑ ค ๓๑ ง ๔๑ ง๒ ง ๑๒ ง ๒๒ ง ๓๒ ก ๔๒ ก๓ ก ๑๓ ข ๒๓ ค ๓๓ ก ๔๓ ค

ข

เฉลยวชากรรมบถ (วนย)ธรรมศกษาชนเอก พ.ศ.

๒๕๕๒๑ ก ๑๑ ง ๒๑ ง ๓๑ ก ๔๑ ข๒ ง ๑๒ ข ๒๒ ข ๓๒ ข ๔๒ ง๓ ค ๑๓ ก ๒๓ ก ๓๓ ง ๔๓ ค๔ ง ๑๔ ค ๒๔ ง ๓๔ ก ๔๔ ก๕ ข ๑๕ ก ๒๕ ก ๓๕ ข ๔๕ ง๖ ค ๑๖ ค ๒๖ ง ๓๖ ค ๔๖ ก๗ ก ๑๗ ข ๒๗ ก ๓๗ ข ๔๗ ค๘ ง ๑๘ ก ๒๘ ง ๓๘ ก ๔๘ ค๙ ค ๑๙ ข ๒๙ ข ๓๙ ค ๔๙ ก๑๐ ก ๒๐ ก ๓๐ ค ๔๐ ง ๕๐ ก

173

๔ ค ๑๔ ง ๒๔ ข ๓๔ ค ๔๔ ก๕ ง ๑๕ ข ๒๕ ก ๓๕ ง ๔๕ ข๖ ค ๑๖ ก ๒๖ ข ๓๖ ค ๔๖ ก๗ ง ๑๗ ง ๒๗ ก ๓๗ ก ๔๗ ง๘ ข ๑๘ ค ๒๘ ง ๓๘ ข ๔๘ ก๙ ข ๑๙ ข ๒๙ ข ๓๙ ง ๔๙ ข๑๐ ก ๒๐ ง ๓๐ ง ๔๐ ค ๕๐ ข

เฉลยวชาพทธานพทธประวตธรรมศกษาชนเอก พ.ศ.

๒๕๕๒๑ ค ๑๑ ค ๒๑ ค ๓๑ ง ๔๑ ค๒ ค ๑๒ ง ๒๒ ง ๓๒ ค ๔๒ ค๓ ข ๑๓ ข ๒๓ ข ๓๓ ง ๔๓ ง๔ ค ๑๔ ก ๒๔ ง ๓๔ ก ๔๔ ข๕ ง ๑๕ ก ๒๕ ง ๓๕ ง ๔๕ ก๖ ก ๑๖ ค ๒๖ ข ๓๖ ง ๔๖ ง๗ ค ๑๗ ข ๒๗ ค ๓๗ ก ๔๗ ข๘ ง ๑๘ ง ๒๘ ง ๓๘ ง ๔๘ ข๙ ง ๑๙ ก ๒๙ ค ๓๙ ก ๔๙ ก๑๐ ค ๒๐ ค ๓๐ ข ๔๐ ง ๕๐ ง

เฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนเอก

เฉลยวชากรรมบถ (วนย)ธรรมศกษาชนเอก พ.ศ.

๒๕๕๓๑ ง ๑๑ ง ๒๑ ค ๓๑ ง ๔๑ ข๒ ก ๑๒ ก ๒๒ ก ๓๒ ข ๔๒ ง๓ ข ๑๓ ข ๒๓ ค ๓๓ ง ๔๓ ข ๔ ก ๑๔ ก ๒๔ ข ๓๔ ค ๔๔ ค๕ ค ๑๕ ง ๒๕ ก ๓๕ ข ๔๕ ค๖ ข ๑๖ ก ๒๖ ค ๓๖ ก ๔๖ ข๗ ค ๑๗ ข ๒๗ ข ๓๗ ข ๔๗ ค๘ ข ๑๘ ค ๒๘ ง ๓๘ ก ๔๘ ค๙ ค ๑๙ ง ๒๙ ค ๓๙ ค ๔๙ ง๑๐ ก ๒๐ ง ๓๐ ก ๔๐ ง ๕๐ ก

174

พ.ศ. ๒๕๕๓๑ ก ๑๑ ง ๒๑ ง ๓๑ ก ๔๑ ค๒ ง ๑๒ ค ๒๒ ข ๓๒ ง ๔๒ ง๓ ค ๑๓ ง ๒๓ ข ๓๓ ข ๔๓ ค๔ ข ๑๔ ข ๒๔ ข ๓๔ ค ๔๔ ก๕ ข ๑๕ ค ๒๕ ก ๓๕ ข ๔๕ ข๖ ก ๑๖ ง ๒๖ ข ๓๖ ง ๔๖ ง๗ ง ๑๗ ง ๒๗ ง ๓๗ ก ๔๗ ก๘ ง ๑๘ ข ๒๘ ข ๓๘ ก ๔๘ ข๙ ก ๑๙ ก ๒๙ ง ๓๙ ง ๔๙ ค๑๐ ค ๒๐ ค ๓๐ ค ๔๐ ง ๕๐ งเฉลยวชาพทธานพทธประวต

ธรรมศกษาชนเอก พ.ศ. ๒๕๕๓

๑ ค ๑๑ ง ๒๑ ก ๓๑ ง ๔๑ ค๒ ข ๑๒ ข ๒๒ ข ๓๒ ง ๔๒ ก๓ ค ๑๓ ค ๒๓ ค ๓๓ ค ๔๓ ข๔ ง ๑๔ ง ๒๔ ข ๓๔ ข ๔๔ ก๕ ง ๑๕ ง ๒๕ ง ๓๕ ข ๔๕ ค๖ ค ๑๖ ค ๒๖ ข ๓๖ ค ๔๖ ก๗ ค ๑๗ ง ๒๗ ก ๓๗ ง ๔๗ ง๘ ข ๑๘ ค ๒๘ ข ๓๘ ค ๔๘ ข๙ ข ๑๙ ง ๒๙ ค ๓๙ ก ๔๙ ง๑๐ ค ๒๐ ข ๓๐ ก ๔๐ ข ๕๐ ก

175