Tedbirler Programının ÖzetiÇevresel Hedeflerde Muafiyetler

Havza Paydaşları 3. Danışma Toplantısı – Konya Kapalı Havzası

Nisan 2018

Konya María del Tránsito SÁNCHEZ

Havza Koruma Eylem Planlarının Nehir Havzası Yönetim Planlarına Dönüştürülmesi için Teknik Yardım

2

İçindekiler

1. Tedbirler programının özeti

2. Maliyetleri karşılayabilir miyiz? Ne kadar sürer?

3. Çevresel hedeflerde muafiyetler

3

1. Tedbirler programının özeti

Su Çerçeve Direktifi (SÇD) nedir?

➢ Direktif Avrupa Birliği Üye Devletleri tarafından 2000 yılında kabul edildi.

➢ 6 yıl içinde tüm su kütlelerinin iyi durumda olmasını gerektirir (pilot

havzalarda 2024 yılına kadar), son tarih 6 veya 12 yıl ertelenebilir.

➢ Su havza bazında koordine ve planlı bir şekilde yönetilmeli.

➢ Paydaş katılımı

4

Su Çerçeve Direktifi’nin temel hedefleri

➢ Su kalitesinde bozulmanın önlenmesi

➢ Suda iyi kalite durumuna ulaşılması

➢ Suyun kimyasal açıdan kirlenmesinin önlenmesi

➢ Korunan alan hedeflerine ulaşılması

SU KÜTLELERİ

YÜS / YAS Kategoriİyi Durum 2018 Toplam

Sayısı Yüzdesi Sayısı

Yerüstü Suyu

Kıyı suyu

Göl 5 15% 34

Nehir 7 12% 58

Geçiş suyu

Yeraltı Suyu Yeraltı suyu 3 17% 18

Toplam 15 14% 110

1. Tedbirler programının özeti

5

Tedbirler Programı hedeflere ulaşmak için kullandığımız yoldur.

Tedbirler Programı belirlenen sorunlara yönelik atılması gereken

adımları ortaya koyar ve bunların uygulama tarihlerini verir.

Pilot havzalarda uygulanacak planlama döngüleri şu şekildedir:

▪ 2018-2024

▪ 2025-2030

▪ 2031-2036

1. Tedbirler programının özeti

6

İçme Suyu Direktifi

Kuş Direktifi

Yüzme Suyu Direktifi

Büyük Kazalar (Seveso) Direktifi

Kentsel Atık Su Arıtma Direktifi

Bitki Koruma Ürünleri Direktifi

Nitrat Direktifi

Habitat Direktifi

Çevresel Etki Değerlendirme

Direktifi

Endüstriyel Emisyonlar Direktifi

Su Çerçeve Direktifi

1. Tedbirler programının özeti

7

Su Çerçeve Direktifi

Tüm su mevzuatı için

tutarlı bir yönetim

çerçevesi

Temel Tedbirler

Suyun durumu ne olursa olsun

alınması gereken tedbirler

1. Tedbirler programının özeti

8

Tamamlayıcı Tedbirler: Özellikle çevresel hedeflere ulaşılması için

belirlenmiş tedbirler

1. Tedbirler programının özeti

9

Toplam Yatırım: 1.89 milyar TL

Mevcut tedbirler / Yeni tedbirler

(Program veya Plan)

Yatırım maliyeti

(milyon TL)

İçme suyu kayıplarının kontrolü 115

Erozyon kontrol, ağaçlandırma ve sedimentasyon 17

Konya HKEP 14

Konya HKEP Takip 206

Ulusal Atık Su Arıtımı Eylem Planı 2017-2023 51

TÜRAAT Projesi 105

Plan ve programlardaki tedbirler 508

Yeni tedbirler 1,385

Toplam 1,894

Tedbirlerin belirlenmesi diğer planlar ve programlarla uyum

gerektirir.

▪ % 17 mevcut tedbirler; %83 yeni tedbirler

1. Tedbirler programının özeti

10

89%

temel tedbirler

(basic measures)

11% tamamlayıcı

tedbirler

(supplementary

measures)

1. Tedbirler programının özeti

11

NOKTASAL KAYNAKLI KİRLİLİK

Kentsel deşarjlar: yeni kentsel AATler, mevcut AATlerin iyileştirilmesi, fosseptikler …

Endüstriyel deşarjlar: deşarj standartları, sanayiler ve OSBler için AATler …

Zeytinyağı tesisleri: inşaat/ iyileştirme / atık su lagünlerinin sızdırmazlığı

Katı atık sızıntıları: düzensiz katı atık depolama sahalarının kapatılması ve mühürlenmesi, yeni düzenli katı atık depolama sahaları …

Jeotermal su deşarjları: kullanılmış suyun alındığı formasyona reenjeksiyonu

Balık çiftlikleri: balık çiftlikleri için iyi uygulama kodları

YAYILI KAYNAKLI KİRLİLİK

Tarım ve hayvancılıktan: pestisit kullanımının azaltılması, nitrat kirliliğinin azaltılması

için iyi tarım uygulamaları, hayvancılık için iyi uygulamalar…

Madencilik sahalarından: maden sahalarının rehabilitasyonu, madencilik

sektöründeki sanayiler için deşarj standartları, YAS kütlelerinde madencilik faaliyetleri

ve yeraltı suyu arasındaki ilişki konusunda bilginin arttırılması için etütler…

1. Tedbirler programının özeti

12

SU KULLANIM VERİMLİLİĞİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ

▪ Tarife yapısının gözden geçirilmesi; içme suyu şebekelerinde kayıpların

azaltılması; SCADA sisteminin kurulması (kayıp kontrol sistemi); içme suyu

şebekelerinde su sayaçları

SU KÜTLELERİNDE MORFOLOJİK İYİLEŞTİRMELER

▪ Kıyı bölgesi restorasyonu, balık merdivenlerinin inşası

İÇME SUYU

▪ Yeraltı suyu kaynağı koruma bölgelerinin tasarlanması ve iyileştirilmesi

KONTROL VE YÖNETİŞİM

1. Bilgi ve kontrol: sayım ve envanterler, su deşarjlarının, su çekimlerinin ve nehir kenarı

faaliyetlerinin izlenmesi ve kontrolü

2. Bilginin arttırılması: YAS seviye izleme ağlarının ve YAS gözetimsel kalite ağlarının

tasarlanması veya iyileştirilmesi; yeraltı suyu ve bağlantılı sucul ekosistemler

arasındaki ilişki konusunda etütler …

3. Yönetişim: hedeflerine ulaşamayan YAS kütlelerinde kullanıcı birliklerinin

oluşturulması

1. Tedbirler programının özeti

13

Tedbirlerin çoğu belirli su kütleleri üzerindeki baskılara veya etkilereyöneliktir; diğer tedbirler havzadaki tüm su kütlelerini etkileyecektedbirlerdir .

Yeraltı suları için gereken ortalama yatırım miktarı, yerüstü sularından fazladır.

Toplam yatırım

(milyon TL)

Su kütlesi başına

ortalama yatırım (TL)

Tüm su kütlelerini etkileyen tedbirler 856 7,781,980

Belirli yerüstü suyu kütlelerini

etkileyen tedbirler802 8,712,540

Belirli yeraltı suyu kütlelerini

etkileyen tedbirler237 13,144,974

Total 1,894 17,219,827

1. Tedbirler programının özeti

14

Su kütlelerinin çoğunda yatırım gerekliliği 2 milyon TL’nin altında olup, bunlar

toplam yatırımın küçük bir yüzdesini teşkil eder.

1. Tedbirler programının özeti

15

Yerüstü suyu kütlelerinde yatırım aralığının dağılımı

Yeraltı suyu kütlelerinde yatırım aralığının dağılımı

1. Tedbirler programının özeti

16

Toplam yatırım:

1.89 milyar TL

Kişi başı yatırım ihtiyacı:

718 TL

İl

Belirli su kütlelerinde

yatırım(milyar TL)

Nüfus(havzadaki kişi

sayısı)

Kişi başınayatırım (TL/kişi)

KONYA 0,54 52% 1,74 66% 308

AKSARAY 0,19 18% 0,33 13% 575

NİĞDE 0,10 10% 0,29 11% 363

KARAMAN 0,08 8% 0,18 7% 456

Diğer 0,12 12% 0,10 4%

Toplam 1,04 2,64 394

1. Tedbirler programının özeti

17

Tedbirlerin belirlenmesi yetkili makamlar arasında etkin bir

koordinasyonu gerekli kılmaktadır.

1. Tedbirler programının özeti

DiğerBelediyeler, İl Özel İdareleri, ÇŞBSanayi

OSİB Özel sektör

Kamu sektörü

18

UYGULAMA YILLARI 6 YIL 12 YIL 18 YIL

Toplam yatırım (milyon TL) 1,894

GSYİH 2014 (milyon TL, 2012 fiyatları ile) 48,791

Ortalama yıllık yatırım (milyon TL) 316 158 105

Ortalama yıllık yatırımın GSYİH’ye yüzdesi (%) 0.65% 0.32% 0.22%

2. Maliyetleri karşılayabilir miyiz? Ne kadar sürer?

Su sektöründe yatırım için harcanacak tutarın orantısızlık limiti, gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYİH) %0,27’si olarak belirlendi.

19

Nasıl istisna alınabilir?

▪ Bütçe optimizasyonu nedeniyle, istisna alınacak ilk tedbirler, ilgili plan ve

programlarda 2025-2030 veya 2031-2036 yılları için belirlenenler

olmalıdır.

▪ Daha sonra, en yüksek sayıda çevresel hedefe ulaşabilmek için, daha

pahalı tedbirler daha sonraki tarihlere ertelenmelidir.

İstisna alınmayacak tedbirler

▪ İnşaat aşamasındaki tedbirler

▪ Tüm su kütlelerini etkileyecek tedbirler

▪ Spesifik durumlar: yeni bir katı atık depolama sahasının inşası, eskisinin

kapatıldığı planlama döngüsüyle aynı döngüde olmalıdır.

3. Muafiyetler

20

3. Muafiyetler

Planlama döngüsüYatırım (milyon

TL)Ortalama yıllık

yatırım (milyon TL)

Ortalama yıllık yatırım ve GSYİH’ye

yüzdesi

İstisnalar

YÜS Kütlesi YAS Kütlesi

2018 – 2024 795 132 0.27%

2025 – 2030 425 71 0.15% 17 15

2031 – 2036 674 112 0.23%

Toplam 1,894 17 15

Kişi başına ortalama yıllık yatırım (TL/kişi/yıl)

2018 – 2024 50

2025 – 2030 27

2031 – 2036 43

Toplam 40Tamamlayıcı

Temel

21

YERÜSTÜ SUYU (YÜS) KÜTLELERİNDE

İSTİSNALAR

3. Muafiyetler

Su Kütleleri İyi Durum

Kategori2018 2024 2030 2036

ToplamSK % SK % SK % SK %

YÜSGöl 5 15% 26 76% 3 9% 34

Nehir 7 12% 37 64% 14 24% 58

YAS Yeraltı suyu 3 17% 15 83% 18

Toplam 15 14% 63 57% 32 29% 110

YERALTI SUYU (YAS) KÜTLELERİNDE İSTİSNALAR

SK: Su kütlesi

22

Teşekkür ederim

Su önemli

Para önemli

Birlikte planlayalım