Profesorët dhe Asistentët e Juridikut...se cfare eshte e mira, e keqja, vetedija dhe detyra. Gjate...

ABA Iniciativa për Sundimin e Ligjit

Doracaku i Etikës Ligjore

2

Profesorët dhe Asistentët e Juridikut Fakulteti Juridik Universiteti i Prishtinës Prishtinë, Kosovë Prill 2008 Re: Doracaku i Etikës Ligjore & Përgjegjësisë Profesionale I nderuari Rektor, Dekan dhe Profesorë, Në emer të Odës së Avokatëve Amerikan, Iniciativës të Sundimit të Ligjit (ABA) në Kosovë, jam i kënaqur t’ua prezentojë Doracakun e Etikës Ligjore dhe Përgjegjësisë Profesionale të zhvilluar nga grupi punues i ekspertëve ligjorë në Kosovë. Doracaku i bashkangjitur dhe puna jonë e vazhdueshme me fakultetin juridik për të zhvilluar një planprogram bashkëkohorë, është pjesë e përpjekjeve tona të vazhdueshme për të përmirsuar arsimin ligjor në Kosovë, duke përfshirë prezentimin e Klinikave Penale dhe Civile, kurset e Metodologjisë Ligjore dhe Avokaturës Gjyqësore dhe klinikës ligjore me klient të vërtetë. Ne besojmë që përfshirja e kursit të etikës ligjore dhe përgjegjësisë profesionale do ta kompletojë ndihmën gjithëpërfshirëse në teorin ligjore, kurset thelbësore dhe kurset e klinikës ligjore. Duke e furnizuar fakultetin me nivel të lartë të etikës dhe vetëdijësimit në përputhshmëri me kodet e etikës dhe nderit, ju do të jeni më mirë të përgatitur për ta ndihmuar universitetin të bëjë tranzicionin për tu përshtatur me Procesin e Bolonjës në Fushën e Arsimit të Lartë Evropian. Studentët e Juridikut do të jenë më mirë të përgatitur për të sjellë shkallë të lartë të integritetit të etikës dhe për t’iu përshtatur dhe promovuar kodet relevante të sjelljes profesionale dhe etikës. Doracaku ka për qëllim të përdoret fillimisht nga profesorët e fakultetit juridik, nga studentet dhe ekspertët e angazhuar në Klinikat Ligjore. Gjatë kohës, ne presim ti përdorim këto materiale për të zhvilluar një kurs plotësisht të kredituar dhe obligativ për Etikën Ligjore dhe Përgjegjësinë Profesionale. Ne shpresojmë që Kodi i Sjelljes do të zgjërohet për të përfshirë të gjithë studentët e fakultetit juridik si dhe profesorët. Doracaku përmban: Një Shqyrtim të Etikës në Profesionet Ligjore; Dilemat Etike Hipotetike Ligjore; dhe një Rast të Gjykimit Simulues që Përshinë Etikën Ligjore dhe Dilemat Etike. Doracaku gjithashtu përmban kodet më të reja të sjelljes që janë në efekt nga Oda e Avokatëve të Kosovës; Kodet e Këshillit Gjyqësor të Kosovës për Gjykatësit dhe Prokurorët; dhe draft Kodin e Sjelljes dhe të Etikës të Komisionit Kosovar për Ndihmë Ligjore. Përfundimisht, Doracaku përfshin draftin punues të Kodit të Sjelljes për Klinikat Ligjore të Universitetit të Prishtinës për tu përdorur nga studentët, profesorët dhe ekspertët e angazhuar në kurset klinike. Jemi të kënaqur të bashkëpunojme me ju, dhe mirëpresim punën e përbashkët në të ardhmën. Nëse mund të përgjigjemi në ndonjë pyetje apo koment, ju lutem mos hezitoni të na kontaktoni. Sinqerisht, David Sip, Drejtor, ABA Iniciativa e Sundimit të Ligjit – Kosovë



3

MIRËNJOHJE Grupit Punues të përfaqësuesve të Universitetit të Prishtinës dhe Shoqatës së Avokatëve Amerikane Iniciativa për Sundimin e Ligjit (ABA/ ROLI), të cilët e zhvilluan këtë udhëzues për të krijuar një baze trajnimi dhe leximi për Fakultetin Juridik të Universitetit të Prishtinës. Udhëzuesi është i paraparë për pjesemarrësit në mësimin klinik, stafin, mbikqyrësit dhe eskperët e mësimit klinik. Falenderim të veqantë për Eric Sutton, Fakulteti Juridik i Universiteti të Pitsburgutut për hulumtimin dhe përmbliedhjen e materialit. ABA/ROLI Kosovë 2007

Legal Ethics & Professional Responsibility Handbook for Legal Clinics, Courses and Seminars (Albanian version) 10 Digit ISBN Number: 1-60442-081-2 13 Digit ISBN Number: 978-1-60442-081-4 Copytight © 2008 by the American Bar Association Rule of Law Iniciative Pashko Vasa 7, Prishtina 10000, Kosova



4

Manual i Etikës Ligjore dhe Përgjegjësitë Profesionale në Kosovë

Përmbajtja

Hyrje dhe qëllimi i manualit për etikën ligjore Mirënjohje Etika Ligjore dhe Përgjegjësitë Profesionale ........................................................5 Studimi i Etikës në Profesionet Ligjore ......................................................................5 Rastet Hipotetike ......................................................................................................11 Probleme të gjykimeve të simuluara ........................................................................15

Codet Profesionale Ligjore dhe të Mirësjelljes në Kosovë Oda e Avokatëve të Kosovës, Kodi i Etikës Profesionale për Avokatë ....................21 Statuti i Odës së Avokatëve të Kosovës ..................................................................39 Këshilli Gjyqësor i Kosovës, Kodi i Etikes dhe Sjelljes Profesionale për Gjykatës ……………………………………………………………………………….73 Këshilli Gjyqësor i Kosovës, Kodi i Etikës dhe Sjelljes Profesionale për Prokurorë ……………………………………………………………………………..79 Kodi i Sjelljes dhe Etikës i Komisionit për Ndihmë Juridike ......................................85 Kodi i Sjelljes Profesionale në Mesimin Klinik në Fakultetin Juridik, Universiteti i Prishtinës ..........................................................................................93



5

STUDIM I ETIKËS NË PROFESIONET LIGJORE

Parimet e Përgjithshme

Në komunitetin ligjor, etika ka të bëjë me karakteristikat morale të avokatëve,

gjykatësve apo prokurorëve profesionalë. Etika eshte studim i esences morale ne

raportet mes paleve. Raportet morale gjithehere kane natyre bilaterale. Njerezit

hyjne ne raporte morale me te tjeret sepse perms aktiviteteve te veta, ata

eventualisht prekin mbi interesat e njerezve rreth tyre te cilet ose pergjigjen me

vleresime, veprime apo akte, qe se bashku njihen si sjellje. Koncepti i shoqerise per

etiken eshte variabil; ai ndryshon ne baze te perceptimeve te shoqerise lidhur me ate

se cfare eshte e mira, e keqja, vetedija dhe detyra. Gjate studimit te etikes, secili

individ e ka nje te kuptuar lidhur me ate se si te tjeret presin qe ai te sillet, dhe ne

kembim, individi i qaset interaksioneve te tyre me te tjeret me te pritura te caktuara

lidhur me ate se si ata do ti paraqesin sjelljet e tyre.

Funksioni i moralit eshte perafersisht i lidhir me funksionin e ligjit. Te dyja

jane normative, do te thote ato e rregullojne deri ne nje mase te caktuar sjelljen e

njerezve ne shoqeri. Ky aspekt rregulativ i drejton dhe udhezon aktivitetet e

individeve ne menyre konsistente me te prituarat e kolegeve te tyre si teresi. Sepse

te dyja e derivojne fuqine e tyre nga interesi i njerezve qe te themelohet nje kornize e

kordinuar e rregullave sociale, e ato jane domosdoshmerisht te nderlidhura. Keto

limite mbi te drejten per te vepruar e kane nje ndikim fundamental ne raportet mes

njerezve ne ligj. Megjitheate, te dyja sistemet dallojne ne fokusin e rregulloreve,

sistemin e implementimit, dhe llojeve te sanksioneve.

Rregullorja ligjore krijon norma imperative qe kerkojne nje sjellje te caktuar ne

situata publike. Rregullat morale me se tepermi mbeshteten ne standarde vullnetare

dhe zakonore qe i udheheqin raportet interpresonale te individeve.

Shteti aplikon sanksione ne rast te shkeljeve te raporteve ligjore, perderisa

shoqeria ose organizatat aplikojne sanksione kunder individeve ne rast te sjelljeve te

cilat jane ne kundershtim me zakonet dhe vetedijen shoqerore.

Kodi i etikes te cilin secili profesion ligjor e ka permbledhur paraqet aspektin

rregullativ te ketyre karakteristikave morale. Perderisa keto kode te etikes ofrojne



6

nje kornize per profesionistet ligjor, ato nuk munden ne menyre eksplicite ta trajtojne

cdo eventualitet. Ne rrethana te dyshimta profesionale ligjore, profesionisti ligjor

duhet te bazohet ne vetedijen e vet morale. Kjo vetedije morale eshte te kuptuarit

individual te asaj cfare shoqeria do te kerkonte ne disa situata te caktuara sociale.

Kjo mund te barazohet, perafersisht, me nje sens te obligimit. Kjo dallon nga

moraliteti si koncept i pergjithshem sepse eshte ideologji subjektive dhe qendrim,

perderisa morali perbehet nga normat objektive sociale qe i rregullojne aktivitetet

interpersonale te njerezve. Keshtu, etika ligjore eshte qendrim i nje profesionisti

ligjor mbi vlerat e ligjit dhe normave legjislative, dhe realizimi atij qendrimi nga ai ose

ajo ne punen profesionale.

Nje qendrim i tille nuk mund te legjislohet, sikur qe morali nuk mund te

imponohet nen nje sundim te formalizuar te ligjit. Sido qe te jete, kjo nuk do te thote

qe nuk ka mekanizma te zbatimit te formalizuar qe i lejojne profesionet ligjore ta

rregullojne sjelljen e anetareve te vet perms kodeve te tyre te etikes. Kjo pothuajse

do te thote qe sensi subjektiv i obligimit te detyres nuk mundet formalisht te

kodifikohet. Fokusi i etikes ligjore, prandaj, eshte mbi individin si profesionist ligjor

dhe si ata e interpretojne dhe aplikojne te kuptuarit e tyre mbi moralin dhe ligjin, dhe

mbi interrelacionin ligjor dhe te parimeve e normave ligjore.

Avokatet

Avokatet i ofrojne sherbime keshilla dhe assistence ligjore publikut. Aspekti

me i dallueshem i profesionit te avokatit eshte raporti qe ata e ndertojne me klientet

e tyre. Ndryshe nga profesionet e gjykatave ose prokurorive, sjellja e avokatit nuk

eshte si e nje zyrtari te shtetit. Qasja e tyre ne procesin ligjor eshte e nje qytetari me

ekspertize shtese dhe studim te ligjit. Moraliteti i sjelljes se tyre ne mase te madhe

varet nga raportet interpersonale me klientet dhe me detyrat e perfaqesimit entuziast

te instruksioneve te klienteve te tyre.

Paradoksalisht, natyra publike e sistemit ligjor do te thote qe konfidencialitetit

duhet ti ipet kujdes i larte ne aktivitetet e avokatit. Si perfaqesues te klienteve,

raportet mes avokatit dhe klientit domosdoshmerisht jane te aferta, dhe klientit i

duhet te mbeshtetet ne avokatin, qe ai ta mbaje nivelin e njejte te konfidencialitetit



7

lidhur me jeten private te klientit, sikur qe ky do ta ruante vete. Avokati poashtu

duhet ti pergjigjet raporteve me palen e kundert, dhe te sillet sipas idealeve te

drejtesise dhe respektit duke e respektuar konfidencialitetin edhe te pales tjeter.

Avokatet nuk jane perfaqesues te shtetit, dhe raporti i tyre me publikun ne

shume menyra eshte raport afarist. Klientet i angazhojne avokatet per shkak te

nivelit te tyre relativisht te ngritur te vetedijes mbi ceshtjet dhe rastet ligjore. Per

shkak te kesaj, sjellja e tyre eshte e kufizuar nga te priturat e shoqerise, pra qe do ti

shmanget perdorimit te njohurise se tyre ne ate menyre qe te perfitoje nga mungesa

e eskpertizes se klientit, si per shembull perms reklamimit te rrejshem ose te

dukshem.

Avokati e ka per detyre qe ta mbaje nivelin e ekspertizes. Publiku pret qe

avokatet me te cilet ata krijojne raporte ta mbajne veten ne menyre kompetente.

Keshtu, avokati eshte i obliguar qe te vazhdoje arsimimin e vet edhe pas universitetit

me qellim qe ti kenaqe keto te pritura. Kjo e pritur e kompetences eshte kyce per

konceptin e drejtesise ne sistemin ligjor; nje pale qe nuk ka njohuri te duhur mbi

proceduren dhe ligjin, ka pak gjasa qe te marre shqyrtim korrekt dhe komplet te

ankeses apo mbrojtjes se vet.

Avokatet poashtu duhet te sigurohen qe raportet e tyre me nje klient te

caktuar te mos krijojne konflikt profesional per shkak te ndonje raporti aktual apo te

mehershem me ndonje klient tjeter. Per shembull, avokati nuk duhet te pranoje qe

ta perfaqesoje apo ti jape keshille ligjore nje klienti, kur avokati me pare e ka

perfaqesuar palen e kundert. Publiku pret qe avokati te jete perfaqesues i vertete i

klientit dhe te duket qe ata kane interesa te njejte sikur edhe klienti. Nje konflikt

interesi shpie kah perceptimi qe avokati vepron sipas interesit te vet, e jo sipas

interesit me te mire te klientit te vet.

Gjykatesit

Kerkesat morale per aktivitetin e gjykatesve marrin nje kuptim te vecante me

hyrjen ne efekt te Kodit te Sjelljes Profesionale. Si ne rastet penale dhe ne ato civile,

ky dokument normativ avancon prezentimtin e normave morale dhe statusin ligjor

gjate implementimit te ligjit. Kodi i Etikes Profesionale paraqet udhezues moral mbi



8

aktivitetin gjyqesor ligjor me marrjen e vendimeve te drejta; barazine e paleve,

objektivitetin dhe konsideraten e kujdesshme te meritave te rastit, pergjegjesine para

shtetit, kombit dhe vetedijes se vet, dhe nje subordinim ekskluziv ne ligj. Prandaj,

etika profesionale e gjykatesit eshte veprimi professional i nje gjykatesi nje nje

procedure gjyqesore bazuar ne drejtesi, barazi, objektivitet, pergjegjesi dhe

paanshmeri.

Veprimet e nje gjykatesi rrjedhimisht ndikojne ne te drejtat dhe interesat e

qytetareve. Ne rolet e tyre zyrtare, ata nderveprojne me publikun ne nje raport

qytetar-qeveri. Veprimet e tyre jane indikatore te natyres se qeverise dhe menyres

si ajo ndervepron me publikun. Performanca e detyrave shteterore kerkon ndjenje te

shtuar te pergjegjesise nga perfaqesuesit e fuqise, sepse publiku pret nje standard

me te larte te sjelljes nga ata ne pozicion te autoritetit. Prandaj, sjellja e tyre per se

afermi duhet te korrespondoje me parimet dhe normat e moralitetit qe sigurojne nje

perceptim pozitiv te autoritetit te qeverise dhe perfaqesuesve te saj.

Kerkesa te rendesishme te karakterit moral per gjykatesit rrjedhin nga parimi i

pavarsise dhe subordinimit vetem ne ligj. Nje gjykates nuk ka te drejte ti pranoje

ndikimet locale, ose qe te udhezohet nga instruksione dhe kerkesa te paleve te

jashtme, pa marre parasysh pozicionin e tyre. Ne vend te kesaj ata duhet ta bartin

funksionin e zyrave te tyre ne interest e te gjithe njerezve dhe ne emer te ekzekutimit

te deshires se tyre te shprehur ne ligj. Duke e bere kete, ata udhehiqen nga vetedija

e tyre morale.

Me ne fund, si perfaqesues te shtetit, gjykatesi duhet ta kufizoje sjelljen e vet

edhe jashte gjykates. Qytetaret presin qe zyrtaret qeveritar ti shmangen konfliktit te

interesave dhe te refuzojne qe ta shfrytezojne poziten e tyre te fuqise per perfitime

personale. Kur nje gjykates sillet ne ate menyre, ne kapacitet jo gjyqesor, publiku do

ta humb besimin ne sistemin gjyqesor si nje organ i pavarur. Per ta mbajte dinjitetin e

zyres se tyre, gjykatesit duhet te sillen ne menyre qe i pershtatet statusit te tyre, dhe

duhet te marrin hapa te arsyeshem per tu siguruar qe familja e tyre dhe koleget

veprojne njesoj.



9

Prokuroret

Sikur gjykatesit, edhe prokuroret udhehiqen nga nje respektim strikt i ligjit dhe

kjo eshte permes aplikimit publik te ligjit, nga e cila gje ata e fitojne autoritetin e tyre

moral. Prokuroret bartin mbikqyrjen e ekzekutimit te ligjeve dhe e mbeshtesin

procesin e ndjekjes shteterore te veprave penale para gjykates. Ata i paraqesin

rastet e tyre ne procedura gjyqesore, duke e fituar ne kete menyre nje vleresim te

publikut, fale pozites dhe sjelljeve te veta. Si nje perfaqesues i shtetit, prokurori ka

obligim moral ti rezistoje ndikimeve te jashtme. Ata jane moralisht te pergjegjshem

per tri role: hetues, zyrtar shteti, dhe keshilltar ligjor.

Ne rolin e tyre si hetues dhe ne rolin e tyre si mbikqyres te hetimeve,

prokuroret jane ne nje raport procedural me te akuzuarin. Por, njekohesisht

prokurori si hetues poashtu mban pergjegjesine morale me te cilat te drejtat morale

te te akuzuarit korrespodojne. Ndoshta me e rendesishmja prej ketyre roleve eshte

prezumimi i pafajsise.

Aspekti moral i prezumimit te pafajsise perbehet nga fakti qe edhe ne hetimet

paraprake prokurori si hetues obligohet qe plotesisht ta perjashtoje anshmerine

akuzatore dhe ti marre parasysh te gjitha faktet relevante qe mund ta lehtesojne

pergjegjesine e te akuzuarit ose te dyshuarit. Ai nuk mund te kerkoje dhe perdore

vetem faktet dhe informatat qe shkojne na favor te rastit te vet; drejtesia ndaj te

pandehurit dikton qe te gjitha provat ne dispozicion duhet te konsiderohen. Eshte

detyre ligjore dhe morale e prokurorit qe si hetues ti siguroje te gjitha provat

relevante ne nje hetim, ne menyre qe ti shmangen mundesise se paragjykimit.

Prokurori ne rolin e perfaqesuesit te shtetit ne procedurat gjyqesore eshte i

obliguar qe ti beje deklarata direkte akuzatore te pandehurit. Megjithate, prokurori

edhe atehere eshte me ligj dhe moralisht i obliguar qe ti vertetoje me deshmi ato

deklarata. Ne mbrojtjen e interesave te shoqerise prokurori njekohesisht thirret qe ti

mbroje interesat ligjore te te akuzuarit. Ne karakterizimin e te akuzuarit, prokurori

duhet te kete parasysh qe prezumimi i pafajsise aplikohet ndaj te akuzuarit. Nese

akuzuesi nuk ka mjaft prova per vepren penale te te akuzuarit, kjo paraqet ndjekje

jomorale.



10

Prokurori eshte i obliguar qe ti zbatoje normat e moralitetit te permendura me

larte dhe te mbetet objektiv. Fjalimi i prokurorit nuk duhet te jete politik. Fjalimi

akuzator i prokurorit nuk duhet te permbaje perqeshje ndaj te akuzuarit, as

vrazhdesi, fyerje ndaj karakteristikave ose deklarime lidhur me dukjen e te akuzuarit,

apo nacionalitetit, religjionit, ose paaftesive fizike. Prokurori nuk ka te drejte morale

qe ta nenqmoje apo perule dinjitetin e te akuzuarit.

Si perfaqesues te shtetit, prokuroret (dhe familjet e prokuroreve, si dhe

koleget e aferm) nuk mund ta shfrytezojne zyren e tyre per perfitime personale.

Sjellja e cila krijon nje perceptim tek publiku qe hetimet nuk jane duke u mbajte ne

menyre te duhur poashtu duhet te shmangen.

Prokuroret si hetues poashtu jane pergjegjes per mbikqyrjen e procesit

hetues. Esenca e kesaj mbikqyrje eshte qe te sigurohen qe organet e hetuesise e

kryejne detyren e tyre dhe te observojne nese procedura eshte e rregulluar me ligj.

Prokuroret qe veprojne si mbikqyres te hetimeve, cdohere duket te mbajne ne mend

qe edhe shkelja apo devijimi me i vogel nga ligji, mund te rezultoje ne kufizime te

konsiderushme te te drejtave dhe lirive te te akuzuarit. Ne rast te shkeljes se

procedurave, ndermerren masat per restaurimin e legjitimitetit dhe mbajtjen e

personit te pergjegjes si fajtor. Prandaj, prokurori duhet te perkujdeset qe hetuesit

veprojne nga pozicioni i humanizmit dhe drejtesise gjate kryerjes se detyrave

profesionale. Ligji parasheh qe eshte ne diskrecion te prokurorit qe te zgjedhe cilen

mase procedurale ta aplikoje ne nje hetim, por me rastin e marrjes se ketij vendimi,

prokurori duhet te qe te vazhdoje jo vetem mbi baza ligjore por edhe mbi ato morale.

Prandaj, nje aktivitet i mbrojtur me ligj i zyres se prokurorise eshte implementimi i

funksionit shteteror, qe eshte bartes madhor dhe direct i shtetit.

Ne fund, prokuroret poashtu e marrin rolin e keshilltarit ligjor. Sikur avokatet,

keshilluesi eshte i obliguar ta respektoje konfidencialitetin etik, posaqersisht ne

raport me deshmitaret. Pos kesaj, konsideratat e njejta te respektit per palen

kundershtare aplikohen edhe mes prokurorit dhe te pandehurit. Se fundi, prokurori

duhet ta respektoje keshilltarin e pales se kundert – avokatin- si kolege, dhe ti

shmanget shfrytezimit te gabimeve te tyre dhe degradimit te pozites se tyre.

Adaptuar nga “Etika Profesionale e Avokatit,” ABA/CEELI Kyrgyzstan, 2005



11

RASTET HIPOTETIKE



12

RASTET HIPOTETIKE

AVOKATET

1) Avokatet A dhe B i perfaqesojne palet kundershtare ne nje rast

jashtekontestimor. Partneri i A-se (Avokati C) ne nje zyre avokative nga dy partnere

e ka trajnuar praktikantin X ne fazen fillestare te rastit konkret jashtekontestimor. X e

ka mbaruar programin e praktikes para se te mbyllej rasti jashtekontestimor. B-ja

me vone e krijoi nje zyre te perbashket avokature me X diku kah fundi i rastit

jashtekontestimor.

a) A ka konflikt interesi qe kerkon qe B-ja te terhiqet nga rasti jashtekontestimor?

b) A duhet avokati B te terhiqet duke marre parasysh sa afer eshte rasti qe te

perfundoje?

2) Juve ju eshte prezentuar nje rast hipotetik ne te cilin avokati A e perfaqeson

B-ne ne nje akuze kunder Y-se, te perfaqesuar nga avokati X. Avokati X i dergon Y-

se informata konfidenciale qe i refrohen te dhenave konfidenciale qe Y ia ka zbuluar

Avokatit X dhe poashtu e ka paraqitur strategjine e gjykimit dhe nje vleresim te

punes se avokatit X. Kjo informate i eshte derguar me faks Y-se. Nga nje gabim i

sekretareshes se syres se avokatit X, informata poashtu i eshte derguar gabimisht

dhe qe ajo permban informata konfidenciale dhe produkte pune te avokatit X.

a) A eshte pergjegjes avokati per gabimin e bere nga sekretaresha e zyres se

tij?

b) A kerkon obligimi i avokatit A per nje prezentim te klientit qe ai i ka lexuar

informatat qe lexohen ne informatat qe i jane derguar gabimisht avokatit te pales

kundershtare?

3) Nje zyre e perbashket e avokateve prej pese anetareve e ka vendosur

shenjen para zyres se tyre, ne te cilen tregohen emrat e avokateve. Shenja eshte e

vogel, shtypi eshte standard, dhe shkronjat e asnjerit prej emrave nuk jane me te



13

medha se te tjetrit. Pasi dy prej ketyre emrave thuhet qe kane specializuar ne te

drejten per organizatat e biznesit. Njeri prej ketyre avokateve nuk e ka regjistruar

specializimin e vet ne Oden e Avokateve te Kosoves, por ajo eshte e kualifikuar qe

ta kryeje kete specializim.

a) Sa eshte etike per nje zyre avokatesh qe ti paraqese avokatet si te kualifikuar

per kryerjen e sherbimeve ligjore te specializuara kur ata nuk e kane regjistruar

specializimin e tyre ne Ode?

b) Cka nese zyra do te cekte qe eshte zyre e specializuar ne te drejten per

organizatat e biznesit, ne vend qe ta radhise specializimin e avokateve te caktuar?

GJYKATESIT

4) Nje gjykates e kupton qe e njeh nje pale ose deshmitar te perfshire ne nje rast

qe eshte para tij/saj. Gjykatesi nuk ka raport biznesi me palen apo deshmitarin, e as

nuk ka lidhje te afert shoqerore apo personale mes ketyre dyve. A duhet gjykatesi

qe te terhiqet nga rasti per shkak te pales, avokatit, ose deshmitarit qe e njeh

gjykatesin?

5) Ne nje situate, nje gjykates eshte kerkuar qe te ligeroje ne nje trajnim per

akademine policore, ku do te spjegoje se cfare pritet nga oficeret e policise ne

gjykatore. Ky trajnim eshte dizajnuar qe te informohen pjesetaret e policise lidhur

me temat qe gjyqtaret mund t’ju ofrojne avokateve apo gjyqtareve ne panel ne raste

te ndryshme edukative, respektivisht, efektin e miresjelljes, nevojen per kendshmeri,

vleren e degjimit te pyetjes, rendesine e ofrimit te pergjigjeve te perpikta, etj. Ne nje

rast tjeter nje gjykates ka pyetur nese eshte e duhur per nje gjykates qe ti mesoje

zyrtaret e policise ne nje forum edukativ lidhur me zhvillimet e reja ne ligj.

a) a mundet nje gkykates te ligjeroje ne nje trajnim per akademine e policise

lidhur me ate se cfare pritet mga policet ne gjykatore?



14

b) A mundet nje gjykates qe te ligjeroje lidhur me temen e zhvillimeve te reja

ligjore ne nje program per zyrtaret e policise?

6) Nje television lokal i ka ofruar nje gjykatesi qe te marre pjese ne nje program

te perjavshem diskutimi televiziv per tu pergjigjur lidhur me ceshtjet ligjore. Gjykatesi

do te mbaje interviste dhe nuk do te paguhej per sherbimet e veta. Nuk duhet te

komentoje lidhur me meritat e rasteve te pazgjidhura, hetimeve ne procedure e siper

e as per ceshtjet politike. Komentet e gjykatesit do te fokusoheshin ne ceshtjet qe

kane te bejne me praktiken dhe proceduren. A mundet nje gjykates te paraqitet ne

baza te rregullta ne ndonje program televiziv apo te radios per interviste apo

program te drejte per drejte, lidhur me ceshtjet ligjore qe s’kane te bejne me meritat

e nje rasti te pazgjidhur apo hetim dhe te identifikohet si gjykates?

PROKURORET

7) Prokurori X e pati nje darke ne nje pasdite, nje dite pune, me nje mik nga

femijeria e i cili koheve te fundit eshte zgjedhe anetar ne Parlament. Gjate kesaj

kohe Kuvendi ka kekruar nga prokurori mendimin e tij mbi efektin e legjislacionit te

propozuar per ristrukturimin e disa departamenteve te Minstrise qe do te kishte ne

zyren e prokurorise. Anetari i Parlamentit e pagoi darken. Pak kohe pas kesaj, filloi

nje hetim per te pare nese anetari i Parlamentit e ka perdore ndikimin e zyres se tij

ne menyre jo-adekuate. Prokurorit X i eshte caktuar rasti nga mbikqyresi i tij.

a) A duhet Prokurori X te refuzoje hetimin ne kete rast?

b) A ka bere Prokurori shkelje te Kodit me faktin qe ka diskutuar per

legjislacionin me nje figure politike?

8) Dy femra e plackisin nje shtepi. Pak kryejres se placktijes, Plackitesja A e

therr me thike Plackitesen B dhe ike me sendin e vjedhur. Te dyja arrestohen dhe

ngrakohen me vepren e plackitjes, dhe Plackitesja A akuzohet per sulm. Plackitesja

B tani eshte e pandehur dhe deshmitare per akuzen e sulmit. A mundet prokurori qe



15

ta ndjeke nje rast te ndjekjes se dyfishte ku vktima/deshmitare eshte poashtu e

pandehur qe te ndjeket?

9) Prokurorit X i eshte caktuar rasti qe ta ndjeke nje te akuzuar per dhunim. Si

rezultat i drejtperdrejte i ngarkeses se tij me raste, Smit nuk ka kohe ti shqyrtoje te

gjitha faktet para se te filloje rasti. Pjesa kryesore e fakteve, revolja e perdorur nga

dhunuesi i pandehur, shume shpejt eshte pare qe i takon nje personi tjeter,

perkunder pohimit te prokurorit qe ajo eshte e dhunuesit. Gjykatesi e raporton

prokurorin per pergatitje joadekuate te fakteve. A ka bere prokurori shkelje etike

duke pranuar edhe nje rast nga eprori i tij, perkunder faktit qe ka pase ngarkese te

tepert me raste?



16

PROBLEMI I GJYKIMEVE TE SIMULUARA Rasti Naum Sam

Naum Sam, nje qytetar nga Mokova, eshte zene nga patrolla ushtarake e KMOR-it

ne kufirin mes Mokoves dhe Kamedonise me nje cante te mbushur me pushke

automatike dhe ekspolzive, te ngarkuar ne nje gomar. Pastaj Naum Sam eshte

derguar tek prokurori ku eshte akuzuar per kontrabande armesh. Akuza e thekson

qe Naum Sam eshte perfshire ne kete aktivitet illegal per qellime biznesi-perfitimi.

Familja e Naum Sam e ka verejte nje shapllje te madhe ne gazeten kryesore te

Mokoves per nje avokat qe merret me raste penale. Shpallja e cek emrin e avokatit,

adresen e tij dhe numrin e telefonit. Aty poashtu thuhej qe avokati kishte me shume

pervoje ne rastet penale se sa cdo avokat ne vend. Te intriguar nga shpallja, babai i

Naum Sam shkoi tek avokati dhe kerkoi qe ta mbroje Naum Sam. Avokati i tha

babait te Naum Sam qe te mos brengosej sepse ai ishte avokat i njohur dhe se

rastet e tilla jane te lehta per te dhe se ai i fitonte gjithehere ato.

Babai i Nam Sam e angazhoi avokatin. Avokati i prezentoi babait nje marreveshje te

pergatitur lidhur me shpenzimet e parapara per rastin. Shpenzimet totale ishin me te

medha se tarifa maksimale. Avokati spjegoi qe per shkak se ai ishte avokat i

shkelqyeshem, shpenzimet e tij ishin me te shtrenjta se sa qe lejon tarifa per

sherbimet e njejta. Babai dhe avokati te dy e nenshkruan marreveshjen.

Avokati e informoi klienitn e vet qe gjykatesi qe i eshte caktuar rasti per gjykim ishte

shok i shkolles. Pos kesaj, avokati kontaktoi me gjykatesin dhe kane diskutuar lidhur

me rastin. Pas bisedes me gjykatesin, avokati i tha Naum Sam qe gjykatesi i ka

premtuar avokatit, pengesa e vetme sipas avokatit, qe te merrej ky vendim ishte

prokurori, te cilin te dy avokati dhe gjykatesi e konsiderojne idiot dhe te korruptuar.

Naum Sam e genjeu avokatin dhe i tha qe ai nuk i kishte kontrabanduar automatiket

dhe eksplozivet me vet iniciative, por se ai eshte shtyre nga nje grup i militanteve

politik qe e shtyne ate te veproje keshtu nen presion dhe duke i paguar nje shume te



17

caktuar te hollash. Personi kontaktues i ketij grupi i ka terhequr vemendjen Naum

Sam qe automatiket dhe ekspolzivet do te perdoren per ta quar ne ajer bazen e

Policise ne Tripsina, kryeqytetin e Mokoves, keshtu qe ai me mire te kishte kujdes.

Avokati e lejoi qe deshmitari ta jepte deshmine e tij ne gjykim.



18

MATERIALET REFERUESE



19

MATERIALET REFERUESE

HYRJE

A. Kodi i Etikes Profesionale per Avokate i Odes se Avokateve te Kosoves

Shqyrtime ekstenzive te Kodit te Etikes Profesionale per Avokate jane

aprovuar ne Mbledhjen e Kuvendit te Odes se Avokateve te Kosoves me 7 Korrik

2007.

Qellimi i Kodit eshte “mbrojtja e integritetit, dinjitetit dhe reputacionit te

avokatures” duke ofruar rregullat e sjelljes. Parimet kryesore kerkojne qe avokatet te

betohen, net e gjitha aspektet e jetes, te veproje ne menyra qe perkojne me

mbrojtjen e integritetit te profesionit dhe qe at ate jene plotesisht te pavaruru nga

interesat kofliktuoze personale apo nga presionet e jashtme. Per shembull, nje

avokat nuk mund te punoje njekohesisht ne ndonje profesion tjeter ligjor apo afarist,

ose aktivitete tjera qe do te ndikonin ne “pavaresine dhe dinjitetin” e avokatit ose te

“prestigjit te Odes se Avokateve te Kosoves.”

Avokati duhet te perpiqet qe ti shmanget konflikteve te interesit qe do te

ndikonin ne aftesine e tij qe ne menyre te duhur ti bartin instruksionet e klientit.

Duke punuar me kliente, avokatet duhet te punojne per mbrojtjen e konfidencialitetit

te dokumenteve dhe informative personale te klientit, duke e mbajte atete informuar

lidhur me aktivitetet e planifikuara dhe te vazhdueshme, dhe duke i permbushur

instruksionet e klientit me vemendje.

Nga avokatet pritet qe ta vazhdojne arsimimin e tyre ligjor dhe te marrin pjese ne

Oden e Avokateve. Avokatet duhet te tregojne respect per anetaret tjere te Odes,

gjyqesorit dhe paleve te kunderta. Avokatet nuk mund ti refuzojne rastet qe ju

caktohen atyre nga Oda pa justifikim, dhe ata nuk jane ne gjendje qe te pranojne

tarifa shtese perveq ne rastet kur ne menyre specifike eshte e lejueshme. Aktivitetet

tjera qe jane ne kundershtim me Kodin jane “shfaqjet e dislojalitetit” si shpalljet e

sherbimeve, ofendimi i avokateve, “mbizoterimi fale miqesive dhe raporteve te



20

ngushta,” perdorja e mitos ndaj te tjereve me qellim te terheqjes se klienteve, dhe

ofrimi i sherbimeve me te lira se koleget tjere avokat.

B. Statuti i Odes se Avokateve te Kosoves: Dispozitat Diciplinore

Lidhur me pergjgjesine per vet-rregullim, jane miratuar ndryshime te medha te

dispozitave diciplinore te Statutit te Odes se Avokateve te Kosoves ne kuvendin e

Odes se Avokateve te Kosoves me 7 Korrik te vitit 2007. me keto ndryshime lejohet

themelimi i Zyres Dicilinore te Odes, e perbere nga Komiteti per Raporte me klientin,

Komitetin Diciplinor dhe Me Komitetin Diciplinor te Ankesave.

Cdo individ mund ta paraqese nje ankese per sjellje jo profesionale nga nje

anetar i OAK-se drejtuar Komitetit per Raporte me Klientin. Ky komitet eshte

pergjegjes per shqyrtimin fillestar te ankeses. Nese Komiteti vie ne perfundim se ka

fakte te mjaftueshme dhe te vlefshme, ai e percjell ankesen tek Komiteti Diciplinor.

Komiteti Diciplinor eshte organ diciplinor i shkalles se pare per OAK-ne.

Anetarsia e Komitetit perbehet nga avokate dhe qytetare, te caktuar nga Kuvendi.

Eshte ne diskrecion te KOmitetit qe ti aplikoje masat sanksionuese ndaj avokateve te

cilet konstatohet qe e kane shkele Kodin e etikes Profesionale, duke perfshire

verejtjet, gjobat dhe suspendimet. Cdo avokat e ka te drejten e ankeses kunder

vendimit te marre ndaj tij nga Komiteti Diciplinor, tek instance e dyte: Komiteti

Diciplinor per Ankesa.

C. Kodi i Etikes dhe Sjelljes Profesionale i Keshillit Gjyqesor te Kosoves &

Kodi i etikes dhe Sjelljes Profesionale per Prokurore i Keshillit Gjyqesor te

Kosoves.

Kodet e Etikes kerkoje qe gjykatesit dhe prokuroret te veprojne gjate gjithe

kohes ne ate manure qe e promovon besimin ne dinjitetin, integritetin dhe pavarsine

e gjyqesorit. Ato duhet te caktojne standarde te larta te sjelljes profesionale dhe

personale, respect dhe perputhje me ligjin, te performohen detyrat e zyres ne

menyre te paanshme dhe te zgjuar, ti shmangen cdo sjellje dhe situate qe do te

shkaktonte medyshje per integritetin, paanshmerine ose pavarsine, dhe ti kryejne

detyrat e tyre konfrom standardeve nderkombetarisht te pranuara per te drejtat e



21

njeriut. Kjo nuk aplikohet vetem ne jeten profesionalee te gjykatesve dhe

prokuroreve por edhe ne ate private, kur veprimet mund ta demtonin imazhin e

gjykatesve ose prokuroreve ne syte e publikut, duke ndikuar keshtu ne gjyqesorin si

teresi.

Njesia e Inspeksionit Gjyqesor i Departamentit te Drejtesise eshte pergjegjese

per hetimin e ankeasve per sjellje te parregullt gjyqesore dhe prokuroriale. NIGJ

funksionon si organ pranues dhe shyqrues i ankesave kunder sjelljeve jo etike dhe jo

morale te gjykatesve dhe prokuroreve.

Cdo perso ka te drejte te paraqese ankese ne Njesitin e Inspeksionit

Gjyqesor. NIGJ pastaj e ben hetimin e rastit per fakte te sjelljeve qe do te rezultonin

ne shkelje te normave te Kodit te Etikes dhe Sjelljes Profesionale. Nese NIGJ gjen

mjaft fakte qe e mbeshtesin ankesen per sjellje jo profesionale, atehere ajo ia

percjelle ate ankese Kehsillit Gjyqesor te Kosoves per ti caktuar masat sanksionuese

diciplinore.



22

ODA E AVOKATËVE TË KOSOVËS

KODI I ETIKËS PROFESIONALE TË AVOKATIT

Prishtinë, Kosovë 07.07.2007



23

I. PARIMET THEMELORE Neni 1. Kodi i etikës profesionale të avokatit (në tekstin e mëtejmë Kodi), përcakton parimet dhe rregullat e sjelljes, të cilave, për shkak të ruajtjes së nderit, dinjitetit dhe reputacionit të avokaturës, avokatët që veprojnë ne Kosovë janë të obliguar t’iu përmbahen gjithnjë gjatë kryerjes së shërbimit të tyre. Neni 2. Parimet themelore i përmban deklarata mbi betimin solemn, të cilin çdo avokat e jep para fillimit të veprimtarisë së avokaturës, me c’rast është i obliguar që të njoftohet me përmbajtjen e Kodit të Etikes dhe Statutin e OAK-se. Këto parime duhet të jenë pjesë përbërëse e vetëdijes dhe bindjes së secilit avokat. Mosnjohja e Statutit dhe Kodit te Etikes se OAK-se nuk e arsyeton avokatin për çfarëdo shkelje te dispozitave te tyre. Neni 3. Avokati vazhdimisht duhet t’ i thellojë njohuritë e tij; duhet ta përcjellë literaturën që ka të bëjë me profesion e tij dhe çdo ngjarje aktuale, përparimin shkencor dhe kulturor, ngjarjet politike, etj. Sipas mundësive të veta dhe kompetencës profesionale, avokati duhet të marrë pjesë dhe t’ia ofrojë bashkëpunimin e tij, Odës së Avokatëve dhe shoqatave të tjera. Neni 4. Avokati, në cilësinë e ekspertit, mund të angazhohet si këshilltar, bashkëpunëtor, anëtar i ndonjë organi ligjdhënës, trupave profesionale, grupeve te punës me karakter qeveritar dhe joqeveritar, ne organizata humanitare, organizata per mbrojtjen e te drejtave dhe lirive te njeriut, këshillave botuese, anëtarë apo këshilltar në ndonjë organizatë për ofrimin e njohurive profesionale, me kusht që kjo të mos jetë marrëdhënie pune që është në s’përputhje me profesionin e avokatit. Neni 5. Qëndrimi i avokatit ndaj palës së vet, palës së kundërt dhe përfaqësuesve të saj, ndaj avokatëve të tjerë, gjykatave, avokatëve publikë, institucioneve shtetërore dhe autoriteteve tjera, te të cilat avokati i ndihmon klientit ose e përfaqëson atë, duhet të përcaktohet, në mënyrë që të veprojë dhe kërkojë përfilljen e të drejtave dhe lirive themelore të tyre.



24

Neni 6. Në paraqitjet e tij, në parashtresat, ligjërimet, veprimet e tjera zyrtare dhe në përgjithësi në paraqitjet publike dhe private, avokati duhet të ketë kujdes në kërkesat profesionale dhe të dëshmojë kulturë juridike dhe të përgjithshme. Neni 7. Gjatë kryerjes së profesionit të avokatit, me sjelljet e veta, duhet të përvetësojë dhe forcojë besimin e klientit, të organeve të judikaturës dhe të organeve të tjera para të cilave paraqitet. Është në natyrën e misionit të tij, që nuk mund të ketë marrëdhënie besimi, në qoftëse dyshohet në ndershmërinë, çiltërinë, drejtësinë dhe sinqeritetin e avokatit. Avokati nuk duhet të favorizojë pikëpamjet politike apo anëtarësimin partiak gjatë ushtrimit te profesionit te tij. Neni 8. Avokati është i obliguar, që me ndërgjegje t’i plotësojë detyrat, që dalin prej profesionit dhe të ruajë nderin, respektin dhe dinjitetin e avokaturës, gjatë kryerjes së profesionit të tij dhe në jetën private. Avokati duhet t’i mbrojë interesat e klientit të vet vetëm me mjete, që janë në përputhje me ligjin dhe dinjitetin e profesionit të avokatit. Neni 9. Gjatë përfaqësimit, avokati është i obliguar ta ruajë pavarësinë e tij të plotë, të liruar nga çdo trysni, posaçërisht nga ato që dalin nga interesat e tij vetjake ose nga ndikimet e jashtme. Ai duhet t’i shmanget çfarëdo cenimi të pavarësisë së tij dhe të respektojë etikën e tij profesionale. Neni 10. Avokati nuk duhet t’i pranojë punët që nuk janë në përputhje me thirrjen e tij dhe që do të dëmtonin pavarësinë, reputacionin dhe prestigjin e avokaturës. Interesi dhe kërkesa e klientit nuk janë arsyetime për shkelje te ligjit, statutit dhe kodit. Avokati mund te shërbehet vetëm me mjete te lejuara dhe te ndershme. Neni 11. Avokati nuk duhet pa arsye ta refuzojë rastin juridik që i është caktuar sipas detyrës zyrtare, nga gjykata apo Oda. Neni 12. Avokati duhet vazhdimisht t’i thellojë njohuritë e tij. Ai duhet të ndjekë nga afër çdo ngjarje aktuale, përparimin shkencor dhe kulturor. Sipas mundësive të



25

veta, ai duhet të marrë pjesë dhe të ofrojë bashkëpunimin e tij me Shoqatën e vet ose me shoqatat tjera. Neni 13. Është në kundërshtim me nderin dhe prestigjin e avokaturës, çdo jo lojalitet në afarizëm, e veçanërisht: - tërheqja e klientëve nëpërmjet ofertave, ndërmjetësuesve dhe reklamave, - dhënia e autorizimeve blanko ose material reklamues, - bashkëpunimi me laikë apo persona të dyshimtë që ushtrojnë punët e avokatisë; - premtimi i provizionit ose shpërblimit personave tjerë, për t’i tërhequr klientët, - mospërfillja dhe fyerja e avokatëve tjerë, - thirrja në lidhje të ngushta shoqërore, etj. - ofrimi i shërbimeve më të lira të përfaqësimit. Neni 14. Kodi përmban edhe rregulla të tilla profesionale, mosrespektimi i të cilave është njëkohësisht edhe shkelje e detyrave dhe e prestigjit të avokatisë. Neni 15. Profesioni i avokatit njëkohësisht nuk ushtrohet me: - profesionin e gjyqtarit efektiv, bashkëpunëtorit profesional dhe të nëpunësit në organet shtetërore; - punën në industri dhe në tregti; - punët dhe veprimtaritë publike ose private të cilat paguhen, përpos nëqoftëse ato nuk e vënë në rrezik pavarësinë dhe dinjitetin e avokatit e as prestigjin e Odës së Avokatëve. II. FSHEHTËSIA PROFESIONALE Neni 16. Avokati është i detyruar ta përfillë fshehtësinë e klientit të tij, i cili i jep njoftime të besueshme. Avokati duhet të vlerësojë vetë se çfarë dëshiron pala që të ruhet si fshehtësi. Avokati është i obliguar të kujdeset, që fshehtësinë ta ruajnë edhe personeli i tij dhe kushdo që bashkëpunon me të, në punën e tij. Neni 17. Fshehtësi të avokatit, përfaqësojnë çfarëdo informata të besueshme, me të cilat njihet në suaza të veprimtarisë së tij, të gjitha shkresat, shënimet tonike, llogaritare, të fotografuara dhe shënimet e ngjashme, që gjenden në zyrën e tij.



26

Neni 18. Për mbrojtjen e fshehtësisë profesionale, avokati nuk guxon të japë kurrfarë shënimesh, për lëndët të cilat i janë besuar si avokat, edhe pas pushimit të përfaqësimit të palës. Neni 19. (a) Avokati nuk duhet të zbulojë informatën e mbrojtur sipas fshehtësisë profesionale, madje edhe pas përfundimit të përfaqësimit të palës, përveç nëse: i. Klienti pajtohet për nxjerrjen në shesh; ii. Nxjerrja në shesh është e lejuar sipas paragrafit (b). (b) Avokati mund ta zbulojë informatën e mbrojtur sipas fshehtësisë profesionale, kur: i. Nxjerrja në shesh paraqet interes shtetëror ose është e domosdoshme, për shkak të rrezikimit të integritetit territorial të Kosovës; ii. Nxjerrja në shesh është arsye e domosdoshme për të penguar vdekjen e sigurt ose lëndimin e rëndë trupor; iii. Të mbrohet kundër padisë së paraqitur nga klienti kundër avokatit; iv. Të sigurojë këshillë ligjore, e cila dëshmon se avokati nuk e ka shkelur Kodin Etik; v. Të mbrohet nga mundësia e përdorimit të tij, si mjet për kryerjen e krimit ose mashtrimit ose vi. Të mos i shkelë rregullat e gjykatës ose të ligjit tjetër. Neni 20. Avokati duhet t’u përmbahet rregullave të njëjta, edhe kur bëhet fjalë për fshehtësitë e personit juridik apo të ndonjë organi tjetër. III. RAPORTET ME KLIENTIN Neni 21. Avokati mund ta refuzoje dhënien e ndihmës juridike ne këto raste: • Nëse klienti nuk është i gatshëm për t’i përmbushur obligimet ndaj avokatit lidhur me ndihmën juridike të cilën e kërkon klienti ; • Nëse avokati e konsideron se rezultati i kërkesës së klientit për ndihmë juridike do te ishte i pasuksesshëm . Neni 22 Rekomandohet që kontrata me shkrim të lidhet sipas marrëveshjes me klientin, kurse,

detyrimisht kur klienti e kërkon atë.



27

Neni 23. Avokati që e njeh personalisht palën kundërshtare, mund ta refuzojë përfaqësimin e palës tjetër. Nëse vendos ta marrë përfaqësimin, duhet ta njoftojë palën që më parë. Neni 24. Avokati, të cilit Oda i ka lejuar dhënien e ndihmës së specializuar juridike, mund të refuzojë dhënien e të gjitha formave të ndihmës juridike, që nuk i takojnë specializimit të tij. Neni 25. Avokati duhet të refuzojë dhënien e ndihmës juridike: - nëse ai ose avokati tjetër që ka punuar ose punon në të njëjtën zyrë, të njëjtin rast ose rastin që juridikisht është i lidhur me të, e kanë përfaqësuar më parë ose kanë dhënë këshilla dhe udhëzime juridike për të, - nëse në të njëjtën çështje ose në çështjen me të cilën juridikisht është e lidhur, ka punuar si avokat praktikant te avokati që e ka përfaqësuar palën e kundërt , - nëse në të njëjtën çështje ose çështjen që juridikisht është e lidhur me të ka punuar si gjyqtar, prokuror, avokat publik ose si person zyrtar në procedurën administrative apo ndonjë procedurë tjetër, - në rastet e tjera të parashikuara me ligj, Statut dhe Kod. Neni 26. Avokati nuk duhet ta tërheq autorizimin për përfaqësim, përveç nga arsyet e parashikuara me këtë Kod, sipas të cilave është i detyruar ose i autorizuar ta refuzojë ndihmën juridike. Neni 27. Avokati që ka tërheq autorizimin, është i obliguar ta përfaqësojë palën edhe më tej, derisa pala nuk gjen një avokat tjetër, por më së shumti deri në 30 ditë prej ditës së revokimit të autorizimit. Neni 28. Avokati nuk duhet t’i japë shpresa të rreme palës që e mbron dhe përfaqëson, madje edhe poqëse ka pasur shumë suksese më përpara. Neni 29. Raportet avokat-klient, që i tejkalojnë marrëdhëniet zyrtare, janë të ndaluara, nëse raporti kërcënon pavarësinë profesionale të avokatit.



28

Neni 30. Avokati nuk duhet t’i shkaktojë palës shpenzime të panevojshme. Ai e këshillon dhe e mbron klientin e tij me ndërgjegje dhe me zell. Ai e njofton rregullisht klientin me zhvillimin e lëndës së tij. Neni 31. Nëse është ne interes te palës te cilën e përfaqëson, avokati para fillimit te procedurës apo edhe gjate procedurës duhet te insistoje qe kontesti ne mes tyre te zgjidhet me marrëveshje duke i bere te njohura paraprakisht palës përparësitë e zgjidhjes se kontestit me marrëveshje. Neni 32. Nëse avokati është anëtar ose punon në zyrën e përbashkët të avokatëve, nuk mund t’i japë ndihmë juridike palës së kundërt. Palë e kundërt është secila pale, që është në kontest me palën e secilit avokat, në zyrën e përbashkët të avokatëve. IV. MBROJTJA DHE PËRFAQËSIMI NË ÇËSHTJET PENALE Neni 33. Avokati është i obliguar të marrë mbrojtjen e ofruar të të pandehurit, pavarësisht nga personaliteti i të pandehurit dhe lloji i veprës, si dhe të përfaqësojë palën e dëmtuar në çështjet penale. Neni 34. Avokati nuk duhet ta refuzojë mbrojtjen në çështjet penale për shkak se mbrojtja është e vështirë, se ekzistojnë prova të pamohueshme mbi veprën e kryer, se pala ka pranuar kryerjen e veprës, për shkak të peshës së veprës dhe reagimet e opinionit publik. Neni 35. Avokati ka për detyrë që pas përfundimit të lëndës, me kërkesën e palës, t’ia kthejë të gjitha dokumentet origjinale që ia ka dorëzuar klienti. V. RAPORTET ME ODËN Neni 36. Avokati ka për detyrë që t’i plotësojë detyrimet e tij ndaj Odës, ta respektojë, ta ruajë dhe ta ngritë autoritetin dhe prestigjin e saj.



29

Neni 37. Avokati ka për detyrë të marrë pjesë në aktivitetet e organeve të Odës, dhe të kontribuojë në punën e suksesshme të tyre. Neni 38. Zgjedhja në çfarëdo organi të Odës, është nder për secilin avokat dhe zgjedhjen mund ta refuzojë vetëm për shkaqe të arsyeshme. Neni 39. Avokati duhet të kujdeset që marrëdhëniet kolegjiale të zhvillohen me shumë sukses. Mosmarrëveshjet eventuale duhet të zgjidhen nëpërmjet bisedimeve apo arbitrazhit të emëruar nga Oda. Neni 40. Shkelje veçanërisht e rëndë e detyrës së avokatit, konsiderohet: - moszbatimi i vendimeve të Odës dhe Këshillit Ekzekutiv të saj, - dhënia e shënimeve të pavërteta këtyre organeve, - çdo sjellje fyese gjatë korrespondimit me shkrim ose me gojë me këto organe, - moskryerja e obligimeve materiale ndaj Odës. Neni 41. Këto detyrime avokatët i kanë edhe në raport me Tubimet regjionale. VI. RAPORTET ME GJYKATAT, ORGANET ADMINISTRATIVE DHE ME AUTORITETET E TJERA SHTETËRORE Neni 42. Avokati, në kryerjen e profesionit të vet, ka për detyrë që gjithnjë të ruajë autoritetin e gjykatave, organeve të administratës dhe autoriteteve tjera pranë të cilave jep ndihmë juridike dhe të shprehë respektin e duhur ndaj tyre. Neni 43. Me paraqitjet e tij pranë gjykatave, avokati duhet të arsyetojë dhe të vërtetojë bindjen, se është bashkëpunëtor në zbatimin e ligjit dhe në mbrojtjen e të drejtave themelore të qytetarëve dhe të interesave të tyre.



30

Neni 44. Paraqitja e avokatit para gjykatave, organeve të administratës dhe autoriteteve tjera si me shkresa ashtu edhe me gojë, duhet të jetë sa më reale, e përmbledhur dhe në masën që nuk shkon në dëm të mbrojtjes së interesit të klientit. Neni 45. Avokati është i obliguar të kundërshtojë ,nëse gjykatësi ndaj avokatit , praktikantit ose klientit të tij, sillet si ndaj personave te nënshtruar. Avokati me sjelljen dhe qëndrimet e veta duhet ta bind gjykatësin se ne esence është bashkëpunëtor në marrjen e vendimeve të drejta . Neni 46. Gjatë dhënies së mbrojtjes apo përfaqësimit të palës ,marrëdhëniet miqësore te avokatit me gjykatësin nuk mund të përdoren në favor të klientit. Neni 47. Avokati, para gjykatës, nuk duhet të japë deklarata fyese ose mendime nënçmuese mbi vendimet e tyre, ose pa arsye, të kërkojë përjashtimin e gjyqtarëve, t’i akuzojë ata, etj. Neni 48. Avokati duhet ta këshillojë palën e vet, që t’u shprehë respektin e duhur gjyqtarëve. Neni 49. Avokati ka për detyrë të kujdeset, që palës t’i ofrojë mbrojtje te nevojshme juridike sa më shpejtë që është e mundur si dhe të pamundësojë çdo zvarritje dhe keqpërdorim të drejtave para gjykatave dhe organeve tjera. Neni 50. Avokati duhet ta mbrojë klientin në përputhje me rregullat juridike. Assesi nuk duhet t’i japë gjyqtarit me vetëdije ndonjë informatë të rrejshme ose të natyrës së tillë që ta shtyjë të gabojë. VII. DETYRIMI I INFORMIMIT MBI SHPERBLIMET Neni 51. Avokati duhet ta njoftojë palën me kërkesën e tij për të gjitha ato që i kërkon si shpërblime për punën e bërë dhe për të gjitha shpenzimet që kanë të bëjnë me



31

atë lëndë. Ai, duhet gjithashtu, ta njoftojë klientin mbi shpenzimet, për të cilat ka vendosur gjyqtari dhe që bien mbi palën tjetër. Neni 52. Avokati, ka të drejtë që në fillim të kërkojë shpërblimin nga pala. Neni 53. Po që se klienti i interesuar kundërshton ta paguajë avokatin pa ndonjë arsye, ai mund ta pezullojë punën në rastin e tij, pasi e ka paralajmëruar palën. Avokati ka të drejtë të paguhet për punën që ka bërë deri atëherë. Avokati, para se ta fillojë procedurën, duhet t’ i bëjë vërejtje palës së kundërt, duke i dhënë një afat të pranueshëm për plotësimin e kërkesës kontestuese . VIII. RAPORTET E AVOKATIT ME PALËN KUNDËRSHTARE Neni 54. Avokati duhet të sillet me respekt dhe dinjitet edhe ndaj kundërshtarit, duke u përpjekur që të krijojë kushte, që kontesti të zgjidhet sa më shpejt dhe në interesin e të dyja palëve. Neni 55. Avokati nuk duhet ta shfrytëzojë mosdijen, lajthimin ose frikën e palës kundështare, veçanërisht nëse ajo nuk ka përfaqësues juridik, për të arritur sukses të pajustifikueshëm për palën e vet. Neni 56. Avokati nuk mund të kontaktojë me palën kundërshtare, pa i njoftuar përfaqësuesit e saj dhe palën e vet. Neni 57. Avokati te cilit i ofrohet pala për përfaqësim ne çështjen civile, kundër palës me te cilën avokati ka raporte te ngushta personale, është i detyruar qe për ketë rrethanë ta njoftojë palën e cila kërkon ndihme. Neni 58. Avokati duhet të përpiqet ta bindë klientin, që të mos ndërmarrë ndjekje penale për palën kundërshtare, për shkak të deklaratave të pamatura që kanë shkaktuar gjendje të tendosur në procedurë, nëse një ndjekje e tillë nuk është e nevojshme për t’u siguruar interesi i palës. Avokati duhet t’i shmanget ndjekjes së palës së kundërt, nëse ajo në gjendje të shqetësuar ka dhënë deklarata të pakëndshme dhe të papëlqyera.



32

Neni 59. Në të gjitha rrethanat, avokati duhet ta ketë parasysh karakterin kontradiktor të debateve. Ai, fjala vjen, nuk mund të kontaktojë me një gjyqtar lidhur me një lëndë, pa e njoftuar për këtë punë palën kundërshtare ose avokatin e saj. Ai nuk mund t’i dorëzojë dokumente, shënime ose dëshmi të tjera një gjyqtari para se ato t’i komunikohen në kohën e duhur palës kundërshtare ose avokatit të saj, përpos në rastin kur veprimet e këtilla lejohen sipas rregullave të procedurës që zbatohet. IX. RAPORTET RECIPROKE TË AVOKATËVE Neni 60. Respekti që avokati i referohet profesionit të avokatit, e detyron atë të ketë raporte kolegjiale dhe lojale ndaj avokatëve, si dhe të ketë solidaritet profesional. Këto raporte nuk duhet të ndikojnë negativisht në ndërgjegjshmërinë dhe këmbënguljen e avokatëve, në përfaqësimin e palës vetanake. Neni 61. Avokati duhet të përmbahet nga çdo përpjekje e drejtpërdrejtë ose e tërthortë, në synimin që ta tërheqë për vete klientelën e një avokati tjetër. Neni 62. Avokatit, të cilit i drejtohet një avokat nga shteti i jashtëm për ndihmë juridike, duhet gjithnjë të jetë i vetëdijshëm, që ai avokat, në masë të madhe varet nga ndihma e tij dhe në këtë rast, përgjegjësia e avokatit është e madhe. Këto raste duhet të mirren vetëm nëse mund të përpunohen profesionalisht dhe pa zvarritje. Neni 63. Nëse avokatit i drejtohet pala që e përfaqëson një avokat tjetër, ai është i detyruar ta informojë kolegun. Neni 64. Avokati është i detyruar, që ndaj avokatit të palës tjetër, të sillet me respekt të veçantë dhe t’i shmanget nënçmimit në çfarëdo mënyre, ta sulmojë ose ta shtyjë në konteste të panevojshme.



33

Neni 65. Kur një avokat kërkon që në një lëndë ta zëvendësojë ndonjëri prej kolegëve, ai duhet t’ia dorëzojë menjëherë dosjen, me të gjitha elementet e nevojshme, për ta vazhduar punën. Neni 66. Kur shpenzimet dhe shpërblimet e avokatit të mëparshëm, nuk kontestohen ose nuk janë më objekt kontesti, avokati që e zëvendëson, mund ta marrë përsipër atë lëndë ose të marrë provizionin pa pëlqimin e kolegut të mëparshëm. Neni 67. Në rast kontestimi të shpenzimeve dhe honorarëve ndërmjet avokatit dhe klientit, avokati që e zëvendëson, nuk mund ta marrë përsipër atë lëndë ose të marrë provizion, para se të shtrohet çështja te jurisdikcioni kompetent, lidhur me shpenzimet e avokatit të mëparshëm. Ky ndalim vlen deri në zgjidhjen e kontestit, ose deri sa të bëhet pagesa ose të dorëzohet shuma e kërkuar. Avokati që vjen pas, përmbahet nga çfarëdo ndërhyrje në kontest. Neni 68. Avokati që vjen pas, megjithatë, mund t’i kryejë të gjitha detyrat urgjente, të cilat i kërkon mbrojtja e interesave të klientit, me kusht që për këtë punë, ta njoftojë menjëherë avokatin e mëparshëm. Ai nuk mund të marrë shpërblim për këtë ndërhyrje. Neni 69. Avokati, që është caktuar të marrë përsipër lëndën e një nevojtari, mund dhe duhet t’i kryejë të gjitha detyrat, madje edhe ato që nuk janë urgjente. Neni 70. Për shkak të bashkëpunimit kolegjial, avokati duhet ta informojë dhe ta këshillojë një avokat, kur ky i fundit këtë e kërkon, përveç në rast se ky është avokat i palës kundërshtare. Neni 71. Avokati duhet ta zëvendësojë një avokat tjetër që kërkon nga ai zëvendësimin, përveç në rastet kur është i penguar nga punët në lëndët tjera. Në rast se nuk ka mundësi ta bëjë këtë punë, avokati duhet ta njoftojë avokatin që ka kërkuar zëvendësimin.



34

Neni 72. Nëse dy avokatë të dy shteteve punojnë bashkë, që të dy kanë për detyrë të kenë parasysh ndryshimet e mundshme midis sistemeve të tyre ligjore, Odave të tyre të avokatëve, kompetencave dhe detyrimeve të tyre profesionale. Neni 73. Korrespondenca në mes avokatëve është me mirëbesim. Për t’u trajtuar si e tillë, duhet të shprehet qartë vullneti nga dërguesi i kumtesës. Ajo humb cilësinë e mirëbesimit dhe mund të jepet : 1) kur është fjala për një akt procedure, 2) kur ai cilësohet shprehimisht jo i mirëbesueshëm dhe kur cilësia e jomirëbesimit pranohet nga tjetri, 3) kur përmban ekskluzivisht një parashtresë faktesh precize ose përgjigjen e kësaj parashtrese. X. RAPORTET ME PRAKTIKANTËT E AVOKATURËS Neni 74. Avokatët, për të krijuar kuadro të afta në profesionin e avokatëve, duhet të pranojnë që në zyrat e tyre të ushtrojnë juristë të diplomuar të rinj, të aftë dhe të zellshëm. Ai duhet ta përgatisë avokatin praktikant të zyrës së tij, për ta ushtruar profesionin në mënyrë të pavarur, t’ia përcjellë njohuritë e veta profesionale dhe t’i ofrojë mundësinë për përvetësimin e praktikës dhe të njohurive të avokatisë. Neni 75. Avokati duhet t’ia mësojë avokatit praktikant të zyrës së tij, parimet dhe rregullat e sjelljes, në mënyrë që ai ta përfillë dinjitetin njerëzor, ndershmërinë dhe të ketë sjellje të mirë, të denjë për profesionin e avokatit. Neni 76. Avokati duhet të jetë shembull për avokatin praktikant dhe duhet ta vështrojë atë si bashkëpunëtor të njëmendët, në mënyrë që, në mes tyre, të ketë mirëbesim dhe përfillje të ndërsjellë. Neni 77. Avokati duhet ta bëjë raportin e vet mbi sjelljen dhe punën e avokatit praktikant, që punon në zyrën e tij. Ushtrimi i praktikës duhet të bëhet me orar të plotë, e jo



35

kohë pas kohe. Avokati nuk duhet ta bëjë raportin mbi një stazh fiktiv të avokatit praktikant, që nuk ka punuar kurrë në zyrën e tij. Neni 78. Avokati duhet t’ia krijojë avokatit praktikant kushtet e duhura për punën e tij efikase. Ai duhet ta shpërblejë ashtu si janë marrë vesh në fillim dhe duhet të veprojë në mënyrë që, avokati praktikant, të ketë kohë dhe kushte për përgatitjen e provimit të avokaturës. Neni 79. Avokati duhet ta përcjellë me kujdes punën e praktikantit, të cilit nuk i lejohet kryerja e pavarur e punëve juridike. Neni 80. Nëse lind kontest në mes avokatit dhe praktikantit, ata duhet të përpiqen, që kontestin ta zgjidhin me marrëveshje ose me ndërmjetësimin e organeve të Odës.

XI. NDIHMA JURIDIKE NEVOJTARËVE Neni 81. Dhënia e ndihmës juridike përfituesve të sistemit të ndihmës juridike falas, që i plotësojnë kriteret e përcaktuara me legjislacionin në fuqi është detyrë nderi e avokatëve, të cilën duhet ta bëjnë njësoj me kujdes dhe ndërgjegje, si kur punojnë me palët e tjera. Neni 82. Secili avokat e ka për detyre që të jetë vigjilent dhe të sigurojë funksionimin e mirë të radhës së punës së avokatëve në sistemin e ndihmës juridike. Neni 83. Nëse ka sukses në përfaqësimin falas, avokati mund të kërkojë nga personat e përfaqësuar shpërblim, për shërbimet e dhëna, në masën që ato nuk e humbin karakterin social dhe human. Avokati, gjithsesi, mund të kërkojë atë shpërblim, që personi i përfaqësuar, e ka realizuar në bazë të përfaqësimit të tij, i cili i kompensohet nga pala tjetër. Neni 84. Avokati, i cili si përfaqësues e kërkon shpërblimin nga përfituesit e ndihmës juridike, ose nga personi i tretë, lidhur me përfaqësimin para përfundimit të përfaqësimit, bën shkelje të rëndë të detyrës dhe të prestigjit të avokatit.



36

Neni 85. Avokati nuk ka të drejtë të kërkojë nga klienti shpenzime të panevojshme. Po qe se klienti kërkon ndihmën juridike falas, avokati duhet ta njoftojë për këtë mundësi. Nëse nuk parashihet ndihma juridike falas dhe klienti nuk ka mundësi ta paguajë avokatin, ndihma juridike mund t’i jepet falas, ngase për klientët qe gëzojnë ndihme sociale, dhënia e ndihmës falas është pjesë e detyrimit tradicional dhe e ndershmërisë së avokatit. Avokati duhet të ofroje ndihmë juridike falas (pro bono) nëse për ketë obligohet nga OAK. XII. ORGANIZIMI NË ZYRËN E AVOKATIT Neni 86. Avokati është i obliguar që zyra e tij dhe mënyra e punës në te t’i përgjigjet dinjitetit të profesionit të avokatit.

Neni 87. Avokati ka për detyrë,që me kohë dhe me rregull t’i udhëheq lëndët ,t’i arkivojë shkresat ,të mbajë evidencën e rregullt të afateve dhe gjykimeve, ashtu që ai dhe pala të kenë mundësi t’i vërtetojnë të dhënat mbi gjendjen e lëndëve, respektivisht që avokati organeve të Odës , konform Statutit, pa zvarritje t’i ofrojë të dhëna për punën e tij. Neni 88. Avokati është përgjegjës për punën e zyrës. Në zyret e përbashkëta, të gjithë avokatët për punën e zyrës mbajnë përgjegjësi. Neni 89. Avokati posaçërisht duhet të jetë i saktë dhe i ndërgjegjshëm në punët me para. Paratë e klientit nuk duhet t’i ngatërrojë me paratë e veta dhe gjithherë duhet te jete i gatshëm t’i paguajë ato. Paratë që i ka marrë për klientin, avokati duhet pa shtyrje t’ia dorëzojë klientit. Neni 90. Nuk lejohet : - që t’i ndalë apo përdorë parat të cilat avokatit i janë dhënë me destinim të caktuar. -të zgjerojë të drejtën e retencionit dhe për shkak të kërkesave të përsëritura për shërbime që duhet t’i paguajë më vonë.



37

Neni 91. Avokati duhet t’i plotësojë të gjitha detyrimet ndaj të punësuarve, në harmoni me ligjin dhe me kontratat mbi punën. Neni 92. Avokati duhet të vendosë firmën në ndërtesën në të cilën gjendet zyra, e cila as nga forma as nga përmbajtja, nuk duhet të shërbejë për qëllime reklamimi dhe komerciale. Neni 93. Avokati duhet të kujdeset që kontaktet dhe konsultimet me palën t’i mbaje ne zyrën e vet. Përjashtimisht avokati mund të kontaktoje dhe konsultoje palën edhe ne vende tjera të përshtatshme por pa e dëmtuar prestigjin dhe autoritetin e avokatit. Neni 94. Avokati mund të paraqitet publikisht, në televizion, në radio ose në shtyp, mbi çështje me interes shkencor ose të përgjithshëm, ose përjashtimisht mbi çështje të caktuara. Me rastin e këtyre paraqitjeve, avokati, sipas rregullit, mund ta përdorë titullin e tij të avokatit. Neni 95. Avokati duhet t’i shmanget njoftimit të opinion publik mbi çfarëdo veprimtarie, që ka të bëjë me punën e tij ose me jetën e tij private, të cilat mund ta cenojnë reputacionin e tij si avokat ose reputacionin e avokatisë në përgjithësi. XIII. Reklamimi dhe Kërkimi i Klientëve: A. Firma dhe Reklamimi Neni 96. (a) Avokati lejohet të lajmërojë në mjetet e informimit hapjen ose ndërrimin e zyrës, me ç’rast duhet të shmanget çdo përshtypje, se bëhet për reklamim, si dhe të shpallë njoftimin mbi hapjen e zyrës ose të ndërrimit të saj, nëpërmjet shkresës, e cila mund t’u dërgohet vetëm avokatëve, organeve të judikaturës dhe klientëve. (b) Firma dhe reklamimi mund të përmbajnë: (1) Emrin e avokatit; (2) Informata kontaktuese; (3) Arsimimin paraprak;



38

(4) Anëtarësinë në ndonjë organizatë profesionale dhe (5) Çfarëdo informate tjetër të lejuar nga Oda. (c) Avokatit i lejohet që informatat nga pika (b) t’i paraqesë në faqen e internetit. (d) Avokati nuk lejohet: (1) ta bëjë vënien e shenjës në formë dhe përmbajtje të stërmadhuar ose vënien e një pllake të tillë në vende të tjera jashtë ndërtesës së zyrës së avokatit, (2) të vendosë në formë të stërmadhuar titullin e specializimit dhe përdorimin e zmadhuar te vulës katrore ose asaj të rrumbullakët, (3) paraqitjet publike, lajmërimet në shtyp, internet dhe të ngjashme me theksime të tepruara të tipareve të avokatit, që mund të kuptohen si imponim opinionit. (4) në hyrjen e zyrës së tij të afishojë për prezantimin e tij të dhëna me qëllime publiciteti ose ta shënojë profesionin e tij të mëparshëm, me qëllim që të udhëheqë klientelën dhe as të reklamojë zyrën për punët që nuk i përkasin profesionit të avokatit (fotokopjim, përkthime, ndërmjetësime, etj). Neni 97. Avokati paraqitet në opinion me masë. Ai me kujdes duhet ta përfillë fshehtësinë profesionale dhe detyrimin që të jetë i përmbajtur dhe diskret. Ai duhet t’i shmanget ndërhyrjes së tij të shtrembëruar, duke kërkuar publicitet profesional. Neni 98. Avokati flet vetëm në emër të vet dhe me përgjegjësinë vetanake. Oda e Avokatëve nuk merr kurrfarë përgjegjësie për paraqitjet e tij. B. Kërkimi i Klientëve Neni 99. Kërkimi i Klientëve ndalohet.

XIV SHPENZIMET E PËRFAQËSIMIT Neni 100. Avokati ka të drejtë në shpërblim, sipas Tarifës mbi shpërblimet dhe kompensimin e shpenzimeve për punën e avokatit. Avokati me klientin e tij mundet që të kontraktojë shpërblimin e tij për punën e tij sipas marrëveshjes së lirë.



39

Neni 101. Avokati ka të drejtë, që para se të fillojë përfaqësimin, t’i kërkojë klientit t’ia paguajë shpenzimet e nevojshme. Nëse pala nuk ia jep avansin për mbulimin e shpenzimeve, avokati mund ta refuzojë përfaqësimin ose vazhdimin e përfaqësimit. Neni 102. Avokati mund të kontraktojë shpërblimin e tij me klientin, para përfundimit definitiv të çështjes sipas të cilës klienti merr përsipër t’i paguajë avokatit një pjesë të suksesit të çështjes, në harmoni me tarifën e OAK dhe me ketë Kod. Neni 103. Avokatit, të cilit nuk i është paguar shpërblimi, nuk ka të drejtë që palës t’ia ndalë kthimin e shkresave origjinale, pas përfaqësimit të kryer. Është i obliguar që palës në kërkesën e tij t’ia kopjojë me shpenzime të tij, përshkrimin e të gjitha shkresave që i ka shkruar për të. Neni 104. Avokati ka për detyrë, që palës t’ia mundësojë shikimin e Tarifës dhe me kërkesën e saj, t’i japë llogarinë e specifikuar të shpenzimeve përveç kur për shpërblimin për punën e tij e ka përcaktuar me kontratë . Neni 105. Avokati nuk duhet ta kontraktojë, si shpërblim, objektin ose pjesën e objektit, nga kontesti që i është besuar për përfaqësim, përveç kur është e lejuar me Tarifë apo dispozita të tjera. XV. HYRJA NË FUQI Neni 106. Kodi hynë në fuqi në ditën e miratimit nga Kuvendi i Odës së Avokatëve të Kosovës, me datë 07.07.2007

Kryetari i Odës Ramë Gashi



40

ODA E AVOKATËVE TË KOSOVËS

STATUTI

I ODËS SË AVOKATËVE TË KOSOVËS

Prishtinë, Kosovë

2007



41

I. DISPOZITAT E PËRGJITHSHME Neni 1 Me këtë Statut rregullohen: 1. organizimi i Odës së Avokatëve të Kosovës (në tekstin e mëtejshëm: Oda), 2. autorizimet dhe mënyra e formimit dhe e punës së organeve të Odës,. 3. format e bashkimit dhe të bashkëpunimit të avokatëve, 4. kushtet për punën e zyrave të avokaturës, zyreve të përbashkëta të avokatëve dhe për ndërlidhjen e zyrave të avokaturës, 5. të drejtat dhe detyrimet e avokatëve dhe avokatëve praktikantë, 6. procedura disiplinore për përcaktimin e përgjegjësisë lidhur me shkeljen e detyrimeve dhe cenimin e autoritetit të avokaturës, 7. organet për fillimin dhe zhvillimin e procedurës disiplinore dhe 8. çështjet të tjera të rëndësishme për avokaturën Neni 2 Oda është organizate e pavarur e avokatëe e themeluar me ligj. Oda përfaqëson avokaturën e Kosovës. Selia e Odës është në Prishtinë. Oda e ka vulen katrore, të rrumbullakët dhe shenjën e vet.. Neni 3 Oda, në përputhshmëri me Ligjin mbi avokaturën dhe ndihmën juridike, me këtë Statut, Kodin e etikës profesionale të avokatëve dhe me aktet tjera të përgjithshme e përparon avokaturën si shërbim autonom dhe të pavarur, duke u dhënë ndihmë juridike qytetarëve dhe personave juridik dhe fizikë në realizimin e të drejtave dhe interesave të tyre. Neni 4 Detyrat me rëndësi të posaçme të Odës janë: 1. ta ruajë autoritetin dhe autonominë e avokaturës dhe t’i sigurojë kushtet për ushtrimin e rregullt të veprimtarisë së avokatit, 2. t’i mbikqyrë avokatët, zyrat e përbashkëta të avokaturës si dhe format e tjera të lidhjeve të avokatëve për mbrojtjen e të drejtave dhe interesave të palëve, 3. t’i kushtojë kujdes ngritjes së përhershme profesionale të avokatëve dhe avokatëve praktikantë dhe në lidhje me këtë të organizojë forma të ndryshme të bashkëpunimit me gjykatat, organet administrative, institucionet shkencore, fakultetet juridike dhe organizatat simotra në botë dhe me organizatat dhe institucionet e tjera të rëndësishme për realizimin e kësaj detyre . 4. ta zhvillojë dhe përparojën etikën e avokaturës,



42

5. t’i analizojë dhe studiojë dukuritë e rëndësishme për përparimin dhe mbrojtjen e të drejtave të qytetarëve dhe të personave juridikë, 6. t’i njoftojë organet kompetente vendase të niveleve të ndryshme mbi gjendjen dhe masat që duhet ndërmarr për përparimin e avokaturës dhe perparimin e të drejtave të qytetarëve dhe pesonave juridik, 7. të kujdeset për kushtet materiale dhe interesat e tjera të avokaturës, 8. të kujdeset për statusin dhe të drejtat e avokatëve të pensionuar dhe të të punësuarve në zyrat e avokaturave dhe 9. t’i vërë kontaktet për bashkëpunim dhe zhvillim me odat e tjera të avokatëve, institucionet dhe asociacionet e ndryshme shkencore vendase dhe ndërkombëtare. Neni 5 Në procedurën për regjistrimin në regjistrat e avokatëve dhe avokatëve praktikantë, për përsëritjen e procedurës së regjistrimit si dhe në rastet e tjera kur vendoset mbi të drejtat dhe detyrimet e avokatëve, avokatëve praktikantë dhe shoqatave të avokatëve, nëse me Ligj, Statut apo me ndonjë akt tjetër të Odës nuk është përcaktuar ndryshe, zbatohen dispozitat e Ligjit mbi Procedurën Administrative. II. MARRJA E LEJES PËR USHTRIMIN E AVOKATISË Neni 6 Cilësia e avokatit fitohet me regjistrim në regjistrin e avokatëve dhe me dhënien e betimit. Avokati quhet personi i cili është regjistruar në regjistrin e avokatëve dhe e ka dhënë betimin. Me rastin e regjistrimit, avokatit i lëshohet vendimi dhe libreza e avokatit. Neni 7 Libreza e avokatit, në gjuhet shqipe , angleze dhe serbe , përmban : 1. mbishkrimin “Oda e Avokatëve të Kosovës”, 2. emertimin “libreza e Avokatit”, 3. numrin e librezës, i cili i përgjigjet numrit rendor të regjistrimit në librin emëror, 4. emertimin “avokati”, 5. emrin, mbiemrin, daten dhe vendin e lindjes , selinë e zyrës së avokatit, 6. fotografinë e avokatit dhe datën e lëshimit të librezës, 7. vulën e Odës e cila duhet, doemos, të jetë në pjesen e poshtme të djathtë të fotografisë dhe 8. nënshkrimin e Kryetarit të Odës.



43

Neni 8 Vendimin mbi madhësinë dhe formën e librezës së avokatit e merr Këshilli ekzekutiv i Odës. Neni 9 Nëse për çfarëdo arsye bëhet ndryshimi ose dëmtimi i ndonjë shënimi në librezë, avokati është i detyruar që menjëherë ta kërkojë librezën e re. Neni 10 Nëse e nderpren veprimtarinë, avokati është i detyruar që në afatin prej 30 (tridhjetë) ditësh ta lajmërojë Odën dhe t’ia dorëzojë librezën. Neni 11 Kërkesa për t’u regjistruar në regjistrin e avokatëve i drejtohet Odës. Neni 12 Kërkesës duhet t’ i bashkangjiten dëshmitë mbi plotësimin e kushteve të parapara me Ligjin për regjistrimin në regjistrin e avokatëve. Neni 13 Lidhur me kërkesën për regjistrim vendos Këshilli ekzekutiv i Odës. Procedurën deri në marrjen e vendimit e udhëheq Sekretari i Odës. Neni 14 Kundër vendimit të Këshillit ekzekutiv me të cilin është refuzuar kërkesa për regjistrim, mund të parashtrohet ankesë në afatin prej 15 ditësh nga dita e marrjes së vendimit. Ankesa i dërgohet Komisionit për shqyrtimin e ankesave, i emëruar prej Kuvendit të Odës, i cili vendos për ankesën në afatin prej 60 ditesh, nga dita e marrjes së ankesës. Neni 15 Në përbërjen e Komisionit nga neni paraprak, nuk merr pjesë asnjë antarë i Këshillit ekzekutiv. Procedurën lidhur me ankesën, para Komisionit për shqyrtimin e ankesave, e udhëheq anëtari më i vjetër i Odës, i cili edhe e nënshkruan vendimin që është marrë.



44

Neni 16 Procedura rreth regjistrimit në regjistrin e avokatëve e filluar sipas kërkesës ndërpritet nëse vërtetohet se ndaj parashtruesit të kërkesës, ka filluar ndonjë procedure hetimore për veprën penale që e bënë të padenjë për ushtrimin e veprimtarisë së avokatit dhe nëse ka filluar ndonjë procedure disiplinore në organizatën në të cilën punon. Neni 17 Nëse, pas regjistrimit të avokatit në regjistrin e avokatëve konstatohet se i njejti nuk i ka pasë të plotësuara kushtet për ushtrimin e profesionit te avokatit në momentin e regjistrimit, procedura e regjistrimit do të përsëritet me nismën e, Kryetarit të Odës, Këshillit ekzekutiv ose Kuvendit të Odës. Në procedurën e përsëritur do të mirret vendimi për fshirjen e emrit të tij nga regjistri i avokatëve. Neni 18 Parashtruesi i kërkesës, të cilit i është miratuar kërkesa për regjistrim në regjistrin e avokatëve, soleminisht e jep betimin para Kryetarit të Odës ose para ndonjë avokati tjetër të cilin e autorizon kryetari. Në rast se i regjistruari nuk e jep betimin në afat prej 30 (tridhjetë) ditësh, Këshilli ekzekutiv merr vendimin mbi çregjistrimin e tij nga regjistri i avokatëve. III. AVOKATI PRAKTIKANT Neni 19 E drejta për ushtrimin e veprimtarisë së avokatit praktikant fitohet me aktin e regjistrimin në regjistrin e avokatëve praktikant. Neni 20 Kërkesa për regjistrim i dërgohet Këshillit ekzekutiv të Odës i cili vendos lidhur me kerkesën. Neni 21 Kërkeses i bashkangjiten dëshmitë mbi plotësimin e kushteve të parapara për regjistrim si dhe kontrata lidhur mes avokatit praktikant dhe avokatit ose shoqatës së avokatëve mbi pranimin e tij për ta kryer stazhin e praktikantit.



45

Neni 22 Dispozitat lidhur me regjistrimin, të drejtën në ankesë dhe vendosjen lidhur me ankesën e avokatit, përshtatëshmërisht zbatohen edhe kur është fjala për avokatin praktikant. IV. REGJISTRAT E ODËS Neni 23 Oda i mban këta regjistra: 1. Regjistrin e avokatëve, 2. Regjistrin e avokatëve praktikantë, 3. Regjistrin e zyrave të përbashkëta të avokaturës. 4. Regjistrin e shoqatave të avokatëve, 5. Regjistrin e kontratave mbi lidhjet ndërmjet zyrave të avokatëve. Neni 24 Regjistrat nga neni paraprak janë libra të lidhur. Faqet e këtyre librave shenohen me numra rendorë, kurse fletet e tyre janë të lidhura me shirit mbi të cilin është e shtypur vula e Odës në bazën e dyllit. Neni 25 Secilin regjistër e vërteton Kryetari i Odës duke e shenuar në pjesën e lartë të faqes së parë, numrin e përgjithshem të faqeve dhe datën e vërtetimit, nënshkrimin e tij dhe vulën e Odës. Neni 26 Mënyrën e udhëheqjes dhe të plotësimit të regjistrave e përcakton me vendim të posaçëm Këshilli ekzekutiv. Regjistrat mund të mbahen edhe me mjete elektronike. Neni 27 Në Regjistrin e avokatëve shënohet: 1. emri dhe mbiemri i avokatit, 2. numri i tij personal, 3. data dhe vendi i lindjes, 4. data e regjistrimit, 5. numri dhe data e vendimit mbi regjistrimin në Odë, 6. data e dhënies së betimit solemn,



46

7. selia e zyres, 8. statusi i avokatit në shoqaten e avokatëve, 9. antarësia në zyrën e përbashket, 10. numrat dhe datat e vendimeve me të cilat janë konstituuar ndryshimet në punën e avokatit, 11. data dhe arsyeja e fshirjes së emrit të avokatit nga regjistri së bashku me numrin dhe datën e vendimit, 12. emri dhe mbiemri i avokatit , numri dhe data e vendimit, 13. shenimi mbi fillimin e procedurës disiplinore së bashku me numrin dhe datën e vendimit, 14. shënimet mbi fillimin e procedurës disiplinore së bashku me të gjitha elementet e asaj procedure dhe 15. shënimet mbi antarësimin në organet e Odës si dhe kohëzgjatja e tyre. Neni 28 Në regjistrin e avokatëve praktikantë shënohet: 1. emri dhe mbiemri i avokatit praktikantë, 2. numri i tij personal , 3. data dhe vendi i lindjes, 4. data e regjistrimit si dhe numri dhe data e vendimit, 5. shenimet mbi zyrën e avokatit ku punon avokati praktikantë, 6. kohëzgjatja e stazhit të praktikantit, 7. shenimet mbi vendimet për ndryshimet në punën e avokatit praktikantë, 8. data dhe arsyeja e fshirjes së avokatit praktikantë nga regjistri së bashku me numrin dhe datën e vendimit dhe 9. shënimet mbi fillimin e përsëritjes së procedurës të regjistrimit , të fillimit të procedurës disiplinore së bashku me numrat dhe datat e vendimeve. Neni 29 Në regjistrin e dy ose më shumë avokatëve që punojnë në të njejtën zyre shënohet: 1. emri dhe mbiemri i secilit avokat, 2. numri me të cilin është evidentuar secili avokat në regjistrin e avokatëve, 3. numri me të cilin është shenuar zyra e përbashkët në regjistrin e zyrave të përbashkëta të avokaturës dhe 4. data e regjistrimit dhe data dhe numri i vendimit mbi regjistrimin. Neni 30 Mënyrën e udhëheqjes dhe plotësimit të regjistrit të shoqatës së avokatëve dhe të, regjistrit të zyrave të përbashkëta me vendim të posaçëm e përcakton Këshilli ekzekutiv i Odës.



47

Neni 31 Regjistri imbi bashkëpunimin e zyrave të avokatëve përmban: 1. shenimet mbi zyret e avokatëve të cilët e kanë lidhur kontratën, 2. vendi dhe data e lidhjes së kontratës së bashku me shënimet mbi plotësimet dhe ndryshimet e mëvonshme, 3. shënimi i shkurter mbi përmbajtjen dhe formën e bashkëpunimit dhe 4. data e regjistrimit , data dhe numri i vendimit. V. TË DREJTAT DHE DETYRAT E AVOKATËVE DHE TË AVOKATËVE PRAKTIKANT Neni 32 Avokati ka të drejtë të zgjedhë dhe të jetë i zgjedhur në organet e Odës. Avokatët që zgjedhen në organet e Odës kanë për detyrë të marrin pjesë në mbledhjet e këtyre organeve. Avokatët janë të detyruar të veprojnë sipas vendimeve të organeve të Odës. Neni 33 Me kërkesën e organeve të Odës, avokati ka për detyrë t’i prezentojë të gjitha shënimet rreth punes dhe qëndrimit të tij lidhur me ushtrimin e profesionit.. Neni 34 Nëse, për shkak të sëmundjes apo mungeses, avokati nuk është në gjendje që për një kohë të gjatë t’a ushtrojë veprimtarinë, është i detyruar ta caktojë zavendësin nga radhët e avokatëve. Marrëdhëniet e ndërsjella, regullohen me kontratë të veçantë. Neni 35 Për caktimin e zëvendësit nga neni paraprak, avokati e lajmëron Odën. Nëse avokati nuk e cakton, atëherë Oda ia cakton zavendësin e përkohshëm në zyren e tij. Neni 36 Në shoqatat e avokatëve dhe në zyrat e përbashkëta të avokatëve, avokatin i cili mungon, e zavendësojnë avokatet e tjerë nga shoqata apo zyra, në



48

mënyren e përcaktuar me kontratë mbi themelimin e shoqates ose të zyres së përbashket. Neni 37 Gjatë ushtrimit të profesionit avokati mund të lidhë marrëveshje me ndonjë palë për dhenien e ndihmës juridike për një periudhë më të gjatë kohore me një kompensim të caktuar periodik. Kjo marrëveshje lidhet me shkrim. Neni 38 Avokati është i detyruar t’ia paguajë Odës antarësinë dhe obligimet e tjera të caktuara nga organet e saj. Neni 39 Secili avokat duhet ta ketë vulën e zyrës në të cilën punon. Në vulë shënohet: 1. shenja “avokati”, 2. emri dhe mbiemri i avokatit, 3. titulli eventual akademik dhe 4. adresa e zyrës. Nëse avokati punon në shoqatë ose në zyren e përbashkët, vula duhet të përmbajë edhe shkurtesën zyrtare të asaj shoqate ose shenjen e zyrës së përbashkët. Vula mund t’i ketë edhe numrat e telefonit, telefaksit, teleksit, fahut postar , adresën në internet . Neni 40 Teksti në vulen e zyrës së avokatit mund të shkruhet në të gjitha gjuhët zyrtare që janë në përdorim në Kosovë. Neni 41 Pllaka me mbishkrimin e zyrës së avokatit duhet të vihet në hyrjen e zyrës. Pllaka duhet të përmbajë shenjën “Avokat”, emrin dhe mbiemrin e avokatit si dhe shkurtesën zyrtare të shoqatës ose shenjën e zyrës së përbashkët. Neni 42 Pllaka nga neni 41 i këtij Statuti, sipas pamjes, madhësisë dhe formës nuk duhet të ketë karakteristika reklamuese.



49

Neni 43 Për ndërrimin e selisë së zyrës ose për hapjen e zyrës së re, avokati është i detyruar që me shkrim ta njoftojë Odën, më së voni 15 ditë përpara, duke e shenuar adresën e re. Në të njejtin afat avokati është i obliguar që me shkrim ta njoftojë Odën për secilin ndryshim eventual në emrin e zyrës. Neni 44 Avokati është i detyruar ta udhëheqë avokatin praktikant në aftësimin profesional në të gjitha lëmitë juridike. Neni 45 Dispozitat e këtij Statuti dhe të Kodit të Etikës Profesionale të avokatit të cilat i referohen të drejtave dhe detyrimeve të avokatëve, zbatohen edhe për avokatët praktikantë. Neni 46 Avokati praktikant mund ta ndërrojë zyrën e avokatit në të cilen punon. Për këtë ndërrim, avokati praktikant është i obliguar t’a njoftojë Odën në afatin prej 8 dite. Njoftimit duhet t’i bashkangjitet vërtetimi i avokatit te i cili e ka ndërpre punën si dhe vërtetimi i avokatit te i cili e vazhdon punën. Neni 47 Avokati praktikant të cilit i është ndëprerë puna për arsye të ndryshme ligjore mund ta fillojë procedurën e re të regjistrimit pasi kanë kaluar arsyet e nderprerjës. Neni 48 Vendimin për ndërprerjen e punës së praktikantit në zyrën e avokatit e merr Kryetari i Odës. Kundër këtij vendimi mund të ushtrohet ankesë Këshillit ekzekutiv të Odës në afatin prej 8 ditëshnga dita e marrjës së vendimit. Neni 49 Kryetari i Odës e pezullon veprimtarinë e avokatitpraktikant me akvendim të posaqëm, gjersa i njejti gjindet ne paraburgim.



50

Kryetari i Odës mund t’ia ndalojë punën avokatit praktikant me aktvednim të posaqëm, nëse është iniciuar procedure disiplinore kundër tij, për veprat të cilat e bëjnë të padenjë për ushtrimin e veprimtarisë së avokatit praktikant. VI. ZËVENDËSI I PËRKOHSHEM I AVOKATIT DHE PËRFAQËSUESI I AUTORIZUAR I ZYRËS SË AVOKATURES Neni 50 Nëse avokatit i ndalohet ushtrimi i veprimtarisë sipas Ligjit mbi Avokaturen dhe ndihmën juridike dhe në bazë të këtij Statuti, Oda që ka marrë vendimin mbi ndalimin e ushtrimit të veprimtarisë do t’a caktojë zëvendësin e përkohshëm nga radhët e avokatëve, mundësisht të atyre ku është selia e zyrës. Emërimi i zëvendësit të përkohshëm bëhet në të njëjtin vendim me të cilin ndalohet ushtrimi i veprimtarisë. Zëvendësi i përkohshëm i ka të gjitha të drejtat dhe detyrimet që i ka pasur avokati të cilin e zëvendëson edhe pa autorizimin e veçantë të palëve. Neni 51 Zëvendësi i përkohshëm punon në llogari të av

Profesorët dhe Asistentët e Juridikut...se cfare eshte e mira, e keqja, vetedija dhe detyra. Gjate...

Documents

Transcript of Profesorët dhe Asistentët e Juridikut...se cfare eshte e mira, e keqja, vetedija dhe detyra. Gjate...