Prof.Dr.Güler BUĞDAYCI

Giriş

Hücrede olan biyokimyasal değişiklikler

Karsinojenler

Onkogen , TSG, büyüme faktörleri

Kolorektal kanser oluş mekanizması

2015 Nobel Kimya Ödülü Sahibi Prof.Dr.AzizSancar’ın çalışmaları hakkında genel bilgi

Kanser, normal büyüme ve farklılaşmayı sağlayan mekanizmalar üzerindeki kontrolün kaybolması nedeniyle değişime uğramış bir hücrenin sınırsız çoğalması sonucu gelişen bir hastalıktır.

1- Hücre döngüsü nedir?

2- Hc döngüsü evreleri nasıl düzenlenir?

3- Hücre döngüsü kontrol noktaları nelerdir?

4- pRb hc döngüsünü nasıl kontrol eder?

5- p53 hc döngüsünü nasıl kontrol eder?

6- Apoptoz nedir? Nasıl düzenlenir?

1- Onkogen nedir?

2- Protoonkongenlerin onkogenlere dönüşüm mekanizmları nedir? Mutasyonlar, kromozomal translokasyon, gen çoğaltılması, promotor veya artırıcı ilavesi

3- TSG nedir?

4- Kanser oluşum evreleri nelerdir?

Kontrolün kaybından bu fonksiyonların düzenlenmesinde hayati öneme sahip olan belli bir grup genin anormal fonksiyonu sorumludur.

Anormal gen fonksiyonu genetik hasarla ilişkili olduğundan karsinogenezde ilk adım her zaman genetik hasardır.

Dört gen sınıfı hasar olabilir; protoonkogen, TSG, DNA tamirinde yer alan genler, apoptozisde yer alan genler

1- Radyant enerji

2- Kimyasal karsinogenez

3- Tümör virüsleri ( EBV, HPV, HPC, HTCLV Tip 1)

ABD de yılda 150000 yeni olgu

FAP; Ot.Dominant, kolorektaladenom gelişen ve kanserleşebilen vakalar vardır..

1990 Fearon ve Volgelstein kolorektal CA gelişiminde genetik bir model ileri sürmüşlerdir

Normal kolorektal epitel ->APC ( TSG)

Erken adenoma -> K-RAS ( Onkogen)

Ara adenoma -> DCC ( TSG)

İleri adenoma -> p53 ( TSG)

Kolorektal karsinoma

İstilacı karsinom

Metastatik karsinom

APC mutasyonlar

K-RAS onkogenindekimutasyonlar

P53 TSG mutasyonlar

Hatalı eşleşmeyi algılayan genlerde mutasyonlar

6-7 gen olaya katılır başlangıçta

Yayılma ve metastazlar için ek mutasyonlar gerekir

Diğer malignitilerdeolaya katılan onkogenve tumor baskılayıcı genlerin spekturumuolasılıkla bundan farklıdır

Sigara kullanımın azaltmak Fiziksel aktivite artırmka Kilo kontrolü Beslenmenin düzenlenmesi Alkol almamak Güvenli seks Zamanı geldiğinde rutin taramaları

aksatmamak ( 40 yaş üstü meme, 50 yaş üstü kolon gibi)

Aşırı güneş ışığı maruziyetinden kaçınmak