Prof. Dr. Veli ÇELİKYıldırım Beyazıt Üniversitesi

Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekanı

(Proje Yürütücüsü)

Ankara, 28.09.20161

•Endüstriyel Emisyonlar Direktifi (EED-2010/75/EU) Bölüm 1,2 ve 5 kapsamında yer alan otomotiv üretim tesislerinin mevcutta söz konusu direktif gereklilikleri ile uyum durumunun belirlenmesi,

•İlgili direktifin iç mevzuata aktarılması sonrasında otomotiv üretim tesislerinin uyumu için gereken teknik, kurumsal ve idari altyapısının oluşturulması işidir.

2

PROJE KONUSU

Proje Adı : Entegre Çevre İznine Tabi Otomotivi Üretim Tesislerinin Uyum Durumları ve Gerekliliklerinin Belirlenmesi

Projenin Yürütücü Kuruluşu : T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

Projenin Yüklenici Kuruluşu: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

Projenin Süresi : 14 ay (420 takvim günü)

Başlama Tarihi : 12 Ekim 2015 (Protokol Tarihi)

Tamamlanma Tarihi : 12 Aralık 2016

3

PROJE BİLGİLERİ

TEMİZ ÜRETİM

4

Kuruluşlar çevreye olan duyarlılıklarınıkanıtlamak ve tüketicilerinin bu yöndekitaleplerini karşılamak amacıyla çevreyeduyarlı üretim teknolojilerineyönelmektedirler.

Bu kapsamda, üretim verimliliğiarttıracak, hava, su ve toprağınkirlenmesini önleyecek, atıklarıkaynağında azaltacak ve insan ile çevreüzerindeki riskleri en aza indirecekproses ve ürünlerin sürekli ve birliktekullanılmasını amaçlayan Temiz Üretim(TÜ) kavramı kuruluşların üretimpolitikalarında yer almaya veyaygınlaşmaya başlamıştır.

TEMİZ ÜRETİM NEDİR ?

5

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), temiz üretimi (TÜ) “üretimsüreçlerine, ürün ve hizmetlere sürekli olarak bütünsel ve önleyici birçevre stratejisi uygulanması ile insanlar ve çevre üzerindeki risklerinazaltılması” olarak tanımlamaktadır.

TEMİZ ÜRETİM AŞAMALARI

6

Üretim süreçleri için; hammadde, su ve enerjinin etkin kullanımı,toksik ve tehlikeli hammaddelerin kullanılmaması, üretim prosesleriboyunca, her türlü atık/artıkların gerek miktar gerek toksik içerikbakımından azaltılması,

Ürünler için; hammaddenin temininden ürünün bertarafına kadar tümsüreçler içinde (yaşam döngüsü boyunca) ortaya çıkan olumsuzetkilerin incelenmesi ve azaltılması,

Hizmetler için; geliştirme ve uygulama aşamalarında ürününoluşturacağı olası çevresel etkilerin göz önünde bulundurulmasıesasına dayanır.

ÇEVRESEL KAZANIMLAR

7

Su, Hava ve Toprak Kirliliğinin Azaltılması: TÜuygulamaları kapsamında doğal kaynakların daha verimlive etkin kullanılması, atıkların en aza indirgenmesi vetoksik içeriğinin azaltılmasını sağlayacak ve böylece insanve çevreye olan zararlı etki en aza indirgenecektir.

Yönetmeliklerle Uyumsuzluk Riskinin Azaltılması: TÜstratejilerini geliştirerek uygulayan bir kuruluş yalnızcabugünkü yönetmeliklerle uyumlu olma yönünde avantajlıolmayacak, beraberinde geleceğin değişen yönetmelikuygulamalarına karşı da önceden hazırlıklı durumagelecektir.

8

Lucca/İtalya’dan bir uygulama

Lucca/İtalya’da bulunan bir kâğıt fabrikasında üretimmaliyetlerinin %20 den fazlasını oluşturan yüksek miktardafosil yakıt ve elektrik tüketimi, temiz üretim uygulamasıkapsamında ana problem olarak belirlendi. Yenidenyapılandırılan buhar kazanları ve borulama hatları ile buharkayıpları engellendi. Buna bağlı olarak doğal gaz (38,500avro/yıl) ve su (2187 ton/yıl) sarfiyatlarında tasarrufsağlanırken CO2 salımı yıllık 600 ton olmak üzere azaltıldı [1].

ÖRNEK UYGULAMA 1

[1] Gabbrielli, R., Medeot, C., Miconi D., 2006. Energy saving in the tissue industry: technical and economic aspects of a case study. Journal of Cleaner Production, 14, 185-193

ÖRNEK UYGULAMA 2

9

Beijing/Çin’ den bir uygulama

Beijing/Çin’de boyama, baskı ve apre üzerine faaliyet gösterenbir boyahane su, kimyasal ve enerji sarfiyatlarını azaltmaolasılıklarını temiz üretim kapsamında yer alan tasarrufuygulamalarını dikkate alarak değerlendirdi. Yenilenen boyamamakinesi ile su ve enerji sarfiyatında %50 kazanç sağlarken,kimyasal tüketimi %30 azaldı. İlk yatırım maliyeti 1.093.205RMB (yuan) olan yeni boyama makinesi ile tesisin boya,yardımcı kimyasallar, enerji, su ve atık su arıtımmaliyetlerinden yıllık 436.297 RMB tasarruf etmesi sağlandı.Böylelikle yenilenen makine üç yıldan kısa bir süre içerisindekendini amorti etmiş oldu [2].

[2] Visvanathan, C., Kumar, S., Han, S., 2000. Cleaner Production in Textile Sector: AsianScenario. National Workshop on “Sustainable Industrial Development Through Cleaner Production”

Organik solvent tüketim kapasitesi 150 kg/saat veya200 ton/yıl üzerinde olan ;

• Motorlu taşıt (kara taşıtları, otomobil, kamyon vb.)

• Tarım makineleri (traktör, biçerdöver vb.)

• İş makineleri (dozer, ekskavatör vb)

• Savunma sanayi taşıtları (tank, zırhlı araç vb)

10

PROJE KAPSAMI

11

PROJE

12 FAALİYETTEN

OLUŞMAKTADIR.

12

• Faaliyet 1. Açılış Toplantısı

• Faaliyet 2. Başlangıç Raporu Hazırlama ve Sunum

• Faaliyet 3. Sektörel MET Kontrol Listesi Hazırlama

• Faaliyet 4. Otomotiv Tesisleri Envanteri Hazırlanması

• Faaliyet 5. Saha Ziyareti Planlama ve Ziyaretlerin Gerçekleştirilmesi

• Faaliyet 6. Otomotiv Sektörü- Entegre Çevre İzni Koşullarına Uyumuna ilişkin Mevcut Durum ve Gereksinimler Raporu Hazırlığı

13

PROJE FAALİYETLERİ

• Faaliyet 7. Solvent Yönetim Planı Klavuzu Hazırlığı

• Faaliyet 8. Eğitim Programı Düzenlenmesi

• Faaliyet 9. MET Referans Dökümanı (BREF) Çalışması Yapılması, Ulusal MET Sektör Klavuzu’nunHazırlanması

• Faaliyet 10. Otomotiv Sektörü Maliyet Analizi

• Faaliyet 11. Final Raporu

• Faaliyet 12. Kapanış Toplantısı

14

PROJE FAALİYETLERİ

Faaliyetler 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

1. AçılışToplantısı

1.1 Ön Görüşme X

1.2 Açılış Toplantısı X X

2. Başlangıç Raporu Hazırlama X

3. Sektörel MET Kontrol Listesi HazırlamaX X X

4. Otomotiv tesisleri Envanteri

hazırlanması X X X

5.1 Saha ziyaretleri plan hazırlığı X X X X

5.2 Saha ziyaretleri gerçekleştirmeX X X X X X X X

6. Otomotiv Sektörü- Entegre Çevre İzni

Koşullarına Uyumuna ilişkin Mevcut

Durum ve Gereksinimler Raporu Hazırlığı X X

7. Solvent Yönetim Planı Klavuzu HazırlığıX X X X X X X X X

8. Eğitim Programı Düzenlenmesi X X

9. MET Referans Dökümanının (BREF)

Çalışılması ve Ulusal MET Sektör

Klavuzu’nun Hazırlanması ve toplantılar

düzenlenmesi

X X X X X X X X X X X X

10. Otomotiv Sektörü Maliyet Analizi X X X X X X X X X

11. Final Raporu X

12. Kapanış Toplantısı X

PROJE ZAMAN PLANI

FAALİYET 1. AÇILIŞ TOPLANTISI

• Entegre Çevre İzni çalışmaları, • AB mevzuatı, • Ulusal mevzuatın geliştirilmesi, • Uyumlaşma sürecinde firmaların ne yapması gerektiği, • Tanınabilecek geçiş süreci vb. konuların ele alınacağı

Yaklaşık 100 kişinin katılımının (Bakanlık, OSD, TAYSAD firmaları) öngörüldüğü bir açılış Toplantısı Türk Patent Enstitüsü Konferans Salonu’nda 2 Aralık 2015 tarihinde (bugün) yapılmaktadır.

16

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

FAALİYET 2. BAŞLANGIÇ RAPORU HAZIRLAMA

Şartname kapsamındaki hizmetlerin verilmesi için gerekli uygulama süreçlerini detaylı bir şekilde gösteren

• Proje zaman planı,

• Proje organizasyonu ve

• Risk yönetimi

süreçlerini içeren bir Başlangıç Raporu hazırlanarak Bakanlığa sunulmuştur.

17

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

FAALİYET 3. SEKTÖREL MET KONTROL LİSTESİ HAZIRLAMA

Saha ziyaretlerinde;

• Mevcut durum analizi ve

• Mevcut durum ile MET Referans dokümanlarının karşılaştırılabilmesi

için bir kontrol listesi hazırlanacaktır.

18

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

19

FAALİYET 4. OTOMOTİV TESİSLERİ ENVANTERİ HAZIRLANMASI

Ülkemizde faaliyet gösteren “Endüstriyel Emisyonlar Direktifi” kapsamında yer alan otomotiv tesisleri

envanteri hazırlanacaktır.

Bu kapsama girenler:

150 kg/saat veya 200 ton/yıl organik solvent tüketim kapasitesi olan firmalardır.

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

20

FAALİYET 5. SAHA ZİYARETLERİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ

1.Saha Ziyaretleri Planlama“Endüstriyel Emisyonlar Direktifi” kapsamına giren otomotiv tesislerinin

ziyaret edilmesi için firmalar ile gerekli irtibatların sağlanması ve ziyaretlerin zamanlamasının planı yapılacaktır.

2. Saha Ziyaretlerinin GerçekleştirilmesiBelirlenen otomotiv tesisleri ziyaret edilecektir. Saha ziyaretlerinde, hazırlanan kontrol listesi doğrultusunda, sektörel ve yatay Mevcut En

İyi Teknikler (MET) Referans Dokümanlarının (BRef) kıyaslaması yapılacaktır.

21

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

FAALİYET 6. OTOMOTİV SEKTÖRÜ MEVCUT DURUM VE GEREKSİNİMLER RAPORU HAZIRLIĞI

Saha ziyaretleri gerçekleştirilen tesislerin her birinin;

• Mevcut durum analizi, • Ana ve yardımcı üniteleri için emisyon kaynağı bazında

kaynakta azaltım teknolojileri • Emisyonların alıcı ortamlara salınımından önce uygulanan

azaltım teknolojileri, • Tesislerin proses bilgileri, çevresel performans verileri, ilgili

proses (ve maliyet) parametrelerini içeren

gereksinim raporu hazırlanacaktır.

22

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

FAALİYET 7. SOLVENT YÖNETİM PLANI

KILAVUZU HAZIRLIĞI

Entegre Çevre İzni uygulamasına geçilmesi ile sektörde uygulanması gereken yükümlülüklerden biri olan

solvent yönetim planı hazırlanmasına yönelik Endüstriyel Emisyonlar Direktifi Ek-7 Kısım 3’te yer

alan Araç Kaplama Tesisleri için Emisyon Sınır Değerleri bölümü esas alınarak solvent yönetim planı

kılavuzları hazırlanacaktır.

23

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

FAALİYET 8. EĞİTİM PROGRAMI DÜZENLENMESİ

• Entegre Çevre İznine ilişkin izin sistemi genel hususları,

• MET Referans Dokümanı,

• Otomotiv sektörü için hazırlanacak solvent yönetim planını kapsayacak

20’şer kişiden oluşan Bakanlık personeline 2’şer günlük iki ayrı eğitim olarak düzenlenecektir.

24

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

FAALİYET 9. MET REFERANS DOKÜMANI

(BREF) GÜNCELLEME ÇALIŞILMASININ YAPILMASI,

ULUSAL MET SEKTÖR KILAVUZU HAZIRLANMASI

• AB Komisyonu tarafından MET Referans Dokümanı (Bref) üzerinde yapılan güncellemeler gözden geçirilecek

• Bu çalışmalara paralel olarak otomotiv sektörü için daha rahat anlaşılabilecek ve uygulanabilecek, kullanıcı dostu “Ulusal MET Sektör Kılavuzu” hazırlanacaktır.

25

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

FAALİYET 10. OTOMOTİV SEKTÖRÜ

MALİYET ANALİZİ

Endüstriyel Emisyonlar Direktifi gereksinimleri ve BRef dokümanları ile sektörün uyum durumunun

kıyaslanması ile oluşturulan Mevcut Durum Raporu ve Sektör Notu’nda yer alacak güncel MET’lere göre maliyetlerden yola çıkarak sektörün uyum maliyeti

belirlenecek ve raporlanacaktır.

26

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

FAALİYET 11. FİNAL RAPORU

Proje boyunca kaydedilen tüm gelişmeler ve elde edilen tüm sonuçların yanı sıra, sektörel maliyet analizine dayanan sektörel geçiş takvimi önerilerini içeren bir

final raporu hazırlanacaktır.

27

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

FAALİYET 12. KAPANIŞ TOPLANTISI

İdare, protokol, otomotiv sektörü katılımcılarının ve diğer paydaşların davet edilmesi suretiyle proje

sonuçlarının değerlendirileceği bir toplantı yapılacaktır.

Toplantı organizasyonu Yıldırım Beyazıt Üniversitesi tarafından gerçekleştirilecek olup, toplantı gündemi

ve gerçekleştirileceği salon Üniversite tarafından belirlenerek Bakanlık onayına sunulacaktır.

28

2015 2016

10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

• Ulusal MET Kontrol Listesi

• EÇİ Otomotiv Tesisleri Envanteri

• Otomotiv Sektörü- Entegre Çevre İzni Koşullarına Uyumuna ilişkin Mevcut Durum ve Gereksinimler Raporu

• Solvent Yönetim Planı

• Bakanlık Personeline Verilecek iki adet Eğitim

• Kullanıcı Dostu Ulusal MET Sektör Kılavuzu

• Otomotiv Sektörü Maliyet Analizi

29

PROJE ÇIKTILARI

PROJE EKİBİ

30

Proje Yöneticisi: Prof. Dr. Veli ÇELİK

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekanı

Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi

31

PROJE YÖNETİMİ

Proje Yöneticisi Yrd.: Prof. Dr. Ergün ERASLAN

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi

Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi

32

PROJE YÖNETİMİ

SEKTÖR UZMANLARI

Prof.Dr. Ali SÜRMEN

Bursa Teknik Üniversitesi

Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi

Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi

(Otomotiv Müh. Anabilim Dalı)

33

Prof. Dr. Hakan S. SOYHAN

Sakarya Üniversitesi

Mühendislik Fakültesi

Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi

(Otomotiv Müh. Anabilim Dalı)

34

SEKTÖR UZMANLARI

Prof.Dr. İ. Ayhan ŞENGİL

Sakarya Üniversitesi

Mühendislik Fakültesi

Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi

35

SEKTÖR UZMANLARI

Yrd. Doç. Dr. Ahmet AYGÜN

Bursa Teknik Üniversitesi

Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi

Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi

36

SEKTÖR UZMANLARI

PROJE ASİSTANLARI

• Dr. Nazire Pınar TANATTI

Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi

• Arş. Gör. Üsame DEMİR

Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

Makine Mühendisliği Bölümü

37

KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.

38