PROFILAKTYKA GRYPY
description
Transcript of PROFILAKTYKA GRYPY
PROFILAKTYKA GRYPY
opracowała mgr Beata Mrozik
młodszy asystentPowiatowej Stacji Sanitarno-
Epidemiologicznej w Bolesławcu
GRYPA
Jest ostrą, bardzo zaraźliwą chorobą wirusową ukł. oddechowego,
GRYPA - EPIDEMIOLOGIA
Źródłem zakażenia wirusem grypy człowieka jest inny chory człowiek.
Są również zakażenia o charakterze zoonoz, których źródłem zakażenia są wirusy zwierzęce.
GRYPA – ETIOLOGIA
Czynnikiem etiologicznym choroby są wirusy należące do rodziny Orthomyxoviriadae.
Rozróżnia się trzy rodzaje wirusów grypy A, B, C, które różnią się pod względem budowy i właściwości biologicznych.
GRYPA – ETIOLOGIA
Wirus A – pandemiczny
zakaża ludzi, konie, świnie, norki, ssaki wodne
Wirus B – zakaża ludzi (szczególnie młodych)
Wirus C – zakaża ludzi i świnie
GRYPA- BUDOWA WIRUSA
GRYPA -WIRUSPodtypy wirusa grypy
Podtypy wirusa grypy dotyczą tylko wirusa typu A - odnoszą się odpowiednio do hemaglutyniny (H) oraz neuraminidazy (N), wskazują na cechy antygenowe białek błonowych wirusa grypy typu A. Dotychczas wyizolowano 16 podtypów hemaglutyniny (H1- H16) oraz 9 podtypów neuraminidazy (N1-N9).
Dla wirusa ludzkiego charakterystyczne podtypy to: H1,H2,H3 oraz N1,N2. Jednak nie jest wykluczone, że w wyniku mutacji wirus dokona „przeskoku antygenowego” i będzie możliwe zakażenie człowieka obcym gatunkowo podtypem. Ptactwo wodne jest rezerwuarem wszystkich podtypów hemaglutyniny oraz neuraminidazy.
W mikroskopie elektronowym wirusy grypy wyglądają jak małe kulki (100 do 150 nm) z wyraźnie widoczną błoną i licznymi kolcami.
Kolce są cząsteczkami białka wiążącego receptor, zwanego hemaglutyniną (HA). Zewnętrzna część tego białka odpowiedzialna jest za wiązane z odpowiednimi receptorami komórkowymi. Na schematycznym rysunku cząstki wirusa grypy przedstawiono liczne struktury dodatkowe. Oprócz hemaglutyniny, w błonie zakotwiczone są również dwa inne białka: enzym neuraminidaza (NA) i białko M2 spełniające rolę kanału jonowego pomiędzy środowiskiem i wnętrzem wirusa.
Błona składa się z cząsteczek tłuszczu. Wewnątrz błony znajduje się kapsyd wirusa zbudowany z warstwy utworzonej przez cząsteczki białka M1. Pokrywa on wnętrze wirusa. Materiał genetyczny wirusa stanowi osiem pojedynczych części (segmentów) RNA, będącego materiałem genetycznym wirusa. Każdy segment RNA jest połączony z enzymem (polimerazą) i nukleoproteiną. Cały kompleks zwany jest rybonukleoproteiną (RNP).
GRYPA- DROGI ZAKAŻENIA
Infekcja szerzy się drogą kropelkową
- czyli jest możliwe zakażenie poprzez bezpośredni kontakt z przedmiotami zanieczyszczonymi wydzielinami z ukł. oddechowego, osoby zakażonej.
GRYPA -EPIDEMIOLOGIA
Chory jest zakaźny na dzień przed wystąpieniem objawów klinicznych i około 5 dni po ich wystąpieniu (może się wydłużyć do 10 dni u dzieci i osób z obniżoną odpornością).
GRYPA -EPIDEMIOLOGIA
Zachorowanie na grypę występuje na całym świecie, a w strefie klimatu umiarkowanego obserwuje się cykliczny wzrost zachorowań w okresie jesienno-zimowym.
GRYPA -OBJAWY
nagły początek – objawy ogólne
- wysoka gorączka, pow. 38^C- silne, bóle głowy- bóle mięśni i stawów - brak łaknienia- ogólne rozbicie i wyczerpanie
GRYPA -OBJAWY
suchy napadowy kaszel ból gardła kichanie katar przy drożnych przewodach nosowych
tkliwość węzłów chłonnych-szyjnych krwawienia z nosa nudności i wymioty
GRYPA - OBJAWY
Gwałtowny początek zachorowania oraz dominacja objawów ogólnych w przebiegu grypy odróżniają ją od innych zakażeń górnych dróg oddechowych.
Po ustąpieniu gorączki, nasilone objawy bólu gardła i kaszlu utrzymują się jeszcze przez 3-4 dni, przy czym astenia może przetrwać przez cały czas choroby. Pełna rekonwalescencja następuje po okresie 1-2 tygodni lub dłuższym.
GRYPA -OBJAWY Wirusy same nie wywołują objawów ogólnoustrojowych:
wirusy są ograniczone do układu oddechowego i (zwykle) nie krążą w całym organizmie. Bezpośrednio po zakażeniu wirusem, organizm reaguje prostymi mechanizmami obronnymi w celu zwalczenia replikacji wirusa: wytwarza substancje przeciwwirusowe, głównie interferony. Krążące w krwi w całym organizmie interferony powodują wystąpienie objawów ogólnoustrojowych – można powiedzieć, że są to niezamierzone działania uboczne naturalnej reakcji obronnej organizmu.
GRYPA A PRZEZIĘBIENIE
GRYPA - POWIKŁANIA
powikłania pogrypowe mogą mieć objaw:krążeniowe- zapalenie mięśnia sercowego- zawał w 25% - zaostrzenie objawów u chorych z przewlekłą
prawokomorową niewydolnością serca- ujawnienie utajonej niewydolności sercapulmonologiczne- zapalenie płuc- zaostrzenie objawów astmy, przewlekłej obturacyjnej
choroby płuc, mukowiscydozy
GRYPA - POWIKŁANIANeurologiczne i psychiatryczne - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych- encefalopatie- drgawki- zespół Reya- schizofrenia- zmniejszenie odporności psychicznejNefrologiczne- ostre kłębkowe zapalenie nerekLaryngologiczne- zapalenie krtani- tchawicy- uszkodzenie receptora słuchowego
GRYPA - POWIKŁANIA
Gastroenterologiczne- ostry brzuch- zap. wyrostka robaczkowego
Inne- wstrząs toksyczny - odrzuty poszczepienne- poronienia
GRYPA – wirus A (H1N1)
Jest to nowa zmutowana forma wirusa
A (H1N1) zawierająca geny wirusów grypy:
świńskiej, ptasiej i ludzkiej, która jest chorobotwórcza dla ludzi.
GRYPA
Dlaczego potocznie używa się nazwy świńska grypa?
Wirusy grypy biorą swoją nazwę od pierwszego zwierzęcia u którego zostały pierwszy raz wykryte. Ten szczep został wykryty u świń w 1930 r. i z tego powodu został nazwany wirusem świńskiej grypy. Ponieważ wirusy grypy przechodzą ciągłe mutacje w chwili obecnej nawet nie wiadomo czy znaleziony u ludzi wirus może zarazić świnie.
GRYPA
GRYPA Objawy zakażenia są takie same jak w przypadku infekcji grypy
sezonowej, dotyczą głównie układu oddechowego Choroba atakuje częściej młodych, uprzednio zdrowych dorosłych. Objawy mogą się pojawić od 24 do 48 godzin od momentu infekcji.
- dotyczą głównie układu oddechowego z towarzyszącymi objawami w postaci gorączki, osłabienia, braku apetytu, kaszlu. - w szybkim tempie postępuje niewydolność oddechowa wymagająca w niektórych przypadkach wentylacji mechanicznej. - w fazie początkowej może występować katar, bóle gardła, nudności, wymioty i biegunka. Choroba atakuje częściej młodych, uprzednio zdrowych dorosłych.
GRYPA -
Pandemia- jest to epidemia danej choroby zakaźnej obejmująca rozległe obszary, np. cały kontynent lub nawet świat. Wg. definicji WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) pandemią określa się epidemię występującą w tym samym czasie w różnych krajach i na różnych kontynentach.
GRYPA – A(H1N1)W dniu 11 czerwca 2009 r., uwzględniając m.in. aktualną sytuację
epidemiologiczną grypy typu A/H1N1, Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła 6 fazę pandemii grypy.
Faza 6, najwyższa w skali określonej przez WHO, występuje wtedy, gdy epidemia grypy wystąpi w przynamniej jednym kraju, leżącym w innym regionie WHO, niż kraje, w których wcześniej potwierdzono epidemię i utrzymującą się transmisję wirusa z człowieka na człowieka (USA i Meksyk - Region WHO dla Ameryk).
Utrzymująca się transmisja wirusa w społeczeństwie została stwierdzona również poza Regionem WHO dla Ameryk, a decyzja WHO wskazuje na konieczność zmodyfikowania działań w innych krajach dotkniętych tak, aby zminimalizować negatywne skutki choroby dla społeczeństwa.
Ogłoszenie 6 fazy pandemii grypy nie oznacza, że wirus grypy typu A/H1N1 stał się bardziej zjadliwy. Nie oznacza również, że wirus spowoduje duże zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu społeczeństwa. Oznacza jednak, że światowa pandemia trwa i że każdy kraj może zostać dotknięty, jednakże nikt nie może przewidzieć kiedy i jak szybko to nastąpi.
GRYPA - PANDEMIA Pandemie wywoływane są przez „nowe” wirusy grypy typu A Wirusy pandemiczne są obcymi szczepami z rezerwuaru zwierzęcego
(przełamanie bariery międzygatunkowej, przeskok antygenowy). Normalne warianty dryfu antygenowego wirusów krążą w populacji
ludzkiej i powodują normalne epidemie. Największa pandemia XX wieku: w latach 1918-29 grypa hiszpanka
(A-H1N1). Liczba zgonów na całym świecie spowodowanych przez hiszpankę
jest szacowana na 40 do 50 milionów, większość z nich stanowili młodzi ludzie umierający z powodu pierwotnego wirusowego zapalenia płuc.
Inne pandemie, o łagodniejszym przebiegu: • 1957 (A-H2N2) • 1968 (A-H3N2) • 1977 (A-H1N1)
GRYPA - PANDEMIA
GRYPA
GRYPA – A(H1N1)
Cechy sprzyjające wybuchowi pandemii:- niska śmiertelność- wysoka zaraźliwość- długi okres zaraźliwości choroby- brak naturalnej odporności populacji
GRYPA - PROFILAKTYKA
Zapobieganie rozprzestrzenianiu się grypy poprzez:
• immunoprofilaktykę, • chemioprofilaktykę• przestrzeganie zasad higieny
GRYPA - PROFILAKTYKA
- Unikanie kontaktów i dużych skupisk ludzkich w okresie wzrostu zachorowań na grypę
- Zachowanie wzmożonej higieny podczas kaszlu, kichania, mówienia
- Najbardziej efektywnym sposobem kontroli grypy są coroczne szczepienia.
GRYPA – źródła z których korzystano
www.pzh.gov.plwww.gis.gov.plwww.influenza.plwww.who.int„Choroby zakaźne i pasożytnicze”- Cianciara J., Juszczyk J..
Wydawnictwo Czelej, Lublin 2007r.„Grypa i jej profilaktyka”- L.B. Brydak. Wydawnictwo terMedie, Poznań
2004r.Medycyna Praktyczna- zapobieganie zachorowaniom na grypę. Polskie
Towarzystwo Wakcynologii, 2008r.Bezpieczeństwo Pracy- Wirus A(H1N1)drogi zakażenia i profilaktyka,
2009r..Kardiologia Polska-Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, szczepienia
przeciw grypie w prewencji wtórnej choroby wieńcowej, czerwiec 2009r..
DZIĘKUJĘ
ZA
UWAGĘ